Nh cch mng

Imam
Muhammad Bin Abdul-Wahab

Li m u
Mt trong cc yu t duy tr s truyn b ku gi l s ni tip nhau gia cc nh tuyn
truyn theo s tip ni ca thi gian.
T khi Allah, ng Ti Cao ban phc cho cng ng ny v khi ging ni ca Nabi
Muhammad ku gi vang di pha cui chn tri cho n khi Allah hon tt tn gio v hon
thin n hu, th sau , nhng nh tuyn truyn lun tip bc nhau t thi ca nhng v Khalif ca
Thin s cho ti nhng ngi thi sau h trn khp mi min ca cc quc gia. H vn tip bc
nhau trong vic ci thin, ku gi hng n iu tt p v ngn cn nhng iu xu v ti li.
l vic lm nn tng v ngay chnh ng theo li phn ca Allah:

]401 : [


V hy cho mt tp th t cc ngi ng ln i ku gi thin h n vi iu tt p, bo
h lm iu thin tt v ngn cn h lm iu xu v c c. V nhng ngi s l nhng
ngi thnh t. (Chng 3 Ali-Imran, cu 104).
C mi khi nhng m my Bidah bao ph, s thiu hiu bit v ti li tr nn ph bin v
c bit khi c nhiu k di tr v sai quy trong thin h th Allah, ng Ti Cao gip cho cng
ng ny c nhng ngi ng ln ku gi n vi Allah bng kin thc v s hiu bit, h soi sng
con ng, biu hin iu chn l, lm sng li Sunnah, v u tranh chng li s Bidah Allah
thanh lc x s qua i tay ca h, Ngi s cu ri by ti ca Ngi qua s ku gi v tuyn truyn
ca h. y chnh l mt trong nhng s hon thin ca n hu v s rng ri ca hng phc t ni
Allah, ng Ti Cao i vi by ti ca Ngi.
Nhng ngi n ng tr tu, nhng ngi ca kin thc, tiu s con ngi cng nh chng
trnh ging dy ca h lun thng c tm hiu, c bit l nhng ngi c nh hng lch s
Chanlyislam

trong t nc ca h v to ra mt cuc thay i trong suy ngh v t tng th vic tm hiu v tiu
s ca h ging nh chiu sng nhng chic n ln hai bn con ng hng dn v ch li.
Qu tht, mt s ngi trong nhn loi thng tn vinh nhng nh t tng cng nh nhng
nh tr thc n mc phng i trong vic tng nh n h, thm ch h cn dng ln cc tng i
v nhng ngi ny. Cn chng ta, tp th nhng ngi Muslim khng tn sng mt c nhn no c
v cng khng tri dt theo sau cc dng chy, nhng chng ta c cc tiu chun nh gi v thy
c gi tr ca nhng con ngi v cc vic lm ca h, v theo cc tiu chun h s c tn
knh v c mt v tr cao p trong mi tm hn chng ta. chnh l tiu chun v s tuyn truyn,
ku gi, hng dn v ci thin trong bng mt ca Islam.
V ngi ca ch trong bi thuyt ging gi tr ny l ngi c s cng hin to ln
trong cc lnh vc tuyn truyn v ci cch li cho ng vi tn gio Islam. Qu tht, danh ting ca
ng vang n khp ni, c nhiu ngi gn xa vit v ng v nhng g m ngi c s thy v
trong bi ging ny cng s lu v iu . Trong cc v hc gi ca Ma-rc, c mt hc gi uyn
bc tn Muhammad bin Al-Hasan Al-Hajawi Al-Thaalabi, l ging vin cao hc vit v ng. V
hc gi ny pht biu ni v s xut chng ca ng ti cu lc b hng bin ti Fez thng 4 nm
1936 hijri trong cun sch m v hc gi bin son ni v s hnh thnh v pht trin mn hc
Fiqh Islam. V cng c nhiu hc gi vit v lai lch ca nhng hc gi uyn bc Islam, trong ,
c Sheikh bin Bazz, ngi s thuyt ging v Muhammad bin Abdul-Wahab v s truyn truyn ca
ng, v phn ni v lai lch l phn c vit trong cun sch tn Al-Fikr Assa-mi Fi Tarikh Al-Fiqh AlIslami, phn 4 trang 196 on 1011 di tiu (Abu Abdullah Muhammad Bin Abdul-Wahab
Attamimi Al-Najdi):
Muhammad Bin Abdul-Wahab sinh nm 1115 hijri ti thnh ph Al-Uyaynah khu vc i
in vi Najd, ng sng cng vi cha, sau , ng chuyn n Al-Basrah hon thnh vic hc ca
mnh, ng rt gii v uyn bc v kin thc tn gio v chic li ca ng cng sc bn vt tri
khng thua km. y, ng c bit l mt ngi c lng Taqwa v thnh tm m o.
Aqi-dah (c tin gio l ca ng): hon ton theo Sunnah ng vi ng li ca Salaf,
nhng ngi lun bm st Quran v Sunnah. ng khng h dng n suy lun v trit hc p
dng vo nim tin gio l ca mnh.
Cn v phn nhnh ca gio l th trng phi ca ng l Hambali nhng khng phi hon
ton i theo mt cch cng nhc v m qung, v i vi trng phi khc cng th, ng khng h i
theo bt c quan im no mt cch khng xem xt m khi no quan im hay cu ni c bng
chng thuyt phc th ng s ly v b qua cc quan im v cu ni ca trng phi. Bi th, ng
lun c lp trong suy ngh v t tng v c tin gio l cng nh cc phn nhnh ca gio l ..
ng cn c bit n l mt ngi mnh m c mt c tnh vt tri, chnh v im ny,
ng ng ln ku gi mi ngi lm iu tt v ngn cn mi ngi lm iu xu v sai tri, v
ng mt mnh sng xa gia nh v dng h ti x Al-Basrah.
V chng ti truyn t cho ngi c v nhng li nhn xt ny ca mt trong cc hc gi
Ma-rc mc ch ch xc nhn s quan tm v ch ca nhng nh t tng v tiu s ca ng
cng nh khng nh kt qu tuyn truyn ca ng v chng minh rng cc v hc gi bit r v
ch n ng.

Chanlyislam

Khng nhng th, qu tht mt s ngi nhc v cu chuyn di trn vn rng trong sut thi
gian h chu u hc ly bng tin s th h pht hin ti liu c trao i gia Napoleon v
c Gio Hong v vic tuyn truyn v ku gi ca Sheikh, v xem nh l mi e da n li
ch ca h Trung ng.
Nu s vic ng nh vy, th t nht chng ti cn phi ni v tiu s ca ng cng nh
ng li v phng php tuyn truyn v ku gi ca ng n mi ngi, c bit l n vi lp tr
ca h, h thy c s kin nhn, s bn ch ca ng cng nh cc yu t thnh cng trong vic
tuyn truyn v ku gi ca ng.
V gi tr ca bi thuyt ging ny mang li hai iu c bn:
iu th nht: Lm r cc yu t v nn tng tuyn truyn v ku gi, lm r phng php
v cch thc ca ngi lm tuyn truyn v ku gi, cc bc tuyn truyn v ku gi; nhn mnh
mt kha cnh quan trng ca gio l, l kha cnh Tawhid trong th phng, iu cn thit nht
cho nhn loi, v c bit l nhng g s c trnh by trong bi thuyt ging.
iu th hai: Rng Sheikh Bin Bazz l ngi xng ng nht trong vic thuyt ging v tiu
s Sheikh Imam Muhammad Bin Abdul-Wahab, bi v ng l mt trong s cc v Imam vt tri ca
x Najd v l mt trong cc hc tr ni bt nht ca Sheikh Imam v cng l ngi gn gi Sheikh
Imam nht. Qu tht, bi thuyt ging ny cung cp thng tin y cng nh t yu cu cn
thit cho ngi mun tm hiu v Sheikh Imam v s tuyn truyn ca ng, v hon cnh x s cng
nh cc nguyn nhn khin ng ng ln truyn truyn v nhng yu t lm nn s thnh cng ca
ng trong con ng tuyn truyn. Cu xin Allah ban n phc cho vic tuyn truyn ca Sheikh
Imam v ban phc lnh cho ngi Muslim, v cu xin Allah ban n phc v phc lnh cho Sheikh
Bin Bazz ngi thuyt ging. Cu xin Allah ban bng an v phc lnh cho ngi b ti ca Ngi,
v Thin s ca Ngi. V cu xin Allah hi lng v tt c nhng ngi lm cng vic tuyn truyn,
xin Ngi hy ban phc cho s n lc ca h trong vic ci thin t ng sang ty ca qu a cu,
qu tht, Ngi l ng hng nghe v lun gn k.

Bin son: Atiyah Muhammad Salem

Chanlyislam

S Lc Tiu S Sheikh Ph Trch Thuyt Ging

Abdul-Aziz Bin Abdullah Bin Abdurrahman Bin Muhammad Bin Abdullah Ali Bazz.

ng ra ngi tng trnh bi thuyt ging ny th hu nh ai cng bit Sheikh c m khng

cn phi gii thiu. Nhng bi thuyt ging ny mun gi n tt c mi ngi, d Muslim hay ngoi
o nhng x xa xi ngoi khi quc gia Arab, cho nn cn phi gii thiu s lc v tiu s ca
Sheikh.

Tn ca Sheikh: Abdul-Aziz Bin Abdullah Bin Abdurrahman Bin Muhammad Bin Abdullah
Ali Bazz.

Ni sinh v ngy sinh ca Sheikh: sinh ti Riyadh, th ca x Najd vo thng ZdulHijjah nm 1330 hijri.

Xut thn ca Sheikh: ln ln trong mt gia nh cao qu, mt gia nh c truyn thng yu
qu kin thc v nhng ngi c kin thc, ng bt u con ng hc vn t tui rt
sm.

