Tài Liệu Ôn Tập Hóa Học 12

2.1.1. Da vo nh lut bo ton nguyn t v bo ton khi lng.
* H qu 1: Trong cc phn ng ha hc, tng khi lng cc cht

tham gia phn ng bng tng khi lng cc sn phm to thnh.
PHH: A+ B C + D
Th mA + mB = mC + mD
* H qu 2: Gi mT l tng khi lng cc cht trc phn ng
Gi mS l tng khi lng cc cht sau phn ng th d
cho phn ng xy ra va hay c cht d ta vn mS = mT.
H qu 3: Khi cation kim loi kt hp vi anion phi kim to ra
cc hp cht (nh oxit, hiroxit, mui) th ta lun c:
Khi lng hp cht = khi lng kim loi + khi lng gc phi
kim .
H qu 4: Khi cation kim loi thay i, anion sinh ra hp cht
mi s chnh lch khi lng gia hai hp cht bng s chnh lch v
khi lng gia cc cation.
i vi cc bi ton hu c cng s dng nh lut BTKL trong qu
trnh gii mt s bi ton, ngoi ra cn s dng bo ton nguyn t trong
bi ton t chy.
- Khi t chy 1 hp cht A th:
no(trongC O ) + n0(H O ) = n0(O
2
t chy)
=> m 0(C O ) + m 0 (H O ) = m 0 (O
2
t chy)
Gi s khi t chy hp cht hu c A (cha C, H, O)

A + O2 CO2 + H2O
mA + m O 2 = m CO 2 + m H 2O
mA = mC + mH + mO
V d 1: Cho 24,4g hn hp Na2CO3, K2CO3 tc dng va vi
dung dch BaCl2 . Sau phn ng thu c 39,4g kt ta. Lc tch kt ta,
c cn dung dch thu c m(g) mui clorua. Vy m c gi tr l:
A - 2,66g
B - 22,6g
C - 26,6g
D - 6,26g
* Cch gii thng thng: HS tin hnh vit PTHH, t n s tnh

khi lng ca tng mui sau tnh tng khi lng.
PTP: Na2CO3 + BaCl2 2NaCl + BaCO3
K2CO3 + BaCl2 2KCl + BaCO3
t s mol Na2CO3 l x
K2CO3 l y
nBaC O =
3
39,4
= 0,2(m ol)
197
Theo u bi ta c h phng trnh:

106x+138y= 24,4 x = 0,1
x
+
y
=
0
,
2
y = 0,1
nN aC l = 2nN a C O = 0,2m ol
2
=> mNaCl = 0,2 x 58,5 = 11,7(g)

nKC l = 2 nK C O = 0,2m ol
2
=>
m KCl = 0,2 x 74,5 = 14,9 (g)
=> m = 11,7 + 14,9 = 26,6 (g)

* Cch gii nhanh: nBaC l = nBaC O = 0,2(m ol)`
2
p dng nh lut bo ton khi lng:

m hh + m BaC l = mkt ta + m
2
=> m = 24,4 + 0,2 x 208 - 39,4 = 26,6 (g)

=> p n (C) ng.
V d 2: Ha tan 9,14g hp kim Cu, Mg, Al bng mt lng va
dung dch HCl thu c 7,84 lt kh X (ktc) v 2,54g cht rn Y v dung
dch Z. C cn dung dch Z thu c m(g) mui, m c gi tr l:
A - 31,45g
B - 33,25(g)
C - 3,99(g)
D - 35,58(g)
* Cch gii thng thng.

PTP:
Mg + 2HCl MgCl2 + H2
2Al + 6HCl 2AlCl3 + 3H2
Cht rn B l Cu
Dung dch C l MgCl2 v AlCl3.
nH =
2
7,84
= 0,35 (m ol)
22,4
t: nMg = x
nAl = y
3
2x + 3y = 0,7
x+ y = 0,35
2
24x + 27 y = 9,14 2,54 24x + 27 y = 6,6
x = 0,05
Gii h phng trnh:
y = 0,2
Theo phng trnh: nM gC l = nM g = 0,05(m ol)
2
=> m M gC l = 0,05 x95 = 4,75 (g)

2
nAlC l = nAl = 0,2 (m ol)

3
=> m = m M gC l + m AlC l = 4,75 + 26,7 = 31,45(g)

2
* Cch gii nhanh:

m = m (Al+ M g) + m C l = (9,14 2,54)+ 0,7 x35,5 = 6,6 + 24,85 = 31,45 (g)
Vy p n (A) l ng
V d 3: Ha tan hon ton 10g hn hp 2 kim loi trong dung dch
HCl d thy to ra 2,24l kh H2(ktc). C cn dung dch sau phn ng thu
c gam mui khan. Khi lng mui khan thu c l:
A - 1,71g
B - 17,1g
C - 3,42g
D - 34,2g
3
Download ti li u h c t p t i : http://aotrangtb.com
*Cch gii thng thng:

K hiu 2 khi lng A, B ha tr n,m. Khi lng nguyn t l A,B
l M1. M2, s mol l x, y.
Phng trnh phn ng: 2A + 2nHCl 2ACln + nH2
2B + 2mHCl 2BClm + mH2
M1x + M2y = 10
=
2,24
= 0,1 => nx + my = 0,2
22,4
p dng nh lut bo ton khi lng ta c:

m = m AC l + m BC l = m A + B + m H C l m H
n
Thay s vo ta c:
m = 10 + (nx + my) 36,5 - 0,1 x 2
= 10 x 0,2 x 36,5 - 0,2 = 17,1 (g)
* Cch gii nhanh:
Theo phng trnh in li nC l = nH = 2x
2,24
= 0,2
22,4
=> mmui = mhKl + m C l = 10 + 0,2 + 35,5 = 17,1 (g)
=> p n (B) ng
V d 4: Trn 5,4g Al vi 4,8g Fe2O3 ri nung nng thc hin
phn ng nhit nhm. Sau phn ng ta thu c m(g) hn hp cht rn.
Gi tr ca m l (g).
A - 2,24(g)
B- 4,08(g)
D - 0,224(g)
E - Kt qu khc.
C - 10,2(g)
*Cch gii thng thng

2Al + Fe2O3 Al2O3 + 2Fe
4
S mol:
0,2
Phn ng:
0,06 0,03
Sau phn ng:
0,03
0,03
0,03
0,06
0,06
mhh sau phn ng = 0,14 x 27 + 0,03 . 102 + 0,06 x 56 = 10,2 (g)

* Cch gii nhanh: Theo nh lut bo ton khi lng: Tng khi
lng cc cht tham gia phn ng bng tng khi lng sn phm:
mhh sau = mhh trc = 5,4 + 4,8 = 10,2(g)
Vy p n (C) ng
V d 5: t chy hon ton m(g) hn hp X gm CH4, C3H6 v
C4H10 thu c 4,4g CO2 v 2,52g H2O.
m c gi tr l:
A - 1,48g
B - 2,48 g
D - 24,7
E-Khng xc nh c
C-14,8g
*Cch gii thng thng:

CH4 + 2O2 CO2 + 2H2O
C3H6 + 4,5O2 3CO2 + 3H2O
C4H10 + 6,5O2 4CO2 + 5H2O
t nCH 4 = x ;nC 3H 6 = y ;nC 4H 10 = z
Ta c h phng trnh
x + 3y + 47 = 0,1
(1)
2x + 3y + 5z = 0,14 (2)
p dng nh lut bo ton khi lng ta c:
16x + 42y + 58z = 4,4 + 2,52 - (2x + 4,5y + 6,5z) x 32
=> 80x + 186y + 266z = 6,92 (3)
5
x = 0,03
Gii h phng trnh ta c nghim l y = 0,01

z = 0,01
m CH 4 = 0,03 x 16= 0,48(g)

=>
m C 3H 6 = 0,01x42= 0,42(g)
m C 4H 10 = 0,01x58= 0,58(g)
=> m = 0,48+ 0,42+ 0,58= 1,48g
*Cch gii nhanh:

mX =mC +mH =
4,4
2,52
x12+
x2= 1,2+ 0,28= 1,48(g)
44
18
Vy p n (A) ng
V d 6: Cho 1,24g hn hp 2 ru n chc tc dng va vi
Na thy thot ra 336 ml H2(ktc) v m(g) mui natri.
Khi lng mui Natri thu c l:
A - 1,93 g
B - 2,93 g
C - 1,9g
D - 1,47g
*Cch gii thng thng

t cng thc ca 2 ru l
R - OH (x mol)
R1 - OH (y mol)
PTP: R - OH + Na R - ONa + H2
x
0,5x
R1 - OH + Na R1 - ONa + H2
y
0,5y

(R + 17) x + (R1+ 17)y = 1,24 (1)
0,5x + 0,5y
= 0,015
<=> x + y = 0,03 (2)

=> Rx + R1y = 1,24 - 17 x 0,03 = 0,73
Khi lng mui natri:
6
m = (R + 39)x + (R1 + 39)y

= Rx + R1y + 39(x+y) = 0,73 + 39 x 0,03 = 1,9 (g)
*Cch gii nhanh:
nH 2O = 0,015m ol nH = 0,03(m ol)
1
R O H + N a R O N a+ H 2
2
Theo nh lut bo ton khi lng:
m = 1,24 + 0,03. (23 - 1) = 1,9 (g)
Vy p n (C) ng
V d 7: Cho 3,38g hn hp Y gm CH3OH, CH3COOH, C6H5OH tc
dng va vi Na thy thot ra 672 ml kh( ktc) v dung dch. C cn
dung dch thu c hn hp rn Y1. Khi lng Y1 l:
A - 3,61g
B - 4,7g
C - 4,76g
D - 4,04g
E- Khng xc nh c v thiu d kin
* Cch gii thng thng:

CH3OH + Na CH3ONa + H2
CH3COOH + Na CH3COONa + H2
C6H5OH + Na C6H5ONa + H2
Ta c nH 2 =
0,672
= 0,03(m ol)
22,4
nN a = 2nH 2 = 0,06(m ol) m N a = 0,06x23= 1,38g

m Y1 = 3,38+ 1,38 0,03x2= 4,7g
* Cch gii nhanh hn:
nH = 2nH 2 = 0,03(m ol) . V 3 cht trong hn hp Y u c mt nguyn
t H linh ng
n Na = 2n H = 0, 06(mol )
2
Theo phng trnh, p dng nh lut bo ton khi lng:

7
m Y1 = 3,38+ (23 1)x0,06= 4,7(g)

Vy p n( B) ng
V d 8: Chia hn hp 2 anehit no n chc thnh 2 phn bng
nhau:
- t chy hon ton phn 1 thu c 0,54g H2O
- Phn 2 cng H2(Ni, t0 ) thu c hn hp A.
Nu t chy hon ton A th th tch kh CO2 thu c( ktc) l:
A - 0,112 lt
B - 0,672 lt
C - 1,68 lt
D - 2,24 lt

t cng thc tng qut ca 2 anhit l
CnH2nO (x mol)
CmHmO (y mol)
PTP:
P1: CnH2nO + O2 nCO2 + nH2O
x
nx
nx
nx + my = 0,03
CmH2mO + O2 mCO2 + mH2O

y
my
my
Ni
CnH2n+2 O
P2: CnH2nO + H2
t0
Ni
CmH2m+2O
CmH2mO + H2
t0
CnH2n+2O + O2 nCO2 + (n+1) H2O

x
nx
CmH2m+2O + O2 mCO2 + (m+1) H2O

y
my
8
=>
CO 2
= nx+ m y= 0,3
V CO 2 = 0,3x22,4= 0,672 lt ( ktc)

*Cch gii nhanh:
nCO 2 = nH 2O = 0,03(m ol)
P1: hn hp l anehit no n chc
Theo nh lut bo ton nguyn t v bo ton khi lng

nC (P1 ) = nC (A ) = 0,03(m ol)
=> nCO 2 (P2 ) = nC (A ) = 0,03(m ol)
V CO 2 = 0,672lt(dktc)
p n (B )ng
V d 9: Tch nc hon ton t hn hp X gm 2 ru A v B ta
c hn hp Y gm cc olefin. Nu t chy hon ton X th thu c
1,76g CO2. Vy khi t chy hon ton Y th tng khi lng nc CO2 to
ra l:
A - 2,94g
B - 2,48g
C - 1,76g
D - 2,76g
* Cch gii thng thng

Khi tch nc t ru olefin. Vy 2 ru A, B phi l ru no
n chc.
t cng thc tng qut 2 ru l
CnH2n+1OH (x mol)
CmH2m+1OH (y mol)
H 2SO 4
C nH 2n + H 2O (1)
PTP: CnH2n+1OH
1700C
H 2SO 4
CmH2m+1OH
CmH2m + H2O (2
1700C
CnH2n+1OH + O2 nCO2 + (n+1) H2O (4)

y
my
Y: CnH2n v CmH2m
Y + O2
CnH2n + O2 nCO2 + nH2O
x
(5)
nx
CmH2m + O2 mCO2 + mH2O

y
(6)
my
Theo phng trnh (3), (4) ta c:

nx + my =
1,76
= 0,04m ol
44
Theo phng trnh (5), (6). S mol CO2 = nx + my = 0,04

=> m CO 2 = 0,04x44 = 1,76(g)
S mol H2O = nx + my = 0,04 => m H 2O = 0,04x18= 0,72(g)
m = 2,48(g)
p n( B) ng
* Cch gii nhanh:
H 2O
X
Y
nC (X ) = nC (Y ) nCO 2 (doX ) = nCO 2 (doY ) = 0,04 (mol)

+O 2
M khi Y
s mol CO2 = nH 2O = 0,04 mol
m CO 2 + H 2O =1,76+ (0,04x18)= 2,47(g)

Vy p n( B )ng
V d 10: Hn hp X gm ru no n chc A v 1 axit no n
chc B. Chia thnh 2 phn bng nhau.
- Phn 1: B t chy hon ton thy to ra 2,24 lt CO2(ktc)
- Phn 2: c este ha hon ton v va thu c 1 este.
Khi t chy este ny th lng nc sinh ra l:
A - 1,8g
B - 3,6g
C - 19,8g
10
D - 2,2g
t CTTQ A: CnH2n+1OH (x mol) => CnH2n+2O

B: C n'H 2n'+1CO O H (ym ol) C m H 2m O 2
R-OH
R' - COOH
m = n' + 1
P1: CnH2n+2O + O2 nCO2 + (n+1)H2O
CmH2mO2 + O2 mCO2 + mH2O
H 2SO 4
P2: R - OH + R' - COOH
R' - COOR + H2O
C n'H 2n'+1CO O C nH 2n+1
C n'H 2n'+1CO O C nH 2n+1 + O 2 n' + n + 1 CO 2 + n, + n + 1 H 2O

Nhn xt: nh lut bo ton khi lng, nh lut bo ton nguyn
t ng mt vai tr quan trng trong ha hc. Vic p dng cc nh
lut ny vo qu trnh gii bi ton ha hc khng nhng gip hc
sinh nm c bn cht ca cc phn ng ha hc m cn gii
nhanh cc bi ton . Nu hc sinh khng ch ti im ny s i
vo gii ton bng cch t n, lp h phng trnh. Vi nhng bi
ton nhiu n s m thiu d liu nu hc sinh khng c k nng
gii ton tt, dng mt s thut ton: ghp n s, loi tr th s
khng gii c cc bi ton ny. Nu hc sinh p dng tt cc ni
dung h qu ca nh lut bo ton khi lng, hc sinh s suy lun
ngay yu cu ca bi trn c s PTHH v d kin u bi cho, thi
gian gii bi ton ch bng 1/4 thi gian gii theo phng php i
s, qu trnh tnh ton ngn gn, d tnh.
i vi cc bi ton hu c c bit vi bi ton v ru, axit, este,
axit amin chng ta cng c th vn dng phng php tng gim
khi lng gii mt cch nhanh chng.
C th l:
i vi ru: Xt phn ng ca ru vi Na
R(OH)x + Na R(ONa)x +1/2H2
11
hoc ROH + Na RONa +1/2H2

Theo phng trnh ta thy: c 1 mol ru tc dng vi Na to ra 1
mol mui ancolat th khi lng tng 23-1= 22g
Vy nu u bI cho khi lng ca ru v khi lng ca mui
ancolat ta c th vn dng tnh s mol ca ru,H 2 v xc nh cng
thc phn t ca ru.
i vi axit: Xt phn ng axit vi kim
R(COOH)x +xNaOH R(COONa)x + H2O
Hoc RCOOH + NaOH RCOONa +H2O
1mol
1molkhi lng tng 22g
i vi este: Xt phn ng x phng ho

R-COOR + NaOH R-COONa+ R-OH
1mol
1molkhi lng mui kt ta l 23-R
2.1.2. Da vo phng php tng gim khi lng

Nguyn tc: Da vo s tng gim khi lng khi chuyn t cht
ny sang cht khc xc nh khi lng mt hn hp hay mt cht.
C th: Da vo PTHH tm s thay i v khi lng ca 1 mol
(A B) hoc x mol A x mol B. ( Vi x, y t l cn bng phn ng). Tm
s thay i khi lng (AB) theo bi z mol cc cht tham gia phn ng
chuyn thnh cc sn phm. T tnh c s mol cc cht tham gia
phn ng v ngc li. Phng php ny thng c p dng gii bi
ton v c v hu c, trnh c vic lp nhiu phng trnh trong h
phng trnh t s khng phi gii nhng h phng trnh phc tp.
Trn c s u im cc phng php ny chng ti tin hnh xay dng ,
phn tch vic giI theo phng php ny vi phng php i s thng
thng. Da vo phng php tng gim khi lng trong bi ton ca
ru, axit, este.
12
gii bi ton mt cch nhanh chng i vi bi ton v ru, axit,

este, axit amin ta cng c th vn dng phng php tng gim khi lng
gii. C th l:
* i vi ru: Xt phn ng ca ru vi Na
R(OH)x + Na R(ONa)x + H2
hoc ROH + Na RONa + H2
Theo phng trnh ta thy: c 1mol ru tc dng vi Na 1mol
mui ancolat th khi lng tng 23-1 = 22g.
Vy nu u bi cho khi lng ca ru v khi lng ca mui
alcolat ta c th vn dng tnh s mol ca ru, H2 v xc nh cng th
phn t ca ru.
* i vi axit: Xt phn ng axit vi kim
R(COOH)x + xNaOH R(COONa)x + H2O
hoc RCOOH + NaOH RCOONa + H2O
1mol m 22g
1mol
* i vi este: Xt phn ng x phng ha

