Truyn Thng Thin Bn a ti Hn Quc

(Native tradition in Korean Zen)

Tc gi ting Anh: Mu Soeng Sunim ( t Thin s Sng Sn)

Chuyn ting Vit: Thch Gic Nguyn
From a talk at Providence Zen Center in January,
1987 and first printed in Primary Point volume 6,
number 1 (June 1989) and volume 6, number 2
(October 1989).
i dng cn bch:
Nm 372 TL, Pht gio c i s Thun o ngi Trung Quc truyn vo Hn
Quc. Thng thng Pht gio u tin du nhp t nc ny cng nh cc quc gia khc ch
ch trng vic nghin cu dch thut Kinh in v ging dy Pht Php. Sau mi c cc v
Thin s n khai ha v Thin. Trng phi Pht gio chnh ti Hn Quc sau ny l Thin,
tng t nh Pht gio v Thin tng Trung Quc, Vit Nam hay Zen Nht Bn.
Trong ging sng lch s, mi s thng trm, thnh suy, b thi u c quy lut tt yu
lin quan n o l Nhn Qu. Thin gip chng ta khng nhn thc sai lm v Nhn Qu, m
phi thu sut Nhn qu tht r rng, bit gi v tr ng, quan h ng v hnh ng ng
trong mi tnh hung, mi thi i, khng b cc th lc v minh li cun, nhn chm.
Chng ti chn dch s liu ny xin dng tng cho nhng ai cng thao thc chung mt li
v, nhm tri nghim cho mnh trong s tu tp v c gng gi gn mng mch Pht php c
bn vng lu di li lc chng sanh. l cch chng ta trn bo n n su c Pht, ch v
B tt v lch i T s; di gip mun loi c sng an vui hnh phc.
Thch Gic Nguyn

Mt ln c ngi hi Thin s Sng Sn v tm quan trng ca lch s Thin

tng. ng p: "Hiu bit lch s truyn thng ca bn cng ging nh mt i mt vi
t tin bn. T tin ny l gc r ca bn. Khi bn bit c nhng gc r, bn cng bit
c iu g v chnh mnh."
V vy, khi mt ngi nghin cu trong phm vi truyn thng no , chnh l s
tm hiu t nhin mun bit v nhng gc r ca truyn thng , ni m n xut
pht t u ti v nhng g l ngun cm hng trong truyn thng .
Ni n Thin tng Hn Quc ch yu l ngi Tr Nt (Chinul) mt Thin s th
k th 13, ngi sng lp truyn thng Thin bn a ti Hn Quc. Nhng iu cn
thit l ni trong phm vi rng ln hn gia truyn thng Thin Trung Quc v Hn
Quc. Ngi ta c th khng thc s hiu bit nhiu v vic nh hng ca Tr Nt vi
Thin Hn Quc, v cng khng bit nhng g du nhp trong Thin Hn Quc c
trc ng, nu khng c s hiu bit v Thin Trung Quc.
Ph chiu Tr Nt Bojo Chinul (11581210) l v Thin s v
i, c bit n vi Thin tng Hn Quc, cng nh Lc t Hu Nng n vi Thin
tng Trung Quc. Hu Nng khng ch l T s th su trong dng Thin t B t
Ma, nhng thc s ng l ngi sng lp ra nn Thin tng Trung Quc mang mt sinh
kh mi. C bn giai on pht trin ca truyn thng Thin tng Trung Quc, mi giai
on c lin quan n bin c lch s v cc im n nh mt thnh phn quan trng
ca Thin thc hnh.
Bc th nht, vic u tin l s xut hin ca B t Ma n Trung Quc.
ng vo hong cung hi kin vi Lng V ( 464549). hi T s:
"Trm xy dng nhiu cha, cung dng bn mn cn dng: n, mc, , bnh cho
hng ngn ch Tng. Vy trm to ra c bao nhiu cng c?
B t Ma t ra lnh lng p: "Khng c cng c g c."
Hong hon ton b sc, bi v iu ny dng nh i nghch li nhng g
ng suy ngh v tin tng v Pht gio quan tm khuyn tn dy bo m ng tng
nghe c. l s tch ly cng c thng qua nhng hnh ng tt p. Do vy
hi:
Nu vic lm ca trm khng th hin mt cht cng c no, th Chn l
thnh thin cao qu nht (thnh nht ngha) ca gio l o Pht l g?
B t Ma p: Ch c g l thnh thin c, ch rng khng bao la.

Hong cng thm sng st. Bn hi: Nu ni rng khng, vy ngi ang i
din trm l ai?
B t Ma tr li: Khngbit.
Nhn thy c duyn cha n, sau B t Ma i v hng Bc Ngy, tm
mt hang ng gn cha Thiu Lm v ngi quay mt vo vch trong chn nm gi l
cu nin din bch. Ch tin thngkhng bit.
y l bc u tin trong truyn thng ca Thin tng Trung Quc - V d Php
hnh ca B t Ma l ngi bt ng i mt vi vch , hay mt bc tng
qun chiu, ging nh thi Pht gio nguyn thy l cc s khng cn tng kinh, nim
ch m phi i vo rng, hoc n bi tha ma qun T nim x. y l cch chng ta
ngi, cho n hm nay vn cn tn ti nhng Thin ng ca chng ti.
Bc th hai lin quan n T s Hu Nng. L Hu Nng vn l mt chng
thanh nin ngho, khng bit ch, m ci cha rt sm, ( Lnh Nam nc Vit c i)
hng ngy ng n ci em ra ch bn nui m. Mt ngy n, L nghe thy mt c s
tng Kinh Kim Cng n cu: ng v s tr nhi sanh k tm. Ngha l nn pht khi
tm khng dnh mc, tc th ng t ng ngay ti ch. y l bc th hai, theo
truyn thng ca s t ng t bin bt ng. C ngha l Lc t khng c k thut g v
php hnh t ng t ngt hoc t t nh thi Pht gio nguyn thy, m ch bit
rng, t trong bn th t tnh vn sn y trn vn bt cht bng v tm thc. Bn
khng bit thi gian khi no t c trng thi ny. Cc Thin sinh thc hnh cng
tin rng s kin ny cng s xy ra trong cuc i h. y l ngun cm hng t cuc
sng ca Hu Nng.
Vo thi im ngi Hu Nng, tt c cc tu s thng nghing v gio mn, ham
c tng kinh in, nghin tm gio l v xy dng nhiu cha vin. H hy vng rng tt
c nhng vic thin lm nhm mc ch xin dng Pht php s mang li cho h
cng c trong i sau. Ngi Hu Nng ni rng nu ngh v thin hay c th khng ai
trong s ny c th lnh hi c s gic ng. ng thm ch cn i thm mt bc na
v ni thng ra rng, ngay c dng thn ngi thin nh cng khng cn thit. l
mt bc rt c bn trong Thin tng Trung Quc. Lc t Hu Nng khng bao gi gii
thch nh th no c c trng thi gic ng ny. Nhng thy ca chng ti l Thin
s Sng Sn, i khp ni trn th gii v ch ra iu ny, l Tm "khng bit". ng
tip tc ni rt nhiu v Tm khng bit c ngn vn ln hn th na. Nu bn gi Tm
khng bit mt trm phn trm tt c mi lc mi ni, sau bn c th t ng. V