Qu trnh hc tp ca Sheikh: bt u hnh trnh hc tp ca mnh l Sheikh hc thuc lng

Quran, Sheikh thuc lng Quran trc tui dy th, sau bt u hc cc kin thc gio
l v ting rp t cc v hc gi ca Riyadh.

Nhng ngi thy ca Sheikh: Sheikh hc v thu thp kin thc gio l t rt nhiu
ngi thy khc nhau, trong a s nhng ngi thy ca Sheikh u thuc dng Ali AlSheikh c ngha l thuc th h con chu ca Sheikh Imam Muhammad Bin Abdul-Wahab.

Tiu biu nhng ngi thy ca Sheikh:

Sheikh Muhammad Bin Abdul-latif Bin Abdurrahman Ali Al-Sheikh.

thi.

Sheikh Saleh Bin Abdul-Aziz Bin Abdurrahman Ali Al-Sheikh, thm phn ca Riyadh ng

thi.

Sheikh Saad Bin Hamd Bin Ateeq thuc dng h Ali Ateeq, thm phn ca Riyadh ng

Sheikh Hamd Bin Faris, y vin ngn sch Islam ng thi.

- Sheikh Saad Wiqas Al-Bukhari ti Makkah Mukarramah. Sheikh chuyn hc b mn

Tajweed t ngi thy ny.
- i Mufti (c vn gio l) Sheikh Muhammad Bin Ibrahim Ali Al-Sheikh . y l ngi
thy m Sheikh hc tt c cc kin thc, y l ngi thy khng nh kin thc ca Sheikh.
Qu tht, Sheikh hc vi ngi thy ny khong 10 nm bt u t nm 1347 n nm 1357 hijri
v cho n khi ngi thy ny c Sheikh ln lm thm phn.

Chng trnh v phng php hc ca Sheikh: hc cc mn khc nhau t nhng ngi

thy khc nhau hoc tt c cc mn t mt ngi thy duy nht. Ring i vi ngi thy i
Mufti th chng trnh hc ca Sheikh c mt h thng ring bit l h thng ging dy

Chanlyislam

theo cp quan trng ca kin thc. u tin l bt u hc cc gio l v c tin ln lt

theo th t: trc tin l ba nn tng gio l, sau l sch Kashb Ash-Shubuhat, ri n
Kitab Attawhid, Al-Aqi-dah Al-Wasitah, ri n Fiqh th cng tng t, u tin l hc
nguyn vn ni dung ri sau mi i su vo phn tch, tng t i vi mn Fara-idh (mn
chia ca tha k) cng th, u tin l c n nhiu ln, v tng t i vi mn vn phm
Rp cng th, ..

Thi gian v a im hc tp ca Sheikh: Cc gi hc vi ngi thy i Mufti l nh

sau: bui sng t sau l nguyn Salah Fajar cho n khi mt tri mc ti Masjid, sau bui
tra l hc ti nh ca thy, ri sau Zhuhur, sau Asr v sau Maghrib l ti Masjid.

Kin thc ca Sheikh: Sheikh c xem l mt trong cc i hc gi Ijtihad (c kh nng

xem xt v i chiu cc cu ni ca cc trng phi v kt lut ng sai da theo s thng
thi v uyn bc v kin thc gio l) khi m Allah ban cho Sheikh ngun kin thc gio
l bng ting Rp qua Sheikh c th xem xt mt cch ton vn v kin thc tn gio.
Qu tht, Sheikh dnh nhng n lc ca mnh v cc kin thc gio l, c bit l lnh vc
Fiqh (thng hiu gio lut) trn trng phi ca Hambali, k n l lnh vc Hadith, t tng
kin thc v Quran cng chim mt v tr ni bt trong gii hc gi Islam, cu xin Allah che
ch v bo v h.

C th xem Sheikh l mt trong cc hc gi c v Fiqh, Hadith v Aqi-dah v Sheikh

vit nhiu sch v cc lnh vc v nhiu Fatawa.

Cng vic ca Sheikh: Gi chc v mt thnh vin trong ta n ti tnh Al-Kharj trong
khong thi gian 14 nm v vi thng t nm 1357 n nm 1371 hijri. Cng vic ca Sheikh
trong ta n khng nhm vo cc vn quan trng ca cc phin ta xt x m cng vic
ca Sheikh l lin quan n cc v vic cng ni chung ca khu vc t lnh vc gio dc,
nng nghip, y t. Ni chung trch nhim ca Sheikh l lin quan n tt c cc vn ci
cch v hon thin cho khu vc, s hin din ca Sheikh ging nh s hin din ca ngi
cha ch dy cho cc a con nhng iu quan trng v mang li li ch cho chng, v nhng
nh hng tt p ca Sheikh vn cn lu li cho n nay.
Sau , Sheikh chuyn n ging dy ti trng i hc khi n va m t nm 1371 n

nm 1380 hijri. Trong thi gian ging dy, Sheikh ph trch ging dy ba mn: Fiqh, Tawhid v
Hadith ca khoa Shariah (gio lut). Sheikh l ngi c tnh ho hip v i lng, Sheikh lun gii
thch cn k cc vn , Sheikh ging dy cc sinh vin theo phng php Tarjeeh (phng php i
chiu cc quan im v chn ra quan im chim u th v vt tri), c bit trng im ca bi
hc lun c s ng thun gia mn Fiqh v Hadith, th d nh Sheikh ging dy chng Zakah
trong mn Fiqh v chng Zakah trong mn Hadith, nu trong tit hc Fiqh vn Zakah c
khng nh theo trng phi ca Hambali vi cc dn chng ca h th trong tit hc Hadith cng
vy, vn Zakah cng c da trn cc Hadith ng thun theo trng phi, cn nu khng c s
ng thun th Sheikh dng phng php Tarjeeh v ku gi n vi nhng g gn vi Hadith nht,
Sheikh khng i theo mt trng phi nht nh no mt cch m qung. S ni bt ca Sheikh l
khng vn cc trong cu hi cng nh khng tr li ngay iu hc vin hi, c th Sheikh ngng tr
li v yu cu i nu nh vn cn n s xem xt v cn nhc do n thuc cc im ang c s
bt ng, ang cn trong s tranh lun hoc vn xa vi vi nguyn tc. V s vic ny s gip ch
cho hc vin nh cc hc gi ca nn gio dc hin i ni rng nn lm cho ngi hc tch cc
Chanlyislam

tham gia hot ng v truyn cm hng ng tin bng tinh thn v m ng cho hc vin tm ti v
hc vin cm thy rng kin thc l tm ti, nghin cu v hc hi, v cho hc vin bit rng
khng nn a ra mt cu ni tr phi bit r hon ton v trn vn.
V lnh vc gio l v c tin th Sheikh l mt ngi mc n ha v cn i, Sheikh
khng thuc nhng thnh phn cc oan lun qui ti Shirk (th a thn) v Kufr (v c tin) i
vi tt c mi ti nh hay ln, v cng khng phi l ngi thuc nhng thnh phn d di, s si,
lun nhm mt qua loa vi nhng iu nh, m Sheikh l ngi lun quan tm n mi iu d nh
hay ln v t chng vo ng v tr v phm vi ca chng, Shirk ng ch Shirk, Bidah ng ch
Bidah, thm ch mt s ngi t ngoi x xem Sheikh l tiu chun cng bng v cn i ng
mc cho nn tng tuyn tuyn v ku gi, v khng ch th m ngay c trong cng vic qun l,
thuyt ging trong Masjid hay nhng cng vic khc th Sheikh lun mc chnh trc v cn i.
Sau , Sheikh c b nhim lm ph hiu trng trng i hc Islam Madinah
Munauwarah t nm 1381 hijri, v l hng phc ca Allah, nh phc ca Ngi trng i hc
ny c duy tr v pht trin, Ngi cho n mang li li ch cho th gii Islam, cu xin Ngi ph
h v tr gip nhng ai duy tr tn gio ca Ngi, bi qu tht Ngi l ng hng nghe v p li li
cu nguyn.

Nhng sch ca Sheikh: tiu biu cc sch ca Sheikh cho n tn ngy nay nh:
1- Al-Fawa-id Al-Jalilah Fi Al-Mabahith Al-Faridhah, c in n nhiu ln.
2- Naqdu Al-Qaumiyah Al-Arabiyah, c in v ti bn.
3- Tawdih Al-Manasik (Hng dn nghi thc Hajj), c in nhiu ln.
4- Risa-lah Fi Nikah Al-Shighaar, c in.
5- Al-Jawab Al-Mufid Fi Hukmi Attaswir, c in.
6- Risa-lah Fi Attabaruj Wa Al-Hijab, c in
Cng vi nhiu Fatawa chuyn v tng hp.

Cu xin Allah ban hu ch v gi tr qua kin thc ca Sheikh, xin Ngi hi lng v yu
thng Sheikh.
Amin (li cu xin Allah chp nhn s nguyn cu)
Cu xin Allah ban bng an v phc lnh cho ngi b ti ca Ngi, v Thin s ca Ngi,
Muhammad v cho gia quyn ca Ngi cng tt c cc v Sahabah ca Ngi!!!

