Professional Documents
Culture Documents
h ni - 2008
3
I. M U
Ngi ta cho rng trong tng lai khng xa, khi ngun du m cn kit,
ngi tiu dng s quay sang nhng ngun cung cp mi. Nu c s h tng
sn xut c chun b ngay t by gi, th c th ngn chn c s sp
trn din rng m ngi ta d on l s xy ra vo cui k nguyn du m.
Theo ti liu thng k v nng lng th gii ca BP (BP Statistical
Review of World Energy), nm 1985 tr lng du cn li c th khai thc v
mt kinh t l 770 t thng. Vo nm 2005, tc l sau 20 nm tiu th, con s
ny li c nh gi l 1.200 t thng. Song du m vn l mt ngun nng
lng c hn, v vi tc tiu th nh hin nay, ngi ta cho rng chng ta
s cn ngun ti nguyn ny trong vng 40 nm na. Hn na, phn ln
ngun du m li tp trung mt s t vng bt n nh trn th gii (v d:
Trung ng 62%, Arp X t 22%), c th b ngng cung cp bt k lc no
do cc cuc xung t v cc hot ng khng thun li ca cc Chnh ph.
Nhng lo ngi ny ang tc ng n gi du trn th gii.
Trong tnh hnh , nhng ngun nhin liu ho thch phi truyn thng
s l mt gii php y tim nng. Nu tt c nhng ngun nng lng phi
truyn thng ca th gii c bin i thnh du nh cng ngh hin i, th
ngi ta s c mt lng du c 8.800 t thng. Vi tc tiu th 30 t
thng/nm, th s lng trn s dng trong vng 300 nm hoc hn na.
Nhng lp ct v cha du, nht l m Athabasca Alberta
(Canada) v vnh ai Orinoco (Venezuela), l nhng ngun nng lng mi,
ln, c kh nng to ra 6.600 t thng du, song s hin ti c th khai thc
v phng din kinh t ch vo khong 10-20% con s trn.
Nu khm ph c ngun d tr du mi v c nhng cng ngh mi
khai thc trit hn na ngun du ang c th thi im khng hong
du m c th c y li thm. Tuy nhin vic cn ngun nguyn liu du
m l mt thc t ang n rt gn.
Vic sn xut nhin liu/ha cht t kh tng hp (CO + H2) ang
nhn c s quan tm ngy cng tng bi v ngun du m ang dn cn
kit v gi du th lun bin ng. Cc nhin liu, c bit l diesel, thu
c t qu trnh chuyn ha kh tng hp thng qua phn ng tng hp
Fischer-Tropsch (F-T) (tn ca hai k s ngi c, Franz Fisher v Hans
Tropsch sng ch ra qu trnh ny vo nm 1920 sn xut du th t
than v kh t), c tha nhn l c cht lng rt cao. Nhin liu ny
3
LPG
Naphta
Diesel
Ammonic lng
Lu hunh
Phenol
Tng
7
Qui m d n Yulin
Metanol
1 800 000
3. 000. 000
Etylen
300 000
500. 000
Propylen
300 000
500. 000
Cng vi vic pht trin nhin liu tng hp v ho cht t than, Trung
Quc rt quan tm n vn sn xut in t than. Tp on Hoa Nng, nh
sn xut in dng nhin liu than ln nht Trung Quc, lin kt vi cc
nh phn phi in ton cu v cc cng ty than thit k, xy dng nh
my in chy than khng c kh thi u tin trn th gii.
Trung Quc l mt trong nhng quc gia tiu th than ln nht th gii
vi d on ln ti 2,9 t tn vo nm 2020.
Trong 15 nm ti, Chnh ph Trung Quc s u tin vic s dng nng
lng mt cch hiu qu, sch v tit kim cng nh to ra nhiu sn phm t
than. Trung Quc cng d nh pht trin mt k thut gim thiu kh cacbon
9
ioxit ( CO2) pht sinh trong qu trnh s dng than, tin ti t mc pht thi
gn bng 0. Hin ti, cng ngh pht trin than sch ca Trung Quc cha t
c mc th gii. Cc chuyn gia d on rng, Trung Quc c th pht
trin cng ngh kh ha than bng chnh cng ngh ca mnh trong 5 nm ti.
Sn phm kh ha ny r hn 50% so vi nhng sn phm cng loi trn th
trng quc t.
Ti M, t thng 2/2003 Tng thng George Bush cng b d n
FutureGen vi ni dung l trin khai v xy dng mt mu nh my c kh
nng sn xut in v hydro t than .
Nh my s s dng cng ngh chu trnh hn hp kh ho than (IGCC)
pht ra cng sut 275 MW, vi c tnh u vit l hu nh khng nhim
v thu gi cht thi CO2, thay th cho kiu t than truyn thng (Hnh 7).
