Professional Documents
Culture Documents
Bi 1 :
1) n gin biu thc :
2) Cho biu thc :
P=
Q =
14 6 5 14 6 5 .
x2
x 2
x 1
x 2 x 1 x 1
x
a) Rt gn biu thc Q.
b) Tm x Q > - Q.
c) Tm s nguyn x Q c gi tr nguyn.
Hng dn :
1. P = 6
2. a) KX : x > 0 ; x 1. Biu thc rt gn : Q =
b) Q > - Q x > 1.
c) x = 2;3 th Q Z
1
x 1
x
xx
.
2
Hng dn :
1
2
2
.
x 1
x 1
.
1 x
th P = - 3 2 2 .
x x 1
x 1
x 1
x 1
1
4
Hng dn :
a) KX : x 0, x 1. Biu thc rt gn : A =
b) Vi x =
x
x 1
1
th A = - 1.
4
c) Vi 0 x < 1 th A < 0.
d) Vi x > 1 th A = A.
a3
1
3
1
a 3
a
1
.
2
Hng dn :
2
.
a 3
1
.
2
x 1 x 1 x2 4x 1 x 2003
x 2003
vi x 0 ; x
x
1.
c) x = - 2003 ; 2003 th A Z .
x x 1 x x 1 2 x 2 x 1
A=
.
:
x x x x
a) Rt gn A.
b) Tm x A < 0.
c) Tm x nguyn A c gi tr nguyn.
Hng dn :
x 1
x 1
x 2
x
1
x 1
:
A =
2
x x 1 x x 1 1 x
a) Rt gn biu thc A.
b) Chng minh rng: 0 < A < 2.
Hng dn :
a) KX : x > 0 ; x 1. Biu thc rt gn : A =
2
x x 1
b) Ta xt hai trng hp :
+) A > 0
+) A < 2
2
x
x 1
2
<2
x x 1
2( x
x 1)
>2
> 0 ng v theo gt
th x > 0. (2)
T (1) v (2) suy ra 0 < A < 2(pcm).
Bi 8 : Cho biu thc:
P=
a 3
a 2
a1 4 a 4
(a 0; a 4)
4 a
a 2
a) Rt gn P.
b) Tnh gi tr ca P vi a = 9.
Cc bi tp chn lc - n tp ton 9 nm hc 2009 - 2010
Hng dn :
4
a 2
a) KX : a 0, a 4. Biu thc rt gn : P =
b) Ta thy a = 9
KX . Suy ra P = 4
a a
a a
1
Bi 9 : Cho biu thc:
N = 1
a 1
a 1
1) Rt gn biu thc N.
2) Tm gi tr ca a N = -2004.
Hng dn :
a) KX : a 0, a 1. Biu thc rt gn : N = 1 a .
b) Ta thy a = - 2004 KX . Suy ra N = 2005.
x x 26 x 19 2 x
x 2 x 3
x 1
x 3
x 3
a. Rt gn P.
b. Tnh gi tr ca P khi x 7 4 3
c. Vi gi tr no ca x th P t gi tr nh nht v tnh gi tr nh nht .
Hng dn :
x 16
x 3
103
3 3
KX . Suy ra P
22
a ) KX : x 0, x 1. Biu thc rt gn :
b) Ta thy
x 7 4 3
3x 3 2 x 2
:
1
x 3 x 9
x 3
x 3
1
b. Tm x P
c. Tm gi tr nh nht
2
2 x
ca P.
Hng dn :
3
x 3
a. ) KX : x 0, x 9. Biu thc rt gn : P
b. Vi 0 x 9 th P
c. Pmin= -1 khi x = 0
a 1
a 1
4 a
.
a 1
a 1
Bi 12: Cho A=
a. Rt gn A
1
2
b. Tnh A vi a = 4 15 .
10 6 .
1
vi x>0 ,x 1
a
4 15
( KQ : A= 4a )
x 3 x
9 x
x 3
x 2
1
:
vi x 0 , x 9, x 4 .
x 2
x 3
x9
x x 6
Bi 13: Cho A=
a. Rt gn A.
b. x= ? Th A < 1.
c. Tm x Z A Z
3
)
x 2
(KQ : A=
15 x 11 3 x 2 2 x 3
vi x 0 , x 1.
x 2 x 3 1 x
x 3
Rt gn A.
Tm GTLN ca A.
1
Tm x A =
2
2
25 x
CMR : A .
(KQ:
A=
)
3
x 3
Bi 14: Cho A =
a.
b.
c.
d.
Bi 15:
Cho A =
x2
x 1
1
x x 1 x x 1 1 x
vi x 0 , x 1.
a . Rt gn A.
b. Tm GTLN ca A .
Bi 16: Cho A =
( KQ : A =
x
)
x x 1
1
3
2
vi x 0 , x 1.
x 1 x x 1 x x 1
a . Rt gn A.
b. CMR : 0 A 1
( KQ :
A=
x
)
x x 1
x 5 x
25 x
x 3
x 5
1
:
x 5
x 3
x 25 x 2 x 15
a. Rt gn A.
b. Tm x Z A Z
( KQ :
A=
5
)
x 3
Bi 17: Cho A =
2 a 9
a 3 2 a 1
a 5 a 6
a 2 3 a
a. Rt gn A.
b. Tm a A < 1
Bi 18: Cho A =
c. Tm a Z
A Z
x x 7
1
:
x4
x 2
a. Rt gn A.
Bi 19: Cho A=
vi a 0 , a 9 , a 4.
( KQ : A =
x 2
x 2 2 x
x 2
x 2 x 4
a 1
)
a 3
vi x > 0 , x 4.
1
A
b. So snh A vi
( KQ :
x y
x y
:
yx
x y
Bi20: Cho A =
x y
x9
)
6 x
A=
xy
x y
vi x 0 , y 0, x y
a. Rt gn A.
b. CMR : A 0
( KQ :
x x 1 x x 1
x x
x x
a. Rt gn A.