Bin son: Atiyah Muhammad Salem

Chanlyislam

Li bnh ca "Sheikh Abdul-Aziz Bin Abdullah Bin Bazz" v

"Sheikh Muhammad Bin Abdul-Wahab"

:
Nhn danh Allah, ng rt mc lng, ng rt mc Khoan dung, mi li ca ngi v tn
dng knh dng ln Allah, Thng ca ton v tr v mun loi, cu xin Allah ban bng an v
phc lnh cho ngi b ti ca Ngi, v Thin s ca Ngi, v tt p nht trong to vt ca Ngi, v
Imam ca chng ta Muhammad Bin Abdullah v cho gia quyn ca Ngi, cho cc bn o ca
Ngi cng tt c nhng ai i theo con ng tt p ca h..
Hi qu anh em ng o thn hu, hi cc con thn yu, y l bi thuyt ging ngn gn ti
gi n mi ngi khai sng cc tng, lm r s tht, li khuyn dnh cho cc by ti ca
Allah, v thc hin mt s ngha v ca ti v s tht. V bi thuyt ging ny c ta : Sheikh
Imam Muhammad Bin Abdul-Wahab, tiu s v s tuyn truyn ku gi ca ng.
Ni v nhng ngi ci cch, nhng nh tuyn truyn, cc nh khi phc l ni v hon cnh
ca h, nhng phm cht cao p ca h, cc vic lm quang vinh ca h v gii thch tiu s ca h
thy c s tn tm, trung thc ca h trong con ng tuyn truyn v ci thin ca h.
Tiu s ca h cng nh nhng vic lm vinh quang ca h l iu m cc linh hn tt p
lun khao kht mun tm hiu, nhng con tim cm thy thanh thn, v l iu mun c lng nghe
i vi nhng ngi c tm tn ty v tn gio, nhng ngi c lng ham mun ci thin v nhng
ngi mun truyn b ku gi n con ng chn l. Ti thy rng mnh cn ni cho mi ngi
nghe v mt ngi n ng v i, mt nh ci thin ln, mt nh truyn b tn ty v nhit tm,
chnh l Sheikh Imam ngi khi phc Islam bn o Rp trong th k th 12 hijri.
ng chnh l Imam Muhammad bin Abdul-Wahab bin Sulayman bin Ali Attamimi AlHambali Annajdi. Qu tht, mi ngi u bit n v Imam ny, c bit l nhng gii hc gi, cc
tng lp lnh o, cc nhn s trong v ngoi bn o Rp. Mi ngi ghi nhiu cun sch di
ngn khc nhau v ng, thm ch nhng nh ng phng hc cng vit v ng rt nhiu. C
ngi vit v ng trong qu trnh vit sch ca h v nhng nh ci cch hay v lch s, ng c m
t l ngi ci t v i, ng khi phc Islam, ng i trn s hng dn v nh sng ca
Thng .
Mt trong tp th cc nh vit sch, i tc gi Abu Bakr Sheikh Husain bin Ghannam AlAhsa-i, vit v Sheikh Abdul-Wahab, ng ni v s truyn b ca Sheikh, tiu s ca Sheikh v
s chinh chin ca Sheikh; Sheikh Imam Uthman bin Bashr trong sch ca mnh mang tn Unwan
Al-Majid, ng vit v Sheikh Ibnu Abdul-Wahab, v s truyn b ca Sheikh, v tiu s, lch s
cuc i v s chinh chin v Jihad ca Sheikh; ngoi bn o Rp, tin s Ahmad Amin trong
cun sch ca mnh c tn Zuama Al-Islah vit v Sheikh Ibnu Abdul-Wahab; v ngoi ra cn
c nhiu v hc gi khc vit v Sheikh nh Masud Alim Annadawi, tnh trng Muhammad bin
Chanlyislam

Ismail Al-Sana-ni, Sheikh Muhammad bin Ali Ash-Shawkani, v cng nhiu hc gi khc na. Tuy
nhin, v cng c khng t ngi khng bit v Sheikh Ibnu Abdul-Wahab cng nh khng bit hon
cnh tiu s v s truyn b ca ng nn ti thy rng mnh nn tham gia vo vic trnh by r v
hon cnh tiu s tt p ca ng, s truyn b ng n ca ng v s u tranh trung thc ca ng,
v ti cng s gii thch mt cht v nhng g ti bit v v Sheikh Imam ny mi ngi c ci
nhn r hn v nhng iu hiu lm v hoi nghi i vi hon cnh v s truyn b ca ngi n
ng ny.

Xut thn ca Sheikh Muhammad Bin Abdul-Wahab

V Imam ny sinh nm 1115 hijri, y l cu ni c bit n nhiu nht v ngy sinh ca
ng , c li cho rng ng sinh vo nm 1111 hijri, nhng cu ni th nht l ph bin nht l
ng ch thc sinh nm 1115 hijri. ng hc t cha ca mnh ti th trn Al-Uyaynah, v y l ni
chn nhau ct rn ca ng, n l khu vc Al-Yama-mah thuc tnh Najd nm pha ty ca thnh
ph Riyadh, cch Riyadh khong 70 cy s.
Sheikh sinh ra v ln ln y trong mt mi trng gia nh tt p, ng bit c
Quran t rt sm, ng rt sing nng v chm ch trong vic hc, ng tr thnh Faqeeh (hc
gi thng thi gio l) t s ging dy ca cha mnh Sheikh Abdul-Wahab bin Sulayman mt nh
Faqeeh ln(1) v uyn bc, tng l thm phn ca th trn Al-Uyaynah. Sau khi trng thnh Sheikh
i hnh hng Hajj n ngi nh ca Allah Al-Haram v hc hi kin thc t mt s hc gi
vng t Al-Haram linh thing ny.
Sau , Sheikh chuyn n Madinah, thnh ph ca v Nabi cao qu v n phc, ng
sng mt thi gian v hp mt vi cc hc gi Madinah, ng tip thu kin thc gio l t hai
v hc gi ln v ni ting y trong thi im , hai v hc gi l: Sheikh Abdullah bin Ibrahim
bin Sayf Annajdi, gc Al-Mujammaah, l cha ca Sheikh Ibrahim bin Abdullah tc gi ca Al-Azb
Al-Fara-idh v kin thc chia ti sn tha k; Sheikh th hai l Muhammad Hayah Al-Sanadi dn
Madinah. Hai v Sheikh ny l hai v hc gi thng thi ni ting m ng ly kin thc t ni h
trong thi gian Madinah, v d nhin c th ng cng hc hi kin thc t nhng hc gi khc
ngoi hai v Sheikh ny m chng ta khng bit.

Hnh trnh i tm kin thc ca Sheikh Muhammad Bin Abdul-Wahab

Sheikh i n Iraq tm hc kin thc, ng dng chn Al-Basrah v thng hp
mt vi cc hc gi , ng ly kin thc t h rt nhiu.
, ng ku gi mi ngi tr v vi Tawhid v Sunnah, ng tuyn truyn mi ngi
rng bt buc tt c nhng ngi Muslim phi gi ly tn gio ca h theo ng Kinh Sch ca
Allah (Quran) v Sunnah ca Thin s , ng tranh lun v trao i cng vi cc hc gi ,
ng tr thnh ni ting trong cc Sheikh ca ng, cng quan im vi ng c mt ngi c gi
(1)

Tc gi cun sch Al-Fikr Assa-mi s 1007 trang 195 quyn 4 ni: ng l nh Faqeeh x Najd, l cha ca Muhammad bin
Abdul-Wahab, Imam trng phi Hambali x Najd, mt nm 1153 hijri.
Chanlyislam

Sheikh Muhammad Al-Majmui. V qu tht, mt s hc gi c tm xu Al-Basrah ni dy

chng i, ng v v Sheikh tn Muhammad Al-Majmui gp phi nhiu nguy hi, v l , ng
ri b Al-Basrah v n Azzubair sau t Azzubair ng li n Al-Ahsa, y ng cng thng
hp mt vi cc hc gi v ni v nhng iu trong gio l nn tng, sau , ng i n x Harimala
v hnh nh l vo thp k th 5 ca th k th 12 bi l cha ca ng lm thm phn AlUyaynah c chuyn xch mch vi v lnh o nn ng ri i n Harimala vo nm 1139
hijri, v Sheikh Muhammad n sng cng vi cha ti Harimala vo nm 1140 hijri. ng sng
y v khng h c mt hot ng no t vic truyn dy kin thc cng nh truyn b, cho n
khi cha ng qua i nm 1153 hijri th mt s ngi dn ca Harimala c c vi ng, h l mt
s ngi xu c mun git ng, c li ni rng mt s k xu ny leo tng vo nh ng nhng
b mi ngi pht hin nn h tho chy.
Sau , Sheikh quay tr li Al-Uyaynah. V nguyn nhn m nhng k xu hn h kia gin
d v th ght ng l bi v ng ng ln ku gi mi ngi lm iu thin tt v ngn cn mi
ngi lm iu xu v ti li, ng ku gi nhng ngi lnh o phi ra sc quyt tm bi tr v
dp tan cc thnh phn ti phm tn cng mi ngi bng s cp bc v git hi. Mt nhm ngi
xu nm trong thnh phn ti phm thng c gi l n l, khi h bit Sheikh chng i h,
khng hi lng vi nhng hnh vi ca h ng thi ku gi cc nh lnh o phi nghim tr h v
dp tr nhng hnh vi c b ca h th h tc gin v tm cch git ng, nhng Allah che ch v
bo v ng v sau ng chuyn n x Al-Uyaynah, v Ameer (ngi ng u chnh quyn)
ni lc by gi l Uthman bin Nassaar bin Mimar, v ny long trng cho n ng khi ng n
v ni vi ng: Sheikh c ng ln ku gi mi ngi n vi Allah, chng ti s cng vi Sheikh v
ng h tr lc cho Sheikh. Th l Sheikh v cng vic ca Sheikh c ng h, c yu qu v
c tr lc mt cch tt p ti y.
Sheikh tch cc hot ng ging dy, hng dn, tuyn truyn v ku gi n vi Allah,
ng Ti Cao, nh hng mi ngi n vi iu thin tt v yu thng Allah, tt c mi ngi,
n ng v ph n u i theo li ku gi ca Sheikh. Cng vic ku gi v ging dy ca ng tr
nn ni ting khng nhng trong Al-Uyaynah m cn lan rng n mi ngi cc lng v th trn
ln cn.
V c mt ngy, Sheikh ni vi Uthman v ng u quyn hnh ca Al-Uyaynah rng
hy chng ti ph b ci mi vm trn m ca Zaid bin Al-Khattab bi qu tht n c xy
khng ng theo gio l Islam, qu tht Allah khng hi lng v vic lm ny, v Thin s ca Ngi
nghim cm xy ct trn cc m cng nh cm xy cc Masjid ln , v ci mi vm s
lm lch lc mi ngi v lm thay i gio l c tin v c th dn n nhng vic lm Shirk, cho
nn phi ph b n i.
V Ameer Uthman ni c tin hnh khng c g cm cn. Sheikh bo: qu tht ti lo ngi
ngi dn lng Jubailah s kch ng, v Jubailah l ngi lng gn ngi m . Th l Uthman
em hn 600 binh lnh cng vi Sheikh i ph b ci mi vm trn m c ni. Khi on ngi
tin gn n ni th ngi dn Jubailah i ra, sau khi h nghe tt c s vic th khng nhng h
khng phn i m cn tip sc ph tri ci mi vm .

