Professional Documents
Culture Documents
Nguyn Th Yn - 091 J5
Trn Thu H - 091 J5
Khoa Ngn ng v Vn ha Phng ng
GV hng dn: Vng nh Ha
I. S lc v ch Hn
1. S ra i ca ch Hn
T h thng biu tng tin ch vit cui thi k mi khong 6.000
nm TCN, ch vit Trung Quc ra i khong 1.500 nm TCN vo thi nh
Thng. Cng nh Ai Cp v nhiu dn tc vn minh thi thng c, ch vit
Trung Hoa thi l nhng hnh biu , ngha l v phc vt mnh mun ch.
Chng hn nh:
), sau thnh ch
(Ai Cp v
, Xuyn/ Sng
, sau thnh ch
, sau thnh ch
(Ai Cp cng v
), sau thnh ch
-nguyt: ting Trung Hoa thm ngha ch thng; ting Ai Cp cng dng
cch ny ch thng: v mt mt trng, nhng thm mt ngi sao:
Qua giai on sau, mi hnh Ai Cp ch mt vn, nh
ch ci ming,
Ch Trung Hoa, tri li, ngng giai on hai, khng dng hnh ch vn, ghi
m, m dng thm nhiu cch khc to ch mi nh hi , gi t, chuyn ch...
Tm li, ch vit vn gi tnh cht tng hnh m khng thnh tng thanh, mc
du c s dng php hi thanh: dng thanh m ca mt ch ghi thanh m ca
mt ch khc. V d dng ch thnh (), l nn, ghi m ch thnh () l thnh
ly v ch thnh () l thnh thc; nh vy hai ch thnh v , mi ch gm
hai phn - mt phn ghi m (thnh ), mt phn ghi . Nh ch thnh ( ) bao
gm th () l t (v thnh lm bng t) v ngn () l li (li ni thnh tht).
2. Qu trnh pht trin ca ch Hn
Ch Hn c nht c cho l loi Ch Gip Ct (Gip Ct T - ), ch
vit xut hin vo i nh n () vo khong thi 1600-1020 trc Cng Nguyn.
Minh ha s pht trin ca ch Hn - ch Kh
Ch Gip Ct - Ch Kim - Ch Trin - Ch L - Ch Khi - Ch Th
Ch Gip Ct (Gip Ct T ):
Ch Trin (Trin Th ):
Ch Khi (Khi Th ):
Ch Hnh (Hnh Th ):
3. c im ca ch Hn
Ch Hn c cu to bi tm nt c bn (c nhiu bin th) c sp xp vi
nhau theo nhng qui tc nht nh. Mi ch nm gn trong mt vung. C th
chia ch Hn thnh hai loi ln: Loi c kt cu n gin (gi lVN) Loi c kt
cu phc tp (gi l T) Trong ch Hn chng ta thy mi ch (mi n v vn t
xt theo hnh th kt cu) tng ng vi mt m tit. Do , mi ch c th l mt
T ( (khu): ming, (th): tay), hoc cng c th l mt B PHN CA T
( (tng) trong (tng m): tho lun, trao i. V s kt hp gn b cht
ch gia 3 mt hnh th m c ngha trong ni bt nht l vai tr biu t
ngha qua hnh th kt cu. Do tnh cht biu nm ngay trong hnh th kt cu ca
ch cho nn ch Hn c kh nng gip ngi c phn bit c nhng ngha
2
kataribe (ng b). H i khp ni, k chuyn v truyn t cc tin quan trng.
C truyn thuyt cho rng s du nhp ch Hn vo Nht Hn t truyn sang Nht
theo ng Triu Tin vo khong u th k III. Theo truyn thuyt, v sau c mt
ngi tn l Ngc (Wani) t mt nc c Kudara (gia bin Nht Bn, gn pha
ng ca Triu Tin) n Nht, mang theo Lun Ng (Rongo) v Thin T
Vn (Senjimon). l ln u tin Hn t truyn vo Nht (gi l Kanji).