Bng 3: Cc s liu kinh t ca qu trnh sn xut metanol vi cc cng ngh khc nhau
Naphta
Cn chng ct
chn khng
Lurgi
Texaco
C
1800
680
Khng
1800
770
Khng
500
250
Khng
1800
1250
Koppers
Totzek
Khng
1800
1600 (2)
33 35
-
32
-
33.5
-
0.55
-
0.9
0.5
0.85
-
2.05
-
30
30
65
90
2
12
7
0.12
55
190
1
12
7
(-) 0.5
60
155
3
12
7
0.8
15
35
245
1
15
7
55
2
1
8
15
4.5
17
270
340
6
15
20
Nguyn liu
Kh t nhin
I.C.I
Khng
1000
430
Khng
1800
730 (1)
19
Than
43 %
Nn kh
12 %
Tng hp metanol
36%
Tinh ch
9%
Tng
100%
(2)
Cha v chun b than
3%
Kh ho than
35%
Chuyn ho vi hi nc
5%
Tch cc kh axit
13%
13%
Chng ct khng kh
29%
X l chng nhim
2%
Tng
100%
Pht trin sn phm CO2 lng, rn nhm tn thu nguyn liu CO2 d
tha c p dng rt rng ri trong cc nh my sn xut ur. Bin php
ny lm gim thiu lng kh CO2 thi ra mi trng v l mt trong nhng
gii php kinh t hiu qu s dng ngun kh CO2 d tha.
n v: triu tn
Cung ng
2004
2006
2008
2010
37362
37362
37362
37362
Tiu th
32746
33537
35300
37249
Cu / Cung (%)
87,6
89,8
94,5
99,7
- Thi lan: Nhu cu metanol ca Thi Lan tng trng nhanh v hon
ton ph thuc vo ngun nhp khu t Trung ng. Li th ca cc nh
xut khu trong khu vc khin h c th xm nhp vo th trng Thi Lan
trong tng lai.
26
1994
1995
1996
1997
1998
2001
2004
220
218
99.1
Sn xut metanol
200
200
250
170
150
220
85.0
75.0
88.0
830
800
96.4
990
950
96.0
990
950
96.0
330
-
414
-
460
-
509
-
40
18
388
-
44
18
412
-
48
18
436
-
53
20
473
-
55
21
490
-
64
23
547
-
75
25
609
-
170
242
286
223
72
40
182
443
341
-170
-242
-286
-253
310
403
341
27
1994
1995
1996
1997
1998
2001
2004
Sn xut metanol
Nng lc sn xut
660
660
660
660
660
730
730
Sn xut
686
640
600
600
600
660
660
103,
9
97,0
90,9
90,9
90,9
90,4
90,4
112
127
142
150
150
155
170
Axit axetic
Clorometan
Dimetyl tereptalat
Metyl metacrylat
58
58
Dimetyl eter
MTBE
93
108
108
108
108
108
108
TAME
Dung mi
15
17
19
20
21
22
24
ng dng khc
23
26
29
30
30
35
42
Tng cng
243
278
298
308
309
378
402
nh gi tng
trng/ suy gim
50
-18
Nhp khu
Xut khu
393
380
302
292
291
282
258
Thng d/thm ht
393
380
302
292
291
282
258
28
1994 1995
1996
1997
1998
2001
2004
Sn xut metanol
Nng lc sn xut
150
150
150
150
150
150
150
Sn xut
80
70
60
50
50
50
50
Hiu sut vn
hnh %
53,3
46,7
40,0
33,3
33,3
33,3
33,3
21
22
22
22
22
24
25
Axit axetic
Clorometan
Dimetyl tereptalat
Metyl metacrylat
Dimetyl eter
MTBE
TAME
Dung mi
ngdng khc
Tng cng
26
27
27
27
27
29
30
nh gi tng
trng/ suy
gim
Nhp khu
Xut khu
54
43
33
23
23
21
20
Thng d/thm ht 54
43
33
23
23
21
20
29
1994 1995
1996
1997
1998
2001
2004
Sn xut metanol
Nng lc sn xut
Sn xut
Hiu sut vn
hnh %
22
23
24
25
25
28
32
Axit axetic
Clorometan
Dimetyl tereptalat
Metyl metacrylat
Dimetyl eter
MTBE
TAME
Dung mi
ngdng khc
19
20
21
22
22
25
31
Tng cng
44
48
50
52
52
58
68
nh gi tng
trng/ suy
gim
Nhp khu
44
48
50
52
52
58
68
Xut khu
-48
-50
-52
-52
-58
-68
30
1994 1995
1996
1997
1998
2001
2004
Sn xut metanol
Nng lc sn xut
Sn xut
Hiu sut vn
hnh %
20
21
22
22
23
25
27
Axit axetic
Clorometan
Dimetyl tereptalat
Metyl metacrylat
Dimetyl eter
MTBE
16
37
49
49
49
49
49
TAME
Dung mi
ngdng khc
Tng cng
41
55
78
78
80
82
85
nh gi tng
trng/ suy
gim
Nhp khu
100
120
120
125
125
