Professional Documents
Culture Documents
GV: Bi Gia Ni
Trang: 1
GV: Bi Gia Ni
20. Th sinh khng ra ngoi trong sut thi gian lm bi. Trong trng hp qu cn thit, phi bo cho gim th ngoi phng thi
hoc thnh vin ca Hi ng/Ban coi thi bit; khng mang thi v phiu TLTN ra ngoi phng thi.
21. Trc khi ht gi lm bi 10 pht, c gim th thng bo, mt ln na, th sinh kim tra vic ghi S bo danh v M thi
trn phiu TLTN.
22. Th sinh lm xong bi phi ngi ti ch, khng np bi trc nghim trc khi ht gi lm bi.
23. Khi ht gi lm bi thi trc nghim, c lnh thu bi, th sinh phi ngng lm bi, b bt xung; t phiu TLTN ln trn
thi; ch np phiu TLTN theo hng dn ca gim th. Th sinh khng lm c bi vn phi np phiu TLTN. Khi np phiu
TLTN, th sinh phi k tn vo danh sch th sinh np bi.
24. Th sinh ch c ri khi ch ca mnh sau khi gim th kim s phiu TLTN ca c phng thi v cho php th sinh v.
25. Th sinh c ngh phc kho bi thi trc nghim ca mnh sau khi lm cc th tc theo quy ch.
Cu d lm trc Cu kh lm sau
Lm c cu no Chc n cu
My cu qu kh Hy cui cng
C nh lung tung Bit u s trng ! J
(K thi i hc l k thi quan trng nht, n c tnh cht quyt nh, n nh du bc ngot u tin trong i. Hy gng ln nh cc em!
ng thy cnh: Ngi ta i hc th Mnh ngi gc bp nng ngchy qun! bun lm! L )
Trang: 2
GV: Bi Gia Ni
MC LC
LI M U
HNG DN LM BI TRC NGHIM.
CC DNG TON
STT
PHN I:
DAO NG C SNG C
S cu
trong
thi
TRANG
14 Cu
12
16
20
26
1
29
34
37
10
44
11
49
12
54
13
SNG M.
57
14
60
70
16 Cu
76
15
SNG DNG.
PHN II:
IN XOAY CHIU SNG IN T.
40
16
76
17
88
Trang: 3
18
19
GV: Bi Gia Ni
BI TON CC TR.
98
104
20
21
22
23
24
PHN III:
TNH CHT SNG HT CA NH SNG
PHNG X, PHN NG HT NHN
T VI M N V M.
109
3
112
115
122
20 Cu
25
TN SC NH SNG.
132
26
136
147
28
153
29
27
162
2
30
164
31
NGUYN T HIR
166
3
32
S LC V LAZE.
33
34
PHN NG HT NHN.
35
170
1
171
174
182
191
208
210
Trang: 4
GV: Bi Gia Ni
DAO NG C HC SNG C HC
I CNG V DAO NG:
1) Dao ng: La nhng chuyen ong qua li quanh mot v tr can bang.
(V tr can bang la v tr t nhien cua vat khi cha dao ong, hp cc lc tc dng ln vt bng 0)
2) Dao ng tun hon: La dao ong ma trang thai chuyen ong cua vat lap lai nh cu sau nhng khoang thi gian
bang nhau. (Trang thai chuyen ong bao gom ta o, van toc v gia toc ca ve hng va o ln).
3) Dao ng iu ha: la dao ong c mo ta theo nh luat hnh sin (hoac cosin) theo thi gian, phng trnh co
dang: x = Asin(wt + j) hoac x = Acos(wt + j) th ca dao ng iu ha l mt ng sin (hnh v):
Trong : x: ta o (hay v tr ) ca vt.
Acos (wt + j): la li o (o lech cua vat so vi v tr can bang)
A: Bien o dao ong, la li o cc ai, lun l hng s dng
w: Tan so goc (o bang rad/s), lun l hng s dng
(wt + j): Pha dao ong (o bang rad), cho phep ta xac nh trang thai dao
ong cua vat tai thi iem t.
j: Pha ban au, l hng s dng hoc m ph thuc vo cch ta chn mc thi gian (t = t0)
4) Chu k, tn s dao ng:
*) Chu k T (o bang giay (s)) la khoang thi gian ngn nht sau o trang thai dao ong lap lai nh cu hoc l
t
2
thi gian vt thc hin mt dao ng. T = =
(t la thi gian vat thc hien c N dao ong)
N
*) Tan so f (o bang hec: Hz ) la so chu k (hay so dao ong) vat thc hien trong mot n v thi gian:
N 1
f = = =
(1Hz = 1 dao ng/giy)
t
T 2
*) Gi TX , fX l chu k v tn s ca vt X. Gi TY , fY l chu k v tn s ca vt Y. Khi trong cng khong thi
gian t nu vt X thc hin c NX dao ng th vt Y s thc hin c NY dao ng v:
NY =
TX
TY
.N X =
fY
fX
.N X
5) Vn tc v gia tc trong dao ng iu ha: Xt mot vat dao ong ieu hoa co phng trnh: x = Acos(wt + j).
a) Vn tc: v = x = -wAsin(wt + j) v = wAcos(wt + j + p /2) vmax = Aw , khi vt qua VTCB.
b) Gia tc: a = v = x = -w2Acos(wt + j) = - w2x
a = - w2x = w2Acos(wt + j + p)
amax
v2
v A = max
vmax
amax
Trang: 5
x -x
Dx
*) Vn tc trung bnh v bng bin thin li trong 1 n v thi gian: v = 2 1 =
t2 - t1
Dt
vn tc trung bnh trong mot chu k bng 0 (khng nn nhm khi nim tc trung bnh v vn tc trung bnh!)
*) Tc tc thi l ln ca vn tc tc thi ti mt thi im.
*) Thi gian vt i t VTCB ra bin hoc t bin v VTCB lun l T/4.
8) Trng hp dao ng c phng trnh c bit:
*) Nu phng trnh dao ng c dng: x = Acos(wt + j) + c vi c = const th:
- x l to , x0 = Acos(wt + j) l li li cc i x0max = A l bin
- Bin l A, tn s gc l w, pha ban u j
- To v tr cn bng x = c, to v tr bin x = A + c
- Vn tc v = x = x0, gia tc a = v = x = x0 vmax = A. v amax = A.2
v
- H thc c lp: a = -w2x0 ; A2 = x02 + ( ) 2
A A
*) Nu phng trnh dao ng c dng: x = Acos2(wt + j ) + c x = c + + cos(2t + 2j )
2 2
Bin A/2, tn s gc 2w, pha ban u 2j, ta v tr cn bng x = c + A/2; ta bin x = c + A v x = c
*) Nu phng trnh dao ng c dng: x = Asin2(wt + j ) + c
A A
A A
x = c + - cos(2t + 2j ) c + + cos(2t + 2j )
2 2
2 2
Bin A/2, tn s gc 2w, pha ban u 2j p, ta v tr cn bng x = c + A/2; ta bin x = c + A v x = c
*) Nu phng trnh dao ng c dng: x = a.cos(wt + j ) + b.sin(wt + j)
a
b
t cos =
sin =
x = a 2 + b 2 {cos.cos(wt + j ) + sin.sin(wt + j)}
2
2
2
2
a +b
a +b
x=
a 2 + b 2 cos(wt + j - ) C bin A =
a 2 + b 2 , pha ban u j = j -
x
A
v
) (1)
Aw
) (2)
2
x v
Bnh phng 2 ve (1) va (2) va cong lai : sin (wt + j) + cos (wt + j) = + =1
A Aw
2
v
*) x
2
2
+
= 1 v = A - x =
A
Aw
2
x v
*) +
=1 ;
A vmax
2
A2 - x2
2
x2 +
A=
v2
a2 v2
=
+
w2
w4 w2
a v
F v
+
=1 ;
+
=1;
amax vmax
Fmax vmax
v22 - v12
v12 x22 - v22 x12
A
=
v
x12 - x22
v12 - v22
*) a = -w2x ; F = ma = -mw2x
T biu thc ng lp ta suy ra th ph thuc gia cc i lng:
*) x, v, a, F u ph thuc thi gian theo th hnh sin.
*) Cc cp gi tr {x v v} ; {a v v}; {F v v} vung pha nhau nn ph thuc nhau theo th hnh elip.
*) Cc cp gi tr {x v a} ; {a v F}; {x v F} ph thuc nhau theo th l on thng qua gc ta xOy.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 6
GV: Bi Gia Ni
Trang: 7
x v
A: +
=1
A vmax
2
F v
B:
+
=1
F
v
max
max
a v
C:
+
=1
a
v
max
max
x a
D: +
=1
A amax
2
Bi 16: Mt vt dao ng iu ha theo phng trnh x = Acos(t + j). Gi v l vn tc tc thi ca vt. Trong cc h
thc lin h sau, h thc no sai?
2
x
v
A: +
=1
A
Aw
B: =
C: v2 = 2(A2 x2)
2
D: A = x 2 + v
2
w
A2 - x2
Bi 17: Vat dao ong vi phng trnh: x = Acos(wt + j). Khi o toc trung bnh cua vat trong 1 chu k la:
2v max
A
A
A
A: v =
B: v =
C: v =
D: v =
2
2
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 8
v 2max
a max
B:
a 2max
v max
C:
a 2max
v 2max
D:
a max
v max
B. a.
C. a 2 .
D. a 3 .
Bi 29: Cht im dao ng theo phng trnh x = 2 3 cos(2t + p/3) + 2sin(2t + p/3). Hy xc nh bin A v pha
ban u j ca cht im .
A: A = 4cm, j = p/3
B. A = 8cm, j = p/6
C. A = 4cm, j = p/6
D. A = 16cm, j = p/2
Bi 30: Vn tc ca mt vt dao ng iu ha theo phng trnh x = Asin(wt + j) vi pha p/3 l 2(m/s). Tn s dao
ng l 8Hz. Vt dao ng vi bin :
A: 50cm
B: 25 cm
C: 12,5 cm
D: 50 3cm
Bi 31: Vt dao ng iu ho c tc cc i l 10p(cm/s). Tc trung bnh ca vt trong 1 chu k dao ng l:
A: 10(cm/s)
B: 20(cm/s)
C: 5p(cm/s)
D: 5(cm/s)
Bi 32: Vt dao ng iu ho. Khi qua v tr cn bng vt c tc 16p(cm/s), ti bin gia tc vt l 64p2(cm/s2). Tnh
bin v chu k dao ng.
A: A = 4cm, T = 0,5s
B. A = 8cm, T = 1s
C. A = 16cm, T = 2s
D. A = 8pcm, T = 2s.
Bi 33: Mt vt dao ng iu ho x = 4sin(pt + p/4)cm. Lc t = 0,5s vt c li v vn tc l:
A: x = -2 2 cm; v = 4 p. 2 cm/s
C: x = 2 2 cm; v = 2 p. 2 cm/s
B: x = 2 2 cm; v = -2 p. 2 cm/s
D: x = -2 2 cm; v = -4 p. 2 cm/s
Bi 34: Mt vt dao ng iu ho x = 10cos(2pt + p/4)cm. Lc t = 0,5s vt:
A: Chuyen ong nhanh dan theo chieu dng.
C: Chuyen ong nhanh dan theo chieu am.
B: Chuyen ong cham dan theo chieu dng.
D: Chuyen ong cham dan theo chieu am.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 9
A: f =
Trang: 10
Trang: 11
GV: Bi Gia Ni
t
N
1
f
2p
= 2p
- Vi con lc l xo treo thng ng, tai v tr can bang cua lo xo ta co: m.g = k.rl
=
T =
T
f
= 2f =
2p
= 2p
l
m : khoi lng vat nang (kg); Dl(m)
Dl
k
m
Dl
= 2p
t
N
ta rt ra nhn xt:
k
*) Chu k dao ong ch ph thuc vao ac tnh cau tao cua he (k va m) va khng ph thuc vao kch thch ban au
(Tc la khong phu thuoc vao A). Con bien o dao ong th phu thuoc vao cng o kch ban au.
*) Trong mi h quy chiu chu k dao ng ca mot con lc l xo u khng thay i.Tc l c mang con lc l xo vo
thang my, ln mt trng, trong ien-t trng hay ngoi khng gian khng c trng lng th con lc l xo u c chu
k khng thay i, y cng l nguyn l cn phi hnh gia.
Bi ton 1: Cho con lac lo xo co o cng k. Khi gan vat m1 con lac dao ong vi chu k T1, khi gan vat m2 no dao ong
vi chu k T2. Tnh chu k dao ong cua con lac khi gan ca hai vat.
Bai lam
Khi gan vat m1 ta co: T1 = 2p
m1
k
T12 = ( 2p )
m1 + m2
k
m1
k
T 2 = ( 2p )
m1
k
+ ( 2p )
m2
k
m2
k
T22 = ( 2p )
m2
k
2
2
= T12 + T22 T = T1 + T2
2
2
2
2
Tng t nu c n vt gn vo l xo th T = T1 + T2 + T3 + ... + Tn
F
k
F1
k1
F2
k2
+ ... +
Fn
kn
k1
k2
k1
1
k
1
k1
1
k2
+ ... +
k2
kn
k1
m
Trang: 12
k2
m
k2
GV: Bi Gia Ni
Ta co: k = k1 + k2 .
Vi n l xo ghp i xng: k = k1 + k2 +...+ kn
k1
k1
k2
B
k2
B
4. Ct l xo: Cat lo xo co chieu dai t nhien l0 (ong cng k0) thanh hai lo xo co chieu dai lan lt l1 (o cng k1) va l2
(o cng k2).Vi:
k0 =
E.S
l0
hang so
l0
k1 l2
k
l
k
l
k
l
= hay 0 = 1 hay 0 = 2 hay..... 0 = n
k2 l1
k1 l0
k2 l0
kn l0
Bi ton 2: Hai lo xo co o cng lan lt la k1, k2. Treo cung mot vat nang lan lt vao lo xo th chu k dao ong t do la
T1 va T2 .
a) Noi hai lo xo vi nhau thanh mot lo xo co o dai bang tong o dai cua hai lo xo (ghep noi tiep). Tnh chu k dao
ong khi treo vat vao lo xo ghep nay. Biet rang o cng k cua lo xo ghep c tnh bi: k =
k1.k 2
.
k1 + k 2
b) Ghep song song hai lo xo. Tnh chu k dao ong khi treo vat vao lo xo ghep nay. Biet rang o cng K cua he lo
xo ghep c tnh bi: k = k1 + k2.
Bi lm
( 2p ) .m
m
Ta co: T = 2p
k =
k
T2
2
( 2p ) .m va T = 2p m k = ( 2p ) .m
m
k1 =
2
2
k1
T12
k2
T22
2
Tng t ta co: T1 = 2p
( 2p )
.m ( 2p ) .m
.
2
T1
T22
2
( 2p ) .m =
k .k
a) Khi 2 lo xo ghep noi tiep: k = 1 2 k =
2
2
k1 + k2
T2
( 2p ) .m + ( 2p ) .m
T12
T22
2
k = k1 + k2
( 2p )
k=
T
.m
( 2p )
=
2
1
.m
( 2p )
+
.m
2
2
1
2
1
Trang: 13
T
+
1
2
2
2
1
T
+
1
2
3
1
2
2
T=
+ ... +
Tn2
T1 .T2
T12 + T22
GV: Bi Gia Ni
r r ur
m.g .sin a
k
2) Chu k dao ng:
T=
1
f
2p
= 2p
m
m
k
= 2p
Dl
g .sin a
Bi 68: Con lc l xo treo thng ng tai ni co gia toc trong trng g, l xo c bin dng khi vt qua v tr cn bng l
Dl. Chu k ca con lac c tnh bi cng thc.
A: T = 2p
m
k
B: T =
2p
C: T = 2p
Dl
Dl
D: T = 2p
Bi 69: Mot con lac lo xo gom lo xo o cng k treo qua nang co khoi lng la m. He dao dong vi chu ky T. o cng
cua lo xo tnh theo m v T la:
2
A: k =
2p m
2
B: k =
4p m
2
C: k =
p m
2
D: k =
p m
2
T
T
4T
2T
Bi 70: Mot vat co o cng m treo vao mot lo xo co o cng k. Kch thch cho vat dao ong vi bien o 8cm th chu ky
dao ong cua no la T = 0,4s. Neu kch thch cho vat dao ong vi bien o dao ong 4cm th chu ky dao ong cua no co
the nhan gia tr nao trong cac gia tr sau?
A: 0,2s
B: 0,4s
C: 0,8s
D: 0,16s
Bi 71: Mot vat co khoi lng m gan vao lo xo co o cng k treo thang ngth chu k dao ong la T va o dan lo xo la
Dl. Neu tang khoi lng cua vat len gap oi va giam o cng lo xo bt mot na th:
Trang: 14
1
1
1
1
= 2 + 2 + ... + 2
2
T
T1 T2
Tn
D:
1 1
1
1
=
+
+ ... +
T T1 T2
Tn
Bi 81: C n l xo, khi treo cung mot vat nang vo mi l xo th chu k dao ng tng ng ca mi l xo l T1,T2,...Tn
Nu ghp song song n l xo ri treo cng vt nng th chu k ca h l:
A: T2 = T12 + T22 + .Tn2
C: T = T1 + T2 +..... + Tn
B:
1
1
1
1
= 2 + 2 + ... + 2
2
T
T1 T2
Tn
D:
1 1
1
1
=
+
+ ... +
T T1 T2
Tn
Bi 82: Mt vt c khi lng m khi treo vo l xo c cng k1, th dao ng vi chu k T1 = 0,4s. Nu mc vt m trn
vo l xo c cng k2 th n dao ng vi chu k l T2 = 0,3s. Mc h noi tiep 2 l xo th chu k dao ng ca h tho
mn gi tr no sau y?
A: 0,5s
B: 0,7s
C: 0,24s
D: 0,1s
Bi 83: Mt vt c khi lng m khi treo vo l xo c cng k1, th dao ng vi chu k T1 = 0,4s. Nu mc vt m trn
vo l xo c cng k2 th n dao ng vi chu k l T2 = 0,3s. Mc h song song 2 l xo th chu k dao ng ca h tho
mn gi tr no sau y?
A: 0,7s
B: 0,24s
C: 0,5s
D: 1,4s
Bi 84: Ln lt gn hai qu cu c khi lng m1 v m2 vo cng mt l xo, khi treo m1 h dao ng vi chu k T1 = 0.6s.
Khi treo m2 th h dao ng vi chu k 0,8s. Tnh chu k dao ng ca h nu ng thi gn m1 v m2 vo l xo trn.
A: T = 0,2s
B: T = 1s
C: T = 1,4s
D: T = 0,7s
Bi 85: Mot con lac lo xo gom vat nang treo di mot lo xo dai. Chu ky dao ong cua con lac la T. Chu ky dao ong
cua con lac khi lo xo b cat bt mot na la T. Chon ap an ng trong nhng ap an sau:
A: T = T/2
B: T = 2T
C: T = T 2
D: T = T/ 2
Bi 86: Treo ng thi 2 qu cn c khi lng m1, m2 vo mt l xo. H dao ng vi tn s 2Hz. Ly bt qu cn m2 ra
ch li m1 gn vo l xo, h dao ng vi tn s 4Hz. Bit m2 = 300g khi m1 c gi tr:
A: 300g
B: 100g
C: 700g
D: 200g
Bi 87: Gan lan lt hai qua cau vao mot lo xo va cho chung dao ong. Trong cung mot khoang thi gian t, qua cau m1
thc hien 10 dao ong con qua cau m2 thc hien 5 dao ong. Hay so sanh cac khoi lng m1 va m2.
A: m2 = 2m1
B: m2 = 2 m1
C: m2 = 4m1
D: m2 = 2 2 m1
Bi 88: Mt con lc l xo, gm l xo nh c cng 50 (N/m), vt c khi lng 2kg, dao ng iu ho dc. Ti thi
im vt c gia tc 75cm/s2 th n c vn tc 15 3cm (cm/s). Xc nh bin .
A: 5cm
B: 6cm
C: 9cm
D: 10cm
Bi 89: Ngoi khng gian v tr ni khng c trng lng theo di sc khe ca phi hnh gia bng cch o khi lng
M ca phi hnh gia, ngi ta lm nh sau: Cho phi hnh gia ngi c nh vo chic gh c khi lng m c gn vo l
xo c cng k th thy gh dao ng vi chu k T. Hy tm biu thc xc nh khi lng M ca phi hnh gia:
A: M =
k .T 2
+m
4.p 2
B: M =
k .T 2
-m
4.p 2
C: M =
k .T 2
-m
2.p 2
D: M =
k .T
-m
2.p
Bi 90: Cho mot lo xo co o dai l o = 45cm, o cng k = 12N/m. Ngi ta cat lo xo tren thanh hai lo xo sao cho chung co
o cng lan lt la k1 = 30N/m va k2 = 20N/m. Goi l 1 va l 2 la chieu dai moi lo xo sau khi cat. Tm l1, l2
A: l 1 = 27 cm v l 2 = 18cm
C: l 1 = 18 cm v l 2 = 27 cm
B: l 1 = 15 cm v l 2 = 30cm
D: l 1 = 25 cm v l 2 = 20cm
Bi 91: Mot lo xo co chieu dai l o = 50cm, o cng k = 60N/m c cat thanh hai lo xo co chieu dai lan lt la l 1 = 20cm
va l 2 = 30cm. o cng k1, k2 cua hai lo xo mi co the nhan cac gia tr nao sau ay?
A: k1 = 80N/m, k2 = 120N/m
C: k1 = 60N/m , k2 = 90N/m
B: k1 = 150N/m, k2 = 100N/m
D: k1 = 140N/m, k2 = 70N/m
Bi 92: Cho cc l xo ging nhau, khi treo vt m vo mt l xo th dao ng vi tn s l f. Nu ghp 5 l xo ni tip vi
nhau, ri treo vt nng m vo h l xo th vt dao ng vi tn s bng:
A: f 5 .
B. f/ 5 .
C. 5f.
Trang: 15
D. f/5.
lmax = l0 + l + A
lmin = l0 + l - A
V tr co li o x bat k: l = l0 + Dl + x
l0
-A
-rl
rl
Fh = -k.(Dl + x) co o ln Fh = k.Dl + x
*)
Fh cn bng = k.rl ;
Fh max = k.(rl + A)
*)
l xo
b
nn
l
xo
b
gin
+ x
A
(Ch : Vi A < Dl th l xo lun b gin)
+) Lc ma lo xo tac dung len iem treo va lc ma lo xo tac dung vao vat co o ln = lc an hoi .
Chu y: Khi con lac lo xo treo thang ng nh hnh ve nhng truc 0x co chieu dng hng len th:
Fh = k Dl - x , o dai: l = l0 + Dl x
3) Lc phuc hoi la hp lc tac dung vao vat hay lc ko v, co xu hng a vat ve VTCB v l lc gy ra dao ng
cho vt, lc ny bin thin iu ha cng tn s vi dao ng ca vt v t l nhng tri du vi li .
Fph = - k.x = ma = -m2.x c o ln Fph = k x
Fph max = k.A = 0,5.(Fmax - Fmin) (khi vt v tr bin) v Fph min = 0 (khi vt qua VTCB)
Khi nng hay ko vt n v tr cch v tr cn bng on A ri th nh th lc nng hay ko ban u chnh
bng Fph max = k.A
*) Mot vat chu tac dung cua hp lc co bieu thc F = -kx th vat o luon dao ong ieu hoa.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 16
GV: Bi Gia Ni
lmax = l0 + A
lmin = l0 - A
V tr co li o x bat k: l = l0 + x
+
0
(m1 + m2 ) g
(m + m2 ) g
AMax = 1
k
k
m1
m1
m2
m2
Hnh 2
Hnh 1
m1
m2
Hnh 3
Trang: 17
Trang: 18
Trang: 19
Et =
2
2
4
4
4
=
2
2
4
k . A2
k . A2
k . A2
k . A2
cos ( w '.t + 2j p ) .
4
4
4
4
Gi w , T , f , j ln lt l tn s gc, chu k, pha ban u ca ng nng ta c:
2
T
' = 2 T' =
=
, f ' = 2 f , j ' = 2j p E ngc pha vi Et
2
2
E =
cos ( 2w .t + 2j ) =
1
1
1
k.x 2 , E d = m.v 2 = E - E t = k.(A 2 - x 2 )
2
2
2
Vy:
1
1
1
1
1
E = E t + E d = k.x 2 + m.v 2 = E t max = kA 2 = E d max = m.v 2max = m2 A 2
2
2
2
2
2
Et =
Trang: 20
GV: Bi Gia Ni
*) T cong thc E = 0, 5k.A 2 ta thay c nang ch phu thuoc vao o cng lo xo (ac tnh cua he) va bin (cng
o kch thch ban au) ma khong phu thuoc vao khoi lng vat treo.
*) Trong dao ng iu ha ca vt E v Et bin thin tun hon nhng ngc pha nhau vi chu k bng na
chu k dao ng ca vt v tn s bng 2 ln tn s dao ng ca vt.
k .A 2
*) Trong dao ng iu ha ca vt E v Et bin thin tun hon quanh gi tr trung bnh
v lun c gi
4
tr dng (bin thin t gi tr 0 n E = 0, 5k.A 2 ).
*) Thi gian lin tip ng nng bng th nng trong 1 chu k l t0 = T/4 (T l chu k dao ng ca vt)
*) Thi im u tin ng nng bng th nng khi vt xut pht t VTCB hoc v tr bin l t0 = T/8
*) Thi gian lin tip ng nng (hoc th nng) t cc i l T/2.
Bi ton 1: Vat dao ong ieu hoa vi phng trnh x = Acos(wt + j) vi A, w la nhng hang so a biet. Tm v tr cua
vat ma tai o ong nang bang n lan the nang ( vi n > 0 ).
Bai lam
2
k.A
Ta co: C nang E = Et + E =
2
k . A2
k . x 2 k . A2
Theo bai ra: E = n.Et E = E + Et = nEt + Et =
( n + 1) Et = ( n + 1)
=
2
2
2
A
A
x=
. Vay tai nhng v tr x =
ta co ong nang bang n lan the nang.
n +1
n +1
Fph max
a
v
Tng t khi E = n.Et ta cng c t l v ln: a = max ; Fph =
; v = max
n +1
n +1
1
+1
n
3) Bi ton 2 (Bi ton kch thch dao ng bng va chm): Vt m gn vo l xo
c phng ngang v m ang ng yn, ta cho vt m0 c vn tc v0 va chm vi m
k
theo phng ca l xo th:
a) Nu m ang ng yn v tr cn bng th vn tc ca m ngay sau va
chm l vt tc dao ng cc i vmax ca m:
m0 - m
2m 0 v 0
*) Nu va chm n hi: vm = vmax =
; vt m0 c vn tc sau va chm v '0 =
v0
m + m0
m0 + m
bin dao ng ca m sau va chm l: A =
vm
vi =
v0
m0
k
m
m 0 v0
m + m0
vi =
m + m0
v 2m
vi 2 =
k
m
Trang: 21
v2
m 0 v0
m + m0
vi 2 =
k
m + m0
GV: Bi Gia Ni
A
A
A.k
4mg
Trang: 22
k
A.k
4Fcan
4.Fcan
k
2
A
4g
4g
2
= const
Fcan =
A.k
4.N
2
max
4mg
.m.g
k
2
= kA2 k Dlmax
- 2 .m.g(A - Dlmax )
m
2Wdmax
B. T = 2
A
v max
C. T = 2
A
a max
D. T =
2
v
. A 2 +x 2 .
Trang: 23
C: n + 1
D: n + 1
n
Bi 160: Hai l xo 1, 2 c h s n hi t-ng ng k1 , k2 vi k1 = 4k2. Mc hai l xo ni tip vi nhau theo phng ngang
ri ko hai u t do cho chng gin ra. Th nng ca l xo no ln hn v ln gp bao nhiu ln so vi l xo cn li?
A: Th nng l xo 1 ln gp 4 ln th nng l xo 2.
C: Th nng l xo 1 ln gp 2 ln th nng l xo 2.
B: Th nng l xo 2 ln gp 2 ln th nng l xo 1.
D: Th nng l xo 2 ln gp 4 ln th nng l xo 1.
Bi 161: Mt vt nh thc hin dao ng iu ho theo phng trnh x =10 sin(4pt + p/2)(cm) vi t tnh bng giy. ng
nng ca vt bin thin vi chu k bng:
A: 0,25 s.
B. 0,50 s
C. 1,00 s
D.1,50 s
Bi 162: Vt dao ng iu ha vi chu k T th thi gian lin tip ngn nht ng nng bng th nng l:
A: T
B: T/2
C: T/4
D: T/6.
Bi 163: Hai con lac lo xo (1) va (2) cung dao ong ieu hoa vi cac bien o A1 va A2 = 5cm. o cng cua lo xo
k2 = 2k1. Nang lng dao ong cua hai con lac la nh nhau. Bien o A1 cua con lac (1) la:
A: 10 cm
B. 2,5 cm
C. 7,1 cm
D. 5 cm
Bi 164: Mot con lac lo xo treo thang ng. Kch thch cho con lac dao ong ieu hoa theo phng thang ng. Khi o
nang lng dao ong la 0,05J, o ln ln nhat va nho nhat cua lc an hoi cua lo xo la 6N va 2N. Tm chu ky va bien o
dao ong. Lay g = 10m/s2.
A: T 0,63s ; A = 10cm B: T 0,31s ; A = 5cm C: T 0,63s ; A = 5cm D: T 0,31s ; A = 10cm
Bi 165: Mt vt nh khi lng m = 200g c treo vo mt l xo khi lng khng ng k, cng k = 80N/m. Kch
thch con lc dao ng iu ha (b qua cc lc ma st) vi c nng bng E = 6,4.10-2J. Gia tc cc i v vn tc cc
i ca vt ln lt l:
A: 16cm/s2 ; 16m/s
B. 3,2cm/s2 ; 0,8m/s
C: 0,8cm/s2 ; 16m/s
D. 16m/s2 ; 80cm/s.
Bi 166: Mt vt dao ng iu ha trn trc x. Ti li x = 4cm ng nng ca vt bng 3 ln th nng. V ti li
x = 5cm th ng nng bng:
A: 2 ln th nng.
B. 1,56 ln th nng.
C. 2,56 ln th nng.
D. 1,25 ln th nng.
Bi 167: Mt cht im dao ng iu ha. Khi va qua khi v tr cn bng mt on S ng nng ca cht im l
1,8J. i tip mt on S na th ng nng ch cn 1,5J v nu i thm on S na th ng nng by gi l bao nhiu?
Bit trong c qu trnh vt cha i chiu chuyn ng.
A: 0,9J
B. 1,0J
C. 0,8J
D. 1,2J
Bi 168: Mt cht im dao ng iu ha khng ma st. Khi va qua khi v tr cn bng mt on S ng nng ca
cht im l 8J. i tip mt on S na th ng nng ch cn 5J v nu i thm on S na th ng nng by gi l bao
nhiu? Bit rng trong sut qu trnh vt cha i chiu chuyn ng.
A: 1,9J
B. 0J
C. 2J
D. 1,2J
Bi 169: Mt con lc l xo c tn s gc ring = 25rad/s , ri t do m trc l xo thng ng, vt nng bn di. Ngay
khi con lc c vn tc 42cm/s th u trn l xo b gi li. Tnh vn tc cc i ca con lc.
A: 60cm/s
B. 58cm/s
C. 73cm/s
D. 67cm/s
Bi 170: Mt vt dao ng tt dn. C sau mi chu k bin dao ng gim 2%. Hi sau mi chu k c nng gim bao
nhiu?
A: 2%
B: 4%
C: 1%
D: 3,96%.
Bi 171: Mt vt dao ng tt dn. C sau mi chu k bin dao ng gim 3% so vi ln trc . Hi sau n chu k c
nng cn li bao nhiu %?
A: (0,97)n.100%
B: (0,97)2n.100%
C: (0,97.n).100%
D: (0,97)2+n.100%
Bi 172: Mt vt dao ng tt dn. C sau mi chu k bin dao ng gim 3% so vi ln trc . Hi sau 25 chu k
c nng cn li bao nhiu %?
A: 21,8%
B: 25,5%
C: 46,7%
D: 53,3%
A: n
Trang: 24
2.
B.
A1
B.
A1
C.
2 2
D.
=2
A'
A'
3
A'
A'
3
Bi 176: Mt con lc l xo dao ng iu ha theo phng ngang vi bin A. Tm li x m ti cng sut ca lc
n hi t cc i:
A
A: x = A
B. x = 0
C. x =
D. A/2
2
Bi 177: Mt con lc l xo c cng k = 100N/m, mt u c nh, mt u gn vi vt m1 c khi lng 750g. H
c t trn mt mt bn nhn nm ngang. Ban u h v tr cn bng. Mt vt m2 c khi lng 250g chuyn ng
vi vn tc 3 m/s theo phng ca trc l xo n va chm mm vi vt m1. Sau h dao ng iu ha. Tm bin
ca dao ng iu ha?
A: 6,5 cm
B. 12,5 cm
C. 7,5 cm.
D. 15 cm.
Bi 178: Mt con lc l xo gm vt M v l xo c cng k ang dao ng iu ha trn mt phng nm ngang, nhn vi
bin A1. ng lc vt M ang v tr bin th mt vt m c khi lng bng khi lng vt M, chuyn ng theo phng
ngang vi vn tc v0 bng vn tc cc i ca vt M , n va chm vi M. Bit va chm gia hai vt l n hi xuyn tm,
sau va chm vt M tip tc dao ng iu ha vi bin A2 . T s bin dao ng ca vt M trc v sau va chm l:
A:
C.
A1
D.
A1
A2
2
A2
2
A2
3
A2
2
Bi 179: Con lc l xo c cng k = 90(N/m) khi lng m = 800(g) c t nm ngang. Mt vin n khi lng
m0 = 100(g) bay vi vn tc v0 = 18(m/s), dc theo trc l xo, n cm cht vo M. Bin v tn s gc dao ng ca
con lc sau l:
A: 20(cm); 10(rad/s)
B. 2(cm); 4(rad/s)
C. 4(cm); 25(rad/s)
D. 4(cm); 2(rad/s).
Bi 180: Mt con lc l xo dao ng nm ngang khng ma st l xo c cng k, vt c khi lng m, Lc u ko con
lc lch khi v tr cn bng mt khong A sao cho l xo ang nn ri th khng vn tc u, Khi con lc qua VTCB
ngi ta th nh 1 vt c khi lng cng bng m sao cho chng dnh li vi nhau. Tm qung ng vt i c khi l
xo dn di nht ln u tin tnh t thi im ban u.
A: 1,5A
B. 2A
C. 1,7A
D. 2,5A
Bi 181: Con lc l xo treo thng ng gm l xo k = 100N/m v h vt nng gm m = 1000g gn trc tip vo l xo v
vt m = 500g dnh vo m. T v tr cn bng nng h vt n v tr l xo c di bng di t nhin ri th nh cho h
vt dao ng iu ha. Khi h vt n v tr cao nht, vt m tch nh khi m. Chn gc th nng cc v tr cn bng, cho
g = 10m/s2. Hi sau khi m tch khi m th nng lng ca l xo thay i th no?
A: Tng 0,562J
B. Gim 0,562J
C. Tng 0,875J
D. Gim 0,625J.
Bi 182: Con lc l xo treo thng ng gm l xo k = 100N/m v h vt nng gm m = 1000g gn trc tip vo l xo v
vt m = 500g dnh vo m. T v tr cn bng nng h vt n v tr l xo c di bng di t nhin ri th nh cho h
vt dao ng iu ha. Khi h vt n v tr thp nht vt m tch nh khi m. Chn gc th nng v tr cn bng, cho g =
10m/s2. Hi sau khi m tch khi m th nng lng ca l xo thay i th no?
A: Tng 0,562J
B. Gim 0,562J
C. Tng 0,875J
D. Gim 0,875J.
Bi 183: Mt con lc l xo ngang gm l xo c cng k = 100N/m v vt m = 100g, dao ng trn mt phng ngang, h
s ma st gia vt v mt ngang l m = 0,02. Ko vt lch khi v tr l xo c di t nhin mt on 10cm ri th nh
cho vt dao ng. Qung ng vt i c t khi bt u dao ng n khi dng hn l:
A: s = 50m.
B. s = 25m.
C. s = 50cm.
D. s = 25cm.
Bi 184: Mt con lc l xo ngang gm l xo c cng k = 100N/m v vt m = 1000g, dao ng trn mt phng ngang,
h s ma st gia vt v mt ngang l m = 0,01. Cho g = 10m/s2, ly p2 = 10. Ko vt lch khi v tr l xo c di t
nhin mt on 8cm ri th nh cho vt dao ng. S chu k vt thc hin t khi bt u dao ng n khi dng hn l:
A: N = 10.
B. N = 20.
C. N = 5.
D. N = 25
Trang: 25
B. 20 6 cm/s.
C. 40 2 cm/s.
D. 40 3 cm/s.
= 2
2. Tm A:
Phng phap
e cho
v2
A=
2
v max v max
A=
=
a max
A=
Fph max = kA
E=
* a vat en v tr lo xo khong
bien dang roi tha nhe.
x2 +
CD
2
1
2
L
2
a2
4
v2
2
lmax - lmin
kA 2 ; A =
k.A 2
k.A
Chu y:
- Buong nhe, tha v = 0, x = A
- Keo ra oan x, truyen van toc
v 0.
2.E
Fph max
- n v: k (N/m), A (m),
E(jun)
a vat en v tr lo xo khong bien
dang va truyen cho vat van toc v th
dung cong thc (1) vi x = Dl
A = Dl
Trang: 26
B: x = 2 2 cos 5 10.t +
(cm)
3
D: x = 4cos 5 10.t -
(cm)
Bi 196: Mot lo xo co khoi lng khong ang ke, au tren co nh, au di treo vat co khoi lng 80g. Vat dao ong
ieu hoa theo phng thang ng vi tan so 4,5Hz. Trong qua trnh dao ong, o dai ngan nhat cua lo xo la 30 cm va
dai nhat la 46 cm. Lay g = 9,8m/s2. Chon goc toa o VTCB, chieu dng hng xuong, t = 0 luc lo xo ngan nhat.
Phng trnh dao ong la:
A: x = 8 2 cos ( 9 pt - p/2 ) (cm)
C: x = 8cos ( 9 pt + p ) (cm)
D: x = 8cos9pt (cm)
Bi 197: Mot vat thc hien dao ong ieu hoa vi bien o A = 12 cm va chu ky T = 1s. Chon goc thi gian la luc vat i
qua VTCB theo chieu dng, phng trnh dao ong cua vat la:
A: x = -12sin2pt (cm)
B: x = 12sin2pt (cm)
C: x = 12sin(2pt + p) (cm) D: x = 12cos2pt (cm).
Bi 198: Mt vt dao ng iu ho khi i qua v tr cn bng theo chiu dng thi im ban u. Khi vt c li 3cm
th vn tc ca vt bng 8pcm/s v khi vt c li bng 4cm th vn tc ca vt bng 6pcm/s. Phng trnh dao ng ca
vt c dng:
A: x = 5cos(2pt - p/2)(cm).
C. x = 5cos(2pt + p) (cm).
B: x = 10cos(2pt - p/2)(cm).
D. x = 5cos(pt + p/2)(cm).
Bi 199: Mt vt dao ng iu ho vi tn s gc w = 5rad/s. Lc t = 0, vt i qua v tr c li x = -2cm v c vn tc
10(cm/s) hng v pha v tr bin gn nht. Phng trnh dao ng ca vt l:
A: x = 2 2 cos(5t + p/4)(cm).
B: x = 2 cos(5t + 5p/4)(cm).
D. x = 2 2 cos(5t + 3p/4)(cm).
Bi 200: Mt vt dao ng iu ho trong mt chu k dao ng vt i c 40cm v thc hin c 120 dao ng trong 1
pht. Khi t = 0, vt i qua v tr c li 5cm v ang theo chiu hng v v tr cn bng. Phng trnh dao ng ca vt
c dng l:
p
p
A: x = 10 cos(2p t + )(cm) .
C. x = 10 cos(4p t + )(cm) .
3
3
p
2p
B: x = 20 cos(4p t + )(cm) .
D. x = 10 cos(4p t +
)(cm) .
3
3
Bi 201: Mot vat co khoi lng m = 100g dao ong ieu hoa. Bit tc dao ng ca vt khi qua v tr cn bng l
80p(cm/s), hp lc tc dng ln vt ti v tr bin l 3,2(N). Bit ti thi im t = 1,25s vt qua v tr x = 10cm v chuyn
ng ngc chiu dng ca trc Ox. Coi p2 = 10, vit phng trnh dao ng ca vt.
A: x = 20cos(4pt - 2p/3) (cm)
Trang: 27
Trang: 28
GV: Bi Gia Ni
+
M
w.t
- Vay dao ong ieu hoa la hnh chieu cua chuyen ong tron eu len mot truc
thuoc mat phang cha ng tron o.
*) Bng tng quan gia dao ng iu ha v chuyn ng trn u :
dao ng iu ha (x = Acos(wt + j))
A l bin .
R = A l bn knh.
w l tn s gc.
w l tc gc.
(wt + j) l ta gc.
v max = Aw l tc cc i.
v = Rw = Aw l tc di.
a max = Aw l gia tc cc i.
Ch :
*) Tc trung bnh v =
DS
Dt
x2 - x1
t2 - t1
Dx
Dt
p/2
2p/3
p/3
T
12
p/4
3p/4
T
6
p/6
5p/6
A 3
-1
- 3/2
2/2
-1/2
3/2
1/2
0
-A
2/2
2
-
A
2
A A 3
2
A
2
T
4
-p/6
T
8
T
8
T
12
-p/4
T
6
-p/3
-p/2
T
2
Trang: 29
GV: Bi Gia Ni
+
M
Dj
-A
N
+
M
Bi lm.
Ta da vo tnh cht ca dao ng l vt chuyn ng cng
chm khi cng gn v tr bin cho nn qung ng ngn nht DS
vt i c trong thi gian Dt vi 0 < Dt < T/2 phi i xng qua
v tr bin (hnh v)
Dj
Tnh Dj = w.Dt tnh DS = 2A.(1 - cos
)
2
S
tc trung bnh v =
t
Dj
-A
A
x
Trang: 30
GV: Bi Gia Ni
2
*) Gi Dt l thi gian trong mt chu k gia tc a c ln nh hn gi
4j
4j
tr a0. Th: Dt = T =T.T
amax
Dj
amax
2
a
-a0 0
0
*) Gi Dt l thi gian trong mt chu k gia tc a c gi tr i s
a
2j 2j
ln hn gi tr a0. Th: Dt =
=
.T
2
*) Gi Dt l thi gian trong mt chu k gia tc a c gi tr i s
2j
2j
nh hn gi tr a0. Th: Dt = T =T.T
2
Vy: S lm tng t nu bi ton yu cu tm thi gian trong mt chu k T vt dao ng c gi tr x, v, F ln
hn hay nh hn gi tr x0, v0, F0 no .
Bi ton 6: Tm thi gian vt n v tr x0 ln th n k t thi im ban u:
a) Tm thi gian tn vt n v tr x0 ln th n k t thi im ban u (khng xt chiu chuyn ng):
n-1
*) Nu n l s l th tn =
T + t1 trong t1 l thi gian vt i t thi im ban u n v tr x0 ln th 1.
2
n-2
*) Nu n l s chn th tn =
T + t 2 trong t1 l thi gian vt i t thi im ban u n v tr x0 ln th 2.
2
b) Tm thi gian tn vt n v tr x0 ln th n theo chiu dng (hoc chiu m) k t thi im ban u:
tn = ( n - 1) .T + t1 . Trong t1 l thi gian vt i t thi im ban u n v tr x0 theo chiu ln th 1
c) Tm thi gian tn vt cch v tr cn bng onx ln th n k t thi im ban u:
n
m
Trc tin ta phn tch s n theo h thc: n = k.4 + m hoc
=k+
trong m = 1 hoc 2 hoc 3 hoc 4
4
4
(V d vi n = 2014 c k = 503 v m = 2, hoc vi n = 2016 c k = 503 v m = 4)
Khi thi gian tn vt cch v tr cn bng onx ln th n k t thi im ban u v tn = k.T + t m
trong tm l thi gian vt cch v tr cn bng onx ln th m (vi m = 1 hoc 2 hoc 3 hoc 4)
Vy: S lm tng t nu bi ton yu cu tm thi gian tn vt dao ng c v, a, F t gi tr vi , ai , Fi no
ln th n.
Bi 208: Khi ni v tnh tng i gia chuyn ng trn u v dao ng iu ha th nhn xt no sau y l sai:
A: Vn tc gc trong chuyn ng trn u bng tn s gc trong dao ng iu ha.
B: Bin v vn tc cc i trong dao ng iu ha ln lt bng bn knh v vn tc di ca chuyn ng trn
u tng ng.
C: Gia tc hng tm ca chuyn ng trn u bng gia tc cc i ca dao ng iu ha.
D: Lc gy nn dao ng iu ha bng lc hng tm ca chuyn ng trn u.
Bi 209: Mt cht im M chuyn ng trn u trn ng trn tm O, bn knh R = 0,2m vi vn tc v = 80cm/s. Hnh
chiu ca cht im M ln mt ng knh ca ng trn l:
A: Mt dao ng iu ha vi bin 40cm v tn s gc 4rad/s.
B: Mt dao ng iu ha vi bin 20cm v tn s gc 4rad/s.
C: Mt dao ng c li ln nht 10cm.
D: Mt chuyn ng nhanh dn u c gia tc a > 0.
Bi 210: Mt vt dao ng iu ho vi tn s bng 5Hz, bin A. Thi gian ngn nht vt i t v tr c li bng 0,5A n v tr c li bng +0,5A l:
A: 1/10s.
B. 1/20s.
C. 1/30s.
D. 1/15s.
Bi 211: Mt cht im dao ng vi phng trnh dao ng l x = 5cos(8pt - 2p/3)(cm). Thi gian ngn nht vt i t
lc bt u dao ng n lc vt c li x = 2,5cm l:
A: 3/8s.
B. 1/24s.
C. 8/3s.
D. 1/12s.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 31
Trang: 32
Vtb l:
A: T/6
B. 2T/3
C.T/3
D. T/2.
Bi 239: Mt vt dao ng iu ha vi chu k T = 1s, bin dao ng 10cm, trong 1 chu k thi gian tc khng
vt qu 10pcm/s l:
A: 1/6s
B. 2/3s
C. 1/6s
D. 1/3s
Bi 240: Mt vt dao ng iu ha vi chu k T = 1s, bin dao ng 10cm, trong 1 chu k thi gian vn tc khng
nh hn -10pcm/s l:
A: 1/6s
B. 2/3s
C. 1/6s
D. 1/3s.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 33
g
l
=> T =
= 2
l
g
=> f =
=
T 2
trong g = G
M
R2
Trang: 34
GV: Bi Gia Ni
T1
l
= 1
T2
l2
T1
=
T2
g2
g1
4) Bai toan: Con lac n co o dai l1 dao ong vi chu k T1, con lac n co o dai l2 dao ong vi chu k T2 (l1 >l2)
Hoi con lac n co o dai l = l1 l2 dao ong vi chu k bao nhieu?
Bai lam
l l
l
2 l l
ta co T = 2p
= 2p 1 2 T 2 = ( 2p ) 1 2
g
g
g
l1
T 2 = ( 2p )
2
l2
5) Bi ton trng phng: Hai con lc n l1, l2 t gn nhau dao ng b vi chu k ln lt T1 v T2 trn hai mt phng
song song thi im ban u c 2 i qua v tr cn bng theo cng 1 chiu. Tm thi im c hai i qua v tr cn bng theo
cng chiu ln th n (khng k thi im ban u).
Gi t l thi gian xy ra hin tng trng, trong thi gian t con lc l1 thc hin c N1 dao ng, con lc l2 thc
hin c N2 dao ng: t = N1.T1 = N2.T2
Lp t l:
N2
T
= 1 =
N1
T2
l1
l2
a
a.n
a
=
(trong l phn s ti gin, n l s ln trng phng).
b
b.n
b
N 2 = a.n
T .T
t = a.n.T2 = b.n.T1 . VD ln u trng phng (n = 1) v t = a.T2 = b.T1 = 1 2
N1 = b.n
T2 - T1
B: T =
T12 - T22
C: T =
T12 + T22
D: T =
T1 + T2
.
2
Bi 262: i vi con lc n, th biu din mi lin h gia chiu di l ca con lc v chu k dao ng T ca n l:
A: ng hyperbol.
B. ng parabol.
C. ng elip.
D. ng thng.
Trang: 35
Trang: 36
GV: Bi Gia Ni
a th: g= |g a| T ' = 2p
g -a
*) Trng hp con lac treo trong thang may chuyen ong i len nhanh dan eu hoac i xuong cham dan eu vi gia toc
a th: g= (g + a) T ' = 2p
l
g+a
VD: Gi T l chu k con lc khi thang my ng yn, T1, T2 ln lt l chu k con lc khi thang my i ln nhanh dn v
xung chm dn vi cng gia tc a th ta c: T 2 =
2T12 T22
T12 + T22
r
a
g 2 + a 2 T ' = 2p
l
g 2 + a2
< T.
*) V tr can bang mi cua con lac la O, lech phng so vi phng thang ng mot goc :
Fqt a
g
l
l.cos q
Vi cos q =
v tgq =
= . T ' = 2.p
= 2.p
= T . cos q
g'
P
g
g'
g
2) CON LC N NHIM IN TRONG IN TRNG C PHNG
NGANG.
r
r
a) Lc ien trng F = q.E
r
r
r
q > 0, E -- F
E
vi:
r
r
q < 0, E - F
r
r
( E : Cng o ien trng (V/m); q: ien tch (C))
T
b) Trng hp tu ien phang E =
r
F
U
d
q
P
vi:
g
cos
q.E
l
l.cos q
g +
=> T ' = 2.p
= 2.p
= T . cos q
m
g'
g
2
g +a
2
*) V tr can bang mi cua con lac la O, lech phng so vi phng thang ng mot goc : tgq =
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 37
Fqt
F
P
a
g
GV: Bi Gia Ni
ur
*) Lc ien trng F = qE
r r
q > 0, E -- F
vi:
r r
q < 0, E - F
r
E : cng o ien trng (V/m); q: ien tch (C)
r r
r
r
ur
r
r
r P+F r r
q.E
r q.E
P' = P + F = m.g' g' =
= g + a (1) vi F = qE = m. a => a =
=> o ln a =
m
m
m
r r r
l
g -a
l
g+a
VD: Gi T l chu k con lc khng c in trng, T1, T2 ln lt l chu k con lc khi in trng hng ln v xung
vi cng cng th ta c: T 2 =
2T12 T22
.