Bi 21 : Cho A =
b. Tm x A = 6
Bi 22 : Cho A =
a. Rt gn A
b. Tnh A vi x = 6 2 5
1
.
x
( KQ :
x 2
x 2
x 4
A=
(KQ:
xy
x xy y
x 1
x 1
x 1
x 1
A=
Vi x > 0 , x 1.
2 x x 1
x 2
x
x
x 2
vi x > 0 , x 4.
A = 1 x )
1
1
1
1
1
vi x > 0 , x 1.
:
2 x
1 x 1 x 1 x 1 x
a. Rt gn A
3
b. Tnh A vi x = 6 2 5
(KQ:
A=
)
2 x
2x 1
1
x4
: 1
Bi 24 : Cho A=
vi x 0 , x 1.
3
x
1
x
x 1
a. Rt gn A.
x
b. Tm x Z A Z
(KQ:
A=
)
x 3
1
2 x 2
1
2
Bi 25: Cho A=
vi x 0 , x 1.
x 1 x x x x 1 x 1 x 1
a. Rt gn A.
b. Tm x Z A Z
x 1
c. Tm x A t GTNN .
(KQ:
A=
)
x 1
2 x
x
3x 3 2 x 2
1
Bi 26 : Cho A =
vi x 0 , x 9
:
x 3 x 9
x 3
x 3
.
a. Rt gn A.
1
b. Tm x A < 2
Bi 23 : Cho A=
3
)
a 3
( KQ : A =
x 1
x 1 8 x
:
x 1 x 1
x 1
a. Rt gn A
Bi 27 : Cho A =
x x3
1
x 1
x
1
b. Tnh A vi x = 6 2 5
(KQ:
vi x 0 , x 1.
A=
c . CMR : A 1
1
1
x 1
:
x 1 x 2 x 1
x x
Bi 28 :
vi x > 0 , x 1.
Cho A =
a.
Rt gn A
4 x
)
x4
(KQ:
A=
x 1
)
x
b.So snh A vi 1
x 1
1
8 x
3 x 2
1
:
1
Cho A =
Vi x 0, x
9
3 x 1
3 x 1 3 x 1 9 x 1
a. Rt gn A.
6
b. Tm x A =
5
c. Tm x A < 1.
x x
( KQ : A =
)
3 x 1
x 2
x 2 x2 2 x 1
Bi30 : Cho A =
vi x 0 , x 1.
.
2
x 1 x 2 x 1
a. Rt gn A.
b. CMR nu 0 < x < 1 th A > 0
c. Tnh A khi x =3+2 2
d. Tm GTLN ca A
(KQ:
A = x (1 x ) )
Bi 29 :
Bi 31 : Cho
x2
x
1
A =
x x 1 x x 1 1
:
x
x 1
2
vi x 0 , x 1.
a. Rt gn A.
b. CMR nu x 0 , x 1 th A > 0 , (KQ:
Bi 32 :
4
1 x2 x
Cho A = 1
: x 1
x 1 x 1
A=
2
)
x x 1
vi x > 0 , x 1, x 4.
a. Rt gn
b. Tm x A =
1
2
x 1 x 2 x 3 x 3
2
vi x 0 , x 1.
x 1 x 1
x 1
x 1
a. Rt gn A.
b. Tnh A khi x= 0,36
c. Tm x Z A Z
x
x 3
x 2
x 2
:
Cho A= 1
vi x 0 , x 9 , x
1
x
x
2
3
x
x
5
x
Bi 33 : Cho A =
Bi 34 :
4.
a. Rt gn A.
b. Tm x Z
c. Tm x A < 0
A Z
x 2
)
x 1
Chuyn II: hm s bc nht
(KQ:
A=
Bi 1 :
1) Vit phng trnh ng thng i qua hai im (1 ; 2) v (-1 ; -4).
2) Tm to giao im ca ng thng trn vi trc tung v trc honh.
Hng dn :
1) Gi pt ng thng cn tm c dng : y = ax + b.
Do ng thng i qua hai im (1 ; 2) v (-1 ; -4) ta c h pt :
a3
b 1
2 ab
4 a b
Vy pt ng thng cn tm l y = 3x 1
2) th ct trc tung ti im c tung bng -1 ; th ct trc honh
ti im c honh bng
1
.
3
Bi 2 : Cho hm s y = (m 2)x + m + 3.
1) Tm iu kin ca m hm s lun nghch bin.
2) Tm m th ca hm s ct trc honh ti im c honh bng
3.
3) Tm m th ca hm s trn v cc th ca cc hm s y = -x +
2 ; y = 2x 1 ng quy.
Hng dn :
1) Hm s y = (m 2)x + m + 3 m 2 < 0 m < 2.
2) Do th ca hm s ct trc honh ti im c honh bng 3. Suy
ra : x= 3 ; y = 0
Thay x= 3 ; y = 0 vo hm s y = (m 2)x + m + 3, ta c m =
3
.
4
y x 2
y 2x 1
Cc bi tp chn lc - n tp ton 9 nm hc 2009 - 2010
(x;y) = (1;1).
3 th y = (m 2)x + m + 3, y = -x + 2 v y = 2x 1 ng quy cn :
(x;y) = (1;1) l nghim ca pt : y = (m 2)x + m + 3.
Vi (x;y) = (1;1) m =
1
2
B i 3 : Cho hm s y = (m 1)x + m + 3.
1) Tm gi tr ca m th ca hm s song song vi th hm s y =
-2x + 1.
2) Tm gi tr ca m th ca hm s i qua im (1 ; -4).
3) Tm im c nh m th ca hm s lun i qua vi mi m.
Hng dn :
1) hai th ca hm s song song vi nhau cn : m 1 = - 2 m = -1.
Vy vi m = -1 th ca hm s song song vi th hm s y = -2x + 1.
2) Thay (x;y) = (1 ; -4) vo pt : y = (m 1)x + m + 3. Ta c : m = -3.
Vy vi m = -3 th th ca hm s i qua im (1 ; -4).
3) Gi im c nh m th lun i qua l M(x0 ;y0). Ta c
y0 = (m 1)x0 + m + 3 (x0 1)m - x0 - y0 + 3 = 0
x0 1
y0 2
a 2
b3
1 a b
1 2a b
Vy pt ng thng cn tm l y = - 2x + 3.