Chanlyislam

Tnh trng ca vng Najr trc khi Sheikh Muhammad Bin Abdul-Wahab
ng ln hot ng v cc nguyn nhn ng ng ln ku gi
Chng ta s ni tm tt v tnh trng ca vng Najd trc khi Sheikh ng ln cng nh
cc nguyn nhn ng ng ln lm cng vic ku gi v tuyn truyn:
Trc khi Sheikh ng ln ku gi v tuyn truyn th vng Najd ang trong tnh trng
m ngi c c tin khng th hi lng. Tnh trng Shirk lan trn trong vng Najd, nhng ngi dn
y th phng cc mi vm ca cc m, th phng cy ci, th phng , th phng cc hang
ni, th phng nhng ai t xng l Wali, v th phng cng vi Allah nhng con ngi m h cho
l nhng ngi l thnh nhn. H tht l nhng ngi in r khng c suy ngh v thc. Trong
thnh ph Najd lc by gi, nhng ngi hnh ngh bi ton, ba ngi v ma thut rt ph bin v
ni ting, mi ngi x nhau tm n h thnh cu h v tin tng ni h m khng c mt ai
ng ln ngn cn h. V ti Najd, hu ht mi ngi u ch lo ngh v quan tm n li ch v th
vui ca trn gian, h hu nh khng quan tm n tn gio ca Allah, t ng ln hot ng cho con
ng chnh ngha ca Ngi. Tng t, Makkah, Madinah v Yemen cng th, tnh trng Shirk rt
ph bin, h xy mi vm trn cc ngi m, cu xin cc v Wali, tm s phc lnh ni h. Vic cu
xin cc v Wali v tm phc lnh ni h l ph bin rt nhiu ni, u cng c, nhiu nht l
vng Najd, khng nhng th, nhng ngi Najd cn cu xin v khn vi n Jinn, h git t dng
cng Jinn v t ngi nh nh cho Jinn trong mt gc nh ca h vi nim hy vng Jinn s ph h h
cng nh v h s Jinn lm iu xu vi h. Bi th, khi Sheikh nhn thy tnh trng Shirk ph
bin v lan trn gia cng chng thin h m khng c mt s ngn chn no nn Sheikh ng ln
ku gi tuyn truyn mi ngi tr v vi Allah. Sheikh tn ty, kin tr v n lc ht sc trong
cng vic ku gi, v Sheikh lun thc rng Sheikh cn phi u tranh ht sc, phi nhn ni
kin tr v phi chu ng i mt vi nhng nguy hi.
Sheikh chm ch, n lc ht sc mnh trong vic ging dy, hng dn v tuyn truyn
trong thi gian Al-Uyaynah, Sheikh cn vit cc bc thng ip gi n cc hc gi cc ni nhc
nh h v ku gi h cng tham gia v tip sc vi ng ng ln u tranh v gy dng tn gio ca
Allah, ng ku gi mi ngi cng nhau chin u bi tr v dp tan Shirk cng nh cc vn m
tn. Nhiu hc gi Najd cng nh cc hc gi Makkah, Madinah, Yemen v nhng ni khc
p li li ku gi ca ng, h vit th hi m cho ng v s ng thun v tn thnh, nhng cng
c khng t ngi khng ng thun, h phn i nhng g Sheikh ku gi, h ch trch v
trnh n v d nhin nhng ngi ny l nhng ngi thiu hiu bit, m tn d oan khng bit g v
tn gio ca Allah, khng bit th no l Tawhid i vi Allah, h ch bit lm theo ng b cha m
h trong s dt nt, lch lc, Shirk, Bidah v m tn, nh Allah, ng Ti Cao phn v nhng ngi
ging nh nhng ngi ny:

]32 : [

Qu tht chng ti thy cha m ca chng ti theo mt tn gio no v qu tht chng ti i
theo du chn ca h. (Chng 43 Azzukhruf, cu 23).

Chanlyislam

10

Nhm ngi c cho l thuc tng lp hiu bit kin thc tn gio
quay mt vi Sheikh Muhammad Bin Abdul-Wahab mt cch ngoan c v ganh t
C mt nhm ngi c cho l thuc tng lp nhng ngi hiu bit v c kin thc su
rng v tn gio phn i Sheikh mt cch ngoan c v ganh t mc ch khng mun cng
chng ni: "Cc ng sao th, sao cc ng khng ngn cn chng ti v vic ny? Ti sao ch c
Muhammad bin Abdul-Wahab n ngn cn chng ti, ti sao ch mt mnh ng ta nhn thc c
chn l, cn cc ng cng l nhng hc gi hiu bit su rng v tn gio sao cc ng khng ng
ln ngn chn iu sai tri ny?"
H ganh t v cm thy xu h trc cng chng, h ngoan c khng ng v pha chn l v
iu ng n, h yu thch ci trn gian hn hn ci i Sau, h i theo bc ng ca Do Thi
trong vic yu thch ci trn gian hn l cuc sng ci i Sau. Chng ta hy cu xin Allah s
bng an v phc lnh!
Cn v Sheikh , Sheikh ch thc l ngi kin nhn v bn lng, Sheikh ht lng v
thnh tm v con ng ku gi n vi Allah, Sheikh can m v dng cm ng ln, Sheikh can
m v kin cng hn nhng hc gi khc trong v ngoi bn o Rp lc by gi, Sheikh
kin quyt thc hin con ng ku gi mi ngi v vi chn l ng thi cu xin Thng ph
h. Sheikh hin thn mnh cho cc cun sch hu ch v con ng tm ti nghin cu v hc
hi, trc ng dnh trn cho Kinh sch ca Allah (Quran), ng b cng sc vo vic ging
gii Quran v rt ra cc gio lut, ng hin trn bn thn trong vic nghin cu v tiu s ca
Thin s v cc v Sahabah ca Ngi, Sheikh rt chm ch trong vic nghin cu ny v c
ci nhn su sc cng nh nhn ra iu chn l nn Sheikh ng ln ku gi mi ngi tr v vi
chn l, Sheikh vit th gi n cc hc gi ku gi h tham gia chung sc. Allah khng nh
nhng nguyn vng tt p ca Sheikh, s ku gi ca Sheikh thc s c lan rng, Sheikh thc s
khi phc li chn l v dn dt mi ngi tr v vi tn gio ch thc ca Allah v gi cao khu
hiu ca Allah.
Sheikh tip tc cng vic ku gi tuyn truyn ti Al-Uyaynah bng con ng ging
dy v hng dn, sau Sheikh ra sc bi tr v dp tan nhng iu Shirk vi Allah. Sheikh ni
vi v Ameer Uthman bin Mimar l phi ph b mi vm trn m ca Zaid, v Zaid chnh l Zaid
bin Al-Khattab tc l ngi anh em ca Umar bin Al-Khattab , th lnh ca nhng ngi c c
tin. Zaid l mt trong s nhng v Sahabah cht Shaheed trong trn chin Musaylimah Al-Kazzab
nm 12 hijri, sau khi ng cht h xy mi vm trn m ca ng tng nh ng, d nhin ngoi
ng ra h cn xy cho mt s ngi khc na. Th l Uthman ng , v ci mi vm b ph
b, Alhamdulillah, v n ngy nay du vt ca n khng cn na, Allah xa ht nhng g Sheikh
ph b bi s nh tm tt p v trung thc ca ng trong vic gy dng v phc hi chn l. Ngoi
mi vm ca Zaid cn c nhng mi vm trn cc m khc chng hn nh ca Dhirar bin Al-Azwar,
mi vm trn m ca v ny cng b ph b, ngoi ra cc tng i khc cng c ph b, cc cy
ci cng nh cc hang ni c th phng ngoi Allah cng c cht v ph b.