R-COOR'
NaOH
RCOONa + R'OH
1mol khi lng mui kt ta l 23-
1mol
R'
V d 11: Ha tan 10g hn hp 2 mui XCO3 v Y2(CO3)3 bng dung

dch HCl ta thu c dung dch N v 0,672 lt kh bay ra ktc. C cn dung
dch N th thu c m(g) mui khan. m c gi tr l:
A. 1,033g
B. 10,33g
C. 9,265g
D. 92,65g
* Cch gii thng thng

PTP:
13
XCO3 + 2HCl XCl2 + H2O + CO2

a
(1)
Y2(CO3)3 + 6HCl 2HCl3 + 3H2O + 3CO2 (2)

nCO 2 =
0,672
= 0,03(m ol)
22,4
t nX CO 3 = a ;nY2( CO 3 ) 3 = b
( X + 60) a + ( 2Y + 180) b = 10
a + 3b = 0,03
aX + 2bY + 60(a+3b) = 10
aX + 2bY = 10 - 1,8 = 8,2
M khi lng mui (m) = m X Cl2 + m Y Cl3
m = a(X + 71,5) + 2b(Y + 106,5) m = a(X + 71) + 2b(Y + 106,5)
= aX + 2bY + 35,5(2a + 3b) m = (aX + 2bY) + (71a + 213b)
=> m = 8,2 + 71(a + 3b) = 8,2 + 2,13 = 10,33 (g)
* Cch gii nhanh: Vn dng phng php tng gim khi lng.
Theo phng trnh ta c: 1mol mui CO 3 -> mui Cl- th c 1mol
CO2 bay ra lng mui l 71- 60 =11g
Vy theo bi m mui tng: 11 x 0,03 = 0,33 (g)
mmui clorua = 10 + 0,33 = 10,33 (g)
V d 12: Nhng 1 thanh nhm nng 50g vo 400ml dung dch CuSO4
0,5M. Sau mt thi gian ly thanh nhm ra cn nng 51,38g.
1. Khi lng Cu thot ra l:
A - 0,64g
B - 1,28g
C 1,92g
D - 2,56
E - kt qu khc.
14
2Al + 3CuSO4 Al2(SO4)3 + 3Cu

x
1,5x
t s mol Al phn ng l x
Khi lng vt sau phn ng = mCu gp + mAl cn d
= 1,5x x 64 + (50 - 27x) = 51,38
x = 0,02 (mol)
=> khi lng Cu thot ra: 0,02 x 1,5 x 64 = 1,92g
* Cch gii nhanh:
Theo phng trnh c 2mol Al 3mol Cu khi lng tng l: 3 x (64
54) = 138g
Vy khi lng tng: 51,38 - 50 = 1,38g 0,03mol Cu
mCu = 0,03 x 64 = 1,92 (g)
Vy p n ( C) ng.
V d 13: Ha tan 5,94g hn hp 2 mui clorua ca 2 kim loi A, B,
(A v B l 2 khi lng thuc phn nhm chnh II) vo nc ng 100ml
dung dch X. lm kt ta ht ion Cl- c trong dung dch X ngi ta cho
dung dch X tc dng vi dung dch AgNO3 thu c 17,22g kt ta.
Lc b kt ta, thu c dung dch Y. C cn Y c m(g) hn hp
mui khan. m c gi tr l:
A - 6,36g
B - 63,6g
C 9,12g
D - 91,2g
E - Kt qu khc
*Cch gii thng thng:

ACl2 + 2AgNO3 2AgCl + A(NO3)2
BCl2 + 2AgNO3 2AgCl + BC(NO3)2
t nA Cl2 = x ;nBCl2 = y
Theo u bi ta c:
(A + 71) x + (B + 71)y = 5,94
15
2x + 2y = 0,12 => x + y = 0,06

Khi lng mui khan gm A(NO3)2 v B(NO3)2
m = (A + 124)x + (B + 124) y
= Ax + By + 124(x+y) = 1,68 + 124 x 0,06 = 9,12 (g)
*Cch gii nhanh: p dng phng php tng gim khi lng
C 1mol MCl2 to ra 2mol AgCl th m 53g
Vy nAgCl = 0,12 mol
m mui nitrat = mKL + m = 5,94 + 3,18 = 9,12 (g)
p n (C) ng
V d 14: Cho 2,84g hn hp 2 ru n chc l ng ng k tip nhau
tc dng va vi Na kim loi to ra 4,6g cht rn v V lt kh H2(ktc)
1. V c gi tr l:
A - 2,24 lt
B - 1,12 lt
D - 0,896 lt
C - 1,792 lt
E- Kt qu khc
2. Cng thc cu to ca 2 ru l:
A - CH3OH , C2H5OH
B - C2H5OH, C3H7OH
C - C3H7OH , C4H9OH
D - C2H3OH, C3H5OH
* Cch gii thng thng

t CTTQ chung ca 2 ru l: C nH 2n+1O H
1
PTP: C nH 2n+1O H + N a C nH 2n+1O N a + H 2
2
Theo phng trnh ta c:
2,84
4,6
=
14n + 18 14n + 40
=> 2,84 (14 n +40) = 4,6 (14 n + 18)

39,76 n + 113,6 = 64,4 n + 82,8
24,64 n = 30,8
16
n = 1
n = 1,25 1
n2 = 2
l CH3OH v C2H5OH
(x mol)
(y mol)
Theo phng trnh ta c:

32x+ 46y= 2,84 x = 0,06
H Phng trnh
54x+ 68y= 4,6
y = 0,02
1
1
nH 2 = 0,5x + 0,5y= 0,06 + 0,02 = 0,04( m ol)
2
2
V H 2 = 0,04x22,4 = 0,896( lit)
Vy 1. p n (D) ng
2. p n (A) ng
V d 15: Thy phn 0,01mol este ca 1 ru a chc vi 1 axit n
chc tiu tn ht 1,2g NaOH. Mt khc khi thy phn 6,35g este th tiu
tn ht 3g NaOH v thu c 7,05g mui. CTPT v CTCT ca este l:
A - (CH3COO)3C3H5
B- (C2H3COO)3C3H5
C - C3H5(COOCH3)3
D - C3H5 (COOC2H3)3
* Cch gii thng thng

V phn hy 0,01 mol este cn 1,2g NaOH
Nn thy phn 1 mol este cn 120g NaOH hay
120
= 3(m ol))
40
Este c to bi ru 3 ln ru
t CTTQ ca este l (RCOO)3 R'
PTP (RCOO)3 R' +3NaOH 3RCOONa + R' (OH)3
120g
3 (R +67) g
3g
7,05g
120 x 7,05 = 9 (R +67) R = 27
17
t R l CxHy
x,y nguyn dng

y 2x +1
12x + y = 27
x 1
2
y 15 loi 3 tha mn
Vy R l C2H3 hay CH2 = CH
* Tm R'
C (71,3 +R') g este cn 120g NaOH
6,35g
3g
R' = 41
R' l gc HC no ha tr 3 nn CnH2n - 1 = 12n +2 -1 = 41
n = 3
CT R' C3H5
Vy CT ca este l CH2 = CH - COO - CH2

|
CH2 = CH - COO - CH (C2H3COO)3C2H5
|
CH2 = CH - COO - CH2
* Cch gii nhanh:
V nNaOH = 3neste este 3 chc (Ru 3 chc + axit n chc)
t cng th este (RCOO)3R'
(RCOO)3R'
Theo PT: c 1mol
+ 3NaOH (RCOONa)3 + R'(OH)3

3mol 1mol th khi lng tng
23 x 3 - R' = 69 - R'
Vy
0,025mol
0,075mol
0,025, th khi lng tng:

7,05 - 6,35 = 0,7g
0,7 = 0,025 (69-R') R = 41 R': C3H5
18
Meste =
6,35
= 254
0,025
mR = = 27 R: C2H3 Vy cng thc ca este l (CH2 = CHCOO)3C3H5

p n (B )ng
2.1.3. Da vo phng php khi lng phn t trung bnh , s nguyn
t cacbon trung bnh xc nh CTPT ca hp cht v c v hu c.
Nguyn tc: Dng khi lng mol trung bnh M xc nh khi
lng mol cc cht trong hn hp u.
M1 < M < M2
( trong M1< M2 )
i vi bi ton v c vic dng M thng dng trong cc bi ton

xc nh kim loi, mui hirsit, oxit ca hai kim loi trong cng mt chu k
hoc trong mt phn nhm chnh. Da vo khi lng mol nguyn t ca
kim loi trong HTTH t xc nh tn kim loi. Hoc trong bi ton gii
phng hn hp kh ( thng ca nit) dng M trung bnh cng c th suy ra
CTPT ca hp cht kh.
i vi bi ton hu c th ch yu dng phng php ny. Mt
khi lng cc bi ton hu c dng phng php khi lng mol trung
bnh , cn m rng thnh s nguyn t cacbon trung bnh, s lin kt trung
bnh, ho tr trung bnh, gc hirocacbon trung bnh.
V d 16: Hn hp X gm hai kim loi A, B nm k tip nhau trong
cng mt phn nhm chnh. Ly 6,2g X ho tan hon ton vo nc thu
c 2,24lt hiro ( ktc).
A, B l hai kim loi:
A- Li, Na
B- Na, K
C- K, Rb

PTHH:
A + H2O AOH + 1/2 H2

B + H2O BOH + 1/2H2
19
D- Rb, Cs
t nA = x ;
nB = y

Ax + By = 6,2
x+y=2x
2, 24
= 0, 2
22, 4
V A, B nm k tip nhau trong 1 PNC.

* Gi s
A l Li
B l Na
* Gi s
x + y = 0,2
A l Na
23x + 39y = 6,2
B l K
x + y = 0,2
mn)
* Gi s
7x + 23y = 6,2
A l K
ho
c
B l Rb
A l Rb
<
khng
t hax =mn
0,1
y = 0,1 (tha
u khng t ha
mn
B l Cs
Vy A l Na, B l K
* Cch gii nhanh.
at cng thc chung ca A v B l R
R + H2O ROH + 1/2H2
0,2mol
0,1mol
6,2
M=
= 31(g / mol)
0,2
M A = 23
l tha mn
M B = 39
Vy p n (B) ng
V d 17: Ha tan 5,94g hn hp hai mui clorua ca hai kim loi A
v BC A v B l hai kim loi thuc phn nhm chnh nhm II vo nc
c 100mol dung dch X. lm kt ta ht ion Cl- trong dung dch X
ngi ta cho dung dch X tc dng vi dung dch AgNO3 thu c 17,22g
kt ta. Cng thc ha hc ca hai mui clorua ln lt l:
A. BeCl2, MgCl2
B. MgCl2, CaCl2
20
C. CaCl2, S rCl2
D. S rCl2, BaCl2
+ Cch gii thng thng.

ACl2 + 2AgNO3 2AgCl + A(NO3)2
Vit PTHH:
BCl2 + 2AgNO3 2AgCl + B(NO3)2

t:
n BCl2 = y
n ACl2 = x ;
Theo phng trnh ta c: 2x + 2y =
17,22
= 0,12 x + y = 0,06
143,5
(A + 71)x + (B + 71)y = 5,94
(I)
(II)
T (I) v (II) ta c: Ax + By = 1,68

x + y = 0,06.
Bin lun: gi s c 4 trng hp th ch c trng hp
A: Mg (M = 24) v B: Ca (M = 40) l tha mn.
* Cch gii nhanh: t cng thc chung ca hai mui l RCl2
M l khi lng mol nguyn t trung bnh ca hai kim loi A v B.
5,94
M=
71= 28
0,06
M A = 24(Mg)
L tha mn.
M B = 40(Ca)
Vy p n ng (B)
V d 18: Mt hn hp A gm 2 olefin l ng ng k tip nhau.
Nu cho 4,48 lt hn hp A ( ktc) qua bnh ng dung dch brm d,
ngi ta thy khi lng ca bnh tng thm 7g. Cng thc phn t ca 2
olefin l:
A - C2H4 v C3H6
B - C3H6 v C4H8
C - C4H8 v C5H10
D - C5H10 v C6H12
* Cc gii thng thng:

t cng thc ca 2 olefin l CnH2n (a mol) Cn+1H2n+2 (b mol)
PTP: CnH2n + Br2 CnH2nBr2
21
Cn+1H2n+2 + Br2 Cn+1H2n+2Br2

4,48
(I)
a + b = 22,4 = 0,2
14na + ( 14n + 14) b = 7 (II)
Gii (I) v (II):

a + b = 0,2
14n( a + b) + 14b = 7
=> 14n x 0,2 + 14b = 7
2,8n + 14b = 7
0,4n + 2b = 1 => b =
1 0,4n
2
M 0 < b < 0,2 => 1,5 < n < 2,5

=> n = 2 => n1 = 2
=> C2H4
n2= 3 => C3H6

* Cch gii nhanh:
M =
7
= 35 => M1 < 35 < M2; M1, M2 l ng ng k tip.
0,2
M1 = 28 => C2H4
M2 = 42 => C3H6
Vy p n( A) ng.
V d 19: A, B l 2 ru no, n chc k tip nhau trong dy ng
ng. Cho hn hp gm 1,6g A v 2,3g B tc dng ht vi Na thu c
1,12 lt H2(ktc). Cng thc phn t ca 2 ru l:
A - CH3OH, C2H5OH
B - C2H5OH, C3H7OH
C - C3H7OH, C4H9OH
D - C4H9OH, C5H11OH
* Cch gii thng thng

t CTTQ ca
A: CnH2n+1OH
22
(a mol)
B: CmH2m+1OH
(b mol)
PTP: CnH2n+1 OH + Na CnH2n+1ONa + H2

a
0,5a
CmH2m+1OH + Na CmH2m+1ONa + H2
b
0,5a + 0,5b =
0,5b
1,12
= 0,05
22,4
a + b = 0,1 (I)
(14n + 18)a + (14m + 18)b = 1,6 + 2,3 = 3,9 (II)
Gii h 2 phng trnh (I) (II):
a + b = 0,1
a + b = 0,1
14(na+mb) + 18(a+b) = 3,9
na + mb =
3,9 18x0,1 2,1

=
= 0,15
14
14
na + ( n + 1) b = 0,15 n( a + b) + b = 0,15
a
+
b
=
0,
1
a + b = 0,1
0,1n + b = 0,15
=> b = 0,15 - 0,1n
M 0 < b < 0,1

0 < 0,15 - 0,1n < 0,1
0,5 < n < 1,5 m n phi nguyn
n = 1 (m) Cng thc ca 2 ru CH3OH
m = 2
C2H5OH
* Cch gii nhanh: Theo phng php M

1
C n H 2n +1O H + N a C n H 2n +1O N a + H 2
2
nR = nH 2 = 0,1m ol
23
3,9
= 39 M 1 < M < M 2
0,1
M1 = 32
M2= 46
Cng thc ca 2 ru CH3OH v C2H5OH

=> p n (A) ng
2.1.4. p dng phng php ng cho trong bi ton trn ln hai dung
dch, hai cht.
Khi trn ln 2 dung dch c nng khc nhau hay trn ln cht tan
vo dung dch cha cht tan , tnh c nng dung dch to thnh
ta c th gii bng nhiu cch khc nhau, nhng nhanh nht vn l phng
php ng cho. l gii bi ton trn ln "qui tc trn ln" hay "s
ng cho" thay cho php tnh i s rm r, di dng.
Qui tc:
+ Nu trn 2 dung dch c khi lng l m 1 v m2 v nng % ln
lt l C1 v C2 (gi s C1 < C2)
+ Nu trn 2 dung dch c th tch l V1 v V2 v nng mol/l l C1

v C2
- S ng cho
C2
C-C1
C
C1
C2 - C
V d 20: Mt dung dch HCl nng 45% v mt dung dch HCl

khc c nng 15%. c mt dung dch mi c nng 20% th cn
phi pha ch v khi lng gia 2 dung dch theo t l l:
A-1:3
B-3:1
C - 1: 5
24
D - 5:1
E- kt qu khc
+ Dung dch 1: t a1 l khi lng cht tan ca dung dch 1

t m1 l khi lng dung dch ca dung dch 1
Theo cng thc: C1% = . 100%
=> a = a1 . m1 = 45 . m1
Dung dch 2: t a2 l khi lng cht tan ca dung dch 2
t m2 l khi lng dung dch ca dung dch 2
Theo cng thc: C2% = . 100% a2 = C2 . m2 = 15 . m2
Khi trn dung dch 1 vi dung dch 2 ta c dung dch 3 c nng
l 20%
C3% = = 20 45m1 + 15m2 = 20m1 + 20m2
25m1 = 5m2
=
Vy cn phi pha ch theo t l 1: 5 v khi lng gia 2 dung dch.
* Cch gii nhanh: p dng qui tc ng cho ta c:
HCl
45
20-15
20
HCl
15
45-20
=>
=> p n (C ) ng
V d 21: iu ch c hn hp 26 lt H2 v CO c t khi hi
i vi metan bng 1,5 th V H 2 v CO cn ly ktc l:
A - 4 lt v 22 lt.
B - 22 lt v 4 lt.
C- 8 lt v 44 lt.
D - 44 lt v 8 lt.

t th tch ca H2 l V1
CO l V2
25
Theo bi ta c h phng trnh: V1 + V2 = 26 (1)

= 1,5 x 26 = 2,4
(2)
V1 + V 2 = 26
V = 4
1
Gii h phng trnh (1) (2)
2V1 + 28V 2 = 2,4(V1 + V 2 ) V 2 = 22
* Cch gii nhanh: p dng qui tc ng cho gii:
V1 H2
V2 CO
28
24
22
V1 = 4lt