T12 + T22
l
g(1 -
D0
)
D
5) Treo mt con lc n trong mt toa xe chuyn ng xung dc nghing gc so vi phng ngang, h s ma st
Bi 275: Trong thang may ng yen con lac n dao ong vi chu k T = 2p
l
g.cos 1 + 2
chuyen ong i len cham dan eu hoac i xuong nhanh dan eu vi gia toc a< g th chu k dao ng con lac se la:
A: Khong oi
B: T ' = 2p
l
g -a
C: T ' = 2p
l
g+a
D: T ' = 2p
l
g 2 + a2
Bi 276: Trong thang may ng yen con lac n dao ong vi chu k T = 1s ni co gia toc trong trng g = p2 =10m/s2.
Treo con lac n trong thang may chuyen ong i len nhanh dan eu vi gia toc a = 30m/s2 th chu k dao ng con lac la:
A: 1s
B: 0,5s
C: 0,25
D: 2s
Bi 277: Trong thang may ng yen con lac n dao ong vi chu k T = 1s ni co gia toc trong trng g = p2 =10m/s2. Treo
con lac n trong thang may chuyen ong i xuong nhanh dan eu vi gia toc a = 10m/s2 th chu k dao ng con lac se la:
A: 1s
B: 0,5s
C: 0,25
D: Khong dao ong
Bi 278: Mt con lc n c treo trong thang my, dao ng iu ha vi chu k T khi thang my ng yn. Nu thang
my i xung nhanh dn u vi gia tc g/10 ( g l gia tc ri t do) th chu k dao ng ca con lc l:
A: T
11
B. T
10
C. T
D. T
10
10
9
10
11
Bi 279: Mt con lc n -c treo trn mt thang my. Khi thang my i xung nhanh dn u v sau chm dn u
vi cng mt gia tc th chu k dao ng iu ha ca con lc ln l-t l T1 = 2,17 s v T2 = 1,86 s. ly g = 9,8m/s2. Chu k
dao ng ca con lc lc thang my ng yn v gia tc ca thang my l:
A: 1 s v 2,5 m/s2.
B. 1,5s v 2m/s2.
C. 2s v 1,5 m/s2.
D. 2,5 s v 1,5 m/s2.
Bi 280: Mt con lc n c treo vo trn mt thang my. Khi thang my chuyn ng thng ng i ln nhanh dn
u vi gia tc c ln a th chu k dao ng iu ho ca con lc l 2,52 s. Khi thang my chuyn ng thng ng i
ln chm dn u vi gia tc cng c ln a th chu k dao ng iu ho ca con lc l 3,15 s. Khi thang my ng yn
th chu k dao ng iu ho ca con lc l
A: 2,84 s.
B. 2,96 s.
C. 2,61 s.
D. 2,78 s.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 38
Trang: 39
GV: Bi Gia Ni
T'
T
*) T bieu thc
gh
T'
T
R+h
= 1+
R
h
R
= 1+
T'
T
h
R
- 1=
g = G.
M
R2
l
M
vi g h = G.
gh
(R + h)2
vi
T' - T
h
R
h
R
h
R
T =
.T
*) So dao ong ma con lac ong ho chay sai trong thi gian t la N: N =
t ' = N.T = t.
h
.T
R
T
T'
t
T'
(2)
= t(1 -
h
R
T
1 h
h
1
t = t - t' = t - N.T = t - t. = t 1 - = t 1 = t.1 - 1 - = t. .
h R
T'
T'
R
T 1+ R
Bi ton 2: Mot con lac ong ho chay ng mat at vi chu k T ni co gia toc trong trng g. Ngi ta a con lac
nay xuong gieng mo co o sau h ni co nhiet o khong oi so vi mat at. Hoi con lac chay nhanh hay cham? Nhanh,
cham bao nhieu trong 1 chu k, trong 1 khoang thi gian t, thi gian con lac a ch sai t v thi gian sai khc la bao
nhieu? Coi trai at co dang hnh cau ong chat va co khoi lng rieng la D.
Bai lam
4
- Khoi lng trai at la: M = V .D = p .R 3 .D vi R la ban knh trai at
3
h
- Khoi lng phan trai at tnh t o sau h en tam la:
4
3
M ' = V '.D = p . ( R - h ) .D
3
M
- Gia toc trong trng tren mat at la: g = G
R2
- Gia toc trong trng o sau h la: g ' = G
M'
( R - h)
l
g
l
g'
Trang: 40
*)
T'
T
T'
T
= 1+
h
2R
g
g'
T'
T
R-h
-1 =
h
2R
1
1-
GV: Bi Gia Ni
= 1+
h
2R
T '- T
T
h
2R
DT
T
h
2R
DT =
h
2R
.T
.T
2R
*) So dao ong ma con lac ong ho chay sai trong thi gian t la N: N = t/T(2)
T
T'
= t(1 -
h
2R
h
1
1
= t.1 - 1 - = t. h
Thi gian b sai khac la: t = t - t' = t - t. = t 1 - = t 1 h 2R
T'
T'
2R
1+
T
2R
T
Bi ton 3: nhiet o t1 con lac ng h dao ong vi chu k T1 , nhiet o t2 con lac dao ong vi chu k T2 . Cho g
khong oi. Hoi khi nhit t2 con lac ng h chay nhanh hay cham? Nhanh, cham bao nhieu trong 1 chu k, trong 1
khoang thi gian t, thi gian con lac a ch sai t v thi gian sai khc la bao nhieu? Bit dy treo ng h bng kim loi
c h s gin n v nhit l a .
Bai giai
*) Chu k cua con lac nhiet o t1 la T1 : T1 = 2.
l1
g
vi l1 = l0.(1 + a .t1).
l2
g
vi l2 = l0.(1 + a .t2)
Lap ty le:
T2
l
1+ a.t2
a
a
a
= 2 =
= 1+ .t2 - .t1 = 1+ .(t2 - t1 ) (phep bien oi co s dung cong thc gan ung)
T1
l1
1+ a.t1
2
2
2
Neu t2 > t1 th
T2
T
> 1 ong ho chay cham hn v Neu t2 < t1 th 2 < 1 ong ho chay nhanh hn.
T1
T1
*) T bieu thc:
T2
T
T -T
= . t2 - t1 T = . t2 - t1 .T1
T1
2
2
cho T = T2 - T1
. t2 - t1 .T1
2
t
*) So dao ong ma con lac ong ho chay sai trong thi gian t la N: N =
T2
Thi gian ong ho chay sai trong 1 chu k la: T =
' = N.T1 = .
T1
1
1
= .
= .
= .1- ( t 2 - t1 )
T2
T2
1+ ( t 2 - t1 )
2
T1
t 2 - t1
2
Trang: 41
GV: Bi Gia Ni
Bi ton 4: Mot con lac ong ho chay mat at ni co gia toc trong trng g va nhiet o t1 Ngi ta a con lac nay
len o cao h ni co nhiet o t2. Hoi con lac chay nhanh hay cham? Nhanh, cham bao nhieu trong 1 chu k, trong 1
khoang thi gian t. thi gian con lac a ch sai t la bao nhieu?
Bai giai
*) Chu k cua con lac mat at co nhiet o t1 la T1 : T1 = 2.
l1
g
vi l1 = l0.(1 + a .t1) v g = G.
M
R2
l2
M
vi l2 = l0.(1 + a .t2) v g h = G.
gh
(R + h)2
T2
=
T1
g l2 R+ h 1+ .t2 h
.
=
.
= 1+ .1+ .t2 - .t1
g h l1
R
1+ .t1 R 2
2
h
= 1+ .1+ .(t2 - t1 ) = 1+ + .(t2 - t1 )
R 2
R 2
*) T bieu thc:
T2
T
T -T
h
h
h
= 1+ + .(t2 - t1 ) 2 - 1= + .(t2 - t1 ) 2 1 = + .(t2 - t1 )
T1
R 2
T1
R 2
T1
R 2
T
h
h
= + .(t2 - t1 ) T = + .(t2 - t1 ) .T1 cho T = T2 - T1
T1
R 2
R 2
h
+ .(t2 - t1 ) .T1 (1)
R 2
*) So dao ong ma con lac ong ho chay sai trong thi gian t la N: N =
T2
=> Thi gian ong ho chay sai trong 1 chu k la: T =
' = N.T1 = .
T1
1
1
= .
= .
= .1- + ( t 2 - t1 )
R 2
h
T2
T2
1+ + ( t 2 - t1 )
R 2
T1
h
+ ( t 2 - t1 )
R 2
Ch : Khi a con lac len cao ma chu ky khong oi la v tren cao nhiet o giam, ta da vao biu thc (1), khi o cho
DT = 0
2h
h
h
+ .(t2 - t1 )= 0 = .(t1 - t2 ) (t1 - t2 )=
Ta tm c t2 , t1, hoc h.
R.
R 2
R 2
*) Tm li: Vi cc bi ton 1,2,3,4 nu bin thin chu k l rt nh th ta c th p dng cng thc sau y:
d dT dl dg a .dt 0 dhsau dhcao
=
= +
+
+
T
2l 2 g
2
2R
R
Vi dt, dT, dl, dg, dt, dhsu, dhcao l bin thin rt nh ca thi gian (thi gian sai khc), chu k, chiu di, gia tc
trng trng, su, cao. Nu i lng no khng i th cho bin thin dx = 0.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 42
Trang: 43
GV: Bi Gia Ni
ao
r
T
mv 2
*) ng nng: E = E Et =
2
A
hA
hB
O
E = mgl(cosa - cosa0)
2
mvmax
= Et max = mgl.(1 - cosa0)
2
(Nng lng bng ng nng cc ai VTCB)
E max = E =
hA = l - l.cos a 0
hB = l - l.cos a
vi:
t (1) v max =
1
mv 2 + mgh B = mgh A v 2 = 2g(h A - h B )
2
ur
3. Lc cng T ca dy treo:
ur
ur
ur
ur
Xet tai v tr B, hp lc tac dung len qua nang la lc hng tam F ht : F ht = T + P (2)
ur
v2
R
= T - P cos a T = m
v2
R
+ mg cos a (3)
Tmin = mg.cosa0 < P (Ti v tr bin) v Tmax = mg(3 - 2cosa0) > P (Ti v tr cn bng) Tmin < P < Tmax
II) Khi a0 100 ( hoc khi a0 0,175 rad) hay khi con lc n dao ng iu ha cosa 1 *) th nng Et =
x0
a2
2
hay =
n+1
0
n+1
a2
a2
- 1 + 0 ) = gl (a 02 - a 2 )
vmax = a 0 g.l
2
2
a 02
3 2
3 2
2
2
2
*) T = mg (3 - a - 2 + a 0 ) = mg 1 + a 0 - a Tmax = m.g (1 + a 0 ) ; Tmin = m.g 1
2
2
2
*) v = 2 gl (1 -
Ch : trong cc php tnh ny a phi dng n v radian: Goi a la so o bang o cua 1 goc, a la so o tnh
.
180.a
bang radian tng ng vi a o khi o ta co phep bien oi sau: a =
( radian) ; a =
(o)
180
Trang: 44
GV: Bi Gia Ni
v v '2 =
m1 + m2
m1 + m2
Trong trng hp va chm n hi xuyn tm v m1 = m2, nu trc va chm m1 chuyn
ng vi tc v1 cn m2 ng yn (v2 = 0) dng cng thc trn ta c v1 = 0 v v2 = v1
C
IV. Bi ton dao ng tt dn ca con lc n: Mt con lc n vt treo khi lng c l
m, dy treo c chiu di l, bin gc ban u l 0 (0 coi l rt nh) dao ng tt dn do tc
dng lc cn FCn khng i, FCn lun c chiu ngc chiu chuyn ng ca vt. Hy tm:
0
a) gim bin ca con lc sau mi chu k, sau N chu k?
b) Hi sau bao nhiu chu k dao ng con lc s dng hn?
c) Thi gian t lc bt u dao ng n lc dng li?
s = l
d) Qung ng i c n lc dng li?
r
v
Bi lm
ur
FC
1
2
1
2
mgl 02
1
2
mgl ( 02 - 12 ) = FC .l ( 0 + 1 ) D1 = ( 0 - 1 ) =
mgl12 = FC .S = FC .l ( 0 + 1 )
2FC
mg
Tng t gi 2 l bin v D2 l gim bin sau mt na chu k tip theo (hay l bin cui chu k u tin).
2F
1
1
1
Ta c: mgl12 - mgl 22 = FC .l (1 + 2 ) mgl (12 - 22 ) = FC .l (1 + 2 ) D 2 = (1 - 2 ) = C (2)
2
2
2
mg
* T (1) v (2) ta c gim bin gc sau mi chu k l khng i v bng D = D1 + D 2 = 0 - 2 =
gim bin di sau mi chu k l khng i v bng DS = D.l =
Cng ca lc cn trong mi chu k dao ng l: DW = D.l.mg(0 * gim bin dao ng ca con lc sau N chu k l: N. =
4.N.FC
mg
4FC
mg
4.l.FC
mg
b) Hi sau bao nhiu chu k dao ng con lc s dng hn v s ln con lc qua VTCB?
* Nu sau N chu k m vt dng li th: N. =
(Trong E0 =
1
2
4.N.FC
mg
Trang: 45
4Fc
E0
DW
mg 0
mg 0
2Fc
GV: Bi Gia Ni
= 2
l
g
).
1
2
mgla 02
2Fc
Bi 309: Bieu thc nao sau ay la ng khi xac nh lc cang day v tr co goc lech a? (ao la goc lech cc ai).
A: T = mg(3cosao + 2cosa)
C: T = mg(3cosa - 2cosao)
B: T = mgcosa
D: T = 3mg(cosa - 2cosao)
Bi 310: Trong dao ng iu ha cua con lac n, khi noi ve c nang cua con lac ieu nao sau ay la sai?
A: Bang ong nang cua no khi qua vtcb
C: Bang tong ong nang va the nang mot v tr bat ky.
B: Bang the nang cua no v tr bien.
D: C nang bien thien tuan hoan.
Bi 311: Mt con lc n gm mt qu cu nh, khi lng m = 0,05kg treo vo u mt si dy di l = 1m, ni c gia
tc trng trng g = 9,81m/s2. B qua ma st. Con lc dao ng theo phng thng ng vi gc lch cc i so vi
phng thng ng l a0 = 30o. Vn tc v lc cng dy ca vt ti VTCB l:
A: v = 1,62m/s; T = 0,62N
C: v = 2,63m/s; T = 0,62N
B: v = 4,12m/s; T = 1,34N
D: v = 0,412m/s; T = 13,4N
Bi 312: Mt con lc n c khi lng m = 1kg v di dy treo l = 2m ly g = 10 m/s2. Gc lch cc i ca dy so
vi ng thng ng a = 10o = 0,175 rad. C nng ca con lc v vn tc vt nng khi n v tr thp nht l:
A: E = 2J ; vmax = 2m/s
C: E = 0,298J ; vmax = 0,77m/s
B: E = 2,98J ; vmax = 2,44m/s
D: E = 29,8J ; vmax = 7,7m/s
Bi 313: Mt con lc n gm vt nng c khi lng m = 200g ,dy treo c chiu di l = 100cm . Ko vt khi v tr cn
bng 1 gc a = 600 ri bung khng vn tc u . Ly g = 10 m/s2. Nng lng dao ng ca vt l :
A: 0,5 J
B: 1 J
C: 0,27 J
D: 0,13 J
Bi 314: Mt con lc n dao ng iu ha, dy treo di l (m) vt nng c khi lng m, bin A ti ni c gia tc
trng trng g. C nng ton phn ca con lc l :
m.g.A 2
m.g.A 2
2.m.g.A 2
l.m.g.A 2
B:
C:
D:
l
2.l
l
2
Bi 315: Hai con lc c cng vt nng , chiu di dy treo ln lt l l1 = 81 cm, l2 = 64 cm dao ng vi bin gc nh ti
cng 1 ni vi cng nng lng dao ng , bin dao ng con lc th nht l: a1 = 50, bin gc ca con lc th hai l:
A: 5,6250
B: 4,4450
C: 6,3280
D: 3,9150
Bi 316: Mt con lc n c dy treo di 100cm vt nng c khi lng 1000g dao ng vi bin gc am = 0,1 rad ti
ni c gia tc g = 10 m/s2. C nng ton phn ca con lc l :
A: 0,1 J
B: 0,5 J
C: 0,01 J
D: 0,05 J.
Bi 317: Mt con lc n c dy treo di l = 0,4m. Khi lng vt l m = 200g. Ly g = 10m/s2 . B qua ma st. Ko con
lc dy treo n lch gc a = 60o so vi phng thng ng ri bung nh. Lc lc cng dy treo l 4N th vn tc ca
vt c gi tr l bao nhiu?
A:
A: v = 2m/s
B: v = 2 2 m/s
C: v = 5m/s
D: v = 2 m/s
Bi 318: Mt con lc n c dy treo di 50 cm vt nng c khi lng 25g . T v tr cn bng ko dy treo n v tr
nm ngang ri th cho dao ng . Ly g = 10 m/s2 . Vn tc ca vt khi qua v tr cn bng l:
A: 10 m/s
B: 10 m/s
C: 0,5 m/s
D: 0,25m/s.
Bi 319: Mt con lc n c chiu di dy treo bng 40 cm, khi lng vt nng bng 10g dao ng vi bin gc am =
0,1 rad ti ni c gia tc g = 10m/s2. Vn tc ca vt khi qua v tr cn bng l :
A: 0. 1 m/s
B: 0,2 m/s
C: 0,3 m/s
D: 0,4 m/s.
Bi 320: Mt con lc n c khi lng vt nng m = 200g chiu di l = 50 cm . T v tr cn bng truyn cho vt vn tc
v = 1 m/s theo phng ngang. Ly g = 10m/s2. Lc cng dy khi vt qua v tr cn bng l :
A: 2,4 N
B: 3N
C: 4 N
D: 6 N
Bi 321: Mt con lc n c khi lng vt nng m = 100g, chiu di dy l = 40 cm. Ko con lc lch khi v tr cn bng
sao cho dy treo hp vi phng ngang gc 600 ri bung tay . Ly g = 10 m/s2 . Lc cng dy khi vt qua v tr cao nht l :
A: 0,2N
B: 0, 5N
C: 3 /2 N
D: 3 /5 N
Bi 322: Con lc n c chiu di 1m, g =10m/s2, chn gc th nng v tr cn bng. Con lc dao ng vi bin 0 =
90. Vn tc ca vt ti v tr ng nng bng th nng l:
A: 9/ 2 cm/s
B. 9 5 m/s
C. 9,88m/s
Trang: 46
D. 0,35m/s
B.
3 2 -2
C.
D.
3 2 -1
.
2
2
2
3 2 -2
Bi 331: Mt con lc n gm vt nng c trng lng P, dy treo khng co dn v c gii hn bn bng 1,268 ln
trng lng. Hi dy treo khng t khi vt dao ng th bin gc cc i a0 ca con lc n phi tha mn iu
kin no?
A: a0 < 450
B. a0 < 600
C. a0 < 300
D. a0 < 900
Bi 332: Cho mt con lc n gm mt vt nh c treo trn mt si dy ch nh, khng co gin. Con lc ang dao ng
vi bin A nh v ang i qua v tr cn bng th im chnh gia ca si ch b gi li. Bin dao ng sau l:
A: A = A 2 .
B. A = A/ 2 .
C. A = A.
D. A = A/2.
Bi 333: Mt con lc n c chiu di l. Ko con lc lch khi v tr cn bng mt gc 0 = 300 ri th nh cho dao ng.
Khi i qua v tr cn bng dy treo b vng vo mt chic inh nm trn ng thng ng cch im treo con lc mt
on l/2. Tnh bin gc b0 m con lc t c sau khi vng inh ?
A: 340.
B. 300.
C. 450.
D. 430.
Bi 334: Mt vt c khi lng m0 = 100g bay theo phng ngang vi vn tc v0 = 10m/s n va chm vo qu cu ca
mt con lc n c khi lng m = 900g. Sau va chm, vt m0 dnh vo qu cu. Nng lng dao ng ca con lc n l:
A: 0,5J.
B. 1J.
C. 1,5J.
D. 5J.
Bi 335: Mt con lc n c dy treo di l = 1m mang vt nng m = 200g. Mt vt c khi lng m0 = 100g chuyn ng
theo phng ngang n va chm hon ton n hi vo vt m. Sau va chm con lc i ln n v tr dy treo hp vi
phng thng ng mt gc 600. Ly g = p2 = 10m/s2. Vn tc ca vt m0 ngay trc khi va chm l:
A: 9,42m/s.
B. 4,71m/s.
C. 47,1cm/s.
D. 0,942m/s.
Bi 336: Mt con lc n c chiu di l, qu nng c khi lng m. Mt u con lc treo vo im c nh O, con lc dao
ng tun hon vi bin gc a0 v cao cc i m qu nng t c so vi v tr cn bng l h0 = l.(1 - cosa0) Trn
phng thng ng qua O, ngi ta ng mt cy inh ti v tr I vi khong cch OI = l/2. Sao cho inh chn mt bn
ca dy treo. Sau khi b chn inh th cao cc i h ca vt nng t c s l:
A: h = h0 = l.(1 - cosa0)
C: h = 0,5.h0 = 0,5.l.(1 - cosa0)
B: h = l.(1 cos( 2 a0))
D: h = 2 h0 = 2 l.(1 - cosa0)
Trang: 47
Trang: 48
GV: Bi Gia Ni
TNG HP DAO NG
x1 = A1 cos(wt + j1 )
x2 = A2 cos(wt + j 2 )
, Dj= j1 -j 2
y
y1
y2
Neu Dj = (2k + 1)
p
2
M1
A1
j1
j2
M2
j A2
x1
x2
x1 = A1 cos(w.t + j1 )
x2 = A2 cos(w .t + j2 )
Vi
x = x1 + x2 = A cos(wt + j)
A1 sin j1 + A 2 sin j 2
A1 cos j1 + A 2 cos j 2
A1 - A 2 A A1 + A 2
vi j1 j j2 ( cho j1 j2 )
Cc trng hp c bit:
A = A 1 + A 2
*) x1 -- x2 max
j = j1 hay j = j 2
A min = A 1 - A 2
*) x1 - x2 j = j 2 khi A 2 > A 1
j
= j1 khi A 1 > A 2
*) x1 ^ x2 A = A 12 + A 22
j + j2
j= 1
j - j 2
*) Khi A 1 = A 2 = a
A = 2a. cos 1
j - j 2
j + j 2
x = 2a. cos 1
. cos wt + 1
3) Tm phng trnh dao ng thnh phn x2 khi bit phng trnh tng hp x v x1.
Khi bit mt dao ng thnh phn x1 = A1cos(wt + j1) v dao ng tng hp x = Acos(wt + j) th
dao ng thnh phn cn li l x2 = A2cos(wt + j2).
A sin j - A1 sin j1
Trong : A22 = A2 + A12 - 2 AA1cos(j - j1 ) ; tgj 2 =
vi j1 j j2 (vi j1 j2)
Acosj - A1cosj1
4) Tm khong cch 2 vt dao ng iu ha cng tn s cng trn trc 0x.
Khi bit dao ng ca 2 vt x1 = A1cos(wt + j1) v x2 = A2cos(wt + j2). Khi khong cch 2 vt l:
x = x1 x2 = Acos(wt + j) khong cch ln nht ca 2 vt l A = A12 + A22 - 2 A1 A2 cos (1 - 2 )
Trang: 49
GV: Bi Gia Ni
x1 =
y
Ay
M
M1
y1
y2
A
A1
M2
j1
j2
j A2
x1
x2
Ax x
Bi 349: Xt dao ng tng hp ca hai dao ng thnh phn c cng tn s. Bin ca dao ng tng hp khng ph
thuc vo yu t no sau y :
A: Bin ca dao ng hp thnh th nht.
C: Bin ca dao ng hp thnh th hai.
B: Tn s chung ca hai dao ng hp thnh.
D: lch pha ca hai dao ng hp thnh.
Bi 350: Bin ca dao ng tng hp hai dao ng iu ha cng phng, cng tn s, v c pha vung gc nhau l:
A: A = A1 + A 2 .
B: A = A1 - A 2 .
C: A = A12 + A 22 .
D: A = A12 - A 22 .
Bi 351: Dao ng tng hp ca hai dao ng iu ho cng phng cng tn s gc, khc pha l dao ng iu ho c
c im no sau y?
A: Tn s dao ng tng hp khc tn s ca cc dao ng thnh phn
B: Pha ban u ph thuc vo bin v pha ban u ca hai dao ng thnh phn
C: Chu k dao ng bng tng cc chu k ca c hai dao ng thnh phn
D: Bin bng tng cc bin ca hai dao ng thnh phn
Bi 352: Khi tng hp hai dao ng cng phng, cng tn s v khc pha ban u th thy pha ca dao ng tng hp
cng pha vi dao ng th hai. Kt lun no sau y ng ?
A: Hai dao ng c cng bin
B: Hai dao ng vung pha.
C: Bin ca dao ng th hai ln hn bin ca dao ng th nht v 2 dao ng ngc pha.
D: Hai dao ng lch pha nhau 1200.
Bi 353: Cho 2 dao ng iu ho cung phng, cung tan so co phng trnh: x1 = A1cos(wt + j1); x2 = A2cos(wt + j2).
Bien o dao ong tong hp co gia tr cc ai khi:
A: Hai dao ong ngc pha
C: Hai dao ong cung pha
B: Hai dao ong vuong pha
D: Hai dao ong lch pha 1200
Bi 354: Cho hai dao ng iu ho cng phng, cng tn s, cng bin 2cm v c cc pha ban u ln
lt l p/3 v -p/3. Pha ban u v bin ca dao ng tng hp ca hai dao ng trn l:
A: 0; 2cm.
B. p/3, 2 2 .
C. p/3, 2
D. p/6; 2cm.
Bi 355: Cho 2 dao ng iu ho cung phng, cung tan so co phng trnh: x1 = A1cos(wt + j1); x2 = A2cos(wt + j2).
Bien o dao ong tong hp co gia tr tha mn.
A + A2
A: A = A1 nu j1 > j2
B: A = A2 nu j1 > j2 C. A = 1
.
D: A1 - A 2 A A1 + A 2
Bi 356: C hai dao ng iu ho cng phng, cng tn s nh sau: x1 = 12cos(wt - p/3) ; x2 = 12cos(wt + 5p/3). Dao
ng tng hp ca chng c dng:
A: x = 24cos(wt - p/3)
B. x = 12 2 coswt
C. x = 24cos(wt + p/3) D. x = 12 2 cos(wt + p/3)
Bi 357: Mt vt thc hin ng thi hai dao ng iu ha cng phng c cc phng trnh dao ng sau:
x1 = 9cos(10pt) v x2 = 9cos(10pt + p/3). Phng trnh dao ng tng hp ca vt l.
A: x = 9 2 cos(10pt + p / 4)(cm) .
C: x = 9 3 cos(10pt + p / 6)(cm) .
B: x = 9cos(10pt + /2)(cm) .
D: x = 9cos(10pt + /6)(cm) .
Bi 358: Mot vat thc hien ong thi hai dao ng iu ho co cac phng trnh: x1 = 4cos10pt (cm) va
x2 = 4 3 cos(10pt + p/2) (cm). Phng trnh nao sau ay la phng trnh dao ong tong hp:
A: x = 8cos(10pt + p/3) (cm)
C: x = 4cos(10pt + p/2) (cm)
B: x = 4 2 cos(10pt - p/3) (cm)
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
C. x = 4 2 sin(t + p/3)(cm)
B: x = 4 3 cos(t - p/12)(cm)
D. x = 4 2 cos(t + p/6)(cm).
Bi 360: Hai dao ng iu ha x1 v x2 cng phng, cng tn s, cng pha. kt lun nao la chnh xac:
x
v
A: bt k thi im no cng c 2 = 2 = const > 0 .
x1 v1
B: bt k thi im no cng c
x2
C: bt k thi im no cng c
x2
D: bt k thi im no cng c
x2
x1
x1
x1
v2
v1
= const < 0 .
=-
v2
=-
v2
v1
v1
= const < 0 .
= const > 0 .
Bi 361: Cho 2 dao ng iu ho, cung tan so co phng trnh: x1 = 7cos(wt + j1)cm; x2 = 2cos(wt + j2)cm. Bien o
dao ong tong hp co gia tr cc ai v cc tiu l:
A: 7 cm ; 2 cm
B: 9 cm ; 2 cm
C: 9 cm ; 5 cm
D: 5 cm ; 2 cm
Bi 362: Mt vt thc hin ng thi hai dao ng iu ho cng phng, cng tn s c bin ln lt l 6cm v
12cm. Bin dao ng tng hp khng th l:
A: A = 5cm.
B. A = 6cm.
C. A = 15cm.
D. A = 16cm.
Bi 363: Mt vt thc hin ng thi hai dao ng iu ha cng phng, cung tan so co phng trnh dao ng ln lt
l: x1 = 7cos(5t + j1) cm ; x2 = 3cos(5t + j2)cm. Gia tc cc i ln nht m vt c th c t l:
A: 250cm/s2
B: 75cm/s2
C: 175cm/s2
D: 100cm/s2
Bi 364: Chuyn ng ca mt vt l tng hp ca hai dao ng iu ha cng phng. Hai dao ng ny c phng
trnh ln lt l x1 = 3cos10t (cm) v x2 = 4sin(10t + p/2)(cm). Gia tc ca vt c ln cc i bng:
A: 7 m/s2.
B. 1 m/s2.
C. 0,7 m/s2.
D. 5 m/s2.
Bi 365: Hai dao ng iu ha cng phng, cng tn s, cng bin c cc pha ban u l p/3 v -p/6. Pha ban u
ca dao ng tng hp hai dao ng trn bng:
A: -p/2
B: p/4.
C: p/6.
D: p/12.
Bi 366: Mt vt thc hin ng thi hai dao ng iu ha cng phng cng bin c cc pha dao ng ban u ln
lt l j1 = p/6 v j2. Phng trnh tng hp c dng x = 8cos(10pt + p/3). Tm j2.
A: p/6
B: p/2
C: p/3
D: p/4
Bi 367: Mt vt dao ng iu ho xung quanh v tr cn bng dc theo trc xOx c li x = cos(pt + p/3) + cos(pt).
cm. Bin v pha ban u ca dao ng tho mn cc gi tr no sau y?
A: A = 1cm ; j = p/3 rad
C: A = 2cm ; j = p/6 rad
B: A = 3 cm ; j = p/6 rad
D: A = 2cm ; j = p/3 rad
Bi 368: Mot chat iem chuyen ong theo phng trnh sau: x = 4 cos(10t + p/2) + Asin(10t + p/2). Bit vn tc cc
i ca cht im l 50cm/s. Ket qua nao sau ay la ng v gi tr ca A?
A: A = 3cm
B: A = 5cm
C: A = 4cm
D: A = 1cm
Bi 369: Mt chu ng thi ca 2 dao ng iu ha cng phng, cng tn s. Bit phng trnh dao ng tng hp
ca vt l x = 5 3 cos(10pt + p/3) v phng trnh ca dao ng th nht l x1 = 5cos(10pt +p/6). Phng trnh dao ng
th 2 l:
A: x2 = 10cos(10pt + p/6)
C: x2 = 5 3 cos(10pt + p/6)
B: x2 = 5cos(10pt + p/2)
D: x2 = 3,66cos(10pt + p/6)
Bi 370: C ba dao ng iu ho cng phng, cng tn s nh sau: x1 = 4cos(wt + p/6); x2 = 4cos(wt + 5p/6);
x3 = 4cos(wt - p/2). Dao ng tng hp ca chng co dng:
A: x = 0
C: x = 4 2 cos(wt + p/3)
B: x = 4cos(wt - p/3)
D: x = 4cos(wt + p/3)
Bi 371: C ba dao ng iu ho cng phng, cng tn s nh sau: x1 = 5cos(wt - p/2); x2 = 10cos(wt + p/2);
x3 = 5cos(wt). Dao ng tng hp ca chng co dng:
A: x =10 cos(wt + p/4)
C: x = 5 2 cos(wt + p/4)
B: x = 5cos(wt - p/3)
D: x = 5 3 cos(wt + p/3)
Trang: 51
GV: Bi Gia Ni
Bi 372: Dao ng tng hp ca ba dao ng: x1 = 4 2 cos4pt; x2 = 4 cos(4pt + 3p/4) v x3 = 3 cos(4pt + p/4) l:
A: x = 7cos(4t + /6)
B. x = 7cos(4t + /4) C. x = 8cos(4t + /6) D. x = 8cos(4t - /6)
Bi 373: C bn dao ng iu ho cng phng, cng tn s nh sau: x1 = 5cos(wt - p/4); x2 = 10cos(wt + p/4);
x3 = 10cos(wt + 3p/4); x4 = 5cos(wt + 5p/4). Dao ng tng hp ca chng co dng:
A: x =10 cos(wt + p/4)
C: x = 5 2 cos(wt + p/2)
B: x = 5cos(wt - p/3)
D: x = 5 3 cos(wt + p/6)
Bi 374: Hai dao ng iu ha cng tn s v vung pha nhau. Hi rng khi dao ng th nht c tc chuyn ng
t cc i (v1 = v1 max) th dao ng th 2 c tc chuyn ng v2 bng bao nhiu so vi gi tr cc i v2 max ca n?
A: v2 = v2 max.
B: v2 =
v2 max
C: v2 = 0
D: v2 =
v2 max
2
2
Bi 375: Mt vt thc hin ng thi hai dao ng iu ho cng phng, cng tn s 10Hz v c bin ln lt l 7cm
v 8cm. Bit hiu s pha ca hai dao ng thnh phn l p/3 rad. Tc ca vt khi vt c li 12cm l:
A: 314cm/s.
B. 100cm/s.
C. 157cm/s.
D. 120pcm/s.
Bi 376: Mt vt thc hin ng thi hai dao ng iu ho cng phng, cng tn s c phng trnh : x1 = A1cos(20t +
p/6)(cm) v x2 = 3cos(20t + 5p/6)(cm). Bit vn tc ca vt khi i qua v tr cn bng c ln l 140cm/s. Bin dao
ng A1 c gi tr l:
A: 7cm.
B. 8cm.
C. 5cm.
D. 4cm.
Bi 377: Mt vt nh c m = 100g tham gia ng thi 2 dao ng iu ho, cng phng cng tn s theo cc phng
trnh: x1 = 3cos20t(cm) v x2 = 2cos(20t - p/3)(cm). Nng lng dao ng ca vt l:
A: 0,016J.
B. 0,040J.
C. 0,038J.
D. 0,032J.
Bi 378: Mt vt thc hin ng thi hai dao ng iu ha cng phng, cng tn s, c bin ln lt l 3cm v 7cm.
Bin dao ng tng hp c th nhn cc gi tr bng:
A: 11cm.
B. 3cm.
C. 5cm.
D. 2cm.
Bi 379: Mt vt c khi lng m, thc hin ng thi hai dao ng iu ho cng phng, cng tn s c phng trnh:
x1 = 3cos( t + /6 )cm v x2 = 8cos( t - 5/6 )cm. Khi vt qua li x = 4cm th vn tc ca vt v = 30cm/s. Tn s gc
ca dao ng tng hp ca vt l:
A: 6rad/s.
B. 10rad/s.
C. 20rad/s.
D. 100rad/s.
Bi 380: Mt vt c khi lng m = 200g thc hin ng thi hai dao ng iu ho c phng trnh: x1 = 4cos10t(cm)
v x2 = 6cos10t(cm). Lc tc dng cc i gy ra dao ng tng hp ca vt l:
A: 0,02N.
B. 0,2N.
C. 2N.
D. 20N.
Bi 381: Hai dao ng thnh phn vung pha nhau. Ti thi im no chng c li l x1 = 6cm v x2 = -8cm th li
ca dao ng tng hp bng:
A: 10cm
B. 14cm
C. 2cm
D. -2cm
Bi 382: C ba dao ng iu ho cng phng, cng tn s nh sau: x1 = 10cos(4pt + p/3); x2 = 8cos(4pt + 2p/3);
x3 = 4cos(4pt - p/2). Dao ng tng hp ca chng co li bng bao nhiu ti thi im t = 1,5s?
A: x = 1
B: x = 2
C: x = 4
D: x = 6
Bi 383: Trong hin tng tng hp dao ng iu ha, nu bit: x12 = 5 2 cos(wt + p/4) l s tng hp ca x1 v x2,
x13 = 10cos(wt - p/3) l s tng hp ca x1 v x3, x23 = 5( 3 - 1 )cos(wt - p/2) l s tng hp ca x2 v x3. Hy xc nh
biu thc ca x1:
A: x1 = 5cos(wt)
C. x1 = 5cos(wt + p/2)
B: x1 = 5 3 cos(wt - p/2)
D. x1 = 5 2 cos(wt - p/2).
Bi 384: Dao ng tng hp ca hai dao ng iu ho cng phng cng tn s x1 = A1cos(t + /6)cm v
x 2 = 6cos(t - /2)cm c x = Acos(t + j )cm . Gi tr nh nht ca bin tng hp A l:
A: 3 cm
B. 2 3 cm
C. 6 cm
D. 3 3 cm
Bi 385: Hai dao ng iu ho cng phng, cng tn s c phng trnh dao ng l: x1 = A1cos(t + /3)(cm) v
x 2 = A 2 cos(t - /2)(cm) .Phng trnh dao ng tng hp l x = 9cos(t + j )(cm) . Bit A2 c gi tr ln nht, pha
ban u ca dao ng tng hp l:
A: j = p/3
B: j = -p/3
C: j = -p/6
D: j = p/6.
Bi 386: Hai dao ng cng phng ln lt c phng trnh x1 = A1cos(t + ) (cm) v x2 = 6cos(t - ) (cm). Dao
6
2
ng tng hp ca hai dao ng ny c phng trnh x = Acos(t + j ) (cm). Thay i A1 cho n khi bin A t gi
tr cc tiu th:
A: j = -p/6(rad)
B. j = p(rad)
C. j = -p/3(rad)
D. j = 0(rad)
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 52
Trang: 53
GV: Bi Gia Ni
t
(Ch : Vn tc sng l vn tc lan truyn ca sng trong khng gian ch khng phi l vn tc dao ng ca cc phn t)
b) Chu k song:
T=
1
f
t
N -1
(s)
(N la so lan nho ln cua 1 iem hay so nh song i qua mot v tr hoc s ln sng dp vo b trong thi gian t(s))
c) Tan so song f: Tat ca cac phan t vat chat trong tat ca cac moi trng ma song truyen qua eu dao ong cung mot
tan s v chu k, bang tan so v chu k cua nguon song, goi la tan so (chu k) song
f=
1
T
(Hz)
d) Bc song: Bc song la quang ng song truyen trong mot chu k v la khoang cach ngn nht gia hai iem
dao ong cung pha tren phng truyen song. = v.T =
v
f
(m)
Trang: 54
D2 A i2
2
GV: Bi Gia Ni
R2
R1
E1
E2
R2
R1
*) Sng truyn trong khng gian (VD: sng m trong khng kh), tp hp cc im cng trng thi l mt cu
c din tch 4pR2 vi tm l ngun sng, khi bin v nng lng sng gim dn khi sng truyn xa ngun
theo t l:
A1
A2
R2
R1
E1
E2
R 22
R 12
3) Phn loi sng: Da vo phng dao ng ca cc phn t v phng lan truyn ca sng ngi ta phn sng thnh
hai loi l sng dc v sng ngang.
a) Sng dc: L sng c phng dao ng ca cc phn t trng vi phng
0
x
truyn sng. Sng dc c kh nng lan truyn trong c 3 trng thi ca mi
trng vt cht l Rn, lng, kh.
VD: Sng m khi truyn trong khng kh hay trong cht lng l sng dc.
b) Sng ngang: L sng c phng dao ng ca cc phn t vung gc vi
phng truyn sng. Sng ngang ch c th lan truyn trong cht rn v b
0
x
mt cht lng, sng ngang khng lan truyn c trong cht lng v cht kh.
VD: Sng truyn trn mt nc l sng ngang.
Trang: 55
Trang: 56
SNG M HC:
1) nh ngha: Sng m l nhng sng c lan truyn c trong cc mi trng rn, lng, kh.
2) Phn loi sng m (Da vo tn s):
a) Sng m nghe c: L sng m c tn s trong khong t 16Hz n 20000Hz gy ra cm gic thnh gic.
b) Sng siu m: L sng m m c tn s ln hn 20000Hz khng gy ra cm gic thnh gic ngi.
c) Sng h m: L sng m m c tn s nh hn 16Hz khng gy ra cm gic thnh gic ngi.
d) Nhc m v tp m: Nhc m l m c tn s xc nh (VD: mi nt nhc , r, mi, fa, son, la, si, l nhc
m). Tp m l m c tn s khng xc nh (ting trng, ting cng ching, ting n o ngoi ph)
Ch : Trong cht lng v cht kh sng m l sng dc cn trong cht rn sng m gm c sng ngang v sng dc.
3) Cc c trng vt l ca sng m: L cc c trng c tnh khch quan nh lng, c th o c tnh ton c.
Bao gm cc i lng nh: Chu k, tn s, bin , nng lng, cng , mc cng , th
E
P
a) Cng m I(W/m2): I =
= . Vi E(J), P(W) l nng lng, cng sut pht m ca ngun; S (m2) l
t.S S
din tch mt vung gc vi phng truyn m (vi sng cu th S l din tch mt cu S = 4R2)
I
I
b) Mc cng m: L (B) = lg Hoc L (dB) = 10.lg (cng thc thng dng)
I0
I0
( tn s m f = 1000Hz th I0 = 10-12 W/m2 gi l cng m chun, mi tn s khc nhau c I0 khc nhau)
Ch : cm nhn c m th cng I I0 hay L 0
c) Cng thc suy lun: Trong mi trng truyn m, xt 2 im A v B c khong cch ti ngun m ln lt l RA
R
v RB, ta t n = lg A khi : IB = 102n.IA v LB = LA + 20.n(dB)
RB
d) Khi ln lt bt tng ngun m c cng sut th t l P1, P2,...Pn th mi ngun m gy ra ti im M cc mc
cng l L1, L2,...Ln. Nu ng thi bt tt c n ngun m th mc cng ti M l:
L1
L2
Ln
L = 10.lg(1010 + 10 10 + ... + 10 10 )
4) Cc c trng sinh l ca m: L cc c trng c tnh ch quan nh tnh, do s cm nhn ca thnh gic ngi
nghe. Bao gm: to, cao, m sc
5) Bng lin h gia c trng sinh l v c trng vt l ca sng m.
c trng sinh l ca m
c trng vt l ca sng m
cao
- m cao (thanh bng) c tn s ln
Tn s hoc chu k
- m thp (trm lng) c tn s nh
cng mt cng , m cao d nghe hn m trm.
to
- Ngng nghe l cng m nh nht m cn
cm nhn c
- Ngng au l cng m ln em li cm
Mc cng m (bin , nng lng, tn s m)
gic au nhc tai.
Min nghe c c cng thuc khong
ngng nghe v ngng au.
th m (bao gm: Bin , nng lng, tn s m v
m sc
L sc thi ca m thanh
cu to ngun pht m...)
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 57
Trang: 58
Trang: 59
2p.x M
*) P.trnh sng truyn theo chiu dng trc Ox n im M c ta xM l: u M = a. cos 2pft + j
2p.x N
t
l
v
M
th phng trnh li o tai iem M cach nguon song O mot oan d la: u M = a. cos 2pft + j -
2pd
vi t
v
l
*) Gia s bi cho phng trnh li o tai im M: uM = a.cos(2p.f.t + j) th phng trnh li o tai ngun O cach M
2pd
mot oan d la: u 0 = a. cos 2pft + j +
l
Ch :
-) Tp hp cc im cng khong cch n ngun sng u dao ng cng pha!
d
-) Nu ti thi im t m c t < th li dao ng im M lun bng 0 (uM = 0) v sng cha truyn n M.
v
3) lch pha 2 im M1, M2 do cng 1 ngun truyn n: Phng trnh dao ong tai nguon la: u = a.cos(t + j).
2pd1
d
- Phng trnh dao ong ca ngun truyn n M1: u1M = a cos 2pft + j vi t 1
l
v
2pd 2
d2
- Phng trnh dao ong ca ngun truyn n M2: u2 M = a cos 2pft + j v
i
t
l
v
2p
(d
- d1 )
2p
(d
- d1 ) = k 2p ( d 2 - d1 ) = k l
2p
(d
- d1 ) = ( 2k + 1) p ( d 2 - d1 ) = ( 2k + 1)
Vy: Khong cch gia 2 im trn phng truyn sng lch pha nhau gc Dj(rad) l L =
Dj
l
2
.
2
Trong hin tng truyn sng, khong cch ngn nht trn phng truyn sng gia 2 im dao ng cng
pha l 1, dao ng ngc pha l 0,5, dao ng vung pha l 0,25 v dao ng lch pha nhau p/4 l 0,125.
Trang: 60
GV: Bi Gia Ni
2pd1
- Phng trnh dao ong tai M khi song t S1 truyen en: u1M = a cos 2pft + j1
2pd 2
- Phng trnh dao ong tai M khi song t S2 truyen en: u2 M = a cos 2pft + j 2
l
lch pha ca 2 ngun sng ti im M l: Dj M = j 2 - j1 +
*) 2 ngun cng pha ti M: Dj M = j 2 - j1 +
*) 2 ngun ngc pha ti M: Dj M = j 2 - j1 +
2p
l
2p
l
2p
l
(d1 - d 2 ) = k.2p
(d1 - d 2 )
(d1 - d 2 ) = k -
j 2 - j1
2p
(2k + 1) j -j
1
- 2
l
2
2p
2) Phng trnh dao ong tong hp tai M khi song t S1,S2 truyen en:
2pd1
2pd 2
u M = u1M + u2 M = a cos 2pft + j1 + a cos 2pft + j 2
l
l
j - j1 p
j + j1 p
uM = 2a cos 2
+ (d1 - d 2 ) . cos 2pft + 2
- (d1 + d 2 )
2
l
2
l
j 2 - j1
j 2 -j1 p
+ (d1 - d 2 ) = 1
2
(d1 - d 2 ) = k -
j 2 - j1
2p
j 2 - j1 p
+ (d1 - d 2 ) = 0
2
A = 0 cos
(2k + 1) j - j
1
l (2 ngun ngc pha nhau ti M)
(d1 - d 2 ) =
- 2
2
2p
(k = 0, 1, 2, la th t cac tap hp iem ng yen ke t M0 , k = 0 la tap hp iem ng yen th 1)
b) Vi hai ngun sng ging nhau (cng bin A1 = A2 = a , cng pha j1 = j2 = j)
*) iu kin im M tr pha vi ngun mt gc a bt k:
j 2 - j1 p
j + j1 p
+ (d1 - d 2 ) .cos 2pft + 2
- (d1 + d 2 )
l
2
l
( d1 + d 2 ) = + k.2
d1 + d 2 = (
+ 2k).
j 2 - j1 p
j + j1 p
+ (d1 - d 2 ) .cos 2pft + 2
- (d1 + d 2 )
l
2
l
Trang: 61
GV: Bi Gia Ni
( d1 + d 2 ) = k.2
d1 + d 2 = 2k
j 2 - j1 p
j + j1 p
+ (d1 - d 2 ) .cos 2pft + 2
- (d1 + d 2 )
l
2
l
( d1 + d 2 ) = (2k + 1)
d1 + d 2 = (2k + 1)
j 2 - j1 p
j + j1 p
+ (d1 - d 2 ) .cos 2pft + 2
- (d1 + d 2 )
l
2
l
2
( d1 + d 2 ) =
+ k. d1 + d 2 = (
1
2
+ k).
III) Giao thoa ca hai sng pht ra t hai ngun sng kt hp S1; S2 cch nhau mt khong l. Gi Dj = (j2 - j1) l
lch ca 2 ngun. Xt im M trn S1S2 cch hai ngun ln lt d1, d2.
j 2 - j1
+ (d1 - d 2 )
2
1. Hai ngun dao ng lch pha gc bt k: Dj = (j2 - j1). Bin sng: A = 2a cos
* S im dao ng cc i trn S1S2 l s gi tr nguyn ca k tha: -
l Dj
l Dj
<k< l 2p
l 2p
l Dj 1
l Dj 1
- <k< l 2p 2
l 2p 2
d1 - d 2
)|
l
* Tm s im dao ng cc i trn on S1S2: d1 d2 = kl (k Z) ;
l
l
S im cc i: - < k <
l
l
l
* Tm s im dao ng cc tiu trn on S1S2: d1 d2 = (2k + 1) (kZ)
2
l 1
l 1
S im cc tiu: - - < k < l 2
l 2
Khi hai ngun dao ng cng pha v cng bin a th trung im ca S1
S2 c bin cc i A = 2a v tap hp cac iem cc tiu v cc ai la ho
cac ng Hypecbol co S1 S2 la tieu iem
l
2
k = -2
-1
S1
d1 - d 2 p
+ )|
l
2
( kZ )
l 1
l 1
- <k< l 2
l 2
Trang: 62
S2
GV: Bi Gia Ni
2. Bi ton tm s ng dao ng cc i v dao ng cc tiu gia hai im M, N trn giao thoa trng cch hai ngun
S1,S2 ln lt l d1M, d2M, d1N, d2N. t DdM = d1M - d2M ; DdN = d1N - d2N v gi s DdM < DdN.
* Hai ngun dao ng lch pha gc bt k: Dj = (j2 - j1).
d
d N j
j
Cc i: M k
S1
S2
2
d M
d N
j
j
Cc tiu:
- 0,5 k
- 0,5 d1M
d2M
d2N
2
d
1N
* Hai ngun dao ng cng pha:
M
d M
d N
Cc i:
k
N
d M
d N
Cc tiu:
- 0,5 k
- 0,5
Bi 456: Ket luan nao sau day la sai khi noi ve s phan xa cua song?
A: Song phan xa luon luon co cung van toc truyen vi song ti nhng ngc hng.
B: Song phan xa co cung tan so vi song ti.
C: Song phan xa luon co cung pha vi song ti.
D: S phan xa xay ra khi song gap vat can.
Bi 457: Dao ng ti mt ngun O c phng trnh u = acos20pt (cm). Vn tc truyn sng l 1m/s th phng trnh dao
ng ti im M cch O mt on 2,5cm c dng:
A: u = acos(20pt + p/2 ) (cm)
C: u = acos20pt (cm).
B: u = acos(20pt - p/2 ) (cm)
D: u = -acos20pt (cm).
Bi 458: Ngun sng O c phng trnh u = acost(cm), sng t ngun O lan theo phng ca trc 0x, gc ta 0
trng vi v tr ngun sng O. Gi M, N l 2 im nm trn trc 0x v i xng nhau qua O, M c ta dng, N c ta
m vi OM = ON = l/4. Khi dao ng gia M v N l:
A: Cng pha
B: Ngc pha
C: Vung pha
D: M sm pha hn N.
Bi 459: Gi d l khong cch gia hai im trn phng truyn sng, v l tc truyn sng, f l tn s ca sng. Nu
v
d = (2n + 1)
; (n = 0, 1, 2,...), th hai im s:
2f
A: Dao ng cng pha.
B: Dao ng ngc pha. C: Dao ng vung pha. D: Khng xc nh c.
Bi 460: Gi d l khong cch gia hai im trn phng truyn sng, v l tc truyn sng, T l chu k ca sng. Nu
d = nvT (n = 0,1,2,...), th hai im s:
A: Dao ng cng pha.
