You are on page 1of 6

CHNG III.

MT S SAI LM KHI GII TON CC TR


Mt trong nhng phng php gii ton cc tr hiu qu l dng cc bt
ng thc quen thuc. Nhng cng chnh phng php ny li d gy ra
nhng sai lm nu khng nm vng bn cht ca n.
Bi ton 1. Bit rng x + y + z = 1 v x, y, z dng
Tm GTLN ca
S = xyz x y y z z x
C bn gii nh sau:
z x y 2 z x y
x y z 2 x y z

(1)

y z x 2 y z x

Nhn tng v ca (1) ta c:


1 8 xyz x y y z z x

T S

(2)

1
1
Sma x
64
64

Nhn xt: Cch gii trn cho p s sai v iu kin xy ra du bng ca cc


bt ng thc dng khng t c ng thi. C th:
1
t c khi v ch khi
64
z x y
y x z
x y z 0

x z y x y z 1
x y z 1 x, y , z 0

x, y, z 0
S

Nh vy khng tn ti (x,y,z) ti S
S ma x

1
64

Li gii ng:
Vi x,y,z 0 , ta c:

1
. Do khng th kt lun
64

x y z
S = xyz x y y z z x
x y y z z x
3

1
x y y z z x
27
3

1 x y y z z x
8

2
27
3
27

Vy S

8
27 2

x y z 1
x, y, z 0

Vi mi x,y,z tho mn

x y z
x y y z z x
1
Du bng xy ra khi v ch khi
xyz
3
x y z 1
x, y , z 0
8
1
Kt lun: S ma x 2 t ti x = y = z =
27
3

Nhc li nh ngha maxf(x,y,) v minf(x,y,)


1.nh ngha1:
Cho biu thc f(x,y,) xc nh trn min D. Ta ni M l gi tr ln nht
ca f(x,y,) hay maxf = M trn D nu hai iu kin sau c tho mn:
- Vi mi (x, y,) thuc D th f(x,y,) M vi M l hng s
- Tn ti (x0, y0 ,) thuc D sao cho f(x0, y0 ,) = M
2. nh ngha 2:
Cho biu thc f(x,y,) xc nh trn min D. Ta ni m l gi tr nh nht
ca f(x,y,) hay minf = m trn D nu hai iu kin sau c tho mn:
- Vi mi (x, y,) thuc D th f(x,y,) m vi m l hng s
- Tn ti (x0, y0 ,) thuc D sao cho f(x0, y0 ,) = m
Mt s ch :
1) Nu khng ch ra c b gi tr (x0, y0 ,) f(x0, y0 ,) = M th
khng khng nh c maxf = M, mc d c f(x,y,) M vi mi
(x, y,) thuc D. Khi ta phi tm mt cch gii khc
2) Bi gi tr (x0, y0 ,) f(x0, y0 ,) = M thng c tm bng cch
p dng iu kin xy ra du bng trong cc bt ng thc dng.
Chng hn:
a) Cc dng ca bt ng thc C-si:
+) a + b 2 ab ( a 0, b 0)

ng thc xy ra khi v ch khi a = b


+)

a
b
+ 2
b
a

(ab 0)

ng thc xy ra khi v ch khi a = b


b) Bt ng thc Bunhiacopsky
(ax + by)2 (a2 + b2) (x2 + y2)
ng thc xy ra khi v ch khi ay = bx
c) Bt ng thc v gi tr tuyt i
a + b ab
ng thc xy ra khi v ch khi ab 0
3) Trong cc bi ton dng cc tr c iu kin nu ch ch n iu
kin xy ra du bng ca cc bt ng thc dng m khng kt hp
iu kin rng buc ca bi ton th d mc sai lm
4) Trong cc nh ngha trn th M v m phi l cc hng s
Tht vy, xt bi ton sau y:
Bi ton 2. Cho x,y,z 0. Tm GTLN ca
f(x,y,z) = xyz x y y z z x
Xt li gii:
Vi mi x,y,z 0 ta c:
6

x y z x y y z z x
f x, y , z

x y z x y y x z x
Du bng xy ra khi v ch khi
x, y , z 0

Tc l x = y = z = 0. Khi v phi ca bt ng thc bng 0. Suy ra


f x, y , z 0

Vy f x, y , z 0 khi x = y = z = 0 (!)
Nhn xt:
Cch gii trn mc sai lm ch l s dng mnh sai sau y "Nu
f x, y , z g x0 , y0 , z0 vi mi x, y, z thuc D v f x, y , z g x0 , y0 , z0 = A

x0 , y0 , z0 D th

f ( x, y, z) A vi mi x, y, z thuc D "

bc b mnh trn, ta c th xt phn v d sau:


Bi ton 3. Cho f x x 2 ; g x 2 x 2 . Tm GTLN ca f(x)
Xt li gii:
f x g x vi mi x R

Du bng xy ra khi f(0) = g(0) = 0, t suy ra f x 0 vi mi x R


Nhn xt:
iu ny sai v f x x 2 0 vi mi x R
Bi ton 4.
Gi s hai s thc x, y tho mn x > y v xy = 1. Tm GTNN ca biu
thc
A=

x2 y 2
x y

Xt li gii:
2

x y 2 xy
x2 y 2
Ta c A =
=
x y
x y
Do x > y v xy = 1 nn

x y

2 xy
2
x y
x y
x y
x y
x y x y
2
2

2
2
2
x y
x y

A=

(*)

Vy A c GTNN khi
x y
2

=2
2
x y
2

x y 4 4 x y
2

x y 4 x y 4 0

Gii phng trnh c x y = 2, m xy = 1 nn (x;y) l ( 1 2; 1 2 )


v (1 2; 1 2)
minA =

x y
2
2 23
2
2

Nhn xt: Bi gii trn l sai. C th bin i nh sau:


A = x y

x y
2
2
2

2 2
x y
x y
2

Kt qu ng l minA = 2 2 khi (x,y) l


2 6 2 6
2 6 2 6
;
;

2
2
2
2

Vy sai lm ca bi ton trn l bin i n (*) th 2


l hng s m cn ph thuc vo bin x,y

x y
khng phi
2

Bi ton 5.
Tm GTNN ca biu thc P = x 4 2 x 3 3 x2 2 x 1
Xt li gii 1:
2

P = x 2 x 1 0
Suy ra minP = 0. iu ny khng xy ra v khng c gi tr no ca x lm
cho P(x) = 0
Xt li gii 2:
1

P = x 2 x 2 2 x 1 2 x 2 2 x 1 x 2 x 1 2 x
2 2 2

Suy ra minP =

1
2

D thy p s ny sai v lc x ng thi bng -1 v bng


Cch gii ng nh sau:
P = x 2 x 1

1
3 3
V x 2 x 1 x
2

4
3
1
x
4
2

M x 2 x 1 0 nn min( x 2 x 1 ) =
2

3
9
1
Vy minP = x
2
4 16

Bi ton6. Tm GTNN ca biu thc sau vi x 0, y 0


P = x 2 xy 3 y 2 x 1977
Xt li gii :
P=

1
3

x 3 y

min P

x 2

2
5986
x 1

5986
3

p s ny sai v khng th x = 1 v x = 4
Cch gii ng nh sau:
3P 3 x 6 xy 9 y 6 x 5991
1
P
3

x 3 y

2
3 3991 3991

2 x

2
2
2

1
2

3991
x 0
2
min P
khi
2
x 3 y 0

9 1
Tc l x; y ;
4 4

You might also like