You are on page 1of 80

=

m
B GIO DC V O TO
TRNG I HC KINH T TP. H CH MINH

PHM C NGUYN

TI:

THU TM V SP NHP - GII PHP


NNG CAO NNG Lc CNH TRANH CA
CC NGN HNG THNG MI c PHAN
VIT NAM THI K HI NHP

LUN VN THC s KINH T

Thnh Ph H Ch Minh - 2008

rf

Bj
B GIO DC V O TO
TRNG I HC KINH T' TP. H CH MINH

PHM C NGUYN

TI:

THU TM V SP NHP - GII PHP


NNG CAO NNG Lc CNH TRANH CA
CC NGN HNG THNG MI c PHAN
VIT NAM THI K HI NHP

Chuyn ngnh: Kinh T Ti Chnh - Ngn Hng


M s' 60 31 12

LUN VN THC s KINH T

NGI HNG DN KHOA HC: PGS.TS TRAN HUY HONG

Thnh Ph H Ch Minh - 2008

LI CAM OAN

Ti xin cam oan lun vn thc s kinh t ny l do chnh ti nghin cu v


thc hin. Cc thng tin, s" liu c s dng trong lun vn l trung thc v
chnh xc.
Tc gi
Phm c Nguyn

DANH MC BNG, Biu


DANH MC CC BNG
Bng 1.1 Danh mc cc ngn hng sp nhp ca M t nm 1994 - 2003..........20
Bng 2.1 S lng Ngn hng TM Vit Nam.....................................................24
Bng 2.2 Ti sn v vn iu l ca cc NHTMCP n 31/12/2007...................25
Bng 2.3 Vn iu l ca mt s" NHTMCP tiu biu giai on 2006 - 2007....27
Bng 2.4 Vn u t nc ngoi trong cc NHTMCP........................................28
Bng 2.5 Th phn huy ng vn ca ngnh ngn hng 2002 - 2007.................29
Bng 2.6 Th phn cho vay vn ca ngnh ngn hng 2002 - 2007....................31
Bng 2.7 S lng chi nhnh ca mt s" ngn hng nm 2007.........................32
Bng 2.8 Mt s"ch tiu ti chnh ca cc NHTMCP........................................36
Bng 2.9 T l cho vay/tng ti sn ca mt s" NHTMCP................................39
Bng 2.10 T l n xu ca mt s" NHTMCP............................................... . .41
Bng 2.11 Qui nh v vn php nh i vi NHTM.................................. . ....44
Bng 2.12 VNIndex v khi lng giao dch......................................................45
Bng 2.13 Gi c phiu ca mt s" NHTMCP trong nhng giao dch gn y..48
DANH MC CC BIU
Biu 2.1: Ch s" VNIndex giai on 2004 - 2008.........................................46
MC LC
CHNG 1: TNG QUAN V THU TM V SP NHP NGN HNG...1
1.1
Tng quan chung v thu tm v sp nhp.............................................1

1.1.1 Khi nim............................................................................................1


1.1.2 Cc hnh thc thu tm v sp nhp....................................................1
1.1.2.1........................................................................................................ C
c hnh thc thu tm.................................................................................1
1.1.2.1 Cc hnh thc sp nhp.................................................................2
1.2
Cc phng thc thc hin thu tm v sp nhp ngn hng.................4
1.2.1 Thng lng vi Hi ng qun tri vBan iu hnh.........................5
1.2.2 Thu gom c phiu trn th trng chng khon....................................5
1.2.3 Cho mua cng khai.............................................................................6
1.2.4 Mua ti sn...........................................................................................7
1.2.5 Li ko c ng bt mn......................................................................7
1.3
Nhng li ch v hn ch ca thng v thu tm v sp nhp ngn hng
8
1.3.1
Cc li ch ca hot ng thu tm v sp nhp ngn hng.............8
1.3.1.1 Li th nh qui m........................................................................8
1.3.1.2 Tn dng c h thng khch hng.............................................8
1.3.1.3 Gim c chi ph huy ng do vic chy ua li sut.................9
1.3.1.4 Thu ht c nhn s gii..........................................................10
1.3.1.5 Gia tng gi tr doanh nghip......................................................11
1.3.2
Cc hn ch ca hot ng thu tm v sp nhp ngn hng...........11
1.3.2.1 Quyn li ca cc c ng thiu s" b nh hng......................11
1.3.2.2 Xung t mu thun ca cc c ng ln....................................12
1.3.2.3 Vn ha doanh nghip b pha trn...............................................13
1.3.2.4 Xu hng chuyn dch ngun nhn s........................................14
1.4
Mi quan h gia thu tm v sp nhp vi nng lc cnh tranh ca
ngn hng..........................................................................................................15
1.5
Vai tr ca ngn hng u t (Investment Banking) trong cc thng v
thu tm v sp nhp doanh nghip...................................................................16
1.6
Tnh hnh thu tm v sp nhp ngn hng trn th gii........................18
CHNG 2: THC TRNG NNG Lc CNH TRANH CA CC NGN
HNG THNG MI C PHAN VIT NAM.......................................................24
2.1
Tng quan v bc tranh ngn hng thng mi c phn Vit Nam........24
2.2
Thc trng v nng lc cnh tranh ca cc ngn hng thng mi c
phn Vit Nam..................................................................................................26
2.2.1
Qui m vn kinh doanh....................................................................27
2.2.2
i tc chin lc nc ngoi.........................................................28
2.2.3
Hot ng huy ng vn.................................................................29

2.2.4
Hot ng tn dng..........................................................................30
2.2.5
Mng li hot ng:......................................................................31
2.2.6
Thc trng v sn phm dch v ca khi ngn hng TMCP..........33
2.2.7
Thc trng v cng ngh thng tin..................................................34
2.3 Nhng thun li v kh khn i vi khi NHTMCP............................35
2.3.1
Nhng thun li..............................................................................35
2.3.2
Nhng kh khn ca khi NHTMCP..............................................38
2.4 Cc cam kt ca Vit Nam khi gia nhp WTO.......................................41
2.5 Th trng chng khon Vit Nam v sc hp dn ca c phiu ngnh
2.4.1
Cc cam kt v tip cn th trng:.................................................42
2.4.2
Cam kt v x quc gia.............................................................43
ngn hng.........................................................................................................44
2.5.1
Cc qui nh ca Chnh ph v vn php nh ca ngn hng........44
2.5.2
Th trng chng khon Vit Nam..................................................44
2.5.3
Sc hp dn ca c phiu ngnh ngn hng....................................46
2.6 Mi trng php l nh hng n hot ng thu tm v sp nhp
doanh nghip Vit Nam.................................................................................49
2.7 Tnh hnh thu tm v sp nhp ngn hng ti Vit nam........................52
2.7.1
Tnh hnh thu tm v sp nhp ngn hng ti Vit nam trc
2004................................................. . .!.......................................................52
2.7.2
Tnh hnh mua li c phn ti cc NHTMCP Vit Nam trong thi
gian gn y..................................................................................................53
2.8 Tnh tt yu khch quan, ph hp vi xu hng pht trin kinh t quc
t ca qu trnh thu tm v sp nhp ngn hng..............................................57
CHNG 3: GII PHP THU TM V SP NHP NGN HNG NHAM
TNG CNG NNG Lc CNH TRANH CA CC NHTMCP VIT NAM
THI K HI NHP................ ......................................................................64
3.1 Cc bin php thc hin thng v thu tm v sp nhp ngn hng...64
3.1.1
Thm d tm kim, nh gi v kho st thn trng cc mc tiu tim
nng..............................................................................................................64
3.1.2
Xy dng tiu ch la chn ngn hng mc tiu ph hp vi thc
t........................1.....................................................................................66
3.1.3
Tip xc thng tho vi Ban iu hnh ngn hng mc tiu.........69
3.1.4
Xc nh gi thu tm mt cch cn trng v hp l.......................72
3.1.5
La chn cc phng thc thanh ton ca thng v thu tm v
sp nhp ngn hng ph hp.........................................................................75