C. Dao ng ngc pha.
B: Dao ng vung pha.
D. Khng xc nh c.
Bi 461: Song truyen t A en M vi bc song l = 40cm. M cach A mot oan 20 cm. So vi song tai A th song M co
tnh chat nao sau ay? Hay chon ket qua ng?
A: Pha vuong goc nhau
C: Sm pha hn mot goc 3p/2
B: Tre pha hn mot goc p
D: Mot tnh chat khac.
Bi 462: i vi sng truyn theo mt phng th nhng im dao ng nghch pha nhau cch nhau mt khong:
A: d = (2k + 1)l
B: d = (k + 0, 5)l .
C: d = 0, 5kl
D: d = kl
Bi 463: Mt sng c hc lan truyn trong khng kh c bc sng l. Khong cch gia hai im trn cng mt phng
truyn sng dao ng vung pha nhau l:
A: d = (2k + 1) .
B. d = (2k + 1) .
C. d = (2k + 1) .
D. d = k .
4
2
Bi 464: Mt ngun pht sng dao ng theo phng trnh u = a.cos20pt(cm) vi t tnh bng giy. Trong khong thi
gian 2s, sng ny truyn i c qung ng bng bao nhiu ln bc sng?
A: 30.
B: 40.
C: 10.
D: 20.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 63
A: uM = aMcos wt C: uM = aMcos wt
l
v
B: uM = aMcos wt +
2 pd
D: uM = aMcos w t -
2 pd
l
Bi 477: Mt ngun O pht sng c dao ng theo phng trnh u0 = 2cos(20t + /3) (trong u tnh bng n v mm, t
tnh bng n v s). Xt sng truyn theo mt ng thng t O n im M vi tc khng i 1m/s. Trong khong t O
n M c bao nhiu im dao ng cng pha vi dao ng ti ngun O? Bit M cch O mt khong 45cm.
A: 3.
B. 4.
C. 2.
D. 5.
Bi 478: A, B cng phng truyn sng cch nhau 21cm, A v B dao ng ngc pha nhau. Trn on AB c 3 im
dao ng cng pha vi A. Tm bc sng.
A: 6cm
B. 3cm
C. 7cm
D. 9cm.
Bi 479: Mt ngun O pht sng c dao ng theo phng trnh: u = 2cos(20pt + p/3)(mm,s) sng truyn theo ng
thng Ox vi tc khng i 1,2(m/s). M l mt im trn ng truyn cch O mt khong 55cm. Trong khong t O
n M c bao nhiu im dao ng lch pha p/6 vi ngun?
A: 9
B. 4
C. 8
D. 5
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 64
D: u 0 = 5cos ( 2t - /4 )
Bi 485: au A cua mot day cao su cang ngang c lam cho dao ong theo phng vuong goc vi day vi bien o a =
10cm, chu ky 2s. Sau 4s, song truyen c 16m doc theo day. Goc thi gian la luc A bat au dao ong t v tr can bang
theo chieu dng hng len. Phng trnh dao ong cua iem M cach A mot khoang 2m la phng trnh nao di ay?
A: uM = 10cos(pt + p/2)
C: uM = 10cos(pt - p/2) (cm)
B: uM = 10cos(pt + p) (cm)
D: uM = 10cos(pt - p) (cm)
Bi 486: Tai mot iem O tren mat thoang cua mot chat long yen lang, ta tao ra mot dao ong ieu hoa vuong goc vi mat
thoang co chu ky 0,5s, bien o 5cm. T O co cac vong song tron lan truyen ra xung quanh, khoang cach hai vong lien tiep
la 0,5m. Xem nh bien o song khong oi. Goc thi gian la luc O bat au dao ong t v tr can bang theo chieu dng.
Phng trnh dao ong iem M cach O mot khoang 0,0625m la phng trnh nao trong cac phng trnh sau?
A: uM = 5cos(4pt - 3p/4) (cm)
C: uM = 2cos(pt + p/2) (cm)
B: uM = 5cos(4pt)
D: uM = 5cos(4pt + p) (cm)
Bi 487: Lc t = 0 u O ca dy cao su cng thng nm ngang bt u dao ng i ln t VTCB theo chiu dng vi
bin 1,5cm, chu k T = 2s. Hai im gn nhau nht trn dy dao ng cng pha cch nhau 6cm. Vit phng trnh dao
ng ti M cch O 1,5cm.
A: uM = 1,5cos(pt - p/2) cm
C: uM = 1,5cos(2pt - p) cm
B: uM = 1,5cos(pt - 3p/2) cm
D: uM = 1,5cos(pt - p) cm
Bi 488: Lc t = 0 u O ca dy cao su cng thng nm ngang bt u dao ng i ln vi bin a, chu k T = 1s. Hai
im gn nhau nht trn dy dao ng cng pha cch nhau 6cm. Sau thi gian 2,25s im M cch 24cm c li l:
A: a
B: a/2
C:
a 3
D: 0
2
Bi 489: Lc t = 0 u O ca dy cao su cng thng nm ngang bt u dao ng i ln vi bin 1,5cm, chu k T =
0,5s. Hai im gn nhau nht trn dy dao ng cng pha cch nhau 4cm. Tnh li sng ti M cch O on 60cm ti thi
im t = 12,125s, k t thi im ban u. Coi bin dao ng khng i.
A: 1,5cm
B: 0cm
C: - 0,75 2 cm
D: t = 0,75 2 cm
Bi 490: Mt sng c lan truyn t M n N vi bc sng 8cm, bin 4cm, tn s 2Hz, khong cch MN = 2cm. Ti
thi im t phn t vt cht ti M c li x = 2cm v ang gim th phn t vt cht ti N c:
A: Li 2 3 cm v ang gim.
C. Li - 2 3 cm v i theo chiu m.
B: Li 2 3 cm v ang tng.
D. Li 2 2 cm v ang tng.
Bi 491: Sng truyn vi tc 5m/s gia hai im O v M nm trn cng mt phng truyn sng. Bit phng trnh
sng ti O l u0 = acos(5pt - p/6), ti M l: uM = acos(5pt + p/3) (cm). Xc nh chiu truyn sng v khong cch OM?
A: t O n M, OM = 0,25m.
C: t O n M, OM = 0,5m.
B: t M n O, OM = 0,5m.
D: t M n O, OM = 0,25m.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 65
B: d 2 - d1 = 0, 5kl C: d 2 - d1 = kl
D: d 2 - d1 = 0, 25kl .
Bi 499: Trong qua trnh giao thoa song, dao ong tong hp M chnh la s tong hp cua cac song thanh phan cng truyn
n M. Goi Dj la o lech pha cua hai song thanh phan ti M. Bien o dao ong tai M at cc ai khi Dj bang gia tr nao
trong cac gia tr sau?
A: Dj = (2n + 1)/2
C: Dj = (2n + 1)p
B: Dj = (2n + 1)p/2
D: Dj = 2np (vi n = 1, 2, 3 )
Bi 500: Trong hin tng giao thoa ca hai sng kt hp c pht ra t hai ngun dao ng ngc pha th nhng im
dao ng vi bin cc i s c hiu khong cch ti hai ngun tha iu kin:
l
A: d 2 - d1 = n . Vi n Z
C: d 2 - d1 = nl . Vi n Z
2
B: d 2 - d1 = (2n + 1)l . Vi n Z
D: d 2 - d1 = (2n + 1)l / 2 . Vi n Z
Bi 501: Trong giao thoa sng c, khong cch ngn nht gia hai im lin tip dao ng vi bin cc i l Dd:
A: Dd = 0,5 l
B: Dd > 0,5l
C: Dd = l
D: Dd < 0,5l
Bi 502: Trong hin tng giao thoa c hc vi hai ngun A v B th khong cch gia cc i v cc tiu gn nhau nht
trn on AB l:
A: l/4
B: l/2
C: k l
D: l
Bi 503: Tai hai iem A va B tren mat nc co hai nguon ket hp cung dao ong vi phng trnh: u = asin100pt (cm).
Van toc truyen song tren mat nc la v = 40cm/s. Xet iem M tren mat nc co AM = 9cm v BM = 7cm. Hai dao ong
tai M do hai song t A va B truyen en la hai dao ong:
A: Cung pha
B. Ngc pha
C. Lech pha 90o
D. Lech pha 120o
Bi 504: Thc hien giao thoa song c vi 2 nguon ket hp S1 va S2 phat ra 2 song co cung bien o 1cm v cng pha vi
bc song l = 20cm th tai iem M cach S1 mot oan 50cm va cach S2 mot oan 10 cm se co bien o:
A: 2 cm
B. 0 cm
C. 2 cm
D. 1/ 2 cm.
Bi 505: Trn mt mt cht lng c hai ngun sng kt hp cng pha c bin a v 2a dao ng vung gc vi mt
thong cht lng. Nu cho rng sng truyn i vi bin khng thay i th ti mt im cch hai ngun nhng khong
d1 = 12,75l v d2 = 7,25l s c bin dao ng a0 l bao nhiu?
A: a0 = a.
B. a < a0 < 3a.
C. a0 = 2a.
D. a0 = 3a.
Trang: 66
7
A: u = 2cos .sin(10pt - )(cm).
C. u = 4cos .cos(10pt )(cm).
12
12
12
12
7
B: u = 4cos .cos(10pt +
)(cm).
D. u = 2 3 cos .sin(10pt - )(cm).
12
6
12
6
Bi 513: Trong mot th nghiem ve giao thoa song tren mat nc, hai nguon ket hp A, B cng pha dao ong vi tan so f
= 10Hz. Tai mot iem M cach nguon A, B nhng khoang d1 = 22cm, d2 = 28cm, song co bien o cc ai. Gia M va
ng trung trc cua AB khong co cc ai nao khac. Chon gia tr ng cua van toc truyen song tren mat nc.
A: v = 30cm/s
B: v = 15cm/s
C: v = 60cm/s
D: 45cm/s
Bi 514: Trong mt th nghim giao thoa sng trn mt n-c, hai ngun kt hp A v B dao ng vi tn s f = 20 Hz v
cng pha. Ti mt im M cch A v B nhng khong d1 = 16cm, d2 = 20cm sng c bin cc i. Gia M v -ng trung
trc ca AB c ba dy cc i khc. Tc truyn sng trn mt n-c l:
A: 40cm/s
B. 10cm/s
C. 20cm/s
D. 60cm/s
Bi 515: Cho hai loa l ngun pht sng m S1, S2 pht m cng phng trnh u S1 = u S2 = acost . Tc truyn m
trong khng kh l 345(m/s). Mt ngi ng v tr M cch S1 l 3(m), cch S2 l 3,375(m). Tn s m nh nht,
ngi khng nghe c m t hai loa pht ra l:
A: 480(Hz)
B. 440(Hz)
C. 420(Hz)
D. 460(Hz)
Bi 516: Hai ngun sng m cng tn s, cng bin v cng pha t ti S1 v S2. Coi bin sng pht ra l khng
gim theo khong cch. Ti mt im M trn ng S1S2 m S1M = 2m, S2M = 2,75m khng nghe thy m pht ra t
hai ngun. Bit vn tc truyn sng trong khng kh l 340,5m/s. Tn s b nht m cc ngun c th l bao nhiu?
A: 254Hz.
B. 190Hz.
C. 315Hz.
D. 227Hz.
Bi 517: Trn mt nc c 2 ngun sng ging ht nhau A v B, cch nhau mt khong AB = 12cm. Hai ngun ang dao
ng vung gc vi mt nc v to ra cc sng c cng bc sng l = 1,6cm. Hai im C v D trn mt nc cch u
hai ngun sng v cch trung im 0 ca on AB mt khong l 8 cm. S im trn on CD dao ng cng pha vi
ngun l:
A: 6.
B. 5.
C. 3.
D. 10.
Bi 518: Hai ngun kt hp S1 v S2 cch nhau mt khong l 11 cm u dao ng theo phng trnh u = acos(20pt) mm
trn mt nc. Bit Tc truyn sng trn mt nc 0,4 (m/s) v bin sng khng i khi truyn i. Hi im gn
nht dao ng cng pha vi cc ngun nm trn ng trung trc ca S1S2 cch ngun S1 bao nhiu?
A: 32 cm
B. 8 cm
C. 24 cm
D. 14 cm.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 67
Trang: 68
Trang: 69
GV: Bi Gia Ni
SNG DNG.
1. Cc c im ca sng dng:
- Song dng la song c tao ra do s giao thoa cua 2 sng ngc
chiu (thng l song ti va song phan x trn cng phng truyn).
- Bung song la nhng iem dao ong vi bien o cc ai. Nut song
la nhng iem dao ong vi bien o bang 0 (ng yen). Bng sng
v nt sng l nhng im c nh trong khng gian.
l
4
l
2
A
- Khoang cach gia hai bung song hay hai nut song lien tiep l l/2.
- Khoang cach gia bung song va nut song lien tiep la l/4.
- Ti v tr vt cn c nh, sng ti v sng phn x ngc pha nhau.
Bng
Nt
f min =
f k = k.f min f min = f k+1 - f k
- Chiu di dy: L = k
(k = 1, 2,..) max = 2L f k = k
2L
2L
2
(tn s gy ra sng dng bng bi s nguyn ln tn s nh nht gy ra sng dng)
1l
v
;
2l
+ k = 1, m pht ra l m c bn f = fmin.
+ k = 2, 3, 4,, m pht ra l cc ha m bc hay th k vi f k = k.fmin.
b) Trng hp song dng vi mot au la nut B (co nh), mot au la bung A (t do):
l l
- Chiu di dy: L = k + (k = 1, 2,...) max = 4L
2 4
f -f
v
v
fk = (2k + 1)
fmin =
fk = (2k + 1)fmin fmin = k +1 k
4L
4L
2
(tn s gy ra sng dng bng bi s nguyn l ln tn s nh nht gy ra sng dng)
l
-V tr cac iem bung cach au A cua si day la: d = k
2
1l
Trang: 70
GV: Bi Gia Ni
v
;
4l
+ k = 0, m pht ra l m c bn f = fmin.
+ k = 1, 2, 3, , m pht ra l cc ha m f k = (2k + 1).fmin.
(Khi k = 0,1,2,3, ng vi cc ha m th 1,2,3,4 v c bc l (2k + 1))
*) ng hnh tr c cao h, nc n cao x, cao ct kh l l. Khi m trong ng
pht ra c cng ln nht nu ming ng (u h) l bng sng dng:
l
l
l
l = h - x = (k + 0, 5).
lmin =
xmax = h 2
4
4
c) Trng hp sng dng vi 2 u t do ( 2 u u l bng sng): y l trng hp
xy ra trong ng so c chiu di L h 2 u v c m pht ra cc i.
- Chiu di dy: L = k
(k = 1, 2,...) max = 2L
2
fk = k
v
2L
f min =
v
2L
(Tn s gy ra sng dng bng bi s nguyn ln tn s nh nht gy ra sng dng - Khi fmin gi l m c bn,
fk gi l cc ha m)
- V tr cac iem bung cach 1 au ng la: d = k. /2 vi k = 1,2,3.
So bung song: Nbng = k + 1 ;
L
So bo song: Nb = k - 1 ; so nut song: Nnt = k
1l
3. Biu thc sng dng trn dy: Xt si dy AB c chiu di l c u A gn vi ngun dao ng, phng trnh dao
ng ti A l: uA = acos(t + j). M l 1 im bt k trn AB cch A mt khong l d. Coi a l khng i.
a) Trng hp u B c nh.
2.d
2.l
2.l
-
= acos .t + j
2.(2l - d )
2.l
2.x
-
- Phng trnh sng dng ti M l: u M = u AM + u BM = 2asin
cos .t + j
2
2.l
2.(d - l )
2.x
2. x
- = 2a cos
- = 2a sin
(1)
2
2
2.d
2.l
2.l
- Sng phn x ti B l: u B = u AB = acos .t + j (V sng ti B cng pha sng phn x khi B l u t do)
2.(2l - d )
2.l
2.x
u M = u AM + u BM = 2acos
- Phng trnh sng dng ti M l:
cos .t + j
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 71
GV: Bi Gia Ni
2.(d - l )
2.x
= 2a cos
(2)
2.x
A = 2a sin
(1)
2.x
(2)
*) Sng dng c bin bng sng l 2a th nhng im cch u nhau lin tip (khng k bng v nt) c cng
bin dao ng s cch nhau 1 khong nh nht l l/4 v cng bin a 2
Bi 547: Kho st hin tng sng dng trn dy n hi AB = l. u A ni vi ngun dao ng, u B c nh th sng
ti v sng phn x s:
A: Cng pha.
B. Ngc pha.
C. Vung pha.
D. Lch pha p/4.
Bi 548: Kho st hin tng sng dng trn dy n hi AB = l. u A ni vi ngun dao ng, u B t do th sng ti
v sng phn x:
A: Vung pha.
B. Lch pha gc p/4.
C. Cng pha.
D. Ngc pha.
Bi 549: Sng dng l:
A: Sng khng lan truyn na do b vt cn.
B: Sng c to thnh gia hai im c nh trong mt mi trng.
C: Sng c to thnh do s giao thoa gia sng ti v sng phn x.
D: Sng trn dy m hai u dy c gi c nh.
Bi 550: Sng dng xy ra trn dy n hi mt u c nh mt u t do khi:
A: Chiu di ca dy bng mt phn t bc sng.
C: Chiu di ca dy bng bi s nguyn ln /2.
B: Bc sng bng gp i chiu di ca dy.
D: Chiu di ca dy bng mt s bn nguyn /2
Bi 551: Sng dng to ra trn dy n hi 2 u c nh khi:
A: Chiu di dy bng mt phn t bc sng.
C: Bc sng gp i chiu di dy.
B: Bc sng bng bi s l ca chiu di dy.
D: Chiu di dy bng bi s nguyn ln ca /2
Bi 552: Trong h sng dng trn mt si dy m hai u c gi c nh th bc sng l:
A: Khong cch gia hai nt hoc hai bng lin tip.
B: di ca dy.
C: Hai ln di dy.
D: Hai ln khong cch gia hai nt hoc hai bng lin tip.
Bi 553: Tren phng xOx co song dng c hnh thanh, phan t vat chat tai hai iem bung gan nhau nhat se dao ong:
A: Cung pha
B. Ngc pha
C. Lech pha 90o
D. Lech pha 45o
Bi 554: Nhn xt no sau y l sai khi ni v cc hin tng sng dng?
A: Sng dng khng c s lan truyn dao ng.
B: Sng dng trn dy n l sng ngang, trong ct kh ca ng so, kn l sng dc.
C: Mi im gia 2 nt ca sng dng c cng pha dao ng.
D: Bng sng v nt sng dch chuyn vi vn tc bng vn tc lan truyn sng.
Bi 555: Sng dng trn dy n hi to bi m thoa in c gn nam chm in, bit dng in xoay chiu c tn s l f,
bin dao ng ca u gn vi m thoa l a. Trong cc nhn xt sau y nhn xt no sai?
A: Bin dao ng ca bng l 2a, b rng ca bng sng l: 4a.
B: Khong thi gian ngn nht (gia 2 ln lin tip) dy dui thng l: Dt = T/2 = 1/2f.
C: Mi im nm gia 2 nt lin tip ca sng dng u dao ng cng pha v c bin khc nhau.
D: Mi im nm 2 bn ca 1 nt ca sng dng u dao ng ngc pha.
Bi 556: Mt dy AB hai u c nh AB = 50cm, vn tc truyn sng trn dy 1m/s, tn s rung trn dy 100Hz. im
M cch A mt on 3,5cm l nt hay bng sng th my k t A:
A: Nt sng th 8.
B. Bng sng th 8.
C. Nt sng th 7.
D. Bng sng th 7.
Bi 557: Mt si dy AB di lm, u B c nh v u A dao ng vi phng trnh dao ng l u = 4 sin 20pt(cm) .
Tc truyn sng trn dy 25cm/s. iu kin v chiu di ca dy AB xy ra hin tng sng dng l:
A: l = 2, 5k .
B. l = 1, 25(k + 0, 5) .
C. l = 1, 25k .
D. l = 2, 5(k + 0, 5) .
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 72
Trang: 73
Trang: 74
C. l = 24cm, a =
2 cm
B: l = 6cm, a = 1cm
D. l = 48cm, a = 2 cm
Bi 594: Sng dng trn dy vi 2 u c nh, bin dao ng ca bng sng l 2cm. Bc sng trn dy l 30cm. Xt
im M trn dy cch mt u dy 50cm. Tnh bin sng dng ti M.
A: 1cm
B. 2cm
C.
2 cm
D.
3 cm
Ht phn 1.
Trang: 75
GV: Bi Gia Ni
l
S
Cng thc
R = r.
l
S
L = 4.10-7..
R = R1 + R2 ++ Rn
N2
l
R
1
.S
(m l t thm)
ZL = L.w
e .S
1
C=
; Zc =
9
9.10 .4p .d
Cw
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
ZL
1
L
1
ZC
=
=
1
R1
1
Z L1
1
L1
1
ZC1
1
R2
+
+
+
1
Z L2
1
L2
+ ........ +
+ ...... +
+ ...... +
1
Z C2
Rn
1
Z Ln
1
Ln
+ ...... +
1
Z Cn
C = C1 + C2 + C3 ++ Cn
GV: Bi Gia Ni
2
U
I
3. Gia tr hieu dung cua hieu ien the va cng o dong ien: U = 0 = U 2R + (U L - U C ) ; I = 0 .
2
2
+) S ch ca vn k, ampe k nhit v cc gi tr nh mc ghi trn cc thit b in l gi tr hiu dng.
+) Khng th o cc gi tr hiu dng bng thit b o khung quay do s i chiu lin tc ca dng in i
U
U
U
U
U
U
4. Tnh I hoac U bang nh luat Ohm: I = =
= R = C = L = MN
2
Z
R
ZC
ZL
Z MN
R2 + (Z - Z )
L
5. Tnh o lech pha gia hieu ien the u so vi cng o dong ien i la j:
UL - UC
tgj =
UR
ZL - ZC
vi ( -
ur
UL
p
j )
2
2
ur
U
ur
U L ,C
LC
ur
UC
r
i
ur
UR
LC
2
= .T v thi gian trong 1 chu k in p thc hin cng dng l Dtdng = T = T 1 -
* Khi t hiu in th u = U0cos(wt + ju) vo hai u bng n hunh quang, bit n ch sng ln khi u U1. Cng
thc tnh khong thi gian n sng Dtsng , n ti Dttt trong mt chu k T l:
4Dj
4Dj
U
Dt sng =
, Dttt = T Trong cosDj = 1 , (0 < Dj < p/2).
w
w
U0
m l: Dtm =
R 2 + Z2L
Tong tr Z
tgj
o lech pha u
va i
R 2 + Z2C
Z L - ZC
ZL
ZC
ZC
R C
ZL
R
u sm pha hn i
mch c tnh
cm khng
R
u tre pha hn i
mch c tnh
dung khng
u lech pha i
goc
p
2
u cung pha
vi i
tgj =
UL - UC
UR
ZL - ZC
R
(j l lch pha ca u i vi i)
Trang: 77
u sm pha
p
2
u tre pha
p
2
GV: Bi Gia Ni
ur
ur
ur
ur
*) Ta lun c: i = iR = iL = iC ; u = uR + uL + uC ;U = U R + U L + U C ; U =
2
U0
2
= U 2R + (U L - U C ) ; u R = i.R .
2
i uC
u R uC
i uL
uR uL
+
=1 ;
+
=1 ; +
=1 ;
+
=1
I 0 U 0C
U 0 R U 0C
I0 U0L
U0R U0L
uR v i ph thuc theo th on thng, cc cp {uR - uL} ; {uR uC} ; {i - uL} ;{i uC} theo th dng elip.
d) on mch AB gm on mch X v Y ghp ni tip:
*) Nu uX v uY cng pha nhau th:
jX = jY tgj X = tgjY U AB = U X + U Y Z AB = Z X + ZY
*) Nu uX v uY vung pha nhau th: jX = jY +
uX
U0X
uY
U 0Y
Z LX - Z C X
RY
p
tgjX.tgjY = -1
=2
RX
Z L - ZC
Y
u X uY u X uY
2
2
2
+
=
+
= 1 ; U AB = U X + UY
U
U
I
.
Z
I
.
Z
0 X 0Y 0 X 0 Y
2
v U AB
= U X2 + U Y2 + 2U X .U Y .cos a
BI TP TRC NGHIM:
Bi 1: Phat bieu nao sau ay la sai khi noi ve dong ien xoay chieu?
A: Dong ien xoay chieu la dong ien co tr so bien thien theo thi gian theo quy luat dang sin hoac cosin.
B: Dong ien xoay chieu co chieu luon thay oi.
C: Dong ien xoay chieu thc chat la mot dao ong ien cng bc.
D: Dong ien xoay chieu la dong ien co tr so bien thien theo thi gian nen gia tr hieu dung cung bien thien
theo thi gian.
Bi 2: Ban chat cua dong ien xoay chieu trong dy kim loi la:
A: Dong chuyen di co hng cua cac electron trong day dan di tac dung cua ien trng eu.
B: S dao ong cng bc cua cac ien tch dng trong day dan .
C: S dao ong cng bc cua cac electron trong day dan.
D: Dong dch chuyen cua cac electron, ion dng va am trong day dan.
Bi 3: Chn nhn xt ng khi ni v bn cht ca dng in xoay chiu trong dy kim loi.
A: L dng chuyn di c hng ca cc elctron t do trong dy kim loi di tc dng ca in trng u.
B: L dng dao ng cng bc ca cc elctron t do trong dy kim loi di tc dng ca in trng c to
nn bi mt hiu in th xoay chiu.
C: L s lan truyn in trng trong dy kim loi khi gia hai u dy dn c mt hiu in th xoay chiu.
D: L s lan truyn in t trng bin thin trong dy kim loi.
Bi 4: ieu nao sau ay la ng khi noi ve dung khang cua tu ien
A: T le nghch vi tan so cua dong ien xoay chieu qua no.
B: T le thuan vi hieu ien the hai au tu.
C: T le nghch vi cng o dong ien xoay chieu qua no.
D: Co gia tr nh nhau oi vi ca dong xoay chieu va dong ien khong oi.
Bi 5: ieu nao sau ay la ng khi noi ve cam khang cua cuon day :
A: T le nghch vi tan so dong ien xoay chieu qua no.
B: T le thuan vi hieu ien the xoay chieu ap vao no.
C: T le thuan vi tan so cua dong ien qua no.
D: Co gia tr nh nhau oi vi ca dong xoay chieu va dong ien khong oi.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 78
B: 2A
C:
2A
D: 0, 5A
Bi 17: Mot dong ien xoay chieu co cng o i = 2 2 cos 100 pt + p/2 (A). Chon cau phat bieu sai khi noi ve i.
A: Cng o hieu dung bang 2A.
B: i luon sm pha hn u mot goc p/2
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 79
B: 200V
2.10
C: 200 2 V
D: 100 2 V
-3
F, c noi vao 1 hieu ien the xoay chieu co gia tr hieu dung 5V, tan so
p
50Hz. Cng o hieu dung cua dong ien qua tu la :
A: 1A
B: 25A
C: 10A
D: 0,1A
120
1
Bi 21: Mot oan mach ien gom R = 10W, L =
mH, C =
F mac noi tiep. Cho dong ien xoay chieu hnh
p
1200 p
sin co tan so f = 50Hz qua mach. Tong tr cua oan mach bang:
A: 10 2 W
B: 10W
C: 100W
D: 200W
Bi 22: Mot oan mach AB mac noi tiep co dong ien xoay chieu 50Hz chay qua gom: ien tr R = 6W; cuon day
thuan cam khang ZL = 12W; tu ien co dung khang ZC = 20W. Tong tr cua oan mach AB bang:
A: 38W khong oi theo tan so
C: 38W va oi theo tan so.
B: 10W khong oi theo tan so
D: 10W va thay doi theo tan so.
Bi 23: Cho mach ien xoay chieu RLC noi tiep. Khi hieu ien the hieu dung gia hai au dien tr UR = 60V, hieu ien
the hieu dung hai au cuon thuan cam UL = 100V, hieu ien the hieu dung hai au tu ien UC = 180V, th hieu ien the
hieu dung hai au mach se la :
A: U = 340V
B: U = 100V
C: U = 120V
D: U = 160V
Bi 24: at vao hai au ien tr R = 50W mot hieu ien the xoay chieu co bieu thc: u = 100 2 cos100pt (V). Cng
o dong ien hieu dung co the nhan gia tr nao trong cac gia tr sau?
A: I = 2 2 A
B: I = 2 A
C: I = 2A
D: 4A
Bi 25: Mot tu ien co ien dung 15,9F, mac vao mang ien xoay chieu co hieu ien the hieu dung 100V, tan so f =
50Hz. Cng o dong ien i qua tu ien co the nhan gia tr nao trong cac gia tr sau?
A: I = 1A
B: I = 0,5A
C: I = 1,5A
D: 2A
Bi 26: Mot tu ien co ien dung C, mac vao mang ien xoay chieu co hieu ien the hieu dung U, tan so f. Khi tang tan
so en gia tr f > f th dong ien qua tu thay oi nh the nao?
A: Dong ien giam
C: Dong ien tang
B: Dong ien khong thay oi
D: Dong ien tang va tre pha vi u mot goc khong oi.
Bi 27: Mot cuon day co o t cam L, ien tr thuan khong ang ke mac vao mang ien co tan so f = 60Hz. Phai thay oi
tan so cua hieu ien the en gia tr nao sau ay e dong ien tang gap oi vi ieu kien hieu the hieu dung khong oi?
A: Tang 4 lan, tc f = 240Hz
C: Giam 4 lan, tc f = 15Hz
B: Tang 2 lan, tc f = 120Hz
D: Giam 2 lan, tc f = 30Hz
Bi 28: hai au mot tu ien co mot hieu ien the xoay chieu U, f = 50Hz. Dong ien i qua tu ien co cng o bang I.
Muon cho dong ien i qua tu ien co cng o bang 0,5I phai thay oi tan so dong ien en gia tr nao sau ay?
A: Tang 2 lan va bang 100Hz
C: Khong thay oi va bang 50Hz
B: Giam 2 lan va bang 25Hz
D: Tang 4 lan va bang 200Hz
Bi 29: Khi cho dong ien xoay chieu co bieu thc i = Iosinwt (A) qua mach ien ch co tu ien th hieu ien the tc thi
gia hai cc tu ien :
A: Nhanh pha oi vi i.
B: Co the nhanh pha hay cham pha oi vi i tuy theo gia tr ien dung C.
C: Nhanh pha p/2 oi vi i.
D: Cham pha p/2 oi vi i.
Bi 30: Gia hai u on mch ch c in tr thun c duy tr mt hiu in th u = U0cos(wt + p). Vy dng in
trong mch c pha ban u l:
A: j = 0.
B: j = p/2.
C: j = -p/2.
D: j = p.
Trang: 80
1
A: Tong tr cua oan mach tnh bi: Z = R +
.
wC
2
B: Dong ien luon nhanh pha hn so vi hieu ien the hai au oan mach.
C: ien nang ch tieu hao tren ien tr ma khong tieu hao tren tu ien
D: Khi tan so dong ien cang ln th tu ien cang can tr dong ien.
Bi 38: ieu nao sau ay la ng khi noi ve oan mach ien xoay chieu co ien tr thuan mac noi tiep vi cuon day
thuan cam khang?
A: Tong tr cua oan mach tnh bi: Z =
( R + wL )
B: Dong ien luon nhanh pha so vi hieu ien the hai au oan mach.
C: ien nang tieu hao tren ca ien tr lan cuon day.
D: Khi tan so dong ien cang ln th cuon day cang can tr dong ien.
Bi 39: Quan h gia hiu in th v cng dng in trong mch in RLC l
Z - ZC
Z - ZC
U
U
A: I =
v tgj = L
.
C: I =
v tgj = L
.
R
R
Z
R
Z - ZL
Z - ZL
U
U
B: I =
v tgj = C
.
D: I =
v tgj = C
Z
R
R
R
Bi 40: Mot oan mach gom mot ien tr thuan R noi tiep vi mot cuon day co ien tr hoat ong R0 va he so t cam L
c mac vao hieu ien the xoay chieu u = U0coswt. Tong tr va o lech pha gia dong ien va hieu ien the co the la
bieu thc nao trong cac bieu thc sau ay?
2
wL
wL
2
2
2
2 2
A: Z = R 0 + R + (wL) , tgj =
C: Z = ( R 0 + R ) + w L , tgj =
R0 + R
R0 + R
2
B: Z = R 0 + R + w L , tgj =
2 wL
D: Z =
(R
+ R ) + w L , tgj =
2
(R
2
0
+w L
R0 + R
R
Bi 41: C hai t in C1 v C2 mc ni tip nhau. Nu s dng b t ny mch in xoay chiu c tn s f th dung
khng ca b t s c tnh.
(C + C2 )
(C + C2 )
1
A: ZC = (C1 + C 2 )2pf
B: ZC = 1
C: ZC = 1
D: ZC =
2pf
2pfC1C2
2pf (C1 + C 2 )
Bi 42: C hai t in C1 v C2 mc song song nhau. Nu s dng b t ny mch in xoay chiu c tn s f th dung
khng ca b t s c tnh.
(C + C2 )
(C + C2 )
1
A: ZC = (C1 + C 2 )2pf
B: ZC = 1
C: ZC = 1
D: ZC =
2pf
2pfC1C2
2pf (C1 + C 2 )
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 81
qua cun dy l 0,4 A. Sau , thay hiu in th ny bng mt in p xoay chiu c tn s 50Hz v gi tr hiu dng 12
V th cng dng in hiu dng qua cun dy bng:
A: 0,30 A
B. 0,40 A
C. 0,24 A
D. 0,17 A
Trang: 82
GV: Bi Gia Ni
2.10
-4
in mt chiu c in p 100 2 . Cng o dong ien i qua oan mach nhan gia tr nao trong cac gia tr sau?
A: I = 0
B: I = 1A
C: I = 2A
D: I = 2 2 A
10-4
Bi 57: Mot oan mach gom cuon day ch co o t cam L = 1/p H va mot tu ien co ien dung C =
F mac noi tiep
2
vao mang ien xoay chieu c gi tr hiu dng U = 100V, tan so 50Hz. Cng o dong ien i qua oan mach nhan gia
tr nao trong cac gia tr sau?
C: I = 0,3A
D: I = 2 A
-4
2.10
Bi 58: Mot ien tr thuan R = 50W va mot tu ien co ien dung
mac noi tiep vao mang ien xoay chieu
A: I = 0,5A
B: I = 1A
100 2 , tan so 50Hz. Cng o dong ien i qua oan mach nhan gia tr nao trong cac gia tr sau?
A: I = 2A
B: I = 1A
C: I = 0.5A
Bi 59: Mt on mch in xoay chiu A, B gm hai cun dy mc ni tip, cun
th nht c in tr thun R1 = 10W v t cm L1 = 0,0636H, cun th hai c
in tr thun R2 = 20W v t cm L2 c th thay i c. Hiu in th gia A
D: I = 2 2 A
A
L1,R1
L2,R2
B:
C:
D:
H
p
2p
3p
p
Bi 63: Mt on mch gm cun dy c cm khng 20 v t in c in dung C = 1,273.10-4F mc ni tip. Cng
dng in qua mch c biu thc i = 2 cos(100t + p/4)(A) . tng tr ca mch l Z = ZL + ZC th ta mc thm
in tr R c gi tr l:
A: 0
B. 20
C. 25
D. 20 5
Bi 64: Trong mch xoay chiu RLC, tn s dng in l f. U, I l cc gi tr hiu dng. u, i l cc gi tr tc thi. Hi biu
thc no sau y l ng.
A: UC = I..C
B: uR = i.R
C: uC = i.ZC
D: uL = i.ZL
Bi 65: Trong mch xoay chiu R,L,C khi cng dng in tc thi qua mch c gi tr bng gi tr cc i th nhn
xt no sau y l ng v cc gi tr tc thi ca hiu in th 2 u mi phn t?
A: uR = U0R
B: uL = U0L
C: uC = U0C
D: A,B,C u ng.
Bi 66: t vo hai u on mch mt in p xoay chiu n nh c biu thc u = U 2cos(100t + /3) (V) vo hai
u on mch ch c t in. th ca in p tc thi hai u on mch theo cng dng in tc thi trong
mch c dng l:
A: hnh sin.
B. on thng.
C. ng trn.
D. elip.
Bi 67: Trong mch xoay chiu RLC, tn s dng in l f. U, I l cc gi tr hiu dng. u, i l cc gi tr tc thi. Hi biu
thc no sau y l ng:
A: U = UR + UL + UC
B: u = uR + uL + uC
C: U0 = U0R + U0L + U0C D: U = uR + uL + uC
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 83
I0
U0
I0
U0
U0
I0
I0
u 2 i2 1
+ = .
U2 I2 2
B.
u 2 i2
+ =1.
U2 I2
C.
u 2 i2 1
+ = .
U2 I2 4
D.
u 2 i2
+ = 2.
U2 I2
(mF) mc ni tip.
Biu thc ca hiu in th gia hai bn t in l u = 50 2 cos(100t - 3/4) (V). Cng dng in trong mch khi
t = 0,01 (s) l:
A: -5 (A)
B. +5 (A)
C. +5 2 (A)
D. -5 2 (A)
Bi 71: Ti thi im t, in p u = 200 2 cos(100t - p/2) c gi tr 100 2 (V) v ang gim. Sau thi im
1/300s, in p ny c gi tr l:
A: -100V.
B. 100 3 ( V )
C. -100 2 ( V )
D. 200 V.
Bi 72: Mot oan mach RLC mac noi tiep. Biet UOL = 0,5UOC. So vi hieu ien the u hai au oan mach, cng o
dong ien i qua mach se:
A: cung pha
B: sm pha
C: tre pha
D: vuong pha
Bi 73: Gia hai bn t in c in p xoay chiu 220V, 60Hz. Dng in qua t in c cng 0,5A. dng in
qua t in c cng bng 8A th tn s ca dng in l:
A: 15Hz.
B. 240Hz.
C. 480Hz.
D. 960Hz.
1
Bi 74: Cho dong ien xoay chieu i = 4 2 cos100 pt (A) qua mot ong day thuan cam co o t cam L =
H th hieu
2p
ien the gia hai au ong day co dang:
A: u = 200 2 cos(100pt + p) (V)
C: u = 200cos100pt (V)
Bi 75: Hieu ien the gia hai au mot oan mach xoay chieu ch co cuon thuan cam co o t cam L = 0,318H co bieu
thc : u = 200 2 cos (100 pt + p/3 ) (V). Bieu thc cua cng o dong ien trong mach la:
5p
(A)
6
A: i = 2 2 cos 100 pt +
C: i = 2 2 cos 100 pt +
D: i = 2 cos 100 pt -
(A)
(A)
Bi 76: Dong ien xoay chieu co dang: i = 2 cos100pt (A) chay qua mot cuon day thuan cam co cam khang la 100W
th hieu ien the hai au cuon day co dang:
p
p
Bi 77: at mot hieu ien the xoay chieu vao hai au mot cuon day ch co o t cam L =
1
2p
cuon day co bieu thc: i = 3 2 cos(100pt + p/6) (A). Bieu thc nao sau ay la hieu ien the hai au oan mach?
A: u = 150cos(100pt + 2p/3) (V)
Trang: 84
GV: Bi Gia Ni
10
-3
C: i =
Bi 79: Mot mach dien xoay chieu gom mot ien tr R = 100 3 W, tu co ien dung C = 31,8mF mac noi tiep. Hieu
ien the gia hai au mach la u = 200 2 cos(100pt + p/6)V. Bieu thc dong ien qua mach khi la :
A: i = 2cos(100pt + p/6 ) A
C: i =
2 cos(100pt + p/3) A
B: i = 2 2 cos(100pt) A
D: i = cos(100pt + p/6) A
Bi 80: Mot oan mach gom cuon day ch co o t cam L = 1/p(H) va ien tr thuan R = 100W mac noi tiep. Neu at
vao hai au oan mach mot hieu ien the xoay chieu u = 100 2 cos100pt. Bieu thc nao sau ay la ng vi bieu
thc dong ien trong mach?
(A)
Bi 81: Mot mach ien xoay chieu gom mot cuon thuan cam co o t cam L = 2/p H va tu co ien dung C = 31,8F mac
noi tiep. Hieu ien the gia hai au oan mach la: u = 100cos100pt (V). Bieu thc dong ien qua mach l:
A: i = cos(100pt - p/2) A
C: i = 2 cos (100pt + p/2) A
1
1
B: i =
cos (100pt - p/2) A
D: i =
cos (100pt + p/2) A
2
2
Bi 82: Cho mot mach ien xoay chieu R,L,C vi R = 100W , C = 31,8mF, Cuon thuan cam co gia tr L = 2/p(H). Hieu
ien the gia hai au oan mach la uAB = 200 2 cos(100pt + p/4) V. Bieu thc cua cng o qua mach la :
A: i = 2 2 cos(100pt + p/4) (A)
C: i = 2cos(100pt) (A)
D: i =
tr thun R = 15W . t vo hai u mch mt hiu in th xoay chiu c biu thc. u = 100 2 cos100pt(V) . Dng
in trong mch c biu thc.
A: i = 2cos(100pt + /4)(A)
C: i = 4cos(100pt + /4)(A)
B: i = 2 2 cos100pt(A)
D: i = 4cos(100pt - /4)(A)
Bi 84: Mt on mch xoay chiu gm mt in tr thun R = 100W, mt cun thun cm c t cm L = 1/p H v
10
-4
F mc ni tip gia hai im c hiu in th u = 200 2 cos 100pt (V). Biu thc tc
2.p
thi cng dng in qua mch l:
mt t c in dung C =
Trang: 85
-4
F mc ni tip gia hai im c hiu in th u = U0cos 100pt (V). Thi gian trong 1 chu
2.p
k in p thc hin cng m l:
A: 1/50s
B. 1/200s
C. 1/100s
D. 1/400s
Bi 91: Cho mt dng in xoay chiu i = Iosin(wt) chy qua mt on mch th ln in lng q i chuyn qua mch
trong thi gian t 0 n 0,25T l.
I
2p
2
A: q = I.T
B: q = I. .
C: q = I0 .
D: q = 0 .
w
w
w
Bi 92: Dng in xoay chiu hnh sin chy qua mt on mch c biu thc cng l i = I 0 sin(t + ji ) , I0 > 0.
mt t c in dung C =
in lng chuyn qua tit din thng ca dy dn on mch trong thi gian t =
A: 0.
B.
I 0 2
C.
I 0
B: C =
10
-4
p
10
F;
I = 1A
C: C =
-4
F; I =
2A
D: C =
10
D.
1
RC
C
F; I =
4p
3.10
2A
-4
2p
D.
2I 0
-4
l:
2
Bi 93: H thc no sau y c cng th nguyn vi tn s gc:
1
L
1
A:
B.
C.
RL
C
LC
Bi 94: Cho mach ien nh hnh ve. Biet R = 80W; r = 20 W; L = 2/p (H).
Tu C co ien dung bien oi c. Hieu ien the: u = 200cos(100pt)(V).
ien dung C nhan gia tr nao sau ay th cng o dong ien cham pha hn
uAB mot goc p/4? So ch ampe ke khi o bang bao nhieu?
A: C =
F; I =
2A
R
L, R0
V1
V2
Trang: 86
hai u t in l 150V th cng dng in trong mch l 4A. Biu thc ca cng dng in trong mch l:
B: i = 5 cos 100t -
(A)
6
D. i = 4 2 cos 100t -
(A)
6
Bi 98: at mot hieu ien the xoay chieu vao hai au mot cuon day ch co o t cam L = 0,25/p(H) th cng o dong ien
qua cuon day co bieu thc: i = 4 2 cos(100pt + p/6) (A). Neu at hieu ien the xoay chieu noi tren vao hai ban tu cua tu
ien co ien dung C = 31,8F th bieu thc nao trong cac bieu thc sau ng vi bieu thc dong ien?
7p
(A)
6
7p
A: i =
2 cos 100 pt +
C: i = cos 100 pt +
D: i =
7p
(A)
2 sin 100 pt +
(A)
Bi 99: at mot hieu ien the xoay chieu vao hai au cua mot tu ien co ien dung C = 31,8F th cng o dong ien
qua cuon day co bieu thc: i = 4 2 cos(100pt + p/6) (A). Neu at hieu ien the xoay chieu noi tren vao cuon day ch
co o t cam L = 1/p H th bieu thc nao trong cac bieu thc sau ng vi bieu thc dong ien?
5p
7p
A: i = 4 2 cos 100 pt +
C: i = 4 cos 100 pt +
(A)
(A)
6
6
B: i = 4 2 cos 100 pt -
5p
(A)
6
D: i = 2 2 cos 100 pt +
(A)
2
Bi 100: t in p xoay chiu vo vo hai u mt cun cm thun c t cm L = 0,5/(H) th cng dng in
qua cun cm c biu thc i = I0cos(100t /6) (V). Ti thi im cng tc thi ca dng in qua cun cm c gi
tr 1,5A th in p tc thi hai u cun cm l 100V. in p hai u cun cm c biu thc:
A: u = 150cos(100t + /3) V.
C. u = 125cos(100t + /3) V.
B: u = 75 2 cos(100t + /3) V.
D. u =100 2 cos(100t + /2) V.
Bi 101: t in p u = 220 2cos100tV vo hai u on mch mc ni tip gm in tr 20, cun cm c t
0,8
10-3
cm
H v t in c in dung
F . Khi in p tc thi gia hai u in tr bng 110 3V th in p tc thi
6
gia hai u cun cm c ln bng:
A: 440V
B. 330V
C. 440 3V
D. 330 3V
Bi 102: t vo hai u mt cun dy thun cm c t cm 0,5/p (H), mt hiu in th xoay chiu n nh. Khi hiu
in th tr tc thi -60 6 (V) th cng dng in tc thi l - 2 (A) v khi hiu in th tr tc thi 60 2 (V) th
cng dng in tc thi l 6 (A). Tnh tn s dng in.
A: 50 Hz
B. 60 Hz
C. 65 Hz
D. 68 Hz
Bi 103: on mch xoay chiu AB cha 3 linh kin R, L, C. on AM cha L, MN cha R v NB cha C. R = 50,
ZL = 50 3 , ZC = 50/ 3 . Khi uAN = 80 3 V th uMB = 60V. Tnh gi tr cc i ca uAB.
A: 50 7 V
B. 100V
C. 100 3 V
D. 150V
Bi 104: on mch xoay chiu RLC ni tip ban u ca mi phn t l: UR = 60V, UL = 120V, UC = 40V. Thay i t C
in p hiu dng hai u C l UC = 50 2 V th in p hiu dng hai u in tr R bng:
A: 60 2 V
B. 50 2 V
C. 80V
D. 50V
Bi 105: on mch xoay chiu ni tip gm in tr thun R, t in C v cun cm thun L. t vo hai u on
mch mt in p xoay chiu n nh th in p hiu dng trn R, L v C ln lt l 60V, 120V v 60V. Thay C bi t
in C th in p hiu dng trn t l 40V, khi , in p hiu dng trn R l:
A: 53,09 V.
B. 13,33 V.
C. 40V.
D. 20 2 V.
Bi 106: Cho mch in xoay chiu RLC ni tip (cun dy thun cm), in tr thun R thay i c. in p 2 u
mch c gi tr khng i. Khi R = R1 th , UR = U 3 , UL = U, UC = 2U. Khi R = R2 th UR = U 2 , in p hiu dng 2
u t C lc ny bng:
A: U 7
B. U 3
C. U 2
Trang: 87
D. 2U 2
U 2R
cosj =
UR
ur
UL
ur
U
ur
U L ,C
ur
UR
ur
U.I
U
Z
UC
Trong cc ng c in ngi ta lun c gng nng cao h s cng sut ca ng
c (bng cch mc ni tip vi ng c mt t C thch hp) nhm gim cng
dng in chy qua ng c, t gim hao ph in do ta nhit.
r
i
Pm
U m
U2
Rdm
R
LC
*) j = 0 hieu ien the u hai au mach cung pha vi cng o dong ien i
U2
*) cosj = 1 (he so cong suat cc ai). Pmax = U.I =
R
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 88
1
2p LC
GV: Bi Gia Ni
II. Mt s bi ton:
1) Cng th tch nc nu dng dy may-xo c in tr R1 th thi gian nu si nc l t1, nu dng dy may-xo c
in tr R2 th thi gian nu si nc l t2. Nu:
-) Ni tip 2 in tr R = R1 + R2 th thi gian si nc l t = t1 + t2
RR
tt
-) Ni song song 2 in tr R = 1 2 th thi gian si nc l t = 1 2
R1 + R2
t1 + t2
2) on mch R-(L,r)-C mc ni tip c biu thc u,i l: u = U 2 cos(wt + ju) , i = I 2 cos(wt + ji)
Khi : lch pha u v i l j = ju - ji v P = I2(R + r) = U.I.cosj
3) on mch AB gm 2 on mch X v Y mc ni tip c biu thc u,i l: u = uX + uY = U 2 cos(wt + jAB) ,
i = I 2 cos(wt + ji) vi uX = UX 2 cos(wt + jX) v uY = UY 2 cos(wt + jY) khi cng sut trn c on mch
AB l PAB = PX + PY = UX.I.cos(jX - ji) + UY.I.cos(jY - ji) = UAB.I.cos(jAB - ji) = I2.R
4) Hiu in th u = U1 + U 2 cos(wt + j) c coi gm mt hiu in th khng i U1 v mt hiu in th xoay
chiu u = U 2 cos(wt + j) ng thi t vo 2 u on mch. Nu on mch:
+) Ch c in tr R khi cng sut tiu th ca on mch bng tng cng sut ca 2 dng in:
P = PU1 + PU =
U12 U 2
2
+
=I R
R
R
+) Ch c in tr R v cun dy (L,r) khi cng sut tiu th mch bng tng cng sut ca 2 dng in:
P = PU1 + PU =
U12
+
(R + r)
U 2 .( R + r )
(R + r)
=I
Z L2
(R
R 2 + ( Z L - ZC )
=I R
2
R1 + R2 + 2r
+) V gi tr ca R Pmax l R = Z L - Z C - r =
+) Khi Pmax =
U2
2.
( R1 + r )( R2 + r )
( R1 + r ) . ( R2 + r ) - r
U2
2. Z L - Z C
U
R
.Z C khi Z L = Z C
. r 2 + Z L2
khi ZL = Z C
R+r
8) Mch R,L,C c C thay i. Nu vi 2 gi tr ca C l C1 v C2 m cng sut P1 = P2 hay I1 = I2 hay j1 = j2 th
Z C + Z C2
2C1C2
xy ra hin tng cng hng th C =
v khi Z C = Z L = 1
C1 + C2
2
10) Mch in xoay chiu mc ni tip theo th t R-(L,r)-C trong c L hoc C hoc f thay i c, in p 2
U.r
u ton mch l U. Khi UL,r-C t gi tr nh nht khi ZL = ZC v UL,r-C(min) =
.
