You are on page 1of 6

CH HN TRONG TING NHT

Nguyn Th Yn - 091 J5
Trn Thu H - 091 J5
Khoa Ngn ng v Vn ha Phng ng
GV hng dn: Vng nh Ha
I. S lc v ch Hn
1. S ra i ca ch Hn
T h thng biu tng tin ch vit cui thi k mi khong 6.000
nm TCN, ch vit Trung Quc ra i khong 1.500 nm TCN vo thi nh
Thng. Cng nh Ai Cp v nhiu dn tc vn minh thi thng c, ch vit
Trung Hoa thi l nhng hnh biu , ngha l v phc vt mnh mun ch.
Chng hn nh:

Mun ch Mt Tri, Trung Hoa v

(Ai Cp cng tng t), sau thnh ch

), sau thnh ch

Mun ch Mt Trng, Trung Hoa v

(Ai Cp v

Mun ch dng nc, Trung Hoa v

, Xuyn/ Sng

Mun ch khu rung, Trung Hoa v

, sau thnh ch

Mun ch cy ci, Trung Hoa v

Mun ch ci ming, Trung Hoa v

, sau thnh ch
(Ai Cp cng v

), sau thnh ch

l vo thi k u, n giai on tip theo th ch cng tng hnh m thm


tnh cch biu nh

-nht: c ting Trung Hoa ln ting c Ai Cp u c ngha l ngy

-nguyt: ting Trung Hoa thm ngha ch thng; ting Ai Cp cng dng
cch ny ch thng: v mt mt trng, nhng thm mt ngi sao:
Qua giai on sau, mi hnh Ai Cp ch mt vn, nh

ch ci ming,

nhng ming ngi Ai Cp thi xa c l ra (hay re), cho nn vn ch thm vn


ra (hay re). Giai on cui, mi hnh (gi l du cng c) ch mt m nh hnh
khng ch vn ra (hay re) na m ch ph m r. T , ch vit c Ai Cp
khng cn l ch tng hnh m hnh thnh ch tng thanh - cng gi l k m nh cc ch ca phng Ty: Hy Lp, La M,...

Ch Trung Hoa, tri li, ngng giai on hai, khng dng hnh ch vn, ghi
m, m dng thm nhiu cch khc to ch mi nh hi , gi t, chuyn ch...
Tm li, ch vit vn gi tnh cht tng hnh m khng thnh tng thanh, mc
du c s dng php hi thanh: dng thanh m ca mt ch ghi thanh m ca
mt ch khc. V d dng ch thnh (), l nn, ghi m ch thnh () l thnh
ly v ch thnh () l thnh thc; nh vy hai ch thnh v , mi ch gm
hai phn - mt phn ghi m (thnh ), mt phn ghi . Nh ch thnh ( ) bao
gm th () l t (v thnh lm bng t) v ngn () l li (li ni thnh tht).
2. Qu trnh pht trin ca ch Hn
Ch Hn c nht c cho l loi Ch Gip Ct (Gip Ct T - ), ch
vit xut hin vo i nh n () vo khong thi 1600-1020 trc Cng Nguyn.
Minh ha s pht trin ca ch Hn - ch Kh
Ch Gip Ct - Ch Kim - Ch Trin - Ch L - Ch Khi - Ch Th
Ch Gip Ct (Gip Ct T ):
Ch Trin (Trin Th ):
Ch Khi (Khi Th ):
Ch Hnh (Hnh Th ):

(ch K , ngha l con g)

Ngy nay ch Hn Trung Quc c xu th c gin lc n gin hn v


Trung Quc cn s dng hai loi ch: Ch Phn Th ( ) v Ch Gin Th
() nh sau
Ch Quc dng Ch Phn Th
Ch M dng Ch Phn Th
Ch Th dng Ch Phn Th

c n gin thnh Ch Gin Th


c n gin thnh Ch Gin Th
c n gin thnh Ch Gin Th

3. c im ca ch Hn
Ch Hn c cu to bi tm nt c bn (c nhiu bin th) c sp xp vi
nhau theo nhng qui tc nht nh. Mi ch nm gn trong mt vung. C th
chia ch Hn thnh hai loi ln: Loi c kt cu n gin (gi lVN) Loi c kt
cu phc tp (gi l T) Trong ch Hn chng ta thy mi ch (mi n v vn t
xt theo hnh th kt cu) tng ng vi mt m tit. Do , mi ch c th l mt
T ( (khu): ming, (th): tay), hoc cng c th l mt B PHN CA T
( (tng) trong (tng m): tho lun, trao i. V s kt hp gn b cht
ch gia 3 mt hnh th m c ngha trong ni bt nht l vai tr biu t
ngha qua hnh th kt cu. Do tnh cht biu nm ngay trong hnh th kt cu ca
ch cho nn ch Hn c kh nng gip ngi c phn bit c nhng ngha
2

