Professional Documents
Culture Documents
4
9
12
14
15
17
22
30
32
41
43
Chng 3 : Kh c in
3 - 1 nh hng ca mi trng i vi kh c in
46
3 - 2 ng bc (lng) v v s
48
3 - 3 S sn sinh v dp tt h quang in
51
3 - 4 u tip xc
54
3 - 5 B ngt mch du
58
3 - 6 B ngt mch Hexafluoride lu hunh. B ngt mch khng kh. B ngt mch
chn khng
65
3 - 7 Cng tc cch ly v cng tc cu dao
69
3 - 8 C cu thao tc v thao tc mch in
74
3 - 9 Cu ch
78
3 - 10 Cng tc khng kh t ng
86
3 - 11 Nam chm in
88
3 - 12 B tip xc
92
3 - 13 Rle
98
3 - 14 B in khng
104
3 - 15 Thit b phng chng n in
108
Chng 4 : My bin p
4 - 1 Nguyn l chung ca my bin p
4 - 2 Kt cu v cng ngh ca my bin p
4 - 3 Phng php u dy my bin p
4 - 4 o th my bin p
4 - 5 Vn hnh my bin p
4 - 6 B iu chnh in p v b h cm
112
120
133
139
144
152
Chng 6 : ng c in khng ng b
6 - 1 Nguyn l hot ng c bn ca ng c in khng ng b
6 - 2 Kt cu ca mt in khng ng b
6 - 3 Vn hnh mt in kiu lng sc
161
171
176
- Trang 1 -
182
188
193
197
198
203
209
211
218
221
223
226
Chng 9 . ng dy in lc
9 - 1 Nhng vn chung ca ng dy in
9 - 2 Dy dn
9 - 3 ng dy mc trn khng , ngoi tri
9 - 4 ng dy trong nh
9 - 5 Kt cu cp in
9 - 6 u ni cp in
9 - 7 Lp t v vn hnh cp in
232
236
241
247
250
254
256
262
269
274
278
282
285
294
296
299
304
305
308
310
312
315
321
- Trang 2 -
323
Chng 14 : c qui
14 - 1 B tr bn cc c qui
14 - 2 Dung dch in gii
14 - 3 Np - phng in ca c qui
14 - 4 Vn hnh c qui
326
327
328
330
332
334
335
337
339
Chng 17 : K thut in t
17 - 1 Linh kin in t
17 - 2 Thirixto
17 - 3 Vn hnh thit b thirixto
17 - 4 Thit b thirixto xc pht v bo v
17 - 5 Mch chnh lu
17 - 6 Linh kin v thit b chnh lu khc
17 - 7 n p ngun in
342
345
348
350
353
362
365
Chng 18 : ng h in
18 - 1 Kt cu v nguyn l ca ng h in
18 - 2 S dng ng h in thng dng
18 - 3 ng h vn nng
18 - 4 ng h m ga m
18 - 5 Cng t in v ng h cng sut
18 - 6 ng h kp (dng gng km)
18 - 7 Cu in
367
377
385
393
400
407
409
Chng 19 : o th din
19 - 1 o in
19 - 2 Th nghim in
410
418
428
430
433
435
- Trang 3 -
CHNG I
KIN THC C BN IN
E1 E 2
r01 r02
r01, r02 l in tr trong, khi dng in Io chy qua r01, r02 s lm tiu hao in
nng ca pin c in th cao hn, cho n khi in th El bng E2 th dng in vng
Io s bng 0.
Cho nn hai cc pin (hoc ACCU) c in th khc nhau khng th mc song
song vi nhau.
1 - 1 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao tr s c trn Ampe k tng ca mch in xoay chiu nh
hn tng cc tr s c c trn Ampe k cc mch nhnh?
p: Cng dng in c c trn Ampe k tng l tng vc t cng
dng in cc mch nhnh, ch khi h s cng sut cc mch nhnh bng nhau, th
tng vect cng dng in mi bng tng i s cng dng in cc mch
nhnh. Trong thc t, h s cng sut ca cc mch nhnh khng bng nhau, cho nn
cng dng in c trn Ampe k tng lun lun nh hn tng cng dng
in cc mch nhnh.
1 - 1 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao b in tr (dng gia nhit) loi 3 pha u hnh sao, khi t mt
pha th dung lng ca n gim mt na?
- Trang 4 -
3U 02
r
U 3U
=
2r
2r
Pt = PA + PB = UI A (hoc IB) = U
Do :
3U
2r
3U 2
2r
Pt 1
=
P
2
P 2 + Q2
p: Khi qun cun cao tn, s dng dy dn nhiu si l nhm gim thiu
nh hng hiu ng b mt ca dng in xoay chiu tn s cao. S dng dy dn
rng rut l nhm li dng y tit din hu hiu ca dy dn, tit kim kim
loi mu. V vi cun dy cao tn (c dng in cao tn chy qua) th hiu qu ca
dy dn rng rut cng ging nh dy dn c c cng ng knh ngoi.
1 - 1 - 11 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: C mch in nh hnh 1-1-11. Khi cm mt li
st vo trong cun cm L, n tr nn ti li. Ti sao?
p: Khi trong mch xoay chiu c u vi cun dy,
dng in trong mch in khng ch c quyt nh bi
in tr trong bng n v in tr trn cun dy, m cn lin
quan n in cm L trong cun dy, L cng ln th dng in s cng nh, khi cm
li st vo trong cun dy, L tr nn ln, v th bng n tr nn ti.
1 - 1 - 12 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao t in u vo mch in xoay chiu th c dng in chy
qua,
cn u vo mch in mt chiu th khng c dng in chy qua?
p: Khi u t in vo mch in xoay chiu, do s thay i mang tnh chu
k v chiu v ln ca in p xoay chiu, khin bn cc t in tin hnh np,
phng in theo chu k. Dng in phng v np in ny chnh l dng in xoay
chiu chy qua t in.
Khi u t in vo mch in mt chiu, do chiu ca in p mt chiu
khng thay i theo chu k, ch thi im u vo c dng in np nhng thi
gian rt ngn, np in xong s khng cn dng in chy qua. na, cho nn, dng
in mt chiu khng th chy qua t in.
1 - 1 - 13 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Sau khi u ni tip hai t in c in p nh mc bng nhau nhng
in dung khng bng nhau, phi chng c th t in p ngoi bng gp hai ln
in p nh mc ca mi t in?
p: Khng c gp i, v sau khi hai t u ni tip , s phn b in p
bn t t l nghch vi in dung C, tc C cng nh th in p bn t ca n cng
cao. Khi mc ni tip hai t in c dung lng khc nhau, nu in p ngoi gp
hai ln in p nh mc ca mt t in th t c C nh t s xy ra qu p.
1 - 1 - 14 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Hai t in Cl - C2, trong C1 l 16F 300V; C2 l 8 F 300V, u
ni tip chng vi nhau s ng ngun in mt chiu 550V, nhn thy t 8 F b
nh thng. Ti sao?
p: Khi ng dng t in u ni tip, th in p m n nhn c t l
nghch vi in dung gi thit in p trn hai t Cl v C2 l U1 V U2
Tng dung lng: C =
C1 .C 2
16.8 16
=
= F
C1 + C 2 16 + 8 3
- Trang 7 -
C
16 / 3
U=
x 550 = 367 V
C2
8
- Trang 8 -
VFG = 220
k ph thng.
R FG =
1
1
+
10 0.1
= 0.1
(gi thit in tr ca
0.1
= 4.3V nn khng thy c s c trn vn
5 + 0.1
Hnh 1-2-5
p: Mch in tng ng ca tnh hung nh th hin hnh 1 - 2 - 5
b. R1 l in tr cch in gia dy pha vi dy gia, R2 l tng in tr gia ngi
khi vi bt in. Lc ny, in th ca im F do t s gia R1 vi R2 quyt nh. V
1
3
1
4
1
4
1
5
- Trang 11 -
1 - 3 Cun dy c li st
1 - 3 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi Ti Sao trong cun cn tn s thp (thp dn), ni chung u c li st,
cn trong cun cn cao tn li khng c li st?
p: in khng ca cun cn c lin quan n in cm ca cun dy, m
in cm ca cun dy c lin quan n tnh cht ng t ca n. Nu ng t
ca
cun dy l vt cht t tnh, th in cm tng ln. Sau khi cun cn qun ln li
st nh vy c th tit kim c nhiu kim loi mu (ng hoc nhm).
Cun cn tn s thp ch nn s dng trong mch in di 100Hz. Do tn
s
thp nn dng phin thp Silic lm ng t s khng gy ra nhit cao do dng
in xoy trong li st sinh ra.
Cun cn cao tn do dng trong mch in cao tn, nn nu s dng li st,
s
sinh ra dng in xoy rt ln, lm tn tht nhiu nng lng, khin li st c
nhit cao. Mt khc, in cm ca cun cn cao tn thng khng yu cu qu
ln, cho nn ni chung cun cn cao tn khng dng li st.
1- 3 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Lc ht ca nam chm in sau khi li st c c nh c quyt
nh b tch ca cng dng in v s vng ca cun dy (I x W), th hi vi
ngun in xoay chiu (mt chiu) th trong hai cun dy sau y, cun no c lc
ht ln hn, gi thit cun A l 500 vng, cun B l 1000 vng, cn li u hon ton
khc nhau?
p: Khi vi ngun in mt chiu, lc ht gn nh bng nhau. V s vng
ca B tuy tng gp i, nhng in tr cng
gn nh tng gp hai ln, dng in I gim
i 1/2 cho nn IW gn nh khng thay i.
Vi ngun in xoay chiu, lc ht
ca cun dy c s vng t, ngc li, li
tng ln. Bi v cm khng t l thun vi
W2, cho nn tuy s vng ca B tng gp i,
cm khng li tng ln gp 4 ln, v th,
dng in gim cn 1/4, cho nn lc ht ca
B nh hn A khong 1/2 ln.
1 - 3 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Nh th hin hnh 1 - 3 - 3, hai cun dy hon
ton ging nhau qun ln cng mt li st mch kn, t in
p xoay chiu U ln hai u ca mt cun dy no (nt lin
trong hnh) v u song song hai cun dy li vi nhau ri ni
Vi U (nt t trong hnh), trong hai trng hp , dng in
I ca mch in liu c bng nhau?
p: Dng in I ca mch in bng nhau.
- Trang 12 -
- Trang 13 -
1 - 4 in v t
1 - 4 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Dy ti in ti sao li rung v ku?
p: Dy ci cng ca nh my in v trm bin in trong khi vn hnh
b rung v ku, phn ln xy ra trong dy ci hai phin (hoc nhiu phin) cng pha.
Bi v trong cc y ci cng pha, ln v chiu ca dng
in chy qua l ging nhau (nh hnh 1 - 4 - 1): Khi c dng
in chy qua, s sinh ra t trng quanh mi dy ci. Do
tc dng tng h ca t trng v dng in trong dy ci
khin hai si dy ci chu lc ht ln nhau, li v dng in
chy qua dy ci l in xoay chiu 50Hz, trong mi na
sng khi dng in bin i t "khng" n tr s ln nht
ri li gim xung n tr s "khng", lc ht gia hai dy
ci cng bin i t "khng" n tr s ln nht ri li
gim xung bng "khng". Nu phin in v cp gia khe
h dy ci cp rt chc chn th tuy chu lc dy ci cng khng b rung. Nhng,
thng thng trong qu trnh vn hnh, cp dy ci b r lng hoc khong cch
cp dy qu xa (ni chung c 800-1000mm c mt cp) th di tc dng ca lc t,
dy chnh s b rung 100 ln/giy, km theo c ting ku chi tai.
Dy ci rung trong thi gian di khng nhng pht ra tp m chi tai m cn s lm
cho kim loi dy ci b mi, nt v gy nn s c, cho nn cn nhanh chng loi tr
hin tng ny.
1- 4 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mt thanh nam chm vnh cu v mt thanh st non, hnh dng hon ton
ging nhau (nh hnh 1 - 4 - 2), gi s khng da vo bt
c th g khc, c th nhanh chng on ra khng?
p: Ly thanh A cho ht phn gia ca thanh B.
Nu c ht, th thanh A l nam chm vnh cu, nu khng
ht th thanh A l st non. Bi v phn gia ca nam chm
vnh cu khng th hin t tnh. V th, st non khng th
ht phn gia ca nam chm, nhng nam chm li c th
ht phn gia ca st non.
1- 4 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mt thanh nam chm vnh cu nu ct lm i theo
ng AB nh th hin hnh 1 - 4 - 3 th khi hai na gn
nhau s c hin tng g xy ra?
p: Sau khi thanh nam chm ct tch ra theo ng AB,
thnh hai thanh nam chm, lc ny t cc cng tnh cnh nhau,
gia hai thanh c lc y ln nhau khin chng khng th ghp
li vi nhau c na.
Trc khi chia tch ra, lc ht phn t ln hn lc t y
nhau cho nn khng
b y tch ra.
- Trang 14 -
1 - 5 Vt liu Cch in
1- 5 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao cch in trong ca thit b in cao p th s dng cch in
giy du, cn cch in ngoi li s dng cch in v c nh s cch in, thy
tinh v.v...
p: Cch in trong phn ln dng cch in giy du c ch to bng
cch chng xp giy cp in ri tm du, do x si c tc dng ngn cch trong
du, cn du li chn lp kn khe h trong giy, cho nn cng in hc rt cao,
c bit l cng in hc tc thi; c th t trn 100kV/mm, tnh cng ngh
cng tng i tt, v th c s dng lm cht cch in trong rt nhiu thit
b in cao p (nh t in, cp in, bin th, b h cm v.v...). Nhng cht v c
nh s cch in, thy tinh v.v... do kh bin cht li t b nh hng ca thi tit
kh hu, m cng c hc li cao, li chu c phng in, v th c s dng
rng ri lm cch in ngoi ca thit b in cao p.
1 - 5 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao in tr cch in gim theo s tng ln ca nhit ?
p: Khi nhit tng cao, s chuyn ng ca phn t trong cht cch in
tng theo, in t trong phn t d thot ra do s va chm ln nhau gia cc phn t
lm tng tnh nng dn in trong cht cch in; ng thi khi nhit tng cao th
thnh phn nc trong cht cch in s bt u trng n, di ra, thnh dng si
nh phn b gia hai cc, do trong nc c cha tp cht dn in, v th lm tng
tnh nng in trong vt cht cch in. Tp cht cha trong nc v tp cht tnh
kim, tnh axt cha trong cht cch in sau khi b nc phn gii s lm tng tnh
nng dn in, do khi nhit tng cao, in tr cch in s gim thp.
1- 5 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: dy cht cch in tng gp hai ln, phi chng cng chu p
cng tng gp hai?
p: Cht cch in tt v ng u (m ca rt mng) t trong in trng
u th cng chu p ca n c t l thun vi dy.
Nhng tuyt i a s vt liu cch in, do nhng nguyn nhn nh tnh
khng ng u v cht liu v s khc nhau v mc kh, c bit l, khi dy
tng ln nhit sinh ra do tn hao mi cht gy ra trong vt th cch in, khng th
tn pht ton b n in cc hoc vo mi cht khc chung quanh, tp trung lp
trong vt th cch in, lm nng vt cch in, d gy ra nh thng nhit. Do ,
dy tng gp i th cng chu p tng khng n gp i.
1 - 5 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi chn vt liu cch in cho t in, mong mun h s cch in
tng i r Ca vt liu phi ln mt cht, cn khi chn vt liu cch in cho cp
in v my in th li yu cu r phi nh hn mt cht. Ti sao?
p: Mi cht cch in c . tc dng cch in v c nh c hc i vi
th dn in vi in th khc nhau; nhng trong t in, mi cht cn c mt tc
- Trang 15 -
- Trang 16 -
CHNG II
NHNG VN C BN CA
H THNG CP IN
2-1 Truyn ti in
- Trang 17 -
xng l 0.6 cho nn U phn gii thnh hai thnh phn 0.6
.
2
2
U v 0.8 U (ng mnh trong hnh). T ta c : ( U 2 + 0.6 x 32) + (0.8 x 32)
.
1
in p dy; cng tc l h thp yu cu cch in ca ng dy, h
3
gi thnh xy dng.
2 - 1 - 9 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao c mt s n v s dng in tch ring chiu sng v ng lc
m khng dng chung mt my bin th ?
p: Xt v mt gim thiu s lng thit b nu c chiu sng v ng lc
dng chung mt bin th th s kinh t hn. Nhng, ph ti ca ng lc a phn l
ng c in, khi khi ng s lm st gim in p ngun mt cch r rt, v khi
ph ti ca ng lc thay i cng lm thay i in p ngun, nhng iu u
lm cho sng ca n chiu sng mt n nh. phng nga hin tng ny,
tch ring h thng in dng cho ng lc v h thng in dng cho nh sng l
tt hn.
2 - 1 - 10 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao nhng my in quay trn khng th trc tip u vi pha
ng dy thuc h "hai dy mt t"?
p: Trong vn hnh ng dy trn khng h "hai dy mt t", c mt pha
thng xuyn tip t, v th in p pha khng tip t i vi t l in p dy.
Nu u trc tip my in vo, th cch in ca n s phi vn hnh lu di di
in p dy, iu ny l khng th c. V th, phi qua my bin th cch ly mi
c th u vo c.
2 - 1 - 11 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trong mng phn phi in p thp h ba pha ba dy, liu c th p
dng h "hai dy mt t" tit kim mt ng dy?
- Trang 19 -
=
3
W3 2 1
R1
3
3
R 3 2R 1
1
Cho nn, c th tit kim c hoc 25%.
4
2
- Trang 20 -
- Trang 21 -
2 - 2 Dy ci (Dy dn nh)
2 - 2 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trong h thng 6 ~ 10 kV ca nh my pht in v trm bin in, ti
sao u s dng dy ci ch nht?
p: Khi din tch tit din nh nhau, th chu vi y ci hnh ch nht ln
hn hnh trn; tc b mt tn nhit ca thanh dn chnh hnh ch nht ln hn, do
iu kin lm mt tt hn, ng thi, do nh hng ca hiu ng in tch tp
trung b mt ca in xoay chiu, in tr ca dy chnh tit din hnh ch nht s
nh hn in tr tit din hnh trn, o khi din tch tit din v nhit pht
nhit cho php ging nhau th dng in chy qua tit din hnh ch nht s ln
hn. Cho nn, trong h thng 6 ~ 10kV ni chung u s dng dy ci ch nht, cn
trn thit b phn phi in 35 kV v trn na, phng nga qung in tm,
thng s dng dy ch hnh trn.
2 - 2 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao trong my in xoay chiu ni chung khng s dng dy ci
bng thp, nhng trong mt s mch in xoay chiu v mng in mt chiu li
c s dng.
p: in tr sut ca thp gp 6 ~ 8 ln ca ng; s dng trong mch
in xoay chiu dung lng ln tt s gy nn tn tht in p v tiu hao in
nng. Mt khc tnh dn t ca thp tng i tt, d gy nn t tr v tn hao
dng xoy (Fuc) nn ni chung nhng mch in xoay chiu dung lng ln u
khng dng thp lm dy ci. Nhng cng c hc ca dy ci bng thp li cao,
gi r, nn c th s dng trong mch in cao p xoay chiu dung lng nh nh
b h cm in p bn cao p ca my bin th dng trong nh my in dung
lng nh. Trong mch in mt chiu, do khng tn ti t tr v tn hao dng
xoy, cho nn cng c dng y ci bng thp, nh thanh dn in mt chiu ca
bung c qui.
2 - 2 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Vi cng dng in rt ln, khi chn dy ci nn xem xt nh th
no ?
p: Khi chn dy ci khng nn s dng tit din qu ln. V cng dng
in cho php ca n s gim theo s tng ln ca tit in, cng tc l s tng ln
ca dng in cho php khng t l thun vi s tng ln ca tit din dy ci. V
th, khi cng dng in mt pha vt qu dng in cho php ca mt tit din
ln nht th thng s dng nhiu dy ghp song song.
Dy ci trong mt pha, ni chung, khng qu hai dy. V khi s dy trong mi
pha tng ln, do lm ngui tr nn km, s gia tng ca ph ti cho php khng t l
thun vi s dy, m gia tng tng i nh. Hn na, khi l xoay chiu hiu ng
ln cn rt ln.
2 - 2 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
- Trang 22 -
Hi: Ti sao khi s dng ghp song song dy ci hnh ch nht, mi pha
khng c qu 3 dy, cn dy dn chia tch th c th dng dy dn mm c 3 si
tr ln?
p: Khi dng in lm vic vt qu dng in cho php ca dy ci th
mi pha c th dng hai hoc 3 dy ci hnh ch nht ghp song song c nh ln gi
cch in. c th ta nhit tt, gia cc dy phi gi khong cch bng dy
ca n, khng c chng ln nhau. Nhng s dy dn mi pha tng ln, th dng
in cho php ca n b nh hng bi iu kin ta nhit tr nn km v hiu ng
b mt, nn khng tng ln theo t l thun khi mi pha c 3 dy, dng in ca dy
gia chim khong 20% tng cng dng in, hai dy bn chim 40% mi dy.
Do khng nn s dng mi pha qu ba dy ci ch nht. Cn dy dn chia tch do
nhiu si dy dn mm to thnh, do gia cng v lp rp tng i d, khng cn
phi xp chng, c th xp rng gia, cho nn cho php s dng 4 si tr ln.
2 - 2 - 5 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Dy ci ba pha b tr ngang bng hoc thng ng th pha no chu sc
in ng ln nht?
p: Cn c vo hin tng: chiu dng
in ging nhau sinh ra lc ht, chiu dng in
khc nhau sinh ra lc y m xt th khi chiu
dng in hai pha hai bn ngc nhau th pha
gia chu lc ln nht (xem hnh 2 - 2 - 5). Gi
thit dng in trong ba pha l i xng v cn
bng th da vo cng thc F = 0
I1I 2
c th
2a
trn?
- Trang 23 -
p: Khi chn kch thc dy ci cn xt ti hai im: ( l ) Lu lng tiDy ci c th cho dng in m ph ti cn thit chy qua an ton. Nu chn
qu nh, dy ci s nng do qu ti. (2) Cng c hc - thanh dn c ng lc c
hc ca dy ci chu c khi xy ra s c ngn mch, khng n ni lm hng
thit b ca dy ci.
Nhng tnh nng ca dy ci dng ai c tit din nh nhau, khi t ngang t
ng c ch khc nhau. Khi t ng, lu lng ti in tng i ln, nhng ch
c th chu c ng lc c hc tng i nh. Cn khi t ngang, lu lng ti
in gim 5 - 8% so vi t ng, nhng c th chu c ng lc c gii tng
i ln.
Do , khi lp t dy chnh dng ai cn cn c vo tnh nng trn y
quyt nh t ngang hay t ng. Nu cng sut rt ln, thng lp t cc pha
trn di ch khng b tr trn cng mt phng ngang bng, v t ng dy ci
lng ti in v cng c hc u tha mn.
2 - 2 - 9 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: in p gia cc r (d) ng hp lu ng trong l in tng i
thp. Nhng thng thng khong cch lp t gia chng rt xa, liu c th cn c
vo yu cu cch in ni chung rt ngn khong cch?
p: i vi vn khong cch gia cc dy ci cng dng in ln,
ngoi vic xem xt khong cch, cch in gia cc dy ra, cn phi tnh n lc
in ng do dng in sinh ra. Khi khong cch gia hai dy dn nh, th sc in
ng tng h s tng ln, c bit l l in trong thi gian nng chy, do nguyn
liu xung, nho trn, thng xy ra hin tng ngn mch. Lc , lc in
ng gia cc r ng hp lu rt ln. Nu khong cch chn khng chnh xc, s
ph hng b phn chng ca cc r ng hp lu.
2 - 2 - 10 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao bulng ni i ca dy ci khng th sit qu cht?
p: Bulng sit qu cht th b phn dy ci di vng m b nn, tit din
ca y ci gim. Trong vn hnh, dng in chy qua s pht nng, do h s n ca
nhm hoc ng ln hn thp, y ci di vng m cng b nn thm khng th
gin n t nhin, nu cng dng in trong dy ci gim nh, nhit gim
thp, t l co rt ca dy ci ln hn bulng, th l hnh thnh khe b. Nh vy in
tr tip xc s ln, nhit tng cao, mt tip xc s b xy ha, khin in tr tip
xc cng ln. Cui cng lm cho phn lin kt ca bulng xy ra hin tng qu
- Trang 24 -
nng, nh hng an ton vn hnh. Ni chung, nhit thp, bulng nn sit cht
mt cht, nhit cao, bulng nn sit lng mt cht.
2 - 2 - 11 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Kp vt dng c nh dy ci trn v s dy ci, ti sao sau khi sit
cht li phi ni ra 2 - 3 vng, khng th vn qu cht ?
p: Bi v trong vn hnh, dy ci tng nhit, c bit l dng in chy qua
khi ngn mch, nhit tng tng i cao, dy ci b nng n ra. Nu kp vt vn
qu cht, dy ci chnh khng cn ch gin n s sinh ng lc rt ln i vi v
s, gy nn s c v hng v s. V th, khi lp rp, sau khi vn cht phi ni ra 2 3 vng.
2 - 2 - 12 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Dy ci bng ng v bng thp, liu c th trc tip ni vi nhau bng
bulng ?
p: Khng c. V kim loi khc nhau ni vi nhau gia chng ch cn c
khe h th s gy nn n mn in ha do tc dng pin. Kt qu l lm tng in tr
tip xc, tng nhanh s n mn dy ci.
phng nga n mn in ha, cn p dng hn ni hoc sau khi m thic
dy ci ri mi lin kt bng bulng.
2 - 2 - 13 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao mt tip xc ca dy ci bng nhm khng cho php dng giy
nhm (vi nhm) gia cng phng bng?
p: Thng thng dng da th gia cng phng mt tip xc ca dy ci
bng nhm. Khi khi lng cng vic ln c th tin hnh bng dao co hoc dy
thp (lp trn my phay). Bi v dng giy nhm (vi nhm) lm phng th ct v
vn vi bm vo kim loi, khin in tr mt tip xc ca dy ci tng ln, d oxy
ha, pht nhit gy nn s c.
2 - 2 - 14 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao khi dng bulng ni dy ci t ngang, bulng phi x t
di ln?
p: Ch yu l tin kim tra. Bi v khi x t di ln, khi dy chnh v
bulng do h s n khng ging nhau hoc khi ngn mch, di tc dng ca lc
in ng gy nn khe h khng kh gia dy ci, khin bulng tut xung, khi kim
tra s nhanh chng v kp thi pht hin ra, khng m rng s c. ng thi, cch
lp rp ny p, ngay ngn.
2 - 2 - 15 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: ng bc xuyn tng c dng in 1500A tr ln chy qua, khi lp ln
tm thp ti sao li phi x mt ng khe ngang khong 3 mm trn ng ko di
ng knh ng bc trn tm thp (nh hnh 2 - 2 - 15)?
p: Khi thp tm khng x rnh, do dng in
xoay chiu chy qua ng bc, hnh thnh mch t khp kn
- Trang 25 -
xoay chiu trn thp tm, sinh ra tiu hao t tr khin thp tm pht nng. S tn
hao ny s tng mnh theo s tng ln ca dng in v do thp tm qu nng d lm
lo ha cht in mi cch in ca ng bc, nh hng n tui th s dng. Sau
khi thp tm x rnh, do c khe h, t thng trong thp tm gim r rt, t lm
gim ng k s tn hao t tr.
2 - 2 - 16 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ni thanh dn hnh ch nht nhiu thanh nh th hin hnh 2 - 2 16
(a), (b), cch ni no tt hn?
p: Phn ni ca mch in phi lm sao in tr tip xc cng nh cng
tt nh vy tn hao do dng in chy qua phn ni sinh ra cng nh. Do ,
phng php ni hnh (a) tng i tt. Bi v di p
lc n v din tch nht nh, din tch tip xc cng ln
th in tr tip xc cng nh, tn hao do dng in chy
qua sinh ra cng cng nh, tng dng in m phng php
ni hnh (a) th hin chy qua ba mt tip xc, hnh
(b) th hin ch chy qua mt mt tip xc .R rng in
tr tip xc ca ci trc nh, tn hao do dng in chy qua sinh ra cng nh.
2 - 2 - 17 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Hai vt kp cht trn ci cch in dy ci, ti sao thng mt ci
bng ng, mt ci bng thp?
p: V chung quanh vt ti dn in sinh ra t trng, nu c hai vt u
lm bng thp th tm kp trn di v hai vt s to thnh mch t kn c t tr
thp, tm kp v vt s pht nng bi tn tht t tr v dng xoy do t trng thay
i gy nn. S dng mt vt bng ng s lm tng t tr ca mch t khin n
khng nng. C lc tng t tr cng c th s dng tm kp ng hoc nhm.
2 - 2 - 18 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi lp dy ci hnh ch nht ln v s, ti sao l khoan ca dy ci,
ni chung u c hnh van?
p: Khi dng in ph ti chy qua dy ci s lm dy ci nng n ra. Khi
dng in ph ti lun lun bin ng, do dy ci thng xuyn co gin. Nu
khoan l thnh hnh van th khi dy ci co gin s
thun tin cho n x dch t do theo hng dc,
trnh c ng lc c hc tc dng ln v s.
2 - 2 - 19 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao khi di on thng ca
dy ci qu di cn phi c ch ni co gin?
p: Trn on thng dy ci bng nhm
di 15 mt v dy ci bng ng di 20 - 25 mt,
nu c lp u ni co gin (xem hnh 2 - 2 - 19) th khi c dng ph ti chy qua, dy
ci b nng n ra s c ch co gin, khng n ni lm hng v s bi ng lc c
hc. u ni co gin lm t phin mng (0.1 ~ 0.4mm) bng vt liu ging vi dy
ci cn s lng bao nhiu th phi tng ng vi tit din dy ci.
- Trang 26 -
in?
- Trang 27 -
- Trang 28 -
- Trang 29 -
- Trang 31 -
dng ln CA , CB sinh ra cng lch pha 60o, m ICA = ICB = ( 3 Uxg)/XC = ( 3 Uxg )/(l/
Co)= 3 CoUxg , tng vct ICB v ICA l vct IC = 3Uxg Co ,tc cng dng
in chy vo im tip t gp 3 ln dng in in dung ca mi pha i vi
t.
2 - 4 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi cn c vo in p la chn thit b in, phi chng c lin
quan n h thng c hay khng tip t?
p: C mt s thit b in phi cn c vo in p i vi t chn,
tc cn c vo in p pha chn. Trong h thng tip t iu l ng. Nhng
trong h thng khng tip t th phi cn c vo in p dy chn v trong h
thng khng tip t khi mt pha tip t m cu dao khng nhy th in p pha
i vi t cng pha khng s c s tng ln n in p dy (tip t tnh kim
loi).
2 - 4 - 5 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao trong mng in tip t cng dng in nh th phi lp
thit b gim st tnh hnh cch in i vi t, cn trong mng in tip t cng
dng in ln li khng lp?
p: Trong mng in tip t cng dng in nh im gia thng qua
tr khng ln tip t hoc khng tip t. Khi mt pha tip t, do dng in chy
qua im s c tng i nh, a s khng th lm cho rle c ng tc bo v
thit b. V th, s c s tn ti kh di, m vn c th tip tc lm vic rt lu.
Nu khng sa cha kp thi, khng nhng d dn n tai nn in git m cn c
th dn ti nh thng cch in gy s c ngn mch gia cc pha (v khi mt pha
tip t, in p hai pha kia i vi t s tng cao n gn in p gia cc pha).
kp thi pht hin s c tip' t, trong mng tip t dng in nh phi lp
thit b chuyn gim st tnh hnh cch in i vi t.
Trong mng in tip t cng dng in ln, im gia trc tip tip
t hoc thng qua tr khng nh tip t, mt pha tip t s hnh thnh ngn
mch, b rle bo v thit b ngt ring. V th, khng lp thit b gim st tnh hnh
cch in i vi t.