Chanlyislam

11

Sheikh Muhammad Bin Abdul-Wahab ku gi bng li ni v hnh ng

C ngha l Sheikh vn tip tc duy tr cng vic ku gi v tuyn truyn bng li ni v
hnh ng ging nh ni trn. Ri sau , c mt ngi ph n n gp ng v t th nhn
vi ng rng c ta phm ti Zina nhiu ln, Sheikh hi thm v tinh thn v tr tu ca c ta th
c bit c ta l ngi tnh to bnh thng, khng c du hiu bt thng g c, v khi c ta c
khng khng khng nh ti Zina ca mnh, khng c du hiu no cho thy c ta b cng p th
Sheikh mi ra lnh cho thi hnh lut nm vi c ta v lc ng l thm phn ca Al-Uyaynah.
Sau , s vic ph b cc mi vm ca cc m, cho thi hnh nm vi ngi ph n mang ti
Zina cng nh s ku gi v i n vi Allah gy ting vang khp ni. S vic n tai v
Ameer ca Al-Ahsa cng nh nhng ngi dn ni thuc dng h Khalid Sulayman bin Urayir
Al-Khalidi rng Sheikh l ngi ku gi n vi Allah, p ph cc mi vm ca cc m v
cho thi hnh lut trng pht nhng ti li. Th l v Ameer ca vng sa mc ny quan trng ha
vn ca Sheikh bi l theo l thng ca vng sa mc - tr phi Allah hng dn - l h thng i
x bt cng, gy mu, cp bc ti sn, lm nhng iu Haram, th l v Ameer vng sa mc ny
cm thy khng yn tm, y lo s Sheikh bnh chng sc mnh v tc ly mt quyn hnh ca
y, cho nn y vit mt bc th gi n Uthman yu cu git cht ngi sng o ny (Sheikh).
Y ni rng qu tht ngi sng o ang ni ca cc ng, chng ti nghe thng tin th
ny v th ny v ng ta, hoc l cc ng phi git cht ng ta hoc l chng ti s chm dt phn
thu np m cc ng phi np cho chng ti. V qu tht, Ameer Uthman thng c mt phn cng
np bng vng n v Ameer x sa mc nn Uthman lo s y s lm ln chuyn, Uthman s rng nu
khng lm theo yu cu th y s gy chin. Th l Ameer Uthman ni vi Sheikh rng v Ameer
vng sa mc ny vit cho chng ti mt bc th th ny th ny, y yu cu chng ti phi git
ng, v chng ti thc s lo s v Ameer ny v chng ti khng c kh nng chin u vi y, cho
nn nu nh Sheikh thy cn i khi ni ny th Sheikh c lm. Sheikh ni vi Ameer Uthman:
Qu tht iu m ti ku gi n vi n l tn gio ca Allah, l s xc thc li li Tawhid Khng
c Thng ch thc no khc m ch c Allah duy nht, xc thc li s chng nhn rng
Muhammad l Thin s ca Allah. Bi th, ai nm cht ly tn gio ny, ra sc cng c n mt cch
trung thc v thnh tm th Allah s ph h cho y v ban s thng li cho y v s gip y ch ng k
th. Do , nu anh kin nhn, bn ch, ngay chnh v chp nhn iu tt p ny th ti xin bo tin
vui cho anh rng Allah s ph h cho anh thng li v Ngi s bo v anh khi ngi sa mc ny v
ng bn ca y, v Ngi s gip anh ginh quyn kim sot x s ca y.
V Ameer Uthman ni: "Ny Sheikh, qu tht chng ti khng c kh nng chin u vi y,
chng ti khng th kin nhn cho vic phi nghch li y."
Th l Sheikh ri b ni , ng ri b Al-Uyaynah v chuyn n x Addiriyah. Sheikh
i b n theo s ch dn ca h v ng n ni vo cui ngy. Qu tht, Sheikh ri
Al-Uyaynah t sng sm i b n Addiriyah v Uthman khng cho ngi thp tng ng. Sheikh
n Addiriyah v t tc ti nh ca mt ngi n ng tn l Muhammad bin Suwaylim AlUrayni. C li ni rng ngi n ng ny lo ngi vic Sheikh t tc ti ch ng ta v ng ta
thu hp phn cho n, ng ta lo s v Ameer ca Addiriyah Muhammad bin Saud. Sheikh
trn an ng ta ni: "Anh hy vui v iu tt p, iu m ti ku gi n vi n l tn gio ca Allah,
Allah s hin th tn gio ca Ngi."
Chanlyislam

12

Th l tin v Sheikh Muhammad n tai Muhammad bin Saud. C li ni rng ngi cho
ng ta bit tin v Sheikh chnh l v ca ng ta. Mt s ngi ngoan o n bo li vi b v ni
vi b rng: "B hy thng tin cho Muhammad (chng b) v ngi n ng ny (Sheikh ), b hy
ng vin ng ta tip nhn s ku gi ca y, khuyn khch ng ta ng h v tr lc cho y." V v ca
Muhammad bin Saud l mt ph n ngoan o v tt lnh, cho nn, khi phu qun ca b n gp b
th b ni vi ng: "Xin bo tin vui v tt lnh v chin li phm v i ny! y l chin li phm
m Allah mang n cho anh, mt ngi n ng ku gi n vi tn gio ca Allah, y ku gi n
vi Kinh sch ca Allah, y ku gi n vi Sunnah ca Thin s , l chin li phm v i! Anh
hy n nhn ly y, hy ng h v tr gip cho y, anh ch ng dng dng m khoanh tay ng
nhn." Vy l v Ameer n nhn li tham lun ca b, nhng ng ta lng l khng bit nn ch
thn i n gp Sheikh hay l cho mi Sheikh n gp ng ta? ng ta c khuyn l nn ch
thn i gp Sheikh , tp th nhng ngi ngoan o trong c v ca ng u khuyn ng nh
th, h ni: "Anh khng nn cho mi Sheikh n gp anh m anh nn ch thn n ch ca Sheikh,
anh nn biu hin s qu trng n kin thc tn gio v ngi ku gi n vi iu tt p."
Th l, v Ameer nghe theo li khuyn, ng ch thn n gp Sheikh ti nh ca ng
Muhammad bin Suwaylim. ng vo nh cho Salam v ni chuyn vi Sheikh , ng ni: "Tha
Sheikh Muhammad, rt vui mng v vinh hnh c ng h, rt vui mng v vinh hnh c ng
ra bo m an ton v rt vui mng v vinh hnh c tr gip Sheikh." Sheikh p li li ng:
"Ti cng rt vui mng v vinh d v s ng h ca anh, tht ng ca ngi v cu xin s phc lnh
v tt p... y l tn gio ca Allah, ai gip n ginh thng li Allah s ban s thng li cho ngi
, v ai ng h n Allah s ph h ngi , ri y anh s sm thy kt qu ca iu ."
V Ameer ni: "Tha Sheikh, ti xin nguyn cng vi Sheikh phc v cho tn gio ca Allah
v Thin s ca Ngi v cho con ng u tranh v chnh ngha ca Allah, tuy nhin, ti lo ngi
khi chng ti ng h Sheikh, v tr gip Sheikh v Allah cho Sheikh ginh thng li t k th ca
Islam th Sheikh yu thch ni khc ngoi vng t ca chng ti, Sheikh s ri b chng ti m ra i
n mt vng t khc."
Sheikh ni: "Ti khng nguyn v giao c vi anh v iu ny... ti nguyn v giao c
vi anh bng mu v mu, bng s hy dit vi s hy dit rng ti s khng bao gi ri b x ca
anh." Sheikh nguyn th v giao c vi v Ameer ca Addiriyah rng khi Allah cho ginh
c thng li Sheikh s mi li Addiriyah cng vi Ameer, s mi cng nhau chin u cho con
ng chnh ngha ca Allah, v cuc nguyn th giao c hon tt nh th.
Dng ngi t khp ni ko v Addiriyah, t Al-Uyaynah, Irqah, Manfuhah, Riyadh v cc
vng ln cn. Addiriyah tr thnh ni m nhiu ngi t khp mi min trn v nh c, mi
ngi dn u u cng u nghe n ting tm ca Sheikh , nhng bi ging thuyt ca Sheikh,
s ku gi v hng dn ca Sheikh n vi Allah, nn mi ngi l lt tm n.
Sheikh hot ng tch cc ti Addiriyah, ng m nhng bui thuyt ging v gio l
c tin, cc bui hc v Quran, Tafseer, Fiqh, cc gio l nn tng, Hadith, Mustalah Hadith (mn
hc v cc thut ng trong lnh vc nghin cu Hadith), ngn ng Rp, lch s v nhng kin thc
b ch khc. V ngi dn x n t khp mi ni, nhng ngi trong Addiriyah thanh nin hay
nhng ngi khc u n hc ni Sheikh. Sheikh b tr nhiu bui ging dy dnh ring cho

Chanlyislam

13

cng chng, cc bui ging dy ring bit, Sheikh truyn t kin thc tn gio v tip tc cng
vic ku gi Addiriyah.

Khi u cuc ku gi ca Sheikh cho cuc u tranh v vit th gi n mi

ngi, n cc nh lnh o cc khu vc, n cc hc gi...
Sau , Sheikh bt u Jihad v vit th gi n mi ngi ku gi h cng tham gia gp
sc cho con ng u tranh bi tr v dp tan Shirk ang tn ti trong x s ca h. Sheikh bt
u vi ngi dn vng Najd, Sheikh vit th gi n cc nh lnh o v cc v hc gi ca n,
Sheikh vit th gi n cc hc gi v v Ameer ca Riyadh, gi n cc hc gi v cc lnh o ca
vng Kharraj, cc hc gi ca cc vng pha nam, Al-Qaseem, Ha-il, Al-Washm, Sudair v cc ni
khc. Sheikh vn tip tc vit th ku gi gi n cc ni nh Al-Ahsa, Makkah, Madinah,
khng nhng th, Sheikh cn vit th ku gi gi n cc hc gi ngoi nc nh cc hc gi Ai
Cp, Sham, Iraq, n , Yemen v cc quc gia khc. V iu ny khng c ngha l khng c mt
nhm ngi ng ln ng h cho tn gio ca Allah m thc s lun c nhng nhm ngi vn
mi ng ln ng h tn gio ca Ngi bi Ngi m bo cho tn gio ny ca Ngi cho nn chc
chn phi c mt c nhn hay mt nhm ngi no trong cng ng ny ng ln ng h cho iu
chn l nh Nabi di hun. Do , chc chn phi c nhng nhm ngi ng ln duy tr v
cng c iu chn l khp mi ni.