vy, nu bn gi c mt tm khng bit mi lc mi ni, th vic ngi thin khng cn

thit. y l s kt ni trc tip gia li ging dy ca Lc t Hu Nng v ca Thin s
Sng Sn .
Bc th ba Sau Hu Nng, trong lch s Thin tng Trung Quc c lin kt
vi Thin s M T, ngi k tha T Hu Nng. M T pht minh ra chin thut to ra
c sc t nhin ht vo mt ngi hi, nh ngi hi, hoc thnh lnh gi tn ca
ngi hi khi h sp ri khi phng tham vn. M T tht s l mt Thin s sng to
trong lnh vc ny; ng dy mn sinh vt qua tt c mi khi nim t duy m chng ta
mc phi. Hu Nng ni v s t n vo thi im ny nhng ng khng bao gi ni
cch no bn t n . N li cho M T pht minh ra tt c nhng chin thut
ca c sc bt ng lm rung chuyn tm thc ca bn v thc hin mt bc t ph.
Bc th t l h thng ha s ci tin ca phng thc Cng n. M T v
nhng ngi k v ng l nhng bc thy rt c nng khiu v vic ny. Mt s ngi k
nhim ng tng i cng c nhng t h c th gp g gia c nhn vi mn
ca h sng to v kho lo a ngi t n t ng thng qua mt
chin thut gy sc. y l thi k vng son ca Thin tng (Golden Age of Zen), khong
700-900 nm sau TL. Tuy nhin, khi s lng mn sinh tng trng, ng hng khai
th tng c nhn tr nn rt phc tp v kh khn. V vy, cc Thin s s dng
nhng cu chuyn v hnh trng ca cc v T s tin bi dy mn sinh ca mnh.
Trong thi i nh Tng (960-1279)-Trung Quc th k th Mi, h thng ny c
hon thin v hiu qu nht c s dng bi Thin s i Hu - Tng Co
(1089-1163).
Trc ngi Hu Nng, Thin tng pht trin mnh min bc Trung Quc. T
B t Ma li hang ng gn cha Thiu Lm ch ngi ni php v nhng ngi
k nhim ng l cc nh s t pha bc ca t nc ny. l ni m h c nhiu cha
vin nguy nga trng l v mt s c s bo tr ca triu nh. Trong thc t, cho n
khi Hu Nng, Thin ch l mt trong cc Tng phi Pht gio c xin dng nhiu
phng Bc. Cu chuyn v Hu Nng kh ni ting khi ng nhn c truyn tha tm
php v y bt b mt gia m khuya canh ba, phi trn khi cha ca thy mnh
Hunh Mai, vt qua sng Dng T v i v phng nam. Cui cng ngi cng chng
Thin trng, git y T, thnh lp o trng x To kh, trong phn t cc nam ca
Trung Quc. T mt loi Thin mi xut hin, gi l nng Thin, tp trung vo mt
cng ng t cc nh s t lc cnh sinh bng sc lao ng ca mnh.

Bc Thin da vo kinh in, tu t t (tim tu), xy dng nhiu cha vin v

nh s bo tr ca triu nh, nhng Nam Thin th s dng php n ng, khng c
tng kinh in, thm ch khng c mt ng li thc hnh thin nh chnh thc no.
Ch o trong kinh t t tc v xoay quanh cc nguyn tc lm vic bng lao ng chn
tay. Cc tu s chp tc trn mnh t tu vin vo ban ngy, H sng vi thin nhin, lun
tp trung tm khm ph Mt tht xa nay ca mnh (Bn lai Chn din mc).
Khi Thin tng xut hin ti Hn Quc, c nhiu ngi k nhim trc tip ca
Nam Thin. Trong giai on nhng nm 828 - 935, c s xut hin Chn trng phi sn
mn Thin (*).
Chn trng phi ny trong nhng sn mn v c tnh ca chng l mt tm
gng phn chiu nhng g ang xy ra Thin tng Trung Quc vo cng mt thi
im. iu tuyt vi v chn trng phi ny th c by trong s c bt u bi
cc nh s Hn Quc tng l mn k tha t M T.
M T l mt nhn vt rt th v trong Thin s Trung Hoa. Nu em so snh vi
lch s nc M, c v B t Ma cng ging nh George Washington, v Hu Nng
l Thomas Jefferson ca Thin, cn M T ging nh Theodore Roosevelt, ngi k s
trn lng nga. ng l Thin s v i nht vo thi i ca ng v ngi ta ni rng vo
lc c n tm trm Tng s tu vin ca ng. ng truyn php cho 139 ngi k
tha, ng c coi nh l i S t ( the Graet Patriarch) trong lch s Thin tng.
Trong s 139 ngi ni php, c mt s Thin s c nh hng nht trong lch s
Thin tng. Mt l Bch Trng, ngi thnh lp cc quy tc tu vin m chng ti v
ang p dng cho n hm nay. K l Hong B, mt Thin s ni ting ca Lm T. V
Nam Tuyn, t xut sc nht ca M T v l thy ca Triu Chu. Ngoi ra cc thin
s khc hon ton khng nh r trong lch s; chng hn Gia Tng Ct Tng
( Shi-tang Chi-tsang). Ba trong s nhng ngi sng lp ca Chn Trng phi
Sn mn ti Hn Quc l t ca Gia Tng Ct Tng, mt ngi l hc tr ca Nam
Tuyn v nhng t tha k M T.
Nh vy dng di ca chng ti bt ngun t T Hu Nng xung M T v y l
truyn thng ca Thin tng Hn Quc. Do cng c gi l Thin To Kh (Chogye
Zen), v cng l tn ca ngi cha T Hu Nng pha nam Trung Quc. Thin s Sng
Sn l T s k tc i th 78 trong dng Thin ny, tnh bt u t c Pht Thch Ca
Mu Ni v tip tc truyn xung ngi Hu Nng v M T.

Khi Chn trng phi sn mn Thin xut hin ti Hn Quc vo th k th Chn,

h theo m hnh dc nh nhng hng gch t xy t cc ngi cha tha k M T,
l nhng ngi cha vng ni vi cc nh s chuyn lm nng nghip xung quanh tu
vin to ra ngun kinh t t lc cnh sinh. Tuy nhin, s pht trin ca Thin ti Hn
Quc c phn khc nhau gia mt vi kha cnh quan trng ca Thin Trung Quc hay
Nht Bn. Trung Quc v Nht Bn, Thin lun lun c mt v tr c bit ng ring;
l s t tr v c lp hon ton ca Pht gio. Nhng iu kh thc hin Hn
Quc v mt s l do: Hn Quc l mt t nc kh nh; n c mt khong thi gian
ca cuc ni chin ko di khong mt trm nm trong cc th k th nm v th su.
Pht gio c cng rt ln trong s hnh thnh ca Lin hip Vng quc Tn La (Silla)
nm 668 TL .
Pht gio tng ng vai tr quc gio v c bo v v h tr bi cc vng
triu. V vy, khi nhng chi nhnh mi ca Pht gio c gi l Thin tng xut hin
trong th k th chn, thay v c thi gian pht trin h thng v cc t chc ring
mnh, ngay lp tc n hp th vo Pht gio chnh thng vn b pha tp tn ngng
dn gian v nhn c s bo tr tng t t triu nh nh cc trng phi khc.
Do vy trong vng mt trm nm t ngy thnh lp ca Chn trng phi Thin, chng
ta thy rng Thin tng ti Hn Quc khng c xut sc cho lm, so vi cc trng
Thin khc Trung Quc hay Nht Bn - Thin s cng mc o chong gm thu dt
tinh xo, sng trong cc ngi cha lng ly, thng thc nhng mn n phong ph, v
c tip cn vi sc mnh tp trung thn th hong cung.
Triu nh lp mt h thng thi c kho hch cho cc Thin s tng thch vi
cc bi kim tra i vi cc tu s Pht gio khc. y l mt cch nh nc c quyn
kim sot loi hnh pht trin ca Thin tng ti nc ny. Theo truyn thng, nhng
nh s chuyn tu Thin lun lun c tm thy n tu trong cc ngi cha trn ni, xa
cch xm lng thnh th, nhng by gi, y rt nhiu tu s sng trong cc ngi cha
trong thnh ph, y nhng tin nghi vt cht, phi b ra ba nm hc thuc kinh
in v cc vn bn gii lut khc. Nh vy, trong mt thi gian ngn, Thin Hn Quc
mt tt c sc sng v s lo li chnh mnh.
Hn na, vo th k th mi v mi mt, Hn Quc b mt lot cc cuc tn
cng t pha bc ca cc b tc Mng C, c bit l hu ht nhng dn du mc Khit
an (Khitans ). Trong thi gian ny, Hn Quc khng bao gi c c ha bnh v
n l mt kt qu au thng tt yu ca nhng iu kin nh vy. Ton b cng vic
ca nh nc v tn gio ri vo tnh trng lun b quy nhiu ri lon. y l tnh

