Professional Documents
Culture Documents
Imam
Muhammad Bin Abdul-Wahab
Li m u
Mt trong cc yu t duy tr s truyn b ku gi l s ni tip nhau gia cc nh tuyn
truyn theo s tip ni ca thi gian.
T khi Allah, ng Ti Cao ban phc cho cng ng ny v khi ging ni ca Nabi
Muhammad ku gi vang di pha cui chn tri cho n khi Allah hon tt tn gio v hon
thin n hu, th sau , nhng nh tuyn truyn lun tip bc nhau t thi ca nhng v Khalif ca
Thin s cho ti nhng ngi thi sau h trn khp mi min ca cc quc gia. H vn tip bc
nhau trong vic ci thin, ku gi hng n iu tt p v ngn cn nhng iu xu v ti li.
l vic lm nn tng v ngay chnh ng theo li phn ca Allah:
]401 : [
V hy cho mt tp th t cc ngi ng ln i ku gi thin h n vi iu tt p, bo
h lm iu thin tt v ngn cn h lm iu xu v c c. V nhng ngi s l nhng
ngi thnh t. (Chng 3 Ali-Imran, cu 104).
C mi khi nhng m my Bidah bao ph, s thiu hiu bit v ti li tr nn ph bin v
c bit khi c nhiu k di tr v sai quy trong thin h th Allah, ng Ti Cao gip cho cng
ng ny c nhng ngi ng ln ku gi n vi Allah bng kin thc v s hiu bit, h soi sng
con ng, biu hin iu chn l, lm sng li Sunnah, v u tranh chng li s Bidah Allah
thanh lc x s qua i tay ca h, Ngi s cu ri by ti ca Ngi qua s ku gi v tuyn truyn
ca h. y chnh l mt trong nhng s hon thin ca n hu v s rng ri ca hng phc t ni
Allah, ng Ti Cao i vi by ti ca Ngi.
Nhng ngi n ng tr tu, nhng ngi ca kin thc, tiu s con ngi cng nh chng
trnh ging dy ca h lun thng c tm hiu, c bit l nhng ngi c nh hng lch s
Chanlyislam
trong t nc ca h v to ra mt cuc thay i trong suy ngh v t tng th vic tm hiu v tiu
s ca h ging nh chiu sng nhng chic n ln hai bn con ng hng dn v ch li.
Qu tht, mt s ngi trong nhn loi thng tn vinh nhng nh t tng cng nh nhng
nh tr thc n mc phng i trong vic tng nh n h, thm ch h cn dng ln cc tng i
v nhng ngi ny. Cn chng ta, tp th nhng ngi Muslim khng tn sng mt c nhn no c
v cng khng tri dt theo sau cc dng chy, nhng chng ta c cc tiu chun nh gi v thy
c gi tr ca nhng con ngi v cc vic lm ca h, v theo cc tiu chun h s c tn
knh v c mt v tr cao p trong mi tm hn chng ta. chnh l tiu chun v s tuyn truyn,
ku gi, hng dn v ci thin trong bng mt ca Islam.
V ngi ca ch trong bi thuyt ging gi tr ny l ngi c s cng hin to ln
trong cc lnh vc tuyn truyn v ci cch li cho ng vi tn gio Islam. Qu tht, danh ting ca
ng vang n khp ni, c nhiu ngi gn xa vit v ng v nhng g m ngi c s thy v
trong bi ging ny cng s lu v iu . Trong cc v hc gi ca Ma-rc, c mt hc gi uyn
bc tn Muhammad bin Al-Hasan Al-Hajawi Al-Thaalabi, l ging vin cao hc vit v ng. V
hc gi ny pht biu ni v s xut chng ca ng ti cu lc b hng bin ti Fez thng 4 nm
1936 hijri trong cun sch m v hc gi bin son ni v s hnh thnh v pht trin mn hc
Fiqh Islam. V cng c nhiu hc gi vit v lai lch ca nhng hc gi uyn bc Islam, trong ,
c Sheikh bin Bazz, ngi s thuyt ging v Muhammad bin Abdul-Wahab v s truyn truyn ca
ng, v phn ni v lai lch l phn c vit trong cun sch tn Al-Fikr Assa-mi Fi Tarikh Al-Fiqh AlIslami, phn 4 trang 196 on 1011 di tiu (Abu Abdullah Muhammad Bin Abdul-Wahab
Attamimi Al-Najdi):
Muhammad Bin Abdul-Wahab sinh nm 1115 hijri ti thnh ph Al-Uyaynah khu vc i
in vi Najd, ng sng cng vi cha, sau , ng chuyn n Al-Basrah hon thnh vic hc ca
mnh, ng rt gii v uyn bc v kin thc tn gio v chic li ca ng cng sc bn vt tri
khng thua km. y, ng c bit l mt ngi c lng Taqwa v thnh tm m o.
Aqi-dah (c tin gio l ca ng): hon ton theo Sunnah ng vi ng li ca Salaf,
nhng ngi lun bm st Quran v Sunnah. ng khng h dng n suy lun v trit hc p
dng vo nim tin gio l ca mnh.
Cn v phn nhnh ca gio l th trng phi ca ng l Hambali nhng khng phi hon
ton i theo mt cch cng nhc v m qung, v i vi trng phi khc cng th, ng khng h i
theo bt c quan im no mt cch khng xem xt m khi no quan im hay cu ni c bng
chng thuyt phc th ng s ly v b qua cc quan im v cu ni ca trng phi. Bi th, ng
lun c lp trong suy ngh v t tng v c tin gio l cng nh cc phn nhnh ca gio l ..
ng cn c bit n l mt ngi mnh m c mt c tnh vt tri, chnh v im ny,
ng ng ln ku gi mi ngi lm iu tt v ngn cn mi ngi lm iu xu v sai tri, v
ng mt mnh sng xa gia nh v dng h ti x Al-Basrah.
