Professional Documents
Culture Documents
L Tun Linh
H NI - 2011
0
I HC QUC GIA H NI
TRNG I HC CNG NGH
L Tun Linh
H NI - 2011
Li cm n
Kho lun tt nghip ny l kt qu nghin cu trong nhiu thng n lc ca bn
thn em di s hng dn, gip ca rt nhiu ngi
Qua bn kho lun ny cho php em by t lng bit n chn thnh, su sc nht
n PGS.TS Phm Vn Hi v TS. Bi Huy tn tnh hng dn, gip em hon
thnh kho lun tt nghip.
Em cng rt bit n cc cn b v anh ch hin ang cng tc ti phng Vt liu
v ng dng Quang si, vin Khoa hc vt liu: anh Th Anh, anh Thanh Hi
quan tm, gip v to mi iu kin v c s vt cht cng nh thit b cho vic
nghin cu v hon thnh kho lun ny.
Em cng xin gi lng bit n su sc n cc thy c cng cc cn b cng tc
ti khoa Vt l k thut v cng ngh nano o to cho em khng ch v kin thc
chuyn mn m c v k nng sng, hc tp v lm vic.
Kho lun ny cng l mt li cm n su sc ti nhng ngi thn ca emnhng ngi lun bn cnh quan tm em gip em hon thnh kho lun.
H Ni 20/05/11
Sinh vin
L Tun Linh
Tm tt ni dung
Tn x Raman l qu trnh tn x khng n hi, xy ra do s tng tc ca nh
sng vi mi trng vt cht trong si quang.
Tn x Raman bao gm tn x Raman t pht v tn x Raman kch thch SRS.
Mt mt tn x Raman gy nh hng xu n qu trnh truyn tn hiu trong si
quang, lm tng nhiu trong h thng thng tin quang nhng mt khc tn x Raman
cng c nhng nh hng tch cc, ni bt nht l kh nng khuch i tn hiu quang.
Bi vy, ngay t khi mi c pht hin, tn x Raman thu ht c rt nhiu s
quan tm, nghin cu. Tn x Raman kch thch(SRS) chnh l c s pht trin cc
b khuch i quang Raman. Cc b khuch i quang Raman c rt nhiu u im so
vi nhng loi khuch i quang c s dng trc v rt ph hp vi cc h
thng WDM ang c trin khai hin nay. Cc b khuch i quang Raman c coi
l li gii cho bi ton khuch i quang trong cc h thng truyn dn quang dung
lng ln, c ly di v rt di. Nhn thc c tm quan trng cng nh ngha to
ln ca b khuch i quang Raman, di s hng dn ca PGS.TS. Phm Vn Hi
v TS. Bi Huy, em tp trung nghin ti tn x Raman v ng dng trong
khuch i thng tin quang. Nhng kt qu trong kho lun l nhng kt qu bc
u tin ti nhng nghin cu su hn nhm a n nhng ng dng trong thc
t.
Li cam oan
Ti xin cam oan ni dung trong bn n tt nghip ny l kt qu trong cng trnh
nghin cu ca ring ti di s hng dn ca PGS.TS Phm Vn Hi v TS. Bi
Huy. Tt c cc s liu c cng b l hon ton trung thc v cha tng c cng
b ti cc ti liu, n phm no khc. Cc s liu tham kho khc u c ch dn r
rng v ngun gc xut x v c nu trong phn ph lc cui kho lun.