hung ca Pht gio ti Hn Quc vo cui na th k th mi hai, khi Thin S Tr Nt

xut hin trn sn khu chnh trng.
Thin s Tr Nt sinh nm 1158, vo thi im rt th v i vi Pht gio ng
. Thin S i Hu c cp phn trc v l ngi hon thin h thng thc
hnh Cng n Trung Quc, cho n cc th h ni di t Tr Nt. Nh l vn ca
thc t, i Hu qua i vo nm 1163, sau nm nm Tr Nt c sinh ra. Ngoi ra, khi
Tr Nt xut gia v ln ln, ng c gng gieo nhng ht ging Thin ca truyn thng
Pht gio bn a ti Hn Quc. Thin c truyn t Trung Quc sang Nht Bn, ni
Thin s o Nguyn (Dgen) tr thnh mt bc lnh o tuyt vi. n nm 1200,
phn ln Thin bin mt Trung Quc, sau li c n hoa ti Hn Quc v Nht
Bn.
Nhng, ti sao Pht gio Thin tng tt mt Trung Quc? Bi v t nc
ny tri qua bn ln Pht gio lm i nn, m trong ba ln vo cc triu i Vua
ng gi l Tam V nht tn chi ch: Hu Ngy Thi-V- (446 T.L), Chu V- (574
T.L) v V-Tn (845 T.L).
Cc cuc n p Pht gio nghim trng nht l vo nm 845. Mc d Pht gio
ban u xut hin ti y vo th k th Nht v n thay th v tr cho o gio v
Nho gio tng l quc gio phc v cc triu i ca Trung Quc qua nhiu th k. Pht
gio thi by gi t c u th mnh v vic pht huy kinh t, m in hnh t
chc cc nng thin tng gia sn xut, hng dn chnh tr bng ng li c tr v
gio dc nn vn ha Dn tc Nhn bn, xin dng Chnh php, n nh lng dn
hng thin, trong khi o gio v Khng gio lm cho kinh t thiu ht cng vi s cai
tr bng quyn lc Qunthn, Pht (Vua khin by ti cht, m by ti khng cht th
khng phi l Trung, Cha bo con cht m con khng cht l bt hiu) v cc tn iu
bt buc nh Tam cang Ng thng. Hoc thc hnh php v vi, luyn linh n cu
sng lu khng cht. V vy, do s ganh t h m mu chng li Pht gio, c gng
tm mi cch trit h uy tn Pht gio loi khi chnh trng.
Vo i V Tng tc V ln ngi (840-846) cui nh ng, ng t coi mnh l
mt o s, cng dng h vi Lo t tn l L Nh. ng cho L Nh l thy t ca mnh,
cho nn trong nm 845 c nhng cuc khng b cc k nghim trng i vi Pht t.
Mt s liu thng k ca s n p ny kh ng k l 260.000 Tng ni buc phi
hon tc; nu khng s b th tiu v c tt c 40.800 tu vin ln nh v cc n cha
b ph hy.

y l mt tai ha au thng ng kinh ngc i vi Pht gio Trung Quc b

trit h bc t, mt trong nhng t m cho n hm nay cha bao gi hon ton hi
phc. C iu tr tru ca s tc hi qua cuc n p ln ny l trong khi Pht gio b
tiu dit min bc th Thin tng phng nam nc ny tng i khng b nh
hng. Nam Thin khng phi l mt cu th trong tr chi quyn lc triu nh, v v
h khng c ch trng xy dng nhng cha vin honh trng vi nhng tng Pht
to ln bng vng v qu v c nhiu c vt khc. min bc Trung Quc, khi nhng
ngi cha b ph hy, nhng bc tng ng c nu chy c tin. Cc nh s
tu thin phng nam, thm ch khng c tng kinh in, khng lm ng ph o
trng, khng ph phim xa hoa lm bin thi Pht gio v h sng cuc sng m bc
n gin ca mt cng ng nng Thin theo tinh thn B Trng Hoi Hi, (,
720-814) Nht nht bt tc, nht nht bt thc (Mt ngy khng lm, mt ngy
khng n). V vy h khng c bt c mt vt g qu gi c th c cp ly i. H
khng c mt cu hnh trong i sng hng th cao sang, dng cao t ng, tn sng
thn tng c nhn, mi ngi tn vinh bi ly. V vy h khng c g mt mt
trong cc cuc n p ny.
Khi triu i nh Tng ln nm quyn vo nm 960, trm hoa ua n, Pht gio
Trung quc c phc hng. min bc, hnh thc duy nht ca Pht gio nhng g
cn li trong c nc l Thin tng phng nam. Tuy nhin cc hong nh Tng
quyt tm ng h Pht gio, v tnh lm cho n tr thnh tn gio Hong gia ca h.
Cc ngi cha ln danh ting bin thnh ni du lch, cho vua cha v triu nh thng
ngon, chim bi, khng cn l ch thanh tu. V kt qu l, cc nh s tu hnh chch
hng, bin tng tr thnh t nn qu tham danh, hm li, da vo th lc vng
quyn nh mt sc sng ca n. Thin S i Hu l mt nhn vt v i truyn ti
ngun sng tm linh vo h thng tu tp c quy c ca Thin gia. Khi ng ra i, khng
mt bc thy no c tm vc y uy c nh ng duy tr c na.
Quay tr li Tr Nt, ngi ta thy rng thu nh ng l mt a tr m yu. Cha
m ca ng cu nguyn vi c Pht rng, nu ng bnh phc h s hin tng cho
nh cha nui dng ng tr thnh mt tu s. Do vy khi ng ht bnh, ng c co
u xut gia nm ln su hoc by tui. y l mt v d rt ha nh th no v Pht
gio c cng nhn l Quc gio ng . Pht gio ti y l mt tn gio hon ton
bin thi v pha trn vi tn ngng dn gian vi nhng nim tin k l, khc xa nhng li
dy ca c Pht lch s. iu ny xy ra vi nhiu tr em sm c co tc xut gia
m khng cn bit chng c thch hay khng thch v Tr Nt khng phi l duy nht
trong lnh vc ny.

 tui mi lm, Tr Nt n sng trong mt ngi cha v chnh thc th gii

Sa di ca mt Lo s mi quen. Thc t th v v cuc sng Tr Nt l ng khng bao gi
c mt bc thy chnh thc hng dn cho ng v mt pht trin tm linh tr tu, hoc
du dt tinh thn. L ra ng phi c mt thy dy, ging nh bt k nhng ch tiu
khc, nhng ng lun lun nghin cu cho ring mnh. Chng trnh t hc ca ng rt
ng khch l, s sng to i vi mt nh s tr nh ng kt hp vi s nghin cu
v Kinh in v thc hnh Thin.
K t khi Thin tng xut hin ti Hn Quc vi s thnh lp ca Chn Trng
phi Sn mn, c mt s cnh tranh quyt lit gia Thin v Gio, h khng mun c
bt c iu g lm xen tp t mn phi khc. Cc trng phi Gio mn nhn mnh vo
vic nghin cu hc tp Kinh in tr thnh Php s. H cho rng trong hai mi hay
ba mi nm nghin cu tu hc, dn dn h c th t c tr tu nh Pht. Trong khi
cc trng phi Thin vi tin cho rng bn vn l Pht v tt c bn phi lm l
khm ph Pht tnh ca mnh thng qua thin nh c nhn. V vy, a s nghin cu
kinh in lm Php s rao ging l kh thch hp. Tr Nt tr thnh nh t tng u
tin trong lch s Pht gio Hn Quc dung hp hiu qu cuc xung t cch ly ny, gia
hai phng php Thin v Gio song hnh v n c gii quyt tha ng trong s
tri nghim chnh mnh.
Tr Nt c ba iu tnh thc hoc tri nghim trong cuc sng. u tin l khi ng
c n Kinh ca Lc t Hu Nng. Th hai l khi ng c Kinh Hoa Nghim
(Avatamsaka Sutra) v th ba l khi c ng lc ca Thin s i Hu. Hai trong s cc
ti liu ny th Kinh Php Bo n v Ng lc ca i Hu l in hnh ca Thin tng
truyn thng, trong khi Kinh Hoa Nghim l ti liu c bn c nh hng nht i vi
nhng trng phi Gio tng ti Hn Quc. V vy, trong sut cuc i mnh, Tr Nt n
lc vun trng v t nng vai tr cng nh s mng ca mt tu s v c hai mt: Hiu
bit Gio l v thc hnh Thin c nhn ph hp thch ng vi thi i.
tui hai mi hai, Tr Nt n th tham d k thi tu s, nhng ng
tht vng khi chng kin xem tt c cc nh s ng nghip ca mnh tranh ginh khoa
bng hc v cho s ni ting v quyn lc. Tt c h u mun vt qua k thi v mong
c c c mt v tr trong chn cung nh, nhm to uy tn v gy nh hng n mi
ngi. Nh mt phn ng i vi vic chy ua ny, ng vit mt bn tuyn ngn
ku gi cc nh s ng nghip ca mnh hy ri khi cuc tranh ginh quyn li th tc
nhim v rt lui vo ni rng su to thnh mt cng ng Tng l chn chnh. ng
c mi nh s hp tc ng thun k vo bn tuyn ngn ny v h quyt nh s