V chng ti truyn t cho ngi c v nhng li nhn xt ny ca mt trong cc hc gi
Ma-rc mc ch ch xc nhn s quan tm v ch ca nhng nh t tng v tiu s ca ng
cng nh khng nh kt qu tuyn truyn ca ng v chng minh rng cc v hc gi bit r v
ch n ng.
Chanlyislam
Khng nhng th, qu tht mt s ngi nhc v cu chuyn di trn vn rng trong sut thi
gian h chu u hc ly bng tin s th h pht hin ti liu c trao i gia Napoleon v
c Gio Hong v vic tuyn truyn v ku gi ca Sheikh, v xem nh l mi e da n li
ch ca h Trung ng.
Nu s vic ng nh vy, th t nht chng ti cn phi ni v tiu s ca ng cng nh
ng li v phng php tuyn truyn v ku gi ca ng n mi ngi, c bit l n vi lp tr
ca h, h thy c s kin nhn, s bn ch ca ng cng nh cc yu t thnh cng trong vic
tuyn truyn v ku gi ca ng.
V gi tr ca bi thuyt ging ny mang li hai iu c bn:
iu th nht: Lm r cc yu t v nn tng tuyn truyn v ku gi, lm r phng php
v cch thc ca ngi lm tuyn truyn v ku gi, cc bc tuyn truyn v ku gi; nhn mnh
mt kha cnh quan trng ca gio l, l kha cnh Tawhid trong th phng, iu cn thit nht
cho nhn loi, v c bit l nhng g s c trnh by trong bi thuyt ging.
iu th hai: Rng Sheikh Bin Bazz l ngi xng ng nht trong vic thuyt ging v tiu
s Sheikh Imam Muhammad Bin Abdul-Wahab, bi v ng l mt trong s cc v Imam vt tri ca
x Najd v l mt trong cc hc tr ni bt nht ca Sheikh Imam v cng l ngi gn gi Sheikh
Imam nht. Qu tht, bi thuyt ging ny cung cp thng tin y cng nh t yu cu cn
thit cho ngi mun tm hiu v Sheikh Imam v s tuyn truyn ca ng, v hon cnh x s cng
nh cc nguyn nhn khin ng ng ln truyn truyn v nhng yu t lm nn s thnh cng ca
ng trong con ng tuyn truyn. Cu xin Allah ban n phc cho vic tuyn truyn ca Sheikh
Imam v ban phc lnh cho ngi Muslim, v cu xin Allah ban n phc v phc lnh cho Sheikh
Bin Bazz ngi thuyt ging. Cu xin Allah ban bng an v phc lnh cho ngi b ti ca Ngi,
v Thin s ca Ngi. V cu xin Allah hi lng v tt c nhng ngi lm cng vic tuyn truyn,
xin Ngi hy ban phc cho s n lc ca h trong vic ci thin t ng sang ty ca qu a cu,
qu tht, Ngi l ng hng nghe v lun gn k.
Chanlyislam
Tn ca Sheikh: Abdul-Aziz Bin Abdullah Bin Abdurrahman Bin Muhammad Bin Abdullah
Ali Bazz.
Ni sinh v ngy sinh ca Sheikh: sinh ti Riyadh, th ca x Najd vo thng ZdulHijjah nm 1330 hijri.
Xut thn ca Sheikh: ln ln trong mt gia nh cao qu, mt gia nh c truyn thng yu
qu kin thc v nhng ngi c kin thc, ng bt u con ng hc vn t tui rt
sm.
Nhng ngi thy ca Sheikh: Sheikh hc v thu thp kin thc gio l t rt nhiu
ngi thy khc nhau, trong a s nhng ngi thy ca Sheikh u thuc dng Ali AlSheikh c ngha l thuc th h con chu ca Sheikh Imam Muhammad Bin Abdul-Wahab.
thi.
Sheikh Saleh Bin Abdul-Aziz Bin Abdurrahman Ali Al-Sheikh, thm phn ca Riyadh ng
thi.
Sheikh Saad Bin Hamd Bin Ateeq thuc dng h Ali Ateeq, thm phn ca Riyadh ng
Chanlyislam
Cng vic ca Sheikh: Gi chc v mt thnh vin trong ta n ti tnh Al-Kharj trong
khong thi gian 14 nm v vi thng t nm 1357 n nm 1371 hijri. Cng vic ca Sheikh
trong ta n khng nhm vo cc vn quan trng ca cc phin ta xt x m cng vic
ca Sheikh l lin quan n cc v vic cng ni chung ca khu vc t lnh vc gio dc,
nng nghip, y t. Ni chung trch nhim ca Sheikh l lin quan n tt c cc vn ci
cch v hon thin cho khu vc, s hin din ca Sheikh ging nh s hin din ca ngi
cha ch dy cho cc a con nhng iu quan trng v mang li li ch cho chng, v nhng
nh hng tt p ca Sheikh vn cn lu li cho n nay.
