You are on page 1of 17

Ho 11- Ban CB - Chng 7: HIROCACBON THM

CHNG 7:
HYDRO CACBON THM
BENZEN & ONG ANG

51

A. Benzen C6H6
I. ac iem cau tao benzen
* Theo thuyet KeKule : benzen co cau tao vong 6 canh co 3 lien
ket oi va 3 lien ket n xen ke nhau ( nhc iem : khong
phan anh c tnh chat va khong no , va no cua vong
benzen )
* Theo quan niem hien ai : Benzen co cau tao vong 6 canh eu
va phang ( tat ca cac hat nhan nguyen t eu tren mot
mat phang ), moi nguyen t C trong vong benzen s dung 3
obitan e tao 3 lien ket , con obitan th t la obitan p th xen
phu ben vi obitan p cua 2 nguyen t C ben canh tao thanh
he thong lien ket khap vong
2- ong ang ,ong phan va danh phap :
a/ ong ang :
-Khi thay cac nguyen t hiro trong phan t benzen bang cac
nhom ankyl , ta c nhom ankylbenzen , hp thanh mot day
ong ang cua benzen
- CnH2n-6 (n 6)
b/ ong phan va danh phap :
- Ankylbenzen co ong phan mach cacbon va ong phan v tr
nhom the tren vong benzen .
- Goi ten : ch ro v tr cac nguyen t C cua vong bang cac
ch cai o, m, p ( ortho , meta, para ) .
CH3

CH3
CH2CH3

CH3
CH3

CH3

CH3

II.
Tnh chat vat ly cua benzen
1 Nhiet o nong chay , t0s va khoi lng rieng :
- Nhiet o nong chay nhn chung giam dan , co s bat thng
p- xilen :o xilen : m xilen .
- Nhiet o soi tang dan .
- Khoi lng rieng cac aren nho hn 1g/cm 3 cac aren nhe hn nc
.
2 Mau sac,tnh tan va mui :
- La nhng chat khong mau , hau nh khong tan trong nc , tan
nhieu trong dung moi hu c .

Ho 11- Ban CB - Chng 7: HIROCACBON THM

52

- eu la chat co mui thm nhe , nhng co hai cho sc khoe ,


nhat la benzen
III. Tnh chat hoa hoc cua benzen
Benzen co tnh thm : De tham gia phan ng the
Kho tham gia phan ng cong va oxyhoa kh
-

Phan ng the:
a) The brom ( Brom khan , xuc tac : Fe )
1.

b) The nitro

Phan ng cong:
a) Cong H2 C6H6 + 3 H2
2.

b) Cong Cl2

Ni ,t

C6H12

xiclo hexan )

C6H6 + 3 Cl2 as C6H6Cl6


( C6H6Cl6 :hexacloxiclohexan , hexacloran , thuoc

tr sau 666 )
Phan ng chay
C6H6 + 15 /2 O2 t 6 CO2 + 3 H2O
3.
Benzen khong lam mat mau dung dch Brom , dung dch KMnO4
4.
0

IV. Cac phan ng ieu che C6H6


T C2H2
--------------------------a)
T xiclo hexan
+ 3 H2
xt ,t
b)
xt ,t
T n hexan :
C6H14 C6H6 + 4H2
c)
B. AREN
I. Cong thc tong quat & cac ten goi:
* CnH2n-6 ( n 6)
* Aren ; ong ang cua benzen
II. Ten goi 1 so aren tieu bieu :
CH3
CH3
CH3
;
C2H5
;
CH3
;
;
CH3
CH3
CH3
Metyl benzen
Etyl benzen
0 xilen
m xilen
p xilen
( Toluen )
3. Quy luat the vong benzen
Khi vong benzen a co san nhom ankil CH 3 - , C2H5 - ; - OH ; NH2 ; - Cl ... phan ng the tiep tuc vao nhan se de dang hn
va u tien xay ra cac v tr ortho va para
Khi vong benzen a co san nhom COOH ; - NO 2 ... phan ng
the tiep tuc vao nhan se kho hn va u tien xay ra cac v
tr meta
4. Phan ng the vao nhan benzen
1. Trnh bay phan ng nitro hoa ( the nitro ) vao toluen
* Trng hp t le mol 1 :1
0