gp nhau vo mt thi im giao c trong tng lai. ng bt u xy dng cng ng

Tng l xut th ti Cha ng Hc (Jung Hae Sa) hay cn gi l "Hi Thin nh v Bt
Nh cng ng" chuyn su thin nh v thc hnh Tm kinh Bt nh qua s hiu bit
trc quan.
y l s hin dng vi tm nh hng ca Thin s Tr Nt m ngy nay c t
nht mi lm ngi cha Hn Quc vn cn gi vng truyn thng, c cho l dng
tu ring ca chng ti xut pht t Cha Tu c (Su Dok Sa) trn ni c Sng (Duk
Seung), ni m mt trong nhng tu vin chnh l Cha ng Hc. Ngi cha ny c
thnh lp bi Thin S Mn Khng vo u thp nin 1930, nhm vo vic o to
nhng mn sinh cao cp ca mnh. Thin s Sng Sn gi Cha ng Hc l nn tng
cn bn trong dng truyn tha ca chng ti. Nh vy, trng Thin v cng ng
Cha ng Hc m Thin s Tr Nt thnh lp c cng phng hng.
Ti thi im ny, tht hu ch cho vic cn lu mt s im tng ng ng
k gia cuc sng ca o Nguyn (Dgen)-Nht Bn v Tr Nt- Hn Quc. H gn nh
cng thi, Tr Nt l ngi ln tui hn, c hai u b ht hng tinh thn v cuc tranh
ginh cho s ni ting v quyn lc triu nh, nn h i vo cc ngn ni xy
dng cng ng Tng l thun ty. C hai u cng hin cuc i mnh thc hnh
chuyn su Thin nh v cuc sng rt n gin, tinh khit. Khng c g ng k trong
cch sng ca o Nguyn v Tr Nt. C hai u c mt phng hng rt mnh m v
dnh ton b nng lng ca mnh theo ui thc hin phng hng . N khng
phi l mt bin c. o Nguyn c coi l nh t tng c o nht trong lch s
tn gio Nht Bn v Tr Nt chim v tr cao qu trong truyn thng Pht gio Hn
Quc. Tht th v khi chng ta bit rng Thomasd Aquinas xut hin ti chu u sau o
Nguyn v tr thnh ngi dn u ca tt c cc t tng thn hc Kit gio sau ny.
V vy, trong vng nm mi nm, ba nh t tng ln ca tn gio xut hin trong cc
thnh phn khc nhau ca th gii, u c hnh dng truyn thng kh ging nhau trong
phng cch l tng m nh hng ca h c tm thy ngy nay.
Khi Tr Nt thy cc nh s ng nghip ca ng thay i kin, khng k chung
vo bn Tuyn Ngn cha ng Hc nh tha thun, ng i du phng v sng trong
mt ngi cha gn b bin pha ty nam ca Hn Quc. C s suy on rng ng
chn sng trong phn t nc ny, bi v y l khu vc duy nht ca Hn Quc c s
lin lc hng hi vi Trung Quc. Theo kt qu cuc xm lc ca b tc Khit an
pha bc, Hn Quc khng c hng bt k mi quan h ngoi giao, hoc thng mi
bng ng b vi Trung Quc. Cc th trn cng dc theo b bin pha ty Hn Quc l

ni duy nht m cc thng gia c th thc hin giao thng vi Trung Quc. Tr Nt hy
vng c th tm hiu v lu gi mt s tin tc v cc hot ng Pht gio Trung Quc
thng qua cc thng gia ny. Tuy nhin, ng khng bao gi n . Tht l iu th v
lu rng hai trong s nhng nh t tng v i nht trong lch s Pht gio Hn
Quc l Nguyn Hiu (617686) v Tr Nt. H cng khng bao gi n Trung Quc
tm thy hc o, mc d iu kh ph bin cho s giao lu ny. Thm ch i
vi cc tu s Hn Quc i khi b bt buc ti Trung Quc nghin cu hc hi vi mt
bc thy li lc. Sau h quay v thit lp cha ring tu theo mn phi ca h. Nguyn
Hiu v Tr Nt khng bao gi lm iu . Nhng Tr Nt s hu tc phm i Hu
trong thi gian pha ty nam v cc tc phm ca ng c nh hng lu di v l
tng ca ng.
Thin S Tr Nt tr thnh v T s Thin u tin ti Hn Quc, s dng ng
li thc hnh thoi u ( ) (hwa-tou) trong vic o to tu s trong dng tu ca
mnh. y cng l thi gian rt th v trong Thin tng Hn Quc. Nhng ngi sng lp
ca Chn trng phi c o to theo phng php M T vi chin thut gy
sc, lm cho mn sinh tnh thc, nhng ngay c bn thn Thin tng Trung Quc, vic
s dng nhng Cng n nh mt cng c ging dy khng c chp nhn cho n khi
th h th ba sau Thin S Lm T xut hin vo gia th k th mi.
Vo thi im , n tr nn rt kh khn cho cc nh s Hn Quc du
hnh sang Trung Quc; cng c Thin Hn Quc chnh n b tiu hao sc sng ban
u v bc vo giai on suy thoi. i vi nhng l do nh vy, lm cho s tu tp
v thin b tt gim, cho nn Thin s Tr Nt gii thiu cng c i mi ti Thin Hn
Quc. Kin thc ca ng qua cc tc phm ca Thin s i Hu - Tng Co
(1089-1163).
Trc khi chng ti i vo phng php nghin cu v Thoi u ca Thin s Tr
Nt, ti mun nhn mnh dt khot mt ln na v phng php "Nht Tm" ca Thin
s Tr Nt. y l ct li gio hun ca ng: C hai, tm m v tm gic l mt, trng
thi l Nht tm. Tm m khng th tch ri khi tm gic v tm gic khng tch ri
khi tm m. Ni cch khc l phin no tc B v B t trong phin no, chng
l c hai trong chng ta nh sng vi nc. Hu ht chng ta c tng cho rng c ci
g bn ngoi chng ta v chng ta phi cn tm kim. Tr Nt vng chc nh khi
nim ny, mt ln na trong cc bi vit v cc cuc gio ha ca mnh. i vi t liu
ca cc tc phm Thin s Tr Nt, chng ti c mt bn dch ca Robert Buswell
(Phng php Thin Hn Quc, i hc Hawaii Press, Honolulu), mt tc phm hng u
ca gii hc thut Pht gio Hoa K.

