You are on page 1of 12

CHNG 2: QU TRNH DY HC (VN 3)

C nhiu cch tip cn khc nhau i vi dy hc do ngi ta cng c nhiu quan im khc nhau
v dy hc. lm sng t c bn hy ca qu trnh dy hc hin i di gc duy vt bin chng, cn
nm c mt s phng php tip cn khoa hc soi xt hin tng dy hc.
Dy hc nu c quan nim rng ch n thun l qu trnh tch ly kin thc v hc tp kinh
nghim t ngi truyn th => Bin kin thc thnh 1 vt th cht kh, c truyn t tay ngi ny sang
tay ngi khc.
Kin thc c truyn th theo cch s ging nh mt lung nc nng m nhit lng c phi
gim dn trong qu trnh trao i cui cng ngi sau ch bit m kh kh ly 1 khi bng lnh gi. V
vy, cn nhn thc mt cch y v bn cht ca qu trnh dy hc nhm gp phn nng cao cht lng
dy v hc hin nay.
xc nh ng bn cht ca qu trnh dy hc, cn cn c vo mi quan h gia hot ng nhn
thc ca loi ngi v hot ng hc tp ca hc sinh l mi quan h gia hot ng dy v hot ng hc
trong qu trnh dy hc.
Trong qu trnh pht trin ca lch s XH loi ngi, con ngi mun tn ti v pht trin th khng
ngng nhn thc v ci to hin thc khch quan, khng ngng tch ly, h thng ha, khi qut ha nhng
kinh nghim, nhng tri thc v truyn t li cho cc th h sau. Qu trnh truyn th v lnh hi chnh l
qu trnh dy hc. NH vy trong XH din ra hot ng nhn thc ca loi ngi v hot ng dy hc cho
th h tr, trong hot ng nhn thc ca loi ngi i trc theo con ng vng nhm tm ti, pht hin
nhng ci mi, khch quan; cn hot ng ca hc sinh l cng l qu trnh nhn thc nhm lnh hi nhng
ci mi ch quan nng din ra trong mi trng s phm, c hng dn, c vai tr ch o ca GV.
Mt khc, khi xc nh bn cht ca qu trnh dy hc, cn xem xt mi quan h hiuwax hot ng
dy v hot ng hc. Dy v hc phn nh hai mt ca qu trnh dy hc, chng thng nht bin chng vi
nhau. Di vai tr ch o ca GV, HS t gic, tch cc, ch ng lnh hi tri thc, k nng v t lm phpng
ph vn hiu bit ca mnh.
Nh vy trong qu trnh hc tp, ngi hc sinh phi khng ngng lnh hi nhng kin thc do GV
cung cp m quan trng hn, cc em cn phi t tm ra tri thc mi, k nng mi t nhiu ngun ti liu khc
nhau. Tuy nhin, s tm kim ci mi ca hc sinh trong qu trnh dy hc khng ging nh hot ng hon
ton c lp, sng to ca cc nh khoa hc v vai tr ca hc sinh c thc hin di vai tr ch o c
vn, t chc, iu khin thng xuyn ca ngi GV. Cho nn, ch c th tm bn cht ca qu trnh dy hc
trong mi quan h gia h dy v h hc; gia h nhn thc, tm ti, sng to ca hs i vi nhng ti liu
hc tp , l qu trnh nhn thc c o.

Vn 3.1: Bn cht ca qu trnh dy hc


QTDH l 1 b phn ca QT SP tng th, l con ng thc hin nhim v dy hc v mc ch
gio dc ton din cho th h tr. a h tr thnh nhng con ngi c ti, c c, h tr thnh ngun
nhn lc hu ch cho x hi.
QTDH c t chc trong nh trng bng pp s phm c bit, nhm trang b cho HS h thng kin
thc KH v hnh thnh h thng k nng vn dng vo thc tin.

Vic nhn thc bn cht ca QTDH khng phi da trn nhng c s cm tnh, kinh nghim m cn
phi xut pht t nhng c s khoa hc.
Bn cht ca QTDH c 3 phng din:
Mi quan h thng nht bin chng gia thy v tr
L 1 th thng nht ton vn
L 1 QT nhn thc
2/ Phn tch
a/ Bn cht ca QTDH l mi quan h bin chng gia thy v tr:
-Trc y coi QT DH ch l vic ca thy, cao thy, HS ch l ghi nh, ti hin li KT, th ng lm
QTDH chm pht trin
-Quan im hin nay: DH l hot ng chung ca Thy v tr di vai tr ch o ca thyHS tch cc ch
ng c lp lnh hi KT nhm thc hin tt cc nv DH
S :
GV
HS

ch th
lnh o t chc khin

khch th,

ch th

tip nhn ; lnh hi ch ng tch cc c lp


sng to
s lnh o, ch o
Hng dn
-Dy v hc thc hin ng thi vi cng 1 ni dung hng ti cng 1 mc ch
-2 h ny t/ qua li quy nh ln nhau, quan h bin chng: (phn tch) nu c thy v tr nhng ko n khp
th k c bn cht QTDH, nu khng c thy th thnh t hc, nu k c tr thy thnh c thoi, thy tch cc
HS l hoc HS tch cc nhng k c s dn dt lnh o ca thy th ko t c mc ch ca QTDH
* Phn tch:
GV l ch th :
c o to chu o v chuyn mn, NVSP, nm vng KT ca KH chuyn ngnh
Nm r quy lut pht trin tm sinh l , c im nhn thc ca HS
GV l ch o:
l ng xy dng v thc thi k hoch GD
T chc HS hc tp di mi hnh thc
iu khin hot ng tr tu, hng dn thc hnh
ch dn gip , un nn, ng vin, kim tra trong qu trnh DH
***** Trn nguyn tc pht huy tnh tch cc nhn thc ca HS, GV t chc v iu khin QTDH, gip HS
ch ng lnh hi kin thc, rn luyn k nng t duy v iu chnh hnh vi ca bn thn.
HS l va l khch th va l ch th:
+Khch th: Chu s lnh o, ch o, iu khin v hng dn ca GV
+ Ch th: c thc ch ng tch cc sng to rn luyn nhn cch tm ti, khm ph
Mi h u phi c thc. Hot ng hc cng phi c thc
3 k hc tp thnh cng: ng hc c nhu cu hc tp, quyt tm ,c PP hc tt
tnh tch cc th hin: chuyn cn ( chm ch, ..) v t duy su sc (tp trung tr tu i su
vo bn cht ko hi ht)
biu hin: say m hng th
a3/ So snh Hot ng dy v h hc
Hot ng dy
Hot ng hc
-l GV c vai tr t chc
-l HS c vai tr tip nhn ,lnh hi, ch ng , tch
Ch th
-quyt nh cht lng GD
cc,c lp hnh thnh nhn cch
-quyt nh cht lng hc tp ca mnh
-h thng KT ( GV ng ti liu- PPGD- -h thng KT k nng m HS cn chim lnh
i tng truyn ti ni dung)
-s pt tr tu, nhn cch HS
Mc ch Cung cp kin thc
Pht trin nng lc tr tu
GD nhn cch
-t chc cho HS nhn thc, truyn t l QT nhn thc, tm ti, nm vng, ghi nh, vn
Ni dung
KT
dng
-PP t chc nhn thc
-PP nhn thc
PP
-PP iu khin hot ng tr tu
-PP rn luyn hnh thnh k nng
-PPGD thc
-Hnh thnh nhn cch
a4/ Kt lun: H dy+ hc gn b thng nht bin chng, khng tch ri
Dy iu khin hc, hc tun th dy, hc ch ng