V 2 = 22lt
p n (A) ng
V d 22: Ha tan 4,59g Al bng dung dch HNO3 thu c hn hp
kh NO v N2O c t khi hi i vi hiro bng 16,75. Th tch NO v N2O
thu c l:
A - 2,24 lt v 6,72 lt
B - 2,016 lt v 0,672 lt
C - 0,672 lt v 2,016 lt
D - 1,972 lt v 0,448 lt
E - Kt qu khc.
PTP: Al + 4HNO3 Al(NO3)3 + NO + 2H2O
x
x (mol)
8Al + 30HNO3 8Al(NO3)3 + 3NO2 + 15H2O

y
y (mol)
x + y = 0,17
= 16,75 x 2 = 33,5
Gii h phng trnh:
26
3x + 8y = 0,51
x = 0,09
3x+ 8y= 0,51
3,5x 10,5y = 0 y = 0,03

30x+ 44y= 33,5( x + y)
VNO = 0,09 x 22,4 = 2,106 lt
V N 2O = 0,03 x 22,4 = 0,672 lt
Cch gii nhanh:
N O 3 + 3e N O
Al - 3e Al3+
3x
2N O 3 + 8e N 2O
8y
VN O
2
3,5
44
33,5
V NO
V N 2O
VNO
10,5
30
1 x
=
3 y
3x + 8y = 0,51
3x y = 0
x = 0,09
y = 0,03
p n (B ) ng
V d 23: T khi hi ca hn hp kh C3H8 v C4H10 i vi hiro l
25,5
Thnh phn % th tch ca hn hp l:
A - 50%;50%
B - 25%; 75%
C - 45% ; 55%
D - 20% ; 80%
* Cch gii thng thng

t: nC 3H 8 = a
nC 4H 10 = b
27
Theo u bi ta c d hh = 25,5 M
hh
= 25,5x2= 51
H2
p dng cng thc:
44a + 58b = 51(a+b)

51a - 44a + 58b - 51b = 0
7a + 7b = 0 a = b V C 3H 8 = V C 4H 10
% V C 3H 8 = % V C 4H 10 = 50%
* Cch gii nhanh:
p dng qui tc ng cho ta c :
VC H
3 8
44
51
VC H
58
4 10
Tl1:1
7
p n (A) ng
V d 24: Cho hn hp X gm 2 este c CTPT l C4H8O2 v C3H6O2
tc dng vi NaOH d thu c 6,14g hn hp 2 mui v 3,68g ru B
duy nht c t khi so vi oxi l 1,4375. S gam ca C 4H10O2 v C3H6O2
trong A ln lt l:
A - 3,6g v 2,74g
B - 3,74g v 2,6g
C - 6,24g v 3,7g
D - 4,4g v 2,22g

MB = 1,4375 x 32 = 46
nB =
3,68
= 0,8 (mol)
46
Ru B l C2H5OH
X: CH3COOC2H5
HCOOC2H5
PTP: CH3COOC2H5 + NaOH CH3COONa + C2H5OH
28
HCOOC2H5 + NaOH HCOONa + C2H5OH

neste = nmui = nru = 0,08 mol
t s mol CH3COOC2H5 l x
HCOOC2H5 l y
82x+ 68y= 6,14 x= 0,05
m C 4H 8O 2 = 0,05x88= 4,4(g)
x
+
y
=
0,
08
y
=
0,
03
m C 3H 6O 2 = 0,03x74 = 2,22g
* Cch gii nhanh: nmui = nru = 0,08 mol
M
m ui
3,68
= 76,75( g/m ol)
0,08
p dng quy tc ng cho:

x mol CH3COONa
82
76,75
y mol HCOONa
5,25
68
x 5 x = 0,05 m C 4H 7O 2 = 4,4(g)
=
y 3 y = 0,03 m C 3H 6O 2 = 2,22(g)
2.1.5. Da vo mt s im c bit
2.1.5.1.Da vo c im ca nguyn t khi
Xt v gi tr ca nguyn t khi ca mt s nguyn t c mt s
trng hp hp c bit. l nguyn t khi ca lu hunh (S = 32) gp
i nguyn t khi ca oxi (O = 16); Nguyn t ca Magi (Mg = 24) gp
i nguyn t khi ca Cacbon (C = 12), Nguyn t khi ca Cu (Cu = 64)
gp i nguyn t khi ca lu hunh (S = 32), gp 4 ln nguyn t khi
ca oxi.
Da vo im c bit , trn c s mi quan h gia nguyn t
khi vi phn t khi t ta c th xy dng mt s bi ton v c.
29
V d 25: Phn tch mt khi lng hp cht M, ngi ta nhn thy

thnh phn khi lng ca n c 50%S v 50%O. Cng thc ca hp cht
M l:
A - SO2
B - SO3
C - SO4
D - S2O3
*Cch gii thng thng: p dng cng thc tnh thnh phn % khi
lng ca nguyn t trong hp cht ta s tnh c thnh phn % khi
lng ca S hoc O t s chn c phng n ng.
SO2: %S = x 100% = 50% %O = 50%
SO3: %S = x 100% = 40% %O = 60%
SO4: % S = x 100% = 33,3% %O = 66,7%
S2O3: %S = x 100% = 57% %O = 43%
* Cch gii nhanh: Da vo c im c bit ca nguyn t khi.
y nguyn t khi ca S gp i nguyn t khi ca O Cng thc M
l SO2 => p n ng l( A)
V d 26: Cho cc cht: Cu2S, CuS, CuO, Cu2O. Hai cht c phn
trm khi lng Cu bng nhau l:
A - Cu2S v Cu2O
B - CuS v CuO
C - Cu2S v CuO
D - khng c cp cht no.
* Cch gii thng thng: Tnh thnh phn % khi lng ca Cu

trong tng hp cht, sau nhn xt kt qu v chn phng n ng.
Cu2S: %Cu = x 100% = 80%
CuS: %Cu = x 100% = 92%
CuO: %Cu = x 100% = 80%
Cu2O: %Cu = x 100% = 89%
* Cch gii nhanh: Da vo nguyn t khi ca Cu (Cu = 64) gp 2
ln nguyn t khi ca lu hunh (S = 32) v gp 4 ln nguyn t khi ca
oxi (O = 16). T qui khi lng ca lu hunh sang oxi ri tm xem cp
30
cht no c t l s nguyn t Cu v s nguyn t O nh nhau. l Cu 2S

v CuO. y ta coi Cu2S s l Cu2O2 CuO
Vy p n( C ) ng
V d 27: Cho cc cht: CO2, CO, MgO, MgCO3. Hai cht c phn
trm khi lng oxi bng nhau l:
A - MgO v CO
B - CO2 v MgCO3
C - MgCO3 v CO
D - khng c cp cht no
* Cch gii thng thng: p dng cng thc, tnh phn trm khi
lng ca oxi c trong mi hp cht so snh.
CO2 %O = x 100% = 72,7%
CO
%O = x 100% = 57,1%
MgO %O = x 100% = 40%

MgCO3
%O = x 100% = 57,1%
Vy p n( C) ng
* Cch gii nhanh: Da vo c im nguyn t khi Mg gp 2 ln
nguyn t khi ca C. Ta qui khi lng Mg bng 2 ln khi lng C. Ta
c:
CO2 1C : 20
MgO
2C:10
CO
MgCO3
3C:30
1C:10
Vy cp c % khi lng oxi bng nhau l MgCO3 v CO.
Nhn xt: Khi xy dng cc bi ton xc nh % khi lng ca

cc nguyn t trong hp cht hoc xc nh cng thc phn t ca hp cht
v c chng ta nn da vo mt s c im c bit v gi tr nguyn t
khi ca mt s nguyn t nu trn. Khi gp cc bi tp dng ny nu hc
sinh khng ch nhng im c bit s sa vo vic tnh thnh phn
phn trm theo cng thc, dn n vic tnh ton di dng, lu, mt nhiu
thi gian gii, c th kt qu cn nhm ln. Do vic p dng c im
31
c bit ny gip hc sinh gii rt nhanh chnh xc trn c s suy lun, t

gip hc sinh pht trin nng lc sng to, t duy logic trong vic gii
bi ton ha hc.
32
2.1.5.2. Da vo nh lut bo ton in tch

nh lut bo ton in tch c p dng trong cc trng nguyn
t, phn t, dung dch trung ha in.
- Trong phn ng oxi ha - kh th tng s electron cht kh nhng
bng tng electron cht oxi ha nhn. Vn dng vo bi ton oxi ha - kh
ta c qui tc sau: Tng s mol electron m cht kh nhng bng tng s
electron cht oxi ha nhn.
- Trong phn ng trao i ion ca dung dch cht in li trn c s
ca qu trnh bi tp in tch ta thy c bao nhiu in tch dng hoc
m ca cc ion chuyn vo trong kt ta hoc kh tch ra khi dung dch th
phi tr li cho dung dch by nhiu in tch dng hoc ion.
Trn c s ni dung ca nh lut trn, chng ti tin hnh xy
dng mt s bi ton lm cu TNKQ nhiu la chn.
V d 28: Ha tan hon ton 28,8 g kim loi Cu vo dung dch
HNO3long, tt c kh NO thu c em oxi ha thnh NO2 ri sc vo
nc c dng oxi chuyn ht thnh HNO3. Th tch kh oxi ktc
tham gia vo qu trnh trn l:
A - 100,8 lt
B - 10,08lt
C - 50,4 lt
D - 5,04 lt
* Cch gii thng thng

3 Cu + 8HNO3 3Cu (NO3)2 + 2NO + 4 H2O
NO +O2 NO2
(2)
2NO2 +O2 + H2 O 2HNO3
(3)
nCu =
(1)
28,8
= 0,45 (mol)
64
Theo phng trnh (1): NNO = nCu = 0,45 = 0,3 (mol)

(2): nN O 2 = nN O = 0,3(m ol)
1
nO 2 (2) = nN O = 0,15(m ol)
2
33
1
0,3
nN O 2 =
= 0,075(m ol)
4
4
(3) nO 2 =
nO 2phnng = 0,15+ 0,075= 0,225(m ol)

V O 2phnng = 0,225x22,4= 5,04lt(ktc)
* Cch gii nhanh:
Cu-2e Cu2+
O2 + 4e 2O2-
0,45 0,9
4x
4x = 0,9 x = 0,225
V O 2 = 0,225 x 22,4 = 5,04 lt
p n (D) ng
V d 29: Chia hn hp 2 kim loi A, B c ha tr khng i thnh 2
phn bng nhau:
- Phn 1 tan ht trong dung dch HCl, to ra 1,792 lt H2(ktc), phn 2
nung trong oxi thu c 2,84g hn hp axit. Khi lng hn hp 2 kim
loi trong hn hp u l:
A - 2,4g
B - 3,12g
C - 2,2g
D - 1,8g

PTP:
2A + 2aHCl 2ACla + aH2

2B + 2bCHl 2BClb + bH2
4A + aO2 2A2Oa
4B + bO2 2B2Oa
nA = x;
=
nB = y
1,792
= 0,08 (1)
22,4
0,5x(2A + 16a) + 0,5y (2B + 16b) = 2,84

Gii (1) (2): ax + by = 0,16
Ax + 8ax + By + 8by = 2,84
34
(2)
E - 1,56g
M M2 Kl = Ax + By
Ax + By = 2,84 - 8 (ax + by)
= 2,84 - 8 x 0,16 = 1,56g
m2Kl trong hn hp = 1,56 x 2 = 3,12 (g)
* Cch gii nhanh: p dng phng php bo ton electron ta c:
A,B l cht kh, H+, O2 l cht oxi ha.
S mol e- H+ nhn H2 bng s mol O2 nhn
H+
0,16
O
1e-
0,16
+
0,08
2e
H2
0,18
0,16
O20,08
mkl hn hp du = (moxit - mO) x 2

= (2,84 - 0,08 x 16) x 2 = 3,12 g
p n (B) ng
V d 30: Chia 38,6g hn hp gm Fe v kim loi M c ha tr duy
nht thnh 2 phn bng nhau:
Phn 1: Tan va trong 2 lt dung dch thy thot ra 14,56 lt H 2
(ktc).
Phn 2: Tan hon ton trong dung dch HNO3 long nng thy thot ra
11,2 lt kh NO duy nht (ktc)
1. Nng mol/l ca dung dch HCl l:
A - 0,65M
B - 1,456M
C - 0,1456M
D - 14,56M
E - Tt c u sai
2. Khi lng hn hp mui clorua khan thu c l:

A - 32,45g
B - 65,45g
C - 20,01g
D - 28,9g
E - Tt c u sai
3. % m ca Fe trong hn hp u l:
35
A - 60%
B - 72,9%
C - 58,03%
C - 18,9%
E - Khng xc nh c v thiu d kin
4. Kim loi M l:
A - Zn
B - Mg
C - Pb
D - Al
E - Tt c u sai

PTP:
Fe + 2HCl FeCk2 + H2
2M + 2aHCl 2MCla + aH2
Fe + 4HNO3 3M(NO3)3 + NO + H2O
3M + 4aHNO3 3M(NO3)a + aNO + 2aH2O
t s mol Fe v M l hn hp l x v y
Theo u bi ta c phng trnh: 56x + My =
x+=
14,56
22,4
x+ =
11,2
22,4
38,6
2
(1)
(2)
(3)
56x+ M y= 19,3
x = 0,2
Gii (1) (2) (3): 2x + ay = 1,3

ay = 0,9
3x + ay = 1,5
M s mol HCl = 2x + ay = 0,2 x 2 + 0,1 = 1,3 (mol)

C M H Cl =
1,3
= 0,65(M )
2
.
2. m mui clorua = mhh + mHCl - m H 2 = 19,3+1,3 x 36,5 - 0,65 x 2 = 65,45(g)
.
3. nFe = 0,2 mFe = 0,2 x 56 = 11,2 (g)
36
% mFe =
11,2
x100% = 50,03%
19,3
4. My = 19,3 - 56 x 0,2 = 8,1

M ay = 0,9 M x
0,9
= 8,1 0,9M = 8,1a M = 3a
a
a=3, M = 27 (tha mn)

* Cch gii nhanh:
1. nH 2 = 0,65 (mol) nH = 1,3 mol nHCl = nH = 1,3 mol
CM = 0,65M
p n (A) ng
2. mmui = mKl + m Cl = 13,9 x 1,3 x 36,5 = 65,45 (g)
p n (B) ng
3. p dng PPBT e:
Fe
0,2
M
2e
0,4
-
8,1
M
ae
Fe2+
0,2
Ma+
8,1
a
M
Fe
3e
Fe3+
ae
Ma+
2H+
2e
H2
1,3
0,65
2x + ay = 1,3
3x + ay = 1,5
N O 3 +
3e
1,5
NO
0,5
x = 0,2
37
ay = 0,9
nFe = 0,2 % Fe =
0,2x56
x100% = 50,03%
13,9
p n( C) ng
4.
n = 3
8,1 2
= x0,45
Al
M
a
M
=
27
p n (D) ng
V d 31: Dung dch A c cha 5 ion: Mg2+, Ba2+ , Ca2+ v 0,1mol Clv 0,2mol N O 3 . Thm dn V lt dung dch K2CO3 1M vo dung dch A n
khi c lng kt ta ln nht. V c gi tr l:
A - 150ml
B - 300ml
C - 200ml
D - 250ml
E - Kt qu khc.

Phng trnh ion rt gn:
Mg2+ + CO 32 MgCO3
Ba2+ + CO 32 BaCO3
Ca2+ + CO 32 CaCO3
Gi x, y, z l s mol ca Mg2+ , Ba2+ , Ca2+ trong dung dch A. V dung
dch trung ha in, ta c:
2x + 2y + 2z = 0,1 + 0,2 = 0,3
hay x + y + z = 0,15
nCO 32 = x+ y+ z= 0,15(m ol)
nCO 3 = nCO 2 = 0,15(m ol) V =
3
nK CO 3
CM
* Cch gii nhanh:
38
0,15
= 0,15lt=150m l
1
Khi phn ng kt thc, cc kt ta tch khi dung dch, phn dung

dch cha Na+, Cl- v N O 3 . trung ha in.
nN a+ = nCl + nN O = 0,3(m ol)
3
V ddN a2CO 3 =
nN a+
N a+
0,3
= 0,15(l)=150m l
2
p n A ng
V d 32: m(g) bt st ngoi khng kh mt thi gian thu
c12g hn hp cc oxit FeO, Fe3O4, Fe2 O3, Fe. Ha tan hon ton hn
hp bng dung dch HNO3 long thu c 2,24 lt kh NO duy nht (o
ktc). m c khi lng l:
A - 20,16g
B - 2,016g
C - 10,08g
D - 1,008g
Cch gii thng thng:

PTP: 2Fe + O2 2FeO
4Fe + 3O2 2Fe2O3
3Fe + 2O2 Fe3O4
Fe + 4HNO3 Fe(NO3)3 + NO + 2H2O
3FeO + 10 HNO3 9Fe (NO3)3 + NO + 5H2O
3Fe3O4 + 28HNO3 9Fe(NO3)3 + NO + 14H2O
Fe2O3 + 6HNO3 2Fe(NO3)3 + 3H2O
Gi x, y, z, t ln lt l s mol ca Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3. Theo iu
kin cho v da vo phng trnh phn ng ta c:
56x + 72y + 232z + 160t = 12 (a)
x + = nNO = 0,1
(b)
y + 4z + 3t = nO = (c)
Th (b) vo (c) ta c: y+ 4z+ 3t=
19,2
= 0,12
160
T (c) v (d) rt ra ta c m = 10,08(g)
39
(d)
* Cch gii nhanh:

nFe = ; nO 2phnng =
12 m
32
;nNO gii phng = 0,1 mol
Theo nguyn tc: mol e- Fe nhng = ne- cht oxi ha (O2, N O 3 )
nhn:
= x 4 + 0,1 x 3 m = 10,08 (g)
p n( C) l ng.
V d 33: Ha tan hon ton 17,4g hn hp 3 kim loi Al, Fe, Mg
trong dung dch HCl thy thot ra 13,44 lt kh.
Nu cho 8,7g hn hp tc dng dung dch NaOH d 3,36 lt kh(
ktc).
Vy nu cho 34,8g hn hp trn tc dng vi dung dch CuSO4d,
lc ly ton b cht rn thu c sau phn ng tc dng vi dung dch
HNO3nng d th thu c V lt kh NO2 ( ktc)
Th tch kh NO2 thu c l:
A - 26,88 lt
B- 53,70 lt
C - 13,44 lt
D - 44,8 lt
E - Kt qu khc