Trong bn dch ca Buswell, vit v Tr Nt rt r rng; mt phn l do l cc tc

phm ca ng nhm gii p cho nhng nghi vn c t ra cho ng trong mt cuc
tham vn m rng. Nh vy li ni ca ng tr nn sng ng v c mt cm gic cp
bch v chng.
Ti cuc tham vn, c ngi hi Tr Nt: "Lm th no c s khc bit gia thnh
v phm?" Chng ta u c tng cho rng chng ta l ngi rt bnh thng v
khng phi l thnh, chng ta t ra st km v chng ta khng c nhng phm cht ca
cc v thnh. Nh vy th nu c hai ngi phm v thnh cng chung mt tm, h
khng ging nhau phi khng? Tr Nt tr li cho cu hi ny: " a v thnh v phm,
Tm ban u tht s ging nhau, nhng v ngi phm nhn thc thc t ca hin
tng s vt vi tm sai bit, nh mt bn th t nhin tinh khit ca mnh v tr nn
xa l vi n. Do Chn tm khng th xut hin. N ging nh ci bng ca tng cy
trong mn m, hay mt con sui chy ngm di lng t, tuy vn c mt, nhng n
khng hin l".
Thin s Tr Nt c hi: "Khi tm chnh xc b bao vy bi o tng, n s tr
thnh tm bnh thng. Vy lm th no chng ta c th thot khi o tng v t
c s thnh thin?" ng tr li: "Khi tm khng cn phan duyn dnh mc ni trn
cnh, l B . Lun hi v Nit bn lun lun bnh ng, khng hai." N tr thnh
mt cu hi kh hay: Lm th no chng ta c th t c v tr ny, trong khi ni tm
in o la di khng cn ch ng?
Tr Nt m t trng thi ny l "Gic ng." (Enlightenment) hay cn gi l nhn
thc sng (Luminous awareness). Sau , c ngi hi ng lm th no chng ta tip
cn c s Gic ng, v trong phn ng, chng ta s thy c mt cuc trao i rt th
v. Tr Nt hi:
- Bn c nghe m thanh ca con qu ku, hoc ting chim c l ht chng?
Mn sinh p : Vng, tha c.
Tr Nt hi: Hy truy nguyn (ting ku) v quay v lng nghe t trong tnh nghe
(the hearing-nature) ca bn. Bn c cn nghe thy bt k m thanh no khng?
y l mt th nghim thc t, tt c chng ta c th lm. Bt c lc no chng
ta nghe thy mt m thanh, cho d l m thanh ca mt chic my bay phn lc trn
bu tri, hay mt ting chim ht bn ngoi ca s, tt c chng ta phi lm l mang m
thanh ny xoay vo bn trong v lng nghe mt trm phn trm. Nu chng ta nghe

mt trm phn trm, khng c tng v "ti ang lng nghe m thanh." V vy, khi Tr
Nt hi mn sinh nhng g xy ra khi bn lng nghe nhng m thanh ca mt con qu
hay chim c l, mt trm phn trm. Mn sinh ni: "Ti ni , m thanh v phn bit
i x u khng c." cng l tri nghim ca chng ta. Nu chng ta thc s i su
vo mt m thanh, tng v "ti ang lng nghe" c hai bin mt; sau bn tr
thnh m thanh. m thanh l bn, bn l m thanh.
i khi ti trung tm Thin thng xy ra iu ny - chng ta ang nghe ting
chung v li kinh tng bui sng. Thong mt cht bun ng, khng hon ton chm
vo gic ng nhng ch cn mt cht, ting chung nh ln. t nhin ta tnh ng,
khng c g l no ng, nhng m thanh ca ting chung vang su bn trong chng ta.
Sau , khng c m thanh v khng phn bit gia ch th nghe v i tng nghe.
"Ci Ti, ca ti, thuc v ti" bin mt v ton b v tr ch l mt m thanh duy nht.
Ch khng phn bit l nhng g Tr Nt gi l nhn thc sng. y l ton b cc
im thc hnh Thin. Thin s Sng Sn lun lun ni v qut sch t ng ci ti, ca
ti, thuc v ti bng Tm Khng Bit. Tm ca chng ta dy khi m mui trong mi
tnh hung v mun bit th. Chng ta to ra Ci Ti, ca ti, thuc v ti cho tt
c mi th xut hin, tr thnh i lp: Tt xu, phi quy, th phi. Khi chng ta khng
cn nhn thc nhng g l Ti, ca ti, thuc v ti, sau chng ta c th thy, nghe,
ngi, nm v chm vo tt c mi th tht r rng, tht chnh xc. N rt n gin.
Khi Tr Nt ang ni v th nhp m thanh trong tnh nghe, tng t c th
c p dng cho li nm v, mt nhn thy, thn xc chm vo tt c mi th. Trong
phng cch "ch lm ngay iu " mt trm phn trm, khng c kim tra, phn bit
i x. V vy, thin sinh cho bit, ti thi im cc m thanh v phn bit i x
khng th tn ti.
Tr Nt ni, "Tuyt! Tuyt! y l phng php ca Qun Th m th nhp trong
tnh nghe. Hy ti hi bn mt ln na. Bn ni rng nhng m thanh v nhng
phn bit i x khng tn ti ni . Nhng v chng khng tn ti, khng phi l t
tnh nghe, ch l h khng trng rng ti mt thi im nh vy sao?
Thin sinh ni: "Ban u, h khng khng phi l trng rng, n lun lun ti
sng v khng bao gi b che khut."
Tr Nt hi li ln na: "Bn th ny khng phi l trng rng th l g?"
Thin sinh: "V n khng c hnh dng ban u, li ni khng th m t n c."

Thin sinh m t tnh nghe nh l lun lun sng sut v khng bao gi b che
khut. Chng ta c th tm thy iu tng t trong s tri nghim ca ring mnh bng
cch mang bt k m thanh no bn trong chng ta v i su vo tnh nghe ca chng
ta. Bn s thy rng c mt ci g , nh s rng r; khng lng tng. S rng r ny l
nh sng tu gic, l nhn thc sng ca chng ta. nh sng ny khng n t mt
tri, l tht tnh uyn nguyn ca chng ta. Tri nghim ny c th t c thng
qua cc tnh bit ca mt (nhn thc), tnh bit ca tai (nh thc), tnh bit ca mi (t
thc) ca li, thn v cng nh vy.
Tr Nt tip tc khai th: "Nu bn tin ti n im m bn c th t ngt dp
tt mi nghi ng ca bn, th hin ch ca mt ngi n ng tuyt vi, lm tng tm
nhn ca tr tu v s hiu bit ch thc. Nu bn tri nghim hng v ca n cho
chnh mnh, n giai on t khng nh mnh v t c s thu hiu v chn tnh
ca bn, th y l s thc tnh tri dy, s hiu bit thnh tu bi nhng ngi rn
luyn tm. V khng c cc bc tip theo lin quan nn c gi l t ngt. Do ,
n ni ln, 'Khi nhn t ca nim tin (B tm) pht khi, cho d mt mt li ngn
che, cng khng c mc gim bt chiu sng nhng vi t sai lm, th tt c nhng
phm tnh ca qu v Pht vi nim tin nh th c th thnh tu.
Tr Nt yu cu chng ta chng t ch ca mt ngi v i v hon ton tin
tng vo ngi ny. l tt c chng ta phi khm ph con ngi v i (ch nhn
ng) ni ta: p dng s quyt tm ny v can m cho mi tnh hung xut hin trong
ta. Thay v nm gi tng ca chng ta l p dng ci tm ti, ca ti, thuc v ti vi
mi tnh hung, chng ta c th vt i v nhn thc s vt ng nh tht. l vn
n gin ca vic tnh hung kim sot chng ta, hoc chng ta kim sot tnh hung.
Ni cch khc, Tm lm ch cnh hay l cnh lm ch tm. Nh vy, Ai l ngi kim
sot? Bng s kim sot, ti khng s dng thn kinh giao cm, nhng nhn thc nhng
hin tng s vt hon ton r rng v hnh ng chnh xc. y l tm ca mt v
thnh. Nhng nu mt tnh hung (v minh) che ph tm B ca chng ta, chng ta
hnh ng vi ci tm ca mt ngi la di, m hoc, khng tht. S la chn ca
chng ta l t iu kin no chng ta c ci tm B xut hin hnh ng ca mt
v thnh hay mt ngi bnh thng.
Trong tc phm ca ng, Tr Nt tr li vi vn ny mt ln na. ng a ra
mt s v d th v. Mt trong nhng v d l ng thch trch dn nhiu ln v mt ao
nc ng lnh. Chng ta bit rng ao nc ng lnh l hon ton nc ng thnh
bng , sc nng ca mt tri l cn thit lm tan chy n. Mc d chng ta nh

