TRNG I HC NNG LM TP H CH MINH

KHOA: CNTP & UNG

BI TIU LUN:

LU CHT SIU TI HN SCO2 TRONG CNG NGH TRCH

LY DNG TRONG THC PHM

Phn 1: Li ni u:
Khoa hc cng ngh khng ngng pht trin, lun lun c nhng thay
i, pht minh mi nhm mc ch phc v i sng ca con ngi tt hn.
Vic tm ra nhng phng php x l mi, nhng sn phm mi, ngun nguyn
liu mi l mt trong nhng vn mang tnh chin lc hin nay trong ngnh
cng ngh thc phm. Ngy cng c nhng phng php tin tin trong vic ch
bin v bo qun thc phm.
Cng ngh trch ly bng lu cht siu ti hn c s dng trong sn
xut hng liu, tinh cht t ngun nguyn liu thin nhin v ang c
nghin cu, pht trin v ng dng, cnh tranh cao so vi phng php truyn
thng do u th vt tri v sn phm thu c c tinh khit cao, khng c
hi, gim thiu nhim mi trng, khng ha cht c hi, khng nh hng
ti sc khe con ngi,
Lu cht siu ti hn l trng thi vt l ca mt cht no iu kin
nhit v p sut cao hn nhit ti hn v p sut ti hn.
Trong cc lu cht siu ti hn th CO2 c s dng ph bin hn c bi
ngoi c tnh chung CO2 cn l mt cht d kim, r tin, mt loi kh tr
khng chy,
Vi phng php ny, cc hot cht c bo tn trn vn, tnh chn lc cao v
khng gy c hi cho ngi sn xut v ngi s dng. Ngi ta to ra cc tnh
nng dung mi a dng ph hp vi cc iu kin chit xut khc nhau thng
qua vic iu chnh v la chn nhit v p sut ph hp vi cc kh tr s
dng lm dung mi chit. Vi phng php chit ny, nhiu cht t nhin bao
gm c cc h enzyme chuyn ho trong cy c tch chit thnh cng, iu
ny c th l rt kh khn hay khng th thc hin vi cc phng php khc.
Phng php chit xut s dng dung mi CO2 lng siu ti hn l mt trong
cc phng php thuc hng i ny. Phng php ny do M nghin cu u
tin, tip theo l Nga. Hin ti Trung Quc v n ang tch cc chy ua
ng dng phng php ny v nhng u im siu vit ca n. Ngi ta c
nhng thnh cng trong vic tc chit cc hp cht qu khng virus HIV, HPV,

HBV, khng cc chng t bo ung th khc nhau t ngun dc liu bng

phng php ny. Vit Nam hin nay bt u tip cn vi phng php u vit
ny v s ha hn cho nhiu bc tin mi v cng ngh tch chit cc dc
cht qu t ngun dc liu phong ph ca t nc phc v chm sc sc kho
nhn dn, to ra sc cnh tranh mi cho cc sn phm thuc trong nc khi hi
nhp. Vin khoa hc v cng ngh Vit Namc Vin hn lm khoa hc Nga
gip nhp thit b chit CO2 lng ca Nga vo nm 2009.
Kh CO2 t trc n nay vn mang ting xu v n l kh gy hiu ng
nh knh lm tri t nng ln. Nhng trong tng lai CO2 rt c th l mt cht
v cng hu ch bi s tin b ca khoa hc k thut v b c thin ti ca con
ngi.
Hin nay c rt nhiu nh nghin cu ng dng ca CO2 trong mt tm nhn mi
CO2 cht lng siu ti ti hn tch chit (trch ly) cc hp cht mong
mun t thc vt hay nhng hp cht cng nghip khc.
Trong cc phng th nghim t lu ngi ta s dng CO 2 tch v
phn tch cn d ca thuc tr su v PCB (Biphenyl polyclo ha) trong mu
thc phm, nc v t. CO2 cng c s dng t lu trong cng nghip ch
bin thc phm, v d lm sch cc cht gia v v ht men bia; v tch cht
cafein khi ht c ph.
trang thi siu ti hn CO2 dng trung gian gia th kh v th lng. N c
t trng nh cht lng, v nh c tnh ny c th dng ha tan cc cht hu
c. N c dng thay th cc dung mi clo ha chit cc hp cht hu
c.
T xa con ngi c nhu cu ly trch tinh du ra khi hp cht thin
nhin, v d thng dng nht l ly tinh du hoa hng ra khi cnh hoa hng v
pha vo cn lm du thm. Cng pht trin th con ngi cng c nhiu cch
khc nhau ly tinh du, v mc ch cng khc nhau, t lm du thm n
dc phm, thc phm, ph gia... Mt s cch ly tinh du l p, ly trch bng
nc, bng dung mi hu c, li cun hi nc, s dng l vi sng, siu m... v
mi y nht theo mnh bit l trch hp cht Taxol iu tr ung th v v t