3.1.6
Xy dng k hoch ha hp vn ha v thng hiu doanh
nghip...........................................................................................................76

3.1.7
Xy dng chnh sch i ng nhn s linh hot..............................77
3.2 Cc gii php hn ch s thiu hiu qu sau sp nhp ngn hng..........78
3.2.1
Tuyn truyn y nhng thng tin cn thit v vic sp nhp. .79
3.2.2
nh gi ng tc ng ca s cng lc.........................................80
3.2.3
nh gi y v chnh xc cc khon n xu v n tim tng ..80
3.2.4
Lp k hoch hp nht phn mm h thng giao dch.....................81
3.3 Gii php v vai tr ca ngn hng u t trong thng v thu tm v
sp nhp ngn hng ti Vit Nam......................................................................82
3.4 Gii php v vai tr ca Nh nc trong vic iu tit v qun l hot
ng thu tm v sp nhp ngn hng..............................................................83

DANH MC CC T VIT TAT

NHTMCP
NHTM

Ngn hng thng mi c phn


Ngn hng thng mi

NHNN

Ngn hng Nh nc

NHNNg

Ngn hng nc ngoi

NHTMQD

Ngn hng thng mi quc doanh

NHLD

Ngn hng Lin doanh

CN

Chi nhnh

TM

Thng mi

TP HCM

Thnh ph H Ch Minh

TCTC

T chc ti chnh

ROA

T sut li nhun trn tng ti sn

ROE

T sut li nhun trn vn ch s hu

NIM

H s" li rng bin t

CAR

H s" an ton vn

ACB
STB

Ngn hng thng mi c phn Chu


Ngn hng thng mi c phn Si Gn Thng Tn
(Sacombank)

Southembank Ngn hng thng mi c phn Phng Nam


OCB

Ngn hng thng mi c phn Phng ng

ABB

Ngn hng thng mi c phn An Bnh (AB Bank)

SEAB

Ngn hng thng mi c phn ng Nam (SeaBank)

VP

Ngn hng thng mi c phn ngoi quc doanh (VP Bank)

HBB

Ngn hng thng mi Nh H Ni (Habubank)

DongA

Ngn hng thng mi c phn ng (DongA Bank)

MB

Ngn hng thng mi c phn Qun i (Military Bank)

VIB
TCB

Ngn hng thng mi c phn Quc T (VIB Bank)

EXB

Ngn hng thng mi c phn k thng Vit Nam


(Techcombank)
Ngn hng thng mi c phn xut nhp khu Vit Nam
(Eximbank)

VCB

Ngn hng thng mi c phn ngoi thng Vit Nam


(Vietcombak)

Marit Bank

Ngn hng thng mi c phn hng hi (Maritime Bank)

Ocean Bank

Ngn hng thng mi c phn i Dng

SaigonBank

Ngn hng thng mi c phn Si Gn (SCB)

Saigon-Hanoi Ngn hng thng mi Si Gn - H Ni (SHB)


Bank
TTCK

Th trng chng khon

TTCKVN

Th trng chng khon Vit Nam

1.

Tnh thit thc ca lun vn

Giai on t nm 2006 n nay ngnh ngn hng Vit Nam ni bt ln vi


nhng pht trin vt bc to nn mc sinh li rt hp dn, vo cui nm 2006, t
l li nhun sau thu trn vn t c bnh qun ca cc ngn hng thng mi t
trung bnh 17% - 18%, mt s ngn hng thng mi t trn 30%. n nhng
thng u nm 2008, th trng ti chnh - ngn hng chu nh hng ca nhng
bin ng bt li t chnh sch kinh t v m. Lm pht tng cao, tnh trng nhp
siu tng cao, th trng hi oi bin ng mnh, nhng thng u nm 2008 cc
doanh nghip xut khu da tha ngoi t nhng ngn hng thng mi khng
mua, n nhng thng gia nm 2008 th th trng ngoi hi li thiu ngoi t to
nn cn st ng us$, cc doanh nghip nhp khu rt kh mua c us$ hoc nu
mua c th gi cng rt cao, trong thi gian ngn t gi tng gim tht thng
gy nh hng khng nh n tnh hnh kinh doanh ca cc doanh nghip xut
nhp khu. Th trng chng khon st gim trm trng bt chp nhng can thip
mang tnh hnh chnh ca Nh nc, th trng tin t th khan him tin ng,
tnh thanh khon thp, li sut th trng lin ngn hng c thi im ln n
40%/nm. Cc ngn hng phi tm kim ngun vn bng cch tng mnh li sut
huy ng n mc chng mt to nn cuc ua v li sut tin gi gia cc ngn
hng thng mi. C bit mt s" ngn hng cn chy ua li sut tin gi ngy
(24h) ln n 20%/nm. Dan n hin tng dch chuyn ngun vn t ngn hng
ny sang ngn hng khc m khng to nn s tng trng ng k s" d tin gi
ti cc ngn hng. Cc doanh nghip kht vn nhng khng hoc rt kh huy
ng vn t pha cc ngn hng thng mi trong nc. Trong khi , cc chi
nhnh ngn hng nc ngoi li y mnh cho vay cc doanh nghip dn n phn

khc th trng b iu chnh dn sang pha

khi ngn hng nc ngoi. ng thi, vic cc ngn hng nc ngoi tng t l
1. gi c phn trong cc ngn hng thng mi c phn Vit Nam ang din ra
nm