khc nhau ca nhm t ng m. Cng do tnh cht biu ca ch Hn cho nn ta


thy ngy nay c nhiu ch Hn l chng tch v cc mt sinh hot x hi, phong
tc tp qun ca ngi Trung Hoa c xa. L mt h thng ch vit c bn thuc
loi biu nhng thch ng vi s pht trin ngy cng cao ca ngn ng, ch
Hn c ci tin pht trin theo hng biu m. Bin php ch yu m vn t Hn
da vo bm st s pht trin ca ngn ng l to thm t mi. Cc t mi ny
ngy cng gia tng p ng nhu cu ghi li nhng hnh nh, hot ng ny sinh
trong x hi. T con s trn di 2000 ch thi n Thng (cch nay khong trn
3000 nm) n cui thi Tn Hn, s ch tng ln ti gn 10.000 v cho ti thi
nh Thanh th s ch l 60.000 ch. nhn thc v s dng ht cc t Hn trn
qu l vic kh lng kham ni. Nhiu th h ngi Trung Quc trong vng vi chc
nm tr li y quan tm n vn ci cch vn t. H mun La tinh ho ch
Hn tc l s dng b ch a, b, c lm k hiu ghi cc t trong ting Hn
nh Vit Nam dng ch Quc ng thay ch Nm vy. Nhng do nhiu
nguyn nhn khch quan v ch quan, h cha lm c iu ny. H nh phi
bng lng vi bin php qu l gim bt s nt trong ch Hn (bng cch thay
i hnh th, kt cu), qui nh mt s ch phi vit theo li gin th gi l ch
GIN TH.
c trng c bn nht ca ch Hn l ch Hn thuc loi ch tng hnh
nhng li da trn m tit m thnh
4. Mt s nc s dng ch Hn
Sau khi hnh thnh Trung Quc ch Hn c nhng bc pht trin nhy
vt v lan rng ra nhiu nc nh Nht Bn, Hn Quc, Triu Tin, Vit Nam.
Ngoi ra cn mt s nc nh Mng C, Singapore tuy ch Hn khng ng vai
tr l ch quc ng nhng n cng c nhng nh hng quan trng trong vn ha
ngn ng. Cc nc ny c xp chung trong khu vc vn ha ch Hn hay khu
vc vn ha ng .
II. Vai tr ca ch Hn trong ngn ng Nht Bn
1. Gii thiu v ch Hn trong ting Nht
1.1 S du nhp ca ch Hn vo Nht Bn
Trc th k th IX, v phng din ngn ng, Nht Bn vn trong tnh trng
ngn vn phn ly (ting ni v ch vit cha thng nht vi nhau). Nht ng c
i ch l khu ng (vn ni). Nhng thng tin truyn i do nhng ngi tn gi l
3

kataribe (ng b). H i khp ni, k chuyn v truyn t cc tin quan trng.
C truyn thuyt cho rng s du nhp ch Hn vo Nht Hn t truyn sang Nht
theo ng Triu Tin vo khong u th k III. Theo truyn thuyt, v sau c mt
ngi tn l Ngc (Wani) t mt nc c Kudara (gia bin Nht Bn, gn pha
ng ca Triu Tin) n Nht, mang theo Lun Ng (Rongo) v Thin T
Vn (Senjimon). l ln u tin Hn t truyn vo Nht (gi l Kanji).
Nhng mi n th k IV v V th Hn t mi thc s du nhp vo Nht nh s
bun bn theo ng bin gia Nht v Triu Tin t vn ni ti vn vit.
Theo tc gi L Anh Minh, Kanji cng du nhp t Triu Tin vo Hn Quc
nhng thng qua con ng giao lu bun bn gia ngi dn hai nc m t
ch Hn du nhp vo Nht Bn vo khong th k IV V TCN.
Cng c mt s kin li cho rng cc nh s mang cc vn bn ch Hn
vo Nht vo khong th k th V - TCN. Cc vn bn ny c vit bng ch Hn
vo v lc u cng c c bng m Hn. Tuy nhin qua thi gian, h thng Hn
vn (, kanbun) xut hin - n dng vn bn ch Hn vi du thanh cho php
ngi Nht c n theo quy tc ng php ting Nht.
Nhng theo tc gi Lu Hng Sn dch t nguyn tc Trung Quc vn ha ti
Nht Bn trong sch Trung ngoi vn ha giao lu th vo khong th k th IV
(TCN), c mt s c dn Trung Quc xuyn qua bn o Triu Tin v ng Hi di
c n Nht Bn. Trong lch s nhn loi hc Nht Bn, ngi ta gi ngi Trung
Quc di c n Nht Bn trong khong thi gian by tm trm nm, t th k th
IV (TCN) n th k th III, l Tn Hn lai nhn (gi tt l Ngi Tn Hn),
cn nhng lu dn Trung Quc di c n Nht Bn trong giai on t sau th k
th III l Tn Hn nhn (ngi Hn mi). Ngi Tn Hn v Ngi Hn mi
chnh l mt b phn t tin ca dn tc Nht Bn ngy nay. Khi ngi Hoa di c
n o quc Nht Bn, h mang theo mnh c nhng k thut sn xut v Hn t,
Hn vn sang x s hoa anh o. Do s xut hin ca mt s lng kh ng o
nhng ngi Tn Hn v ngi Hn mi nh vy, cho nn Nht Bn hnh
thnh lp ngi s dng ch Hn v sng tc bng Hn vn. C th ni rng lp
ngi ny l giai tng tr thc sm nht ca dn tc Nht. Ngn ng m ngi Nht
c s dng vn l ting Nht, nhng c ghi li bng ch Hn.
1.2 Qu trnh pht trin ca ch Hn
Sau khi du nhp vo Nht Bn, ch Hn c dng ghi li khu ng c
ca ngi Nht. Khu ng c ca Nht (gi l i Ha ngn dip: Yamatokotoba
4