PTP: 2Al +
6HCl AlCl3
0,5x
3H2
0,5x
Mg + HCl MgCl2 + H2
Fe + 2HCl FeCl2 + H2
t s mol Al, Mg, Fe trong 17,4g hn hp l x, y, z
27x+ 24y + 52z= 17,4 x = 0,2
y = 0,15
1,5x + y + z = 0,6
0,75x = 0,15
z = 0,15
40
n hn hp trong 34,7 l nAl = 0,4; nMg = 0,3; nFe = 0,3

hn hp X tc dng CuSO4d
Mg + CuSO4 MgSO4 + Cu
Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu
Cu + 4HNO3 Cu(NO3)2 + 2NO2 + H2O
nCu (4,5,6) = 1,5x + y + z = 0,6 + 0,3 + 0,3 = 1,2 (mol)
(7): nN 2 = 2N Cu = 2x1,2 = 2,4(m ol)
V N O 2 = 2,4x22,4= 53,76lt
* Cch gii nhanh:
Al, Mg, Fe nhng e
H+ + 2e H2
neH + nhn = neCunhn
H+ , Cu2+ nhn e
Cu + 2e Cu
nH 2 = nCu2+
nCu = nCu2+
nN O 2 = 2nCu = 2x1,2= 2,4m ol
V N O 2 = 26,88lt(ktc)
Nhn xt: i vi mt s bi ton oxi ha - kh, c bit l nhng
bi ton phc tp, HS nu p dng phng php i s (phng php HS
thng s dng, nhng bi ton ha hc c bn, n gin c th gii ngay
c, nhng c mt s bi ton kh th khi t n, s n nhiu hn s,
phng trnh lp c. Vic gii h phng trnh ny yu cu HS c t
duy ton hc tt, dng mt s thut ton:ghp n s, phng php th
mi gii c. Do HS gii theo phng php ny rt vt v, cch gii
di, mt thi gian, ch ch v mt ton hc, bn cht ha hc cha c
ch . Thut ton ha hc ln t bn cht ca cc hin tng, cc phn
ng ha hc.
p dng nguyn tc bo ton e- trong vic gii bi ton oxi ha - kh
41
gip hc sinh gii bi ton mt cch nhanh v gn, chnh xc, i su vo

vic nghin cu bn cht ha hc. c bit khi p dng phng php bo
ton e- hc sinh pht trin t duy pht hin vn v gii quyt vn
mt cch thu o hn. p dng phng php ny, gio vin c th xy
dng h thng bi tp TNKQ c th gii nhanh kim tra - nh gi kt
qu hc tp ca hc sinh.
2.1.1.4. Da vo c im ca phn ng kh oxit kim loi bng
CO, H2, Al.
- Khi kh oxit kim loi bng cc cht kh nh CO, H 2, Al th cht
kh ly oxi ca oxit to ra: CO2, H2O, Al2O3. Bit s mol CO, H2, Al
tham gia phn ng hoc ht s mol CO2, H2O, Al2O3 to ra tnh c lng
oxi trong oxit (hay trong hn hp oxit) v suy ra lng kim loi (hay hn
hp kim loi).
- Khi kh oxit kim loi bng cc cht kh CO (H 2) th CO (H2) c
nhim v ly oxi ca oxit kim loi ra khi oxit. Mi mt phn t CO(H 2)
ch ly c 1mol O ra khi oxit. Khi ht s mol CO 2 nO = nCO = nO ly
ca oxit hoc ( H2O)
nO= nH 2O . p dng nh lut bo ton khi lng tnh khi lng
hn hp oxit ban u.
V d 34: Kh hon ton 32g hn hp CuO v Fe2O3 bng kh H2
thy to ra 9g H2O. Khi lng hn hp kim loi thu c l:
A - 12g
B - 16g
C- 24g

t
PTP: CuO + H2
Cu + H2O
0
t
Fe2o3 + 3H2
2Fe + 3H2O
t nCuO = x; nFe2O 3 = y
Theo u bi ta c:
42
D- 26g
E- Kt qu khc
80x + 160y = 32
(I)
x + 3y = = 0,5
(II)
Gii h phng trnh (I) (II) ta c nghim: x = 0,2 v y = 0,1

Vy mhn hp kim loi = mCu + mFe = 0,2 x 64 + 0,1 x 2 x 56 = 24 (g)
* Cch gii nhanh: V H2 ly oxi ca oxit kim loi H2O
Ta c nO (trong oxit) = nH 2O = = 0,5 (mol)
mO = 0,5 x 16 = 8g mKL = 32 - 8 = 24 (g)
Vy p n ( C )ng
V d 35: Thi mt lung kh CO d i qua ng ng hn hp 2 oxit
Fe3O4 v CuO nung nng n khi phn ng xy ra hon ton thu c 2,32
g hn hp kim loi. Kh thot ra c a vo bnh ng dung dch
Ca(OH)2 d thy c 5g kt ta trng. Khi lng hn hp 2 oxit kim loi
ban u l:
A - 3,12g
B - 3,21g
C - 4g
D - 4,2g
E - Kt qu khc
3Fe
4CO2

PTP:
Fe3O4
t
4CO
x
CuO
3x
+ CO
y
CO2 +
(4x + y)
Cu
y
Ca(OH)2
4x
+
CO2
y
CaCO3 + H2O
4x + y
t s mol Fe3O4 l x; nCuO = y

3x 56+ 64y = 2,32
Gii h phng trnh ta c nghim:
5
4x
+
y
=
=
0,
05
100
43
x = 0,01
y = 0,01
moxit = 0,01 x 232 + 0,01 x 80 = 3,12 (g)

* Cch gii nhanh: CO ly oxi trong oxit CO2
nO(trong oxit) = nCO = nCO 2 = nCaCO 3 = 0,05(m ol)
moxit = mKL + moxi trong oxit = 2,32 + 0,05 x 16 = 3,12 (g)
Vy p n ( A ) ng
2.1.1.6. Da vo vic lp s hp thc ca cc qu trnh
chuyn ha ri cn c vo cht u v cht cui.
i vi cc bi ton ha hc hn hp bao gm nhiu qu trnh phn
ng xy ra, ta ch cn lp s hp thc sau cn c vo cht u v
cht cui, b qua cc phn ng trung gian.
V d 36: Cho 11,2g Fe v 2,4g Mg tc dng vi dung dch
H2SO4long d sau phn ng thu c dung dch A v V lt kh H2 ( ktc).
Cho dung dchNaOH d vo dung dch A thu c kt ta B. Lc B nung
trong khng kh n khi lng khng i c m(g) cht rn.
1. V c gi tr l:
A - 2,24lt
B - 3,36lt
C - 5,6lt
D - 4,48 lt E - 6,72lt
2. Khi lng cht rn thu c l:

A - 18g
B - 20g
C - 24g
D - 36g
E - 40g

nFe =
11,2
= 0,2( m ol)
56
PTHH: Fe
nMg= 0,1 (mol)
H2SO4
0,2
Mg
FeSO4
0,2
+
H2SO4
0,1
H2
0,2
MgSO4
0,1
H2
0,1
FeSO4 + NO
H2SO4
NaOH
44
Na2SO4
2H2O
FeSO4
2NaOH
0,2
Fe(OH)2 + Na2SO4
0,2
MgSO4
2NaOH
0,1
Mg(OH)2 + Na2SO4
0,1
4Fe(OH)2 + O2+ 2H2O

0,2
4Fe(OH)3
0,2
Mg(OH)2
MgO +
0,1
H2O
0,1
0
t
2Fe(OH)3
Fe2O3 + H2O
0,2
0,1 mol
V = 6,72 lt
mcht rn = mMgO + m Fe2O 3 = 0,1 x 40 + 0,1 x 160 = 20(g)
* Cch gii nhanh: nH 2 = nFe+ M g = 0,3m ol V = 6,72lt
2Fe Fe2O3
0,2
Mg MgO
0,1
0,1
0,1
m = 0,1 x 160 + 0,1 x 40 = 20 (g)

Vy 1. p n ( E ) ng
2. p n ( B ) ng
V d 37: Ha tan hon ton hn hp gm 0,2 mol Fe v 0,1 mol
Fe2O3 vo dung dch HCl d thu c dung dch A. Cho dung dch A tc
dng vi NaOH d thu c kt ta. Lc ly kt ta, ra sch, sy kh v
nung trong khng kh n khi lng khng i c m g cht rn, m c
gi tr l:
A - 23g
B - 32g
C - 24g
45
D - 42g
E - Kt qu khc.
Vit phng trnh phn ng v tnh s mol cc cht theo phng

trnh phn ng.
Fe
2HCl
FeCl2 +
0,2
H2
0,2 mol
Fe2O3
6HCl
0,1
2FeCl3
3H2O
0,2
Cho dung dch A tc dng vi dung dch NaOH d

HCl d + NaOH NaCl + H2O
FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl
0,2mol
0,2mol
FeCl3 + 3NaOH
Fe(OH)3 + 3NaCl
0,2 mol
0,2mol
Khi sy v nung kt ta:

4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3
0,2
0,2 mol
2Fe(OH)3
Fe2C3 + 3H2O
(0,2+0,2)ml
0,2mol
mcht rn = 160 x 0,2 = 32g

* Cch nhm: Trong m g cht rn c 0,1 mol Fe2O3(26g) ban u:
Vy ch cn tnh lng Fe2O3 to ra t Fe:
2Fe Fe2C3
0,2
0,2 m = 32g
p n ( B )ng.
V d 38: Hn hp bt X: Al, Fe c khi lng 22g. Chia X thnh 2
phn bng nhau.
- P1 + HCl d dung dch A + 8,96lt H2 (ktc) v dung dch A.
Cho dung dch A + NaOH d kt ta B
46
Lc kt ta nung trong khng kh n khi lng khng i c m 1

cht rn.
1. m1 c gi tr l:
A - 8g
B - 16g
C - 32g
D - 24g
E - Kt qu khc
- Phn 2: Cho hn hp bt X vo dung dch CuSO 4 d n khi phn

ng hon ton thu c mg cht rn khng tan.
2. m c gi tr l:
A - 12,8g
B - 16g
C - 25,6g
D - 22,4g
E - Kt qu khc

P1
2Al
6HCl
2AlCl3 + 3H2
0,2
0,35
Fe + 2HCl FeCl2 +
H2
0,1
0,1
HCl + NaOH NaCl + H2O
AlCl3
3NaOH
0,3
Al(OH)3 + 3NaCl
0,3
Al(OH)3
NaOH
0,3
NaAlO2 + 2 H2O
0,3
FeCl3 +
2NaOH
Fe(OH)2 + 2NaCl
0,1
0,1
4Fe(OH)2
t
+ O2
2Fe2O3 + 4H2O
0,05
t nAl = x ; nFe = y
27x + 56y = 11 x = 0,2
1,5x + y = 0,4
y = 0,2
m1 = 0,05 x 160 = 8g
P2:
47
0,2
0,3
Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu
0,1
0,1
m = 0,4 x 64 = 25,6g
* Cch gii nhanh:
Al AlO 2
0,2
2Fe Fe2O3
0,1
0,05
m1 = 8(g)
nCu = nH 2 = 0,4 mCu = 25,6 (g)
Vy 1. p n (A) ng.
2. p n ( C ) ng
2.1.5.5. Da vo phng trnh t chy hc cht hu c.
Da vo phng trnh t chy hp cht hu c.
* Da vo s mol sn phm chy (CO2, H2O) xc nh dy ng
ng ca hp cht hu c.
C th: i vi hirocacbon.
Nu nH 2O > nCO 2 hp cht l ankan
nH 2O = nCO 2 H .C l anken hoc xicloanken
nH 2O nCO 2 H.C ankin hoc ankaien.
- i vi ru.
nH 2O > nCO 2 ru no
nH 2O nCO 2 ru khng no
- i vi anehit:
48
nH 2O = nCO 2 anehit no n chc

nH 2O > nCl2 anehit khng no n chc, ane ht a chc
- i vi axit v este:
nH 2O > nCO 2 axit hoc este no n chc
nH 2O < nCO 2 axit hoc este khng no n chc hoc a chc.
* Da vo mi quan h s mol ca CO2 v H2O xc nh s mol
ca hp cht hu c em t chy.
C th: i vi hp cht:
+ Ankan: C nH n+2 +
3n + 1
O 2 nCO 2 + (n + 1)H 2O
2
S mol ankan = nH 2O nCO 2

+ Ankin CnHn-2 +
3n 1
O 2 nCO 2 + (n 1)H 2O
2
S mol ankin = nCO 2 nH 2O

i vi ru no n chc.
CnH2n+2O + O2 nCO2 + (n + 1) H2O
S mol ca ru = nH 2O nCO 2
S mol ca oxi = 1,5 s mol CO2
- i vi axit khng no n chc (hoc axit no a chc)
C nH 2n2 O x+ O 2 nCO 2 + (n 1)H 2O
S mol ca axit = s mol CO2 s mol H2O
* Da vo phng trnh t chy trn c s s mol CO 2 v s mol ca
hn hp cht hu c xc nh cng thc phn t ca cc hp cht hu
c.
C nH 2n+22a + O 2 nCO 2 + (n + 1 a)H 2O
49
n=
nCO2
nA
V d 39: t chy hon ton hn hp hai hirocacbon mch h trong

cng dy ng ng thu c 11,2l CO2 (ktc) v 9g H2O. hai hirocacbon
thuc dy ng ng no.
A. Ankan
B. Anken
C. Ankin
D. Azen

t CTTQ chung ca hai hirocacbon l:
C nH 2n+22a + O 2 nCO 2 + (n + 1 a)H 2O
0,5
0,5
0,5
0,5
=
0,5(n + 1 a)= 0,5n
n n + 1 a
a = 1
CTPT ca hai anken l C nH m

* Cch gii nhanh: Ta c s mol CO2 = s mol H2O
Da vo phng trnh t chy 2 hp cht l anken.
p n (B) ng.
V d 40: t chy hon ton 0,15 mol hn hp 2ankan thu c 9,45g
H2O. Cho sn phm chy vo bnh ng dung dch Ca(OH)2d th khi
lng kt ta thu c l:
A. 37,5g
B. 52.5g
C. 15g
* Cch gii thng thng

t cng thc ca 2 ankan l CnHm+2 v CmHm+1
PTC:
C nH 2n+2 +
x
3n + '
O 2 nCO 2 + (n + 1)H 2O
2
nx
(n+1)x
50
D. 42,5g
C m H m +2 +
y
3m + 1
O 2 m CO 2 (m + 1)H 2O
2
my (m+1)y
t s mol ca 2ankan l x +y
Theo u bi ta c:
x + y = 0,15
(1)
(n+1)x + (m + 1) y = = 0,525
(2)
M s mol Cl2 = nx + my
B i (1) (2) ta c
nx + my = 0,375 (mol)
x + y = 0,15
nx + my + x + y = 0,525
nCaCO 3 = nCO 2 = 0,375m ol

m CaCO 3 = 37,5(g)
* Cch gii nhanh.
Theo phng trnh t chy ankan ta c:
nankan = nH 2O nCO 2
nCO 2 = nH 2O nankan = 0,525 0,15= 0,375(m ol)
nCaCO 3 = nCO 2 = 0,375m ol m CaCO 3 = 37,5(g)
Vy p( A ) ng.
V d 41: t chy hon ton hn hp gm 1 ankan v 1 anken. Cho
sn phm chy ln lt i qua bnh 1 ng P2O5 d v bnh 2 ng KOH
rn, d, sau th nghim thy khi lng bnh 1 tng 4,14g bnh 2 tng
6,16g. S mol ankan c trong hn hp l:
A. 0,06mol
B. 0,09mol
C. 0.03mol

t CTTQ ca ankan:
anken
CnH2n+2
(x mol)
CmHm
(y mol)
PTC: CnHm+2 + O2 nCl2 + (n +1) H2O

x
mol(n+1)x
51
D. 0,045mol
CmHm + O2 mCO2 + mH2O

y
my
Theo u bi: nx + my =
my
6,16
= 0,14
44
(n+1)x + my =
4,14
0,23
18
(1)
(2)
Bin i (1) v (2)

nx+ m y= 0,14
x = 0,23 0,14= 0,09
nx
+
x
+
m
y
=
0,
23
Vy s mol ca ankan l 0,9mol

* Cch gii nhanh:
Theo phng trnh t chy ankan v anken ta thy
nH 2O (ankan) > nCO 2

nH 2O (anken) = nCO 2
Vy nankan = nH 2O nCO 2 = 0,23 0,4= 0,09m ol

Vy p n (B ) ng.
V d 42: t chy hon ton 0,1mol hn hp gm CH4, C4H10 v C2H4
thu c 0,14 mol CO2 v 0,23mol H2O. S mol ca ankan v anken c
trong hn hp ln lt l:
A. 0,09 v 0,01
B. 0,01 v 0,09
C. 0,08 v 0,02
D. 0,02 v 0,08
* Cch gii thng thng

t s mol CH4 l x
C4H10 l y
C2H4 l z
CH4 + 2O2 CO2 + 2H2O
C4 H10 + O2 4CO2 + 5H2O
C2H4 + 3O2 2CO2 + 2H2O
52
x+ y + t= 0,1
x+ 4x + 2z= 0,14 Gii h phng trnh ta c

2x+ 5y= 27= 0,23
x = 0,08
y= 0,01
z= 0,01
Vy s mol ankan = x + y = 0,09

anken = z = 0,01
* Cch gii nhanh
Theo phng trnh t chy ankan v anken.
S mol ankan =s mol H2O s mol CO2 = 0,23 - 0,14 = 0,09 (mol)
M tng n = 0,1mol nanken = 0,01 (mol)
Vy p n (A) ng.
V d 43: t chy hon ton m(g) hn hp X gm 2 ru A v B
thuc cng dy ng ng thu c 6,27lt CO2 (ktc) v 7,65g H2O. Mt
khc m(g) hn hp X tc dng vi Na d thu c 2,8lt H2 (ktc). Bit t
khi hi ca mi cht trong X so vi H2 u nh hn 40.
CTCT ca A v B l:
A. C2H6O v CH4O
B. C2H6O v C3H8O
C. H6O2 v C3H8O2
D. C3H8O2 v C4H10O2
Cch gii thng thng.

