PHN BIT S KHC NHAU C BN GIA MT SNG KIN KINH

NGHIM V MT TI NGHIN CU KHOA HC

Nghin cu khoa hc (NCKH) l mt trong nhng nhim v quan trng ca
cc nh khoa hc ni chung v cc nh gio dc ni ring. Hng nm, mi cn
b gio vin u phi thc hin nhim v nghin cu khoa hc c rt nhng
kinh nghim, tm ra nhng tri thc mi, nhng kinh nghim, nhng gii php
mi ti u gp phn nng cao cht lng gio dc, o to.
Nghin cu khoa hc l mt loi hot ng c bit ca con ngi, l mt
hot ng c mc ch, c k hoch, c t chc cht ch ca mt i ng cc
nh khoa hc vi nhng phm cht c bit, c o to vi trnh cao.
NCKH l hot ng nhn thc th gii khch quan, l qu trnh pht hin chn
l v vn dng chng vo cuc sng. Mc ch ca nghin cu khoa hc l pht
hin, khm ph th gii, to ra chn l mi vn dng nhng hiu bit y vo
ci to th gii. NCKH l mt hot ng tm kim, xem xt, iu tra, hoc th
nghim. Da trn nhng s liu, ti liu, kin thc, t c t cc th nghim
pht hin ra nhng ci mi v bn cht s vt, v th gii t nhin v x hi
v sng to phng php v phng tin k thut mi cao hn, gi tr hn..
Nhim v nghin cu khoa hc hng nm ca mi cn b, gio vin thng
c thc hin di hai dng: Hoc Sng kin kinh nghim hoc ti nghin
cu khoa hc. thc hin tt nhim v nghin cu khoa hc th trc ht
chng ta phi hiu r sng kin kinh nghim l g? ti nghin cu khoa hc
l g? Phn bit c Sng kin kinh nghim vi ti nghin cu khoa hc
v mc gi tr khoa hc ca chng.
1. Sng kin kinh nghim (SKKN):
1.1. Sng kin kinh nghim l nhng tri thc, k nng, k xo c tc gi
tch ly trong thc tin cng tc ging dy v gio dc, bng nhng hat ng
c th khc phc c nhng kh khn m vi nhng bin php thng
thng khng th gii quyt c, gp phn nng cao hiu qu r rt trong
cng tc ca ngi gio vin.
1.2. Yu cu khi vit mt SKKN: Tc gi cn lm r tnh mc ch, tnh
thc tin, tnh sng to khoa hc v kh nng vn dng, m rng SKKN
nh th no?
+ Tnh mc ch: ti gii quyt c nhng mu thun, nhng
kh khn g c tnh cht thi s trong cng tc ging dy, gio dc hc sinh;
nhm nng cao nghip v cng tc ca bn thn; trao i kinh nghim vi
ng nghip
+ Tnh thc tin: Tc gi trnh by c nhng s kin din ra trong
thc tin cng tc ging dy, gio dc ca mnh ni mnh cng tc. Nhng kt
1