Ho 11- Ban CB - Chng 7: HIROCACBON THM


*

53

Trng hp HNO3 d

2. Trnh bay phan ng the clo vao toluen ( t le mol 1 :1)


* Trng hp bot Fe xuc tac

Trng hp chieu sang

V. Cac phng trnh phan ng ieu che toluen


a) T n - heptan : C7H16 xt ,t C6H5CH3 + 4 H2
b) T benzen :
+ CH3Cl AlCl
,t C6H5 CH3 + HCl
C. Mot so hydro cacbon thm quan trong : styren , naphtalen
I. Styren : va co tnh cua hydro cacbon thm , va co tnh cua hydro
cacbon khong no
Viet phng trnh phan ng styren tac dung vi :
a. Nc brom
0

b. H2 ( trng hp ty le mol 1 : 1 ; H2 d )

c. Dung dch thuoc tm

d. Trung hp

e. ong trung hp vi butadien 1,3

II. Naphtalen
Viet phng trnh phan ng naphtalen tac dung vi brom co mat Fe

Ho 11- Ban CB - Chng 7: HIROCACBON THM

54

Luyen tap
Cau 1: Viet cau tao va goi ten cac hydrocacbon thm co cong
thc phan t C7H8 , C8H10 , C8H8
- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - -- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ------- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --Cau 2: Bang phng phap hoa hoc , hay phan biet cac chat :
a. Benzen va hexen
- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --b. Benzen va toluen
- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --c. Benzen , toluen , styren
- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - ---

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -

Cau 3: Viet phng trnh phan ng theo s o sau :


a. Nhom cacbua metan axetylen benzen toluen TNT
- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - ---

Ho 11- Ban CB - Chng 7: HIROCACBON THM


-

55

-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -

Cau 4:
TNB

a.

Brom benzen Benzen 6.6.6

Xiclo hexan
-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -

b.
C6H4(CH3)Br toluen C6H5CH2Cl
- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --Cau 5: Khi ot chay hoan toan cac hydro cacbon mach h A
th co ket qua sau ay
oi vi A : so mol CO2 < so mol H2O
oi vi B : so mol CO2 = so mol H2O
oi vi D : so mol CO2 > so mol H2O
Xac nh day ong ang cua A , B , D biet rang chung
chng trnh a hoc

- -- - - - -- - - - -- - - - -- - - ,B, D

thuoc

Ho 11- Ban CB - Chng 7: HIROCACBON THM

56

- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --Cau 6: Khi ot chay hoan toan hydro cacbon mach vong E , thu c
so mol CO2 > so mol H2O , biet rang E khong lam mat mau dung
dch brom , va E thuoc chng trnh a hoc . Xac nh day ong
ang cua E
- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --Cau 7: Phan tch chat hu c A, ngi ta thay rang chung co C =
92,3 % ; H = 7,7 % . kc , khoi lng hi cua 1 lt A la 3,482 gam
a. Tm CTPT cua A
b. Tm cau tao cua A trong 2 trng hp sau
Chat A , mach thang tac dung c vi Ag 2O / ddNH3 tao ra ket
tua vang
Chat A , mach vong , khong lam mat mau dd brom , dd thuoc tm
- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - ---

Ho 11- Ban CB - Chng 7: HIROCACBON THM


-

57

- -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -

Cau 8: Mot hydro cacbon A the long co ty khoi hi oi vi


khong kh bang 2,69
a. ot chay A thu c CO2 va hi H2O theo ty le khoi lng 4,9 : 1
Tm CTPT cua A
b. Cho A tac dung vi brom theo ty le mol 1 : 1 co mat bot Fe , thu
c B va kh C . Kh C c hap thu va ung bi 1 lt dd NaOH
0,5 M . Tnh khoi lng A phan ng va khoi lng B tao thanh .
- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - --Cau 9: Phan tch thanh phan nguyen to cua hydro cacbon no , mach
khong phan nhanh A , thay ty le khoi lng m C : mH = 6 : 1 . Ty
khoi hi cua A oi vi hydro la 42
a. Tm CTPT cua A , A thuoc day ong ang nao ?
b. Mot hydro cacbon B tac dung vi H2 tao thanh A . Tm CTPT cua B
-

- -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -

Ho 11- Ban CB - Chng 7: HIROCACBON THM


- - - -- - - - - - - - - - - - - - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -- - - - - - - - - - - - - - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - --- - - -- - - - - - - - - - - - - - - ---

58

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -

Cu hi trc nghim:
Cau 1: Sn phm ca phn ng gia stiren vi nc Br2 l :
CH - CH2
CH = CH2
A.
B
Br Br
Br
CH = CH2
C

D.