ht sc ph bin. C th nhn thy nhng p lc tht s trong bi cnh hi nhp


kinh t quc t, liu cc ngn hng thng mi Vit Nam ni chung v ngn hng
thng mi c phn Vit Nam ni ring c sc cnh tranh v tn ti khi thi
im m ca hon ton lnh vc dch v ngn hng n gn trong khi cn manh
mn thiu lin kt hp tc vi nhau.
Trong 10 nm tr li y, c nhiu cuc thu tm v sp nhp cc ngn
hng ln trn th gii nh JP Morgan Chase mua Bear Team nm 2008, Barclays
PLC mua ABN Amro nm 2007, Mitsubishi Tokyo Financial Group mua UFJ
Holding vo nm 2005, JP Morgan Chase mua Bank One vo nm 2004, Bank of
America mua li Fleet Boston Financial vo nm 2003... Thu tm v sp nhp
ngn hng trn th gii ang din ra lin tc cho thy y khng phi l mt hin
tng ngu nhin m l mt xu hng trong bi cnh hi nhp kinh t quc t v
ton cu ha. Cc ngn hng tm c nhng li ch ng k t s sp nhp.
Ngn hng hin i i hi c mt quy m ln, tim lc mnh mi nng lc
cnh tranh, pht trin sn phm dch v mi, nng cao tnh tin ch ca cc sn
phm ti chnh, ct gim c chi ph, nng cao hiu qu hot ng. Cc ngn
hng nh v yu s khng tim lc i mi cng ngh, pht trin tin ch sn
phm s b mt dn th phn, d dng b tt hu trong mi trng cnh tranh ngy
cng quyt lit. Dn n hu qu tt yu ca cnh tranh l cc ngn hng nh rt d
b thu tm v sp nhp. ng thi cc ngn hng thng mi c phn ln v dng
trung bnh mun gia tng th phn tng tim lc cnh tranh khng c cch no hiu
qu hn l lin kt vi nhau bng hnh thc sp nhp tr thnh tp on ti
chnh mnh hoc ngn hng thng mi c phn ln nh s cng lc.

Xut pht t nhng yu cu khch quan , vic nghin cu v khi ngn


hng thng mi c phn, th trng mua bn v sp nhp Vit Nam v th gii
cng nh vic p dng cc kin thc ti chnh doanh nghip vo vic phn tch
nh gi nng lc cnh tranh ca khi ngn hng thng mi c phn nhm xut
gii php thu tm v sp nhp ngn hng tng nng lc cnh tranh l cn thit.
2.

Mc ch ca lun vn

Th nht lm r cc khi nim v thu tm v sp nhp; cc phng thc thc hin


thu tm v sp nhp ngn hng; cc li ch v hn ch ca thng v thu tm v
sp nhp ngn hng;
Th hai:lm r v thc trnh nng lc cnh tranh ca cc ngn hng thng mi c
phn Vit Nam; phn tch cc xu hng thu tm v sp nhp ngn hng trn th
gii nhm rt ra xu hng cho cc ngn hng thng mi c phn Vit Nam;
Cui cng: theo cc kt qu nghin cu, lun vn a ra cc gii php gip cc
ngn hng thng mi c phn Vit Nam thc hin thnh cng thng v thu tm
v sp nhp.
3.

tng v phm vi nghin cu

i tng nghin cu ca ti l cc vn v thu tm v sp nhp doanh


nghip trn th gii v ti Vit Nam, nng lc cnh tranh ca cc ngn hng thng
mi c phn Vit Nam.
v ni dung, lun vn tp trung nghin cu nng lc cnh tranh ca cc ngn hng

thng mi c phn Vit Nam, cc thng v mua bn v sp nhp doanh nghip


trn th gii. Trn c s nghin cu trn, lun vn xut gii php thu tm v
sp nhp ngn hng nng cao nng lc cnh tranh ca cc ngn hng

thng mi c phn Vit Nam, ng thi xut cc gii php nhm thc hin
thnh cng v hiu qu thng v thu tm v sp nhp ngn hng.

4.

Phng php nghin cu

gii quyt cc mc ch m ti hng n, tc gi s dng ch yu


phng php nghin cu nh lng v phng php nghin cu nh tnh nh:
S dng phng php thng k lch s v phng php tng hp so
snh nh gi v nng lc cnh tranh ca cc ngn hng thng mi c
phn Vit Nam thi gian qua.
S dng cc phng php phn tch, phng php so snh lin h kinh
nghim cc nc lm c s xut gii php v cc bin php thc hin
thnh cng v hiu qu gii php thu tm v sp nhp ngn hng nhm gia
tng nng lc cnh tranh.
5.

Kt cu ca lun vn

Ngoi phn m u, kt lun, cc bng biu, danh mc ti liu tham kho v ph


lc, ni dung ca lun vn gm 3 chng:
Chng 1: Tng quan v thu tm v sp nhp ngn hng.
Chng 2: Thc trng nng lc cnh tranh ca cc ngn hng thng mi c phn
Vit Nam.
Chng 3: Gii php thu tm v sp nhp - nhm tng cng nng lc cnh tranh
ca cc ngn hng thng mi c phn Vit Nam thi k hi nhp.

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip


Trang 1
CHNG 1: TNG QUAN YE THU TM V SP NHP NGN HNG

1.1

Tng quan chung v thu tm v sp nhp

1.1.1 Khi nim

Thu tm v sp nhp l khi nim c s dng ch mt cng ty tm cch


nm gi quyn kim sot i vi mt cng ty khc thng qua thu tm ton b hoc
mt t l ln s lng c phn hoc ti sn ca cng ty mc tiu c th khng
ch ton b cc quyt nh ca cng ty . Sau khi kt thc chuyn nhng cng ty
mc tiu chm dt hot ng (b sp nhp) hoc tr thnh cng ty con ca cng ty
thu tm. Thng hiu ca cng ty mc tiu nu c nh gi l vn cn gi tri
duy tr th phn sn phm th c gi li nh mt thng hiu c lp, hoc c
gp li thnh mt thng hiu chung.
1.1.2 Cc hnh thc thu tm v sp nhp
1.1.2.1 Cc hnh thc thu tm

Thu tm mang tnh th nghch (hostie takeover): l mt hot ng m khng


c s ng h ca Ban qun l cng ty mc tiu. Vic thu tm c th nh
hng xu n cng ty mc liu v i khi gy ln hi n c bn thu tm.
Hot ng ny din ra khi cng ty thu tm thc hin vic mua li c phiu
ca cng ty mc tiu thng qua phng thc li ko c ng bt mn, mua
gom dn c phiu trn th trng, v cc phng thc khc khi m khng t
c s ng thun ca Ban iu hnh cng ty mc tiu. C ng ca cng ty
mc tiu c tr tin hoc hon i c phiu v hon ton mt quyn kim
sot cng ty.
Thu tm c thin ch (friendly takeover): l mt hot ng m c ban qun
l ca cng ty mc tiu hoan nghnh v ng h. Vic thu tm c th bt
ngun t li ch chung ca c hai bn.
Ngi mua mua ti sn ca cng ty mc tiu. Khon tin m cng ty mc tiu
nhn c t vic bn c phiu s c tr li cho c ng thng qua c tc hoc tnh

