You are on page 1of 61

BC TRANH TNG QUT V KH CNG

I. Kh cng l g ?

khng phi l phng tp th n thun nh lu nay ngi ta vn quan nim


nh vy. Ni chung Kh cng l phng php luyn tp lm ch Kh trong c th
con ngi.
T xa ti nay c rt nhiu phng php luyn tp khc nhau, c th phn chia nh
sau :
Phn loi theo tm thc c : v thc v thc.
Phn loi theo trng thi luyn tp c : ng v tnh.

T kt hp li chia ra cc phng php :


ng cng thc.
ng cng v thc.
Tnh cng thc.
Tnh cng v thc.

1/. ng cng thc ging nh luyn v thut, da trn c s ng tc hay vn


ng gn, c, xng theo ch ca ngi luyn. ng cng v thc c cc ng tc
luyn tp xy ra trong trng thi v thc, khi luyn t nhin xut hin nhng ng
tc ca c th khng do thn kinh trung ng ch huy( ).

2/. Tnh cng thc (hay cn gi Tnh cng hu thc) bn cht l thin nh, phn
chia lm hai mc : nh v Thin.

2.1/ - Mc nh l dng ch tm thc tp trung cao vo mt chng trnh v


gii quyt chng trnh . Bn cht l Thin Ch qun, v li c chia ra hai
loi :
Thin Ch qun ng : ngoi tnh ni ng. Ni ng l do tp trung ch vn
kh lu chuyn trong c th.
Thin Ch qun tnh : ngoi tnh ni tnh, hay cn gi l Thin minh trit. a vo
trng thi tnh mt chng trnh mang tnh trit hc, tp trung suy ngh mt vn
v trit hc, trit l. Ton b c th u c a vo trng thi tnh lng c bn

trong v bn ngoi, dn dn t c trng thi thng hoa (h tnh khai m)


ln bc cao hn.

2.2/. Mc Thin c hai trng thi :


Trng thi Thin, v
Trng thi "khng", hay cn gi l "v ng".
C th con ngi bao hm mi quan h tng ha tm sinh l, cn gi l tm - th.
Gn y quan im dng sinh tm th a ra khi nim lm sao ng b gia tm
(hay tm , tm thc) vi c th. Nhng c th phi c mi quan h bn cht gia
c th v t duy. y l mt iu m cc phng php hin nay khng ng b gia
cc qu trnh luyn tp. (Theo l lun ca phng Ty, con ngi khng th lm cho
c th iu khin nhng hot ng bn trong ca ni tng, hay iu khin cc
qu trnh tm thc bn trong. Ngi ta cho rng hot ng ca c th l da trn c
s iu khin ca h thng thn kinh mang tnh t ng).
Dng ch ca bn thn iu khin nhng hot ng ca c th nh lm chm nhp
tim, h thn nhit, t tng huyt p, lm ch cc c nng sinh hc trong c th...
Nhng lm ch nhng iu phi thu trit c mi quan h bn cht, mi quan
h bn cht ly trung gian gia H vi Kh ly Tm lm chnh. l mi quan h
Kh - Tm. T c s bn cht mang tnh thc th n cc hot ng nng lng (bn
cht ca Kh l nng lng). Bn cht ca Kh khng khc g bn cht ca Nhn
in, ca Trng sinh hc. Nhng c iu khi a ra mt khi nim phi c mt h
thng l thuyt, v mt h thng phng php logic km theo. Nu khng ng b
v Tm - Th l ngn khng i i vi hnh, Tm thc hot ng mt ng, c th
pht trin mt hng khc.
Hy vng rng thng qua qu trnh lm ch c th lm ch Kh s lm ch c Tm
v Tm th, to ra mt qu trnh pht trin t th cht n tr lc n Tm thc,
Tm - Thc song hnh. Mun t n Thc phi c s trao i thng tin, cm nhn,
phn nh v phn tch s l (tip cn c trng thi thng tin).
Con ngi phi c s ng b vi nhau, c chung mt ngun gc l vt cht. Hin
nay phng php luyn tp c nhiu, nhng iu ct yu l phi la chn phng
php no em li s ng b cho c th, v bc u l s ng b ri n nh cao
l gii thot. V d nh phng php ca Thin hc cng rt tt, nhng Thin hc
ch ph hp vi nhng ngi xut th, phi an tnh, qu trnh hnh thin rt cng
phu v vt v. Ngi x th khng c kh nng theo phng php Thin hc. Bi
con ngi x th lun vng bn, lun b tc ng, lun c nhng vn cn gii
quyt. Con ngi x th khng th nhp nh vo Thin c, l cha ni n
hc Thin hc.
Tr li bn v Tnh cng thc. Tnh l g ?

a/. Qu trnh pht trin ca nhn loi, ca x hi, ca con ngi cng ngy cng
ng, m cng ng th cng lon, cng lon cng d b chi phi v con ngi ngy

cng ri vo tnh trng b ng. Khi lm g cng khng ch ng c, lm ci


ny th b ci khc chi phi, mt kh nng lm ch. Mi hot ng ca con ngi
ngy cng b ri lon. Con ngi t hot ng tm tr n hot ng ni ti, hot
ng h thng u b ri lon. Chnh v vy cn phi tnh cn bng, ging nh
sau mt ngy lm vic mt nhc vt v cn c gic ng, nu khng ng th hi thn
kinh, hi c th, hao sc rt nhiu. Tnh cn bng tr li.
Hot ng thn kinh l hot ng quan trng nht, m hot ng cn phi
trng thi tnh. Ni theo ngn ng x hi hc l tnh tnh to. Cng suy ngh v
mt vn g cng cn phi tnh. Cng tnh bao nhiu th cng tnh to by nhiu.

Trong qu trnh tp Kh cng khi tu luyn th tnh l a vo trng thi thng hoa (h
tnh m hu). Trng thi thng hoa ny ging nh trng thi thc ca con ngi.
Trng thi c phn thnh nhiu dng :
Trng thi thc l khi t duy vn ang hot ng, c th trong trng thi thc
(tnh). Kh nng cm nhn, phn tch tng hp v s l ca t duy ang hot ng.
Trng thi v thc l khi t duy tm ngng hot ng, c th trong trng thi ngh
ngi (ng).
Trng thi tim thc l t duy hot ng theo bn nng theo k c, hot ng ny
mang tnh di truyn, khi c iu kin mi bc l, trng thi trong mng.
Trng thi tin thc l khi t duy bt u hot ng, qu trnh cm nhn v phn
nh bt u hnh thnh thc. Trng thi ny lin quan n s chuyn ha m Kh
cng ang quan tm.

Trng thi tin thc l qu trnh chuyn ha Kh thnh Thn, chuyn ha nng
lng sang thng tin, t vt cht sang thc. l qu trnh chuyn ha Kh sang
Thng tin thnh Tri gic, hay l qu trnh chuyn t nng lng sang thng tin cp
thp ri sang thng tin cp cao. Luyn Kh cng chnh l luyn thnh qu trnh
chuyn ha ni trn.

Ni thm v Thin nh. Trng thi Thin nh ging nh thy min. Dng v thc
trong thi min hc gi l trng thi thy min (t thi min hoc b thi min).
b/. Cng l g ?
T cng ni ln nhiu vn . Cng l cng php, hay ni theo ngn ng ng i
l phng php, l k nng. Cng phu l ni ln s kh luyn, cng phu luyn tp.
Phi tri qua mt qu trnh luyn tp lu di gian kh mi t c mt cng phu
no .
Cng nng l kh nng ca ngi luyn t c mc no . i vi Kh
cng, cng nng bc cao l kh nng lm ch c mi qua h gia c th vi th
gii bn ngoi, ha ng c tiu v tr vi i v tr.

t c cng nng bc cao cn phi tri qua ba cp : lm ch Kh, lm ch


qu trnh sinh hc ca c th, lm ch mi qua h vi th gii bn ngoi. y l
nguyn tc c bn ca Kh cng.

Mc tiu ca luyn Kh cng l lun lun lm ch c thc ca mnh, lm ch


qu trnh Kh v lm ch mi quan h ca Kh. Lm sao khng ri vo trng thi
mt thc (hay cn gi l trng thi v thc). Xin nhc li l khi luyn Tnh cng
khng bao gi ri vo trng thi v thc.

Trong trng thi v thc s to ra hnh ng v thc, tm l v thc, hng phn v


thc. Trong trng thi hng phn v thc s to ra qu trnh t pht nng lng, v
v khng c kh nng kim sot (v v thc) nn s dn n tnh trng lon kh nguy
him (tu ha nhp ma). Tuy rng trng thi hng phn v thc n cng gii ta
c s c ch, khai thc c c ch t ng (cha bnh hoc khai m tim nng),
nhng li bt cp hi, m ci hi th khng th lng ht c. N gy nn o gic
hoang tng, xut hin thi h o cnh( ).
C th con ngi tn ti c ch t iu chnh, c ch t pht ng, c ch t khai
m tim nng. Nhng khi con ngi cng duy l bao nhiu th cc c ch t ng
cng mt dn, v ngy cng ri vo trng thi b c ch. Thng thng cc c ch
t ng c khai thc trong trng thi v thc. Ni ng ra l c khai thc trong
c th lm ch c l trng thi h tnh hay thin nh. Do vy thng c s kt
hp gia c ch t ch v c ch t ng.

c im ca cc phng php lin quan n trng thi v thc (nh Thin v thc
chng hn) l sau mt thi gian tp i tp li s dn n hai vn :
thc ha to ra thi quen. Kh thnh thi quen th mt i trng thi v thc
(khng c kh v cc kt qu luyn tp cng mt).
i vo qu trnh thi qu v tm linh, mt ng b v tm th v s dn n cc
bin chng ri lon. Thi qu v hng no th ri lon v hng .

V vy, ch nn thc hin nhng g m c th lm ch c.

II. Kh l g ?
Theo khoa hc ng i c cc loi vt cht tn ti cc dng nh sau : cht rn,
cht lng, cht bay hi, cht kh, plasma.
Khi nim v Kh c chia ra Kh Tin thin v Kh Hu thin. Kh Tin thin l
nguyn bn ca Kh (Thanh kh), l tinh hoa hay l s thng hoa ca vt cht, tng
ng vi khoa hc ng i l bc x vt cht v plasma( ). Kh Hu thin l
khng kh thng thng (thc kh hay trc kh), l s bin vi ca Kh Tin thin,
tng ng vi khi nim kh ca vt l hc ng i.
Theo Kh cng v ng y th hi th ca con ngi l kh Hu thin. Kh m Kh cng
cp n l kh Tin thin, l dng bc x vt cht tng t nh plasma. Trong
cng nh ngoi c th u c bc x Kh. Kh l dng bc x vt cht mang thuc
tnh nng lng, v n gii phng ra nng lng cng khc nhau, tm mc
khc nhau.
Kh trong khng gian phn loi theo cp ra cc dng Kh nh sau :
Thin kh l bc x v tr trong khng gian, mang c tnh thun dng, c kh
nng tc ng n mi th trong c con ngi. Trong Thin kh Tin thin l
tinh hoa c tc dng rt tt ti qu trnh sinh hc ca con ngi.
a kh l bc x a kh, mang tnh thun m, l bc x ca cc vt th trn
cng nh trong lng tri t. V a kh Tin thin cng l tinh hoa cng c tc
dng rt tt ti qu trnh sinh hc ca con ngi.
Sinh kh l Kh ca mi trng sinh thi v sinh hc pht sinh ra. Trong Sinh kh c
Nhn kh l do con ngi pht sinh ra, mang c trng phi hp m dng, n rt
quan trng vi chnh ngay bn thn con ngi, v c tnh ng mc sinh hc rt cao.
l l do ti sao phng php Tnh Kh cng v phng php Nhn in li c th
cha bnh tt hn mt s phng php khc, chnh v tnh ng mc sinh hc cao
ca n.
Kh hu, thi tit chnh l s giao ha gia Thin kh Hu thin vi a kh Hu
thin.
Nhn kh c phn ra cc dng nh sau :
Nhn kh Hu thin l kh trong hot ng h hp gm cc thnh phn
- Ph kh cn gi l dng kh hot ng phi cung cp dng kh cho mu.
- V kh hay cn gi l thc kh, hot ng trong d dy v h tiu ha, l sn phm
ca qu trnh tiu ha.
Nhn kh Tin thin l kh hot ng trong h thng kinh lc, tng ph v tng h
trong c th con ngi, cung cp nng lng, iu chnh qu trnh hot ha ca cc
chu trnh sinh hc. Nhn kh Tin thin bao gm :

- Chn kh l kh tin thin sinh ra ti an-in, vn hnh ch yu trong hai mch


Nhm c, n chnh l nguyn kh trong c th, l mt trong nhng thnh phn ban
u ca Tam bo Tinh - Kh - Thn. Tnh cht c trng ca Chn kh l mang tnh
m Dng. Chn kh sinh ra ti an-in l m phn c bn tnh m Thy, nhng li
c hot tnh dng Ha; do vy qu trnh hot ha ca n theo qui lut m Dng
tiu trng. Ti mch Nhm Chn kh ging h mang theo Tm ha vo an-in
sinh kh, ti mch c Chn kh thng ln i theo no ty vo no b ha Thn.
B tr cho Chn kh l Nhit kh Chn dng (cn gi l Chn ha), pht sinh t
huyt Trng-cng.
- Ng hnh kh (cn gi l Ng tng kh hay Ng kh) l kh Tin thin do Chn kh i
vo ng tng m pht sinh, bao gm cc loi nh sau :
Can kh sinh ra t tng Can, vn hnh Can kinh v m kinh, hnh Mc, tnh
phong ng.
Tm kh sinh ra t tng Tm, vn hnh trong Tm kinh v Tiu trng kinh, hnh
Ha v tnh ha (qun Ha).
Tm bo kh sinh ra t Tm bo lc, vn hnh trong Tm bo kinh v Tam tiu
kinh, tnh ha v thuc hnh Ha (Tng ha).
T kh sinh ra t tng T, vn hnh trong T kinh v V kinh, hnh Th v tnh
thp.
Ph kh sinh ra t tng Ph, vn hnh trong Ph kinh v i trng kinh, hnh Kim
v tnh to.
Thn kh sinh ra t tng Thn, vn hnh trong Thn kinh v Bng quang kinh,
hnh Thy v tnh hn.
Ngoi ra cn phi k n Vinh kh v V kh. Vinh kh l khi nim chung ch Kh
vn hnh kinh mch bn trong c th, thnh phn bao gm c Chn kh v Ng
kh, c s lin hp gia Chn kh v Ng kh. Cn V kh l khi nim chung ch Kh
vn hnh ra lc mch v tn lc thot ra ngoi da ( pht dng khai khiu bo v
c th), c thnh phn tng t nh Vinh kh. Vinh v l ch s hot ng chung,
ha hp ca Chn kh v Ng kh trong L v ngoi Biu.
Khng g tt hn dng nng lng ca con ngi cha bnh cho con ngi v tnh
ng mc sinh hc cao ca n. Khng nh vic truyn in (m khng phi dng
in sinh hc) hay vic a thuc vo c th con ngi, bt k l thuc Ty y hay
ng y, bi v nhng dng hu nh khng c tnh ng mc sinh hc, loi ny
ph hp nhng loi khc li khng ph hp. Tng t nh con ngi sng trong mt
qun th gm i a s l nhng ngi tt v c nhn tnh, th con ngi s cng
ngy cng tu tm dng tnh tt hn. Ngc li nu sng trong mt qun th hn
lon th con ngi khng th c iu kin tu dng tm tnh ca mnh, m phi co
vo v bc ca mnh hoc tm cch i n (ln Cn Sn chng hn).
Do tnh ng mc sinh hc cao nh vy nn Nhn kh c th c tc ng rt tt
hoc rt xu. V d nh trong mt mi trng luyn tp dng sinh, c ngi luyn
Tnh cng, c ngi tp ng cng, c ngi theo Nhn in, li c ngi Tinh cht

Tin thin l dch cht tit ra t tuyn Thng thn, c hi t ti an-in. l


ngun gc ca Nhn kh. Tinh cht Tin thin trong iu kin m theo c nhn
ni "H Tm ha, gp Tn phong, gi vo trong bng, Tinh vt chy thnh Kh bay
ln". Tm ha l nng lng nhit ca tri tim v mng bao tim khi hot ng sinh
ra, a xung gp Tn phong, tc l cng vi hi th ca Ph cng vi bc x kch
thch ca ngoi kh t vo an-in, to ra phn ng kch chng lm cho an-in
m nng ln, l Chn kh c pht sinh v pht ra bc x Kh.
Kh mi sinh ra ti an-in gi l Hn nguyn kh, hay cn gi l Chn kh hoc
Nguyn kh. (Nguyn kh l Kh cha biu hin thuc tnh sinh hc, tnh nng ca
Nguyn kh cn a dng). D a nng nhng cha c thuc tnh sinh hc (hay thuc
tnh ng hnh) th Kh vn khng ph hp. Chn kh mun ph hp phi phn m
phn Dng hai mch Nhm c, l h kh c bn. Kh sinh ra ti an-in
phn m theo mch Nhm i xung, phn Dng theo mch c i ln. Mch Nhm
i gia ngc t huyt Ngn giao xung qua cc huyt Thin t, n trung, n
Kh hi v ti Hi m. Mch c i gia lng (di da, sau ct sng) t huyt
Trng-cng ln qua cc huyt Mnh-mn, Linh-i, ti Ngc-chm, vng ln Bchhi, qua n-ng ni vi mch Nhm ti huyt Ngn giao.
Theo Y hc ng phng c truyn, Chn kh sau khi phn m Dng hai mch
Nhm c, th theo cc kinh mch hoc lc mch n ng tng kch thch pht sinh
ng kh, c thuc tnh sinh hc khc nhau (c thuc tnh theo ng hnh). Cc ng
kinh mch v lc mch nm di da, v trn c cc im hi t c bit gi l
cc huyt. Cc huyt giao hi cc ng kinh mch gi l i huyt, cng chnh
l cc lun xa.
Cc i huyt cn ghi nh : Cc huyt o nm trn mch Nhm.
- Ngn-giao : huyt v ti im khi ngm ming a u li chm chn rng hm
trn.
- Tha-tng : huyt v ti gia ch mi di.
- Thin-t : huyt v ti gia b trn xng c.
- n-trung : huyt v ti im giao nhau gia ng dc xng c vi ng ngang
ni hai u v.
- Kh-hi : huyt v ti ng dc gia bng, cch rn xung di 1 thn 5 phn. y
l ca vo ca an-in.
- Hi-m : v tr ti cui mch Nhm. i vi nam gii ti im gia t hu mn n
chn dng nang. i vi n gii ti im gia t hu mn n mp sau ca m h.
Cc huyt o nm trn mch c:
- Trng-cng : huyt v ti mm xng t sng cng.
- Mnh-mn : huyt v nm sng lng, i xng vi huyt Kh hi qua an-in v
trc T - Ng( ). Mnh-mn l ca ra ca an-in.
- Linh-i : huyt v sng lng, i xng vi huyt n trung qua trc T - Ng.