2 - 4 - 6 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Tip t xy ra h quang c nguy hi g?
p: Trong tip t mt pha, nguy him nht l tip t h quang gin on,
bi v mng in mt mch dao ng c in cm in dung, s dp tt v chy li
ca h quang in theo s thay i ca chu k xoay chiu, s sinh ra hin tng qu
in p gp khong 4 ln in p pha. iu ny rt nguy him i vi thit b in,
c bit l h thng 35kV tr ln, qu p c th vt qu kh nng cch in ca
thit b m gy ra s c.
2 - 4 - 7 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao trong h thng h ba pha bn dy khng cn thit b kim tra
cch in ?
- Trang 33 -
- Trang 34 -
- Trang 38 -
- Trang 40 -
2 - 5 Cp in v thng tin
2 - 5 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mng in lc ca nhiu nc c ni p dng thng tin ti ba, c ni
li p dng thng tin vi ba. Mi loi c c im g?
p: Thng tin ti ba l dng dy ti in cao th ca chnh mng in lc
truyn dn thng tin. N l sng cao tn chuyn tn hiu ngn ng thnh tn hiu
in, ti trn sng in ngun theo tn s lm vic, truyn dn theo truyn ti in
cc. N c cc u im: cng c hc cao, bo dng tin li, u t tit kim.
Nhc im ca n l bng tn thng tin hp, tn s s dng cht khi ng dy
xy ra s c thng gin on thng tin, cht lng thng tin km, thng thng ch
c th m n tuyn, ch thch hp vi mng in lc dung lng tng i nh.
Thng tin vi ba l mt trong cc loi thng tin v tuyn, bc sng di mt
mt, s truyn b vi ba tng t nh s truyn b sng nh sng, bc sng pht x
ca n ch c th truyn b theo ng thng. V qu t l hnh cu, khong cch
truyn b sng vi ba khong 50km, nu mun thng tin vi ba c khong cch xa hn
th phi c cch 50km t thm mt trm trung chuyn vi ba. Trm trung chuyn
nhn tn hiu ca trm pha trc, qua khuch i ri truyn tip n trm k tip,
c th truyn b, sau cng truyn b tn hiu n on cui, hon thnh nhim v
thng tin. Thng tin vi ba l da vo sng khng gian truyn b nn vic truyn b
rt n nh, cht lng thng tin tt, tin cy cao, bng tn thng tin rng (2
11kHz) dung lng ln, thng c th truyn 2700 ng thoi. Cng vi s tng
ln ca dung lng li in, cc mng in ln sau ny s tng bc dng thng
tin vi ba thay cho thng tin ti ba.
2 - 5 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao ng dy in cao p phi bo m duy tr khong cch cn
thit i vi ng dy thng tin?
p: nh hng (v mt thng thoi v an ton) ca ng dy in lc i
vi ng dy thng tin ph thuc rt ln vo hnh thc tip t ca im trung tnh
trong h thng in lc cp in p mng in, chiu di song song. Khi bnh
thng, in p v cng dng in ca ng dy ti in ba pha l cn bng;
nh hng cm ng in t i vi dy thng tin tng i nh. Nhng, nu
khong cch qu gn th do khong cch gia ng dy thng tin i vi ng dy
ti in ba pha khng u nhau, s gy nhiu in t i vi dy thng tin, nh
hng cht lng thng thoi. Nu dng in ba pha khng cn bng th nh hng
i vi dy thng tin cng ln. c bit l khi trn ng dy in lc im trung
tnh trc tip tip t m xy ra s c mt pha tip t th dng in ngn mch rt
ln. T trng do n sinh ra s to ra th in ng cm ng rt ln trn ng dy
thng tin song song vi n, uy hip s an ton i vi nhn vin thng tin v thit b,
nu l dy thng tin ng st th c th gy nn ng tc nhm tn hiu ng st.
Do , gia ng dy thng tin vi ng dy truyn ti in phi bo m
khong cch cn thit.
2 - 5 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
- Trang 41 -
- Trang 42 -
2 - 6 Nhng vn khc
2 - 6 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao khi chn thit b in khng ch phi xem xt in p, cng
m cn phi xem xt n nh ng thi?
p: in p, cng dng in l ch ph ti m thit b in c th chu
c trong tnh hnh bnh thng, mt khi xy ra ngn mch th ng lc gia cc pha
rt ln, ng lc ny ph thuc vo ln ca dng in ngn mch h thng, nu
khi xy ra ngn mch, thit b in chu khng ni ng lc gia cc pha th thit b
ny khng th vn hnh an ton. Vi th phi xt n n nh trng thi ng
(ng thi).
2 - 6 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ma ng, trn thit b in ng vn bng, c nh hng g khng?
p: Theo kinh nghim, tnh nng cch in ca bng khi mi ng tng i
cao, nhng sau mt lc, do b mt dnh bi, bt than, s lm gim tnh nng cch
in. Cn phi tm cch loi b, nu khng s xy ra s c.
2 - 6 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: n ch bo trn t cng tc cao p l 110V, nu mc n ch bo vo
ngun 110V, ti sao phi mc ni tip mt in tr?
p: Theo qui nh chung, bng n 110V, u vo ngun in 110V th khng
c vn g. Nhng n ch bo l sng lin tc, m sng khng c yu cu
nghim ngt, nu trc tip u vo ngun in 110V th tui th ca bng n
tng i ngn, phi thng xuyn thay. Mc ni tip mt in tr, gim thiu
dng in chy qua bng n, tuy sng gim mt t nhng tui th ca bng n
c di hn.
2 - 6 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao n dng ch bo trng thi ng cu dao ca b ngt
mch phi mc ni tip vo trong mch v cun dy chia cu dao? n mu lc
dng ch bo trng thi chia cu dao, phi mc ni tip vo trong mch v b
tip xc ng cu dao? V n tn hiu u c in tr mc ni tip?
p: Bi v, khi mc ni tip n tn hiu mu vo trong mch v cun
dy chia cu dao, do phn ln in p t trn n tn hiu, s khng lm cho cun
dy do dng in chy qua m c ng tc chia cu dao. Cng l do nh vy, n
mu lc mc ni tip trong mch v cun dy tip xc ng cu dao s khng dn
n ng tc ng cu dao, hn th cn c th biu th tnh hon chnh ca mch v
ng v chia cu dao. V d, khi n sng, va chng t trong mch chia cu dao
c th tin hnh thao tc bc tip theo, mch nhy cu dao khng ch dy ci iu
khin, cu ch, cun dy chia cu dao u sn sng. V n tn hiu mc ni tip
trong mch v ng chia cu dao trnh c ng tc nhm khi dy tc bng n
ngn mch, nn n tn hiu u c u ni tip mt in tr tng i ln.
- Trang 43 -
- Trang 45 -
CHNC III
KH C IN
3 - 1 nh hng ca mi trng i vi kh c in
3 - 1 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: iu kin t nhin ca vng cao nguyn c nh hng g ti s hot
ng bnh thng ca thit b in?
p: iu kin t nhin ca vng cao nguyn c nh hng n kh nng
kh h quang v tn nhit ca thit b in. iu kin tn nhit ca vt cht pht
nhit ph thuc vo mt khng kh, khng kh cng long th tn nhit cng kh
khn, m khng kh vng cao nguyn l tng i long, s tn nhit tng i kh
khn. H quang in l mt hnh thc phng in ca cht kh, n chu nh hng
ca iu kin mi cht. Do tng i cao so vi mc nc bin, kh p thp, kh
h quang tng i kh khn. Cho nn, khi thit k v ch to thit b in vng cao
nguyn cn xem xt y n nhn t ny.
3 - 1 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Cng tc cao p th nghim vng ng bng khi s dng vng cao
nguyn cn phi xt ti h s hiu chnh cao so vi mc nc bin, nng cao
in p th nghim, cn s tng nhit th khng cn hiu chnh, ti sao?
p: Cng vi s tng ln ca cao so vi mc nc bin, mt khng
kh gim, in p xuyn thng ca khng kh cng gim theo, lm gim cng
chu p cch in ngoi. Do , phi tin hnh b cch in i vi cng tc cao p
th nghim vng ng bng m c s dng vng cao nguyn, nhn vi h s
hiu chnh cao X, nng cao in p th nghim. X = 1/( K -
H
). Trong
10.000
- Trang 47 -
3 - 2 ng bc (lng) v v s
3 - 2 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao phi lp thm chp che chn bng kim loi phn u ng bc
cao p?
p: Trong khi vn hnh, in p tc dng ln ng bc cao p l kh cao, cc
dn in ca ng bc thng l cc ren trn km m c (cu) lc gic, in trng
cc b gc cnh ca m c kh mnh, d lm cho cht kh ion ha to ra gii
phng in t dy chuyn, hnh thnh phng in qung tn, tn hao cng sut. Nu
lp thm chp che chn bng kim loi phn u ng bc, s tng thm bn knh
cong ca in cc, gim thp cng t trng phn u ng bc th c th trnh
c phng in qung tn, cng cn nng cao c in p xuyn thng gia cc
pha phn u ng bc hoc phn u v ngoi, gim thiu s c. V th, ni chung,
phi lp chp che chn bng kim loi cho phn u ng bc cao p.
3 - 2 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao ng bc cha du 110kV phi tin hnh th cch in, cn ng
bc kiu t in li khng phi th cch in?
p: ng bc np du 110kV khng phi l kt cu kn hon ton, dng du
cch in l chnh, trong khi vn hnh d b ht m, c th thng qua th cch
in gim st cch in ca n mt cch hu hiu, ng bc kiu in dung
dng giy du hoc giy keo nha l kt cu hon ton kn, hi m kh xm nhp,
cch in chnh khng ch c du cch in m cn c giy ngm du hoc giy
nha; kh ly mu du; v ng bc l kt cu kn hon ton, khi ly du phi b
sung du bng phng php bm chn khng, cng ngh tng i phc tp, cho
nn qui trnh qui nh ch khi th cch in mt ng bc mu , c nghi ng tnh
hnh cch in ca n th mi ly mu du th.
3 - 2 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Vch trong ng bc bng s 35kV c phun mt lp nhm c tc dng g?
p: Cng in trng gia ng bc bng s 35kV v b mt cc dn
in kh ln, d sinh ra phng in cc b. Nu phun mt lp nhm ln vch trong
ng bc bng s, v dng phin l xo tip xc vi cc dn in th in th hai bn
bng nhau. Khng kh bn trong ng bc s s khng chu in p, khng kh b mt
cc dn in cng khng sinh ra in qung, t nng
cao c in p chp rch ca ng bc bng s.
3 - 2 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trn mt bch gia ng bc kiu t in 60
ngn vn (kV) tr ln, thng c lp ng bc nh, n c
tc dng g?
p: Trn mt bch gia ca ng bc t in
thng c lp hai ng bc nh, ng bc nh 1 l dn
bn cc lp
- Trang 48 -
- Trang 50 -
3 - 3 S sn sinh v dp tt h quang in
3 - 3 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi ngt mch bng cng tc, in p v cng dng in tr s
no th c th khin gia cc u tip xc sn sinh ra h quang in?
p: Khi ngt in bng cng tc, nu din p trong mch in khng di
10 ~ 20V, dng in khng di 80 ~ 100mA th c th sinh ra h quang in gia
cc u tip xc
3 - 3 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi ming phun ngang ca bung tt h quang b ngt in du qu
ln hoc qu nh s c nh hng g i vi dp tt h quang?
p: B ngt in du hin nay li dng tc dng thi h quang bng p lc
nh nng lng bn thn to ra khi cng dng in xoay chiu vt 0, dp
tt h quang. Nu ming phun ln, p lc khng th duy tr mc nht nh, nng
lng (p lc) do h quang in tch ly c gii phng rt nhiu, nu p lc
khng cao, kh tt h quang, nu ming phun qu nh? mc d p lc tch ly
cao, nhng tc thi h quang n gii hn, nhit lng ca ct h quang kh
tn ra c, s kt hp, khuch tn ca in tch dng m, ion km, khi dng xoay
chiu qu 0 th h quang in cng kh b dp tt. Do , ming phun va phi l
ht sc quan trng, c th thng qua th nghim, nghim cm xc nh.
3 - 3 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao ko tch h quang in xoay chiu so vi h quang in mt
chiu d b tt hn?
p: H quang in xoay chiu do dng in xoay chiu c tr s 0 tc th
nn khi cng dng in qua im 0, khe h h quang khng c dng in. Nu
khi dng in xoay chiu qua im 0 ri tng ln, th in p khi phc trn u tip
xc khng th lm cho khe h h quang chy li (xuyn thng li) th h quang s
tt. Nu h quang chy li, nhng do khong cch ko u tip xc tng ln khin
in p xuyn thng khe h h quang tng ln th khi dng in xoay chiu vt qua
im 0 ln tip theo cng d tt. V c tnh ny, h quang in xoay chiu tng
i d tt.
H quang in mt chiu do in mt chiu khng c c tnh qua im 0,
hn na nng lng t trng do in cm mch in tch tr, gy ra qu p trn
u tip xc khi ko u tip xc ra, do ch n thun ko di khong cch th kh
dp tt c h quang in mt chiu, phi lp thm bung dp h quang.
3 - 3 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Nng cao tc ct cu dao ca b ct mch, ti sao c th gim kh
nng h quang chy li v nng cao kh nng dp h quang?
p: Nng cao tc ct ca b ct mch, tc trong thi gian nh nhau,
khong cch gia u tip xc tng ln tng i ln, cng in trng gim,
phi hp bung dp h quang tng ng khin n c tc dng dp h quang mnh
trong thi gian ngn li c th lm cho khe h thu c cng cch in tng
- Trang 51 -
i cao trong thi gian tng i ngn sau khi tt h quang, gim thiu kh nng h
quang chy li.
3 - 3 - 5 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao b ct mch cao p u p dng nhiu ca ngt?
p: Mi pha ca b ct mch cao p u c hai hoc nhiu ca ngt ni
tip. Tc dng ca n l: (1) C th gim thp in p trn mi ca ngt, t lm
gim
in p khi phc ca khe h h quang. (2) C th chia ct h quang in thnh
nhiu
on h quang nh trong hnh trnh ca u tip xc bng nhau, th h quang in
ca nhiu ca ngt so vi mt ca ko c tng i di hn, t tng c
in tr khe h h quang. (3) Tc ct cu dao ca tng nhiu ca ngt tng ln,
tc khi phc mc mi cht cng tng ln. Do , nhiu ca ngt c tnh nng
kh h quang tng i tt, cho nn b ct in cao p u p dng nhiu ca ngt.
3 - 3 - 6 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trong thit b khi ng xoay chiu dung lng tng i nh, ti sao
thng thit k u tip xc thnh kt cu kiu cu hai chn ngt nh hnh 3 - 3 6?
p: p dng hnh thc kt cu ny l tnh n vn
dp tt h quang. Bi v khi tch u tip xc ra, th
in th khng gian gia hai u tip xc (hnh thnh mt
i in cc) phn b khng u, gn cc m c in
th cc m 100 - 250V, sau
khi dng in vt tr s 0, dng in lp tc ngc pha,
nu lc ny in p ngun ca hai u in cc thp hn tr s in th ging ny
th h quang in s khng th chy li m b dp tt. V th, s lng i in cc
cng nhiu th tng in th cc m ging cng cao, h quang in mun chy li
phi c in p tng i cao mi c; tc s i in cc cng nhiu th h
quang in cng d tt.
3 - 3 - 7 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao khi b ngt mch ngt ng dy di khng
ti th s chy li
cn khi ngt ng dy di c ph ti th khng d chy li?
p: y ch yu l tc dng ca vic gia ng dy
vi t tn ti in dung (nh hnh 3 - 3 - 7). Trc khi b ngt mch DL ngt ra th
t C ca ng dy np in. Sau khi DL ngt ra in tch trn C do khng c
mch kn nn khng th gii phng. Do , khi nghim trng nht, ng dy i vi
t vn duy tr mt in p pha m cc tnh khng i (cc tnh ca n chnh l cc
tnh ca ngun in thi im b ngt mch ngt), nhng cc tnh bn A ngun
in ca DL vn thay i theo s thay i ca ngun in. Khi in th im A
bin i c cc tnh ngc vi cc tnh in th ca im B bn mch in th
in p tc dng ln gia hai im A, B tng i cao, thm ch c th t gp hai
ln in p pha, d lm cho DL chy li. Nu ng dy di mang ph ti v c dy
- Trang 52 -
- Trang 53 -
3 - 4 u tip xc
3 - 4 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Hao mn do in u tip xc ca cng tc xy ra nh th no? C
u tip xc cn lp l xo, c tc dng g?
p: Trong qu trnh ng cu dao, u tip xc ca cng tc do va chm c
gii v sc in ng, sinh ra rung khin b mt u tip xc sinh ra mn do in,
bi v khi u tip xc rung ny th gia u tip xc ng v anh phi tch nhau ra
mt khong cng vi s x dch t nh n ln ca khong cch gia u tip xc
ng v anh ln lt xut hin cu kim loi th lng v h quang in, nhit rt
cn, n ni b mt u tip xc c mt phn kim loi b nng chy. Trong qu
trnh tip xc ln sau, gia u tip xc ng tnh s c s trt tng i, ko i
phn kim loi nng chy, kim loi nng chy cng s bn ra hoc bc hi, v th
l kim loi u tip xc cng ngy cng t, hnh thnh mn do in u tip xc.
Nu lp l xo ln u tip xc khin cho khi u tip xc ng, tnh tip xc nhau
s c sc p ca l xo nht nh, gim c bin rung ca u tip xc, t
gim thiu mn do in u tip xc.
3 - 4 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Vt liu u tip xc dp h quang ca b ngt mch cao p, ti sao
khng th dng bc hoc ng thun cht?
p: B ngt mch cao p trong qu trnh ng ngt, s sinh ra h quang in
gia u tip xc dp h quang. Nhit ca h quang s khin kim loi u tip
xc nng chy, bc hi hoc bn ra, gy nn chy r v chuyn i vt liu; khi b
ngt mch cao p ng, s va chm c hc gia u tip xc ng, tnh cng kh
ln; hn na bn thn u tip xc i hi tnh nng dn in phi tt. Vy m c
tnh ca bc hoc ng thun cht khng th cng lc p ng yu cu ca c ba
mt trn. Nu dng Vonfram c im nng chy cao (thng chim 50 - 80%) cng
vi kim loi c dn in cao (bc, ng) t hp thnh vt liu phc hp bc vonfram hay ng - vonfram th c th t c c tnh tng i tt v tnh nng
dn in, di tc dng ca h quang in b chy hng t, c cng c hc v
tnh do nht nh, tng i d gia cng v thun tin to hnh mt ln.
in?
- Trang 54 -
Hi: Khi kim tra sa cha thit b in, c th dng gi si bng lau chi
bn trong khng?
p: Khng c. V khi lau chi, gi si bng c th rng rt st li trong
thit b in, nh vy sau khi thng in, c si bng m gy nn nh thng i vi
t hoc gia cc pha. Do , khi kim tra, sa cha thit b in ch cho php dng
vi trng mn lau bn bn trong.
3 - 4 - 14 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: u tip xc nh th hin hnh 3 - 4 - 14, ti sao u tip xc h
quang phi ngoi u tip xc lm vic? .
p: Bi v, u tip xc hai bn c
dng in song song m ngc pha thy qua,
do sinh ra mt loi lc in ng y ra
ngoi, n y h quang in do u tip xc
dp h quang sinh ra tt ra ngoi, trnh h
quang ny lm tn hi u tip xc lm vic,
nn phi t u tip xc dp h quang ra ngon u tip xc lm vic.
- Trang 57 -
3 - 5 B ngt mch du
3 - 5 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi b ngt dn c nh SW6 - 220 m ngt dng in ngn mch th
trong b ngt sinh ra p lc rt cao m ng s ca bung dp h quang v ng s
ca tr d u khng phi l ng s cng cao, ti sao ng s khng b v?
p: Bung dp h quang ca b ngt mch ny lp trong ng thp thy tinh
cng cao, ngoi ng dng ng s lm kn. Do ng thp thy tinh chu c p
lc
ca bung dp h quang, ng s ch dng trnh nh hng ca iu kin kh hu
bn ngoi i vi bung dp h quang khng truyn cho ng s, u di m nhm
c van chn ngc. Khi trong bung dp h quang khng c kh p cao th b thp ca
van chn ngc m, lm cho du trong ng thp thy tinh thng vi du trong ng
s bung dp h quang, hp c cu gia, ng s tr , gi y, khi trong bung
dp h quang sinh ra kh p cao, di tc dng ca p lc b thp ca van chn
ngc s dng ng thng du gia ng thp thy tinh vi ng s, lm cho ng s
khng phi chu p lc cao, trnh c ng s bung dp h quang v ng s tr
b v.
3 - 5 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi b ngt mch du kiu SN 10 - 10 chia cu dao, ti sao tay n tip
xc ng li chuyn ng xung?
p: Khi b ngt mch du kiu SN 10 - 10 chia cu dao, tay n tip xc
ng chuyn ng xung s c cc u im sau:
(l) C th lm cho phn gc h quang khng ngng tip xc vi du mi, tng
nhanh lm ngui gc (chn) h quang khin h quang d tt.
(2) Cht kh ca du b nhit cao ca h quang din phn gii ra, cng vi
ion ng, hi ng dn in s nhanh chng ra khi ng h quang bn trn khin
cng mi cht khe h h quang nhanh chng khi phc.
(3) Khi cn dn in h xung th mt phn du pha di b ngt mch v
cn dn in s c dn vo ng thng du ph ca bung dp h quang, c
tc dng thi c hc h quang, c li cho vic lm tt h quang dng in nh.
(4) Cn dn in c th ch to tng i ngn, va tit kim nguyn liu
ng va c li cho vic nng cao tc chia cu dao.
3 - 5 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: T iu khin thao tc ca b ct mch nhiu du kiu DW 8 - 35 th
t mt bn, ti sao t iu khin thao tc ca b ngt mch nhiu du kiu DW
1 - 35 li mt chnh?
p: Qua s dng thc t nhiu nm, do t iu khin ca b ngt mch
nhiu du kiu DW 1 - 35 t mt trc (bng tay), an ton cch vt mang
in khng ln, khi u u dy khng chc, u ni, dy dn b hng s d xy ra
s c vt dn in ri ln u ngi iu khin. V th khi thit k ln th 8, t
iu khin ca b ngt mch nhiu du kiu DW 8 - 35 i sang mt bn.
- Trang 58 -
to ra hnh thnh mch t khp kn men theo vch kt, sinh ra mt t thng rt cao.
Dng in xoy do n sinh ra v tn hao t tr khin kt du pht nng.Do phi
m mt khe h trn kt du v hn li bng ng thau nhm tng t tr ca mch
t, gim thiu s pht nng ca kt du.
Cn khi b ngt mch nhiu du t 35kV trng thi thng mch, dng
in chy vo t mt bn nh np kt v chy ra qua mt bn khc, cho nn trong
kt du, dng in vo mt bn ra mt bn ngc chiu nhau, t thng sinh ra trit
tiu nhau, v th kt du khng b nng nn khng cn hn ng thau.
3 - 5 - 12 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao trn ca ngt ca b ngt mch t 110kV tr ln u phi mc
song song mt t in?
p: Nu ca ngt ca b ngt mch khng mc song song t in th mch
in ng tr ca n nh hnh (a). Trong , U l ip p ngun, Cd l in dung ca
ca ngt sau khi tt h quang, Co l in dung ca hm c cu gia i vi t. V
Cd v Co trong b ngt mch t du u l vi chc F, c th coi nh gn bng nhau
cho nn in p trn ca ngt ln lt l: Ul = U.(Cd + Co)/(2 Cd + Co) = (2/3)U; U2 =
U.Cd / (2Cd + Co) = (1/3)U. Qua c th thy in p ca bung dp h quang th
nht kh ln, kh dp c h quang, tc lm gim kh nng dp h quang ca b
ngt mch. Nh hnh (b), nu c mc song song mt t C (1000 ~ 2000 F) vo trn
ca ngt m C >> Co th:
(C + C d ) + C o
1
U U
2(C + C d ) + C o
2
C + Cd
1
U2 =
U U
2(C + C d ) + C o
2
U1 =
- Trang 64 -
in?
- Trang 66 -
- Trang 68 -
ngn
hn kiu c?
- Trang 71 -
in
nh mt cch tin cy khng?
- Trang 73 -
- Trang 74 -
Hi: Khi u thng thit b phn phi in phi ng cng tc cch ly trc
ri ng b ngt mch. Khi ngt th trc tin ngt b ngt mch ri n ngt cng
tc cch ly. Ti sao?
p: Do hn ch v cu to, ni chung cng tc cch ly khng th u thng
hoc ngt dng in tng i ln, nu khng s dn n h quang tng i ln,
rt d chy cng tc; thm ch c th gy ra s c thng vong ngi hoc ngn
mch ngun in. Cn b ngt mch du hoc b ngt mch khng kh do p dng
cu to thch hp, c th lm tt h quang, khng n ni dn n hu qu xu ni
trn, nn khi u thng thit b phn phi in th trc tin ng cng tc cch ly ri
ng rle, cn khi ngt th ngt rle trc ri ngt cng tc cch ly sau.
3 - 8 - 12 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi thao tc cng tc cch ly, lc ngt phi nhanh, lc ng thng phi
chm chm mt t. Ti sao?
p: Cng tc cch ly thao tc khi khng c ph ti, lc ct cng tc cch ly,
phng nga trong mch kn cn t ph ti, khi ngt, sinh ra h quang lm hng
u tip xc, cho nn phi ht sc nhanh, khin h quang nhanh chng tt.
Khi ng thng cng tc cch ly, phng nga thao tc c ph ti gy ra s
c, cho nn cn ng chm mt t. Khi mc tip xc mt im, nu trn u tip
xc c h quang th phi lp tc ko xung kim tra ph ti c trong mch v hoc
c ch ngn mch chng, khc phc xong mi li thao tc.
3 - 8 - 13 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi thao tc cu dao mt pha trong ngun in ba pha cao p, ti sao qui
nh nghim ngt: ngoi vic phi s dng cn cch in ra, cn phi ngt pha gia
trc ri mi ngt cu dao hai bn?
p: Khi ngt cu dao mt pha, trong a phn trng hp, trn pha b ngt
trc tuy cn in p nhng khng sinh ra h quang mnh ngoi tr ngt dng in
khng ph ti ca bin th ng lc, m khi ngt c ph ti cu dao mt pha th
hai, s sinh ra h quang rt mnh khin cho c chp rch gia cc pha cnh nhau.
Cho nn, ngt cu dao mt pha gia trc th khong cch gia hai pha tng ln, ri
ngt cu dao mt pha khc, s khng xy ra chp rch gia cc pha.
3 - 8 - 14 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi thay cu ch bn cao p ca my bin th, ngoi bn cao p ra, cng
tc pha thp p ti sao cng phi ngt?
p: Mc ch thao tc nh vy ch yu l phng nga phn bin p ca
li in c th xu ra, tc nguy c xy ra hin tng cung cp in ngc li t
pha thp p thp do my bin th vn hnh song song.
- Trang 77 -
3 - 9 Cu ch
mc?
kim loi. in tr ca loi cht ny nh hn nhiu ct thch anh, hnh thnh mch
dn in, h quang kh tt. Nu ht ct thch anh qu ln, cng khng c li cho
vic kh h quang. Tuy gia ht ct th to c khe h tng i ln, h quang c th
thm nhp tng i tt, nhng din tch b mt lm ngui ca ton b vt liu
chn tng i nh khng lm ngui h quang v hp thu nng lng h
quang. Cho nn ln ca ht ct thch anh phi thch hp.
3 - 9 - 5 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trong cu ch ct thch anh c dng in nh mc cao, dy cu ch ca
n thng dng vo si mc song song. Ti sao khng dng mt si cu ch tng
i ln thay?
p: Khi nhng si dy cu ch tit din nh b nng chy trong ct thch
anh, hnh thnh h quang, ct thch anh s hn ch s m rng ng knh ca h
quang. Nhit ca nhng tia h quang nh d b tn pht t c th nhanh chng
tt h quang. Khi dng mt si dy cu ch tng i ln, tit din ca h quang
cng ln, ngui tng i chm, khng c li cho vic tt h quang.
3 - 9 - 6 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao cu ch kiu kn c cha vt chn khng c dng vi thit b
trn tu thuyn.
p: V dung lng ngt dng ca loi cu ch ny ph thuc vo mc
kh ro ca ct thch anh dng chn trong n. Trn tu thy, do tu chng chnh v
chn ng khin tnh nng kn ca ng cu ch d b ph hoi, hi m nhanh chng
xm nhp, lm gim hoc ph hoi c tnh bo v ca cu ch.
3 - 9 - 7 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao trn cu ch ngoi vic phi ghi r cng dng in nh
mc ra, cn phi ghi r in p nh mc?
p: Cu ch l li dng hiu ng nhit ca dng in bo v ngn
mch. Khi ch c bo v xy ra ngn mch, dy cu ch s nng chy, ct khi
mng. Nhng dy cu ch ch l mt on ngn trong mch in. Sau khi dy cu ch
t, ch ngt khng c sinh ra h quang, do yu cu dy cu ch phi c di
tng ng vi in p h mch. V th, di ca li cu ch mc no th in p
h mch cho php cng phi mc ny cho nn phi ghi r tr s in p nh mc.
3 - 9 - 8 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao cu ch cao p c chn ct thch anh, khng th dng trn mng
in cao hn hoc thp hn ip p nh mc ca n, m ch c th s dng trn
mng in c in p bng vi in p nh mc ca n?
p: Cu ch c chn ct thch anh khi cu ch b t, h quang chy trong khe
ct thch anh, da vo nguyn l khe hp lm tt h quang, h quang tip xc
cht vi vt liu chn chung quang b lm ngui nn tt. Kh nng lm tt h quang
ca n tng i mnh, c th lm tt h quang trc khi dng in t ti tr s
nh, c tc dng hn dng. Nhng n d sinh ra qu p, tnh trng qu p ca n ph
thuc vo in p ni s dng. Nu s dng trong mng in thp hn in p nh
mc, qu in p c th t 3.5 ~ 4 ln in p pha, khin mng in sinh ra in
- Trang 79 -
qung, thm ch ph hoi thit b trong mng in. Nu s dng trong mng in
cao hn in p nh mc ca n th qu p do cu ch sinh ra c kh nng dn n
h quang chy li, khng th lm tt c, hoc gy chy v cu ch, nu s dng
trong mng in bng vi in p nh mc th qu p khi t cu ch ch gp 2 ~ 2.5
ln in p pha ca mng in, hi cao hn in p dy ca thit b mt t cho nn
khng nguy him.
3 - 9 - 9 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Liu c th s dng cu ch kiu RM 220V trn mng in 380V?
p: Khng c. V phin nng chy ca cu ch kiu RM 220V ch c hai
ch tit din tr nn hp, khi n nng chy, c th tt h quang trong mng in
220V. nu s dng vo mng in th 380V th mi ch ngt h quang phi chu
in p gp 1.73 ln in p h quang thit k, do di kh h quang ca khe
h h quang khng , n i hi phi c 4 ch ngt h quang mi c th lm tt h
quang mt cch tin cy. Cho nn, cu ch kiu RM 220V khng th s dng trn li
in 380V.
