BI D THI :

TM HIU LCH S QUAN H C BIT VIT NAM LO, LO VIT NAM

H v Tn :
Lp :
Trng :
Tinh cam gn bo keo sn gia hai dn t c Vi t Nam Lo :
Mt trong nhng nhn t lm nn mi quan h c bit Vit Nam- Lo, Lo-Vit Nam,
chnh l tnh cm gn b keo sn gia hai ng, hai Nh nc v hai dn tc trong
nhng nm thng chin tranh trc y cng nh trong s nghip xy dng t nc
hin nay.
Nhng nm 1930 - 1939, cc cuc u tranh ca nhn dn Vit Nam v Lo h tr
ln nhau, gp phn thc y s pht trin phong tro cch mng mi nc; tip n l
gip nhau tin hnh cuc vn ng khi ngha v trang ginh chnh quyn thng li
(1939 - 1945) v lin minh Vit Nam-Lo, Lo-Vit Nam chin u chng thc dn
Php v quc M xm lc (1954-1975).
Sau nm 1975, quan h Vit Nam v Lo bc sang trang mi, t lin minh chin u
chung mt chin ho sang hp tc ton din gia hai quc gia c c lp ch quyn.
y l thi k ng Cng sn Vit Nam v ng Nhn dn cch mng Lo tr thnh
ng cm quyn mi nc. C hai nc cng c iu kin pht huy truyn thng tt
p tng gn b keo sn trong cuc u tranh chng k th xm lc, xy dng v
tng cng quan h lin minh, lin kt v hp tc ton din v chnh tr, quc phng -an
ninh, kinh t, vn ho, gio dc...
Ngy 18/7/1977, hai nc chnh thc k kt cc hip c: Hip c hu ngh v hp
tc gia Cng ha X hi ch ngha Vit Nam v Cng ha Dn ch Nhn dn Lo,
Hip c hoch nh bin gii quc gia gia nc Cng ha X hi ch ngha Vit
Nam v nc Cng ha Dn ch Nhn dn Lo v Tuyn b chung tng cng s
tin cy v hp tc lu di gia hai nc. Hip c hu ngh v hp tc gia Cng ha
X hi ch ngha Vit Nam v Cng ha Dn ch Nhn dn Lo l hip c ton din,
mang tnh chin lc lu di, to c s chnh tr v php l quan trng cng c v
tng cng lu di tnh on kt, mi quan h c bit Vit Nam Lo, mc lch s
quan trng nh du bc ngot mi trong quan h gia hai nc.
T n nay, trung bnh mi nm, hai ng, hai Nh nc c trn 30 on t cp
trung ng n cp tnh sang trao i vi nhau nhng kinh nghim v gi vng nh
hng x hi ch ngha, v cng tc t tng, l lun, dn vn. Quan h gia cc b,
ban, ngnh, on th, a phng, nht l cc tnh bin gii kt ngha u c nhng trao
i hp tc v mi quan h ngy cng i vo chiu su vi ni dung thit thc v c
hiu qu.
c bit, hai bn phi hp nghin cu, bin son cng trnh Lch s quan h c bit
Vit Nam- Lo, Lo- Vit Nam t 1930- 2007 nhm tng kt qu trnh lin minh chin
u v hp tc ton din Vit Nam- Lo, Lo- Vit Nam, c kt nhng bi hc kinh
nghim phc v cho vic tip tc xy dng v pht trin quan h c bit Vit NamLo, Lo- Vit Nam ln mt tm cao mi.
1

Chu tich H Ch Minh v quan h c bit Vit Nam - Lo :