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

Trang 2

thanh khon. Loi giao dch ny li cho cng ty mc tiu mt cng ty trng khng,
nu bn mua mua ton b ti sn. Bn mua thng cu trc giao dch nh l mt ti
sn c mua 1.1.2.1Cc hnh thc sp nhp
Sp nhp theo hng ngang: l s sp nhp gia hai cng ty kinh doanh v cnh
tranh trn mt dng sn phm, trong cng mt th trng. Kt qu t nhng
thng v sp nhp theo dng ny s em li cho bn sp nhp c hi m rng
th trng, kt hp thng hiu, gim chi ph c" nh, tng cng hiu qu
ca h thng phn phi v hu cn. Do vy, khi hai i th cnh tranh trn
thng trng kt hp li vi nhau th h khng nhng lm gim bt cho mnh
mt i th m cn to nn mt sc mnh ln hn ng u vi cc i
th cn li. V d in hnh l thng v sp nhp ca hai cng ty du la
Exxon v Mobil, v kt hp ny tn km 78,9 t la M vo nm 1998.
Sp nhp theo hng dc: l s sp nhp gia hai cng ty nm trn cng mt
chui gi tr, dn ti s m rng v pha trc hoc pha sau ca cng ty sp
nhp trn chui gi tr . Cc thng v dng ny c phn thnh hai nhm
chnh:
+ Sp nhp tin: thng v dng ny din ra khi mt cng ty mua mt cng ty phn
phi sn phm ca mnh, hnh thnh nn mt cng ty mi vi s tham gia vo chui
gi tr gn nh khp kn. Chng hn nh cng ty sn xut kh gas mua cng ty phn
phi gas, s hnh thnh nn mt cng ty mi vi kh nng sn xut v cung cp gas
ti ngi tiu dng.
+ Sp nhp li: thng v ny din ra khi mt cng ty mua mt cng ty cung cp
nguyn liu u vo cho mnh. Chng hn nh mt cng ty in sch mua li mt cng
ty cung cp giy in cho mnh, sau thng v sp nhp s hnh thnh nn mt cng ty
vi qui m v m hnh kinh doanh hon thin v ch ng hn.
V d in hnh l vo nm 1993, cng ty dc phm ln nht th gii, Merck, mua
Cng ty Medco Containment Services, nh bun ln nht v hng dc phm k toa,

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

Trang 3

vi 6 t USD. Thng v kt thc, Merk t hng dc phm ln nht tr thnh nh


sn xut v phn phi dc phm ln nht. Thng v ny khng b phn i bi cc
nh iu hnh chng c quyn mc d s kt hp r rng to ra mt cng ty c sc
mnh ln hn. Trong khi Merck nhn thy thng v ny l c hi a thuc n
tn tay cc bnh nhn th li c ln sng phn ng d di t pha cc nh sn xut
ang s dng cc nh phn phi thuc iu tr n ngi tiu dng. y l mt v
d in hnh trong cng ty thu tm mua li mt cng ty c loi hnh kinh doanh
tng t, cng ty m c bit n rt r, thng v s chc chn mang li nhiu
li ch - l sn xut v marketing thuc.
Sp nhp t hp l vic sp nhp gia cc cng ty khng thuc ngnh ngh
cnh tranh cng khng nm trong mi quan h mua bn. Sp nhp t hp c
phn thnh ba nhm:
+ Sp nhp t hp thun ty: l hnh thc sp nhp m hai bn sp nhp khng c mi
quan h no vi nhau. V d in hnh: Cng ty thuc l Philip Moris thu tm
cng ty Gemeral Food vo nm 1985 vi gi 5,6 t la M, mua Kraff nm 1988
vi gi 13,4 t la M v Nabico nm 2000 vi gi 18,9 t la M. iu th v l
Philip Moris ngy nay c gi l Altria s dng cc dng tin t kinh doanh thc
phm v thuc l thay i thnh mt cng ty ni a t kinh doanh v thuc l hn
v nghing nhiu v kinh doanh thc phm.
Bi v, ngnh cng nghip thuc l ca M suy thoi vi tc suy gim bnh
qun l 2,5%/nm, mc d ngnh cng nghip thuc l ton cu khng b suy gim.
+ Sp nhp bnh trng v a l: l hnh thc sp nhp gia hai cng ty sn xut
cng loi sn phm nhng tiu th hai th trng hon ton cch bit nhau v mt
a l. V d in hnh ca hnh thc sp nhp ny l thng v Daiichi - Nht Bn
mua li Bo Minh CMG. Daiichi - i tc nhn chuyn giao lin doanh bo him
nhn th, l mt cng ty bo him nhn th ln th nh ti Nht Bn - ni c th
trng bo him nhn th ln th hai th gii. Daiichi cng l cng ty bo him nhn

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

Trang 4

th ln th 6 trn th gii tnh theo doanh thu ph bo him gp hng nm. Ngay sau
khi vic chuyn nhng c hon tt, Cng ty c i tn thnh Cng ty bo him
nhn th Daiichi Vit Nam v hon thin hot ng kinh doanh p ng nhu cu v
bo him nhn th ca khch hng Vit Nam. Mt thng v khc na l Cng ty t
Nam Kinh (Trung Quc) mua li hng MG Rover ca Anh vi gi 50 triu bng.
+ Sp nhp a dng ha sn phm: l hnh thc sp nhp gia hai cng ty sn xut hai
loi sn phm khc nhau nhng cng ng dng mt cng ngh sn xut hoc tip th
gn ging nhau.
Mt th d in hnh khc ca loi hnh sp nhp hn hp l Cng ty General Electric
(GE), GE thc hin c vic m rt nhiu cc cng ty khc khng th lm thnh
cng c - l thc hin vic a dng ha ngnh ngh kinh doanh to ra gi tri
cho cc c ng. GE l cng ty thu tm hng lot v rt thnh cng.
1.2

Cc phng thc thc hin thu tm v sp nhp ngn hng

Cch thc thc hin thu tm v sp nhp ngn hng rt a dng ph thuc
vo quan im qun tr ca cc bn, mc tiu, c cu s hu v cc li th ca mi
bn trong tng trng hp c th. Tuy nhin, theo cc thng v thu tm v sp
nhp trn th gii th cc phng thc thc hin thu tm v sp nhp ngn hng
gm: thng lng vi Hi ng qun tr v Ban iu hnh, thu gom c phiu trn th
trng chng khon, mua ti sn, cho mua cng khai, li ko cc c ng bt mn ...
1.2.1 Thng lng vi Hi ng qun tr v Ban iu hnh.

y l cch thc hin kh ch yu trong cc thng v thu tm v sp nhp


ngn hng. Khi c hai ngn hng u nhn thy li ch chung tim tng ca thng v
sp nhp hoc h d on c tim nng pht trin vt tri ca ngn hng sau sp
nhp, Ban iu hnh s ngi li vi nhau thng tho hp ng sp nhp. C
nhng ngn hng nh v yu trong thi k khng hong ca nn kinh t t ng
tm n cc ngn hng ln hn ngh sp nhp. ng thi cc ngn hng trung
bnh cng tm kim c hi sp nhp li vi nhau to thnh ngn hng ln hn

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

Trang 5

mnh hn sc vt qua nhng kho khn ca thi k khng hong v nng cao kh
nng cnh tranh vi ngn hng nc ngoi.
1.2.2 Thu gom c phiu trn th trng chng khon

Vic thu tm bt ngun t ngn hng ln hn hoc t i th cnh tranh,


Ngn hng c nh thu tm tin hnh thu gom dn c phiu trn th trng chng
khon hoc nhn chuyn nhng ca cc nh u t chin lc, cc c ng nh l.
Khi vic thu gom c phiu ca ngn hng mc tiu khi lng cn thit triu
tp cuc hp i hi ng c ng bt thng th ngn hng i thu tm yu cu hp
v ngh mua ht s" c phiu cn li ca cc c ng.
Cc thc ny i hi thi gian di, hn na nu l nh ra bn ngoi th
gi c phiu ca ngn hng mc tiu s c th tng vt trn th trng. Ngc li, nu
cch thc ny c din ra dn dn v tri chy, ngn hng thu tm c th t c
mc tiu ca mnh mt cch m thm m khng gy xo ng ln cho ngn hng mc
tiu, trong khi ch phi tr mt mc gi thp hn cch thc khc nhiu.
1.2.3 Cho mua cng khai