thc vo thc t mt ngi bnh thng s l Pht, sc mnh ca Php l cn thit

thm nhp vo s tu tp. Khi ao c tan bng, nc chy t do v c th c s
dng ti tiu v lm sch. Khi v minh c dp tt, tm s sng sut v nng
ng, sau chc nng thm nhp vo sng s th hin."
Trong cuc sng hng ngy, tm tr ca chng ta ging nh mt ci ao ng lnh,
chp cht cht cng, khng c iu ha, chng ta b phn ng theo nhng vng
tng o in v tip tc i lang thang trong vng lun hi sinh t ca tham, sn v si.
Nhng khi chng ta bt u thc hnh Thin, n ging nh sc nng ca mt tri lm
cho nc chy bng tiu. iu duy nht xy ra qua thc t l vng nc ng lnh ca
tim thc chng ta bt u tan chy.
Ti thi im khc, Thin s Tr Nt dy: "Mt ngi t ng xung t th phi t
t m ng dy. c gng ng dy m khng da vo t th iu khng th
c." Chng ta hu ht u c cng mt tnh hung kh x: lm th no gim bt
hoc xa tan nhng iu gin d, ham mun, v s thiu hiu bit ca mnh. Tr Nt
bo chng ta phi dng tm tham sn si ny chc lc n, dng tm m nh thc vo
thc t, tc l mt nim hin tin, qut sch tt c, chng ta l Pht (Tnh gic). Bng
cch ny, tm in o (the deluded mind) khng phi l mt bt li (a liability) nhng
l mt iu cn thit (a necessity) chuyn ha, nh nh sng n th bng ti b xua
tan. iu ny c ngha l chng ta c th s dng cc o tng hoc bt k tnh hung
xu no mt cch kho lo hiu r tnh hung chnh xc l nhng g ang hin hu.
Thin s Tr Nt tip tc khai th: "Chng sanh l nhng ngi b m hoc, trong
quan nim Mt tm: tm ti, ca ti thuc v ti gy ra v bin phin no. c Pht l
ngi nh thc vi Mt tm ny v lm tng trng cc chc nng cao thng
trn ht. Mc d c s khc nhau gia m lm v tnh thc, nhng v c bn c hai u
bt ngun t Mt tm. Do , i tm Pht ngoi tm l khng th."
l mt cng b ng ch v Thin Hn Quc ca th k th mi hai, bi v
lc ton b t tng ca Pht gio c lp y vi nim cho rng Pht l mt
ci g vt trn s mng, hoc xa cch tm, nh trong Tnh , Kinh ni phi vt
qua mi mun c ci Pht mi n c cnh gii Cc lc, ri ngi ta cho rng c
ch nim Pht t s c thnh Pht, hoc ch Pht ti rc v cnh gii . Nhng
Thin s Tr Nt ni mt ln na v mt ln na khng nh rng, nu tm kim Pht
ngoi tm l khng th.

(Bn mun vng sanh m tm hn bn cha tinh khit th lm sao ngi c trn
i sen ni ci tnh? Nim Pht l g? Nim Pht khng phi ch l ku gi tn mt v
Pht. Phi hiu, Nim l lun lun ghi nh; Pht l tnh thc, gic ng. Vy Nim Pht l
l lun lun tnh thc, khng c khi tnh khi m. Nu khng tnh thc Gic ng th lm
sao gii thot vng sanh? Cho nn trong Kinh A Di ni: Chng phi ly cht t cn
lnh phc c nhn duyn m c sanh v ci nc Cc lc kia u? Vy chng ta t
hi mnh gieo to c bao nhiu nhn duyn cn lnh v phc c? Phi bit,
Mi mun c ci ch l mt nim, mt nim bng mi mun c ci. M ci Pht l
trng thi Tnh gic hon ton, ni theo php mn Tnh l Nht tm bt lon. Nu
bn phng tm lon ng th t tri ngn cch, thin sai ngn bit. Nu bn thu tm
an tnh th thin sai ngn bit gom v mt nim hin tin. Lc bn l Pht. Bn s
c ng trn Ta sen Cc lc, vi trng thi hon ton gii thot an vui). (Ngi dch
ch thch).
Cc cuc khai th c tip tc, Tr Nt ni v tm ca v thnh: "Tt c m thanh
ca s vu khng v li khen tng, s tha nhn hay khng chp thun m tng chng
pht ra t c hng ging nh mt ting vang trong thung lng trng vng, hoc m
thanh ca gi ngn lay ng. Nu theo cch ny, chng ta cn truy tm nguyn nhn gc
r ca hin tng lm ln. Nh vy trong chnh chng ta v bt c ai s khng b nh
hng bi chng."
Trong cuc sng hng ngy cng vy, bt c iu g xut hin trc mt chng ta,
nu ai khi tm c c, mun tm cch gy mu hi cho chng ta mt thi gian kh
khn bc bch, hoc xu ming ni mt ci g kh chu, nhng tm chng ta chng
h lay ng, th l tm ca mt v thnh. D n xy ra cho tt c chng ta ti mt s
im chng trong cuc i, nhng trung tm chng ta vn vng chi, khng vng ng,
khng in o, khng b nh hng bi s vu khng, chp m, ni xu t ngi khc.
(Tuy nhin, thp sng nim tin cho nhng ngi Pht t cng chung l tng
th phng v bo v Chnh php c lu di, khng h quay lng khi nhn thy
trong gii tu hnh bin thi lm cho Pht gio suy i. l mt trng ti. ND)

Sau y l nhng cu hi cho thy Mu Soeng, tc gi bi vit ny:

Hi: Thy ni v tc ng nh hng ca Thin s Tr Nt vo khong nm 1200, vy
nhng g xy ra trong 800 nm k t ?

Mu Soeng Sunim: Thin s Tr Nt kin lp mt ngi cha gi l Tng Qung T (

Songwang-sa) nguyn l Kit Tng T ()v trong sut tm trm nm sau vn dm
chn ti ngi Thin vin u tin ny Hn Quc. l mt ngi cha ho lnh, nm
trn ni To Kh, v tip tc ni truyn gio php Thin tng do Thin s Tr Nt
thnh lp. Sau Tr Nt, mi su ngi k nhim ng c trao danh hiu "Quc s."
May mn cho cha Tng Qung, c v nh khng c xy ra bt k tn thng no. K Tr
Nt, Hae Shim bin son cc b su tp ca 1.700 cng n, m by gi c tham chiu
s dng theo tiu chun Thin ti Hn Quc. V vy, Cha Tng Qung l di sn lu di
ca Thin s Tr Nt v nh hng ca n tip tc cho n ngy nay. Khi triu i Yi
ln nm quyn ti Hn Quc vo nm 1392, h quay li vi Nho gio v tin hnh mt
cuc n p rt rng ri v c h thng i vi Pht gio. V vy, nm trm nm, Pht
gio phi chu vi su di lng t. Ti thi im , khng c ngi cha no khu
vc th v Thin c thc hnh ch c nhng vng ni ho lnh.
Qung T ta lc trn ni To Kh ( Jogye shan), l ngi cha ln duy nht
vi mt chc nng r rng trong vic o to v xin dng Thin tng. Tt c Thin s
khc phi tm vo cc hang ng trong ni su hoc trong nhng ngi cha nh ho
lnh tu tp.

Cha Tng Qung ti Nam Hn

Khi qun i Nht Bn xm lc Hn Quc vo nm 1592, i s Tng Xn

Sosan Taesa 1520-1604 (khng phi Tam t Tng Xn ?-606 ca Trung
Quc). ng l mt trong s t cc Thin s danh ting ti Hn Quc. Vo th k ny, i
s Tng Xn ni bt khng khc g Thin s Tr Nt. Tuy nhin, danh ting ca ng phn
ln l v vai tr ca ng trong vic t chc lc lng dn qun tu s chng li Nht Bn.
ng quan nim khng th ngi yn khi vn nc lm nguy. Nc mt th nh tan v nn
o cng suy tn. Thin l s tnh thc v cu nguy, phi bit thc hin hnh ng B
tt ng lc. Tng Xn l v d in hnh ca mt Thin s trong nhng thi im en

ti . ng khng c mt tiu s vang di v ch sng trong mt ngi cha nh trn ni.