3 - 9 - 10 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Vt nng chy trong cu ch c im nng chy thp v im nng chy
cao c g khc nhau? Ti sao vt nng chy c im nng chy thp thch hp dng
lm bo v qu ti, cn vt nng chy c im nng chy cao thch hp dng bo v
ngn mch?
p: Vt nng chy c im nng chy thp l do ch, km, thic v hp kim
thic ch (antimon) t hp thnh. Nhit lm vic ca n khng chnh lch my so
vi nhit nng chy, h s nng chy tng i nh, tc kh nng ngt ca n
tng i nh. l v khi iu kin di v in tr u c nh th in tr
sut ca im nng chy thp tng i ln. Tit din ca vt nng chy c xu th
tng ln tng ng. Cho nn khi ngt h quang, hm lng hi kim loi trong khe h
h quang tt rt ln, n s gim thp kh nng ngt nn thch hp dng lm bo v
qu ti trn u cui mch nhnh ca mch cp in m dng in ngt mch
khng ln.
Vt nng chy c im nng chy cao ch yu c bc v ng. My nm gn
y dng nhm lm vt liu cht nng chy. Nhit lm vic ca n chch lch
rt ln so vi nhit nng chy, h s nng chy rt ln. Do in tr sut ca n
thp, cho nn din tch tit din ca vt nng chy tng i nh, c kh nng ngt
tng i cao. Thch hp dng lm bo v ngn mch m yu cu thi gian nng
chy phi rt ngn, kh nng ngt phi rt cao.
3 - 9 - 11 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Cht nng chy ca cu ch dng nhng vt liu no? Vt liu dng vi
cao p, thp p c ging nhau khng?
p: Ni chung, vt liu kim loi dng ch to vt nng chy c: ch, hp
kim ch thic(antimon), km, ng, bc, v.v... Vt liu lm vt nng chy in p
thp (500V tr xung) thng dng ch, hp kim ch thic (antimon) v km. Bi v
im nng chy ca chng thp (ln lt l 327oC, 200oC V 420oC). Khi xy ra
ngn mch, d nng chy, nhng tnh dn in ca n km, nn khi dng cc vt
- Trang 80 -
liu ny ch to vt nng chy th tit din s tng i ln, khi vt nng chy ri
t hi kim loi hnh thnh di tc dng ca h quang c lc nh hng khng
nghim trng lm n kh nng lm tt h quang. Nhng trong cao p, do dn in
km. Vt nng chy ln, hi kim loi di tc dng ca h quang lm cho vic th
h quang kh khn, nn thng i sang s dng ng v bc.
3 - 9 - 12 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao phin nng chy ca cu ch kiu ng giy thp kn, ni chung
u dp bng phin km m khng dng phin ng?
p: Do ng nng chy ca cu ch cun bng giy thp. Nu dng ng lm
phin nng chy th nhit trong ng s lun lun t khong 1000 oC, nh vy s
lm chy sm vch trong ca ng. Phin nng chy bng km, khng nhng im
nng chy ca n tng i thp (420 oC) m c tnh nng chy cng tng i tt.
3 - 9 - 13 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao vt nng chy ca cu ch in p thp c loi lm thnh hnh
dng nh hnh 3 - 9 - 13?
p: Sau khi vt nng chy ca cu ch in p thp lm thnh hnh dng nh
hnh v, do in tr v mt dng in phn hp tng i ln, nn nhit
lng sinh ra ch hp s nhiu hn ch rng. Khi lm vic
bnh thng, nhit lng ca ch hp s truyn n ch rng
v u tip xc ta vo trong mi cht chung quanh. Khi dng
in qu ti hoc ngn mch chy qua, nhit lng sinh ra
ch hp khng kp truyn dn khin ch hp nhanh chng nng
ln n im nng chy nn b nng chy, hnh thnh mt s
on h quang ngn. Di tc dng ca trng lc, ch rng ca vt nng chy cn
li s ri xung, khin h quang b ko di lm tt nhanh h quang.
3 - 9 - 14 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Liu cu ch c th bo v qu ti cho ng c khng ng b khng?
p: Khng c. cu ch khng b nng chy khi khi ng ng c,
dng in nh mc ca cu ch phi ln hn dng in nh mc ca ng c 1.5 ~
2.5 ln. Nh vy, cho d ng c qu ph ti 50% th cu ch vn cha nng
chy; nhng vi ng c th chu c mt gi b chy ri. Cho nn, cu ch ch
c th bo v ngn mch cho mt in, dy dn, thit b cng tc, ch khng c
tc dng bo v qu ti. Ch c lp thm rle nhit mi c th bo v qu ti cho
mt.
3 - 9 - 15 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao cu ch pha cao p ca b h cm in p li dng dy hp
kim ng m khng dng dy nng chy bnh thng
p: Cu ch pha cao p b h cm in p l dng ngt dng in
ngn mch. Dy cu ch ni chung trong ng chn ct thch anh nhm c li cho
vic lm tt h quang. hn ch dng ngn mch tr khng ca dy cu ch phi
ln mt cht, do phi cn di nht nh, nhm gim thiu tr s nh sng.
Nu dng dy hp kim ng lm dy cu ch th do cng c hc ca n tng
- Trang 81 -
( )
- Trang 83 -
- Trang 85 -
3 - 10 Cng tc khng kh t ng
3 - 10 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: L sch kh h quang trong thit b kh h quang ca b ngt mch
khng kh t ng ti sao phi lm bng thp? Bn ngoi thp sao li cn phi m
ng (hoc km)?
p: Thit b kh h quang ca b ngt mch khng kh t ng (nh kiu
DZ1, DW2) lm vic da vo nguyn l li dng h quang ngn, tc khi u tip
xc ngt th h quang sinh ra gia du tip xc s b ht vo trong l sch kh h
quang. L sch s chia ct h quang thnh rt nhiu on nh (h quang ngn)
lm tt h quang. Mun gim thi gian tt h quang th phi nng cao tc ht h
quang vo l sch. Qua th nghim chng minh rng, vi cc iu kin khc nh
nhau, trong phm vi tt c dng in ngt, thi gian bn tt h quang ca l sch
thp u nh hn ng. l do l sch thp c hiu ng gn st lm tng lc ht.
Do c tnh ny ca l sch thp, nn l sch kh h quang phi lm bng thp.
Nhng thp rt d b xy ha dn n b g. V th p dng phng php m
ng ln l sch ( tin li v cng ngh, cng p dng m km) bo m tnh
chu n mn ca l sch.
- Trang 86 -
- Trang 87 -
3 - 11 Nam chm in
3 - 11 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao lc ht ca nam chm in khi khi ng l nh nht, khi ht l
ln nht?
p: Lc ht ca nam chm in mt chiu t l thun vi bnh phng mt
t thng trong khe h khng kh. Sau khi ht ngm li st, khe h khng kh rt li
n v tr nh nht, t tr ca mch t cng gim n tr s nh nht. Lng t
thng trong st in t (nam chm in) = NI/R. Do t th NI ca nam chm in
mt chiu khng i, t tr R li gim n tr s nh nht, do t thng tng
n tr s ln nht, mt t thng cng t tr s ln nht, cho nn lc ht cng l
tr s ln nht. Ngc li, khi khi ng, lc ht nh nht.
3 - 11 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trong h thng t kiu van mt chiu dp cc c tc dng g?
p: Lp dp cc ln li st va tng c dn t ca khe h lm vic 1,
va tng c dn t ca khe h r t 2 (xem hnh 3 - 11 - 2a). Khi hm st v
tr ngt (h), li st trng thi khng bo ha s tn ti ca dp t lm tng lng
t thng trong khe h lm vic, tng lc ht khi hm st v tr ng (hp), li st
xung s khng r rt. Nhng phin ng khng c hnh thnh mch vng, nu
khng bn trong s c in p cm ng, sinh ra dng in ngn mch, tng thm tn
hao v nhit .
3 - 11 - 12 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi s dng nam chm in xoay chiu lm b hm, ti sao phi xt n
s ln thng mch mi gi ca n?
p: V dng in cun dy ca nam chm in xoay chiu thay i theo v tr
ca hm st. Khi hm st v tr ngt, tr khng ca cun dy hu nh bng in
tr ca dy dn, cn thi im hm st bt u ht, dng in s ln hn khong 10
~ 20 ln so vi khi v tr ng. S tng nhit ca cun dy chu nh hng ca
dng in xung kch nhiu ln l tng i ln, nn khi s dng nam chm in
xoay chiu cn cn xt n s ln thng mch mi gi.
3 - 11 - 13 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: inh tn ca li st nam chm in xoay chiu ti sao ch dng mt hng
m khng dng hai hng?
p: inh tn nu dng hai hng hoc nhiu hng c th nng cao cht lng
tn ca li st, nhng inh tn hai hng hoc nhiu hng s cng vi tm kp hai
mt ca li st hnh thnh cun dy ngn mch, s sinh ra dng in cm ng, tng
tn hao v c th nng cao cc b, nn khng c ng dng. Cho nn ch c th
ng dng thit k mt hng.
- Trang 91 -
3 - 12 B tip xc
3 - 12 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Vng ng ngn mch trn li st b tip xc c tc dng g?
p: Cng dng din xoay chiu lun thay i v ln v chiu, trong
khi thay i, phi khng ngng i qua tr s 0 khi dng
in trong cun dy in t l 0 lc ht gia li st
cng st xung tr s 0, do tc dng ca l xo, li st s
tch ra, nhng thi gian tr s 0 rt ngn, lc ht mau
chng t tr s 0 tng ln, khin li st cha tch ra d
ht tr li, li st c th khng ngng ht, tch khin
cng tc sinh ra tp m chn ng. Nu trn b mt li
st tng thm cun dy ng ngn mch, th khi ng
sc t chy qua cun dy ng khin mt phn t
thng 2 (xem hnh 3 - 12 - 1) trong cun dy ng i sau t thng l ngoi cun dy
ng, tc gia 2 v l c lch pha. Khi l 0 th 2 khng bng 0, khi 2 l th l
khng bng 0 cho nn tng lng t thng c th duy tr mt tr s nht nh tr
ln, khin sc ht khng nh hn lc ko ca l xo, li st s khng tch ra, do
loi tr c tp m chn ng.
3 - 12 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: C b tip xc xoay chiu v mt chiu, lm sao phn bit my?
p: Phn bit c chng t vt liu v kt cu ca li st b tip xc. V
ln v chiu t thng ca b tip xc xoay chiu lun thay i, nn li st ca n
do cc phin thp silic xp chng ln nhau m thnh. Cn t thng ca b tip xc
in mt chiu l c nh, thng thng li st ca n do thp tm v thp trn to
thnh. Ngoi ra, i vi b tip xc xoay chiu, do khi t thng qua O s gy nn
rung v tp m ca con chy, nn trn li st c lp vng ngn mch trnh xy ra
rung; cn b tip xc in mt chiu do t thng c nh nn khng cn lp vng
ngn mch.
3 - 12 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao b tip xc in mt chiu 220V u vo in p xoay chiu
220V li khng c ng tc. Cn b tip xc in xoay chiu 220V sau khi u vo
in p mt chiu 220V li c th c ng tc; nhng ng thi cn phi u ni
tip thm in tr?
p: Cun dy ca b tip xc u c in cm rt ln. in cm i vi
in xoay chiu s sinh ra cm khng, cho nn b tip xc mt chiu sau khi u vo
in p xoay chiu, ch c dng in xoay chiu nh hn nhiu so vi dng in mt
chiu i qua cng khng th ht hm st. Cn b tip xc xoay chiu sau khi u vi
in mt chiu, do cm khng khng c tc dng i vi in mt chiu, cho nn
dng in mt chiu chy qua ln hn nhiu so vi dng in xoay chiu c, nh
vy s c th ht hm st. Do dng in qu ln, phi mc ni tip in tr ph,
nu khng s chy cun dy.
3 - 12 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
- Trang 92 -
U
108
4.44f
p: Vng ngn mch trn b tip xc xoay chiu l dng phng nga
rung khi ht do dng in giao bin gy nn. Cn rle qu dng xoay chiu khi hot
ng bnh thng th li st vo trng thi ngt, ch khi ng dy xy ra s c
ngn mch mi ht, ri lp tc khi phc v tr ngt, do rle qu dng xoay chiu ch
ht thi gian ngn khi v tr ngt th vng ngn mch khng c tc dng, cho nn c
th khng lp vng ngn mch.
3 - 12 - 8 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi b tip xc xoay chiu hot ng, thng pht ra tp m. Nguyn
nhn do u?
p: Sinh ra tp m, c th do cc nguyn nhn sau y: (1) Trn mt tip xc
gia li st ng, tnh b bn, khin li st ht khng cht. (2) in p ngun qu
thp, sc ht ca cun dy khng . (3) Vng ngn mch ca mch t li st b nt
gy, gy chn ng rt ln, n ni khng th hot ng bnh thng.
3 - 12 - 9 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Sn phm cng nhn hiu ca b tip xc h KT, ti sao mt s u
tip xc bng ng ca n phi gn thm ming bc?
p: Trn mt tip xc ca u tip xc b tip xc c nhng li lm rt
nh, cho d khi ng, th nc v cc cht hot ng ha hc tng i mnh khc
vn c th chui vo trong khe h gia u tip xc, khin trn mt tip xc hnh
thnh lp mng xy hoa. Mng xy ha ca u tip xc bng ng nhit trong
phng rt mng, trong qu trnh u tip xc ca b tip xc c nhau s t b xa
ty, cho nn nh hng i vi in tr tip xc khng ln. Nhng khi s ln thao
tc ca u tip xc khng nhiu, li thng in lu th mng xy ha trn u tip
xc bng ng s khng ty xa c in tr tip xc tng mnh; khin u tip
xc qu nng, thm ch nng chy. Nhng h s in tr ca bc sau khi b xy ha
chnh lch khng my so vi bc thun cht, hn na khi nhit tng cao th in
tr cng tng khng nhiu, cho nn, khi b tip xc thao tc khng nhiu, li thng
in lu th trn mt u tip xc bng ng c gn thm ming bc.
3 - 12 - 10 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao u tip xc cc b tip xc dng thang my thng dng
than, ch khng dng bc hoc ng nh cc u tip xc thng thng?
p: Khi u tip xc phng thch, gia u tip xc s sinh ra tia la v h
quang. Khi tip xc nhiu ln, u tip xc c th b dnh cht. S d u tip xc
ca rle dng trn thang my s dng u than chnh l nhm trnh b dnh khi s
dng nhiu ln, dn n s c.
3 - 12 - 11 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trn mt u tip xc ca b tip xc c mt lp mng mng mu en,
c cn loi b n i khng"
p: Khng cn phi loi b. V lp mng mng mu en trn u tip xc l
mng xy ha sinh ra khi u tip xc cha bc ngt h quang. in tr tip xc ca
lp mng xy ha ny rt thp, c bn khng gy ra tip xc km, ngc li n c
- Trang 94 -
l nhm phng nga dng in khi ng chy qua u tip xc qu ln khi khi
ng ng c, gy nng chy thm ch hn chy u tip xc ng, tnh. Bi v dng
in khi ng ca ng c (c bit l khi ng trc tip) ln hn nhiu ln so
vi dng in nh mc khi hot ng bnh thng, thi gian khi ng tuy ngn,
nhng dng in qu ln cng s dn n hn chy u tip xc. C nhng b tip
xc khng lp thng s dung lng cho php iu khin ng c in, nhng a ra
tr s dng in ln nht cho php thng mch, ngha ca n nh nhau.
- Trang 97 -
3 - 13 Rle
3 - 13 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: V kt cu, rle cng , rle in p, rle thi gian v rle trung gian
kiu in t mt chiu c g khc nhau?
p: Kt cu hnh dng ca bn loi rle kiu in t mt chiu thng
dng c bn ging nhau; u do hm st dng tm, li st tnh hnh ch U lm bng
thp mm v bng nhm. trnh t d dnh cht ly hm st, ni chung u
tng thm mt hoc vi phin in phi t tnh vo gia li st tnh hnh ch U vi
hm st dng tm.
Ch khc nhau ca chng l: s vng cun dy ht ca rle cng t, dy
dn tng i ln c th cho qua dng in tng i ln, khi s dng, cun dy
mc ni tip vi mch in, dy dn ca cun dy rle in p tng i nh, s
vng tng i nhiu, khi s dng, cun dy mc song song vi ngun in. Rle
thi gian th lng ng ng hoc ng nhm lm chm ln li st rle in p. Rle
trung gian, v bn cht l rle in p, nhng tip im nhiu, dng in tip im
tng i ln, ng tc nhy.
3 - 13 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao c mt s gia li st in t mt chiu v cun dy phi t
mt ng trn bng ng hoc bng nhm? C th thay th bng vt liu st, ch,
km c khng?
p: l nhm ko di thi gian phng thch hm st ca nam chm in.
Sau khi cun dy ngt in, t thng nhanh chng gim, sc ht ca nam chm in
cng nhanh chng gim theo, khin hm st nh ra. Sau khi lp ng trn (ng lm
chm), khi t thng gim, cn c vo nh lut Lenx s cm ng ra in th trong
ng ny, sinh ra dng in chng li s gim ca t thng; c tc dng cn tr t, t
ko di thi gian phng thch (c th t ti 1 ~ 15 giy).
lm cho tc dng lm chm r rt, ng lm chm phi ch to bng vt
liu dn in tt v phi c din tch tit din ln sinh ra dng in lm
chm ln. V th, khng th thay th bng cc vt liu st, ch, km vn c in
tr tng i ln c.
3 - 13 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao rle xoay chiu v mt chiu c in p nh mc bng nhau
khng th thay th ln nhau?
p: Khi u rle xoay chiu vo mch in p nh mc xoay chiu th tng
tr khng ca cun dy l do in tr v in khng to thnh. Nu u vo mch
in p nh mc mt chiu th cun dy khng c tr s in khng, ch c tr s
in tr, khin tr s tng tr khng gim. V tr s in p gia hai u cun dy
khng thay i, dng in trong cun dy tng ln tng i ln, vt qu tr s
dng in cho php, d lm chy cun dy. Khi rle mt chiu u vo in p nh
mc mt chiu, tng tr khng ca cun dy ch l tr s in tr, khi u vo in
p nh mc xoay chiu th tng tr khng ca cun dy phi tng thm b phn tr
s in khng, cho nn tr s tng tr khng tng ln. Do tr s in p hai u cun
- Trang 98 -
- Trang 99 -
I2
( mF) , R = (1E+50) / E
10
10I
- Trang 103 -
3 - 14 B in khng
3 - 14 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao b in khng c tc dng hn ch dng in tng i ln khi
mch in xy ra ngn mch?
p: B in khng mc ni tip trong mch in. Khi hot ng bnh
thng, in tr ca b in khng nh hn nhiu tr khng ca ph ti, ch chim
vi phn trm. V th nh hng rt t n dng in lm vic, st p gy nn cng
rt nh. Khi xy ra ngn mch, tr khng ca ph ti gn bng 0, tr khng ca
mch in ch yu l tr khng ca b in khng, c th gim thiu ng k dng
in ngn mch trong mch in, v th c tc dng hn ch dng in r rt.
3 - 14 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao c mt s nh my in s dng b in khng chia tch?
p: Trong nh my pht in, hn ch ti a dngin
ngn mch, duy tr cho dy ci c in p d tng i cao, tr s
phn trm ca b in khng phi tm cch ln mt cht,nhng khi
hot ng bnh thng, li dn n tn hao in nng v tn tht
in p tng i ln. Nu s dng b in khng chia tch th c
th tha mn c hai. B in khng chia tch gi cun dy c
mt u v u vi ngun in, dng in nh mc ca hai phn
nhnh bng nhau, dng ni vi dy dn ra nh th hin hnh 3
- 14 - 2. Khi vn hnh bnh thng, do chiu ca dng in hai cun dy chia tch
ngc nhau khin in khng ca hai nhnh gim nh, do gim tn tht in p.
Khi dy ra ca mt nhnh b ngn mch th dng in ph ti ca nhnh kia tng
i nh so vi dng in ngn mch, c th b qua tc dng ca dng in ngc
chiu vi n, in khng ca nhnh ny tng nhiu. V th tc dng hn ch dng
in ngn mch nng cao, tn tht in p cng tng ln, c th duy tr in p d
ca dy ci tng i cao. Khuyt im ca b in khng chia tch l: khi ph ti
ca hai nhnh khc nhau, chnh lch in p ca hai nhnh tng cao.
3 - 14 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Hnh 3 - 14 - 3 th hin mt phn h thng mch in ca nh my
in, ni chung 1DL s dng b ngt mch dung lng tng i ln, ti sao 2DL
thng qua b in khng L u vi mch in s dng ca nh my li c th dng
b ngt mch c nh?
p: Vic chn 1DL cn c vo cng dng in lm
vic bnh thng ca mch in v ng hiu ng dng in
ngn mch khi xy ra ngn mch gia 1DL Vi bin th
nghim chnh. Do cng dng in ngn mch tng i ln,
phi dng b ngt mch dung lng ln mi c th p ng yu
cu. Nu xy ra ngn mch chnh b in khng L v trn dy
dn ni t 2DL n L th dng in ngn mch chy qua 2DL
cng rt ln. Nhng L tng i bo m, cn dy dn ni vi
2DL th rt ngn, kh nng xy ra ngn mch rt t, nn dng
in ngn mch chy qua 2DL c th ch xt n dng in ngn
- Trang 104 -
silic cn nng sang dng phin thp silic cn ngui, th tr s in khng c tng ln r
rt.
3 - 14 - 7 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi lp b in khng cc pha, t thng ng hay t ngang bng tt?
p: t thng ng b in khng cc pha tc l lp chng cc b in
khng pha. Phng php lp ny lm cho ci cch in ngn cch cun dy chu lc
p ca dy pha. Nu b in khng ngang bng th lc m ci cch in phi chu
l lc un. Bi v lc chu nn ca ci cch in ln hn nhiu so vi lc chu nn
cho nn b in khng ca cc pha lp thng ng th tng i tt hn.
3 - 14 - 8 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao b in khng khi ng s dng kiu ngm trong du, cn b
in khng hn dng li p dng kiu cch in bng khng kh?
p: Du dng cch in v tn nhit. B in khng khi ng l ph
kin km theo ca mt ln khi khi ng, yu cu th tch nh. Khi ngm trong du
c th ci thin iu kin tn nhit, nng cao cch nhit, t gim th tch b
in khng. Do dng in khi ng chy qua b in khng khi ng nh hn
dng in ngn mch, s khng gy n. Nhng phng nhit tng ly tin,
s ln khi ng phi hn th, ch cho php khi ng vi ln trong mt gi. B
in khng hn dng dng hn ch dng in ngn mch. Nu p dng kiu
ngm trong du th
khi dng in ngn mch ln chy qua, nhit du s tng ln nhanh chng, khin
du phn gii sinh ra cht kh, dn n n. V th, ch c th p dng b in khng
kiu cch in bng khng kh vi th tch tng i ln.
3 - 14 - 9 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trong v bnh du b in khng kiu ngm du ti sao phi tng thm
tm ngn bng nhm, hoc ng?
p: B in khng nu khng c thit b c bit th t thng b r s thng
qua v bnh du thnh khp kn. Do tn hao t tr, dng xoy, s dn n v bnh
du qu nng, gy nn du cch in qu nng. ci thin tnh hnh ny, s lt mt
tm ngn cch hnh vng khng dn t lm bng nhm hoc ng vo vch trong v
kt du. Do tc dng cm ng t, t r s sinh ra dng xoy trong tm ngn, dng
xoy ny li sinh ra t thng ngc chiu vi t thng r, lm yu t thng r thng
qua v bnh du, gim thiu tn hao dng xoy, t tr ng thi lm gim s tng
nhit .
3 - 14 - 10 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khng kh c th cch in. Ti sao cch in trong cun dy ca b
in khng cao p khng c php tn ti khng kh?
p: V cch in ca cun dy b in khng cao p l gm mt s loi vt
liu cch in t hp li. H s in mi ca vt liu khc nhau khng ging nhau.
S phn b in p trong lp cch in l do h s in mi ca cc vt liu ny
quyt nh. Trn lp cch in c h s in mi tng i nh s c st p tng
i ln. Cho nn, phn ln in p t bn ngoi, u do vt liu cch in c h s
- Trang 106 -
- Trang 107 -
- Trang 111 -
CHNG IV
MY BIN P
g?
vng c th gim mt t thng, t gim tiu hao trn li st, gim tng nhit
ca bin p.
4 - 1 - 12 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: C hai bin p, kt cu ca chng ging nhau, nhng li st ca mt
bin p c khe h khng kh u chng vo cng mt ngun in, th t thng trong
li st liu c ging nhau?
p: Khi u chng vo cng mt ngun in th t tr ci c khe h khng
kh s ln, t tr khng c khe h s nh. Nhng sinh ra in p ging nhau
nhm cn bng in p ngoi th t th cn thit ca bin p c t tr ln s ln,
cho nn dng in kch t cng ln. Ngc li, dng in kch t nh. Cho nn, t
thng hu nh ging nhau. Ch khc nhau l dng in kch t khc nhau. Do nguyn
nhn ny, yu cu i vi li st bin p l t tr cng nh cng tt (ch yu l khe
h gia mi ni phin thp silic cng nh cng tt). Nh vy c th gim nh dng
in kch t.
4 - 1 - 13 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi bin p vn hnh khng ti, nu cho thm in p nh mc xoay
chiu vo bn s cp, dng in khng ti rt nh, nu cho in p mt chiu cng
tr s th cun dy s b chy hng do dng in chy qua cc ln. Ti sao?
p: Khi bin p vn hnh khng ti, cho thm in p nh mc xoay chiu
vo bn s cp, t thng do dng in chy qua cun dy sinh ra l giao bin, s sinh
ra in th t cm trong cun dy, n cn bng vi in p ngoi, cho nn dng in
khng ti rt nh. Nu cho thm in p mt chiu c cng tr s th do t thng m
dng in ca cun dy sinh ra l c nh, khng th sinh ra in th cm ng. in
p mt chiu ln nh vy trc tip a n cun dy vn c in tr rt nh, tt s
dn n dng in chy qua cun dy rt ln, gy chy hng.
4 - 1 - 14 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi in p u vo ca bin p ln hn in p nh mc qu nhiu th
s nh hng th no i vi bin p?
p: Ni chung, mt t thng ca bin p khi nh mc tng i
cao, li st c xu hng bo ha, nu in p u vo li ln hn in p nh
mc qu nhiu s dn ti li st bo ha qu mc, n mc dng sng in p a
ra bin i ln, khin n phi cha phn lng sng hi rt ln, gy nn tr s bin
in p a ra tng ln, d lm hng cch in ca cun dy. ng thi, mt
t thng tng cao, khin tiu hao trn st tng, dng in khng ti cng tng ln
tng ng, lm nng bin p, nh hng h s cng sut ca mng in. V th,
in p u vo ca bin p ni chung khng c vt qu 5% in p nh mc.
4 - 1 - 15 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Hai my bin p ng lc c dung lng, in p, t l bin p, kiu
loi u ging nhau, tn s mi ci l 50Hz v 25Hz. Kch thc my no ln?
p in th cm ng ca bin p t l thun vi t thng thay i, tn s
v s vng ca cun dy. Nu in th cm ng l tr s c nh, th khi tn s
- Trang 115 -
gim phi tng t thng, tc phi c li st tng i ln. V th, kch thc my
bin p tn s 25Hz ln hn.
- Trang 116 -
- Trang 117 -
A B C
+
=
= 0.5 A . Nu chiu qun ging nhau
2
2
2
3
th th vct nh th hin hnh (c), x = A B =
A = 0.866 A . R rng,
2
2
2
khi chiu qun ging nhau, th t thng hp thnh chy qua trong gng st ngang
gia cc pha s ln hn khi qun ngc chiu (0.866 - 0.5) A= 0.366 A. Lc ny, tn
tht st tng ln, c tnh ca bin p tr nn km.
4 - 1 - 19 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Bin th l thit b in tnh, nhng trong vn hnh u sinh ra ting
ku ong ong. Ti sao?
p: Khi cun dy bin p u vo dng in 50Hz th trong li st cng s
sinh ra t thng 50Hz. Do s thay i ca t thng, khin phin thp silic ca li st
cng xy ra chn ng tng ng, cho d kp rt cht, cng s sinh ra ting ku ong
ong rung ng 50Hz/giy. Nhng ch cn ting ku ny khng trm trng thm, cng
khng c tp m g khc th u l hin tng bnh thng.
4 - 1 - 20 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Bn s cp ca my bin p n ng gm hai nhm cun dy ging
nhau mc ni tip (nh hnh 4 - 1 - 20) nu ln lt u vi in p 110V th dng
in khng ti Io u l 1 ampe. Nu mc ni tip hai cun dy ri t vo in p
220V th dng in khng ti Io phi l bao nhiu?
p: Hai cun dy sau khi mc ni tip ri u vi in p 220V so vi khi
ln lt u vi in p 110V th in p U tng
gp i, s vng W bn s cp cng tng gp i, f
bng nhau (u l 50Hz). Do in p ca b bin p
U = 4.44fW m , cho nn trong hai tnh hung trn th
t thng chnh m trong li st bin p bng nhau.
Vy l, t th khi hai cun dy mc ni tip ri
u vo in p 220V bng vi t th khi mt cun
dy u ring vo in p 110V, tc I'o.2Wl = Io.Wl
(Wl l s vng ca mt cun dy), th I'o =
1
Io, do Io = 1 ampe, nn I'o l 0.5 ampe.
2
- Trang 118 -
- Trang 119 -
- Trang 120 -
- Trang 123 -
- Trang 124 -
ny th phi sy bin p.
4 - 2 - 22 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao gia ng lng s b bin p trong trm bin in ni vi dy
ci phi lp chi tit ni d un?
p: l v dy ci th c nh, cn v tr ca bin p c th do nguyn nhn
kim tra sa cha phi x dch i cht, ng thi do dy ci cng c tnh nng nng
n lnh co, sau khi lp chi tit ni d un th c th lm cho v tr tng i gia
dy ci v my bin p khi bin ng cht t khng n ni sinh ra ng lc ln, lm
hng ng lng s ca bin p.
4 - 2 - 23 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trong bin p dung lng nh, ti sao trn on dy dn ra khi mc
du, tt nht nn cha li mt on ngn khng bao bc?
- Trang 125 -
- Trang 127 -
- Trang 129 -
- Trang 131 -
- Trang 132 -
- Trang 133 -
100
= 58% khi ti.
3
- Trang 135 -
- Trang 137 -
- Trang 138 -
4 - 4 o th my bin p
4 - 4 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao th khng ti bin p c th o ra c tn hao trn st; cn th
ngn mch th c th o c tn hao trn ng?
p: Tn hao trn st ca bin p bao gm tn hao dng xoy v tn hao t
tr, khi tn s ca ngun in c nh, s quyt nh ln ca cng cm ng
t trong li st, tn hao trn ng ca bin p th ch yu do ln ca dng in
trong cun dy th cp quyt nh.
Khi th khng ti, dng in bn th cp bng 0, dng in khng ti bn s
cp rt nh th tn hao trn ng c th b qua khng tnh. Cn in p a vo bn
s cp l in p nh mc, cng cm ng t trong li st l tr s bnh thng
khi hot ng, cho nn cng sut u vo c bn tiu hao tn hao trn st. Khi th
nghim ngn mch, trong cun dy bn th cp u l dng in nh mc, cn in
p ngun in bn s cp tng i thp. Cng cm ng t trong li st tng
i nh, tn hao trn st cng c th b qua, cho nn cng sut u vo c bn tiu
hao trn ng.
4 - 4 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi o t s bin p ca my bin p ng lc u /Y, khi u ngun
in xoay chiu mt pha vo u bn , ti sao in p o c trn ba u bn Y
c tr s khc nhau, c lc cn o c tr s 0?
p: Khi u in p ngun mt pha vo hai pha bt k ca cch u ,
tng ng vi em in p xoay chiu t ln cun dy ca mt pha no v
cun dy ca hai pha mc ni tip. Gi thit em in p mt pha t ln cun dy
bn tri hoc bn phi ca bin p ba pha. Do trong tnh hnh ny, ba pha ca bin p
c mch t di ngn khc nhau. Tr li st gia c mch t tng i ngn so vi
li st hai pha cn li. Cho nn tr li st gia c t thng tng i nhiu. Do
nhm cun dy pha gia c in th cm ng tng i ln so vi pha cn li. Khi
o bn Y s c ba tr s khc nhau. Khi em in p mt pha t ln cun dy tr
li st gia, do c t thng i xng, v th trong tr li st hai bn c t thng bng
nhau, cun dy trn hai tr li st cm ng in th bng nhau. Do cun dy ca hai
pha cch u Y l mc ni tip ngc chiu, cho nn lc ny khi o in p ca hai
pha s c tr s 0.