- i-chy : huyt v nm sng lng, ch lm ngay di mm gai sau t sng c


s 7, i xng vi huyt Thin t qua trc T - Ng.
- Ngc-chm : (cn gi l huyt No b) huyt v sau gy, trn ng dc gia
nh u t chn tc ln hai thn, ni tip gip gia xng sng v hp s.
- Bch-hi : huyt v ti lm chnh gia nh u (chn tc sau gy ln 7 thn), giao
im ca ng dc chia i nh u l ng ni hai nh ca vnh tai.
- n-ng : huyt v ti im chnh gia ng ni hai u trong ca cung lng
my.
Ngoi ra cn cc huyt v nm ngoi hai mch Nhm c l:
- Lao-cung : huyt v ti im gia lng bn tay, ch giao nhau ca ng vn th
hai (gia) vi ng ko di k hai ngn tay gia v ngn tay eo nhn. Trong lng
bn tay l Ni Lao-cung, i xng vi n ln mu bn tay l Ngoi Lao-cung.
- Dng-tuyn : huyt v ti ch lm gan bn chn, im ni 2/5 trc v 3/5 sau
ca ng ni u ngn 2 v gt chn.
Cn mt b v rt quan trng na ca Kh cng, l trc T - Ng (cn gi l trc
Sinh-lc ca c th) nm gia c th thng ng t huyt Bch-hi qua an-in
xung n im gia ca Hi m v Trng-cng.

C nhn ni "Nhn hu tin tam cung, hu tam quan", c ngha l con ngi pha
trc c ba cung v pha sau c ba quan:
- N hon cung ly huyt n-ng lm trung tm (cn gi l an-in Thn), l
cung ch Thn.

- Kh cung ly huyt n trung lm trung tm (cn gi l an-in Kh), l ni giao


ha ca Tin thin kh v Hu thin kh.
- an cung (cn gi l an-in thc hoc an-in Tinh) ly huyt Kh hi lm
trung tm, chnh l ca vo ca an-in.
- Ngc-chm quan cn gi l Sinh t huyn quan, b v ly huyt Ngc-chm lm
trung tm.
- Gip tch quan ly Mnh-mn lm trung tm, v xung quanh bao gm 16 huyt
khc.
- V l quan ly huyt Trng-cng lm trung tm.
Chn kh pht sinh ti an-in, vn hnh theo kinh mch i vo kch thch ng
tng to ra ng kh (Tm kh, Can kh, T kh, Ph kh, Thn kh). Ng kh vn hnh
trong kinh mch a nng lng n kch thch hot ng ca ng h.
- Tm kh hot ng h huyt mch( ). Tm bo kh hot ng Tam tiu.
- Can kh hot ng h cn( ).
- T kh hot ng h c nhc.
- Ph kh hot ng h h hp.
- Thn kh hot ng h xng khp.
Ng kh vn hnh trong c th theo cc chu trnh sinh hc c bn ca s sng.

III. Qu trnh c bn ca s sng.


Con ngi ni ring v s vt ni chung c hai xu hng :
- Xu hng th nht l vt cht ha, ni theo ng y v Kh cng l thc ha. Bin
dng t dng cht kh sang dng cht lng, ri sang dng cht rn dn dn cu
to nn nhng t chc ca c th sng.
- Xu hng th hai ngc li xu hng th nht l thanh ha, l qu trnh vi t ha,
v thng hoa. Bin dng t dng cht rn sang dng cht lng, ri sang dng cht
kh.
Hai xu hng trn ng tn ti trong mi quan h bin chng. Trong qu trnh sng
cn bng c hai qu trnh thanh - thc l rt quan trng. i vi nhng ngi
xut th th h ch quan tm n phn thanh m thi. Cn nhng ngi ti th (bnh
thng) th phi cn bng c thanh ln thc, nu nh con ngi bnh thng
khng mun b ri vo trng thi ri lon b tc, mc d cuc sng thc ha hay vt
cht ha lm cn tr qu trnh thanh ha ca h. Mun to ra s cn bng con
ngi phi c gng nng cao qu trnh thanh ha bng cch luyn Kh cng hay tu
Thin. Nhng cng ch khng nn phn thanh ln t phn thc, m s li b ri
vo trng thi mt cn bng. (S mt cn bng ny cn nguy him hn trng hp
khi phn thc ln t phn thanh). Qu trnh thanh - thc din ra nhp nhng, tun
theo cc c ch hp l trong c th sng ca con ngi.
Qu trnh sng c bn ph thuc vo ty cht. T ty cht theo qu trnh thc ha
to ra dng cht ban u, mt phn chuyn thnh nng lng cho qu trnh hot
ng ca c th, mt phn chuyn thnh huyt cht nui sng c th con ngi,
mt phn to thnh Tinh Hu thin duy tr ni ging. Ty cht qua qu trnh
thanh ha to ra Tinh cht Tin thin, n tr ti tuyn Thng thn. Ti Tinh
cht Tin thin c thanh ha tip sinh ra Chn kh, vn hnh theo kinh mch n
ng tng sinh ra ng kh. Mt phn ng kh theo qu trnh thc ha hot ng ng
tng, sinh ra ng dch to iu kin cho hot ng ca ng h (Can dch lm
mm do h cn, Ph dch gip cho qu trnh h hp c hanh thng, Thn dch
gip cho qu trnh hot ng ca h xng khp, T dch gip cho qu trnh sinh to
huyt cht duy tr tt, Tm dch gip cho s lu thng kinh mch). Mt phn ng kh
qua qu trnh thanh ha i vo pht ng c nng hot ng ca ng quan (khai
khiu). Chn kh v ng kh ln no b ha Thn, tc l pht ng c nng hot
ng ca thn kinh. l qu trnh hot ng ca Tam bo Tinh - Kh - Thn, hot
ng duy tr c s sng. Nu "Tinh kit tc t, Kh thot tc vong, Thn tuyt
mnh cng". Hot ng ca Tinh - Kh - Thn l ct li tn ti ca c th, trong
Kh chim v tr trung gian quan trng, l nhp cu bo v v cn bng s sng, bn
trong hon thin c th v gii ta tht tnh, bn ngoi thng nht vi th gii v
ngn cn lc dm.
Tuy vy m bo cho c th hot ng v pht trin ng b, con ngi khng
ch quan tm ti phn thanh mt cch thi qu, m cn phi quan tm n phn
thc mt cch hp l.

IV. Mc ch luyn tnh kh cng


Thc cht luyn Kh cng t ngn i nay nhm mc ch g?
lun lun to ra Tinh cht mi tt hn. l ngun gc to ra Kh cht tt. Sau
luyn Tinh sinh Kh, pht ng c nng sinh kh di do m bo dch cht tt
hn (qua qu trnh thc ha ln 2) v ph hp hn i vi c th (nu khng to
c s ph hp th li phn tc dng, to ra ci hi). T Kh luyn ha Thn, l
qu trnh thng hoa t dng nng lng sang dng thng tin. Bc x Kh nh hng
trc tip n s tn ti ca hot ng c nng cu to gi l nng lng, cn bc x
Kh khng nh hng trc tip n hot ng c nng nhng mang tnh phn nh
(cm nhn c) gi l thng tin.
Luyn kh ha Thn l qu trnh luyn Kh thanh ha, thng hoa v ngy cng
c tm mc vi t cao hn. i n mc ch ly nng lng a vo qu trnh
hot ng vi t ha m phn thanh - thc. m bo cho thc kh theo mch Nhm
i xung lan vo duy tr hot ng ca ph tng, cn thanh kh theo mch c i
ln thanh ha ph tng xut ra ng quan khai khiu v ti no b ha Thn. Nu
s vn hnh ca kh ngc chiu th rt nguy him.
Giai on cui ca qu trnh ha Thn l hon H, l bc tr li tm c bn
nguyn ca con ngi, tr li ci "nhn chi s, tnh bn thin" ca mnh. Trong hon
cnh hin ti, con ngi do iu kin sng (bnh tt, hn ha) v tnh ri vo
trng thi nh mt mnh, nh mt chnh bn nguyn chn thin ca mnh, nh
mt kh nng ca mnh, nh mt quyn c sng t do theo t nhin ca mnh.
Tr li bn nguyn l tr li vi t nhin. a phn con ngi b mt ci t nhin
trong bn thn mnh, v v th m bnh tt pht sinh, hn ha gieo ti, gp phi ci
cht trc t nhin. Nu con ngi khng c bnh tt hn ha, th h s m bo
c s sng t nhin, m bo c kh nng sinh tn ca chnh mnh. Mun vy
con ngi phi tr li bn nguyn gc ban u, tr li con ngi ban u. gi l
qu trnh hon H, tr v trng thi nguyn gc. X ht c kh trong c th, to ra
Kh cht mi, Tinh cht mi v trng thi tm thc mi. V nh vy l tr li con
ngi c tnh bn thin ban u.

V. Qu trnh kh ha c bn
Qu trnh ny c c nhn ch ra nh sau :
Nhp - Khai - Thu - T - Hnh - X/Pht
Nhp l a c th vo trng thi Kh lc. Con ngi vn l mt tiu v tr nhng li
hu hn. b hu hn li thm ngoi cnh, bnh tt, ha hi th li cng hu hn
hn. Con ngi v s vt l hu hn m li pht trin khng ng vi qu trnh bn
cht th li cng hu hn. Mun ph v c ci hu hn v nng cao th cht
ln th phi hp thu ngoi kh hay nng lng v hn ca i v tr, a vo c th
chuyn ha thnh nng lng sinh hc, ph hp vi con ngi, hay ni khc i l
chuyn ha thnh ni kh. C nhiu ngi vic thu ngoi kh rt tt, song li
khng chuyn ha thnh ni kh c nn kt qu ca qu trnh tu tp khng t
hiu qu cao( ). Phi chuyn c ngoi kh thnh ni kh mi c gi tr sinh hc
trong c th, v nh vy mi c th t cha bnh, n nh t dng sinh, nng cao
kh nng sng v kh nng tn ti, thm ch nu gp c duyn m c th khai m
nhng kh nng tim n ca con ngi. Quan h gia ngoi kh v ni kh thng qua
mt lp gi l ho quang kh - nhn kh ngoi pht (cn gi l lp ho quang sinh
hc), bao bc xung quanh c th con ngi. Mi quan h gia trong v ngoi c th
u thng qua lp ho quang kh .
V vy trng thi nhp kh l trng thi hot ng kch thch v phn b li lp ho
quang kh, a c th vo trng thi kh luyn. Luyn tp Kh cng m khng a
c c th vo trng thi kh luyn c l v ch.
Luyn tp Tnh Kh cng, trc nht l phi tnh tm. Cng tnh tm bao nhiu th
cng thu c Kh by nhiu. Th hai l phi kch thch phn b li lp ho quang
kh xung quanh c th, lp ho quang kh c phn b li tt bao nhiu th luyn
Kh cng c kt qu tt by nhiu.
Di lp ho quang sinh hc l lp da bao bc c th con ngi, di lp da l mt
mng li kinh lc bao gm kinh mch, lc mch, tn lc v ph lc. Trong mng
li kinh lc c nhng im mang tnh cht c bit gi l huyt v( ), trong cc
huyt c nhng im c mc c bit cao hn gi l cc i huyt (36) v
lun xa (9). Cc i huyt v lun xa l ni c tc dng rt cao trong nhng vic tc
ng n qu trnh sinh hc v lu thng kh huyt trong c th con ngi (trong
cc i huyt bao gm cc Sinh huyt, cc T huyt, cc Du huyt,v.v...).
Khai l s kch thch cc i huyt hay lun xa trong c th, kch thch hot ng
ca cc huyt v thu ngoi kh vo c th. Khi thu c ngoi kh vo c th
ri phi nn t li chuyn ha thnh ni kh. Khi ni kh di do th vn hnh
theo cc ng kinh lc, vi cc mc ch khc nhau. Trong qu trnh Kh vn hnh
thanh ha cc b v hoc sinh ra d kh, hoc kch thch c trc kh hay
bnh kh ti cc b v. Do vy phi x c cc loi d kh ra ngoi. Cc loi d kh
l ngun gc lm mt i s cn bng ca c th, t sinh ra ri lon v l c
ch sinh bnh.

Phng thc cha bnh ch yu l lp li s cn bng trong c th. Th d nh


ngi tm vng b huyt p cao m thn suy gy ra chng au mi lng. Nu ch
cha huyt p cao th khng bao gi khi c, m phi ly ci vng ca Tm b
cho ci suy ca Thn, lc c Tm c Thn u gi c cn bng, nh vy mi
mong cha tr c n gc ca bnh.

VI. Qu trnh lm ch kh
Qu trnh luyn tp Kh cng l qu trnh lm ch Kh( ). Qu trnh lm ch Kh c
din gii qua ba giai on:
- Giai on Hnh nh: l trng thi cm gic ca kh v c thi gian, cng mc
thp. y l thi k bt u khi phn ng Kh biu hin khng r rng, lm cho
ngi luyn cm thy hnh nh nng, hnh nh lnh, hnh nh c, hnh nh khng,
hnh nh thy nng nng, hnh nh thy t t tc tc,v.v... trng thi ny gy cm
gic ln ln. Khi nu tp trung luyn tp, ng thi c hng dn vin h tr th
s nhanh chng vt qua giai on ny, m chuyn sang giai on "c l".
- Giai on C l: l trng thi cm gic ca kh v c thi gian, cng mc
cao v r rt hn. Giai on ny cn gi l giai on thc gic, tc l cm gic thy
c l nng tht, c l lnh tht, thy cm gic nng chu hay t t tc tc,v.v...
Nhng phn ng kh ha c thi gian biu hin v c mc biu hin, ngha l
c "thc gic".
- Giai on Chc chn : l trng thi lm ch c cc cm gic v s hot ng
ca kh, cn gi l qu trnh "chn gic". Mun cho nng th s nng, mun cho lnh
th s lnh, mun lm g th s lm c nh vy.
Kh nng lm ch Kh ban u da vo kh nng kh cm. Kh cm l s cm nhn
v s tn ti v hot ng ca Kh, thng qua h thng thn kinh ca c th. Cm
gic ny tri qua cc thi k nh sau :
Thi k ng kh : Kh tp trung tm ti u, vn kh ti u trong c th th ti
phi c phn ng ng kh, ngha l ti thy c cm gic khc bnh thng.
Thi k kh cm : tri qua 4 hiu ng kh cm t thp n cao. Mc th nht l
hiu ng nhit , thy cm gic nng hoc lnh ti v tr qun t. Mc th hai l
thy hiu ng p sut, thy cm gic cng, tc, nng. Mc th ba l thy hiu
ng lan truyn, thy cm gic t chy trong c th (nu s t chy theo cc
ng kinh lc). Mc cui cng l thy hiu ng nhu ng, cm gic thy xoay
o v vn ng bn trong.
Thng qua cc hiu ng ni trn, khi luyn tp n mc cao s cm nhn c
tnh cht ca kh. Luyn v m kh s c cm gic mt lnh, luyn v dng kh s
c cm gic m nng, luyn vi xung th phi thy nng rc. Luyn Tm kh c cm
gic nhit nng, luyn Can kh c cm gic t chy, (Nhng ngi luyn v hnh v
nhn in rt hi gan. V gan l tnh in (phong ng) nu lm dng qu th s hi
v gan v mt), luyn T kh c cm gic nng, luyn Ph kh c cm gic nh,
luyn Thn kh c cm gic mt lnh (Ring v Thn kh, khi ban u mi luyn c
th thy nng, nhng khng trng thi ko di v nng qu. Nh vy khng
ng tnh cht ca Thn kh. Do tnh cht bnh l khi tc ng vo Thn th t kh
pht ra xung quanh gy nn cm gic nng, sau khi gii ht t kh th phi qun
v ng vi tnh kh ca Thn l lnh).