Sau , Sheikh chuyn n ging dy ti trng i hc khi n va m t nm 1371 n
nm 1380 hijri. Trong thi gian ging dy, Sheikh ph trch ging dy ba mn: Fiqh, Tawhid v
Hadith ca khoa Shariah (gio lut). Sheikh l ngi c tnh ho hip v i lng, Sheikh lun gii
thch cn k cc vn , Sheikh ging dy cc sinh vin theo phng php Tarjeeh (phng php i
chiu cc quan im v chn ra quan im chim u th v vt tri), c bit trng im ca bi
hc lun c s ng thun gia mn Fiqh v Hadith, th d nh Sheikh ging dy chng Zakah
trong mn Fiqh v chng Zakah trong mn Hadith, nu trong tit hc Fiqh vn Zakah c
khng nh theo trng phi ca Hambali vi cc dn chng ca h th trong tit hc Hadith cng
vy, vn Zakah cng c da trn cc Hadith ng thun theo trng phi, cn nu khng c s
ng thun th Sheikh dng phng php Tarjeeh v ku gi n vi nhng g gn vi Hadith nht,
Sheikh khng i theo mt trng phi nht nh no mt cch m qung. S ni bt ca Sheikh l
khng vn cc trong cu hi cng nh khng tr li ngay iu hc vin hi, c th Sheikh ngng tr
li v yu cu i nu nh vn cn n s xem xt v cn nhc do n thuc cc im ang c s
bt ng, ang cn trong s tranh lun hoc vn xa vi vi nguyn tc. V s vic ny s gip ch
cho hc vin nh cc hc gi ca nn gio dc hin i ni rng nn lm cho ngi hc tch cc
Chanlyislam
tham gia hot ng v truyn cm hng ng tin bng tinh thn v m ng cho hc vin tm ti v
hc vin cm thy rng kin thc l tm ti, nghin cu v hc hi, v cho hc vin bit rng
khng nn a ra mt cu ni tr phi bit r hon ton v trn vn.
V lnh vc gio l v c tin th Sheikh l mt ngi mc n ha v cn i, Sheikh
khng thuc nhng thnh phn cc oan lun qui ti Shirk (th a thn) v Kufr (v c tin) i
vi tt c mi ti nh hay ln, v cng khng phi l ngi thuc nhng thnh phn d di, s si,
lun nhm mt qua loa vi nhng iu nh, m Sheikh l ngi lun quan tm n mi iu d nh
hay ln v t chng vo ng v tr v phm vi ca chng, Shirk ng ch Shirk, Bidah ng ch
Bidah, thm ch mt s ngi t ngoi x xem Sheikh l tiu chun cng bng v cn i ng
mc cho nn tng tuyn tuyn v ku gi, v khng ch th m ngay c trong cng vic qun l,
thuyt ging trong Masjid hay nhng cng vic khc th Sheikh lun mc chnh trc v cn i.
Sau , Sheikh c b nhim lm ph hiu trng trng i hc Islam Madinah
Munauwarah t nm 1381 hijri, v l hng phc ca Allah, nh phc ca Ngi trng i hc
ny c duy tr v pht trin, Ngi cho n mang li li ch cho th gii Islam, cu xin Ngi ph
h v tr gip nhng ai duy tr tn gio ca Ngi, bi qu tht Ngi l ng hng nghe v p li li
cu nguyn.
Nhng sch ca Sheikh: tiu biu cc sch ca Sheikh cho n tn ngy nay nh:
1- Al-Fawa-id Al-Jalilah Fi Al-Mabahith Al-Faridhah, c in n nhiu ln.
2- Naqdu Al-Qaumiyah Al-Arabiyah, c in v ti bn.
3- Tawdih Al-Manasik (Hng dn nghi thc Hajj), c in nhiu ln.
4- Risa-lah Fi Nikah Al-Shighaar, c in.
5- Al-Jawab Al-Mufid Fi Hukmi Attaswir, c in.
6- Risa-lah Fi Attabaruj Wa Al-Hijab, c in
Cng vi nhiu Fatawa chuyn v tng hp.
Cu xin Allah ban hu ch v gi tr qua kin thc ca Sheikh, xin Ngi hi lng v yu
thng Sheikh.
Amin (li cu xin Allah chp nhn s nguyn cu)
Cu xin Allah ban bng an v phc lnh cho ngi b ti ca Ngi, v Thin s ca Ngi,
Muhammad v cho gia quyn ca Ngi cng tt c cc v Sahabah ca Ngi!!!
Chanlyislam
:
Nhn danh Allah, ng rt mc lng, ng rt mc Khoan dung, mi li ca ngi v tn
dng knh dng ln Allah, Thng ca ton v tr v mun loi, cu xin Allah ban bng an v
phc lnh cho ngi b ti ca Ngi, v Thin s ca Ngi, v tt p nht trong to vt ca Ngi, v
Imam ca chng ta Muhammad Bin Abdullah v cho gia quyn ca Ngi, cho cc bn o ca
Ngi cng tt c nhng ai i theo con ng tt p ca h..
Hi qu anh em ng o thn hu, hi cc con thn yu, y l bi thuyt ging ngn gn ti
gi n mi ngi khai sng cc tng, lm r s tht, li khuyn dnh cho cc by ti ca
Allah, v thc hin mt s ngha v ca ti v s tht. V bi thuyt ging ny c ta : Sheikh
Imam Muhammad Bin Abdul-Wahab, tiu s v s tuyn truyn ku gi ca ng.
Ni v nhng ngi ci cch, nhng nh tuyn truyn, cc nh khi phc l ni v hon cnh
ca h, nhng phm cht cao p ca h, cc vic lm quang vinh ca h v gii thch tiu s ca h
thy c s tn tm, trung thc ca h trong con ng tuyn truyn v ci thin ca h.