Dy tt hc tt
Dy hc ly HS lm trung tm
b/ QTDH l 1 chnh th ton vn thng cht, tc ng qua li, ph thuc, l tin cho nhau ca cc
thnh t
-nu cc thnh t ca QTDH : thy tr, mc tiu, c s vc, phng tin, PP, ni dung., kim tra nh gi,
cng vi mi trng VH XH Chnh tr, mi trng kinh t - KH k thut ca t nc.
-Mi thnh t c mi quan h theo nhiu tng bc dc ngang khc nhau v chng c nhng quy lut ring
nhng li tun theo quy lut chung gn cht cc thnh t li vi nhau
-Cc thnh t c mi quan h mt thit vi nhau , chi phi, l tin , quy nh ln nhau
-Nu mt i 1thnh t hoc nu cc thnh t y k nm trong mi quan h thng nht th QTDH b ph v
(phn tch c th)
Ngoi hai thnh t trung tm l GV v HS cn nhiu nhn t khc tham gia vo QTDH.
-Phn tch m quan h bin chng:
+Mc tiu DH:
l d kin v kt qu phi t c ca QTDH
l cn c t chc hot ng dy+ hc
l tiu chun nh gi cht lng
chi phi tt c cc thnh t khc
+GV+HS: nu qua li vai tr v mi quan h ( bn cht 1)
+Chng trnh v ND DH:
gm nhiu mn hc, nhiu ni dung (XH, TN, KHKT..)
xy dng ph hp vi mc tiu tng cp hc
ph hp vi trnh nhn thc ca HS
c tnh ph thng, c bn, hin i st thc t
ND gio dc ton din s to nn kt qu gio dc ton din
+PPDH: nu khi nim, tc dng, c im ca PP
+Phng tin DH:
l cng c nhn thc, cng c thc hnh
h tr HS hc tp tch cc
phng tin tt cht lng GD cao
+Mi trng DH thun li cht lng GD cao
Mi trng v m l
chnh tr XH n nh
kinh t KHKT pht trin
nh nc chnh ph quan tm
x hi quan tm
Mi trng vi m l
MT vn ha hc ng
tp th s phm(GV mu mc, HS on kt, nh trng khang trang)
phong tro thi ua hc tp si ni
nh hng tm l HS , thc hc tp
-Kt lun: mun nng cao cht lng cn ch n tt c cc thnh t , phi hp cc thnh t
c/ Bn cht ca QTDH l QT nhn thc
-Theo trit hc: t trc quan sinh ng n n t duy tru tng, t t duy tru tng n thc tin l
con ng bin chng nhn thc chn l, nhn thc hin thc khch quan
-QTDH v bn cht cng l QT nhn thc nn cng tun theo quy lut ny
+T trc quan sinh ng l cc dng, m hnh...quan trng nht l ng thy chnh l 1 trc quan
sinh ng nht cho HS cc nhn thc cm tnh.
Vi ngn ng c ch hnh ng phong thai nhan cch... ng thy l 1 yu t trc quan sinh ng
nht, c hn nht, c sc sng v tnh thuyt phc cao nht, tc ng nhanh nht, hiu qu nht ti HS
+T duy tru tng trong dy hc l nhng hin tng thu c qua nhn thc cm tnh bng vic
thc hin cc thao tc t duy (phn tch, so snh, i chiu, tng hp, phn on, khi qut ha, tru tng
ha, ). KT vng chc bn lu phi l KT ca t duy, s tm ti sng to ch khng phi l sn phm
ca ghi nh my mc
+Thc tin trong DH l HS bit cch vn dng nhng hiu bit kin thc lnh hi gii quyt cc
vn , nhng yu cu, nhng nhim v ca GV t ra. Rng hn l bit vn dng cc kin thc vo Sng

