Professional Documents
Culture Documents
C nhiu cch tip cn khc nhau i vi dy hc do ngi ta cng c nhiu quan im khc nhau
v dy hc. lm sng t c bn hy ca qu trnh dy hc hin i di gc duy vt bin chng, cn
nm c mt s phng php tip cn khoa hc soi xt hin tng dy hc.
Dy hc nu c quan nim rng ch n thun l qu trnh tch ly kin thc v hc tp kinh
nghim t ngi truyn th => Bin kin thc thnh 1 vt th cht kh, c truyn t tay ngi ny sang
tay ngi khc.
Kin thc c truyn th theo cch s ging nh mt lung nc nng m nhit lng c phi
gim dn trong qu trnh trao i cui cng ngi sau ch bit m kh kh ly 1 khi bng lnh gi. V
vy, cn nhn thc mt cch y v bn cht ca qu trnh dy hc nhm gp phn nng cao cht lng
dy v hc hin nay.
xc nh ng bn cht ca qu trnh dy hc, cn cn c vo mi quan h gia hot ng nhn
thc ca loi ngi v hot ng hc tp ca hc sinh l mi quan h gia hot ng dy v hot ng hc
trong qu trnh dy hc.
Trong qu trnh pht trin ca lch s XH loi ngi, con ngi mun tn ti v pht trin th khng
ngng nhn thc v ci to hin thc khch quan, khng ngng tch ly, h thng ha, khi qut ha nhng
kinh nghim, nhng tri thc v truyn t li cho cc th h sau. Qu trnh truyn th v lnh hi chnh l
qu trnh dy hc. NH vy trong XH din ra hot ng nhn thc ca loi ngi v hot ng dy hc cho
th h tr, trong hot ng nhn thc ca loi ngi i trc theo con ng vng nhm tm ti, pht hin
nhng ci mi, khch quan; cn hot ng ca hc sinh l cng l qu trnh nhn thc nhm lnh hi nhng
ci mi ch quan nng din ra trong mi trng s phm, c hng dn, c vai tr ch o ca GV.
Mt khc, khi xc nh bn cht ca qu trnh dy hc, cn xem xt mi quan h hiuwax hot ng
dy v hot ng hc. Dy v hc phn nh hai mt ca qu trnh dy hc, chng thng nht bin chng vi
nhau. Di vai tr ch o ca GV, HS t gic, tch cc, ch ng lnh hi tri thc, k nng v t lm phpng
ph vn hiu bit ca mnh.
Nh vy trong qu trnh hc tp, ngi hc sinh phi khng ngng lnh hi nhng kin thc do GV
cung cp m quan trng hn, cc em cn phi t tm ra tri thc mi, k nng mi t nhiu ngun ti liu khc
nhau. Tuy nhin, s tm kim ci mi ca hc sinh trong qu trnh dy hc khng ging nh hot ng hon
ton c lp, sng to ca cc nh khoa hc v vai tr ca hc sinh c thc hin di vai tr ch o c
vn, t chc, iu khin thng xuyn ca ngi GV. Cho nn, ch c th tm bn cht ca qu trnh dy hc
trong mi quan h gia h dy v h hc; gia h nhn thc, tm ti, sng to ca hs i vi nhng ti liu
hc tp , l qu trnh nhn thc c o.
Vic nhn thc bn cht ca QTDH khng phi da trn nhng c s cm tnh, kinh nghim m cn
phi xut pht t nhng c s khoa hc.