CH - CH2
Br

Br

Br
Br
Cau 2: Sn phm ca phn ng gia stiren vi H2 ( xc tc Ni , t0 ) l :
CH2 - CH3
CH2 - CH3
C.
A.

CH = CH2
B.

D . Tat ca eu ung

Cau 3 : Cht no c th dng phn bit 3 cht : benzen , toluen v stiren ?


Dung dch Br2
C. Tinh th KMnO4
A.
Ag2O trong NH3
D. Dung dch KMnO4
B.
Cau 4; . Kh nng cng H2 ca benzen so vi etilen l :
A. Nh hn
C. Bng nhau
B. Ln hn
D. Tt c u sai
Cau 5: Cho nitrobenzen tham gia phn ng th vi brom ( c xc tc l bt st , t0 ) th sn
phm chnh l sn phm m brom th vo v tr :

Ho 11- Ban CB - Chng 7: HIROCACBON THM

59

A. Octo
C. Meta
B. Para
D. Octo v Para
Cau 6 : Trong phn t toluen , nhm ( - CH3 ) nh hng n vng benzen nh th no ?
A. Lm tng mt electron ca nhn benzen
B. Lm gim mt electron ca nhn benzen
C. Khng nh hng
D. Tt c u sai
Cau 7 : iu no sau y sai khi ni v benzen ?
A. Benzen tc dng vi dung dch nc brom.
A. Benzen l dung mi tt cho nhiu cht v c , hu c
B. Benzen nh hn nc v khng tan trong nc
C. Benzen l 1 cht lng , khng mu , c mi hi thm c trng
Cau 8 : Pht biu no sau y ng:
1. Hirocacbon thm l nhng hirocacbon trong phn t c nhn benzen.
2. Hirocacbon thm l nhng hirocacbon c li n i trong ph n t .
3. Stiren l hi rocacbon c ch a ng thi v ng benzen v gc hirocacbon khng no.
4. Benzen l cht l ng khng mu c m i thm c trng , tan nhiu trong nc
A. 1,2,3
B. 1,3
C. 1,3,4
D. 3,4
Cau 9 : C ng thc chung ca dy ng ng benzen l:
A. CnH2n- 3 ( n 3)
B. CxH2x-6 ( x 6)
C. CmH2m-6 ( m 2)
D. CnH2n-8 (n 6)
Cau 10 : Sn phm ca phn ng gia toluen vi brom khi c chiu sng l:
A. C6H5- CH2Br
B. C6H4 Br CH3
C. Br C6H4- CH3
D. B, C ng
Cau11 : Sn ph m chnh ca phn ng gia benzen v clo khi c chi u sng l:
A. C6H5Cl
B. C6H5CH2Cl
C. C6H6Cl6
D. C6H12Cl6
Cu 12 : Cho 13,44 lt (kc) C2H2 qua ng ng than nung nng 600 0C thu c 14,04 g
benzen. Hiu sut
ph n ng l :
A. 90%
B. 95%
C. 85%
D. 80%
Cau 13 : Khi cho toluen t c d ng vi clo trong i u ki n chiu sng th xy ra phn
ng :
A. Cng clo vo nhnh mtyl
B. Cng clo vo nhn benzen
C. Th clo vo nhnh mtyl
D. Th clo vo nhn benzen
Cau 14 Khi cho toluen tc dng vi H2 (d ) ( xc tc Ni) cho sn phm:
A. tyl benzen
B. tyl xiclohexan
C. Mtylxiclohexan
D. Vinylxiclohexan
Cau 15 :Khi cho Stiren tc dng vi H2 (d ) ( xc tc Ni) cho sn phm:
A. tyl benzen
B. tyl xiclohexan
C. Mtylxiclohexan
D. Vinylxiclohexan
Cau 16 : Khi cho Benzen v toluen tc dng vi Br2 khan , ph n ng th vo nhn th:
A. Benzen cho phn ng d hn
B. Toluen cho phn ng d hn
C. C hai ph n ng u kh ng x y ra
D. Kh nng phn ng nh nhau
Cau 17: Tt c cc hp cht sau l hirocacbon thm ngoi tr:
A. Hexen
B. Stiren
C. Toluen
D. naphtalen
Cau 18: Benzen phn ng c vi tt c cc cht trong nhm cht no sau y:
A. Dung d ch Br2 , H2, Cl2
B. O2, Cl2 , HBr
C. H2 , Cl2, HNO3 m c
D. H2 , KMnO4 , C2H5OH
Cau 19 : Cong thc chung cua aren co dang:
A/.CnH2n-6 n 4
B/.CnH2n-6 n 5
C/.CnH2n-6 n 6
D/.CnH2n-6 n 7
Cau 20: Cho cac CT :