2) ng thng y = (m2 3m)x + m2 2m + 2 song song vi ng thng
2
AB ng thi i qua im C(0 ; 2) ta cn :
m 3m 2
m 2m 2 2
2
m = 2.
1) Tm m th ca hm s i qua im (2; 5)
2) Chng minh rng th ca hm s lun i qua mt im c nh vi
mi m. Tm im c nh y.
3) Tm m th ca hm s ct trc honh ti im c honh x =
2 1.
Hng dn :
1) m = 2.
2) Gi im c nh m th lun i qua l M(x0 ;y0). Ta c
1
x
y 5
0 2
Vy vi mi m th th lun i qua im c nh (
1 5
;
).
2
2
a
.
b
ax by c
- Tr hoc cng v vi v kh n .
- Gii ra mt n, suy ra n th hai.
B. V d minh ha :
V d 1 : Gii cc phng trnh sau y :
a)
x
x
2
x -1 x 2
S : KX : x 1 ; x - 2. S = 4 .
2x 3 - 1
=2
x3 x 1
Gii : KX : x 3 x 1 0. (*)
2x 3 - 1
Khi : 3
= 2 2x = - 3
x x 1
b)
3
2
3 3
3
3
Vi x =
thay vo (* ) ta c (
) +
+10
2
2
2
3
Vy x =
l nghim.
2
x=
4
.
2m - 3
pt c nghim nguyn th 4 2m 3 .
Gii ra ta c m = 2, m = 1.
V d 3 : Tm nghim nguyn dng ca phng trnh :
Gii :
a) Ta c : 7x + 4y = 23 y =
V y Z x 1 4.
Gii ra ta c x = 1 v y = 4
7x + 4y = 23.
23 - 7x
x 1
= 6 2x +
4
4
bi tp phn h pt
Bi 1 : Gii h phng trnh:
2x 3y 5
x 4y 6
a)
b)
3x 4y 2
4x 3y 5
5
2
2x 4 0
x x y
e)
f)
4x 2y 3
3 1 1,7
x x y
2x y 3
5 y 4x
c)
x y 1
x y 5
d)
x my 1
1) Gii h phng trnh theo tham s m.
2) Gi nghim ca h phng trnh l (x, y). Tm cc gi tr ca m x + y
Cc bi tp chn lc - n tp ton 9 nm hc 2009 - 2010
10
= -1.
3) Tm ng thc lin h gia x v y khng ph thuc vo m.
2x y 3(m 2)
1) Gii h phng trnh khi thay m = -1.
2) Gi nghim ca h phng trnh l (x, y). Tm m x2 + y2 t gi tr
nh nht.
Bi 4 : Cho h phng trnh:
(a 1)x y a
c nghim duy nht l (x; y).
x (a 1)y 2
1) Tm ng thc lin h gia x v y khng ph thuc vo a.
2) Tm cc gi tr ca a tho mn 6x2 17y = 5.
2x 5y
3) Tm cc gi tr nguyn ca a biu thc
nhn gi tr nguyn.
x y
B i5 : Cho h phng trnh:
x ay 1
(1)
ax y 2
1) Gii h (1) khi a = 2.
2) Vi gi tr no ca a th h c nghim duy nht.
mx y n
nx my 1
c nghim l 1; 3 .
a 1 x y 4
ax y 2a
(a l tham s).
1) Gii h khi a = 1.
2) Chng minh rng vi mi a h lun c nghim duy nht (x ; y) tho mn x +
y 2.
Bi 8 (trang 22): Cho h phng trnh :
s).
a) Gii h khi m = -1.
b) Gii v bin lun pt theo m.
Bi 9 : (trang 24): Cho h phng trnh :
x - (m 3)y 0
(m - 2)x 4y m - 1
x - my0
mx 4y m 1
(m l tham
(m l tham s).
11
can, sau 4
x y 10
x 2,5
y 7,5
Theo bai ra ta co he pt :
( x 200)
y 200 .100% 50%
x 400
y 1000
Vay nong o phan tram cua dung dch axt ban au la 40%.
Chuyn iV: Phng trnh bc hai
nh l viet v ng dng
A.Kin thc cn ghi nh
1. bin lun s c nghim ca phng trnh : ax 2 + bx + c = 0 (1) trong a,b ,c ph
thuc tham s m,ta xt 2 trng hp
a)Nu a= 0 khi ta tm c mt vi gi tr no ca m ,thay gi tr vo
(1).Phng trnh (1) tr thnh phng trnh bc nht nn c th : - C mt nghim duy
nht
- hoc v nghim
Cc bi tp chn lc - n tp ton 9 nm hc 2009 - 2010
12
- hoc v s nghim
b)Nu a 0
Lp bit s = b2 4ac hoc / = b/2 ac
* < 0 ( / < 0 ) th phng trnh (1) v nghim
* = 0 ( / = 0 ) : phng trnh (1) c nghim kp x1,2 = (hoc x1,2 = -
b
2a
b/
)
a
x1 =
b
2a
b / /
; x2 =
)
a
; x2 =
2. nh l Vit.
Nu x1 , x2 l nghim ca phng trnh ax2 + bx + c = 0 (a
b
S = x 1 + x2 = a
c
p = x1x2 =
a
0) th
p0
S 0
p0
S 0
p0
S 0
p0
S0
0)
13
c
a
c
a
1 1 x1 x 2
S
= p
x1 x 2
x1 x 2
2
x x
x x2
S2 2p
*) 1 2 1
=
p
x 2 x1
x1 x 2
*) (x1 a)( x2 a) = x1x2 a(x1 + x2) + a2 = p aS + a2
x x 2 2a
1
1
S 2a
x1 a x 2 a ( x1 a)( x 2 a ) p aS a 2
(Ch : cc gi tr ca tham s rt ra t iu kin cho trc phi tho mn
iu kin 0 )
d)Tm iu kin ca tham s phng trnh bc hai c mt
*)
(*)
v
gii phng trnh
Cc bi tp chn lc - n tp ton 9 nm hc 2009 - 2010
14
x1 = m + 1 - m 2 9
x2 = m + 1 +
Vi -3< m < 3 th phng trnh v nghim
m2 9
x=-
1
2
b/
2
=-2
a
23
m3 m2
m3
15
Kt lun:
Vi m = 3 phng trnh c nghim x = -
1
2
m3 m2
m3
c 2009
a
2
c
204
= - 12
a
17
c) x2 + ( 3 5 )x - 15 = 0 c: ac = - 15 < 0 .