c kh cm (ni khc i l a c c th vo trng thi Kh luyn) phi tri qua


3 giai on ni trn. Khi cm nhn mt cch chc chn th bt u thu ngoi kh,
v d nh khi mi trng nng th thu vo b Tm, mi trng phong ng
(sm chp, gi bo) th thu vo b Can, thy mi trng m nng th thu vo
b T, mi trng kh nh th thu vo b Ph, mi trng lnh th thu vo b
Thn.
c bit lu c thu th phi c x.
Da vo nguyn l ni trn th khi c kh hu nng bc ca ma h thu kh vo Tm,
c kh hu ging bo sm chp th thu vo Can, kh hu m t thu vo T, kh hu
hanh kh thu vo Ph, kh hu lnh gi ca ma ng th thu vo Thn. Ng tng
Tm, Can, T, Ph, Thn tng ng vi ng hnh Ha, Mc, Th, Kim, Thy. T
tn dng tc nhn ngoi th luyn tp, m khng phi ch nhm mt ngi
mt cch th ng.
Theo ng hnh tng sinh th Can l mc, nu gp cy i th xanh ti tt lnh th
thu vo Can( ). T l th, nu gp ni linh a phi thu vo T. Ph l kim, cho nn
gp kim loi tt th thu vo Ph. Thn l thy, nu gp ni c ngun nc thanh
thy hay linh thy phi thu vo Thn m b.
Cn theo ng hnh tng khc, v d nu Tm ha vng th phi dng hn thy
ch bt, ly thy ch ha (trng hp ny phi ht sc cn thn, trnh xy ra
trng hp ha cng gp hn cc s sinh b tc, phi a hn thy vo Tm mt
cch t t, khng gy co tht tim rt nguy him)... V tng ng nh vy vi
tng v hnh khc.
Lm ch Kh cng nh lm ch nhng vn khc, cng lm ch c nhiu thng
s cng tt. Trc ht lm lm ch Kh cm, sau ri n lm ch Kh quang v cui
cng l lm ch Kh hnh. Kh cng nh cc dng bc x vt cht khc, khi mc
bc x cao s c hin tng pht quang, hay gi l xut hin dng bc x quang
sc. l c trng cho bc x nng lng tm mc cao. Khi lm ch Kh cm,
cm nhn ca con ngi s nng ln mt bc na lm ch qu trnh phn nh (bc
x quang sc - kh quang) v nhn bit thm mt thng s na ca Kh l quang kh
v mu sc ca n. Mu sc v nh sng y mang tnh cht v hnh, khng th
nhn bit bng ng quan c. Ng quan ca con ngi bnh thng c nhng hn
ch nht nh ca n, nhng g con ngi khng nhn bit c bng ng quan
khng c ngha l iu khng tn ti. Mc d khng nhn bit c nhng n
vn nh hng trc tip n con ngi, n cuc sng ca con ngi. l nhng
s tn ti v hnh, c phn nh qua c quan cm nhn ca con ngi l vng trn
v n-ng. Vng trn l ni phn nh, cn n-ng lm nhim v iu khin. Do
phi kch thch, khai m c n-ng c th tip nhn c nh sng mu
sc. Con ngi phi tri qua mt qu trnh cm nhn nh sng, khi nhm mt li s
thy n sng ra (vng trn) th l nh sng vi t, nh sng v hnh. Sau nh
sng c biu hin theo 5 mu c bn (ng sc) : , xanh, vng, trng bc,
en nhung. Nhng mu sc rt rc r mt cch khc thng, khc hn nhng
mu sc m con ngi cm nhn c bng ng quan thng thng. Khi cm
nhn c Kh quang th cn phi rn luyn nhiu lm ch c chng, lm ch
c s biu hin mu sc mang tnh c trng ca chng.

V d nh ng mc tng Tm l mu (chng hn nh khi nhm mt li thy mu


rc ln lp tc thu ngay v Tm). Mu xanh tng ng vi Can, mu vng tng
ng vi T, mu trng tng ng vi Ph, v mu en nhung tng ng vi Thn.
Khi thy mu trng nhng c pht hng, th c l do ngh n vim kt Ph,
v khi thanh x cho mu trng trong tr li tc l ht vim kt.
Nhng mu sc c trng ni trn trong qu trnh luyn tp s tin n mt vn
quan trng l c kh nng hi t thnh mt khi nh sng hnh cu (n sc hoc
ng sc). Mi quan h gia bn trong c th con ngi vi bn ngoi, s tng tc
gia ni lc v ngoi lc, gia ni kh v ngoi kh v s cn bng to ra khi nh
sng hnh cu ni trn. S cn bng ni ngoi to ra nhng khi nh sng hnh
cu ti nhng v tr nht nh trn c th gi l tm lc, m cn gi l h thng lun
xa. Gi l lun xa v n xoay trn nh nhng bnh xe. Cn tng tc gia ni kh v
ngoi kh tm mc cn bng cao s to ra khi cu. Trn c s m ngi n
pht hin ra v cp n lun xa. (Hnh trn hoc khi cu l bn vng nht, p
nht, hon chnh nht).
Trn y l nhng khi nim v vic lm ch Kh ca con ngi, cn s khai m l g
? Khi t c hin tng Kh quang, hin tng nh sng, nhng tm mc nh
sng, tm mc thng tin, tm mc vi t cao, chnh nhng iu tc ng n
qu trnh hot ng ca thn kinh mang tnh iu khin, m thng thng vn gi
l "ci Tm". Khi con ngi mc bnh th c tm lc, c th lc u b. Trc ht i
vi th bnh th phi cha tr bng Kh lc, bng nng lng (phn thc), bng Kh
cm. Cn cha tm bnh phi cha bng nh sng, bng Kh quang, bng nng
lng thng tin (phn thanh). Cha tr phi theo qu trnh ng b, ng mc, ng
cp m khng th lm ngc li. Nhng bnh ri lon thn kinh thc vt l bnh
kh cha tr (nh ri lon thn kinh tim), nhng c th x l c bng cp nh
sng, a s hot ng ca n tr li t nhin bng cch tc ng vo cc lun xa
ca n.
Sau khi tri qua qu trnh hnh nh - c l - chc chn, ri dn dn t c cng
nng Kh quang. Khi mun ra mu g s ra mu , mun s vn Tm kh ra,
mun xanh s vn Can kh ra,... mun t thnh khi hnh cu s ra qu cu, v cng
luyn tt s lm ch Kh tm mc cao hn. Tm mc cao hn ca cng nng Kh
quang l cng nng Kh hnh. Thng thng con ngi c tnh hng ngoi, nhng
ci nhn ca con ngi vn mang tnh cht b ngoi thng qua nhng trung gian,
thng qua nhng so snh. l ci nhn b ngoi v con ngi khng c kh nng
nhn nhn trc tip v thc t bn cht s vt. l ci nhn b ngoi, nhn qua
trung gian, cn c vo hin tng th bao gi cng c dung sai, v nh vy khi chn
bnh bao gi cng dn n sai lm. T sai lm s dn n gy ra tc hi, ra nguy
him. Ch c iu sai t hay sai nhiu, mc tc hi v nguy him t hay nhiu m
thi. Mun chn bnh chnh xc con ngi phi c ci nhn bn cht, quan st thy
thc cht ca s vt v hin tng. y chnh l li th ca cc nh Kh cng, c
kh nng s dng kh hnh nn quan st c bn cht v ngun gc ca bnh l.
T a ra kh nng chn bnh tt v do s c c s cha tr tt. C th hn
na, mt trong nhng cng nng Kh hnh ca cc nh Kh cng l cng nng ngoi
soi. Chng hn nh cha bnh tim, khi ngoi soi s quan st c cu to bn
ngoi, bn trong ca tim v nhng nguyn nhn g lm cho ri lon chc nng ca

tim.v.v... T nhng quan st thc t s s l c chnh xc hn. Khi ngoi soi l


quan st thng qua cc hnh nh sng ng thc, hnh nh bn cht, cu to thc
th. T nhng kt qu t c do cng nng Kh hnh, con ngi s nm bt c
bn cht ca s vt v hin tng, v c kh nng lm ch c n.
Cng nng Kh hnh l cng nng cao nht ca con ngi. N a con ngi sang
mt bc ngot mi ca cuc sng. Con ngi s nhn nhn ng bn cht ca
mnh. S tn ti ca con ngi bao gm c trong t "Con" v t "Ngi". T "Con"
ni v th cht thc th, v bn cht ng vt ca con ngi. T "Ngi" li ni v
s tn ti bc cao, c kh nng nhn bit chn thc, l cng nng Kh hnh. Khi
t c cng nng Kh hnh, con ngi s tip cn c tm mc vi t, tip cn
c nhng vn siu t nhin hay cn gi l tip cn c vi th gii tm linh.
Khi c cng nng Kh hnh s gii quyt cho con ngi nhiu vn . Tt nhin kh
nng lm ch Kh hnh ni ring, cng nh kh nng lm ch Kh ni chung u phi
tri qua nhiu giai on, t hnh nh n c l ri n chc chn. Khi c ci nhn
chn xc, km theo mt kh nng nht nh th con ngi c thlm ch hon ton
cuc i ca mnh.
L mt nh Kh cng phi nm vng l lun, phi c cng nng, c quyn nng v
y kinh nghim. Con ng luyn Kh cng khng ch dng li mc dng sinh
thun thy m phi c tu luyn nng cao. Ni khc i, mun dng sinh tt l
phi nng cao tm mc sinh hc ca c th, nng cao tm mc tn ti sinh hc ca
con ngi. Khi luyn tp lm ch Kh hnh v i vo c khng gian nng lng,
th nhng tm mc vt cht khng th nh hng n con ngi, nhng ri lon vt
cht khng th no nh hng n con ngi c. l kt qu ca qu trnh l
ch Kh.
Mun dng sinh tt, mun cha bnh tt phi nng cao kh nng sinh hc, nng
cao kh nng tn ti. Chnh v vy con ngi phi tu luyn dn dn thot khi s
chi phi ca ngoi cnh, thot khi s ri lon ca chnh bn thn mnh, thot khi
s b tc ca chnh mnh, ginh ly quyn ch ng cho chnh mnh, phi l ngi
quyt nh cho chnh s phn ca mnh. Ni khc i, con ngi phi tm ly ci
"tnh" ch ci "ng" ca ngoi cnh.

VII. Bn cht ca phng php luyn kh cng.


l bn cht ca k thut "vn kh", lm sao lm ch c Kh vn hnh n
trong c th theo mun ca mnh, theo mc ch ca mnh. Cc yu t chnh ca
qu trnh Kh vn bao gm :
1/. Hi th Kh cng :
y l vn quan trng hng u. Rt nhiu ngi cn nhm ln rng Kh cng ch
thun thy l luyn th. Tt nhin khu u tin ca Kh cng l luyn th, qua
khng nhng lm cho hi th trong phi v trong c th ca mnh tt hn, m cn
lm cho cc qu trnh sinh hc din ra trong c th c tt hn. Nhng ch l
luyn cho Kh Hu thin. Bn cht Kh cng cn luyn sao cho lm ch c Kh Tin
thin ca con ngi. Nh vy hi th trong Kh cng phi l hi th th hin c
mi quan h ng b gia hi th ca con ngi vi nng lng vn hnh trong c
th.
Khi th trong qu trnh luyn Kh cng c 4 trng thi chnh, hay cn gi l 4 nhp
ca mt chu trnh th :
- i vo (nhp ht vo). Thu kh t bn ngoi vo bn trong c th
- Nn t (nhp nn th). Nn t kh li kch thch tc ng cho qu trnh pht sinh
Tin thin kh, pht ng c nng v chc nng ca Kh.
- i ra (nhp th ra). a kh trong c th ra ngoi.
- Tn x (nhp ngng th). Tn x d kh, trc kh ra xung quanh.
Trong qu trnh thu vo, Kh i t trn xung gi l trng thi ging Kh. Qu trnh
a ra, Kh i t di ln gi l trng thi thng Kh. Mun lm ch qu trnh thu x
phi c s ng b gia hot ng ca Kh v nhp th. Khi thu vo ging Kh xung
ng thi vi nhp ht vo, khi a ra Kh thng ln ng thi vi nhp th ra. Tm li
trong nhp ht vo, Kh i t trn xung v t ngoi vo trong c th. Khi nn t li
phi nn th, ngha l khng th trong trng thi p cng gn c. ng tc nn l
to iu kin cho s t Kh c hon ho. Mun vn kh i phi thc hin trong
nhp th ra. V mun tn x ra ngoi phi thc hin trong nhp ngng th. ng tc
ny cng l khng th nhng thc hin trong trng thi th gin gn c (ngc vi
trng thi nn t). Vn kh ra ri ngng th v th gin tn x ra ngoi.
nh hng ca nhp th n hot ng ca ni tng :
Khi ht vo s kch thch hot ng ca tng Tm, Ph. Kh nng ht vo su, u,
chm th chng t hot ng ca Ph tt, kh nng cung cp dng kh cho mu
tt, ng thi iu tit c nhp tim n nh. Ngha l ht vo tt th hot ng ca
Tm - Ph cng tt.
Tng t, khi nn t tt th kch thch hot ng ca T - V v h tiu ha tt. V
th ra tt th kch thch hot ng ca Can - Thn tt. Khi ngng th th kch thch

hot ng ca h thn kinh. Nu h thn kinh hot ng km th phi luyn nhp


ngng th cho tt (v hot ng ca h thn kinh b nh hng do tn x km).
Chnh v l trn m hi th trong Kh cng c phn thnh 4 chu k, gi l th bn
th. Chu k ht - nn - th - ngng c th th ha thnh mt hnh vung u
cnh, ngha l trng ca cc th phi tng ng bng nhau. Yu cu ca hi
th Kh cng phi su, u, chm, nh nhng. Th su trong nhp ht vo th mi to
ra ng nng a c nhit t Tm (Tm ha) xung an-in kch chng Chn
kh( ). Th u trnh mi ri lon, iu ha theo t nhin mi hot ng ca
c th. Th chm to iu kin v thi gian cho cc qu trnh sinh hc trong c
th din ra c y (trao i, tng tc, phn ng). c bit cng th chm bao
nhiu th cng gim c nhp sinh hc xung by nhiu. Hi th cng chm th qu
trnh lo ha din ra trong c th cng chm by nhiu. Hn na hi th phi nh
nhng trnh t bin, nhiu ngi khng th c nh nhng m Kh b trm
xung khng thng thong. Ngoi ra hi th phi ng b vi hot ng ca gn c
trong c th. Khi ht vo th h thng gn c b p dn li v cng dn ln. Khi nn
t gn c trng thi b cng cc , khi th ra th trng thi c gin dn, v
khi ngng th th h thng gn c th gin hon ton.
Trong qu trnh luyn th 4 th cn c s n lc v chuyn cn, mi ngy c gng
mt cht, ngy cng ko di chu k hi th ca mnh ln. Khi mi tp th c l cm
thy qu sc, nhng cng tp cng thy tt dn ln. Mi ngy khi luyn th c ln
mt cht th chnh s c gng ny s to ra phn ng Kh ha. Tuy nhin trong qu
trnh luyn th, luyn Kh phi trnh s lon ng, cho nn ch c mt cht nu qu
i s sinh ra lon kh. Hi th m lon s sinh ra lon Tm, m hot ng ca Tm
b ri lon lm cho qu trnh kh - huyt ln no b b ri lon v thay i theo. T
dn n ri lon Tm thc, Tm thc m ri lon s d dng b chi phi nh
hng n kh nng lm ch ca con ngi, k c kh nng lm ch Kh. Mun inh
Kh trc tin Tm phi nh. Mun tp trung c Kh th hi th phi tp trung v
Tm phi tp trung (tnh).
Kh l mt dng bc x nng lng, m hot ng ca bc x nng lng bo gm
hai thnh phn : ng nng v th nng. ng nng ca Kh c to ra nh hi
th. Cn th nng c to ra nh s qun kh. Mun thc hin qu trnh thu hoc
vn kh, phi qun t trn rt cao v t di rt su to ra th nng cho qu
trnh .
2/. S qun kh :
l s qun tng v s hot ng ca qu trnh kh. Qun l s tp trung t
tng theo hi th. Qun tng c hai phng thc : t qun v hnh qun. T qun
l s tp trung t tng vo mt vng hay mt im trn c th. Cng tp trung t
tng bao nhiu th Kh lc trong c th cng tp trung by nhiu. Hnh qun l tp
trung t tng i theo mt ng (thng l theo ng kinh lc trn c th). V d
theo mch Nhm t trn xung hoc tun t theo cc i huyt trn mch Nhm
cng t trn xung. Tng t nh vy vi cc kinh lc khc.
Trong phng php t tng ca mn php Tnh Kh cng th t qun l tp trung
vo mt vn , khng b nhng vn khc chi phi. Hnh qun l tp trung
vo mt chng trnh vo mt qu trnh, khng cho nhng chng trnh khc hay