Mc lc
Chng 1. Tng quan v khuch i quang..1
1.1 Vi nt v h thng thng tin quang...1
1.1.1.Lch s pht trin ca h thng thng tin quang...1
1.1.2.Cc thnh phn c bn ca h thng thng tin quang...............2
1.1.3. u im ca h thng thng tin quang3
1.2 Tng quan v khuych i quang4
1.2.1 Nguyn l ca khuch i quang.5
1.2.2 ng dng ca khuch i quang.7
1.2.3 Cc thng s chnh ca khuch i quang...8
1.2.3.1 H s li,h s khuch i..........8
1.2.3.2 Bng thng li,bng thng khuch i..9
1.2.3.3 Cng sut ng ra bo ho...10
1.2.3.4 H s nhiu.........11
1.3 Phn loi khuch i quang......12
1.3.1 Khuych i quang bn dn..12
1.3.2 Khuch i quang si OFA(EDFA)...14
Chng 2. Hiu ng tn x Raman v b khuch i quang si Raman...16
2.1 Hiu ng tn x Raman.....16
2.2 Hiu ng tn x Raman cng bc (SRS)...18
2.3 Khuch i quang Raman 20
2.3.1 Khuch i quang Raman.20
2.3.2 li bng thng gr ca ph Raman trong si thy tinh Silica tinh khit
v trong si nhy quang, si b tn sc DCF.22
2.3.3 M hnh ca b khuch i quang Raman...24
2.3.4 Di rng ca khuch i quang Raman25
2.4 nh hng ca tn x Raman trong h thng WDM26
Chng 3 Kt qu v tho lun..30
3.1 Cc thit b v linh kin s dng trong thc nghim.30
3.2 Cc s thit lp cho thc nghim32
3.3 Cc kt qu thc nghim v tho lun33
Kt lun.40
My pht
quang
Mi trng
truyn
My thu
quang
Tn hiu
li ra
trnh khuych i tn hiu quang c thc hin qua nhiu bc. u tin tn hiu quang
s c bin i thnh dng in bi cc b thu quang (optical receiver) s dng linh
kin tch sng quang nh PIN hay PAD. Dng quang in thu c s c ti to li
dng xung, nh thi v khuych i bi cc mch phc hi tn hiu v mch khuych i.
Sau , tn hiu in s c bin i thnh tn hiu quang thng qua cc ngun quang
trong b pht quang (optical transmitter) v c truyn i trong si quang. Nh vy, qu
trnh khuych i tn hiu c thc hin trn min in.
quang.
Vic nghin cu khuych i quang ngy cng pht trin v c ng dng rng
ri. C nhiu xu hng nghin cu v b khuych i quang, v trong thi gian qua cc
nghin cu thnh cng ch yu tp trung vo hai loi chnh:
-
Tuy nhin, do yu cu nng cp mng thng tin quang DWDM ln hng trm knh,
vic nghin cu pht trin cc loi khuch i quang khc c y mnh, trong
khuch i quang trn c s hiu ng tn x Raman cng bc (ROA) c c bit quan
tm trn th gii.
1.2.1 Nguyn l b khuch i quang
Nguyn l khuch i quang da trn nguyn l pht x kch thch v khng c
cng hng trong khuch i.
Hin tng pht x kch thch l mt trong ba hin tng bin i quang in c
ng dng trong thng tin quang.Cc hin tng ny c minh ho trong hnh:
(1.1)
Trong g0 l gi tr nh ca li, l tn s ca tn hiu quang ti, 0 l tn s
truyn trung tm, P l cng sut ca tn hiu c khuch i P s l cng sut bo ho .
Cng sut bo ho Ps ph thuc vo cc tham s ca mi trng khuch i. H s T 2
trong phng trnh 1.1 c gi l thi gian hi phc phn cc, thng nh hn 1 ps.
Phng trnh 1.1 c th dng m t cc c tnh quan trng ca b khuch i nh l
bng tn li, h s khuch i v cng sut u ra bo ho.
ch d cha bo ho, coi P/Ps <<1, khi phng trnh 1.1 tr thnh:
(1.2)
T phng trnh ny c th nhn thy, h s li ln nht khi tn s khuch i
=0 tn s trung tm.
G=
(1.3)
(1.5)
(1.6)
10
=2/T2 hay l:
(1.7)
Nh vy, nu
khuch i bng rng thch hp vi cc h thng vin thng thng tin quang, v li ca
c bng tn gn nh l hng s, thm ch c khi l tn hiu a knh. Bng tn khuch
i
c nh ngha l mt FWHM(full width at half maximum- rng xung ti na
gi tr cc i), v lin quan vi
(1.8)
Vi G0 = exp(g0L).
D dng nhn thy, bng tn khuch i nh hn bng tn li, v s khc bit
ny cn tu thuc vo li khuch i.
1.2.3.3 Cng sut ng ra bo ho
li bo ho
bo ho ca li ph thuc vo gi tr g() trong phng trnh 1.1. D
dng nhn thy rng, khi P tin ti P s th gi tr g gim dn, ng thi h s khuch i G
cng gim theo tng ca cng sut tn hiu. Chng ta coi gi tr nh xy ra khi = 0 .