Ho 11- Ban CB - Chng 7: HIROCACBON THM

60

(1)
(2)
Cau tao nao la cua benzen:
a.(1) va (2)
b.(1) va (3)
c.(2) va (3)
(2) va (3)
Cau 21: Cho cac chat C6H5CH3 (1) p-CH3C6H4C2H5 (2)C6H5C2H3 (3)
CH3C6H4CH3 (4)
Day gom cac chat la ong ang cua benzen la:
a.(1);(2) va (3)
b.(2);(3) va (4)
c.(1);(3) va (4)
(2) va (4)
Cau 22 : Cho cau tao sau:Co ten goi g sau ay:

(3)
d.(1) ;
od.(1);

CH3

CH3

a.o-xilen
b.m-xilen
c.p-xilen
d.1,5-imetylbenzen
Cau 23 : ( CH3 )C6H4C2H5 co ten goi la:
a.etyl,metylbenzen
b. metyl,etylbenzen
c.p-etyl,metylbenzen
d.p-metyl,etylbenzen
Cau 24 : (CH3)2CHC6H5 co ten goi la:
a.propylbenzen
b.n-propylbenzen c.i-propylbenzen
d.imetylbenzen
Cau 25 : Ankylbenzen la HC co cha :
a.vong benzen
b.goc ankyl va vong benzen
c.goc ankyl va 1 benzen
d.goc ankyl va 1 vong benzen
Cau26 : ieu nao sau au khong ung kh noi ve 2 v tr tren 1
vong benzen:
a.v tr 1,2 goi la ortho
b.1,4-para
c.1,3-meta
d.
1,5-ortho
Cau 27 : C7H8 co so ong phan thm la:
a.1
b.2
c.3
d.4
Cau 28: A la ong ang cua benzen co cong thc nguyen la:
(C3H4)n. Cong thc phan t cua A la:
a.C3H4
b.C6H8
c.C9H12
d.C12H16
Cau 29 : ng vi cong thc C9H12 co bao nhieu ong phan co
cau tao cha vong benzen?
a.6
b.7
c.8
d.9
Cau 30: . Mot ankylbenzen A co cong thc C9H12, cau tao co tnh
oi xng cao. Vay A la:
a.1, 2, 3 trimetyl benzen
b. propyl benzen
c.i- propyl benzen
d.1, 3, 5 trimetyl benzen
Cau 31:. A la dan xuat benzen co cong thc nguyen (CH)n. 1 mol A
cong toi a 4 mol H2 hoac 1 mol Br2(dd). Vay A la:
a.etyl benzen b.metyl benzen c.vinyl benzen
d.ankyl benzen
Cau 32 :. Cac chat benzen, toluen, etyl benzen co nhiet o nong
chay:
a.bang nhau
b.C6H6 < C6H5CH3 < C6H5C2H5
c.C6H6 > C6H5CH3 > C6H5C2H5
d.C6H6 < C6H5CH3 = C6H5C2H5
Cau 33 : Tnh chat nao sau ay khong phai cua ankyl benzen
a.Khong mau sac
b.Khong mui v