lun c rt ra trong ti phi l s khi qut ha t nhng s thc phong

ph, nhng hat ng c th tin hnh.
+ Tnh sng to khoa hc: Trnh by c c s l lun, c s thc tin
lm ch da cho vic gii quyt vn nu ra trong ti. Trnh by mt
cch r rng, mch lc cc bc tin hnh trong SKKN. Cc phng php tin
hnh mi m, c o. Dn chng cc t liu, s liu v kt qu chnh xc lm
ni bt tc dng, hiu qu ca SKKN p dng.
+ Kh nng vn dng v m rng SKKN: Trnh by, lm r hiu qu
khi p dng SKKN (c dn chng cc kt qu,cc s liu so snh hiu qu
ca cch lm mi so vi cch lm c). Ch ra c nhng iu kin cn bn,
nhng bi hc kinh nghim p dng c hiu qu SKKN, ng thi phn tch
cho thy trin vng trong vic vn dng v pht trin SKKN trnh by.
1.3. SKKN c th chia thnh 2 mc :
+ Tng thut kinh nghim: tc gi k li nhng suy ngh, nhng vic
lm, nhng cch lm mang li nhng kt qu nh th no? mc
tng thut, tc gi cn lm ni bt cc bin php c tnh cht sng to, c tc
dng tt gip tc gi khc phc kh khn, mang li kt qu trong cng tc
ging dy, gio dc c s (m t cng vic tin hnh theo trnh t logic). M
t cc kt qu t c t vic p dng cc bin php tin hnh. Ch ra
nhng bi hc kinh nghim cn thit.
+ Phn tch kinh nghim: mc ny, tc gi cn thc hin c
cc yu cu nh mc tng thut kinh nghim. Ngoi ra cn nhn xt, nh
gi nhng u im, tc ng v nhng mt cn hn ch ca SKKN thc hin,
hng pht trin nng cao ca ti. Trong vic phn tch, tc gi cn phi: M
t cc bin php tin hnh trong ti v gii thch ngha, l do la chn
nhng bin php v tc dng ca chng. Nu c mi quan h gia cc bin
php vi c im i tng, vi nhng iu kin iu kin khch quan. Rt ra
nhng kt lun khi qut hng dn cho vic p dng c hiu qu SKKN
(nhng iu kin cn bo m, nhng bi hc kinh nghim) v m rng, pht
trin SKKN.
1.4. Cc bc tin hnh vit mt SKKN:
+ Chn ti (t tn ti):
Cc vn c th chn vit SKKN rt phong ph, a dng, bao gm
nhiu lnh vc nh: Kinh nghim trong vic ging dy mt chng, mt bi,
mt ni dung kin thc c th; Kinh nghim trong vic gio dc hc sinh; Kinh
nghim trong vic bi dng, ph o hc sinh; Kinh nghim trong vic t chc
mt hat ng gio dc c th cho hc sinh...
Khi vit SKKN, cng vic u tin ca tc gi l cn suy ngh la chn
mt tn ti ph hp. Trong nghin cu khoa hc (vit SKKN) vic xc nh
tn ti c ngha quan trng s mt, i khi n cn quan trng hn c vic
gii quyt ti. Vic xc nh tn ti chnh xc c tc dng nh hng gii
quyt vn cho tc gi,gip cho tc gi bit tp trung s nghin cu vo vn
cn gii quyt, trnh c s lan man, lc .
2

Tn ti chnh l mt mu thun, mt vn trong thc tin ging dy,

gio dc m tc gi cn ang phn vn, trn tr, tm cch gii quyt, lm sng
t.
+ Vit cng chi tit:
y l mt cng vic rt cn thit trong vic vit SKKN. Nu b qua vic
ny, tc gi s khng nh hng c mnh cn phi vit ci g, cn thu thp
nhng t liu g v l thuyt v thc tin, cn trnh by nhng s liu ra sao?
Vic chun b cng cng chi tit bao nhiu th cng vic vit SKKN cng
thun li by nhiu.
+ Tin hnh thc hin ti:
-Tc gi tm c cc ti liu lin quan n ti, ghi nhn nhng cng
vic thc hin trong thc tin ( bin php, cc bc tin hnh, kt qu c
th), thu thp cc s liu dn chng. Tc gi nn lu tr cc t liu thu thp
c theo tng lai. Nn s dng cc ti h s ring cho tng vn thun tin
cho vic tm kim, tng hp thng tin.
- Trong qu trnh thu thp ti liu cn tip tc xem xt chnh sa
cng chi tit cho ph hp vi tnh hnh thc t.
+ Vit bn tho SKKN theo cng chun b. Khi vit SKKN tc
gi cn ch y l lai vn bn bo co khoa hc cho nn ngn ng vit cn
ngn gn, xc tch, chnh xc. Cn trnh s dng ngn ng ni hoc k l di
dng nhng khng din t c thng tin cn thit.
+ Hon chnh bn SKKN, nh my, in n.
1.5. Kt cu ca mt sng kin kinh nghim:
1. t vn ( L do chn ti )
2. Gii quyt vn ( Ni dung sng kin kinh nghim )
2.1 C s l lun ca vn
2.2 Thc trng ca vn
2.3 Cc bin php tin hnh gii quyt vn
2.4 Hiu qu ca SKKN
3. Kt lun
+ t vn : (L do chn ti )
Phn ny tc gi ch yu trnh by l do chn ti. C th tc gi cn
trnh by c cc chnh sau y:
* Nu r hin tng (vn ) trong thc tin ging dy, gio dc... m
tc gi chn vit SKKN.
* ngha v tc dng (v mt l lun) ca hin tng (vn )
trong cng tc ging dy, gio dc...
* Nhng mu thun gia thc trng (c nhng bt hp l, c nhng
iu cn ci tin sa i ) vi yu cu mi i hi phi c gii quyt.
T nhng , tc gi khng nh l do mnh chn vn vit
SKKN.
+ Gii quyt vn : (Ni dung SKKN)
y l phn quan trng, ct li nht ca mt SKKN, theo chng ti tc
gi nn trnh by theo 4 mc chnh sau y:
3