Tiu s ca h cng nh nhng vic lm vinh quang ca h l iu m cc linh hn tt p
lun khao kht mun tm hiu, nhng con tim cm thy thanh thn, v l iu mun c lng nghe
i vi nhng ngi c tm tn ty v tn gio, nhng ngi c lng ham mun ci thin v nhng
ngi mun truyn b ku gi n con ng chn l. Ti thy rng mnh cn ni cho mi ngi
nghe v mt ngi n ng v i, mt nh ci thin ln, mt nh truyn b tn ty v nhit tm,
chnh l Sheikh Imam ngi khi phc Islam bn o Rp trong th k th 12 hijri.
ng chnh l Imam Muhammad bin Abdul-Wahab bin Sulayman bin Ali Attamimi AlHambali Annajdi. Qu tht, mi ngi u bit n v Imam ny, c bit l nhng gii hc gi, cc
tng lp lnh o, cc nhn s trong v ngoi bn o Rp. Mi ngi ghi nhiu cun sch di
ngn khc nhau v ng, thm ch nhng nh ng phng hc cng vit v ng rt nhiu. C
ngi vit v ng trong qu trnh vit sch ca h v nhng nh ci cch hay v lch s, ng c m
t l ngi ci t v i, ng khi phc Islam, ng i trn s hng dn v nh sng ca
Thng .
Mt trong tp th cc nh vit sch, i tc gi Abu Bakr Sheikh Husain bin Ghannam AlAhsa-i, vit v Sheikh Abdul-Wahab, ng ni v s truyn b ca Sheikh, tiu s ca Sheikh v
s chinh chin ca Sheikh; Sheikh Imam Uthman bin Bashr trong sch ca mnh mang tn Unwan
Al-Majid, ng vit v Sheikh Ibnu Abdul-Wahab, v s truyn b ca Sheikh, v tiu s, lch s
cuc i v s chinh chin v Jihad ca Sheikh; ngoi bn o Rp, tin s Ahmad Amin trong
cun sch ca mnh c tn Zuama Al-Islah vit v Sheikh Ibnu Abdul-Wahab; v ngoi ra cn
c nhiu v hc gi khc vit v Sheikh nh Masud Alim Annadawi, tnh trng Muhammad bin
Chanlyislam
Ismail Al-Sana-ni, Sheikh Muhammad bin Ali Ash-Shawkani, v cng nhiu hc gi khc na. Tuy
nhin, v cng c khng t ngi khng bit v Sheikh Ibnu Abdul-Wahab cng nh khng bit hon
cnh tiu s v s truyn b ca ng nn ti thy rng mnh nn tham gia vo vic trnh by r v
hon cnh tiu s tt p ca ng, s truyn b ng n ca ng v s u tranh trung thc ca ng,
v ti cng s gii thch mt cht v nhng g ti bit v v Sheikh Imam ny mi ngi c ci
nhn r hn v nhng iu hiu lm v hoi nghi i vi hon cnh v s truyn b ca ngi n
ng ny.
Tc gi cun sch Al-Fikr Assa-mi s 1007 trang 195 quyn 4 ni: ng l nh Faqeeh x Najd, l cha ca Muhammad bin
Abdul-Wahab, Imam trng phi Hambali x Najd, mt nm 1153 hijri.
Chanlyislam
Chanlyislam
Tnh trng ca vng Najr trc khi Sheikh Muhammad Bin Abdul-Wahab
ng ln hot ng v cc nguyn nhn ng ng ln ku gi
Chng ta s ni tm tt v tnh trng ca vng Najd trc khi Sheikh ng ln cng nh
cc nguyn nhn ng ng ln lm cng vic ku gi v tuyn truyn:
Trc khi Sheikh ng ln ku gi v tuyn truyn th vng Najd ang trong tnh trng
m ngi c c tin khng th hi lng. Tnh trng Shirk lan trn trong vng Najd, nhng ngi dn
y th phng cc mi vm ca cc m, th phng cy ci, th phng , th phng cc hang
ni, th phng nhng ai t xng l Wali, v th phng cng vi Allah nhng con ngi m h cho
l nhng ngi l thnh nhn. H tht l nhng ngi in r khng c suy ngh v thc. Trong
thnh ph Najd lc by gi, nhng ngi hnh ngh bi ton, ba ngi v ma thut rt ph bin v
ni ting, mi ngi x nhau tm n h thnh cu h v tin tng ni h m khng c mt ai
ng ln ngn cn h. V ti Najd, hu ht mi ngi u ch lo ngh v quan tm n li ch v th
vui ca trn gian, h hu nh khng quan tm n tn gio ca Allah, t ng ln hot ng cho con
ng chnh ngha ca Ngi. Tng t, Makkah, Madinah v Yemen cng th, tnh trng Shirk rt
ph bin, h xy mi vm trn cc ngi m, cu xin cc v Wali, tm s phc lnh ni h. Vic cu
xin cc v Wali v tm phc lnh ni h l ph bin rt nhiu ni, u cng c, nhiu nht l
vng Najd, khng nhng th, nhng ngi Najd cn cu xin v khn vi n Jinn, h git t dng
cng Jinn v t ngi nh nh cho Jinn trong mt gc nh ca h vi nim hy vng Jinn s ph h h
cng nh v h s Jinn lm iu xu vi h. Bi th, khi Sheikh nhn thy tnh trng Shirk ph
bin v lan trn gia cng chng thin h m khng c mt s ngn chn no nn Sheikh ng ln
ku gi tuyn truyn mi ngi tr v vi Allah. Sheikh tn ty, kin tr v n lc ht sc trong
cng vic ku gi, v Sheikh lun thc rng Sheikh cn phi u tranh ht sc, phi nhn ni
kin tr v phi chu ng i mt vi nhng nguy hi.