Do phng trnh c hai nghim phn bit x1 , x2 .p dng h thc Viet
ta c :
x1 + x2 = -( 3 5 ) = - 3 + 5
x1x2 = - 15 = (- 3 ) 5
Vy phng trnh c 2 nghim l x1 = - 3 , x2= 5
(hoc x1 = 5 , x2 = - 3 )
2
7
7
d ) x (3 - 2
)x - 6
= 0 c : ac = - 6 7 < 0
Do phng trnh c hai nghim phn bit x1 , x2 .p dng h thc Vit
,ta c
x 1 x 2 3 - 2 7
x 1 x 2 - 6 7 3(-2 7 )
Vy phng trnh c 2 nghim x1 = 3 , x2 = - 2
Bi 4 : Gii cc phng trnh sau bng cnh nhm nhanh nht (m l tham
s)
a) x2 + (3m 5)x 3m + 4 = 0
b) (m 3)x2 (m + 1)x 2m + 2 = 0
Hng dn :
a) x2 + (3m 5)x 3m + 4 = 0 c a + b + c = 1 + 3m 5 3m + 4 = 0
Suy ra :
x1 = 2
Hoc x2 =
m 1
3
b) (m 3)x2 (m + 1)x 2m + 2 = 0
(*)
* m- 3 = 0 m = 3 (*) tr thnh 4x 4 = 0 x = - 1
Cc bi tp chn lc - n tp ton 9 nm hc 2009 - 2010
16
*m3
0 m
x1 1
3 (*)
x 2 2m 2
m3
1
1
x1 1 x 2 1
1
v
x1 1
1
x2 1
Gii ;
Phng trnh bc hai x 3x 7 = 0 c tch ac = - 7 < 0 , suy ra phng
trnh c hai nghim phn bit x1 , x2 .
Theo h thc Vit ,ta c : S = x1 + x2 = 3 v p = x1x2 = -7
a)Ta c
+ A = x12 + x22 = (x1 + x2)2 2x1x2 = S2 2p = 9 2(-7) = 23
+ (x1 x2)2 = S2 4p =>
B = x1 x 2 = S 2 4 p 37
( x1 x 2 ) 2
1
1
S 2
1
+C=
=
x1 1 x 2 1
( x1 1)( x 2 1) p S 1
9
2
2
+ D = (3x1 + x2)(3x2 + x1) = 9x1x2 + 3(x1 + x2 ) + x1x2
= 10x1x2 + 3 (x12 + x22)
= 10p + 3(S2 2p) = 3S2 + 4p = - 1
b)Ta c :
2
1
1
1
(theo cu a)
x1 1 x 2 1
9
1
1
1
p=
( x1 1)( x 2 1)
p S 1
9
1
1
Vy
v
l nghim ca hng trnh :
x1 1
x2 1
1
1
X2 SX + p = 0 X2 +
X= 0 9X2 + X - 1 = 0
9
9
S=
6
9
k+
)
5
5
17
= 5(k2 2.
3
9
36
3
36
k+
+
) = 5(k )+
> 0 vi mi gi tr ca
5
25
25
5
5
- k2 + k 2 < 0 - ( k2 2.
-(k -
1
1
7
k+
+
)<0
2
4
4
1 2
7
) < 0 lun ng vi mi k.Vy phng trnh (1) c hai
2
4
5 2
87
) +
]
4
16
5 2
87
> 0 (k 1)[(2k ) +
] >0
4
16
5
87
k 1 > 0 ( v (2k - )2 +
> 0 vi mi k)
4
16
= (k 1)[(2k -
Do x13 + x23
k> 1
Vy k > 1 l gi tr cn tm
Bi 7:
Cho phng trnh : x2 2( m + 1) x + m 4 = 0 (1) (m l tham s)
1. Gii phng trnh (1) vi m = -5
2. Chng minh rng phng trnh (1) lun c hai nghim x1 , x2 phn bit
vi mi m
3. Tm m x1 x 2 t gi tr nh nht (x1 , x2 l hao nghim ca phng trnh (1) ni trong phn 2.)
Gii
1. Vi m = - 5 phng trnh (1) tr thnh x2 + 8x 9 = 0 v c 2 nghim
l x1 = 1 , x2 = - 9
2. C / = (m + 1)2 (m 4) = m2 + 2m + 1 m + 4 = m2 + m + 5
= m2 + 2.m.
1
1
19
+
+
2
4
4
= (m +
1 2
19
) +
> 0 vi mi m
2
4
=>
x1 x 2
Vy
x1 x 2
9
2
18
9
vo phng trnh cho v thu gn ta c
2
5x2 - 20 x + 15 = 0
phng trnh c hai nghim x1 = 1 , x2= 3
2) + Nu: m + 2 = 0 => m = - 2 khi phng trnh cho tr thnh;
5x 5 = 0 x = 1
+ Nu : m + 2 0 => m - 2 .Khi phng trnh cho l phng
trnh bc hai c bit s :
= (1 2m)2 - 4(m + 2)( m 3) = 1 4m + 4m2 4(m2- m 6) = 25 > 0
Do phng trnh c hai nghim phn bit
x1 =
2m 1 5
2m 4
1
=
2( m 2)
2m 4
x2 =
2m 1 5 2(m 3) m 3
2( m 2)
2( m 2) m 2
m3
9
gii ra ta c m = ( gii cu
m2
2
Trng hp 2: x1 = 3x2 1= 3.