* C s l lun ca vn : Trong mc ny tc gi cn trnh by tm

tt nhng l lun, l thuyt c tng kt, bao gm nhng khi nim, nhng
kin thc c bn v vn c chn vit SKKN. chnh l nhng c s
l lun c tc dng nh hng cho vic nghin cu, tm kim nhng gii
php, bin php nhm khc phc nhng mu thun, kh khn tc gi trnh
by trong phn t vn .
* Thc trng ca vn : Tc gi trnh by nhng thun li, kh khn
m tc gi gp phi trong vn m tc gi chn vit SKKN. iu
quan trng trong phn ny l m t, lm ni bt nhng kh khn, nhng mu
thun m tc gi ang tm cch gii quyt, ci tin.
* Cc bin php tin hnh gii quyt vn : Trnh by trnh t
nhng bin php, cc bc c th tin hnh gii quyt vn , trong c
nhn xt v vai tr, tc dng, hiu qu ca tng bin php hoc tng bc .
* Hiu qu ca SKKN: Trong mc ny cn trnh by c cc :
- p dng SKKN lp no, khi no, cho i tng c th no?
- Trnh by r kt qu c th khi p dng SKKN (c i chiu so
snh vi kt qu khi tin hnh cng vic theo cch c)
+ Kt lun: Cn trnh by c ngha ca SKKN i vi cng vic
ging dy, gio dc... ca ngi gio vin. Nhng nhn nh chung ca tc gi
v vic p dng v kh nng pht trin ca SKKN. Nhng bi hc kinh nghim
c rt ra t qu trnh p dng SKKN ca bn thn. Nhng kin xut (vi
B GD-T, S GD-T, Phng GD-T, Lnh o trng ty theo tng ti)
p dng SKKN c hiu qu.
Tm li, cng vic vit SKKN thc s l nt cng vic khoa hc,
nghim tc i hi ngi vit phi kin nhn, phi c s u t tr tu, cng sc
v thi gian. khng phi l mt vic d dng. Hy vng rng vi mt s gi
trn y c th gip cc bn ng nghip mt s tng chnh trong cng vic
vit SKKN, gp phn nng cao cht lng ging dy v gio dc
2. Nghin cu khoa hc (NCKH):
2.1. NCKH l mt hat ng tm kim, xem xt, iu tra, hoc th nghim.
Da trn nhng s liu, ti liu, kin thc, t c t cc th nghim NCKH
pht hin ra nhng ci mi v bn cht s vt, v th gii t nhin v x hi,
v sng to phng php v phng tin k thut mi cao hn, gi tr hn.
2.2. Cu trc mt ti khoa hc gm ba phn:
* Phn m u: Bao gm
1. Tnh cp thit - L do chn ti.
S qua v lch s vn nghin cu. Tr li cu hi: v sao li nghin cu vn
ny. Nu ngha l lun v ngha thc tin ca ti.
2. Mc ch nghin cu: Nghin cu lm g?, l ci ch m cuc
nghin cu hng n, l vn trung tm xuyn sut ti.
3. Nhim v nghin cu: xy dng trn c s mc ch xc nh.
Hng n gii quyt nhng cng vic c th v l thnh phn ca mc ch
nghin cu. Vic gii quyt nhng nhim v nghin cu gip cho vic gii quyt
mc ch nghin cu.
- Lm r c s l lun.
4

- Nghin cu thc tin: ph hp vi ni dung nghin cu thc tin ca ti.