Ho 11- Ban CB - Chng 7: HIROCACBON THM

61

c.Khong tan trong nc


d.Tan nhieu trong cac dung moi hu
c
Cau 34 : Tnh chat nao khong phai cua benzen?
a.Tac dung vi dung dch Br2 (Fe)
b.Tac dung vi
HNO3 /H2SO4()
c.Tac dung vi dung dch KMnO4
d.Tac dung vi Cl2 (as)
Cau35 : . Tnh chat nao khong phai cua toluen?
a.Tac dung vi dung dch Br2 (Fe)
b.Tac dung vi Cl2 (as)
0
c.Tac dung vi dung dch KMnO4, t
d.Tac dung vi dung dch
Br2
Cau36 : So vi benzen, toluen + ddHNO3/H2SO4 ():
a.De hn, tao ra o nitro toluen va p nitro toluen
b.Kho hn, tao ra o nitro toluen va p nitro toluen
c.De hn, tao ra o nitro toluen va m nitro toluen
d.De hn, tao ra m nitro toluen va p nitro toluen
Cau 37: Toluen + Cl2 (as) xay ra phan ng:
a.Cong vao vong benzen
b.The vao vong benzen,
de dang hn
c.The nhanh, kho khan hn CH4
d.The nhanh, de
dang hn CH4
Cau 38 : Tien hanh th nghiem cho nitro benzen tac dung vi
HNO3/H2SO4 (), nong ta thay:
a.Khong co phan ng xay ra
b.Phan ng de hn benzen, u tien v tr meta
c.Phan ng kho hn benzen, u tien v tr meta
d.Phan ng kho hn benzen, u tien v tr ortho
Cau 39 : Day cac nhom the lam cho phan ng the vao vong
benzen de dang hn va u tien v tr o- va p- la:
a.CnH2n+1, -OH, -NH2,
b.OCH3, -NH2, -NO2
c.CH3, -NH2, -COOH
d.NO2, -COOH, -SO3H
Cau 40 : Day gom cac nhom the lam cho phan ng the vao
vong benzen u tien v tr m- la:
a.-CnH2n+1, -OH, -NH2
b.OCH3, -NH2, -NO2
c.CH3, -NH2, -COOH
d.NO2, -COOH, -SO3H
Cau 41 : Phan ng nao sau ay khong xay ra:
a.Benzen + Cl2 (as)
b.Benzen + H2 (Ni, t0)
c.Benzen + Br2 (dd)
d.Benzen + HNO3 /H2SO4()
Cau 42 : Cho benzen + Cl2 (as) ta thu c dan xuat clo A. Vay A la:
a.C6H5Cl
b.p-C6H4Cl2
c.C6H6Cl6
d.m-C6H4Cl2
Ni ,t o
Cau 43 : A + 4 H2
etyl xiclo hexan. Cau tao cua A la:
a.C6H5CH2CH3
b.C6H5CH3 c.C6H5CH2CH=CH2
d.C6H5CH=CH2
Ni ,t o
Cau 44: B + 3H2
etyl xiclohexan. B la:
a. etyl benzenb. metyl benzen c. vinyl benzen
d. ankyl benzen
Cau 45 : e phan biet benzen, toluen, stiren ta ch dung 1 thuoc
th duy nhat la:
a.Brom (dd)
b.Br2 (Fe) c.KMnO4 (dd)
d.Br2 (dd) hoac
KMnO4(dd)
Cau 46. ot chay hoan toan 10,8g mot ankyl benzen A thu c
39,6g CO2. Cong thc phan t cua A la:
a.C6H6
b.C8H8
c.C8H10
d.C9H12
Cau 47 : ot chay 10,8g A (CxHy) 10,8g H2O. A co cha 1 vong
benzen. Cong thc phan t cua A la:

Ho 11- Ban CB - Chng 7: HIROCACBON THM

62

a.C3H4
b.C6H8
c.C9H12
d.C12H16
xt ,t o
Cau 48 : A
toluen + 4H2. Vay A la:
a.metyl xiclo hexan b.metyl xiclo hexen
c.n-hexan
d.nheptan
Cau 49: Benzen + X etyl benzen. Vay X la
a.axetilen
b.etilen
c.etyl
d.etan
Cau 50 : Thuoc no TNT c ieu che trc tiep t
a.benzen
b.metyl benzen
c.vinyl benzen
d.pxilen
Cau 51 : ng vi cong thc phan t C8H10 co bao nhieu cau
tao cha vong benzen?
a.2
b.3
c.4
d.5
Cau 52 : Chat nao sau ay khong the cha vong benzen
a.C8H10
b. C6H8
c. C8H10
d. C9H12
Cau 53: e phan biet c cac chat Hex-1-in, Toluen,Benzen ta
dung 1 thuoc th duy nhat la:
a. dd AgNO3/NH3 b.dd Brom
c.dd KMnO4
d.dd HCl
Cau 54 : Phan ng Benzen tac dung vi clo tao C6H6Cl6 xay ra trong
ieu kien:
a. co bot Fe xuc tac
b.co anh sanh khuyech
tan
c.co dung moi nc
d.co dung moi CCl4
Cau 55 : Goc C6H5-CH2- co ten goi la:
a.Phenyl
b.Vinyl
c.anlyl
d.benzyl
Cau 56 : Cho cac chat (1)benzen ; (2) toluen; (3)xiclohexan;(4)hex-5-en;
(5)xilen;(6) Stiren Day gom cac HC thm la:
a.(1);(2);(3);(4)
b. (1);(2);(5;(6) c. (2);(3);(5) ;(6) d. (1);(5);(6);(4)
Cau 57 : 1 mol Toluen + 1 mol Cl2 as A . A la:
a.C6H5CH2Cl
b. p-ClC6H4CH3
c. o-ClC6H4CH3
d.B va C eu ung
H 2 SO4 d