So snh con ng nhn thc ca cc nh khoa hc( quanh co, m mm) vi con ng nhn thc
ca HS (thng, ngn nht, c s dn dt, t chc khch l ca GV, c KTr nh gi ) nn QTDH l QT nhn
thc c o ( Th hin r cc lp tiu hc cng ln cao cng cn t hc t tm ti con g nhn thc ca
HS cng gn vi con ng nhn thc ca cc nh KH) con ng nhn thc ca HS l c o
Qu trnh nhn thc ca nh khoa hc
Qu trnh nhn thc ca hc sinh
+ Con ng m mm, th v sai
+ Con ng c khm ph
+ Tm kim nhng chn l mi, chng minh nhng + Nhn thc ci mi vi bn thn
ci mi m loi ngi cha bit
+ Thi gian nhn thc di
+ Thi gian hc tp tng i ngn v tin hnh
trong iu kin s phm, di s t chc, hng dn
ca GV, ni dung tri thc c chn lc, rt ngn
v h thng ha
+ Khng c khu kim tra, nh gi kin thc
+ C khu cng c, kim tra, nh gi kin thc
+ Khng c tnh gio dc
+ C tnh gio dc
d. QTDH l QT thc hnh
+Hin trng: hc khng i i vi hnh i mi PP l phi ch n thc hnh
+ Hc trong hot ng l cch hc thng minh nht v em li hiu qu cao nht v
1.mc ch ca TH: HS vn dng KT vo thc t hnh thnh k nng, pt tnh thc t ,bn vng ca KT
2.sn phm ca TH: l trnh hon thin KNKX, pt nng lc hot ng ca HS
3.PP thc hnh: HS nm vng l thuyt vn dng vo thc t
Hin trng trong GD l cha m bo c 1 nguyn l GD l hc i i vi hnh. Trong nh trng
ND cn mang nng tnh li thuyt, PP cn coi nh tnh thc hnh.V vy i mi GD ngy nay l yu cu
phi i mi PPDH trong nhn mnh n tor chc cho HS luyn tp, thc hnh
Hc trong hot ng l cch hc thng minh v hiu qu nht bi:
+Mc ch ca luyn tp thc hnh l gip HS vn dng KT hc vo thc t hnh thnh k nng
t lm tng mc chnh xc v tnh bn vng ca KT
+sn phm thc hnh khng phi l cc bi t im 9-10 m l trnh hon thin k nng l bc pt
mi trong nng lc nhn thc ca HS
+Phng php thc hnh cng chnh l PP hc tp va gip HS nm c KT l thuyt, va hnh
thnh k nng vn dng l thuyt vo thc t
+Kt lun: bn cht ca QTDH l QT nhn thc v thc hnh ca HS do GV t chc
* Thc trng:
* KLSP:
- trnh tnh trng b ng lng tng trong QTDH, nht l cc GV tr mi vo ngh cha c kinh nghim
cn phi thng xuyn trau di chuyn mn NVSP, tu dng o c, mnh dn i mi cch thc s dng
PPDH, cp nht thng tin kip thi lm phong ph thm KT ca mnh, nghin cu ci tin dng hc tp,
vn dng cc PPDH hin i vo ging dy. Bi 1 sinh vin gii ra trng cha chc tr thnh 1 GV gii
nu NVSP khng tt. Bn cnh cn hiu r i tng cn truyn t KT la chn PPDH ph hp nhm
pht huy kh nng t duy tch cc c lp sng to . GV phi rn cho HS thi quen t hc, t nghin cu, t
rn luyn k nng 1 cch thun thc
-Hn na cn thc hin nghim tc vic KT nh gi, cc k thi v khng c HS nng lc hc tp th GV
kh c th thc hin tt vai tr ch o ca mnh
-Kt hp vi BGH, ph huynh cc t chc XH cng n lc ht sc mnh cho vic GD th h tr
-Vi b mn ha hc , gp phn m rng v hon thin th gii quan khoa hc ca cc em iu u tin l
Gv ti lun c gng t chc truyn th cho cc em 1 cch c hiu qu nht , c gng phi hp cc PP, nm
bt c im trnh kh nng nhn thc ca cc em c k hoch ging dy, c PP tt nht
c th ca b mn ha hc l mn Khoa hc thc nghim c s dng phng tin DH trc quan chnh l
cc b th nghim...
-Nhit tnh, c gng truyn bu nhit huyt,
- bn thn t c thm sch,

Vn 3.2: Cu trc ca qu trnh dy hc


M hnh cu trc ca qu trnh dy hc
u vo
Chu trnh dy hc
u ra
+ u vo: l trnh ca GV, HS trc khi bt u qu trnh DH; l nhim v v cc iu kin dy hc
+ u ra: L kt qu dy, kt qu hc
+ Chu trnh dy hc: l mt on vn ng v pht trin hon chnh ca mt qu trnh dy hc (gm cc
bc, cc khu hoc cc giai on)
dy hc c s tch v lng, dn n s thay i v cht
Mi vch nh ct ngang trong chu trnh dy hc c th coi l mt bc dy hc
Mi chu trnh c bao nhiu bc ty thuc vo nhim v, cu trc ca mi hnh thc
DH ty thuc vo mc thit k ca GV v cc iu kin dy hc c th.
Vn 3.3: Tnh thng nht hai mt ca QTDH
QTDH bao gm hai mt, hai hot ng thng nht bin chng vi nhau: h dy v h hc
- Thiu 1 trong 2 hot ng => khng c qu trnh dy hc
- Nu hai hot ng ko gn b cht ch vi nhau => QTDH ko th pht trin c
Th hin qua s tng tc, hp tc hai chiu v a chiu gia cc ch th trong qu trnh dy hc (GV
HS; HS HS; GV Nhm HS)
Th hin trong mi lin h gia 1 s nhn t ch yu ca qu trnh dy hc nh GV HS Mi trng
DH; GV HS Ni dung dy hc.
Vn 3.4: Chu trnh dy hc (loogic vn ng v cc khu ca QTDH)
a. Logic vn ng ca qu trnh dy hc
Logic ca qu trnh dy hc l trnh t vn ng hp quy lut ca n, m bo cho hc sinh t
trnh tri thc, k xo, k nng v pht trin nng lc hot ng tr tu ng vi lc bt u nghin cu mn
hc, mc no n trnh tri thc, k nng, k xo v pht trin nng lc hot ng tr tu tng ng
vi lc kt thc mn hc.
Qu trnh dy hc l qu trnh vn ng c nh hng, n din ra theo nhng logic ni ti, bn cht
ca n.
Trc ht hc tp l hot ng nhn thc, cho nn logic ca hc tp din ra theo logic ca qu trnh
nhn thc. Nhn thc i t cm tnh n l tnh, t khng bn cht ti bn cht, t hnh thc ti ni dung, t
n gin n phc tp, Khi t ti mt trnh nht nh, t duy ca con ngi c th din ra bng con
ng suy lun, t khi qut n c th, t ci chung n ci ring, bng xy dng gi thuyt v chng minh.
Dy hc l hot ng c t chc, c chng trnh, v th dy hc li tun theo logic ca ni dung dy
hc. Ni dung dy hc l h thng kin thc c chn la v sp xp theo chng, mc, theo mc, theo
ch , c trnh by theo lch s pht minh, ph hp vi c im ca hc sinh v kh nng ng dng ca
cc kin thc . Nh vy logic ca qu trnh dy hc l logic ca chng trnh dy hc, chnh l logic s
phm.
Logic nhn thc v logic ni dung khng tch ri nhau m thng nht vi nhau. Logic ca qu trnh
dy hc l s thng nht ca logic nhn thc v logic ca chng trnh ni dung dy hc.
S vn ng ca qu trnh dy hc tun theo logic nhn thc, va tun theo logic ca chng trnh
dy hc trong s thng nht hu c. Nm dc iu ny gip GV thc hin tt hot ng ging dy ca
mnh.
Hy phn tch cc khu ca qu trnh dy hc v mi quan h gia cc khu . Cho v d thc
tin v vic thc hin cc khu ca qu trnh dy hc thng qua mt bi hc c th.
b. Cc khu ca qu trnh dy hc
Qu trnh dy hc c thc hin trong mt bi hc c th thng din ra theo cc khu sau:
1) GV xut v gy thc cho hc sinh v nhim v hc tp (kch thch hc sinh hc tp)
Nhm di chuyn s ch ca HS vo bi hc => hnh thnh tm th v nhu cu hc
C th i t tnh hung thc t m HS cha bit dn dt HS cng vi thy tm hiu gii quyt
C th to ra cc mu thun, t HS vo hon cnh c vn , to ra tnh hung nhn thc theo
phng php dy hc bnh thng.
**** Gy hng th, khi dy tnh tch cc ca HS h t tm hiu v tm cch khm ph kin thc.
2) T chc cho hc sinh nhn thc ti liu mi (hnh thnh kin thc mi)