Ngn hng hoc c nhn hoc nhm nh u t c nh thu tm ton b


ngn hng mc tiu ngh c ng hin hu ca ngn hng ny bn li c phiu ca
h vi gi cao hn gi th trng rt nhiu. Gi cho mua phi hp dn a
s" c ng tn thnh vic t b quyn s hu cng nh qun l ngn hng mnh.
Hnh thc cho mua cng khai thng p dng trong cc v thn tnh mang
tnh th ch i th cnh tranh. Ngn hng b mua thng l ngn hng yu hn. Tuy
vy, vn c mt s" trng hp mt ngn hng nh nut c mt i th nng k
hn, l khi h huy ng c ngun ti chnh khng l t bn ngoi thc hin
c v thn tnh. Cc ngn hng thn tnh theo hnh thc ny thng huy ng
ngun tin bng cch: (a) s dng thng d v"n; (b) huy ng vn t c ng hin
hu, thng qua pht hnh c phiu mi hoc tr c tc bng c phiu, pht hnh tri
phiu chuyn i; (c) vay t cc t chc tn dng. im ng ch trong thng v

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

Trang 6

cho mua cng khai l ban qun tr ngn hng mc tiu b mt quyn nh ot, bi v
y l s trao i trc tip gia ngn hng thn tnh v c ng ca ngn hng mc
tiu, trong khi ban qun tr (thng ch l ngi i din do trc tip khng nm
s" lng c phiu chi phi) b gt ra bn ngoi. Thng thng ban qun tri, cc v
tr ch cht ca ngn hng mc tiu s b thay th", mc d thng hiu v c cu t
chc ca n vn c th c gi li m khng nht thit b sp nhp hon ton vo
ngn hng thn tnh, trng hp ny s pht sinh quan h cng ty m - cng ty con.
chng li v sp nhp bt li cho mnh, ban qun tr ngn hng mc tiu c th
chin u li bng cch tm kim s tr gip/bo lnh ti chnh mnh hn, c th
a ra mc gi cho mua c phn cao hn na c phn ca cc c ng hin hu
ang ng lng. Bin php ny gi l m hi thng.
1.2.4 Mua ti sn

Phng thc ny cng gn tng t nh phng thc cho mua cng khai.
Ngn hng thu tm c th n phng hoc cng ngn hng mc tiu nh gi ti
sn ca ngn hng (h thng tham kho gi ca cng ty t vn nh gi ti sn
c lp chuyn nghip thc hin). Sau cc bn s thng tho a ra cc mc
gi ph hp (c th cao hn hoc thp hn mc gi m cng ty t vn nh gi ti sn
chuyn nghip). Phng thc thanh ton c th bng tin mt hoc n. im hn ch
ca phng thc ny l cc ti sn v hnh nh thng hiu, th phn, h thng khch
hng, nhn s, vn ha doanh nghip rt kh c nh gi v c cc bn thng
nht. Do , phng thc ny thng ch p dng tip qun cc ngn hng nh, m
thc cht l nhm n cc a im giao dch, danh mc u t, i ng nhn s, bt
ng sn, h thng khch hng ang thuc s hu ca ngn hng .
1.2.5 Li ko c ng bt mn

Phng thc ny cng thng c s dng trong cc thng v thn tnh


mang tnh th ch. Khi lm vo tnh cnh kinh doanh yu km v thua l, lun c
mt b phn khng nh c ng bt mn v mun thay i ban qun tr v iu hnh

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

Trang 7

ngn hng mnh. Ngn hng c li th cnh tranh c th li dng tnh hnh ny li
ko b phn c ng . Trc tin, thng qua th trng, h s mua mt s lng c
phn tng i ln (nhng cha chi phi) c phiu trn th trng tr thnh
c ng ca ngn hng mc tiu. Sau khi nhn c s ng h, h v cc c ng bt
mn s triu tp cuc hp i hi ng c ng, hi s" lng c phn chi phi
loi b ban qun tr c v bu i din ngn hng thu tm vo hi ng qun tr mi.
cnh gic vi hnh thc thn tnh ny, ban qun tr c th sp t cc nhim k ca
ban iu hnh v ban qun tr xen k nhau ngay t trong iu l cng ty. Bi v mc
ch cui cng ca ngn hng thn tnh v c ng bt mn l thay i ban iu hnh.
13

Nhng li ch v hn ch ca thng v thu tm v sp nhp ngn hng

13.1 Cc li ch ca hot ng thu tm v sp nhp ngn hng


1.3.1.1L th nh qui m

Hai hay nhiu ngn hng sp nhp vo nhau s to nn c qui m ln hn v


vn, con ngi, s" lng chi nhnh... T s to ra c kh nng cung ng vn
cho nhng d n ln hn, i hi vn nhiu v ko di vi li sut cnh tranh. Hn
na, vi s gia tng v s lng chi nhnh, ngn hng sau sp nhp s p ng c
nhu cu ngy cng gia tng ca khch hng mt cch tt hn.
Vic sp nhp s dn n s ct gim nhng chi nhnh ca hai hay nhiu ngn
hng trc y c cng a bn hot ng duy tr mt chi nhnh, phng giao dch
t s ct gim c mt s" lng nhn vin, ct gim chi ph thu vn phng, chi
ph tin lng nhn vin, chi ph hot ng ca chi nhnh, phng giao dch. Chi ph
hot ng s gim xung, doanh thu tng ln s l yu t" lm cho hiu qu hot ng
ca ngn hng sau sp nhp cao hn.
ng thi, hai hay nhiu ngn hng ring l c nhng sn phm khc nhau khi
kt hp li s to ra vic s dng cc sn phm h tr cho nhau hoc thay th" ln
nhau s lm gia tng tnh tin ch ca sn phm dch v ngn hng sau sp nhp t
s thu ht khch hng nhiu hn, gi tr dch v ca sn phm s ngy cng cao hn