Sheikh chm ch, n lc ht sc mnh trong vic ging dy, hng dn v tuyn truyn
trong thi gian Al-Uyaynah, Sheikh cn vit cc bc thng ip gi n cc hc gi cc ni nhc
nh h v ku gi h cng tham gia v tip sc vi ng ng ln u tranh v gy dng tn gio ca
Allah, ng ku gi mi ngi cng nhau chin u bi tr v dp tan Shirk cng nh cc vn m
tn. Nhiu hc gi Najd cng nh cc hc gi Makkah, Madinah, Yemen v nhng ni khc
p li li ku gi ca ng, h vit th hi m cho ng v s ng thun v tn thnh, nhng cng
c khng t ngi khng ng thun, h phn i nhng g Sheikh ku gi, h ch trch v
trnh n v d nhin nhng ngi ny l nhng ngi thiu hiu bit, m tn d oan khng bit g v
tn gio ca Allah, khng bit th no l Tawhid i vi Allah, h ch bit lm theo ng b cha m
h trong s dt nt, lch lc, Shirk, Bidah v m tn, nh Allah, ng Ti Cao phn v nhng ngi
ging nh nhng ngi ny:
]32 : [
Qu tht chng ti thy cha m ca chng ti theo mt tn gio no v qu tht chng ti i
theo du chn ca h. (Chng 43 Azzukhruf, cu 23).
Chanlyislam
10
Nhm ngi c cho l thuc tng lp hiu bit kin thc tn gio
quay mt vi Sheikh Muhammad Bin Abdul-Wahab mt cch ngoan c v ganh t
C mt nhm ngi c cho l thuc tng lp nhng ngi hiu bit v c kin thc su
rng v tn gio phn i Sheikh mt cch ngoan c v ganh t mc ch khng mun cng
chng ni: "Cc ng sao th, sao cc ng khng ngn cn chng ti v vic ny? Ti sao ch c
Muhammad bin Abdul-Wahab n ngn cn chng ti, ti sao ch mt mnh ng ta nhn thc c
chn l, cn cc ng cng l nhng hc gi hiu bit su rng v tn gio sao cc ng khng ng
ln ngn chn iu sai tri ny?"
H ganh t v cm thy xu h trc cng chng, h ngoan c khng ng v pha chn l v
iu ng n, h yu thch ci trn gian hn hn ci i Sau, h i theo bc ng ca Do Thi
trong vic yu thch ci trn gian hn l cuc sng ci i Sau. Chng ta hy cu xin Allah s
bng an v phc lnh!
Cn v Sheikh , Sheikh ch thc l ngi kin nhn v bn lng, Sheikh ht lng v
thnh tm v con ng ku gi n vi Allah, Sheikh can m v dng cm ng ln, Sheikh can
m v kin cng hn nhng hc gi khc trong v ngoi bn o Rp lc by gi, Sheikh
kin quyt thc hin con ng ku gi mi ngi v vi chn l ng thi cu xin Thng ph
h. Sheikh hin thn mnh cho cc cun sch hu ch v con ng tm ti nghin cu v hc
hi, trc ng dnh trn cho Kinh sch ca Allah (Quran), ng b cng sc vo vic ging
gii Quran v rt ra cc gio lut, ng hin trn bn thn trong vic nghin cu v tiu s ca
Thin s v cc v Sahabah ca Ngi, Sheikh rt chm ch trong vic nghin cu ny v c
ci nhn su sc cng nh nhn ra iu chn l nn Sheikh ng ln ku gi mi ngi tr v vi
chn l, Sheikh vit th gi n cc hc gi ku gi h tham gia chung sc. Allah khng nh
nhng nguyn vng tt p ca Sheikh, s ku gi ca Sheikh thc s c lan rng, Sheikh thc s
khi phc li chn l v dn dt mi ngi tr v vi tn gio ch thc ca Allah v gi cao khu
hiu ca Allah.
Sheikh tip tc cng vic ku gi tuyn truyn ti Al-Uyaynah bng con ng ging
dy v hng dn, sau Sheikh ra sc bi tr v dp tan nhng iu Shirk vi Allah. Sheikh ni
vi v Ameer Uthman bin Mimar l phi ph b mi vm trn m ca Zaid, v Zaid chnh l Zaid
bin Al-Khattab tc l ngi anh em ca Umar bin Al-Khattab , th lnh ca nhng ngi c c
tin. Zaid l mt trong s nhng v Sahabah cht Shaheed trong trn chin Musaylimah Al-Kazzab
nm 12 hijri, sau khi ng cht h xy mi vm trn m ca ng tng nh ng, d nhin ngoi
ng ra h cn xy cho mt s ngi khc na. Th l Uthman ng , v ci mi vm b ph
b, Alhamdulillah, v n ngy nay du vt ca n khng cn na, Allah xa ht nhng g Sheikh
ph b bi s nh tm tt p v trung thc ca ng trong vic gy dng v phc hi chn l. Ngoi
mi vm ca Zaid cn c nhng mi vm trn cc m khc chng hn nh ca Dhirar bin Al-Azwar,
mi vm trn m ca v ny cng b ph b, ngoi ra cc tng i khc cng c ph b, cc cy
ci cng nh cc hang ni c th phng ngoi Allah cng c cht v ph b.