- Tnh s mol cc nguyn t C, H, O c trong mg hn hp 2 ru A v
B.
nghin cu = nCO 2 =
nH = 2nH 2O = 2
6,72
= 0,3(m ol) m C = 0,312(g)
22,4
7,65
= 0,85(m ol) m H = 0,85(g)
18
mo = m - (3,6 + 0,85) = m - 4,45

Gi CTPT chung ca hai ru l R - (OH)a
ta c phng trnh: R(OH)a + a Na R (ONa)a + a/2H2
53
nH =
2,8
2= 0,25= a
22,4
Trong a nhm -OH c nH: no = = 0,25

m = 8,45 (g)
Gi cng thc phn t chung ca hai ru l R - (OH)a
Ta c phng trnh: R(OH)a + aNa R - (ONa)a + a/2 H2
nH = x 2 = 0,25 = a
Trong a nhm -OH c nH : no = = 0,25
m = 8,45 (g)
Gi cng thc phn t chung ca hai ru l C nH n+22ka(O H )a
+O 2
nCO 2 + (n + 1 k)H 2O
PTP: C nH n+22ka(O H )a
1mol
a(mol)
0,3
0,425
0,25
nx = 0,3
x(n + 1 k)= 0,425

ax = 0,25
0,3
0,425
Gii h phng trnh ta c x =
x > 0 k = 0 x = 0,125
n=
a =
M MA,
0,3
= 2,4
0,125
0,25
=2
0,125
MB < 80
Vy CTPT ca A
B
C2H6O2 (M = 62)
C3H8O2 (M = 76)
* Cch gii nhanh:
54
Ta c
nCO 2 = 0,3m ol
nH 2O = 0,425m ol
nH 2O > nCO 2 Hn hp X gm hai ru
no cng dy ng ng
Theo phng trnh t chy:
CnH2n+2 + O2 nCO2 + (n + 1) H2O
S mol X = s mol H2O s mol CO2 = 0,125mol
M nH 2 = 0,125m ol X :ru no hai chc.
MA MB < 80
A: C2H6O2
B. C3H8O2
Vy p n (C )ng
V d 44: t chy hon ton a g hn hp hai ru thuc dy ng
ng ca ru etylic thu c 70,4g CO2 v 39,6g H2O. a c gi tr l:
A. 3,32g
B. 33,2
C. 6,64g
D. 66,4g
* Cch gii thng thng

t CTTQ ca hai ru ln lt l: CnH2n+2O (x mol)
CmH2m+2O (y mol)
PTC: CnH2n+2O + O2 nCO2 + (n + 1) H2O
x
nx
(n+1)x
CmH2m+2 O + O2 mCO2 + (m + 1) H2O
y
my
(m+1)y
Theo u bi ta c: nx + my = = 1,6
(n + 1) x + (m +1)y = = 2,2
M a = (14n + 18) x + (14m + 18)y
Bin i (1) (2) ta c
nx + m y =1,6
nx+ m y= 1,6
nx+ x+ m y+ y= 2,2 x+ y= 0,6
55
(1)
(2)
Thay vo biu thc tnh a:

a = 14 (nx + my) + 18(x + y) = 14 1,6 + 18 0,6
= 22,4 + 10,8 = 33,2 (g)
* Cch gii nhanh:
t CTTQ chung 2 ru:
C nH n+2O +
3n
O 2 nCO 2 + (n + 1)H 2O
2
nO 2 = 1,5nCO 2 = 1,51,6= 2,4(m ol)

p dng nh lut bo ton khi lng.
a = 70,4 + 39,6 - 2,4 x 32 = 33,2 (g)

Vy p n (B) ng.
V d 45: Chia hn hp X gm hai ru no n chc A, B thnh hai
phn bng nhau.
- Phn 1: b t chy hon ton thu c 5,6lt CO2(ktc) v 6,3g H2O.
- Phn 2: tc dng ht vi Na kim loi thu c Vlt kh (ktc).
1. V c gi tr l:
A. 1,12lt
B. 0,56lt
C. 2,24lt
D. 1,18lt
2. Nu 2 ru n chc trn l ng ng k tip th cng thc cu

to ca A v B l:
A. CH3OH v C2H5OH
B. C2H5OH v C3H7OH
C. C3H7OH v C4H9OH
D. C4H9OH v C5H11OH
*Cch gii thng thng.

t cng thc ca hai ru l CnH2n+2O
CmH2m + 2O
(x mol)
(y mol)
PTC: CnH2n+2 O+ O2 nCO2 + (n + 1) H2O

x
nx
(n+1)x
CmH2m +2O + O2 mCO2 + (m + 1) H2O
y
my
(m+1)y
56
Theo h ta c: nx + my =
5,6
= 0,25
22,4
(n + 1)x + (m + 1)y =
(1)
6,3
= 0,35
18
(2)
Bin i (1) v (2)

x + y = 0,1mol nx = 0,1mol
CnH2n+1 OH + Na CnH2n+1 ONa + 1/2H2
x
0,5x
CmH2m+1OH + Na CmH2m+1ONa + 1/2H2
y
0,5g
nH 2 = 0,5 (x + y) = 0,05 (mol)

V H 2 = 1,12 lt (ktc)
2. V theo u bi 2 ru l k tip ta c m = n + 1
Thay vo phng trnh (1) v (2) ta c:
nx+ (n + 1)y= 0,25
(n + 1)x + (n + 1+ 1)y = 0,35
x + y = 0,1
Gii h phng trnh ta c

0,1n+ y= 0,25
0,1n+ x+ 2y= 0,35

x+ y = 0,1
Bin lun vi n 1, n N
O < y < 0,1
Ta c:
n
y
1
2
0,15 0,05
3
<0
Vy n = 2 C2H5OH
m = 3 C3H7OH
* Cch gii nhanh.
57
Da vo phng trnh t chy ru no n chc ta c.

nx = nH 2O nCO 2 = 0,35 0,25= 0,1(m ol)
V x l ru no n chc.
1
1. nH 2 = nx = 0,05(m ol) V H 2 = 0,05 22,4=1,12l (ktc)
2
2. C xH 2x+2O + O 2 xCO 2 + (x + 1)H 2O
Ta c: x=
nCO 2
nX
0,25
= 2,5
0,1
x1 = 2 C2H5OH
x2 = 3 C3H7OH
p n (D) ng
V d 46: t chy hon ton 5,8g anehit X thu c 5,4g H2O v
6,72 l CO2 (ktc)
Vy CTPT ca X l
A. C2H4O
B. C4H6O2
C. C3H6O
D. C4H8O

- Gi s X l anehit n chc.
CTTQ X : CxHyO
CxHyO + O2 xCO2 + y/2H2O
1mol
x(mol) y/2 (mol)
5,8
0,3
0,3
12x + y + 16
y = 2x
=
Gii h phng trnh:
58
2x y = 0
5,8x= 3,6x + 0,3y + 4,8
x = 3 y = 6 CT C3H6O (tha mn)
- Gi s X l anehit hai chc.

CxHyO2 + O2 + xCO2 + y/2H2O
Ta c h phng trnh:
2x y= 0
x = 6
C6H12O2(khng tha mn)
5,
8x
3,
6x
+
0,
3y
+
9,
6
y
=
12
Cch gii nhanh:

Ta c nH 2O = nCO 2 = 0,3m ol
X l anehit no n chc.
3n 1
O 2 nCO 2 + nH 2O
2
CnH2nO +
5,8
0,3
=
n= 3 CTX :C 3H 6O
14n + 16 n
p n( C )ng
V d 47: Mt hn hp lng X gm ru etylic v 2 hirocacbon
ng ng k tip nhau. Chia hn hp X thnh 2 phn bng nhau.
- Phn 1: cho bay hi th thu c V ng bng th tch ca 3,3g CO 2
(cng iu kin).
- Phn 2: t chy hon ton th cn 6,44 lt O2 (ktc). Sn phm
chy qua bnh 1 ng H2SO4, ri qua bnh 2 ng Ca(OH)2 d sau th
nghim thu c 17,5g kt ta. Cng thc ca hp cht l:
A - CH4 v C2H6
B - C2H4 v C3H6
C - C2H6 v C3H6
D - C2H2 v C3H4
* Cch gii thng thng: t n, lp h phng trnh:

- t cng thc ca 2 hp cht l: C xH y (amol)
C2H5OH (b mol)
59
4x + y
y
O 2 xCO 2 + H 2O
2
4
PTC: C xH y +
4x + y
a
4
xa
C2H5OH + 3O2 2CO2 + 3H2O

b
3b
(2)
2b
Ta c: nhh = nCO =
2
N O2 =
(1)
3,3
= 0,075 (mol)
44
6,44
= 0,2875 (mol); nCO 2 = nCaCO 3 = 0,175(m ol)
22,4

a + b = 0,075
(I)
4x + y
a + 3b = 0,2875 (II)
(III)
ax + 2b = 0,175
x = 2,5
y = 7
Gii h 3 phng trnh 4 n: ta c nghim:
a = 0,005
b = 0,025
Vic gii h 3 phng trnh 4 n s nn mt rt nhiu thi gian,

bin lun tm khong nghim hp l mi cho ra kt qu ng.
* Cch gii nhanh: Da vo phng trnh (2): phng trnh t chy
ru:
nO 2
Ta c: n = 1,5
CO
2
0,2875
M theo u bi t s mol chung ca hn hp 0,175 = 1,64 > 1,5

nn 2 hirocacbon phi l ankan.
3n1
O 2 nCO 2 _ n + 1 H 2O
ta c phng trnh iu ch: C nH 2n+2 +
2
60
n2H .C = nO 2/chnhp nCO 2hh x1,5 x2
= [0,2875 - (0,175 x 1,5)] x 2 = 0,05 (mol)

nC H O H = 0,075 0,05 = 0,025(m ol) nCO
2
2 (R tora)
= 0,05(m ol)
nCO 2 (2H .C ) = 0,175 0,05 = 0,125(m ol)

n=
n = 2 C 2H 6
0,125
= 2,5 1
0,05
n2 = 3 C 3H 8
=> Cng thc ca 2 hp cht l C2H6 v C3H8

=> p n( C) ng.
Nhn xt: Qua mt s bi ton in hnh trn ta thy rng nu hc
sinh khng ch ti mt s c im ca phn ng t chy ca hp cht
hu c th s sa vo vic gii bi ton bng phng php t n s sau
tin hnh ghp n s ri mi tm ra kt qu ca bi ton. Hoc hc sinh c
th dng phng php loi suy l a ra gi thit sau ph nhn hoc
khng nh. Cc phng php trn cng u i n kt qu cui cng
nhng trong qu trnh tm ra kt qu hc sinh phi vit ng phng
trnh v cn bng phng trnh, vn dng gii ton mt cch linh hot th
mi tm ra kt qu ng. Do khi gii bi ton t chy mt hp cht
hu c c th no chng ta cn quan tm ti s mol ca sn phm t
chy, mi quan h gia s mol sn phm chy vi s mol ca cht hu c
th vic tnh ton tr nn n gin hn, tn thi gian hn t p ng
c mt trong cc yu cu ca vic kim tra trc nghim khch quan
nhiu la chn.
2.1.5.6. Da vo quan h t l s mol cacc hp cht hu c
trong phng trnh phn ng.
Da vo t l s mol gia hp cht hu c vi s mol brom
hoc hidro xc nh s lin kt pi trong hp cht
*Nu s mol Br2 hoc H2 = s mol ca A A c mt lin kt pi
61
gc hirocacbon. C th l:
- i vi hir cacbon:
+ Anken + Br2
+ T l s mol anken: nBr2 =1:1
Nu nBr2 = 2nH-C => H - C l ankin hoc ankanien.
- i vi ru:
+ S mol ru = nBr2 Ru khng no c mt lin kt pi co CTTQ l
CnH2nO
i vi anehit: + S mol anehit= nBr2 Anehit khng no c mt
lin kt pi c CTTQ l CnH2n-2O
+ S mol anehit = s mol H2Anehit no c mt nhm chc c CTTQ
l CnH2nO
+ S mol anehit =2 s mol H2Anehit khng no c mt nhm chc c
CTTQ l CnH2n-2O
- i viaxit: + S mol axit= nBr2 Anehit khng no c mt lin kt pi
c CTTQ l CnH2n-2O
Da vo t l s mol gia hiro vi s mol ca ru trong phn
ng th bi kim loi kim:
+Nu s mol ca H2=1/2s mol ca ruRu A c mt nhm
chc OH
+ Nu s mol ca H2= s mol ca ru Ru A c hai nhm chc
OH
*Da vo phn ng trng gng ca anehit vi AgNO3 trong dd NH3
+ i vi HCHO v anehit hai chc th t l mol gia Agv anhit
l l 1:4
62
+ i vi anehit n chc R-CHO th t l mol l 1:2

- i vi axit: Da vo phn ng trung ha
Axit n chc: naxit: nK = 1: 1
2 chc : naxit : nK = 1:2
- i vi este: Da vo phn ng x phng ha
Este n chc: neste = nK = 1:2
- i vi axit amin a vo phn ng trung ha
Axit amin A + NaOH
nA : nNaOH = 1:1 A c 1 nhm COOH
= 1: 2 A c 2 nhm COOH
A + HCl
nA : nHCl = 1: 1 A c nhm NH2
= 1: 2 A c 2 nhm NH2
V d 48: Mt hn hp kh gm 1ankan v 1anken c cng s
nguyn t cacbon trong phn t v c cng s mol. Ly m(g) hn hp ny
th lm mt mu va 80g dung dch Br2 20% trong dung mi CCl4. t
chy hon ton m g hn hp thu c 0,6 mol CO2. Cng thc phn t
ca ankan v anken l:
A - C2H6
B - C3H8, C3H6
C - C4H10, C4H8
D - C5H12 , C5H10

t cng thc ca ankan: CnH2n + 2 (x mol)
an ken: CnH2n (y mol)
PTP: CnH2n + Br CnH2nBr2
0,1
nBr2 =
0,1
80x20
= 0,1(m ol)
160x100
63
CnH2n+2 + O2 nCO2 + (n+1)H2O

x
nx
CnH2n + O2 nCO2 + nH2O

x
nx
2nx = 0,6
x = 0,1
=> n = 3
CTPT ca an kan v anken l C3H8 v C3H6

* Cch gii nhanh: nanken = nBr2 = 0,1 mol
O2
anken CnH2n
nCO2
0,1
0,1n =
0,1n
0,6
= 0,3 n = 3
2
Vy p n (B) ng
V d 49: t chy hon ton m(g) hn hp 2 ru ng ng lin
tip thu c 0,66g CO2 v 0,45g H2O
Nu tin hnh oxi ha m(g) hn hp ru trn bng CuO, sn phm
to thnh cho tc dng vi AgNO3/NH3 d s thu c lng kt ta Ag
l:
A - 10,8g
B - 43,2g
C - 2,16g
D - 1,62g

t cng thc tng qut chung ca 2 ru l: C n H 2n +2O
PTP: C nH 2n+2O + O2 n-CO2 + (n-+1) H2O
x
0,015
0,025
n- = 1,5 x = 0,01 (mol)

t0
C nH 2n+2O + CuO
C n1H 2nCH O + Cu + H 2O
0,01 (mol)
0,01 (mol)
64
ddN H 3
C n 1H 2n CH O + A g2O
C n1H 2n CO O H + 2A g
0,01
0,02
mAg = 0,02 x 108 = 2,16 (g)

* Cch gii nhanh: Da vo phng trnh t chy ta c:
S mol 2 ru = nH 2O nCO 2 = 0,025 0,015= 0,01(m ol)
[ ]
A gN O 3.......................
R
A nehit
2A g
O
0,01
0,02
mAg = 2,16 (g)

p n( C) ng
V d 50: Cho hn hp HCHO v H2 i qua ng ng bt Ni nung
nng. Dn ton b hn hp thu c sau phn ng cc cht c th tan
c, thy khi lng bnh tng 23,6g. Ly dung dch trong bnh cho tc
dng vi dung dch AgNO3 trong NH3 thu c 43,2g Ag kim loi.
Khi lng CH3OH to ra trong phn ng cng hp hiro ca
HCHO l:
A - 16,6g
B - 12,6g
C - 20,6g
D - 2,06g

Ni
CH3OH
PTP: HCHO + H2
t0
hn hp sn phm thu c gm CH3OH v HCHO c khi lng l

23,6g.
Cho hn hp sn phm tc dng AgNO3/ NH3
NH3
HCHO + Ag2O
CO2 + H2O + 4Ag
nan = nAg = x 0,4 = 0,1 mol

mHCHO = 0,1 x 30 = 3 (g)
m CH 3O H = 23,6 3 = 20,6(g)
Vy p n (C) ng
65
V d 51: Chia hn hp X gm 2 axit (A l 1 axit no n chc, B l

axit khng no n chc cha 1 lin kt i). S nguyn t (trong A, B bng
nhau. Chia X thnh 3 phn bng nhau:
- Phn 1 tc dng ht vi 100ml dung dch NaOH 2M. trung ha
lng NaOH d cn 150ml dung dch H2SO4 0,5M.
- Phn 2: Phn ng va vi 6,4g Br2
- Phn 3: t chy hon ton thu c 3,36 lt CO2(ktc)
1. S mol ca A, B trong X l:
A - 0,01 v 0,04
B - 0,02 v 0,03
C - 0,03 v 0,02
D - 0,04 v 0,01
2. Cng thc phn t ca A v ca B l