(tho mn iu kin m
- 2)
m3
m2
m + 2 = 3m 9 m =
11
2
11
Kim tra li: Thay m =
vo phng trnh cho ta c phng trnh :
2
5
1
=
(tho mn u bi)
15
3
0 .Lp bit s
3
4
2
/ = (m 2) m(m-3)
= m2- 4m + 4 m2 + 3m
=-m+4
/
-m+4<0
m > 4 : (1) v nghim
<0
/ = 0 - m + 4 = 0 m = 4 : (1) c nghim kp
x1 = x2 = -
b/
m2 42 1
a
m
2
2
x1 =
m2 m4
m
x2 =
m2 m4
m
1
2
19
m2 m4
m
x2 =
m2 m4
m
Trng hp
m3
m0
Trng hp
m3
m0
m3 0
m0
m3 0
m 0
c
m3
<0
<0
a
m
3
4
m3
m0
m3
m 0
khng tho mn
0<m<3
m 4 (*) ( cu a c)
9
4
9
tho mn
4
tm c m = -
x1 3
c = 289 189 = 100 > 0 =>
7
x2
9
Vy vi m = -
9
th phng trnh (1) c mt nghim x= 3
4
20
Cch 1: Thay m = -
9
vo phng trnh cho ri gii phng trnh
4
7
(Nh phn trn lm)
9
9
Cch 2: Thay m = vo cng thc tnh tng 2 nghim:
4
tm c x2 =
x1 + x2 =
2( m 2)
9
2)
34
4
9
9
4
2(
34
34
7
- x1 =
-3=
9
9
9
9
Cch 3: Thay m = vo cng trc tnh tch hai nghim
4
x2 =
9
3
21
21
21
7
4
=> x2 =
: x1 =
:3=
9
9
9
9
9
4
Bi 10: Cho phng trnh : x2 + 2kx + 2 5k = 0 (1) vi k l tham s
1.Tm k phng trnh (1) c nghim kp
2. Tim k phng trnh (1) c 2 nghim x1 , x2 tho mn iu kin :
x12 + x22 = 10
Gii.
1.Phng trnh (1) c nghim kp / = 0 k2 (2 5k) = 0
m3
x1x2 =
m
k2 + 5k 2 = 0 ( c = 25 + 8 = 33 > 0 )
k1 = 5 33 ; k2 = 5 33
2
Vy c 2 gi tr k1 =
5 33
2
hoc k2 =
5 33
th phng trnh (1)
2
C nghim kp.
2.C 2 cch gii.
Cch 1: Lp iu kin phng trnh (1) c nghim:
2
/ 0 k + 5k 2 0 (*)
Ta c x12 + x22 = (x1 + x2)2 2x1x2
Theo bi ra ta c (x1 + x2)2 2x1x2 = 10
Vi iu kin(*) , p dng h trc vi t: x1 + x2 = Vy (-2k)2 2(2 5k) = 10 2k2 + 5k 7 = 0
(C a + b + c = 2+ 5 7 = 0 ) => k1 = 1 , k2 = -
b
- 2k v x1x2 = 2 5k
a
7
2
7
49 35
49 70 8
29
=> / =
khng tho mn
2
4
2
4
8
Vy k = 1 l gi tr cn tm
Cch 2 : Khng cn lp iu kin / 0 .Cch gii l:
T iu kin x12 + x22 = 10 ta tm c k1 = 1 ; k2 = Thay ln lt k1 , k2 vo phng trnh (1)
7
(cch tm nh trn)
2
21
+ Vi k1 = 1 : (1) => x2 + 2x 3 = 0 c x1 = 1 , x2 = 3
+ Vi k2 = -
7
39
(1) => x2- 7x +
= 0 (c = 49 -78 = - 29 < 0 ) .Phng
2
2
trnh v nghim
Vy k = 1 l gi tr cn tm
Bi tp v pt bc hai
Bi 1 : Cho phng trnh : x2 6x + 1 = 0, gi x1 v x2 l hai nghim ca
phng trnh. Khng gii phng trnh, hy tnh:
x12 x22 x1xx x1 x2
2
2
1) x1 + x2
;2) x1 x1 x2 x2 ; 3) 2 2
.
x1 x1 1 x22 x22 1
m m 1
1
=
2m 1
2m 1
22
1
<0
2m 1
1
2m
1 0
0
=>
=>m<0
2
m
1
2
m
2m 1 0
2m 1 0
Vy Pt c nghim trong khong (-1,0) khi v ch khi m<0
Chuyn I: GiI bi ton bng cch lp pt
Bi1 : Hai t khi hnh cng mt lc i t A n B cch nhau 300 km .
t th nht mi gi chy nhanh hn t th hai 10 km nn n B sm hn
t th hai 1 gi . Tnh vn tc mi xe t .
Bi 12 : Mt t d nh i t A n B vi vn tc 50 km/h. Sau khi i c
2/3 qung ng vi vn tc , v ng kh i nn ngi li xe phi gim vn
tc mi gi 10 km trn qung ng cn li. Do t n B chm 30 pht
so vi d nh. Tnh qung ng AB.
Bi 2 : Hai vi nc cng chy vo b th sau 4 gi 48 pht th y. Nu
chy cng mt thi gian nh nhau th lng nc ca vi II bng 2/3 lng nc ca
vi I chy c. Hi mi vi chy ring th sau bao lu y b.
Bi 3 : Mt t d nh i t A n B trong mt thi gian nht nh .
Nu xe chy vi vn tc 35 km/h th n chm mt 2 gi . Nu xe chy vi
vn tc 50 km/h th n sm hn 1 gi . Tnh qung ng AB v thi gian
d nh i lc u .
Bi 4 : Qung ng AB di 180 km. Cng mt lc hai t khi hnh t A
n B. Do vn tc ca t th nht hn vn tc ca t th hai l 15 km/h
nn t th nht n sm hn t th hai 2h. Tnh vn tc ca mi t?
Bi 5 : Trong mt bui lao ng trng cy, mt t gm 13 hc sinh (c
nam v n) trng c tt c 80 cy. Bit rng s cy cc bn nam trng
c v s cy cc bn n trng c l bng nhau ; mi bn nam trng c
nhiu hn mi bn n 3 cy. Tnh s hc sinh nam v s hc sinh n ca t.