4 - 4 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi hin trng dng cu dao xung kch ngun in ca h thng
tin hnh th nghim khng ti bin p, ti sao cun dy dng in ca ampe k v
ot k dng o c u phi u ngn mch?
p: Bi v s dng cu dao xung kch ngun in ca h thng, lc ny
dng in cu dao xung kch hnh thnh trong qu trnh qu tc th, dng in cao
gp 4 ~ 7 ln dng in nh mc. ln ca n thay i theo v tr pha ca ngun
in khonh khc ng cu dao v suy gim theo thng s thi gian T o = L/r. V th
khi th nghim, phi u ngn mch cun dy dng in ca ampe k v ot k
nhm trnh lm chy hng ampe k v ot k hoc chm gy, cong kim.
- Trang 139 -
- Trang 141 -
- Trang 143 -
4 - 5 Vn hnh my bin p
4 - 5 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: My bin p trong khi vn hnh c th da vo m thanh ca n pht ra
phn on tnh hnh vn hnh khng?
p: C th da vo m thanh phn on tnh hnh vn hnh ca my bin
p. Dng mt u que g t ln thng du ca bin p, cn u kia t gn tai lng
nghe m thanh. Nu c m thanh "ong ong" lin tc, nng hn bnh thng th phi
kim tra in p v nhit xem c qu cao khng, nu khng c tnh hnh khc
thng, kim tra li st c b r lng khng. Khi nghe ting "xt xt" phi kim tra b
mt ng lng xem c hin tng chp rch khng, nu khng c tnh hnh khc
thng phi kim tra bn trong. Khi nghe ting "bch x" th phi kim tra tnh hnh
cch in gia cc cun dy hoc gia li st vi tm kp xem c hin tng nh
thng khng?
4 - 5 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi ng cu dao khng ti ca bin p c ln, ti sao phi mc ni
tip mt in tr vo gia bn s cp vi li in, mc xong li ngt mch n?
p: Bin p khi ng cu dao khng ti s sinh ra dng in bin i tc
th; li st cng bo ha th dng in ny s cng ln. T s gia in cm v in
tr ca bin th cng ln th thi gian n tn ti cng cng lu. Khi thit k bin p
ln, mt t thng ly tng i cao. V th dng in ny c th t ti gp 6 ~
7 ln dng in nh mc, li v bin p c ln th in cm ln, in tr nh, v
th n tn ti cng tng i lu, vt qu thi gian qui nh bo v ca rle bin
p, nn c ng tc nhy cu dao... Sau khi mc ni tip in tr vo, gim c
cng dng in, cng gim t s gia in cm v in tr, rt ngn ng k
thi gian tn ti ca dng in ny, khin n nh hn thi gian qui nh bo v ca
rle, trnh c ng tc nhm.
4 - 5 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi trn mch u ni bn ngoi ca bin p xy ra s c ngn mch
th bn trong bin th c nh hng g?
p: Do s c ngn mch bn ngoi bin p khin trong bin th sinh ra ng
lc c hc (lc in ng) rt ln. ng lc c hc ny nn p cun dy, sau khi
khc phc s c th ng lc cng mt. Qu trnh ny s lm cho cun dy c hin
tng r lng, m lt cch in v tm m ca cun dy cng lng ra, thm ch b
tut, nu nghim trng c th lm bin dng cch iu ca bu lng kp li st v
lm i hnh dng cun dy. Cun dy b r hoc bin dng li chu ng lc c hc
c th lm hng cch in, gy ngn mch gia cc vng.
4 - 5 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao bin p mi lp hoc sau khi i tu, trc khi a vo vn hnh
phi tin hnh th nghim ng cu dao xung kch 3 - 5 ln?
p: Bin p mi lp hoc i tu, trc khi a vo vn hnh phi tin hnh
th nghim ng cu dao xung kch ch yu l nhm kim tra tnh hnh bn trong ca
- Trang 144 -
n xem c khc thng khng. Do thi im ng cu dao xung kch, bin p phi
chu qu p gp 2 - 3 ln in p pha, nh vy khng nhng c th kim tra tnh hnh
bn trong bin p, m cn c th kim tra rle liu c trnh c dng in kch t
khng ng tc nhm.
4 - 5 - 5 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Bin p th nghim chu p t yu cu, khi a vo vn hnh, rle
gas ca n c ng tc nhy cu dao. Nguyn nhn g?
p: in p a vo khi th nghim chu p c phn b ton b ln cch
in (cch in chnh) gia dy dn vi t, nn th nghim chu p ch c th kt
lun c cch in chnh c t yu cu khng thi, i vi ngn mch gia cc
lp do hng cch in gia cc lp gy nn th khng th dng th nghim chu p
kt lun. Bin p th nghim chu p qui cch vn c th c khim khuyt
ngn mch gia cc lp, khi c in vo, h quang ca im ngn mch s dn n
phn gii du, do rle gas c ng tc nhy cu dao. Cho nn, trong th nghim d
phng ca bin p, ngoi vic phi lm th nghim chu p cch in chnh ra, cn
phi lm th nghim chu p gia cc lp cm ng, nhm phn on cch in gia
cc lp c t yu cu khng.
4 - 5 - 6 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: S ln ko ng cu dao bin p khng ti qu nhiu c nh hng g
n bin p?
p: Khi ko cu dao bin p khng ti, t trng trong li st nhanh chng
mt i, do s thay i nhanh chng ca t trng trong cun dy sinh ra in p rt
cao. Nh vy c kh nng nh thng ch cch in yu ca bin p. Khi ng cu
dao, c kh nng sinh ra qu dng tc th tng i ln, lm cho cc cun dy chu
ng lc c hc rt ln, gy bin dng cun dy, hng cch in. Nn s ln ko,
ng cu dao bin p qu nhiu s nh hng n tui th s dng.
4 - 5 - 7 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao tr s tr khng ca bin p s dng nh my in hoc trm
bin in phi cao hn bin p ph thng?
p: Bi v h thng m nh my in (trm bin in) s dng, cch ngun
in (my pht in hoc bin p chnh) tng i gn. Khi xy ra s c ngn
mch thp p, nu tng tr khng tng i nh th dng in ngn mch tng
i ln, dung lng ngt dng ca b ngt mch cng phi ln, nu khng s gy
s c n b ngt mch.
hn ch dng in ngn mch trong h thng s dng ca nh my in
(trm bin in) khin n c th p ng yu cu lp b ngt mch c nh hoc s
dng cu ch trong h thng thp p, nn tr khng ca bin p chn s dng phi
cao hn bin p ng lc ph thng cng dung lng.
4 - 5 - 8 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Qua mu sc cht kh thot ra t rle gas ca bin p, lm sao phn on
c tnh cht s c ca bin p?
- Trang 145 -
- Trang 146 -
im?
vng tng i ln, khi K2 ngt khi 2, s sinh ra h quang, nn trong u tip xc
ng c mc ni tip in tr hn dng R.
Cng tc tch ni khng ti ph thng tin hnh ct chuyn trong tnh hnh
ngt in. Trong qu trnh ct chuyn khng tn ti vn ngt in v sinh ra h
quang. V th ch dng mt u tip xc ng v khng cn in tr mc ni tip.
- Trang 151 -
4 - 6 B iu Chnh in p v b h cm
4 - 6 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao chi in ca bin p iu p c ch to rt hp? Ti sao
khng s dng chi in bng ng - graphit bn chc?
p: Chi in ca bin p iu p ni chung u dng chi in cacbon
-graphit, v ch to rt hp, thng khng vt qu rng hai si dy dn ca
cun dy. Bi v phn tip xc gia chi in vi cun dy s trc tip hnh thnh
ngn mch, chi in cng rng th s si ca cun dy b ngn mch cng nhiu.
ln ca dng in ngn mch hon ton do ln ca in tr bn trong chi
in quyt nh. Nu s dng chi in bng ng - graphit c in tr bn trong
rt nh t s gy nn dng in ngn mch tng i ln, khin cun dy pht
nng, chy hng.
4 - 6 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Bin p t ngu vi u vo 220V, u ra 0 - 250V, khi nm xoay xoay
n in p u ra bng 0, nu tay ngi chm phi dy dn ra, c nguy him
khng?
p: Tuyt i khng c. V bn s cp v bn th
cp ca bin p t ngu trc tip thng nhau, khng c ngn
cch v in (nh hnh 4 - 6 - 2). u ra D ni lin vi u
vo B. Khi du C quay n trng vi u D, in p gia C, D
ca u ra tuy bng 0, phi xem u vo B u vo li in
nh th no quyt nh. Gi s u B va ng u vo
dy 0 ca li in th in p u ra vi t l 0, lc ny tay
chm vo u ra khng nguy him. Nhng nu u B u vi
dy nng ca li in th in p u ra i vi t l 220V,
lc ny ngi chm vo u ra s nguy him.
4 - 6 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao in p nh mc bn th cp ca b h cm dng in u l
5 ampe?
p: Tc dng ca b h cm dng in l chuyn i dng in ln ca
bn s cp vi tr s bt k thnh dng in nh m cc loi ng h ph thng bn
th cp c th o c, cung cp ngun cho ng h o c v thit b bo v.
Dng in nh mc bn th cp ca b h cm dng in u s dng 5 ampe l
nhm tiu chun ha c c dng in bn th cp tiu chun, c th lm cho ton
b thit b in trong mch th hai u p dng kiu tiu chun ha.
4 - 6 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trong bin p iu p 10kV, tc dng ca cun dy L l g?
- Trang 152 -
- Trang 154 -
- Trang 155 -
C1 tg1 + C 2 tg 2 + ... + C n tg n
C1 + C 2 + ... + C n
Trong cng thc C1, C2 Cn l in dung ca cc chi tit cch in, tg l, tg2
tgn l tn hao mi cht ca cc chi tit. V th, tg nh hn tr s ln nht ca tn
hao mi cht trong cc chi tit v ln hn tr s nh nht ca tn hao mi cht trong
- Trang 156 -
- Trang 157 -
C1
U1 = KU1
C1 + C 2
1
j (C1 + C 2 )
Nu u ra a, b mc ni tip in cm L, th:
Z i = jL +
1
j (C1 + C 2 )
1
- Trang 160 -
CHNG VI
NG C IN KHNG NG B
6 - 1 Nguyn l hot ng c bn
ca ng c in khng ng b
6 - 1 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: ng c in kiu lng sc c th t n tc quay ng b khng?
p: ng c in kiu lng sc s d c th quay c l do t trng quay
ca stato ct vt dn ca rto, sinh ra dng in cm ng, ri tc dng vi t thng
m to ra. Nu t n tc quay ng b th gia t trng quay ca stato v
rto khng c s vn ng tng i, tc khng th sinh ra dng in cm ng, do
cng khng th sinh ra m men quay, cho d mt khng ti th vn cn c lc cn
ca gi, cho nn tc quay tt nhin gim, tc khng bao gi c th t n tc
quay ng b.
6 - 1 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Cng dng in khi ng ca ng c in cm ng rt ln,
nhng m men quay khng tht ln, ti sao?
- Trang 161 -
- Trang 163 -
- Trang 166 -
quay rto, do cun dy rto ct t trng ny, do sinh ra in th, v cun dy rto
l ngn mch, trong s sinh ra dng in v sinh ra t trng rto. Chiu ca
dng in rto v cc tnh ca t trng rto nh th hin hnh (b). Khi rto t
quay xoay, t trng rto ct cun dy stato khin trong cun dy stato ba pha cm
ng ra in th tc th. in p m vn k o c s bng tng in p mt chiu
do ngun in mt chiu hnh thnh v in th cm ng tc th. T hnh v v t
bng km theo, c th thy c: V2 = 3-DV, V1 = 3+DV, cho nn V1>3 Vn, V2<3
Vn.
Pha A
ln ca dng in mt chiu trong
cun dy 3 pha
Chiu ca dng in mt chiu trong
cun dy 3 pha
Chiu tng ca in th mt chiu
trong cun dy 3 pha
tng ca in th mt chiu trong
cun dy 3 pha
Chiu in th tc th do cun dy
stato sinh ra khi quay rto
ln ca in th tc th do cun
dy stato sinh ra khi quay rto
Pha B
Pha C
IA
1
IA
2
1
IA
2
T cui
n u
T u
n cui
T u
n cui
T cui
n u
T u
n cui
T cui
n u
6V
3V
3V
T u
n cui
T cui
n u
sinh ra, khe h mch t chnh cng ln th dng in kch t cn thit sinh ra t
trng s cng ln. Trong mch t chnh ca mt khng ng b c khe h, dng
in khng ti ca n c th t 20 - 50% dng in nh mc, cn trong my bin
th khng c khe h, dng in khng ti ca n ch chim khong 5% dng in
nh mc. Cho nn dng in khng ti ca mt khng ng b s ln hn nhiu
so vi ca my bin th. Khi mt khng ng b v my bin th ngn mch, th
dng in ngn mch bn th cp ca n u do in khng r bn th cp v in
tr ca chnh cun dy quyt nh. Cun dy ca mt khng ng b t trong
rnh li st, t thng r tng i ln, cho nn in khng r thng thng ln hn
ca my bin th. V th, dng in ngn mch ca mt khng ng b ch c 3.5 8 ln dng in nh mc, cn dng in ngn mch ca my bin th cao gp 10 20 ln dng in nh mc, tc dng in ngn mch ca mt khng ng b nh
hn rt nhiu.
6 - 1 - 23 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mt khng ng b , my pht in khng ng b, b hm in t c
g khc nhau ?
p: Mt khng ng b, my pht in khng ng b, b hm in t l
ba trng thi chuyn ng khc nhau ca my in khng ng b.
Tc quay ca rto ng c khng ng b nh hn tr s ng b, in
nng a vo stato trn trc c dn ra c nng.
Tc quay ca rto my pht in khng ng b ln hn tr s ng b,
c nng do ng c a vo bin thnh in nng dn ra.
Rto b hm in t quay ngc chiu vi t trng ca stato, sinh ra lc
hm, in nng do li in a vo v c nng t my ng lc a vo u
chuyn thnh nng lng tiu hao, khi mt u ngc, tc thc hin trng thi vn
hnh ca b hm in t
6 - 1 - 24 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao h s cng sut ca mt khng ng b khi khi ng v
khng ti u rt nh, cn h s cng sut khi ti li c nng cao?
p: Mt khng ng b khi khi ng hoc vn hnh khng ti, th dng
in ca stato ch yu l dng in kch t. Do dng in kch t l dng in cm
ng v cng, do lc ny h s cng sut rt thp, ni chung khong 0.2. Khi mt
in khng ng b c ph ti th dng in rto tng ln, lc ny dng in stato
cng tng ln theo, mt in hp thu dng in hu cng tng ng t li in,
cng vi dng in khng ti, thnh dng in tng. Do tr s phn trm ca dng
in khng ti tng i nh, cho nn tr s cng dng in ca n c bn
nng cao theo ph ti, m ph ti l dng in hu cng, v th h s cng sut cng
nng cao theo
6 - 1 - 25 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Nu dung lng ca mt in khng ng b gn vi dung lng ca
my bin th, ti sao dng in khng ti ca mt in khng ng b li tng
i ln?
- Trang 169 -
- Trang 170 -
6 - 2 Kt cu ca mt in khng ng b
6 - 2 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: S cnh tn nhit mt in khng ng b c nh kiu ng kn,
khong bao nhiu l va?
p: Tc dng ca cnh tn nhit mt mt l tng in tch ta nhit, mt
khc c tc dng dn dng kh, khin dng kh sau khi ri khi ca chp gi s di
chuyn hng trc theo mt b my, nhm nng cao hiu qu lm mt b mt. Nu
cch tn nhit tng i t, th cn gi nh, lng gi tng i ln, nhng din
tch tn nhit nh th s nh hng hiu qu lm mt ca mt. Nu cch tn nhit
tng i nhiu th din tch ta nhit tng ln, nhng cn gi cng tng, lng gi
gim, cng s nh hng hiu qu lm mt. Cho nn cch tn nhit qu nhiu hoc
qu t u khng c li i vi tng nhit ca mt. S lng ca cnh ta
nhit phi thng qua thc nghim khoa hc quyt nh.
6 - 2 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trong mt nhiu tc hai nhm cun dy, ti sao thng gn cun
dy tc thp vo tng trn ca rnh, cun dy tc cao vo tng di ca rnh?
p: Trong mt nhiu tc hai nhm cun dy, tnh nng khi quay tc
thp km hn khi quay tc cao. ci thin tnh nng khi quay tc thp, c
bit gn cun dy tc thp vo tng trn ca rnh, nh vy va c th gim r t
rnh, li c li cho ta nhit ca cun dy. Cun dy tc cao gn tng di
ca rnh, cho d r t hi ln hn, nhng khng nh hng ln n tnh nng vn
hnh, li v tc quay cao, cun dy tuy tng di, ta nhit cung rt tt, ng
thi khong cch cc ca cun dy tc cao rt ln, phn u di gn tng
di cng tng i thun tin.
6 - 2 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: T mt u ca cun dy mt in cm ng ba pha, lm th no c
th nhn c mt in ny c my cc?
p: S nhm pha cc ca cun dy mt in cm ng ba pha, bng s pha
x s cc. tng cng cch in gia cc pha mt u ca cun dy, gia cc
nhm mi cc c dng cch in cch ngn, v th m cch in gia cc pha c
th bit c s nhm pha cc ri chia cho 3 s c s cc.
Nhng vi loi mt in bin i s cc v ni kt che cc, th khng th
dng phng php ny bit c s cc.
6 - 2 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mt s mt khng ng b rto kiu lng, mt u kiu lng rto
ca n, ti sao c lc khoan mt hoc vi l trn khng qui tc?
p: Trong ch to mt, nu cn bng ng ca rto mt, gia cng khng
t yu cu thit k th s lm cho mt sinh ra chn ng v ting n khi quay tc
cao. Do , nh my ch to thng xuyn phi "hiu chnh cn bng ng" i
vi rto ng c. i vi mt kiu lng, nu khng cn bng thng p dng
phng php khoan b mt t nhm c phn mt u rto dng lng hoc khoan
- Trang 171 -
- Trang 175 -
- Trang 176 -
- Trang 179 -
- Trang 181 -
ien
ap
pha ien
ap
day
=
Tr khan
g 1.73 tr khan
g
ien
ap
day
1.73
Tr khan
g
Dong
ien
day
( au
hnhY) 1
=
So snh hai ci: =
Dong
ien
day
(au
hnh ) 3
Cho nn, dng in dy khi ng khi u cun dy stato thnh hnh sao ch
bng 1/3 khi u thnh hnh tam gic.
6 - 4 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mt mt khng ng b ba pha u , ko bm nc chuyn ng ti
lui. V sau do bin th t ngu khi ng st p b chy, liu c th i sang dng Y
- khi ng?
- Trang 182 -
in ca rto i sau t trng quay mt gc pha rt ln, khin thnh phn hu cng
ca dng in rto rt nh, li sinh ra m men lc ph nht nh, lm yu m men
quay khi ng, v th m men quay khi ng ca mt khng ng b kiu lng
sc tng i nh.
6 - 4 - 11 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mt xe cu ti sao thng dng b hm in t m khng dng
phng php hm u ngc?
p: Xe cu yu cu phi c th dng ph ti bt c v tr no trong khng
trung, tc l sau khi mt ngng quay, cn phi c m men lc ngn ph ti ri
xung t nhin, cn hm u ngc th khi mt ngng quay phi ct ngay ngun
in (nu khng s quay ngc), khng cn m men lc hm na, thm na khi hm
u ngc s lm cho mt thng qua dng in tng di ln, i vi mt xe cu
yu cu khi ng quay thun chiu, cho nn trn xe cu ni chung khng dng
phng php hm u ngc.
6 - 4 - 12 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Cun dy stato ca ng c khng ng b kiu hm t bn JPZ3 l bnh
thng, nhng sau khi thng in khng ti, khng th khi ng c. Ti sao?
p: Loi mt c thit b hm ny, khi khng in, mt phn t thng trong
t trng khe h thng qua khi hm st c lin vi rto, theo khe h hng trc
vo a hm st lng trn trc, tr v stato thnh mch kn. Khi t thng thng qua
khe h hng trc sinh ra lc ht khin a hm st di chuyn hng trc v pha
rto, b hm tch khi np u, cho nn h thng in l mt c th quay. Mt sau
mt thi gian s dng, khi hm st c th mn khuyt khe h hng trc qu ln,
khin a hm st khng c ht cht, rto s khng th thot hm, gp phi tnh
hnh ny th khng th khi ng c.
6 - 4- 13 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi khi ng mt cm ng nh th hin
hnh 6 - 4- 13, sau khi li dng bin th t ngu h p
khi ng, ng cng tc 2, mt lm vic di in p
bnh thng, ti sao phi ngt cng tc 3 trc?
p: Sau khi ng cng tc 2, trn u ra ca bin
th t ngu nhn chia in p dy in li, m lc
cun dy gia u ra v dy dn vo b ngn mch, trong
bin p s c dng in rt ln, khin cun dy b hng do
nng, nn phi ngt cng tc 3 trc.
6 - 4 - 14 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: M men lc hm phanh xe in t ca mt mt tuy vt qu yu cu,
nhng khi khi ng, st p qu ln, nam chm khng th ht hp, mt khng th
khi ng. C phng php n gin no b cu?
p: Khi nam chm ht hp phi khc phc lc tc dng ca l xo v trng
lng ca bn thn, lc l xo tng i ln, do nu gim lc nn ca l xo, tc
c th gim in p cn thit phanh hm xe, do m men lc hm c ca phanh
- Trang 185 -
- Trang 187 -
6 - 5 Mt kiu vnh gp
6 - 5 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao thit b cn cu nh cu treo, my ti u s dng mt kiu
qun dy?
p: Cu treo, my ti u l thit b ti nng, khi ng lin tc, c yu cu
iu chnh tc . Nu s dng mt kiu lng sc th dng in khi ng ln, m
men quay nh, kh iu chnh tc , khi khi ng nhiu ln dng in ln s dn
ti dao ng in p in li, lm nng cun dy, tng nhanh lo ha cch in,
gim tui th ca mt. B lc xung kch nhiu ln ca dng in ln, cun dy d
b tc dng ca lc in t, sinh ra bin dng. p dng mt kiu qun dy, c th
thng qua in tr u ngoi ca mch rto gim dng in khi ng, tng m
men quay khi ng, iu chnh tc bnh n.
6 - 5 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mt cm ng kiu qun dy, sau khi kt thc khi ng c lc trong
mch rto cn thng xuyn ni vi mt on in tr khng ngn mch. on
in tr ny c tc dng g? Liu n c sinh ra tn tht nhit?
p: Mt cm ng kiu qun dy khi dng trong cc loi my c bnh
(nh my ct, my dp, my nn), mt khng quay ngc, ph ti bin i mch
theo chu k, ph ti va p rt ln. Nu trong mch rto thng xuyn u vi mt
on L in tr khng ngn mch, c th mm ha c tnh c hc ca mt. Khi
ph ti va p, nh khi ct thp tm, th tc gim rt ln, khin bnh phng
thch ng nng tch tr tng i nhiu, h tr mt khc phc ti va p.
V th, tuy c tn tht nhit nhng vn u mt on in tr khng ngn
mch vo mch rto.
6 - 5 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mt kiu vnh gp dng my ti khi ti nng chiu i xung, tng
in tr u ngoi ca rto s c nh hng g n tc quay?
p: Trong mch rto ca mt kiu vnh gp ni chung, tng thm in tr
th tc quay s gim. Nhng vi mt dng trong my ti khi ph ti chiu i
xung, v vt qu tc quay cng k tr thnh my pht in cm ng chuyn
ng tc hm ph ti tip tc gia tng. Lc ny, nu tng thm in tr ca r t,
s lm gim dng in rto, gim m men lc hm, mt c th do tc dng ca
trng lng ph ti m li gia tng tc quay, sau khi tc quay tng, m men
lc hm ca mt tng theo, sau khi t ti tc quay mi no , m men lc
hng xung v m men lc hm mi c cn bng, tc quay mi khng tng
na. Cho nn lc ny tng in tr ngoi ca rto s lm tc quay ca mt tng
ln.
6 - 5 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mt khng ng b kiu qun dy ti sao khng th dng phng php
thay i s i cc thay i tc ?
- Trang 188 -
30
2
= 1 rnh, khin cho s rnh mi pha mi cc ca rto
3 6
3
- Trang 191 -
- Trang 192 -
6 - 6 Mt mt pha
6 - 6 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trong my git gia nh s dng mt in mt pha, ti sao t s s
vng ca cun dy chnh v cun dy ph l l?
p: My git gia nh hin nay thng s
dng kt cu quay trn bnh sng. Qu trnh hot ng
l: quay thun chiu 30 giy, dng 5 giy, quay ngc
chiu 30 giy, sau tun hon tr i tr li. n
gin vic iu khin quay thun, quay ngc, p
dng hnh thc u dy nh hnh 6 - 6 - 1, khi quay
thun th A l cun dy chnh, khi quay ngc th B l
cun dy chnh. V m men quay v cng sut a ra
ca mt khi hai chiu thun ngc u phi bng nhau, nu tham s kt cu ca
cun dy s cp, th cp u ging nhau, tc t s s vng phi l 1.
6 - 6 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Sau khi tho sa ton b qut in ca mt kiu cc c chp, tc
quay bnh thng, nhng bt k thay i u u dy th no th chiu quay lun
lun b ngc?
p: l do lp ngc li st stato. Mt mt pha kiu cc c chp khng
th dng phng php thay i u u dy thay i
chiu quay ca mt. l do trong cc t stato ca mt
kiu cc c chp, t thng di mt cc b vng ng che
lp lun lun tr hn t thng di mt cc khng b che
lp, tng ng nh c mt t trng quay di chuyn t
b phn khng b che lp n b phn b che lp, nh th
hin hnh 6 - 6 - 2 (a), cho nn n ko rto quay theo chiu
. Thay i dy dn vn nh th. Nu tho li st stato ra,
ri lp li ngc chiu nh th hin hnh (b), th c th
thay i chiu quay ca mt.
6 - 6 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mt chic qut trn, trc khi sa khng khi ng c, nhng ng
y mt cht th c th quay. Sau khi sa c th khi ng nhng quay ngc.
Nguyn nhn g gy ra hai tnh hnh trn?
p: Mt qut trn s dng l mt mt pha t
in. Nguyn l u dy ca n nh hnh 6 - 6 - 3. Mt
c hai cun dy. A l cun y chnh. B l cun dy khi
ng. T in C u ni tip trong cun dy khi ng
B. Nu mch cun dy B khng thng, th s khng c m
men quay khi ng. C th thy, nguyn nhn ca tnh
hnh th nht l t mch in cun dy khi ng hoc
hng t in. Chiu quay ca qut do quan h pha gia
t thng 1 cun dy A v 2 ca cun dy B quyt nh,
mc ni tip t in C vo cun dy B c th khin lch
- Trang 193 -
- Trang 194 -
- Trang 195 -
- Trang 196 -
6 - 7 Mt c gp chnh lu ba pha
6 - 7 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mt c gp chnh lu ba pha, khi dng phng php thay i th t pha
thay i chiu quay, ti sao trong tnh hnh ph ti nh nhau, dng in a vo
ng c ln hn c?
p: Bi v sau khi thay i chiu quay ca mt, t trng quay v in th
cm ng ca n trong cun dy stato v chiu in th ca cun dy iu chnh do
chi in sinh ra u thay i theo. Nu khi mt vn hnh thp hn tc quay
ng b, khi cha thay i, nng cao h s cng sut, v tr ca chi in phi
sao cho thi gian m t trng quay ct cun dy iu chnh gia chi in tr hn
thi gian ct cun dy stato, nhng sau khi thay i, chiu quay t trng quay, t
trng quay s ct cun dy iu chnh trc. Nh vy, pha ca in th ph s
vt trc cun dy stato, khin h s cng sut h thp. Cho nn, trong tnh hnh
cng sut khng thay i th dng in u vo ca mt s tng cao.
Khi thay i chiu quay mun lm cho dng in vi cng ph ti vn gi
nguyn khng i phi cng vi thay i th t pha, chuyn i c v tr bnh rng
lin ng.
6 - 7 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mt bin i tc c gp chnh lu ba pha cp in bi rto th
chiu quay ca rto v chiu quay ca t trng ca n c ging nhau khng?
p: Khng cng chiu. Bi v sau khi r t u vo ngun in, trong rto s
sinh ra t trng quay, nhng stato c nh, cho nn khng th quay theo chiu ca
t trng quay. Do quan h phn tc dng, rto s quay ngc chiu quay ca t
trng xoay.
6 - 7 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Nu pht hin tn hao ma st gia chi than vi b i chiu ca mt
c gp chnh lu qu ln, liu c th bi mt t du bi trn ln b mt b i chiu
gim ma st khng?
p: Tuyt i khng c bi du bi trn ln b mt b i chiu, v rng
du bi trn s lm cho bi carbon v bi t bm ln b i chiu v tch t li
trong cc rnh gia cc phin i chiu. Bt carbon dn in, v th s lm ngn
mch ln nhau gia cc phin i chiu, gy nn la vng, b i chiu s nhanh
chng b chy hng. Nu trn b i chiu c dnh du m cn phi dng xng ra
sch mi ng.
- Trang 197 -
- Trang 199 -
trc th D4, D5, D6 hoc D1, D2, D3 u l u cng cc tnh (tc cng l u u
hoc cng l u cui).
6 - 8 - 13 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mt mt khng ng b, khi cha thng in c th ly tay quay rto
mt, nhng khi khi ng khng ti, mt li b ht cht khng ng y. Sau khi
ngt ngun in, rto li c th ly tay quay c. Ti sao?
p: l do sung v rto ca mt ny khng ng tm, gy nn khe h
khng u, khin mt t thng bn khe h nh s cao, lc ko t ln ngc li
lc ko t bn khe h ln s nh, do sinh ra lc ko t mt bn rt ln.
Lc ko t mt bn khe khi ng l tr s ln nht, ln gp nhiu ln khi
quay. Sau s gim dn theo s tng ln ca c quay. Khi m men quay do lc
ko t mt bn sinh ra ln hn m men quay khi ng ca mt th rto ca mt
s b ht cht, khng th khi ng c.
6 - 8 - 14 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mt mt ba pha kiu lng sc, quay khng ti bnh thng. Khi c ti
th kh khi ng, khi quay tc th kh chm. Ti sao?
p: Nu sng ca mt c s c th khi khng ti cng khng th quay bnh
thng c. Nu do thit k khng tt dn n kh khi ng th sau khi khi
ng tc quay khng n ni gim r rt, khng nh l trong rto c dy dn b
t, khin dng in chung quanh trong rto khng cn bng, sinh ra lc ko t khng
cn bng, tng in tr rto, do kh khi ng, m tc khi quay gim r rt.
6 - 8 - 15 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mt mt ba pha u hnh sao kiu lng sc (C 6 u dy ra) ly ba
u trong s u vi ngun in, ba u khc lm im trung tnh. Lc ny mt
c th quay bnh thng. Nhng i ba u u vi ngun in th mt khng quay
c, m li pht ra ting ku ong ong. l nguyn nhn g?
p: Mt ny nht nh c mt pha chm v, m im chm v cch im
trung tnh khng xa, do ni ny c bn c cng in th vi t, dng in r rt
nh, nn mt sau khi thng in c th quay c bnh thng. Nhng, gi s dng
ba u c chm v lm dy vo ca ngun in th in th gia im chm v vi
t s rt cao, dng in r rt ln, khin mt ny tr thnh khi ng mt pha nn
khng th quay, li pht ra ting ku ong ong.