Theo 1.1 v 1.4, chng ta c:
(1.9)
Xt phng trnh vi chiu di b khuch i l L, v coi P0=Pin v
P(L)=GPin =Pout , t ta c phng trnh:
G=G0 exp (
(1.10)
11
Hnh 1.6. S ph thuc ca cng sut ra (theo Ps) theo G(theo G0)
Cng sut ng ra bo ho (Saturation Output Power)
Khi hot ng ch tn hiu nh, cng sut quang ng ta s tng tuyn tnh
vi cng sut quang ng vo theo h s G: P out = G.Pin. Tuy nhin, cng sut ng ra
khng th tng mi c. Bng thc nghim, ngi ta thy rng trong tt c cc b
khuych i quang, khi cng sut ng vo P in tng n mt mc no , h s G bt u
gim. Kt qu l cng sut ng ra khng cn tng tuyn tnh vi tn hiu ng ra na m
t trng thi bo ho.
Cng sut ra bo ho
ca mt b khuych i quang cho bit cng sut ng ra
ln nht m b khuych i c th hot ng c. Thng thng, mt b khuych i
quang c khuch i cao s c cng sut ra bo ho cao bi v s nghch o nng cao
c th c duy tr trong mt di cng sut vo v ra rng.
T cng thc 1.10, chng ta xem xt n cng sut ng ra bo ho,l cng sut ln
nht to c cng ra, k hiu l
. C th nhn thy rng, gi tr li ny t c
khi li khuch i gim t 2 n 3 dB, tng ng vi gi tr G=G 0/2. Khi , ta c
cng thc:
(1.11)
1.2.3.4 H s nhiu
Cng ging nh cc h thng thng tin quang khc, b khuch i ny cng c
nhiu. Nguyn l ca b khuch i l da trn nguyn l bc x kch thch. Nhng trong
qu trnh khuch i, c rt nhiu cc in t ht thi gian sng, chuyn i t mc nng
lng cao xung mc nng lng thp, hay t di dn sang di ho tr, y chnh l bc
12
Pout=G.Pin+PASE
(1.12)
SNRin
SNFout
Hay NF=SNRin(dB)-SNFout(dB)
(1.13)
Ngi ta cng chng minh c rng, gi tr hng s nhiu tnh c th theo cng
thc sau:
NF=2nsp
2nsp
(1.14)
13
15
16
17
J
Mc trung gian
bm
stokes
i stokes
bj
b
E b - Ea = hR
18
aj
19
E3
Laser bm
h
Tn hiu
( d)
E2
E1
20
P g R PP PS P PP
dz
S
(2.1)
P
PS ( L) PS (0) exp g R 0 Leff S L
Aeff
1 exp( P L)
Leff
P
P0
G 4,34 g R Leff
S L
KAeff
21
(2.2)
(2.3)
Hiu ng tn x Raman cng bc khng nhng c u im v mt cng m
cn c u im v mt cu trc chm tia pht x. Nh hiu ng pht x cng bc m
cc photon pht x s cng pha v cng hng vi photon kch thch.
2.3 Khuch i quang Raman
2.3.1 Khuch i quang Raman.
Thit b khuch i quang Raman (Raman Optical Amplifier) s dng trong h
thng thng tin quang da trn nguyn l tn x Raman cng bc trong si quang vi
cc loi si c cu trc dn sng c bit (si DCF) hoc si pha tp Ge nng cao (si
nhy quang).