Sut nhng nm qua, dng truyn tha ny c truyn li mt cch m m. Sau ,
mt bc S t tuyt vi v v i ca Thin s Sng Sn l Thin S Cnh H. ng xut
hin vo th k 19 v qua i vo nm 1912. ng ti lp v phc hi nn Pht gio Hn
Quc. Trong khong hai trm nm trc ng, Pht gio Thin tng ti Hn Quc gn
nh mt du. Ngay c cc ngi T nh nh Tng Qung T cng b nh hng khng t.
Thin S Cnh H v cc hc tr ca mnh hi sinh Pht gio Hn Quc trong th
k ny. Thin S Mn Khng, k tha cng l mn ni ting nht ca Cnh H, ng l
mt bc thy rt c uy tn v tr thnh ngi u tin thc s ph bin o Pht khp
c nc, ngay c trong mi tng lp tn . Ngi Nht ti chim ng Hn Quc t
1910-1945 v c gng xa b Pht gio Hn Quc. Nm 1945. Khi Nht rt v nc,
cc php lnh c bi b, ch cn li bn trm hoc nm trm tu s c thn truyn
thng, khng c v con ti Hn Quc. Trong s ny, khong hai trm nm mi v l ti
cha Tu c ca Thin S Mn Khng, phn cn li nm ri rc trn khp t nc. V
vy, s thay i b mt Pht gio nc ny trong bn mi nm, t khong cn nm
trm Tng ni m hm nay ln n mi ba ngn tu s .
Hi: c s h tr no ca Pht t hy hin cho Pht gio trong nhng nm c cuc
n p khng?
MSSN: Vic h tr cho Pht gio trong nhng nm ny n t nhng ph n ca hong
gia. C mt N hong nhip chnh khi nh vua cn qu nh vo gia th k th Mi
su, ngi c th lm sng li Pht gio trong mt vi nm. mt mc chng
mc, nhng ngi ph n trong hong tc c tinh thn h php c lc i vi Pht
gio khin khng b b tt. By gi, c s h tr to ln t nhng tn cc gii v
Pht gio i tha Hn Quc c l l Gio hi Pht gio kh vng mnh bt c ni no
trn th gii. Nhng trng tm by gi rt khc. Tri qua nm trm nm, cc nh s
c gn gi v thp sng mi ngn uc thin trong cc hang ni v cha vin thanh
vng. H tu tp rt dnh mnh tinh tn v lu truyn t th h ny sang th h khc.
By gi Pht gio tr thnh mt tn gio c ph bin su rng, lin quan n chnh
tr v hot ng x hi. N rt khc bit t trng tm ca Thin s Tr Nt v i s
Tng Xn ra. Hu nh khng cn gn gi ci ngun truyn thng ca mt Cng
ng Tng thn t thi Tr Nt, khi ng khi u khai sng n cha Tng Qung, by
gi n c m rng cho tn Pht t; ngi c s ti gia c th vo Thin vin tu
tp trong mt khong thi gian v sng ti bt c lc no h mun. Nhng trong khi

nhng g h c, h phi bung b mi th xa hoa, sng cuc i nh mt nh s

tnh hnh. H phi cch ly tt c nhng kt ni vi th gii bn ngoi.
Hi: Nhng tc phm ca Thin s Tr Nt cha ng iu g? C cn tn ti khng?
MSSN: Nh cp trc , nhng tc phm ca ng ang c sn trong ting Anh
c dch bi Robert Buswell. Mc d khng qu su rng, nhng nhng tc phm ny
c nh hng rt ln n s pht trin tip theo ca Pht gio Hn Quc. V d, trong
bn dch Buswell, chng ti c mt chng gi l "Li Nhc Nh Cho Mn Sinh Bt
u." Ngy nay, nhng li khuyn nh thc hin cc chc nng quy nh trong tt c
Thin vin ti Hn Quc. Quy tc Thin mn ca chng ti, y ti M, c chuyn
th t s hng dn ca Thin s Tr Nt. Ni quy ca ng l nhm thc hin thanh quy
T Bch Trng ca Thin tng Trung Quc vo Thin Hn Quc. Ngoi ra, c chng
ni v "Ngn Thn Luyn Tm, hay l B quyt Tu Tm" (Secrets of Cultivating the
Mind) (**) to nh hng rt ln cho cc nh s Hn Quc sut 800 nm qua, bt
buc cc nh s phi c tng mi ngy.
Hi: S khc bit gia Zen Nht Bn v Thin Hn Quc l g? Bi v thy phc ha ra
mt s so snh gia o Nguyn v Tr Nt?
MSSN: Thin tng n Nht Bn thng qua Thin s o Nguyn - Hy Huyn
() Dgen Kigen (1200 1253) v Vinh Ty () Eisai (1141-1215), nhng
n c thch nghi bi cc hip s (samurai) c c s quyn lc chnh tr ca h
Kamakura. Ti Nht Bn vo cui th k th Mi hai v u th k th Mi ba, c
mt cuc ng ca hai loi vn ha tn gio. Mt mt, c trung tm Kyoto, ni h
bo h gio phi Thin Thai (Tendai) v tt c cc gio phi khc. H thng lnh Pht
gio Nara trong vng nm trm nm. Mt khc, cc samurai thng qua cc tn gio mi
ca Zen nh l ca ring. H o to k lut hu nh hon ton ph hp cho mc ch
ca h. Mt hnh thc mi ca Zen xut hin khng c nhn thy Trung Quc
trc y. Ti Hn Quc, trong sut th k th Mi mt v Mi hai, Zen c
thng qua bi cc hong tc trong triu nh v do n tr nn hp th trong Pht
gio Hn Quc rng ln hn. Ti Nht Bn, n vn c s tch bit vn ho ca cc
samurai vi Pht gio. n hai trm nm sau, Zen pht trin mt c tnh rt c bit ti
Nht Bn. Nhng, n cng dn dn tt lm. Gia Thin s Vnh Bnh (Ikkyu) tch vo
cui th k XIV v Thin s Bch n (Hakuin) c mt khong thi gian chng ba
trm nm, trong thi gian ny ch c ba hoc bn v Thin s ng ch . Khi Mc ph

Kamakura ri khi quyn lc, s bo tr cho Zen kh cn v Zen phi phn u vi

phi Thin thai (Tendai) v cc gio phi khc nh Kim Cng Tha v Chn Ngn Tng
(Shingon).
Hn Quc, trong cng thi k, Thin tng khng c php xy dng bt c
ngi cha no trong thnh ph; cc tu s thm ch khng c php i vo cng thnh.
Nhng Nht, Zen lun lun pht trin mnh m trong lng thnh ph hoc gn cc
khu vc th. H tch cc nhp th. i vi tt c nhng l do ny, c nhiu s k tc
v mt cm gic c o trong Zen Nht Bn hn l Thin Hn Quc.
Hi: C bao gi mt tng lp chin binh Trung Quc cng tng ng dng v Thin
nh cc hip s samurai lm Nht Bn khng?
MSSN: Nu nhn vo lch s ca Trung Quc, chng ta thy rng nh ng thng nht
t nc vo cui th k th su. Cc triu i nh ng l mt cuc ua tranh thc
hin chin binh khc lit, nhng khng c cng quy lut ca nhng hnh vi m cc hip
s samurai c. Quy lut samurai trong h thng ha in ch v Zen ca h c
thc hin nhiu hn ph hp vi iu l ca h. Cc triu i nh ng khng
c tc ng tng t trn Thin Trung Quc. Trong thc t, k t khi Thin tng khng
c bo tr bi ba triu i nh ng dit Pht gio, n vn khng b nh hng bi
bt c tng Thin c ng dng trong tng lp chin binh m h c th c.
S i lp v tranh lun trong cc cuc thi tuyn ti Trung Quc gia Thin Pht
gio v Nho gio thng xy ra kh ph bin. Trong mt s phng cch, Thin l
mt phn ng i vi cc tiu chun th ch ha ca nhng hnh vi ng x m Nho
gio quy nh cho ngi dn Trung Quc. Thm ch ngy nay, nn vn ha phng ng
phn nhiu c da trn c s h thng phn cp, v lm th no bn c ngha v
phi ng x trong mt tnh hung c th i vi nhng ngi dn nht nh. V vy, cc
gii hn ca hnh vi x hi c xc nh r nt. Mt a tr bit g gii hn bn phn
ca n ang c, v khi ln ln, n bit g nhng gii hn bn phn ca n nh l mt
ngi c trng thnh. l vn ha Nho gio. V vy, trong bi cnh ca nn vn
ha Nho gio, mt cuc tham vn v Thin vi mt bc thy, c l l ln u tin bn c
c s t do chnh mnh. Bn c th nh, ht vo ng thy, bn c th t xc thc
chnh bn l ai. Nu chng ta c trong Bch Nham Lc hay V Mn Quan s lm sng t
mt s th v v cch ng x nhng nghch hnh khng chnh thng ca Thin s.