T chc cho HS tri gic ti liu bng: Thuyt trnh, gii thch, minh ha, vn p, tho lun,
T chc cho HS lm cc th nghim, thc hnh, nghin cu, x l cc thng tin l thuyt hoc
thc tin rt ra cc kt lun KH
3) H thng ha cc ti liu hc (h thng ha hoc khi qut ha nhng ti liu thu lm c)
Lp s , biu , bng so snh, phn loi hoc l nhc li nhng ni dung c bn trong bi
ging
H thng ha ti liu bng vn p hoc tho lun cc ni dung quan trng nht.
4) Vn dng kin thc vo gii quyt cc bi tp thc hnh (Luyn tp, cng c kin thc)
L iu quan trng, gip HS hiu su, hiu k l thuyt hc, hnh thnh k nng hot ng thc
tin
Mc 1: Cho HS lm bi tp theo chng trnh mn hc
Mc 2: Vn dng kin thc vo thc t cuc sng cng nh thc nghim khoa hc
***** C hai mc : GV u phi c k hoch tng dn mc kh khn ca ni dung, t nhng tnh
hung gn gi quen thuc n cc tnh hung mi.
5) Kim tra li cc kt qu hc tp
L khu quan trng ca QTDH, ng thi l 1 bin php thc y tnh tch cc hc tp ca HS
Qua b khuyt kp thi nhng thiu xt
**** Lu : Trong t chc dy hc, cc khu trn khng phi c tin hnh tun t m ty thuc
vo iu kin ca tng gi hc, ty thuc tnh cht v mc tiu dy hc, ngi ta tin hnh sp xp
chng theo cc trt t khc nhau.
Vn 3.4---**---: Cc khu ca QTDH ( cc bc ln lp)
V: -Theo trit hc: t trc quan sinh ng n n t duy tru tng, t t duy tru tng n thc
tin l con ng bin chng nhn thc chn l, nhn thc hin thc khch quan
nhng QTDH cng tun theo quy lut ring qua tng khu c th ph hp vi c th ca n
GQV:
1/Nu c s trit hc
-Mi s vt hin tng u vn ng v pt theo quy lut tun theo 1 logic nht nh
-QTDH cng l 1 QT vn ng nn khng nhng tun theo quy lut chung m cn theo quy lut ring
chnh l tun theo nhng giai on, nhng bc c th
2/ Khi qut:
-Cc bc QTDH th hin rt r qua 1 gi ln lp:
1/GV t vn v lm ny sunh thc cho HS
2/T chc truyn th kin thc cho HS
3/ H thng ha KT
4/ Cng c KT
5/ Kim tra nh gi kt qu hc tp
-Cc khu c sp xp theo 1 trnh t nht nh, khu trc lm nn cho khu sau, khi hon thnh 5 khu l
thc hin xong 1 QTDH
3./ Phn tch
3.1/ Khu 1: GV t vn v lm ny sinh thc cho HS
-V tr: l khu m u, li vo bi, dn dt HS
-Vai tr:
+Lm ny sinh nhu cu nhn thc ca HS
+To cho HS tm th tip thu bi
-Tc dng: lm tt khu ny +bi ging t thnh cng 40%
+kch thch, li ko HS vo h cng GV
-Cc cch thc hin:
+Lin h gia KT c v KT mi
+i t tnh hung thc t m HS cha hiu
+To cc mu thun, t HS vo hon cnh c vn to ra tnh hung phi nhn thc
-Ch khi thc hin
+ l khu m u, lm nn cho khu 2, nhng k phi l khu chnh, chim t thi gian(5 pht u gi)
+ GV ch v thi gian v cch t vn khng qu kh hoc khng qu d khin ng hc c nhu
cu sai v nhn thc