qu trnh khc lm cho nh hng. l Tm php. Sau phi c s tng tng,


hnh dung to iu kin cho nhng hng phn thn kinh tt, to ra trng thi gn
nh "t k m th". Hng phn thn kinh l to ra nng lc hot ng ca Kh, to ra
th nng v ng nng cho Kh. Hng phn thn kinh l c s u tin to iu kin
pht ng Kh. Nhng trong qu trnh to ra hng phn thn kinh (c li cho sc
khe) phi c s nh hng m khng ly vo n. S tng tng hnh dung ch tn
ti trong giai on hnh nh ca qu trnh lm ch Kh m thi. Sang giai on c l
v chc chn phi ch ng thot ra khi s tng tng, m thay bng cm nhn
thc s, bng "chn gic".
Cui cng qu trnh qun tng phi tp trung vo qu trnh Kh, vo qu trnh
pht sinh, vn hnh v bin vi hot dng ca Kh. a vo qu trnh Kh l i vo
theo cc phc , theo cc chu trnh hot ng ca Kh. V d nh Chn kh c
kch chng pht sinh ti an-in v vn hnh trong Nhm c nh mch, l chu
trnh ca an-in cng.v.v...
3/. Khu quyt( ) :
y l mt trong nhng yu t quan trng. Khu quyt l ting c thm trong u,
ch ng hng dn v tng giai on ca mt chu trnh luyn Kh no . Khu
quyt chnh l m kha tm thc, l mt phn x c iu kin, l s chng trnh
ha mt qu trnh c lp i lp li nhiu ln thnh phn x c iu kin. Cc cng
php hay phng php c chng trnh ha, khi s dng ch cn c thm
khu quyt hay m kha tm thc l c th pht ng c cng php hay phng
php . N m bo tnh thi gian kp thi v hiu qu cao. Khi cha lp c
chng trnh ha cc cng php hay phng php, nu trng hp bnh thng v
c s chun b trc th c th vn dng cho vic cha tr c. Nhng khi ng s
bt thng s khng kp x l. V d nh khi ang i ngoi ng ng cm, nu cha
quen, cha thnh tho vn dng cc bi iu tr, cha c m kha tm thc, cha
c chng trnh ha th vic x l s kh khn v khng kp thi. V vy phi c qu
trnh cng phu luyn tp, lm sao c sn m kha tm thc, c sn chng trnh
ha cho mi trng hp. Chng hn nh luyn an-in cng, phi c cng phu
luyn i luyn li nhiu ln th khi ch cn c khu quyt "an-in sinh kh" l tt
c cc qu trnh "khai, thu, t" c lm xong, rt nhanh v hiu qu cng rt
cao, ch cn c xong khu quyt cm thy trong bng (ti an-in) m
nng ln ri. Sau khi s dng khu quyt quen ri, qu trnh Kh s chuyn sang t
ng ha, khi ch ngh n pht ng Kh ti an-in l cm gic thy n m
nng ln ri. V khi t ng ha n mc cao th khng cn khu quyt, khng
cn suy ngh m c th vn t hnh ng. Con ngi chuyn cn lm, gii nht mi
ngy ch luyn c 4h, cn 20h na luyn cch no. Nu bt cn trong 20h s
ph hy cng qu ca 4h luyn. V vy phi lm cho c th nhp c vo trng
thi luyn t ng tm tr cho nhng vic khc na. Hoc luyn cho c th thch
nghi c vi thi tit kh hu, thch nghi vi mi trng ngoi cnh, sao cho bt c
iu kin no cng khng nh hng n c th. Nh vy mi thc s l qu trnh
luyn t c kt qu cao.
Qu trnh luyn Kh cng bt u t giai on Tnh luyn, luyn tp trong trng thi
tnh, trong mi trng yn tnh. Khi tnh luyn t c kt qu nht nh s
chuyn sang giai on Thin luyn. Ngha l a c th vo trng thi tp trung cao

, gt b c tt c nh hng ca ngoi cnh. Nu gp c hon cnh thun


tin (nht l cc vng linh a yn tnh), phi tp trung cao m chuyn cn
luyn tp thu c kt qu cao. Tuy vy con ngi bnh thng vn l ngi x
th, vn phi sng trong cuc sng i thng, v vy sau khi tri qua tnh luyn
v thin luyn cn phi chuyn qua giai on tu tp mc cao hn na l hnh
luyn. Ngha l ngay trong khi ang lm vic, ang i trn ng m luyn Kh
c, vn thu vn hnh vn x.
Tnh luyn, Thin luyn v hnh luyn vn l qu trnh luyn khi c th ang trong
trng thi thc. Nhng cn tm mc cao hn na l mng luyn, l luyn trong
trng thi ng. y l a qu trnh luyn tp vo gic ng khai thc c ch v
thc. Chng hn trc khi ng luyn bi an-in cng, sau khi kt thc c khu
quyt "Duy tr an-in cng" ri i ng. Nh vy trong gic ng vn cm gic c
l mnh ang iu kh. Phng php luyn gi l mng luyn. y l c ch t
ng ha cao nht ca qu trnh luyn Kh. n lc ny con ngi c th ty thuc
vo iu kin thc ti m p dng cc mc luyn tp, Tnh luyn, Thin luyn,
hay hnh luyn hoc mng luyn. Qua thi gian luyn tp, sau khi t c mt
mc cng nng nht nh, con ngi phi khai thc c ch h tnh ( ) dn dn
a c th vo trng thi tim thc, vo trng thi thin nh v trng thi i nh.
Trong trng thi h tnh s sinh ra c ch t ng, t ng iu chnh, t ng cha
bnh, t ng khai m.v.v...
Cng phu hay s tu luyn chuyn cn l mt iu cc k quan trng. Phi hiu rng
mi kh nng ca Kh cng u c ny sinh trong qu trnh thc hnh v tu
luyn, thc hnh trong chnh bn thn mnh v vi iu kin ngoi cnh. Kh nng,
cng nng v quyn nng ca ngi luyn Kh cng khng phi bm sinh hay bng
dng m c, m phi do qu trnh thc th tu luyn vi bn thn v vi cc tc
nhn, cc i tc. n gin chng hn nh mun x kh lnh th phi cm vo vt
nng m x, ngha l va x bt kh lnh va thu kh nng vo cn bng m
dng trong c th.
Tm li luyn Kh cng khi u l phi luyn th 4 th. Sau kt hp th 4 th vi
qun tng hnh luyn Kh, tip theo chuyn sang luyn qun tng cng vi khu
quyt m tm qun i hi th. Khi luyn tt ri th ch cn luyn vi khu quyt.
Khi luyn vi khu quyt c kt qu tt th sau l theo c ch luyn t ng. Ban
u dng hi th tc ng vo Kh v lm ch Kh. Sau dng tm lm ch
Kh ng thi lm ch lun c hi th, khi hi th i vo trng thi t ng ha.
Tin ti mc cao hn na khi mun thu Kh vo l h thng gn c trong c th t
ng nn li v cng ln Kh i vo c th, ng thi nhp th cng t nhin
trng thi ht vo. Khi mun vn kh i l nhp th t nhin trng thi th ra, ng
thi c th t ng dn h thng gn c v Kh s d dng vn hnh theo mun.
Khi mun tn x c th t nhin ngng th, h thng gn c t ng th gin hon
ton. Nh vy tun t cc bc luyn trc ht ly hi th lm ch Kh, sau ly
Kh lm ch hi th ri lm ch tt c, bao trm ln ton b t u n cui l Tm
phi lun lun lm ch tt c.

VIII. Cc nguyn l cn bn ca kh cng


1/. Nguyn l th nht : Thun t nhin
Cc qu trnh hay chu trnh hot ng ca con ngi i vi bn trong cng nh i
vi bn ngoi c th u phi thun t nhin. Khng c g p, khng c ghp ci
ny vi ci kia. Chu trnh vn kh cng nh cc qu trnh lm ch Kh u khng
c lm tri vi qu trnh t nhin, khng lm tri vi bn cht, vi thuc tnh, vi
qui trnh ca n. Phi m bo thun t nhin trong c th vi t nhin bn ngoi
v tr.
Khi luyn Kh cng mc cao th khng cn ci g l kh, khng cn ci g l tt
l xu na, m ch cn ci g l ph hp v khng ph hp m thi. Khi bit
nguyn l thun t nhin ri, th iu kin ngoi cnh ra sao c th a vo vn
hnh trong s tng ng. Chng hn vo ma ng lnh th kt hp ci lnh bn
ngoi v s t nhin bn trong luyn Thn, hoc nh mu h nng th kt hp
ci nng bn ngoi v s t nhin bn trong luyn Tm,... l thun php hay
chnh php. M c thun th c nghch v c t php. Thun php l phng
php m bo s hon thin, chnh php l lun lun hon thin. Nghch php l
phng php ch v mc ch m bt chp tt c, thm ch hy sinh hoc ch p ln
mi php l, o l, p dng cc phng php t c, s dng cc t thut, cc tc
nhn t m. C khi dng c dc, cc cht kch thch, thm ch c ma ty p cho
c th bt ra mt cng nng no . Nh vy cng nng khng bn vng, m
nhiu khi cn rt nguy him cho chnh bn thn ngi dng.
Theo nguyn l thun t nhin s t c s hon thin bn trong c th, v hon
thin c vi cc mi quan h bn ngoi. Trong lch s Y hc t trc n cho n
nay, hin ti ang l thi k Y hc ha gii v ha ng. S ha gii ngha l thun
theo t nhin, ha hp vi qui lut ca t nhin. Bn ngoi nng ln th c th nng
ln theo, bn ngoi lnh th c th cng lnh theo. Khng c s sung i v lun
lun cn bng. Thun t nhin tc l tr v bn ng, tr v ci nhn bn ch thc.
2/. Nguyn l th hai : - Kh - Lc
C nhn din gii nguyn l ny nh sau : "Dng tm dn , dng sinh Kh, dng
Kh to Lc".
Dng tm l dng nim, dng khu quyt tp trung t duy, tp trung t tng,
tp trung c kh lc trong c th, tp trung c nng lng vo mc ch, tp
trung vo b v cn thit kch thch hot ng ca n. C tp trung cao th mi
to c lc tc ng vo cc qu trnh sinh hc trong c th.
y l nguyn l c bn ca Kh cng, phi dng Tm l tp trung tng mi kch
chng sinh Kh v to c lc
3/. Nguyn l th ba : Thi cc tng hp
Nguyn l ny vn dng theo nhng quan nim ca Kinh Dch (mt trong nhng pho
trit hc c i ng phng). Bao gm nhng vn c bn nh sau :

3.1/- m - Dng cn bng :


Trong c th con ngi m - dng lun lun cn bng. S cn bng da trn c
s sau :
- Bn tnh l Dng th hot tnh l m. Nu mt vt th c bn tnh l dng m
hot tnh cng l dng th khng th tn ti. Ngc li bn tnh l m th hot tnh
li l Dng. Hot tnh v bn tnh ca s vt phi m bo nguyn l th mi
cn bng v tn ti.
- m trng th Dng tiu v ngc li.
- m cc th sinh Dng v ngc li Dng cc th sinh m.
Con ngi l m Dng tng ha nhng lun c xu hng thin dng (dng ha)
v thc ha. Chnh v vy cc cng php luyn Kh cng cn bn c b sung tng
cng luyn m khc ch s thin lch , dng m ch Dng.
3.2/ - Qui lut ng hnh sinh ha v khc ch :
Trong c th con ngi ly ng tng lm gc trong qu trnh sinh hc. Theo c nhn
ng tng Tm, Can, T, Ph, Thn tng ng vi ng hnh Ha, Mc, Th, Kim, Thy.
Do vy hot ng ca ng tng cng tun theo qui lut ng hnh sinh khc, v
tng ng phn ra hai qu trnh ng bin (sinh ha) v nghch bin (khc ch).
Qu trnh ng bin : Ha sinh Th, Th sinh Kim, Kim sinh Thy, Thy sinh Mc,
Mc li sinh Ha. Tng ng vi ng tng l Tm ha sinh T th, T th sinh Ph
kim, Ph kim sinh Thn thy, Thn thy sinh Can mc, Can mc li sinh Tm ha.
Nu Can tt th Tm tt, nu Can suy th Tm suy. Nu Can mc vng ha (nhit)
th dn n Tm ha cng vng, gy chng huyt p cao.v.v...
Qu trnh nghch bin : Ha khc Kim, Kim khc Mc, Mc khc Th, Th khc
Thy, Thy li khc Ha. Tng ng vi ng tng l Tm ha khc Ph kim, Ph kim
khc Can mc, Can mc khc T th, T th khc Thn thy, Thn thy li khc Tm
ha.
Nu T th vng thc ha s lm Thn thy suy h, m Thn thy suy h dn n
khng khc ch c Tm ha, Tm vng thc ha bc ln u cng gy chng
huyt p cao.v.v...
Qu trnh ng bin (sinh ha) v nghch bin (khc ch) phi rng buc ln nhau
to ra s cn bng trong ng tng v c trong cc chu trnh sinh hc ca c th.
4/. Nguyn l th t : Ni ngoi tng ng
Phi to thi tng ng bn trong v bn ngoi ca c th con ngi. Qu trnh
sinh - hnh - bin ca Kh cng phi m bo s tng ng. Thu kh vo c th
cng vy, cng phi m bo s tng ng. Chng hn mun iu kh vo Tm
pht ng sinh Tm kh th Kh theo ng hnh phi thuc hnh ha, theo tnh
cht phi nng nhit c tnh ha. Khi iu Tm kh ra ni khc cng phi tng ng
theo ng hnh v tnh cht ca Tm. Cc qu trnh hnh - bin cng phi m bo
s tng ng, thu phi cn bng vi x, nn t cng phi cn bng vi tn x, a

phn thanh tt vo phi cn bng vi x phn thc, trc ra ngoi (cn bng thu
thanh x thc).
Nu khng m bo ni ngoi tng ng s gy ra trng thi mt cn bng. V
mt cn bng s sinh ri lon, s b nhp t, sinh ra kt t trong c th, v cui
cng sinh bnh. Khng bao gi c xy ra tnh trng kt t, bi cc chng bnh
c sinh ra do s kt t ca Kh trong c th. Nu nh trong c th lun lun cn
bng, khng c s kt t th khng c ch cho bnh khu tr, trc kh b o thi ra
ngoi, v bnh tt khng c c s pht sinh. C nhng c hi khc cng vy,
chng xm nhp vo c th, nhng b c th cn bng ni ngoi tng ng nhanh
chng o thi chng, khng cho chng c ni c tr, v chng khng c s tn ti
sinh bnh trong c th.
Ni ngoi tng ng l mt trong cc nguyn l c bn ca Kh cng.

KH BNH L HC I CNG
1/. Quan nim ca ng phng v nguyn nhn gy bnh :
1.1/. Do ngoi cm :
Ngoi cm theo quan nim ng phng c truyn l lc dm t kh, l cc
ngoi kh : phong, hn, thp, th, to, ha (gi c, kh lnh, kh m, kh oi bc, kh
kh hanh, kh nng). Bt k th no xm nhp vo c th mt cch thi qu, nu
khng ha gii c u gy ra bnh. Theo tng mc lc dm t kh trc ht
nhp vo da (b mao), sau nhp vo kinh lc, tip ti nhp vo tng ph, ri nhp
vo ct ty, v cui cng nhp vo ph hoi Tam bo( ). Lc dm t kh nhp vo da
gi l bin, nhp vo kinh lc gi l lon, nhp vo tng ph gi l bnh, nhp vo
ct ty gi l tt, nhp Tam bo s dn n t vong.
Kh thy c th pht bnh th c ngha l bnh xuyn ph nhp tng, tc l thy
biu hin bnh mt tng th nhiu tng khc b nhim bnh ri. Cho nn c
ngi thy c bnh khiu, tuy l nng nhng li d cha, ngc li c bnh tng
nh nhng nhp su trong ct ty ri( ) th l bnh nng kh cha, v
nhp Tam bo th ci cht ch l trong gang tc. Chng hn thy c chng huyt p
cao hoc thp th tc l cc tng Tm, Can, Thn mc no b tn thng.
Nh vy nhng biu hin b ngoi nhn bit c (triu chng) l chng huyt p
cao hoc thp, cn nhng iu cn c ch v quan tm li nm su bn trong
(l cc tng v h ch : Tm, Can, Thn).
Lc dm t kh c xu hng gy nhng chng bnh v thc th, hoc ri lon thc
th.