Bi 6 : Khong cch gia hai thnh ph A v B l 180 km. Mt t i t A
n B, ngh 90 pht B ri tr li t B v A. Thi gian t lc i n lc tr
v l 10 gi. Bit vn tc lc v km vn tc lc i l 5 km/h. Tnh vn tc
lc i ca t.
Bi 7 : Mt hnh ch nht c din tch 300m 2. Nu gim chiu rng 3m,
tng chiu di thm 5m th ta c hnh ch nht mi c din tch bng din
tch hnh ch nht ban u. Tnh chu vi ca hnh ch nht ban u.
Bi 8 : Mt ca n xui dng t bn sng A n bn sng B cch nhau 24
km, cng lc cng t A mt b na tri vi vn tc dng nc 4 km/h. Khi
n B ca n quay li ngay v gp b na tri ti mt a im C cch A l 8
km. Tnh vn tc thc ca ca n.
Bi 9 : Khong cch gia hai tnh A v B l 108 km. Hai t cng khi hnh
mt lc i t A n B, mi gi xe th nht chy nhanh hn xe th hai 6 km
nn n B trc xe th hai 12 pht. Tnh vn tc mi xe.
Bi 10 : Theo k hoch, mt t cng nhn phi sn xut 360 sn phm. n
khi lm vic, do phi iu 3 cng nhn i lm vic khc nn mi cng nhn
cn li phi lm nhiu hn d nh 4 sn phm. Hi lc u t c bao nhiu
cng nhn? Bit rng nng sut lao ng ca mi cng nhn l nh nhau.
Bi 11: Ba chic bnh c th tch tng cng 120lt . Nu y nc vo
bnh th nht ri em rt vo hai bnh kia th hoc bnh th 3 y nc,
Cc bi tp chn lc - n tp ton 9 nm hc 2009 - 2010
23
24
l thuyt:
I.ng trn:
1,nh ngha:
Tp hp cc im cch im 0 cho trc mt khong cch R > 0 khng
i gi l ng trn tm 0 bn knh R . K hiu : ( 0 ; R)
2, V tr tng i:
* Ca mt im vi mt ng trn :
xt (0 ; R ) v im M bt k
v tr tng i
H thc
M nm ngoi ( O ; R )
OM > R
OM < R
* Ca mt ng thng vi mt ng trn :
xt ( O ; R ) v ng thng a bt k ( vi d l khong cch t tm O n
ng thng a )
v tr tng i
S im chung
H thc
a ct ( O ; R )
d<R
d=R
a v ( O ; R ) khng 0
giao nhau
d>R
a tip xc ( O ; R )
* Ca hai ng trn :
Cc bi tp chn lc - n tp ton 9 nm hc 2009 - 2010
25
xt ( O;R) v (O; R) ( vi d = O O )
v tr tng i
S im chung
Hai ng trn ct 2
nhau
H thc
R r < d < R- r
d=R+r
+ tip xc trong :
d=Rr
trn
+ng trn ln ng
ng trn nh :
d>R+r
d < R -r
26
b.
c.
ng thng qua A vung gc vi EF ct BC ti I. Chng minh I l trung
im ca BC.
d.
CMR: Nu S
ABC
27
1
MB .
2
14.
15.
16.
b.
Gi M l im chnh gia ca cung DE, OM ct BC ti I. Chng minh I
l trung im ca BC.
c.
b.
c.
28
b.
ME . MC = MF . MD.
c.
d.
Khi
AB R 3
b.
c.
d.
e.
Gi Ax l tip tuyn ca ng trn ngoi tip tam gic ABC. Chng
minh Ax // EF.
Bi 8: Cho tam gic ABC vung cn ti A. im D thuc AB. Qua B v ng
thng vung gc vi CD ti H, ng thng BH ct CA ti E.
a.
b.
Tnh gc AHE.
c.
d.
e.
Khi im D di chuyn trn cnh AB th im H di chuyn trn ng
no?
Bi 9: T gic ABCD ni tip ng trn ng knh AC ( AB > BC ; AD > CD ).
Gi E l giao im ca AB v CD, F l giao im ca AD v BC. Chng minh
rng:
a.
EF AC
b.
DA . DF = DC . DE
c.
b.
c.
29
b.
c.
d.
b.
c.
Xc nh tm ng trn i qua ba im O, O , M.
d.
Gc DME l gc vung.
b.
c.
MD . MB = ME . MC.
Bi 14: Cho tam gic ABC c ba gc nhn ni tip (O), ng cao BD, CE , M
l trung im ca BC.
a.
b.
c.
d.
Chng minh rng nu gc BAC = 600 th tam gic DME l tam gic
u.
Bi 15: Cho (O) v im A nm bn ngoi (O). V cc tip tuyn AB v AC ,
ct tuyn ADE. Gi H l trung im ca DE.
a.
b.
c.
30
d.
Bi 16: Cho (O), ng trn AB. V tip tuyn xBy. Gi C,D l hai im di
ng trn hai na mt phng b AB i nhau. Tia AC ct Bx ti M, tia AD
ct By ti N.
a.
b.
c.
Chng minh AC . AM = AD . AN v tch ny khng i khi C, D di
ng.
Bi 17: Xt na ng trn (O), ng knh AB. Trn na mt phng b AB
cha na ng trn. k tip tuyn Ax v dy AC bt k. Tia phn gic ca
gc Cax ct na ng trn ti D, cc tia AD v BC ct nhau ti E.
a.
b.
c.
b.
c.
d.
Tnh din tch hnh gii hn bi hai cnh TB, TD v cung BCD theo R.
b.
c.
d.
e.
Chng minh MF
1
DE v MF l tip tuyn ca (O).
2
31
b.
Nu AB = OB th t gic ABOC l hnh g ? Ti sao? Tnh din tch
hnh trn v di ng trn ngoi tip t gic ABOC theo bn knh R ca
(O).