M hnh l thuyt gii thch hiu ng tn x Raman cng bc s dng trong
khuch i quang da trn h thng cc cp phng trnh vi phn m t s tin trin ca
cng sut ngun bm, cng sut pht x ngu nhin v cng sut tn hiu khuch i dc
theo trc si quang (trc z). Cc h phng trnh ny c th p dng cho kiu bm mt
hoc bm nhiu bc sng cho khuch i Raman, ng thi cng ch ra s nh hng
ca bm ti bm, bm ti tn hiu, tn hiu ti tn hiu v s nh hng ca nhit ti
bc x Raman t pht c khuch i (ASE)
k g r ( j , k )
p
( p j p ASE
,j)
Aefc k p
j k 1 j
k g r ( j , k )
p
4h k i , k (T )
Aefc k p
j k 1 j
22
ASE , k
k g r ( j ,k )
( p j p ASE
,j)
A
k
j k 1 j
efc p
ASE , k
k g r ( j ,k )
4h k i ,k (T )
Aefc k p
j k 1 j
P
p
k 1
g r ( j , k )
j 1
Aefc k p
2h k ( p j p ASE
, j )i , k (T )
(2.4)
Trong Pk l cng sut ca bm hoc tn hiu gi tr k, PASE,k l cng sut ca
nhiu ASE dc theo hng lan truyn , h l hng s Planck, Pp l phn cc ca nh
sng tn hiu, Aefc l din tch hiu dng ca si quang, (T) l h s giam gi phonon.
Vi vic la chon cc gi tr = 0.2 dB/Km; kp = 2; (300K) = 0.1226 v
Aefc = 80 m2 .Tnh c h s khuch i Gon/off v ch s tp m.
(2.5)
Trong PS l cng sut tn hiu; PASE l cng sut ASE thun; l bng thng;
l tn s ca tn hiu.
H s khuch i Raman thay i theo chnh lch bc sng gia tn hiu v
ngun bm c biu din bi hnh 2.5. H s khuch i Raman tng hu nh tuyn tnh
vi chnh lch bc sng gia tn hiu v ngun bm (wavelength offset) v t gi tr
nh ti 100 nm v gim nhanh chng sau .
Bng thng khuch i ny c th t t 45-50 nm tnh t h s khuch i
cc i.
23
45- 50
24
li bng
thng Raman
c
chun ha
BW
dch tn (THz)
25
li Raman
Bc sng [m]
Hnh 2.7. Phn b li Raman khi pha tp germanium vo si quang, khi c bm
bng ngun laser c bc sng 1.24 m.n = n2 n1, trong n2, n1 l chit sut li v v
ca si quang
2.3.3 M hnh ca b khuch i quang Raman
Cu trc tiu biu ca mt b khuch i Raman nh sau:
Tn hiu vo
Isolater
WDM
Si nhy quang
hoc si DCF
Laser bm
- Linh kin cch ly quang (Isolater)dng cho nh sng ch i theo mt chiu trong si
v ngn nh sng phn x chiu ngc vo mi trng khuh i trnh gy nhiu cho
b khuch i.
- Linh kin WDM dng kt hp ngun bm v tn hiu to hiu ng Raman cng
bc cng nh dng a tn hiu vo b khuch i.
C mt s cu hnh bm ph bin cho khuch i quang Raman nh: C th dng
cch bm ng hng tc l bm cng chiu vi chiu tn hiu. Cng c th bm ngc
hng tc l bm ngc vi hng truyn tn hiu. Ngoi ra cn cch bm song cng tc
l bm t c 2 hng. Mi cu hnh bm c nhng u nhc im khc nhau.
Fiber
rr
Signal
Coupler
Pump
pp
Pump
Fiber
Signal
Isolator
rrr
Pump
Hnh 2.10. Cu hnh bm ngc hng cho khuch i quang Raman phn b.
2.3.3 Khuch i di rng ca khuch i Raman
Khuch i Raman vi mt ngun bm c bng thng vo khong 7THz (xp x
60 nm). Ca s truyn qua ca si quang vo khong 400 nm(1200 nm ti 1600). Khuch
i bng thng rng do vy l rt ph hp.
27
1530nm
1540nm
28
1530nm
1540nm
(W-GHz)
(2.6)
29
mW
mW
n(n 1)
8.7 10
15
P f Leff
(2.7)
N 2m h nsp B0 (G 1)
(2.8)
P 2( L / LA ) h nsp B0 (G 1) R
(2.9)
c th nhn c:
1.8 1014
2( L / LA ) h nsp Leff (G 1) R
(2.10)
31
Hnh 3.1. Ngun laser bm pht x trong vng 1420 -1480 nm cng sut n 200 mW
B ngun bm l mt laser bn dn c bc sng = 1420-1460 nm c cng sut
cc i l 200 mW, pht x n mt, nhit lm vic lun lun c t 25 0C. Laser
c hn trn mch in t cung cp dng bm n 700 mA, chnh xc +/- 1%.
