Professional Documents
Culture Documents
CuchnhtrnhitmSPhc|TONHCTIP
TONHCTIP
Mingiucthhiuton
CuchnhtrnhitmSPhc
PostedonThngNm2,2012
Mubivitnytimunkchoccbnnghemtcuchuyn,vnhTonhc
NiccoloFontana(14991557)sngticngcucVenezia(naylmtthnhphcaItalia)
vibitdanhTartaglia(knilp).
Tartagliacmttuithybthnh.Nmng13tuiqunPhptrnvoquhng
ng,chang(mtngiath)dtngchytrnvonhthcngvimingi
tronglng.Khngmayhbphthinvcucthmstdinrangytrongnhthy:
Changbgitcht,TartagliabchmngangmtcttmingvliNgimtrong
nhngnlccuicngtmthyacontraivngichngchtcamnh.Chng
thctinlothucthangiutrchoacontrai,bnhlirngnhngconchkhib
thngthnghaylimvovtthng,vthtthnkvicchchychacbitm
vtthngcaTartagliabnhphc.Mngchgomgptinngcihc
trong15ngyvchtrongqungthigianngnngiTartagliatmcchtrmc
mtcunvnhvnvthccchcvvit.Tartagliavivmmingbhngninng
rtkhkhnvmtcucsngnghokhthcthnhtivcrtnhiungiknh
phc.
TartagliabvngvomtcucthchuTonhcgiiccphngtrnhbc3khcnhau
vinhmmncaDelFerro(nhTonhctmracchgiimtlpphngtrnh
bc3cbit).Bivnthiimyvnchacaitmraccchgiiphngtrnh
bc3tngqutnncucthchucsquantmcacgiiTonhcChuu
thibygi.Cmthyhinaonngvithquttin,Tartagliamitmisuynghv
trckthi8ngyngtmraccchgiitngqut.
Vongy2221535,ccnhtonhcvnhngngihmmnhiuncchuu
kovthnhphMilandcucthiti.Mibnsrachoiphng30phngtrnh
bc3khcnhauvgiitrong2h.VbivnhmFerrochgiicmtlpccphng
https://toanhoctuoidep.wordpress.com/2012/05/02/sophuc/
1/5
1/19/2015
CuchnhtrnhitmSPhc|TONHCTIP
trnhbc3cbittrongkhiTartaglianmgitrongtayCumchnkinhdongsng
torannkhngcgbtngkhitstrnquytul30:0.Tartagliatrnnrtniting
khpChuusauthnhcngvangdiny,dvyngvngiknbmtvcchgiica
mnh.
LinivCardano,mtbcsyuTon,ngcngnghincuvtinynhiunm
mchacktqu.CardanonhiulnthuytphcTartagliachiasbmtv
cTartagliachpthunvimtlituynthskhngtitlchobtkai.Tuyvy,
Cardanonutli.ngcngbcchgiinytrongmtcunschcamnhvmc
dtrongliniucacunschngcxcnhnrngcchgiinylcaTartaglia,gii
Tonhcdngnhvnchnhnngkhinhcnphtminhny.
CngdhiulTartagliabtnthngnhthno,mtcuctranhlunlnnra,v
cngnhlntrcTartagliaginmtlithchu.KhngmaychoTartaglia,lnny
ngkhngngrngLodovicoFerrari,mthctrtibacaCardanotphngphp
cthymnhtruynlitmraccchgiitngqutchophngtrnhbc4.Vv
vy,trongcuctranhlunTartagliathtbicayngvmangniuthntronglng
chonkhingmt
Trnphngdinmtngibn,Cardanohnhxkhngng.Nhngkhngthph
nhnrng,viccngbrngriphtminhnygipchrtnhiuchosphttrinca
Tonhc.Lchssmivnllchs,nghaysaiikhichltngi.Nhnghu
bichngtahmnayscngtmhiuphtminhtrnginyritccbnsthy
mtthnhvinmicagianhnhs:sphc,xuthinkonhthno.
Titngkchonhiuemhcsinhnghevcuchnhtrnhtmrasphc,cuchuynv
phngphpgiiphngtrnhbc3vhuhtccemumunhiurvphtminh
quantrngny.cnglldotivitbivitnyvstrnhbysauyvphng
phpgiiphngtrnhbc3caTartaglia:
Xtphngtrnhbc3cdng:
Tatmcchaphngtrnh(1)nyvdngkhuyt
Munvytathchinphpibin:
Bngccht:
.
.Thayvo(1)tac:
.Taa(1)vphngtrnhsau(khuyt
shngbc2):
(2)
Nhiubnshitisaobitcchibinnhvy?Thtracngnginbanuvbn
chabitnntthno,bnhyctmtl
.Sauhycrtxvth
vophngtrnh(1)cmtphngtrnhbc3mitheoy.iviphngtrnhny
taschohsca
phibng0.Tmbitcphichnkbngbaonhiu.
https://toanhoctuoidep.wordpress.com/2012/05/02/sophuc/
2/5
1/19/2015
CuchnhtrnhitmSPhc|TONHCTIP
giiquytphngtrnh(2)ny,Tartagliathchinthmmtlnibinna.ngt
Trongu,vl2nmi.Ccbncthnghrngsaotakhngtginghinylm
mtlunhngtbcnhtca(2).Rtticlmunychcchnsthtbivni
chungkhiibinthchhpmthngtbcnhtthnlimcrahngtbc2ban
u.Bygillcccbnphithtch,victy=u+vthuvvhontoncquyn
crngbucvinhautheomtcchtyno.Quynchnlarngbucnyta
schnlasau.Cnbygitaschuynphngtrnh(2)vdngmitheou,v:
chophngtrnhtrnnnginhn,ytassdngquynrngbucca
mnh,cthtascho
Lc(2)trthnh:
.Tmliu,vtha2iukinsau:
v
Suyra
l2nghimcaphngtrnh:
(3)
Tmtmcu,vtiptheoltmyvcuicngltmcnghimx.
Cngkhngqukhhiuphikhngccbn.Phngtrnhbcbaviccphpibin
thchhpcavmtphngtrnhbchai(phngtrnh(3)).Tuyvyphng
phptuytvinylicmtimyuchtngi,vtischraimyunyquavd
sauy:
Xtmtphngtrnhbcbanginmchngtabitchcchnc3nghimca
n:
.Phngtrnh(*)rrnglc3nghim0,1,1.Bygitaspdng
phngphpcaTartagliagiiquytn.Vphngtrnhdngkhuytshng
bc2nntastlun
Ttnhinltaschnu,vtha:
.Lcny
.Theotrnth
lnghimcaphngtrnh:
Oimthayphngtrnh(4)nylivnghim!Vy3nghimbanucamnhiu
mt?imyucaphngphpnych:Khngphibaogicngtmc2su,v
m
.Trongtrnghptavaxttrn,ccbncngnhnthy
lkhngthtmcu,vnothachnghn
ngtrckhkhnnyccvtinbicachngtac2slachn.Mtltb
phngphphpdnny,cnslachnth2minghetngchngrtliulnhv
inr:Chpnhnccnbc2casmgiitipphngtrnh6tmu,v.Mtnh
inrnhngythamvng.Nochngtasth:
https://toanhoctuoidep.wordpress.com/2012/05/02/sophuc/
3/5
1/19/2015
CuchnhtrnhitmSPhc|TONHCTIP
Chngtacxemlccnbchaicasm,niringlcnbchaica1vtnli:
v
.Lcnytacthgiitipphngtrnh(4):
Phngtrnhnyc2nghiml
tmcuvvvnlphitmccnbcbacai.C3cnbcbanhvy,ln
ltl:
thrribi:
.Cn2cnbcbacnliu
ra?Trchtbncthkimtrachngchthlcnbcbacaibngcchlythabc
balnvkimtraxemcbngihaykhng?Cnnuccbnmuntmhiuxemlmth
nomtmc2cnbcbanythticthnilun.Chngtasgicccnbcba
cail:
.Saucnglythabcbalnvgiimthphngtrnhi
stmcavb.
Trlivn,chngtatmc3gitrcaul:
3gitrcavlnltl:
Ccbncltispxpliccgitrcavtheomtthtkhcviuvcho
tchccgitrtngngcauvvl theonhrngbucbanu.
Bygillcgthithnhqu,hyxembagitrcaxtmcsl:
Vnghimth3:
Thtkhngthtinni,
mchngtaliulnhchpnhnxuthinnhmtphpmu
giptavtquakhkhnbctiptheoconngTartagliatmrarisaun
binmtlichochngta3nghimthcmchngtabittbanu.
rrng
lkhngcthc,bithmngitaginlo(chnhxchn:nvo)nhngn
xuthincnhmtphpmucangBtvy,chkhcmtiulchngtakhngchp
nhnnbinmtmimi.Chngtanuginlinghincuhiuhnvphpmu
kony,phttrinlthuytvnribygisphc(nhngscdnga+bi)t
holmtthnhvinquantrngtrongigianhnhsvgpphntonnbcpht
trinmitrongbngvnglchscaTonhc.
Ps:XintlngbitnviGiosNguynCnhTonvbivit:Songungchay
https://toanhoctuoidep.wordpress.com/2012/05/02/sophuc/
4/5
1/19/2015
CuchnhtrnhitmSPhc|TONHCTIP
thngminhngtrnboTonhctuitr.Bivittonguncmhngchovichc
toncativcngchnhlngunthamkhochnhchobivitny.
Abouttheseads
SH A R ETH IS:
206
Like
2bloggerslikethis.
R ELA TED
imthaytmnhnca
ngiThygio
In"Vnthnguyn"
Nhngmuchuynvui...
In"Vnthnguyn"
ohmlg?
In"Vnthnguyn"
ThisentrywaspostedinVnthnguyn bythienhamath.Bookmarkthepermalink
[https://toanhoctuoidep.wordpress.com/2012/05/02/sophuc/].
https://toanhoctuoidep.wordpress.com/2012/05/02/sophuc/
5/5