(R + r)
11) Vi w = w1 hoc w = w2 th (I ; P ; UR ; cosj) c cng gi tr v pha ban u ca dng in l ji1 v ji2.
Khi ta c: Imax hoc Pmax hoc URmax hoc cosjmax th w = w1 .w2 tn s f =
j - j i 2
V cosj = cos i1
2
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 89
f1 . f 2
GV: Bi Gia Ni
12) Mch R-L-C ni tip c L = C.R v tn s gc thay i c. Khi w = w1 hoc w = w2 ta c cosj1 = cosj2 = cosj,
2
+) P1 = P2 =
12
=
- 12 + 22
2
1
Pmax
v I1 = I2 =
1 + 1 2
1
cosmax
1 + 1 2
1
I max
1 + 1 2
1
1 + 1 2
1
v UR =
U R max
1 + 1 2
1
1
( n > 0) khi Pmax = P/k2
2 LC
14) t in p u = U0 coswt (V) (U0 khng i, w thay i c) vo hai u on mch gm in tr thun R, cun
cm thun c t cm L v t in mc ni tip. Khi w = w0 th cng dng in hiu dng qua on mch t gi
I
tr cc i Imax. Khi w = w1 hoc w = w2 th cng dng in qua on mch bng nhau I1 = I2 = max .
n
L 1 - 2
Khi ta c: R =
v 0 = 1 .2
n2 - 1
15. Bi ton: Mch R, L, C mc ni tip trong L hoc C hoc f v R
c th thay i c. t vo 2 u on mch in p xoay chiu c gi
tr hiu dng khng i l U.
Z L = Z C f1 = f 0 =
*) UR khng ph thuc vo bin tr R th:
2p LC
U = U
R
R
M
f0
1
=
ZC = 2Z L f 2 =
*) UL-R khng ph thuc vo bin tr R th:
2 2 2p LC
U
L - R = U ; tgj L - R = - tgj AB
1
Z L = 2ZC f3 = 2 f 0 =
*) UR-C khng ph thuc vo bin tr R th:
2p LC
U
R -C = U ; tgj R -C = - tgj AB
f3 = 2 f 2
16. Mch in xoay chiu gm R-L-C mc ni tip trong c L hoc C hoc f thay i c.
Vi L1 hoc C1 hoc f1 mch c cng sut P1 cng I1 h s cng sut cosj1.
Vi L2 hoc C2 hoc f2 mch c cng sut P2 cng I2 h s cng sut cosj2.
2
cosj1 I1 U1R
Khi ta c h thc:
=
= =
P2 cosj 2
I2 U 2 R
P1
17. Bi ton ngha h s cng sut i vi ng c in: Trong cc ng c in ngi ta lun c gng nng cao
h s cng sut ca ng c (bng cch mc ni tip vi ng c mt t C thch hp) nhm gim cng dng in
chy qua ng c, t gim hao ph in do ta nhit.
Gi s ng c in c cng sut P, in p U, in tr trong R, h s t cm dy cun L. Khi mc ni tip vi ng
c t C1 th ng c c dng in I1, hao ph in nng DP1, h s cng sut cosj1, hiu sut H1. Khi mc ni tip vi
ng c t C2 th ng c c dng in I2, hao ph in nng DP2, h s cng sut cosj2, hiu sut H2. Khi ta c h
2
cosj1 I 2 1 - H 2
thc lin h:
=
.
= =
DP1 cosj 2
I1 1 - H1
DP2
Trang: 90
f0 =
0
ZC > ZL
2p LC
ZC = ZL
Mch cng hng
ZC < ZL
Tnh cm khng
+
Z
R
I max =
U
R
=0
=0
Pmax =
P
=0
R
=0
U
UR
=0
=0
1
cosj
=0
=0
Bi 110: Mt on mch gm ba thnh phn R, L, C c dng in xoay chiu i = Iocoswt chy qua, nhng phn t no
khng tiu th in nng?
A: R v C
B: L v C
C: L v R
D: Ch c L
Bi 111: Mt mch in xoay chiu gm R,L,C mc ni tip. H s cng sut (cosj) ca mch s t gi tr ln nht khi:
A: Tch LCw2 = 1
B: Tch R.I = U. (U hiu in th hiu dng hai u mch)
C: Hieu ien the hieu dung gia hai ban tu ien va va hai au cuon cam co gia tr bang nhau.
D: Tt c cc trn u ng.
Bi 112: Phat bieu nao sau ay la sai khi trong mach R, L va C mac noi tiep xay ra cong hng ien?
A: Cng o hieu dung cua dong ien qua mach co gia tr cc ai.
B: He so cong suat cosj = 1
C: Tng tr Z = R.
D: Cng o dong ien hieu dung trong mach co gia tr khong phu thuoc ien tr R.
Bi 113: Trong oan mach RLC noi tiep ang xay ra cong hng ien. Tang dan tan so dong ien va gi nguyen cac
thong so RLC cua mach, ket luan nao sau ay la sai:
A: He so cong suat cua oan mach giam.
B: Cng o hieu dung cua dong ien giam.
C: Hieu ien the hieu dung tren tu ien giam.
D: Hieu ien the hieu dung hai au cuon cam luon khong oi.
Bi 114: Ket luan nao di ay la sai khi noi ve he so cong suat cosj cua mot mach ien xoay chieu.
A: Mach R, L noi tiep: cosj > 0
C: Mach R, C noi tiep: cosj < 0
B: Mach L, C noi tiep: cosj = 0
D: Mach ch co R: cosj = 1.
Bi 115: Mch in xoay chiu gm in tr R v cun cm c in tr hat ng r mc ni tip nhau. in tr tiu th
cng sut P1; cun cm tiu th cng sut P2. Vy cng sut ton mch l:
PP
A: P = P12 + P22 .
B: P = 1 2
C: P = P1 .P2 .
D: P = P1 + P2.
P1 + P2
Bi 116: Mot cuon day co dien tr thuan R va o t cam L mac vao gia hai iem co hieu ien the xoay chieu tan so f.
He co cong suat cua mach bang :
R
R
R
R
A:
B:
C:
D:
2
2 2 2
2
2 2 2
2 pfL
R + 2 pfL
R + 4p f L
R + 2p f L
Bi 117: He so cong suat cua cac thiet b ien dung ien xoay chieu :
A: Can co tr so nho e tieu thu t ien nang.
C: Can co tri so ln e tieu thu t ien nang.
B: Khong anh hng g en s tieu hao ien nang.
D: Can co tr so ln e t hao ph ien nang o toa nhiet.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 91
B:
U.Z C
R
C:
U R + ZC
D:
U R + ZC
ZC
Bi 121: Cac en ong dung ong ien xoay chieu co tan so 50 Hz se phat sang hoac tat moi giay:
A: 50 lan.
B: 25 lan
C: 100 lan
D: Sang eu khong tat.
Bi 122: Nu tng in p cc i ca ngun in xoay chiu t vo 2 u in tr R ln 2 ln th cng sut tiu th ca
in tr s:
A: Tng 2 ln
B: Tng 2 ln
C: Tng 4 ln
D: Khng i v R khng i.
Bi 123: Mch in xoay chiu R-L-C, cun dy thun cm c ZL = ZC, in p 2 u mch c gi tr l U, cng sut tiu
th ca mch l P = I2.R. Hi kt lun no sau y l ng?
A: P t l vi U
B. P t l vi R
C. P t l vi U2
D. P khng ph thuc vo R.
Bi 124: Mt on mch xoay chiu R,L,C. in dung C thay i c v ang c tnh cm khng. Cch no sau y
khng th lm cng sut mch tng n cc i?
A: iu chnh gim dn in dung ca t in C.
B: C nh C v thay cun cm L bng cun cm c L< L thch hp.
C: C nh C v mc ni tip vi C t C c in dung thch hp.
D: C nh C v mc song song vi C t C c in dung thch hp.
Bi 125: Trong mch in RLC nu hiu in th U ca dng in xoay chiu khng i th khi ta tng tn s t 0Hz n
v cng ln th cng sut mch in s:
A: Tng t 0 n v cng.
B: Gim t v cng ln n 0.
C: Tng t 0 n mt gi tr ln nht Pmax ri li gim v 0.
D: Tng t mt gi tr khc 0 n mt gi tr ln nht Pmax ri li gim v mt gi tr khc 0.
Bi 126: Mt on mch RLC ni tip ang c tnh cm khng, gi nguyn cc thng s khc nu gim tn s dng in
th kt lun no sau y l sai?
A: Cng sut tiu th tng n cc i ri gim
B: Tng tr gim, sau tng
C: lch pha gia in p hai u t v in p hai u on mch gim
D: lch pha gia in p hai u cun cm v in p hai u on mch gim.
Bi 127: Cng sut tc thi ca on mch xoay chiu khng c tnh cht no sau y?
A: C gi tr cc i bng 2 ln cng sut trung bnh.
B: Bin thin tun hon vi tn s gp 2 tn s dng in.
C: Bin thin tun hon cng pha vi dng in.
D: Lun c gi tr khng m.
Bi 128: Mt ng dy c mc vo mt hiu in th khng i U th cng sut tiu th l P1 v nu mc vo hiu in
th xoay chiu c gi tr hiu dng U th cng sut tiu th P2. Chn mnh ng:
A: P1 > P2
B. P1 P2
C. P1 < P2
D. P1 = P2
Bi 129: Dng in xoay chiu c biu thc i = Iocos(wt + j) chy trong mch in gm in tr R mc ni tip vi mt
it bn dn ch cho dng in i qua theo mt chiu. Tnh gi tr hiu dng ca dng in:
A: Io/ 2
B: Io/2
C: Io
D: Io/4
Bi 130: Mt m in c hai dy dn R1 v R2 un nc. Nu dng dy R1 th nc trong m s si sau thi gian
t1 = 10 (pht). Cn nu dng dy R2 th nc s si sau thi gian t2 = 40 (pht). Nu dng c hai dy mc song song th
nc s si sau thi gian l bao lu? Bit rng ngun in xoay chiu s dng c gi tr hiu dng U khng i.
A: t = 4 (pht).
B. t = 8 (pht).
C. t = 25 (pht).
D. t = 30 (pht).
Trang: 92
L,r
B: C =
10
-4
3.10
e cong suat tren mach at cc ai? Cong suat tieu thu trong mach luc
o la bao nhieu?
-4
-4
10
10
A: C =
F; Pmax = 120W
C: C =
F; Pmax = 144W
p
2p
-4
F; Pmax = 100W
D: C =
F; Pmax = 164W
4p
2p
Bi 138: Cho oan mach nh hnh ve, R = 100W; C = 0,318.10-4F; hieu
ien the u = 200cos(100pt)(V). Cuon day co o t cam thay oi c. o
L
R
A
t cam L phai nhan gia tr bao nhieu e he so cong suat cua mach ln
nhat? Cong suat tieu thu luc o la bao nhieu?
A: L = 1/p(H);P = 200W
C: L = 1/2p(H);P = 240W
C
A
B: L = 2/p(H);P = 150W
D: L = 1/p(H); P = 200 2W
Bi 139: t in p xoay chiu c gi tr hiu dng khng i, tn s 50Hz vo hai u on mch mc ni tip gm
in tr thun R, cun cm thun c t cm L v t in c in dung C thay i c. iu chnh in dung C n gi
10-4
10-4
tr
F hoc
F th cng sut tiu th trn on mch u c gi tr bng nhau. Gi tr ca L bng:
4
2
1
2
1
3
A:
H.
B. H.
C.
H.
D. H.
2
Bi 140: Cho mot mach ien xoay chieu theo th t L,R,C vi R = 100W, C = 0,318.10-4F, hieu ien the toan mach la
uAB = 200 2 cos(100pt + p/4) V. Cuon thuan cam co gia tr thay oi c. Khi L bien thien th UC c gi tr cc i la:
A: 200 V
B: 282 V
C. 400 V
D: 220 V.
Bi 141: Cho mach ien xoay chieu RLC vi hiu in th 2 u mch uAB = U 2 coswt (V). R, L, C, U khong oi.
Tan so goc w co the thay oi c. Khi w = w1 = 80p rad/s hoac w = w2 = 180p rad/s th cng dng in qua mch
c cng gi tr. Khi hien tng cong hng xay ra trong mach th tan so f cua mach co gia tr la:
A: 50Hz
B: 60Hz.
C: 25Hz
D: 120Hz
Bi 142: Hieu ien the gia hai au mot mach ien xoay chieu la: u = 200 2cos (100pt - p/3 ) (V), cng o dong
ien qua mach la: i = 2 2cos (100pt - 2p/3 ) (A). Cong suat tieu thu cua oan mach o la:
A: 200W
B: 400W
C: 800W
Trang: 93
D: 200 3 W
B. 120 3 W; 240W.
D. 120 2 W; 120 3 W.
C. 120W; 120 3 W
Bi 145: Cho on mch RLC, R = 50W. t vo mch c in p l u = 100 2 cos(100pt + p/6)V, bit in p gia hai
bn t v hiu in th gia hai u mch lch pha 1 gc p/6. Cng sut tiu th ca mch l:
A: 50 3 W
B. 100 3 W
C. 100W
D. 50W
Bi 146: Cho on mch RLC, R = 50W. t vo mch hiu in th: u = 100 2 cost(V), bit hiu in th gia hai
bn t v hiu in th gia hai u mch lch pha 1 gc p/4. Cng sut tiu th ca mch l:
A: 100W
B. 100 3 W
C. 50W
D. 50 3 W.
Bi 147: Cho oan mach nh hnh ve, trong o L = 0,318H, hiu ien th hai u mch co dang
u AB = 200 2 cos100 pt (V) . Cho C = 0,159.10-4 F th dong ien lch
B
A
pha so vi hieu ien the gia A va B mot goc p/4. Cong suat tieu thu
cua oan mach la bao nhieu?
A: P = 150W
B: P = 75W
C: P = 100W
D: P = 200W
Bi 148: Mt on mch RLC ni tip, L = 1/ (H), in p hai u on mch l u = 100 2cos100 pt(V) . Mch tiu
th cng sut 100W. Nu mc vo hai u L mt ampe k nhit c in tr khng ng k th cng sut tiu th ca mch
khng i. Gi tr ca R v C l:
2.10-4
2.10 -4
10-4
10-4
A: 100W,
(F)
B. 50W,
(F)
C. 100W,
(F)
D. 50W,
(F)
p
p
p
p
Bi 149: on mch in gm cun dy mc ni tip vi t in. lch pha gia hiu in th gia hai u cun dy, Ud v
dng in l p/3. Gi hiu in th gia hai u t in l UC , ta c UC = 3 Ud. H s cng sut ca mch in bng:
A: 0,707.
B. 0,5.
C. 0,87.
D. 0,25.
Bi 150: Trong mt hp en c hai trong ba linh kin sau y ghp ni tip: Cun cm, in tr thun, t in. Khi t vo
mch u = 100 2 cos (t) (V), th i = 2 cos (t)(A). Khi gi nguyn U, tng ln 2 ln th mch c h s cng sut l
1/ 2 . Hi nu t gi tr ban u ca , gim i 2 ln th h s cng sut l bao nhiu:
A: 0,426
B. 1/ 2
C. 0,526
D. 3 /2.
Bi 151: on mch R, L(thun cm) v C ni tip c t di in p xoay chiu khng i, tn s thay i c. Khi
iu chnh tn s dng in l f1 v f2 th pha ban u ca dng in qua mch l -p/2 v p/6 cn cng dng in hiu
dng khng thay i. H s cng sut ca mch khi tn s dng in bng f1 l:
A: 0,866
B. 0,9239.
C. 0,707.
D. 0,5.
Bi 152: on mch ni tip R, L (thun cm) v t C c th bin i. t di in p xoay chiu c U, f khng i. Khi
iu chnh C vi C1 v C2 th pha ban u ca dng in qua mch l p/6 v -p/12 cn cng dng in hiu dng
khng thay i. H s cng sut ca mch ng vi gi tr C1 l:
A: 0,8642
B. 0,9852.
C. 0,9238.
D. 0,8513.
Bi 153: Cho on mch xoay chiu khng phn nhnh gm cun thun cm c t cm L khng i, in tr thun R
khng i v t in c in dung C thay i c. t vo on mch mt in p c biu thc u = 100 2cos100t (V)
10-4
10-4
th: Khi C = C1 =
(F) hay C = C2 =
(F) mch tiu th cng mt cng sut, nhng cng dng in tc thi
3
lch pha nhau mt gc 2p/3. in tr thun R bng:
100
A: 100 .
B. 100 3 .
C.
.
D. 100 2 .
3
Bi 154: t mt hiu in th xoay chiu c gi tr hiu dng U = 100V vo hai u on mch RLC ni tip, cun dy
thun cm khng, R c gi tr thay i c. iu chnh R hai gi tr R1 v R2 sao cho R1 + R2 = 100W th thy cng sut
tiu th ca on mch ng vi hai trng hp ny nh nhau. Cng sut ny c gi tr l
A: 50W.
B. 100W.
C. 400W.
D. 200W.
Trang: 94
R1 = 10W v R2 = 40W th cong suat tieu thu P tren oan mach la nh nhau.
Cong suat P cua oan mach co the nhan gia tr nao sau ay?
A: P = 800W
B: P = 80W
C: P = 400W
D: 900W
Bi 156: Cho mt on mch RLC, cun dy thun cm v R thay i. t vo hai u on mch mt in p xoay
chiu c gi tr hiu dng U khng i v iu chnh R = R0 cng sut tiu th trn mch t cc i v bng 100W.
Tnh cng sut tiu th trn mch khi iu chnh R =
3 R0.
A: 100W
B. 50W
C. 25W
D. 50 3 W.
Bi 157: Hai u on mch RLC, cun dy thun cm, c duy tr in p uAB = U0coswt(V). Thay i R, khi in tr
c gi tr R = 80 th cng sut t gi tr cc i 200W. Khi R = 60 th mch tiu th cng sut bng bao nhiu?
A: 100 W
B. 150W
C. 192 W
D. 144 W
Bi 158: Cho on mch RLC ni tip vi C thay i c. Ban u iu chnh dung khng ca t l ZC0. T gi tr
, nu tng dung khng thm 20 hoc gim dung khng i 10 th cng sut tiu th trn on mch l nh nhau. Hi
T ZC0, phi thay i dung khng ca t nh th no cng sut tiu th trn mch ln nht?
A: Tng thm 5
B. Tng thm 10
C. Tng thm 15
D. Gim i 15.
Bi 159: t in p u = 175 2 cos100t (V) vo hai u on mch gm in tr thun, cun cm v t in mc ni
tip. Bit cc in p hiu dng hai u in tr, hai u cun cm v hai u t in ln lt l 25V, 25V v 175V. H s
cng sut ca on mch l:
A: 1/7.
B. 7/25.
C. 1/25.
D. 1/ 37
Bi 160: t vo 2 u in tr R = 100W mt ngun in tng hp c biu thc u = [50 2 cos(100pt + p/4) + 50]V.
Tnh cng sut ta nhit trn in tr:
A: 75W
B: 50W
C: 0 W
D: 100W.
Bi 161: t vo 2 u mch in c 2 phn t L v R vi in tr R = 100W, L = 0,318H mt ngun in tng hp c
biu thc u = [100 2 cos(100pt + p/4) + 100]V. Tnh dng in hiu dng qua mch.
A: 1,41A
B: 0,7A
C: 1,7A
D: 1,22A.
Bi 162: t vo 2 u mch in c 2 phn t C v R vi in tr R = 100W, C = 31,8F mt ngun in tng hp c
biu thc u = [100 2 cos(100pt + p/4) + 100]V. Tnh cng sut ta nhit trn in tr:
A: 50W
B: 200W
C: 25 W
D: 150W.
Bi 163: t vo 2 u mch in c 3 phn t C,L v R vi in tr R = 100W , L = 0,318H v C = 15,9F mt ngun
in tng hp c biu thc u = [100 2 cos(100pt + p/4) + 100]V. Tnh cng sut ta nhit trn in tr:
A: 50W
B: 200W
C: 25 W
D: 150W.
Bi 164: Mch R-L-C ni tip c L = C.R2 v tn s gc thay i c. Khi w = w1 = 100p(rad/s) hoc w = w2 =
200p(rad/s) ta c cosj1 = cosj2 = k. Tnh gi tr ca k.
A: k = 0,667
B. k = 0,816
C. k = 3 /2
D. 2 /2
Bi 165: Mt mch in xoay chiu gm 3 phn t R,L,C, cun dy thun cm. Mc mch in trn vo ngun in xoay
chiu c gi tr hiu dng U khng i th thy hiu in th 2 u mi phn t l nh nhau v cng sut tiu th ca
mch l P. Hi nu b t C ch gi li R,L th cng sut tiu th ca mch l P s bng bao nhiu theo P?
A: P = P
B: P = 2P
C: P = 0,5P
D: P = P/ 2
Bi 166: oan mach gom mot cuon day co ien tr thuan R va o t cam L noi tiep vi mot tu ien bien oi co ien
dung C thay oi c. Hieu ien the xoay chieu hai au mach la u = U 2 coswt (V). Khi C = C1 th cong suat mach
la P = 200W va cng o ong ien qua mach la: i = I 2 cos(wt + p/3 ) (A). Khi C = C2 th cong suat mach cc ai.
Tnh cong suat mach khi C = C2.
A: 400W
B: 200W
C: 800W
D: 100W.
Bi 167: oan mach gom cuon day co ien tr thuan R va o t cam L noi tiep vi tu ien bien oi co ien dung C thay
oi c. Hieu ien the xoay chieu hai au mach n nh v c biu thc: u = U0cos(wt + p/4)(V). Khi C = C1 th
cng o ong ien qua mach la: i = I0cos(wt) (A) v cng sut tiu th trn mch l P1. Khi C = C2 th cong suat mach
cc ai P2 = 100W. Tnh P1.
A: P1 = 200W
B: P1 = 50W
C: P1 = 50 2 W
Trang: 95
D: P1 = 25W.
15
Bi 173: t in p xoay chiu c gi tr hiu dng 200V v tn s khng i vo hai u A v B ca on mch ni tip
theo th t gm bin tr R, cun cm thun c t cm L v t in c in dung C thay i. Gi N l im ni gia cun
cm thun v t in. Cc gi tr R, L, C hu hn v khc khng. Vi C = C1 th in p hiu dng gia hai u bin tr R c
gi tr khng i v khc khng khi thay i gi tr R ca bin tr. Vi C = 0,5C1 th in p hiu dng gia A v N bng:
A: 200 V.
B. 100 2 V.
C. 100 V.
D. 200 2 V.
A:
.
B. 1 2.
C. 1 .
D. 2w1.
2 2
2
Bi 175: Cho mch in in AB cha cun cm thun, mt bin tr R v mt t in ( theo th t ) mc ni tip
nhau. Bit in p xoay chiu gia hai u A v B c tn s 60Hz v in p hiu dng c gi tr lun bng 250V; t in
500
c in dung
F . Cho R thay i, ta thy in p hiu dng gia hai u on mch cha R v C khng ph thuc
3
vo R. Nu iu chnh R = 37,5 th cng dng in hiu dng trong mch c gi tr bng:
A: 3A.
B. 1A.
C. 4A.
D. 2A.
Bi 176: Cho mt on mch xoay chiu gm in tr thun R thay i c, cun dy thun cm L v t in C theo
th t mc ni tip vi nhau. t vo hai u on mch mt in p xoay chiu c gi tr hiu dng U = 200V v tn
s f thay i c. Khi f = 50Hz th cng dng in hiu dng trong mch l 1A in p hiu dng hai u RL
khng thay i khi R thay i. in dung nh nht ca t in l:
25
10-4
2.10-4
4.10-4
A:
B.
C.
D.
F
F
F
F
Bi 177: Cho mt on mch xoay chiu gm in tr thun R thay i c, cun dy thun cm L v t in C theo
th t mc ni tip vi nhau. t vo hai u on mch mt in p xoay chiu c gi tr hiu dng U = 200V v tn
s f thay i c. Khi f = 50Hz th cng dng in hiu dng trong mch l 2A in p hiu dng hai u RL
khng thay i khi R thay i. t cm ln nht ca cun dy c th l:
1
1
2
1
A:
B. H
C. H
D.
H
H
2
2
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 96
Z1L
B. 1 = 2
Z1C
Z1L
Z1C
C. 1 = 2
Z1C
Z1L
D. 1 = 2
Z1C
Z1L
B. f 2 =
f1 .
f1 .
C. f 2 =
f1 .
D. f 2 =
f1 .
2
3
4
3
Bi 181: Mch RLC ni tip. Khi tn s ca dng in l f th ZL = 25(W) v ZC = 75(W) khi dng in trong mch c tn
s f0 th c-ng hiu dung qua mch c gi tr ln nht. Kt lun no sau y l ng.
A: f0 = 3 f
B. f = 3 f0
C. f0 = 25 3 f
D. f = 25 3 f0
Bi 182: Trong on mch RLC xoay chiu ni tip c UL = 20V; UC = 40V; UR = 15V; f = 50 Hz. Tn s fo mch
cng hng v gi tr UR lc l:
A: 75(Hz), 25V
B. 50 2 (Hz), 25 2 V C. 50 2 (Hz), 25V
D. 75 (Hz), 25 2 V
Bi 183: t in p u = U0 coswt (V) (U0 khng i, w thay i c) vo hai u on mch gm in tr thun R,
4
cun cm thun c t cm
H v t in C mc ni tip. Khi w = w0 th cng dng in hiu dng qua on
5
I
mch t gi tr cc i Im. Khi w = w1 hoc w = w2 th cng dng in qua on mch bng nhau v bng max . Bit
2
w1 w2 = 200p rad/s. Gi tr ca R bng:
A: 150W.
B. 200W.
C. 160W.
D. 50W.
Bi 184: Ln lt t cc in p xoay chiu u1 = U 2cos (100pt + j1 ) ; u 2 = U 2cos (120pt + j2 ) ;
in dung C mc ni tip th cng dng in trong on mch c biu thc tng ng l: i1 = I 2cos100pt ;
i 2 = I 2cos 120pt +
2p
2p
A: I = I.
B. I = I 2 .
C. I < I.
D. I > I.
Bi 185: t in p u = 400cos100pt (u tnh bng V, t tnh bng s) vo hai u on mch AB gm in tr thun 50W
mc ni tip vi on mch X. Cng dng in hiu dng qua on mch l 2 A. Bit thi im t, in p tc thi
1
gia hai u AB c gi tr 400V; thi im t +
(s), cng dng in tc thi qua on mch bng khng v
400
ang gim. Cng sut tiu th in ca on mch X l:
A: 400 W.
B. 200 W.
C. 160 W.
D. 100 W.
Bi 186: Trong gi hc thc hnh, hc sinh mc ni tip mt qut in xoay chiu vi in tr R ri mc hai u on
mch ny vo in p xoay chiu c gi tr hiu dng 380V. Bit qut ny c cc gi tr nh mc : 220V - 88W v khi
hot ng ng cng sut nh mc th lch pha gia in p hai u qut v cng dng in qua n l j, vi
cosj = 0,8. qut in ny chy ng cng sut nh mc th R bng:
A: 180 W
B. 354W
C. 361W
D. 267W.
Bi 187: bm nc ngoi mt cnh ng xa, ngi ta dng mt my bm nc m ng c ca n l mt ng c in
1 pha loi 220V704W. Cch xa ng c, c mt ngun in xoay chiu c in p hiu dng U. cho ng c hot ng,
ngi ta dng ng dy truyn ti c in tr 2,5 ni t ngun in ti ng c. Bit h s cng sut ca ng c khi
chy ng cng sut nh mc l 0,8. ng c chy ng cng sut nh mc th in p hiu dng U c gi tr l:
A: 230V.
B. 238V.
C. 228V.
D. 248V.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 97
GV: Bi Gia Ni
BI TON CC TR
1) Bi ton 1: Tm gia tr cua R e cong suat tieu thu tren toan mach la cc ai. Biet C, U, L,R0 la cac hang so a biet
va Z L - Z C 0
P = (R + R 0 ) I 2 =
(R + R 0 ) U 2
2
(R + R 0 ) + (Z L - ZC )2
U2
.
(Z L - ZC )2
(R + R 0 ) +
(R + R 0 )
(Z - ZC )
V U khong oi => Pmax khi ( R + R 0 ) + L
nho nhat.
2
(R + R 0 )
Theo nh l Cauchy: ( R + R 0 ) +
=> ( R + R 0 ) +
(Z L - ZC )2
(Z - ZC )2
2 (R + R 0 ). L
= 2 (Z L - ZC )2 = const
(R + R 0 )
(R + R 0 )
(ZL - ZC )2
(Z - ZC )2
cc tieu khi ( R + R 0 ) = L
.
(R + R 0 )
(R + R 0 )
U2
Suy ra: Pmax =
(R + R 0 ) = Z L - ZC R = Z L - ZC - R 0
2(R + R 0 )
Vy:
R1 + R2 + 2 R0
+) V gi tr ca R Pmax l R = Z L - Z C - R0 =
+) Khi Pmax =
U2
2.
( R1 + R0 )( R2 + R0 )
( R1 + R0 ) . ( R2 + R0 ) - R0
U2
2. Z L - Z C
*) Khi mch xoay chiu RLC c cun dy thun cm (R0 = 0) v c U, L, C, f khng i cn R = |ZL ZC| th khi
U2
U2
U
1
p
ta c: Pmax =
= 0 ; UR =
; cos j =
; tan j = 1 ; j = (rad)
2R 4R
4
2
2
Ch : Khng c nhm ln gia bi ton cc tr (R thay i Pmax) vi bi ton cng hng (ZL = ZC Pmax)
2) Bi ton 2: Tm gia tr cua R e cong suat tieu thu trn R la cc ai. Biet Z L - Z C 0.
Ap dung cong thc:
P(R) = R.I 2 =
R.U 2
(R + R 0 ) + (Z L - ZC )2
2
U2
(1)
.
1
1
2
(R + R 0 ) + (Z L - ZC )2
R
R
U2
P(R) =
R 20 + (Z L - ZC )2 )
(
R+
+ 2R 0
R
(R20 + (ZL - ZC )2 )
Trang: 98
(R20 + (ZL - ZC )2 )
R +
nh nht.
R
2
2
(R 0 + (ZL - ZC ) )
2
2
Theo c-si R =
R = R 0 + ( ZL - ZC )
R
R 02 + ( ZL - ZC )
GV: Bi Gia Ni
U2
2 R 20 + (Z L - ZC )2 + R 0
3) Bi ton 3: Tm gia tr cua L, e hieu ien the gia gia hai au L, at gia tr ln nhat. Cho UAB , C, R la nhng
hang so a biet.
Ta co: U L = I .Z L =
Ta c:U L =
U .Z L
R 2 + ( Z L - ZC )
U
1
1
R . 2 + 1 - Z C .
ZL
ZL
1
1
1
1
2
2
Ta thay ULmax khi: R . 2 + 1 - Z C .
+ 1 )] min
min <=> [ R + Z C . 2 - 2.Z C .
ZL
ZL
ZL
ZL
1
Ta at: t =
=> f(t) = R 2 + Z C 2 t 2 - 2.Z C .t + 1 f(t) = 2 R 2 + Z C 2 t - 2.Z C
ZL
ZC
=> f(t) = 0 <=> 2 R 2 + Z C 2 t - 2.Z C = 0 <=> t =
R 2 + ZC 2
U.
(R
(R
ZC
2
+ ZC 2
+ ZC 2
) =U
ZL
(R
=
+ ZC 2
ZC
) (2)
R 2 + ZC 2
+ U C2
khi Z L =
UC
ZC
2
R
U R 2 + Z L2 U R2 + U L2
R 2 + Z L2
v khi U C max =
=
v in p 2 u mch u
ZL
R
UL
1 1 1
1
C + C2
= (
+
)C = 1
Z C 2 Z C1 Z C2
2
1
ZL
2 Z L1
1
Z L2
)L=
2 L1 L2
L1 + L2
Z L + 4 R 2 + Z L2
2UR
*) T C thay i v R-C mc lin tip nhau th UR-C (max) khi Z C =
v U RC ( max ) =
2
2
4 R + Z L2 - Z L
UR
*) T C thay i v R-C mc lin tip nhau th UR-C (min) khi Z C = 0 v U RC ( min ) =
R 2 + Z L2
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 99
GV: Bi Gia Ni
Z C + 4 R 2 + Z C2
2
*) Vi L thay i, R-L mc lin tip nhau th UR-L (min) khi Z L = 0 v U RL( min ) =
v U RL( max ) =
2UR
4 R 2 + Z C2 - Z C
UR
R 2 + Z C2
4) Bi ton 4: Tm gia tr cua tan so f e hieu ien the gia hai au C, (hoac hieu ien the gia hai au L) at gia tr ln
nhat. Cho U, C, R, L la nhng hang so a biet.
Ta co: Z C =
1
1
=
va U C = I .Z C =
w.C 2.p . f .C
U .Z C
R 2 + ( Z L - ZC )
The ZC , ZL ta co => U C =
1
2.p . f .C R + 2.p . f .L
2.p . f .C
U
UC =
(1)
2
1
2.p .C R 2 f 2 + 2.p . f 2 .L
2.p .C
2.L 2 1
(2.p .L) . f + R 2 . f +
nho nhat.
C
2.p .C
2
2.L 1
C 2.p .C
2.L
- R2
2.L
2.L
- R2
1
R2
C
f = 1
Dung bang bien thien ta co F(t)min khi: t =
(2)
2p L.C 2.L2
8.(p .L) 2
2
Vay khi f =
1
R2
2U.L
- 2 th UCmax =
.
L.C 2.L
R. 4LC - R 2 .C 2
1
2p
Tng t khi f =
2p
2.L.C - C 2 .R 2
th UL max =
2U.L
R. 4LC - R 2 .C 2
U.f R2
f R4 - fC4
= UCmax
Mt s bi ton:
*) Khi tn s f thay i vi fR th URmax , vi fC th UCmax , vi fL th ULmax .
Khi ta c: UCmax = ULmax v f R2 = f L fC v fC < fR < fL
(Tc l nu f tng t 0 n th theo th t t cc i l: UCmax URmax ULmax)
*) Khi tn s f thay i vi 2 gi tr f1 v f2 c U1C = U2C UCmax th f C =
f12 + f 22
2
2 f12 . f 22
f12 + f 22
Trang: 100
GV: Bi Gia Ni
Bi ton cc tr.
*) Khi thay i cc gi tr L, C, f cc gi tr P, I,
UR, cosj t cc i.
*) Thay i R P cc i.
Bi 188: Cho oan mach nh hnh ve: Tm gia tr cua R e cong suat tieu thu tren toan mach la cc ai. Biet C, U, L,R0
la cac hang so a biet va Z L - Z C 0. Vit biu thc Pmax khi .
A: R = Z L - Z C - R 0 ; Pmax =
B: R = Z L - Z C + R 0 ; Pmax =
C: R = Z L - Z C - R 0 ; Pmax =
U2
2(R + R 0 )
U2
2(R - R 0 )
L, R0
U2
2(R - R 0 )
U2
D: R = Z L - ZC + R 0 ; Pmax =
2(R + R 0 )
Bi 189: Cho oan mach R, L, C noi tiep. Trong o R va C xac nh. Hieu ien the hai au oan mach l
uAB = U0cost, vi U0 khong oi va w cho trc. Khi L thay i hieu ien the hieu dung gia hai au cuon cam cc
ai, gia tr cua L xac nh bang bieu thc nao sau ay?
1
A: L = R +
B: L = 2CR +
C: L = CR +
D: L = CR +
C w
Cw
2Cw
Cw
Bi 190: Cho oan mach R, L, C noi tiep. Tm gia tr cua tan so f e hieu ien the gia hai au C, at gia tr ln nhat.
Cho U, C, R, L la nhng hang so a biet.
A: f =
2p
L.C
B: f = 2p
1
L.C
R2
C: f = 2p
2.L2
R2
D: f =
2.L2
L.C
L.C
R2
2.L2
R2
2.L2
Bi 191: Co oan mach xoay chieu RLC nh hnh ve uAB = U 2 cos2pft (V) luon khong oi. Thay oi bien tr R en
tr so Ro th cong suat dong dien xoay chieu trong oan mach AB cc
C
L
R
ai. Luc o he so cong suat cua oan mach AB va hieu ien the hieu
A
B
M
dung gia hai iem AM co cac gia tr nao sau ay?
A: cosj =
va UAM = U 2
C: cosj =
va UAM =
2
2
2
B: cosj = 1va UAM = UMB
D: cosj = 1 va UAM = U
Bi 192: oan mach noi tiep gom mot cuon day co ien tr thuan R va cam khang ZL, mot tu ien co dung khang ZC
vi ien dung C thay oi c. Hieu ien the hai au oan mach on nh co gia tr hieu dung U. Thay oi C th hieu
ien the hieu dung hai au tu ien co gia tr cc ai la :
A:
B: U.
2
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
ZL
R
C:
Trang: 101
U R + ZL
D:
U R + ZL
ZL
(R
A: L =
+ Z C2
w.Z C
B: L =
R 2 - Z C2
- Z C2
v U L max =
v U L max =
(R
w.Z C
(R
v U L max =
+ Z C2
R.
Z C2
R 2 + Z C2 .U
R.
+ Z C2 .U
(R
R.
w.Z C
(R
C: L =
(R
+ Z C2 .U
(R
- Z C2
D: Mt p n khc.
Bi 194: Mch xoay chiu RLC, c in dung C thay i bit rng ng vi 2 gi tr ca C l C1 v C2 th UC c gi tr
bng nhau. Tm C theo C1 v C2 UCmax.
A: C = C1 + C2
B: C =
C1 + C2
2
C: C = C1C2
D: C =
C1.C2
C1 + C2
B: L =
L1 + L2
2
C: L =
2 L1.L2
( L1 + L2 )
D: L =
L1.L2
2 ( L1 + L2 )
B: U R2 max = U LU C
Bi 198: Mch in RLC. C LC khng i v cun dy thun cm. Cho R thay i cng sut trn mch l cc i.
Hi khi lch pha ca u v i l bao nhiu?
A: p/2
B: p/3
C: p/4
D: 0
Bi 199: Cho mch in R, L ni tip. Bit ZL = 50 . Tnh gi tr R cng sut ca mch c gi tr cc i.
A: R = 2500
B: R = 250
C: R = 50
D: R = 100
Bi 200: Cho mch in R, L ni tip. Bit R = 10 , ZL thay i. Tm ZL cng sut ca mch c gi tr cc i.
A: ZL = 20
B: ZL = 10
C: ZL = 3,16
D: ZL = 0
Bi 201: Cho oan mach nh hnh ve. L = 2/p(H); R0 = 50W; C = 31,8mF.
C
L, R
Hieu ien the gia hai au AB la: u = 100 2 cos100 pt(V) . Gia tr R phai
bang bao nhieu e cong suat tren ien tr la cc ai? Tnh gia tr cc ai o.
A: R = 50 5 W; PRmax = 31W
C: R = 25 5 W; PRmax = 60W
B: R = 50 5 W; PRmax = 59W
D: R = 50W;
PRmax = 25W.
Bi 202: Cho mch in xoay chiu RLC vi R l bin tr. C = 31,8mF. Hiu in th hai u on mch AB: uAB =
100 2 sin 100pt (V). Gi R0 l gi tr ca bin tr cng sut cc i. Gi R1, R2 l 2 gi tr khc nhau ca bin tr sao
cho cng sut ca mch l nh nhau. Mi lin h gia hai i lng ny l:
A: R 1 .R 2 = R 02
B. R 1 .R 2 =
R0
C. R 1 .R 2 = R 0
D. R 1 .R 2 = 2R 02
B. 2/ 7 .
C. 1/ 2 .
Trang: 102
D. 3/2 .
(R
=
+ Z C2
( R + ZC )
=
(R
=
A
2
+ Z C2
C
A
( R - ZC )
=
B: Z L
C: Z L
D: Z L
ZC
Z C2
Z C2
Z C2
Bi 208: Mt mch in gm in tr thun R, cun dy thun cm v mt t in c in dung thay i c mc ni tip.
t vo hai u on mch trn mt hiu in th xoay chiu c biu thc u = U 0 cost (V). Khi thay i in dung ca t
cho hiu in th gia hai bn t t cc i v bng 2U. Ta c quan h gia ZL v R l:
A: ZL = R/ 3 .
B. ZL = 2R.
C. ZL = 3 R.
D. ZL = 3R.
B. 10 2W
C. 10 5W
D. 10 15W
Bi 211: t vo hai u mch RLC mt hiu in th xoay chiu u = 120 2 cos100pt(V). Bit R = 20 3 W, ZC = 60W
v t cm L thay i (cun dy thun cm). Xc nh L UL cc i v gi tr cc i ca UL bng bao nhiu?
0,8
0, 6
A: L =
H; ULmax = 120V
C: L =
H; ULmax = 240V
p
p
0, 6
0,8
B: L =
H; ULmax = 120V
D: L =
H; ULmax = 240V
p
p
3
C
L, R
Bi 212: Cho mach ien nh hnh ve. Cuon day co o cam L =
(H)
p
A
A
B
va ien tr hoat ong R = 100W. Hieu ien the hai au mach:
u = 100 2 cos100 pt(V) . Vi gia tr cua C th so ch cua Von ke co gia tr
ln nhat? Gia tr ln nhat o bang bao nhieu? Hay chon ket qua ung.
A: C =
B: C =
3
p
3
4p
-4
C: C =
D: C =
Trang: 103
4 3
p
3
4p
-4
GV: Bi Gia Ni
Bi 213: Mt mch in R, L, C ni tip (cun dy thun cm). Hiu in th hai u mch u = 100 6 cos100pt (V), R =
100 2 , L = 2/p(H). tu C c gi tr bng bao nhiu th UCmax, gi tr UCmax bng bao nhiu?
A: C =
B: C =
10
-5
3p
10
F; UCmax = 30V
C: C =
-4
10
-4
p
10
F; UCmax = 100V
-4
F; UCmax = 300V
D: C =
F; UCmax = 30V
3p
3p
Bi 214: Mch R-L-C theo th t mc ni tip, cun dy thun cm, in p hiu dng gia 2 u mch l U khng i
nhng tn s dng in c th thay i c. Khi thay i tn s dng in f ta nhn thy khi f = 50Hz th in p 2 u
in tr cc i UR max, khi f = 25Hz th in p 2 u t cc i UC max. in p 2 u cun dy cc i UL max th phi
iu chnh tn s f bng bao nhiu?
A: f = 100Hz
B. f = 35,35Hz
C. f = 37,5Hz
D. f = 16,6Hz
Bi 215: Cho mch in R, L, C ni tip, cun dy thun cm, hiu in th xoay chiu 2 u mch c gi tr hiu dng
khng i bng U. C R v C c th thay i. Nu c nh R v thay i C cng sut t cc i th hiu in th hiu
dng 2 u in tr R l UR, cn nu c nh C v thay i R cng sut t cc i th hiu in th hiu dng 2 u
in tr R l UR. Hy so snh UR v UR.
A: UR = UR
B: UR = 2 UR
C: UR = 2 .UR
D: UR = 2UR
Bi 216: Cho on mch RLC mc ni tip, vi cun cm thun c t cm L thay i c. in p xoay chiu gia hai
u on mch lun n nh. Cho L thay i. Khi L = L1 th in p hiu dng gia hai bn t in c gi tr ln nht, in p
hiu dng gia hai u in tr R bng 220V. Khi L = L2 th in p hiu dng gia hai u cun cm c gi tr ln nht v
bng 275V, in p hiu dng gia hai u in tr bng 132V. Lc ny in p hiu dng gia hai bn t in l:
A: 96V.
B. 451V.
C. 457V.
D. 99V.
Bi 217: Mch ni tip theo L,R,C trong cun dy thun cm c t cm thay i, t C v R khng i. in p
xoay chiu hiu dng 2 u mch l U = 100V. Trong qu trnh thay i L ta nhn thy ULmax = 2URmax. Tm UCmax.
A: UCmax = 200V
B. UCmax = 200 2 V
C. UCmax = 100 3 V
D. UCmax = 100 2 V.
Bi 218: Mch ni tip L,R,C trong cun dy thun cm c L = 1,99(H), t C = 6,63.10-5(F). in p xoay chiu t
vo 2 u mch c tn s gc w thay i c. Khi w = w1 = 266,6(rad/s) v w = w2 = 355,4(rad/s) th in p hiu dng 2
u cun dy cng gi tr. Tm w UL t cc i.
A: 301,6(rad/s)
B. 307,8(rad/s)
C. 314,1(rad/s)
D. 321,2(rad/s) .
Bi 219: Mch ni tip L,R,C trong cun dy thun cm c L = 1,99(H), t C = 6,63.10-5(F). in p xoay chiu t
vo 2 u mch c tn s gc w thay i c. Khi w = w1 = 266,6(rad/s) v w = w2 = 355,4(rad/s) th in p hiu dng 2
u cun dy cng gi tr. Tm in tr R.
A: R = 150
B. R = 150 2
C. R = 234,5
D. R = 188,9.
Bi 220: Mch ni tip theo th t L,R,C trong cun dy thun cm, t C thay i c v in tr R = 40. in p
xoay chiu t vo 2 u mch c gi tr hiu dng l 100 2 V. Khi thay i t C ta nhn thy URC t cc i bng
200V. Hi khi thay i C th URC t gi tr cc tiu bng bao nhiu?
A: 100V
B. 200/ 3 V
C. 100 2 V
D. 50 2 V .
Z L - ZC
X
RX
; tg jY =
Z L - ZC
Y
uX
U0X
uY
U 0Y
Z LX - Z C X
RY
p
tgjX.tgjY = -1
=2
RX
Z L - ZC
Y
Trang: 104
RY
GV: Bi Gia Ni
2
u X uY u X uY
2
2
2
+
=
+
= 1 ; U AB = U X + UY
U
U
I
.
Z
I
.
Z
0 X 0Y 0 X 0 Y
2
v U AB
= U X2 + U Y2 + 2U X .U Y .cos a
2. Trong oan mach AB co 2 oan mach X va Y. Bai cho bieu thc hieu ien the:
uX = U0Xcos(w.t + j0) va yeu cau ta viet bieu thc hieu ien the uY th ta phai lam nh sau:
U L,X - U C,X
Z L,X - Z C,X
b1. Tnh tgj X =
=
i = I0cos(w.t + j0 - jX )
U R,X
RX
b2. Tnh tgj Y =
U L,Y - U C,Y
U R,Y
Z L,Y - Z C,Y
RY
uY = U0,Ycos(w.t + j0 - jX + jY)
Bi 222: Trong mch in RLC, hiu in th hai u mch v hai u t in c dng u = Uocos( wt + /3 ) (V);
u C = U OC cos(wt - /2)(V) th c th ni:
A: Mch c tnh cm khng nn u nhanh pha hn i. C: Mch c tnh dung khng nn u chm pha hn i.
B: Mch c cng hng in nn u ng pha vi i.
D: Khng th kt lun c ve o lech pha cua u va i.
Bi 223: Trong mch in RLC, hiu in th hai u mch v hai u cun cm c dng u = Uocos(t - p/3) (V);
uL = U0Lcos(t + p/2) th c th ni:
A: Mch c tnh cm khng nn u nhanh pha hn i. C: Mch c tnh dung khng, u chm pha hn i.
B: Mch c cng hng in nn u ng pha vi i.
D: Cha th kt lun c.
Bi 224: Trong mch in RLC, hiu in th hai u mch v hai u cun cm c dng u = Uocos(t + p/3) (V);
u L = U OL cos(wt + 5/6)(V) th c th ni:
A: Mch c tnh dung khng, u chm pha hn i.
C: Mch c tnh cm khng nn u nhanh pha hn i.
B: Mch c cng hng in, u ng pha vi i.
D: Cha th kt lun g ve o lech pha cua u va i.
Bi 225: Gia hai iem A va B cua mot oan mach xoay chieu ch co hoac ien tr thuan R, hoac cuon thuan cam L,
hoac tu co ien dung C. Hieu ien the gia hai au mach la u = 200cos100pt V, dong ien qua mach la:
i = 4cos(100pt + p/2) A. Ket luan nao sau ay la ng?
A: Mach co R = 50W.
C: Mach co cuon thuan cam L = 0,159H
B: Mach co tu co ien dung C = 63,66mF
D: Mach co tu co ien dung C = 15,9mF
Bi 226: Mt mch in xoay chiu ch c mt phn t. Hiu in th hai u mch c biu thc u = 100cos100pt (V).
Dng in trong mch c biu thc i = cos100pt (A). Vy phn t l:
A: Cun thun cm c L = 0,318(H).
C: T in c C = 31,8(mF).
B: in tr c R = 100(W).
D: in tr c R = 50 2 (W)
Bi 227: Mt mch in xoay chiu ch c mt phn t. Hiu in th hai u mch c biu thc
u = 100 2cos(100t - /3) (V), dng in trong mch c biu thc i = 2cos(100t + /6) (A). Vy phn t l:
A: in tr c R = 100(W).
C: T in c C = 31,8(mF).
B: Cun thun cm c L = 0,318(H).
D: T in c C = 15,9(mF).
Bi 228: Mch in c hai trong ba phn t R, L, C mc ni tip nhau. Nu u = U 0 cos(t - /6)(V) v
i = I0 cos ( t + /6 ) (A) th hai phn t l:
A: L v C.
C: L v R.
B: C v R
D: Khng th xc nh c 2 phn t .
Bi 229: Mch in c hai trong ba phn t R, L, C mc ni tip nhau. Nu u = U 0 cos(t + /6)(V) v
i = IO cos(t - /6)(A) th hai phn t l:
A: L v C.
C: L v R.
B: C v R
D: Khng th xc nh c 2 phn t .
Bi 230: Mch in c hai trong ba phn t R, L, C mc ni tip nhau. Nu u = U O cos(t + /3)(V) v
i = I0 cos(t - /6)(A) th hai phn t l:
A: L v C.
B: C v R
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
C: L v R.
D: Khng th xc nh c 2 phn t .
Trang: 105
B: 3 R = (ZC ZL).
C: 3 R = (ZL ZC).
D:
= (ZL ZC).
B: 3 R = (ZC ZL).
C: 3 R = (ZL ZC).
D:
= (ZL ZC).
3
3
Bi 232: Trong mch in RLC, hiu in th hai u mch v hai u t in c dng u = Uocos(t + p/6) (V);
u C = U OC cos(wt - /2)(V) th biu thc no sau y l ng:
A: -
= (ZL ZC).
= (ZL ZC).
3
3
Bi 233: Cho on mch AB gm 2 on mch X v Y mc ni tip. on mch X gm in tr R1 mc ni tip vi t
C1, on mch Y gm in tr R2 mc ni tip vi t C2. Dng vn-k o hiu in th hiu dng gia cc on mch ta
thy UAB = UX + UY. Tm biu thc lin h ng gia cc i lng R1, R2, C1, C2:
A:
R1
R2
C1
C2
B:
R1
R2
C2
C1
C:
R1
R2
C1
C2
R1
R2
L1
L2
B:
R1
R2
L2
L1
C:
R1
R2
R2
D:
L2
L1
D:
R1
C1
C2
L1,R1
R1
R2
.