Kt lun: Khu 1 cn thit dn dt HS n nhu cu nh thc. y l 1 khu mang tnh cht ngh thut
cao bi bn cht ca n l iu khin tm l HS. vn t ra s a HS vo 1 QT t duy, nu khu ny lm
khng tt th rt kghos thc hin khu tip theo
3.2/Khu 2:T chc truyn th kin thc cho HS
-V tr: l khu th 2 v l khu chnh, chim nhiu thi gian nhaatsd trong 1 tit hc
-Vai tr( Nhim v)
+GV cn c vo ND kin thc mi, s dng PP, hnh thc t chc sao cho ph hp
+cc PP GV c th s dng ( thuyt trnh, vn p, tho lun... cao hn GV c th cho HS lm th
nghim, thc hnh nghin cu x l thng tin...)
-Tc dng: + v cng quan trng l khu chnh i vi QT nhn thc KT mi ca HS
+ nu k c KT HS k th vn dng pt tr tu
+ Khu 2 l c th ha ca nhim v 1 cung cp KT
+ cn u t tt
-Cch thc hin :
+Phn nhm, giao cho tng nhm 1 ni dung hoc 2,3 nhm c cng 1 ND
+GV quan st chi tit kp thi un nn t vn, ng vin
+GV: T chc cho HS t nu, t nh gi kt qu
-Ch khi thc hin:
+lun ly ngi hc lm trung tm, thy gi vai tr ch o , tr ch ng lnh hi KT.
+GV s dng PP hp l li ko HS vo bi khng nn bin khu ny thnh c chp, chiu chp
+GV ch ti cc i tng HS
+HS: ch ng sng to tm ra chn l mi cho mnh
3.3/Khu 3: H thng ha KT
-V tr:+ l khu th 3
+ch thc hin khi lm tt khu 2
-Nhim v: gip HS gn kt cc n v KT ton din, y
-Tc dng:l khu din ra rt nhanh nhng lm tt khu ny hiu qu GD rt cao, gip HS nh lu
-Cch thc hin:
+Lp s bng biu, bng so snh phn loi
+Nhc li ND c bn trong bi
-Ch khi thc hin:
GV trnh tnh trang c chp, chiu chp trong khu ny
KL: y l khu gip HS c t duy khi qut v logic v ton b ni dung bi hc
3.4/Cng c KT
-V tr: Sau khi h thng ha li KT th KT tip thu cha vng chc v linh hot => ng GV phi cng c KT
-Nhim v: KT va lnh hi xong th nu c cng c kp thi s gip khc su
-Cch thc hin:
+GV cho HS vn dng lm BT
+Vn p HS nhng vn hc
+Tho lun li cc ND quan trng nht
Vic vn dng KT c 2 mc
+ 1 l cho HS lm cc BT theo chng trnh mn hc ,
+2 l vn dng KT vo thc t cs ngh thc nghim khoa hc.
C 2 mc ny GV cn tng dn mc kh ca ni dung, t nhng tnh hung quen thuc n
nhng tnh hung mi phc tp, kh khn hn t HS c th pht huy kh nng sng to ca bn thn
-Ch khi thc hin :
3.5/ Kim tra li KT hc
-V tr: l khu cui cng, nhng rt quan trng khp li 1 QTDH
-Nhim v: GV giao nhim v mi c lin quan n KT va hc to nn 1 chui nhn thc to hng th cho
HS
-Cch thc hin:
+C Bt nh ti lp lin quan n KT va hc ( BT t lun, trc nghim)
+ ...............
-Ch khi thc hin : ND bi tp phi lin quan n KT va hc,cc cu hi a ra ngn nhng gip kim
tra KT v k nng ca HS

3.6/ Phn tch kt qu tng giai on, tng bc nht nh ca qu trnh dy hc


y l hot ng cn thit gip gio vin v hc sinh nhn li kt qu tng khu t c, qua pht
hin nhng thiu st cn khc phc trong giai on tip theo.
**Kt lun chung:
+ cc khu trn ch mang tnh quy c khng phi gi hc no cng y 5 khu
+cc khu c th s dng linh hot ph thuc vo mc ch, ni dung bi
+C th giao hon cc khu vi nhau, c th ct bt 1 s khu
++S dung linh hot cc khu ph thuc vo trnh k thut nghip v ca tng GV
4/Lin h thc t
Lin h vi 1 gi ln lp mn Ha hc nh ni trn ty thuc vo mc tiu ca bi dy m GV
c th linh ng lc bt 1 s khu trong QTDH, VD trong 1 gi KT 1 tit th GV ch lm 1 khu duy nht
l kim tra nh gi HS thng qua bi vit. Trong gi hc truy th KT mi thng thng ti cng tri
qua 5 khu c bn nh trn
c im ca mn ha hc l nghin cu cc hin tng xy ra trong t nhin, trong thc t v trong
i sng hng ngy v vn dng cc tnh cht, cc phn ng ha hc, cc nh lut nghin cu v gii
thch chng. Do khu t vn thng rt hp dn i vi HS bi cc hin tng thc xy ra trong thc
t bao gi cng rt a dng, phong ph v gn gi vi cc em do cc em rt ho hng trong vic tm hiu
KT mi, to nn 1 tm th tt cho HS trong QT lnh hi KT
VD ti c th t ra 1 cu hi rt hin nhin nhng n cha rt nhiu iu trong . Khi hc bi
hidrocacbon ti c th t cu hi: Ti sao xng du kh t li c s dng lm nhin liu? C nhng
ngun nhin liu no mi?...
Khi hc bi tinh bt : ti sao khi nu cm ht go li phng ln ...
Sau khi a ra vn bng
5/ Kt lun s phm
Vn 3.5: ng lc ca qu trnh dy hc
1 /Nu c s trit hc ca ng lc
2 / Tm kim ng lc trn c s khai thc cc MT : bn trong, bn ngoi, c bn
3 /Cc iu kin MT tr thnh ng lc
t vn : DH tr thnh con ng GD c bn quan trng v hiu qu cao nht, th cc thnh t ca
QTDH phi lun vn ng pht trin to ra ng lcthc y QTDH
Gii quyt vn :
1/Khi qut chung:
-C s trit hc:
+ S vt hin tng trong TG khch quan u vn ng v pht trin khng ngng
+ Ngun gc ca mi s vn ng v pht trin khng ngng l do gii quyt cc mu thun c bn,
ni ti ca bn thn cc s vt v hin tng .
+ Qu trnh dy hc l mt qu trnh vn ng v pht trin trong tr tu v nhn cch ca hc sinh, s
vn ng ny c ngun gc t vic gii quyt cc mu thun c bn bn trong ca chnh ngi hc
sinh, c quy nh bi nhim v hc tp v logic ca qu trnh dy hc.
-Khng nh: QTDH cng l QTXH cho d rt c th nhng cng khng nm ngoi quy lut
S vt hin tng trong TG khch quan
QTDH
u vn ng v pht trin khng ngng
cng l QTu vn ng v pht trin khng ngng
Ngun gc l gii quyt cc MT gia cc mt i lp Ngun gc l gii quyt cc MT c bn ca QTDH
ch s o s vn ng v pt l s pt tr tu v
phm cht nhn cch ca HS
-Vic tm kim , pht hin, to ra, gii quyt cc MT c bn s to thnh ng lc
2/ Phn tch:
MT ca QTDH: MT bn trong, bn ngoi, c bn
a/ MT bn ngoi: L mu thun gia cc nhn t ca qu trnh dy hc vi cc yu t ca mi trng xung
quanh:
l s pt KTXH >< s pt c chng ca GV: HS, ca ni dung kin thc )
Mu thun gia trnh chuyn mn vi trnh v tay ngh s phm ca GV
Mu thun v s bng n thng tin v mi lnh vc >< Ni dung DH