Bn cht ca QTDH c 3 phng din:
Mi quan h thng nht bin chng gia thy v tr
L 1 th thng nht ton vn
L 1 QT nhn thc
2/ Phn tch
a/ Bn cht ca QTDH l mi quan h bin chng gia thy v tr:
-Trc y coi QT DH ch l vic ca thy, cao thy, HS ch l ghi nh, ti hin li KT, th ng lm
QTDH chm pht trin
-Quan im hin nay: DH l hot ng chung ca Thy v tr di vai tr ch o ca thyHS tch cc ch
ng c lp lnh hi KT nhm thc hin tt cc nv DH
S :
GV
HS
ch th
lnh o t chc khin
khch th,
ch th
Dy tt hc tt
Dy hc ly HS lm trung tm
b/ QTDH l 1 chnh th ton vn thng cht, tc ng qua li, ph thuc, l tin cho nhau ca cc
thnh t
-nu cc thnh t ca QTDH : thy tr, mc tiu, c s vc, phng tin, PP, ni dung., kim tra nh gi,
cng vi mi trng VH XH Chnh tr, mi trng kinh t - KH k thut ca t nc.
-Mi thnh t c mi quan h theo nhiu tng bc dc ngang khc nhau v chng c nhng quy lut ring
nhng li tun theo quy lut chung gn cht cc thnh t li vi nhau
-Cc thnh t c mi quan h mt thit vi nhau , chi phi, l tin , quy nh ln nhau
-Nu mt i 1thnh t hoc nu cc thnh t y k nm trong mi quan h thng nht th QTDH b ph v
(phn tch c th)
Ngoi hai thnh t trung tm l GV v HS cn nhiu nhn t khc tham gia vo QTDH.
-Phn tch m quan h bin chng:
+Mc tiu DH:
l d kin v kt qu phi t c ca QTDH
l cn c t chc hot ng dy+ hc
l tiu chun nh gi cht lng
chi phi tt c cc thnh t khc
+GV+HS: nu qua li vai tr v mi quan h ( bn cht 1)
+Chng trnh v ND DH:
gm nhiu mn hc, nhiu ni dung (XH, TN, KHKT..)
xy dng ph hp vi mc tiu tng cp hc
ph hp vi trnh nhn thc ca HS
c tnh ph thng, c bn, hin i st thc t
ND gio dc ton din s to nn kt qu gio dc ton din
+PPDH: nu khi nim, tc dng, c im ca PP
+Phng tin DH:
l cng c nhn thc, cng c thc hnh
h tr HS hc tp tch cc
phng tin tt cht lng GD cao
+Mi trng DH thun li cht lng GD cao
Mi trng v m l
chnh tr XH n nh
kinh t KHKT pht trin
nh nc chnh ph quan tm
x hi quan tm
Mi trng vi m l
MT vn ha hc ng
tp th s phm(GV mu mc, HS on kt, nh trng khang trang)
phong tro thi ua hc tp si ni
nh hng tm l HS , thc hc tp
-Kt lun: mun nng cao cht lng cn ch n tt c cc thnh t , phi hp cc thnh t
c/ Bn cht ca QTDH l QT nhn thc
-Theo trit hc: t trc quan sinh ng n n t duy tru tng, t t duy tru tng n thc tin l
con ng bin chng nhn thc chn l, nhn thc hin thc khch quan
-QTDH v bn cht cng l QT nhn thc nn cng tun theo quy lut ny
+T trc quan sinh ng l cc dng, m hnh...quan trng nht l ng thy chnh l 1 trc quan
sinh ng nht cho HS cc nhn thc cm tnh.