) c chuyn sang Hn t. y l ln u tin Nht c bt ng (vn


vit). m ca i Ha ngn dip c chuyn sang cc m Hn t tng ng
m khng quan tm n ngha. H phin m ny gi l Manygana (Vn Dip
gi danh ). vit ch thun tin hn, Vn Dip gi danh c gin ha
thnh Hiragana (Bnh gi danh) v Katakana (Phin gi danh). Bn
cnh Hiragana v Katakana cn c Furigana (Chn gi danh ) tc l cc ch
Kana nh xu t st Kanji ghi m c ca Kanji. Nht ng hin i dng ba th
Kanji, Hiragana, v Katakana. Kanji dng din t ngha c bn ca t. Hiragana
dng sau Kanji tu b ngha v cho thun theo ng php Nht. Katakana ch
dng phin m hoc to cc t vay mn ca nc ngoi (ngoi lai ng :
gairaigo).
1.3 S to thnh Ch Hn trong ting Nht
Ch Hn c hnh thnh theo cc cch sau: ch tng hnh,
ch ch s, ch hi , ch hnh thanh, ch chuyn ch, ch gi t.
1.4 Cu to Ch Hn trong ting Nht
Ch Hn trng c nhiu nt phc tp, nhng phn tch k ra th cc nt dng
trong ch Hn ch bao gm 8 nt c bn v mt s nt vit ring c quy nh cch
vit l: nt ngang vit t trai sang phi, nt s ng vit t trn xung di, nt
phy vit t trn tri xung di phi, nt mc, nt chm, nt ht, nt ngang c mc,
nt s ng c mc, nt cong c mc, nt mc c mc, nt cong i xng c mc,
nt s ng kt hp gp phi, nt ngang kt hp nt gp ng, nt ng kt hp vi
bnh cu v mc, nt phy v tri kt thc bi chm, nt ngang kt hp vi nt gp
c mc.
1.5 Nguyn tc vit Ch Hn
Nguyn tc chung: Vit t trn xung di, vit t tri qua phi, cc nt ngang
vit trc, cc nt dc vit sau, vit gia trc Pha ngoi vit trc(cc nt c
hnh bao quanh), vit cc nt phy (xin tri) trc (trong cc trng hp nt phy
(xin tri) v nt mc (xin phi) giao nhau hoc tip xc nhau), nt s thng c
vit sau cng, nt xuyn ngang c vit sau cng, nt ngang v v nt phy (xin
tri) trong cc ch c nt ngang di, v nt phy ngn th vit nt phy trc, trong
cc cc ch c nt ngang ngn v nt phy (xin tri) di th vit nt ngang trc,
th t vit b Tri Di, cc b Tri Di nh cc b Phc , Tu , Min , v Th ,
v.v th c vit trc.
5

1.6 B th ch Hn ()
Ch Hn c cu to t cc b th, v mt b th c th c cc v tr nh
trnh by trn. B th hin din trong mt ch mt ch c khi biu hin c
ngha ca ton b ch . Thng thng th ngha ca mt ch t nhiu lin quan
n ngha ca b th. Cc thnh phn khng thuc b th ca ch thng lin quan
n vic biu m, hoc ngc li. Hc b th s gip chng ta c th phn loi ch
Hn, d dng nh mt ch v ngha. Trc kia, ngi ta dng khong 540 b th
(theo Ha Thn), nhng cho n ngy nay cc nc dung ch Hn ngi ta ch
cn dng 214 b th. 214 b th c sp xp theo th t ca nt vit, trong cc t
in ch Hn cch sp xp cc b th ny thng theo cch xp ca T in Khang
Hi (), t in xut hin ln u tin i nh Thanh Trung Quc. B th
ch Hn gm c cc b th t mt nt n mi by nt.
2. Vai tr ca ch Hn trong ting Nht
Ch Kanji c vai tr l loi ch vit u tin ghi m ting Nht. Ch Kanji vi
vai tr l ngun gc cho ra i hai b ch Hiragana v Katakana. Vai tr phn
bit t ng m trong ting Nht. Vai tr lm r ngha cho cu ca ch Hn. Vai tr
gip ngi c d hiu vn bn. Vai tr ca ch Hn trong nn vn hc Nht Bn.

You might also like