b/ MT bn trong: +MT gia cc thnh t trong qu trnh dy hc vi nhau


+MT gia cc yu t trong cng 1 thnh t
b1/ MT gia cc thnh t vi nhau:
+nu cc thnh t : mc tiu, PP, thy tr,...
+Cc MT:
mc tiu DH cao >< phng tin thp
Ni dung DH hin i><PPDH truyn thng
yu cu CT cao><Trnh kh nng nhn thc HS thp
ND kin thc mi><kin thc kinh nghim PP c ca GV
Mc tiu t ra cao>< cch nh gi KT ca HS cn chng i
Trnh CM ca thy cao><kn nhn thc HS km
nhim v><cch nh gi KT
b2/ MT gia cc yu t trong cng 1 thnh t
-Khng nh 2 thnh t quan trng nht l thy v tr
-Cc MT
Trnh CM>< nghip v SP
Trnh CM gii, ngip v km-khng truyn t c KT
Trong GV
Trnh CM km, ngip v gii-khng c KT m truyn t
Kt qu DH km, QTDH k pt
Trong HS:
Nhu cu nhn thc( cao, thp)><trnh kh nng hc tp (thp, cao)
Trong Ni dung:
l lun DH><KT thc t
Ni dung lc hu><thc t thay i
Phn tch : Trong chnh bn thn ng dy tn ti MT gia trnh Cm v NVSP l 1 MT ln. Nu
thy c gii n u, KT uyn bc n my nhng kh nng t chc truyn t KT cho HS km th hiu qu
hc tp km. Nu NVSP ca thy thnh tho nhng KT li khng c hoc khng su th ly u nguyn liu
tin hnh t chc iu khin truyn t KT. C hai trng hp trn u khng mang li hiu qu HS s
khng thu c KT nhiu v su, do tn hiu phn hi s rt km. vy mun tin hnh DH thu c hiu
qu cao th bn thn ng dy phi t dung ha c 2 yu t trn
-Kt lun:cc MT trn u c ngha nht nh lm cho QTDH pt i ln
c/ MT c bn:
- l MT gia yu cu hc tp cao><trnh kh nng hc tp ca HS. MT ny tn ti trong sut QTDH
nu c gii quyt s tr thnh ng lc thc y QTDH pt
-V sao?
+Kin thc: khng ch ph thng, c bn, hin i, st thc t m cn c sp xp theo 1 trnh
nht nh, lin thng, d -kh,cp tiu hc, THCS yc n gin,THPT yc cao hn, ...yu cu i hi cao ca
GV ra cho HS, yc HS t duy lnh hi KT pt tr tu, hnh thnh phm cht
+Trnh kh nng hc tp ca HS: khng phi lc no cng p ng kp
VD: ht lp 10 HS t trnh A sang lp 11 yc HS t trnh B nhng khng p ng kp xut
hin MT yu cu hc tp cao><trnh kh nng hc tp ca HS
Khng nh: y l MT c bn nu c gii quyt s tr thnh ng lc ch yu ca QTDH
3/ Cc iu kin MT tr thnh ng lc:
Tuy nhin khng phi bt c mu thun no xut hin trong tin trnh dy hc u tr thnh ng lc
ca qu trnh dy hc. Nhng MT y tr thnh ng lc ca qu trnh dy hc khi no m n c gii quyt
v n phi tha mn mt s iu kin c bn
K 1: Ngi hc phi thc, nhn thc c cc MT
K 2: Ngi hc phi c nhu cu khao kht gii quyt cc MT (nhu cu hc tp, ng c, ..chuyn yc ca
thy thnh nhu cu hc tp ca mnh)
K 3: MT phi m bo tnh va sc ng hc. Mu thun va sc l mu thun m vi s c gng ca ngi
hc th c th gii quyt c MT . S khng va sc nu 1 MT no li cha nhiu MT nh (V d: vn
kh li a ra cho hc sinh yu hoc TB hoc khng va sc nu vn d li a ra cho hc sinh Gii
sut sc.
K 4: MT phi l nhng MT xut hin trong tin trnh dy hc, ngay trong gi hc ch khng phi l do GV
ly t bn ngoi p t vo hoc ly kin ch quan ca mnh
Thc t cho thy vic hc tp ch tin ln c khi ng hc thc c nhim v hc tp, bit chuyn ha
nhng yc ca GV, ca ND chng trnh, thnh nhu cu hc tp ca bn thn v t c gng vn ln