Vit - Lo hai nc chng ta/Tinh su hn nc Hng H - Cu Long (H Ch
Minh).
Khi ni v mi quan h ngha tnh gia hai ng, hai nc, hai dn tc Vit Nam v
Lo, Bc H knh yu ca chng ta - Ngi dy cng vun p cho mi quan h Vi t
- Lo nhn mnh, l mi quan h c bi t.V ng nh v y, ni cho ht v
mi quan h c bi t y cn phi ngc dng lch s, lch s chng minh ci
ngha, ci tnh v tm lng thy chung, son st, st cnh bn nhau ca hai ng, hai dn
t c Vi t - Lo trong cu c u tranh chng k th chung, ginh c l p cho dn t c v
cng nhau xy dng ha bnh, hng ti tng lai hnh phc.
Nn tng ca quan h Vit - Lo xut pht t quan h truyn thng lu i gia hai
nc lng ging gn gi, cng chung sng trn bn o ng Dng. Mi quan h
truyn thng y tr nn c bi t t khi ng Cng sn ng Dng do Ch tch H
Ch Minh sng lp v rn luyn (sau ny l ng Cng sn Vit Nam v ng Nhn dn
Cch mng Lo) tr thnh lc lng lnh o cch mng ca hai dn tc Vit Nam v
Lo, cng st cnh bn nhau chin u chng k th chung, xy p nn tnh on kt
keo sn, thu chung, son st Vit - Lo.
"Quan h c bi t trn tinh thn gip bn l t gip mnh, coi trng quyn dn tc
t quyt cng nh tnh c lp, t ch cch mng ca mi nc.
Hiu ro v tm quan trng ca mi quan h Vi t - Lo trong s nghip cch mng ca
hai nc, Ch tch H Ch Minh thng xuyn cn dn: Cch mng Lo khng th
thiu s gip ca cch mng Vit Nam v cch mng Vit Nam cng khng th thiu
s gip ca cch mng Lo v Ta phi nhn thc ro rng, hai dn tc anh em Min,
Lo c gii phng, th nc ta mi c gii phng thc s v hon ton. t ,
vi tinh thn gip bn l t gip mnh, ng, Chnh ph v nhn dn Vit Nam c
hng chc vn con em yu qu ca mnh sang cng tc v phi hp vi qun v dn Lo
chin u ti cc chin trng ca Lo, mu ca bit bao anh hng, lit s Vit Nam ha
quyn vi mu ca qun v dn Lo em li thng li v vang cho hai dn tc. Cng
vi tnh cm c bit y, ng, Chnh ph v nhn dn Lo dnh phn t ca mnh
cho Vi t Nam m tuyn ng v n ti chin lc cho chin trng min Nam (ng
H Ch Minh) v vi ch x dc Trng Sn i cu nc, lp lp cc on qun ln
ng ra trn cng nhn dn chin u n thng li cui cng bng chin dch H Ch
Minh lch s ma Xun 1975, gii phng min Nam thng nht t nc. Thng li
quyt nh y to iu kin thu n li cho cch mng Lo ginh thng li hon ton
v lp nn nc Cng ho Dn ch nhn dn Lo ngy 2-12-1975. Khi nh n nh v
ngha thng li ca cch mng Vi t Nam nm 1975, ng ch Cay-xn Phm-vi-hn,
Tng B th ng Nhn dn cch mng Lo khng nh Do mi quan h khng kht
gia cch mng ba nc Lo, Vit Nam, Cm-pu-chia v vi tnh cht ng Dng l
mt chin trng, thi c khch quan do thng li hon ton ca nhn dn hai nc anh
em em li, nht l ca cch mng Vit Nam, c ngha cc k quan trng i vi cch
mng nc ta (Lo). iu thn k lch s cn phi k n mt trong nhng nguyn
nhn c bn l hai ng lnh o nhn dn hai nc lun trn trng v bit pht huy
mi quan h c bit Vit - Lo.
Lich s quan h c bit Vit Nam-Lo, Lo-Vit Nam (1930 -2007) :
2

T gia thp k 80 th k XX, tnh hnh quc t v khu vc c nhng bin i cha
tng thy, xu th ton cu ha v khu vc ha tip tc tc ng su sc n mi quc
gia. hi nhp vi khu vc v quc t, hai nc Vit Nam v Lo ng trc mt yu
cu tt yu phi tin hnh i mi, nhm hon thin ch x hi ca mnh v tng
bc qu tin ln ch ngha x hi. Vic Vit Nam v Lo xc nh chin lc pht
trin kinh t - x hi di hn ch mi nc to iu kin thc y quan h hp tc
ton din Vit Nam Lo, Lo Vit Nam bc vo giai on pht trin mi cao hn.
Cn c vo tho thun gia B Chnh tr Trung ng ng Cng sn Vit Nam v B
Chnh tr Trung ng ng Nhn dn cch mng Lo thng 10 nm 1991 v thc hin
Hip nh hp tc gia hai Chnh ph k ngy 15 thng 2 nm 1992, y ban K hoch
nh nc Vit Nam v y ban K hoch v Hp tc Lo cng phi hp ra Chin lc
hp tc v kinh t, vn ho, khoa hc k thut gia Vit Nam v Lo. Chin lc ny l
c s hai bn phi hp xy dng v quyt nh cc chng trnh v d n k hoch
hp tc trong thi gian ti.
Nh vy, vi nhng iu kin mi ca quc t v khu vc, Vit Nam v Lo ang c c
hi khai thc v tr a l, tim nng v li th ca mnh nhm b sung cho nhau cng
pht trin. Vit Nam vi th mnh v kinh t bin v vn ti bin, c th pht huy vai tr
l ca ngo ngn nht ra bin ca Lo, Lo c iu kin lu thng thng mi qu
cnh vi khu vc v quc t. Tng t nh vy, vi t cch mt trm trung chuyn
trong nn kinh t tiu vng M Cng m rng, c li th v vn ti v thng mi qu
cnh, Lo c th gip Vit Nam m rng th trng vo ni a ng Nam , chu v
th gii.
T khi hai nc tin hnh i mi vo nm 1986, quan h hp tc ton din Vit
Nam - Lo, Lo - Vit Nam tip tc c cung c, tng cng v t nhng thnh
tu rt ln lao :
- Hp tc trong lnh vc chnh tr v i ngoi:
T nm 1988, cuc gp hng nm gia hai B Chnh tr tr thnh mt c ch hot
ng chnh thc gia hai ng v hai Nh nc. Bin bn tho thun gia hai B Chnh
tr l vn kin quan trng quyt nh nhng phng hng ln ca quan h hp tc ton
din Vit Nam Lo, Lo Vit Nam trong tng thi k v hng nm.Lnh vc hp tc
v i ngoi t sau nm 1996 tip tc c tng cng c v chiu rng cng nh chiu
su, em li nhiu kt qu kh quan. Trong khi trin khai ng li c lp, t ch, a
phng ha, a dng ha quan h i ngoi, tch cc hi nhp kinh t quc t v khu
vc, Vit Nam v Lo u ht sc coi trng quan h c bit gia hai nc, cam kt gi
gn v khng ngng pht trin truyn thng qu bu nh mt qui lut pht trin v l
nhn t bo m thng li ca s nghip xy dng v bo v T quc ca mi nc.
- Hp tc trong lnh vc quc phng, an ninh:
T cui thp nin 80 v nhng nm u thp nin 90 th k XX, gia hai Chnh ph,
3