L2,R2
L1
L2
Bi 235: Cho mt on mch xoay chiu ni tip AMB gm on mch AM (R1 ni tip C1), on mch MB (R2 = 2R1
ni tip C2). Khi ZAB = ZAM + ZMB th:
A: C2 = C21.
B. C2 = C1.
C. C2 = 2C1.
D. C2 = 0,5C1
Bi 236: C 2 on mch xoay chiu, on 1 gm R1 v cun thun cm L mc ni tip, on 2 gm R2 v t C mc ni
tip. Ta ni tip 2 mch ri mc vo ngun in xoay chiu c gi tr hiu dng U th nhn thy in p 2 u mch 1 c
gi tr hiu dng l U1 v in p 2 u mch 2 c gi tr hiu dng l U2 trong U 2 = U12 + U 22 . Hi h thc lin h no
sau y phi tha mn?
A: L = C.R1.R2
B. C = L.R1.R2
C. LC = R1.R2
D. L.R1= C.R2
Bi 237: Trong mch in xoay chiu gm phn t X ni tip vi phn t Y. Bit rng X, Y cha mt trong ba phn t
(in tr thun, t in, cun dy thun cm). t vo hai u on mch mt hiu in th u = U 2 cos100pt(V) th hiu
in th hiu dng trn hai phn t X, Y o c ln lt l UX =
U 3
2
v U Y =
U
2
. X v Y l:
A: Cun dy v in tr
B: Cun dy v t in.
C: T in v in tr.
D: Mt trong hai phn t l cun dy hoc t in phn t cn li l in tr.
Bi 238: t in p xoay chiu c gi tr hiu dng U vo hai u mt hp en X th dng in trong mch c gi tr hiu
dng 0,25A v sm pha /2 so vi in p hai u hp en X. Cng t in p vo hai u hp en Y th dng in
trong mch vn c cng hiu dng l 0,25A nhng cng pha vi in p hai u on mch. Nu t in p trn vo
hai u on mch X v Y mc ni tip (X,Y ch cha 1 phn t) th cng hiu dng ca dng in trong mch l:
A:
A.
B.
A.
C.
A.
D. 2 A.
4
8
2
Bi 239: Mt on mch in xoay chiu gm R v C mc ni tip. Hiu in th hai u mch c biu thc
u = 100 2 cos100pt(V) , b qua in tr cc dy ni. Bit cng dng in trong mch c gi tr hiu dng l 1A v
sm pha p/3 so vi hiu in th hai u mch. Gi tr ca R v C l.
2.10-4
10-3
A: R = 50W; C =
F
C: R = 50 3W; C =
F
5p
3.p
50
10-3
10-4
B: R =
W; C =
F
D: R = 50W; C =
F
5p
3
3.p
Bi 240: Cho on mch in xoay chiu gm cun dy c in tr thun R, mc ni tip vi t in. Bit hiu in th
gia hai u cun dy lch pha p/2 so vi hiu in th gia hai u on mch. Mi lin h gia in tr thun R vi
cm khng ZL ca cun dy v dung khng ZC ca t in l:
A: R2 = ZC (ZL ZC).
B: R2 = ZC (ZC ZL).
C: R2 = ZL(ZC ZL).
D: R2 = ZL(ZL ZC).
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 106
10-4
10-4
GV: Bi Gia Ni
L
D: 50V.
L
C
M
2.10-4
-4
F.
B:
F.
C:
10 F.
D:
F.
B. 2/p(H)
C. 1/p(H)
D.
2 /(H)
Bi 247: Cho on mch AB gm 2 on mch X v Y mc ni tip. Dng vn-k o hiu in th hiu dng gia cc
on mch ta thy UAB = 100 6 (V), UX = UY = 100 2 (V). Tm lch pha ca uX v uY.
A: p/2
B: p/3
C: p/6
D: 2p/3.
Bi 248: Mt on mch gm mt cun cm c in tr r = 50W v t cm L =
(H) mc ni tip vi mt in
2.
tr thun R = 100W . t vo hai u mch mt hiu in th xoay chiu c biu thc: u = 100 3 cos100pt(V) . Xc
nh biu thc hiu in th hai u cun cm.
A: u =100 2 cos(100pt + p/6) (V)
C: u = 100cos(100pt + p/6) (V)
B: u =100cos(100pt + p/3) (V)
D: u = 100cos(100pt - p/4) (V)
Bi 249: Mt on mch in xoay chiu gm R v C mc ni tip. Hiu in th hai u mch c biu thc
u = 100 2 cos100pt(V) , b qua in tr cc dy ni. Bit cng dng in trong mch c gi tr hiu dng l 1A v
sm pha p/3 so vi hiu in th hai u mch. Xc nh biu thc hiu in th gia hai bn t in C.
A: u = 50 3 cos(100pt - p/3)(V)
C: u = 50 3 cos(100pt - 5p/6)(V)
B: u = 50 6 cos(100pt - p/3)(V)
D: u = 50 6 cos(100pt - p/6)(V)
Trang: 107
D: u AB = 100cos (100.t - /2 )
Bi 254: Mot cuon day co ien tr R, o t cam L ghep noi tiep vi mot tu ien co ien dung C vao nguon hieu ien the
uAB = U 2 cos2pft (V). Ta o c cac hieu ien the hieu dung hai au cuon day, hai au tu ien va hai au mach
ien la nh nhau: Udy = UC = UAB. Khi nay, goc lech pha gia cac hieu ien the tc thi uday va uC co gia tr la:
A: 2p/3 rad
B: p/2 rad
C: p/3 rad
D: p/6 rad
Bi 255: Mch in xoay chiu gm in tr thun R = 30(W) mc ni tip vi cun dy. t vo hai u mch mt hiu
in th xoay chiu u = U 2 cos100pt(V). Hiu in th hiu dng hai u cun dy l Ud = 60V. Dng in trong
mch lch pha p/6 so vi u v lch pha p/3 so vi ud. Hiu in th hiu dng hai u mch (U) c gi tr:
A: 60 3 (V)
B. 120 (V)
C. 90 (V)
D. 60 2 (V)
Bi 256: t in p xay chiu c biu thc u = 440cos(120t + p/6)V vo hai u mt on mch in xoay chiu
gm mt t in v mt cun dy mc ni tip. Dng vn k nhit (c in tr rt ln) o hiu in th gia hai bn t
v hai u cun dy th thy chng c gi tr ln lt l 220 2 V v 220 2 V. Biu thc in p gia hai bn t l:
A: uc = 440cos(120t - p/2)V.
C. uc = 440cos(120t + p/6)V.
B: uc = 220 2 cos(120t + p/4)V.
D. uc = 440cos(120t - p/6)V.
Bi 257: Mc ni tip mt ng c in vi mt cun dy thnh mt on mch ri mc vo mng in xoay chiu.
Hiu in th hai u ng c c gi tr hiu dng 331(V) v sm pha hn dng in p/6. Hiu in th hai u cun
dy c gi tr hiu dng 125(V) v sm pha hn dng in p/3. Xc nh hiu in th hiu dng hai u on mch.
A: 331 V
B. 344,9 V
C. 230,9 V
D. 444 V
Bi 258: Cho mch in RLC, t in c in dung C thay i. iu chnh in dung sao cho in p hiu dng ca t t
gi tr cc i, khi in p hiu dng trn R l 75V. Khi in p tc thi hai u mch l 75 6 V th in p tc thi
ca on mch RL l 25 6 V. in p hiu dng ca on mch l:
A: 75 6 V
B. 75 3 V.
C. 150 V.
D. 150 2 V.
Bi 259: Mch in mc ni tip theo th t L-R-C, trong cun dy thun cm. Bit cc gi tr hiu dng ULR = 200V,
URC = 150V, f = 50Hz v biu thc uLR , uRC lch pha nhau 900, dng in hiu dng qua mch l 1A. Tm L v R.
1,6
1,6
0,8
0,8
A: R = 120W, L =
H B. R = 60W, L =
H C. R = 120W, L =
H D. R = 60W, L =
H
Bi 260: Mch in mc ni tip theo th t L-R-C, trong cun dy thun cm. Bit cc gi tr hiu dng ULR = 100V,
URC = 100 2 V v biu thc uLR , uRC lch pha nhau 1050, cho UL - UC = 27V. Tm UL v UC.
A: UL = 83V, UC = 110V B. UL = 110V, UC = 83V C. UL = 100V, UC = 73V D. UL = 73V, UC = 100V
Trang: 108
GV: Bi Gia Ni
r
n
t
(DF(Wb) l bin thin t thng qua khung dy trong thi gian Dt(s))
B. 2 3.10-4 Wb
C. 3.10-4 Wb
Trang: 109
D. 3 3.10 -4 Wb
ng sc ca mt t trng u B. Chn gc thi gian t = 0s l lc php tuyn n ca khung dy c chiu trng vi chiu
ca vc t cm ng t B. Biu thc xc nh sut in ng cm ng e xut hin trong khung dy l:
A: e = wNBScoswt
B. e = wNBSsinwt
C. e = NBScoswt
D. e = NBSsinwt
Bi 273: Mot khung day hnh ch nhat, kch thc 40 cm x 50 cm, gom 200 vong day, c at trong mot t trng eu co
cam ng t 0,2T. Truc oi xng cua khung day vuong goc vi t trng. Khung day quay quanh truc oi xng o vi van
toc 120 vong/phut. Chn gc thi gian lc vect php tuyn ca mt phng khung dy ngc hng vi vect cm ng t.
Suat ien ong tai thi im t = 5s ke t thi iem ban au co the nhan gia tr nao trong cac gia tr sau?
A: e = 0
B: e = 100,5V
C: e = -100,5V
D: 50,5V
Bi 274: Phat bieu nao sau ay la ng khi noi ve may phat ien xoay chieu mot pha?
A: May phat ien xoay chieu mot pha bien ien nang thanh c nang va ngc lai
B: May phat ien xoay chieu mot pha kieu cam ng hoat ong nh viec s dung t trng quay.
C: May phat ien xoay chieu mot pha kieu cam ng hoat ong nh hien tng cam ng ien t.
D: May phat ien xoay chieu mot pha co the tao ra dong ien khong oi.
Bi 275: ieu nao sau ay khng phai la u iem cua dong ien xoay chieu so vi dong ien mot chieu?
A: Chuyen tai i xa e dang va ien nang hao ph t.
B: Co the thay oi gia tr hieu dung de dang nh may bien the.
C: Co the tch ien trc tiep cho pin va ac quy e s dung lau dai.
D: Co the tao ra t trng quay dung cho ong c ien khong ong bo.
Bi 276: Trong my pht in xoay chiu mt pha c p cp cc v tc quay ca ca rto l n vng/pht th tn s dng
in do my pht ra l:
n
60
60
A: f = n.p
B: f = .p
C: f = .p
D: f = .n
60
n
p
Bi 277: Trong my pht in xoay chiu mt pha c p cp cc v tc quay ca ca rto l n vng/pht. Nu ta tng
tc quay ca roto ln 4n vng/pht th:
A: Tn s dng in tng 4n ln.
C: Sut in ng cm ng tng 4n ln.
B: T thng cc i qua khung tng 4 ln.
D: Sut in ng cm ng tng 4 ln.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 110
2 (A)
B.
(A)
(A)
D.
(A)
2
2
7
Bi 290: Mt my pht in xoay chiu mt pha c in tr trong khng ng k. Ni hai cc my pht vi mt cun dy
thun cm. Khi rto ca my quay vi tc gc n vng/s th dng in i qua cun dy c cng hiu dng I. Nu
rto quay vi tc gc 3n vng/s th cng hiu dng ca dng in trong mch l:
A: I.
B. 2I.
C. 3I.
D. I 3
Bi 291: Mt on mch gm in tr thun R = 100 mc ni tip vi t in C. Ni 2 u on mch vi 2 cc ca
mt my pht in xoay chiu mt pha, b qua in tr cc cun dy trong my pht. Khi rto ca my quay u vi tc
n(vng/pht) th cng dng in hiu dng trong on mch l I. Khi rto ca my quay u vi tc
B. ZC = 100 2 .
C. ZC = 200 2 .
Trang: 111
D. ZC = 25 2 .
Pc = Ptiu th - Pnhiet ;
Hiu sut ng c: H =
Pco
.100%
P
Ud =
3 Up my ; Id = Ip my
(Itrung ha = 0 v itrung ha = i1 + i2 + i3 = 0)
id 1
Up
Ud
Upha = Udy
itrung ha
id 2
id 2
id 3
id 3
4) ng c khng ng b 3 pha:
*) ng c mc hnh sao: U = Up
P = Ptiu th = 3.UI cosj = Pc + Pnhiet
Phao ph = Pnhiet = 3.I2.R,
Pc = Ptiu th - Pnhiet ;
Hiu sut ng c: H =
Pco
P
.100%
Bi 295: ieu nao sau ay la ng khi noi ve cau tao va nguyen tac hoat ong cua may phat ien xoay chieu ba pha?
A: May phat ien xoay chieu ba pha hoat ong da tren hien tng cam ng ien t.
B: Trong may phat ien xoay chieu ba pha co ba cuon day giong nhau, bo tr lech pha nhau mot goc 2p/3 tren stato.
C: Cac cuon day cua may phat ien xoay chieu ba pha co the mac theo kieu hnh sao hoac hnh tam giac.
D: A, B va C eu ung.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 112
E0
e2 = - 2
A:
e = - E 0
3
2
3E 0
e2 = 2
B.
e = - 3 E 0
3
2
E0
e2 = - 2
C.
e = E 0
3
2
E0
e2 = 2
D.
e = - E 0
3
2
Trang: 113
3A
B. 1 A
C. 2 A
Trang: 114
D.
2A
Trang: 115
GV: Bi Gia Ni
E 02 E 2 N 2
=
=
Vi E v I l cc gi tr hiu dng ca sut in ng v cng dng in.
E 01 E1 N1
U2 N2
=
.
U1 N1
N2
N
> 1 U2 > U1 ta c my tng p; 2 < 1 U2 < U1 ta c my h p.
N1
N1
P
U .I . cos j2
*) Hiu sut lm vic ca my bin p: H = 2 .100% = 2 2
.100%
P1
U1.I1. cos j1
*) Nu
*) Nu in nng hao ph khng ng k (H = 100%) v coi j1 = j2 th cng dng in qua mi cun dy t l nghch
U
I
N
vi in p hiu dng hai u mi cun: 1 = 2 = 1 . Vy dung may bien the lam hieu ien the tang bao nhieu
U2
I1 N 2
lan th cng o dong ien giam i bay nhieu lan va ngc lai.
3. ng dng: My bin p c th tng p hay gim p dng in xoay chiu nn my bin p c 2 ng dng chnh l:
*) Tng p trong truyn ti in nng i xa.
*) Gim p trong cc h gia nh, chng hn khi mc vo cun th cp ca my bin p b it chnh lu ta c b np.
4. My bin p l tng c li st gm n nhnh:
U1
U2
N1
)N
= n -1
U1
U2
U2
U1
N1 - 2n
N2
N 2 - 2n
N1
U '2
U '2
U1
U1
<
U2
>
U2
U '2
U '2
Trang: 116
U1
U1
U1
U1
>
U2
<
U2
U1
U1
GV: Bi Gia Ni
*) in nng truyn t ni pht in n ni tiu th vi u,i lun cng pha. Bit cng sut ni tiu th in phi m bo
khng i. Nu in p ti ni pht in l U1 th gim p trn ng dy ti DU1 gp n ln in p ti ni pht in U1
(DU1 = n.U1) v hao ph truyn ti l DP1. Nu in p ti ni pht in l U2 th hao ph truyn ti l DP2 gim a ln so vi
(a + n - a.n)
U
ban u (DP1 = a.DP2). Khi ta c h thc: 2 =
.
U1
a.
*) Mt nh my pht in gm n t my c cng cng sut P hot ng ng thi. in sn xut ra c a ln ng dy
v truyn n ni tiu th vi hiu sut truyn ti l H. Khi c m mt t my hot ng bnh thng th hiu sut truyn ti
m. ( H - 1)
H. Coi in p truyn ti, h s cng sut truyn ti v in tr ng dy khng i. Ta c h thc: H ' = 1 +
n
Bi 333: Nguyen tac hoat ong cua may bien the da tren hien tng :
A: T tre.
B: Cam ng ien t.
C: T cam
D: Cong hng ien t.
Bi 334: ieu nao sau ay la sai khi noi ve cau tao cua may bien the?
A: Bien the co hai cuon day co so vong khac nhau.
B: Bien the co the ch co mot cuon day duy nhat.
C: Cuon day s cap cua bien the mac vao nguon ien, cuon th cap mac vao tai tieu thu.
D: Bien the co the co hai cuon day co so vong nh nhau nhng tiet dien day phai khac nhau.
Bi 335: ieu nao sau ay la sai khi noi ve may bien the?
A: May bien the la thiet b cho phep thay oi hieu ien the cua dong ien xoay chieu ma khong lam thay oi tan
so cua dong ien.
B: May bien the nao cung co cuon day s cap va cuon day th cap, chung co so vong khac nhau.
C: May bien the hoat ong da tren hien tng cam ng ien t.
D: May bien the dung e thay oi hieu ien the bi vay no co the thay oi ien the ca dong xoay chieu va dong
khong oi.
Bi 336: Trong may bien the :
A: Cuon s cap la phan cam, cuon th cap la phan ng.
B: Cuon s cap la phan ng, cuon th cap la phan cam.
C: Cuon s cap va cuon th cap la phan ng, loi thep la phan cam.
D: Cuon s cap va cuon th cap la phan cam, loi thep la phan ng.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 117
N
A: I2 = I1 . 2
N1
B: I2 = I1.
N2
N1
N
C: I2 = I1. 1
N2
D: I2 = I1.
N1
N2
Bi 339: Cong thc nao di ay dien ta ung oi vi may bien the khong b hao ph nang lng?
i
U
u
N
u
i
I
N
A: 2 = 2
B: 2 = 1
C: 1 = 2
D: 2 = 1
i1
U1
u1
N2
u2
i1
I1
N2
Bi 340: Nguyen nhan chu yeu gay ra s hao ph nang lng trong may bien the la do:
A: Hao ph nang lng di dang nhiet nang toa ra cac cuon s cap va th cap cua may bien the.
B: Loi sat co t tr va gay dong Fuco.
C: Co s that thoat nang lng di dang bc xa song ien t.
D: Tat ca cac nguyen nhan neu trong A, B, C.
Bi 341: Ket luan nao sau ay la ng khi noi ve s bien oi hieu ien the va cng o dong ien qua may bien the khi
bo qua ien tr cua cac cuon day s cap va th cap?
A: Dung may bien the lam hieu ien the tang bao nhieu lan th cng o dong ien tang bay nhieu lan va ngc
lai. V cng o dong ien t le thuan vi hieu ien the.
B: Trong moi ieu kien, may bien the khong tieu thu ien nang. o la tnh chat u viet cua may bien the.
C: May bien the c hieu ien the tang bao nhieu lan th cng o dong ien giam i bay nhieu lan va ngc lai.
D: Neu hieu ien th a vao may ln hn hieu ien the lay ra s dung th may bien the o goi la may tang the.
Bi 342: Mt my bin th l tng dng truyn ti in nng i xa t ni my pht in. Nu my ny lm gim
hao ph in nng khi truyn i 100 ln th:
A: S vng dy ca cun s cp ln hn ca cun th cp l 100 ln.
B: Cng dng in trn dy ti in nh hn cun s cp 100 ln.
C: S vng dy ca cun s cp nh hn ca cun th cp l 10 ln.
D: Tn s ca in p hai u cun th cp ln hn tn s ca in p ca cun s cp 10 ln.
Bi 343: Mt my bin th c s vng dy ca cun s cp l 2200vng. Ngi ta mc cun s cp vi in p xoay
chiu 220V - 50Hz khi in p hiu dng hai u cun th cp h l 6V th s vng dy ca cun th cp s l:
A: 42 vng.
B. 30 vng.
C. 60 vng.
D. 85 vng.
Bi 344: Mt my bin th c s vng dy ca cun s cp v cun th cp ln lt l: 2200vng v 120vng. Ngi ta
mc cun s cp vi in p xoay chiu 220V - 50Hz, khi in p hiu dng hai u cun th cp h l:
A: 24V
B. 12V
C. 8,5V
D. 17V
Bi 345: Mt my bin th c cun s cp 1000 vng dy c mc vo mng in xoay chiu c hiu in th hiu
dng 220 V. Khi hiu in th hiu dng hai u cun th cp h l 484 V. B qua mi hao ph ca my bin th.
S vng dy ca cun th cp l:
A: 2000
B. 2200
C. 2500
D. 1100
Bi 346: Mot may bien the co so vong cuon s cap va th cap la 6250 vong va 1250 vong, hieu suat la 96%, nhan mot
cong suat la 10kW cuon s cap. Tnh hieu ien the hai au th cap biet hieu ien the hai au cuon s cap la 1000V.
(Hieu suat khong anh hng en hieu ien the).
A: U = 781V
B: U = 200V
C: U = 7810V
D: U = 5000V
Bi 347: Mt my bin th c s vng dy ca cun s cp l 3000vng, cun th cp l 500vng , my bin th c
mc vo mng in xopay chiu c tn s 50Hz, khi cng dng in hiu dng chy qua cun th cp l 12A th
cng dng in hiu dng chy qua cun s cp s l:
A: 20A.
B. 7,2A.
C. 72A.
D. 2A
Bi 348: Mt bin th dng trong my thu v tuyn in c cun s cp gm 1000vng mc vo mng in 127V v ba
cun th cp ly ra cc in p 6,35V; 15V; 18,5V. S vng dy ca mi cun th cp l:
A: 71vng; 167vng; 207vng.
C: 71vng; 167vng; 146vng.
B: 50vng; 118vng; 146vng.
D: 71vng; 118vng; 207vng.
Bi 349: Mot bien the co mot cuon s cap gom 1200 vong mac vao mang ien 180V va ba cuon th cap e lay ra cac
hieu ien the 6V, 12V va 18 V. So vong moi cuon th cap la bao nhieu?
A: 40 vong; 80 vong va 120 vong.
C: 20 vong; 40 vong va 60 vong
B: 10 vong; 20 vong va 30 vong
D: 30 vong; 80 vong va 120 vong.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 118
N1
N2
B: U 2 = U1
N2
n.N1
C: U 2 = U1
Trang: 119
n.N1
N2
D: U 2 = U1
N2
( n - 1) .N1
Trang: 120
Trang: 121
GV: Bi Gia Ni
DAO NG IN T - SNG IN T
I) Biu thc u, i, q.
1. Hieu ien the gia 2 ban tu: uC = U0.cos(wt + j)
2. ien tch cua 1 bn tu l q: q = C.uC = C.U0.cos(wt + j) = Q0.cos(wt + j) ( vi Q0 = C.U0 )
(in tch 1 bn t q c th m hay dng nhng in tch ca t l in tch bn dng v c gi tr bng q = C. u > 0 )
3. Cng o dong qua mach:
Kt lun: Vay trong mach dao ong L,C th uC , uL , i, q bin thin iu ha cng tn s, trong i lech pha so vi q, uC,
uL mt goc j = p/2.
II) Cc i lng dao ng ca mch dao ng L-C.
Vi C =
e .S
9.109.4p .d
(e l hng s in mi);
1) Chu ky rieng: T =
L = 4.10-7..
= 2p LC ; Tan so rieng: f =
I0
1
T
N2
.S (m l t thm)
1
2p LC
c
= c.2p LC (c = 3.108m/s van toc anh sang trong chan khong)
f
T = 2p
Q0
f =
I0
l = c.T = c.2p
Q0
Q0
I0
2p Q 0
I0
4) Vi t C1 ta c cc i lng tng ng T1, f1, l1. Vi t C2 ta c cc i lng tng ng T2, f2, l2.
*) Vy nu mc C1 ni tip C2 ta c: C =
C1.C2
T1.T2
; T=
; f =
C1 + C2
T12 + T22
f12 + f 22 ; l =
f1 . f 2
f +f
2
1
2
2
l1.l2
l12 + l22
; l = l12 + l22
5) Vi cun dy L1 ta c cc i lng tng ng T1, f1, l1. Vi cun dy L2 ta c cc i lng tng ng T2, f2, l2.
f1 . f 2
f +f
2
1
L1.L2
T1.T2
; T=
; f =
L1 + L2
T12 + T22
2
2
; l = l12 + l22
f12 + f 22 ; l =
l1.l2
l12 + l22
Q2 1
1 2 q2 1
1
Cu =
= q.u Wd max = CU 02 = 0 = U 0 .Q0
2
2C 2
2
2C 2
1 2
1
2) Nang lng t trng tap trung trong long ong day: Wt = Li Wt max = L.I 02
2
2
W =
Q2 1
1
1
1
1
C.u 2 + L.i 2 = Wd max = Wt max = CU 02 = 0 = U 0 .Q0 = L.I 02
2
2
2
2C 2
2
C
L
u 2 hay I 02 = i 2 +
u=
q2
C .L
i2
w2
L
C
1
1
CU 02 = L.I 02 U 0 = I 0 .
I0 = U0 .
2
2
C
L
= i 2 + q 2 .w 2 hay U 02 = u 2 +
2
L
C
i2
2
L 2 2
L
C 2 2
C
( I 0 - i ) = U 02 - i 2 hay i =
(U 0 - u ) = I 02 - u 2
C
C
L
L
i q
i u
hay + = 1 hay + = 1
I 0 Q0
I0 U0
Trang: 122
I0
n +1
GV: Bi Gia Ni
; u=
U0
1+
q=
Q0
1+
I0
2
= U0 .
C
2.L
) va e duy tr dao
ong cua mach th cong suat bo sung phai bang cong suat hao ph.
*) Nng lng cn b sung trong 1 chu k l DET = Phao ph .T = I2.R.T
*) Nng lng cn b sung trong thi gian t l Et = Phao ph .t = I2.R.t
Kt lun:
*) Trong qu trnh dao ng ca mch LC l tng (khng hao ph nng lng) lun c s chuyn ha qua li gia
nng lng in trng v nng lng t trng nhng tng ca chng (nng lng in t) lun c bo ton.
*) Goi T va f la chu k va tan so bien oi cua i (hoac q) th nang lng ien trng va nang lng t trng bien thin
tun hon cng chu k T = 0,5T; tan so f = 2f. vaW ngc pha vi Wt. Thi gian ngn nht nng lng in
trng bng nang lng t trng l t0 = T/4 (T l chu k dao ng ca mch)
1
1
*) W v Wt bin thin t 0 n gi tr cc i W = L.I 02 v quanh gi tr cn bng L.I 02
2
4
*) Thi gian ngn nht nng lng in trng (hay nng lng t trng) c gi tr cc i l t0 = T/2 (T l chu k
dao ng ca mch)
IV) in t trng Sng in t - Thng tin bng sng in t:
1) in trng v t trng bin thin tun hon cng tn s vi
tn s dao ng ca mch v cng pha vi nhau nhng nng lng
in trng v nng lng t trng li bin thin vi tn s gp 2 tn
s dao ng ca mch v ngc pha nhau.
2) Trong s lan truyn sng ca sng in t, vct cng
r
r
in trng E v vct cng t trng B c phng dao ng
vung gc vi nhau v c 2 cng vung gc vi phng truyn
sng nn sng in t l sng ngang.
3) Sng in t mang nng lng, tc l qu trnh truyn sng
cng l qu trnh truyn nng lng, trong khng gian nng lng
sng in t t l vi lu tha bc 4 c tn s, sng in t mang
y cc c trng ca sng nh nhiu x, khc x, phn x, giao
thoa...trong chn khng sng in t truyn vi tc bng tc
nh sng c = 3.108m/s, y l c s Einstein khng nh nh sng c bn cht l sng in t.
4) So snh sng c v sng in t.
SNG C HC
SNG IN T
*) Lan truyn dao ng c hc trong mi trng vt cht. *) Lan truyn tng tc in t trong mi mi trng.
*) Tn s nh.
*) Tn s rt ln.
*) Khng truyn c trong chn khng.
*) Lan truyn tt nht trong chn khng.
*) Truyn tt trong cc mi trng theo th t:
*) Truyn tt trong cc mi trng thng theo th t:
Rn > lng > kh.
Chn khng > kh > lng > rn.
VD: Khi sng c truyn t khng kh vo nc th vn VD: Khi sng in t truyn t khng kh vo nc (c
tc tng nn bc sng cng tng.
chit sut n) th vn tc gim n ln v = c/n, bc sng
gim n ln ln = l/n.
5) e may thu song ien t nhan c tn hieu cua may phat song ien t th tan so may thu phai bang tan so may
phat fthu = fphat lthu = lphat. y gi l hin tng cng hng in t.
6) Mch dao ng c L bin i t LMin LMax v C bin i t CMin CMax th bc sng l ca sng in t pht
(hoc thu) bin i trong khong lMin l lMax c.2p Lmin .Cmin l c.2p Lmax .Cmax .
7) Ta co f =
1
T
1
2p LC
C =
1
4p .L. f 2
2
1
1
C 2
2
4p .L. f 2
4p .L. f12
2
Trang: 123
GV: Bi Gia Ni
8) Mch chn sng s dng t xoay: Trong mch chn sng ca my thu thng thng ngi ta chnh bc sng
cng hng ca my thu bng cch xoay t, tc l thay i gc gia 2 bn t thay i din tch i xng gia 2
bn t lm thay i in dung ca t dn n thay i bc sng cng hng ca mch. Thng thng ta hay gp bi
ton t xoay m in dung ca t ph thuc theo hm bc nht vi gc xoay j:
Vn dng: Mt t xoay c in dung ph thuc vi gc xoay theo hm bc nht v c gi tr bin thin t Cmin
n Cmax ng vi gc xoay t jmin n jmax. Gi Cx l gi tr ca in dung ng vi gc xoay jx khi :
Ta c: Cmax = a.jmax + b ; Cmin = a.jmin + b ; Cx = a.jx + b j x =
( Cx - b ) . (jmax - jmin )
( Cmax - Cmin )
Bi 388: Chu k dao ong ien t t do trong mach dao ong LC c xac nh bi he thc nao sau ay?
L
2p
D: T = 2p LC
C
L
LC
Bi 389: Khi ta a mt thanh st t vo li cun cm ca mch LC th tn s dao ng ca mch thay i th no?
A: Tng
B: Gim
C: Khng i
D: Khng th xc nh.
Bi 390: ien dung cua tu ien e mach dao ng vi tan so f l?
1
1
1
1
A: C =
B: C =
C: C = 2 2
D: C =
2
2
2
2
4 pLf
4 p Lf
2 p Lf
4 p Lf
Bi 391: Mch dao ng LC. Nu thay t C bng t C1 th chu k dao ng l T1, nu thay bng t C2 th chu k dao ng
l T2. Hi nu ta thay C bi b t C1 v C2 mc ni tip th chu k dao ng T ca mch l:
A: T = 2p
TT
A: T = 1 2
T1 + T2
B: T = 2p
C: T =
B: T = T + T
2
1
2
2
C: T =
T1T2
T12 + T22
(T1 + T2 )
D: T =
T12 + T22
Bi 392: Mch dao ng LC. Nu thay t C bng t C1 th chu k dao ng l T1, nu thay bng t C2 th chu k dao ng
l T2. Hi nu ta thay C bi b t C1 v C2 mc song song th chu k dao ng T ca mch l:
TT
A: T = 1 2
T1 + T2
B: T = T + T
2
1
2
2
C: T =
T1T2
T12 + T22
(T1 + T2 )
D: T =
T12 + T22
Bi 393: Tm phat bieu sai ve nang lng trong mach dao ong LC :
A: Nang lng dao ong cua mach gom co nang lng ien trng tap trung tu ien va nang lng t trng
tap trung cuon cam.
B: Nang lng ien trng va t trng bien thien ieu hoa vi cung tan so cua dong xoay chieu trong mach.
C: Khi nang lng cua ien trng trong tu giam th nang lng t trng trong cuon cam tang len va ngc lai.
D: Tai mot thi iem, tong cua nang lng ien trng va nang lng t trng la khong oi, noi cach khac, nang
lng cua mach dao ong c bao toan.
Bi 394: Chn cng thc sai:
1
1
A: Tn s dao ng in t t do f =
C. Nng lng in trng trong t Wd = qu
2
2p LC
1
B: Tn s gc dao ng in t t do w = LC
D. Nng lng t trng trong cun cm Wt = Li 2
2
Bi 395: Nang lng ien t trong mach dao ong c tnh theo cong thc :
2
2
2
2
2
CU
LI
Q
Cu
Li
A: W =
B: W =
C: W =
D: W =
+
2
2
2C
2
2
Bi 396: Nang lng ien trng trong tu ien cua mach dao ong c tnh bang cong thc nao di ay :
2
1 2
1 Qo
1
1
A: W = Cu
B: W = .
C: W = QoUo
D: W = C.u
2
2 C
2
2
Trang: 124
B. U C max = I max .
C: U C max = I max
D. U C max = I max .
pC
C
L
2 pLC
Bi 399: Chu k dao ong ien t t do trong mach dao ong LC la T. Nng lng in trng trong t in ca mch
dao ng bin thin vi chu k T bang bao nhieu. Chn phng n ng:
A: T = T.
B: T = 2T.
C: T = T/2.
D: T = T/4
Bi 400: Trong mach dao ong LC, goi q0 la ien tch cc ai tren tu, I0 la cng o dong ien cc ai. Tan so dao ong
cua mach la:
2.q 0
I
2.I0
1
A:
B. 0
C.
D.
LC
2
I0
2q 0
q0
Bi 401: Trong mch dao ng L,C. Tnh o ln cua cng o dong ien i qua cuon day khi nang lng ien trng cua
tu ien bang n lan nang lng t trng cua cuon day. Biet cng o cc ai qua cuon day la I0.
I
I
I0
I
A: i = 0
B: i = 0
C: i =
D: i = 0
n
n +1
n +1
n
Bi 402: Khi nng lng in trng gp n ln nng lng t trng th t l gia Q0 v q l:
n +1
+1
n
Bi 403: Mot mach LC ang dao ong t do. Ngi ta o c in tch cc ai tren hai ban tu ien la Q0 va dong ien
cc ai trong mach la I0. Bieu thc nao sau ay ng vi bieu thc xac nh chu k dao ong trong mach?
Q
Q
Q
I
A: T0 = p 0
B: T0 = 2 p 0
C: T0 = 4 p 0
D: T0 = 2 p 0 .
2I 0
I0
I0
Q0
A: n
B:
C:
D:
Bi 404: Mot mach LC ang dao ong t do. Ngi ta o c tch cc ai tren hai ban tu ien la Q0 va dong ien cc
ai trong mach la I0. Bieu thc nao sau ay xac nh bc song trong dao ong t do trong mach? Biet van toc truyen
song ien t la c.
Q
Q
Q
2 Q
A: l = 2cp 0
B: l = 2cp 0
C: l = 4cp 0
D: l = 2 p 0 .c .
2I 0
I0
2I 0
I0
Bi 405: Mot mach dao ong gom cuon thuan cam L va hai tu C giong nhau mac song song,
L
khoa K mac ni tip vi mot tu C. Mach ang hoat ong th ta ong khoa K. Nang lng toan
phan cua mach sau o se:
A: Khong oi
C: Giam con 0,5.
C
B: Giam con 0,25
D: Giam con 0,75.
Bi 406: Phat bieu nao sau ay la sai khi noi ve ien t trng?
k
A: Khong the co ien trng hoac t trng ton tai rieng biet, oc lap vi nhau
C
B: ien trng va t trng la hai mat the hien khac nhau cua mot loai t trng duy
nhat goi la ien t trng.
C: ien t trng lan truyen c trong khong gian.
D: Nng lng sng in t khng i trong sut qu trnh truyn.
Bi 407: Song ien t la qua trnh lan truyen trong khong gian cua mot ien t trng bien thien. Ket luan nao sau ay la
r
r
ng khi noi ve tng quan gia vect cng o ien trng E va vect cam tng t B cua ien t trng o.
r
r
A: E va B bien thien tuan hoan lech pha nhau mot goc p/2
r
r
B: E va B c phng dao ng trng nhau v c 2 cng vung gc vi phng truyn.
r
r
C: E va B co cung phng.
r
r
D: E va B c phng dao ng vung gc nhau v c 2 cng vung gc vi phng truyn.
Trang: 125
Trang: 126
14
B: i = 10 sin(10 t + /2)(mA)
-2
14
D: i = 10 sin(10 t + /2)(A) .
Bi 435: Mot mach dao ong gom mot tu ien co ien dung C = 10pF va mot cuon cam co o t cam L = 1mH. Tai thi
iem ban au cng o dong ien cc ai I0 = 10mA. Bieu thc nao sau ay ng vi bieu thc cua ien tch tren hai
ban tu ien?
-9
(
sin (10
)
t + /2 ) (C)
A: q = 10 sin 10 t + /2 (C)
B: q = 10
-9
14
-9
( )
cos (10 t + /2 ) (C) .
7
C: q = 10 sin 10 t (C)
D: q = 10
-9
Bi 436: Mch dao ng LC l tng, cun dy c t cm L = 10-4H. Biu thc hiu in th gia hai u cun dy l
u = 80cos(2.106t - p/2)V. Biu thc cng dng in trong mch l:
A: i = 4cos(2.106t + p/2)A. B. i = 0,4 cos (2.106t)A. C. i = 4cos(2.106t - p)A. D. i = 0,4cos(2.106t - p) A.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 127
U0 5
B.
U 0 10
C.
U 0 12
D.
U 0 15
2
2
4
4
Bi 449: Trong mt mch dao ng LC khng c in tr thun, c dao ng in t t do (dao ng ring). Hiu in
th cc i gia hai bn t v cng dng in cc i qua mch ln lt l U0 v I0. Ti thi im cng dng in
trong mch c gi tr I0/2 th ln hiu in th gia hai bn t in l:
A:
B:
U0 .
C:
D:
U0 .
4
2
2
4
Bi 450: Xt hai mch dao ng in t l tng. Chu k dao ng ring ca mch th nht l T1, ca mch th hai l T2
= 2T1. Ban u in tch trn mi bn t in c ln cc i Q0. Sau mi t in phng in qua cun cm ca
mch. Khi in tch trn mi bn t ca hai mch u c ln bng q (0 < q < Q0) th t s ln cng dng in
trong mch th nht v ln cng dng in trong mch th hai l
A: 1/4.
B. 1/2.
C. 4.
D. 2.
U0 .
U0 .
Trang: 128
Trang: 129
Trang: 130
Ht phn II.
Trang: 131
GV: Bi Gia Ni
TN SC NH SNG
1. Tn sc nh sng:
*) /n: L hin tng nh sng b tch thnh nhiu
mu khc nhau khi i qua mt phn cch ca hai mi
trng trong sut. Theo th t: , da cam, vng, lc,
lam, chm, tm, trong nh sng lch t nht, nh
sng tm lch nhiu nht.
*) Nguyn nhn ca hin tng tn sc nh sng l
do chit sut ca nh sng trong cng mt mi
trng trong sut khng nhng ph thuc vo bn
cht mi trng m cn ph thuc vo tn s (bc
sng hay mu sc) ca nh sng. nh sng c tn s
cng nh (bc sng cng di) th chit sut ca mi
trng cng nh cng b lch t v ngc li.
*) Hin tng tn sc nh sng c ng dng trong
my quang ph phn tch thnh phn cu to ca
chm nh sng do cc ngun sng pht ra v l c s gii thch mt s hin tng quang hc nh cu vng, qung sng
quanh mt tri hay s lp lnh nhiu mu ca vin kim cng
Ch : Hin tng mu sc rc r bong bng x phng, vng du m, a CD hay cc b mt bng nhn l hin tng
giao thoa nh sng trng ch khng phi do hin tng tn sc nh sng!
*) nh sng n sc l nh sng khng b tn sc khi qua lng knh m ch b lch ng v pha y lng knh. Mi nh
sng n sc c tn s c trng xc nh. Khi mt nh sng n sc truyn t mi trng ny sang mi trng khc (v
d truyn t khng kh vo nc) th vn tc truyn, phng truyn, bc sng c th thay i nhng tn s, chu k, mu
sc, nng lng photon th khng i.
Bc sng ca nh sng n sc khi truyn trong chn khng l l0 = c/f trong mi trng c chit sut n l l = l0/n
*) Chit sut ca mi trng trong sut ph thuc vo mu sc v tn s nh sng. i vi nh sng mu l nh nht,
mu tm l ln nht Trong cng mt mi trng nh sng c mu sc khc nhau c vn tc khc nhau, vn tc nh
sng gim dn theo mu sc t nh sng n nh sng tm.
*) nh sng trng (0,38mm l 0,76mm) l tp hp ca v s nh sng n sc c mu bin thin lin tc t n tm.
2. Gii thch mu sc ca vt mu sc tm knh.
*) nh sng trng l tp hp v s nh sng n sc khc nhau. Mt vt c mu sc no th n phn x nh sng n sc
mu v hp th cc m sc khc, bng hoa mu v n phn x nh sng n sc mu v hp th cc mu cn
li, vt mu trng phn x tt c cc mu n sc, vt mu en hp th tt c mu n sc.
*) nh sng trng l tp hp v s nh sng n sc khc nhau. Tm knh trong c mu no chng t n cho nh sng
n sc mu i qua v hp th tt c cc mu cn li, tm knh
A
trong sut cho tt c cc mu i qua.
3. Cc cng thc p dng lm bi ton tn sc.
*) Vn dng nh lut khc x nh sng: n1.sini1 = n2.sini2
sin
i1
A + D min
2
A
2
r1 r2
i2
R
S
B
n>1
C
*) Cng thc tnh gc lch trong trng hp khi gc chit quang
A v gc ti i u nh hn 100: D = (n 1).A
*) Khi gc chit quang A v gc ti i u nh hn 100: DDrad = (ntm n).Arad v Dxrad = (ntm n).Arad .d vi DDrad l
gc hp bi tia tm v (gc quang ph), Dxrad l b rng quang ph thu c trn mn cch lng knh on d.
*) Tiu c thu knh f
1
f
1
n 1
- 1
+
N R1 R 2
+ R > 0: mat cau loi; R < 0: mat cau lom; R : mat phang
+ n: chiet suat tuyet oi cua chat lam thau knh; N: chiet suat tuyet oi cua moi trng 2 ben thau knh
*) S phan xa toan phan: Anh sang truyen t moi trng co chiet quang hn sang moi trng chiet quang kem v goc
ti phai ln hn goc gii han: i > igh trong : sinigh = n2/n1 (n2 < n1)
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 132
Cam
Vng
Lc
Bc sng
Tn s
Bc sng
Chm
Tm
Gim dn
Tng dn
Vn tc trong
cng mi trng
Gc lch khi qua
lng knh
Gim dn
ln tiu c f
qua thu knh
Lam
Tng dn
Tc dng nhit
GV: Bi Gia Ni
Tng dn
Gim dn
Gim dn
Bi 1: Phat bieu nao sau ay la ng khi noi ve hien tng tan sac anh sang?
A: Mi nh sng qua lng knh u b tn sc.
B: Ch khi anh sang trang truyen qua lang knh mi xay ra hien tng tan sac anh sang.
C: Hien tng tan sac cua anh sang trang qua lang knh cho thay rang trong anh sang trang co vo so anh sang n
sac co mau sac bien thien lien tuc t o en tm.
D: Vang mau xuat hien vang dau m hoac bong bong xa phong co the giai thch do hien tng tan sac anh sang.
Bi 2: Chn cu sai:
A: i lng c trng cho nh sng n sc l tn s.
B: Vn tc ca nh sng n sc khng ph thuc mi trng truyn.
C: Chit sut ca cht lm lng knh i vi nh sng nh hn i vi nh sng mu lc.
D: Sng nh sng c tn s cng ln th vn tc truyn trong mi trng trong sut cng nh.
Bi 3: Pht biu no sau y l sai khi ni v nh sng trng v nh sng n sc?
A: nh sng trng l tp hp ca v s cc nh sng n sc khc nhau c mu bin thin lin tc t n tm.
B: Chit sut ca cht lm lng knh l ging nhau i vi cc nh sng n sc khc nhau.
C: nh sng n sc l nh sng khng b tn sc khi i qua lng knh.
D: Khi cc nh sng n sc i qua mt mi trng trong sut th chit sut ca mi trng i vi nh sng l
nh nht, i vi nh sng tm l ln nht.
Bi 4: Phat bieu nao sau ay la sai khi noi ve anh sang n sac?
A: Moi anh sang n sac co mot mau xac nh goi la mau n sac.
B: Trong cng mt mi trng moi anh sang n sac co mot bc song xac nh.
C: Van toc truyen cua mot anh sang n sac trong cac moi trng trong suot khac nhau la nh nhau.
D: Anh sang n sac khong b tan sac khi truyen qua lang knh.
Bi 5: Mt tia sng i qua lng knh l ra ch c mt mu duy nht khng phi mu trng th l:
A: nh sng n sc
C: nh sng a sc.
B: nh sng b tn sc
D: lng knh khng c kh nng tn sc.
Bi 6: Chn cu tr li sai. nh sng n sc l nh sng:
A: Co tan so khac nhau trong cac moi trng truyen khac nhau
B: Khng b tn sc khi qua lng knh.
C: B khc x khi i qua lng knh.
D: C vn tc thay i khi truyn t mi trng ny sang mi trng khc.
Bi 7: Mt sng nh sng n sc c c trng nht l:
A: Mu sc
C: Tn s
B: Vn tc truyn.
D: Chit sut lng knh vi nh sng .
Bi 8: Chon cau ng trong cac cau sau :
A: Song anh sang co phng dao ong doc theo phng truc truyen anh sang
B: ng vi moi anh sang n sac, song anh sang co chu ky nhat nh
C: Van toc anh sang trong moi trng cang ln neu chiet suat cua moi trng o ln.
D: ng vi moi anh sang n sac, bc song khong phu thuoc vao chiet suat cua moi trng anh sang truyen qua.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 133
Trang: 134
Trang: 135
d2
0
S2
D
ax
D
1) V tr van sang: Tai A co van sang, tc la hai song anh sang do 2 nguon S1, S2 gi en A cung pha vi nhau va tang
cng lan nhau.
ax
= kl
*) ieu kien nay se thoa man neu hieu quang lo bang mot so nguyen lan bc song l. d =
D
D
*) V tr vn sng l: x = k l vi k Z (k = 0: Vn sng trung tm; k = 1: Vn sng bc 1; k = 2: Vn sng bc 2)
a
ax
l
= (2k + 1)
2) V tr van toi: o la cho ma hieu quang lo bang mot so nguyen le lan na bc song. d =
D
2
1D
v tr vn ti l: x = k + l (vi k Z)
2 a
Ch : Trong hin tng giao thoa nh sng nu ta tng cng chm sng th sng ca vn sng s tng cn vn
ti vn l ti (khng sng ln) .
Trang: 136
GV: Bi Gia Ni
3) Khoang van i: Khoang cach gia hai van sang (hoac hai van toi) lien tiep:
D
D
Dl
D
a.i
i = x k + i - x k = (k + 1) l - k l =
i= ll=
a
a
a
a
D
*) Ch : Nu th nghim c tin hnh trong mi trng trong sut c chit sut n th bc sng v khong vn
D i
n = in = n =
gim n ln:
n
a
n
4) ngha ca th nghim I-ng: L c s thc nghim quan trng khng nh nh sng c bn cht sng v l
mt trong nhng phng php thc nghim hiu qu o bc sng nh sng.
5) Khong cch 2 v tr vn m, n bt k: Dx = xm xn (m, n cng bn xm, xn cng du; m, n khc bn xm, xn tri du)
II. B rng giao thoa trng tm s vn sng, s vn ti, s khong vn (p dng cho mc III):
1) Xc nh s vn sng, vn ti trong vng giao thoa (trng giao thoa) c b rng L (i xng qua vn trung tm)
L
t n = v n ch ly phn nguyn V d: n = 6,3 ly gi tr 6.
i
*) Nu n l s chn th: Vn ngoi cng l vn sng, s vn sng l n + 1, s vn ti l n.
*) Nu n l s l th: Vn ngoi cng l vn ti, s vn ti l n + 1, s vn sng l n.
2 ) Xc nh s vn sng, vn ti gia hai im M, N c to x1, x2 bt k (gi s x1 < x2)
Vn sng: x1 < k.i < x2 ; Vn ti: x1 < (k + 0,5).i < x2
(S gi tr k Z l s vn sng (vn ti) cn tm)
Lu : M v N cng pha vi vn trung tm th x1, x2 cng du. M v N khc pha vi vn trung tm th x1, x2 khc du.
3) Xc nh khong vn i trong khong c b rng L. Bit trong khong L c n vn sng.
L
*) Nu 2 u l hai vn sng th: i =
n -1
*) Nu 2 u l hai vn ti th: i = L/n
L
*) Nu mt u l vn sng cn mt u l vn ti th: i =
n - 0, 5
4) S vn nhiu nht quan st c trn giao thoa trng L: Gi a l khong cch 2 khe, l l bc sng, k Z.
a
a
*) S vn sng nhiu nht quan st c l s gi tr k Z tha: - k
a
a
*) S vn ti nhiu nht quan st c l s gi tr k Z tha: - 0,5 k - 0,5
S1
O
S1
S2
(Hnh 1)
S
y
d
Trang: 137
S2
D
(Hnh 2)
GV: Bi Gia Ni
b
c
D
a
.l1 = k 2 .
D
a
.l2 k11 = k 2 2
k1
k2
2
1
b
c
b.n
c.n
k1 = b.n
Khi
k 2 = c.n
x1 = k1 .
D
a
.l1 = b.n.
D
a
.l1
*) s vn sng trng nhau ca 2 bc x trn ton b trng giao thoa L l s gi tr nguyn ca n tha mn:
-
L
2
b.n
D
a
L
2
*) s vn sng trng nhau ca 2 bc x trn on M,N (xM , xN) l s gi tr nguyn ca n tha mn:
xM b.n
D
a
Trang: 138
GV: Bi Gia Ni
d) Tm s v tr vn ti ca 2 bc x trng nhau trn ton b trng giao thoa L v trn on M,N (xM < xN).
D
D
V tr van ti trung nhau: xti 1 = xti 2 ( 2k1 +1) . .l1 = ( 2k 2 +1) . .l2
2a
2a
( 2k1 +1) 1 = ( 2k 2 +1) 2
( 2k +1) =
( 2k 2 +1)
1
Vi
b
c
b
c
( )
c. ( 2n +1)
b. 2n +1
2k1 + 1 = b. ( 2n + 1)
Khi
2k 2 + 1 = c. ( 2n + 1)
D
2a
.l1
*) s vn ti trng nhau ca 2 bc x trn ton b trng giao thoa L l s gi tr nguyn ca n tha mn:
-
L
2
b. ( 2n + 1)
D
2a
L
2
b b. ( 2n +1)
2k11 = 2k 2 +1 2
= 2= =
1 c c. ( 2n +1)
2k 2 +1
Vi
b
c
2k1 = b. ( 2n + 1)
Khi
2k 2 + 1 = c. ( 2n + 1)
ta v tr trng l x = xsng 1 = b. 2n +1 .