Chanlyislam
11
12
Th l tin v Sheikh Muhammad n tai Muhammad bin Saud. C li ni rng ngi cho
ng ta bit tin v Sheikh chnh l v ca ng ta. Mt s ngi ngoan o n bo li vi b v ni
vi b rng: "B hy thng tin cho Muhammad (chng b) v ngi n ng ny (Sheikh ), b hy
ng vin ng ta tip nhn s ku gi ca y, khuyn khch ng ta ng h v tr lc cho y." V v ca
Muhammad bin Saud l mt ph n ngoan o v tt lnh, cho nn, khi phu qun ca b n gp b
th b ni vi ng: "Xin bo tin vui v tt lnh v chin li phm v i ny! y l chin li phm
m Allah mang n cho anh, mt ngi n ng ku gi n vi tn gio ca Allah, y ku gi n
vi Kinh sch ca Allah, y ku gi n vi Sunnah ca Thin s , l chin li phm v i! Anh
hy n nhn ly y, hy ng h v tr gip cho y, anh ch ng dng dng m khoanh tay ng
nhn." Vy l v Ameer n nhn li tham lun ca b, nhng ng ta lng l khng bit nn ch
thn i n gp Sheikh hay l cho mi Sheikh n gp ng ta? ng ta c khuyn l nn ch
thn i gp Sheikh , tp th nhng ngi ngoan o trong c v ca ng u khuyn ng nh
th, h ni: "Anh khng nn cho mi Sheikh n gp anh m anh nn ch thn n ch ca Sheikh,
anh nn biu hin s qu trng n kin thc tn gio v ngi ku gi n vi iu tt p."
Th l, v Ameer nghe theo li khuyn, ng ch thn n gp Sheikh ti nh ca ng
Muhammad bin Suwaylim. ng vo nh cho Salam v ni chuyn vi Sheikh , ng ni: "Tha
Sheikh Muhammad, rt vui mng v vinh hnh c ng h, rt vui mng v vinh hnh c ng
ra bo m an ton v rt vui mng v vinh hnh c tr gip Sheikh." Sheikh p li li ng:
"Ti cng rt vui mng v vinh d v s ng h ca anh, tht ng ca ngi v cu xin s phc lnh
v tt p... y l tn gio ca Allah, ai gip n ginh thng li Allah s ban s thng li cho ngi
, v ai ng h n Allah s ph h ngi , ri y anh s sm thy kt qu ca iu ."
V Ameer ni: "Tha Sheikh, ti xin nguyn cng vi Sheikh phc v cho tn gio ca Allah
v Thin s ca Ngi v cho con ng u tranh v chnh ngha ca Allah, tuy nhin, ti lo ngi
khi chng ti ng h Sheikh, v tr gip Sheikh v Allah cho Sheikh ginh thng li t k th ca
Islam th Sheikh yu thch ni khc ngoi vng t ca chng ti, Sheikh s ri b chng ti m ra i
n mt vng t khc."
Sheikh ni: "Ti khng nguyn v giao c vi anh v iu ny... ti nguyn v giao c
vi anh bng mu v mu, bng s hy dit vi s hy dit rng ti s khng bao gi ri b x ca
anh." Sheikh nguyn th v giao c vi v Ameer ca Addiriyah rng khi Allah cho ginh
c thng li Sheikh s mi li Addiriyah cng vi Ameer, s mi cng nhau chin u cho con
ng chnh ngha ca Allah, v cuc nguyn th giao c hon tt nh th.
Dng ngi t khp ni ko v Addiriyah, t Al-Uyaynah, Irqah, Manfuhah, Riyadh v cc
vng ln cn. Addiriyah tr thnh ni m nhiu ngi t khp mi min trn v nh c, mi
ngi dn u u cng u nghe n ting tm ca Sheikh , nhng bi ging thuyt ca Sheikh,
s ku gi v hng dn ca Sheikh n vi Allah, nn mi ngi l lt tm n.
Sheikh hot ng tch cc ti Addiriyah, ng m nhng bui thuyt ging v gio l
c tin, cc bui hc v Quran, Tafseer, Fiqh, cc gio l nn tng, Hadith, Mustalah Hadith (mn
hc v cc thut ng trong lnh vc nghin cu Hadith), ngn ng Rp, lch s v nhng kin thc
b ch khc. V ngi dn x n t khp mi ni, nhng ngi trong Addiriyah thanh nin hay
nhng ngi khc u n hc ni Sheikh. Sheikh b tr nhiu bui ging dy dnh ring cho
Chanlyislam
13
cng chng, cc bui ging dy ring bit, Sheikh truyn t kin thc tn gio v tip tc cng
vic ku gi Addiriyah.
14
]443 : [
15
m, Du-a (cu nguyn, khn vi) nhng ngi trong m cng vi Allah, v nhng vic lm lch lc
khc l tn gio, l iu c hng dn; h cho rng ai phn i nhng vic lm l thc s
ght b nhng ngi ngoan o, thc s ght b nhng v Wali, ngi ch thc l k th cn
phi chin u vi y.
Thnh phn th hai: Nhng ngi c cho l nhng ngi am hiu kin thc gio l
nhng li khng hiu bit s thc v Sheikh, h khng bit iu chn l m Sheikh ku gi m h
ch bt chc theo ngi khc, h tin nhng g t nhng ngi lch lc ni v c tng rng nhng
k lch lc l ng v chn l, h cho rng lm nh Sheikh l ght b cc v Wali, cc v Nabi,
cho nn Sheikh l k ng b ch trch, s ku gi ca Sheikh phi b ln n v h phi trnh xa n.
Thnh phn th ba: nhng ngi lo s cho quyn th v a v x hi ca h, h th nghch
vi Sheikh v khng mun tip tay ng h cho s ku gi ca Sheikh, h s h b mt i v th ca
h, h s Sheikh s nm quyn x s ca h. Do , cuc giao tranh v i u vn din ra gia
Sheikh v nhng ngi i nghch, Sheikh vit th gi h v h vit phn hi, Sheikh tranh lun vi
h v h i p li vi Sheikh. Nhng Sheikh vn tip tc ku gi, tuyn truyn, u tranh, v v
Ameer ca x Addiriyah Muhammad bin Saud gip v tip sc Sheikh, c gia nh dng h
Saud ra sc gip ng, h cng gi ln khu hiu chin u, cuc chin bt u nm 1158 hijri,
h chin u bng li ni, l lun, bng chng ri sau h tip tc cuc chin u bng gm
kim.