cung ph n c trong v cy thng Taxus brevifolia bng CO 2 siu ti hn

cho hiu sut cao hn. y l phng php mi hin nay trn th gi, v cng
cn ni thm l khng ch c CO2 siu ti hn m bt k cht no cng c th t
trng thi siu ti hn, da vo gin pha, nhng ch c mt s cht thng
dng v iu kin nhit v p sut thp, ph hp, c kh nng thc hin c,
trong nc l mt v dBt k dung mi no cng c th trng thi siu ti
hn nu tn ti nhit v p sut trn gi tr ti hn. i vi mi cht thng
thng, di mi mt iu kin nht nh chng s tn ti mt trng thi no
trong 3 trng thi rn, lng v kh. Nu nn cht kh ti mt p sut cao,
cht kh s ha lng. Tuy nhin. C mt gi tr m , nu nng dn nhit
ln th cht lng cng khng th tr v trng thi kh, m ri vo mt vng trng
thi c bit gi l trng thi siu ti hn. Vt cht trng thi ny mang nhiu
c tnh ca c cht kh v cht lng, ngha l dung mi mang tnh cht trung
gian gia kh v lng.

Phn 2: Gii thiu phng php dng lu cht siu ti hn s

dng trong trch ly.
Khi CO2 c a ln nhit , p sut cao hn nhit , p sut ti hn
ca n (Tc= 310C, Pc = 73,8 bar), CO2 s chuyn sang trng thi siu ti hn.
Ti trng thi ny CO2 mang hai c tnh: c tnh phn tch ca qu trnh trch
ly v c tnh phn tch ca qu trnh chng ct.
N c kh nng ho tan rt tt cc i tng cn tch ra khi mu c 3 dng
rn, lng, kh. Sau qu trnh chit, thu hi sn phm ch cn gim p sut thp
hn p sut ti hn th CO2 chuyn sang dng kh ra ngoi cn sn phm c
thot ra bnh hng.
mi iu kin nhit , p sut khc nhau s tng ng vi mi i tng cn
chit tch khc nhau.
So snh phng php SCO2 vi cc phng php truyn thng.
*. u im: Sn phm tch c:

- Sn phm c cht lng cao: i vi tinh du th c mu, mi t nhin,

khng ln nhiu thnh phn khng mong mun, cc hp cht t nhin th
tch cc cht c hot tnh cao.
- Khng cn lng dung mi d.
- Tch cc hot cht vi hm lng cao.
- Khng gy nhim mi trng.
- L mt phng php c cng ngh cao v an ton vi cc sn phm t
nhin.
- Tc truyn khi nhang nn rt ngn thi gian trch ly.
Hn na CO2 c mt s c im ni bt v hn hn cc loi dung mi khc:
-

CO2 l mt cht d kim, r tin v n l sn phm ph ca nhiu ngnh

cng ngh ha cht khc mt cht m con ngi mun o thi.

L mt cht tr, c t phn ng k hp vi cc cht cn tch chit.

Khng bt la, khng duy tr s chy.

Khng lm nhim mi trng.

C kh nng ho tan tt cc cht tan hu c th rn cng nh lng,

ng thi cng ho tan ln c cc cht thm d bay hi. C s chn lc
khi ho tan, khng ho tan cc kim loi nng v d iu chnh cc thng
s trng thi c th to ra cc tnh cht la chn khc nhau ca dung
mi.

Khng n mn thit b, bay hi khng li cn c hi.

CO2 trng thi siu ti hn c c tnh ni bt nh:

-

Sc cng b mt thp.

linh ng cao.

nht thp.

T trng xp x t trng ca cht lng.

Kh nng ha tan d iu chnh bng nhit v p sut.

Nhc im:

Tuy c rt nhiu u im nh trn nhng cng ngh ny cha c p

dng rng ri, a s mi ch dng li phng th nghim bi nhc im ln
nht ca phng php ny l thit b cn hot ng nhit v p sut ti hn
ca dung mi nn cn phi m bo thit b c tnh an ton cao, chi ph u t
ln, p dng nghim ngt nhng iu kin v an ton lao ng.