1.2/. Do ni thng :
l cc trng thi ri lon tm l. Chng hn nh b kch ng gin d, gin qu
th hi Can, lo qu th hi T,v.v... Theo Y hc ng phng c truyn l nh
hng ca tht tnh n c th, thi qu m sinh ra bnh. C nhn ni tht tnh gm
: h, n, ai, , i, lc, dc; ngha l cc trng thi tm l vui mng, gin d, bun lo,
s hi, yu thng, sung sng, ham mun. Cc trng thi tm l thi qu lm cho
ri lon thn kinh thc vt, c ch hot ng ca n, dn n ri lon c nng gy
ra ni thng.
Nu lc dm i t ngoi vo th tht tnh li t trong ra. Ni thng khi pht t c
quan ch huy cao nht l thn kinh trung ng. Bi vy gi ni thng l bnh tm
l, hay cn gi l h bnh. V d nh gin qu m khng pht tit ra ngoi, c nn
li s lm hi Tm dn n c ch no b...
Cc c quan ni tng cu to trong c th gi l thc th, v lc dm nh hng
n chng gy ra bnh gi l thc bnh. Cn tht tnh ni thng gy ra bnh tm
l, gy bnh c quan iu khin m gi l h bnh hay tm bnh. H bnh hay
tm bnh kh gii quyt cha tr hn thc bnh. Nhng tn thng ngoi cm thnh
thc bnh dn dn dn n tn thng phn thc th, nng dn s tn thng n
phn thanh ca Kh, ri n phn nng lng v thng tin (nh sng) ca Kh.
Nhng nh hng ca tht tnh n c th con ngi

2/. Th no l bnh ?
au l bnh, suy nhc chc nng l bnh, ri lon chc nng l bnh, gim thiu
chc nng l bnh, khng khai m c cc kh nng v tim nng bc cao l
bnh.
C nhiu cch gii quyt bnh m Kh cng a ra : au th phi thanh x, ly
thanh x l chnh. Nu suy nhc ly b lm chnh, ri lon ly hiu chnh lm
chnh, gim thiu ly kch thch lm chnh, cn khng khai m c cc kh nng v
tim nng bc cao th phi dng cng phu khai m. Nhng ci g thuc phm vi
s dng ca con ngi m khng c s dng, hay mt quyn s dng u l bnh
c, khng phi c au mi l bnh. Bi c ch bnh sinh theo quan nim Kh cng
th bnh l t phn thng tin sang phn thc th. Bnh khi iu kin hi t mt
phn thc th no trong c th m nhn bit c, th lc phn thng tin
nhim bnh t lu ri. Cn nguyn nhn gy bnh cng biu hin t trc ,
nhng b con ngi coi thng b qua hoc khng . Nhng cng khng nn ch
nhn triu chng v gii quyt n b ngoi, m phi tm bn cht ngun gc gy
ra cc triu chng , cha tr ti gc th triu chng cng t nhin mt theo...
Bt k bnh vng no, do nguyn nhn g v bt k trng thi no cng u to
ra trng thi h kh v c mt lng d kh khng c tc dng tt i vi c th.
iu cn thit y l phi thanh x nhng loi kh ra, a n t trong thng x
ra ngoi khng chng khu tr li gy c cho c th. Mun vy phi iu Kh t
an-in n vng bnh , kch thch vng bnh tn x cc loi h kh, d kh
ra ngoi v thng x ra khi c th. Mun c Kh an-in lm vic phi
a thm ngoi kh vo c th (cng nhiu cng tt, nhng lu l nhp phi c
xut, trnh tr), v chuyn thnh ni kh ti an-in ri iu n vng bnh
kch thch sau tn x ra ngoi c th. y l nguyn tc c bn ca Kh cng
cha bnh (Thanh Kh cng).
3/. Qu trnh luyn Kh cng:

Qu trnh luyn Kh cng da trn c s mt qu trnh phc hi, n nh v nng


cao.
Phc hi c ngha l t cha bnh. n nh c ngha t dng sinh phng bnh.
Nng cao l pht trin kh nng sng, a kh nng khai m tim nng vn c tht
ca con ngi.
Con ngi c rt nhiu kh nng k diu, nhng do b c ch, do ngoi cnh m
khng nh thc nhng kh nng , khng khai m c chng, v vy m dn
dn chng b mai mt v con ngi gn nh nh mt chng.
Qu trnh luyn Kh cng c trnh t t thp n cao v n nh. Trc ht phi phc
hi v n nh tt ri mi nng cao c. Nu khng n nh th khi t c nhng
cng nng cao (tim nng) s kh gi cho n c bn vng. Tim nng cng nh
sc khe ca con ngi nu mt i hoc hao mn i th kh ly li hoc b p li
(tng t nh bnh ti pht s kh cha hn mi mc ln u). Sau khi phc hi
v n nh nu khng nng cao tm mc sinh hc th d b mc bnh tr li.
Tm li khi luyn Kh cng phi tin hnh tun t cho tht tt tng giai on, t thp
n cao, t phc hi n n nh ri nng cao, v phi lun lun nng cao t tm
mc thp n tm mc cao tin ti hon thin.
4/. Cc hnh thc luyn Tnh Kh cng:
4.1/. Cc hnh thc luyn cn bn:
- T luyn : Luyn mt mnh trong trng thi yn tnh.
- Tr luyn : Luyn trong trng thi c ngi khc pht cng h tr.
- i luyn : Luyn c i tc, c ngi cng luyn. Luyn Kh cng mc cao
thng thng u c ngi cng i luyn, ngi pht s pht tt hn, ngi thu s
thu tt hn.
- a luyn : Tc l luyn vi Kh trn. C nhiu loi Kh trn : Ng hnh trn, Bt
qui trn, Ng hnh - Bt qui lin hp trn, Cu cung bt qui trn, Tht tinh trn,
Thin mn trn, v.v... C th lp trn bng nhiu yu t, hoc dng mi ngi n
mt b v trong trn, hoc lp trn luyn. Hiu qu ca vic luyn vi Kh trn rt
cao.
- Dn luyn : Luyn vi s dn dt ca bng t (a, mp3 player, cassette), hoc
trong nhm luyn tp c ngi dn v pht cng h tr.
4.2/. Phng php luyn :
Trn thc t c hai phng php en xen nhau mt cch ng b, l tp v luyn
:
- Tp l bc lm quen, tm hiu nm bt c k thut, thc hnh theo l lun
v nm c l lun thng qua qu trnh thc hnh luyn ( c th gi l luyn
th). Bc ny ch yu nm c k nng c bn, to thnh thi quen. Giai on
ny s pht ng Kh ch mc thp (t).

c tnh ca qu trnh tp l :
Tp l lm cho c th quen v thch hp vi qu trnh Tm - Sinh - L ca Kh cng.
Tp l luyn tng b phn, tng phn; nht l nhng b phn v phn ca c th
t ra cha thch ng v c vn sai lc.
Tp l qu trnh khng vn kh Tin thin m ch yu l vn kh Hu thin cho
quen.
Tp l tp khai m cc huyt o bng Tm php khng vn kh.
Tp l khng b rng buc v khng gian, thi gian, hay mt s yu cu bt buc
khc.
Tp c th s dng kt hp vi mt s phng php ph tr nh xoa bp, day
huyt, thm ch c th vn ng quyn cc hay th dc.
Tp c th tham kho cc phng php khc b sung m khng s b bin ng.
Tp l s dng Cng phu (c th xen ln Ni cng, Ngoi cng) nhng cng khng
pht kh m ch mang tnh rn luyn lm quen, to lp cc phn x cn thit, cng
chun b cc trng thi Tm - Sinh - L ph hp.
Ngy nay con ngi c nhiu rng buc, nhiu ci chi phi Tm. V vy khi luyn kh
cng phi ko di qu trnh tp cho n khi thun thc mi nn bt u vo luyn,
v xen ln gia luyn v tp t kt qu tt hn.
- Luyn l a c th vo trng thi Kh luyn thc s, vi qu trnh tp trung vn
kh cao , c nh vy th luyn mi c kt qu (nhng km theo vn phi c iu
kin thun li). Luyn cn c ngha l lm cho c th, lm cho t duy thm nhun l
thuyt mt cch su sc, v k nng tr nn thun thc nhun nhuyn. Luyn trong
trng thi tp trung cao t c bc ngot ca cng nng.
Luyn l qu trnh mang c tnh sau :
Luyn l c ch chnh thc i vo Sinh kh v Hnh kh.
Luyn l vn hnh kh theo cc kinh mch thng hai mch Nhm, c;
kh Tin thin, to ng kh ni tng (tm, can, t, ph, thn).
Luyn l kt hp kh Tin thin v Hu thin nhun nhuyn.
Luyn Sinh kh v Hnh kh phi chu rng buc v khng gian v thi gian, t th,
ch sinh hot v mt s qui nh nghim ngt khc
Luyn khng c php c phng php ph tr. Cc phng php ny ch c th
tin hnh trc hoc sau khi luyn.
Luyn buc phi chuyn ch vo mt phng php c chn, khng ln ln,
khng xen k; nu khng s cc k nguy him.
Trc khi luyn Tm phi nh, hi th phi iu ha, khng c bin ng trong ni
tng, phi ct t c cc tp nim.

Trong cuc sng i thng hin nay, khng phi lc no cng c iu kin thun li
cho vic luyn. V vy khi khng c iu kin th tp cho quen, dn nm vng l
thuyt, nm vng k nng, n khi c iu kin s luyn( ). Nu cha iu kin
luyn th rt d gy ri lon.
Qu trnh luyn Kh cng phi c nhng giai on nht nh, bi v con ngi khng
hon ton ct b cuc sng bnh thng mt thi gian di. Do phi to ra nhng
t luyn thc s (nghim tc, c chun b chng trnh, luyn tp trung), tp
trung luyn nhng qu trnh vn kh cao .
5/. iu kin luyn Kh cng:
luyn Kh cng c hiu qu cao, ban u phi c iu kin tt. Khi mi luyn Kh
cng, cng c iu kin thun li cng c kh nng lm ch Kh tt. Sau ch
ng bt dn nhng iu kin tt lm sao luyn tp vn c kt qu, vn c kh
nng lm ch Kh. Cui cng l phi luyn c trong iu kin khng thunli,
khng tt. V bt k trong iu kin no vn lm ch c Kh. Nh vy l luyn
thnh.
Luyn Kh cng ban u cn cc iu kin sau :
5.1/. Tnh Tm :
y l iu kin tin quyt, quan trng. Tm c tnh th Kh mi iu ha. Kh c
iu ha c tnh mi c kh nng lm ch c n, mi nh c Kh vn. Mun
vy phi loi b nhng tp , tm dp b nhng suy ngh khc ngoi Kh cng trong
u. Cho nn c th ni luyn Kh cng cng nh i tu, phi bit qun tm thi, ch
tp trung vo luyn Kh. Loi b nhng yu t lm cho lon Tm th mi tp trung
c Kh, hi t v vn hnh c n.
5.2/. Qu trnh sinh hot :
Phi gim thiu cc hot ng khng cn thit, nht l trong thi k luyn tp trung
cao .
Ch sinh hot nh nhng, vn ng va phi, n ung nhng vt phm d tiu
ha. ng ra m ni, trong thi k luyn tp trung cao phi n chay.
Gic ng phi ph thuc vo thi sinh hc ca bn thn, ph thuc vo mc ch
luyn. c bit phi lu n nhp sinh hc ca c th.
Bui sng, ban ngy l dng - thc, vy mun luyn dng luyn thc phi tin
hnh vo bui sng v ban ngy. Ban m l m - thanh, mun luyn m luyn
thanh phi thc hin vo ban m.
Kt hp cc nguyn tc trn luyn th no cho ph hp. C th luyn trc khi i
ng, khi bui luyn kt thc cng l gic ng n, i khi nh va luyn va ng.
Dn dn a c th vo trng thi mng luyn, luyn trong gic ng, vn cm nhn
c qu trnh luyn nhng vn ang ng.
5.3/. Khng gian, thi gian v a im :

Khng gian, mi trng sinh thi, kh hu, thi tit, tnh cht ca mi trng v thi
tit u phi ph hp vi mi qu trnh luyn. Nu khng ph hp th cng phi tt
(tt cha chc ph hp). Ph hp l iu kin hay nht.
Thi gian lin quan n nhp sinh hc ca c th, n thi sinh hc ca mi trng.
Thi sinh hc l chu k bin i sinh hc bn ngoi c th, nhp sinh hc l chu k
bin i sinh hc bn trong c th. Nu vn dng c nhp sinh hc vo qu trnh
luyn Kh cng l tranh th c thin c. Chng hn da vo vng Chu thin m
luyn s t kt qu cao. Gi Ng theo vng Chu thin l Tm kh pht vng,
nhng ngi suy tim hoc mc chng huyt p thp luyn vo gi Ng s c kt
qu rt cao.v.v... Ty theo tng qu trnh luyn, tng cng php m chn ly thi
gian trong ngy, trong thng, trong nm vn dng thi sinh hc v nhp sinh hc
sao cho ph hp vi Thin kh, Nhn kh.
Ni n a im l ni n a kh. Khng phi chn ni luyn ch no cng nh
ch no. Tnh cht ca a kh nh hng n Nhn kh, n qu trnh hot ng
sinh hc ca cin ngi. Trong mt ngi nh, mt cn phng cc gc cng c tnh
cht a kh khc nhau. Khi c cng nng Kh quang hay Kh hnh th d xc nh
c v tr c a kh tt. Nhng bnh thng th ch c th da vo qu trnh hiu
qu c chim nghim, thng qua chim l v nghim hnh; ni n gin hn
l c s cm nhn t nhin.
Linh a l ni c a kh cc tt. Linh a khng nhng l ni c kh hu hay mi
trng sinh thi tt, m cn l ni c bc x a kh tt lnh. th l ni Nhn kh
pht ra a s trng thi ri lon, khc phc tnh trng bng cch tm n vng
linh a trnh trng thi .
Tm li cn phi tm c khng gian, thi gian v a im ph hp luyn Kh
bi Kh cng c ngha l phi cng phu. B li s t c hin qu rt cao v sc
khe, v vic khai thc cc tim nng vn c ca con ngi.

IU TC CNG (TH KH CNG)


Ta phi luyn tp h hp nh th no ph hp vi qu trnh kh, ph hp vi
s hot ng kh. Mc tiu ca ta l kh nhng ban u chng ta dng hi h hp
to ra kh, to ra s hot ng kh, to ra s phn ng kh.
Kh l g ? y kh l nng lng, l ni lc. Ni kh l nng lng trong c th ca
ta, v ngoi kh l nng lng bn ngoi c th. Ni kh cn c gi l nhn kh,
chn kh v.v Ngoi kh l nng lng tn ti trong khng gian.
iu cho thy tt c nhng quan nim khc nhau v nng lng dn n phng
php luyn tp khc nhau nhng thc ra l mt. Ch c mt nng lng duy nht.
Mc ch chung l tm cch s dng nng lng nhng do quan nim khc nhau
sinh ra phng php khc nhau. Gi l in sinh hc cng l mt cch gi, ri cn
gi l nng lng sinh hc, thm ch c ngi cn gi l tm nng, nng lng do
hot ng ca tinh thn sinh ra. Nh vy l c nhiu phng php, ch c iu
phng php no c th hn, r rng hn, khoa hc hn m thi.
Bi luyn tp ca chng ta l phi h hp sao cho ph hp vi kh to ra phn
ng kh ha t kim sot c kh. Trng thi h hp ca chng ta bnh
thng c hai thi k: ht vo v th ra. Nhng phn tch k chng ta cn thy c
hai trng thi na l: nn hi v ngng th.
Bn trng thi h hp ny phi c thc hin nh sau: khi ta ht vo v ht tht su
xung bng di lc y hi ri ta phi nn hi li, gy cng c honh ngng
th, tt nhin i vi kh cng ta khng quan tm n phnh bng hay tht bng m
ch c th gin v cng gng, khng ging nh mt s phng php khc. Cc
phng php c phnh bng hay tht bng l tng cng nhu ng ca ng
tng, cn chng ta, chng ta ch quan tm n kh. Ch khi h hp ch bng mi,
thm ch ming ngm hon ton, li phi t nhin ng hm trn. Sau bt
u th ra v khi ht hi ta cng ngng li. Ngc li vi lc nn hi, ln ny ngng
th nhng th gin gn c. Qu trnh c s ng b vi s chuyn ng ca
kh trong c th.
Khi ht vo th kh t trn i xung, v t bn ngoi i vo c th.
Khi nn hi th kh ngng t li.
Khi th ra kh i t di ln, v t trong ra.
Khi ngng th kh pht tn ra chung quanh.
Qu trnh i ln, i xung, i vo, i ra, ngng t, tn ra u phi cn bng vi nhau
v lu thng, thng sut. T sinh ra mt quy trnh h hp kh cng l quy trnh
bn th v bn th phi cn bng v bng nhau ht vo th ra phi bng nhau cho
cc hot ng cn bng.

c c mt hi h hp theo hot ng ca kh m t ta c th lm ch kh
c th phi thng qua cc bc luyn tp nh sau:
@ Bc 1: Luyn hi h hp ht vo tht su, tht u, chm.
Ba tiu chun nh gi l:
1. Hi h hp iu ha.
2. Nhp tim n nh.
3. Tinh thn thanh tnh, ng quan ngng b.
Cng su, cng u, cng chm cng tt. Khng phi ch c ht hi vo ngc m ta
c th ht hi vo bng c, ht su vo bng nhng phi u v chm.
thc gc r ca ba tiu chun ny ban u l quy v hi th. Nu chng ta h hp
vo cng su, cng u, cng chm th hi th d iu ha. Nhp h hp iu
ha th nhp tim l n nh. Nhp tim n nh th tinh thn tr nn sng sut. c
bit h hp phi chm. Khi h hp chm li th n ko di nhp sinh hc, gim kh
nng gy lo ha. Chng ta thy ngy nay cng ngy cng pht trin th nhp sinh
hc cng ngy cng nhanh ln. Nhp sng cng ngy cng nhanh, cng ngy cng
gp. Con ngi lun lun b li ko trong cuc sng nn hay gp ng lon. Cng
ng cng d lon. Cng lon cng mt t ch cng d gy nn bnh tt. Cho nn
chng ta c gng lm cho tnh li cho nh li. Ging nh ngi xa, hc Quy tc (h
hp nh ra), h hp cng chm bao nhiu th sng cng lu. H hp cng nhanh
th cng chng gi, mau cht. Khi chng ta h hp chm th qu trnh sinh ha trong
c th cng hon thin hn, n nh inh. S ng b ca ba phn c th l Tm,
Kh, Th cng cao. Trong ta chia lm ba phn:
Tm : Tm thn s hot ng ca thn kinh.
Kh : S hot ng ca kh l nng lng.
Th : L ng sinh hc.
Ba phn ny l ng b vi nhau Luyn kh cn bng tm th.
Ta nu cao nguyn l dng sinh tm, th. Nhng theo phng php thng thng
tm dng mt ng, th dng mt no khng ng b vi nhau. Ta phi luyn
kh cn bng tm th. Bt u chng ta dng s h hp cn bng tm th. H
hp cng su cng u cng chm cng tt. Lm cho h hp cng ngy cng iu
ha, nhp tim cng n nh, tinh thn cng sng sut, cng tp trung t tng d
hn.
@ Bc 2: Phi luyn h hp ph hp vi trng thi ca c th.
Khi ht vo th Tm, Ph v cc hot ng vng ngc hot ng tt hn. Nu c
bnh tim phi hay mt b phn no vng ngc th ta phi ch tp ht vo
cng su, cng u, cng chm cng tt v c th ng dng ngay cho nhng lc
tim au, phi au hay c quan no vng ngc au. Ta ch cn h hp nhiu ln
th cn au s gim s khi.