Quay tr li ni v vng Najd v tnh trng Shirk

cng nh t nn tn gio trn ngp
Najd trn ngp nhng iu xu, ti li, Shirk v m tn d oan, mc d y vn c cc
hc gi tt p nhng h vn khng c kh nng hot ng tch cc trong con ng ku gi v ci
thin, h khng th ng dy nh h mong mun. Tnh trng khng phi ch vng Najd m ngay c
vng Yemen v nhng vng khc, tt c u c nhng nh hc gi ng ln ku gi n vi chn
l v cng c tn gio ch thc ca Allah, h vn bit y l iu Shirk kia l m tn d oan nhng
Allah khng cho h kh nng t c thnh cng trong con ng ku gi nh kh nng thnh cng
trn con ng ku gi ca Sheikh Muhammad bi nhiu nguyn nhn, tiu biu: Khng c
ngun tr lc vng mnh, mt s nh truyn gio thiu kin thc v s kho lo trong vic hng
dn mi ngi theo cc phng php ph hp, yu km trong cch dng ngn t, t sng sut. Ngoi
ra cn c nhng nguyn nhn khc, chng hn nh do nhiu bc th ku gi, s u tranh ca Sheikh
lm vang s vic ca Sheikh, v cc bc th ca Sheikh lin lc c vi cc hc gi trong v
ngoi bn o.
S ku gi ca Sheikh nh hng n ng o ngi dn n , Indonesia,
Afghanistan, Chu phi, Ma-rc, Ai cp, Sham v Iraq. Tht ra, mi ni u v ang c nhiu
hc gi nhn thc c iu chn l v h cng ng ln ku gi nhng khi s ku gi ca Sheikh
truyn n h th h cng tng cng s tch cc, tng thm tinh thn, ch v sc mnh trong con
ng ku gi.
Chanlyislam

14

S ku gi ca Sheikh vn c tip tc v hin th trn khp th gii Islam. V trong thi

i ngy nay, cc sch, cc ti liu gio l c Sheikh vit v bin son, cng nh cc sch ca th
h con chu ca Sheikh, ca nhng ngi ng h Sheikh v ca nhng hc gi Muslim tr lc cho
Sheikh trong v ngoi bn o. V tng t, cc sch vit v s tuyn truyn ku gi, v tiu s
ca Sheikh, cng nh cc sch vit v nhng hon cnh tnh hung ca nhng ngi ng h Sheikh
c in n. Tt c cc sch c bit n hu ht cc nc v cc khu vc. V nh bit
mi n hu u c s ghen t v mi ngi ng ln ku gi u c nhiu k th nh Allah, ng Ti
Cao phn:

]443 : [

V tng t nh th TA (Allah) t Shaytan v Jinn lm k th cho mi v Nabi; chng gi

cho nhau bng nhng li l hoa m mong la di thin h. V nu nh Thng ca Ngi
(Muhammad) mun khc th chng s khng lm th. Do , hy b mc chng vi nhng iu
chng ba t. (Chng 6 Al-Anam, cu 112).

Phn chia nhng k i nghch vi

Sheikh Muhammad Bin Abdul-Wahab lm ba thnh phn
Khi danh ting ca Sheikh ni ln do s tuyn truyn, ku gi, vit v bin son nhiu sch
c gi tr; v khi s ku gi ca Sheikh c lan truyn v cc sch ca Sheikh c ph bin rng
ri trong cng chng th xut hin nhiu ngi em lng ganh ght Sheikh v i nghch vi
Sheikh, v cng xut hin nhng k th nghch khc na, v nhng k th nghch Sheikh chia lm
hai thnh phn: thnh phn th nghch Sheikh di danh ngha kin thc gio l v tn gio, v
thnh phn th nghch khc di danh ngha chnh tr nhng che y bng kin thc gio l v tn
gio, h lun tm cch ni Sheikh l t o v khng chn l.
Sheikh tn ty ku gi, cng quyt bi tr nhng iu lch lc, trnh by r cc bng
chng gio l, hng dn mi ngi n vi nhng iu ng n v chn l theo ng vi Kinh
sch ca Allah (Quran) v Sunnah ca Thin s . Nhng k i nghch ni Sheikh l thuc nhm
ngi Al-Khawarij, c lc th li ni rng Sheikh l k vi phm Ijma (s ng thun ca cc hc gi
Islam), l k t xng c kh nng nghin cu gio l m khng quan tm n nhng th h Ulama v
Fuqaha trc mnh, c lc h li ch trch Sheikh vi nhng iu khc. V ch l s thiu hiu bit
ca nhng nhm ngi ch bit bt chc v da theo quan im v ch ca ngi khc mt cch
m qun; cn mt s nhm ngi khc th ch v mc ch chnh tr, h che y n bng danh ngha
ca Islam v tn gio v dng nhng cu ni ca nhng k bp mo tn gio v lch lc ch trch
v ln an Sheikh.
Tuy nhin, nhng k i nghch vi Sheikh thc cht phi c chia lm ba thnh
phn:
Thnh phn th nht: Cc hc gi c t tng lch lc lun thy iu chn l l sai tri v
iu sai tri tr thnh chn l; h cho rng vic xy dng ln cc ngi m, lm cc Masjid ni khu
Chanlyislam

15

m, Du-a (cu nguyn, khn vi) nhng ngi trong m cng vi Allah, v nhng vic lm lch lc
khc l tn gio, l iu c hng dn; h cho rng ai phn i nhng vic lm l thc s
ght b nhng ngi ngoan o, thc s ght b nhng v Wali, ngi ch thc l k th cn
phi chin u vi y.
Thnh phn th hai: Nhng ngi c cho l nhng ngi am hiu kin thc gio l
nhng li khng hiu bit s thc v Sheikh, h khng bit iu chn l m Sheikh ku gi m h
ch bt chc theo ngi khc, h tin nhng g t nhng ngi lch lc ni v c tng rng nhng
k lch lc l ng v chn l, h cho rng lm nh Sheikh l ght b cc v Wali, cc v Nabi,
cho nn Sheikh l k ng b ch trch, s ku gi ca Sheikh phi b ln n v h phi trnh xa n.
Thnh phn th ba: nhng ngi lo s cho quyn th v a v x hi ca h, h th nghch
vi Sheikh v khng mun tip tay ng h cho s ku gi ca Sheikh, h s h b mt i v th ca
h, h s Sheikh s nm quyn x s ca h. Do , cuc giao tranh v i u vn din ra gia
Sheikh v nhng ngi i nghch, Sheikh vit th gi h v h vit phn hi, Sheikh tranh lun vi
h v h i p li vi Sheikh. Nhng Sheikh vn tip tc ku gi, tuyn truyn, u tranh, v v
Ameer ca x Addiriyah Muhammad bin Saud gip v tip sc Sheikh, c gia nh dng h
Saud ra sc gip ng, h cng gi ln khu hiu chin u, cuc chin bt u nm 1158 hijri,
h chin u bng li ni, l lun, bng chng ri sau h tip tc cuc chin u bng gm
kim.
V nh bit, ngi ku gi n vi Allah khi y khng c sc mnh ng h cho iu
chn l th s ku gi ca y sm b dp tt va tn li v s c rt t ngi i theo. V nh bit, sc
mnh v lc c sc nh hng ln trong vic nhn rng s truyn b, khng ch nhng thnh phn
chng i v ginh thng li cho iu chn l, hn ch nhng iu sai tri lch lc. V qu tht li
phn ca Allah lun l chn l, Ngi phn:

]32 : [


Qu tht, TA (Allah) c cc S gi ca TA n vi nhng Bng chng r rt v ban xung
cng vi h Kinh sch v chic Cn (cng l). V TA ban St xung trong l mt sc tn cng
mnh lit (cho chin u) v nhiu ngun li khc cho nhn loi, mc ch Allah bit ai l
ngi s ng h chnh ngha ca Ngi v S gi ca Ngi. Qu tht, Allah l ng Quyn Lc v
Quyn Nng (Chng 57 Al-Hadid, cu 25).
Allah, ng Ti Cao trnh by r rng Ngi c phi cc v Thin s n vi nhng bng
chng r rt, v nhng bng chng ny chnh l nhng lp lun v minh chng m Allah dng lm r
iu chn l v phn bc iu sai tri lch lc. Ngi ban xung cng vi cc v Thin s Kinh sch
cha ng nhng bng chng minh bch, s ch o v s ging gii cc vn , v Ngi cng ban
xung cng vi h Chic cn, l cng l dng ginh li s cng bng cho ngi b p bc t k
bt cng, dng thit lp v duy tr iu chn l, hng dn mi ngi hnh x mt cch cng
bng v ngay chnh. V Ngi ban St xung trong c s tn cng mnh lit tc c sc mnh
can thip v ngn chn nhng ai chng i v nghch li vi iu chn l. V St c p dng i
vi nhng ai m l lun cng nh nhng bng chng minh bch vn khng lm h nhn thc c
iu chn l, v l cch duy tr chn l v ngn cn iu sai tri.