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

Trang 8

dn n hiu qu hot ng ca ngn hng tng trng hn. 1.3.1.2Tn dng c h


thng khch hng

Mi ngn hng s to ra c th kinh doanh ring c do vy khi kt hp li s


c nhng li th ring khai thc b sung cho nhau. Chng hn nh ngn hng c h
thng khch hng l cc doanh nghip va v nh khi kt hp vi ngn hng chuyn
cho vay i vi c nhn v cc doanh nghip nh th sn phm cho vay i vi cc
nhn vin ca doanh nghip va v nh s c ngn hng chuyn cho vay c nhn
s dng trit nhm khai thc li th vn c ca mnh. Hoc khi ngn hng nh sp
nhp vo ngn hng ln th h c iu kin kinh doanh nhng sn phm m trc
kia h khng c kh nng thc hin nh lp phng kinh doanh ngoi t chng hn.
Mun pht trin mt phng giao dch ngoi t phi c u t ln v cng ngh, nhn
lc v nng lc qun tr ri ro. iu ny vt ra ngoi kh nng ca cc ngn hng
nh nn sau khi sp nhp cc ngn hng nh c iu kin hn tham gia vo nhng
lnh vc m trc y bn thn h khng th thc hin c.
Ngn hng sau sp nhp s c k tha h thng khch hng ca hai ngn
hng trc sp nhp, t khch hng s c cung cp cc sn phm dch v m
trc y ngn hng kia khng c, lm tng s gn b ca khch hng vi ngn hng
ng thi tng ngun thu nhp cho ngn hng.
Hn na, khi mt trong hai hay nhiu ngn hng c chi nhnh hoc phng giao
dch ti nhng a bn m bn cn li khng c c s kinh doanh th ngn hng kia c
th khai thc cc khch hng ca ngn hng ny cung cp cc sn phm ca mnh
thay v thit lp chi nhnh hoc phng giao dch mi va tn km chi ph va mt rt
nhiu thi gian xy dng h thng khch hng. Nh vy hiu qu chung ca ngn
hng sau sp nhp s cao hn rt nhiu so vi hiu qu ca hai ngn hng n l cng
li.
1.3.1.3Gim c chi ph huy ng do vic chy ua li sut.

Trong thi k cui nm 2007 sang u nm 2008, cc NHTM Vit Nam lao

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

Trang 9

vo cuc ua li sut huy ng nh im l hi thng 2 nm 2008, sau rt nhiu cuc


hp ca Hip hi ngn hng Vit Nam, Ngn hng Nh nc, cuc ua li sut vn rt
gay gt k c sau khi b trn li sut, p dng li sut cho vay khng vt qu 150%
li sut c bn nhng mt s" NHTMCP vn duy tr li sut tin gi k hn 12 thng
trn 19%/nm. C bit c ngn hng SCB v Eximbank chy ua li sut tin gi 24
gi vi li sut 20%/nm. Thc trng cho thy p lc cnh tranh li sut huy ng
ca cc NHTMCP Vit Nam rt gay gt khi c bt k bin c" kh khn no ca nn
kinh t" xy ra. Lng tin gi trong h thng ngn hng ca dn c khng tng ln
ng k trong khi s d tin gi ca cc ngn hng chy lng vng sang nhau. Vy
nn, khi ngn hng sp nhp li, c bit l cc ngn hng nh v yu b cc ngn
hng ln thu tm th s" lng cc NHTM Vit nam s gim xung, khi p lc
cnh tranh li sut s gim xung, nng lc ti chnh c ci thin ng k", s kh
c th din ra cuc chy ua li sut huy ng tng t nh hi thng 2 nm 2008.
Cc ngn hng nh s b ngn hng ln thu tm t hnh thnh nn nhng ngn
hng ln mnh hn trc, chi ph huy ng s gim xung ng k so vi trc khi
thc hin sp nhp lm cho hiu qu hot ng ca ngn hng tt hn, dn n nng
lc cnh tranh tng ln sc vt qua nhng bin c" kh khn ca nn kinh t".
1.3.1.4Thu ht c nhn s gii

S pht trin rt nhanh ca ngnh ngn hng Vit Nam ni chung v khi
NHTMCP ni ring trong thi gian qua lm cho th trng lao ng rt khan him
nhn s ngnh ti chnh - ngn hng. Cc ngn hng mi thnh lp u phi xy dng
mt i ng cn b nng c"t vng chc, nhng nhn s ny i hi phi c kinh
nghim trong lnh vc ti chnh - ngn hng, c k nng qun l tt. Do vy xy
dng c i ng khung nh vy th khng c cch no hiu qu bng li ko
nhn s nhng ngn hng hot ng lu nm, ng thi cc ngn hng mun m
rng qui m hot ng cng phi tuyn dng nhn s cho chi nhnh, phng giao dch
mi nn dn n hin tng dch chuyn nhn s t ngn hng ny sang ngn hng

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

Trang 10

khc. Nm 2007 nh du thi im khan him nhn s ngnh ngn hng ln n


nh im, cc ngn hng khn n trong vic tuyn dng cc nhn s gii, do h
thng tm cch li ko nhng nhn s gii ca cc ngn hng khc.
V th khi hai hay nhiu ngn hng sp nhp li s to ra c i ng nhn s
ln chn lc hnh thnh nn i ng nhn s mi tim nng v y nng lc, c th
thc hin cc chin lc kinh doanh mi, nhng lnh vc, sn phm dch v m trc
y do thiu nhn s gii nn khng th thc hin c nh kinh doanh ngoi t, sn
phm options....T s to nn th mnh ring c ca ngn hng sau sp nhp, hiu
qu hot ng tng trng r nt, gia tng kh nng theo ui cc mc tiu nh
ngn hng bn l hng u Vit Nam, tp on ti chnh ln nht Vit Nam...
1.3.1.5Gia tng gi tr doanh nghip

Vic sp nhp ngn hng li vi nhau dn n tn dng c li th kinh


doanh trn qui m ln, gim bt cc chi ph nu thc hin m rng qui m hot ng,
ct gim c nhn s d tha thiu hiu qu, tn dng c h thng khch hng
pht trin cc sn phm h tr, m rng c lnh vc kinh doanh, sn phm mi khi
c thm cc nhn s gii s lm cho hiu qu hot ng ca ngn hng sau sp nhp
tng cao, dn n gi tr ti sn ca ngn hng tng ln, gi tr ti sn ca c ng
tng dn n gi c phiu ca ngn hng sau sp nhp s c cc c ng hin hu
tin tng, cc nh u t quan tm v nh gi cao hn.
Do vy, sp nhp khng ch n thun l php cng gi tr ca hai hay nhiu
ngn hng li vi nhau, nu tn dng c cc li th, gi tr ngn hng sau sp nhp
s ln hn rt nhiu ln php cng s" hc ca cc ngn hng b sp nhp li.
1.3.2 Cc hn ch ca hot ng thu tm v sp nhp ngn hng 1.3.2.1Quyn li
ca cc c ng thiu s" b nh hng

Trong qu trnh thu tm v sp nhp ngn hng lm cho quyn li ca cc c


ng thiu s" b nh hng rt ln. Cc quyn li v kin ca c ng thiu s" c
th b b qua trong cuc hp i hi ng c ng thng qua vic sp nhp bi v

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

Trang 11

s" phiu ca h khng ph quyt Ngh quyt i hi ng c ng. Nu khi


cc c ng thiu s" khng hi lng vi phng n sp nhp th h c th bn c
phiu ca mnh i, nh th" h s b thit thi do khi h bn c phiu l thi im
thng v sp nhp sp hon tt cho nn gi ca c phiu lc ny khng cn c cao
nh thi im mi c thng tin ca thng v thu tm v sp nhp. Hn na nu h
tip tc nm gi th t l quyn biu quyt ca h trn tng s" c phiu c quyn
biu quyt s nh hn trc. Bi v sau sp nhp hai hay nhiu ngn hng li vi nhau
th s" v"n iu l s t nht bng vn iu l ca cc ngn hng cng li do tng
s" quyn biu quyt s ln hn trc. Khi t l quyn li ca cc c ng thiu
s" trn tng s" s gim xung. H cng c t c hi hn trong vic th hin kin
ca mnh trong cc cuc hp ca i hi ng c ng.
1.3.2.2Xung t mu thun ca cc c ng ln