Bi 22: Cho tam gic ABC ni tip (O). Tia phn gic ca gc A ct BC ti D,
ct (O) ti E. Tip tuyn ca ng trn ti A ct ng thng BC ti M.
a.
b.
Gi I l im i xng vi D qua M, gi F l giao im ca IA vi
(O).Chng minh E, O, F thng hng.
Bi 23: Cho tam gic ABC vung ti A. Trn cnh AC ly im M, dng (O) ng knh MC. ng thng BM ct (O) ti D. ng thng AD ct ng trn
(O) ti S.
a.
b.
Gi E l giao im ca BC vi (O) . Chng minh cc ng thng BA,
EM, CD ng qui.
c.
d.
c.
Gi M l trung im ca BC. Chng minh AM l tip tuyn chung ca
(O) v (O).
d.
Cho AB = 36cm, AC = 48 cm. Tnh di BC v cc bn knh ca (O) ,
(O).
Bi 25: Cho na ng trn (O) ng knh AB, bn knh OC vung gc vi AB.
Gi M l mt im di ng trn cung BC ( M B, M C). AM ct OC ti N.
a.
b.
c.
Bi 26: Cho tam gic ABC nhn ni tip (O), H l trc tm ca tam gic ABC,
M l mt im trn cung BC khng cha im A.
Cc bi tp chn lc - n tp ton 9 nm hc 2009 - 2010
32
b.
Chng minh
AB 2 R.r
c.
Tia AM ct (O) ti A, tia BM ct (O) ti B. Chng minh ba im A, O,
B v A , O , B thng hng v CD2 = BB2 + AA2.
d.
Gi N v N ln lt l giao im ca AM vi OI v BM vi OI. Tnh di
cc on thng MI, AB, OI, OI, OH, OH theo R v r.
Bi 28: Cho ng trn (O) ng knh AB, mt im C ( khc A, B ) nm trn
ng trn . Tip tuyn Cx ca (O) ct tia AB ti I. Phn gic gc CIA ct OC
ti O.
a. Chng minh (O, OC) va tip xc vi (O) va tip xc vi ng thng AB.
b. Gi D,E theo th t l giao im th hai ca CA, CB vi (O). Chng minh D,
O, E thng hng .
c. Tm v tr ca C sao cho ng trn ngoi tip tam gic OCI tip xc vi
AC.
Bi 29: Cho na ng trn ng knh AB = 2R. K tip tuyn Bx vi na ng trn. C v D l hai im di ng trn na ng trn. Cc tia AC v AD
ct Bx ln lt ti E v F ( F nm gia B v E ).
a.
b.
c.
Gc MAH = gc MCB.
b.
c.
33
b. AI.BK=AC.CB.
c. APB vung.
d. Gi s A, B, I c nh. Hy xc nh v tr im C sao cho din tch
hnh thang vung ABKI ln nht.
Bi 32. Cho (O) v mt im A nm ngoi (O). T A k hai tip tuyn AB, AC
v ct tuyn AMN vi (O). (B, C, M, N cng thuc (O); AM<AN). Gi E l trung
im ca dy MN, I l giao im th hai ca ng thng CE vi (O).
a. Chng minh bn im A, O, E, C cng nm trn mt ng trn.
b. Chng minh gc AOC=gc BIC
c. Chng minh BI//MN.
d. Xc nh v tr ct tuyn AMN din tch tam gic AIN ln nht.
Bi 33. Cho tam gic ABC vung A (AB<AC), ng cao AH. Trn on
thng HC ly D sao cho HD=HB. V CE vung gc vi AD (EAD).
a. Chng minh t gic AHCE ni tip.
b. Chng minh AB l tip tuyn ca ng trn ngoi tip t gic AHCE.
c. Chng minh CH l tia phn gic ca gc ACE.
d. Tnh din tch hnh gii hn bi cc on thng CA, CH v cung nh
AH ca ng trn ni trn bit AC=6cm; gc ACB = 30o.
Bi 34. Cho (O) c ng knh BC. Gi A l mt im thuc cung BC (cung
AB < cung AC). D l im thuc bn knh OC. ng vung gc vi BC ti D ct
AC E, ct tia BA F.
a. Chng minh t gic ADCF ni tip.
b. Gi M l trung im ca EF. Chng minh: gc AME=2 gc ACB.
c. Chng minh AM l tip tuyn ca (O).
d. Tnh din tch hnh gii hn bi cc on thng BC, BA v cung nh
AC ca (O) bit BC=8cm; gc ABC = 60o.
Bi 35. Cho ng trn (O) ng knh AB=2R v mt im M di chuyn
trn na ng trn. Ngi ta v ng trn tm E tip xc vi (O) ti M v tip
xc vi AB ti N. ng trn ny ct MA, MB ln lt ti cc im th hai C, D.
a. Chng minh CD//AB.
b. Chng minh MN l tia phn gic ca gc AMB v ng thng MN i
qua mt im K c nh.
c. Chng minh tch KM.KN c nh.
d. Gi giao im ca cc tia CN, DN vi KB, KA ln lt l C', D'. Tm v tr
ca M chu vi tam gic NC'D' t gi tr nh nht c th c.
Bi 36. Cho mt ng trn ng knh AB, cc im C, D trn ng trn
sao cho C, D khng nm trn cng mt na mt phng b AB ng thi
AD>AC. Gi cc im chnh gia cc cung AC, AD ln lt l M, N. Giao im
ca MN vi AC, AD ln lt l H, I. Giao im ca MD vi CN l K.
a. CM: NKD v MAK cn.
b. CM: t gic MCKH ni tip c. Suy ra KH//AD.
c. So snh cc gc CAK vi gc DAK.
d. Tm mt h thc gia s o AC, s o AD l iu kin cn v
AK//ND.
Bi 37. Cho (O1) v (O2) tip xc ngoi vi nhau ti im A v tip tuyn
chung Ax. Mt ng thng d tip xc vi (O1), (O2) ln lt ti B, C v ct Ax ti
im M. K cc ng knh BO1D, CO2E.
a. Chng minh M l trung im BC.
b. Chng minh O1MO2 vung.
c. Chng minh B, A, E thng hng; C, A, D thng hng.