Chanlyislam

16

Qu tht, cn ai tt hn khi ni nhng li nh th ny: Allah, ng Ti Cao trnh by r rng

Ngi c phi cc v Thin s n vi nhng bng chng r rt, v nhng bng chng ny chnh l
nhng lp lun v minh chng m Allah dng lm r iu chn l v phn bc iu sai tri lch lc.
Ngi ban xung cng vi cc v Thin s Kinh sch cha ng nhng bng chng minh bch, s ch
o v s ging gii cc vn , v Ngi cng ban xung cng vi h Chic cn, l cng l dng
ginh li s cng bng cho ngi b p bc t k bt cng, dng thit lp v duy tr iu chn
l, hng dn mi ngi hnh x mt cch cng bng v ngay chnh. V Ngi ban St xung trong
c s tn cng mnh lit tc c sc mnh can thip v ngn chn nhng ai chng i v nghch
li vi iu chn l. V st c p dng i vi nhng ai m l lun cng nh nhng bng chng
minh bch vn khng lm h nhn thc c iu chn l, v l cch duy tr chn l v ngn cn
iu sai tri.
Bi th, ngi c tr c bit thc thc s l ngi c bn cht t nhin lnh mnh, nhng
bng chng minh bch lun l iu c gi tr vi y, y lun bit chp nhn s tht qua bng chng r
rt; cn nhng ngi bt cng lun i theo s thch v dc vng ca bn thn, cho nn ch c th li
ko h v vi chn l bng thanh kim.
Sheikh tn ty v hy sinh c cuc i cho s nghip truyn b v u tranh, v Sheikh
c c dng h Saud ng h v gip sc cu xin Allah cho h c an lnh v nhng iu h
lm. H vn tip tc u tranh v truyn b trong thi gian t nm 1158 hijri cho n khi Sheikh
qua i vo nm 1206 hijri. Vy l h u tranh v truyn b trong sut thi gian gn 50 nm.
u tranh, ku gi, tranh lun gii by v lm r s tht v nhng g Allah v Thin s ca
Ngi ni chnh l s truyn b v ku gi n vi Allah, chnh l s hng dn n vi con
ng gio lut ca Thin s .
Nhng vic lm ca Sheikh l nhm mi ngi bit tun th v vng li, h gia
nhp vo tn gio ca Allah, h ph b nhng mi vm c xy trn cc m, d b cc Masjid
c xy trn khu m, h phn xt v th hnh theo gio lut v lun bm st ly n, h t b
nhng g m h bt chc mt cch m qung t cha m v ng b ca h m quay tr v vi
chn l ca Allah. V nhng vic lm ca Sheikh l cc Masjid tr thnh ni dng l
nguyn Salah, ni truyn dy v hc hi kin thc gio l, ngha v Zakah c thc hin,
mi ngi nhn chay thng Ramadan nh Allah sc lnh, mi ngi ku gi lm iu thin tt
v ngn cn lm iu xu, v gi an ninh cho cc ni c yn bnh. Sheikh c phi nhng
ngi hiu bit kin thc gio l, cc nh truyn b n cc vng sa mc ho lnh cng nh Sheikh
c phi cc hc gi, cc ging vin v cc v thm phn n cc x s v lng mc khc.
Sau khi Sheikh qua i, con chu ca Sheikh v cc hc tr cng nh nhng ngi ng h
Sheikh tip ni con ng truyn b v u tranh v chnh ngha ca Allah, cc con ca Sheikh:
con trai trng Imam Abdullah bin Muhammad, cc con th nh Sheikh Husain bin Muhammad,
Sheikh Ali bin Muhammad, v Sheikh Ibrahim bin Muhammad; mt s Sheikh thuc th h chu ca
Sheikh nh Sheikh Abdullah bin Abdurrahman bin Hasan, Sheikh Ali bin Husain, Sheikh Sulayman
bin Abdullah bin Muhammad; v tiu biu cc hc tr ca ng nh Sheikh Hamd bin Nasir bin
Mimar cng vi tp th cc hc gi ca Addiriyah v nhng ngi khc tip tc con ng
truyn b, u tranh v lan truyn tn gio ca Allah, h ghi chp, bin son nhng bc thng ip,
nhng cun sch, h chin u chng li k th tn gio, v tht ra gi h vi nhng k chng i
chng c mt iu g ngoi vic h ku gi n vi vic th phng mt mnh Allah duy nht, ku
Chanlyislam

17

gi n vi vic thnh tm v ht lng th phng Ngi, ngay chnh trn tn gio ca Ngi, ph b
cc Masjid v ci mi vm c xy trn cc m, ku gi h n vi gio lut ca Islam, ku gi h
n vi vic ku gi mi ngi lm iu thin tt v ngn cn mi ngi lm vic xu v ti li, v
ku gi h tun th v thc thi bn n c phn ti theo ng gio lut ca Islam.
y l nhng nguyn nhn ca s tranh ci v xung t gia h vi mi ngi.
Ni tm li, h l nhng ngi hng dn mi ngi n con ng Tawhid (th phng
mt mnh Allah duy nht), cnh bo mi ngi lm Shirk vi Allah cng nh cc phng tin dn
n hnh vi ti li , ku gi mi ngi bm st ly gio lut Islam, ai t chi v ngoan c trn
nhng hnh vi Shirk sau khi c ku gi, ging gii v lm r vi cc bng chng r rng th h
s chin u vi ngi ngay c bng sc mnh ca gm ao ngi v ngi dn trong t
nc bit s m quay li vi chn l. Tng t, h cng cnh bo mi ngi nhng iu Bidah, m
tn, nhng vic lm m Allah khng h ban xung mt mnh lnh no cho chng chng hn nh vic
xy dng trn cc m, vic phn xt v phn x theo lut ca cc bo cha, cu xin v nh v n
thy ba, thy bi v tin tng ni h. V qu tht, Allah dp tan nhng vic lm sai tri qua
bn tay ca Sheikh v nhng ngi ng h Sheikh.
Nh phc ca Allah, h ci thin c cc Masjid tr thnh ni ging dy Quran thing
ling, Sunnah thun ty, lch s Islam, cc kin thc Rp hu ch, mi ngi tr nn quan tm n
kin thc, truyn b v hng dn mi ngi, mt s ngi va trng trt, sn xut, kinh doanh va
hc gio l, truyn b v hng dn ngi khc.
Dng h Saud tip tc cng vic truyn b t Najd lan rng cho n Makkah, Madinah, min
nam bn o Rp. H vit th ku gi cc hc gi Makkah v Madinah trc kia v ng thi
nhng s ku gi khng c p li, ngi dn Makkah v Madianh vn i trn con ng sai
lch c nh tn vinh cc mi vm ca cc m, h lm iu Shirk ti cc ngi m, h cu xin khn vi
nhng ngi trong m.
Sau khi Sheikh qua i c 11 nm, Imam Saud bin Abdul-Aziz bin Muhammad n AlHijaz, ng chin u vi c dn Ta-if ri n c dn Makkah - v qu tht trc Saud, c dn Taif cng c v Ameer Uthman bin Abdurrahman Al-Mudha-Yafi n vi h. Saud bin AbdulAziz bin Muhammad, v Ameer ca x Addiriyah chin u vi h, ng c tip sc bi mt
lc lng chin u hng mnh t ngi dn Najd v nhng ngi dn ni khc, h tr gip
cho ng ginh ly quyn kim sot Ta-if, ng trc xut nhng ngi cm u, thit lp s ku gi
n vi Allah, hng dn mi ngi n vi chn l, ngn cm nhng iu Shirk v th phng
Ibnu Abbas v nhng ai khc m nhng ngi thiu hiu bit v ngu mui thuc c dn Ta-if th
phng. Sau , Ameer Saud hng n vng Hijaz, ng tp hp on qun bao vy Makkah.
Khi ngi cm u Makkah bit c rng y phi chn la mt trong hai: Quy thun hoc phi b
chy th y chy trn n Jeddah. Th l Saud v nhng ngi cng vi ng vo Makkah m
khng cn phi nh chin, h hon ton ginh quyn kim sot Makkah vo gi Fajar th by
ngy 8 thng Muharram nm 1218 hijri, h tin hnh cng vic ku gi n vi Allah, ph b tt c
nhng mi vm trn ngi m ca b Khadijah v nhng ai khc, h ph b tt cc xy dng trn
cc khu m, ku gi mi ngi n vi Tawhid, h ch nh cc hc gi, cc ging vin m trch
cng vic ging dy v thuyt ging v lm thm phn xt x mi v vic theo gio lut Shariah ca
Islam.

Chanlyislam

18

Sau mt thi gian ngn, h chinh phc c Madinah, dng h Saud ginh quyn
kim sot hon ton Madinah vo nm 1220 hijri tc sau Makkah khong hai nm. Makkah v
Madinah nm di quyn kim sot v iu hnh ca dng h Saud, h ch nh v chn ra
nhng hc gi lm c vn v hng dn cho tn gio, h iu hnh v qun l mt cch cng bnh
theo ng gio lut Shariah ca Islam, h c x t t v tt p vi ngi dn, c bit i vi
nhng ngi ngho v nhng ngi thiu thn, h h tr h tin bc, qun o, hng dn v dy
h Quran, hng h n iu tt lnh, h tn vinh cc hc gi, h khuyn khch cc hc gi ging
dy v hng dn gio l. Makkah v Madinah, hai ni linh thing ny vn nm di quyn kim
sot v iu hnh ca dng h Saud mi cho ti nm 1226 hijri th sau qun Ai Cp v Th Nh
K nhy vo tn cng Hijaz, h nh dng h Saud v trc xut dng h Saud ra khi hai ni
linh thing ny bi nhiu nguyn nhn.
Nhng nguyn nhn ny nh c ni, l s hn th, ganh ght k ca nhng k
lm cm mt phng hng, nhng k khng hiu bit gio l cng vi mt s k trong gii chnh tr
mun loi tr s ku gi ny v h lo s rng n lm mt i v th v quyn li ca h, h s n s
xa i nhng tham vng ca h nn h ph nhn Sheikh v nhng ngi i theo v ng h ng.
H ni rng Sheikh v nhng ngi theo ng l nhng ngi ght b Thin s ca Allah , ght b
cc v Wali, nhng ngi chi b s cao qu v vinh d ca cc v Wali, h ni rng Sheikh v
nhng ngi theo ng cn ni th ny th ny v nhng iu m h cho rng n h thp cc v Thin
s. Mt s nhng ngi thiu hiu bit cng nh mt s k c thnh kin tin vo li ni ca h,
nhng ngi ny sn sng ng ln chin u cho h. H xi gic nhng ngi Th Nh K v Ai
Cp gy chin vi dng h Saud. Th l cuc chin v ni lon din ra, l cuc chin gia qun
lnh Ai Cp, Th Nh K v nhng ngi ng h h vi dng h Saud Najd v Hijaz. Cuc chin
din ra ko di t nm 1226 hijri n nm 1233 hijri tc by nm. Tt c thi gian l cuc u
tranh gia lc lng chn l vi lc lng lch lc v bt cng.

Tm lc s ku gi v truyn b ca
Sheikh Muhammad Bin Abdul-Wahab
Qu tht, Sheikh Muhammad bin Abdul-Wahab ch ng ln thit lp v khi phc li tn
gio ca Allah, ng ch ku gi v hng dn mi ngi n vi s tn th Allah duy nht, ng ch
ngn cn v chng i nhng iu Bidah v m tin m mi ngi xm nhp vo tn gio, v ch ku
gi mi ngi duy tr iu chn l v tiu dit s bt cng v sai tri, v ng thc s ch l ngi
ng ln ku gi h lm iu thin tt v ngn cn h lm iu sai tri v ti li.
y chnh l tm lc v s ku gi v truyn b ca Sheikh . Aqi-dah (t tng gio l v
c tin) ca Sheikh i ng trn ng li ca th h Salaf ngoan o, Sheikh tin ni Allah,
cc tn gi v cc thuc tnh ca Ngi, Sheikh tin ni cc Thin thn ca Ngi, tin ni cc Thin
s ca Ngi, cc Kinh sch ca Ngi, ni ci i Sau, v tin ni s tin nh tt xu. Sheikh i
ng theo ng li ca cc v Imam Islam v Tawhid v lun thnh tm th phng mt mnh
Allah, ng Ti Cao.