Sau khi sp nhp, ngn hng nhn sp nhp s hot ng vi s" vn c phn
ln hn, nhng c ng ln ca ngn hng b thu tm c th s mt quyn kim sot
ngn hng nh trc y do t l quyn biu quyt trn tng s" c phn c quyn
biu quyt gim nh hn trc. Nhng ci ti ca cc ng ch ngn hng b
ng chm, kin ca h trong i hi ng c ng khng cn c nh trc na,
quyn bu ngi vo Hi ng qun tr cng s gim so vi trc y. Hi ng qun
tr s c s" lng ln hn, nn thnh vin hi ng qun tr do cc c ng ln bu
vo s c quyn hn ch" hn trc y khi cha sp nhp. V th" cc c ng ln s
tm cch lin kt vi nhau to nn th" lc ca mnh ln hn nhm tm cch kim
sot ngn hng sau sp nhp, cuc ua tranh s khng bao gi chm dt cho n khi
tt c cc bn cng tha mn quyn li ca mnh. Th nhng cc ng ch ca ngn
hng sau sp nhp n t cc ngn hng khc nhau, s c nhiu ng ch hn, nhiu
tnh cch hn, h li cha cng nhau hp tc khi no nn s bt ng quan im rt
d xy ra do cc li ch b ng chm. Do cc ti ca cc ng ch ngn hng qu
ln nn rt c th h s i ngc li li ch ca s" ng cc c ng nhm lm li

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

Trang 12

cho bn thn mnh. Vy nn, trong cc tp on ti chnh ln, cuc chin gia cc c
ng ln khng khi no chm dt.
1.3.2.3Vn ha doanh nghip b pha trn

Vn ha doanh nghip th hin nhng c trng ring c ca mi doanh


nghip, th hin nhng c im khc bit so vi cc doanh nghip khc. S khc bit
th hin nhng ti sn v hnh nh: s trung thnh ca nhn vin, mi trng
lm vic, cch i x ca nhn vin vi lnh o, vi nhn vin, cc hnh vi ng x
ca nhn vin vi khch hng, lng tin ca i ng nhn vin i vi cp qun l v
ngc li...Do vy vn ha doanh nghip to nn li th cnh tranh v cng qu gi
i vi bt k doanh nghip no. Vn ha doanh nghip c to nn qua thi gian,
vi qu trnh xy dng khng mt mi ca i ng nhn s, c hnh thnh da trn
nhng gi tr ct li ca doanh nghip. Thiu vn, doanh nghip c th huy ng
nhiu ngun khc nhau, thiu nhn s c th tm c nhiu hnh thc tuyn dng
nhng thiu vn ha doanh nghip th khng th ngy mt ngy hai l doanh nghip
c th to ra c. Vy nn khi sp nhp hai hay nhiu ngn hng li vi nhau, tt yu
cc nt c trng ring ca cc ngn hng by gi c tp hp li trong mt iu
kin mi, cc lnh o ca cc ngn hng phi cng nhau tm cch ha hp cc loi
hnh vn ha doanh nghip ring tin ti mt vn ha doanh nghip chung cho tt
c. i ng nhn s s cm thy bl ri khi lm vic trong mi trng vi kiu vn
ha doanh nghip b pha trn, ng thi h phi tm cch thch nghi vi nhng thay
i trong cch giao tip vi khch hng, vi cc nhn vin n t ngn hng khc,
nim tin ca h i vi ban lnh o cng thay i, va duy tr vn ha doanh nghip
c va phi tip nhn thm vn ha doanh nghip khc. Nu ban lnh o khng tm
c phng php kt hp hi ha mt cch ti u nht th s mt rt nhiu thi gian
vic trn ln cc vn ha doanh nghip mi c th thnh mt thc th thng nht v
vng chc. Nu khng i ng nhn s s cm thy ri rch mt nim tin, ngn hng
sau sp nhp s l mt khi lng lo d tch nh do c qu nhiu cc phn t khc

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

Trang 13

nhau trong mi lin kt khng chc chn lm cho vn ha doanh nghip mi tr nn


hn n d v.
1.3.2.4Xu hng chuyn dch ngun nhn s

Hot ng sp nhp ngn hng s tt yu dn n vic ti cu trc b my hot


ng lm cho mt s nhn vin b mt vic, mt s" v tr qun l s b thay i t
s gy ra tm l c ch, khng hi lng v mi trng mi ca mt s cn b qun l
b sp xp. Nu h chp nhn c v tr hin ti th h s vui v lm vic, hoc nu
h cm thy mnh b i x bt cng bng, h cm thy mnh khng c trng dng
th h s tm cch ra i. Ngn hng sau sp nhp s gp kh khn trong vic iu hnh
kinh doanh nu xut hin vic mt mt cc nhn s nng ct ti ngn hng b thu
tm. Do mi ngn hng c c th kinh doanh ring nn thi gian u khi tip qun
s rt kh khn cho cc lnh o ngn hng nhn sp nhp trong vic iu hnh t
chc v hot ng kinh doanh ca ngn hng b thu tm. H cha hiu bit r v qui
trnh, cng nh cc c th lin quan n qu trnh vn hnh b my ca ngn hng b
thu tm. V vy s gy ra thit hi cho ngn hng sau sp nhp khi c s lng ng
k nhn s nng ct y ra i. Tuy nhin, s kh c th trnh khi s dch chuyn
nhn s sau khi sp nhp, ban lnh o ngn hng sau sp nhp s phi nh gi c
ng k nhng thn tt c th gp phi khi thc hin qu trnh ti c cu b my qun
l.
Nhng nhc im ca vic thu tm v sp nhp nu trn l nhng im tt
yu ca qu trnh thu tm v sp nhp ngn hng. Vic lng ha cc tn tht v
ra cc gii php rt quan trng nhm hn ch bt cc thit hi v m bo vic sp
nhp t hiu qu cao nht.
V th tc gi xin a ra di y mt vi bin php thc hin nhm khuyn
ngh cc ngn hng ang trong qu trnh chun b thc hin thu tm v sp nhp.
1.4 M quan h gia thu tm v sp nhp vi nng lc cnh tranh ca
ngn hng

