Tuyn tp Bo co Hi ngh Sinh vin Nghin cu Khoa hc ln th 6

i hc Nng - 2008

PHNG PHP TNH GI TRN C S HOT NG

(ABC ) TRONG DOANH NGHIP SN XUT
ACTIVITY BASED COSTING METHOD IN MANUFACTURING BUSINESS
SVTH: V TH PHNG
Lp 06A2 Trng Cao ng Cng Ngh Thng Tin

GVHD: NGUYN LINH GIANG

B mn Kinh t Trng Cao ng Cng Ngh Thng Tin

TM TT:
Tnh gi da trn c s hot ng l mt trong cc phng php hin i trong k ton qun
tr. y l mt phng php tnh chi ph c s dng tnh thng chi ph chung vo cc i
tng tnh chi ph. Nhng i tng ny c th l cc sn phm, dch v, qu trnh, hoc
khch hng.
K ton qun tr nc ta mi hnh thnh trong vi nm gn y. Mt cu hi t ra l vic p
dng cc phng php tnh gi sn phm hin i liu c th c thc hin. Bi vit nhm
gii thiu phng php tnh gi theo hoat ng, gip cho ngi c lm quen vi mt phng
php khc v k ton chi ph, t c th cung cp nhng kin thc hu ch cho cc nh
qun tr doanh nghip c nh hng vn dng mt cng c qun l hiu qu hn.
ABSTRACT:
Activities Based Costing is one of the modern methods in accounting management.This cost
calculation method is used to calculate straight forward the general cost of the cost-related
object. These objects can be products, services, processes or even customers
Management accounting has been used in our country in recent years. One question arising is
whether it is possible to apply modern cost accounting approaches. This paper is to introduce
activity based costing method, as a different approach to cost accounting, hence helping
business managers to use management tools more effectively.

1. Gii thiu ti
Trong qu trnh hi nhp kinh t ngy nay, s cnh tranh din ra mt cch khc lit v
mnh m. Cc doanh nghip khng ngng ci tin v i mi nu khng mun b o thi v
bt ra khi vng quay ca s pht trin . c th tn ti v pht trin, cc nh qun tr cn
c nhng quyt nh chnh xc, kp thi nm bt c c hi kinh doanh. ng thi gip
cho doanh nghip c th tn ti mt cch vng chc, cc nh qun tr cn nhn thc r vai tr
ca chi ph pht sinh trong doanh nghip mnh. Chi ph l mt trong nhng nhn t trung tm
trong cng tc qun l hot ng sn xut kinh doanh ca nh qun tr. Chnh chi ph nh
hng n li nhun, ti sn, s tn ti v pht trin ca doanh nghip. V vy, i vi mt
doanh nghip sn xut, vai tr ca k ton qun tr chi ph ngy cng c cao.
Vi s pht trin khng ngng ca k ton qun tr, vic p dng phng php k ton
chi ph truyn thng ngy cng t ra khng ph hp v ang gp nhiu nhng bt cp. iu
ny nh hng rt ln n vic ra quyt nh ca nh qun tr rng nn chn phng n ny
hay phng n kia, nn u t vo sn phm ny hay sn phm kiaNh vy, qun tr doanh
nghip cn c mt phng php k ton mi khoa hc hn, hin i hn c th p ng
c nhng nhu cu cp thit trn.
Lnh hi c tm quan trng , ti i su vo nghin cu phng php k ton
chi ph mi, l phng php k ton chi ph da trn hot ng (ABC Activity Based
Costing). Phng php ny cung cp thng tin cn thit v chnh xc cc nh qun tr a
ra nhng quyt nh kinh doanh sng sut, dn dt doanh nghip vng bc trn con ng
kinh doanh ca mnh.