Khi ta nn hi li ngha l ta ht vo ri ngng li cng gi c honh th cc hot


ng t v v hot ng tiu ha vng bng hot ng tt hn. V d khi ri lon
tiu ha th ch cn nn hi li nhiu ln. au bng, au d dy v.v ta cng lm
tng t, ta s thy cn au s gim. Nu v mt tiu ha km trc khi n ta lm
vi ln trc khi n s tiu ha s tt hn. Hoc lc n ri lm vi ln cng c.
Khi chng ta th ra thn, lng hay cc c quan lin quan n thn lng s hot
ng tt hn. Th d chng ta ln cn au mi vng ngang tht lng, ct sng th
chng ta tp th ra. c bit i vi ngi bnh thng ht vo rt d nhng th ra
u v chm rt kh. i khi ta phi i cch h hp nh sau: cho th ra mt t ri
ngng li mt cht, ri li th ra mt t ri li dng li mt t, nh vy l gim c
tc th ra.
Chng ta ngng th hon ton sau khi th ra ht ri. y l bc th gin kch
thch thn kinh no b hot ng tt hn. Chng ta au u, mt ng ri lon tin,
nh, say xe v.v th ta ngng th vi ln chng ta s gim au. Mt ng cng lm
nh vy, nhng phi th ra ht ri ngng mi c kt qu.
Nh vy l cn c vo tnh trng c th ca mnh m thc hnh cc qu trnh h
hp thch hp trc khi ngi luyn.
@ Bc th 3: Luyn h hp bn th.
Ta phi c bn th h hp v 4 th phi c di bng nhau. C hai cch luyn
cho hai trng thi c th.
1. Cch th nht, cho ngi yu sc khe: H hp theo phng php hnh vung
ht, nn, th, ngng bng nhau nh bng nm nhp m. Ta c phng php kim
sot theo thi gian nh sau: 1 nhp m = 1 giy = 1 nhp tim = 1 satna (mt n v
sng, n v ca s tn ti). Ta mi bt u th ly mt vung vi 5 giy sau tng
dn ln 6 giy v 10 giy l t yu cu. Cch ny l cho ngi yu.
2. Cch th hai, cho ngi khe v sc khe n nh: Theo cch ny, chng ta h
hp theo hnh ch nht. Ht v th ra l 10 giy cn ngng v nn lc u l 5 giy
sau tng dn ln 10 giy l t yu cu.
Ngha l ta c gng t n mt vung vi mi cnh l 10 giy.
Lc u ta luyn mt ln ri ngh, sau tng ln hai ln lin tip mi ngh, sau dn
dn tng ln cho n 10 ln lin tip l c. Ngha l thc hin mt qu trnh h
hp l 40 giy.
@ Bc th t: Th qun.
H hp n u l kim sot c hi th n y. kim sot n. Dng tinh
thn, s cm nhn, nng lc thn kinh cm nhn s h hp. Lm c nh vy l
bc u dng hot ng thn kinh ni ti kim sot s hot ng sinh hc trong
c th. Cc nh nghin cu phng Ty ni rng h thn kinh trung ng ca chng
ta khng th c kh nng kim sot c h thn kinh t ch (h thn kinh thc
vt). Nhng trong qu trnh luyn tp chng ta thy rng ta hon ton c th s
dng h thn kinh trung ng iu khin h thn kinh thc vt. l i vi
ngi c luyn tp, c tu hnh. cn i vi ngi khng tu hnh khi xy ra s phn

x lin i gia thn kinh trung ng v thn kinh thc vt th s xy ra s ri lon


thn kinh v i n s ri lon c th. Ngy nay bnh tinh thn c nhiu. C ngi
c trn bo c ng bnh ny bnh kia l bn thn cng mc phi cc chng bnh
. Vo bnh vin cng d b m th.
i vi ngi tu hnh, ta s dng h thn kinh trung ng iu khin h thn
kinh giao cm (t ch). Thng qua mt qu trnh luyn tp to ra mt s phn x c
iu kin. Ging cc th nghim ca Pavlp to ra cc phn x c iu kin. Theo
mt phng thc no th ng sau n l n cha mt qu trnh ch ng cc cm
gic. Luyn tp bng bt c phng php no th cng u to nn v da trn nn
tng mt qu trnh ch ng cc cm gic. Nhng khng ging mt s phng php
thin v t nhin l t k m th mnh hay b ngi khc thi min mnh, lm mnh
khng cn c cm gic au ging nh tip thuc gim au, tim thuc an thn,
nhng ci thc bn trong vn cn. y chng ta ch ng cm gic nh hng
cc cm gic c li cho c th.
Nh vy luyn kh cng ca chng ta phi tri qua bn bc :
Bc th nht l luyn h hp: ht vo tht su, tht u v tht chm iu
ha hi h hp dn n n nh nhp tim to nn mt tinh thn sng sut.
Bc th hai l luyn hi h hp ph hp vi trng thi ca c th.
Bc th ba l luyn h hp bn th.
Bc th t h hp qun.
Mt bn cht thn kinh ca con ngi l lun lun hng ngoi, rt t khi tp trung
vo c th tr khi xut hin phn ng bo au, cn au, cn bnh buc phi ngh v
ni au. T ta thiu rt nhiu phn x trong h thng phn x trn c th. Ch
cn mt h thng phn x bo au, bo ri lon, bo bnh tt cn cc phn x khc
hu nh khng thit lp c. Ni rng ra con ng ca chng ta l phi thit lp
mt h thng phn x cm gic tht tt bn trong v bn ngoi mnh. Tic rng a
phn l khng lm c. Khng c mt qu trnh xy dng phn x c li cho mnh,
vn c xu hng hng ngoi.
Ta ang luyn h hp y l h hp bng mi. Thc cht cn c cc loi h hp
cao hn l :
H hp bng da.
H hp bng tai.
H hp bng huyt Bch Hi.
H hp bng mi l trao i xy trc tip vi phi.
H hp bng da l s trao i trc tip oxy qua da vo mu, gim p lc cho phi
v tim.
H hp bng tai l s tng cng oxy cho no, cho h thn kinh.
H hp bng Bch Hi l cch h hp ca thai nhi (thai tc).

Trang T ni rng: H hp mt Chn Nhn ngha l t nh u n gt chn.


Chng ta luyn kh cng chnh l luyn hi h hp ny.

iu tc cng
Tng t nh mt s phng php luyn kh khc( ), iu tc cng l cng php
nhp mn u tin ca mn php Tnh Kh cng. l cng php luyn th theo
chu k 4 thi : ht vo (H), nn t (N), th ra (T), v ngng th (NG). Mi u c th
ly nhp m c nh thi lng cho mi thi. Khi mi luyn, mi thi theo 5
nhp m, sau tng dn 7 nhp, 9 nhp,... cng di cng tt. Bt u vo luyn
th 4 thi th sau mt chu k s ngh mt ln (ngh ngha l iu ha h hp). Sau
tng dn, hai chu k ngh mt ln, ba chu k ngh mt ln, bn chu k ngh mt
ln,... Khi n mi chu k ngh mt ln, nu khng thy bin ng xu xy ra th c
th tng s chu k ln na. Hp l nht l khi th c mi thi 10 nhp n v ko
di 10 chu k.
Nhng iu c bn cn thit v s th kh cng :
1 - Yu cu c bn ca kh cng l th su, u, chm, nh nhng v chu k cng
di cng tt.
Th su : L ht vo tht su c cm gic nh xung tn an-in (v tr gia
bng di, ti b Thn), Nhit tm kh i xung an-in kch chng pht sinh
Chn kh.
Th u : L hi th phi iu ha, ng thi m bo s cn bng cng cao cng
tt gia bn chu k ht, nn, th, ngng.
Th chm, nh nhng: L th cng chm, cng lu, cng nh nhng th kh cng
nh, tm cng tnh. Bn cnh vic th chm lm gim nhp sinh hc ca c th,
khin cho con ngi ko di s sng c lu hn. Th nh nhng s trnh c
lon ng bt thng.
2 - S h hp trn thc t qua 4 chu k : ht vo, nn li, th ra, ngng th. Tc l
bt u ht vo tht su, khi ri th nn li ti bng di (an-in), nn th
th ra, sau khi th ra ht th ngng th, hi kh. Bn cnh , khi ht vo kh c xu
hng thu lim ging h. Khi nn li kh c xu hng t li, khi th ra kh c xu
hng x tn ra ngoi. y cng chnh l s ng b kh ca qu trnh kh ha cn
bn trong c th v qu trnh kh luyn.
3 - Trong c th c ng Tng c bn : Tm (tim), Can (gan), T (l lch), Ph (phi),
Thn. Khi ht vo th tt lm cho Tm, Ph hot ng tt. Khi nn li th T hot ng
tt. Khi th ra th Can, Thn hot ng tt. Chnh v vy, khi mc bnh tng ng vi
tng no, th luyn tt chu k h hp tng ng l c kh nng t cha bnh tt.
4 - C th luyn bt k lc no, u, v t th no cng c. Nhng nu t th
th gin, b Ng quan, khng gian trong sch, bn trong khng lon, bn ngoi
khng ng l tt nht v c li nht; trong c c vic lm cho gic ng d hn,
su hn v trn vn hn (i vi t th tnh th th Kit gi l tt nht).

Bi th nht : th bn chu k
* ngha : Nng cao hiu sut ca s Th, kch thch an-in kh, phi hp ng b
kh th vi Chn kh, vn hnh chn kh trong hai mch Nhm, c ( dng v thc).
* Qu trnh thc hin :
Ton thn trong t th th gin, b ng quan, iu ha h hp, n nh nhp tim, tp
trung vo hi th.
T t ht vo bng mi su xung bng di. Sau nn li bng di (an-in).
Tip tc t t th ra bng mi. Cui cng khi th ra ht th ngng th mt lc, ri
iu ha tr li c ch h hp.
* Lu :
- Chu k ngng rt quan trng, va c ngha kch thch nng cao hot ng ca h
Ph, V ; va c ngha chn kh hi v ng b vi s h hp tip theo.
- Thi gian bt k, mi ln t nht l 10 lt tp th.
- Khi ngng th nn bung lng th gin ton thn v qun tng tp trung tm
vo an-in. Trong qu trnh tin hnh khng nn nn nng gp qu v c vt
qu kh nng chu ng, chu k ngng khi b bin lon bt li.
- T l tng i v thi gian ca cc chu k ph thuc vo cc loi th trng bnh
l nh sau :
Bnh Tm, Ph : Tng k ht vo, gim nn, ngng
Bnh T, V : Tng k nn li, gim k th ra
Bnh Can, Thn : Tng k th ra v ngng, gim ht vo v nn li.
- Khi tp th tng i thun, lc ht vo qun tng theo mch Nhm, nn th
qun tng ti an-in. Khi th ra qun tng theo mch c, ngng th qun
tng ti an-in.
Ty thuc vo th trng ca mi ngi m c cch luyn th 4 thi u nhau (hnh
vung), hoc th khng u nhau (hnh ch nht - hai thi ht vo, th ra bng
nhau; hai thi nn v ngng bng nhau, hoc ngc li). Cn phi lu rng, luyn
th sao cho cui cng vn tr v th 4 thi u nhau (phn u t c thi lng
10x10 tr ln).

Bi th hai : th bn chu k kp
* ngha : Nng cao hiu sut ca s Th, kch thch Tm ha v ging ha xung
an-in t Tinh thnh Kh, cn bng m - Dng thy ha trong c th, vn
hnh tt Nhm - c.
* Qu trnh thc hin :

Ton thn trong t th th gin, b ng quan, iu ha h hp, n nh nhp tim, tp


trung vo hi th.
T t ht vo ngc qun n Tm, ngng th mt cht ri ht tip ln na thng
xung bng di (an-in), nn cht ti . Sau t t th ra bng mi. Cui
cng khi th ra ht th ngng li mt lc, ri iu ha h hp tr li bnh thng.
* Lu :
- Trong bi ny c hai ln th ht vo. Ln u thc hin rt kh; chu k u hi ht
vo ch cn mt t, sau ht tip hi th hai. Khng nn hi th 2 t hn hi th
nht, s gy bin lon.
- Khi qun tng theo nhp th th chu k ht vo th nht tp trung tm vo Tm
(Ha cung), chu k ht vo th hai qun tng theo mch Nhm xung an-in,
ngng nn li v tp trung tm vo an-in. Chu k th ra qun tng theo
mch c (t di ln theo ct sng) ln Ngc-chm ra n ng, ngng li qun
tng tp trung ti n ng.
- T l tng i v thi gian ca cc chu k ph thuc vo cc loi th trng bnh
l nh sau :
Bnh Tm, Ph : Tng ln ht th nht, gim chu k nn
Bnh T, V : Tng k nn li, gim k ht vo 1 v th ra
Bnh Can, Thn : Tng k th ra, gim k ht vo v nn.

Qun kh cng
Cng php ny lm r thm v qu trnh lm ch Kh v bn cht ca phng php
luyn Tnh Kh cng.
1. S qun kh :
Luyn kh cng iu ct yu l dng iu c Kh, chnh v vy phi luyn
qun kh. Qun Kh cng c ba giai on :
Cm nhn : L s nhn bit mt cch t nhin cc cm gic khc l trng c
th v kh, mc d cha r rng. y l giai on bt u thu nhn v kh cm.
Phn bit : Vn dng kh nng hnh dung tng tng ca mnh phn bit
tng i r rng cc cm gic v kh.
kh.

Ch ng : Dng nim ca mnh ch ng to ra cm nhn c mc ch v

Nhn bit cc cm gic v kh da trn trn tnh cht hot ng ca n theo tng
mc nh sau :
Cm gic ng kh : ng vi giai on nhn bit l cm gic kh thay i nh
t t, nh nng m, nh cng tc, nh xoy t.
Cm gic hnh kh : ng vi giai on Phn bit l cm gic r rng v tnh
cht kh khi vn hnh trong c th.
Cm gic ha kh : ng vi giai on ch ng l cm gic c s chuyn
ha ca kh, tc l phn ng ca kh trong c th, ng thi ch ng to ra cm
gic c li cho mc ch ca c th.
C th ni tm li mt cu cho nhng iu ni trn l qun tng vn hnh kh.
Qun l s tp trung t tng, bao gm :
- T qun : tp trung suy ngh vo mt vng hay mt im trn c th.
- Hnh qun : tp trung suy ngh i theo mt ng( ).
Dng qun dn kh theo trnh t bi luyn km theo s hnh dung tng tng c
li cho s vn hnh kh t nhin, mt cch ch ng c mc ch.
2. Luyn Qun kh cng :
Trnh t theo cc giai on
2.1. Ht vo t t, qun kh t ngoi dn vo c th, nn hi t kh trong c th; t
t th ra qun kh t trong c th dn ra ngoi, ngng th pht tn kh ra ngoi
khng gian( ). Lp li vi ln n khi cm nhn kh r rng th t t dng li.

2.2. Ht vo t t, qun kh i t trn nh u xung ton b c th, nn hi t kh


h bn (bng di); t t th ra qun dn kh t di ln nh u, ngng th pht
tn pht tn kh ra khi nh u; iu ha h hp vi nhp. Lp vi ln n khi cm
nhn s vn hnh ca kh r rng th t t dng li.
2.3. Ht vo t t, qun kh i t trn nh u xung ton b c th, nn hi t kh
h bn (bng di); t t th ra qun dn kh xung bn chn, ngng th pht tn
kh ra khi lng bn chn, iu ha h hp vi nhp. Lp vi ln n khi cm nhn
s vn hnh ca kh r rng th t t dng li.
2.4. Ht vo t t, qun kh i t trn nh u xung ton b c th, nn hi t kh
vng bnh, t t th ra qun dn kh t vng bnh ra vng x tng ng; ngng th
pht tn pht tn kh ra khi vng x, iu ha h hp vi nhp. Lp vi ln n khi
cm nhn s vn hnh ca kh r rng th t t dng li.
Lu : Mc ch chnh ca cng php ny l to ra c kh cm r rng chnh xc
vo ch ng.