D
2a
.l1
Trang: 139
GV: Bi Gia Ni
2. Giao thoa nh sng trng: Kt qu thu c van trung tam c mau trang, cac van sang hai ben van trung tam co
mau nh mau cau vong vi van tm trong (gan van trung tam hn), van o ngoai cng.
a) Xac nh chieu rong quang pho bac n hay khong cch gia vn tm bc n n vn bc n l Di:
D
Di = n.( i - itm ) = n. .( l ltm )
a
D
a.x
b) Xac nh so van sang tai v tr x:
x = k. .l l =
(1 ) (k Z)
a
k.D
a.x
ta biet vi anh sang trang th: 0,38mm l 0,76mm 0,38mm l =
0,76mm
k.D
vi k Z s gi tr ca k la so van sang tai x, the k tm c vao (1) ta tm c cac bc xa tng ng.
a.x
1D
a.x
( k + 0, 5) .D
0,76mm
Bi 41: Hin tng giao thoa nh sng ch quan st c khi hai ngun nh sng l hai ngun:
A: n sc
B: Cng mu sc
C: Kt hp
D: Cng cng sng
Bi 42: Chn cu sai:
A: Giao thoa l hin tng c trng ca sng.
B: Ni no c sng th ni y c giao thoa.
C: Ni no c giao thoa th ni y c sng.
D: Hai sng c cng tn s v lch pha khng thay i theo thi gian gi l sng kt hp.
Bi 43: Hin tng giao thoa chng t rng:
A: nh sng c bn cht sng.
C: nh sng l sng ngang.
B: nh sng l sng in t.
D: nh sng c th b tn sc.
Bi 44: Trong cac trng hp c neu di day, trng hp nao co lien quan en hien tng giao thoa anh sang?
A: Mau sac sac s tren bong bong xa phong.
B: Mau sac cua anh sang trang sau khi chieu qua lang knh.
C: Vet sang tren tng khi chieu anh sang t en pin.
D: Bong en tren t giay khi dung mot chiec thc nha chan chum tia sang chieu ti.
Bi 45: Th nghiem giao thoa anh sang, neu dung anh sang trang th :
A: Khong co hien tng giao thoa.
B: Co hien tng giao thoa anh cung vi cac van sang mau trang.
C: Co hien tng giao thoa anh sang vi mot van sang gia la mau trang, cac van sang hai ben van trung tam
co mau cau vong vi mau o trong (gan van trung tam), tm ngoai.
D: Co hien tng giao thoa anh sang vi mot van sang gia la mau trang, cac van sang hai ben van trung tam
co mau cau vong vi tm trong (gan van trung tam), o ngoai
Bi 46: Trong th nghiem giao thoa anh sang vi 2 khe Young, neu di nguon S mot oan nho theo phng song song
vi man cha hai khe th :
A: He van giao thoa tnh tien ngc chieu di cua S va khoang van khong thay oi.
B: Khoang van se giam.
C: He van giao thoa tnh tien ngc chieu di cua S va khoang van thay oi.
D: He van giao thoa gi nguyen khong co g thay oi.
Bi 47: Thc hien giao thoa bi anh sang trang, tren man quan sat c hnh anh nh the nao?
A: Van trung tam la van sang trang, hai ben co nhng dai mau nh cau vong.
B: Mot dai mau bien thien lien tuc t o en tm.
C: Cac vach mau khac nhau rieng biet hien tren mot nen toi.
D: Khong co cac van mau tren man.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 140
Trang: 141
Trang: 142
Trang: 143
Trang: 144
Trang: 145
Trang: 146
GV: Bi Gia Ni
Quang ph vch
pht x
Quang ph vch
hp th
nh ngha
Ngun pht
c im
ng dng
L di mu bin
thin lin tc.
(khng nht thit
phi t n
tm!)
Do cc vt c
nung nng trng
thi rn, lng hoc
kh c t khi ln
pht ra.
Xc nh nhit cc
vt, c bit nhng vt
khng th tip cn
nh mt tri, ngi sao
xa, l nung...
Gm cc vch
mu ring l b
ngn cch bi cc
vch ti xen k.
Do cc cht kh
hay hi c p sut
thp v b kch
thch (bi nhit
cao hay in
trng mnh)
pht ra.
Quang ph vch
hp th ca mt
nguyn t l
nhng vch ti
nm trn nn ca
quang ph lin tc.
Do cc cht kh
hay hi c p sut
thp v b kch
thch (bi nhit
cao hay in
trng mnh) v
c t ct ngang
ng i ca
quang ph lin tc.
C bn cht l cc
bc x in t c
bc sng ln hn
bc sng nh
sng v nh
hn bc sng ca
sng v tuyn.
(1mm l 0,76m)
Tia t ngoi
(Tia cc tm)
C bn cht l cc
bc x in t c
bc sng nh
hn bc sng ca
nh sng tm.
(0,38m l 10-9 m)
Tia Rn-ghen
(Tia X hay cn gi
l Bc x hm)
C bn cht l cc
bc x in t c
bc sng nh
hn bc sng ca
tia t ngoi.
(10-8 m l 10-11m)
Tia gamma
(Tia g)
C bn cht l cc
bc x in t c
bc sng cc
ngn, ngn hn
bc sng ca tia
X. (l 10-11 m)
- Mi vt c nhit
> -2730C u
pht ra tia hng
ngoi.
- Cc vt nung
nng l ngun pht
hng ngoi thng
dng.
- n hi thy
ngn. Mt tri
- Vt nng trn
20000C bt u
pht tia t ngoi
- H quang in,
hoc vt nng sng
trn 30000 l
ngun t ngoi
ph bin.
- ng rn-ghen
- My pht tia X
- Tia X cng c
bc sng nh, tn
s v nng lng
ln, m xuyn
tt. Tia X mm th
ngc li
Trong cc phn
ng ht nhn, cc
cht phng x.
Trang: 147
Nhn bit s c mt
ca nguyn t trong
hp cht cho d thnh
phn ca nguyn t rt
t (nhanh, nhy hn
phng php ha
hc).
Nhn bit s c mt
ca nguyn t trong
hp cht, khi cht
cho d thnh phn ca
nguyn t rt t hoc
khi cht khng th
tip cn nh mt tri,
ngi sao xa
- Dng sy kh, si...
- Nhn m, quay
phim, chp nh m,
qua sng m, tn la
tm nhit
- Dng cc thit b
iu khin, bo ng.
- Kh trng nc,
thc phm, dng c y
t, dit nm mc
- Cha bnh ci
xng.
- Tm vt nt trn b
mt nhn.
- Dng ph v cu
trc ht nhn.
- Cha ung th su.
GV: Bi Gia Ni
THANG SNG IN T.
v tuyn
l 10-3m
Hng ngoi
10-3m l 0,76.10-6m
Kh kin
T ngoi
Tia rnghen
Tia gamma
0,76.10-6m l 0,38.10-6m
0,38.10-6 l 10-9 m
10-8 m l 10-11 m
l 10-11 m
Ch : Cc bc x ni trn u c chung bn cht l sng in t v c lng tnh sng ht nhng v c bc sng di ngn
khc nhau nn tnh cht v tc dng rt khc nhau, nu bc x c bc sng cng di tn s nh th nng lng photon cng nh v
tnh cht sng nh giao thoa, phn x, khc x, nhiu x th hin cng r. Nu bc x c bc sng cng ngn tn s ln th nng
lng photon cng ln v tnh cht ht nh, quang in, ion ha, quang ha, m xuyn th hin cng r.
-) Mt tri l ngun pht ra quang ph lin tc nhng quang ph ca mt tri m ta thu c trn mt t li l quang ph vch hp
th ca kh quyn mt tri.
-) Nng lng mt tri ta ra chim khong 50% l bc x hng ngoi, khong 9% l bc x cc bc x t ngoi cn li l % ca bc
x kh kin v cc bc x khc.
Bi 131: Hien tng quang hoc nao sau ay s dung trong may phan tch quang pho?
A: Hien tng khuc xa anh sang.
C: Hien tng phan xa anh sang.
B: Hien tng giao thoa anh sang.
D: Hien tng tan sac anh sang.
Bi 132: c im ca quang ph lin tc l:
A: Ph thuc vo thnh phn cu to ca ngun sng.
C. Khng ph thuc vo thnh phn cu to ca ngun sng.
B: Khng ph thuc vo nhit ca ngun sng.
D. C nhiu vch sng ti xen k nhau.
Bi 133: iu no sau y l sai khi ni v quang ph lin tc?
A: Quang ph lin tc khng ph thuc vo thnh phn cu to ca ngun sng.
B: Quang ph lin tc ph thuc vo nhit ca ngun sng.
C: Quang ph lin tc l nhng vch mu ring bit hin trn mt nn ti.
D: Quang ph lin tc do cc vt rn, lng hoc kh c khi lng ring ln khi b nung nng pht ra.
Bi 134: Ch ra phat bieu sai trong cac phat bieu sau:
A: Quang pho lien tuc la mot dai sang co mau bien oi lien tuc.
B: Quang pho lien tuc phat ra t cac vat b nung nong.
C: Quang pho lien tuc khong phu thuoc vao thanh phan cau tao cua nguon sang, ma ch phu thuoc vao nhiet o
cua nguon sang.
D: Vung sang manh trong quang pho lien tuc dch ve pha bc song dai khi nhiet o cua nguon sang tang len.
Bi 135: Pht biu no sau y l sai khi ni v quang ph vch pht x?
A: Quang ph vch pht x bao gm mt h thng nhng vch mu ring r nm trn mt nn ti.
B: Quang ph vch pht x bao gm mt h thng nhng dy mu bin thin lin tc nm trn mt nn ti.
C: Mi nguyn t ho hc trng thi kh hay hi nng sng di p sut cho mt quang ph vch ring, c trng
cho nguyn t .
D: Quang ph vch pht x ca cc nguyn t khc nhau th rt khc nhau v s lng cc vch quang ph, v tr cc
vch v sng t i ca cc vch .
Bi 136: Pht biu no sau y l ng khi ni v quang ph vch hp th?
A: Quang ph ca Mt Tri m ta thu c trn Tri t l quang ph vch hp th.
B: Quang ph vch hp th c th do cc vt rn nhit cao pht sng pht ra.
C: Quang ph vch hp th c th do cc cht lng nhit thp pht sng pht ra.
D: C A, B, C u ng.
Bi 137: Pht biu no sau y l ng khi ni v iu kin thu c quang ph vch hp th?
A: Nhit ca m kh bay hi hp th phi cao hn nhit ca ngun sng pht ra quang ph lin tc.
B: Nhit ca m kh bay hi hp th phi thp hn nhit ca ngun sng pht ra quang ph lin tc.
C: Nhit ca m kh bay hi hp th phi bng nhit ca ngun sng pht ra quang ph lin tc.
D: Mt iu kin khc.
Bi 138: Pht biu no sau y l ng khi ni v php phn tch bng quang ph.
A: Php phn tch quang ph l phn tch nh sng trng.
B: Php phn tch quang ph l php phn tch thnh phn cu to ca cc cht da vo vic nghin cu quang ph
ca chng.
C: Php phn tch quang ph l nguyn tc dng xc nh nhit ca cc cht.
D: C A, B, C u ng.
Bi 139: May quang pho la dung cu dung e :
A: o bc song cac vach quang pho.
B: Tien hanh cac phep phan tch quang pho.
C: Quan sat va chup quang pho cua cac vat.
D: Phan tch mot chum anh sang phc tap thanh nhng thanh phan n sac.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 148
Trang: 149
Trang: 150
Trang: 151
Trang: 152
Trang: 153
GV: Bi Gia Ni
hc
l
e : Lng t anh sang hay nang lng 1 photon (jun).
f : tan so cua bc xa (Hz).
l : bc song cua bc xa trong chn khng (m).
c = 3.108 m/s: van toc anh sang trong chan khong.
h = 6.625.10-34 (J.s): hang so Max Planck; 1eV = 1,6.10-19J ; 1MeV = 106eV = 1,6.10-13J
h.c
l
l0 =
P = nle nl =
At
P
I bh
e
Trang: 154
H=
H=
e.U h =
nl
1
2
GV: Bi Gia Ni
I bh .e I bh .h. f
I .h.c
=
= bh
P. e
P. e
P.l. e
mv 20 max
Cc lu :
*) Trong hin tng quang in khi ta tng cng chm sng ti m khng lm thay i bc sng ti th s lng
photon ti s tng nn s lng electron quang in c gii phng s tng tc l cng dng quang in s tng
nhng nng lng photon, vn tc cc i ca electron, in th v hiu in th hm s khng thay i.
*) Gi tr i s ca Uh < 0. Trong mt s bi ton hay biu thc ngi ta ly Uh > 0 th c hiu l ln.
*) Hin tng quang in xy ra khi c chiu ng thi nhiu bc x th khi tnh cc i lng: Vn tc ban u cc
i v0max, hiu in th hm Uh in th cc i Vmax, u c tnh ng vi bc x c lmin (hoc fmax)
*) i vi mt hp kim th gii hn quang in 0 ca hp kim l gii hn quang in ca kim loi thnh phn c 0 ln
nht.(VD: Hp kim ca ng- bc-km c gii hn quang in 0 = 0,35mm)
8. Bc xa co bc song ngan nhat v tn s ln nht ma nguyen t co the phat ra la min v f max th nang lng can thiet
e ion hoa nguyen t o la: = hf max =
hc
min
W giam neu U AK 0
r
10. Lc Lorenx tc dng ln 1 in tch q c khi lng mq chuyn ng trong t trng u B l:
r
r
r
florenxo = q .B.v.sin a Trong a l gc to bi v v B . Chuyn ng ca q trong B l chuyn ng trn xoy u
vq2
mq .vq
R=
.
R
q .B.sin a
r r
m .v
Thng ta xt e chuyn ng trong t trng vi B ^ v khi sina = 1 v R = e e ; florenxo = e .B.v .
e .B.
Cht
Canxi
Natri
Kali
Xesi
lo(mm)
0,75
0,50
0,55
0,66
Trang: 155
Trang: 156
Trang: 157
Trang: 158
A: hf = A +
mv 0 max
B. hf = A -
mv 0 max
C. hf = A +
mv
D. hf = A -
mv
2
2
2
2
Bi 259: Khi chiu ln lt hai bc x c tn s l f1, f2 (vi f1 < f2) vo mt qu cu kim loi t c lp th u xy ra
hin tng quang in vi in th cc i ca qu cu ln lt l V1, V2. Nu chiu ng thi hai bc x trn vo qu cu
ny th in th cc i ca n l:
A: (V1 + V2).
B: V1 V2.
C: V2.
D: V1.
Bi 260: Mt hp kim gm c 3 kim loi, cc kim loi c gii hn quang in ln lt l 01, 02, 03 vi 01 > 02 > 03.
Hi gii hn quang in ca hp kim tha biu thc no?
A: 01
B: 03
C: 02
D: (01 + 02 + 03):3
Bi 261: Kim loi dng lm m cc c gii hn quang in lo = 0,3mm. Tm cng thot ca kim loi :
A: 0,6625.10-19 (J)
B: 6,625.10-49 (J)
C: 6,625.10-19 (J)
D: 0,6625.10-49 (J)
Bi 262: Trong th nghiem vi te bao quang ien, khi chieu vao catot chum anh sang n sac co bc song 3.10-7m, th
hieu ien the ham a c co o ln la 1,2V. Suy ra cong thoat cua kim loai lam catot cua te bao la:
A: 8,545.10-19 J
B: 4,705.10-19 J
C: 2,3525.10-19J
D: 9,41.10-19J
Bi 263: Photon co bc song trong chan khong la 0,5mm th se co nang lng la :
A: 2,5.1024 J
B: 3,975.10-19 J
C: 3,975.10-25 J
D: 4,42.10-26 J
Bi 264: Cong thoat cua electron khoi mot kim loai la A = 3,3.10-19J. Gii han quang ien cua kim loai nay la bao nhau?
A: 0,6 mm
B: 6 mm
C: 60 mm
D: 600 mm
Bi 265: Lan lt chieu vao mot tam kim loai co cong thoat la 2eV cac anh sang n sac co bc song l1 = 0,5mm va l2
= 0,55mm. Anh sang n sac nao co the lam cac electron trong kim loai bt ra ngoai?
A: l2
B: l1
C: Ca l1 va l2
D: Khong co anh sang nao ke tren co the lam cac electron bt ra ngoai.
Bi 266: Cong thoat cua kim loai Cs la 1,88eV. Bc song dai nht cua anh sang co the bt ien t ra khoi be mat kim
loai Cs la:
A: 1,057.10-25m
B: 2,114.10-25m
C: 3,008.10-19m
D: 6,6.10-7 m
Bi 267: Chiu mt bc x c bc sng l = 0,18mm vo bn m cc ca mt t bo quang in. Bit gii hn quang
in ca mt kim loi l 0,36mm. Tnh cng thot electron. Cho h = 6,625.10-34J.s; c = 3.108m/s:
A: 5,52.10-19 (J)
B. 55,2.10-19 (J)
C. 0,552.10-19 (J)
D. 552.10-19 (J)
Bi 268: Bc xa co bc song ngan nhat ma nguyen t hidro co the phat ra la tia t ngoai co bc song 0,0913mm. Hay
tnh nang lng can thiet e ion hoa nguyen t hidro :
A: 2,8.10-20 J
B: 13,6.10-19 J
C: 6,625.10-34 J
D: 2,18.10-18 J
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 159
Trang: 160
V1
=4
V2
B.
V1
1
=
V2
2
C.
V1
=2
V2
D.
V1
1
=
V2
4
Trang: 161
1
2
m e v e2 = e.U AK
Dong
electron
h.c
oi am cc
+
e.U AK
Catot
Anot
Tia Rnghen
Bi 302: Tia Rnghen phat ra t ong Rnghen co bc song ngan nhat la 8.10-11m. Hieu ien the UAK cua ong la:
A: 15527V.
B: 1553V.
C: 155273V.
D: 155V.
Bi 303: Tan so ln nhat trong chum tia Rnghen do ong phat ra la 5.1018Hz. Cho hang so Plang h = 6,6.10-34Js. ong
nang E cua electron khi en oi am cc cua ong Rnghen la:
A: 3,3.10-15 J
B: 3,3.10-16J
C: 3,3.10-17 J
D: 3,3.10-14 J
Bi 304: Hieu ien the gia anot va catot cua mot ong Rnghen la. U = 18200V. Bo qua ong nang cua electron khi bt
khoi catot. Tnh bc song ngan nhat cua tia X do ong phat ra. Cho e = - 1,6.10-19C; h = 6,625.10-34 J.S; c = 3.108m/s.
A: 68pm
B: 6,8 pm.
C: 34pm.
D: 3,4pm.
-11
Bi 305: Mot ong Rnghen phat chum tia Rnghen co bc song ngan nhat la 5.10 m. ong nang cc ai cua electron
khi ap vao oi catot va hieu ien the gia hai cc cua ong bng:
A: W = 40,75.10-16J ; U = 24,8.103 V
C: W = 39,75.10-16J ; U = 26,8.103 V
B: W = 36,75.10-16J ; U = 25,8.103 V
D: W = 39,75.10-16J ; U = 24,8.103 V
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 162
hc
.
e(n - 1)Dl
B.
hc( n - 1)
.
enDl
C.
hc
.
enDl
D.
hc( n - 1)
.
eD l
Bi 319: Mt ng Cu-lt-gi pht ra tia X c bc sng ngn nht l 1,875.10-10 m, tng cng ca tia X, ngha l
gim bc sng ca n, ta cho hiu in th gia hai cc ca ng tng thm DU = 3,3kV. Bc sng ngn nht ca tia X
do ng pht ra khi l:
A: 1,625.10-10 m.
B. 2,25.10-10 m.
C. 6,25.10-10 m
D. 1,25.10-10 m.
Trang: 163
GV: Bi Gia Ni
S pht quang
Tm tt l thuyt:
1) Quang pht quang l: Hin tng mt s cht c kh nng hp th nh sng c bc sng ny (lkt bc sng kch thch)
ri pht ra nh sng c bc sng khc thuc vng kh kin (lpht bc sng pht ra) c gi l s pht quang.
VD: Cht bt bn trong n ng; lp sn cc tiu n ng; o ca cng an hay cng nhn v sinh ng s dng
khi tri ti; dung dch fluorexin khi b chiu tia t ngoi; cng tc in,
cc vng chng tht trn tin giy.l hin tng quang pht quang.
2) C mt s cht khi hp th nng lng di mt dng no v pht
ra cc bc x in t trong min nh sng nhn thy. Cc hin tng
c gi chung l s pht quang.
VD: Ha pht quang (om m, nm sng, san h sng...), in pht
quang (n LEP), Catot pht quang (mn hnh my tnh, tivi...)
Dung dch
flurexin
S ln quang
- Lan quang la hien tng ma anh sang phat quang con
- Huynh quang la hien tng ma anh sang phat quang tat keo dai t vai phn giay, en hang gi (tuy theo chat)
ngay khi ngng anh sang kch thch. No thng xay ra sau khi tat anh sang kch thch. No thng xay ra vi cac
vi chat long va chat kh.
cht ran.
- Thi gian pht quang nh hn 10-8s.
- Thi gian pht quang ln hn 10-6s
- Cc loi sn bin bo giao thng c thi gian sng ko
di vi phn mi giy nn l nhng cht ln quang
5) Giai thch ac iem cua s phat quang bang thuyet lng t anh sang
Khi phan t fluorexein, hap thu mot photon tia t ngoai co nang lng hf th no chuyen sang trang thai kch thch.
Thi gian cua trang thai kch thch rat ngan va trong thi gian nay no va cham vi cac phan t xung quanh, mat bt nang
lng nhan c. V the, khi tr ve trang thai ban au, no bc xa photon co nang lng hfpht nho hn:
hc
hc
h.fkch thch > h.fpht hay
>
suy ra lpht > lkch thch . Nh vay, phat quang la hien tng trong o xay ra s hap
l kt l pht
thu nh sng, nng lng photon b hp th l: De =
hc
l kt
hc
l pht
= h.fkt - hfpht
Ch : Trong hin tng quang pht quang, nh sng pht quang c bc sng ln hn bc sng ca nh sng kch
thch (lpht > lkch thch) nn tia hng ngoi khng th gy ra hin tng pht quang (tia hng ngoi ch c th kch thch
cht pht quang pht ra nhng bc x ta khng th nhn thy nn khng coi l hin tng pht quang).
6) Hiu sut pht quang H: Hiu sut pht quang c tnh bng t l gia cng sut chm sng pht quang v cng sut
hc
N
.
P
N
.l
pht quang l pht quang
pht quang
pht quang
kch thch
chm sng kch thch. H =
.100% =
.100% =
.100%
hc
P
N
.l
N
.
kch thch
k
ch
thch
pht
quang
kch thch l kch thch
Trong Npht quang v Nkch thch l s photon pht quang v s photon kch thch trong 1s.
P
P
l
P
P
l
N pht quang =
pht quang
hc
lpht quang
pht quang
hc
pht quang
; N kch thch =
hc
lkch thch
kch thch
Trang: 164
kch thch
hc
D: Con om m
kch thch
Trang: 165
NGUYN T HIR.
1. Quang pho Hiro:
*) Tan so bc xa hap thu hay phat xa: f =
c
l
Em - En
h
E 0 1
1
2 - 2
h m
n
*) Bn knh qu o dng mc n:
rn = n2.r0
(r0 = 5,3.10-11m l bn knh Bo)
*) S bc x ti a m nguyn t Hidro c th pht ra khi t mc nng lng En chuyn v cc mc nng lng
n(n - 1)
thp hn l: N =
.
2
*) En =
- 13,6(eV)
Mc nang lng trang thai n (vi n = 1,2,3, ) va 1eV = 1,6.10-19 (J).
n2
+) Nng lng Ion ho nguyn t Hidro (DE) l nng lng cn thit a e t E1 = -13,6eV ln E = 0eV
DE = E - E1 = 13,6eV
+) Bc x c bc sng ngn nht m nguyn t Hidro c th pht ra l lmin vi
hc
= E - E1
min
+) Khi b kch thch nguyn t H chuyn t nng lng c bn E1 ln mc En. Sau bc x c bc sng ngn
hc
hc
nht lmin , di nht lmax m nguyn t c th pht ra l:
= En - E1 v
= En - En-1
min
max
+) Bc x c bc sng ngn nht lmin , di nht lmax thuc dy Laiman:
hc
hc
= E - E1 ;
= E2 - E1
L min
L max
hc
B min
hc
= E - E2 ;
= E - E3 ;
P min
*) Mi lin h gia cc bc sng v tn s ca cc vch quang ph ca nguyn t hir:
1
1
1
=
+
v f13 = f12 + f23
l13 l12 l23
hc
B max
hc
P max
= E3 - E2
= E4 - E3
Hd
E6
Hg
E5
Hb
E4
Ha
E3
E2
lam chm tm
t ngoi
(dy Ban-me gm: vng kh kin v vng t ngoi)
E1
M
L
K
Trang: 166
Trang: 167
Trang: 168
Trang: 169
GV: Bi Gia Ni
-13,6eV
Bi 380: Cc mc nng lng ca nguyn t Hidro c tnh gn ng theo cng thc: En =
. C mt khi kh
n2
hidro ang trng thi c bn trong iu kin p sut thp th c chiu ti mt chm cc photon c mc nng lng
khc nhau. Hi trong cc photon c nng lng sau y photon no khng b khi kh hp th?
A: 10,2eV
B: 12,75eV
C: 12,09eV
D: 11,12eV
Bi 381: Mt m hi hir ang p sut thp th c kch thch bng cch chiu vo m hi mt chm bc x
n sc c bc sng l = 0,101mm. Bit ton b m hi sau khi c kch thch ch pht ra c 3 loi bc x: l1, l2 =
0,121mm v l3 (l1 < l2 < l3). Xc nh l3
A: 0,456mm
B. 0,656 mm
C. 0,055mm
D. 0,611mm
Bi 382: Kch thch cho cc nguyn t H chuyn t trng thi c bn ln trng thi kch thch sao cho bn knh qu o
tng 9 ln. Trong quang ph pht x ca nguyn t hidro sau , t s gia bc sng di nht v bc sng ngn nht l:
A: 32/5.
B. 32/27.
C. 36/5
D. 9/8.
Bi 383: Trong nguyn t hydro cc mc nng lng c m t theo cng thc E = -A/n2, trong A l hng s dng.
Khi nguyn t ang trng thi c bn th b kch thch bi in trng mnh v lm cho nguyn t c th pht ra ti a
15 bc x. Hi trong cc bc x m nguyn t hidro c th pht ra trong trng hp ny th t s v bc sng gia bc
x di nht v ngn nht l bao nhiu?
A: 79,5
B. 900/11
C. 1,29
D. 6
13, 6
Bi 384: Nng lng ca nguyn t Hydro cho bi biu thc En = - 2 (eV ) (n = 1,2,3,...). Chiu vo m kh hydro
n
trng thi c bn bc x in t c tn s f, sau m kh pht ra 6 bc x c bc sng khc nhau. Tn s f l:
A: 1,92.10-34Hz.
B. 3,08.109MHz.
C. 3,08.10-15Hz.
D. 1,92.1028MHz.
Bi 385: Cc mc nng lng ca cc trng thi dng ca nguyn t hidro c xc nh bng biu thc
13, 6
E n = - 2 eV (n = 1,2,3). Nu nguyn t hidro hp th mt photon c nng lng 2,55eV th bc sng nh nht
n
ca bc x m nguyn t hidro c th pht ra l:
A: 9,74.10-8m
B. 1,46.10-8m
C. 1,22.10-8m
D. 4,87.10-8m.
S LC V LASER
*) S lc v laze: Hot ng da trn nguyn tc khuch i nh sng nh
vo hin tng pht x cm ng. S khuch i cng c nhn ln, nu ta lm
cho cc phtn kt hp i li nhiu ln trong mi trng, bng cch b tr hai
gng song song hai u, trong c mt gng l na trong sut, hnh
thnh hp cng hng, to ra chm phtn rt mnh cng pha. Sau khi phn x
mt s ln ln hai gng, phn ln phtn s i qua gng na trong sut v
to thnh tia laze. l nguyn tc cu to v hot ng ca my pht tia laze
S khuch i chm sng
*) Mt s c im ca tia laze
Tia laze l nh sng kt hp; Tia laze rt n sc; Chm tia laze rt song song;
Chm tia laze c nng lng c th nh nhng do thi gian mi sung v din tch tp trung rt nh nn mt cng sut
(hay cng I) rt ln I = P/S.
*) ng dng ca laze: Trong Y hc li dng kh nng tp trung nng lng ca chm tia laze vo mt vng rt nh,
ngi ta dng tia laze nh mt con dao m trong cc phu thut,
Trong thng tin lin lc, v tuyn; Trong cng nghip dng trong cc vic nh khoan, ct, ti chnh xc trn nhiu cht
liu nh kim loi, compozit,
*) di xung laze DS: L qung ng m tia laze truyn i trong thi gian (Dt) 1 xung DS = c.Dt (c = 3.108m/s).
*) Dng Laze c cng sut P(W) lm nng chy cht rn (hoc bay hi cht lng) cha lng vt cht m(kg) t nhit
T0. Gi TC l im nhit bt u nng chy vi cht rn hoc im nhit si vi cht lng, c l nhit dung ring, L l
nhit nng chy ca cht rn hay nhit ho hi ca cht lng, t(s) l thi gian cn thit. Khi ta c:
Q = P.t = m.c.(TC T0) + m.L = m.(c.(TC T0) + L), m = V.D (D l khi lng ring, V l th tch)
Bi 386: Tia laze khng c c im no di y?
A: n sc cao
B: Cng sut ln
C: Cng ln
D: nh hng cao
Bi 387: Tia laze rubi c s bin i dng nng lng no di y thnh quang nng?
A: in nng
B: Quang nng
C: Nhit nng
D: C nng
Bi 388: Hiu sut ca mt laze.
A: Nh hn 1
B: Bng 1
C: Ln hn 1
D: Rt ln so vi 1
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 170
Trang: 171
GV: Bi Gia Ni
E = m0c2 + W . Trong W =
- 1 m 0 c 2 .
2
1- v
c
VD: Ht electron c khi lng ngh m0e @ 9,1.10-31kg, trong ng Rn-ghen, ngay trc khi va vo catt electron c
hc
1
vn tc v rt ln bi vy ng nng ca e khi l: W =
- 1 m 0 c 2 = h.f max =
= e.UAK
2
l min
1- v
c2
*) Mt vt c khi m0 trng thi ngh, khi chuyn ng vi vn tc v, khi lng vt s tng ln thnh m vi:
m=
m0
v2
1- 2
c
h
m = 2 ; p = m.c = =
c
c
c
*) Mt ht c khi lng ngh m0 chuyn ng vi vn tc v th s c:
m0 .v
p.c
ng lng l p = m.v =
; Vn tc v =
2
v2
( m0c ) + p2
1-
c2
2
1
2
ng nng chuyn ng W = E - m0c =
- 1 m 0 c 2 = c p 2 + ( m 0 c ) - m 0 c 2 .
2
1- v
Trang: 172
23
B. v = 0,25c.
C. v =
c.
2
Bi 415: Mt ht c ng nng bng nng lng ngh. Vn tc ca n l:
A:
D. v =
2
2
c.
c 3
B. 0,6c
C. 0,8c
D. 0,5c
2
Bi 416: Mt vt c nng lng ngh l E. Khi vt ny chuyn ng vi tc bng na tc nh sng trong chn
khng th nng lng ton phn ca vt bng:
A: 1,25E
B. 1,5E
C. 1,125E
D. 2E/ 3 .
Bi 417: Theo thuyt tng i, mt lectron c ng nng bng mt na nng lng ngh ca n th lectron ny
chuyn ng vi tc bng:
A: 2,41.108 m/s.
B. 2,24.108 m/s.
C. 1,67.108 m/s.
D. 2,75.108 m/s.
-27
Bi 418: Ht nhn c khi lng m = 5,0675.10 kg khi ang chuyn ng vi ng nng 4,78MeV th c ng lng l:
A: 3,875.10-20kg.m/s
B. 7,75.10-20kg.m/s.
C. 2,4.10-20kg.m/s.
D. 8,8.10-20kg.m/s.
8
Bi 419: Mt ht ang chuyn ng vi tc v = 0,8c ( c = 3.10 m/s) th c ng nng tng i tnh l 1,2.1017J. Khi
lng ngh ca ht l:
A: 2,37kg
B. 3,20kg
C. 2,67kg
D. 2,00kg.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 173
PHN NG HT NHN
I) Phn ng ht nhn:
Phn ng ht nhn l qu trnh bin i ca cc ht nhn, phn ng ht nhn chia thnh hai loi:
- Phn ng ht nhn t pht (phng x): Qu trnh t phn r ca mt ht nhn khng bn vng thnh cc ht nhn
khc: A C + D. (Trong : A: ht nhn m; C: ht nhn con; D: tia phng x (a, b, g))
- Phn ng ht nhn kch thch: Qu trnh cc ht nhn tng tc vi nhau thnh cc ht nhn khc.
A + BC + D
II) ht khi - nng lng lin kt - nng lng phn ng ht nhn:
1. ht khi, nng lng lin kt ht nhn AZ X :
* Xt ht nhn AZ X c to thnh bi Z proton v N notron: Z.11 p + N. 01 n AZ X
Gi m0 l tng khi lng cc nucln: m0 = Z.mp + N.mn = Z.mp + (A - Z).mn v m l khi lng ht nhn X
(Vi mi ht nhn tng khi lng cc nucleon lun ln hn khi lng ht nhn to thnh m0 > m)
* ht khi ca ht nhn AZ X : Dm = m0 m
* Nng lng lin kt ht nhn X l nng lng to ra khi cc nucleon ring r lin kt thnh ht nhn hoc l nng
lng ti thiu cn thit ph v ht nhn thnh cc nucleon ring r: DE = Dm.c2 = (m0 - m)c2
* Nng lng lin kt ring e (l nng lng lin kt tnh cho 1 nucln): e = E/A.
Lu : Nng lng lin kt ring l i lng c trng cho bn vng ca ht nhn, nng lng lin kt ring
cng ln th ht nhn cng bn vng v ngc li. Thc t cc ht nhn c s khi A trong khong 50u n 90u c
nng lng lin kt ring ln nht (DE0 8,8MeV/1nucleon) nn bn hn cc ht nhn c s khi ngoi khong.
2. Phn ng ht nhn cc nh lut bo ton:
A
A
a) Phng trnh phn ng: Z11 X 1 + Z22 X 2
A3
Z3
X 3 + ZA44 X 4
0
-1 e
, poziton
0
+1 e
A1 + A2 = A3 + A4
Z1 + Z2 = Z3 + Z4
r
r
r
r
r
r
r
r
p1 + p2 = p3 + p4 hay m1v1 + m2 v2 = m3v3 + m4 v4
(Trong : DE l nng lng phn ng ht nhn (DE > 0 to nng lng, DE < 0 thu nng lng); KX l ng nng
chuyn ng ca ht X.)
Lu : Phng x hay phn ng ht nhn khng tun theo nh lut bo ton khi lng, nng lng ngh, s proton,
notron, electron, c nng (nng lng c hc) .
3) Nng lng thu ta ca phn ng ht nhn: DE = (m0 - m).c2
( Z11 X 1 + Z22 X 2
A
A3
Z3
X 3 + ZA44 X 4 )
Trong : m0 = mX1 + mX2 l tng khi lng cc ht nhn trc phn ng.
m = mX3 + mX4 l tng khi lng cc ht nhn sau phn ng.
* Nu m0 > m DE > 0 phn ng to nng lng DE di dng ng nng ca cc ht X3, X4 hoc phtn g.
Trong phn ng to nng lng cc ht sinh ra c ht khi ln hn nn bn vng hn.
* Nu m0 < m DE < 0 phn ng thu nng lng |DE| di dng ng nng ca cc ht X1, X2 hoc phtn g
Trong phn ng thu nng lng cc ht sinh ra c ht khi nh hn nn km bn vng.
Cc hin tng: phng x, phn hnh, nhit hch lun l phn ng ht nhn ta nng lng.
\
Trang: 174
GV: Bi Gia Ni
4)Tnh nng lng thu ta ca phn ng ht nhn theo ht khi v nng lng lin kt:
A
A
A
A
Xt ng ht nhn: Z11 X 1 + Z22 X 2 Z33 X 3 + Z 44 X 4 .
Trong : X1, X2, X3, X4 c: Nng lng lin kt ring tng ng l e1, e2, e3, e4. Nng lng lin kt tng ng l
DE1, DE2, DE3, DE4 . ht khi tng ng l Dm1, Dm2, Dm3, Dm4.
Khi nng lng ca phn ng ht nhn DE l:
DE = A3e3 +A4e4 - A1e1 - A2e2 = DE3 + DE4 DE1 DE2 = (m0 - m)c2 = (Dm3 + Dm4 - Dm1 - Dm2)c2 = SKsau p - SKtrc p
(DE > 0 to nng lng, DE < 0 thu nng lng).
5) p dng nh lut bo ton ng lng trong bi ton ht nhn:
m .v 2
p2
*) Mi quan h gia ng lng pX v ng nng: K X = X X = X ca ht X l:
2
2mX
r
r
p X = mX .v X p X2 = 2mX . K X hay p = m.v = 2m.K
*) Khi tnh vn tc v hay ng nng K thng p dng quy tc hnh bnh hnh:
uu
r uur
r r
r
V d: p = p1 + p2 bit j = p1 , p2 p 2 = p12 + p22 + 2 p1 p2 cosj
hay ( mv) 2 = ( m1v1 ) 2 + ( m2 v2 ) 2 + 2m1m2 v1v2 cosj
hay:
r
p1
r
p
mK = m1 K1 + m2 K 2 + 2 m1m2 K1 K 2 .cosj
r
p2
r r
r r
(Tng t khi bit 1 =
p1 , p hoc 2 =
p2 , p )
r r
r
r
*) Trng hp c bit: =
p1 , p2 = 900 hay p1 ^ p2 ta c p 2 = p12 + p22
r
r
r
r
*) Tng t khi p1 ^ p hay p2 ^ p th tng ng ta c p22 = p12 + p 2 hay p12 = p22 + p 2
r r
K
v
m
A
r r
*) Khi v = 0 hay p = 0 ta c p1 = p2 1 = 1 = 2 2
K 2 v2
m1
A1
6) p dng cc nh lut bo ton cho bi ton phng x :
Mt ht cht phng x A ng yn phn r thnh 2 ht B v C theo phng trnh: A B + C.
*) p dng nh lut bo ton ng lng ta c:
0 = m B .v B + m C .v C m B .v B = -m C .v C m B .v B = m C .v C 2m B .K B = 2m C .K C
mB
mC
vC K C
=
vB K B
K B + K C = E
K B = m + m .E = m .E
B
C
A
Trang: 175
210
84
A: a
B: b-
A: Ntron
16
8
88
D: g
O + X th X l:
C. ht b+
B. electron
226
Pb . a co s phong xa tia:
C: b+
206
82
D. ht a
Ra phong ra 3 hat a va 1hat b trong mot chuoi phong xa lien tiep, th hat nhan tao thanh la:
224
214
218
A: 84 X
B : 83 X
C: 84 X
Bi 439: Phn ng no sau y khng phi l phn ng ht nhn nhn to?
A:
238
92
U +
B: 2 He +
4
1
0
14
7
239
92
C.
N 8 O + 1H
17
D.
238
92
27
13
D:
U 2 He +
4
234
90
224
82
Th
Al + a 15 P + 0 n
Trang: 176
30
210
84
GV: Bi Gia Ni
214
82
B:
Pb
226
88
206
86
C:
Pb
206
Pb
D:
Rn
D:
82
214
86
Pb
A: 2 He
B:
226
87
Fr
C:
226
88
C. x = 224; y = 84
22
11
D. x = 224; y = 86
Na + a v 5 B + Y a + 4 Be . Th X v Y ln lt l:
10
C: proton v rti
Ac
B. electron v tri
A: proton v electron
226
89
Ra a + y Rn
B. x = 222; y = 84
25
222
86
23
11
D. triti v proton
Na + p Y +
20
10
Ne . Th X v Y ln lt l:
A: triti v drti
B. a v triti
C. triti v a
D. proton v a.
Bi 445: Trong phn ng ht nhn dy chuyn, h s nhn ntron (s) c gi tr:
A: s > 1
B. s < 1
C. s = 1
D. s 1
Bi 446: Phat bieu nao sau ay la sai?
A: He so nhan ntron s la so ntron trung bnh con lai sau moi phan hach, gay c phan hach tiep theo.
B: He so nhan nguon s > 1 th he thong vt han, phan ng day chuyen khong kiem soat c, o la trng hp
xay ra trong cac vu no bom nguyen t.
C: He so nhan nguon s = 1 th he thong ti han, phan ng day chuyen kiem soat c, o la trng hp xay ra
trong cac nha may ien nguyen t.
D: He so nhan nguon s < 1 th he thong di han, phan ng day chuyen xay ra cham, t c s dung.
Bi 447: Pht biu no sau y l khng ng ?
A: Nh my in nguyn t chuyn nng lng ca phn ng ht nhn thnh nng lng in.
B: Phn ng nhit hch khng thi ra cht phng x lm nhim mi trng.
C: Trong nh my in nguyn t, phn ng dy chuyn xy ra mc ti hn.
D: Trong l phn ng ht nhn cc thanh Urani phi c khi lng nh hn khi lng ti hn.
Bi 448: Phat bieu nao sau ay la sai khi noi ve phan ng hat nhan toa nang lng :
A: Trong phan ng hat nhan toa nang lng tong khoi lng cac hat sinh ra be hn so vi cac tong khoi lng cac
hat ban au.
B: Trong phan ng hat nhan toa nang lng cac hat sinh ra kem ben vng hn so vi cac hat ban au.
C: Phan ng phan hach va phan ng nhiet hach la cac phan ng hat nhan toa nang lng.
D: Phong xa la mot phan ng hat nhan toa nang lng.
Bi 449: Phat bieu nao sau ay la sai khi noi ve phan ng phan hach?
A: Tao ra hai hat nhan co so khoi trung bnh.
C: Xay ra do s hap thu nguon cham.
B: Ch xay ra vi hat nhan nguyen t U235.
D: La phan ng toa nang lng.
Bi 450: Tm pht biu sai:
A: Mt phn ng phn hch thng ta nhiu nng lng hn mt phn ng nhit hch.
B: Vi cng lng cht tham gia phn ng th nng lng nhit hch ta ra t nng lng phn hch.
C: Phn hch l phn ng phn chia ht nhn v c tnh cht dy truyn.
D: Nhit hch l phn ng kt hp ht nhn trong iu kin phi c nhit cc ln p sut cc cao.
Bi 451: Tm pht biu ng.
A: Phn ng phn hch dy chuyn ch xy ra nu tng khi lng ca khi cht tham gia phn ng nh hn hoc
bng mt gi tr ti hn no (m m0).
B: Phn ng phn hch dy chuyn ch xy ra nu tng khi lng ca khi cht tham gia phn ng ln hn hoc
bng mt gi tr ti hn no (m m0).
C: Phn ng phn hch dy chuyn lun xy ra, khng ph thuc vo khi lng ca khi cht tham gia phn ng.
D: Khi lng ti hn ca cc nguyn t ha hc khc nhau l nh nhau.
Bi 452: p dng h thc Anhxtanh hy tnh nng lng ngh ca 1kg cht bt k v so snh vi nng sut to nhit ca
xng ly bng Q = 45.106 J/Kg.
A: E =
10
-16
J;
B: E =
10
-16
J;
10
-22
C: E = 9.10 J ;
16
ln
405
= 405.10
22
ln
D: E = 3.10 J ;
8
Trang: 177
E
Q
E
Q
= 2.10 ln
9
= 6, 7 ln
t teri 1 H .
A: 9,45 MeV
B: 2,23 MeV.
C: 0,23 MeV
D: 23 MeV.
10
Bi 456: Khoi lng cua hat nhan 4 Be la 10,0113 (u), khoi lng cua ntron la mn = 1,0086 (u), khoi lng cua proton
la mp = 1,0072 (u) va 1u = 931MeV/c2. Nang lng lien ket cua hat nhan 4 Be la :
A: 64,332 (MeV)
B: 6,4332 (MeV)
C: 0,64332 (MeV)
D: 6,4332 (KeV)
Bi 457: Cho khoi lng proton la mp = 1,0073u ; khoi lng ntron la mn = 1,0087u ; khoi lng hat a la ma = 4,0015u
4
; 1u = 931,5MeV/c2. Nang lng lien ket rieng cua 2 He la :
10
A: 28,4 MeV
B: 7,1 MeV
20
10
C: 3MeV
D: 0,326 MeV
lien ket rieng cua hat nhan 10 Ne co the nhan gia tr ng nao trong cac gia tr sau?
A: 7,666245 eV
B. 7,666245 MeV
C. 9,666245 MeV
D. 8,032MeV
Bi 459: Nng lng lin kt ca cc ht nhn 92U234 v 82Pb206 ln lt l 1790MeV v 1586MeV. Th:
A: ht khi ca ht nhn U nh hn ht khi ca ht nhn Pb.
B: Nng lng lin kt ring ca ht nhn U ln hn nng lng lin kt ring ca ht nhn Pb.
C: Nng lng lin kt ca ht nhn U nh hn nng lng lin kt ca ht nhn Pb.
D: Ht nhn U km bn hn ht nhn Pb.
4
Bi 460: Hat nhan heli 2 He co nang lng lien ket la 28,4MeV; hat nhan liti 3 Li co nang lng lien ket la 39,2 MeV; hat
2
nhan teri 1 D co nang lng lien ket la 2,24MeV. Hay sap theo th t tang dan ve tnh ben vng cua ba hat nhan nay.
A: liti, heli, teri.
B: teri, heli, liti.
C: heli, liti, teri.
D: teri, liti, heli.
4
Bi 461: Nng lng lin kt ca ht nhn teri l 2,2MeV v ca 2 He l 28 MeV. Nu hai ht nhn teri tng hp
4
C. 23,6 MeV
2
2
1D
3
1T
4
2 He
3
;1 T
4
2 He
1
0n
D. 19,2 MeV
toa hay thu bao nhieu nang lng? Cho u = 931 MeV/c2.
lng cua cac hat nhan : ma = 4,0015u ; mp = 1,0073u ; m(N14) = 13,9992u ; m(X) = 16,9947u ; 1u = 931,5 MeV/c2 ; 1eV
= 1,6.10-19J. Phan ng nay toa hay thu bao nhieu nang lng?
A: E = 12,1 MeV
B. E = 1,21 MeV
C. E = 0,121 MeV
D. E = 121 MeV.
Bi 464: Cho khoi lng cac hat nhan: mAl = 26,974u ; ma = 4,0015u ; mp = 29,970u ; mn = 1,0087u v 1u =
27
30
15
mX = 4,00260u. Cho u = 931 MeV/c Phan ng tren toa hay thu bao nhieu nang lng?
A: E = 2,13199 MeV
B: E = 2,13199 eV
C: E = 21,3199 MeV D: E = 21,3199 J
Bi 466: Ht nhn triti (T) v teri (D) tham gia phn ng nhit hch sinh ra ht a v ht ntrn. Cho bit ht khi
ca ht nhn triti l DmT = 0,0087u, ca ht nhn teri l DmD = 0,0024u, ca ht nhn a l Dm = 0,0305u; 1u =
931MeV/c2. Nng lng to ra t phn ng trn l bao nhiu?
A: E = 18,0614MeV.
B. E = 38,7296MeV. C. E = 18,0614J.
D. E = 38,7296J.
2.
Trang: 178
27
13
Al
30
15
1,0087u. mAl = 26,974u ; m(P) = 29,97u. Tnh ng nng ti thiu ca ht a phn ng c th xy ra (b qua ng nng
ca cc ht sinh ra).
A: DE = 0,298016MeV
B: DE = 0,928016MeV C: DE = 2,98016MeV D: DE = 29,8016MeV
Bi 470: Tnh nng lng cn thit tch 1 ht
20
10
20
A: va = - 1 v
B: va = 1 - v
C: va =
v
D: va =
v
4
4
A - 4
A + 4
Bi 481: Hat nhan me X ng yen phong xa hat a va sinh ra hat nhan con Y. Goi ma va mY la khoi lng cua cac hat a va
hat nhan con Y; DE la nang lng do phan ng toa ra, Ka la ong nang cua hat a. Tnh Ka theo DE, ma va mY.
ma
ma
mY
mY
A: Ka =
DE
B: Ka =
DE C: Ka =
DE
D: Ka =
DE
mY
mY + ma
ma
mY + ma
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 179
Bi 485: Dung hat proton co ong nang Kp = 1,6 MeV ban pha hat nhan 3 Li ng yen. Sau phan ng, ta thu c hai
hat giong nhau c cung ong nang va phan ng toa mot nang lng Q = 17,4 (MeV). ong nang cua moi hat sau phan
ng co gia tr la :
A: K = 8,7 (MeV)
B: K = 9,5 (MeV)
C: K = 3,2 (MeV)
D: K = 35,8 (MeV)
6
Bi 486: Cho phan ng hat nhan xay ra nh sau: n + 3 Li T + a . Nang lng toa ra t phan ng la Q = 4,8MeV. Gia
s ong nang cua cac hat ban au la khong ang ke. ong nang cua hat a thu c sau phan ng la:
A: Ka = 2,74 (MeV)
B: Ka = 2,4 (MeV)
C: Ka = 2,06 (MeV)
D: Ka = 1,2 (MeV).
Bi 487: Dng mt ht c ng nng 7,7MeV bn vo ht nhn 147 N ang ng yn gy ra phn ng
a + 147 N 11 p + 178 O . Ht proton bay ra theo phng vung gc vi phng bay ti ca ht . Cho khi lng cc ht
nhn m = 4,0015u, mp = 1,0073u, mN = 13,9992u, mO = 16,9947u, cho 1u = 931,5MeV/c2. ng nng ca ht 178 O l:
A: 6,145MeV
B. 2,214MeV
C. 1,345MeV
D. 2,075MeV.
14
14
17
8
vect van toc. Cho ma = 4,0015u ; mN = 13,9992u; mp = 1,0072u ; mO = 16,9947u ; 1 u = 931MeV/c2. ong nang cac
hat sinh ra c tnh theo ong nang Wa cua hat a bi bieu thc nao sau ay?
1
17
1
17
A: WP =
Wa ; WO =
Wa
C. WP =
Wa ; WO =
Wa
60
81
81
81
17
1
4
16
B: WP =
Wa ; WO =
Wa
D. WP =
Wa ; WO =
Wa
81
81
81
81
Bi 489: Ht nhn urani 238
92 U ng yn, phn r a v bin thnh ht nhn thri (Th). ng nng ca ht a bay ra chim
khong bao nhiu phn trm nng lng phn r ?
A: 1,68%.
B. 98,3%.
C. 16,8%.
D. 96,7%.
Bi 490: Ht nhn 234
U
phng
x
a
thnh
ht
X.