A - C2H4O2 v C2H2O2
B - C3H6O2 v C3H4O2
C - C4H8O2 v C4H6O2
D - C4H6O4 v C4H4O4
* Cch gii thng thng

t cng thc ca 2 axit: CnH2n+1 - COOH (CxH2xO2)
CnH2n-1 - COOH
(CxH2x-2O2)
PTP: CnH2n+1 - COOH + NaOH CnH2n+1 - COONa + H2O

CnH2n-1 - COOH + NaOH CnH2n-1 - COONa + H2O
2NaOH + H2SO4 Na2SO4 + 2H2O
nNaOH ban u = 0,2 mol
nNaOH d = 2 x 0,075 = 0,15 mol
nNaOH phn ng (1)(2) = 0,2 - 0,15 = 0,05
Theo phng trnh:
nX = nNaOH = 0,05 (mol)
X tc dng vi dung dch Br2:
CnH2n-1 - COOH + Br2 CnH2n-1COOHBr2
0,04 mol
0,04 mol
66
nA = 0,05 - 0,04 = 0,01 (mol)

(1) p n A ng
P3: CxH2xO2 = O2 xCO2 + xH2O
0,01
0,01
CxH2x-2O2 + O2 xCO2 + (x-1)H2O

0,04
0,04x
nCO 2 = 0,01x + 0,04x = 0,05x = 0,15 x = 3

Vy CTPT ca 2 axit l C3H6O2
C3H4O2
* Cch gii nhanh:
1. Da vo cu to 2 axit. V 2 axit u n chc:
nX = nNaOH = 0,2 - 0,15 = 0,05 mol
B c 1 lin kt i nB = nBr2 =
6,4
= 0,04 (mol)
160
nA = 0,05 - 0,04 = 0,01 mol

2. V A v B u c cng s nguyn t C
CxHyO2 + O2 xCO2 + H2O
x=
nCl2
nX
C H O
0,15
= 3 CTPT A ,B 3 6 2
0,05
C 3H 4O 2
p n B ng
V d 52: Cho X l 1 amino axit. Khi cho 0,01mol X tc dng vi HCl
th dng ht 80ml dung dch HCl 0,125M v thu c 1,835g mui khan.
Cn khi cho 0,01mol X tc dng vi dung dch NaOH th cn dng 25g dung
dch NaOH 3,2%. Cng thc cu to ca X l:
67
A . C3H 6
NH2
B. C 2H 5
NH2
CO O H
C - H2NC3H5(COOH)2
CO O H
D - (H2N)2C3H5COOH

t CTTQ ca X l: (H2N)x - R - (COOH)y
PTP: (H2N)x - R - (COOH)y + xHCl (ClH3N)x - R(COOH)y (1)
0,01mol
0,01mol
(H2N)x - R - (COOH)y + yNaOH (H2N)x - R - (COONa)y + H2O (2)

nHCl = 0,01mol ; nNaOH =
3,2x25
= 0,02(m ol)
40x100
Theo phng trnh (1): x=

(2) y =
0,01
= 1 1 nhm NH2
0,01
0,02
= 2 2 nhm COOH
0,01
Mmui =
1,835
= 183,5 MR = 1835 - (45 x 2) - 36,5 - 16
0,01
MR = 41 C3H5
Vy cng thc X: H2NC3H5(COOH)2
* Cch gii nhanh:
S mol X = nHCl = 0,01mol X c 1 nhm NH2
nX = nNaOH X c 2 nhm COOH
Vy trong 4 phng n trn ch c C tha mn
Vy p n (C ) ng.
2.2. xut mt s nguyn tc, qui lut trong qu trnh p dng
cc phng php gii nhanh vo vic gii bi ton ho hc TNKQ
nhiu la chn
2.2.1. Vai tr ca bi ton ho hc
68
Bi ton ho hc c nhng tc dng sau:

- Rn luyn cho hc sinh kh nng vn dng nhng kin thc
hc, bin nhng kin thc tip thu c qua bi ging ca thy thnh kin
thc ca mnh.
- Gip cho HS o su v m rng kin thc hc mt cch sinh
ng, phong ph, hp dn. Ch c vn dng kin thc vo gii bi tp HS
mi nm vng kin thc mt cch su sc.
- Pht trin nng lc nhn thc, kh nng suy lun logic, ng thi
bi tp ho hc cn rn tr thng minh cho HS.
2.2.2. ngha ca vic p dng cc phng php gii nhanh
gii bi ton TNKQ nhiu la chn
Vic p dng cc phng php gii nhanh gii bi ton TNKQ
nhiu la chn c nhng u im sau:
+ Ph hp vi yu cu thi gian lm mt cu TNKQ (khong t 2
n 3 pht)
+ Gip HS pht trin t duy, tm ti nhng phng n gii nhanh ph
hp vi mi dng bi ton
+ Phn ho c HS trong qu trnh vn dng kin thc v gii bi
t p
2.2.3. xut mt s nguyn tc, qui lut gii nhanh cc bi
ton ho hc dng lm cu TNKQ nhiu la chn
c th gii nhanh cc bi ton ho hc trn c s cc phng
php phn tch, HS cn phi tin hnh theo cc bc da vo mt s
nguyn tc v qui lut sau:
Bc 1: c k u bi
Vic c k u bi l thao tc quan trng gip HS nh hng
vic gii bi ton. Da vo yu cu bi ton m c th chn phng php
thch hp.
69
V d 1:Ha tan hon ton 20g hn hp 3 kim loi A, B, C vo mt

lng va dung dch HCl sau phn ng thu c 4,48l kh H2(ktc) v
dung dch c cn dung dch thu c n (g) mui khan.
m c gi tr l :
A. 27,1g
B. 34,2g
C. 27,3g
D. 34,4g
E. Khng xc nh c.
Nu HS khng c k bi ton s sa vo vit phng trnh phn ng,

cn bng phng trnh t n. Do s n t nhiu hn d kin u bi
cho.
Nu HS dng thut ton gii s mt nhiu thi gian, kh ra kt qu
chnh xc, c HS thy phng n E c v hp l do s khng ng p
n bi ton. Trong khi yu cu ca bi ton ch tnh khi lng mui sau
khi c cn. Lc ny HS ch cn p dng ngay nh lut bo ton khi lng
tnh mt cch n gin, nhanh nht.
Bc 2: Phn dng bi ton chn phng php hp l.
Qu trnh c k u bi cng gip HS phn dng bi ton mt cch
chnh xc. Vic phn dng bi ton s gip chn phng php hp l
gii.
- Nu bi ton oxi ha kh gia hn hp kim loi vi dung dch axit
hoc hn hp axit gii phng ra hn hp kh thng chng ta vn dng
phng php bo ton electron gii.
- Nu bi ton cho hn hp kim loi tc dng vi dung dch axit
(HCl, H2SO4...) gii phng ra kh, yu cu tnh khi lng mui th p dng
nh lut bo ton khi lng gii.
- Nu bi ton cho khi lng hn hp ban u v hn hp sau phn
ng c th vn dng phng php gim khi lng gii.
- i vi bi ton kh oxit kim loi bng chtkh CO, H 2, Al cn
ch im c bit ca phn ng l vic ly oxi trong oxit kim loi
70
ca CO, H2, Al s dn n tnh s nguyn t oxi trong oxit.

- i vi bi ton t chy hp cht hu c khi cha cho bit hp
cht hu c thuc loi hp cht c th no, da vo quan h s mol CO2
v H2O gip chng ta suy lun c c im cu to ca n.
Bc 3: p dng linh hot cc phng php vo qu trnh gii bi
ton.
Sau khi tin hnh phn dng bi ton la chn phng php ph
hp HS tin hnh vn dng vo gii. gii mt cch chnh xc HS phi
nm su, ch chn bn cht ca phng php s dng, hng tin hnh
v cch th trin khai phng php gii cho linh hot, chc chn.
Mt s bi ton khng ch gii nhanh theo mt phng php m cn
c th s dng hai hay nhiu phng php gii nhanh khc. iu quan
trng l HS phi bit s dng phng php mnh nm chc nht, hiu su
nht th mi c th gii bi ton nhanh nht c hiu qu nht.
V d 2: Oxi ha hon ton 10,08g mt phoi st thu c mg cht
rn gm 4 cht (Fe2O3, Fe3O4, FeO, Fe). Th hn hp rn vo dung dch
HNO3 d thu c 2,24l kh ( ktc) khng mu ha nu ngoi khng kh.
Vy m c gi tr l:
A. 12g
B. 24g
D. Kt qu khc
C. 14,4g
Bi ton ny c th dng hai phng php gii nhanh nu trn:

phng php bo ton electron v da vo nh lut bo ton khi lng.
Nu dng phng php bi ton electron HS phi nm chc bn cht
ca phn ng oxi ha kh, qu trnh oxi ha, qu trnh kh, ni dung
phng php th mi gii c.
Fe
HNO3, O2
Cht kh
Cht oxi ha
Fe 3e Fe3+
= 0,18 0,54mol
O2
71
4e
2O2-
NO3- + 3e + 4H+ NO + 2H2O

Ta c m
= m cht rn - m phi st
Theo phng php bo ton electron: 0,54 = + 0,3 = 12 (g)

Nu dng phng php bo ton khi lng, HS phi xc nh c
thnh phn cht tham gia, thnh phn sn phm to thnh, phng hng
p dng nh lut.
mrn = mmui + mno + m H2O - m HNO3
M n Fe( NO3 )3 = n Fe ban u = 0,18 (mol)
n NO to kh = n NO = 0,1mol
3
(1)
n NO trong mui = 3 n NHO3 = 0,45mol (2)

3
n HNO3 = n NO3(1) ( 2 ) = 0,1 + 0,54 = 0,64 (mol)
1
n H2O = n HNO3 = 0,32(mol)
2
mrn = 232 . 0,18 + 30.0,1 + 18 . 0,32 - 63 . 0,64 = 12 (g)
p n (A) ng
Mt s bi ton c th s dng ng thi nhiu phng php gii.
Thng phi hp cc phng php: phng php tng gim khi lng
vi phng php p dng nh lut bo ton khi lng phn t trung bnh.
Phng phng bo toan electron + phng php bo ton khi
lng.
Vy gp nhng bi ton ny trn c s nhng yu cu bi ton HS
bit chn cc phng php ph hp, linh hot trong vic phi hp cc
phng php gii nhanh nhng bi ton phc tp.
V d 3: Cho hn hp A gm hai kim loi kim X, Y thuc 2 chu k
lin tip c khi lng 17g. Ha tan hn hp A trong 200g H2O thu c
dung dch B v Vl H2 ( ktc).
72
C cn dung dch B thu c 27,2g cht rn.

1. X, Y l hai nguyn t
A. Li, Na
B. Na, K
C. K, Rb
D. Rb, Cs
B. 108, 2g
C. 216,4g
D. 21,64g
B4,48l
C. 3,36l
D. 6,72l
2. Khi lng dung dch Y l:

A. 10,82 g
3. V c gi tr l:
A. 2,24l
Yu cu (1) ca bi ton l xc nh hai kim loi do dng phng

php khi lng phn t trung bnh xc nh. Nhng tnh M = .
Vic u tin phi i tm s mol hn hp m u bi cho khi lng hn
hp kim loi v hn hp cht rn sau phn ng. Do ta dng phng
php tng gim khi lng tm s mol ca hn hp. Vy hc sinh phi
vn dng lin lc hai phng php mi xc nh c tn ca kim loi.
Yu cu (2) (3) l tnh khi lng dung dch B v th tch kh H2 th
p dng nh lut bo ton khi lng mi xc nh nhanh chng c th l:
1
mdd B = mhh kim loi + m H2O m H2 m n H2 = n hh = 0,15mol
2
T s xc nh c khi lng ca B v th tch H2 mt cch d
dng.
Trn y chng ti xut mt s nguyn tc, quy lut, cc bc
gii nhanh bi ton ha hc da vo cc phng php gii ton nhanh
phn tch.
Tuy nhin vic trin khai gii nhanh cc bi ton c thc hin hiu
qu khng th ngi HS cn phi trang b cho mnh kin thc ha hc y
, chnh xc su sc. Phi bit suy lun nhanh, c s phn on chnh xc,
phi vn dng linh hot kt hp cc phng php gii nhanh mt cch hp
l th vic gii cc bi ton mi nhanh chnh xc c.
2.1.3. Xy dng h thng cc bi ton ha hc c th gii nhanh
73
lm cu TNKQ dng nhiu la chn

2.1.3.1. Ha i cng.
Bi 1: Nguyn t nguyn t X c tng s ht bng 34
X l nguyn t:
A . 20
10 N e
D.
27
13
B.12
11N a
24
C.12
Mg
A l E. Kt qu khc
Bi 2: C oxit sau: SO2, SO3, CuO, Cu2O

Oxit no c thnh phn % O thp nht:
A. SO2
B. SO3
C. CuO
D. Cu2O
Bi 3: Hai bnh cu c th tch bng nhau. Np oxi vo bnh th nht,

np oxi c ozon ha vo bnh th hai, p sut hai bnh nh nhau.
t hai bnh trn hai a cn th khi lng ca hai bnh khc nhau l 0,21g.
Khi lng ozon trong oxi c ozon ha l:
A. 0,63g
B. 0,22g
C. 1,7g
D. 5,3g
E. Thiu iu kin, khng xc nh c.
Bi 4: tan ca KCl 00C l 27,6. Nng phn trm ca dung

dch bo ha nhit l:
A. 21,6
B. 20,5
C. 15,8
D. 23,5
E. Kt qu khc
Bi 5: Ly 20g dung dch HCl 37%, d = 1,84. c dung dch 10%

lng nc cn pha thm l:
A. 27g
B. 25,5g
C. 54g
D. 80g
E. Kt qu khc.
Bi 6: Ha tan 20 ml dung dch 0,05M vo 20ml dung dch H2SO4

0,075M, pH ca dung dch thu c l:
A. 1
B. 2
C. 3
D. 2,5
E. Kt qu khc.
74
Bi 7: Ha tan 200g dung dch NaCl 10% vi 800g dung dch NaCl
20% ta c mt dung dch NaCl c nng phn trm l:
A. 18%
B. 16%
C. 1,6%
D. 15%
E. Kt qu khc.
Bi 8: Khi tng nhit thm 500C tc ca phn ng tng ln

12000 ln. H s nhit ca tc phn ng l:
A. 4,35
B. 2,12
C. 4,13
D. 2,45
E. Kt qu khc.
Bi 9: Trong mt bnh kn th tch khng i cha bt S v C th tch

khng ng k. Bm khng kh vo bnh n p sut p = 2atm, t0 = 250C.
Bt tia la in S v C chy thnh SO2 v CO2 sau a bnh v 250C.
p sut trong bnh lc l:
A. 1,5atm
B. 2,5atm
C. 2atm
D. 4atm
E. Khng xc nh c.
Bi 10: Chia 8,84g hn hp mt mui clorua kim loi ha tr I v

BaCl2 thnh 2 phn bng nhau:
- Ha tan hon ton phn th nht vo nc ri cho tc dng vi
AgNO3 thu c 8,16g kt ta.
- em in phn nng chy phn th hai thu c Vlt kh A bay ra
anot ( ktc). Vi gi tr l:
A 6,72l
B. 0,672l
D. 13,44l
E. Kt qu khc.
C. 1,334l
2.1.3.2. Ha nguyn t
Bi 11: Sc ht mt lng kh Clo vo dung dch NaBr v NaI v un
nng thu c 1,17g NaCl.
1. S mol hn hp NaBr v NaI phn ng l.
A. 0,1 mol
B. 0,15mol
D. 0,03mol
E. Kt qu khc.
75
C. 1,5mol
2. S mol Clo sc vo l:
A. 0,01mol
B. 0,02mol
D. 0,015mol
E. Kt qu khc
C. 0,025mol
Bi 12: Cho 4,48l hn hp kh N2O v CO2 t qua bnh ng nc vi

trong d, thy ch c 1,12l kh thot ra. Vy thnh phn phn trm theo khi
lng ca hn hp l:
A. 75% v 25%
B. 33,33% v 66,67
D. 25% v 75%
E. Tt c u sai:
C. 45%, 55%
Bi 13: t chy hon ton 1,2g mt mui sunfat ca kim loi. Kh

SO2 thot ra b oxi ha hon ton v cho vo nc c mt dung dch. Cho
dung dch ny tc dng vi dung dch BaCl2 d thu c 4,66 kt ta.
Thnh phn phn trm ca lu hunh trong mui sunfat l:
A. 36,33%
B. 46,67%
C. 53,33%
D. 26,66%
E. Kt qu khc.
Bi 14: Nung 11,2g Fe v 26g Zn vi mt lng lu hunh c d. Sn

phm ca phn ng cho tan hon ton trong dung dch axit clohiric. Kh
sinh ra c dn vo dung dch CuSO4.
Th tch dung dch CuSO4 10% (d = 1,1) cn phi ly hp th ht
kh sinh ra l:
A. 500,6ml
B. 376,36ml
C. 872,72ml
D. 525,25ml
E. Kt qu khc.
Bi 15: Cho 1,53g hn hp gm Mg, Cu, Zn vo dung dch HCl d

thy thot ra 448ml Hr (ktc). C cn hn hp sau phn ng ri nung khan
trong chn khng s thu c mt cht rn c khi lng l:
A. 2,95g
D. 1,885g
B. 3,9g
C. 2,24g
E. khng xc nh c v thiu d kin.
Bi 16: Thi mt lung kh CO d qua ng s ng hn hp Fe3O4 v