gia hai b chc nng l B Ni v v B Quc phng ca hai nc u k nhng hip

nh, nhng ngh nh v hp tc, h tr nhau trong cng tc bo v an ninh v cng c
quc phng. B Ni v v B Quc phng ca c hai nc u rt coi trng vic trao
i thng tin v kinh nghim xy dng lc lng, chng xm nhp, chng bo lon v
v hiu ha cc hot ng din bin ha bnh ca k ch. Trong mi quan h ny, pha
Vit Nam lun ch ng v m nhim gnh vc cc cng vic kh khn nht vi
phng chm gip bn l mnh t gip mnh, an ninh ca bn cng chnh l an ninh
ca mnh... Vit Nam hp tc vi Lo cng c v xy dng c mt lc lng an
ninh Lo c cht lng cao, kh nng hon thnh nhim v.S hp tc gip ln
nhau gia Vit Nam v Lo trn lnh vc quc phng, an ninh to ra mt trong nhng
nhn t c bn thng xuyn, bo m li ch trc tip v an ninh v pht trin ca mi
nc, khng ch tng cng tim lc quc phng, an ninh v kh nng phng th ca
mi bn m cn lm tht bi mi m mu, th on chng ph ca cc th lc th ch,
ng thi gp phn khng nh vo s nghip i mi hai nc.
- Hp tc trong lnh vc kinh t, vn ha, khoa hc - k thut:
Bc vo thi k i mi, quan h hp tc kinh t gia hai nc dn c s thay i
theo hng pht trin t vin tr khng hon li, cho vay l ch yu sang gim dn vin
tr v cho vay, bc u y mnh hp tc sn xut kinh doanh bnh ng cng c li;
ng thi, trong hp tc chuyn dn t hp tc tng v vic theo yu cu ca pha
Lo sang hp tc theo chng trnh, k hoch c k kt gia hai Chnh ph.Trn c
s ca t tng ch o nu trn, ngy 15 thng 3 nm 1995, ti H Ni, Tha thun
chin lc hp tc kinh t, vn ha, khoa hc - k thut n nm 2000 c k kt.
Trong chin lc pht trin kinh t, nng nghip v pht trin nng thn l lnh vc
kinh t, x hi quan trng c ng, Nh nc hai nc u tin pht trin hng
u. Bi v n khng ch l th mnh tim nng sn c ca Vit Nam v Lo, m cn c
ngha then cht i vi nn kinh t ca Lo.
Gio dc v o to lun c hai ng, hai Nh nc xc nh l mt nhim v quan
trng, l lnh vc hp tc chin lc v l biu hin ca mi quan h c bit Vit Nam
Lo. Vit Nam coi vic o to cho Lo mt ngun nhn lc c trnh cao l nhu cu
c tnh chin lc lu di, khng nhng ca Lo m cn phc v cho qu trnh hp tc
ca Vit Nam vi Lo.
V giao thng vn ti giai on 1996 2000, hai bn cng nhau tm ngun u t
nng cp h thng ng thng thng ni lin hai nc, to iu kin cho Lo thng
thng qua lnh th v cng bin Vit Nam ra cc nc. Hai bn u t quc l 43
(Mc Chu ca khu Pa Hng), 6B (Ha Phn), u t xy dng ca khu Ching
Khng (Sn La), quc l 42 Lai Chu Ty Trang Phngxal). Ci to nng cp
Quc l 9A, ca khu Lao Bo (Qung Tr) - Xavnnakht; quc l s 8 i ca khu
Cu Treo (H Tnh) - Bolikhmxay; quc l 7 i ca khu Nm Cn (Ngh An) - Xing
4