450

Tuyn tp Bo co Hi ngh Sinh vin Nghin cu Khoa hc ln th 6

i hc Nng - 2008

2. Mc ch nghin cu
Ngy nay, phng php k ton chi ph da trn hot ng v ang pht trin hu
ht cc cc nc t bn tin tin trn th gii. Cn Vit Nam, vic p dng phng php
mi ny khng nhiu, l do n gin l cc doanh nghip trong nc khng mun i mi
phng php m c c gng gi ly phng php k ton chi ph truyn thng, hay khng
gim i mi v khng hiu r v phng php ny. Phi chng l nhng bi vit v phng
php k ton chi ph da trn hot ng trc y ca cc nh nghin cu trong v ngoi nc
cha r rng, cha chi tit v phng php ny?
Mc ch nghin cu ti ny l tm hiu k hn v cch tin hnh v u im vt
tri ca phng php ABC so vi phng php truyn thng. T , mt ln na khng
nh vi cc doanh nhn Vit Nam rng: vic p dng phng php ABC l sng sut, n s
mang li hiu qu kinh doanh cao cho doanh nghip ca bn. Phn cui ca ti s a ra v
d c th v vic p dng phng php ABC v nhng li nhn xt ca nhng cng ty ln
v ang p dng phng php ny trong doanh nghip ca h.
3. Tin trnh thc hin ti
Bc u tin s i vo nghin cu v k ton qun tr, k ton qun tr chi ph v
nhng vn lin quan n chi ph.V l do, phng php ABC l phng php mi, vic tip
cn ngay vo phng php l rt kh. K ton qun tr chi ph phi c cao trong cc
doanh nghip, t mi cung cp thng tin sc bn, linh hot nh qun tr ra quyt nh
ng n cho hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Do c th ca k ton qun
tr nh trn nn vic phn loi chi ph trong k ton qun tr khc vi k ton ti chnh. Cch
phn loi chi ph c s dng ch yu trong k ton qun tr l phn loi theo cch ng x
chi ph, tc l trong mi lin h vi khi lng hot ng.
ti i su tm hiu nhng l do thc tin v ct li nht trn th gii phi hnh
thnh phng php k ton chi ph mi. Tip theo s nghin cu v cc khi nim c bn
v nhng nn tng vn dng phng php ABC. y l nhng tin c bn c th
nghin cu k hn v ni dung ca phng php ABC, cng chnh l ni dung trng tm
v xuyn sut bi nghin cu.
4. C s l lun v thc tin
Trong phn ni dung ca phng php ABC i theo cc trnh t nh sau:
4.1. Cc bc tin hnh
Vic thc hin quy trnh phn b chi ph theo phng php ABC c chia lm nm bc:
Tp hp cc hot ng tng t vo cc trung tm hot ng; Phn chia chi ph theo trung tm
hot ng v theo cc loi chi ph; Chn lc ngun hnh thnh chi ph; Tnh ton cc hm chi
ph nhm kt ni cc chi ph v ngun hnh thnh chi ph vi vic tiu dng ngun lc; Phn
b chi ph cho i tng chi ph.
4.2. H thng cp bc hot ng
n gin hn trong vic tp hp chi ph cho cc trung tm hot ng, ngi ta phn chia
tt c cc hot ng thng xuyn xy ra ti doanh nghip theo mt h thng cp bc nh sau:
Hot ng cp n v; Hot ng cp l sn phm ; Hot ng h tr sn phm;
Hot ng h tr phng tin sn xut.
4.3. u im ca phng php ABC so vi phng php truyn thng
lm r hn s xut hin ca phng php ABC, ti xem xt nhng im vt tri ca
n so vi phng php truyn thng v nhn xt ca nhng cng ty ln v phng php ny.
u vit ca phng php ABC so vi phng php truyn thng khng ch vic cung cp