Laser bm pht x ti bc sng 1460 nm vi rng ph kh hp cho cng sut
pht x tng t n 22, 75 dBm (gn 200 mW) ti dng bm 660 mA.
32
33
Hnh 3.4. Si nhy quang vi nng pha tp Ge n 18 mol% s dng trong thc
nghim
Si nhy quang c nng pha tp Ge cao c ch to nhm mc ch s dng
trong mt s linh kin quang si c bit nh: cch t Bragg trong si quang(FBG), b
tr quang Cc nghin cu gn y cho thy si nhy quang s dng nng Ge pha tp
t 14 mol% tr ln c th dng to mi trng tn x Raman mnh cho b khuch i
Raman. Cn lu rng, cc b khuch i Raman ang s dng trn tuyn thc t lun
lun c cu trc si quang tiu chun + si quang c bit (DCF hoc nhy quang), v vy
chng ti cng tin hnh nghin cu theo cu trc ny.
B ghp a bc sng (WDM)
B ghp knh theo bc sng, cho php ghp cc bc sng trong khong 1420
nm - 1490 nm c s dng kho st cu hnh bm tn hiu v cc cu trc bm a
bc sng cho b khuch i ROA.
Hnh 3.5.
bc sng WDM 1480/1550 nm.
34
Laser
bm
OSA
WDM
Si nhy quang
Laser
tn
hiu
35
36
-12,58
-12,14
0,44
14
-13,43
-12,97
0,46
18
-14,62
-14,15
0,47
20
-15,60
-15,01
0,59
24
-17,34
-16,64
0,7
26
-18,52
-17,70
0,82
28
-19
-18,42
0,58
s
i
37
38
(a)
(b)
39
(c)
(d)
(e)
Hnh 3.12 Ph ca tn hiu ti cc chiu di khc nhau:
a)14 Km ; b)16 Km ;
c) 22 Km;
Kt qu kho st ti mt s nh nh sau:
Bng 3.2. Kho st cng sut ti 3 nh ca laser a mt
Chiu
di
si
quang
(km)
14
Cngsut(dBm)
ti 1542,28 nm
-16,51
-11,71
-9,82
40
Khng c C laser
laser bm bm
1,89
-22,65
-22,44
16
-21,60
-20,8
-15,69
-14,86
0,83
-37,92
-35,15
18
-25,84
-21,32
-15,23
-14,34
0,89
-33,99
-33,27
22
-25,63
-25,15
-19,89
-18,88
1,01
-34,35
-32,56
26
-25,53
-25,48
-21,36
-20,17
1,19
-35,53
-32,99
28
-36,97
-36,49
-30,35
-30,15
0,20
-36,93
-36,38
Nhn xt:ti c ba nh ta u nhn thy hin tng khuch i khi c s xut hin
ca sng bm. Xt c th ti bc sng 1545,52 nm, ta c th biu din s ph thuc
ca h s khuch i theo chiu di si quang nh sau:
41
Kt lun
Tm li ,nhng kt qu ni bt m chng ti thu c khi tin hnh kho st
ph tn x Raman trn si quang l nh sau:
Trong trng hp ngun tn hiu l laser n mt hay a mt, ph tn x Raman
trong si quang silica pha tp Ge nng cao u dch v pha sng di so vi bc sng
bm l 80-100 nm. Tuy nhin h s khuch i thu c ti mt s mt xc nh ca laser
42
43
[1] A.M. Rocha, B. Neto, M. Facao, P.S. Andre, Low cost incoherent pump solution
for Raman fiber amplifier, J.Opt. Applicata, v.XXXIX, No.2, pp. 287-293 (2009)
[2] P.C.Beker, N.A.Olssonm, J.R.Simpson Erbium Doped Fiber Amplifiers:
Fundamentals and Technology, Academic Press, 1998.
[3] Govind P.Agrawal Fiber Optics Communication Systems Rochester, NY 1997.
[4] S.A. Varshney, K. Saitoh, M. Koshiba, P.J. Roberts, Analysis of a realistic and
idealized dispersion compensating photonic crystal fiber Raman amplifier, Opt.
Fiber Techno., 13, pp. 174-179, (2007).
44