Hi: ng li tu hnh ca B t Ma l g, khi ng ngi trong hang ng gn cha

Thiu Lm?
MSSN: T nhng g chng ta c bit v truyn thuyt S t B t Ma ca Thin
tng Trung quc, c v s tu hnh ca ngi l Ch qun ta ( )
Shikantaza.(***) ng thi, cuc m thoi gia ngi vi Thn Quang l v t th hai
vi Php hiu Hu Kh, nhm gi cho Hu Kh nm vng cc k thut m sau ny pht
trin thnh cng-n thc nghim. Nhng chc chn nht, ngi khng c tng kinh
in ti thi im . iu th v v B t Ma, mc d ngi truyn tm php cho
nh t Hu Kh, ngi li cn trao mt bn sao ca Kinh Lng Gi cng vi y bt ca mnh.
y l nhng vt biu tn truyn n T th su Hu Nng. Trong mt thi gian di, Kinh
Lng Gi vn l mt Kinh vn c bn c lu li ca cc trng thin Trung Quc.
Hu Nng t mnh thc tnh khi nghe mt cu trong Kinh Kim Cang, v Kinh ny cng
c tn knh bi nhng mn sinh Trung Quc. Tt c iu ny thay i trong
tay ca M T khi Thin tr thnh thc nghim. Ngay sau , c v nh hu ht cc
bc thy trong dng Thin M T thng thuc cc kinh in, nhng h khng cp
g n trong vic ging dy.
kt thc, chng ti ni v phong cch Thin Hn Quc tr nn hp th bi
Pht gio m rng ca thi i Tr Nt. Thin s ny c th lm sng li n thng qua
cc yu t ca s thc tnh t ngt v tng bc mt, s dng c hai: thc hnh Thin
v nghin cu Kinh in. S nghip gio ha sut i ng c th c tm gn ch trong
mt cm t: T tnh chnh l tm bn; vy tri nghim no khc hn m bn cn?
ph hp vi truyn thng ny ca Thin Hn Quc, Thin s Sng Sn i khp ni trn
th gii v dy "khng bit." Khi mi ngi hi ng lm th no gi tm "khng
bit", ng ni "ch khng bit." V vy, c mt mi quan h trc tip xuyn sut gia s
ging dy ca T s Tr Nt v Thin S Sng Sn Ch tin vo t tnh ca bn. V n
vn y trn vn. Trong mi tnh hung, hi "ci ny l g?" Bn l Ai? th chnh n
l mt biu hin ca t tnh chng ta. V cng l s th thch ca chng ti trong
vic thc hnh Thin.

---------------------------------(*) Chn trng phi t cc tu vin chi nhnh ban u ti Hn Quc ca o Pht gi l Thin
(Seon) c thnh lp trong thi k t nc Tn La thng nht vo th k th 8 hoc th 9
sau TL. S truyn tha Thin Tng ban u vo Hn Quc thng l do Php Lng (
Beomnang) vo khong 632-646 sau TL, c cho l cao ca t th t Thin s o Tn (

) Trung Quc 580-651. Thin sau c ph bin rng ri, c bit l do Thn Hnh ( )
Sinhaeng 704-779 trong cui th k th tm v o Ngha () Doui 825 vo u th k th
chn. T v sau, nhiu nh s Hn Quc nghin cu Thin Trung Quc, khi h tr v
nc, lp trng phi ring ti cc sn mn khc nhau vi cc t hng u ca h.
Bc u l c chn trng phi Thin, nhng hu ht tm trong s cc trng phi ny xut
pht t truyn thng ca M T o Nht ( ) 709-788, nh chng c thit lp
thng qua s kt ni vi mt trong hai ngi hoc mt trong nhng t xut sc ca ng.
1) Trng phi Gi Tr Sn ( Gaji san), c thnh lp ti Bo Lm t () Borimsa
di nh hng ca o Ngha (Doui) v t ln ca mnh l Th Trng (Chejing ; 804890). o Ngha nghin cu ti Trung Quc di s hng dn ca Ty ng Tr Tng (
Zhizang 735-814) v B Trng Hoi Hi (Baizhang ; 749-814).
2) Trng phi Thnh Tr Sn ( Seongju san), c thnh lp bi V Nhim (
Muyeom; 800-888), ngi nhn c n kh t Ma Cc Bo Trit ( ; Magu Baozhe
720?).
3) Trng phi Tht Tng Sn ( Silsangsan), c thnh lp bi Hng Trc (
Hongcheok; Fl 830), t Ty ng Tr Tng.
4) Trng phi Hi Dng Sn ( Huiyang san), c thnh lp bi Php Lng v Tr Sn
o Hin ( ; Chiseon Doheon 824-882), ngi c truyn th bi mt bc thy
Hn Quc, t M T.
5) Trng phi Phng Lm Sn (Bongnim san), c thnh lp bi Vin Gim (
Weongam; 787-869) v hc tr ca mnh l Thm Hi ( Simhui ). Vin Gim l t ca
Chng Knh Hoi Huy ( Zhangjing Huaihui; 748-835).
6) Trng phi ng L Sn ( Dongni san), c thnh lp bi Hu Trit ( Hyejeol;
785-861) l t ca Tr Tng.
7) Trng phi X Qut Sn ( Sagul san), c thnh lp bi Phm Nht ( Beom'il;
810-889), nh nghin cu ti Trung Quc vi Dim Quan T An ( Yanguan Qian;? 750
-842) v Lc Sn Duy Nghim ( Yuesha Weiyan) .
8) Trng phi S T Sn (Saja san), c thnh lp bi o Don ( Doyun; 797868), ngi tu hc di Nam Tuyn Ph Nguyn ( Nanquan Puyan; 748-835).

9) Trng phi th chn ban u l trng Tu Di Sn ( Sumi san) c thnh lp bi Li

Nghim ( Leom; 869-936), vn pht trin t dng thin To ng (). (Ngi dch
su tm ch thch)
(**) Secrets of Cultivating the Mindca Thin s Tr Nt, s dch.
(***) Ch qun ta ( ) theo m Hn Vit. Ting Nht: Shikantaza, l thut ng nh
thin. Theo Pht Quang i T in v Hn Vit T in Trch Dn: Ch l ch (just) Qun l cu
thc, l gii t: t, Ta l ngi. Ch cu thc li mt ch t ngi tham. Hoc nht tm
chuyn ch ta thin (Singleminded intense sitting). Ni vn gn l Ch ngi tham thin (Just
Sitting!)
o Nguyn sau khi t Trung Quc v Nht lp thin vin dy mn sinh, ng c vit:
Thy ta l Thin s Ju-ching tng dy: Hc thin vi mt v thy l bung xung thn v tm
(drop the body and mind) l ta thin chuyn ch nht tm (Shikantaza) khng c thp
nhang th cng, tng kinh, nim Pht, l sm v.v. (Takashi, trang 58). Tuy nhin, nu bn c
thc hin nhng hnh thc nh trn khng tt cng khng xu, ch cn nht tm. V cc php
khng chng ngi. (ND ch thch)

Thung lng hoa vng, u nm 2015

Thch Gic Nguyn