6 - 8 - 16 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Rto lng sc b t thanh lng s c nguy him g v c trng ca n?
p: Rto t thanh lng s c cc triu chng sau:
(1) M men quay khi ng st gim, khi nghim trng khng ko ni ph ti
khi ng.
(2) Khi ti, tc quay gim r rt, rto nng. Khi t thanh lng nghim
trng s xut hin: (1) Khi ti thn my rung d di, v c ting n tng i
ln. (2) Khi vn hnh c ph ti, kim ca ampe k dao ng theo chu k. (3) Tho
mt ra ch t thanh lng ca rto c vt chy en.
- Trang 201 -
- Trang 202 -
CHNG VIII
- Trang 204 -
thng qua phn gng stato, rto u gim tng ng, cao gng cng gim mng
tng ng.
8 - 1 - 12 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao rto ca my pht in tua bin kh ch to thnh dng nh m
di, cn rto my pht in tua bin nc th ngn m to?
p: Bi v, tc quay ca my pht in cng cao th t sut li dng vt
liu ca n cng cng ln, gi thnh s cng thp, ch tiu kinh t khi vn hnh cng
cng cao. V th, khi thit k trong iu kin bo m tn s nht nh, lun lun c
gng gim s cc tng tc quay. Tc quay cao nht ca my pht in c
dng in tn s 50Hz l 3000vng/pht, lc ly tm khng vt qu cng cho
php ca vt liu th phi hn ch ng knh ca rto, t c in p v
dung lng nht nh th phi c gng tng di ca li st rto, khin rto nh m
di. My pht in tua bin nc th tc quay ca n l do chnh lch mc nc
quyt nh, ni chung vo khong 80 - 500vng/pht, bo m tn s nht nh th
cn phi tng s cc ca mt, nh vy buc phi tng ng knh ca rto. ng
thi, xt n s thay i dt ngt ca ph ti, thay i tc quay ca my pht
in khng n ni qu nhanh, phi tng lng qun tnh chuyn ng GD2 , cng
tc l phi tng ng knh rto. V th rto va to va ngn.
nh?
- Trang 208 -
8 - 2 Li st
8 - 2 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi ch to, nu khng thay i thit k c, em l thp silic (D11) dng
mt lp ln li st bin th, cn l thp silic (D41) dng bin th lp ln li st
mt, s xy ra chuyn g?
p: Do hm lng silic khc nhau, nn l thp silic D41 v D11 khc nhau v
tnh nng. Tn hao st ca D41 tng i nh, cn vn ampe kch t tng i ln,
tnh nng c gii tng i km, c tnh gin. Tn hao st ca D11 tng i ln
cn cng sut (vn ampe) kch t tng i nh, tnh nng c hc tng di tt, hi
gin. V d, vi mt t thng 1.4 tesla (T) (14000 Gaox) th mi khng phin
thp silic D11 s tn hao st l 6.9W, 11.5VA kch t, cn D41 ch c 2.59W, 25.8VA
kch t. Do nu em D11 dng vo li st bin th th tn hao st s tng 2 - 3
ln. Cn dng in kch t li gim khong mt na so vi c, khin bin th nng,
thm ch khng vn hnh c.
8 - 2 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: S hai phin dp, ci no chnh xc, ti
sao?
p: Hnh 8 - 2 - 2 (a) chnh xc, hnh 8 - 2 - 2 (b)
sai. V bng phin dp sau khi dp ct th mp ming t
dp nht nh sinh ra bavia (ra xm) v mt bn. Khi
chng cc phin, nu chng ngc hai phin k nhau th
s lm cho mp bavia chng ln nhau, dn n tn hao
st tng. V tr l na hnh trn (k hiu i xng) hnh (a) khng i xng vi
rnh, khi chng ngc phin dp, c th nhn bit ngay (bi v khi t l na hnh
trn pha tri rnh, khi xp chng ngc, s bn phi rnh). Cn l nh na hnh
trn hnh (b) nm trn trc i xng vi rnh, khng th pht hin phin dp xp
chng ngc.
8 - 2 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Phin dp ca li st rto mt khng ng b c th khng sn cch
in, phin dp li st rto ca mt mt chiu cng c th khng sn cch in
c khng?
p: T trng ca stato mt khng ng b quay theo tc quay ng
b, cn rto li quay cng chiu vi t trng. V th, tn s xoay chiu ca t
trng trong li st rto v cng thp, tn hao st trong cng rt t. Cn t trng
ca mt mt chiu l khng i, tn s xoay chiu ca t trng trong li st khi
rto quay tng i cao v t l thun vi s cc v tc quay. gim tn hao
dng xoy trong li st, phin dp ca rto mt mt chiu ni chung u phi sn
cch in.
8 - 2 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Hnh dng rnh ca stato my in xoay chiu, i vi my dung lng
va v nh th lm thnh rnh hnh qu l ming na ng, my tng i ln th lm
- Trang 209 -
8 - 3 Cun dy
8 - 3 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi qun li cun dy ca mt cm ng cch in cp E, nu i
thnh cch in cp A th tnh nng ca n thay i th no?
p: Khi qun li cun dy, nu s vng, cch u, tit din ca dy dn
cun dy u khng thay i, ch i vt liu cch in t cp E thnh cp A th
dng in khi ng, m men lc khi ng, m men lc ln nht, h s cng sut
v hiu sut ca mt u khng i. Nhng do nhit cho php gim, khi lm
vic lu di th dung lng u ra s gim khong 20%.
8 - 3 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Nhit cho php ca cch in cp A l 105oC, ti sao my in cch
in loi A qui nh nhit cho php cao nht ca n khi o bng phng php
in tr l 100oC (nhit tng cho php 60oC, nhit chung quanh l 40oC) Cn
khi o bng nhit k l 95oC (nhit tng cho php l 55oC)?
p: V tnh hnh pht nhit v tn nhit cc b phn ca my in khc nhau,
do nhit ca b phn no l cao nht, gi n l im nng nht. bo
m cch in ca cc b phn my in khng qu nng. phi lm cho nhit ca
im nng nht khng vt qu nhit cho php ca cch in. Nhng nhit
ca im nng nht, trn thc t kh o c, m xc nh theo kinh nghim: nhit
bnh qun o c bng phng php in tr thp hn n 5oc, nhit bnh
qun o c bng nhit k thp hn n 10oC, V th nhit cho php ca my
in cch in cp A c qui nh nh trn.
8 - 3 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao ngy nay phn ln my in i sang dng dy bc sn cng
cao hoc dy bc si thy tinh thay cho dy bc si?
p: Do si vi m dy bc si s dng l hng ha tt yu ca i sng
nhn dn, m cp cch in ca dy bc sn cng cao, dy bc si thy tinh li
cao hi si bng, tnh nng chu nhit v cch in tt, s dng loi dy dn ny c
th nng cao dung lng ca my in m khng tng th tch ca my, ng thi li
c th tit kim c si bng.
8 - 3 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao dy dn trn gn nht vo trong rnh li st my in nu qu
lng cng khng nn?
p: Dy dn trn gn nht vo trong rnh lng mt cht, ng nhin c th
d a nht dy dn vo rnh, nhng vt liu li st s khng th c tn dng
ht. ng thi khe h ca rnh qu ln, kh lm cho sn ngm chn y hon ton,
dn n dy dn tn nhit khng tt, nhit tng cao, li khng d lm cho cun
dy gn kt thnh mt khi, nn nh hng cng c hc ca n.
- Trang 211 -
- Trang 213 -
p: Khi my pht in ngn mch phn ngoi, dng in ngn mch chy
qua cun dy khin n chu lc in ng rt ln. Nu c nh khng tt th cun
dy s bin dng hoc bng ny trong rnh, gy nn s c, hn na sc in t sinh
ra gia cc cun dy khi my pht in c ln vn hnh cng tng i ln. Sc
in t xoay chiu gia que dy trn, di cng rnh khin que dy chn ng lin
tc, nu c nh khng tt th trong thi gian tng i ngn s lm mn hng
nghim trng cch in.
8 - 3 - 12 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Nhm cun dy ca mt ti sao phi tm sn?
p: Tc dng tm sn do cun dy no l: (1) Nng cao kh nng chu
nhit ca vt liu cch in. V nh, la sp sau khi tm sn c th t tiu chun
cch in cp A. (2) Tng cng kh nng chng m v tn nhit. Nhm cun dy
khng tm sn th gia vng dy vi li st u c khe h. Sau khi tm sn, khe
trng c chn kn bng sn cch in, tnh nng chng m, dn nhit (tc tn
nhit) c nng cao nhiu. (3) Nng cao cng c hc. Mt m cun dy
khng tm sn, khi khi ng, dy dn trong rnh s chu s va p ca sc in t
nht nh, lu ngy do nhiu ln chn ng, ma st, d b tn thng. Sau khi tm
sn, dy dn hnh thnh mt khi thng nht trong rnh li st, kh b hao tn.
8 - 3 - 13 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi x l tm sn cun dy mt, ti sao phi sy kh trc?
p: Mc ch sy kh trc l nhm loi bt nc trong vt liu cch in
ca cun dy ra. Nu khng loi tr ra ht th nc cha trong cch in ca cun
dy s b mng sn tm bao vy khng bc hi ra c, cho d x l tm sn sau
c tt th tnh nng cch in ca n cng khng tt. Vt liu cch in thng thng
trong khng kh m tng i 65% tr ln s bt u ht m mnh. V th khng
c xem nh vic sy kh trc.
8 - 3 - 14 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao nhit khi tm sn cho cun dy my in, thit b in, u
qui nh l 60 ~ 70oC?
p: Bi v nhit th sn mi ngm vo bn trong cun dy, bo m
cht lng ngm tm. Nu nhit cun dy qu cao, th sau khi t n vo trong
sn, s nhanh chng hnh thnh mng sn b mt cun dy, sn s kh ngm vo
trong cun dy. ng thi, lm bay hi cht ha tan hn, tng nhanh lo ha hn.
Nu nhit cun dy qu thp th kh nng thm thu ca sn tng i km, kh
ngm vo.
8 - 3 - 15 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao khi tm sn cho cun dy my in, dnh ca sn phi tng
bc nng cao theo s ln ngm sn?
p: Bi v ln u ngm sn l sn c th ngm tt vo lp trong ca
th cch in, cho trc tip thi vo cun dy ca my bin th hoc mt, khin
mt b phn cun dy qu nng, gy gin ha. Sau khi t mt tm chn c th
- Trang 214 -
- Trang 216 -
thp?
- Trang 217 -
8 - 4 trc
8 - 4 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Gia gi trc v y ca mt ng b tng i ln phi m
tm cch in, ti sao mt khng ng b li khng cn?
p: Chy qua rto mt ng b l in mt chiu, do cc nguyn nhn nh
khe h gia stato v r t khng u, t tr ca cc mch t song song rto c kh
nng khng bng nhau, gy ra t trng khng bng nhau khin hai u trc ca
mt sinh ra in th, trc trc, np b t ha cng c th gy nn iu th ny.
Trong mt ng b tng i ln, in th ny c th ln ti mc nh thng
mng du trong trc, hnh thnh dng in thng qua gia trc vi y trc.
Dng in ny c tc dng n mn i vi c trc, bc trc, nn m lp cch in
vo gia gi trc vi y nhm tng in tr trong mch kn dng in trc,
khin dng in trc gim xung cn rt nh. Mt khng ng h do khng c tnh
hnh in th cm ng sinh ra dng in trc, v th khng cn m cch in.
8 - 4 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Du trong trc my in nhiu tt khng?
p: M bi trn my in l hn hp gia du nhn v cht c tinh x
phng. Tc dng ca cht c tnh x phng l lm cho hn hp c nh ln v tr s
dng, du nh c tc dng bi trn. Du m qu nhiu th bi s khng ngng khuy
ng trong du m lm nhit tng, th tch n ra, ngoi vic tng tn hao ma st
v pht nhit ra cn c th trn chy ra ngoi n cun dy ca my in, c hi cho
trc v cun dy, cho nn m bi trn trong trc khng nn qu nhiu. Nhng
cng khng c qu t, nu khng bi s nhanh chng b hng do thiu bi trn.
Ni chung bi mi hoc sau khi sa cha, khi cho du m vo ch cn lp
y mt na n 2/3 khe trng l c.
8 - 4 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao c mt s my in dng trc bc trt?
p: My in c ln c trng lng ln, tc cao, bi bnh thng chu
khng ni ph ti ln nh vy, cho nn u phi dng trc bc trt. My in
c nh, c bit l my in thng gp trong i sng hng ngy nh qut in,
my ht cng dng trc kiu bc trt. ch yu l v khi vn hnh, ting n
ca trc bc trt nh, ting n nh thng thng l mt trong cc yu cu quan
trng ca my in nh. My in loi va kiu c cng dng trc bc trt,
l v trnh ch to hi y cn hn ch, trc ln cha tt bng trc trt.
8 - 4 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao phi nh k kim tra, b sung du, thay du trc mt in?
p: Mt in trong qu trnh vn hnh s dn u du trong trc dn
dn b bn v hao ht, thm ch ht hn. Nh vy gia c trc v bc trc s qu
nng, do nhit ln cao nn n ra, th l lc ma st tng, thm ch dn n mt
ngng quay.
- Trang 218 -
chy bc). Cho nn, sau khi m mt phi kim tra vng du xem c quay khng.
Nu vng u khng quay th phi gy by cho xoay, nhng phi ch an ton.
- Trang 220 -
- Trang 222 -
8 - 6 o kim my in
8 - 6 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: o nhit ca my in, my bin th, ti sao khng nn s dng
nhit k thy ngn?
p: Nhit k c loi l nhit k thy ngn, c loi l nhit k cn v.v...,
trong trng hp chung u c th s dng. Nhng khi o nhit ca my in,
my bin th, nhit k nm trong trng in t. Thy ngn l cht dn in, trong
trng in t s sinh ra tn hao dng xoy, do s dn n sai s o. Cho nn, o
nhit my in, bin th tt nht s dng nhit k cn.
8 - 6 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao phi o tr s in tr mt chiu ca cun dy my in?
p: Mc ch o in tr mt chiu ca cun dy my in l nhm kim
tra in tr tip xc u hn ni dy dn phn u cun dy xem c thay i khng,
cht lng hn ni ra sao? Cun dy mi qun cn c th qua kim tra ra s vng
ca cun dy pha v u ni c ng khng.
8 - 6 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: o th cch in gia cc vng dy ca bin th i hi ngun in c
in p v tn s u gp 2 ln tr s nh mc. Nu trong xng khng c thit b
ny, lm th no li dng bin th ba pha, mt
kiu qun dy v kiu lng sc hin c thu
c ngun in ny?
p: C th dng bin th ba pha, mt
lng sc ba pha, mt rto qun dy ba pha, mi
loi mt my, u ni theo hnh 8 - 6 - 3 s c th
thu c in p th nghim gn bng hai ln tr
s nh mc. Trong hnh, B l bin th cn o th,
TB l b iu p, D l mt kiu lng sc 4 cc 380V. F l mt kiu rto qun dy
4 cc v stato bin i thnh 800V. D, F ni ng trc vi nhau. iu chnh TB,
cho t my sau khi thng in, t trng do rto F sinh ra ngc vi chiu quay ca
chnh n. Nh vy, lm cho t trng rto ct stato vi tc gn gp hai ln tc
ng b. Lc ny, trn nhm cun dy stato s cm ng ra in p vi tn s gp
hai ln tn s nh mc, ging ln B. iu chnh in p u ra ca TB l c th
iu chnh tr s in p u ra ca F.
8 - 6 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi th nghim chu p xoay chiu ca cc thit b nh: my pht in,
bin th, cng tc du cao p v.v... ti sao phi u song song mt khe h cu vi
vt c th nghim?
p: Khe h cu ny c hai tc dng. Mt l o in p th nghim. V
in dung ca cc thit b nh my pht in, bin th v cng tc du cao p v.v...
tng i ln, dng in in dung chy qua vt th nghim c th lm thay i t
s bin p ca bin th th nghim hoc lm thay i hnh sng in p, khin cho
- Trang 223 -
C1 tg1 + C 2 tg 2 + ... + C n tg n
C1 + C 2 +... + C n
Trong khi linh kin in dung khng ln, c bit tn ti khim khuyt cc b
lm cho tg ca n tng, nh hng rt nh n tg tng; v th, o tr s tang tn
tht mi cht i vi pht hin khim khuyt cc b ca my in quay khng c
gha g lm.
8 - 6 - 7 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Thc hin th nghim chu p xoay chiu v mt chiu ca my pht
in, hiu qu c g khc nhau? C th thay th cho nhau khng?
p: Khi th nghim chu p xoay chiu, trn cch in sinh ra tn hao xoay
chiu pht nng v hiu ng tch ly, s phn b in p cch in ca n ging nh
trong iu kin vn hnh bnh thng ca my in. V th c th kim tra c
mt cch nhanh nhy khim khuyt c tnh lo ha do ion ha sinh ra, s nh thng
xoay chiu a phn xy ra ni bc thang in p tng i ln nh trong rnh
v ming rnh, cng tc l ni b n mn, lo ha nghim trng trong khi vn hnh, v
th phn on c tnh quyt nh. Nhng khi lm th nghim xoay chiu, do s phn
b dng in in dung phn u khin b mt cch in phn u sinh ra st p
tng i ln. V th, in p trn cch in phn u s nhanh chng suy gim
theo mc tng ca khong cch. Chu p mt chiu khng c hiu ng dng in
in dung phn u, u im ln nht l c th pht hin mt cch tng i hu
- Trang 224 -
- Trang 225 -
8 - 7 Nhng vn khc
8 - 7 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao dung lng nh mc ca mt c biu th bng cng sut
tc dng (hu cng), cn dung lng nh mc ca my bin p li biu th bng
cng sut biu kin?
p: Mt hoc my bin p, do b hn ch bi nhit , trong vn hnh,
dng in khng cho php vt tr s nh mc ca n, tc cng sut biu kin
khng c vt qu tr s nh mc ca n. Cng sut tc dng l php tnh ca
cng sut biu kin v h s cng sut. Khi dng in l tr s nh mc, h s cng
sut l tr s c nh th cng sut biu kin a ra l tr s c nh, tc cng sut tc
dng nh mc.
Ph ti ca mt in l cc my mc sn xut, cng sut phi thuc cn
thit l cng sut tc dng. Qua c tnh lm vic ca mt, c th bit c gia
h s cng sut, cng dng in stato v cng sut tc dng a ra c mi quan
h tng ng c nh. Cho nn, dung lng nh mc ca mt c th c biu th
bng cng sut tc dng.
H s cng sut ca my bin p l do tnh cht ca ph ti quyt nh, nn
gia cng dng in v h s cng sut khng c mi quan h tng ng c
nh, cho nn dung lng nh mc phi c biu th bng cng sut biu kin.
8 - 7 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Liu c th em ngun in ca cng mt li in a n, li dng
phng php chiu quay khng i ca mt xc nh th t pha ca cc ngun
in cng mt li in em ngun hai ng hoc nhiu ng u song song
s dng?
p: Phng php ny tuyt i khng c s dng. Bi
v thay i ngun hai pha bt k, mt in s quay ngc. Nu
ng thi, thay i ngun in ba pha th chiu quay ca mt
khng i. Nh th hin hnh 8 - 7 - 2. Mch in 1 v mch
in 2 c th khin chiu quay ca mt khng i. Nhng th t
pha th hon ton khc. Nu ng cng tc K th lp tc gy ra s
c ngn mch.
8 - 7 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao dung lng ca my pht in xoay chiu biu th bng kVA,
cn mt in li dng kW biu th?
p: kW (kilot) th hin cng sut, tc mi giy c th thc hin mt cng
bao nhiu kg-met. Mt in l bin cng sut in thnh cng sut c hc, dung
lng ca n l ch cng sut c hc a ra, cho nn biu th bng kW. My pht
in th li bin cng sut c hc thnh cng sut in, dung lng u ra ca n
quyt nh bi in p v dng in cho php ca my pht in. Dng in ca n
quyt nh bi h s cng sut ca ph ti dng in. Khi h s cng sut ca ph
ti dng in rt thp, tuy cng sut in (kW) a ra ca my pht in cha t
n tr s qui nh, nhng dng in t ti tr s qui nh. V th, bo m an
ton ca my pht in, phi dng kVA (kilvn - ampe) biu th dung lng.
- Trang 226 -
- Trang 228 -
- Trang 230 -
- Trang 231 -
CHNG IX
UNG DY IN LC
9 - 1 Nhng vn chung ca ng dy in
9 - 1 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: ng dy cao p trn khng ng di, ti sao phi i v tr?
p: in dung ca ba dy dn ng dy cao p i vi t v tr s in
dung gia cc pha vi nhau, do v tr khc nhau m s khng nh nhau. V th, dng
in in dung cng khng ging nhau. Nh vy, khi ng dy rt di s khin
dng in in dung ba pha ca h thng s rt khng cn bng, khng li cho vn
hnh (nh in p khng cn bng v.v...) khc phc khuyt im ny, chng ta
tin hnh i pha ng dy, mt ng dy i pha ba ln, nh vy cc v tr, ba
dy dn u di bng nhau, in dung ba pha s cn bng.
9 - 1 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao khong cch gia cc ct in ca ng dy 35kV c th trong
khong 200 mt, cn khong cch ca ng dy phn phi in 3~6 kV, ni chung
u trong khong 100 mt?
p: Khong cch gia cc ct in cng ln th cng tit kim u t ng
dy. Nhng khi in p tng i thp, do khong cch gia dy v dy tng i
nh, nu s dng khong cch rt ln th khi gi ln hoc h thng ngn mch (khi
h thng ngn mch, dng in ca ng dy in p thp c bit ln) rt d
gy ra s c chp dy. V th, khi in p tng i thp th khong cch gia cc
ct s phi tng i nh.
9 - 1 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Dy ti in c khi b tr ngang bng c khi b tr thng ng. Cch b
tr no i hi khong cch dy dn ln hn?
p: B tr thng ng i hi khong cch dy dn phi ln hn. l v
dao ng ln xung ca dy dn mnh hn dao ng tri phi, m khi dy dn ba pha
dao ng qua tri qua phi c bn l cng pha (tc sang tri th cng sang tri, sang
phi th cng sang phi), cho nn, c hi chp dy ca dy dn b tr thng ng s
tng i ln. V th yu cu khong cch dy dn phi ln hn mi tng i tin
cy.
9 - 1 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao qui nh khong cch gia cc pha
ca ng dy trn khng 6kV l 1 mt, cn khi b tr
ngay bng ch cn 0,7 mt l c?
- Trang 232 -
- Trang 235 -
9 - 2 Dy dn
9 - 2 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trn dy dn mt pha ca ng dy ti in siu cao p ti sao c hai
si hoc ba si dy dn?
p: Cng in trng quanh dy dn ng dy siu cao p 330kV tr
ln thng thng u vt qu cng chu p ca khng kh, v th khng kh
chung quanh s b in ly m pht ra hunh quang mu tm, v c ting "lch tch";
hin tng ny gi l in qung (hoa). in hoa s gy ra tn hao cng sut; c khi
mi kilomet c th ln ti vi chc kilot; ng thi gy nhiu i vi ng dy
thng tin v v tuyn in. V th thng p dng bin php tng ng knh dy
dn hoc khong cch gia cc dy phng nga xy ra in hoa. Trong bin
php tng ng knh dy dn tng i c hiu qu, nhng s tng u t ng
dy ln rt nhiu. V th p dng phng php gin tip tng ng knh dy dn,
tc p dng dy dn ri (dng hai si dy dn bng 1/2 tit din hoc ba si dy dn
bng 1/3 tit din ca tit din cn thit thay th) v gia cc si dy dn tch
ri c mt khong cch nht nh, l c th gim c hin tng in hoa.
9 - 2 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Dy dn ng dy trn khng ti sao thng dng dy xon nhiu si
m t dng dy mt si?
p: So vi dy mt si, dy xon nhiu si ni chung c cc u im sau
y:
1. Khi tit din tng i ln, do cng ngh ch to hoc do ngoi lc gy
nn khim khuyt th dy mt si khng th bo m cng c hc vn c ca
n, t l xut hin khim khuyt cng mt ch ca dy nhiu si s rt t, cng
c hc ca dy nhiu si tng ng tng i cao.
2. Khi tit din tng i ln th tnh mm ca dy nhiu si cao hn dy
mt si iu lm cho vic ch to, lp rp ct gi dy dn u tng i d
dng.
3. Khi dy dn b gi gy dao ng, dy mt si d b t, dy nhiu si kh
b t. V th, dy dn ca ng dy trn khng ni chung u dng dy nhiu si.
9 - 2 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: ng dy thp p trn khng ngoi tri c cch in v s, ngi
li khng ng ti, ti sao thng thng khng dng dy trn m dng dy cch
in c bc ngoi?
p: Loi dy dn cch in ny bn ngoi ch bc mt lp hoc hai lp vi
si, ri tm cht chng nc ph bitum. Tc dng ch yu ca n l phng nga
dy dn b xm thc bi gi ma hoc kh m trong khng kh, cho nn, loi dy dn
ny gi l "dy ma gi". Tuy vi s c ngoi d tnh, n cng c tc dng cch in
nht nh, nhng khi thit k v lp t, v mt cch in v an ton vn phi x l
nh dy dn trn.
9 - 2 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
- Trang 236 -
- Trang 240 -
- Trang 246 -
9 - 4 ng dy trong nh
9 - 4 -1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: ng dy dn in trong nh phn ln s dng dy dn cch in. Ti
sao dy dn cn thng phi lp trn cch in?
p: Nu trc tip lp dy dn st vo tng hoc trn nh th dy dn c
th c tc dng ha hc vi xi mng, vi, sn, khip lp cch in b ph hoi, dy
dn ht nc trn tng v trn nh, lm tng dng in r, d dn n chy. Khi
dy dn b tn thng, ch v b phn dnh st tng, trn kh kim tra, li
lm xu iu kin tn nhit ca dy dn, v th lu lng ti ca dy dn gim, m
nhit tng cao thc y cnh in lo ha, cho nn thng phi lp trn cch in.
9 - 4 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi dng ng thp lp t dy, c phi mt i dy hoc ba dy ca
ba pha phi lp trong cng mt ng thp?
p: Nu chia lp dy cng mt mch kn vo trong cc ng thp khc nhau,
khi c dng in s gy ra t thng trong vch ng, nh vy s tng in cm ca
mch in. Trong mch in mt chiu s lm ct mch cng kh khn; trong mch
in xoay chiu, ngoi in cm dn n st p r rt ra, li c th dn n tn hao
t tr dng xoy khng cn thit trong vch ng thp. Tn hao trong ng thp khng
nhng lng ph in m cn lm nng ng, gy kh khn cho vic tn nhit ca dy
dn, gim lu lng ti cho php.
Khuyt im trn y, ch c lp i dy dn mt chiu hoc mt i dy dn
ca mt pha hoc ba dy (c lc c dy gia thnh bn dy) ca ba pha vo cng mt
ng thp, mi c th trnh c. l bi v bt c thi im no trong my si
dy cng mt mch th dng in qua li bng nhau, t th trit tiu ln nhau, khng
dn n t thng trong vch ng.
9 - 4 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao phi lng lp vng bo v bng nha hoc bng g vo ming
ng bo v ng thp c lun dy dn bn trong?
p: Khi dng in chy qua dy dn lun trong ng, do tc dng ca lc
in ng, dy dn s rung, c bit l dy dn lun ng c dng in lp lp
thng ng th rung cng mnh, cng vi s ko xung do sc nng bn thn dy
dn, lu ngy, cch in ca dy dn ming ng thp d b mn hng xy ra s c
ngn mch tip t. V th nn x l sch vt xc vch trong ming ng ri lp
vng bo v bng nha hoc g bo v cch in ca dy dn.
9 - 4 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao dng in cho php ca dy dn cch in cng nhn hiu v
tit din, khi lp ni s ln hn lun ng, cn khi lun ng hai si li ln hn lun
ba si?
p: Bi v dng din cho php ca dy dn ln hay nh ph thuc vo nhit
mi trng lp t dy dn. Vi cng mt nhit , iu kin tn nhit ca dy
chy ni (nh v s hoc dy phi hp kp s) tt hn khi lun ng, cn iu kin
- Trang 247 -
st?
ni?
- Trang 248 -
- Trang 249 -
9 - 5 Kt cu cp in
9 - 5 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Cp in in lc ni chung, ti sao dng cch in bng giy m khng
dng cch in cao su?
p: Bi v cng chu p ca cch in bng cao su thp hn giy cch
in ngm du c cng dy, m nhit cho php ca cao su cng tng i
thp, v mt cch in v lu lng ti th cp in cao su u khng u vit bng
cp in cch in bng giy. Ngoi ra, cao su rt d b n mn bi khng kh v
nc, dn n bin cht, hng. l v trong khng kh v nc c cha mt t cht
kh c tnh n mn. ng thi, cch in cao su gp phi cn, xng v.v... d b hng,
hn na tui th ca cp in cao su tng i ngn, gi tng i cao, cho nn ni
chung u s dng cp in cch in bng giy, ch c trng hp di ng nhiu
mi dng cp in cao su.
9 - 5 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao cp in 20~35KV s dng chia pha cch in che chn m
khng dng bc cch in tt c?
p: Cch in che chn chia pha c th trnh c phn lng tip tuyn
theo giy cch in trong in trng, m cng cch in theo tip tuyn l yu
nht; ng thi, cn c th trnh c cht n cng cch in tng i nh,
tn ti trong in trng. V th cp in in p tng i cao u khng dng
cch in bc tt c.
9 - 5 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao trong cp in cao p ba li, b mt lp cch in mi si dy
dn c lc cn bc thm ai kim loi rt mng, (nh th hin hnh 9 - 5- 3)?
p: Khi cha c lp ai kim loi che chn ny, do s thay i c tnh chu k
ca dng in ba pha, di tc dng ln nhau ca in trng ba pha, in trng
trong cp in phn b khng u, khin mt phn vt
liu cch in n gia cc li dy p di cng
in trng tng i cao thi gian di, lm gim cng
chu p ca cp in; thc y s lo ha ca cch
in, t gim tui th s dng. Sau khi p dng che
chn bng ai kim loi, khin in trng mi pha phn
b u, ng thi lm cho vt liu n cch in trong
v ch lp ngoi khng b nh hng ca in trng.
ng thi, tnh dn nhit ca ai kim loi cng tng i tt, c th nng cao mc
chu p, ko di tui th s dng.
9 - 5 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao trong ging ng m than lp t cp in si thp m khng
dng cp in ai thp?
p: Bi v cp in lp t trong ging ng tuy c c nh bng cp,
nhng bn thn cp in vn kh trnh khi chu mt phn lc ko, cp in si thp
- Trang 250 -
- Trang 252 -
- Trang 253 -
9 - 6 u ni cp in
9 - 6 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao hai u cp in lc u phi lp u cp in?
p: Hai u mi si cp in u phi bc l li dy ra mt on nht nh
u ni vo thit b in v dy dn; ch li dy bc ra phi lp u cp in, ri
cch in v bt kn tr li cp in, khin ton b ng dy cp u c cng
cch in nh nhau.
Tc dng ca u cp in l: (1) Phng nga hi m v cc cht c hi
bn ngoi xm nhp. (2) Phng nga du cch in chy ra ngoi lm gim cng
cch in ca cp in. (3) Phng nga xy thm nhp khin lp cch in bin cht
dn n nh thng. (4) Bo v hai u cp in trnh b thng tn c hc.
in?