CuO nung nng n phn ng hon ton ta thu c 2,32g hn hp kim
76
loi. Kh thot ra cho vo bnh ng nc vi trong d thy to thnh 5g

kt ta trng. Khi lng hn hp 2 oxit kim loi ban u l:
A. 3,12g
B. 3,22g
D. 4,2g
E. 3,92g
C. 4g
Bi 17: Cho 0,52g hn hp 2 kim loi tan hon ton trong H2SO4l d
thy c 0,336l th thot ra (ktc) khi lng hn hp mui sunfat khan thu
c s l:
A. 2g
B. 2,4g
C. 3,92g
D. 1,96g
E. Kt qu khc.
Bi 18: Cho 2,81g hn hp A gm 3 oxit Fe2O3, MgO, ZnO tan va

trog 300ml dung dch H2SO4 0,1M th khi lng hn hp cc mui sunfat
khan to ra l:
A. 3,81g
B. 4,81g
D. 4,8g
E. Kt qu khc.
C. 5,21g
Bi 19: Thi mt lung kh CO d qua ng s ng m(g) hn hp

gm CuO, Fe2O3, FeO, Al2O3 nung nng dn ton b kh thot ra sc vo
nc vi trong d thy c 15g kt ta trng. Khi lng (m) ca hn hp
oxit kim loi ban u l:
A. 217,4g
B. 249g
C. 219,8g
D. 230g
E. Khng tnh c v Al2O3 khng b kh.
Bi 20: Hn hp X gm hai kim loi hot ng A v B. Chia 4,04g X

thnh hai phn bng nhau:
- Phn 1: Tan hon ton trong dung dch hai axit HCl v H2SO4 to ra
3,36l kh H2 ( ktc).
- Phn 2: Tc dng hon ton vi dung dch HNO3 thu c Vl kh NO
duy nht ( ktc).
1. V c gi tr l:
A. 2,24lt
B. 3,36lt
77
C. 4,48lt
D. 6,72lt
E. Kt qu khc.
2. Khi lng hn hp mui nitrat phn 2 l:

A. 2,062g
B. 20,62g
D. 82,2g
E. 3,1g
C. 8,22g
Bi 21: Cho 19,2g kim loi M tan hon ton trong dung dch HNO3 d
ta thu c 4,48lt kh NO ( ktc) dung dch A cho NaOH d vo dung dch
A thu c mt kt ta B. Nung kt ta B trong khng kh n khi lng
khng i c m(g) cht rn.
1. Kim loi M l:
A. Mg
B. Al
D. Fe
E. Zn
C. Cu
2. m c gi tr l:
A. 24g
B. 24,3g
D. 30,6g
E. Kt qu khc.
C. 48g
Bi 22: Chia 1,24g hn hp hai kim loi c ha tr khng i thnh hai

phn bng nhau:
- Phn 1: B oxi ha hon ton thu c 0,78g hn hp oxit.
- Phn 2: Tan hon ton trong dung dch H2SO4long thu c Vlt H2
( ktc) v c cn dung dch thu c m(g) mui khan.
1. Gi tr ca V l:
A. 2,24l
B. 0,112l
D. 0,224l
E. Kt qu khc.
C. 5,6l
2. Gi tr ca m l:
A. 1,58g
B. 15,8g
D. 25,4g
E. Kt qu khc.
C. 2,54g
Bi 23. Hn hp X gm hai kim loi A, B hai chu k lin tip trong

cng mt phn nhm chnh. Ly 0,88g X cho tan hon ton trong dung dch
HCl d thy to ra 672ml H2 ( ktc). C cn dung dch thu c m(g)
78
mui khan.
1. Gi tr ca m l:
A. 3,01g
B. 1,945g
D. 2,84g
E. kt qu khc.
C. 2,995g
2. A v B l hai kim loi:

A. Be v Mg
B. Mg v Ca
C. Ca v Ba
D. Ca v Sr
Bi 24: Ha tan hon ton hn hp X gm 6,4g Cu v 5,6g Fe vo dug

dch HNO3 1 M thu c dung dch A v kh NO duy nht. Cho tip dung
dch NaOH d vo dung dch A thu c kt ta B v dung dch C. Lc ly
kt ta, em nung ngoi khng kh n khi lng khng i thu c
m(g) cht rn E.
m c gi tr l:
A. 16g
B. 12g
D. 20g
E. Kt qu khc.
C. 24g
Bi 25: Ha tan hon ton hn hp gm 0,2ml FeO v 0,1mol Fe2O3

vo dung dch HNO3 long d thu c dung dch A. Cho dung dch A tc
dng vi dung dch NaOH d thu c kt ta. Lc kt ta ra sch sy
kh nung trong khng kh n khi lng khng i c m(g) cht rn, m
c gi tr l:
A. 23g
B. 32g
D. 3,2g
E. 48g
C. 2,3g
Bi 26: Cho 9g hn hp bt Mg v Al tan ht trong 200ml dung dch

HCl thy thot ra kh A v thu c dung dch B. Thm t hai dung dch
NaOH vo B sao cho kt ta t ti lng ln nht th dng ht 500ml
dung dch NaOH 2M. Lc kt ta, em nung n khi phn ng hon ton
thu c 16,2g cht rn.
1. Th tch kh A thu c ktc l:
79
A. 6,72lt
B. 7,84lt
D. 10,08lt
E. 5,6lt
C. 8,96lt
2. Nng mol/l ca dung dch HCl phn ng l:

A. 2M
B. 4M
C. 5M
D. 3M
E. 2,5M
Bi 27: Kh hon ton 17,6g hn hp gm Fe, FeO, Fe2O3 cn 2,24lt

CO ( ktc). Khi lng st thu c l:
A. 14,5g
B. 15,5g
C. 16g
D. 16,5g
E. Khng xc nh c v thiu d kin.
Bi 28: Hn hp A gm Mg v Fe2O3 nng 20g tan ht trong dung dch

H2SO4long thy thot ra Vlt H2 ( ktc) v thu c dung dch B. Thm
dung dch NaOH d vo dung dch B v lc kt ta tch ra nung n khi
lng khng i cn nng 28g.
1. V c gi tr l:
A. 11,2lt
B. 22,4lt
D. 44,8lt
E. 56lt
C. 33,6lt
2. Khi lng ca Mg v Fe2O3 trong A l:

A. 8g v 12g
B. 12g v 8g
D. 2g v 18g
E. Kt qu khc.
C. 18g v 2g
Bi 29: Cho 14,5g hn hp Mg, Zn, Fe tc dng ht vi dung dch

H2SO4l thy thot ra 6,72l H2 (ktc). C cn dung dch sau phn ng thu
c m(g) mui khan.
m c gi tr l:
A. 34,3g
B. 43,3g
C. 33,4g
D. 33,8g
Bi 30: kh hon ton hn hp CuO, FeO cn 4,48 lt H2 ( ktc).

Nu cng kh hon ton hn hp bng CO th lng CO2 thu c khi
cho qua dung dch nc vi trong d to ra m(g) kt ta.
80
m c gi tr l:
A. 1g
B. 2g
D. 20g
E. 15g
C. 10g
Bi 31: Ha tan hon ton 5g hn hp hai kim loi R, R' bng dung
dch HCl ta thu c 5,71g mui khan.
Th tch kh B thu c ( ktc) l:
A. 0,224l
B. 2,24l
C. 4,48l
D. 0,448l
Bi 32: Ha tan 5,9g hn hp hai mui clorua ca hai kim loi A v B

(A v B l hai kim loi thuc PNC nhm II) vo nc c 100ml dung
dch X. lm kt ta ht ion Cl- trong dung dch X ngi ta cho dung dch
X tc dng vi dung dch AgNO3 thu c 17,22g kt ta.
Lc b kt ta thu c dung dch Y. C cn Y c mg hn hp
mui khan.
m c gi tr l:
A. 6,36g
B. 63,6g
C. 9,12g
D. 91,2g
E. khng xc nh c.
Bi 33: Ha tan hon ton 4g hn hp MCO3 v M'CO3 vo dung dch

HCl thy thot ra Vlt kh ( ktc). Dung dch thu c em c cn thu
c 5,1lg mui khan.
Gi tr ca V l:
A. 1,12l
B. 1,68l
C. 2,24l
D. 3,36l
E. Khng xc nh c.
Bi 34: Ha tan hon ton 20g hn hp gm kim loi X, Y, Z bng

dung dch HNO3 thu c 1,12lt hn hp kh A ( ktc) gm NO2 v NO
c d so vi H2 bng 18,2 v dung dch B c cn dung dch B thu c m(g)
mui khan (bit rng khng sinh ra mui NH4NO3) m c gi tr l:
A. 26,82g
B. 21,27g
81
C. 24,34g
D. 25,58g
E. kt qu khc.
Bi 35: Ha tan va 6g hn hp A gm hai kim loi X v Y c ha

tr tng ng l I, II vo dung dch hn hp hai axit (HNO3 v H2SO4) c
thu c 0,1mol NO2 v 0,02mol SO2 khi lng mui khan thu c l:
A. 1,412 g
B. 14,12g
D. 82g
E. kt qu khc.
C. 8,2g.
Bi 36: Trn 2,7g Al vi a g hn hp CuO, Fe2O3 c hn hp A.

Nung A nhit cao phn ng nhit nhm xy ra hon ton c
hn hp rn B. Ha tan hon ton B trong HNO3long ch thu c Vlt NO
duy nht ( ktc). Gi tr ca V l:
A. 22,4lt
B. 2,24lt
D. 44,8lt
E. Kt qu khc.
C. 4,48lt
Bi 37: m (g) phoi bo st (A) ngoi khng kh mt thi gian bin

thnh hn hp B c khi lng 30g gm FeO, Fe3O4, Fe2O3 v Fe. Cho B
phn ng hon ton vi dung dch HNO3 thy gii phng ra 5,6l kh NO duy
nht (ktc). Khi lng ca m l:
A. 25,2g
B. 22,5g
D. 27,5g
E. Kt qu khc.
C. 26,2g
Bi 38: Cho hn hp gm FeO, CuO, Fe3O4 c s mol bng nhau tc

dng ht vi dung dch HNO3 thu c hn hp kh gm 0,09mol NO2 v
0,05mol NO. S mol ca mi cht l:
A. 0,12mol
B. 0,24mol
D. 0,36mol
E. Kt qa khc.
C. 0,21mol
Bi 39: Cho 19,2g kim loi M tan hon ton trong dung dch HNO3 d
ta thu c 4,48lt kh NO (ktc). Cho NaOH d vo dung dch thu c ta
c mt kt ta. Nung kt ta trong khng kh n khi lng khng i
c m(g) cht rn.
1. Kim loi M l:
82
A. Mg
B. Al
D. Fe
E. Zn
C. Cu
Bi 40: Ha tan hon ton hn hp gm 0,1 mol Fe v 0,2mol Al vo

dung dch HNO3 d thu c hn hp kh A gm NO v NO2 c t l s
mol tng ng l 2:1. Th tch ca hn hp kh A ( ktc) l:
A. 86,4lt
B. 8,64lt
C. 19,28lt
D. 192,8lt
E. Kt qu khc.
2.1.3.3. Xy dng h thng cc bi ton hu c.

* Hidrocacbon.
Bi 41: Mt cht c cng thc n gin nht l C2H5.
Cng thc phn t ca cht l:
A. C4H10
B. C6H14
D. C4H8
E. C2H5
C. C8H18
Bi 42: t chy hon ton hn hp 2 hidrocacbon mch h trong

cng dy ng ng thu c 11,2 ltCO2 (ktc) v 9g H2O. Hai hirocacbon
thuc dy ng ng:
A. Ankan
B. Anken
D. Aren
E. Xicloanken
C. Ankin
Bi 43: Khi t chy mt hidrocacbon X ta thu c V H 2O = 2V CO 2

trong cng iu kin. Vy CTPT ca X l:
A. CnH4n+2 (n 1)
B. CnH2n+4 (n 1)
C. CnH4n+2 (n )
D. CH4 l hidrocacbon duy nht.
Bi 44: Khi t chy hon ton mt hirocacbon A thu c CO2 v

H2O c t l nCO 2 :nH 2O = 4:1 CTPT ca A l:
A. C4H4
B. C6H6
C. C2H2
D. C4H2
Bi 45: t chy hon ton m (g) hn hp X gm CH4, C3H6 v C4H10

thu c 17,6g CO2 v 10,8g H2O.
83
m c gi tr l:
A. 2g
B. 4g
C. 6g
D. 8g
Bi 46: t chy hon ton 0,1mol hn hp gm CH14, C4H10 v C2H4

thu c 0,14 mol CO2 v 0,23mol H2O. S mol ca ankan v anken c
trong hn hp l:
A. 0,03mol
B. 0,06mol
D. 0,09mol
E. Kt qu khc
C. 0,045mol
Bi 47: t chy hon ton hn hp gm 1 ankan v 1 anken. Cho sn

phm chy ln lt i qua bnh ng P2O5 v bnh 2 ng KOH rn d sau
phn ng thy bnh 1 tng 4,14g , bnh 2 tng 6,16g. S mol ankan c trong
hn hp l:
A. 0,03mol
B. 0,06mol
C. 0,045mol
D. 0,09mol
E. Khng xc nh c v thiu d kin
Bi 48: t chy hon ton 0,15mol hn hp hai ankan thu c 9,45g

H2O. Cho sn phm chy vo dung dch Ca(OH)2 d th khi lng kt ta
thu c l:
A. 37,5g
B. 52,5g
C. 15g
D. 42,5g
Bi 49: Mi hn hp kh gm 1 ankan v 1 anken c cng s nguyn

t C trong phn t v c cng s mol. Ly m(g) hn hp ny cho tc dng
vi dung dch Brom th lm mt mu va 80g dung dch brom 20% trong
dung mi CCl4. t chy hon ton m(g) hn hp thu c 0,6mol CO2
CTPT ca ankan v anken l:
A. C2H6, C2H4
B. C3H8, C3H6
C. C4H10 C4H8
D. C5H12, C5H10
E. Khng xc dnh c v thiu d kin
Bi 50: t chy hon ton hn hp 3 ankin A, B, C ta thu c 3,36lt

CO2 ( ktc) v 1,8g H2O. Vy s mol hn hp ankin b t chy l:
84
A. 0,15 mol
B. 0,25 mol
C. 0,08mol
D. 0,05mol
E. Khng xc dnh c v thiu d kin
Bi 51: t chy mt hirocacbon A mch h c t khi hi so vi

khng kh nh hn 1,5 th cn 8,96l O2 thu c 6,72l CO2. Cc th tch kh
o ktc. A thuc dy ng ng:
A. Ankan
B. Anken, xicloankan
C. Ankin, Ankdien
D. Aren, iankin
Bi 52: t chy hon ton hn hp 2 anken thu c 7,2gH2O. Cho

ton b kh CO2 va thu c vo dung dch Ca(OH)2 d th thu c m(g)
kt ta. m c gi tr l:
A. 40g
B. 20g
C. 100g
D. 200g
Bi 53: t chy hon ton Vlt( ktc) mt ankin thu c 10,8g

H2O. Nu cho tt c sn phm chy hp th ht vo bnh ng nc vi
trong th khi lng bnh tng 50,4g.
1. Gi tr ca V l:
A. 3,36lt
B. 2,24lt
C. 6,72lt
D. 4,48lt
E. Kt qu khc
2. Ankin l:
A. C2H2
B. C3H4
C. C4H6
D. C5H8
E. C6H10
Bi 54: Mt hn hp kh gm 1ankan v 1 anken c cng s nguyn t

cacbon trong phn t v c cng s mol. Nu em m(g) hn hp ny cho
qua dung dch brom d th thy c 16g Br2 phn ng. Nu em t chy
hon ton m(g) hn hp ny thu c 0,6 mol CO2 v a(g) H2O.
1. Cng thc phn t ca ankan v anken l:
A. C2H6, C2H4
B. C3H8, C3H6
C. C4H10, C4H8
D. C5H12, C5H10
85
2. Gi tr ca a l:
A. 10,8g
B. 1,08g
C.12,6g
D.1,26g
Bi 55: t chy hon ton 0,1mol ankin c 0,2 mol H2O. Nu hir
ho hon ton 0,1 mol ankin ny ri t chy th s mol H2O thu c l:
A. 0,3 mol
B.0,4 mol
C. 0,5 mol
D.0,6 mol
Hp cht hu c c nhm chc.