Cau 58: 1 mol nitrobenzen + 1 mol HNO3


B + H2O. B la:
to
a.m-initrobenzen
b. o-initrobenzen
c. p-initrobenzen
d.B va C eu ung.
Cau 59: Stiren khong phan ng c vi nhng chat nao sau
ay:
a.dd Br2
b.kh H2 (Ni,to
) c.dd KMnO4
d.dd NaOH
Cau 60 : e Hiro hoa etylbenzen ta c stiren;trung hp stiren ta
c polistiren vi hieu suat chung 80%.Khoi lng etylbenzen can
dung e san xuat 10,4 tan polisitren la:
a.13,52 tan
b.10,6 tan
c.13,25 tan
d.8,48 tan
Cau 61: 5,2 g stiren a b trung hp 1 phan tac dung va u vi
dd cha 0,0125 mol brom.Lng stiren cha b trung hp la:
a.25%
b.50%
c.52%
d.75%
Cau 62 : Benzen A o-brom-nitrobenzen.Cong thc cua A la:
a.nitrobenzen
b.brombenzen
c.aminobenzen
d.oibrombenzen
Cau63 : C2H2 A B m-bromnitrobenzen .A va B lan lt la:
a.benzen ; nitrobenzen
b.benzen,brombenzen
c. nitrobenzen ; benzen
d. nitrobenzen; brombenzen
Cau 64 : Phan ng ong trung hp gia stiren va buta-1,3-ien tao
ra san pham la:
a.cao su buna
b.cao su buna-N c.cao su buna-S d.cao su isopren

Ho 11- Ban CB - Chng 7: HIROCACBON THM

63

Cau 65: .Cho phng trnh phan ng : CnH2n-6 + O2


H2O. He so can bang lien tiep t trai sang phai la:
A/.1,n, n-3 ,
C/. n,

3n 3
2

CO2 +

3n 3
, n , n-3
2
3n 3
D/.n-3, n, 1,
2

B/. 1,

3n 3
, 1,n
2

Cau 66: Cho 120 at en khong nguyen chat tac dung hoan toan
vi H2O thu c kh A.Chuyen kh A thanh benzen vi hieu suat
60%,thu c 26 ml benzen(d=0,9 g/ml)% khoi lng tap chat trong at
en la:
a.10%
b.20%
c.30%
d.40%
Cau 67 : .Hp chat
CH3
CH3

co ten goi la:


A/.1,3-imetylbenzen
B/.m-Metyl toluen
C/.m-imetylbenzen
D/.Ca A,B,C eu ung
Cau 68 : .Cho phan ng
CH3
AS

Br2

CH2

HBr

X co cau tao:

Br
B.

A.

CH3

CH2Br

CH3
C.

D.
Br

Br

Cau 69 : .Cho s o phan ng sau:


CH3
X
Fe
0
t

Br2

A.

X,Y la
n lt la:
Y

CH3

CH3 Br

HBr

va

B.

CH3

HBr
Br

Br

CH3

CH3

CH3
C.

va
Br

va

D.

va
Br

Br

CH3

CH3
Br

Br

Cau 70 : Cho s o phan ng:


Benzen

HNO3

NO
2

H2SO4
0

t C

X coca
u tao

H2O

NO3

NO2

A.

B.

NO3
D.

C.