- Trang 255 -
9 - 7 Lp t v vn hnh cp in
9 - 7 - 1 (Tr v u chng, Tr v c lc)
Hi: Mm cp in c th t nm ngang hoc ln theo chiu ngc vi
chiu mi tn ghi trn mm khng?
p: Khi ln mm cp in theo chiu ngc vi mi tn hoc t nm ngang
th u c th lm cho cp din trn mm bung ra hoc lm ri, gy phin phc cho
vic lp t, lm xy xc cp in.
9 - 7 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: ng dy v ca nh my in v trm bin in, ti sao ni chung
phi dng cp in v dy dn c li ng?
p: ng dy v ca nh my in v trm bin in l mt khu quan
trng bo m s vn hnh bnh thng ca h thng. V th phi c tnh tin cy
cao. V tnh nng dn in ca ng tt, b mt kh sinh ra cht oxy ha ph hoi
mt tip xc v c cng c hc dng, cho nn ni chung, dy v u s dng
dy ng. Tit din dy dn ca dy v ni chung cn c vo nng v tn tht
in p chn. Nhng, bo m c cng cch in, qui nh in p
lm vic cch in ca n khng di 500V.
9 - 7 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Cp in 6kV s dng vo h thng 3kV, c vn g khng?
p: Cp in 6kV s dng vo h thng 3kV, v cng cch in th
khng c vn g, nhng v lu lng ti th c vn . Lp cch in ca cp
in 6kV dy hn cp 3kV, cn lu lng ti ca cp in ch yu chu s hn ch
ca nhit . dy cch in cng dy th ta nhit cng kh, lu lng ti s
tng i nh. V th, cp in 6kV s dng vo h thng 3kV th lu lng ti cho
php ca cp in ch c th chn theo tiu chun ca cp in 6kV, khng th chn
theo tiu chun ca cp in 3kV. Khi tit din nh nhau, th lu lng ti cho php
ca cp in 6kV nh hn cp in 3kV. Cho nn cp in 6kV s dng vo h
thng 3kV khng nhng gi thnh cao do cng cch in cao m lu tng ti
in cho php cn nh hn cp in 3kV. Nu s dng cp in 6kV vo h thng
3kV l khng hp l.
9 - 7 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao dy cao p i vo trong trm bin in phn phi, ni chung s
dng dy cp in?
p: C hai nguyn nhn: (1) Dy vo bng dy cp khng b hn ch bi
khng gian nh vt kin trc, v tng i an ton. (2) Sng di ng (do qu p nh
st sinh ra) ca cp in i vi ng dy ti in, c tc dng hon xung, l do
in dung gia cc dy li cp in v in dung gia dy li di vi t thng
thng ln hn dy mc trn khng. Cho nn n c th lm cho sng di ng phn
ln chy qua in dung tr v mch in v tip t, gim thiu nguy c nh
thng cc thit b in trong trm bin in do qu p.
9 - 7 - 5 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
- Trang 256 -
- Trang 258 -
- Trang 259 -
- Trang 261 -
CHNG X
TIP T V AN TON IN
10 - 1 Kin thc c bn phng in git
10 - 1 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: in tr ca ngi, ni chung l bao nhiu? Vi dng in bao nhiu th
s nguy him i vi ngi? Bao nhiu th nguy him n tnh mng?
p: Ngi khe mnh, khi da kh v khng b tn thng th in tr ca
c th c th dt ti 10.000 100.000 nhng in tr ca ngi ni chung, ly
1.000 lm chun, dng in 0,05 0,1 ampe l nguy him i vi ngi, vt qu
0,1 ampe s nguy him tnh mng.
10 - 1 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Thit b in chia ra: cao p, thp p, v ly in p i vi t 250V
lm gii hn. Thp p c phi l in p an ton khng?
p: in p 250V ca thit b in i vi t l gii hn gia in p cao
v in p thp, c xc nh t gc an ton. Bi v khi ngi chm vo b
phn mang in ca thit b in m in p vt qu 250V th kh nng gy nguy
him i vi tnh mng l v cng ln. Nhng thp p ni trn khng phi l in p
an ton.
10 - 1 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: n chiu sng v n hnh trnh ca my cng c, my khoan, v.v... ti
sao qui nh s dng in p 36V tr xung?
p: Khi c th ngi ng phi b phn mang in ca thit b th s c
dng in chy qua c th. Cn c vo kinh nghim thng thng, nu dng in
mt chiu chy qua c th ln hn 50mA, hoc dng in xoay chiu ln hn 10mA
th c th xy ra s c thng vong. s dng in an ton, nh nc qui nh:
12V, 24V v di 36V l in p an ton. Khi chn, cn cn c vo m ni s
dng quyt nh. n chiu sng, my cng c khoan in ni chung l 36 Vn.
Cc ni nh phng tm, bung l hi, ni ct, my tng nhit v.v... do tng i m
t, in p n hnh trnh ni chung dng 12V.
Ngun in 36V tr xung phi dng bin th kiu hai cun dy cung cp
in, cm s dng bin th t ngu. ng thi phi ch phch cm, cm m
mch in thp p 36V tr xung s dng phi khc r rt vi phch cp, cm
ca ng dy in p tng i cao, phng nga s dng ln ln, gy nn s c
thng vong.
10 - 1 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: in mt chiu v in xoay chiu (tn s quc t) u ging nhau
220V, loi no nguy him hn i vi ngi? Ti sao?
p: in xoay chiu nguy him hn. Bi v tr s c c khi dng vn k
o in p xoay chiu chnh l tr s hu hiu ca in p. in xoay chiu bin
- Trang 262 -
phi th in tch tnh in chy qua c th ngi phng xung t khin ngi b
in git.
- Trang 264 -
- Trang 265 -
R2
U . Khi U2 > 50V th bt
R1 + R 2
- Trang 268 -
U
= 27.5 A. Dng in s c ny ch c th
ro + rtx
U
= 110 V.
ro + rtx
220V
ien
tr
mach
ien
- Trang 269 -
- Trang 270 -
- Trang 271 -
Hi: Ti sao khi s dng my khoan in p 380V hoc 220V phi dng bin
th khoan in 2 cun dy 1:1 (380/380V hoc 220V/220V), li qui nh bn th cp
ca bin p khng c tip t?
p: Li dng bin th khoan in 2 cun dy 1:1 l tch mch ngun in
th cp ra khi s cp, li qui nh th cp khng c tip t l nhm cng
nhn lm vic khi nh tip xc vi 1 pha bt k no ca th cp hoc v khoan in
c 1 pha chm v th i vi t u khng to mch kn, khng gy nn nguy him
in git, t bo m an ton cho nhn vin lm vic s dng khoan in.
10 - 2 - 9 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Cc tip t ca phch cm 3 l 1 pha v phch cm 4 l 3 pha ti sao
phi to v di hn cc lm vic?
p: Nguyn nhn l:
(1) Lm cho cc tip t ca phch cm khng b cm nhm vo trong l c
in ca cm, ch c th v tr ng mi c th cm c vo.
(2) Lm cho khi phch cm cm vo, trc tin cc tip t tng i di s
tip vi dy t, sau thit b dng in mi thng in, khi rt phch cm ra,
trc tin ngt ngun in sau mi ngt dy tip t t c mc ch bo
m an ton.
- Trang 272 -
10 - 3 in tr tip t v an ton in
10 - 8 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: in tr tip t l g? em vt tip t chn su mt cht liu c th
gim in tr tip t khng?
p: in tr tip t l tng in tr ca in tr t dai gia vt tip t
vi im in th "khng" (t), in tr dy tip t v in tr vt tip t v
t. Do tr s ca hai in tr sau rt nh, v th in tr tip t c th xem ch
yu l in tr t. Vt tip t chn su xung t cha chc gim c tr s
in tr tip t. Nh trn ni, in tr tip t ch c quyt nh bi in tr
sut ca t. Sau khi chn su, c th trnh c in tr sut ca t b nh hng
bi s thay i ma v v thi tit (nh ma ng, b mt t ng bng, in tr
sut ca t c bit ln chn su c th trnh c hin tng ny). ng thi
nu vt tip t tip cn vi b mt nc ngm, do in tr sut ca a tng
gim, in tr tip t cng c th gim mt cht. Ngoi ra, khi vt tip t chn
xung su mt dng in theo mt t tng i nh, cho nn nguy him ca
in p bc i vi ngi v gia sc cng tng i nh.
10 - 3 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: in p bc sinh ra nh th no? Trong khu vc in th phn b nh
nhau, ngi ng trn t m in tr sut ca t cao v ng trn t in tr
sut ca t thp th loi no nguy him hn?
p: Khi h thng in lc xy ra tip t 1 pha, dng in ngn mch tip
t thng qua thit b tip t, trn b mt t hnh thnh in th phn b, cng
gn im tip t th mt dng in cng ln, in th s cng cao. Ngi khu
vc in th phn b, bc ging 2 chn, v in th ch 2 chn khc nhau, nn
sinh ra in p bc. Trong khu vc in th phn b nh nhau v cc iu kin
khc ging nhau th ngi ng trn t c in tr sut cao s t nguy him hn.
Bi v tr s cho php m c th ngi c th chu c in p bc s nng
cao theo s tng ln ca in tr sut ca t trn mt t.
10 - 3 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi tri ma, st, nhn vin trc ban trm bin in c th lm vic gn
thit b phn phi in ngoi tri khng?
p: Trong thit b phn phi in ngoi tri thng c ct thu li cao ln.
Trn thc t ct thu li l ct dn st, km thu li c dy dn xung ni vi cc t,
khi st nh vo ct thu li th chung quanh cc tip t c in th rt cao, gia hai
chn c th c in p rt cao (gi l in p bc) ngi ta lm vic thit b
ngoi tri, thng 2 chn tch ri nhau, in p vt gia 2 chn c kh nng gy
nguy him i vi tnh mng ngi. V th khi st nh, ni chung khng nn lm
vic thit b ngoi tri.
10 - 3 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: gn thit b xy ra s c tip t, ti sao ng vt c nguy c b in
git ln hn ngi?
- Trang 274 -
t?
- Trang 277 -
10 - 4 Thit bi tip t
10 - 4 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Dy tip t bo m an ton v ngoi thit b in, ti sao khng nn
dng ng thp en ng vo trong t ?
p: Bi v b mt ng thp en d b g. Sau khi g, b mt s khng dn
in. Nu thit b xy ra s c chm v, dng in trong dy tip t khng thng,
s khng lm cho cng tc nh ra. V thit b c in, ngi chm vo v rt nguy
him.
10 - 4 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi lp vt tip t ca thit b tip t. Ni chung u dng ng thp
38 di 2.5 mt ng chn xung t. Do thn ng di, thao tc khng tin, d cong
cho nn khi lp t, c ngi nh thay bng ng thp 76 di 1.25 mt, va bo
m din tch tip t nh nhau, thao tc li rt tin li. Nh vy c c khng?
p: Khng.c. in tr tip t ln hay nh ph thuc r rt vo di
ca thn ng, nhng ng knh ca ng nh hng rt t n in tr tip t.
Nh trong t st canh tc, khi chn mt ng thp 38 di 2.5 mt th in tr tip
t khong 36 nhng nu i cc tip t thnh ng thp 76 di 1.25 mt th in
tr tip t c th t ti 53 V th, khng nn ty tin thay i cc tip t.
10 - 4 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: in tr tip t ca vt tip t nhiu cc ti sao khng th dng
phng php u song song n gin tm ra in tr tip t ca vt tip t
mt cc?
p: V trong tnh hnh chung, khong cch gia cc vt tip t u khng
xa, do khi dng in t vt tip t chy vo trong t, do tc dng che chn ln
nhau ca in trng hai in cc tip t tng ng vi vic gim in tch
t, cn tr s thng qua ca in, kt qu lm in tr tip t ca vt tip t
tng ln. Nh vy, tng in tr ca vt tip t nhiu cc s khng th tm ra
c bng phng php u song song n gin, cn phi tnh n h s li dng.
10 - 4 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao cc tip t lp t thng ng thng dng ng thp?
p: So vi cc chi tit thp khc c trng lng nh nhau, th dng ng thp
lm cc tip t c nhiu u im. N rng, c ng knh tng i ln, tng mt
tip xc vi t, chu lc ca ng thp ln, khi ng xung t kh b cong, dng
in tip t xung kch c xu th hiu ng mt ngoi, t s li dng kim loi ng
thp cao, c li cho vic truyn dn dng in; cho nn cc tip t lp t thng
ng a s dng ng thp.
10 - 4 - 5 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao ct st trong ct in bng b tng ct st d ng lc khng th
kim lm dy dn tip t?
- Trang 278 -
- Trang 281 -
- Trang 284 -
CHNG XI
K THUT CHNG ST
11 - 1 B thu li (B trnh st)
- Trang 285 -
- Trang 286 -
- Trang 293 -
- Trang 295 -
- Trang 297 -
- Trang 298 -
11 - 4 Chng st cho ng dy
11 - 4 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Sau khi ct in bng g ca ng dy ti in cao p b st nh, ti
sao xy ra hin tng nt?
p: l do ct in bng g khng p dng bin php chng st, v th sau
khi b st nh s c dng in rt mnh vi vn ampe chy qua ct g, gy ra nhit
cao, dn n hi m bn trong ct g bc hi mnh, lm n dn n nt ct g.
V th, khi ko ng dy ti in cao p trn ct g phi lp dy thu li bo v trn
ton tuyn.
Do trong khi vn hnh, ct in bng g c nhc im ny, cho nn ngy nay
dn dn c thay th bng ct in b tng ct thp.
11 - 4 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao dy thu li ni chung u lp trn ng dy thp st hoc ct
b tng ct thp m rt t nhn thy trn ct g?
p: Nguyn nhn ch yu ca n nh sau:
(1) Gi thnh (khong 20%) lp t dy thu li trn ng dy ct g cao hn
nhiu gi thnh (5 - 7%) lp t dy thu li trn ng dy thp st hoc ct b tng
ct thp.
(2) Mc cch in ca ng dy ct g tng i cao, xc sut gy h
quang tng i thp, nn s ln xy ra s c nhy cu dao do st nh t hn
ng dy lp trn thp st hoc ct b tng ct thp. Cho nn, trn ng dy ct
g t lp dy thu li.
11 - 4 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Dy ti in cao p ni chung u lp dy t trn khng, ti sao ng
dy phn phi in li thng khng lp?
p: Cng cch in ca dng dy phn phi in (di 10kV) khng
cao, nu st nh vo dy t trn khng th s d chy theo dy dn xung t ca
dy t trn khng n dy dn in, gy ra nh ngc, khng nhng khng c tc
dng bo v chng st nh m cn c th dn st, gy tn hi thm. ng thi, do
chi ph lp dy t trn khng rt ln, cho nn trn ng dy phn phi in ni
chung u khng lp dy t mc trn khng.
11 - 4 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trn ng dy phn phi in, khi cng lc s dng b thu li v khe
h phng in, ti sao lp tt c cc khe h phng in ln cng mt pha?
p: So vi khe h phng in th b thu li c kh nng kh h quang tng
i ln, cn khe h phng in c khi ngay c dng in tip tc vi tn s chung
(dng in ngn mch) cng khng th che ct c. Khi ng dy b st nh, nu
hai pha tr ln u b st nh cng lc th ti thiu trong c mt b thu li c
ng tc. Sau khi sm st i qua, b thu li c th che ct dng in ngn mch ca
hai pha, t khi phc vn hnh bnh thng ca ng dy. Ngc li, khi nu
c hai pha cng lp khe h phng in th khi dng in ngn mch tng i ln,
- Trang 299 -
c th khng tt c h quang, hnh thnh ngn mch lin tc, khin cng tc
ngun chy, mt in c tuyn. Ch khi cng tc ngun c lp cu dao t ng ng
li th lp khe h bo v ng thi trn cc pha. Khi khng c cu dao t ng ng
li th lp khe h bo v ln mt pha l bin php va kinh t va tin cy.
11 - 4 - 5 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Tuyn ng dy 110 kV v tuyn ng dy 35 kV giao nhau, khong
cch thng ng cun dy dn trn, di im giao nhau t ti 3 mt, ti sao bn
ct gc giao nhau phi tip t?
p: Mc ch tip t bn ct gc l lm cho ng dy giao nhau khi b st
nh th dng in st s chp rch qua vt cch in ca ng dy ri theo thp
ct vo t sau khi tip t c th gim in th ca dy dn b st nh, phng
nga chp rch cch in khe h khng kh gia trn, di ng dy giao nhau.
Bi v sau khi hai ng dy giao nhau chp rch c kh nng dn n hai ng
dy cng lc nhy cu cao, v cn gy tn hi cho thit b in ca mng 35 kV. Nn
phi em bn gc ct giao nhau, bt k l c dy thu li hay khng u tip t. Chi
c khi khong cch thng ng ca im giao nhau t 5 mt tr ln, kh nng sinh
ra phng chp khng ln th mi khng cn bt c s bo v no i vi khong
khng giao nhau.
11 - 4 - 6 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao i vi ng dy 35 kV khng c dy thu li, dy dn ba pha
dng cch b tr theo hnh tam gic (xem hnh 11 - 4 - 6 (a)) s c tnh nng chng st
tt hn cch b tr nm ngang (xem hnh (b)), cn i vi ng dy 110 kV c dy
thu li th ngc li?
p: H thng 35 kV khng c dy thu li,
nu dy dn ba pha dng cch b tr theo hnh tam
gic, dy dn pha trn d b st nh nu dng
in st khng ln lm, ch sinh ra tip t mt
pha. Do ng dy 35 kV l h thng im trung
tnh khng tip t, dng in tip t u l
dng in in dung, khi tr s ca n khng ln,
c th t tt h quang, nu ng dy tng i
di, khi dng in in dung tng i ln, ni
chung lp cun dy kh h quang b, h
quang im tip t cng c th tt. Nu dy dn ba pha b tr nm ngang th kh
nng hai pha hoc ba pha cng lc b st nh s tng i nhiu, hai pha hoc ba pha
phng chp, sau khi c h quang tn s chung, do dng in ngn mch ln, ng
dy s nhy cu dao, ngng cung cp in. V th b tr theo hnh tam gic c tnh
nng chng li tt hn b tr nm ngang.
i vi h thng 110 kV c dy thu li, a s p dng hnh thc im trung
tnh trc tip tip t, khi mt pha b st nh sinh ra h quang chp rch, s nhy
cu dao, gin on cung cp in. Dy dn ba pha b tr theo hnh tam gic, ni
chung ch dng mt dy thu li, nu b tr nm ngang th p dng hai dy thu li hai
ct, in cm tng ng ca n tng i nh hn mt ct, t gim thp
- Trang 300 -
- Trang 301 -
- Trang 303 -
- Trang 304 -
- Trang 305 -
- Trang 306 -
- Trang 307 -
CHNG XII
H S CNG SUT
cong
tac
dung
2
2
(cong
tac
dung)
+ (cong
phan
khang)
(2) Gi thit h s cng sut sau khi nng cao l cos 2, th tng dung lng
ca nhm t in cn lp l:
- Trang 308 -
QK = P (tg 1 - tg 2) (kVAr)
Trong cng thc: P l cng sut tc dng bnh qun (kW)
l l gc h s cng sut trc khi ci thin.
2 l gc h s cng sut l tng sau khi ci thin.
(3) T cos 1, cos 2 tra bng hm s lng gic c tr s hm s tg 1, tg 2
cng vi cng sut tc dng bnh qun o c thay vo cng thc trn s c tng
dung lng ca t in cn lp.
12 - 1 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trong mch in n ng ph thng, mun u song song t nng
cao h s cng sut, c phi s t in u song song cng nhiu th h s cng
sut s cng cao?
p: Trong mch in n ng u ni tip mt b chn lu in cm
ln. L mt mch in cm in t, nn dng in trong mch in l tr sau, nu
trong mch in ny u song song mt t in, v dng in in dung vt trc
in p 90o, c tc dng b dng in tr, v th nng cao c h s cng sut ca
tng dng in.
Nu u song song qu nhiu t in, dng in in dung qu ln, th ngc
li s lm gim h s cng sut, chng qua ch l i h s cng sut tr sau thnh
vt trc m thi. Cho nn, s t in u song song vo mch in phi va ,
nu qu nhiu, ngc li khng c li.
12 - 1 - 5 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao sau khi u t in vo mch in, dng in li nh hn khi
cha u t in m in p li tng i cao hn?
p: V thit b in khi vn hnh u tn ti tr khng, khi dng in chy
qua tr khng ny s gy ra st p, trong c dng in cng sut phn khng chm
pha. Sau khi u t in vo mch in, do dng in cng sut phn khng pha
trc trit tiu mt phn dng in phn khng pha tr, cho nn tng dng in tt
phi gim. Do dng in gim, st p trong mch in cng gim hn so vi trc,
cho nn in p hi cao hn so vi khi cha u t in.
- Trang 309 -
12 - 2 Lp t v vn hnh t in
12 - 2 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: nng cao h s cng sut, cc x nghip cng nghip u lp t in
b, tp trung li lp mt ch tt hn hay lp phn tn cc ph ti tt hn?
p: L tng nht l lp t in b ch ph ti c tnh cht in cm c
ln. Nh vy c th gim tit din dy dn ti din v tn hao ng dy. Nu tp
trung lp ch tng ngun in, tuy cng c th nng cao h s cng sut, nhng
trn dng dy ph ti, h s cng sut thp s c mt b phn rt ln dng in
phn khng chy qua, khin tn hao ng dy ca ng dy ny tng ln, ng
thi tit din dy dn cng phi ln hn ci trc.
12 - 2 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: My b ng b ti sao phi lp ch h s dng?
p: Khi ph ti c tnh in cm ca h s dng rt ln th dng in phn
khng cng tng i ln, lm gim h s cng sut v in p. Dng my b ng
b lm vic trng thi kch thch mnh, cung cp dng in c tnh in dung cho
h s dng, nng cao in p, gim dng in phn khng m my pht in a ra,
nng cao h s cng sut on ng dy ti gia my pht in vi my b ng
b, tc c th gim tn hao ng dy v gim dng in ng dy.
12 - 3 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ci thin h s cng sut ca my hn h quang xoay chiu u bng
cch u song song t in b vo bn s cp (u vo) ca my hn. Liu c th
u t in b vo bn th cp (u ra) ca my hn ci thin h s cng sut
thp?
p: S chy n nh ca h quang hn i hi mch in hn c in khng
tng i ln. u song song t in b vo bn th cp my hn tuy c th ci
thin h s cng sut nhng in khng tng ng ca mch in hn gim ng
k, khin h quang hn khng chy n nh na. V th, khng dc u song song
t in b vo bn th cp my hn.
12 - 2 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao khi t in in lc cao p u thnh song song s dng b
th mi t in u phi lp cu ch?
p: Trong khi vn hnh, t in in lc phi chu in p ca h thng,
nu cht lng ca t in c bit khng tt s xy ra hin tng nh thng. Lc
ny, nu khng nhanh chng ct t in ny ra khi h thng vn hnh th cc t
in khc s phng in qua t in hng ny, c kh nng dn n n v chy. V
th, mi mt t in trong nhm t in u nn s dng cu ch ring bo v.
12 - 2 - 5 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao t in in lc sau khi ko cu dao, khng th lp tc ng
cu dao?
- Trang 310 -
Wr 1
l c th phn on h s cng sut khng tr sau qu
W 3
Wr
W
1
UIcos
3
1
3
Wr 1
W 3
U
1 = 2fCU
2fC
UI = U( 2fCU ) = 2fCU 2
- Trang 311 -
CHNG XIII
CHIU SNG
13 - 1 n sng trng
Tc dng in trng thi ngui 1I bng 11.5 ln dng in trng thi nng I2
.Li do lng nhit pht ca dy tc bng n t l thun vi I2R, cho nn s pht
nhit ca dy tc bng n khi va u thng mch s ln hn nhiu khi thp
sng, iu ng nhin khin dy tc bng n d chy.
13 - 1 - 6 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Bng n in s dng lu, ti sao tr nn en?
p: Dy vnfram trong bng n, di nhit cao pht quang cng c bc
hi mt phn, vnfram bc hi ra s ng kt li mt trong bng n, tr thnh
lp mng mu en xm cn tr tia sng xuyn qua. Hin tng ny tng i r
trong trng hp x l chn khng ca bng n khng tt. Nu s dng in p qu
qui nh, cng s sinh ra hin tng ny. S bc hi ca dy vnfram lm gim
lng pht sng ca bng n, khi gim ti 80 % lng sng ban u th coi nh
hng, phi thay mi.
13 - 1 - 7 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Dy vnfram trong bng n in, ti sao phi qun thnh hnh l xo?
p: Dy vnfram sau khi qun thnh hnh l xo, lm gim ng k di bn
ngoi ca dy tc n, kt cu ca bng n tng i n gin, rt gn kch thc,
tng cng c hc ca dy tc, kh b rung gy, hn na do nhit lng tp
trung, in nng a vo nh nhau, nhit tng i cao, nh sng pht ra tng
i mnh, tc hiu sut tng i cao.
13 - 1 - 8 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trn bng n in ti sao phi lp chp n?
p: Tc dng ca mt ging nh my chp hnh, chng ta u bit nu my
chp hnh nhm chnh vo ngun nh sng rt sng th hnh nh chp c, ngc
li nhe nhot khng r. Nu mt nhn thng vo ngun nh sng rt sng, mng mt
s t ng co vo nh sng bc x khng lm tn thng vng mc, nhng sau
khi mng mt co vo nh sng bc x qu t, vt th kh nhn cho r. l nguyn
nhn thng thng phi lm chp n nh sng khng trc tip bc x vo mt.
- Trang 313 -
Bng n khng lp chp th s pht ra quang thng khc nhau trn cc hng khc
nhau, v th trn b mt cc ch c khong cch ging nhau quanh bng n s
c chiu sng khc nhau, nu mun yu cu mt b mt no c chiu sng tt
v d mt bn, nh sng ca bng n c th thng qua chp n phn x ln mt
bn, l mt nguyn nhn na ca vic thng phi lp chp n trn n.
- Trang 314 -
13 - 2 n hunh quang
13 - 2 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao bng n hunh quang c th pht nh sng mu sc khc nhau
nh xanh, xanh da tri, mu trng vng, v.v...?
p: Ty theo thnh phn cht hunh quang trn vch trong bng n hunh
quang khc nhau m pht ra nh sng mu khc nhau. Cht hunh quang Tungstat
magi pht nh sng mu xanh, Tungstat km pht nh sng mu da tri, hp kim km
- Beri ca mui silicat pht nh sng mu trng vng.
13 - 2 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao sau khi thng ngun hai u bng n non ln nhng n mi
vn khng sng?
p: Do tip im ca tc te b dnh cht khng tch ra c hoc tc te b
nh thng gy ngn mch, khin dy tc bng n non lun thng in lm cho hai
u bng n ln, nn chn lu khng th sinh ra in th cm ng, trn bng n
khng c in p xung kch, v th khng th thp sng. Nh vy, s d chy dy tc,
gim tui th ca bng n. Ngoi ra, do phn ln in p ngun t hai u chn
lu, chn lu trng thi qu ti, d b nng, thm ch chy hng. ngh kim tra
v thay tc te.
12 - 2 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Vo ma ng nhit tng i thp, ti sao sng ca n hunh
quang gim?
p: n hunh quang da vo thy ngn gia hai in cc u bng n khi
bc hi dn in, pht ra tia t ngoi, kch thch bt hunh quang vch trong bng
n pht ra nh sng c th nhn thy. Hiu sut khi hi thy ngn dn in chuyn
ha thnh tia t ngoi tng ng vi p sut hi, p sut hi trong bng n ph
thuc vo nhit mi trng chung quanh. Ni chung khi thit k bng n, gi
thit nhit mi trng chung quanh l 25oC. Ma ng nhit tng i thp,
do p sut hi trong bng thp hn nhiu so vi tr s thit k, cho nn hiu sut
pht sng cng gim ng k.
tt?
- Trang 316 -
p: Nu cng tc u trn dy pha (dy la) th sau khi ngt cng tc (tc
ngt in), ngun in ngt hon ton th n non s khng nhp nhy. Nu cng
tc u trn dy t, tuy cng tc ngt, nhng bng n vn c in, khi cch
in khng tht tt c in r chy qua, khin n nhp nhy sng yu. V th, khi
lp n hunh quang, trc tin cn dng bt th in kim tra, u cng tc ln dy
pha.
in?
Mch in chiu sng khng ph thuc mch in ng lc, v th khi khi ng,
n toa xe vn sng nh thng.
13 - 2 - 12 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: n hunh quang 3W ti sao khng cn dng chn lu?
p: n hunh quang 3W tr ln cn c chn lu lm khi ng cao p, duy
tr thp p, tc phi c in p khi ng cao hn in p ngun in, sau khi a
vo hot ng bnh thng phi c in p lm vic thp hn in p ngun. n
hunh quang 3W l kt cu hai lp, li trong l bng n hunh quang 3W, s dng
in cc bng nhm dng ng trn, trn vch trng lp mng dn in tetracloride
thic u, trong sut, khng mu, u ni tip vi bng.
Ngoi vic n gip d khi ng, ch yu cn lm cho bng n c th duy tr
c trng thi phng in n nh, khin in p v dng in lm vic ca bng
n duy tr trong phm vi nh mc, cho nn n hunh quang 3W khng cn dng
chn lu.
13 - 2 - 13 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trong mi trng ti, ly tay s ng thy tinh hai u bng n hunh
quang, s c hin tng g?
p: Phn u bng n s pht ra qung sng yu t. l do khi s tay vo
ng thy tinh, dy tc v tay thnh hai bn cc ca t in, di tc dng ca in
p, sinh ra dng in in dung rt nh, khin bt hunh quang trn vch ng pht ra
hunh quang yu t.
13 - 2 - 14 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao n hunh quang lp trong phng th nghim cao p xoay chiu
khng c in, khi tin hnh th nghim cao p, c khi pht sng?
p: l do trong bng n non np y hi thy ngn khng n nh, khi
th nghim cao p, in trng mnh xoay chiu quanh dy dn chy qua bng n,
c kh nng lm cho phn t kh thy ngn ion ha v sinh ra s chuyn ng khng
qui tc, va vo vch bng c bi bt hunh quang, nh vy khin n pht sng.
13 - 2 - 15 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi in p ngun thp hn nh mc, ti sao tui th s dng ca n
sng trng c th ko di cn tui th n non li gim?
p: n sng trng l ngun nh sng bc x nhit, da vo bc x nhit
cao ca dy vnfram pht ra nh sng c th nhn thy. Khi in p ngun thp, do
dng in gim, nhit lm vic ca dy tc gim thp, s thng hoa ca dy
vnfram gim, cho nn tui th s dng c th ko di.
Nguyn l hot ng ca n hunh quang l dy tc sau khi gia nhit pht x
in t, khin thy ngn trong bng n bc hi ion ha, pht ra tia t ngoi di s
kch thch ca tia t ngoi, bt hunh quang trn vch bng pht ra nh sng c th
nhn thy. tng kh nng pht x in t ca dy tc, trn b mt dy tc c trng
cc cht pht x, nh carbonat beri, carbonat canxi, carbonat stroni. Khi in p ngun
gim thp, do dng in gim, nhit lm nng dy tc khng , kh nng pht
- Trang 318 -
- Trang 320 -
- Trang 321 -
- Trang 322 -
sao?
p: Nhit vn hnh ca n sng trng ph thng l 3400K hoc 3100oC,
lc ny in tr tng ng k theo s tng ln ca nhit , t ti khong 13 ln
nhit bnh thng, ng nhin chnh lch rt ln vi in tr khi dng ng h
m in p thp o c nhit thp vi dng in rt nh. Mun o mt cch
tng i chnh xc in tr ca bng n in phi tin hnh di dng in hoc
nhit nh sn.