Vi ngn ng c ch hnh ng phong thai nhan cch... ng thy l 1 yu t trc quan sinh ng
nht, c hn nht, c sc sng v tnh thuyt phc cao nht, tc ng nhanh nht, hiu qu nht ti HS
+T duy tru tng trong dy hc l nhng hin tng thu c qua nhn thc cm tnh bng vic
thc hin cc thao tc t duy (phn tch, so snh, i chiu, tng hp, phn on, khi qut ha, tru tng
ha, ). KT vng chc bn lu phi l KT ca t duy, s tm ti sng to ch khng phi l sn phm
ca ghi nh my mc
+Thc tin trong DH l HS bit cch vn dng nhng hiu bit kin thc lnh hi gii quyt cc
vn , nhng yu cu, nhng nhim v ca GV t ra. Rng hn l bit vn dng cc kin thc vo Sng
So snh con ng nhn thc ca cc nh khoa hc( quanh co, m mm) vi con ng nhn thc
ca HS (thng, ngn nht, c s dn dt, t chc khch l ca GV, c KTr nh gi ) nn QTDH l QT nhn
thc c o ( Th hin r cc lp tiu hc cng ln cao cng cn t hc t tm ti con g nhn thc ca
HS cng gn vi con ng nhn thc ca cc nh KH) con ng nhn thc ca HS l c o
Qu trnh nhn thc ca nh khoa hc
Qu trnh nhn thc ca hc sinh
+ Con ng m mm, th v sai
+ Con ng c khm ph
+ Tm kim nhng chn l mi, chng minh nhng + Nhn thc ci mi vi bn thn
ci mi m loi ngi cha bit
+ Thi gian nhn thc di
+ Thi gian hc tp tng i ngn v tin hnh
trong iu kin s phm, di s t chc, hng dn
ca GV, ni dung tri thc c chn lc, rt ngn
v h thng ha
+ Khng c khu kim tra, nh gi kin thc
+ C khu cng c, kim tra, nh gi kin thc
+ Khng c tnh gio dc
+ C tnh gio dc
d. QTDH l QT thc hnh
+Hin trng: hc khng i i vi hnh i mi PP l phi ch n thc hnh
+ Hc trong hot ng l cch hc thng minh nht v em li hiu qu cao nht v
1.mc ch ca TH: HS vn dng KT vo thc t hnh thnh k nng, pt tnh thc t ,bn vng ca KT
2.sn phm ca TH: l trnh hon thin KNKX, pt nng lc hot ng ca HS
3.PP thc hnh: HS nm vng l thuyt vn dng vo thc t
Hin trng trong GD l cha m bo c 1 nguyn l GD l hc i i vi hnh. Trong nh trng
ND cn mang nng tnh li thuyt, PP cn coi nh tnh thc hnh.V vy i mi GD ngy nay l yu cu
phi i mi PPDH trong nhn mnh n tor chc cho HS luyn tp, thc hnh
Hc trong hot ng l cch hc thng minh v hiu qu nht bi:
+Mc ch ca luyn tp thc hnh l gip HS vn dng KT hc vo thc t hnh thnh k nng
t lm tng mc chnh xc v tnh bn vng ca KT
+sn phm thc hnh khng phi l cc bi t im 9-10 m l trnh hon thin k nng l bc pt
mi trong nng lc nhn thc ca HS
+Phng php thc hnh cng chnh l PP hc tp va gip HS nm c KT l thuyt, va hnh
thnh k nng vn dng l thuyt vo thc t
+Kt lun: bn cht ca QTDH l QT nhn thc v thc hnh ca HS do GV t chc
* Thc trng:
* KLSP:
- trnh tnh trng b ng lng tng trong QTDH, nht l cc GV tr mi vo ngh cha c kinh nghim
cn phi thng xuyn trau di chuyn mn NVSP, tu dng o c, mnh dn i mi cch thc s dng
PPDH, cp nht thng tin kip thi lm phong ph thm KT ca mnh, nghin cu ci tin dng hc tp,
vn dng cc PPDH hin i vo ging dy. Bi 1 sinh vin gii ra trng cha chc tr thnh 1 GV gii
nu NVSP khng tt. Bn cnh cn hiu r i tng cn truyn t KT la chn PPDH ph hp nhm
pht huy kh nng t duy tch cc c lp sng to . GV phi rn cho HS thi quen t hc, t nghin cu, t
rn luyn k nng 1 cch thun thc
-Hn na cn thc hin nghim tc vic KT nh gi, cc k thi v khng c HS nng lc hc tp th GV
kh c th thc hin tt vai tr ch o ca mnh
-Kt hp vi BGH, ph huynh cc t chc XH cng n lc ht sc mnh cho vic GD th h tr
-Vi b mn ha hc , gp phn m rng v hon thin th gii quan khoa hc ca cc em iu u tin l
Gv ti lun c gng t chc truyn th cho cc em 1 cch c hiu qu nht , c gng phi hp cc PP, nm
bt c im trnh kh nng nhn thc ca cc em c k hoch ging dy, c PP tt nht
c th ca b mn ha hc l mn Khoa hc thc nghim c s dng phng tin DH trc quan chnh l
cc b th nghim...
