Professional Documents
Culture Documents
Kha
Chng II.
I.
Nguyn Minh
CU TO NGUYN T
1. Nguyn t v cc ht c bn :
Nguyn t l ht c bn cu to nn vt cht, cng l n v nh nht c y
tnh cht ca mt cht . Chng c khi lng, kch thc rt nh b nhng c cu
to rt phc tp.
Cu to nguyn t:
Ht nhn: tch in dng (+),
chim gn trn khi lng nguyn
t, cha cc ht ch yu l proton v
neutron.
Lp v in t: tch in m
(),khi lng khng ng k, ch
cha ht electron.
* Nguyn t trung ha v in
Hnh 2.1. M hnh cu to nguyn t
- Cc ht c bn cu to nguyn t:
Khi lng
in tch
Tn
K
hiu
kg
vC(amu)
Coulomb(C)
ve
Electron
9,1095.10-31
0,000549
1,60219.10-19
Proton
1,6726.10-27
1,007276
+1,60219.10-19
+1
Neutron
1,6745.10-27
1,008665
K hiu nguyn t:
A
Z
.X : k hiu nguyn t .
.Z : nguyn t s = in tch ht nhn = s p = s e .
.A : s khi = s p + s n .
2. Quang ph nguyn t :
Quang ph ca nh sng l quang ph lin tc.
Nguyn Minh
Nguyn Minh
hc
h
1
1
1
R 2 2
n1 n2
Vi:
: s sng ng vi mt n v chiu di (1cm).
R:(hng s Rydberg) = 109678 cm-1.
Dy:(Lyman:n1=1;n2 2); (Balmer:n1=2;n2 3); (Paschen: n1=3;n2 4)
Nguyn Minh
h
mv
Nguyn Minh
m 2m
*x - bt nh
v v tr.
*v - bt nh v tc .
=> i vi ht vi m xc nh
l hng s nn khi ta ca n c xc nh
m
Nguyn Minh
xc sut bng nhau ca vng khng gian , cng l ranh gii vi vng
khng gian cn li .
3. Lun im 3 : Phng trnh sng Schrdinger :
Phng trnh sng Schrdinger c bn m t s chuyn ng ca ht vi m
trong trng th nng i vi trng hp trng thi ca h khng thay i theo thi
gian (trng thi dng).
*Phng trnh sng Schrdinger c xem l phng trnh c hc lng t nn
tng dng kho st s chuyn ng ca cc ht vi m. Phng trnh c xy
dng theo cc bc:
>Chn phng trnh sng dng m t trng thi chuyn ng ca electron
trong nguyn t .
>Cn bng lc ht ht nhn-electron v lc ly tm .
Kt qu l thu c phng trnh vi phn ring phn bc hai phc tp :
2 2 2 8 2 m
E U 0
x 2
y 2
z 2
h2
Trong :
o (teta)- vi phn ring phn
o m - khi lng ht vi m
o h hng s Planck
o E nng lng ton phn ca ht vi m (tng ng nng v th nng)
o U - th nng ca ht vi, ph thuc vo to x, y, z
o (psi) - hm sng vi cc bin x, y, z m t s chuyn ng ca ht vi
m im c ta x, y, z trong h ta trc Oxyz.
*Nghim ca phng trnh : E v .
*iu kin ca : xc nh, lin tc, n tr v chun ha .
2 mt xc sut hin din ca e ti im c ta x, y, z.
2dV xc sut hin din ca e trong vng khng gian vi cp dV.
Chun ha c ngha l: nu c s tn ti electron th xc sut tm thy
electron trong ton khng gian l 100%, v phng din ton hc ngi ta biu
din :
2dV = 1
Nguyn Minh
Gi tr: n = 1, 2, 3, , .
ngha : n xc nh:
V d: i vi H:
E
2
me4
Z2
2
18 Z
Z
2,18.10
J
13.6
eV
8 02 n 2 h 2
n2
n2
a 0n 2
1
l l 1
1 1 2
Z
2
n
Mc nng lng En
E1
E2
E3
Lp e
Nguyn Minh
Nh vy mt t hp 3 gi tr ca ba s lng t (n, l, ml ) xc nh mt
AO.Mt phn lp (n, l) c (2l+1) AO.
Phn s
lp
l
ml
0 -1,0,+1 -2,-1,0,+1,+2
S
AO
-3,-2,-1,0,+1,+2,+3
7
Nguyn Minh
d. S lng t spin ms
Nguyn Minh
Z
E
'2
2
.13,6(eV )
. Vi : Z= Z S
- Lc tng tc c 2 loi:
+ lc ht ht nhn electron.
+ lc y e e.
Tng tc y gia cc electron lm xut hin hiu ng chn v hiu ng xm nhp
Hiu ng chn: l hiu ng gy nn bi cc electron bn trong y ln cc
electron bn ngoi hnh thnh mt mn chn tng tng lm suy yu lc ht
ca ht nhn ln cc electron bn ngoi.
*c im ca hiu ng chn:
o Cc electron bn trong chn mnh i vi cc electron bn ngoi, ngc li
cc electron bn ngoi gy hiu ng chn khng ng k i vi cc
electron bn trong.
o Cc electron trn cng mt lp chn nhau yu hn so vi khc lp. Trong
cng mt phn lp chn nhau cng yu.
o Trn cng mt lp n, nu l tng th hiu ng chn gim. Hiu ng chn gim
dn theo dy s > p > d > f.
o Vi cng mt loi AO (cng l), n tng hiu ng chn gim.
o Cu hnh bo ha hoc bn bo ha c tc dng chn rt ln.
*Tm li, hiu ng chn ph thuc vo kch thc (n) v hnh dng AO (l)
10
Nguyn Minh
1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s 4d 5p 6s 4f 5d 6p 7s 5f 6d
(n + l)
1 2 3 3 4 4 5 5 5 6 6 6 7 7 7 7 8 8
d. Quy tc Hnd:
Phn lp
s p
S AO
1 3
S e ti a 2 6 10 14
Khi phn b electron
vo cc AO ng nng
trong cng mt phn lp t trng thi bn vng nht phi phn b sao cho gi tr
tuyt i ca tng spin phi cc i.(ngha l mi AO mt e trc, sau mi ghp
i e th hai vo).
+ V d: O
1s22s22p4
11
Nguyn Minh
Gia tr l
1
2
1
7f
2
7p 3 7d
6f
4 co tr
nho trc cac OA
5
(n+l) thap en cao
6
7
t roi len cao
8
d%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%
%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%1s
2
2s
2p
3s
3p
3d
4s
4p
4d
4f
Th d : . Al (Z = 13) : 1s22s22p63s23p1.
6
6
. K (Z = 19) : 1s
3s23p5p
4s1. 5d
5 22s22p
5s
5f
. Co (Z = 27) : 1s22s22p63s23p64s23d7.
6sbn 6p 6d
6f
*Ch :
Cu hnh 6e khng
Cu hnh e bn hn
2
4
1
ns (n-1)d
12