Phn 3: ng dng ca phng php lu cht siu ti hn SCO 2

trong trch ly hng liu, tinh cht trong cng ngh ch bin
thc phm.
Hin nay cng ngh chit bng SCO2 v ang c p dng ph bin
chit tch cc hot cht s dng trong cc ngnh cng nghip thc phm,
dc phm, m phm, cc hot cht thin nhinMt s nc ng dng
cng ngh ny quy m cng nghip vi mt s sn phm nht nh, trong
c l nc u tin c nh my cng nghip tch loi cafein ra khi nhn c
ph p dng cng ngh SCO2 do hng HAG.A.G xy dng vo nm 1979.
* ng dng trong cng ngh tch cafein trong c ph v ch
Ngnh cng ngh nc gii kht hin nay ang rt pht trin v th hiu ca
ngi tiu dng cng ngy mt nng cao. iu ny i hi cc nh sn xut
phi lun tm kim cc cng ngh mi c th p ng c cht lng v th
hiu ngi tiu dng. Trong cng ngh nc ung c ph v ch th vic loi
cafein, mt cht kch thch thn kinh khng c li cho sc kho v gy v cht
ang l im quan tm hin nay ca cc nh cng ngh.
Gii php hu hiu l s dng cng ngh SCO 2 chit tch cafein ra
khi c ph v ch, v c p dng ln u tin Chu u, sau l Bc
M. Vi cng ngh ny hm lng cafein c th gim xung ch cn < 0.1%
trong sn phm.
*ng dng trong cng ngh trch l taxol t v cy thng :
u nhng nm 1960, vin Ung th Quc gia M tch ra c mt
hp cht c hot tnh t cy Thng gi l taxol. y l mt cht c ch t bo
ung th ngi.

 c rt nhiu nghin cu tch hp cht ny, v phng php hiu

qu nht cho n nay chnh l dng lu cht SCO2 trch ly.
*ng dng trong cng ngh trch ly du c:
Mt trong nhng nc c th phn sn xut v xut khu du c ln nht
th gii lm Malaysia ( >50% v sn xut, 62% v xut khu s liu thng k
nm 2009). Phng php SCO2 c chng minh trong phng th nghim vi
hiu qu tinh cht du c c trch ly vt tri so vi nhng phng php
truyn thng l s dng cc dung mi hu c khc. Ngoi ra s dng phng
php ny cn loi thi c lng ln kh thi CO2 kh gy ln hiu ng nh
knh theo li ku gi gim kh thi CO2 theo ngh nh Tokyo. Hn th na, mu
sc ca sn phm trch ly c nh hn, c ch c hot ng vi khun, sn
phm tinh khit v thi gian thu nhanh hn, kh CO2 cng khng th b oxy ha
l dung mi l tng thc hin qu trnh oxy ha (1994 Weatherly).
Bng minh ha s khai thc du ht c bng phng php SCO2
Temperature

PressureCO2

Capacity

Volume of

Volume of

(oC)

(MPa)

(ml)

CO2

CO2

consumed

Released to

(ml)

the
atmosphere
(ml)

40

50

27.6

103

64.8

38.2

34.5

103

67.2

35.8

41.4

103

68.4

34.6

48.3

103

75.3

27.7

27.6

103

60.6

42.4

34.5

103

62.4

40.6

41.4

103

66.9

36.1

60

70

48.3

103

73.8

29.2

27.6

103

59.1

43.9

34.5

103

60.6

42.4

41.4

103

65.7

37.3

48.3

103

68.4

34.6

27.6

103

70.2

32.8

34.5

103

63.6

39.4

41.4

103

68.1

34.9

48.3

103

65.7

37.3

*Mt s ng dng khc:

Phng php SCO2 cng c p dng chit cc hot cht t hoa huplon
dng trong cng nghip bia v dc phm vi sn lng ln ( c sn lng
chit hoa huplon bng cng ngh SCO2 l 10.000 tn/ nm), sn xut sn phm
thc phm c hm lng cht bo thp v sn phm khng cholesterol hoc cc
sn phm chc nng khc.
- i vi nghnh m phm v cng ngh sinh hc, phng php SCO 2 dng
chit tch cc tinh du, nht l cc tinh du qu him nh: tinh du lavande,
hong n, hng lau, nhi, bi phc v cho cng nghip sn xut nc
hoa, c bit l cc loi nc hoa cao cp v trong thc phm. Tinh du c
chit bng phng php ny c c trng t nhin nht, tinh khit rt cao.
Tch cc hot cht hu ch t ngh, ch, gng lm cht chng oxy ho, kem
dng da, v d nh chit polyphenol t ch xanh lm cht chng nhn da,
chng oxy ho, gi m cho da v polyphenol c trong kem nh rng c tc
dng dit khun, hoc chit hot cht t cy l hi lm kem lm trng da..
- Cn trong nghnh dc phm, cng ngh dng SCO2 ang c nghin cu
chit tch cc hot cht cha bnh hoc tng cng sc kho t cc ngun
nguyn liu tho mc.

- Khng nhng p dng phng php ny trong cc nghnh cng nghip sn

xut cc sn phm c ngun gc t nhin, hin nay trn th gii cn nghin cu
phng php ny i vi cc ngnh cng nghip khc. Ti B, ngi ta ang
nghin cu a cng ngh SCO2 vo vic tch cc nguyn t him v cc
nguyn t phng x trong nghnh cng nghip x him. Do ta c th thy
vic s dng phng php dng SCO2 s m ra mt phng php k thut mi
m tim nng ca n c tc ng ln n nhiu nghnh cng nghip quan trng
trn th gii.