13 - 4 - 8 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: n in ca 1 h s dng c 3 ng, khi vn hnh n ca ng
th 2 v th 3 t nhin cng ti li khi sa cha, em n ca ng th 2 tt tng
chic mt, cc n khc ca ng ny cng tt cng sng cn n ng th 3 th
cng ti. Nguyn nhn do u, lm sao sa cha?
p: Tnh hnh ny xy ra trong mch in u
tam gic, nh th hin hnh 13 - 4 - 8. Lc ny do cu
ch pha C b t, n ca ng th 2 v th 3 tr thnh
u ni tip gia A vi B, in p st thp, ng thi
nh sng n tr nn ti Nu em n ca ng th 2
tt tng chic mt, in tr ca ng ny tng ln,
in p cng tng, v th n ca ng th 2 dn dn
sng ln cn n ca ng th 3 do in tr ca ng th 2 tng ln nn dng
in gim, v th cng ti li. Pht hin hin tng ny ch cn kim tra cu ch,
thay dy ch b t l c th khi phc trng thi c.
13 - 4 - 9 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khong cch gia cc ct in trong th ti sao vo khong 30 - 40m?
- Trang 324 -
- Trang 325 -
CHNG XIV
C QUI
14 - 1 B tr bn cc c qui
- Trang 326 -
- Trang 327 -
14 - 3 Np - phng in ca c qui
14 - 3 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: c qui axit ch ca nh my pht in ti sao phi thng xuyn tin
hnh np in ni (m)?
p: c qui np in, sau mt thi gian nht nh s gim in lng,
hin tng ny gi l t phng in. Nguyn nhn ch yu gy nn hin tng ny
l do bn cc cha tp cht, hnh thnh pin nh cc b. Hai cc ca pin nh li hnh
thnh mch kn ngn mch, dn n c qui t phng in. Ngoi ra, do t trng trn
di ca dung dch in gii c qui khc nhau, khin in th trn di bn cc
khng bng nhau, iu ny cng dn n c qui t phng in. V th, phi dng
mt my np ni (m) cng sut rt nh hoc thit b chnh lu silic, thng xuyn
tin hnh np in ni (m) i vi c qui, nhm b tn hao t phng in.
14 - 3 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: c qui axit ch s dng c nh, ngoi thng xuyn thc hin np in
ni ra, ti sao cn phi nh k tin hnh np din cn bng?
p: c qui s sinh ra t phng in, b sung tn tht t phng in ca
c qui p dng np in ni, lm cho c qui lun duy tr dung lng m ph ti
yu cu, bo m c ngun in mt chiu tin cy. Nhng trong vn hnh lu di,
s t phng in ca mi c qui s khc nhau, cn dng in np ni bng nhau,
nh vy s xut hin mt b phn c qui vo trng thi thiu np in. V th,
ni chung c 1 - 3 thng tin hnh np in cn bng mt ln i vi c qui, tc lm
tng dng in np in ni, khin in p c qui duy tr 2.35 vn, thi gian lin
tc khng di 5 gi, ch cho t trng dung dch in gii ca c qui c dung dch
in gii tng i thp nng ln, l c th khi phc vn hnh vi hnh thc np
in ni bnh thng.
14 - 3 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao dng in phng in ca c qui ch cng ln th tr s dung
lng a ra (ampe x gi) ca c qui cng nh?
p: Khi dng in phng in ca c qui cng ln, phn ng ha hc ca
hot cht trn bn cc dng, m trong c qui cng mnh, khe l ca hot cht b
mt bn cc s nhanh chng b ch sunfat sinh ra bt cht, hot cht lp trong ca
bn cc s khng th tham gia phn ng ha hc mt cch trit , hiu sut li
dng s thp, v th dung lng a ra thc t ca c qui s cng nh. Ly c qui
ch kiu GGF - 300 lm v d, theo qui nh, phng in vi dng in 30 ampe, c
th phng in lin tc trong 10 gi th tr s dung lng a ra l 30 ampe x 10 gi
= 300 ampe x gi. Nu phng in vi dng in 135 ampe th ch c th phng in
lin tc 1 gi, dung lng a ra l 135 ampe x 1 gi = 135 ampe/g ch bng 45%
dung lng khi phng in 30 ampe.
14 - 3 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: c qui np in xong, ti sao phi ct ngun in np trc sau mi
ly kp trn u c qui ra?
- Trang 328 -
- Trang 329 -
14 - 4 Vn hnh c qui
14 - 4 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao trong cng mt khoang hoc trong cng mt phng, khng c
cng lc lp chung c qui axit v c qui kim?
p: Bi v hi axit c tc dng ph hoi i vi c qui kim, m hi ca
kim cng c tc dng ph hoi nh vy i vi c qui axit. c bit l c qui
kim, cho d ch c rt t axit vo trong c qui cng c th ph hy bn cc in l
rnh c qui V th c qui axit, kim lun lun lp tch ring.
14 - 4 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trong phng t c qui c th s dng dy ci bng nhm khng?
p: Khng c. Dy ci trong bung c qui phi dng dy ci bng ng
hoc dy ng trn ch khng th dng dy nhm. l v dy ci bng nhm tuy
khng b n mn trong khng kh nhng sc khng ca nhm i vi axit hoc
kim st yu. cho nn trong phng c qui d b axit hoc kim xm thc, nn khng
dng dy chnh bng nhm.
14 - 4 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Phng c qui trong trm bin in thng duy tr nhit nht nh (10
o
- 25 C), ti sao?
p: Khi phng in, do nng ca dung dch trong bn cc gim thp, axit
sunfuric trong dng c cha khng ngng khuch tn vo trong bn cc. Nu nhit
trong phng gim thp th s chuyn ng phn t s gim yu, do gim s
khuch tn ca dung dch vo trong bn cc, tc suy gim in th ca c qui
tng nhanh, gim dung lng ca c qui. Nu khi nhit trong phng t ngt tng
cao s sinh ra hin tng t phng in gia bn cc. Nhit trong phng qu cao,
khin khi np in, bn cc ca c qui v vn hoc tm ngn chy en, dn n
hng. Do nhit trong phng tng cao hoc xung thp u khng c li cho s
vn hnh bnh thng ca c qui, do thng thng phi gi nhit trong phng
khong 10 ~ 25oC.
14 - 4 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Pin mi, pin c c th s dng chung vi nhau c
khng?
p: C th dng mt cc pin mi v mt cc pin c
th, u ni tip pin mi vi pin c ri u vi mt in tr c
th iu chnh, nh th hin hnh 14 - 4 - 4. Tng bc gim
tr s in tr, sau ln lt o in p u U1 v U2 ca mi pin. Theo gim
ca in tr ph ti, dng in phng in s tng ln theo, in p U1 trn pin mi
thay i khng ln cn in p u U2 ca pin c nhanh chng gim. Khi in tr
ph ti R gim xung n tr s gii hn R1j no , dng din ph ti tng n
dng in gii hn I1J th in p u U2 ca pin c v cng sut a ra P2 u thnh
0. Khi dng in ph ti vt qu I1j th U2 v P2 u thnh tr s m. Cng sut P m
in tr ph ti thu c nh hn cng sut P1 do pin mi a ra, tc mt phn
- Trang 330 -
nng lng ca pin mi b tiu hao trn pin c. Cho nn, ch cn dng in ph ti
khng ln hn I1j th pin c s dng hn hp vi pin mi s c th a in ra m
khng tr thnh gnh nng ca pin mi.
ln?
- Trang 331 -
CHNG XV
BO V BNG RLE
V THIT B T NG
15 - 1 Bo v qu dng in
- Trang 333 -
15 - 2 Bo v vi sai v bo v chiu
15 - 2 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao c mt s rle vi sai c km theo b bin dng bo ha nhanh?
p: B bin dng bo ha nhanh c hai tc dng ch yu: (1) Trnh dng
in xit kch t (nh vo bin th khng ti) khi ng cu dao thng in tc th,
khin rle c ng tc. Bi v khi dng in xit kch t chy vo cun dy s cp,
li st nhanh chng bo ha, kt qu cm ng t cng tr nn nh, khin th in
ng ng m u cun dy s cp cm ng s gim, do dng in chy qua
cun dy rle cng nh. (2) Gim ng k dng in khng cn bng (th cp) xy
ra trong thi gian thay i tc th khi ngn mch bn ngoi.
15 - 2 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi ngng in mt bn c bo v vi sai thay b h cm dng in,
nu thit b bn s cp v bo v vi sai khc vn ang vn hnh th phi ch g?
p: Phi ch dy dn bn th cp c bo v vi sai cn tho g phi phn
bit dng bng keo bao bc li, khng c n ngn mch, nu khng, khi xy ra
s c, bo v vi sai s khng c ng tc. ng thi phi ch kiu loi, t l bin
i v cc tnh ca b h cm dng in thay vo, phi qua chn la v kim
nghim t tiu chun, khi u dy tr li phi phn bit r cc tnh, ln lt u
vo, khng c u ngc. Khi c iu kin c th kim nghim bng cch o
in p khng cn bng.
15 - 2 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mt trm bin in cng lc c vi ng nhn dy nhn in t nh
my in n, ti sao trn ng dy phi lp bo v chiu?
p: Bi v, khi ng dy vn hnh song song, mt ng dy xy ra s c
ngn mch, dng in ca ton ng dy u nhanh chng tng ln, khc nhau ch
l dy c s c th dng in chy t dy ci ca trm bin in ra, cn cc dy khc
th dng in chy vo dy chnh, rle qu dng khng th nhn bit c dng in
chy ra hay chy vo, v th t s lm cho ton b ng dy nhy cu dao, m
rng s c, rle chiu c th nhn c dng in chy ra hay chy vo, t ct
ng dy s c mt cch chnh xc.
- Trang 334 -
15 - 3 Bo v th t khng
15 - 3 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Hai mch in u song song phn phi in hoc u song song s
dng vi dy cp in vo mt mch in, lp t b h cm dng in th t
khng v rle nh hnh 15 - 3 - 1 (a) (b) (c), cch lp t no ng?
p: Phng php lp t nh hnh (a) l sai. Do tr khng ca cc pha khng
th hon ton ging nhau, khi bnh thng s c dng in vng th t 0 chy qua
mch kn, c th khin rle ng tc nhm. Khi xy ra s c tip t, do dng din
tip t trit tiu hoc lm tng dng in vng c th khin rle khng ng tc
hoc ng tc nhm.
Lp ng phi nh hnh (b), mch v song song cng cung cp cho mt ph
ti phi xuyn sut mt b h cm dng in th t 0 dng chung. Nu v ng
knh ngoi ca cp in qu ln hoc s si nhiu m khng th lm nh vy c
th c th dng cch lp nh hnh (c), b tr u song song hai b h cm th t 0,
bn th cp u song song mt rle dng in th t 0. Nh vy tuy c th loi tr
dng in vng th t 0, nhng do tr khng kch t ca b h cm th t 0 ni vi
rle l u song song nn nhy gim ng k. gim thiu nh hng ny, c
th p dng hnh thc nh hnh (d), tc hai b h cm dng in u ni tip theo
cc tnh, nh vy va c th gii quyt vn dng in vng th t 0, cng va
gii quyt c nhc im nhy b gim.
- Trang 336 -
15 - 4 Ngun in thao tc
15 - 4 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao ngun in thao tc xoay chiu ca thit b bo v qu dng
thng thng khng s dng ly b h cm in p lm ngun?
p: Bi v bo v qu dng ch yu dng vi bo v qu ti v bo v
ngn mch. Cn khi thit b hoc ng dy trong phm vi c bo v xy ra s
c ngn mch, thng thng lm cho in p st gim nghim trng, theo s st
p nghim trng ca h thng, in p th cp ca b h cm in p cng st
gim, do thng thng lm cho cun dy thot mc thao tc khng th c ng
tc, mt tc dng bo v. Cho nn, thng thng thit b bo v bng rle s dng
b h cm dng in bo ha nhanh cung cp ngun in cho cun dy thot mc
xoay chiu.
15 - 4 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao ngun in mt chiu dng iu khin trm bin in ca nh
my in khng c cho php tip t?
p: Bi v ngun in mt chiu ca trm bin in nh my in, iu
khin cun dy nhy cu dao ca b ngt mch dn, nu mng mt chiu c im
tip t th tip im iu khin ca cun dy nhy cu dao s c mt u tip
t, khi u cn li xy ra s c r in, s lm thng cun dy nhy cu dao, gy
ra ng tc nhm dn n s c nghim trng, cho nn khng c php tip t.
15 - 4 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mm chiu sng s c s dng trong nh my pht in, ti sao dy "
khng" khng c tip t?
p: Thit b ni vi mng mt chiu ca nh my in c rt nhiu, dy
dn phn b khp xng rt di, mt b phn dy dn phi lp t nhng ni c
tng i nhiu bi bm hoc m t: nh gia l hi, h thng vn chuyn than,
phng bm nc, v.v... Sau vi nm s dng, o b m hoc cc nguyn nhn khc,
cch in ca dy dn gim. Nu dy "khng" ca a chiu sng tip t, khi in
xoay chiu ngt in chuyn sang cung cp bng in mt chiu s khin cc m
ca c qui tip t, nu lc ny cch in ca dy dn mch iu khin i vi t
khng tt s rt d dn n thit b ca mch in chnh ng tc nhm.
phng nga xy ra hin tng cc m c qui tip t, trn a iu khin
lp ng h kim tra cch in ca mng v pht tn hiu tip t, nhn vin trc
ban sau khi pht hin c tnh hnh ny lp tc ct t ngun in, tin hnh
15 - 4 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: S dng b chnh lu selen lm ngun in ng cu dao cng tc du
c nhc im g?
p: B chnh lu selen d b m, m in p ngc chiu tng i thp.
Khi s dng b chnh lu selen lm ngun in ng cu dao cng tc u, nu
thng xuyn tip in, do phi chu in p tng i cao khi khng ti, phi tng
s phin selen ni tip v u song song ca b chnh lu. Nu thng xuyn ngt
- Trang 337 -
- Trang 338 -
15 - 5 Thit b t ng
15 - 5 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: ng dy ti in cao p sau khi xy ra s c mi dn n nhy cu
dao cng tc du, nhng ti sao trm bin in cn phi lp nhm rle t ng
ng li cu dao lm cho cng tc du nhanh chng ng cu dao?
p: Kinh nghim thc dng v thit b in cho thy, s c ngn mch xy
ra trn ng dy, a s c c tnh l thi gian ngn nht, sau khi ngt ngun in
b phn hng, cch in ch ngn mch s nhanh chng khi phc, ng dy ti
in c th lp tc chuyn vo lm vic. nng cao tin cy cung cp in nn
lp thm bo v bng rle t ng ng li cu dao, khin ng dy nhanh chng
khi phc ti in.
15 - 5 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao ni chung dy cao p mc trn khng u c lp thit b t ng
ng li cu dao, cn cp in cao p u khng lp?
p: Dy cao p mc trn khng trong vn hnh thng thng xy ra s c
tc th, nh st nh, chim gy hi, th diu hoc cc tp cht khc ri ln trn dy
ti in, cc s c ny sau khi cng tc nhy cu ao u c th t ng loi tr.
Nh mt nhnh cy ri trn dy ti in gy ngn mch, dng in ngn mch
mnh s thiu chy nhnh cy, s c c khc phc, lc ny nu c thit b t
ng ng cu dao li th vn tip tc ti in, c bn duy tr cp in lin tc.
ng dy cp in cao p th khng th xy ra s c tc th nh trn, nu xy ra s
c th thng l s c c tnh cht lu di v tng i nghim trng. Lc ny yu
cu cng tc nhy cu dao ct im s c, cho nn khng cn thit t ng ng li
cu dao.
15 - 5 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trn ng dy lp khe h bo v, ti sao phi lp phi hp cu dao
p: Lp khe h bo v trn ng y 6 kV ni sm st nhiu, s tng thm
tng i c hi ng dy ngt cu dao ngng in, nu khng lp thit b t
ng ng li cu dao th khi khe h c ng tc, ng dy s ngt cu dao ngng
in. Nu khng c cu ao t ng ng li th cng c th xt n cu dao ng
li c gii, nh vy c th gim s ln ngng in do s c.
15 - 5 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: nng cao tin cy cung cp in ca mt in xoay chiu cao p
c ln, liu c th lp thm cu dao t ng ng li ZCH hoc thit b t ng
a vo ca ngun in d b BZT vo ng dy ngun in c khng?
p: i vi mt in khng ng b cao p c ln ni chung l c th
c, nhng i vi mt in ng b cao p c ln th khng c. Bi v khi
thit b t ng ZCH, BZT c ng tc, thi gian ngt in 0.5 giy tr ln, m mt
ng b th ngt in 0.35 giy tr ln l mt ng b, lc ny my in vn c kch
t mt chiu, thi im ngun in cung cp khi phc tr li, my in s chu
xung kch ca dng in xung kch khng cng k v m men quay xung kch khng
- Trang 339 -
- Trang 341 -
CHNG XVII
K THUT IN T
17 - 1 Linh kin in t
17 - 1 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi dng ng h vn nng o in tr chiu dng ca diode ti sao
in tr o c cc nc in tr khc nhau th tr s in tr khng nh nhau?
p: Diode l linh kin phi tuyn tnh, tr s in tr ca n thay i theo s
thay i ca in p a vo. Khi dng ng h vn nng o in tr cc dng
ca diode, tuy in p pin m cc nc in tr khc nhau (tr nc R x 10k), s dng
l ging nhau, nhng in tr trong tng ng khng ging nhau (in tr trong ca
nc R x 1 l nh nht, cng vi s tng ln h s nhn ca nc in tr, th in tr
trong ca n cng tng tng ng). V th in p a vo 2 u diode c o
khng nh nhau, kt qu lm cho in tr diode b o phn nh ra khc nhau.
17 - 1 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: C mt s diode hoc t in lm vic di in p tng i cao, pht
hin thy b nng nh thng, nhng sau khi tho ra, dng ng h vn nng o
tnh nng ca linh kin ny rt bnh thng, ti sao?
p: Hin tng ny gi l nh thng nhit. Mi cht ca diode hoc t
in, di tc dng ca in trng mnh, dng in r tng ln, nhit mi cht
nng cao, m nhit qu cao s lm cho in tr mi cht gim, thc y dng
in r tip tc tng. C th, tun hon xu dn khin mi cht b nh thng. Lc
ny nu lp tc ct ngun in khin linh kin c lm lnh kp thi, c khi vn
c th khi phc cng mi cht nht nh. Lc ny dng thang in tr ca
ng h vn nng o kim tra, o in p trong ng h vn nng rt thp, khi o,
mi cht nng ln khng nhiu thng thng khng th pht hin c linh kin
hng. Cho nn diode hoc t in pht hin b nh thng nhit, th phi thay kp
thi, khng c tip tc s dng.
17 - 1 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Dng ng h vn nng o tr s in tr trong mch in bng bn dn
(transistor) ti sao phi nh mi hn 1 u ca in tr c o mi c th tin
hnh o?
p: Bi v trong mch in, thng tn ti mch r, nu khng nh mi
hn 1 u ca in tr m tin hnh o th tr s o c l tr s in tr tng
ng mch r ch khng phi tr s in tr ca in tr cn o. Ch c nh mi
hn 1 u ca in tr cn o sau tin hnh o th mi bo m kt qu o chnh
xc.
17 - 1 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
- Trang 342 -
p: Khi transistor ngt mch, rle phng thch, do c diode mch cnh, nng
lng trong mch t rle s phng in qua mch kn do diode v cun dy to
thnh, tc phng in ca n do thng s thi gian ca mch phng in quyt
nh. V th, rle c u song song diode phng thch, khng lp tc phng thch m
ko di thi gian phng thch, tc dng ko di ny, c khi dn n h thng chu s
iu khin ca rle, hot ng khng bnh thng.
17 - 1 - 8 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Bng hiu ng trng MOS ti sao d b nh thng? Khi s dng cn
lu g?
p: V kt cu, bng hiu ng trng MOS khc vi bng bn dn ph
thng, thu c tr khng u vo rt cao, in dung phn b gia cc li ca
n vi ngun, cc r v lt gc rt nh, in tr cch in rt cao, nn gi l bng
hiu ng trng kiu cch in. ng thi thu c dn vt cao, gia
cc li v lt gc ch c mt lp oxy ha rt mng, in p nh thng ca n ni
chung di 50 vn. Do in dung phn b ca cc li nh, in tr cch in cao,
v th m cho d tip xc ngun in p vi in tr trong rt cao nh in th cm
ng c th, cng dn n xuyn thng do in tch khng c ng phng thch. V
th khi s dng, khng c ty tin chm tay vo cc li, khi khng s dng (bo
qun hoc vn chuyn) phi ngn mch cc cc, nhm phng nga in th cm
ng bn ngoi nh thng cc li; trong s dng u vo tuyt i khng c
trng, khi hn ni phi tho m hn ra khi ngun in, li dng nhit cn li ca
n hn, khi thit k mch in khng c qun b tr mt s linh kin bo v
qu p cho mch in bng hiu ng trng MOS.
- Trang 344 -
17 - 2 Thirixto
17 - 2 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi dng ng h vn nng o in tr gia cc ca vi cc m ca
thirixto, ti sao tr s in tr thun chiu, ngc chiu khc nhau? C phi tr s
in tr cng nh cng tt?
p: Cc ca i vi cc m ca linh kin thirixto l mt tip gip P - N, cho
nn tr s in tr thun chiu, ngc chiu khc nhau. Chnh lch c tnh vn
ampe ca cc ca linh kin cng nhn hiu cng rt ln. Cho nn khng th ly
ln tr s in tr cc ca xc nh c tnh tt xu. Nu tr s in tr o c
bng 0, hoc v cng ln, chng t gia cc ca v cc m ngn mch hoc h
mch, linh kin ny khng th s dng c na.
17 - 2 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Lm sao phn on thirixto tt xu bng phng php n gin nht?
p: Mun phn on thirixto tt hay xu, ngoi dng
ng h vn nng o tr s in tr thun chiu ngc
chiu ca cc m v cc iu khin ca n ra, cn c th
phn on bng phng php sng, ti ca bng n. Nh
th hin hnh 17 - 2 - 2, u ni tip bng n dy tc vi
thirixto ri u vo mch bin th t ngu, t t iu chnh
in p ca bin p n in p nh mc ca thirixto, lc
ny bng n phi khng sng. Sau u pin kh E (1.5 - 9
vn, cc dng u vi cc iu khin) vo gia cc iu
khin v cc m ca linh kin thirixto, ri t t iu chnh
in p, bng n sng dn, iu ny chng t thirixto tt. Ngc li, thirixto
hng.
17 - 2 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: in p xc pht ca thirixto khong 3 - 10 vn, ti sao dng ng h
vn nng o khng ra?
p: Ni chung rng xung xc pht ca thirixto ch c vi phn nghn/giy,
tuy tr s nh ca in p xung c my vn n my chc vn, nhng do tr s bnh
qun ca n rt nh, cho nn dng ng h vn nng o khng ra. Mun phn on
c mch xung xc pht hay khng c th quan st bng my hin sng.
17 - 2 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Cn c vo dng in nh mc ca thirixto xc nh dng in m n
s dng, ti sao phi cn c vo hnh sng chnh lu tnh?
p: thirixto cho php dng in ln hay nh chy qua l do nhit cho
php ca li quyt nh, cn mc pht nhit th do tr s hu hiu ca dng in
quyt nh. Tiu chun k thut qui nh, vi nhit mi trng l + 40oC v iu
kin lm mt qui nh, trong mch in na sng hnh sin, tn s lm vic mt pha,
ph ti c tnh in tr, thirixto hon ton dn thng, khi nhit tip gip n nh
khng vt qu tr s nh mc, th dng in bnh qun ]n nht cho php l dng
- Trang 345 -
in nh mc ca linh kin ny. Trong ng dng thc t, hnh thc dng in chnh
lu, loi ph ti, gc dn thng, hnh sng dng in u khc nhau, quan h gia tr
s bnh qun vi tr s hu hiu cng s khc nhau. Cho nn, khi xc nh tr s dng
in s dng cho php ca thirixto phi tnh theo hnh sng chnh lu. Di iu
kin tiu chun, quan h gia tr s hu hiu v tr s bnh qun ca dng in cho
php chy qua l I = 1.57 Id. Tc thirixto c dng in nh mc 100 ampe th tr s
hu hiu ca dng in cho php l 157 ampe. Nu l mch ton sng mt pha khi
dn thng hon ton th quan h gia tr s hu hiu vi tr s bnh qun l I' = 1.11
I'd. So vi tiu chun, khi I = I', I'd = 1.414Id, lc ny mt thirixto 100 ampe c th s
dng 140 ampe.
17 - 2 - 5 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: thirixto c in p nh mc l 300 vn, liu c th trc tip s dng
lm chnh lu trn in li 220 vn c khng?
p: in p in li 220 vn th in p tr s nh ca n l 310 vn. Do
in li c qu p, yu cu linh kin phi c d nht nh. Cho nn thirixto
mun chn ng phi chu p trn 500 vn. in p nh thng ca thirixto l in
p lm vic danh xng cng vi 100 vn. V th in p nh mc ca thirixto s
dng trn ngun in xoay chiu 220 vn phi chn 550 vn. in p nh thng
ca diode gp hai ln in p lm vic tiu chun, tc in p nh thng ca diode
300 vn l 600 vn, cho nn c th chn s dng diode c in p nh mc 300 vn.
17 - 2 - 6 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Sau khi ngt ph ti ra (nh th hin hnh 17 - 2 6, ngt K ra) vn k khng hin th, c phi do thirixto hng?
p: Mun duy tr thirixto dn thng, ngoi vic phi c
in p cc dng chiu dng v tng in p xc pht i vi
cc iu khin ra, cn phi bo m dng in cc dng
khng nh hn dng in duy tr ca n (tc dng in nh nht cn thit thirixto
duy tr trng thi dn thng). in p trong ca vn k rt ln, sau khi ngt ph ti
ca mch in chnh lu thirixto th dng in chy qua vn k nh hn dng in
duy tr, thirixto khng th duy tr dn thng nn b ngt, vn k cng khng hin th.
V th, vn k khng hin th khng th hin thirixto hng. Khi sa cha phi o
xem thirixto c in p ra khng, phi u ph ti o.
17 - 2 - 7 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Mch thirixto ph ti cm ng, ti sao c lc xy ra hin tng thirixto
sau khi dn thng li ngt?
p: thirixto khi chu in p cc dng chiu dng, sau khi cc iu khin
c thm xung xc pht, thng mch, xung xc pht mt, dng in cc dng nh
nht cn thit c th lm cho thirixto duy tr trng thi, gi l dng in nu gi.
Dng in nu gi khng cng l dng duy tr, thng thng, dng nu gi ca thirixto
phi ln hn my ln so vi dng in duy tr.
Khi trong mch thirixto c ph ti tnh cm ng th sau khi xc pht thirixto,
dng in trong mch in (tc dng in cc dng) s t 0 t t tng ln. in
cm cng ln th dng in tng ln cng chm. Lc ny, nu rng ca mch
- Trang 346 -
- Trang 347 -
- Trang 349 -
transistor tip gip n, tc thi gian pht ra xung u tin cng s cng sm, lm cho
gc m ca thirixto ln ln, in p u ra tng cao. Nhng sau khi transistor tip
gip n dn thng, khi tr s in tr Re nh hn mt tr s
no , do dng in ca ngun in thng qua Re a n
cc pht e ca transistor tip gip n vt qu dng in
im y ca n, gia e v cc gc b1 khng th khi phc
trng thi ngt, m vn thng, C np khng c in,
mch xc pht khng th pht xung na, t khin in p
chnh lu ca thirixto tt xung. phng nga xy ra hin
tng ny, cn cn c vo tr s in tr nh nht v ln
nht ca Re, dng mt in tr c nh v mt bin tr u
ni tip u vo mch in.
17 - 4 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao phi dng cu ch tc nhanh bo v thirixto? C th thay
bng cu ch ni chung khng?
p: Kh nng dng in chu p ca thirixto tng i nh, cu ch tc
nhanh c bi s qu dng ging vi thirixto th c th t dy ch trc khi thirixto b
ph hoi. Cn thi gian t dy ch ca cu ch ni chung tng i di, khng th c
tc dng bo v. Cho nn, thirixto phi dng cu ch tc nhanh bo v.
Nu dng in nh mc ca thirixto tng i ln m dng in ph ti
tng i nh, khi c thit b hn ch dng in ngn mch, th c th dng cu ch
ni chung bo v.
17 - 4 - 5 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: thirixto u trong mch, ti sao thng u song song vo hai u n
mt mch nhnh mc ni tip in tr t in (nh hnh 17 - 4 - 5)?
p: l bin php bo v phng nga thirixto b ph hng
do qu p tc th. Bi v s thng, ngt ca h thng, in p dp ca
in li hoc s thng ngt ca chnh thirixto u c th dn n
thirixto b nh thng do chu qu p tc th. Sau khi u song song t
in C, nu xy ra qu p, do in p hai u t in ch c np in m dn dn
tng cao, khng th t bin. Sau khi thirixto c xc pht dn thng, t in s
phng in qua linh kin, t khin thirixto trnh c s tp kch ca qu p.
Nhng ch u song song mt t in l khng c, bi v nu in p np tng
i cao, khi phng in s c dng in rt ln chy qua thirixto c th lm chy
thirixto. V th phi u ni tip mt in tr na vo t in hn ch dng
in phng v tng thi gian phng in, ng thi gia in cm v in dung trong
mch in c th to thnh mch dao ng, lc ny R li c tc dng lm nht,
phng nga dao ng cao tn nh hng n hot ng bnh thng ca h thng.
- Trang 351 -
- Trang 352 -
17 - 5 Mch Chnh lu
17 - 5 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trong mch chnh lu na sng nh th hin hnh 17 - 5 - 1 (a), khi
u song song t lc sng C, ti sao diode D thng c hin tng hng t ngt?
p: Khi mch in cha u song song t C, dng in bnh qun chy qua
diode D l
U Z 0.45U 2
=
, sau khi u song song C, ngun in i vi C s c dng
RZ
RZ
Ubnh qun =
U huhieu 36
=
32V .
1.11 1.11
- Trang 356 -
- Trang 357 -
Qua hnh c th bit: do trc tip ni thng nhau nn 1P2 ca KG1 v 2P2 ca KG2
vo in th bng nhau. V th, 1P2 - 2P2 - 2N2 tng ng vi 1 diode chiu
dng, do , sau khi KG1 dn thng, + Ea thng qua 1P1 - 1N1 - 1P2 (2P2) - 2N2 ging
ln im K2. cho nn dng vn k c th o c in p gia K2 vi t c tr s
gn bng +Ea (khong tr s st p ca KG nh). Do in p xc pht Eg < Ea, v th
sau khi KG1 dn thng, in p 2P2 i vi t ln hn tr s E , t lm cho diode
D chn ngt, tc Eg s khng ging ln im K2. Tuy in th cc m ca KG2 i
vi t tng i cao, nhng do tr s in tr ca KG2 tng i ln s khng ko
ni ph ti. Nu tng thm mt diode b phn xc pht (hnh (c)) th K 2 i vi
t khng tn ti in p tng i cao na.
17 - 5 - 11 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trong mch chnh ca chnh lu thirixto hnh 17 - 5 - 11, diode D c tc
dng g? Cc tnh ca n nu u nhm s c hu qu g?
p: c im ca ph ti c tnh cm ng l s thay i ca dng in i
sau thay i ca in p. thi im in p cc dng thirixto vt qua im 0,
mun t ng ngt, th hai u ph ti c tnh cm ng s sinh ra th in ng
cm ng; cn c nh lut Lenx, chiu ca in th t cm lun lun cn tr s
thay i ca dng in, tc u b l dng, u a l m. Nu khng c diode D th
in th cm ng ny s thng qua diode D1, D2 hoc D3, D4
a n hai u cc dng v cc m ca thirixto 3CT. Do
lc ny 3CT cn cha kp hon ton khi phc kh nng cn
chn cho nn s dn thng khi khng c tn hiu xc pht, t
lm mt tc dng iu khin ca thirixto. Sau khi u
diode D vo, in th cm ng ni trn s thng qua diode D
nhanh chng ngn mch, bo m s hot ng bnh thng
ca thirixto. Diode D c th lm dng in ca ph ti c tnh cm ng tip tc
thng mch, thng gi l "diode tip dng". Nu u nhm cc tnh, s tr thnh
ngn mch i vi ngun in chnh lu (D1 - D4), s gy ra s c ngn mch.