Cc bi tp chn lc - n tp ton 9 nm hc 2009 - 2010
34
( P ) //(Q )
C3 : ( P ) ( R ) a a // b
(Q ) ( R ) b
( P ) //(Q)
a //( P ), b //( P )
35
a ( P)
ab
b ( P)
a ( P)
bXc, b ( P ), c ( P )
( P ) (Q)
a (Q)
1. Hnh tr:
vi P: chu vi y
V=B.h
h: chiu cao.
y
2. Hnh chp:
S xq
V
1
P.d
2
1
B.h
3
2. Hnh nn:
1
P.d R.l
2
1
1
V B.h R 2 .h
3
3
S xq
vi d: ng cao mt
bn
S xq
V
1
P P'.d
2
3. Hnh nn ct:
1
P P'.d R r d
2
1
.h 2
V B B ' B.B ' .h
R r 2 R.r
3
3
S xq
1
B B ' B.B ' .h
3
4. Hnh cu:
S 4R 2
V
4
R 3
3
B. Bi tp:
Bi 1: Cho hnh bnh hnh ABCD v im S nm ngoi mp(ABCD). Gi M, N
theo th t l trung im ca SA, SD. T gic MNCB l hnh g?
Bi 2: Cho t din ABCD. Gi G, H theo th t l trung im ca AD, CD. Ly
im E AB, F BC sao cho: AE
1
1
AB; CF CB .
4
4
36
1
SA, E AB sao cho
4
1
BA . Gi M l trung im ca SC, I l giao im ca DM v AC, N l
4
b. N l trung im ca BC.
Bi 6: Cho tam gic ABC vung ti A, ng cao AH. Mt ng thng d
(ABC) ti A. Trn d ly im S bt k.
a. Chng minh BC SH.
b. K AI l ng cao ca tam gic SAH. Chng minh AI (SBC).
c. Cho AB = 15 cm, AC = 20 cm , SA = 16 cm. Tnh BC, SH ri tnh S xq, Stp,
V ca hnh chp S . ABC.
Bi 7: Cho tam gic ABC u v trung tuyn AM, im I AM sao cho IA =
2.IM . Qua I v ng thng d vung gc vi mp(ABC), trn d ly im S bt
k.
a. Chng minh SA = SB = SC.
b. Gi IH l ng cao ca tam gic SIM. CMR: IH (SBC).
c. Tnh Sxq v V ca hnh chp S . ABC bit
AB 3 3cm ;
SA = 5 cm.
1
1
SA; BF BA .
3
3
37
b. SC BD.
c. Cc tam gic SBC v SDC vung.
d. Tnh Sxq , V ca hnh chp S . ABCD.
Bi 11: Cho lng tr ng ABCD . ABCD c y l hnh thoi. Bit ng
cao AA = 5 cm, cc ng cho AC = 15 cm , DB = 9 cm.
a. Tnh AB?
b. Tnh Sxq, V ca hnh lng tr ABCD . ABCD.
c. Tnh Sxq, V ca hnh chp B . ABCD.
Bi 12: Cho lng tr tam gic u ABC . ABC c AA = 4 cm , gc BAB =
450 . Tnh Sxq v V.
Bi 13: Hnh hp ch nht ABCD . ABCD c AD = 3 cm, AB = 4 cm, BD =
13 cm. Tnh Sxq v V ?
Bi 14: Cho hnh hp ch nht ABCD . ABCD c AB = 12 cm, AD = 16 cm,
AA = 25 cm.
a. CM: Cc t gic ACCA, BDDB l hnh ch nht.
b. CM: AC2 = AB2 + AD2 + AA2.
c. Tnh Stp , V ?
Bi 15: Cho hnh hp ch nht ABCD . ABCDc AB = AA = a v gc ACA
= 300. Tnh Stp v V ?
Bi 16: Cho hnh lp phng ABCD . ABCD c di cnh l 6 cm .
a. Tnh ng cho BD.
b. Tnh Stp v V ca hnh chp A . ABD.
c. Tnh Stp v V ca hnh chp A.BCD.
Bi 17: Mt thng hnh tr c din tch xung quanh bng tng din tch hai
y, ng cao ca hnh tr bng 6 dm. Hi thng cha c bao nhiu lt nc ? ( bit rng 1 dm3 = 1 lt ).
Bi 18: Mt mt phng qua trc OO ca mt hnh tr, phn mt phng b
gii hn bi hnh tr ( cn gi l thit din) l mt hnh ch nht c din
tch bng 72 cm2. Tnh bn knh y, ng cao ca hnh tr bit rng ng knh y bng mt na chiu cao.
Bi 19: Mt hnh tr c thit din qua trc l mt hnh ch nht c chiu
di 4 cm, chiu rng 3 cm. Tnh Sxq v V ca hnh tr .
Bi 20: Cho hnh nn nh A, ng sinh AB = 5 cm, bn knh y OB = 3
cm.
a. Tnh Sxq ca hnh nn.
b. Tnh V ca hnh nn.
c. Gi CD l dy cung ca (O; OB)vung gc vi OB. CMR: CD (AOB).
Bi 21: Cho tam gic ABC vung ti A quay mt vng quanh AB. Tnh bn
knh y, ng cao ca hnh nn to thnh. T tnh S xq , v V ca hnh
nn bit rng BC = 6 cm, gc ACB = 600.
Cc bi tp chn lc - n tp ton 9 nm hc 2009 - 2010
38
Bi 22: Mt hnh nn c thit din qua trc l mt tam gic u cnh bng
4 cm. Tnh Sxq v V .
Bi 23: Mt hnh nn ct c ng cao 12 cm, cc bn knh y l 10 cm v
15 cm.
a. Tnh Sxq ca hnh nn ct.
b. Tnh V ca hnh nn sinh ra hnh nn ct .
Bi 24: Mt hnh thang ABCD c gc A v gc D =90 0, AB = BC = a , gc C =
600. Tnh Stp ca hnh to thnh khi quay hnh thang vung mt vng xung
quanh:
a. Cnh AD.
b. Cnh DC.
39