Professional Documents
Culture Documents
M DUY TO
GIO NH V TNG GII
trong blog di y:
http://kimvankieu.wordpress.com/
I LI V
NH GII GI TRUYN KIM VN KIU:
THN PH CHNG TI
C M DUY TO (1896-1988)
Tha qu c gi,
Khi hai anh em chng ti, m Trung Php v m Trung Phn, vit nhng
trang ny chng ti qu na la tui lc thp nhi nh thun. Ngoi ngha
ti lp tui su mi th l tri nghe thun tai, thi im ny cng l lc
chng ti bt lm vic v c th gi suy ngm v cuc i v nh li nhng
ngy th u bn cnh thn ph chng ti.
Thn ph chng ti, hy danh m Duy To, sinh nm Bnh Thn (1896) ti
lng Hng Mc, ph T Sn, tnh Bc Ninh. C c thi hng khoa Nhm T
(1912), nhng ngay sau khi cc k thi ch nho b bi b, c theo hc ch Php mt
thi gian v tr thnh mt gio vin tiu hc vo khong nm 1920. Tuy dy hc
bng ch quc ng v ch Php, c sut i t trau gii ch Hn v ch Nm v
sng trong phong cch ca mt nh nho. C ga v hai ln v hai ln c sng trong
cnh g trng nui con m chng bao gi than thn trch phn. C b th nht
h Ng, qu lng Ci Lc H, sinh ra ngi anh c chng ti nm 1921, ri vi
nm sau qua i lc mi 26 tui. C b th hai h Nguyn, qu lng Lim, l
thn mu ca bn anh em trai v ngi ch gi ln ca chng ti. Thn mu chng
ti mt nm 1955 ti Saigon khi mi 50 tui. Lc y thn ph chng ti 60 tui
v nht quyt vy mt mnh nui dng hai anh em chng ti v ch em t hy
cn th di. Ngy quc hn 30-4-1975, tui 80, c di tn qua M cng ch em t
chng ti l m Trung Thang lc y sp hon tt nm cht chng trnh bc s y
khoa ti i Hc Saigon. C mt vo ma h nm Mu Thn (1988) ti Montral,
Gia N i, th 93 tui.
T 1920 n sut th chin th hai, c dy hc Giai Lc, Phc Yn. Theo
truyn thng i gia nh p thu trc, c mang theo mt s con chu c
ch thn dy d v trng nom. Ngi v sau thnh t nht trong s mn sinh c
bit y l c i T Cnh St Quc Gia m Trung Mc (1917-1982), ngi chu
rut gii giang v hiu tho m c ht mc thng yu. (Anh Mc chng ti tt
nghip Trng Lut H Ni, tng lm thm phn, v gi chc v Vin Trng
Hc Vin Cnh St Quc Gia ti Saigon). Sau nm 1945, c phi ngng dy hc
tr v Bc Ninh trng nom rung vn vi thn mu chng ti. Ri v thi cuc,
phi tn c nay y mai , hai anh em chng ti khng c i hc nh nhng
hc tr cng la tui ni khc. May thay c b l nh gio lc no cng k bn,
chng ti c c dy d k cng n ni n chn. Trc ht l phn vit tp:
sc ti Blao. Gip b trong cnh g trng nui con, Php v Phn phi i ch v
nu cm cho gia nh gm mt cha gi v ba con trai nh, tr ng trong cn nh
khim tn trong mt hm ng V Di Nguy ri ng Yn , Saigon. Np sng
vt v v c n thi nin thiu y khin hai anh em rut thn thng Php v
Phn cng tr thnh tri m tri k t n nay.
Thn ph chng ti l mt thnh tr kin c che ch, nui nng, un nn, v
dy d ba con trai nh ca c. Lc ny c v hu, nhng vn dy mt s gi
Hn vn mi tun ti trng N Trung Hc Gia Long v c kh c dch sch ch
Hn sang ting Vit cho B Quc Gia Gio Dc. Chiu ti, c ngi c sch vi
Thang ti mt bn, trong khi Php v Phn lng l ngi hc bi hoc lm bi ti
mt bn bn cnh. C thng bt chng ti c to nhng on vn, nhng bi th
bng ting Vit v ting Php. Vi ch trng hc iu g th phi hiu cho
n ni n chn, c gii thch tn tng nhng ch no anh em chng ti hy
cn l t m khi c hi n. No l in tch, no l thi php, no l ti sao on
vn ny hay, on vn kia khng chnh. C thc khuya lm, v chc gii khuy,
c thng ngm nga nho nh nhng cu bun no nut trong Truyn Kiu nh:
Bun trng ca b chiu hm,
Thuyn ai thp thong cnh bum xa xa.
Ri vi nm sau , cnh nh li cng hiu qunh, khi ln lt Php i M du
hc nm 1959 v Phn i c du hc nm 1961. Lc nh ch cn c v Thang
mi 12 tui v va vo trung hc. Qua nhng th t c vit u u cho chng ti
M v c, chng ti bit l s thnh cng hc vn ca anh em chng ti
mang li nim vui ln cho c, mc d c rt thng nh chng ti.
V c thc mn nguyn khi thy hai anh em chng ti chn ngh dy hc
lm k sinh nhai. Php v Vit Nam cng v nm 1965 v dy Anh vn ti i
Hc Saigon, v Phn cng v ri c sang Canada lp nghip nm 1969 v dy
mn cng chnh ti Centennial College Ontario. C hi lng v hai anh em chng
ti tip ni truyn thng dy hc ca h m t nhiu th h, trong nhiu
ngi c trng vng t thi nh L ti thi nh Nguyn.
Trong thi gian v hu, ngoi cun KIN VN LC (ca V Nguyn Hanh)
m c dch sang ting Vit v c Trung Tm Hc Liu xut bn nm 1969, c
http://kimvankieu.wordpress.com/
Knh th,
m Trung Php, Gio S Thc Th (Ng Hc), Texas Womans University
m Trung Phn, Gio S Hi Hu (Cng Chnh), Centennial College, Canada
Ma Thu 2009