t mc tiu xc nh. Khng c nhu cu hc tp , khng c ng c hc tp, khng c gng vn ln th


khng bao gi c kt qu hc tp tt. Nhim v ca GV l xut pht t yc ca chng trnh, ni dung DH,
bng PPSP chuyn ha chng thnh nhu cu nhn thc ca ng hc v khch l hc n lc ch t
c mc tiu xc nh
-NG dy cn: khng p t, ly kin ch quan ca
-Bin php thc hin : xy dng ng lc ca QTDH ng GV phi lu :
+GV: khng cung cp KT c sn, i mi cch thc s dng cc PP,phi hp nhiu PP, nh nu vn , PP
to tnh hung ...
+GV: u t CM, c NVSP, c tnh yu( tm, tm, nghip v)tm hiu HS, ng vin ,yu cu ph hp vi
tng HS kh gii, yu...
+GV: to cho HS c nhu cu hc tp lm cho HS n lc...
Quan im LLDH hin i ly ngi hc lm trung tmly ng hc lm ng lc thc y QTDH pt
++ HS: c nhu cu nhn thc tt, x r mc tiu hc tp t gic thc ch ng hc
c trnh kh nng hc tp
++ a HS n nh im ca nhng MT cha ng nhng kh khn va sc vi HS
ng lc ca QTDH chnh l gii quyt MT bn trong ca ng HS, khng ai c th thay th h, khi h
khng c nhu cu nhn thc, khng c gng vn ln bng sc lc v tr tu ca bn thn mnh
Cn xc nh mc kh ca ND chng trnh ph hp vi trnh ca HS v nng dn cc yu cu
trong sut tin trnh DH to nn s c gng lin tc ca HS. Yu cu qu cao dn n qu ti,
yu cu qu thp HS mt thi quen phn u, c hai u khng mang li hiu qu tht s. Ni cch
khc cc yc phi va sc, HS c gng th c th t c
Bng ngh thut SP GV phi chuyn ha nhng yc ca chng trnh ND, ca nhim v DH thnh nhu
cu hc tp ca HS, phi to mi k tt nht cho HS phn u vn ti mc tiu bng mi kh nng
ca chnh mnh
*KL: bn cnh gii quyt MT c bn trn vn cn phi gii quyt cc MT khc v QTDH l 1 th thng nht
ton vn, cc thnh t c quan h mt thit lm tin cho nhau mun QTDH pt phi gq ng thi cc MT
trn
4/Lin h thc t:
-QTDH ti cc trng PT
+MT c bn c gii quyt, NTPT t c nhiu thnh tch
+Song vic gq cc MT cha ng u: 1 s HS lc hc km, phm cht nhn cch cha tt
+Ch tp trung gq MT c bn , nhiu MT khc cha c ch trng gq, gq cha hp l: mc ch
DH><phng tin DH, ND hin i><PP truyn thng
- QTDH pt phi gq ng thi cc MT
5/Kt lun s phm:
-GV x c MT c bn
-Gii php: mn Ha hc:
+C th ha cc yc hc tp bng cc BT nh, ph hp vi HS
+ Hnh thnh nhu cu nhn thc cho HS( kin thc l thuyt, vn dng gq BT, k nng thc hnh, k
nng lm BT)
+ GD tnh t gic hc tp ca HS cng bng vic giao cc BT nh, nh gi cho im, khch l
+yu cu GV c tm, tm,nghip v
-Mc ch ca chng trnh, ca bi hc t ra l HS phi hiu c bn cht 1 hin tng, cch gii thch
hin tng . B th nghim l 1 phng tin DH trc quan khi cha c trang b y hoc nu c th
ch mang tnh cht m hnh khng th tin hnh th nghim c vy nn nh trng phi u t trang b h
thng th nghim y , l GV c th t sng to ra cc m hnh, tm kim cc mu vt, cc ha cht, dng
c trong i sng ... hoc c th giao cho hc sinh pht huy tnh sng to trong thc hnh ca cc em
-ng lc ca QTDH l gii quyt cc MT bn trong ca ng hc , khng ai c th thay th hc khi h khng
c nhu cu nhn thc khng c gng vn ln bng sc lc v tr tu ca bn thn ng hc .GV khng th lm
thay cc em nhng bng tm, tm, NVSP Gv c th gip cc em hc tp c gng, say m hng th, ng vin
khch l
- h thng cu hi phn ha hc sinh, d kh, trong bi KT nh k cng nh trong gi Vn p
-to ra cc MT :

Vn : Quy lut ca qu trnh dy hc


Vn : Nu khi nim quy lut dy hc v phn tch mt quy lut dy hc
Dy hc l mt qu trnh s phm tng th trong c hai thnh t c bn l ngi dy (GV) v
ngi hc (HS). Hot ng dy hc l mt hot ng chuyn bit ca ngi dy t chc v iu khin
hot ng ca ngi hc nhm gip ngi hc lnh hi nn vn ha, x hi, to s pht trin tm l v hnh
thnh pht trin nhn cch.
Qu trnh dy hc l mt b phn ca qu trnh s phm, bn thn n mang tnh mc ch rt cao,
Mun t c mc ch ca qu trnh dy hc, ngi thy cn nm vng c quy lut ca qu trnh dy hc
bi l mi s vn ng u c quy lut. Quy lut l s vn ng, pht trin ca s vt v hin tng theo mt
logic khch quan trong nhng iu kin c th xc nh, ngoi mun ca con ngi.
Cc quy lut c bn ca qu trnh dy hc
(1) Quy lut v tnh quy nh ca x hi i vi dy hc.
Dy hc ko c mc ch t nhn. DH l con ng thc hin nhim v GD nhn cch cho HS, l
phng tin ti to, lu gi, bo tn v pht trin cc gi tr vn ha m loi ngi tch ly => XH
no th GD y. Thi no th c kiu dy hc y. XH quy nh dy hc v s pht trin ca DH
+ Quyt nh t/c DH, mc ch DH
+ XH quy nh ND, CT v PPDH
+ Hot ng ca thy v tr, tnh cht ca h v mi quan h tng tc gia hai ch th ny cng do x
hi chi phi.
Ni XH quy nh s pht trin ca DH khng c ngha l DH pht trin mt cch th ng, ph thuc
hon ton vo XH, i sau s pht trin ca XH.
DH mt mt phn nh s pht trin ca dy hc, mt khc, trong chng mc c th, n c th tc ng
tch cc tr li i vi XH. Kt qu ca DH to iu kin, thm ch thc y XH pht trin nhanh trng,
c cht lng v hiu qu cao
DH nu khng ph hp s nh hng tiu cc, thm ch c th lm chm s pht trin ca XH.
(2) Quy lut v s thng nht bin chng gia mc tiu, ni dung, phng php v phng tin dy hc
DH l mt dng h thc tin v vy n cng c nhng yu t c bn trong 1 h nh mc tiu, ni dung,
phng php, phng tin. Ni dung dy hc hin i, ph hp vi s pht trin ca XH => Mc tiu
dy hc t c yu cu v mc tiu quy nh vic la chn ni dung dy hc
Ni dung dy hc li quy nh ton b tin trnh dy hc ca thy v tr, quy nh s la chn pp v
phng tin dy hc ph hp.
Phng php dy hc chu s chi phi ca mc tiu v ni dung dy hc
**** S thng nht bin chng gia ba yu t: Mc tiu, ni dung v phng php dy hc s to ra s pht
trin ca DH mt cch hiu qu
(3) Quy lut v s thng nht bin chng gia hot ng dy v hot ng hc
S thng nht bin chng gia hot ng Dy hot ng Hc th hin
+ Mi lin h c bn trong dy hc gia ngi dy v ngi hc, gia dy v hc, trong dy gi
vai tr ch o (s t chc, nh hng cho hot ng ca ngi hc)
+ s gn b cht ch, tnh cht hai mt ca DH: Khng c dy => khng c hin tng dy hc;
khng c hc => khng c hin tng dy hc din ra.
Trong QTDH, nu hot ng dy v hot ng hc khng ph hp s cn tr, thm tr ko li s pht
trin ca ton b qu trnh dy hc
**** Nng cao cht lng hot ng dy v hot ng hc => con ng c bn nng cao cht lng GD
(4) Quy lut v s thng nht bin chng gia dy hc v gio dc nhn cch
y chnh l mi quan h thng nht bin chng gia 2 nhim v ca QTDH: DH GD; PT M
DH ko ch cung cp kin thc, pht trin tr tu cho HS m cao hn, phi hnh thnh v GD nhn cch
cho HS (l mc ch cui cng m DH hng ti)
DH hng ti GD nhn cch => Thng minh, sng to, bit to ra hnh phc cho bn thn v nhn loi
=> lm cho vn kin thc v s pht trin tr tu ca h tr ln hu ch v pht trin ton din
DH GD nhn cch l hai mt khng th tch ri nhau, c s thng nht bin chng, hi ha vi nhau,
ci ny va l kt qu, va l tin cho ci kia pht trin.
(5) Quy lut v s thng nht bin chng gia dy hc vi s pht trin tr tu
DH cung cp kin thc KH v bi dng k nng hot ng tr tu v nng lc thc hnh cho HS
DH phi n u s pht trin tr tu ca HS, tc ng vo vng pht trin gn nht, hng dn v to ra
s pht trin tr tu ti a, ng hng ngi hc.