Nhp kh cng
ngha : L nguyn tc a con ngi vo trng thi nhp ngoi kh tt chun b
cho cc bi luyn kh tip theo.
Bi th nht : Nhp kh Bch-hi
Bc 1 : Tp trung vo huyt Bch-hi trn nh u, iu ha h hp, hi th su u - chm, nh nhng. c khu quyt :"Bch-hi nhp kh ".
Khi c bin ng kh huyt Bch-hi (c cm gic cng, hay t, hoc nng...) th
chuyn sang bc th hai.
Bc 2 : Ngng th tc thi (phi lp tc nn th ti bt k trng thi h hp no).
Tip tc c khu quyt "Bch-hi nhp kh ". Cm gic nh c mt lung kh xoy
su vo Bch-hi.
Khi ngng th c th chuyn sang trng thi th ba.
Bc 3 : iu ha h hp tr li, hi th t nhin theo nhu cu. Tp trung t
tng, c khu quyt "Thin-kh trn ngp c th".
Bi th hai : Nhp kh n-ng
Bi ny cc bc tin hnh nh bi trn, ch khc l tp trung vo huyt n-ng
v c khu quyt n-ng nhp kh
Lu : - Trc khi tp iu ha h hp, phi th gin c th, phong b ng quan
- S ngng th tc thi rt quan trng, cn lm ng.
- Khi lm xong bc 3 chuyn li sang bc 1 cho n khi huyt Bch-hi (hay nng) ng kh, v cm gic kh chy khp c th l t.
- Tp tt bi ny mi hon ton c c s ca ngha cha bnh - dng sinh

an in cng phi hp vi " thi dng cng "


an-in cng l phng php luyn sinh Chn kh an-in. y l cng php c
bn ca kh cng, cng l cng php bt buc phi lm tt, m bo kt qu kh
luyn d bt k mc ch no.
Nhng vn c bn v an-in cng :
1 - Chn-kh pht sinh t an-in (b thn - bng di) l thnh phn ch yu ca
qu trnh c bn trong cuc sng Tinh - Thn - Kh.
Thng thng ta quan nim kh l s h hp, cn kh cng l luyn th. Thc cht
khng nh vy, y l kh thc s sinh ra ti an-in vn hnh trong Nhm - c
nh mch, i ti cc c quan ni tng, lan truyn trong kinh mch v bin vi hot
dng lm nng lng cho ton b qu trnh hot ng sinh hc trong c th. Mc
ch luyn kh c bn l luyn Tinh sinh Kh, luyn Kh ha Thn.
2 - Nguyn tc c bn ca an-in cng l a c Nhit tm ha Tm xung "H tm ha, gp Tn phong, t Tinh thnh Kh ". M y Tn phong chnh l hi
th, nhng kh sinh ra ti an-in mi l Nguyn kh, mun thnh Chn kh phi
phn m - Dng mch Nhm - c, theo nguyn tc bt di bt dch l " Nhm
ging, c thng".
3 - Vn kh php da trn nhng yu t sau :
* Hi th : Su, u, chm, nh nhng 4 chu k
* S tp trung qun tng gi l Qun kh, chia lm hai loi : T qun l tp trung
ngh ti mt im, mt vng. Hnh qun l tp trung ngh theo mt ng nh
hng (ng kinh mch).
* Khu quyt : l m kha tm thc, tc l ting ni thm lp i lp li trong u
theo mt ni dung no , to phn x c iu kin (tng ng vi Kinh, K, Thn
ch, Mantra...)
Khu quyt c tnh cht iu khin nhp iu, gii ta s ri lon ca tm thc, lm
cho tm thc c kh nng tp trung hn. Khu quyt phi m bo ng, , kp
thi.
- Bn cnh c m s kim sot thi gian kh ha, cng nh m bo
s cn bng ca bn chu k h hp.
Trong qu trnh luyn kh cng bao gi cng bt u bng s h hp, sau tip tc
bng s Qun kh, cui cng l Khu quyt( ).
4 - Trong qu trnh luyn lm ch kh, kt qu bt u bao gi cng l t c kh
nng kh cm (tc l cm gic v kh), ri n kh quang, v cui cng l kh hnh.
Kh cm da trn cc hiu ng sau :

- Nhit : Cm gic nng, lnh, m, mt.


- p sut : Cm gic cng, tc, nng.
- Lan truyn : Cm gic t t chy.
- Nhu ng : Cm gic xoay o v vn ng bn trong.
Lc u l cm gic u , sau l cm gic theo ni qun, cui cng l ch
ng cm gic do Khu quyt c tc ng kh thc t. C nh vy mi l luyn
tt.
5 - Lu n cc giai on lm ch kh (Hnh nh - C l - Chc chn)
* ngha ca cng php : Kch pht an-in, thu ngoi kh bn ngoi a vo, bin
sinh ni kh v vn hnh trong hai mch Nhm - c.
* Qu trnh thc hin :
Ton thn trong t th th gin, b ng quan, iu ha h hp, n nh nhp tim, hi
th su - u - chm - nh nhng, tp trung tm ln Bch-hi nh u c khu
quyt Bch-hi khai m vi ln. Sau tip tc c khu quyt Thu kh Bchhi vi ln. T t ht vo a thng xung nn t ti an-in, c khu quyt
an-in sinh kh vi ln trong khi nn hi. T t th ra, qun tng dn kh t
an-in ta Mnh-mn theo mch c t di ln. Ngng th qun tng tp trung
ti Bch-hi, c khu quyt Bch-hi X kh vi ln, iu ha h hp tr li.
* Lu :
- Thi gian tt nht l bui ti trc khi i ng. Ban u, mi ln tp li nn dng ti
thi im iu ha h hp cho n nh, sau li tip tc tp t nht khong 10 ln.
- Nu mc cc chng bnh thuc Tm, Ph th ch trng k ht vo. Cc chng
bnh thuc T, V ch trng k nn kh. Cc chng bnh thuc Can, Thn ch
trng k th ra. Cc chng bnh suy nhc ch trng k ngng x.
- Nu kh cm cha tt, sau khi nn ti an-in, qun t an-in sang Mnh-mn.
Ngng li mt cht, tp trung Mnh-mn sau th ra x kh.

Thanh kh cng
" kh cng tng hp thanh lc ni kh "
Nhng iu cn bit khi luyn Thanh kh cng
1 - Vng bnh c th l vng au cp hay mn tnh, nhng khi luyn ly vng c
biu hin bnh l r nht.
2 - Vng bnh trong c th c nhiu, nhng nn chn vng au nng nht luyn
trc, sau ln lt n cc vng khc.
3 - Mu cht ca bi ny l t kh c cho vng bnh cng, t, nng ln (i khi c
th au tc ln v ng kh) sau x nng, t ra c theo ng v b v x.
* ngha : Thu ngoi kh, chuyn thnh Chn kh; dng n a vo vng bnh,
y trc kh ra ngoi nhm thanh ha kh vi c tnh cha bnh cao, ph hp vi
mi bnh trng.
* Qu trnh thc hin :
Ton thn trong t th th gin, b ng quan, iu ha h hp, hi th su - u chm, nh nhng, n nh nhp tim. Tp trung tm vo Bch-hi. c khu quyt
Bch-hi khai m vi ln. Vn iu ha h hp tp trung vo Bch-hi v c
chm khu quyt: Thu kh cha bnh vi ln. T t th ht vo ng thi qun
tng chn kh i theo mch Nhm n bng di, nn cht ti an-in c khu
quyt an-in sinh kh vi ln. Tip tc nn hi chuyn tm n vng bnh,
c khu quyt T kh vng bnh vi ln. Sau va th ra va qun tng theo
ng dn ti v tr X kh, ngng th tp trung tm vo v tr X v c khu
quyt X kh vi ln. iu ha h hp tr li.
* Lu :
- X kh c ba ng nh sau (theo cc kinh mch tng ng) :
X kh ti Bch-hi huyt : T di ct sng i ln theo mch c ti Bch-hi, p
dng cho cc chng bnh ct sng, thn kinh.
X kh ti Dng-tuyn huyt : i t an-in theo mt trong ca chn xung huyt
Dng-tuyn, p dng cho cc chng bnh chn lng di, bng di, T, Can,
Thn.
X kh ti Lao-cung huyt : i t ngc theo mt trong ca cnh tay ra huyt Laocung, p dng cho cc chng bnh tay, lng trn, ngc, Tm, Ph.
- Thi gian bt buc l ti trc khi i ng v sng khi mi tnh dy.
- Khi x kh m thy ti cc v tr x c cm gic nng, lnh, t chy theo cc ng
kinh lc; ng thi cm nhn c trng bnh c gim i, sc khe tt ln l ng

Thanh kh cng
phi hp " n hon cng v thi dng cng "
* ngha : Phi hp s Thu ngoi kh v s X nhn kh Bch-hi v n ng
tng hiu sut "Thu - X", cng nh ng dng vic x n ng trong cc chng
trng tng ng.
* Qu trnh thc hin :
- Chu trnh th nht : Tp trung qun tng ti n ng, iu ha h hp, hi th
su - u - chm, nh nhng, b ng quan, c khu quyt " n ng khai m " vi
ln. Tip tc c khu quyt " n ng thu kh ", ng thi t t ht vo thng
xung an-in v qun tng theo mch Nhm t trn xung. Nn hi bng
di, tp trung qun tng ti an-in, c khu quyt "an-in sinh kh " vi
ln. Sau t t th ra qun tng theo mch c t di ln. Ngng th, tp trung
qun tng ti Bch-hi, c khu quyt " X kh " vi ln. Cui cng iu ha h
hp tr li.
- Chu trnh th hai : Tp trung qun tng ti Bch-hi, iu ha h hp, hi th su
- u - chm, nh nhng, b ng quan, c khu quyt Bch-hi khai m vi ln.
Tip tc c khu quyt Bch-hi thu kh ng thi t t ht vo thng xung anin v qun tng theo mch Nhm t trn xung. Nn hi bng di, tp trung
qun tng ti an-in, c khu quyt an-in sinh kh vi ln ri t t th ra,
qun tng theo mch c t di ln. Ngng th, tp trung qun tng ti n
ng, c khu quyt X kh vi ln. Cui cng iu ha h hp tr li.
* Lu :
y l hai chu trnh c bit c ngha vi cc chng bnh thn kinh-tinh thn,
cng nh cn bng hot ng tm sinh l trong c th.

Ni-Chu-thin php
Ni-Chu-thin php l cng php luyn cn bng v hiu chnh Ng kh ni tng,
cng nh m bo cc qu trnh sinh hc trong c th.
Vng Ni-Chu-thin theo th t
Ph => T => Tm => Thn => Tm bo => Can
Trong c th c nm tng c bn l : Ph (phi), T (l lch), Tm (tim), Thn, Can
(gan) v tng danh nh Tm bo (mng bao tim). Cc tng ny hot ng da trn
c s cn bng theo vng Ni-Chu-thin (nm trong vng i Chu thin).
Cc c tnh ca Ng tng :
- Ph : tnh to (kh kh), mu trng bc, vng vo gi Dn, suy vo gi Thn. H
ch l H hp v Biu b (da), khai khiu ra Da.
- T : tnh thp (kh m), mu vng ti, vng vo gi T, suy vo gi Hi. H ch
l Tiu ha v C, khai khiu ra Mi.
- Tm : tnh ha (kh nng), mu ti, vng vo gi Ng, suy vo gi T. H ch
l Huyt v Mch, khai khiu ra li, ming.
- Thn : tnh hn (kh lnh), mu en nhung, vng vo gi Du, suy vo gi Mo.
H ch l bi tit v xng ct, khai khiu ra tai.
- Tm bo : tnh th (nhit kh), mu tm, vng vo gi Tut, suy vo gi Thn.
H ch l thn nhit, khai khiu ra rng li.
- Can : tnh phong (fong ng, lan truyn, t chy), mu xanh, vng vo gi Su,
suy vo gi Mi. H ch l gn v h thng cn bng c th (tin nh), khai khiu
ra mt.
* Qu trnh thc hin :
Bc th nht : kch thch ng kh
Ln lt kch thch Ng kh theo th t Ni-Chu-thin, vi nguyn tc chung nh
sau :
iu ha h hp, hi th su - u - chm, nh nhng, tp trung Bch-hi, c thm
khu quyt Bch-hi thu kh, t t ht vo, qun kh theo mch Nhm i xung.
Nn hi qun t ti an-in, c khu quyt an-in sinh kh. Th ra t t,
qun kh ln tng Tm (hay Tng tng ng), c khu quyt Tm kh pht sinh
(hay Danh kh khc), t t th ra ht, qun kh theo kinh Tm (hay kinh mch khc
tng ng vi tng) t trong ra. Ngng th, t qun ti Lao-cung t huyt (hay cui
ng kinh mch ca Tng tng ng), c khu quyt X tm kh (hay Danh kh
khc).

* Lu : - Tin hnh theo th t Ni-Chu-thin.


- C th thay kinh m ca tng bng ng x mt trong cnh tay (phi cho Ph
hu, Tm bo; tri cho Tm v Ph t) ra lng bn tay, ti Lao-cung huyt. Hay
mt trong ca cng chn (phi cho Thn hu v Can, tri cho Thn t v T) ra lng
bn chn, ti Dng-tuyn huyt.
- C th s dng nguyn tc cn bng m - Dng tng hiu qu.

Bc th hai : lin hp Ni-Chu-thin


iu ha h hp, hi th su - u - chm, nh nhng, n nh nhp tim, tp trung
Bch-hi, c khu quyt Bch-hi thu kh t t ht vo, qun kh theo mch
Nhm i xung. Nn hi ti an-in, c khu quyt an-in sinh kh. Th ra t
t, qun kh t an-in ln Ph th ngng li, c khu quyt Ph kh pht sinh.
T t ht vo qun kh t Ph xung T (h sn tri). Nn hi, qun t ti T, c
khu quyt T kh pht sinh. T t th ra, qun kh t T ln Tm. Ngng th qun
t ti Tm, c khu quyt Tm kh pht sinh.
T t ht vo qun kh t Tm xung Thn. Nn hi, qun t ti Thn, c khu
quyt Thn kh pht sinh. T t th ra, qun kh t Thn ln Tm bo, c khu
quyt Nhit tm kh pht sinh.
T t ht vo qun kh t Tm bo xung Can. Nn hi, qun t ti Can, c khu
quyt Can kh pht sinh. T t th ra, qun kh t Can ra Mnh-mn, i t di ln
theo mch c. Ngng th, c khu quyt Ton thn x kh, x mnh kh ra cc
b v tng ng : Dng-tuyn, Lao-cung, Bch-hi. iu ha h hp tr li, lp li
vi ln cho tt.

Bc th ba : hnh Ni-Chu-thin
iu ha h hp, hi th su - u - chm, nh nhng, tp trung Bch-hi. Thu
ngoi kh t Bch-hi, qun theo mch Nhm i xung, nn hi Chn kh pht
sinh ti an-in.
T t th ra qun kh t an-in ln Ph, ngng th (na nhp u) Ph kh pht
sinh. T t th ra tip, qun chuyn kh t Ph xung i trng, ngng th (na
nhp cui) x kh theo kinh mch xung hai lng bn chn, ngng th thng x
mnh ra ngoi. Tr li vn kh t an-in ln Ph, qun t ti Ph qun x kh theo
kinh mch ra hai lng bn tay, ngng th thng x mnh ra ngoi. Tip tc vn kh
t an-in ln Ph, qun chuyn thng x ra ngoi da (cm gic : t chy trn mt
da, v m nng hoc mt lnh ty theo th trng ca tng ngi).

Vn kh t an-in xung T, ngng th (na nhp u) T kh pht sinh, qun


chuyn sang V, ngng th (na nhp cui) thng x mnh ra lng bn chn tri. Tr
li qun kh t an-in xung T, ngng th tp trung ti T (T kh pht sinh), t
t th ra qun kh t vo h tiu ha, thng x mnh ra lng bn chn bn tay. Tip
tc qun kh t an-in xung T, ngng th T kh pht sinh, t t th ra qun
kh t ti h xoang mi, ngng th thng x trc tip t mi ra ngoi.
Vn kh t an-in ln Tm, ngng th (na nhp u) Tm kh pht sinh, qun
kh xung Tiu trng, ngng th (na nhp cui) thng x mnh ra hai lng bn
chn. Tr li qun kh t T ln Tm, tp trung ti Tm (Tm kh pht sinh), qun
chuyn t Tm n h huyt mch, thng x mnh ra lng bn chn bn tay. Tip
tc qun kh t an-in ln Tm, tp trung ti Tm (Tm kh pht sinh), qun
chuyn t Tm ln li, ngng th h ming, thng x trc tip ra ngoi, ngm
ming tr li.
Vn kh t an-in sang Thn, nn th tp trung ti Thn, x kh theo ng kinh
xung lng bn chn tri, ngng th thng x mnh ra ngoi. Tr li qun kh t
an-in xung Thn, nn th Thn kh pht sinh, qun chuyn t Thn xung t
ti Bng quang, ngng th (na nhp u) x kh theo ng kinh xung hai lng
bn chn, ngng th (na nhp cui) thng x mnh ra ngoi. Tip tc qun kh t
an-in xung Thn, ngng th Thn kh pht sinh, qun ln hai l tai, ngng
th tp trung ti tai thng x trc tip ra ngoi.
Vn kh t an-in ln Tm bo lc, ngng th Nhit Tm kh pht sinh (cm
gic nng rc vng Tm bo), qun chuyn t Tm bo qua huyt n trung ra lng
bn tay phi, thng x mnh ra ngoi. Tr li qun kh t an-in ln Tm bo,
ngng th ln lt qun chuyn vo Thng tiu (lng ngc), Trung tiu (thng v),
H tiu (bng di) sau thng x mnh ra hai lng bn chn (khi qun vo Tam
tiu ch tin hnh trong mt nhp th ra). Tip tc qun kh t an-in ln Tm bo,
ngng th Nhit Tm kh pht sinh, tn kh t Tm bo ra ton b c th v thng
x mnh ra lng bn chn bn tay. Li qun kh t an-in ln Tm bo, ngng
th... , th ra qun kh t Tm bo ln t ti vng rng li, ngng th h ming,
thng x trc tip ra ngoi, ngm ming tr li.
Vn kh t an-in xung t ti Can, x kh theo Can kinh xung lng bn chn
phi, ngng th thng x mnh ra ngoi. Tr li qun kh t an-in bo xung
Can, nn th Can kh pht sinh, th ra qun chuyn xung t ti m, qun
chuyn theo kinh mch xung lng bn chn phi, ngng th thng x mnh ra
ngoi. Tip tc qun t an-in xung Can, nn th... , th ra qun chuyn ln t
ti mt, ngng th m mt thng x trc tip ra ngoi, nhm mt tr li.
Vn kh t an-in xung Can, qun t t Can tr li an-in, thu kh Bch-hi
theo mch Nhm i xung t ti an-in, nn th Chn kh pht sinh, qun
chuyn ra Mnh-mn theo mch c i ln t ti Ngc-chm, thng x ra n ng,
Bch-hi. Tr li qun kh t an-in ra mch c v x kh ton thn. iu ha h
hp tr li, thanh kh ton b c th. T... t... dng... li...
Lu : Khi luyn n vng c lin quan ti bnh l th lp li on v tp trung
vo vng bnh, nhng bt buc phi luyn ng v c bi.