Ban
u
urani
ng
yn,
ng
nng
ht
X
chim
bao nhiu % nng lng to
92
ra ca phn ng. Cho rng khi lng cc ht bng gn bng vi s khi v phng x trn khng c tia g km theo.
A: 7,91%
B. 1,71%.
C. 98,29%.
D. 82,9%.
Bi 491: Di tac dung cua bc xa gamma (g), hat nhan cua cacbon
12
6
tia g la 4.1021Hz. Cac hat Heli sinh ra co cung ong nang. Tnh ong nang cua moi hat heli. Cho mC = 12,0000u. mHe =
4,0015u ; u = 1,66.10-27 kg ; c = 3.108 m/s; h = 6,6.10-34J.s
A: 7,56.10-13J
B: 6,56.10-13J
C: 5,56.10-13J
D: 4,56.10-13J
Bi 492: Dng mt prtn c ng nng 5,58 MeV bn ph ht nhn 23
Na ng yn sinh ra ht v ht X. Phn ng
11
khng bc x . Bit ng nng ht l 6,6 MeV. Tnh ng nng ht nhn X. Cho: mP = 1,0073 u; mNa = 22,98503 u;
mX = 19,9869 u; m = 4,0015 u; 1u = 931,5 MeV/c2.
A: WX = 2, 64 MeV
B. WX = 4,68 MeV
C. WX = 8,52 MeV
D. WX = 3,43MeV.
9
Bi 493: Cho phan ng hat nhan: p + 4 Be a + X Hat Be ng yen. Hat p co ong nang Kp = 5,45 (MeV).
r
r
Hat a co ong nang Ka = 4,00 (MeV) va v a vuong goc vi v p . ong nang cua hat X thu c la :
A: Kx = 2,575 (MeV)
B: Kx = 3,575 (MeV)
C: Kx = 4,575 (MeV)
Trang: 180
D: Kx = 1,575 (MeV)
2.m p .v p
ma
B: v a =
m p .v p
C: v a =
ma
3
m p .v p
D: v a =
2.m a
3 .m p . v p
2.m a
nhn Li. Bit rng ht a sinh ra c ng nng 4MeV v chuyn ng theo phng vung gc vi phng chuyn ng
ca prtn ban u. ng nng ca ht nhn Li mi sinh ra l:
A: 3,575 MeV
B. 3,375 MeV
C. 6,775 MeV
D. 4,565 MeV
Trang: 181
GV: Bi Gia Ni
b) Tia Bta (b): Gm b+ v b- b-: lch v bn (+) ca t in, thc cht l chm electron, c in tch -e.
b-
+
+
Trong in trng
A
Z
0
+1
c cng s khi. Thc cht ca phng x b+ l mt ht prtn bin thnh mt ht ntrn, mt ht pzitrn v mt
ht ntrin: 11 p 01n + 10 e+ + v v bn cht ca tia phng x b+ l dng ht pzitrn (e+).
(ht v phn ht ntrin n phi xut hin trong cc phng x b+, b- l do s bo ton mmen ng lng)
* Phng x g (ht phtn). Ht nhn con sinh ra trng thi kch thch c mc nng lng E1 chuyn xung mc
hc
nng lng E2 ng thi phng ra mt phtn c nng lng: e = hf =
= E1 - E2 . Trong phng x g khng
l
c s bin i ht nhn phng x g thng i km theo phng x a v b.
* Ht phtn: Khng c khi lng ngh m0 = 0, khng c kch thc, khng c in tch, khng tn ti trng
thi ng yn. Nhng c nng lng, c ng lng p = h/c, c khi lng tng i tnh m = e/c2, c phn ht l
chnh n v ch tn ti khi chuyn ng vi vn tc bng vn tc nh sng!
* Ht ntrin c khi lng ngh 0, khng mang in, c nng lng, ng lng v mmen ng lng.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 182
GV: Bi Gia Ni
N = N 0 .2
t
T
= N 0 .e-lt
-lt
* S ht nguyn t b phn r bng s ht nhn con c to thnh: DN = N 0 - N = N 0 (1 - e )
t
T
m = m0 .2
Dm = m0 - m = m0 (1 - e-lt )
Dm
m0
m0
= m0 .e-lt
.100% = 1 - e
-
-lt
)100%
m1 =
DN
NA
A1 =
A1 N 0 .(1 - e
NA
-lt
A1 .m0 (1 - e
-lt
ln 2
0, 693
T
T
l hng s phng x. Cn A, A1 l s khi ca cht phng x ban u v ca cht mi c to thnh, NA l s
Avgar NA = 6,023.1023 mol-1. Trng hp phng x b th A = A1 m1 = Dm
Ch : l v T c trng cho cht phng x, n khng ph thuc vo cc tc ng bn ngoi (nhit , p sut,
m v lng cht phng x nhiu hay t) m ch ph thuc loi cht phng x (nhng nu dng cc bc x mnh
gamma hay tia X chiu vo cht phng x th s phng x c th thay i m thng l lm tng tc phng x) .
6) phng x: (H = .N) L i lng c trng cho tnh phng x mnh hay yu ca mt lng - cht phng
x, n ph thuc vo c loi cht phng x () v lng cht phng x (N), c o bng: s phn r /1s
-
H = H 0 .2
t
T
= H 0 .e
-lt
= lN
Trang: 183
Trang: 184
GV: Bi Gia Ni
B: Khi i qua in trng gia hai bn t in, tia a b lch v pha bn m ca t in.
C: Tia a phng ra t ht nhn vi vn tc bng vn tc nh sng.
D: Khi i trong khng kh, tia a lm ion ho khng kh v mt dn nng lng.
Bi 521: Pht biu no sau y sai?
A: V c in tch ln hn electron nn trong cng 1 in trng tia lch nhiu hn tia b+.
B: Tia b+ gm cc ht c cng khi lng vi electron v mang in tch dng +e.
C: Tia gm cc ht nhn ca nguyn t hli
D: Tia b lch t hn tia b+ trong cng mt t trng
Bi 522: Tia no sau y khng b lch khi i qua mt in trng gia hai bn t in?
A: Tia cc tm.
B: Tia m cc.
C: Tia hng ngoi.
D: C A v C.
Bi 523: Tia phong xa g co cung ban chat vi:
A: Tia Rnghen.
C: Tia hong ngoai, tia t ngoai.
B: Cac tia n sac co mau t o en tm.
D: Tat ca cac tia neu tren.
Bi 524: Hay sap xep theo th t giam dan ve kha nang am xuyen cua cac tia a, b, g :
A: a, b, g
B: a, g, b
C: g, b, a
D: g, a, b
Bi 525: Thc chat cua s phong xa b (electron) la do:
A: S bien oi mot proton thanh mot ntron, mot electron va mot ntrino.
B: S phat xa nhiet electron.
C: S bien oi mot ntron thanh mot proton, mot electron va mot ntrino.
D: S bt electron khoi kim loai do tac dung cua photon anh sang.
Bi 526: Nhn xt no sau y l ng khi ni v ht notrino:
A: C th mang ien tch m hoc dng.
C: Phng x b- to ra phn ht notrino .
B: Hat xuat hien trong phan ra phong xa a.
D: Phng x b+ to ra phn ht notrino.
Bi 527: Ht notrino xut hin trong cc phng x b l do tun theo nh lut bo ton no?
A: in tch
B: ng lng
C: Mmen ng lng D: S khi.
Bi 528: Phat bieu nao sau ay la sai khi noi ve hien tng phong xa ?
A: Becren la ngi au tien a phat hien va nghien cu hien tng phong xa.
B: Tia b la chum hat electron chuyen ong vi toc o rat ln.
C: 1 Curi la o phong xa cua 1g chat phong xa rai.
D: Hang so phong xa ti le nghch vi chu k ban ra.
Bi 529: Chu k bn r ca mt cht phng x l thi gian sau :
A: Hin tng phng x lp li nh c.
C: 1/2 s ht nhn ca lng phng x b phn r.
B: 1/2 ht nhn phng x b phn r.
D: Khi lng cht phng x tng ln 2 ln.
Bi 530: Mt ng v phng x nhn to mi hnh thnh, ht nhn ca n c s proton bng s notron. Hi ng v c
th phng ra bc x no sau y?
A: b+
B. bC. v bD. b- v g
Bi 531: Ong ba Joliot-Curi a dung hat a ban pha nhom
27
13
30
nhan X t ong phong xa va bien thanh hat nhan 14 Si . Ket luan nao sau ay la ng?
30
A: X la 15 P : ong v phong xa nhan tao va tia phong xa do no phat ra la tia beta cong.
32
B: X la 15 P : ong v phong xa nhan tao va tia phong xa do no phat ra la tia beta tr.
30
D: X la 15 P : ong v phong xa nhan tao va tia phong xa do no phat ra la tia beta tr.
Trang: 185
222
86
Trang: 186
24
210
84
Po co chu k ban ra la 138 ngay. Hay xac nh khoi lng cua khoi chat poloni khi co
Ti thi im kho st thy t s gia khi lng Z X v khi lng Na c trong mu l 0,75. Tm tui ca mu Na.
A: 1,212 gi
B: 2,112 gi
C: 12,12 gi
D: 21,12 gi
Bi 564: Mt ht nhn X t phng ra ch 1 loi bc x l tia bta v bin i thnh ht nhn Y. Ti thi im t ngi ta
kho st thy t s khi lng ht nhn Y v X bng a. Sau ti thi im t + T (T l chu k phn r ca ht nhn X) t
s trn xp x bng:
A: a + 1.
B. a + 2.
C. 2a 1.
D. 2a + 1.
Trang: 187
238
92
238
92
U 8 2 He +
238
206
82
238
mau 92 U nguyen chat c khi lng 50g. Hoi sau 2 chu k phn ra lin tip ca 92 U th thu c bao nhiu lt He iu
kin tiu chun?
A: 4,7lt
B: 37,6lt
C: 28,24lt
D: 14,7lt
238
206
Bi 572: 92 U sau mt chui cc phng x a v b bin thnh ht nhn bn 82 Pb . Tnh th tch He to thnh iu
kin chun sau 2 chu k bn r bit lc u c 119g urani:
A: 8,4lt
B. 2,8 lt
C. 67,2 lt
D. 22,4 lt.
Bi 573: Hat nhan poloni
210
84
210
84
Po 2 He +
206
82
Pb . Ban
au co mot mau poloni nguyen chat c khi lng 1g, sau 365 ngy ngi ta thu c 0,016g He. Tnh chu k phn r
ca Po.
A: 138 ngay
B: 276 ngay
C: 414 ngay
D: 552 ngay
Bi 574: Mot chat phong xa sau thi gian t1 = 4,83gi co n1 nguyen t b phan ra, sau thi gian t2 = 2t1 co n2 nguyen t b
phan ra, vi n2 = 1,8n1. Xac nh chu k ban ra cua chat phong x nay :
A: 8,7 gi
B: 9,7 gi
C: 15 gi
D: 18 gi
Bi 575: Mt cht phng x X c chu k phn r T, nh my m phn r ln th nht trong 2h k t thi im ban u
ngi ta o c c N ht cht phng x X b phn r, ln o th 2 trong 3h k t thi im ban u ngi ta o c c
1,3N ht cht phng x X b phn r. Tnh chu k T ca cht phng x X.
A: T = 4,71h
B: T = 2,09h
C: T = 1,5h
D: T = 2,5h
Bi 576: Mot nguon phong xa co chu k ban ra T va tai thi iem ban au co No hat nhan. Sau cac khoang thi gian T/2,
2T va 3T, so hat nhan con lai lan lt bang bao nhieu?
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
A: o ; o ; o
B: o ; o ; o
C: o ; o ; o
D: o ; o ; o
2
4
9
4
8
2
4
2
6
16
2
2
Bi 577: Chu k bn r ca hai cht phng x A v B ln lt l 2h v 4h. Ban u hai khi cht A v B c s ht nhn
nh nhau. Sau thi gian 8 h th t s gia s ht nhn A v B cn li l:
A: 1/4
B. 1/2
C. 1/3
D. 2/3.
Bi 578: Cht phng x A c chu k bn r T, cht phng x B c chu k bn r 2T. Trong cng mt thi gian, phng x
ca mt mu cht phng x B cn li bng 1/16 so vi phng x ban u th phng x ca mt mu cht A
A: Cn li bng 1/4 so vi phng x ban u
C: Cn li bng 1/32 so vi phng x ban u
B: Cn li bng 1/8 so vi phng x ban u
D: Cn li bng 1/256 so vi phng x ban u.
Bi 579: Mt lng cht phng x a, sau ngy u tin n phng ra c N ht a, ngy th 2 n phng x 0,8N ht a.
Chu k bn r ca cht phng x ny l:
A: 1,2 ngy
B. 3,1ngy
C. 2,6 ngy
D. 3,4 ngy.
Bi 580: xc nh chu k bn r T ca mt ng v phng x, ngi ta o khi lng ng v trong mu cht khc
nhau 8 ngy c cc s o l 8(mg) v 2(mg). Tm chu k bn r T ca ng v :
A: 2 ngy
B. 4 ngy
C. 6 ngy
D. 5 ngy
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 188
C. 4,13.107
D. 5,29.105
226
Bi 588: Ht nhn 88 Ra c chu k bn r rt di (T = 1570 nm) v l cht phng x a. Mt khi cht Ra c phng x
ban u l 2,5Ci. Tm th tch kh He thu c iu kin chun sau 15 ngy. Cho NA = 6,022.1023 (mol-1)
A: 4,125.10-4 lt
B: 4,538.10-6 lt
C: 3,875.10-5 lt
D: 4,459.10-6 lt
Bi 589: Mt bnh nhn iu tr bng ng v phng x, dng tia g dit t bo bnh. Thi gian chiu x ln u l
Dt = 10 pht, c sau 1 thng th bnh nhn phi ti bnh vin khm bnh v tip tc chiu x. Bit ng v phng x c
chu k bn r T = 4 thng (coi Dt << T ) v vn dng ngun phng x trong ln u. Hi ln chiu x th 3 phi tin hnh
trong bao lu bnh nhn c chiu x vi cng mt lng tia g nh ln u?
A: 13,6 pht.
B. 16,8 pht.
C. 20 pht.
D. 14,14 pht.
Bi 590: Chu k bn r ca 238U l 4,5.109 nm. Hy tnh s ht Urani b phn r trong mt nm ca 1gam Urani.
A: 1,23.105 ht
B. 3,9.1011 ht
C. 3,9.1021 ht
D. 1,23.1011 ht
Bi 591: Mt cht phng x c chu k hng ngn nm phng ra 1 ht nhn nguyn t Heli sau mi ln phn r. phng
x ti thi im kho st l H = 6,03.1016(Bq). Hi trong mt thng (30 ngy) s c bao nhiu lt kh He thu c iu
kin chun ?
A: 22,4l
B. 2,24l
C. 0,1907l
D. 5,72l
Bi 592: Ht nhn
A1
Z1
A1
Z1
A2
Z2
210
84
A1
Z1
X , sau 2
D: 3A1/A2
210
84
Po 2 He +
206
82
Pb .
Ban au co mot mau poloni nguyen chat. Hoi sau bao lau th t so gia khoi lng ch tao thanh va khoi lng poloni
con lai la 103/35. Biet chu ky ban ra cua poloni la 138 ngay.
A: 138 ngay
B: 276 ngay
C: 414 ngay
D: 552 ngay
210
210
4
206
Bi 594: Hat nhan 84 Po phong xa a va bien oi thanh hat nhan ch theo phan ng: 84 Po 2 He + 82 Pb . Ban au co
mot mau Po nguyen chat. Ti thi im t t so gia khoi lng ch tao thanh va khoi lng Po con lai la 7:1 . Ti thi im t
+ 414 ngy t so gia khoi lng ch tao thanh va khoi lng Po con lai la 63:1. Tnh chu ky ban ra cua Po.
A: 138 ngay
B: 276 ngay
C: 414 ngay
D: 552 ngay
226
222
226
Bi 595: Hat nhan 88 Ra phong xa a va bien oi thanh hat 86 Rn . Ban au co 1 mau 88 Ra nguyen chat v c khi lng
222
2,26g. Tnh s ht 86 Rn thu c trong nm th 786 ca qu trnh phn r? Bit chu k bn r ca Ra l 1570nm.
A: 1,88.1018ht
B: 1,88.1017ht
C: 1,88.1016ht
D: 1,88.1019ht.
Trang: 189
210
84
cht v c khi lng 210g, sau 276 ngy ngi ta em mu qung ra cn. Hy tnh gn ng khi lng cn li ca
mu qung, coi khi lng cc ht ly gn bng s khi.
A: 157,5g
B: 52,5 g
C: 210g
D: 207g.
235
238
235
Bi 603: Hin nay urani t nhin cha hai ng v phng x U v U, vi t l s ht U v s ht 238U l 7/1000. Bit
chu k bn r ca 235U v 238U ln lt l 7,00.108nm v 4,50.109 nm. Cch y bao nhiu nm, urani t nhin c t l s
ht 235U v s ht 238U l 3/100?
A: 2,74 t nm
B. 1,74 t nm
C. 2,22 t nm
D. 3,15 t nm
Bi 604: Hien tng trong quang urani thien nhien co lan U238 va U235 theo t le so nguyen t la 140 : 1. Gia thiet tai thi
iem hnh thanh Trai at t le nay la 1 : 1. Biet chu ky ban ra cua U238 va U235 lan lt la T1 = 4,5.109 nam va T2 =
7,13.108 nam. Tuoi cua Trai at co the nhan gia tr nao trong cac gia tr sau?
A: t 0,6.109 nam
B. t 1,6.109 nam
C: t 6.109 nam
D. t 6.106 nam.
238
206
Bi 605: 92
U phn r thnh 82
Pb vi chu k bn r T = 4,47.109 nm. Mt khi c pht hin c cha 46,97mg
238
92
U v 2,135mg
206
82
238
u l sn phm phn r ca 92
U . Tui ca khi hin nay l:
6
A: 2,5.10 nm.
B. 3,3.108 nm.
C. 3,5.107 nm
Bi 606: Ht nhn urani 238
U sau mt chui phn r, bin i thnh ht nhn ch
92
r ca
D. 6.109 nm.
206
Pb . Trong qu trnh , chu k bn
82
U bin i thnh ht nhn ch l 4,47.109 nm. Mt khi c pht hin c cha 1,188.1020 ht nhn
238
92
6,239.1018 ht nhn
206
82
sn phm phn r ca
A: 3,3.108 nm.
238
92
U v
238
92
Ht.
(Chc Cc Em Thnh Cng!)
Trang: 190
D. 2,5.106 nm.
GV: Bi Gia Ni
Cau 2: Neu cac nh ngha: cua song c hoc, song doc, song ngang, cac song ket hp s giao thoa cua cac song, song dng, chu ky
cua song, tan so cua song, bc song, van toc truyen song, bien o song. nh ngha 2 dao ong lech pha, cung pha, ngc pha, iu
kin c giao thoa sng, hien tng nhieu xa.
1. NEU CAC NH NGHA:
*) Song c la nhng dao ong an hoi lan truyen trong moi trng vat chat theo thi gian.
*) Song ngang la song co phng dao ong vuong goc vi phng truyen song.
*) Song doc la song co phng dao ong trung vi phng truyen song.
*) Song ket hp la cac song co cung phng, cung tan so va co o lech pha khong oi theo thi gian.
*) S giao thoa cua song la s tong hp cua hai hay nhieu song ket hp trong khong gian, trong o co nhng cho co nh ma bien
o song c tang cng hay giam bt.
*) Song dng la song co cac nut va cac bung co nh trong khong gian.
*) Chu ky T cua song la chu ky dao ong chung cua cac phan t vat chat co song truyen qua va bang chu ky dao ong cua nguon
song.
*) Tan so f cua song la tan so dao ong chung cua cac phan t vat chat co song truyen qua va bang tan so dao ong cua nguon
song.
*) Bc song l la khoang cach gan nhat gia hai iem dao ong cung pha (hay ngc pha) tren cung mot phng truyen song,
no cung la quang ng ma song truyen i c trong mot chu ky cua song.
*) Van toc sng l vn tc lan truyen song cng la van toc truyen pha dao ong.
*) Bien o song A tai mot iem la bien o dao ong cua cac phan t vat chat tai iem o khi song truyen qua.
Lien he gia T, f, v va l la: l = v.T =
v
f
2. THE NAO LA HAI DAO ONG LECH PHA, CUNG PHA, NGC PHA:
*) Hai dao ong lech pha la hai ao ong co o lech pha khong oi va khac khong
*) Hai dao ong cung pha la hai dao ong co o lech pha bang 0 hay bang k2p
*) Hai dao ong ngc pha la hai dao ong co o lech pha bang p hay bang (2k + 1)p
*) Khi Dj = j1 - j2 > 0 th dao ong 1 sm pha hn dao ong 2 hay dao ong 2 tre pha hn dao ong 1 .
3. ieu kien co hien tng giao thoa:
- Hai song co cung tan so, cng phng dao ng.
- Hai song co o lech pha khong oi theo thi gian
Cac song co tnh chat tren goi la song ket hp. Cac nguon tao ra song ket hp goi la nguon ket hp.
Trang: 191
GV: Bi Gia Ni
Cau 5: Khai niem ve song dng. Giai thch cach hnh thanh song dng tren mot si day va neu ieu kien e co song dng. Cach xac
nh van toc truyen song bang hien tng song dng.
1. KHAI NIEM VE SONG DNG:
Khi mot song ti va song phan xa cua no truyen theo cung mot phng th chung giao thoa vi nhau. Ket qua la tren
phng truyen song co nhng iem co nh ma cac phan t vat chat tai o luon dao ong vi bien o cc ai (goi la bung) va nhng
iem co nh khac ma cac phan t vat chat tai o luon ng yen (goi la nut). Cac ao ong nay tao thanh mot song khong truyen i
trong khong gian goi la song dng. Vay: Song dng la song co cac nut va bung co nh trong khong gian
2. GIAI THCH CACH HNH THANH SONG DNG TREN MOT SI DAY VA NEU IEU KIEN E CO SONG DNG:
a. Cach hnh thanh song dng:
Buoc au M cua si day co nh vao tng va cho au P dao ong.
l
l
- Thay oi a so dao ong cua P en mot luc nao o ta thay si day dao
4
2
ong on nh trong o co nhng cho dao ong rat manh va nhng cho hau nh
khong dao ong.
B
A
b. Giai thch: Dao ong truyen t A en B tren ay di dang mot song
ngang. en B song N Phan xa truyen ngc lai A. Song ti va song phan xa thoa
l
man ieu kien song ket hp va ngc pha nhau tai B (B co nh) hai song nay
giao nhau tao nen song dng.
Hnh ve co: 4 bung, 4 nut va 3 bo song
Ket qua cho thay: A, B la hai iem luon ng yen, cac iem tren si
day AB cach A va B nhng khoang bang mot so nguyen lan na bc song
(kl/2) luon luon ng yen (goi la cac nut cua song dng), cac iem tren AB nam cach A va B nhng khoang cach bang mot so le
phan t bc song [(2k + 1) l/4] th dao ong vi bien o cc ai (goi la cac bung cua song dng). Khoang cach gia 2 nut hay 2
bung lien tiep nhau la l/2. oi vi song doc tuy hnh anh song dng co khac nhng no van gom co cac nut va bung. Khoang cach
gia hai nut tren tiep van bang l/2
c. ieu kien co song dng:
e co song dng vi hai iem nut hai au day phai co ieu kien: l = k
e co song dng vi mot nut au nay va mot bung au kia phai co ieu kien: l = (2k + 1)
(k Z)
3. CACH XAC NH VAN TOC TRUYEN SONG BANG HIEN TNG SONG DNG:
Hien tng song dng cho phep ta a c bc song 1 mot cach chnh xac. oi vi song am va cac song khac, viec do tan
so f cung n gian. Biet l va f ta xac nh van toc truyen song theo he thc: v = lf
V du: Vi mot si day an hoi co hai au co nh. Quan sat song tren day ta em c so bang (k). Biet chieu dai l cua si
l
2l
2l
day ta thay: l = k l =
Vay: v = lf =
f
2
k
k
Cau 6: The nao la dao ong am va song am? Moi trng truyen am va van toc am, vai tro cua bau an va cac day an cua chiec an
ghi - ta.
1. DAO ONG VA SONG AM:
a. Song am: La cac song c hoc truyen trong cac moi trng kh, long hay ran.
Song am nghe c co tan so nam trong khoang t 16Hz en 20.000Hz
Song am co tan so nho hn 16Hz goi la cac song ha am. Song am co tan so ln hn 20.000Hz goi la cac song sieu am. Tai
ta khong nghe c ha am va sieu am.
b. Dao ong am: La cac dao ong c hoc cua cac vat ran, long, kh v.v co tan so nam trong khoang noi tren.
Cac vat co dao ong am, co kha nang tao ra song am trong moi trng bao quanh goi la cac vat phat dao ong am.
2. MOI TRNG TRUYEN AM - VAN TOC AM:
a. Moi trng truyen am: Song am truyen c truyen ca 3 moi trng ran, long, kh, nhng khong truyen c trong chan khong.
b. Van toc truyen cua song am:
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 192
GV: Bi Gia Ni
Phu thuoc vao tnh an hoi va mat o cua mi trng: Van toc am trong chat ran ln hn trong chat long va trong chat
long ln hn trong chat kh
Van toc am thay oi theo nhiet o
Nhng vat lieu nh bong, nhung, tam xop v.v truyen am kem v tnh an hoi cua chung kem. Chung c dung e
lam cac vat lieu cach am.
Cau 7: Nhng ac trng sinh ly cua am va s phu thuoc cua chung vao nhng ac trng vat l cua am
1. O CAO CUA AM: la mot ac trng sinh l cua am, phu thuoc vao ac tnh vat ly cua am o la tan so.
Am co tan so cang ln th cang cao (cang thanh)
Am co tan so cang nho th cang thap (cang tram)
2. AM SAC:
Moi ngi, moi nhac cu phat ra nhng am thanh co sac thai khac nhau (du cung mot cao o) ma tai co the phan biet c.
ac tnh o c goi la am sac.
Th nghiem cho biet neu nhac cu va ngi phat ra cung mot am co tan so f1 th ong thi cung phat ra cac am co tan so f2 =
2f1, f3 = 3f1, ... am co a so f1 la am c ban, am co tan so f2, f3 goi la cac hoa am th 2, th 3,.. Do o, am phat ra la s tong
hp cua cac am c ban va cac hoa am cua no (vi cac bien o khac nhau) nen ng bieu dien cua no co dang phc tap
nhng chu ky nhat nh va moi dang tao ra mot am sac nhat nh.
Vay am sac la mot ac trng sinh ly cua am, no phu thuoc vao ac tnh vat ly cua am la tan so va bien o cua am c ban va
cac hoa am cua no.
3. O TO CUA AM:
a. Nang lng am: Song am mang theo nang lng truyen i t nguon am en tai ngi nghe. Nang lng nay t le vi bnh
phng bien o song. Cng o am la nang lng am c song am truyen trong mot n v thi gian qua mot n v dien tch at
vuong goc vi phng truyen am, ky hieu I, n v W/m2.
b. o to cua am:
Muon gay cam giac am, cng o am phai ln hn mot gia tr cc tieu nao o c goi la ngng nghe. Ngng nghe
phu thuoc vao a so am.
o to cua am la mot ac tnh sinh ly cua am, no phu thuoc vao cng o cua am va tan so cua am.
V du:
- Vi am co tan so f t 1000Hz 1500Hz th ngng nghe I0 = 10-12W/m2
- Vi am co tan so f = 1000Hz th ngng nghe I0 = 10-7W/m2
- Vi am co tan so 1000Hz co cng o I = 10-7W/m2 ln gap 105 lan ngng nghe la mot am kha to nghe rat ro. Vi mot
am co tan so f = 50Hz cung co cng o 10-7 W/m2 th ch mi va bang ngng nghe I0 cua no nen ch hi nghe. o to cua am con
phu thuoc vao tan so am.
Tai nghe tnh nhat oi vi cac am co tan so trong khoang 1000Hz en 5000Hz va nghe am co tan so cao (am cao) thch hn am co
tan so thap (am tram).
Neu cng o am len ti 10W/m2 th oi vi moi tan so eu gay ra cam giac cho tai, gia tr nay goi la ngng au.
Mien nam gia ngng nghe va ngng au la mien nghe c.
c. Mc o am:
e ac trng cho o to cua am ta thng dung mot ai lng la mc cng o am (k hieu L).
I
I
Mc cng o am la logarit thap phan cua t so cng o am va ngng nghe. L(B) = lg ; L(dB) = 10lg
I0
I0
n v la Ben (B) hay exiben (dB), 1dB =
1
10
Cau 8: Van toc truyen am trong khong kh 3500C va 2000C co khac nhau khong? Tai sao. So sanh van toc truyen am trong kh oxy
va kh hidro cung nhiet o. Giai thch. Thay oi o cang day an hoi th bc song cua song dng co oi khong. Tai sao (cho tan so
song dng khong oi).
1. Van toc truyen am trong khong kh 350C va 200C khac nhau v van toc truyen am thay oi theo nhiet o (van toc t le
can bac 2 cua nhiet o tuyet oi).
2. Van toc truyen am t le nghch vi khoi lng phan t cua chat kh. Ta thay kh hydro co khoi lng phan t nho hn oxy
nen van toc truyen am trong hydro nhanh hn.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 193
T
m
GV: Bi Gia Ni
vi T la lc cang day va m la khoi lng cua mot n v chieu dai day. Vay khi lc
r
quay vi van toc goc w khong oi trong t trng eu B sao cho
r
B
t =0
wt n
r
chieu cua t trng B .
r
r
v Luc t : Phap tuyen n hp vi vect B mot goc (wt).
r
n
r
B
Q = R
I0
2
t =
I0
Bay gi cho dong ien khong oi co cng o I chay qua ien tr thuan R nh tren sao cho cung trong thi gian t th nhiet lng toa
I
ra cung la : Q = RI2t . So sanh : I = 0 . Vay: Xet ve tac dung nhiet trong mot thi gian dai th dong ien xoay chieu i = Iosinwt
2
I
tng ng vi dong ien khong oi I = 0 . Cng o dong ien I goi la cng o hieu dung cua dong ien xoay chieu.
2
nh ngha : Cng o hieu dung cua dong ien xoay chieu bang cng o cua mot dong ien khong oi ma neu chung lan
lt i qua cung mot ien tr trong cung mot thi gian th toa ra cung mot nhiet lng. Tng t suat ien ong hieu dung va hieu
E
U
ien the hieu dung lan lt la: E = 0 ; U = 0
2
2
4. LY DO S DUNG CAC GIA TR HIEU DUNG CUA CNG O DONG IEN XOAY CHIEU
Vi dong ien xoay chieu, ta khong the xac nh cng o tc thi cua no v no bien oi rat nhanh cung nh khong the lay gia tr
trung bnh cua cng o v trong chu ky gia tr nay bang khong. Ta cung khong the dung ampe ke hay von ke khung quanh e o
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 194
GV: Bi Gia Ni
cng o hay hieu ien the xoay chieu, v moi khi dong ien oi chieu th chieu quay cua kim cung thay oi nhng do quan tnh ln
cua kim va khung day nen kim khong theo kp s oi chieu nhanh cua dong ien va kim se ng yen.
Vi dong ien xoay chieu, ta khong can quan tam tac dung tc thi cua no tng thi iem ma ch quan tam tac dung cua dong ien
xoay chieu trong thi gian dai. Mat khac, tac dung nhiet cua dong ien th t le vi bnh phng cua cng o dong ien, khong phu
thuoc chieu dong ien; do o co the so sanh dong ien xoay chieu vi dong ien khong oi gay ra tac dung nhiet tng ng. o la
cac ly do e a ra khai niem cua cng o hieu dung cua dong ien xoay chieu.
Cau 2 :
1.
Trnh bay cong suat cua dong ien xoay chieu.
Xet cac trng hp rieng : Mach ch co R. Mach ch co C. Mach ch co L. Mach RLC mac noi tiep trong ieu kien co
cong hng ien.
2.
Neu y ngha cua he so cong suat.
3.
V sao khi che tao cac dung cu ien nh quat, tu lanh, ong c ngi ta co gang tang he so cong suat.
1. CONG SUAT CUA DONG IEN XOAY CHIEU
at mot hieu ien the xoay chieu 2 au mot oan mach. Dung von ke, ampe ke, watt ke e o hieu ien the hieu dung U
2 au oan mach; cng o hieu dung I cua dong ien qua mach; cong suat tieu thu P cua oan mach th thay :
* Neu oan mach ch co ien tr thuan th : P = UI.
* Neu oan mach co them cuon cam hay tu ien hay ca hai th : P < UI.
* Cac ket qua o cho ta : P = UI vi K 1.
* Thc nghiem cho thay gia he so K va goc lech pha j (cua u va i) co moi lien he : k = cosj.
Vay : P = UIcosj
P=
* Vi mach ch co C :
cosj = 0
P=
* Vi mach ch co L :
cosj = 0
P=
* Vi mach RLC mac noi tiep trong ieu kien co cong hng :
ZL = ZC
cosj = 1
P=
UI
0
0
UI
Trang: 195
GV: Bi Gia Ni
2 CAU TAO VA HOAT ONG CUA MAY PHAT IEN XOAY CHIEU 3 PHA
a. nh ngha
Dong ien xoay chieu ba pha la he thong gom ba dong ien xoay chieu mot pha, 3 dong ien nay
tao bi 3 suat ien ong co cung bien o, cung tan so nhng lech nhau ve pha mot goc bang 2p/3
rad hay 120o tc la lech nhau ve thi gian 1/3 chu ky.
b. Cau tao : gom 2 phan
- Phan cam (Roto) la nam cham ien.
- Phan ng (Stato) gom 3 cuon day giong nhau c at lech nhau 120o tren vong tron.
c. Hoat ong
Khi Roto quay, vao luc cc N oi dien vi 1 cuon 1 th t thong qua cuon 1 cc ai. Roto quay
them 120o hay tnh ve thi gian la T/3 th t thong qua cuon 2 cc ai va sau thi gian 1/3 na th t
thong qua cuon 3 cc ai. Nh vay t thong qua cac cuon day lech nhau 1/3 chu ky ve thi gian
hay lech nhau 120o ve pha. Do o suat ien ong trong 3 cuon day cung lech nhau 120o. Neu noi
cac au day cua 3 cuon vi 3 mach ngoai giong nhau th 3 dong ien trong 3 mach cung lech pha nhau la 120o :
i1 = Iosinwt ; i2 = Iosin wt -
2p
3
i3 = Iosin wt -
4p
3
my pht in 3 pha
- Phn cm thng l nam chm in.
- Phn ng gm 3 cun dy c, lp t lch nhau 1200.
- Cng sut ln, thng dng trong cng nghip.
Trang: 196
GV: Bi Gia Ni
Cau 4 : Cach mac mach ien 3 pha. Dong ien 3 pha co u iem g so vi dong ien 1 pha.
1. CACH MAC MACH IEN 3 PHA
a. Cach mac hnh sao
Ba iem au cua 3 cuon day noi vi nhau va a ra ngoai bang 1 day trung hoa, ba iem cuoi a ra ngoai bang 3 day
khac nhau goi la 3 day pha.
- Tai tieu thu thng c noi vi mot day trung hoa (day nguoi) va mot day pha (day nong).
Cng o dong ien tren day trung hoa : i = i1 + i2 + i3
- Neu tai oi xng tc la tai tieu thu tren 3 mach ngoai bang nhua th i = 0.
- Neu tai khong oi xng th i 0 nhng thng rat nho => day trung hoa thng nho hn day pha v no tai dong ien nho hn.
b. Cach mac tam giac
- iem cuoi cua cuon day 1 c noi vi iem au cua cuon day 2, iem cuoi cua cuon day 2 noi vi iem au cua cuon 3 va iem
cuoi cua cuon 3 noi vi iem au cua cuon 1.
- Ba iem noi o c noi vi 3 mach ngoai bang 3 day pha. Cach mac nay can 3 tai tieu thu phai giong nhau (tai oi xng).
- Ta co the mac mot tai hnh tam giac vao mot may phat ien mac hnh sao hay ngc lai.
- Ngi ta chng minh c :
Ud = Up 3
Trang: 197
GV: Bi Gia Ni
Trang: 198
GV: Bi Gia Ni
Cau 6 : May bien the : nh ngha va cau tao, Nguyen tac hoat ong, s bien oi hieu ien the va cng o dong ien qua may
bien the, Cong dung cua may bien the.
1. NH NGHA : Bien the la mot thiet b dung e thay oi hieu ien the
cua dong ien xoay chieu.
2. CAU TAO
- Mot loi thep ky thuat do nhieu la thep mong hnh khung ch nhat ghap sat va
cach ien vi nhau (e tang ien tr cua loi sat, tranh c hao ph do dong
ien phuco).
- Hai cuon day ong quan tren loi thep: cuon s cap n1 vong la cuon mac vao
mang ien xoay chieu; cuon th cap nhieu vong la cuon noi vi tai tieu thu.
3. NGUYEN TAC HOAT ONG
- Hoat ong cua may bien the da tren hien tng cam ng ien t.
- Khi cuon s cap c mac vao nguon ien xoay chieu th dong ien trong cuon s cap lam phat sinh mot t trng bien thien trong
loi thep.
- T thong bien thien cua t trng o truyen qua cuon th cap. Neu mach th cap noi vi tai th trong tai co dong ien cam ng.
4. S BIEN OI HIEU IEN THE VA CNG O DONG IEN
a. Hieu ien the
- Goi n1, e1, u1, i1 la so vong day, suat ien ong, hieu ien the, cng o dong ien cua cuon s cap. Goi n2, e2, u2, i2 la so
vong day, suat ien ong, hieu ien the, cng o dong ien cua cuon th cap.
- Theo nh luat cam ng ien t : e1 = -F1 = -n1
dF
u1
u2
e1
e2
n1
n2
va e2 = -F2 = -n2
dt
U1
U2
dF
dt
n1
n2
- Neu n1 > n2
U1I1 = U2I2
I1
I2
U2
U1
n2
n1
Vay : Dung lam may bien the lam hieu ien the tang bao nhieu lan th cng o dong ien giam bay nhieu lan va ngc lai.
5. CONG DUNG: May bien the dung e tao hieu ien the thch hp trong sinh hoat, trong ky thuat va nhat la e truyen tai ien
nang i xa vi hao ph nho.
Cau 7 : Vai tro cua may bien the trong viec van tai ien nang i xa va s dung ien.
1. CONG SUAT HAO PH TREN NG DAY TAI
Khi a dong ien t nha may en ni tieu thu (thng rat xa) se phai mat nang lng hao ph tren ng day toa nhiet.
Goi P la cong suat cung cap cua nha may. Goi U la hieu ien the hai au ng day.
- Cng o dong ien tren ng day : I = P/U
2
Trang: 199
GV: Bi Gia Ni
11 KV
Tang the
110 V
Ha
the
35 KV
Ha
the
6 KV
Ha
the
220V
Cau 8: S can thiet cua dong ien mot chieu. Trnh bay phng phap chnh lu dong ien xoay chieu bang diod. u iem va nhc
iem cua phng phap nay.
1. S CAN THIET CUA DONG IEN MOT CHIEU
Mot so nganh ky thuat sau ay van phai dung dong ien mot chieu :
- Ma ien, uc ien, vo tuyen ien, nap ien cho acquy, san xuat hoa chat, tinh che kim loai
- ong c ien mot chieu v chung co u iem hn ong c ien xoay chieu cho co moment
khi ong ln va thay oi c van toc de dang.
- Mot so mach ien t hoac mot so bo phan can ien ap mot chieu.
2. PHNG PHAP CHNH LU BANG DIOD
a. Chnh lu na chu ky :
- Trong na chu ky au cua dong ien xoay chieu th A la cc dng, B la Io i
cc am: dong ien truyen t A qua dido D, qua R ve B.
- Trong na chu ky sau cua dong ien xoay chieu th A la cc am, B la cc O
dng: khi o khong co dong ien qua R.
Vay dong ien qua R la dong ien 1 chieu nhap nhay co dang :
n
R
b. Chnh lu 2 na chu ky
- Trong na chu ky cua dong ien xoay chieu th A la cc dng, B la cc am: dong ien i t A ti M qua diod D1 ti N
qua R ti Q qua diod D3 ti P roi ve B.
- Trong na chu ky sau cua dong ien xoay chieu th A la cc am, B la cc dng: dong ien i t B ti P qua diod D2 ti
N qua R ti Q qua diod D4 en M roi ve A.
Vay dong ien qua R cung la dong 1 chieu van con nhap nhay. e dong ien mot chieu bt nhap nhay, ta dung bo loc.
3. U VA NHC IEM CUA PHNG PHAP CHNH LU
* u iem :
La phng phap kinh te, thiet b de che tao, t ton kem, gon, van chuyen de dang.
Co the tao ra dong ien mot chieu cong suat ln.
* Nhc iem : Dong ien mot chieu c tao ra van con nhap nhay. Ta co the lam giam s nhap nhay bang cach dung bo loc.
Cau 9 :
1.
Trnh bay nguyen tac cau tao va hoat ong cua may phat ien mot chieu.
2.
Tai sao phng phap chnh lu c dung pho bien hn may phat ien mot chieu.
3.
u iem va nhc iem cua phng phap nay.
Trang: 200
GV: Bi Gia Ni
q
C
q
C
= - Lq " q " +
1
LC
q = 0 at w
1
LC
q" + w q = 0
Phng trnh cho thay ien tch tu ien bien thien ieu hoa vi tan so goc w. V w =
1
LC
mach, nen dao ong ien trong mach goi la dao ong rieng.
- Cng o dong ien :
i = q = Qowcos(wt + j) = Iocos(wt + j) vi Io = Qow : cng o cc ai.
Vay : Dong ien i cung bien thien ieu hoa vi tan so goc w nhng sm pha p/2 so vi ien tch.
2. KHAO SAT NANG LNG IEN T TRONG MACH DAO ONG
Nang lng trong mach dao ong gom nang lng ien trng tap trung tu ien va nang lng t trng tap trung cuon cam.
2
1 q
Q0
2
=
sin wt + j
- Nang lng ien trng : WE = .
2 C
2C
Trang: 201
v w =
1
LC
WB =
1
2
Li
GV: Bi Gia Ni
1
( wt
+ j
LQ 0 w cos cos wt + j
2
WB =
Q0
2C
cos
)
2
W = WE + WB = W =
Q0
2C
Vay :
* Nang lng ien trng va nang lng t trng bien thien ieu hoa theo thi gian vi cung mot tan so nhng ngc pha nhau va
tan so nay gap 2 lan tan so dao ong cua mach.
* Nang lng cua mach dao ong la khong oi.
* Trong mach dao ong luon luon co s chuyen hoa gia nang lng ien trng trong tu ien va nang lng t trng trong cuon day.
3. NGUYEN NHAN TAT DAN CUA DAO ONG IEN T TRONG MACH DAO ONG
Thc te cuon cam, day noi eu co ien tr R (du nho) lam tieu hao nang lng trong mach, ong thi mot phan nang lng
cua mach b bc xa ra khong gian xung quanh di dang song ien t lam nang lng cua mach dao ong giam dan, do o dao ong
ien t trong mach tat dan.
Cau 2 : So sanh dao ong cua con lac lo xo va dao ong cua mach LC ve cac mat : cac ai lng bien thien, phng trnh dao ong
rieng, tan so dao ong rieng, nang ng dao ong rieng, tac nhan lam tat dao ong, ieu kien cong hng nhon.
a. Ve cac ai lng bien thien
- Cung bien thien ieu hoa vi cung tan so.
* con lac lo xo : li o, van toc, gia toc.
* mach LC : ien tch cua tu, cng o dong ien qua cuon cam, hieu ien the.
b. Phng trnh dao ong rieng
- Co cung mot dang :
* con lac :
x + w2x = 0 x = Asin(wot + j)
* mach LC :
q + w2oq = 0 q = Qosin(wt + j)
c. Tan so dao ong rieng
- eu ch phu thuoc cau tao cua he.
* con lac :
wo =
* mach LC :
wo =
1
LC
W = E + Et =
1
2
KA
* mach LC :
W = WE + WB =
1 Q0
.
2 C
Trang: 202
GV: Bi Gia Ni
Cau 4 : Giai thch s hnh thanh song ien t khi 1 ien tch iem dao ong ieu hoa. T o phat bieu the nao la song ien t. Neu
cac tnh chat cua song ien t.
1. GIAI THCH S HNH THANH SONG IEN T
o Gia s tai O mot ien tch iem dao ong ieu hoa vi tan so f theo phng thang ng th no sinh ra mot ien trng dao
ong ieu hoa cung tan so f.
o Gia thuyet Maxwell cho rang ien trng tren lam xuat hien iem lam can xung quanh mot t trng dao ong ieu hoa
vi cung tan so.
o en lt t trng dao ong sinh ra ien trng dao ong lan can khac trong khong gian, qua trnh tren c lan truyen goi
la song ien t.
o Vay ien t trng lan truyen trong khong gian di dang
song goi la song ien t.
Mot ien tch +q dao ong ieu hoa vi tan so f tren truc
thang ng cho song ien t truyen theo truc Ox (nh hnh ve).
Vay song ien t la qua trnh truyen i trong khong gian cua
trng ien t bien thien tuan hoan theo thi gian.
2. TNH CHAT CUA SONG IEN T
o Co ay u tnh chat nh song co nhng qua trnh lan truyen khong can en moi trng an hoi, v vay no co the truyen
c trong chan khong.
o
o
o
o
Co van toc truyen trong khong kh (hay chan khong) la c = 3.108 (m/s) va co bc song tnh theo bieu thc : l =
c
f
r
r
Tai mot iem bat ky tren phng truyen, vect cng o ien trng E , vect cam ng t B eu vuong goc vi hng
r r
r
truyen cua song. Vect E , B va vect van toc v tao thanh mot tam dien thuan. Song ien t la song ngang.
Qua trnh truyen song ien t trong khong gian, no mang theo nang lng t le vi luy tha bac 4 cua tan so.
Song ien t cung tuan theo cac nh luat phan xa, khuc xa va cung cho hien tng giao thoa.
Cau 5 : Neu nguyen nhan tat dan cua dao ong ien t trong mach dao ong va cua dao ong con lac n. e dao ong c duy tr
va nguyen tac phai lam g? Mo ta s o nguyen tac va giai thch hoat ong cua mot may phat dao ong ieu hoa transitor.
1. NGUYEN NHAN TAT DAN
a. Cua dao ong ien t trong mach
o Do cuon cam va day noi co ien tr R nen mot phan nang lng mat i di dang nhiet.
o Nang lng giam dan nen q, i cung giam dan nen dao ong ien t trong mach b tat dan.
o Do bc xa song ien t nen nang lng cung giam dan.
b. Dao ong cua con lac n
Do lc ma sat cua moi trng luon hng ngc chieu chuyen ong, nen sinh cong can,
nang lng dao ong giam dan.
c. Duy tr dao ong : Phai bu cho mach dao ong mot nang lng bang nang lng a
tieu hao. Sau moi chu ky, mach c bo sung ung luc mot nang lng khong nho hn va cung
khong ln hn nang lng a tieu hao.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 203
GV: Bi Gia Ni
Trang: 204
1
2 p LC
GV: Bi Gia Ni
*
Lang knh P: la bo phan tan sac phan
A
tch chum sang song song ke tren thanh chum n S
sac. Moi chum n sac la chum song song nhng
O
lech theo phng khac nhau.
A
B
*
Buong toi : gom thau knh hoi tu L2
t
va phim at tai tieu dien anh cua L2 thau knh L2
E
hoi tu moi chum n sac thanh vet sang tren phim.
Cau 2 :
* nh ngha anh sang n sac. Trnh bay th nghiem e minh hoa nh ngha o.
* nh ngha anh sang trang. Trnh bay th nghiem e minh hoa nh ngha o.
1. Anh sang n sac
a. nh ngha anh sang n sac: Anh sang n sac la anh sang khong b tan sac khi i qua lang knh. Moi anh sang n sac
co mot mau nhat nh goi la mau n sac.
b. Th nghiem cua Newton ve anh sang n sac
Mo ta :
* Lang knh P1 lam tan sac chum sang trang hep song song.
* Cac khe hep tren man B, C e lot mot chum sang mau
hep roi ti lang knh P2.
Nhan xet : Tren man E sau P2 ta thay mot vet sang hep co A
mau ung nh mau ti P2. Ket qua nay ung cho moi mau
B
C
ma ta lam th nghiem.
Ket luan :
P1
P2
(E)
Chum sang mau hep trong chum sang a tan sac khong b
tan sac lan na. No c goi la anh sang n sac.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 205
GV: Bi Gia Ni
a
2
sina
d1
a
2
sina
H1
x
D
S2
(2)
d2 - d1 =
d2
x
O
H2
a1
a2
S1
(1)
= d2cosa2 = IM + IH2
d2cosa2 = IM +
D
(E)
ax
D
Trang: 206
GV: Bi Gia Ni
ax
ax
D
= kl
x=k
lD
a
ax
D
= (2k + 1)
l
2
x = (2k + 1)
lD
2a
lD
a
-k
lD
a
i=
lD
a
lD
a
ta xac nh c bc song l. o la nguyen tac cua viec o bc song l. o la nguyen tac cua viec o bc song anh sang
Trang: 207
GV: Bi Gia Ni
V du : Quang pho vach cua hi natri co hai vach vang rat sang nam sat canh nhau (vach kep). Quang pho cua hidro co bon vach ac
trng la vach o Ha; vach lam Hb; vach cham Hg va vach tmHd.
d. ng dung: Quang pho vach phat xa c ng dung e nhan biet s co mat cua cac nguyen to hoa hoc va nong o, ty le cua cac
nguyen to o trong mot hp chat, mot mau em phan tch nao o.
3. Phep phan tch quang pho va tien li cua phep phan tch quang pho
- Phep phan tch quang pho la phep xac nh thanh phan hp thanh cac chat da vao quang pho cua chung.
Trong phep phan tch nh tnh, ngi ta ch can nhan biet s co mat cua cac thanh phan khac nhau trong mau em phan tch. Phep
phan tch quang pho nh tnh tien li cho: n gian va cho ket qua nhanh hn phep phan tch hoa hoc.
- Trong phep phan tch nh lng, ngi ta ch can xac nh ca nong o cua cac thanh phan trong mau. Phep phan tch quang pho
nh lng co u iem: rat nhay, co kha nang phat hien c mot nong o rat nho cua chat nao o trong mau.
- u iem tuyet oi cua phep phan tch quang pho la: xac nh c thanh phan cau tao va nhiet o cua cac vat xa nh Mat tri va
cac sao.
Cau 7 : Cach tao va ieu kien thu c quang pho vach hap thu cua mot chat. Hien tng ao sac cua vach quang pho. Nhng tien
li cua phep phan tch bang quang pho. Co the dung quang pho vach hap thu cua mot chat thay cho quang pho vach phat xa cua chat
o trong phep phan tch c khong? Tai sao?