Cau 71 : Hp chat C6H5 CH3 co ten goi la :


A/.Benzen metyl
B/.Metylbenzen
C/.Toluen
D/.Ca A,C eu ung
Cau72 : Cho s o phan ng :
CH4
A CH

la
m lanh

CH va

Tam hp

B. CH

H2
Ni,t 0
CH

va

X, Y la
n lt coca
u tao
c.

va CH

CH

CH3
D. CH CH va

Ho 11- Ban CB - Chng 7: HIROCACBON THM

64

NGUON HYDRO CACBON TRONG THIEN NHIEN


KH THIEN NHIEN- DAU MO- S CHNG CAT
THAN A
Kh thien nhien
1. Nguon goc : kh thien nhien co nhieu trong cac mo kh , tai
o kh tch tu trong cac lp xop , nhng o sau khac nhau .
nc ta , vung tch tu kh thien nhien tai b bien tnh Thai Bnh
2. Thanh phan: chu yeu la CH4 ( 95% ) + etan , propan ...
3. ng dung: lam nhien lieu , lam nguyen lieu ieu che ru
metylic , andehyt fomic ..
Dau mo
1. Trang thai thien nhien: dau mo la san pham cua s phan
huy cham nhieu xac ong , thc vat b vui sau di at .
Dau tham vao cac lp at xop trong mot vung rong ln tao
nen tui dau . Tui dau gom 3 lp : lp kh dau mo tren ,
lp dau long gia , lp nc man di cung
2. Ly tnh : dau mo la chat long sanh , co mui ac trng , nhe
va khong tan trong nc
3. Thanh phan: gom 3 loai chnh : ankan ( butan , pentan, hexan ); xiclo
ankan
( xiclo hexan) ; aren ( benzen , toluen )
4. Cac san pham chng cat dau mo
a. V cac hydro cacbon trong dau mo co nhiet o soi khac nhau
khi chng phan oan dau mo , nhiet o soi phai luon luon
thay oi
b. Cac phan oan dau mo ( chng cat thng )
Ten phan Nhiet
o So C trong ng dung
0
oan
soi ( C )
phan t
Kh
nhien lieu + nguyen
C1 C4
lieu THHC
Xang nhe
40 200
nhien lieu + dung moi
C5 C11
Ligroin
120 240
nhien lieu + dung moi
C8 C14
Dau thap
150 310
nhien lieu + un +
C12 C18
thap sang
Dau nang
300 450
nhien lieu ong c
C15
diezen
Phan con lai la mazut ( chat long nht mau en ) , tiep tuc em
chng cat di ap suat thap se thu c them dau nang ( dau
diezen ) , dau nhn ( boi trn may ) , vazlin ( dung trong y hoc ) ,
parafin ( lam nen va chat cach ien ). Chat ba con lai co mau
en la hac in dung e rai ng
5. Crackinh dau mo
a) nh ngha: la qua trnh be gay phan t ankan mach dai (
mot lien ket C C bat ky) tao thanh cac phan t hydro cacbon
mach ngan hn
b) Th du: C8H18 C4H10 + C4H8
c) Cong dung: tao them mot lng ln xang
d) Co 2 phng phap crackinh:
crackinh bang t0 : 5000C , 40 atm . Xang thu c co nhieu anken
khong tot
crackinh bang xuc tac: t0 thap hn , xuc tac la Al 2( SiO3)3 . Xang
thu c co nhieu ankan , xiclo ankan , aren nen tot hn

Ho 11- Ban CB - Chng 7: HIROCACBON THM


S chng cat than a
Qua trnh coc hoa than a

65

kh than a
nha than a
dung dch NH3
lam nhien lieu

Kh lo coc : H2 , CH4 , CO2 , CO2


Dung dch NH3 lam phan bon
Chng cat nha than a benzen , toluen , naphtalen , phenol ... hac
in
Luyen tap
Cau 1: Can bao nhieu m3 oxy e ot chay hoan toan 2 m 3 kh
thien nhien co thanh phan ve the tch nh sau : 94,6 % CH 4 , 1%
C2H6 , 0,5% C3H8 , 3,9% N2
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - --- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - -- - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - -- - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - -- - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - -- - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - -- - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - Cau 2: Crackinh butan
c hon hp kh A . Cho A tac dung vi 100 ml dd Br 2 1 M , sau phan
ng con d 0,01 mol brom. Neu ot kh con lai thu c 5,8 g H 2O
va 9,24 g CO2
a. Viet phng trnh phan ng a xay ra.
b. Tnh the tch moi kh trong hon hp A
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - -- - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - -- - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - -- - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - -- - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - -- - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - - -- - -

He thong hoa ve hydro cacbon

1. Hydro cacbon mach h


a. Ankan
Cong thc chung: CnH2n+2 (n 1 )
Phan t ch co lien ket ben vng
Ten goi tan cung la van an