-Nhit tnh, c gng truyn bu nhit huyt,
- bn thn t c thm sch,
T chc cho HS tri gic ti liu bng: Thuyt trnh, gii thch, minh ha, vn p, tho lun,
T chc cho HS lm cc th nghim, thc hnh, nghin cu, x l cc thng tin l thuyt hoc
thc tin rt ra cc kt lun KH
3) H thng ha cc ti liu hc (h thng ha hoc khi qut ha nhng ti liu thu lm c)
Lp s , biu , bng so snh, phn loi hoc l nhc li nhng ni dung c bn trong bi
ging
H thng ha ti liu bng vn p hoc tho lun cc ni dung quan trng nht.
4) Vn dng kin thc vo gii quyt cc bi tp thc hnh (Luyn tp, cng c kin thc)
L iu quan trng, gip HS hiu su, hiu k l thuyt hc, hnh thnh k nng hot ng thc
tin
Mc 1: Cho HS lm bi tp theo chng trnh mn hc
Mc 2: Vn dng kin thc vo thc t cuc sng cng nh thc nghim khoa hc
***** C hai mc : GV u phi c k hoch tng dn mc kh khn ca ni dung, t nhng tnh
hung gn gi quen thuc n cc tnh hung mi.
5) Kim tra li cc kt qu hc tp
L khu quan trng ca QTDH, ng thi l 1 bin php thc y tnh tch cc hc tp ca HS
Qua b khuyt kp thi nhng thiu xt
**** Lu : Trong t chc dy hc, cc khu trn khng phi c tin hnh tun t m ty thuc
vo iu kin ca tng gi hc, ty thuc tnh cht v mc tiu dy hc, ngi ta tin hnh sp xp
chng theo cc trt t khc nhau.
Vn 3.4---**---: Cc khu ca QTDH ( cc bc ln lp)
V: -Theo trit hc: t trc quan sinh ng n n t duy tru tng, t t duy tru tng n thc
tin l con ng bin chng nhn thc chn l, nhn thc hin thc khch quan
nhng QTDH cng tun theo quy lut ring qua tng khu c th ph hp vi c th ca n
GQV:
1/Nu c s trit hc
-Mi s vt hin tng u vn ng v pt theo quy lut tun theo 1 logic nht nh
-QTDH cng l 1 QT vn ng nn khng nhng tun theo quy lut chung m cn theo quy lut ring
chnh l tun theo nhng giai on, nhng bc c th
2/ Khi qut:
-Cc bc QTDH th hin rt r qua 1 gi ln lp:
1/GV t vn v lm ny sunh thc cho HS
2/T chc truyn th kin thc cho HS
3/ H thng ha KT
4/ Cng c KT
5/ Kim tra nh gi kt qu hc tp
-Cc khu c sp xp theo 1 trnh t nht nh, khu trc lm nn cho khu sau, khi hon thnh 5 khu l
thc hin xong 1 QTDH
3./ Phn tch
3.1/ Khu 1: GV t vn v lm ny sinh thc cho HS
-V tr: l khu m u, li vo bi, dn dt HS
-Vai tr:
+Lm ny sinh nhu cu nhn thc ca HS
+To cho HS tm th tip thu bi
-Tc dng: lm tt khu ny +bi ging t thnh cng 40%
+kch thch, li ko HS vo h cng GV
-Cc cch thc hin:
+Lin h gia KT c v KT mi
+i t tnh hung thc t m HS cha hiu
+To cc mu thun, t HS vo hon cnh c vn to ra tnh hung phi nhn thc
-Ch khi thc hin
+ l khu m u, lm nn cho khu 2, nhng k phi l khu chnh, chim t thi gian(5 pht u gi)
+ GV ch v thi gian v cch t vn khng qu kh hoc khng qu d khin ng hc c nhu
cu sai v nhn thc
Kt lun: Khu 1 cn thit dn dt HS n nhu cu nh thc. y l 1 khu mang tnh cht ngh thut
cao bi bn cht ca n l iu khin tm l HS. vn t ra s a HS vo 1 QT t duy, nu khu ny lm
khng tt th rt kghos thc hin khu tip theo
3.2/Khu 2:T chc truyn th kin thc cho HS
-V tr: l khu th 2 v l khu chnh, chim nhiu thi gian nhaatsd trong 1 tit hc
-Vai tr( Nhim v)
+GV cn c vo ND kin thc mi, s dng PP, hnh thc t chc sao cho ph hp
+cc PP GV c th s dng ( thuyt trnh, vn p, tho lun... cao hn GV c th cho HS lm th
nghim, thc hnh nghin cu x l thng tin...)