125
125
Xut khu
59
65
42
47
45
43
40
-55
-78
-78
-80
-82
-85
31
1995
1996
1997
Sn xut metanol
-
formaldehyte
40
105
140
180
Axit axetic
Clorometan
Dimetyl tereptalat
Metyl metacrylat
Dimetyl eter
MTBE
TAME
Xng/ nhin liu
Dung mi
ng dng khc
Tng cng
nh gi tng
trng/ suy gim
Nhp khu
Xut khu
Thng d/thm ht
18
9
67
-
12
20
10
92
-
18
22
11
132
-
20
24
12
151
-
20
26
13
164
-
20
35
18
213
-
40
47
24
291
-
67
-67
92
-92
132
-132
151
-151
164
-164
213
-213
291
-291
Nng lc sn xut
Sn xut
Hiu sut vn
hnh %
1994
1998
2001
2004
Cng sut
(tn/ngy)
300
Cm nh my ti GrandQuevilly, Grand-Puits,
Ottmarsheim v
Toulouse:
100 - 300
Chit t
Montmirail
Grand-Quevilly
2 (nh my)
Grand-Puits
2 (nh my)
Ottmarsheim
1 (nh my)
Toulouse
1 (nh my)
Cc nh my khc
ca
vng
Thu hi t nh my sn xut
amoniac
2- 30
2- 8
33
37
Hin nay, Qung Ninh c ba trung tm khai thc than: 1/Hn Gai, Cm
Ph, 2/ Dng Huy v Ung B, 3/ Mo Kh. Sn lng than khai thc nm
2002 t trn 15 triu tn, xut khu hn 5 triu tn.
Ch tnh ring ti Qung Ninh, trong vi nm ti vi s ra i ca mt
lot c s cng nghip ln (cc nh my xi mng, nhit in, phn bn, ha
cht, gch chu la...), nhu cu v than nhin liu v than ch bin s rt ln
(d kin khong 7 triu tn/ nm) cng vi xut khu tng; nhu cu s dng
than s tng nhanh trong cc nm ti, i hi ngnh than i mi thit b,
cng ngh, phng php qun l tng nhanh sn lng p ng nhu cu th
trng v m bo v sinh mi trng. Ngnh than v ang ch ng hp
tc vi cc i tc nc ngoi trong khai thc v ch bin than.
Mt trong s cc mc tiu c th ca Chin lc pht trin ngnh Than
l: y nhanh vic nghin cu, trin khai cc d n ch bin than theo
hng a dng ha sn phm, to ra cc sn phm sch, thn thin vi mi
trng, c bit l ho lng, kh ha than nhm nng cao gi tr v gi tr s
dng ca than. Phn u sau nm 2020, lnh vc ch bin than ni chung v
ha lng, kh ho than ni ring c pht trin rng ri, thay th mt phn
xng du, kh t v chim mt t l ng k trong gi tr gia tng ca ngnh
than.
V nh hng pht trin, Chin lc c nu: y mnh nghin cu
cng ngh chin bin than, bao gm: ch bin than cm thnh than cc, ch
bin than antraxit dng cho luyn kim, ch bin ho lng than v kh ho than
nhm a dng ha sn phm, nng cao gi tr v gi tr s dng ca than v
m bo thn thin vi mi trng. Trong , cn c bit coi trng vic ch
bin ha lng, ha kh than. Phn u sau nm 2010 c mt vi d n th
nghim; sau 2015 xy dng mt s c s ch bin, ha lng v kh ha than;
sau 2020 ngnh ch bin than ni chung v ha lng than ni ring c pht
trin rng ri, thay th mt phn xng du, kh t v chim mt t l ng k
trong gi tr gia tng ca ngnh than. Trong thi gian qua, vic s dng than
trong nc ch yu l thu nng lng duy tr hot ng ca cc nh my
nhit in t than, nh my xi mng, luyn thp, sn xut natri silicat, vt liu
xy dng, thu tinh, phn ln nung chy, v.v... v dng trong dn dng.
Than lm nguyn liu chuyn ho cha ng k. Hin mi ch c mt v
c s dng than nh nguyn liu sn xut:
39
40
41
MC L C
Trang
I. M U
12
12
15
16
16
17
21
22
23
24
24
24
25
26
26
32
34
42
34
34
35
36
37
VI.
TNH HNH, TIM NNG, TRIN
CC SN PHM T THAN TI VIT NAM
VNG
PHT
TRIN
38
41
MC LC
42
43
Bn tho
TS. V Th Thu H
_________________________________________________________________________
Giy php xut bn s 302/XB-BC cp ngy 5/6/1985. Np lu chiu thng 01/2008
44
45