Khong; quc l 217 i ca khu Na Mo (Thanh Ha) v 6A (Ha Phn); Quc l 12A
i ca khu Chalo (Qung Bnh) Khm Mun. Ci to nng cp cng Nng, cng
Xun Hi v hon thnh bn I cng Vng ng pha Lo s dng. Hai bn phi hp
hon thnh xy dng ca khu Cu Treo v Nm Pho. Hai bn k tha thun v nguyn
tc Vit Nam cho Lo vay u i xy dng ng 18B ti Lo.
Hp tc v thng mi: Nhng nm u i mi, ngnh thng mi hai nc xc tin
nghin cu xy dng n, tin ti u t xy dng khu thng mi t do Lao Bo
en Xvn, chun b xy dng ca khu quc t Cu Treo Na P, m ca khu ph v
11 im ch bin gii thc y sn xut v giao lu, trao i hng ha gia hai nc,
c bit l cc vng bin gii Vit Nam Lo.
Hp tc v u t: Sau khi c Hip nh khuyn khch v bo h u t song phng
gia hai nc (ngy 14 thng 1 nm 1996) v cc qui nh v u t ca cc doanh
nghip Vit Nam ra nc ngoi (nm 1999) cng cc tha thun ca hai ng hai Nh
nc, hai bn c nhiu c gng ch o trin khai ti cc ngnh, a phng, c s nhm
y mnh hp tc u t lin doanh trn lnh th ca nhau, to nhiu iu kin trao
i tm hiu c hi u t kinh doanh cho cc doanh nghip hai bn. Cc cuc ving
thm v lm vic ca cc on cp cao ng, Chnh ph, cc b, ngnh hai nc; cc
cuc hi tho gia doanh nghip hai nc do pha Lo t chc (thng 10 nm 1998) v
S qun Vit Nam t chc (thng 6 nm 2000); cc hi ch hng ho ti Lo khng
ngng thc y nhng c hi hp tc trong lnh vc ny. V pha Vit Nam, Chnh ph
ban hnh cc c ch, chnh sch h tr, khuyn khch cc doanh nghip Vit Nam
Trong lnh vc nng lng, im ni bt trong giai on 1986 1995 l hai bn phi
hp cht ch, khn trng thit k v thi cng mt s tuyn ng dy ti in 35 KV t
Vit Nam qua Lo.
Hp tc chuyn gia giai on 1996 - 2000 khng ngng c cng c, i mi v hon
thin c v c ch ln hnh thc hp tc. Theo yu cu ca pha Lo, Vit Nam c
475 lt chuyn gia tp trung vo cc lnh vc kinh t (63%), quc phng, an ninh
(28%) v cc lnh vc khc. Trong nhng nm ny, nhiu on chuyn gia v vic quan
trng ca Vit Nam c c sang Lo trao i v x l cc vn v qun l v m
(1996), i mi doanh nghip (1998), tip nhn vin tr (1999)... c bit, s c mt kp
thi ca on chuyn gia cao cp Vit Nam gip Lo chng lm pht v n nh kinh t
v m nm 1999, c pha Lo nh gi c hiu qu cao v thit thc.
- Hp tc gia cc a phng v hp tc bin gii:
Quan h hp tc ton din v a dng gia cc a phng v hp tc bin gii thc s
l nt ni bt, to ra nn tng v chiu su ca quan h c bit Vit Nam Lo, Lo
Vit Nam trong thi k i mi. V chnh tr, cc tnh bin gii v cc a phng kt
ngha ca hai nc c nhiu on i biu ng, chnh quyn, on th v cc ngnh,
5

cc cpduy tr cc hot ng i ngoi chnh thc, hoc trao i kinh nghim, thng
nht quan h hp tc, gip nhau trn cc lnh vc. Cng tc i ngoi nhn dn c
ch trng tng cng s hiu bit ln nhau, cng vun p mi quan h on kt c
bit thm bn cht. c bit, hai bn lun quan tm v to iu kin cho th h tr, hc
sinh, sinh vin c tham gia cc hot ng giao lu, trao i lp lp th h mai sau
lun gi gn, bo v v pht trin tnh on kt hu ngh c bit Vit Nam Lo, Lo
Vit Nam, coi l quy lut tn ti, pht trin ca hai nc.