-Tc dng: + v cng quan trng l khu chnh i vi QT nhn thc KT mi ca HS
+ nu k c KT HS k th vn dng pt tr tu
+ Khu 2 l c th ha ca nhim v 1 cung cp KT
+ cn u t tt
-Cch thc hin :
+Phn nhm, giao cho tng nhm 1 ni dung hoc 2,3 nhm c cng 1 ND
+GV quan st chi tit kp thi un nn t vn, ng vin
+GV: T chc cho HS t nu, t nh gi kt qu
-Ch khi thc hin:
+lun ly ngi hc lm trung tm, thy gi vai tr ch o , tr ch ng lnh hi KT.
+GV s dng PP hp l li ko HS vo bi khng nn bin khu ny thnh c chp, chiu chp
+GV ch ti cc i tng HS
+HS: ch ng sng to tm ra chn l mi cho mnh
3.3/Khu 3: H thng ha KT
-V tr:+ l khu th 3
+ch thc hin khi lm tt khu 2
-Nhim v: gip HS gn kt cc n v KT ton din, y
-Tc dng:l khu din ra rt nhanh nhng lm tt khu ny hiu qu GD rt cao, gip HS nh lu
-Cch thc hin:
+Lp s bng biu, bng so snh phn loi
+Nhc li ND c bn trong bi
-Ch khi thc hin:
GV trnh tnh trang c chp, chiu chp trong khu ny
KL: y l khu gip HS c t duy khi qut v logic v ton b ni dung bi hc
3.4/Cng c KT
-V tr: Sau khi h thng ha li KT th KT tip thu cha vng chc v linh hot => ng GV phi cng c KT
-Nhim v: KT va lnh hi xong th nu c cng c kp thi s gip khc su
-Cch thc hin:
+GV cho HS vn dng lm BT
+Vn p HS nhng vn hc
+Tho lun li cc ND quan trng nht
Vic vn dng KT c 2 mc
+ 1 l cho HS lm cc BT theo chng trnh mn hc ,
+2 l vn dng KT vo thc t cs ngh thc nghim khoa hc.
C 2 mc ny GV cn tng dn mc kh ca ni dung, t nhng tnh hung quen thuc n
nhng tnh hung mi phc tp, kh khn hn t HS c th pht huy kh nng sng to ca bn thn
-Ch khi thc hin :
3.5/ Kim tra li KT hc
-V tr: l khu cui cng, nhng rt quan trng khp li 1 QTDH
-Nhim v: GV giao nhim v mi c lin quan n KT va hc to nn 1 chui nhn thc to hng th cho
HS
-Cch thc hin:
+C Bt nh ti lp lin quan n KT va hc ( BT t lun, trc nghim)
+ ...............
-Ch khi thc hin : ND bi tp phi lin quan n KT va hc,cc cu hi a ra ngn nhng gip kim
tra KT v k nng ca HS