V nh bit, ngi ku gi n vi Allah khi y khng c sc mnh ng h cho iu
chn l th s ku gi ca y sm b dp tt va tn li v s c rt t ngi i theo. V nh bit, sc
mnh v lc c sc nh hng ln trong vic nhn rng s truyn b, khng ch nhng thnh phn
chng i v ginh thng li cho iu chn l, hn ch nhng iu sai tri lch lc. V qu tht li
phn ca Allah lun l chn l, Ngi phn:
]32 : [
Qu tht, TA (Allah) c cc S gi ca TA n vi nhng Bng chng r rt v ban xung
cng vi h Kinh sch v chic Cn (cng l). V TA ban St xung trong l mt sc tn cng
mnh lit (cho chin u) v nhiu ngun li khc cho nhn loi, mc ch Allah bit ai l
ngi s ng h chnh ngha ca Ngi v S gi ca Ngi. Qu tht, Allah l ng Quyn Lc v
Quyn Nng (Chng 57 Al-Hadid, cu 25).
Allah, ng Ti Cao trnh by r rng Ngi c phi cc v Thin s n vi nhng bng
chng r rt, v nhng bng chng ny chnh l nhng lp lun v minh chng m Allah dng lm r
iu chn l v phn bc iu sai tri lch lc. Ngi ban xung cng vi cc v Thin s Kinh sch
cha ng nhng bng chng minh bch, s ch o v s ging gii cc vn , v Ngi cng ban
xung cng vi h Chic cn, l cng l dng ginh li s cng bng cho ngi b p bc t k
bt cng, dng thit lp v duy tr iu chn l, hng dn mi ngi hnh x mt cch cng
bng v ngay chnh. V Ngi ban St xung trong c s tn cng mnh lit tc c sc mnh
can thip v ngn chn nhng ai chng i v nghch li vi iu chn l. V St c p dng i
vi nhng ai m l lun cng nh nhng bng chng minh bch vn khng lm h nhn thc c
iu chn l, v l cch duy tr chn l v ngn cn iu sai tri.
Chanlyislam
16
17
gi n vi vic thnh tm v ht lng th phng Ngi, ngay chnh trn tn gio ca Ngi, ph b
cc Masjid v ci mi vm c xy trn cc m, ku gi h n vi gio lut ca Islam, ku gi h
n vi vic ku gi mi ngi lm iu thin tt v ngn cn mi ngi lm vic xu v ti li, v
ku gi h tun th v thc thi bn n c phn ti theo ng gio lut ca Islam.
y l nhng nguyn nhn ca s tranh ci v xung t gia h vi mi ngi.
Ni tm li, h l nhng ngi hng dn mi ngi n con ng Tawhid (th phng
mt mnh Allah duy nht), cnh bo mi ngi lm Shirk vi Allah cng nh cc phng tin dn
n hnh vi ti li , ku gi mi ngi bm st ly gio lut Islam, ai t chi v ngoan c trn
nhng hnh vi Shirk sau khi c ku gi, ging gii v lm r vi cc bng chng r rng th h
s chin u vi ngi ngay c bng sc mnh ca gm ao ngi v ngi dn trong t
nc bit s m quay li vi chn l. Tng t, h cng cnh bo mi ngi nhng iu Bidah, m
tn, nhng vic lm m Allah khng h ban xung mt mnh lnh no cho chng chng hn nh vic
xy dng trn cc m, vic phn xt v phn x theo lut ca cc bo cha, cu xin v nh v n
thy ba, thy bi v tin tng ni h. V qu tht, Allah dp tan nhng vic lm sai tri qua
bn tay ca Sheikh v nhng ngi ng h Sheikh.
Nh phc ca Allah, h ci thin c cc Masjid tr thnh ni ging dy Quran thing
ling, Sunnah thun ty, lch s Islam, cc kin thc Rp hu ch, mi ngi tr nn quan tm n
kin thc, truyn b v hng dn mi ngi, mt s ngi va trng trt, sn xut, kinh doanh va
hc gio l, truyn b v hng dn ngi khc.
Dng h Saud tip tc cng vic truyn b t Najd lan rng cho n Makkah, Madinah, min
nam bn o Rp. H vit th ku gi cc hc gi Makkah v Madinah trc kia v ng thi
nhng s ku gi khng c p li, ngi dn Makkah v Madianh vn i trn con ng sai
lch c nh tn vinh cc mi vm ca cc m, h lm iu Shirk ti cc ngi m, h cu xin khn vi
nhng ngi trong m.
Sau khi Sheikh qua i c 11 nm, Imam Saud bin Abdul-Aziz bin Muhammad n AlHijaz, ng chin u vi c dn Ta-if ri n c dn Makkah - v qu tht trc Saud, c dn Taif cng c v Ameer Uthman bin Abdurrahman Al-Mudha-Yafi n vi h. Saud bin AbdulAziz bin Muhammad, v Ameer ca x Addiriyah chin u vi h, ng c tip sc bi mt
lc lng chin u hng mnh t ngi dn Najd v nhng ngi dn ni khc, h tr gip
cho ng ginh ly quyn kim sot Ta-if, ng trc xut nhng ngi cm u, thit lp s ku gi
n vi Allah, hng dn mi ngi n vi chn l, ngn cm nhng iu Shirk v th phng
Ibnu Abbas v nhng ai khc m nhng ngi thiu hiu bit v ngu mui thuc c dn Ta-if th
phng. Sau , Ameer Saud hng n vng Hijaz, ng tp hp on qun bao vy Makkah.