*Ru- ete
Bi 56: Chia a(g)hn hp hai ru no, n chc thnh hai phn bng
nhau.
-Phn 1: t chy hon ton thu c 2,24l CO2( ktc)
-Phn 2: Mang tch nc hon ton thu c hn hp hai anken.
t chy hon ton hn hp hai anken ny thu c m(g)H2O.
m c gi tr l:
A. 0,18g
B. 1,8g
C. 8,1g
D. 0,36g
Bi 57: Cho 2,84g mt hn hp hai ru n chc l ng ng k

tip nhau tc dng va vi Na to ra 4,6g cht rn v V lt kh H2(
ktc).
V c gi tr l:
A. 2,24lt
B. 1,12lt
D. 0,896lt
E.Kt qu khc
C. 1,792lt
Bi 58: t chy hon ton a(g) hn hp hai ru A v B thuc dy

ng ng ca ru metylic ngi ta thu c 70,4g CO2v 39,6g H2O.
a c gi tr l:
A. 3,32g
B. 33,2g
C. 16,6g
86
D. 24,9g
E. Kt qu khc
Bi 59: t chy 1 ru a chc ta thu c H 2O v CO2 c t l mol

tng ng l 3:2. Vy l ru:
A. C2H6O
B. C3H8O2
C. C2H6O2
D. C4H10O2
Bi 60: A,B l hai ru no n chc k tip nhau trong dy ng

ng. Cho hn hp gm 1,6g A v 2,3g B tc dng ht vi Na thu c
1,12lt H2( ktc). Cng thc phn t ca cc ru l:
A. CH3OH v C2H5OH
B. C2H5OH, C3H7OH
C. C3H7OH, C4H9OH
D. C4H9OH, C2H11OH.
Bi 61: un 132,8g hn hp 3 ru no n chc vi H2SO4 c

1400C thu c hn hp cc ete c s mol bng nhau v c khi lng
l111,2g. S mol ca mi ete trong hn hp l:
A. 0,1 mol
B. 0,2 mol
C. 0,3 mol
D. 0,4 mol
Bi 62: t chy hon ton m(g) hn hp X gm hai ru A v B

thuc cng dy ng ng thu c 6,72l CO2( ktc) v 7,65g H2O. Mt
khc khi cho m(g) hn hp X tc dng vi Na d ta thu c 2,8l H 2(
ktc). Bit t khi hi ca mi cht so vi hi u nh hn 40.
Cng thc phn t ca A v B ln lt l:
A. C2H6O, CH4O
B. C2H6O, C3H8O
D. C3H8O2, C4H10O2.
E. C3H6O, C4H8O.
C. C2H6O2, C3H8O2
Bi 63: t chy hon ton 1 lng ru n chc A thu c 13,2g

CO2 v 8,1g H2O.
1. Cng thc cu to ca A l:
A. CH3OH
B. C2H5OH
D. C3H5OH
E. C4H7OH
C. C3H7OH
2. Hn hp X gm A, B l ng ng ca nhau. Khi cho 18,8g hn
87
hp X tc dng vi Na kim loi d thu c 5,6l H2( ktc)

a, CTCT ca B l:
A. CH3OH
B. C2H5OH.
C. C3H7OH.
E. Khng xc nh c.
D. C3H5OH.
b, S mol ca A v B ln lt l:
A. 0,1 v 0,2
B. 0,2 v 0,3
C. 0,3 v 0,2
D. 0,2 v 0,25
Bi 64: Cho 1,24g hn hp 2 ru n chc tc dng va vi Na

thy thot ra 336 ml H2 ( ktc) v thu c m(g) mui khan.
m c gi tr l:
A. 1,93g
B. 293g
C.1,9g
D. 1,47g.
Bi 65: Tch nc hon ton t hn hp X ta c hn hp Y gm

cc olepin. Nu t chy hon ton X th thu c 1,76g CO2. Vy khi t
chy hon ton Y th tng khi lng nc v CO2 to ra l:
A. 2,9
B. 2,48g
C. 1,76g
D. 2,76g
Bi 66: Chia hn hp X gm hai ru n chc ng ng ca nhau

thnh 2 phn bng nhau;
-Phn 1: t chy hon ton to ra 5,6lt kh CO2 ( ktc) v 6,3g H2O
-Phn 2: Tc dng ht vi Na th thy thot ra V lt kh H2( ktc). V
c gi tr l:
A. 1,12lt
B. 0,56lt
C. 2,24lt
D. 1,68lt
E. Kt qu khc
Bi 67: Cho V lt ( ktc) hn hp kh gm 2 olepin lin tip trong

dy ng ng hp nc (H2SO4 c xc tc) thu c 12,9g hn hp A
gm 3 ru. un nng a trong H2SO4 c 1400C thu c 10,65g hn hp
B gm 6 ete khan.
1. Cng thc phn t ca hai anken l:
88
A. C2H4, C3H6
B. C2H6, C3H8
C. C3H6, C4H8
D. C4H8, C5H10
2. V c gi tr l:
A. 2,24l
B. 3,36l
C.4,48l
D. 5,6l
* Andehit -xeton
Bi 68: Chia m(g) mt anehit X thnh hai phn bng nhau.
-Phn 1: t chy hon ton thu c 3,36l CO2 (ktc) v 2,7g H2O.
- Phn 2: Cho tc dng vi AgNO3/ NH3 d thu c AG kim loi vi
t l mol anihit: mol Ag=1:4.
Anihit X l:
A. Anihit no n chc
B. Anihit no 2chc.
C. Anihit fomic
D. Khng xc nh c
Bi 69: Chia hn hp anehit no n chc (hn hp A) thnh hai phn

bng nhau.
- t chy hon ton phn th nht thu c 0,54g H2O.
- Phn hai: Hir ho hon ton (xc tc Ni, nhit ) to ra hn hp
B. Nu t chy hn hp B th th tch CO2 ( ktc) to ra l;
A. 0,112lt
B. 0,672lt.
C.1,68lt
D.2,24lt
Bi 70: Cho hn hp gm 0,1mol HCOOH v 0,2mol HCHO tc dng

ht vi dung dch AgNO3 trong NH3 d th khi lng Ag thu c l;
A. 108g
B. 10,8g
C. 21g
D. 21,6g.
Bi 71. Oxi ho 10,2g hn hp hai anehit k tip nhau trong dy ng

ng ngi ta thu c hn hp hai axit cacboxylic no n chc.
trung ho hn hp axit ny cn dng ht 200 mol NaOH 1M.
CTCT ca 2anehit l:
A: CH3CHO, C2H5CHO
B.HCHO, CH3CHO
C. C2H5CHO,C3H7CHO
D. C3H7CHO, C4H9CHO
89
Bi 72: t chy hon ton 5,8g anihit Xth thu c 5,4g H2O v
6,72l CO2 (ktc)
Vy CTPT ca Xl:
A. C2H4O
B. C4H6O2
C. C3H6O
D. C4H8O
Bi 73: t chy hon ton hn hp hai anehit no, n chc c 0,4

mol CO2. Hioro ho hon ton 2 anehit ny cn 0,2 mol H 2 c hn hp
hai ru no n chc. t chy hon ton hn hp hai ru ny th s mol
H2O thu c l:
A. 0,4 mol
B. 0,6mol
C.0,8 mol
D. 0,3mol
Bi 74: Hn hp A gm 2 anehit no n chc. Nu t chy hon

ton m(g) hn hp A thu c 7,04g CO2. Nu cho (g) A phn ng hon
ton vi dung dch AgNO3/ NH3 d th thu c 12,% g Ag
A. 3,22g
B.3,2g
C.6,4g
D.4,8g.
Bi 75: t chy hon ton 0,1 mol hn hp X gm 2 anehit n

chc l ng ng k tip nhau ta thu c 8,064 lt kh CO2 (ktc) v
4,68g H2O
CTCT ca 2 anehit l :
A HCHO v CH3CHO
B. CH3CHO, C2H5CHO
C. C2H3CHO, C3H5CHO
D. C2H4(CHO2), C3H6(CHO)2
Bi 76: Chia hn hp X gm 2 ani hit ng ng lin tip thnh hai

phn bng nhau:
- Phn 1; Cng H2(xt Ni,t0) thu c hn hp 2 ru n chc.
- t chy hon ton hn hp 2 ru ny thu c 11g CO2 v 6,3g
H2O.
- Phn 2: Cho tc dng vi dung dch AgNO3/ NH3 d thu c mg
Ag.
1. Cng thc ca 2 anihit l;
A. C3H4O,
C4H6O
B. C3H6O, C4H8O
90
C. C3H4O, C4H6O
D. C2H4O, C3H6O
2. M c gi tr l:
A: 10,8g
B. 1,08g
C. 21,6g
D.2,19g
* Axit- este
Bi 77: Trung ho 3,88g hn hp hai axit no n chc bng mt lng
va dung dch NaOH, sau em c cn th thu c 5,2g mui khan.
1. Tng s mol ca 2 axit trong hn hp l:
A. 0,04mol
B. 0,4mol
C. 0,06mol
D. 0,6mol
2. Nu t chy 3,88g hn hp axi trn th cn Vlt O2 ( ktc).

V c gi tr l:
A. 2,24lt
B.3,36l t
C.4,48lt
D. 6,72lt
Bi 78: Hn hp A gm mt ru no n chc v mt axit no n

chc. Chia A thnh hai phn bng nhau:
- Phn 1: t chy hon ton thy to ra 2,24 lt CO2 ( ktc)
- Phn 2: c este ho hon ton v va thu c 1 este.
Khi t chy este ny th lng nc sinh ra l:
A. 18g
B. 3,6g
C. 19,8g
D.2,2g.
Bi 79: Cho 3,38g hn hp Y gm CH3OH, CH3COOH , C6H5OH tc

dng va Na thy thot ra 672 ml kh H2 ( ktc) v hn hp rn Y1.
Khi lng Y1s l:
A. 3,61g
B. 4,7g
C. 4,76g
D. 4,04g
Bi 80: t a (g) C2H5OH c 0,2 mol CO2

t b (g) CH3COOH c 0,2 mol CO2
Cho a (g) C2H5OH tc dng vi b (g) CH3COOH ( c H2SO4 xc
tc,gi s hiu sut l 100%) c c (g) este.
c gi tr l:
A. 4,4g
B.8,8g
C.13,2g
91
D. 17,6g
E. khng xc nh c
Bi 81: Chia hn hp X gm mt ru n chc v axit n chc

thnh ba phn bng nhau:
- Phn 1: Tc dng ht vi Na thu c 2,24lH2 ( ktc)
- Phn 2: t chy hon ton thu c 8,96l CO2 ( ktc).
1. S mol hn hp phn 3 l:
A. 0,3mol
B. 0,25mol
C. 0,2mol
D. 0,4mol
2. Phn 3: B este ha hon ton thu c mt este E. t chy hon

ton 0,11g este ny thu c 0,22g CO2 v 0,09g H2O. Vy CTPT ca ru
l axit l:
A. CH4O, C3H6O2
B. C2H6O, C2H4O2
C. C3H8O, CH2O2
D. C A, B, C u ng.
Bi 82: Chia hn hp X gm 1 axit no n chc (A) v 1 axit khng no

n chc cha mt lin kt i gc hirocacbon (B). S nguyn t C
trong hai axit bng nhau. Chia X thnh ba phn bng nhau:
- Phn 1: Tc dng ht vi 100ml dung dch NaOH 2M. trung ha
lng NaOH d cn 150 ml dung dch H2SO4 0,5M.
- Phn 2: Phn ng va vi 6,4g Br2
- Phn 3: t chy hon ton thu c 3,36 lt CO2 ( ktc).
1. S mol ca 2 axit ln lt l:
A. 0,01 v 0,04mol
B. 0,02 v 0,03 mol
C. 0,03 v 0,02
E. 0,04 v 0,01
2. Cng thc phn t ca hai axit l:

A. C2H4O2 v C2H2O2
B. C3H6O2 v C3H4O2
C. C4H8O2 v C4H6O2
C. C4H6O4 v C4H4O4
Bi 83: t chy hon ton 4,3g mt axit cacboxylic A khng no n

chc cha mt lin kt i thu c 5,6l CO2 ( ktc) v 3,6g H2O.
1. S mol ca A l:
92
A. 0,01mol
B. 0,02mol
C. 0,04mol
D. 0,05mol
B. C4H6O2
C. C4H6O2
D. C4H4O2
2. CTPT ca A l:
A. C3H4O2
Bi 84: t chy hon ton hn hp X gm 2 este no n chc ta thu

c 1,8g H2O. Thy phn hon ton hn hp 2 este trn ta thu c hn
hp Y gm mt ru v axit.
Nu t chy 1/2 hn hp Y th th tch CO2 thu c ktc l:
A. 2,24lt
B. 3,36lt
C. 1,12lt
D. 4,48lt
Bi 85: Cho 8g canxicacbua tc dng vi nc thu c 2,24lt

axetilen ( ktc). Ly kh sinh ra cho hp nc khi c mt xc tc HgSO 4,
sau chia sn phm thnh hai phn bng nhau:
- Phn 1: em kh bng H2 (Ni, to) thnh ru tng ng.
- Phn 2: oxi ha (xc tc Mn2+) thu c axit tng ng.
Thc hin phn ng este ha ru v axit trn trn thu c m(g) este
(bit rng hiu sut cc phn ng hp nc, phn ng kh, oxi ha v este
ha bng 80%).
m c gi tr l:
A. 22,52g
B. 22,58g
C. 45,056g
D. 450,50g
Bi 86: Cht A l este ca glixerin vi axit cacboxylic n chc mch

h A1. un nng 5,45g A vi NaOH cho ti phn ng hon ton thu c
6,15g mui.
1. S mol ca A l:
A. 0,015
B. 0,02
C. 0,025
D. 0,03
2. CTCT ca A1 l:
A. HCOOH
B. CH3COOH
C. C2H5COOH
D. C2H3COOH.
Bi 87: t chy hon ton mt lng hn hp hai este cho sn phm

chy qua bnh ng P2O5 d thy khi lng bnh tng thm 6,21g, sau
cho qua dung dch Ca(OH)2 d thu c 34,5g kt ta.
93
1. Cc este ni trn thuc loi:

A. No n chc
C. No a chc
B. Khng no n chc:
D. Khng no a chc.
2. Nu cho 6,825g hn hp hai este tc dng va vi Vlt dung

dch KOH 0,1M thu c 7,7g hn hp hai mui v 4,025g mt ru.
a. V c gi tr l:
A. 8,75lt
B. 0,875lt
C. 1,75lt
D. 0,175lt
b. Bit rng M ca hai mui hn km nhau 14 vC

Vy CTCT ca este l:
A. HCOOC2H5, CH3COOC2H5
B. HCOOCH3, CH3COOCH3
C. CH3COOCH3; C2H5COOCH5 D. C2H3COOC2H5, C3H5COOC2H5

*Hp cht cha Nit
Bi 88: Cho 20g hn hp gm 3 amin no n chc ng ng lin tip
tc dng va vi dung dch HCl 1M, c cn dung dch thu c 31,68g
mui. Th tch dung dch HCl dng l:
A. 160ml
B. 16ml
C. 32ml
D. 320ml
Bi 89: t chy 1 amin no n chc thu c CO2 v H2O theo t l

s mol l 2:3. Vy amin l:
A. (CH3)3N
B. CH3C2H5NH
C. C3H7NH2
D. Tt c u ng.
Bi 90: X l 1 amino axit no ch cha 1 nhm COOH 2 v 1 nhm NH2

cho 0,89 g X phn ng va vi HCl to ra 1,25g mui.
Vy CT ca X c th l:
A. H2N - CH2 - COOH
B. CH3 - CH - COOH
|
NH2
C. CH3 - CH - CH2 - COOH

|
D. C3H7 - CH - COOH
|
94
NH2
NH2
Bi 91: Cho X l 1 amino axit khi cho 0,01mol X tc dng vi HCl th

dng ht 80 ml dung dch HCl 0,125 M v thu c 1,835 g mui khan. Cn
khi cho 0,01mol X tc dng vi dung dch NaOH th cn dng 25g dung dch
NaOH 3,2% CT ca X l:
A.
NH2
B.
C3H6
NH2
C2H5
COOH
C. H2N C3H5(COOH)2
COOH
D. (H2N)2C3H5 - COOH
Bi 92: A l mt - amin axit no ch cha mt nhm NH2 v mt

nhm COOH. Cho 15,1g A tc dng vi dung dch HCl d ta thu c
18,75 g mui. CTCT ca A l:
A. CH3 - CH - COOH
|
NH2
B. H2N - CH2 - COOH
C. H2N - CH2- CH2 - COOH
D. CH3- CH2- CH - COOH

|
NH2
E. Kt qu khc.
95

Tài Liệu Ôn Tập Hóa Học 12

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tài Liệu Ôn Tập Hóa Học 12

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

2.1.1. Da vo nh lut bo ton nguyn t v bo ton khi lng.

* H qu 1: Trong cc phn ng ha hc, tng khi lng cc cht

Gi s khi t chy hp cht hu c A (cha C, H, O)

* Cch gii thng thng: HS tin hnh vit PTHH, t n s tnh

Theo u bi ta c h phng trnh:

=> mNaCl = 0,2 x 58,5 = 11,7(g)

m KCl = 0,2 x 74,5 = 14,9 (g)

=> m = 11,7 + 14,9 = 26,6 (g)

p dng nh lut bo ton khi lng:

=> m = 24,4 + 0,2 x 208 - 39,4 = 26,6 (g)

* Cch gii thng thng.

=> m M gC l = 0,05 x95 = 4,75 (g)

nAlC l = nAl = 0,2 (m ol)

=> m = m M gC l + m AlC l = 4,75 + 26,7 = 31,45(g)

* Cch gii nhanh:

*Cch gii thng thng:

p dng nh lut bo ton khi lng ta c:

=> mmui = mhKl + m C l = 10 + 0,2 + 35,5 = 17,1 (g)

*Cch gii thng thng

Sau phn ng:

mhh sau phn ng = 0,14 x 27 + 0,03 . 102 + 0,06 x 56 = 10,2 (g)

*Cch gii thng thng:

Gii h phng trnh ta c nghim l y = 0,01

m CH 4 = 0,03 x 16= 0,48(g)

*Cch gii nhanh:

*Cch gii thng thng

Theo u bi ta c h phng trnh:

<=> x + y = 0,03 (2)

m = (R + 39)x + (R1 + 39)y

E- Khng xc nh c v thiu d kin

* Cch gii thng thng:

nN a = 2nH 2 = 0,06(m ol) m N a = 0,06x23= 1,38g

Theo phng trnh, p dng nh lut bo ton khi lng:

m Y1 = 3,38+ (23 1)x0,06= 4,7(g)

* Cch gii thng thng:

CmH2mO + O2 mCO2 + mH2O

CnH2n+2O + O2 nCO2 + (n+1) H2O

CmH2m+2O + O2 mCO2 + (m+1) H2O

V CO 2 = 0,3x22,4= 0,672 lt ( ktc)

P1: hn hp l anehit no n chc

Theo nh lut bo ton nguyn t v bo ton khi lng

* Cch gii thng thng

CnH2n+1OH + O2 nCO2 + (n+1) H2O (4)

CmH2m + O2 mCO2 + mH2O

Theo phng trnh (3), (4) ta c:

Theo phng trnh (5), (6). S mol CO2 = nx + my = 0,04

nC (X ) = nC (Y ) nCO 2 (doX ) = nCO 2 (doY ) = 0,04 (mol)

m CO 2 + H 2O =1,76+ (0,04x18)= 2,47(g)

* Cch gii thng thng:

t CTTQ A: CnH2n+1OH (x mol) => CnH2n+2O

C n'H 2n'+1CO O C nH 2n+1

C n'H 2n'+1CO O C nH 2n+1 + O 2 n' + n + 1 CO 2 + n, + n + 1 H 2O

hoc ROH + Na RONa +1/2H2

1molkhi lng tng 22g

i vi este: Xt phn ng x phng ho

1molkhi lng mui kt ta l 23-R

2.1.2. Da vo phng php tng gim khi lng

gii bi ton mt cch nhanh chng i vi bi ton v ru, axit,

* i vi este: Xt phn ng x phng ha

V d 11: Ha tan 10g hn hp 2 mui XCO3 v Y2(CO3)3 bng dung

* Cch gii thng thng

XCO3 + 2HCl XCl2 + H2O + CO2

Y2(CO3)3 + 6HCl 2HCl3 + 3H2O + 3CO2 (2)

* Cch gii thng thng: