1/15/2015 Hiểu một số dạng vô định trong toán học ­ kỳ 1: 1/0 và 0^0 | Math2IT

Math2IT
TRANG CHỦ LATEX TOÁN LINUX OS X CNTT TRI THỨC KHÁC MATH2IT tìm

Hiểu một số dạng vô định trong toán học - kỳ 1: 1/0

và 0^0
Dinh Anh Thi | 16.8.14 | Hiểu toán học | Toán sơ cấp | Like 6

Bài viết cố gắng tìm hiểu tại sao lại có những dạng vô định như 1 chia 0, 1 mũ vô cùng, 0 nhân vô
cùng, ...

Tại sao 1/0 không có nghĩa?

Bởi vì phép chia được định nghĩa dựa trên phép nhân. Bạn không thể nào tìm được một giá trị
thích hợp sao cho 0 nhân với giá trị đó bằng 1 vì 0 nhân với bất kỳ số nào đều băng 0. Do đó 10
không có nghĩa [2] .

Tại sao 0 vô định?

0

Chúng ta đã biết mọi số mũ 0 đều bằng 1, 0 mũ bất kỳ số nào đều bằng 0. Câu hỏi đặt ra là 0
0

khi ấy bằng bao nhiêu?

Thật ra câu trả lời là "không xác định". Sở dĩ như vậy vì hàm số x y theo hai biến x, y là một hàm
số không liên tục tại gốc tọa độ. Ngoài ra bạn có thể dễ dàng biến đổi 00 về dạng 0 × ∞ (cũng là
một dạng vô định quen thuộc, bạn vui lòng theo dõi các kỳ tiếp theo của loạt bài) bằng cách

0
ln(0 ) = 0 × ln(0) = 0 × ∞

http://math2it.blogspot.fr/2014/08/hieu­mot­so­dang­vo­inh­trong­toan­hoc.html 1/9
1/15/2015 Hiểu một số dạng vô định trong toán học ­ kỳ 1: 1/0 và 0^0 | Math2IT

Câu hỏi đặt ra, nếu (chỉ là nếu) ta có thể định nghĩa được 00 thì ta sẽ gán giá trị
cho nó là 1 hay là 0 đây?

Câu trả lời được gợi ý là 1 và sau đây ta sẽ tiếp cận một số cách lập luận tại sao lại như vậy [1] :
Hệ số ở hàng thứ n của tam giác Pascal trong khai triển nhị thức (1 − 1) cho ta kết quả
n

của 0n . Tất các hệ số ở các hàng ngoại trừ hàng trên cùng đều là 0 vì 0k = 0, ∀k > 1 . Tuy
nhiên hệ số ở hàng trên cùng (tương ứng với n = 0 ) trong tam giác Pascal luôn là 1. Do đó,
nếu có thể định nghĩa được, thì ta sẽ có 00 = 1 .
Giới hạn của x x khi x → 0 (từ phía bên phải) luôn là 1 . Bạn có thể xem chứng minh điều
này ở Phụ lục. 
Biểu thức m n có nghĩa rằng bạn sẽ nhân m với chính nó đúng n lần. Do đó, m 0 giông như
một "tích rỗng", và nó sẽ bằng 1 bất kể m bằng bao nhiêu vì bắt đầu một tích nào đấy ta đều
có một số 1 ẩn mình trong đó.
Một cách khác để hiểu về biểu thức m n là số cách để tương ứng (map) một tập hợp n-phần
tử sang một tập hợp m -phần tử. Rõ ràng KHÔNG có cách nào để map một tập hợp gồm 2-
phần tử sang một tập rỗng, tương ứng 02 = 0 . Nhưng nếu ta muốn map một tập hợp rỗng
vào chính nó thì ta có thể dùng ánh xạ đồng nhất, hay khi đó ta có thể thấy . Xem
0
0 = 1

Phụ lục để hiểu rõ hơn về ý tưởng map từ tập này sang tập kia.

Những điều trên chỉ là "phút nổi hứng" luận bàn thêm về dạng vô định 00 mà thôi, ta thừa biết
kết quả chắc chắn rằng 0 là không thể xác định nên nó không thể bằng 1 hay bất cứ giá trị nào
0

khác được.

Phụ lục

Chứng minh limx→0 + x

x
= 1 .

x
ln( )
http://math2it.blogspot.fr/2014/08/hieu­mot­so­dang­vo­inh­trong­toan­hoc.html
= 2/9
1/15/2015 Hiểu một số dạng vô định trong toán học ­ kỳ 1: 1/0 và 0^0 | Math2IT
x
x ln(x )
lim x = lim e
+ +
x→0 x→0

xln(x)
= lim e
+
x→0

lim + (xln(x))
= e x→0

ln(x)
lim + ( )
x→0
= e 1/x
(1)
′
(ln(x))
lim ( )
á ụ ắ
x→0
+
′
[3]
= e (1/x)
( p d ng quy t c L'Hospital )
2
x
lim + (− )
= e x→0 x

0
= e

= 1.

m
n
xánh xạ từ tập A sang tập B

Giả sử tập A có n phần tử, tập B có m phần tử. Đề bài có thể hiểu là ta muốn tìm tất cả các
"hàm số" có tập nguồn (domain) là A và tập đích (range) là B . Cần nhắc lại rằng một hàm số đi
từ A đến B là một ánh xạ f đi từ A vào trong B thỏa mãn 2 điều kiện sau:
Tập nguồn của f là A.
Mỗi phần tử x trong A, có duy nhất một ảnh y thuộc B . Nếu (x, y) ∈ f và (x, z) ∈ f thì
y = z.

Ví dụ, nếu A = {a, b} và B = {1, 2, 3} thì

Với phần tử a ∈ A , có 3 cách chọn các phần tử nằm trong B .
Tương ứng với mỗi cách chọn phần tử a , ta có thêm 3 cách chọn cho phần tử b.

Như vậy ta sẽ có tổng cộng 3 × 3 cách chọn hàm số từ A vào B . Minh họa như bên dưới
2
= 3

(f (a), f (b)) ∈ {(1, 1); (1, 2); (1, 3); (2, 1); (2, 2); (2, 3); (3, 1); (3, 2); (3; 3)}

Tài liệu tham khảo

[1] Su, Francis E., et al. Zero to the Zero Power. Mudd Math Fun Facts.
[2] Dr. Math, Why are Operations of Zero so Strange?. Math Forum.
[3] Wikipedia, Quy tắc L'Hospital .

http://math2it.blogspot.fr/2014/08/hieu­mot­so­dang­vo­inh­trong­toan­hoc.html 3/9
1/15/2015 Hiểu một số dạng vô định trong toán học ­ kỳ 1: 1/0 và 0^0 | Math2IT

Like 6 people like this. Be the first of your friends.

 16.8.14  Hiểu toán học, Toán sơ cấp

Viết bài cùng blog bằng cách liên hệ dinhanhthimail@gmail.com.

Dinh Anh Thi : Tác giả blog, xuất thân là sinh viên sư phạm toán, hiện đang là nghiên
cứu sinh về Toán ứng dụng tại Pháp. Chính vì niềm đam mê Toán học, tin học ứng dụng
và đã qua trường lớp sư phạm nên Thi rất quan tâm đến việc ứng dụng Toán học, Tin học
vào trong cuộc sống thực tế cũng như việc truyền đạt kiến thức Toán cho học sinh theo
một phuơng pháp hiện đại và tích cực nhất, gây hứng thú và hiểu sâu cho người học,
người đọc nói chung. Mọi chi tiết xin liên hệ dinhanhthimail@gmail.com. Blog cá nhân
Anh Thi blog.

http://math2it.blogspot.fr/2014/08/hieu­mot­so­dang­vo­inh­trong­toan­hoc.html 4/9
1/15/2015 Hiểu một số dạng vô định trong toán học ­ kỳ 1: 1/0 và 0^0 | Math2IT

0 Comments Math2IT   Login

Sort by Best Share ⤤ Favorite ★

Start the discussion…

Be the first to comment.

ALSO ON MATH2IT WHAT'S THIS?

Những việc cần làm sau khi cài Ubuntu Hỏi đáp LaTeX (kỳ 1)
14.04 và một số phiên bản khác 3 comments • 6 days ago
4 comments • 6 months ago Bùi Sang Thọ — Mong lắm anh hướng dẫn tận
hongdiep — Cám ơn bạn rất nhiều, mình đã tình để giáo viên toán chúng tôi có thể tạo được
làm theo cách của bạn, mặc dù bị báo lỗi một blog chuyên nghiệp như của anh.
nhưng vẫn vào được phân vùng ntfs (trừ …

Tạo nút 'Lên đầu trang' (Back to top) cuộn Quy ước trong toán học?
mượt cho Blogger 8 comments • 5 months ago
1 comment • 6 months ago noname — Trong toán học người ta không ai đi
Viet Overland Travel — Cảm ơn bạn nhé. It quy ước điều có thể chứng minh được. Vậy
works perfectly :) !!! Vietnam overland tours câu hỏi tại sao như trên thấy "chứng minh" …

✉ Subscribe d Add Disqus to your site  Privacy

Bài đăng Mới hơn Bài đăng Cũ hơn

Bài liên quan

Tuyển tập các eBooks hiểu thêm
về thế giới toán học kỳ thú (cập
nhật ngày 10/12/2014)

Hỏi đáp Toán (máy tính cầm tay) -

http://math2it.blogspot.fr/2014/08/hieu­mot­so­dang­vo­inh­trong­toan­hoc.html 5/9
1/15/2015 Hiểu một số dạng vô định trong toán học ­ kỳ 1: 1/0 và 0^0 | Math2IT

kỳ 1 : tìm hai số nguyên dương thoả điều

kiện

Giải toán theo từng bước với

trang web CyMath.Com và
Symbolab.Com

Tuyển tập đề thi và đáp án đại

học môn Toán Khối A từ 2002
đến 2014

Tuyển tập đề thi đại học môn

Toán từ 2002 đến 2012 theo chủ
đề

Giới thiệu

Math2IT là chuyên trang về Toán học

+ Giáo dục và Công nghệ. Mong
muốn chia sẻ tri thức và khát khao đổi
mới nền giáo dục nước nhà. Đọc
thêm.

Theo dõi chúng tôi

Math2IT ­ Toán&Tin
Like 1,461

+38   Đề xuất url này trên Google

Nhiều nhất 7 ngày qua

Những cách vẽ hình chính xác

bằng thước kẻ và compa

Những việc cần làm sau khi cài

Ubuntu 14.04 và một số phiên
bản khác

Những phần mềm nên cài cho

Ubuntu, Elementary OS, Linux

Soạn thảo toán học trong LaTeX

(kỳ 1)
http://math2it.blogspot.fr/2014/08/hieu­mot­so­dang­vo­inh­trong­toan­hoc.html 6/9
1/15/2015 Hiểu một số dạng vô định trong toán học ­ kỳ 1: 1/0 và 0^0 | Math2IT

WolframAlpha : giải toán theo

từng bước

Tổng hợp những việc cần làm

sau khi cài Windows để có một
chiếc máy tính đầy mạnh mẽ

Tài liệu tham khảo dành cho đối

tượng tự học LaTeX (cập nhật
ngày 6/11/14)

Bài ngẫu nhiên

Cách cài và sử dụng Homebrew

và MacPorts trong Mac OS X

Tìm hiểu về Memory Compress

trong Mac OSX

Kinh nghiệm tạo một blog

chuyên nghiệp với blogger

Tuyển tập các eBooks hiểu thêm

về thế giới toán học kỳ thú (cập
nhật ngày 10/12/2014)
Bí mật sau những suất ăn trên
máy bay

Nhiều nhất 30 ngày qua

Những cách vẽ hình chính xác

bằng thước kẻ và compa

Những việc cần làm sau khi cài

Ubuntu 14.04 và một số phiên
bản khác

Những phần mềm nên cài cho

Ubuntu, Elementary OS, Linux

Tài liệu tham khảo dành cho đối

tượng tự học LaTeX (cập nhật
ngày 6/11/14)

Soạn thảo toán học trong LaTeX

(kỳ 1)

http://math2it.blogspot.fr/2014/08/hieu­mot­so­dang­vo­inh­trong­toan­hoc.html 7/9
1/15/2015 Hiểu một số dạng vô định trong toán học ­ kỳ 1: 1/0 và 0^0 | Math2IT

WolframAlpha : giải toán theo

từng bước

Google+

Math2IT

Theo dõi

+ 38

Lượt xem

111191

Nhận xét mới

Tài liệu miễn phí

bạn có thể cho mình xin link face của

bạn.. để mình có thể trao đổi trực tiếp với
bạn.. bạn giúp...

Tạo phân trang có đánh số cho blogger · 2 hours ago

Đinh Anh Thi

ủa, mình thấy nó khi nó lệch thế mới đẹp

mà bạn, khi ấy thì các bài nó "khít" lại
được với nhau...

Tạo phân trang có đánh số cho blogger · 3 hours ago

Tài liệu miễn phí

Bạn Đinh Anh Thi cho mình hỏi thêm cái

này nữa nhé !! hjhj trên trang chủ blog
bài đăng nó cứ bị...

Tạo phân trang có đánh số cho blogger · 12 hours

ago

Đinh Anh Thi

Hix, mình cũng định mua nè bạn, mình

không rõ bạn ơi, thường thì bạn nên hỏi
công ty bán tên miền...

http://math2it.blogspot.fr/2014/08/hieu­mot­so­dang­vo­inh­trong­toan­hoc.html 8/9
1/15/2015 Hiểu một số dạng vô định trong toán học ­ kỳ 1: 1/0 và 0^0 | Math2IT

Tạo phân trang có đánh số cho blogger · 1 day ago

Theo dõi qua email

Email của bạn... SUBMIT

Chuyên mục

ANDROID BLOGGER-BLOGSPOT CHUYỆN TOÁN HỌC

EBOOK GAME GIÁO DỤC HIỂU TOÁN HỌC

HỎI ĐÁP HỎI ĐÁP LATEX HỎI ĐÁP TIN

HỎI ĐÁP TOÁN KHÁC KHÁM PHÁ

KIẾN THỨC CÔNG NGHỆ KIẾN THỨC THPT LATEX

LINKS LINUX LỖI LATEX MATH2IT OSX

PHẦN MỀM TEX CHUYÊN NGÀNH TEXTIPS

THỦ THUẬT IT TOÁN TOÁN CAO CẤP TOÁN SƠ CẤP

TẠI SAO TỰ HỌC LATEX ĐỀ THI ĐỐ VUI

© 2012 Math2IT | Thiết kế bởi Template Trackers | Chỉnh sửa bởi Đinh Anh Thi

http://math2it.blogspot.fr/2014/08/hieu­mot­so­dang­vo­inh­trong­toan­hoc.html 9/9