DH phi t chc mt cch ph hp, ng hng >< Dt nt hn, tr tu b x cng hoc ri vo li t


duy hnh thc, th ng, thin cn.
*** DH l con ng, l phng tin pht trin tr tu ngi hc mt cch c hiu qu.
***************************************************
1/ t vn :
Theo trit hc : Mi s vt hin tng trong th gii khch quan u vn ng v pt khng ngng. Mi s
vn ng u c quy lut. Quy lut l s vn ng pt ca cc s vt hin tng theo 1logic khch quan trong
nhng iu kin c th xc nh , ngoi mun ch quan ca con ngi
-QTDH l QTXH, s vn ng ca n b chi phi nhiu yu t. QTDH vn ng v pt tun theo nhng quy
lut khch quan nh mi QT khc.
-Trong QT vn ng pt ca h thng DH c nhng mi lin h c bn , quy nh bn cht ca s vt hin
tng , c tnh ph bin , lp i lp li trong s pt ca QTDH gi l quy lut c bn ca QTDH
- C 5 quy lut:
1/Quy lut v tnh ch c ca XH i vi DH
2/ Quy lut thng nht gia DH v pt tr tu
3/Quy lut thng nht bin chng gia DH v GD nhn cch
4/Quy lut thng nht bin chng ca h dy v hc
5/Quy lut thng nht bin chng gia mc ch, ND v PPDH
C th: Quy lut thng nht bin chng ca h dy v hc
-QTDH l QT hot ng phi hp ca 2 ch th GV+HS, h tch cc ca 2 nhn vt ny s quyt nh cht
lng dy v hc nh trng
-S thng nht bin chng gia h dy v hc th hin mi quan h c bn trong DH gia ng dy v ng
hc , gia dy v hc , trong dy gi vai tr ch o( th hin s t chc nh hng ...cho h ca ng
hc ) S tip nhn c chn lc cc tc nhn trong DH, s h tch cc ca ng hc s quyt nh s pt ca
QTDH
-S thng nht bin chng gia h dy v hc th hin s gn b cht ch tnh cht 2 mt ca DH: khng
c thy th ....khng c tr th...
-Quy lut v s thng nht bin chng gia h dy v hc cn gn lin vi mi quan h gia chc nng
chnh ca Dy v Hc to nn s pt khng ngng ca QTDH:
+Hc c 2 chc nng kp l thu nhn thng tin v t iu khin QT nhn thc
+Dy c 2 chc nng kp l truyn t thng tin v iiu khin QT nhn thc cho ng hc
Nh vy DH l 2 mt ca 1 QT lun tc ng qua li b sung cho nhau, quy nh ln nhau, thm nhp vo
nhau thng qua h cng tc nhm to cho ng hc kh nng pt tr tu gp phn hon thin nhn cch
-Hot ng dy ch o h hc , h hc l c s l trung tm cho mi ci bin h dy , 2 h ny tc ng bin
chng vi nhau thc y ln nhau cng pt
-Hc tt th dy tt ngc li
-QTDH l h song phng , h hc l nguyn nhn ca h dy, dy hng ti ng hc nh 1 nhu cu t nhin
-QT hc ca HS lun c s t chc hng dn chu o , to iu kin , mi trng tch cc ha v tng tnh
ch ng trong vic hc ca ng hc gip ng hc t chim lnh NDDH
-Nng cao ng b cht lng h dy v hc l con ng c bn nng cao cht lng GD-T v cht
lng DH gn lin vi cht lng hot ng SP ca GV trong hot ng dy v cht lng ca hot ng
hc thng qua vic GV to iu kin, mi trng tch cc ha v tng tnh ch ng trong vic hc ca ng
hc gip ng hc t chim lnh ni dung DH. Ch thng qua ng b ca 2 hot ng dy v hc mi c th
nng cao cht lng GD ni chung, DH ni ring bt k bc hc no

You might also like