Nhng mi n th k IV v V th Hn t mi thc s du nhp vo Nht nh s
bun bn theo ng bin gia Nht v Triu Tin t vn ni ti vn vit.
Theo tc gi L Anh Minh, Kanji cng du nhp t Triu Tin vo Hn Quc
nhng thng qua con ng giao lu bun bn gia ngi dn hai nc m t
ch Hn du nhp vo Nht Bn vo khong th k IV V TCN.
Cng c mt s kin li cho rng cc nh s mang cc vn bn ch Hn
vo Nht vo khong th k th V - TCN. Cc vn bn ny c vit bng ch Hn
vo v lc u cng c c bng m Hn. Tuy nhin qua thi gian, h thng Hn
vn (, kanbun) xut hin - n dng vn bn ch Hn vi du thanh cho php
ngi Nht c n theo quy tc ng php ting Nht.
Nhng theo tc gi Lu Hng Sn dch t nguyn tc Trung Quc vn ha ti
Nht Bn trong sch Trung ngoi vn ha giao lu th vo khong th k th IV
(TCN), c mt s c dn Trung Quc xuyn qua bn o Triu Tin v ng Hi di
c n Nht Bn. Trong lch s nhn loi hc Nht Bn, ngi ta gi ngi Trung
Quc di c n Nht Bn trong khong thi gian by tm trm nm, t th k th
IV (TCN) n th k th III, l Tn Hn lai nhn (gi tt l Ngi Tn Hn),
cn nhng lu dn Trung Quc di c n Nht Bn trong giai on t sau th k
th III l Tn Hn nhn (ngi Hn mi). Ngi Tn Hn v Ngi Hn mi
chnh l mt b phn t tin ca dn tc Nht Bn ngy nay. Khi ngi Hoa di c
n o quc Nht Bn, h mang theo mnh c nhng k thut sn xut v Hn t,
Hn vn sang x s hoa anh o. Do s xut hin ca mt s lng kh ng o
nhng ngi Tn Hn v ngi Hn mi nh vy, cho nn Nht Bn hnh
thnh lp ngi s dng ch Hn v sng tc bng Hn vn. C th ni rng lp
ngi ny l giai tng tr thc sm nht ca dn tc Nht. Ngn ng m ngi Nht
c s dng vn l ting Nht, nhng c ghi li bng ch Hn.
1.2 Qu trnh pht trin ca ch Hn
Sau khi du nhp vo Nht Bn, ch Hn c dng ghi li khu ng c
ca ngi Nht. Khu ng c ca Nht (gi l i Ha ngn dip: Yamatokotoba
4
1.6 B th ch Hn ()
Ch Hn c cu to t cc b th, v mt b th c th c cc v tr nh
trnh by trn. B th hin din trong mt ch mt ch c khi biu hin c
ngha ca ton b ch . Thng thng th ngha ca mt ch t nhiu lin quan
n ngha ca b th. Cc thnh phn khng thuc b th ca ch thng lin quan
n vic biu m, hoc ngc li. Hc b th s gip chng ta c th phn loi ch
Hn, d dng nh mt ch v ngha. Trc kia, ngi ta dng khong 540 b th
(theo Ha Thn), nhng cho n ngy nay cc nc dung ch Hn ngi ta ch
cn dng 214 b th. 214 b th c sp xp theo th t ca nt vit, trong cc t
in ch Hn cch sp xp cc b th ny thng theo cch xp ca T in Khang
Hi (), t in xut hin ln u tin i nh Thanh Trung Quc. B th
ch Hn gm c cc b th t mt nt n mi by nt.
2. Vai tr ca ch Hn trong ting Nht
Ch Kanji c vai tr l loi ch vit u tin ghi m ting Nht. Ch Kanji vi
vai tr l ngun gc cho ra i hai b ch Hiragana v Katakana. Vai tr phn
bit t ng m trong ting Nht. Vai tr lm r ngha cho cu ca ch Hn. Vai tr
gip ngi c d hiu vn bn. Vai tr ca ch Hn trong nn vn hc Nht Bn.