- Trang 358 -
- Trang 361 -
- Trang 362 -
- Trang 364 -
17 - 7 n p ngun in
17 - 7 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trong thit b n p ngun in bng bng bn dn (transistor), m dng
in u ra nh khng c khu bo v qu dng, ti sao c lc xut hin hin tng
khi va u thng ngun in xoay chiu th bng iu chnh lp tc hng?
p: Bng iu chnh b hng l do dng in np cho t lc sng u song
song vi u ra ca thit b n p ngun in transistor qu ln gy nn. Tnh hnh
ny thng xy ra nhiu trong trng hp in p u ra tng i cao m t lc
sng u ra li tng i ln.
17 - 7 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: u ra ca b n p xoay chiu in t c cho php tip t khng?
p: u ra ca b n p xoay chiu in t khng cho
php tip t. Bi v b n p xoay chiu in t l sau khi ni
tip b khuch i t T2 v bin th t ngu T1 ri u vt
gia ngun in u vo vi u ra, (xem hnh 17 - 7 - 2) thng
qua dng in bo ha 1 chiu ca cun dy th cp T2 iu
khin b khuch i t thay i tr khng ca n nhm
iu chnh in p ra. Trong u vo A, B nu A l y pha, B l
dy "khng" th u ra C i vi t l 220V, u D i vi t
l "khng", nu hon i A v B th D i vi C l 220V, C i
vi t c th l vi chc vn, tc in p gia cun dy nng p 2 v 3 ca T1.
Nu du ra ca b n p in tr tip t th khng th hot ng bnh
thng. Bi v sau khi tip t u C, khi A l dy pha th 220V s a n gia ca
cun dy nng p 2 v 3 T1 to ra qu ti. Khi B l dy pha th A v C l cng in
th, cun dy nng p b ngn mch. Nu em u D tip t th khi B l dy pha
ngun in 220V b ngn mch, ch c khi A l dy pha th mi c th hot ng
bnh thng.
17 - 7 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: B n p 1 chiu 2000V, p dng phng php phn p nh th hin
hnh 17 - 7 - 3 (a) lm cao p mt chiu 1000 V cung cp in. Trc khi u vo
cc chi tit, dng vn k tnh in o c in p trn R2 l 1000V, chng t b
phn p khng c sai st. Nhng sau khi u vo linh kin li khng th hot ng
c do in p qu thp. Ti sao?
- Trang 365 -
- Trang 366 -
CHNG XVIII
NG H IN
18 - 1 Kt cu v nguyn l ca ng h in
18 - 1 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: chnh xc ca cc loi ng h, my o in th hin ngha g?
p: Th hin s phn trm sai s ln nht ca ng h, my o y. Nh
cp 0.5, sai s o ln nht ca n khng vt qu 0.5% tr s tiu chun; ng
h, my o cp 1 th sai s o ln nht ca n khng vt qu 1%. Nu tm o ln
nht l 100 ampe th sai s ln nht l 1 ampe.
18 - 1 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Th no l sai s tuyt i, tng i, chit hp ca ng h o in?
p: Hiu gia tr s ch th ca ng h th vi tr s ch th ca ng h
chun l "sai s tuyt i"; t s phn trm so snh gia "sai s tuyt i" vi tr s
ch th ca ng h chun l "sai s tng i". Cn "sai s chit hp" l s phn
trm gia tr s tuyt i so vi tr s ln nht trn bng chia ng h o.
18 - 1 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trn ng h in thng nhn thy cc k hiu , , 45o, chng th
hin ngha g?
p: th hin khi s dng ng h, mt ny phi thng ng; th
hin khi s dng ng h, mt ng h phi ngang; 45o th hin khi dng
ng h, mt ng h phi to mt gc 45o so vi ng ngang bng. Nu s
dng ng h m khng t ng theo cc phng php ny qui nh th sai s ca
ng h s rt ln, c th vt qu tr s cho php.
18 - 1 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Cc k hiu
, , , ~ , ~ ghi r trn a ng h, mi loi th
hin ngha g?
p: K hiu
th hin khi lm vic phi t ng h theo v tr ngang
bng; th hin phi t thng ng; th hin ch dng vi in mt chiu; ~
th hin ch dng vi in xoay chiu; ~ th hin dng c hai loi xoay chiu, mt
chiu.
18 - 1 - 5 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: ch cch v tr 0 khng xa pha di ng chia ca mt s ng
h in xoay chiu c mt im en, hoc ch cch v tr 0 v tr s y khng
xa c mt im en, th hin g?
p: Bi v ng chia ca ng h in xoay chiu khng u, ni
chung chia ca on bt u v on cui rt nh, khin sai s c c vt
- Trang 367 -
- Trang 368 -
- Trang 371 -
- Trang 376 -
cnh?
chnh
ng h hai tc dng: xoay chiu, mt chiu kiu in ng, khng th dng ngun
in chnh lu thng thng?
p: ng h kiu in t phn nh l tr s bnh qun cn o, cn ng h
kiu in ng phn nh l tr s hu hiu. Trong dng in u ra ca my chnh
lu ph thng bn trn th trng lun lun l thnh phn mch ng. V th, trong
tnh hnh ny, ch th ca ng h kiu in ng lun ln hn kiu in t.
18 - 2 - 7 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ch dng mt si dy ng trn lm sao xc nh cun dy ca mV k
mt chiu c b t hay khng?
p: Trc tin lc ng h mt ci, ch kim ng h dao ng qua tri
qua phi, sau dng dy ng trn ni lin hai tr u dy "+" ,"-" ca mV k, li
lc nh va ri ln na, ch tnh hnh dao ng ca kim ng h. Nu sau khi u
y ng vo, kim ng h dao ng chm hn, chng t cun dy thng mch, nu
hai ln lc, dao ng nh nhau, th cun dy t. Nguyn l l th ny: mV k
mt chiu u l ng h kiu in t. Khi kim ng h dao ng, cun dy trong
ng h ct t trng ca nam chm vnh cu, sinh ra th in ng, nu cun dy
hnh thnh mt mch in khp kn th c th sinh ra dng in trong cun dy, cn
chiu ca lc do tc dng ln nhau vi t trng sinh ra va vn ngc vi chiu
vn ng, th l gim c s dao ng ca kim ng h.
18 - 2 - 8 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao tay t cm hai s dy dn bng vt liu khc nhau trn kim
dng k hoc mA k s c th kim nghim c cun dy ca ng h ny cn
hon ton tt khng?
p: t hai ming kim loi cng vi nhau s c th to thnh nhit ngu
nhng phi bo m c chnh lch nhit nht nh v phn u ca hai ming
kim loi phi tip xc tt. Khi tay t cm vo chng, nhit lng trn tay s truyn
n kim loi. Hn na, do nguyn nhn m t, tip xc s tt, th l sinh ra in
th nhit, khin kim kim dng k hoc mA k quay lch, nh vy c th phn
on cun dy c hon ton tt khng.
18 - 2 - 9 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
- Trang 378 -
U1 U 2 (R V1 R V 2 )
R V1 U 2 R V 2 U1
- Trang 379 -
- Trang 381 -
- Trang 383 -
- Trang 384 -
18 - 3 ng h vn nng
18 - 3 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao trong ng h vn nng, vch chia xoay chiu v mt chiu khi
cng mt tm o hu nh khng trng nhau, c bit l khi vch chia mc thp th
chnh lch cng ln (xem hnh 18 - 3 - l)?
p: Trong ng h vn nng, in xoay chiu l
da vo b chnh lu bin thnh mt chiu a vo ng
h o. Bi v tnh phi tuyn ca c tnh b chnh lu
(trong ng h vn nng ni chung s dng oxit ng),
in tr ca n thay i theo in p a vo, khi in p
thp th in tr ln, v th khi o in p thp, dng in chy qua khng hon ton
t l thun vi tr s in p a vo, m hi nh hn tr s cn c. Trong phm vi
ton b thang chia , s c ca in xoay chiu, mt chiu ch u mt thang
chia thit k rt trng hp, vch chia xoay chiu cc im khc u tng i
nh.
18 - 3 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Nc (thang) in p xoay chiu mt s ng h vn nng s dng mch
in chnh lu nh th hin hnh 18 - 3 - 2. Tc dng ca diode D1, D2 l g?
p: u ca ng h vn nng ny l kiu in t, ch c
dng in mt chiu chy qua mi lm n quay. o in p
xoay chiu, phi chuyn n thnh in p mt chiu. Trong hnh,
th hin dng diode D1, D2 to thnh mch chnh lu na sng. Khi
bn chu k dng ca in p xoay chiu cn o, D1 thng
mch, u ng h quay chiu dng. Khi bn chu k m, D 2
thng mch, dng in khng chy qua du ng h. D1, D2 c tc
dng bo v ngc chiu ln nhau, khin hai bn u khng chu
in p ngc chiu cao. Ngoi ra D1, D2 cn c tc dng r thot dng in ngc
chiu, khin cc mch in. cn o c ni tip t in 0 v np in mt chiu ca
t in gy tc nghn khi o.
18 - 3 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Hin th ca ng h vn nng s c nh (D.M.M) c hai hnh thc:
hin th mng tinh th lng v hin th bng diode pht quang. Mi loi c u khuyt
im g?
p: Hin th mng tinh th lng (LCD) t tiu hao in, mt cc pin c th
s dng khong 1000 gi nhng gc nhn hin th nh, tc hng ng nhit
thp chm. Hin th bng diode pht quang (LED) tuy tiu hao in tng i nhiu,
nhng hin th r rng, tc hng ng nhanh. Do s dng hin th bng LED
tng i nhiu.
18 - 3 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao khi s dng ng h vn nng o in tr,
trc tin phi dng bin tr iu chnh kim n v tr O?
- Trang 385 -
1
ln, tc 2.22 ln.
0.45
- Trang 387 -
E
R o = 10V .
Ro + R
=A x i = R + R + R
i
r
x
Trong cng thc:
A - Thng s ng h
i - Dng in chy qua ng h
Khi Rx = 0, tc khi ngn mch bn ngoi, iu chnh Rr khin s quay lch
ca kim t tr s ln nht, nn vch chia u tn cng bn phi l 0, tr s Rx cng
ln th gc quay lch cng nh, khi Rx : th = 0, cho nn u tn cng bn tri l
. T cng thc c th thy, vch chia ca ng h khng u, cng gn bn tri
cng dy, gn nh vch chia ca ng hyperbol.
18 - 3 - 10 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Dng hai t in 20F, 50V ni tip thay t
in. 10F, 100V (nh hnh 18 - 3 - 10) dng thang 100V
mt chiu ca ng h vn nng u vo hai u C1 o
in p hai u C1. Va u vo, in p gn 50V, nhng
tip lin st xung dn ti 0, nhng sau mt lc li t
ngt vt ln gn 100V, qua mt lc th t cu ch. Ti sao?
- Trang 388 -
- Trang 390 -
- Trang 391 -
600
vo s c ca ng h vn nng
R
- Trang 392 -
18 - 4 ng h m ga m
18 - 4 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao phi cn c vo in p ca thit b in cao hay thp chn
ng h m ga m in p khc nhau o in tr cch in ca n?
p: Nu dng ng h m ga m in p thp o in tr cch in ca
thit b cao p th do cch in tng i dy, in p phn b trn chiu di n v
tng i nh, khng th hnh thnh cc ha mi cht, tc dng in gii i vi
hi m cng yu, s liu o c khng th phn nh tnh hnh chn thc. Ngc
li dng ng h m ga m cao p o in tr cch in ca thit b in p thp
th rt d nh thng cch in. V th, khi o in tr cch in ca thit b in,
ni chung qui nh di 1000V th dng ng h M 500V hoc 1000V, trn 1000V
th dng ng h M 1000V hoc 2500V.
18 - 4 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trn ng h m ga m c 3 tr u dy: mt ci u "dy pha", mt ci
u "dy t" mt ci na dng lm g?
p: Dng u ni dy chn. Khi u u dy ca vt cn o th, do bn,
m t sinh ra dng in r b mt, u dy chn vo c th gim sai s o, o
c tr s in tr cch in chnh xc.
18 - 4 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Dng ng h m ga m o in tr cch in, nu u nhm u tip
t E vi u dy pha L, s sinh ra hu qu g?
p: B phn ni tip vi u dy pha ca ng h m ga m u c chn
tt, nhm phng nga dng in r ca ng h m ga gy nn sai s o. Cn u E
vo in th t, khng xt ti chn. Khi o bnh thng, dng in r ca ng
h s khng gy nn sai s, nhng nu u nhm u E, L do E khng c chn, dng
in chy qua vt th s nhiu thm dng in r ca ng h m ga m, ni chung
in tr cch in o c s lch thp so vi tr s thc t. Cho nn khng c
u sai u E, L.
18 - 4 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi dng ng h m ga m o in tr cch in ca cao p i vi
thp p ca bin th, ti sao phi u cc chn ca ng h m ga m vi v bin
th? Cn khi o cao p i vi t hoc thp p i vi t c th khng cn cc
che chn?
p: Khi o in tr cch in ca cao p i vi thp p bin th, dng
in chy qua gia cun dy cao p thp p ca bin th c hai b phn, mt b
phn l dng in chy qua bn trong cch in gia cun dy cao p, thp p .Dng
in ny phn nh in tr cch in. Mt b phn khc l dng in t b mt ng
lng cao p qua v ri n ng lng thp p, l dng in r b mt. Nu hai b
phn dng in ny u chy qua cun dy dng in ca ng h m ga m th
in tr cch in o c s thp hn tr s thc. Nu u in cc chn ca
ng h m ga m ln v bin th th dng in r b mt s thng qua cc chn
- Trang 393 -
sut?
- Trang 394 -
- Trang 395 -
- Trang 396 -
ln?
- Trang 399 -
ng?
Nu pht hin hin tng ny, nht thit phi kim tra lm r v trit
khc phc s c, nhm trnh gy chy hoc s c in git.
- Trang 402 -
3600n
K
CT
- Trang 404 -
- Trang 405 -
- Trang 406 -
- Trang 407 -
- Trang 408 -
18 - 7 Cu in
18 - 7 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao khi dng cu in Wheatstone o in tr mt chiu ca cun
dy in cm cao, in tr ca nhnh cu tuy iu chnh n xu th cn bng,
nhng khi bm nm pin, kim ng h vn dao ng rt gh?
p: Khi va bm nm pin, mch cu in vo trong qu trnh tc th lc
ny, in cm ca cun dy ch o pht huy tc dng, khin s cn bng ca cu
in b ph hoi, v th kim dao ng.
18 - 7 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Trn bin p 35000/6000 vn, dng cu in Kelvin o in tr mt
chiu bn thp p. Khi o, ngi chm phi u dy ra 35 ngn vn s cm thy
t .Ti sao?
p: Bi v thi im va nhn hoc t ngt bung nm n cu in, do
tc dng thay i tc th ca dng in mt chiu, s cm ng ra in p bn pha
th cp bin th, cn ln ca in p ph thuc vo t l thay i ca t thng,
tuy in p a vo ch 1.5 vn nhng do tc thay i nhanh cng sinh ra in p
cao.
18 - 7 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao khi o in tr thp di 1 khng dng cu in Wheatstone
m dng cu in Kelvin?
p: Khi dng cu in W o in tr thp, do nh hng ca in tr dy
dn u ni v in tr tip xc ch ni vi cu in nn sai s tng i ln.
Cn cu in K khi thit k xt ti c gng loi b cc nh hng ny, cho nn
khi o in tr thp tng i chnh xc.
- Trang 409 -
CHNG XIX
O TH IN
19 - 1 o in
- Trang 411 -
ngc nhau; khi dng in ph ti tng i nh, do nh hng ca Io, lch pha
gia I2 vi I1 s lch 180o tng i r, dng in ph ti cng nh th lch xa cng
ln. T sinh ra lch pha. Nu chn tham s R2 v C hp l th c th gim thiu
sai s ny.
19 - 1 - 18 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao o in tr mt chiu di 1 phi dng cu in hai nhnh?
p: Khi o in tr mt chiu di 1 nu dng cu in mt nhnh, do
nh hng ca in tr dy dn v in tr tip xc ch dy ni vi cu in s
sinh ra sai s rt ln. Nu dng cu in hai nhnh o, v trong cu s dng mch
in c bit c th loi tr sai s trn, khin o chnh xc. Cho nn o in tr mt
chiu di 1 nht thit phi dng cu in hai nhnh.
19 - 1 - 19 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi o in tr cch in, ti sao phi qui nh thi gian cho in p?
p: Sau khi cho in p mt chiu vo th dng in chy qua cch in s
gim theo s tng ln ca thi gian cho in p. l v khi va cho in p mt
chiu vo, dng in hp thu chy qua cch in lm cho mi cht cc ha. Dng
in hp thu ny s suy gim theo thi gian. in tr sut mt chiu ca cch in
c xc nh da vo dng in d. Cch in khc nhau th thi gian mt i dng
in hp thu khc nhau. Nhng a s cc vt liu trong mt pht, dng in
n nh, v th qui nh ly dng in sau mt pht cho in p tnh in tr
sut. Nh vy l c tnh c th so snh.
19 - 1 - 20 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: T s hp thu cch in ca b bin th in tr cch in thp, thp
hn ti s hp thu cch in ca b bin th in tr cch in cao phi khng?
p: Cha chc. in tr cch in ca b bin th m cch in b m
nghim trng s thp m t s hp thu cng tng i nh. Nhng in tr cch
in l tr s o c m ng h m ga m quay o mt pht, cn t s hp thu l t
s ca in tr cch in gia mt pht v 15 giy, m t s hp thu cn ph thuc
vo dung lng ca b bin th. Cho nn trong tnh hnh chung, in tr cch in
thp, t s hp thu cha chc thp. Nht l i vi bin th ln, dung lng ca n
ln, dng in hp thu ln. V th t s hp thu tng i cao. Cn bin th c nh,
dung lng ca n nh, thng thng in tr cch in cao, nhng t s hp thu
li tng i nh.
19 - 1 - 21 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi dng thang din p khc nhau ca ng h vn nng o in p
"in cm ng" i vi t, ti sao chnh lch kt qu o rt
r?
p: Thc cht "in cm ng" l do tn ti in dung
phn b gia cun dy vi li st thng in ca thit b in
gy ra. V d, mt bin th m li st khng tip t (Xem hnh
19 - 1 - 21), in dung phn b gia cun dy s cp v li st c
th dng t in tng ng C thay th. Khi dng thang
- Trang 416 -
U
R 2 + X C2
R=
U
1 + (X C + R ) 2
- Trang 417 -
19 - 2 Th nghim in
19 - 2 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi tin hnh th nghim chu p thit b in, ti sao yu cu tr s
chu p cao hn tr s in p nh mc?
p: Thit b in trc khi lp t u phi tin hnh mt ln th nghim
chu p, m tr s chu p ca n phi cao hn tr s in p nh mc ca thit b.
l v:
(1) bo m thit b vn hnh an ton bnh thng, tr s chu p ca n
phi c h s an ton.
(2) Thit b s dng di tn s cng cng xoay chiu th tr s in p nh
mc l ch tr s hu hiu, cn tr s ln nht bng 1.414 tr s hu hiu.
(3) Xt n tr s qu p thao tc v qu p kh quyn s rt cao. V th, khi
th nghim chu p, tr s chu p ca n phi cao hn in p nh mc ca thit b.
19 - 2 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi thit b thc hin th nghim r r mt chiu, ly chnh lu na
sng thu c in p mt chiu, nu khng lp t lc sng, ln lt dng khe
h hnh cu ,vn k tnh in v vn k nam chm vnh cu o, tr s o c c
bng nhau khng?
p: Khi mch chnh lu na sng khng lp t lc sng
(tc ph ti thun in tr) th mi chu k hnh sng u ra ca
in p ch c na sng, nh th hin hnh 19 - 1 - 2. Khi dng
khe h hnh cu o in p, khe h hnh cu s b nh thng khi
cng t trng tr s nh ln nht, in p o c l tr
s nh na sng u ra ca dng in. M men quay ca vn k tnh in t l
thun vi bnh phng tr s hu hiu ca in p a n gia hai in cc. o
c l tr s hu hiu ca na sng u ra. Tr s o c bng vn k kiu nam
chm vnh cu l tr s bnh qun trong mt chu k in p u ra mt chiu. Kt
qu l: in p o c bng khe h hnh cu ln nht, in p o c bng vn
k kiu nam chm vnh cu nh nht.
19 - 2 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi chuyn i dng in r o c di in p nh mc ca thit
b thnh in tr cch in, tng i gn vi tr s o c bng ng h m ga
m, nhng khi cao hn in p nh mc tng i nhiu th thng thng khng
thng nht na. Ti sao?
p: Cch in ca thit b cao p trng thi kh ro v di in p lm
vic nh mc th tr s dng in r ca n t l thun vi in p, v in tr cch
in lc ny l hng s, nn di iu kin phng php th nghim v my do chnh
xc, th dng in r o dc i thnh in tr cch in tng i gn vi tr s
o c bng ng h m ga m. Nhng khi din p th nghim cao hn tng i
nhiu so vi in p nh mc ca sn phm th nghim, do b mt cch in th
rp v dnh bn khin r in, phn u tng ln r rt theo tng ca in p;
- Trang 418 -
- Trang 419 -
- Trang 420 -
- Trang 424 -
- Trang 425 -
- Trang 426 -
- Trang 427 -
CHNG XX
NHNG VN KHC
20 - 1 S b in kh
20 - 1 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao tn s ca ngun in xoay chiu trn my bay thng s dng
400 - 500 Hz?
p: Trong iu kin dung lng bng nhau, tn s ngun in cng cao th
trng lng v kch thc ca thit b in, my in s dng s cng nh, m tn
hao nng lng v st p li cng ln. Trn my bay yu cu trng lng ca thit
b nh, do cng sut nh, mch in ngn, tn hao v st p ln mt cht th vn
khng ln, cho nn thng s dng ngun in xoay chiu 400 ~ 500 Hz?
20 - 1 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao mt s cng tc hnh trnh c lp thit b hot ng tc th, cn
mt s khc li khng c?
p: Cng tc hnh trnh c lp thit b hot ng tc th l nhm tng nhanh
tc ngt v ng ca u tip xc, t ct mch in mt cch tin cy. Loi
cng tc hnh trnh ny thch hp s dng trng hp tc ca c chn rt
chm. C nhng trng hp tc vn ng ca c chn rt nhanh (1500 mm/pht
tr ln) cho d cng tc hnh trnh khng lp thit b hot ng tc th vn c th
ngt mch in mt cch tin cy. V th, c th s dng cng tc hnh trnh khng
lp thit b hot ng tc th. Gi thnh ca loi cng tc ny tng i r.
20 - 1 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao cng tc t hp thp p khng th dng vi mch in cos <
0.3 tr xung?
p: Kt cu ca cng tc t hp nh gn, dung lng tip im nh,
khong cch ca cng tc cng khng ln. Nu h s cng sut ca mch in
cos < 0.3, do in cm ca ph ti tng i ln, khi ngt, mch in s sinh ra
qu p tng i ln (tc in th t cm) dn ti kh dp h quang gia cc tip
im, lm chy cng tc. Cho nn mch in cos < 0.3 khng s dng cng tc
t hp thp p.
20 - 1 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao in tr nc s dng sodium cacbonat m khng dng mui n
cho vo nc?
p: Bi v thnh phn ha hc ca mui n l sodium clorua (NaCl), nc
mui khi dn in s phn gii thnh mt phn kh Clo, c hi cho sc khe con
ngi, hn na d n mn thit b. Nu s dng sodium cacbonat th khng c
nhc im ny. V th, in tr nc ni chung khng dng mui n m dng
sodium cacbonat.
- Trang 428 -
- Trang 429 -
20 - 2 u ni, hn ni v nhit in
20 - 2 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Di inh c u dy phi c m lt lm g?
p: Phin m di inh c u dy dng phng nga dy dn trt
theo inh c khi sit cht, tng tnh n hi, phng nga tut dy dn, tng din tch
tip xc gia dy dn vi inh c v tng din tch ta nhit, gim in tr tip xc.
20 - 2 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Sut dn in ca ng cao hn thic, ti sao trn u dy ng m
mt lp thic.
p: Trong khng kh m t ng d b oxy ha sinh ra "g ng". N l cht
dn khng tt. Nu trn mt tip xc sinh ra y "g ng" th tip xc s khng tt,
do s nng, gy ra s c, nhng b mt ca thic sau khi oxy ha mt lp mng,
va bm cht b mt phng nga bn trong tip tc oxy ha, nng sut dn in ca
cht oxyt thic li tng i tt, khng dn n s c tip xc khng tt, cho nn
thng m mt lp thic ln u dy ng.
20 - 2 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Liu c th dng thic hn ni ch t dy ca linh kin in tr
kiu qun dy?
p: Nu xy ra t dy ch no ca linh kin in tr kiu qun dy,
cn cc ch khc vn tt hon ton th c th khi phc bng phng php hn ni.
Nhng do linh kin in tr thng s dng nhit khong 300oC, nn khng
cho php hn ni bng thic m phi hn ni bng vt liu hn cng (ng thau, bc
hoc ng photpho) hoc hn bng phng php in tr.
20 - 2 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi hn thic, s dng cao hn thic hay nha thng (tng hng) tt?
p: Ph thic u dy dn v u ni u dng cao du hn thic lm thuc
hn. Nhng trong cao du ny c cha cht c tnh axit, dy dn hn xong d b
en, lu ngy sinh g xanh, c tc dng n mn i vi li v cch in ca dy dn,
thm ch gy ra s c t u dy. Nu i sang dng nha thng cc lm thuc hn,
th u dy hn bng, u, khng c hin tng n mn i vi li v cch in ca
dy dn, bo m cht lng hn.
20 - 2 - 5 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Khi thit b cao p mt chiu hot ng, ti sao quanh cc cao p bm
rt nhiu bi, cn thit b cao p xoay chiu khng c hin tng ny?
p: Trong bi c rt nhiu ht nh mang in, bnh thng sp xp khng
theo qui tc, khng th hin cc tnh ra ngoi, nhng di tc dng ca in trng
cao p mt chiu, cc tnh ca n s thc hin sp xp nh hng ngc vi chiu
in trng, v cn c vo nguyn l in khc du ht nhau s vn ng n cc
cao p c in th cao nht, bm chung quanh cc cao p. Cn khi xoay chiu, do cc
tnh dng, m ca in trng thay i, cc vt cht mang in ny trong in
- Trang 430 -
- Trang 432 -
20 - 3 Xe in
20 - 3 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Xe in c ray s dng thnh ph ch c mt cn nhn in, cn xe
kiu dy treo s dng di hm l ni chung u c hai cn nhn in?
p: T nguyn l ca h thng in m ni th mt cn nhn in l c
ri. Nhng do xt ti iu kin di hm l khng tt, nn ng v dy treo khng
th lun lun gi c thng. Xe in chy di hm l chn ng tng i ln,
nu ch c mt cn nhn in, trong khi chy, c th do chn ng khin cn nhn
in tut khi dy dn, nh vy s sinh ra tia la rt ln, lm chy hng dy dn, c
kh nng dn n n hm l. Do tng thm mt cn nhn in, di iu kin
tng i xu cng c th bo m c mt cn nhn in tip xc vi dy dn.
20 - 3 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Pha di ca st ca xe in khng ray lp mt si dy xch st lm
g?
p: Gia thn xe in khng ray vi t b cch in bi bnh xe, nu thit
b in mt chiu 550V trong xe xy ra s c r in th gia thn xe vi t s c
hiu in th (ni chung khong 200 ~ 550V), ngi ng di t chm phi thn
xe s b in git. Nu lp si xch st ni vi thn xe vo di ca st lm tip
t th khi xe ga, ca st m, xch st ri xung t, khin thn xe ni vi mt
t, lm gim hiu in th gia thn xe vi t. Nhng khi bnh thng, mt t
kh, in tr tip t rt ln, mt tc dng bo m an ton. Cn khi tri ma, mt
t m t, in tr tip t ca dy xch tr nn rt nh, nu cch in ca xe
in khng tt, th do thn xe ni lin vi t, hiu in th gia thn xe vi t rt
nh, do tuy ngi ng trn mt t chm phi phn thn xe cng khng b t.
20 - 3 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao b phn tip xc ca xe in thnh ph vi dy tri dng ch
phm than, cn di hm l li dng que nhm?
p: Ch phm than c th lm gim mn hng dy tri, st p tip xc ca
n cng khng ln. V th, tng i l tng. Nhng di hm l th rt m t,
nu s dng ch phm than do mi trng km gy st p tip xc qu ln dn n
nng khng th dng c. V th xe in di hm l s dng thanh nhm.
20 - 3 - 4 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Phin in tr ca bin tr iu chnh tc dng trn xe in ti sao
u ch to bng gang?
p: Vt liu phin in tr bng gang r tin, nu dng vt liu khc th
gi thnh s tng mnh. Ch to in tr bng phin gang n gin, cn c vo yu
cu iu chnh tc khc nhau, c th ty tng gim phin gang t c tr
s in tr va . Cho nn ni chung in tr iu chnh tc cng sut ln u
ch to bng gang. Do phm vi cn iu chnh ca xe in ln, cng sut ca bin
tr iu chnh tc s yu cu ln, cho nn s dng phin in tr bng gang.
- Trang 433 -
- Trang 434 -
20 - 4 Linh tinh
20 - 4 - 1 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao im dng chung ca mt in u hnh sao ba pha ph thng
khng bc cch in th khng c vn g, cn im dng chung ca mt in
trn my ti khng bc cch in th im gia c lc in git?
p: Khi mt thng in ba pha, tng vect ca in p ba pha bng 0, cho
nn khi ph ti ba pha cn bng, in th ca im dng chung bng 0, khng bc
cch in, vn khng ln. Cn mt in trn my ti a phn iu khin bng
cng tc in t hoc b iu khin hnh trng. Khi cng tc in t thng in,
ngun in mt pha thng thng n mt in, v th in th ca im dng
chung l in th ca dy ngun in i vi t, cho nn chm phi l s t tay.
Ngay khi quay bnh thng, do bin tr ca rto kiu qun dy u p dng phng
php ct khng cn bng ba pha, dng in ba pha ca rto v stato khng cn bng
th im dng chung i vi t vn c in th, cho nn im dng chung nht
thit phi bc cch in tt.
20 - 4 - 2 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ti sao qui nh trn thit b in ca my cu khng c dng dy
dn nhm m ch c th dng dy dn bng ng?
p: Cng c hc ca dy dn bng nhm km, d gy t. Nht l
trong phn xng gia cng nhit, dy dn nhm cng d b n mn ca cc cht kh
c tnh n mn dn n t gy ch ni. Do t dy dn ng dy thit b in ca
my cu s dn n nguy him rt ln, v th mi qui nh dng dy ng, khng
c dng dy nhm.
20 - 4 - 3 (Tr v u chng, Tr v Mc lc)
Hi: Ca ca trm bin in ti sao phi m ra ngoi v khng c c kha
t ng?
p: l nhm phng nga khi trm bin in xy ra s c chy du hoc
n, nhn vin lm vic c th nhanh chng thot ra khi ni s c mt cch an ton.
- Trang 435 -
- Trang 436 -