- Kt lun, khuyn ngh, gii php thc hin.
4. i tng nghin cu: nghin cu ci g?
5. Khch th nghin cu: nghin cu ai?
6. Phm vi nghin cu: Xc nh mt cch r rng hn v i tng,
khch th, a bn, thi gian nghin cu (gii hn li). Cn m bo tnh i
din xem xt vn nghin cu.
7. Gi thuyt nghin cu:
- Gi thuyt c th coi l nhng d on c cn c khoa hc v nhng c im,
bn cht, mi lin h ca cc s vt, hin tng c nghin cu hay d on
v kt qu nghin cu.
8. Phng php nghin cu: Trnh by cc phng php nghin cu m
ti s dng.
9. Cu trc ni dung ti nghin cu: (C th khng cn)
* Phn ni dung nghin cu
I. C s L lun.
II. Thc trng ca vn nghin cu.
III. Qu trnh v kt qu nghin cu
IV. Kin ngh, xut
* Phn kt lun.
Nhng ng gp ca ti. Nhng vn c gii quyt. Nhng vn
cha c gii quyt. V sao? Hng tip cn ca ti.
Ti liu tham kho.
Ph lc.
2.3. Cc bc thc hin mt ti nghin cu khoa hc
- Xc nh vn nghin cu ( la chn ti )
- Lp k hoch thc hin
- t vn , xy dng gi thuyt
- Thu thp s liu, x l thng tin
- Vit bo co kt qu nghin cu
3. S khc bit gia mt SKKN vi mt nghin cu khoa hc:
Vit sng kin kinh nghim (SKKN) l vit li mt cch r rng, h thng
nhng kinh nghim ca bn thn i vi cng vic mnh m trch mang li
hiu qu thit thc, m nu ngi khc khng c kinh nghim th khng th t
c kt qu, hiu qu cng vic nh mong mun. Cho nn, khi vit SKKN,
ngi vit cn nu, gii quyt tng vn bng phng php, bin php thc
hin c th, bit cch i chiu so snh thng qua cc s liu nu bt tc dng
ca cch lm do kinh nghim ca bn thn ngi thc hin em li. Sau khi
t vn , gii quyt vn mt cch r rng, ngi vit phi bit kt lun vn
t nu kin ngh, xut kin nhm tha mn nhng tng, cch
tip cn, pht trin v kt lun ca SKKN. Tuy nhin, i vi SKKN, khng
nht thit phi c mt s mc nh: Lch s vn , c s khoa hc (c s l lun
v c s thc t), ti liu tham kho, ph lc.

Khc vi vit SKKN, lm NCKH l thc hin mt ti khng cn n

thun mang tnh ch quan, c nhn na, mc d c th ch mt ngi thc hin.
V vy, gi l ti NCKH, ngoi nhng tiu ch mang tnh ni dung v hnh
thc, bao gi cng phi c c s khoa hc - mt trong nhng ni dung cn thit
to nn s khc bit c bn gia cng trnh NCKH v SKKN.
iu cn thit v quan trng l ngi lm NCKH phi tun th nhng ni dung,
quy nh, yu cu v quy trnh mt cch nghim tc (nhng yu cu phi c ca
cu trc mt ti khoa hc). Nh vy, SKKN v NCKH c nhng im tng
ng v u mang tnh cu trc v ni dung c th hin bng vn phong ngh
lun nn phi cht ch, l gc, mch lc, h thng cho d mc cao, thp c
th khc nhau..Tuy nhin gia SKKN v NCKH c mt s im khc nhau c
bn nh sau:
SKKN: Thin v miu t ni dung cng vic da theo kinh nghim c
nhn, theo cch nhn ch quan ca ngi th hin nhiu hn.
NCKH Nghin cu vn khng nhng ch da vo kinh nghim ca bn
thn m cn phi da vo thc t khch quan iu chnh cho ph hp. V vy,
NCKH phi mang tnh khch quan, khng ph thuc vo bn thn ngi nghin
cu.
SKKN: Khng nht thit phi c nhng mc nh lch s vn , c s
khoa hc, ti liu tham kho, ph lc.
NCKH nht thit phi c nhng mc nh lch s vn , c s khoa hc,
ti liu tham kho, ph lc.
SKKN: Qua thc tin, bng tri nghim bn thn, ngi vit c kt kinh
nghim nhm gip mi ngi p dng d dng mang li hiu qu tt hn.
NCKH: Bng nhn thc ca bn thn, tc gi c th lm mi mt vn
da trn nhng c s khoa hc (l lun v thc tin) v c thc hin bng
(nhng) phng php khoa hc.
NCKH l mt loi hot ng cha ng nhiu mo him, nghin cu c
th thnh cng, cng c th phi nm tri nhng tht bi. S thnh cng cho ta
nhng gi tr mi, s tht bi khng phi l s tn tht m l s tr gi ca khoa
hc. NCKH cn cha ng nhng yu t mo him v mt kinh t. NCKH kh
c th hoch nh l li theo n gi, c nhng thnh cng tht l v gi, nhng
cng c nhng tht bi tht kh lng. Gi tr ca sn phm khoa hc c
quyt nh bi tnh thng tin, tnh trin vng, tnh ng dng v nhu cu s dng
ca x hi cng nh tnh thc t ca n. Con ngi mun lm NCKH phi c
kin thc nht nh v lnh vc nghin cu v ci chnh l phi rn luyn cch
lm vic t lc, c phng php khoa hc v tnh sng to cao.
Hng Li Trng CVHNT.
Ti liu tham kho
1. Phng php nghin cu khoa hc gio dc. NXB Gio dc nm 2000
2. www.tgu.edu.vn/home/hd_skkn_07.pdf 3. related:www.tgu.edu.vn/home/hd_skkn_07.pdf sng kin kinh nghim
6