Chanlyislam

19

V c tin Iman ni cc tn gi ca Allah v cc thuc tnh ca Ngi th Sheikh lun tin

theo ng nhng g Ngi v Thin s ca Ngi thng tin. Sheikh khng suy din, bp mo
cc thuc tnh ca Allah cng nh khng so snh Allah vi cc to vt ca Ngi. Cn v c tin
Iman ni ci i Sau th Sheikh tin vo s phc sinh, cuc triu tp v i, s xt x v thng
pht, Thin ng v Ha Ngc v nhng g khc lin quan c Allah v Thin s ca Ngi thng
tin cho bit v ci i Sau. Sheikh ni v c tin Iman ging nh nhng g m th h Salaf ngoan
o ni, l: c tin Iman l li ni v hnh ng, n c tng v gim, n tng bi s tun lnh
v ngoan o v gim bi s bt tun v nhng iu ti li. Tt c nhng iu ny u l Aqi-dah
ca Sheikh, ng ni v hnh ng theo ng ng li v Aqi-dah ca Salaf v cc v Imam Islam,
Sheikh khng h ra khi ng li ca h. V Sheikh khng c mt trng phi ring hay mt
ng li ring ca mnh m ng li v trng phi ca Sheikh chnh l ng li v trng phi
ca Salaf ngoan o thuc cc th h Sahabah v nhng ai theo bc ng tt p ca h - cu xin
Allah hi lng v tt c h.
Qu tht, Sheikh thc hin s ku gi v truyn b ca mnh Najd v cc vng ln cn
xung quanh, ng ku gi n Aqi-dah v ng li ca Salaf ngoan o, ri sau , ng ng
ln chin u vi nhng ai khc t v chng i ng cho ti khi tn gio ca Allah c th hin v
chn l c thng li.
Tng t, Sheikh cng i trn nhng g m ngi Muslim bc i trn con ng ku gi
n vi Allah, Sheikh chng i iu sai tri, khuyn bo mi ngi lm iu thin tt, tuy nhin,
Sheikh v nhng ngi ng h ng ku gi mi ngi n vi chn l mt cch cng quyt, bt
h phi duy tr chn l v hon ton t b nhng iu sai tri, ng n lc ht sc mnh trong vic
bi tr nhng iu Bidah v m tn cho ti khi Allah dp tan tt c nhng iu qua s ku gi
mt cch cng quyt v kin tr ca ng.
Ba nguyn nhn c ni trn chnh l nhng nguyn nhn ch yu cho s th ght, xung
t gia Sheikh v mt s ngi, l:
Th nht: Phn i Shirk v ku gi n vi Tawhid thun ty.
Th hai: Phn i nhng iu Bidah v m tn nh xy dng ln cc ngi m cc mi vm
v ly cc khu m lm cc Masjid, t chc cc l sinh nht cho ngi cht cng nh nhng vic lm
v ng li mi m mt s nhm ngi lch lc ci bin v sng lp.
Th ba: Ku gi mi ngi lm iu thin tt, cng quyt bt h phi duy tr nhng ngha
v ca Islam, ngn cn mi ngi lm iu sai tri v ti li, ch trch nhng ai lm sai v thc thi
trng pht theo gio lut Islam i vi ai vi phm gio lut. Sheikh thay i mi ngi tr
thnh nhng ngi c phm cht o hnh tt, Sheikh thit lp cc chng trnh ging dy v hc
tp cc Masjid v tuyn truyn ku gi mi lc mi ni, Sheikh lm cho Bidah khng cn c
bit n trong cng chng, lm cho Shirk khng cn hin din trong x s ca h, nhng iu sai tri
khng cn biu hin m x s ca h tr nn tt p v ng n nh tnh trng ca nhng ngi
Salaf ngoan o, nhng ngi theo ng li ca Nabi , cc v Sahabah ca Ngi v nhng ai i
theo ng li ng n ca h trong cc th k n phc.
Th l cng ng bc theo ng li ca nhng ngi Salaf, nhng h thay i sau
khi Sheikh Muhammad qua i mt thi gian di, h thay i sau khi th h con chu ca
Chanlyislam

20

Sheikh cng nh nhiu ngi ng h Sheikh ln lt qua i, h thay i nn s th thch v tai

ch n vi h bi s xm lc ca Th Nh K v Ai Cp, v iu ny ng nh nhng g Allah
phn:



]44 : [


Qu tht, Allah khng thay i bt c iu g ca mt nhm ngi cho ti khi no chnh h t
bit thay i bn thn h. (Chng 13 Ar-rad, cu 11).
Cu xin Allah, ng Ti Cao bin nhng g m Sheikh v nhng ai ng h Sheikh gnh
chu thnh iu bi xa ti li ca h, xin Ngi hy nng cao v tr ca nhng ai hy sinh trong s
h v ban cho nhng ngi n phc ca Shaheed. V s ku gi tuyn truyn ca h vn c
tip tc duy tr cho thi i ngy nay ca chng ta, mc d n b bi xa trong mt vi nm ngn
ngi nhng sau n ng ln tr li v c lan rng. Sau , Imam Turki bin Abdullah bin
Muhammad bin Saud ng ln lm cng vic ku gi v tuyn truyn trong thi gian khong
50 nm ti Najd v cc vng ln cn xung quanh, cc hc gi tr nn nhiu hn Najd, nhng ngi
Th Nh K v Ai Cp b trc xut khi Najd v cc vng khc.
S ku gi v truyn b nhn rng sau vo nm 1240 hijri, x Addiriyah v ta n
di triu i ca dng h Saud tng b sp vo nm 1233 hijri khin ngi dn ti Najd tr
nn hn lon, git chc v ni lon trong khong 5 nm t nm 1234 n nm 1239 hijri. Sau vo
nm 1240 hijir th tt c nhng ngi Muslim on kt thng nht li Najd di s ku gi ca
Imam Turky bin Abdullah bin Muhammad bin Saud, chn l c tri dy, cc sch ca cc hc gi
c gi i n cc lng, th trn v khp ni ku gi mi ngi tr v vi tn gio ca Allah, dp tt
s ni lon gia h sau nhng cuc chin tranh ko di. Mi ngi sau tr li quan tm n vic
ging dy, hc hi, hng dn, ku gi, ngun nc c chy trn dng chy ca n, tnh hnh
tr li n nh theo ng tnh hnh trong thi ca Sheikh v cc hc tr, con chu ca ng v
nhng ngi ng h ng. S ku gi mi tip tc t nm 1240 hijri cho n thi i chng ta ngy
nay, Alhamdulillah, dng h Saud k tha nhau, dng h ca Sheikh v cc hc gi x Najd k tha
nhau trong vic gi v tr Imam, tuyn truyn ku gi n vi Allah v chin u cho con ng
chnh ngha ca Allah.
Tuy nhin, ch c Makkah v Madinah vn nm ngoi s kim sot v iu hnh ca triu i
Saudiyah mt thi gian di sau quay tr li vi h vo nm 1343 hijri, Imam Abdul-Aziz bin
Abdurrahman bin Faysal bin Turky bin Abdullah bin Muhammad bin Saud ln nm quyn trng coi
Makkah v Madinah, v xin t n Allah rng triu i Saudiyah vn nm quyn cho n ngy nay.
Cu xin Allah, ng Ti Cao ci thin nhng ngi cn li ca dng h Saud, dng h ca
Sheikh , tt c cc hc gi Muslim trong t nc ny v nhng t nc khc. Xin Ngi hy ph
h che ch cho tt c cc hc Muslim bt c ni no h c mt, xin Ngi ph h trn con ng
cng c v duy tr iu chn l ca Ngi, xin Ngi hy gip h dp tr nhng iu xu v sai tri, xin
Ngi hy dn dt h trn con ng ngay chnh, xin Ngi hy bo v hai vng t linh thing
Makkah v Madinah v tt c cc x s ca Islam, xin Ngi hy gi vng tri tim ca h trong tn
gio ca Ngi, trong Kinh sch ca Ngi v trong Sunnah ca Thin s , xin Ngi hy ban cho tt
c hiu bit v gio l ca Ngi, xin Ngi hy gi tri tim h lun bit kin nhn v chu ng trn
tn gio ca Ngi, xin Ngi hy lm vng chc c tin Iman ca h cho n khi h quay v trnh

Chanlyislam

21

din Ngi, qu tht, Ngi l ng Ton Nng trn mi th v l ng lun p li li cu xin ca b

ti.
y l bi ni ngn gn v s lc v Sheikh Muhammad bin Abdul-Wahab v s ku gi
ca ng.

Cu xin Allah gip , vi Ngi xin c ph thc mi iu, khng c sc mnh v quyn
lc no ngoi sc mnh v quyn lc ca Allah ng Ti Cao v V i. Cu xin Allah ban bng an
v phc lnh cho ngi b ti ca Ngi, v Thin s ca Ngi, Nabi ca chng ta, v Imam ca chng
ta Muhammad bin Abdullah v cho gia quyn ca Ngi, cc bn o ca Ngi cng nhng ai i
theo con ng hng dn ca Ngi. V mi li ca ngi v tn dng knh dng ln Allah, Thng
ca v tr v mun loi.

Bi thuyt ging trn c Sheikh Abdul-Aziz Bin Abdullah Bin Bazz

thuyt ging vo nm 1385 hijri 1964 ty lch
khi ng gi chc v ph hiu trng "Trng i hc Islam ti Madinah Munauwarah"

Dch thut: Abu Zaytune Usman Ibrahim

Chanlyislam

22