Khi ngi cm u Makkah bit c rng y phi chn la mt trong hai: Quy thun hoc phi b
chy th y chy trn n Jeddah. Th l Saud v nhng ngi cng vi ng vo Makkah m
khng cn phi nh chin, h hon ton ginh quyn kim sot Makkah vo gi Fajar th by
ngy 8 thng Muharram nm 1218 hijri, h tin hnh cng vic ku gi n vi Allah, ph b tt c
nhng mi vm trn ngi m ca b Khadijah v nhng ai khc, h ph b tt cc xy dng trn
cc khu m, ku gi mi ngi n vi Tawhid, h ch nh cc hc gi, cc ging vin m trch
cng vic ging dy v thuyt ging v lm thm phn xt x mi v vic theo gio lut Shariah ca
Islam.
Chanlyislam
18
Sau mt thi gian ngn, h chinh phc c Madinah, dng h Saud ginh quyn
kim sot hon ton Madinah vo nm 1220 hijri tc sau Makkah khong hai nm. Makkah v
Madinah nm di quyn kim sot v iu hnh ca dng h Saud, h ch nh v chn ra
nhng hc gi lm c vn v hng dn cho tn gio, h iu hnh v qun l mt cch cng bnh
theo ng gio lut Shariah ca Islam, h c x t t v tt p vi ngi dn, c bit i vi
nhng ngi ngho v nhng ngi thiu thn, h h tr h tin bc, qun o, hng dn v dy
h Quran, hng h n iu tt lnh, h tn vinh cc hc gi, h khuyn khch cc hc gi ging
dy v hng dn gio l. Makkah v Madinah, hai ni linh thing ny vn nm di quyn kim
sot v iu hnh ca dng h Saud mi cho ti nm 1226 hijri th sau qun Ai Cp v Th Nh
K nhy vo tn cng Hijaz, h nh dng h Saud v trc xut dng h Saud ra khi hai ni
linh thing ny bi nhiu nguyn nhn.
Nhng nguyn nhn ny nh c ni, l s hn th, ganh ght k ca nhng k
lm cm mt phng hng, nhng k khng hiu bit gio l cng vi mt s k trong gii chnh tr
mun loi tr s ku gi ny v h lo s rng n lm mt i v th v quyn li ca h, h s n s
xa i nhng tham vng ca h nn h ph nhn Sheikh v nhng ngi i theo v ng h ng.
H ni rng Sheikh v nhng ngi theo ng l nhng ngi ght b Thin s ca Allah , ght b
cc v Wali, nhng ngi chi b s cao qu v vinh d ca cc v Wali, h ni rng Sheikh v
nhng ngi theo ng cn ni th ny th ny v nhng iu m h cho rng n h thp cc v Thin
s. Mt s nhng ngi thiu hiu bit cng nh mt s k c thnh kin tin vo li ni ca h,
nhng ngi ny sn sng ng ln chin u cho h. H xi gic nhng ngi Th Nh K v Ai
Cp gy chin vi dng h Saud. Th l cuc chin v ni lon din ra, l cuc chin gia qun
lnh Ai Cp, Th Nh K v nhng ngi ng h h vi dng h Saud Najd v Hijaz. Cuc chin
din ra ko di t nm 1226 hijri n nm 1233 hijri tc by nm. Tt c thi gian l cuc u
tranh gia lc lng chn l vi lc lng lch lc v bt cng.
Tm lc s ku gi v truyn b ca
Sheikh Muhammad Bin Abdul-Wahab
Qu tht, Sheikh Muhammad bin Abdul-Wahab ch ng ln thit lp v khi phc li tn
gio ca Allah, ng ch ku gi v hng dn mi ngi n vi s tn th Allah duy nht, ng ch
ngn cn v chng i nhng iu Bidah v m tin m mi ngi xm nhp vo tn gio, v ch ku
gi mi ngi duy tr iu chn l v tiu dit s bt cng v sai tri, v ng thc s ch l ngi
ng ln ku gi h lm iu thin tt v ngn cn h lm iu sai tri v ti li.
y chnh l tm lc v s ku gi v truyn b ca Sheikh . Aqi-dah (t tng gio l v
c tin) ca Sheikh i ng trn ng li ca th h Salaf ngoan o, Sheikh tin ni Allah,
cc tn gi v cc thuc tnh ca Ngi, Sheikh tin ni cc Thin thn ca Ngi, tin ni cc Thin
s ca Ngi, cc Kinh sch ca Ngi, ni ci i Sau, v tin ni s tin nh tt xu. Sheikh i
ng theo ng li ca cc v Imam Islam v Tawhid v lun thnh tm th phng mt mnh
Allah, ng Ti Cao.
Chanlyislam
19
20
Chanlyislam
21
Cu xin Allah gip , vi Ngi xin c ph thc mi iu, khng c sc mnh v quyn
lc no ngoi sc mnh v quyn lc ca Allah ng Ti Cao v V i. Cu xin Allah ban bng an
v phc lnh cho ngi b ti ca Ngi, v Thin s ca Ngi, Nabi ca chng ta, v Imam ca chng
ta Muhammad bin Abdullah v cho gia quyn ca Ngi, cc bn o ca Ngi cng nhng ai i
theo con ng hng dn ca Ngi. V mi li ca ngi v tn dng knh dng ln Allah, Thng
ca v tr v mun loi.
Chanlyislam
22