Ho 11- Ban CB - Chng 7: HIROCACBON THM

66

Th du metan CH4 , etan C2H6 ...


b. Anken
Cong thc chung: CnH2n (n 2 )
Phan t ch co 1 lien ket oi ( 1 lien ket ben vng va 1
lien ket khong ben )
Ten goi tan cung la van en
Th du eten C2H4 ( etylen ) , propen C3H6 ( propylen )
c. Ankin
Cong thc chung: CnH2n 2 (n 2 )
Phan t ch co 1 lien ket ba ( 1 lien ket ben vng va 2 lien
ket khong ben )
Ten goi tan cung la van in
Th du etin C2H2 ( axetylen ) , propin C3H4 ( metyl axetylen )
d. Ankadien
Cong thc chung: CnH2n 2 (n 3 )
Phan t co 2 lien ket oi
Ten goi tan cung la van dien
Th du butadien -1,3 C4H6 ( divinyl ) , 2 - metyl butadien 1,3 C5H8 ( iso
pren )
2. Hydro cacbon mach vong
a. Xiclo ankan
Cong thc chung: CnH2n (n 3 )
Phan t ch co 1 vong ( khong co lien ket )
Ten goi nh ankan tng ng nhng them tiep au ng xiclo
Th du xiclo propan C3H6 , xiclo hexan C6H12
b. Aren
Cong thc chung: CnH2n 6 (n 6 )
Phan t ch co 1 vong benzen ( khong co lien ket )
Th du xiclo benzen C6H6 , toluen C6H5 CH3
-

Tnh chat hoa hoc ac trng cua hydro cacbon


1. Phan ng the :
* Ankan de cho phan ng the vi Cl 2 , Br2 trong ieu kien chieu
sang
Th du :
CH4 + Cl2 anhsang
CH3Cl + HCl
* Ankin co lien ket ba au mach ( co nguyen t H linh ong )
co the cho phan ng the hydro bang kim loai
Th du: 2 CH3 CH2 C CH + Ag2O NH 2 CH3 CH2 C CAg + H2O
3

* Aren de tham gia phan ng the nguyen t H trong vong benzen


bang Cl , - Br ,
- NO2 khi co chat xuc tac , con neu chieu sang se the H bang
Cl , Br nhanh
Th du : C6H6 + Br2 Fe C6H5Br + HBr
C6H5- CH3 + Cl2 anhsang
C6H5 CH2Cl + HCl
2. Phan ng cong
* Ankan khong tham gia phan ng cong
* Anken tham gia phan ng cong H2 , X2 , H2O , HCl ...
Th du CH2 = CH2 + Br2 dungdich
CH2Br - CH2Br
* Ankin cung tham gia phan ng cong , nhng qua 2 giai oan
CHBr = CHBr
Th du
CH CH + Br2 dungdich

Ho 11- Ban CB - Chng 7: HIROCACBON THM

67

CHBr = CHBr + Br2 CHBr2 - CHBr2


* Aren cung cho phan ng cong H 2 , X2 nhng phan ng xay ra kho
khan hn anken
Th du
C6H6 + Br2 dungdich
khong xay ra
C6H6 + 3 H2 xt , p ,t C6H12
3. Phan ng trung hp
* Nhng hydro cacbon khong no nh anken , ankin , ankadien eu cho
c phan ng nay
* Hydro cacbon thm nh styren cung cho c phan ng trung hp v
co lien ket oi oan mach h
n CH 2 = CH xt , p ,t ( - CH2 CH
- )n

C6H5
C6H5
4. Phan ng oxyhoa
* Phan ng chay ( oxyhoa hoan toan ): tat ca hydro cacbon eu
tham gia phan ng chay trong khong kh tao ra kh CO2 va H2O
* Phan ng oxyhoa khong hoan toan : cac hydro cacbon eu co
the b oxyhoa khong hoan toan tao ra chat hu c . Neu chat
oxyhoa la dung dch KMnO4 th anken , ankin co phan ng
OH
OH
Th du:
CH2 = CH2 + [O] + H2O KMnO
CH2 - CH2
KMnO
CH CH + 4 [O] HOOC - COOH
5. Phan ng crackinh
Ch co ankan cho c phan ng nay anken va mot ankan mi
Th du : C5H12 crakinh
C2H6 + C3H6
dungdich

You might also like