451

Tuyn tp Bo co Hi ngh Sinh vin Nghin cu Khoa hc ln th 6

i hc Nng - 2008

thng tin v gi thnh sn phm chnh xc hn m hn th na phng php ABC cn cung

cp thng tin hu ch cho cng tc qun l doanh nghip.
4.4. V d minh ha cho vic p dng phng php ABC
S rt tru tng nu chng ta ch ni n l thuyt m khng i vo thc hnh. Sau y s l
v d c th vic p dng phng php ABC:
Mt doanh nghip sn xut hai loi sn phm A v B vi sn lng hng nm ca A l 5.000
sn phm v ca B l 20.000 sn phm. Mc lao ng hao ph sn xut mi loi sn phm
u l 2 gi.
Tng gi cng lao ng trc tip:
Sn phm A: 5000 x 2 = 10.000 gi
Sn phm B: 20.000 x 2 = 40.000 gi
Tng cng:
50.000 gi
Chi ph vt liu cho mi sn phm nh sau:
Sn phm A
Sn phm B
Vt liu
25
15
Nhn cng(5/gi)
10
10
Tng
35
35
Bng 4.1- Chi ph vt lu cho mi sn phm
Tng chi ph sn xut chung hng nm l 875.000. Mc d hao ph lao ng cho mi sn phm
l nh nhau nhng sn phm A i hi s ln khi ng my v kim tra cht lng nhiu hn
sn phm B do tnh cht phc tp ca n.
Nu chn gi cng lm tiu thc phn b th t l phn b l:
T = 875.000 50.000 = 17,5 /gi
Ta c bng tnh gi thnh sn phm nh sau:
Sn phm A
Sn phm B
Vt liu
25
15
Nhn cng
10
10
Chi ph sn xut chung
35
35
Tng
70
60
Bng 4.2 - Bng tnh gi thnh sn phm
Vic tnh gi thnh theo phng php trn dn n mt vn l khng xem xt nh hng
ca nhn t khc n chi ph sn xut chung khi la chn tiu thc phn b, do vy gi thnh
sn phm c th khng chnh xc. Khi phn tch hot ng ca cng ty trn, cc nh qun l
pht hin c nm hot ng khc nh hng n chi ph sn xut chung v qua qu trnh tnh
ton cc nh qun l a ra bng tnh gi thnh mi nh sau:
Sn phm A
Sn phm B
Chi ph nguyn vt liu trc tip
25
15
Chi ph nhn cng trc tip
10
10
Chi ph sn xut chung
75,44
24,89
Gi thnh n v
110,44
49,89
Bng 4.3 - Bng tnh gi thnh mi

452

Tuyn tp Bo co Hi ngh Sinh vin Nghin cu Khoa hc ln th 6

i hc Nng - 2008

Nh vy, c th thy phng php tnh gi da trn hot ng hon thin h thng tnh gi
ca doanh nghip trn do: Gia tng s lng tiu thc s dng phn b chi ph sn xut
chung; Gia tng phm vi tp hp chi ph sn xut chung; Lm thay i bn cht ca chi ph
sn xut chung.
5. nh gi kt qu
Tm li, vic nghin cu phng php ABC cng l mt bc tin ln trong ci tin h
thng tnh gi ca k ton, n mang li mt s thay i ln trong vic cung cp thng tin cho
k ton qun tr. Phng php ny l ngun cung cp thng tin ng tin cy gip cho doanh
nghip c c s nh gi ng n v chi ph tiu hao cho mi sn phm, h tr c lc cho
cng tc nh gi sn phm cng nh h tr cho cc nh qun l trong vic a ra cc quyt
nh v c cu sn phm, v kim sot chi ph. Mc d h thng ny cng c nhng hn ch
ca n song kt qu nghin cu cho thy vic ng dng phng php ABC cc doanh
nghip mang li s khc bit trong kt qu kinh doanh ca h.
Tuy nhin Vit Nam, cc doanh nghip nh p dng phng php ABC khng nhiu do h
cha hiu ht v nhng li ch t vic p dng phng php ABC. Hoc do cng tc k ton
qun tr ti doanh nghip ca h cn lng lo, cha pht trin, cc thng tin cung cp cho cc
nh qun l cha nhanh chng, kp thi.
6. Kt lun
Nh vy, cung cp h thng thng tin k ton phc v cho k ton qun tr chi ph l khng
th thiu v ngy cng ng gp vai tr quan trng trong vic gip cc nh qun tr a ra cc
quyt nh sn xut kinh doanh.
Vic p dng phng php tnh gi ABC vo doanh nghip s trang b nhng thng tin chi ph
chnh xc mt cch c h thng gip cc nh qun l c th ra c nhng chin lc
cho doanh nghip, xc nh ph sn phm v ci thin cu trc chi ph.
TI LIU THAM KHO
[1] Ng Th Chi (1999), K ton qun tr v cc tnh hung cho nh qun l, NXB Thng
K,
[2] Nguyn Ph Giang (2003), K ton qun tr v phn tch kinh doanh, NXB Ti Chnh,
[3] Hunh Li - Nguyn Khc Tm (2001), K ton qun tr, NXB Thng K,
[4] Bi Vn Trng ( 2005), K ton chi ph, NXB Thng K,
[5] Trng i Hc Kinh T TP. H Ch Minh (2000), K ton qun tr,NXB Thng K,
[6] Trng i Hc Kinh T Quc Dn ( 2004), Gio trnh K ton qun tr, NXB Ti
Chnh.
[7] Trng i Hc Kinh T TP. H Ch Minh (2004), H Thng Thng Tin K Ton, NXB
Thng K.

453