1. Quang pho vach hap thu
a. nh ngha: Quang pho co dang nhng vach toi nam tren nen mot quang pho lien tuc goi la quang pho vach hap thu.
b. Cach tao quang pho vach hap thu
Vach en
(E)
en hi natri
nong sang
May
Quang pho
(E)
Vach en
Chieu anh sang trang t mot ngon en day toc vao khe cua mot may quang pho th tren tam knh cua buong anh ta thu c
mot quang pho lien tuc. Neu tren ng i cua chum sang ta at mot ngon en co hi natri nung nong th trong quang pho lien tuc noi
tren xuat hien mot vach toi (thc ra la hai vach toi nam sat nhau) ung v tr cua vach vang trong quang pho phat xa cuanatri. o la
quang pho hap thu natri. Neu thay hi natri bang hi kali th tren quang pho lien tuc xuat hien cac vach toi ung cho cac vach mau
cua quang pho phat xa kali.
c. ieu kien e thu c quang pho vach hap thu: Nhiet o cua am kh hay hi hap thu phai thap hn nhiet o cua nguon phat sang
ra quang pho lien tuc.
2. Hien tng ao sac cac vach quang pho
Gia s am hi hap thu trong th nghiem tren c nung nong en nhiet o chung co the phat sang, nhng van thap hn nhiet o
cua nguon sang trang th tren knh anh cua may quang pho ta van luon thu c quang pho hap thu cua am hi o. Bay gi, tat
nguon sang trang i, ta thay nen quang pho lien tuc bien mat, ong thi cac vach toi cua quang pho hap thu bien thanh cac vach mau
cua quang pho vach phat xa cua chnh am hi o. Hien tng nay goi la hien tng ao sac cua vach quang pho.
Vay : mot nhiet o nhat nh, mot am hi co kha nang phat ra nhng anh sang n sac nao th no cung co kha nang hap thu nhng
anh sang n sac o.
Cau 8 : Trnh bay th nghiem phat hien tia hong ngoai va tia t ngoai. Neu cac tnh chat va ng dung cua tia hong ngoai va tia t
ngoai. Hai loai tia tren co kha nang gay c hien tng quang ien trong cac trng hp sau khong? Tai sao? Mot ban dan co gii
han quang ien la 0,84mm, Hai kim loai co gii han quang ien lan lt la 0,5mm va 0,36mm
1. Th nghiem phat hien cac tia hong ngoai va tia t ngoai
L
L1
L2
S
J
P
F
- Chieu anh sang mat tri (hoac anh sang t en day toc co cong suat ln) vao khe S cua may quang pho. Tren man F cua buong anh
ta thu mot quang pho lien tuc.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 208
GV: Bi Gia Ni
- Di chuyen moi han cua pin nhiet ien vao vung quang pho lien tuc th ien ke G cho thay trong mach co dong ien, chng to anh
sang n sac co tac dung nhiet.
- Tiep tuc di chuyen moi han ra ngoai vung o hoac ngoai vung tm cua quang pho, ien ke G cho thay trong mach van co dong ien.
ieu nay chng to pha ngoai vung o va vung tm van co nhng bc xa nao o khong nhn thay c goi la tia hong ngoai va tia t
ngoai.
2. Tia hong ngoai
a. nh ngha: Tia hong ngoai la nhng bc xa khong nhn thay c, co bc song ln hn cua anh sang o (l > 0,75mm).
b. Nguon phat sinh: Cac vat b nung nong eu phat ra tia hong ngoai. Vat nhiet o thap ch phat c cac tia hong ngoai. Vat nhiet
o 500oC bat au phat ra anh sang mau o toi, nhng manh nhat van la cac tia hong ngoai. Trong anh sang mat tri, co khoang 50%
nang lng thuoc ve cac tia hong ngoai.
c. Tnh chat, tac dung cua tia hong ngoai
* Co ban chat la song ien t.
* Tac dung noi bat nhat cua tia hong ngoai la tac dung nhiet.
* Tac dung len mot loai knh anh ac biet, goi la knh anh hong ngoai.
d. ng dung: Chu yeu e say kho va si am (trong cong nghiep, trong y hoc).
3. Tia t ngoai
a. nh ngha: Tia t ngoai la nhng bc xa khong nhn thay c, co bc song ngan hn bc song cua anh sang tm (l < 0,40mm).
b. Nguon phat sinh: Nhng vat b nung nong tren 3000oC phat ra mot lng ang ke tia t ngoai. Trong bc xa Mat tri co khoang 9%
nang lng thuoc vung t ngoai. Cac ho quang ien hoac en thuy ngan cung la nhng nguon phat ra tia t ngoai.
c. Tnh chat, tac dung cua tia t ngoai
- Co ban chat la song ien t.
- Tac dung rat manh len knh anh.
- Co the lam cho mot so chat phat quang.
- Co tac dung ion hoa chat kh.
- Co kha nang gay ra mot so phan ng quang hoa, phan ng quang hp.
- Co tac dung gay hieu ng quang ien.
- Co mot so tac dung sinh hoc.
- B thuy tinh, nc hap thu manh.
(Thach anh th gan nh trong suot vi cac tia t ngoai co bc song t 0,18mm en 0,4mm).
d. ng dung:
- Kha nang gay phat quang c ng dung e tm vet nt, vet xc trong ky thuat che tao may.
- Tac dung sinh hoc c ng dung e cha benh coi xng, diet vi khuan
4. Tac dung quang ien cua tia hong ngoai, tia t ngoai
e gay ra hien tng quang ien, bc song l cua anh sang kch thch phai nho hn gii han quang ien (l lo).
Can c vao ieu kien tren ta thay :
- Cac tia hong ngoai co bc song t 0,75mm en 0,84mm va tat ca cac tia t ngoai eu gay c hieu ng quang ien cho chat ban
dan co lo = 0,84mm.
- Moi tia t ngoai eu gay c hieu ng quang ien cho kim loai l = 0,5mm. Moi tia hong ngoai eu khong gay c hieu ng
quang ien cho kim loai nay.
- Ch co nhng tia t ngoai co l 0,36mm mi gay c hieu ng quang ien cho kim loai co lo = 0,36mm.
Cau 9 :
1.
Trnh bay nguyen tac cau tao va hoat ong cua ong Rnghen.
2.
Neu ban chat, cac tnh chat va ng dung cua tia Rnghen.
3.
Biet rang cong thoat electron Ao cua cac kim loai eu nho hn 10eV. Hoi cac tia Rnghen co gay c hieu ng quang ien
khong? V sao?
4.
Cong thc giai bai toan tia ronghen.
1. Ong Rnghen
a. Cau tao: Ong Rnghen n gian la mot ong tia am cc, trong o co lap them
mot ien cc lam bang kim loai co nguyen t lng ln va kho nong chay
(platin, vonfram) e chan dong tia am cc. ien cc lap them nay goi la oi
am cc. oi am cc thng c noi vi anot. Trong ong co ap suat kem (c 10-3
mmHg).
b. Hoat ong: Noi anot va catot vao hieu ien the mot chieu khoang vai van von.
Do trong ong co san mot t ion dng nen di hieu ien the cao noi tren, cac ion
o c tang toc manh, bay ti ap vao catot lam t o bat ra cac electron. Dong
cac electron nay c tang toc manh trong ien trng bay ti va ap vao oi
am cc, lam phat ra mot bc xa khong nhn thay goi la tia Rnghen.
2. Ban chat, tnh chat va ng dung cua tia Rnghen
a. Ban chat tia Rnghen
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 209
Dong
electron
Catot
Tia Rnghen
oi am cc
+
Anot
GV: Bi Gia Ni
- Khong mang ien v khong b lech trong ien trng hoac t trng.
- Thc chat, tia Rnghen la loai song ien t co bc song ngan hn bc song cua tia t ngoai. Cu the, bc song cua tia
Rnghen t 10-12 m (tia Rnghen cng) en 10-8m (tia Rnghen mem).
b. C che phat ra tia Rnghen
Cac electron trong tia am cc c tang toc trong ien trng manh, nen thu c mot ong nang rat ln. Khi ap vao oi am cc,
chung gap cac nguyen t cua oi am cc, xuyen sau vao nhng lp ben torng cua vo nguyen t, tng tac vi cac hat nhan nguyen t
va cac electron cua cac lp nay, lam phat ra song ien t co bc song rat ngan, goi la bc xa ham. o chnh la tia Rnghen.
c. Tnh chat va ng dung cua tia Rnghen
* Co kha nang am xuyen manh:
Tia Rnghen i xuyen qua ba, giay, go de dang, nhng kho i qua kim loai hn. Kim loai co khoi lng rieng cang ln th
kha nang can tia Rnghen cang manh.
Nh kha nang am xuyen manh, tia Rnghen c dung trong y hoc e chieu ien, chup ien; trong cong nghiep e do cac lo
hong khuyet tat trong cac san pham uc.
* Co tac dung rat manh len knh anh nen no c dung e chup ien.
* Lam phat quang mot so chat nen c ng dung e quan sat man hnh trong viec chieu ien.
* Co kha nang ion hoa cac chat kh. Tnh chat nay c ng dung e lam cac may o lieu lng tia Rnghen.
* Co tac dung sinh ly: huy hoai te bao, diet vi khuan. V vay, tia Rnghen c ng dung e cha benh ung th.
3. Tac dung quang ien cua Rnghen
Photon tia Rnghen co nang lng cc tieu: emin =
hc
l max
-34
6, 6.10 .3.10
10
-8
19,8.10-8J 124eV
Nang lng nay qua ln so vi nang lng can thiet A e bt electron ra khoi kim loai (cong thoat A). V vay moi tia
Rnghen eu de dang gay hieu ng quang ien cho cac kim loai.
4. Cong thc giai bai toan tia ronghen.
*. Bc song nho nhat, tan so ln nhat cua tia Rn ghen phat ra t ong Rn ghen:
h.fMax =
hc
l Min
1
2
1
2
m e v e = e.U AK
2
h.c
e.U AK
e.U AK = + Q = h.fX + Q ; Nang lng electron khi va ap vao oi Catot mot phan bien oi thanh nang lng tia Ron-ghen
N
t
Cau 10 : The nao la hien tng quang ien. Mo ta th nghiem Hecx va cac ket qua chnh. Mo ta th nghiem quang ien vi te bao
quang ien va cac ket qua chnh. Trong th nghiem cau 2, neu thay anh sang ang th nghiem bang anh sang co bc song nho hn
th hieu ien the ham Uh tang hay giam. Giai thch.
1. Hien tng quang ien
a. nh ngha: Khi chieu mot chum anh sang thch hp (co bc song ngan) vao mat kim loai th no lam cho electron mat
kim loai o b bat ra. o la hien tng quang ien. Cac electron bat ra goi la cac electron quang ien.
b. Th nghiem Hecx (Hertz)
Chieu anh sang do mot ho quang ien phat ra vao mot tam kem (hoac ong nhom) ang tch ien am gan tren mot ien nghiem.
Henx nhan thay hai la cua ien nghiem cup lai. Chng to tam kem (hoac ong, nhom) a mat ien tch am.
Chan tia t ngoai t ho quang ien en tam kem bang mot ban thuy tinh hoac ban au tam kem tch ien dng, th hien tng tren
khong xay ra.
A
V du : Khi chieu mot chum anh sang thch hp (co bc song ngan) vao mat mot tam kim loai
C
th cac electron tren mat kim loai o b bat ra.
Neu tam Zn tch ien dng th th nghiem cho thay hai la ien nghiem khong b cup lai, nhng
F
hien tng quang ien van xay ra. o la do di tac dung cua tia t ngoai, cac electron van b
G
bat ra, nhng lap tc chung b hut tr lai nen ien tch tren tam Zn khong thay oi.
V
2. Th nghiem vi te bao quang ien
P
a. Mo ta th nghiem
Te bao quang ien la mot bnh chan khong nho, trong o co ien cc: anot A va catot C. Anot la
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 210
GV: Bi Gia Ni
mot vong day kim loai. Catot co dang mot chom cau lam bang kim loai (ma ta can nghien cu) phu thanh trong cua bnh, co cha
mot lo nho cho anh sang lot qua.
- Anh sang t ho quang c chieu qua kinh loc F e loc lay mot phan n sac nhat nh chieu vao catot C.
- Hieu ien the UAC gia A va C c thiet lap nh bo nguon E va c o bang von ke V.
o ln cua UAC thay oi c nh thay oi cua chot cam P; G la mot miliampe ke nhay dung e o cng o dong ien chay qua te
bao quang ien.
b. Th nghiem va cac ket qua chnh cua th nghiem
* Dong quang ien : Khi chieu vao catot anh sang co bc song ngan, th trong mach ien xuat hien mot dong ien goi la
dong quang ien. Dong quang ien co chieu t A sang C no la dong cac electron
I
quang ien bay t C sang A di tac dung cua ien trng gia A va C.
* Ve bc song anh sang : oi vi moi kim loai dung lam catot, anh
Ibh
sang kch thch phai co bc song nho hn mot gii han lo nao o th mi gay ra
hien tng quang ien. (Neu anh sang kch thch co bc song ln hn th du
chum sang rat manh cung khong gay ra hien tng quang ien).
* ng ac trng von ampe : Ket qua th nghiem cho thay cng
o dong quang ien I phu thuoc vao hieu ien the UAC gia A va C theo ng
Uh
Uo
UA
bieu dien tren hnh ve. ng nay goi la ng ac trng Von ampe cua te
bao quang ien. Ta thay ng ac trng von ampe co ac iem :
- Luc UAC > 0 : bat au tang AC ti mot gia tr nao o th I at ti gia tr bao hoa Ibh, sau o tiep tuc tang UAC th I khong tang na.
- Luc UAC < 0 : dong quang ien I khong triet tieu ngay. Phai at gia A va C mot hieu ien the am Uh nao o th I mi triet tieu hoan
toan Uh c goi la hieu ien the ham.
* Ve o ln cua Ibh : Cng o dong ien quang ien bao hoa ty le thuan vi cng o cua chum sang kch thch.
* Ve o ln Uh : Th nghiem cho thay gia tr cua hieu ien the ham Uh ng vi moi kim loai dung lam catot hoan toan
khong phu thuoc vao cng o cua chum sang kch thch ma ch phu thuoc vao bc song cua chum sang kch thch o.
Cau 11 : Dong quang ien la g? Neu ac iem cua ng ac trng Von ampe cua te bao quang ien. Ve s o th nghiem e thu
c ng ac trng o. Phat bieu cac nh luat quang ien. Tai sao khong giai thch c cac nh luat quang ien bang thuyet
song anh sang.
1. Dong quang ien: La dong chuyen di co hng cua cac electron bat ra
khoi catot kim loai khi catot c chieu bang anh sang thch hp.
ac iem cua ng ac trng Von ampe cua te bao quang ien
Dong quang ien I phu thuoc vao hieu ien the U gia A va C cua te bao
quang ien theo ng cong nh hnh ve.
- Vi U > 0 : Luc au I tang theo U, nhng khi U tang en mot tr so nao o
(U = Uo) va neu gi cng o cua chum sang kch thch khong oi th I
khong tang na, luc o dong quang ien bao hoa (I = Ibh).
- Vi U < 0 : ien trng gia A va C la trng can electron, nhng dong
quang ien khong triet tieu khong triet tieu ngay ma giam dan khi hieu ien
the trng can tang dan. Khi hieu ien the nay at en tr so Uh (hieu ien
the ham) th dong ien triet tieu.
I
2
Ibh
Ibh
Uh
Uo
UAC
Trang: 211
GV: Bi Gia Ni
tng quang ien mi xay ra. The nhng tren thc te, cng o chum sang kch thch du nho, hien tng quang ien van xay ra, mien
la chum sang kch thch co bc song l lo. Vay thuyet song anh sang bat lc trong viec giai thch cac nh luat quang ien.
Cau 12 : Trnh bay noi dung thuyet lng t anh sang. Van dung thuyet lng t anh sang e giai thch cac nh luat quang ien.
1. Thuyet lng t anh sang
- Nhng nguyen t hay phan t vat chat khong hap thu hay bc xa anh sang mot cach lien tuc, ma thanh tng phan rieng biet, t
quang. Moi phan o mang mot nang lng hoan toan xac nh, co o ln la e = hf, trong o f la tan so anh sang, con h la mot hang so
goi la hang so Plang (Planck). h = 6,625.10-34J.s. Moi phan o goi la mot lng t nang lng.
- Chum anh sang c coi nh mot chum hat, moi hat goi la mot photon, mang mot lng t nang lng. Cac photon chuyen ong
vi van toc anh sang. Khi anh sang truyen i, cac photon khong b thay oi, khong phu thuoc vao khoang cach ti nguon sang.
- Vi anh sang co tan so a cho, cng o chum sang t le vi pho ton trong chum.
2. Giai thch cac nh luat quang ien bang thuyet lng t anh sang.
a. Giai thch nh luat th nhat: e xay ra hien tng quang ien, photon cua anh sang kch thch phai co nang lng ln hn hoac
bang cong thoat A (cong e bt electron thoat khoi mat kim loai).
e = hf A hay h
c
l
A Suy ra: l
hc
A
hay l lo vi lo =
hc
A
b. Giai thch nh luat th hai: Vi l lo neu cng o chum sang kch thch cang ln th trong mot n v thi gian : so photon en
ap vao mat catot cang nhieu, so electron quang ien b bat ra cang nhieu. Do o cng o dong quang ien bao hoa cang ln.
c. Giai thch nh luat th ba: Moi photon b hap thu se truyen toan bo nang lng cua no cho mot electron. oi vi cac electron
nam ngay tren be mat kim loai th mot phan nang lng nay c chuyen thanh cong A (goi la cong thoat) lam tach electorn ra khoi
kim loai, phan con lai chuyen thanh ong nang ban au cua electron quang ien. So vi ong nang ban au ma cac electron nam
lp sau thu c khi bat ra khoi kim loai th ong nang ban au nay la cc ai. Do vay, ta co: hf = A +
1
2
m e v o max . ay la cong
thc Einstein ve hien tng quang ien, no cho thay: ong nang ban au cc ai cua electron quang ien ch phu thuoc vao tan so f
(hay bc song l) cua anh sang kch thch va cong thoat A (A phu thuoc vao ban chat kim loai).
Cau 13 : The nao la hieu ng quang ien ben trong. So sanh hieu ng quang ien ben trong va hieu ng quang ien ben ngoai.
Trnh bay nguyen tac cau tao va hoat ong cua: Quang tr. Pin quang ien.
1. Hieu ng quang ien ben trong
a. nh ngha. Hieu ng quang ien ben trong la hien tng khi chat ban dan c chieu bang mot chum anh sang thch hp
th cac electron lien ket b bt ra khoi lien ket gia cac nut mang ban dan, tr thanh cac electron dan, t do di chuyen trong khoi ban
dan o (electron t do). Ngoai ra, moi electron b bt ra lai giai phong mot lo trong mang ien dng. Cac lo trong nay cung co
the chuyen ong t do t nguyen t nay sang nguyen t khac va cung tham gia vao qua trnh dan ien, lam chat ban dan b chieu
sang se tr thanh dan ien tot.
b. So sanh hien tng quang ien ben trong va hien tng quang ien ben ngoai.
* Trong hien tng quang ien, khi co anh sang thch hp chieu vao kim loai th electron se b bat ra khoi kim loai. V vay, hien tng
quang ien con goi la hien tng quang ien ngoai.
- Nh vay hieu ng quang ien ben trong va hieu ng quang ien ben ngoai giong nhau cho cac photon anh sang eu lam bt cac
electron nhng khac nhau cho: hieu ng quang ien ngoai bt cac electron ra ngoai khoi chat (kim loai), con hieu ng quang ien
ben trong ch bt electron ra khoi lien ket e tr thanh electron dan ngay trong khoi chat o.
- Ngoai ra, ca hai hieu ng con giong nhau cho: anh sang kch thch phai co bc song thch hp, ngha la eu co bc song gii han
lo nhng lai khac nhau la: nang lng can e bt electron ra khoi lien ket trong ban dan thng la kha nho so vi cong thoat electron
ra khoi kim loai (cong A), nen gii han quang ien lo cua hieu ng quang ien ben trong co the nam trong vung hong ngoai.
2. Quang tr
a. Khai niem quang tr
3
4
- Hien tng khoi ban dan tr nen dan ien tot hn (tc ien tr cua khoi ban dan giam i) khi b
1
chieu sang goi hien tng quang dan. No c ng dung e tao ra cac ien tr thay oi c tr so
nh bien thien cng o chum sang chieu vao goi la cac quang tr.
- Cau tao quang tr n gian, ch gom cac lp ban dan mong (1) (Cadimisunfua CdS chang han)
2
phu len mot lp nha cach ien (2). Hai au lp ban dan c gan vi hai ien cc (3) va (4) bang
kim loai e noi ra ngoai.
b. Hoat ong : Noi mot nguon khoang vai von vi quang tr thong qua mot miliampe ke. Ta thay,
mA
khi at quang tr trong toi mach khong co dong ien. Khi chieu quang tr bang anh sang co bc
song ngan hn gii han quang dan cua quang ien th trong mach se xuat hien dong ien. ien tr cua quang tr giam i rat manh khi
b chieu sang bi anh sang noi tren.
Quang tr c dung thay the cho te bao quang ien trong cac mach ieu khien t ong.
': 0982.602.602 - Facebook: Bui Gia Noi
Trang: 212
GV: Bi Gia Ni
Trang: 213
GV: Bi Gia Ni
GV: Bi Gia Ni
Goi No va mo la so nguyen t va khoi lng ban au cua khoi chat phong xa; N va m la so nguyen t va
khoi lng con lai thi iem t, ta co:
b
N
N oe
- lt
No
2
va
m oe
- lt
g
b-
mo
2
ln 2
T
0, 693
d. o phong xa
o phong xa H cua mot lng chat phong xa la ai lng ac trng cho tnh phong xa manh hay
yeu, o bang so phan ra trong 1 giay. n v o la Becoren (Bq) hoac (Ci)
1 Bq bang 1 phan ra /giay va 1 Ci = 3,7.1010 Bq
o phong xa H giam theo thi gian vi quy luat: H = lN = lNoe-lt = Hoe-lt
trong o Ho = lNo la o phong xa ban au.
2. Ban chat va tnh chat cua cac loai tia phong xa
Cho cac tia phong i qua ien trng gia hai ban mot tu ien, ta co the xac
nh c ban chat cua cac tia phong xa. Chung gom 3 loai tia :
a. Tia alpha (a)
4
Ky hieu a, thc chat la chum hat nhan heli 2 He , goi la hat a, co tnh chat :
- B lech ve ban am cua tu ien (do mang ien tch +2e).
- c phong ra vi van toc khoang 107 m/s.
- Co kha nang ion hoa chat kh.
- Kha nang am xuyen yeu, trong khong kh ch i c toi a khoang 8cm.
b. Tia beta (b)
Gom 2 loai: loai lech ve ban dng cua tu ien, ky hieu b-, thc chat la dong cac electron va loai lech ve ban am cua tu
ien, ky hieu b+ (loai nay hiem thay hn), thc chat la chum hat co khoi lng nh electron nhng mang ien tch +e goi la electron
dng hay pozitron.
- Cac hat b c phong ra vi van toc gan bang van toc anh sang.
- Co kha nang ion hoa chat kh nhng yeu hn tia a.
- Co kha nang am xuyen manh hn tia a, co the i c hang tram met trong khong kh.
c. Tia gamma (g)
Ky hieu g, co ban chat ien t nh tia Rnghen, nhng co bc song ngan hn nhieu. ay la chum photon nang lng cao.
- Khong b lech trong ien trng, t trng.
- Co cac tnh chat nh tia Rnghen.
- ac biet co kha nang am xuyen ln, co the i qua lp ch day hang chuc cm va rat nguy hiem cho con ngi.
Cau 17 : Phan ng hat nhan la g? S phong xa co phai la phan ng hat nhan khong? Tai sao? Phat bieu nh luat bao toan ien tch
va nh luat bao toan so khoi trong phan ng hat nhan. Van dung chung e lap cac quy tac dch chuyen trong hien tng phong xa.
1. Phan ng hat nhan
a. nh ngha: Phan ng hat nhan la cac tng tac gia hai hat dan en s bien oi cua chung thanh cac hat
khac, theo s o : a + b c + d
- So hat nhan trc va sau phan ng co the nhieu hoac t hn 2.
0
- Cac hat ve trai hoac ve phai co the ch la hat s cap nh electron ( -1 e hoac e1 ) pozitron ( 1 e hoac e+), proton ( 1 H
1
Trang: 215
GV: Bi Gia Ni
- Bao toan ien tch (nguyen t so Z) : Tong ien tch cua cac hat trc v2 sau phan ng bao gi cung bang nhau :
Za + Zb = Zc + Zd
- Bao toan nang lng va bao toan ong lng : Trong phan ng hat nhan, nang lng va ong lng c bao toan.
* Chu y : Khong co nh luat bao toan khoi lng cua he.
b. Van dung cac nh luat bao toan e lap cac quy tac dch chuyen trong hien tng phong xa
Ap dung nh luat bao toan so nucleon ba vao toan ien tch vao qua trnh phong xa, ta thu c cac quy tac dch chuyen sau :
4
* Phong xa a ( 2 He ):
4
2
He +
A-4
Z -2
So vi hat nhan me, hat nhan con v tr lui 2 o trong bang tuan hoan va co so khoi nho hn 4 n v (lui la i ve au bang, tien la
i ve cuoi bang).
V du :
226
88
Ra
* Phong xa b-
0
-1
4
2
):
He +
222
86
Rn
A
Z
0
-1
e +
A
Z +1
210
83
Bi
0
-1
210
84
Po + v (Bi : Bitmut)
v la hat ntri no, khong mang ien, co so khoi A = 0, chuyen ong vi van toc anh sang. Thc chat cua phong xa b- la trong
hat nhan, mot ntron bien thanh mot proton, mot electron va mot ntrino.
n p + e + v
* Phong xa b+
( e) :
0
+1
0
1
e +
A
Z -1
So vi hat nhan me, hat nhan con v tr lui 1 o va co cung so khoi. Thc chat cua phong xa b+ la trong hat nhan, mot proton bien
thanh mot ntron, mot pozitron va mot ntrino: p n + e+ + v
* Phong xa g : Phong xa photon co nang lng : hf = E2 - E1 (E2 > E1)
Do g co Z = 0 va A = 0 nen khi phong xa g khong co bien oi hat nhan cua nguyen to nay thanh hat nhan cua nguyen to
kia, ch co giam nang lng cua hat nhan o mot lng bang hf. Tuy nhien, bc xa g khong phat ra oc lap ma la bc xa luon kem
theo bc xa a va bc xa b.
Cau 18 : Phat bieu cac nh luat bao toan trong phan ng hat nhan. Tai sao trong phan ng hat nhan khong co s bao toan khoi
lng, mac du co s bao toan so khoi. The nao la 1 n v khoi lng nguyen t u. So sanh n v nay vi n v kg va n v
MeV/c2. Viec tnh khoi lng nguyen t theo 1 n v u cho ta biet ieu g?
1. Cac nh luat bao toan trong phan ng hat nhan
Xem phan 2a cau 17.
2. Giai thch tai sao trong phan ng hat nhan khong co s bao toan khoi lng
a. o hut khoi
Z proton va N ntron cha lien ket va ng yen co tong khoi lng la :
mo = Zmp + Nmn
Khi chung lien ket vi nhau thanh mot hat nhan khoi lng m th m < mo
Hieu Dm = mo - m, goi la o hut khoi.
b. Nang lng lien ket
Theo thuyet tng oi, tong nang lng ngh cua cac nuclon luc rieng re la Eo = moc2. Hat nhan tao thanh co nang lng ngh E =
mc2. V m < mo nen E < Eo. Ngha la, khi cac nuclon rieng re lien ket lai thanh mot hat nhan th co mot nang lng. DE = Eo - E =
(mo - m)c2 toa ra :
Ngc lai, neu muon pha hat nhan co khoi lng m thanh cac nuclon co tong khoi lng mo > m th ta phai ton nang lng DE = (mo
- m)c2 e thang lc hat nhan. DE cang ln th cac nuclon lien ket cang manh, cang ton nhieu nang lng e pha lien ket, nen DE goi
la nang lng lien ket.
Vay hat nhan co o hut khoi cang ln, tc nang lng lien ket cang ln, th cang ben vng.
c. Giai thch tai sao khong co s bao toan khoi lng
Cac quan sat thc nghiem cho biet, o ben vng cua cac hat nhan khong giong nhau, ngha la: Tong o hut khoi cua cac hat nhan sau
phan ng co the nho (hoac ln) hn tong o hut khoi cua cac hat nhan trc phan ng. Khi ay tong khoi lng cua cac hat nhan sau
phan ng phai ln (hoac nho) hn tong khoi lng cua cac hat nhan trc phan ng. Nh vay khoi lng khong bao toan, mac du so
nuclon van bao toan.
3. n v khoi lng nguyen t
a. The nao la n v khoi lng nguyen t
n v khoi lng nguyen t (k hieu u) bang 1/12 khoi lng nguyen t cua ong v pho bien
la n v cacbon.
b. So sanh n v u vi n v kg
Trang: 216
12
6 C , do o oi khi n v nay con goi
23
GV: Bi Gia Ni
-1
V 1 mol cacbon co khoi lng 12g cha NA nguyen t (NA = 6,02.10 mol la so Avogadro) nen khoi lng nguyen t cua ong v
12
6C
la :
0, 012
NA
(kg). Do vay, ta co : u =
1 0, 012
1
0, 012
-27
.
=
.
kg
23 = 1, 66055.10
12 N A
12 6, 02.10
c. So sanh n v u vi n v McV/C2
- Do co he thc : E = mc2 nen co :
E(J)
= m(kg)
MeV
c
1, 6022.10
8
-13
va c = 2,99792.108 m/s
(2, 99792.10 m / s)
= 1, 7827.10
-30
kg
suy ra :
1 kg = 0,561.10-30 MeV/c2
Vay
:
u = 1,66055.10-27 kg 931MeV/c2
- So sanh khoi lng cua proton va ntron vi u, ta thay proton va ntron eu co khoi lng xap x bang 1u, trong khi khoi
lng cua electron ch bang
u
1800
, nen viec tnh khoi lng nguyen t theo n v u cho ta biet tr so gan ung cua so khoi A, tc la
Ap dung cac nh luat bao toan e viet cac phan ng xay ra khi ban pha hat nhan
27
13
Al bang hat a.
Biet rang trong so hai hat nhan sinh ra sau phan ng th mot hat la ntron con hat th hai co kha nang phat ra tia b+.
1. nh ngha: Phan ng hat nhan la cac tng tac gia hai hat dan en s bien oi cua chung thanh cac hat khac, theo s o :
A+B C+D
Trong o : A va B la 2 hat nhan tng tac vi nhau. C va D la 2 hat nhan mi c tao thanh.
- Trong so cac hat A, B, C, D co the co hat la hat s cap: electron ( -1 e hoac e-) pozitron (
0
+1
He +
27
13
30
15
Al
30
15
P + 0n
+
30
15
30
14
Si +
0
1
Cau 20 : Hay trnh bay ve: Cau tao hat nhan nguyen t. ong v. Lc hat nhan. o hut khoi va nang lng lien ket nang lng
lien ket rieng.
1. Cau tao hat nhan nguyen t
a. Nuclon: Tuy hat nhan co kch thc rat nho (10-4 - 10-5m) nhng thc nghiem chng to rang hat nhan c cau tao t nhng hat
nho hn goi la cac nuclon.
Co 2 loai nuclon:
- Photon (k hieu p) mang ien tch +e, co khoi lng mp = 1,007276u.
- Ntron (k hieu n) khong mang ien, co khoi lng mn = 1,008665u.
b. So th t va khoi lng so
Hat nhan nguyen t cua nguyen to th Z trong bang tuan hoan (Z la so th t) co Z proton va N ntron. Do o so nuclon
trong hat nhan A = Z + N, A goi la khoi lng so (hoac so khoi).
Th du : Ngyen t natri co so th t Z = 11, hat nhan cha 11 proton va 12 ntron, so khoi A = 11 + 12 = 23. K hieu :
23
11
Na .
- Nguyen t hidro ng vi Z = 1 co 1 electron vo ngoai, hat nhan cua no co 1 proton va khong co ntron, so khoi A = 1.
- Nguyen t cacbon (than) ng vi Z = 6 co 6 electron vo ngoai, hat nhan cua no cha 6 proton va 6 ntron, o khoi:
A = 6 + 6 = 12.
Trang: 217
GV: Bi Gia Ni
c. K hieu : Mot nguyen t hoac hat nhan cua no c k hieu bang cach ghi ben canh k hieu hoa hoc: nguyen t so ( pha di) va
1
so khoi ( pha tren). Chang han, cac nguyen t neu tren co k hieu la : 1 H,
1
12
23
12
12
6
C,
23
11
23
11
6
C,
12
6
13
C,
C,
14
6
C . Trong o 2 ong v
12
6
2
1
C va
12
6
3
1
H hoac T .
12
6
chiem t le 99%.
3. Lc hat nhan: Mac du hat nhan nguyen t c cau tao t cac hat mang ien cung dau hoac khong mang ien, nhng hat nhan lai
kha ben vng. Chng to, lc lien ket cac nuclon phai la loai lc khac ban chat so vi trong lc, lc ien va lc t, ong thi phai rat
manh so vi cac lc o. No c goi la lc hat nhan.
Lc hat nhan ch manh khi khoang cach gia hai nuclon bang hoac nho hn kch thc cua hat nhan, ngha la hat nhan co
ban knh tac dung khoang 10-13m.
4. o hut khoi va nang lng lien ket - Nang lng lien ket rieng:
Trong lnh vc hat nhan co eu ac biet sau ay: neu Z proton va N ntron ton tai rieng re, co khoi lng tong cong mo = Zmp +
Nmn th khi chung lien ket lai thanh 1 hat nhan co khoi lng m th m < mo. Hieu Dm = mo - m goi la o hut khoi cua hat nhan o.
Theo he thc Anhxtanh th nang lng ngh cua hat nmhan E = mc2 phai nho hn nang lng cua cac nuclon ton tai rieng re Eo =
moc2. Do o khi cac nuclon lien ket lai thanh 1 hat nhan co nang lng DE = Eo E = (mo m)c2 = Dmc2 toa ra.
Nang lng DE = Dm.c2 goi la nang lng lien ket ng vi hat nhan o.
Ngc lai, muon pha v 1 hat nhan thanh cac nuclon rieng re th phai hoan lai o hut khoi Dm o, tc la phai ton mot nang lng
ung bang DE e thang lc hat nhan.
Hat nhan cang ben vng th DE cang phai ln, do o o hut khoi Dm cang ln.
*) Nang lng lien ket rieng: La nang lng lien ket tren mot nuclon DE0 =
DE
lng lien ket rieng cua hat nhan X ln hn nang lng lien ket rieng cua hat nhan Y.
Cau 21 : The nao la ong v? Phan biet ong v phong xa va ong v ben. ng dung cua cac ong v phong xa. nh luat phong xa
co y ngha g trong ng dung cac ong v phong xa.
1. ong v
* ong v : Xem phan 2 cau 20.
* ong v phong xa la ong v ma cac hat nhan cua no co the phong ra cac tia phong xa va bien oi thanh hat nhan cua
nguyen to khac.
V du : ong v urani
238
92
11
6
234
90
co the phong ra tia a e bien thanh hat nhan cua nguyen to Thori :
Th
-
92
14
-1
ong v cacbon
He
238
( C) co the phong ra tia b e bien thanh hat nhan cua nguyen to Nit :
ong v cacbon
14
4
2
14
e +
11
11
5
* ong v ben la ong v ma hat nhan cua no khong co mot bien oi t phat nao trong suot thi gian ton tai.
2. ng dung cua cac ong v phong xa
a. Cac ong v phong xa
Cac ong v phong xa (t nhien hoac nhan tao) co rat nhieu ng dung trong khoa hoc va i song.
- Tia g phong ra t coban
60
27
14
6C
32
15
Trang: 218
GV: Bi Gia Ni
b. Y ngha cua nh luat phong xa trong ng dung cac ong v phong xa.
nh luat phong xa la c s cua phep xac nh tuoi cua vat co da vao xchu ky ban ra cua cacbon 14.
C14 la chat phong xa b- c tao ra trong kh quyen va tham nhap vao moi vat tren Trai at. No co chu ky ban ra 5600 nam. S phan
ra nay can bang vi s tao ra nen t hang van nam nay mat o cua C14 trong kh quyen khong oi: c trong 1012 nguyen t cacbon th
co 1 nguyen t C14. Mot thc vat con song con qua trnh diep luc hoa th con gi ty le tren trong cac thanh phan cha cacbon cua no.
Nhng neu thc vat chet th no khong trao oi g vi khong kh na, C14 van phan ra ma khong c bu lai nen t le cua no giam : c
sau 5600 nam th ch co mot na, o phong xa H cua no cung giam i tng ng theo cong thc rut ra t nh luat phong xa :
-
0.693
0 ,693
hoac N = N o e T . Biet H, Ho, T hoac N, No, T ta se tnh c thi gian t (tuoi) cua cac vat co co nguon goc
sinh vat (trong thanh phan co ong v cacbon 14).
H = Hoe
Cau 22 : Hay trnh bay : He thc Anhxtanh gia nang lng va khoi lng. o hut khoi va nang lng lien ket nang lng lien ket
rieng. Phan biet phan ng hat nhan toa nang lng va phan ng hat nhan thu nang lng.
1. He thc Anhxtanh gia nang lng va khoi lng.
a. Thuyet tng oi cua Anhxtanh a neu len mot he thc rat quan trong gia nang lng va khoi lng cua mot vat: Neu
mot vat co khoi lng m th no co nang lng E t le vi m goi la nang lng ngh
E = mc2
(1)
Trong o c la van toc anh sang trong chan khong. Theo he thc (1) th 1 gam bat ky chat g cung cha mot nang lng rat
ln, bang 25 trieu kWh.
b. Nang lng ngh co the chuyen oi thanh nang lng thong thng (nh ong nang) hoac ngc lai, khien nang lng ngh co the
tang hay giam. Khi nang lng ngh tang hay giam th khoi lng cung tang hay giam theo t le trong he thc (1).
c. V nang lng ngh co the tang hay giam, tc khong c bao toan, do o khoi lng cung khong nhat thiet c bao toan, ch co
nang lng toan phan, bao gom ca nang lng ngh cong vi nang lng thong thng la c bao toan.
d. T he thc (1) ta suy ra : m = E/c2; ngha la khoi lng khong ch o bang kg ma con co the o theo n v nang lng chia cho c2.
V du :
* 1 kg = 0,561.1030 MeV/c2
* Khoi lng cua electron : me = 9,1095.10-31kg = 0,511 MeV/c2
2. o hut khoi va nang lng lien ket
Xem phan 4 cau 20
3. Phan biet phan ng hat nhan toa nang lng va phan ng hat nhan thu nang lng
Xet phan ng hat nhan : A + B C + D
Do o hut khoi cua cac hat nhan la khac nhau, khien tong khoi lng M cua cac hat nhan sau phan ng co the khac tong
khoi lng Mo cua cac hat nhan trc phan ng.
a. Neu M < Mo th :
Tong khoi lng giam nen phan ng toa nang lng.
DE = (Mo - M)c2 di dang ong nang cua cac hat nhan sinh ra hoac photon tia g.
Vay : Phan ng hat nhan toa nang lng, neu nh cac hat sinh ra tong khoi lng be hn cac hat ban au, se khien chung
ben vng hn.
b. Neu M > Mo th :
Tong khoi lng tang nen phan ng thu nang lng. Song muon phan ng xay ra, phai cung cap nang lng di dang ong
nang cua cac hat A va B. Nang lng cung cap cho phan ng W bao gom DE = (M - Mo)c2 cong vi ong nang W cua cac hat mi
sinh ra : W = DE + W
Vay : Phan ng hat nhan thu nang lng, neu nh cac hat sinh ra co tong khoi lng ln hn cac hat ban au, se khien
chung kem ben vng hn.
Cau 23 : The nao la :
a. Hien tng phong xa.
b. Hien tng phan hach
2.
So sanh hien tng phong xa va hien tng phan hach.
3.
Trnh bay nh luat phong xa va o phong xa
1. Trnh bay
a. Phong xa: La hien tng hat nhan nguyen t t ong phong ra nhng bc xa va bien oi thanh hat nhan khac. Nhng bc
xa o goi la tia phong xa, khong nhn thay c nhng co the phat hien c chung do chung co kha nang lam en knh anh, ion hoa
cac chat, lech trong ien trng, t trng
Trang: 219
GV: Bi Gia Ni
b. Phan hach : La hien tng mot hat nhan rat nang (nh ong v t nhien
235
92
thu 1 ntron cham th v ra thanh 2 hat nhan co so khoi trung bnh, ong thi phong ra t 2 en 3 ntron va toa ra mot nang lng ln
khoang 200MeV.
2. So sanh hien tng phong xa va hien tng phan hach
a. Nhng iem giong nhau chu yeu
- Ca hai hien tng eu dan en s bien oi mot hat nhan ban au thanh cac hat nhan khac. Chung eu la cac trng hp cua phan
ng hat nhan.
- Ca 2 hien tng eu la cac qua trnh kem theo s toa nang lng di dang ong nang cua cac hat sinh ra va nang lng bc xa g.
b. Nhng iem khac nhau chu yeu
- Hien tng phong xa khong chu tac ong cac yeu to ben ngoai, toc o phan ra cua moi chat hoan toan do nguyen nhan ben trong
quyet nh va c ac trng bi chu ky ban ra T, co tr so xac nh oi vi moi chat. Trong khi o, toc o cua qua trnh phan hach
cua 235U chang han phu thuoc vao khoi lng ntron cham co trong khoi Urani, do o toc o nay co the khong che c.
- oi vi moi chat phong xa, thanh phan cua tia phong xa la hoan toan on nh, trong khi o cau tao va khoi lng cua 2 manh v t
hat nhan 235U khong hoan toan xac nh.
3. nh luat phong xa va o phong xa
(Xem phan c, d cau 16)
Cau 24 : Hay trnh bay ve :
1.
S phan hach.
2.
Phan ng day chuyen va ieu kien e no xay ra.
3.
Nguyen tac cau tao va hoat ong cua nha may ien nguyen t.
1. S phan hach
S phan hach la hien tng mot hat nhan rat nang hap thu 1 ntron cham roi v ra thanh 2 hat nhan co so khoi trung bnh.
Ntron la ntron co ong nang nho va c ong nang trung bnh cua chuyen ong nhiet (di 0,1eV).
S phan hach co 2 ac iem quan trong sau ay:
- Phan ng phan hach sinh ra 2 en 3 ntron.
- Phan ng phan hach tao ra mot nang lng rat ln khoang 200MeV.
Th du : Phan ng phan hach Urani 235:
235
92
U + 0n
236
92
A
Z
A'
Z'
X ' + k 0 n + 200MeV
Trang: 220
GV: Bi Gia Ni
- Neu ky thuat an toan c bao am tot, th nha may ien nguyen t rat tien li v kch thc nho, tieu ton rat t nhien lieu.
Do o co the at chung len may bay, tau thuy.
Cau 25 : The nao la s phan hach? ac iem cua no la g? Cho th du minh hoa. Vi ieu kien nao th phan ng phan hach day
chuyen xay ra? Giai thch. Phan ng nhiet hach la g? Vi ieu kien nao th xay ra phan ng nhiet hach? Giai thch. So snh phn
ng phn hch v nhit hch. Neu nhng ly do khien ngi ta quan tam en nang lng nhiet hach.
1. S phan hach: Xem phan 1, 2 cau 24.
2. Phan ng nhiet hach
a. nh ngha:Phan ng nhiet hach la phan ng ket hp hai hat nhan rat nhe thanh mot hat nhan nang hn.
- V du :
2
1
2
1
H +
H +
He +
He +
n + 3, 25MeV
n + 17, 6MeV
- ac iem cua phan ng nhiet hach : cung la mot phan ng toa nang lng. Tuy mot phan ng ket hp (phan ng nhiet hach) toa
nang lng t hn mot phan ng phan hach, nhng tnh theo khoi lng nhien lieu th phan ng ket hp toa nang lng nhieu hn.
b. ieu kien e xay ra phan ng nhiet hach
Cac phan ng ket hp rat kho xay ra v cac hat nhan tch ien dng nen ay nhau. Muon chung tien lai gan nhau va ket
hp th chung phai co mot ong nang rat ln e thang lc ay Culong. Muon co ong nang rat ln th phai co nhiet o rat cao. Chnh
v phan ng ket hp ch xay ra nhiet o rat cao nen mi goi la phan ng nhiet hach.
Vay : Nhiet o rat cao (hang chuc hang tram trieu o) la ieu kien e xay ra phan ng nhiet hach.
V du : Trong long Mat tri co nhiet o cao, cho phep xay ra cac phan ng nhiet hach. o la nguon goc cua nang lng Mat Tri. Con
ngi cung thc hien c phan ng nhiet hach di dang khong kiem soat c, v du nh s no cua bom khinh kh. Mot muc tieu
quan trong cua vat ly la thc hien phan ng nhiet hach di dang kiem soat c, e no toa ra nang lng han che theo y muon.
c. So snh phn ng phn hch v nhit hch: Ging nhau u l phn ng ht nhn dy truyn v ta nng lng.
phn ng phn hch
phn ng nhit hch
- Phn chia ht nhn nng thnh cc ht c s khi nh hn.
- Tng hp cc ht nhn nh thnh ht nhn c s khi ln hn.
- iu kin xy ra l khi lng tham gia phi ln hn khi lng - Cc ht nhn tham gia phn ng phi c tng tc rt ln bng
ti hn, tc l h s nhn notron s 1, ng thi cc notron phi cch tng nhit khi cht hng triu .
c lm chm (gim ng nng) ti mc ht nhn c th hp th
c.
- Mt phn ng phn hch ta nhiu nng lng hn 1 phn ng - Cng mt khi lng cht tham gia, qu trnh nhit hch ta
nhit hch.
nhiu nng lng hn qu trnh phn hch.
- Dng to ra bom nguyn t (Bom A)
- Dng to ra bom khinh kh (Bom H).
- c iu kim sot, chnh to ra nng lng in ht nhn.
- Cha th khng ch c ng dng trong cng nghip.
d. Ly do khien con ngi quan tam en nang lng nhiet hach
- Nang lng nhiet hach la nguon nang lng vo tan cho con ngi, v nhien lieu cua phan ng nhiet hach la teri, triti co
rat nhieu tren Trai at (trong nc song, bien).
- Ve mat sinh thai, phan ng nhiet hach sach hn phan ng phan hach v t co bc xa hay can ba phong xa lam o nhiem
moi trng.
Trang: 221
GV: Bi Gia Ni
BANG TOM TAT CONG THC LNG GIAC THNG DUNG TRONG VAT LY
1. n v o Gia tr lng giac cac cung.
v 10 = 60 (phut), 1= 60 ( giay)
10 =
a=
.
180
( radian)
a=
180.a
(rad); 1rad =
180
(o)
180
v Goi a la so o bang o cua 1 goc, a la so o tnh bang radian tng ng vi a o khi o ta co phep bien oi sau:
;
(o)
0
v oi dn v: 1mF = 10-3F; 1mF = 10-6F; 1nF = 10-9F; 1pF = 10-12F ; 1 A = 10-10m. Cac n v khac cung oi tng t.
v Bang gia tr lng giac cung ac biet.
Goc a
00
300
450
600
900
1200
1350
1500
2700
3600
1800
p
0
p/6
p/4
p/3
p/2
2p/3
3p/4
5p/6
3p/2
2p
Gia tr
sina
cosa
tga
cotga
2
1
2
-1
-1
- 3
Cung oi nhau
(a va -a)
Cung bu nhau
a va (p - a)
Cung hn kem p
(a va p + a)
cos(-a) = cosa
cos(p - a) = -cosa
cos(p + a) = -cosa
sin(-a) = -sina
sin(p - a) = sina
sin(p + a) = -sina
tg(-a) = -tga
tg(p - a) = -tga
tg(p + a) = tga
cotg(-a) = -cotga
cotg(p - a) = -cotga
cotg(p + a) = cotga
-1
-1
2
1
- 3
tga.cotga = 1
= 1 + cotg2a
sin a
2
1 + tg2a =
1
cos
2
1 + cos 2a
; sin2a =
1 - cos 2 a
;
;
tg 2a =
tg2a =
2tga
1 - tg a
2
1 - cos 2 a
1 + cos 2a
sina =
2t
1+ t
tga =
2t
1- t
a + kp , k z
2
cosa =
Trang: 222
1- t
1+ t
cotg2a =
1 + cos 2a
1 - cos 2 a
GV: Bi Gia Ni
sina.sinb =
[cos(a-b) - cos(a+b)]
a+b
2
a+b
2
sin( a + b)
* tga - tgb =
cos a. cos b
sin( a - b)
cos
sin
a-b
2
a-b
2
cos a. cos b
a, b + kp
2
x = a + k 2p
x = p - a + k 2p
* tgx = a = tga x = a + kp
* sinx = a = sina
* cosx = a = cosa
x = a + k 2p
* cotgx = a = cotga x = a + kp
b) phng trnh bac nhat vi sin va cos:
Dang phng trnh: a.sinx + b.cosx = c (1) vi ieu kien (a2 + b2 0 va c2 a2 + b2)
a
b
c
2
2
Cach giai: chia ca 2 ve cua (1) cho a + b ta c:
sin x +
cos x =
2
2
2
2
2
2
a +b
a +b
a +b
a
2 2 = cos a
a +b
Ta at:
b
2 2 = sin a
a +b
c
cos a .sin x + sin a .cos x = 2 2
a +b
Ta c pt:
c
sin( x + a ) = 2 2 (2)
a +b
t -1
t -1
2
t = sinx - cosx =
2.cos( x + /4) .
d) phng trnh ang cap. Dang phng trnh: a.sin2x + b.cosx.sinx + c.cos2x = 0 (1)
Cach giai: b1 Xet trng hp cosx = 0
p
b2 Vi cosx 0 ( x = + kp ) ta chia ca 2 ve cua (1) cho cos2x ta c pt :
2
a.tg2x + b.tgx + c = 0 at t = tgx ta giai pt bac 2 : a.t2 + b.t +c = 0.
Chu y : Ta co the xet trng hp sinx 0 roi chia 2 ve cho sin2x.
6. Mt s h thc trong tam gic:
a
b
c
a) nh l hm s cos: a2 = b2 + c2 2bc.cosA ; nh l hm sin:
=
=
sin A sin B sin C
b) Vi tam gic vung ti A, c ng cao AH:
1
1
1
=
+
; AC2 = CH.CB ; AH2 = CH.HB ; AC.AB = AH.CB
2
2
2
AH
AC
AB
C
Trang: 223
GV: Bi Gia Ni
..
TH GI HC TR
Trang: 224
GV: Bi Gia Ni
Hocmai.vn
Thnh ph:
Ph Th
Mn dy:
Vt l
Hc v:
C nhn
Qu trnh
cng tc:
Thnh tch:
Sch xut
bn:
Phong cch
ging dy:
Trang: 225