Trnh t trong mt bc hnh Ni-Chu-thin : Thng tng - Thng ph - Thng h Thng khiu

Nguyn tc cn bng m - dng nh hai bn tay


1/. ngha : Nguyn tc ny s dng hai bn tay cn bng m - dng v b tr
Ni kh (trong-ngoi, phi- tri, trn-di, trc-sau) c gi tr t cha bnh v cha
bnh rt hiu qu khi s dng cc bi an-in cng v Thanh kh cng.
2/. Nguyn tc c bn : Tay tri t vo an-in, tay phi t vo vng bnh hay
vng cn tr kh.
3/. Cc nguyn tc b sung :
Trong cc trng hp cm gic kh ng v cm gic bnh l tng ln, th sau mt
lc o tay li (tay phi t vo an-in, tay tri t vo vng bnh) l c hiu qu
ngay.
Trng hp cn x kh tay no th tay kia t vo vng bnh.
Trng hp vng bnh khng th dng bn tay phi th t tay phi vo an-in
v tay tri vo vng bnh, sau nn s dng Thanh kh cng vi nguyn tc b
sung th 2.
Trong trng hp vng bnh th hin thnh ng, hay mun thng kh tt ng
x ra chn; th mt tay t vo vng bnh, tay kia vut nh (trong nhp th ra ca
bi Thanh kh cng) trn chn theo ng (kinh lc) n v tr cn x (huyt Dngtuyn).
* Lu :
- Trong mt bui tp, sau khi luyn Nhp kh cng th s dng an-in cng vi
nguyn tc c bn, sau luyn Thanh kh cng vi cc nguyn tc b sung.
- Cc nguyn tc ny hon ton c th s dng b tr cha bnh cho ngi khc
(nu ngi ng b luyn kh th rt tt), trong lc vn luyn kh nh bnh
thng v coi b v tng ng vi bnh ca ngi khc lm vng luyn kh, v tp
trung qun tng v ni v t ni . Nhng sau phi luyn an-in cng v
Thanh kh cng mt mnh loi tr mi kh nng khng tt.
4/. Xc nh th bnh theo nguyn tc cn bng m-dng:
Bnh vng l dng "dng hu d ", bnh suy l "m bt tc".
t hai bn tay theo nguyn tc cn bng m - dng :
- Vng bnh nng hn an-in => dng bnh.
- Vng bnh lnh (mt) hn an-in => m bnh.
- Thy khi i t vng bnh vo tay phi => bnh vng.

- Thy khi i t tay phi ra (hoc t an-in ra tay tri sang tay phi) vng bnh
=> bnh suy.
Kt hp cc trng thi trn s xc nh c th bnh l dng vng hay dng
suy, m vng hay m suy. ng thi kt hp theo vng Chu thin nh bnh.
Trn c s c phc iu tr thch hp.

TIU CHU THIN


I. Tiu chu thin l g :
Tiu chu thin l vng kh vn hnh chu lu trong ngy theo th t ca ni tng
trong c th nh sau : Kh bt u t Ph, ri xung i trng, ln V, ri xung T,
ln Tm, ri xung Tiu trng, ti Bng quang, ri ti Thn, ln Tm Bo, ri xung
Tam tiu, ti m, ri xung Can.
Tiu chu thin php c tc dng iu ho, phc hi ni tng rt tt.
II. Luyn Tiu chu Thin c bn:
- Thu kh vo Bch hi, theo mch nhm xung Sinh kh an in, a ln t Kh
Ph ( nu cn th x ra hai tay ), dn xung t kh i trng.
- Thu kh vo Bch hi, theo mch nhm xung Sinh kh an in a ti t Kh
i trng ( nu cn th x ra hai chn ), dn ti t kh V.
- Thu kh vo Bch hi, theo mch nhm xung Sinh kh an in a ti t Kh
V ( nu cn th x ra chn tri ), dn ti t kh T.
- Thu kh vo Bch hi, theo mch nhm xung Sinh kh an in a ti t Kh
T ( nu cn th x ra chn tri ), dn ti t kh Tm.
- Thu kh vo Bch hi, theo mch nhm xung Sinh kh an in a ti t Kh
Tm ( nu cn th x ra tay tri ), dn ti t kh Tiu trng.
- Thu kh vo Bch hi, theo mch nhm xung Sinh kh an in a ti t Kh
Tiu trng ( nu cn th x ra hai chn ), dn ti t kh Bng quang.
- Thu kh vo Bch hi, theo mch nhm xung Sinh kh an in, a ln t Kh
Bng quang ( nu cn th x ra hai chn ), dn xung t kh Thn.
- Thu kh vo Bch hi, theo mch nhm xung Sinh kh an in a ti t Kh
Thn ( nu cn th x ra hai chn ), dn ti t kh Tm bo.
- Thu kh vo Bch hi, theo mch nhm xung Sinh kh an in a ti t Kh
Tm bo ( nu cn th x ra tay phi ), dn ti t kh thng tiu.
- Thu kh vo Bch hi, theo mch nhm xung Sinh kh an in a ti t Kh
Thng tiu, dn xung t Trung tiu, dn xung t H tiu ( nu cn th x ra
hai chn ), dn ti t kh m.
- Thu kh vo Bch hi, theo mch nhm xung Sinh kh an in a ti t Kh
m ( nu cn th x ra chn phi ), dn ti t kh Can.
- Thu kh vo Bch hi, theo mch nhm xung Sinh kh an in a ti t Kh
Can ( nu cn th x ra chn phi ), dn ti t kh an in.

- Thu kh vo Bch hi, theo mch nhm xung Sinh kh an in a ra mch


c thng x ln Bch Hi.

III. Luyn Tiu chu thin theo thi gian:


- T 3 gi n 5 gi bt u t an in -> Ph -> i trng -> V -> T -> Tm ->
Tiu trng -> Bng quang ->Thn -> Tm bo -> Tam tiu -> m -> Can -> an
in.
- T 5 gi n 7 gi bt u t an in -> i trng -> V -> T -> Tm -> Tiu
trng -> Bng quang ->Thn -> Tm bo -> Tam tiu -> m -> Can -> Ph ->
an in.
- T 7 gi n 9 gi bt u t an in -> V -> T -> Tm -> Tiu trng -> Bng
quang ->Thn -> Tm bo -> Tam tiu -> m -> Can-> Ph -> i trng -> an
in.
- T 9 gi n 11 gi bt u t an in -> T -> Tm -> Tiu trng -> Bng
quang ->Thn -> Tm bo -> Tam tiu -> m -> Can -> Ph -> i trng -> V ->
an in.
- T 11 gi n 13 gi bt u t an in -> Tm -> Tiu trng -> Bng quang
->Thn -> Tm bo -> Tam tiu -> m -> Can-> Ph -> i trng -> V -> T ->
an in.
- T 13 gi n 15 gi bt u t an in -> Tiu trng -> Bng quang ->Thn ->
Tm bo -> Tam tiu -> m -> Can -> Ph -> i trng -> V -> T -> Tm ->
an in.
- T 15 gi n 17 gi bt u t an in -> Bng quang ->Thn -> Tm bo ->
Tam tiu -> m -> Can-> Ph -> i trng -> V -> T -> Tm -> Tiu trng ->
an in.
- T 17 gi n 19 gi bt u t an in ->Thn -> Tm bo -> Tam tiu -> m
-> Can-> Ph -> i trng -> V -> T -> Tm -> Tiu trng -> Bng quang ->
an in.
- T 19 gi n 21 gi bt u t an in -> Tm bo -> Tam tiu -> m -> Can> Ph -> i trng -> V -> T -> Tm -> Tiu trng -> Bng quang ->Thn ->
an in.
- T 21 gi n 23 gi bt u t an in -> Tam tiu -> m -> Can -> Ph ->
i trng -> V -> T -> Tm -> Tiu trng -> Bng quang ->Thn -> Tm bo ->
an in.
- T 23 gi n 1 gi bt u t an in -> m -> Can -> Ph -> i trng -> V
-> T -> Tm -> Tiu trng -> Bng quang ->Thn -> Tm bo -> Tam tiu -> an
in.

- T 1 gi n 3 gi bt u t an in -> Can -> Ph -> i trng -> V -> T ->


Tm -> Tiu trng -> Bng quang ->Thn -> Tm bo -> Tam tiu -> m -> an
in.
Phng php xc nh dng bnh
v thi gian t iu tr :
Theo s vn hnh ca chu thin chng ta c th a ra phng php tr liu n
gin v hiu qu nh sau :
a- Trng thi kh :
Theo Chu thin kh c ba trng thi hot ng nh sau :
- Vng : l kh tp trung nhiu v mnh.
- Suy : l kh tn i v yu.
- H : l ri lon, thay i trng thi.
b- Xc nh dng Bnh :
Chng ta xc nh dng bnh nh sau :
- au nng gi Vng l bnh Vng.
- au nng gi Suy l bnh Suy
- au nng gi H l bnh H.
c- Nguyn tc iu tr :
Chng ta luyn kh iu tr nh sau :
- Bnh Vng cha gi Suy.
- Bnh Suy cha gi Vng .
- Bnh H cha gi H.
d- Bng xc nh dng theo vng bnh :
- cn c theo vng Bnh ta s bit dng bnh theo gi au.
- Cn c theo gi ta s bit vng cn theo di s mnh
( vng ), yu ( suy ), lon ( h ) lc no phng chng

e- Bng xc nh dng theo gi


- Cn c theo gi ta s bit thi gian v dng bnh u.
- Cn c theo vng cn theo di Ta s bit thi gian v dng bnh phng chng.

NG HNH CNG
I.Ng hnh Kh :
Ng hnh Kh l Kh pht ra khi chn kh tc ng vo ng tng pht ra. Chnh v vy
Ng kh c tnh nng sinh hc rt cao. Trong dng sinh Kh cng Ng hnh cng c
gi tr t cha bnh rt tt.
Ng hnh cng c tc dng c bit trong cc chng bnh ni tng, cng nh dng
n kh cn bng a kh trong ton b c th.
Ng kh c cc c tnh cn bit nh sau :
- Tm kh : c tnh nhit, cm gic nng, mu sc ti, ph hp vi la v tri
nng.
- Can kh : c tnh phong in, cm gic T, mu sc xanh l cy, ph hp vi cy
ci v tri gi.
- T kh c: tnh Thp ( m ), cm gic nng, mu sc vng chanh, ph hp vi t
v tri ma m.
- Ph kh : c tnh To ( kh ), cm gic nh, mu sc Trng bc, ph hp vi kim loi
v tri hanh kh.
- Thn kh : c tnh hn, cm gic mt lnh, mu sc en tuyn, ph hp vi nc
v tri lnh.
Trong luyn tp kh cng nu chng ta tn dng cc c tnh trn th tc dng rt
cao. V d luyn kh cho Tm chng ta luyn vi kh nng, mu vi Tc nhn l
la trong tri nng th tc dng rt cao.
Tc nhn l i tng c tnh nng pht kh m chng ta luyn tp i din s hiu
qu tt hn l luyn chung chung.
Mu sc ca kh s phn nh trn trn, m chng ta cn c vo xc nh hiu
qu thc t rt tt ( cn gi l kh nng kh quang ).

II. H thng kinh mch theo ng hnh cng :


1- Ph h
- Ph kinh : chy t Ph ra pha trn mt trong 2 cnh tay ra n ngn tay ci.
- i trng kinh : chy t ngn tay tr theo pha trn mt ngoi ca tay vo hm
vai xung i trng.
2-T h

- T kinh : chy t T xung pha trc mt trong ca chn tri xung n ngn
chn ci.
- V kinh : chy t ngn chn th hai theo chnh gia mt trc cu chn tri ln
hng sn vo D dy.
3- Tm h
- Tm kinh : chy t Tm ra mp di mt trong cnh tay tri xung ngn t.
- Tiu trng kinh : chy t ngn tay t theo pha di mt ngoi tay tri ln hm
vai xung Tiu trng.
4- Thn h
- Thn kinh : chy t Thn theo pha sau mt trong 2 chn xung lng bn chn.
- Bng quang kinh : chy t ngn t ca chn theo chnh gia mt sau ca chn ln
h chu vo Bng quang.
5- Tm bo h
- Tm bo kinh : chy t Tm bo ra chnh gia mt trong ca tay phi n tn ngn
gia.
- Tam Tiu kinh : chy t ngn p t theo chnh gia mt ngoi ca tay phi, ln
hm vai xung Tam tiu.
6- Can h
- Can kinh : Chy t Can theo chnh gia mt trong ca chn phi ra ngn chn ci.
- m kinh : chy t ngn chn p t theo chnh gia mt ngoi ca chn phi ln
hng sn vo m.

III. Ng hnh cng


1. Tm cng.
Thu kh Nng - vo Bch Hi theo mch nhm xung sinh kh an in, dn ti
t Tm sinh Tm kh, qun dn Tm kh theo Tm kinh (mp di mt trong cnh
ty tri) i ra u ngn tay t, qun ln mu bn tay theo Tiu trng kinh ln hm
vai xung tu sinh kh ti Tiu trng, dn kh t Tiu trng v Tm, sau la chn
cc mc ch sau :
a- Thng Mu :
Dn ti vng cn thng mu, thng x tng ng.
b- Thng Hn :
Dn ti vng lnh cho nng ln, thng x tng ng.
c- Thng Tm :

dn xung an in, a ra sau mch c x ln Bch hi.

2. Can cng.
Thu kh T - Xanh vo Bch Hi theo mch nhm xung sinh kh an in, dn ti
t kh Can, theo Can kinh i ra u ngn chn ci bn phi ( nu cn th x ), theo
ngn chn p t ln m kinh ln hng ti m ( nu cn th x chn phi ), dn kh
t m v Can, sau la chn cc mc ch sau :
a- Thng Gn :
Dn ti vng cn thng Gn, thng x tng ng.
b- Thng Kt :
Dn ti vng Kt cho t i, thng x tng ng.
c- Thng Can :
dn xung an in, a ra sau mch c x ln Bch hi.

3. T cng.
Thu kh m - vng vo Bch Hi theo mch nhm xung sinh kh an in, dn ti
t kh T, theo T kinh i ra u ngn chn ca bn tri ( nu cn th x ), theo
ngn chn th hai vo V kinh ln bng vo V ( nu cn th x ), dn kh t V v T,
sau la chn cc mc ch sau :
a- Thng C :
Dn ti vng cn thng c, thng x tng ng.
b- Thng lon :
Dn ti vng lon cho nh li, thng x tng ng.
c- Thng T :
dn xung an in, a ra sau mch c x ln Bch hi.

4. Ph cng :
Thu kh Kh - Trng vo Bch Hi theo mch nhm xung sinh kh an in, dn
ti t kh Ph, theo Ph kinh i ra u ngn tay ci ( nu cn th x ), theo ngn
Tr vo i trng kinh ln hm vai xung i trng ( nu cn th x ), dn kh t
i trng v Ph, sau la chn cc mc ch sau :
a- Thng hi :
Dn ti vng cn thng Hi, thng x tng ng.

b- Thng suy :
Dn ti vng suy cho mnh ln, thng x tng ng.
c- Thng Ph :
dn xung an in, a ra sau mch c x ln Bch hi.

5. Thn cng :
Thu kh Lnh - en vo Bch Hi theo mch nhm xung sinh kh an in, dn
ti t kh Thn, theo Thn kinh i xung lng bn chn ( nu cn th x ), theo
ngn chn t vo Bng quang kinh ln h chu vo Bng quang (nu cn th x ),
dn kh t Bng quang v Thn, sau la chn cc mc ch sau :
d- Thng Xng :
Dn ti vng Xng cn thng, thng x tng ng.
e- Thng Nhit :
Dn ti vng nng cho mt i, thng x tng ng.
f- Thng Thn :
dn xung an in, a ra sau mch c x ln Bch hi.

6. Tm bo cng.
Thu kh Nngbc rc vo Bch Hi theo mch nhm xung sinh kh an in,
dn ti t kh Tm bo, theo Tm bo kinh i ra u ngn tay gia ( nu cn th
x ), theo Tam tiu kinh ln hm vai xung Thng tiu, xung Trung tiu, xung H
tiu ( nu cn th x ), dn kh t H tiu v Tm bo, sau la chn cc mc ch
sau :
g- Thng Mu :
Dn ti vng cn thng mu, thng x tng ng.
h- Thng Hn :
Dn ti vng lnh cho nng ln, thng x tng ng.
i- Thng Tm :
dn xung an in, a ra sau mch c x ln Bch hi

You might also like