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

Trang 14

Cc yu t" nh hng n nng lc cnh tranh ca ngn hng nh: (i) nng

lc ti chnh: quy m tng ti sn, qui m vn t c v cc ch s" phn nh hiu qu


trong kinh doanh nh cht lng ti sn n, ti sn c..., (li) ngun nhn lc, (iii)
cng ngh thng tin, (iv) tnh a dng v c o ca sn phm dch v, (v) h thng
khch hng...
Hot ng thu tm v sp nhp lm cho nng lc ti chnh ca ngn hng tt
hn hai ngn hng cng li, ngun nhn s ng hn nn c iu kin la chn c
i ng nhn s tt, h thng cng ngh thng tin c ci thin do ngun lc ti
chnh di do hn, h thng sn phm dch v a dng hn v h thng khch hng
ln hn t nhng kt qu do thu tm v sp nhp mang li s lm gia tng nng
lc cnh tranh ca cc ngn hng.
Ngc li, khi ngn hng to ra nng lc cnh tranh mnh th hm rng
nng lc ti chnh rt tt dn n mun gia tng th phn hn na, mun c i ng
nhn s tt hn, cc ngn hng ny s tm kim cc ngn hng mc tiu thu tm
v sp nhp nhm p ng mc tiu ca mnh.
Do vy thu tm v sp nhp vi nng lc cnh tranh ca ngn hng c quan
h mt thit qua li vi nhau, h tr b sung cho nhau.
1.5

Vai tr ca ngn hng u t (Investment Banking) trong cc

thng v thu tm v sp nhp doanh nghip

Trn th gii hng nm c gn ngn thng v thu tm v sp nhp doanh


nghip din ra, trong c cc thng v sp nhp xuyn quc gia nh ABN Amro
NV ca H Lan v Barclays PLC ca Anh, c nhng thng v sau sp nhp tr
thnh nhng tp on khng l nh JP Morgan v Chase tr thnh Tp on ti chnh
JP Morgan Chase. Cc thng v sp nhp nh vy u do cc ngn hng u t
ng ra lm trung gian mi gii v t vn mua, bn.
Ngn hng u t ng vai tr l n v t vn trong cc thng v thu tm v sp
nhp doanh nghip, l cu ni gia bn mua v bn bn, thc hin cc cng vic ca

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

mt n v trung gian lm t vn, mi gii.

Trang 15

Ngn hng u t c cc nhm t vn (team works) bao gm cc chuyn gia t vn,


chuyn vin t vn ti chnh doanh nghip, cc lut s, kim ton vin thc hin cc
cng vic t trung gian mua v bn n vic t vn hon tt thng v thu tm v
sp nhp. Vai tr ca ngn hng u t trong cc thng v thu tm v sp nhp
doanh nghip bao gm:
Vai tr tmng gian gia mua v bn: Ngn hng u t c cc nhm chuyn tm kim
v xy dng c s d liu v bn mua v bn bn chun b sn sng cho cc
nhu cu ca khch hng. Khi c bt c khch hng no yu cu cn mua hoc
bn mt doanh nghip no th nhm t vn s nh gi v la chn ra cc
i tc tim nng c th gn kt c cc bn li vi nhau. Vi vai tr l n
v mi gii Nhm t vn s gip khch hng ca h la chn c mc tiu
mua hoc bn ph hp xut pht t yu cu ca khch hng. Ty theo yu cu
ca khch hng, nhm t vn ca ngn hng u t c th tham gia vo
thng v vi t cch l n v t vn.

Vai tr n v t vn: Vi i ng cc chuyn gia t vn, chuyn vin ti chnh


doanh nghip, cc lut s, kim ton vin, nhm t vn ngn hng u t s
gip cho khch hng ca h hon tt thng v thu tm v sp nhp vi kt
qu cao nht. Bi v h l n v chuyn nghip trong cc giao dch tng t,
c kinh nghim m phn v thng tho hp ng, kinh nghim thm tra
cng nh nh gi n v mc tiu mt cch khch quan v c lp cho nn h
m nhim ton b cc cng vic t vic lp k hoch thc hin chi tit, qun
l v trin khai chng trnh kho st cn trng n v mc tiu, thit lp cc
bn ghi nh, cam kt, hp ng mua bn, cng nh t vn nh gi mua, bn,
phng thc thanh ton, cc th tc kt thc thng v mt cch nhanh
chng...

Vai tr ti tr ti chnh: nhng thng v thu tm ln hoc nhng n v thu

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

Trang 16

tm gp kh khn v ti chnh thc hin thng v thu tm v sp nhp,


cc n v thu tm thng tm n ngn hng u t yu cu c h tr
v ti chnh thc hin thnh cng mc tiu ca mnh. Cc ngn hng u t
s nh gi mc ri ro ca thng v quyt nh mc ti tr, mc
ti tr s ty thuc vo pha n v thu tm, ngn hng u t v qui m ca
thng v.

Vai tr hot ng kinh doanh hng chnh lnh gi: ngn hng u t thc
hin mua c phiu ca cng ty c k vng l s b thu tm cho n khi
thng v c tha thun xong th bn c phiu ra kim li bi v sau khi
tha thun xong, gi c phiu ca cng ty b thu tm s cao hn trc do
thng tin v thng v thu tm c cng b. Thut ng ny cng tng t
nh thut ng kinh doanh ri ro (risk arbitrage), nhng ngi mua c phiu
ca cng ty c cho l mc tiu ca vic thu tm s bn c phiu khi thng
v thu tm n giai on kt thc kim li. H nh gi kh nng hon
thnh v theo ui thng v vi tnh kh thi cao.
Mt s" ngn hng u t c ring b phn kinh doanh chnh lch gi. Tuy

nhin, nu mt ngn hng u t ang t vn cho khch hng ca mnh lin quan n
vic thu tm mt cng ty, th bt buc c vn l trng thnh c dng ln gia
b phn kinh doanh chnh lch vi cc chuyn vin t vn lm vic trc tip vi
khch hng. V th kinh doanh chnh lch s khng thu c li nhun t cc thng
tin t pha cc chuyn vin t vn nhng iu khng d dng tn ti trn th
trng. Li nhun thu c t loi thng tin ni gin ny l s vi phm php lut v
chng khon.
1.6

Tnh hnh thu tm v sp nhp ngn hng trn th gii

Giai on cui ca th k 20 ln sng thu tm v sp nhp doanh nghip


cc nc c nn kinh t pht trin din ra mnh m. Ch tnh t nm 1986 n 1989
Anh c khong 5.200 cng ty cng nghip, thng mi thu tm v sp nhp ln

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

Trang 17

nhau (trung bnh mi nm c 1.301 cng ty). Nhng nm 1980 v 1990 mang n
nhng ln sng mi ca nhng hot ng sp nhp thn thin v nhng hot ng tip
qun th ch trong mt s ngnh cng nghip, khi cc tp on c" gng cng c"
v tr ca h thch ng vi iu kin thay i.
Cng vo cui nhng nm 1990, Travellers Group sp nhp vi Citicorp, hnh thnh
nn cng ty dch v ti chnh ln nht th" gii. Tip theo ln sng tip qun ca Nht
i vi cc cng ty M trong thp k 1980, n lt cc hng ca c chim v tr
ni bt trong nhng nm 1990 khi Ngn hng Deutsche Bank tip qun ngn hng
Bankers Trust.
Ngoi ra trong lnh vc ngn hng c rt nhiu hot ng thu tm v sp nhp
din ra. Thng 5/2001, Tp on ti chnh Citigroup ca M tuyn b" mua tp
on Ngn hng ln nht Mexico l Banacci vi gi khng l: 12,5 t USD. y l
cuc mua bn ln nht trong lch s ti th trng cc nc mi ni nh Mxico.
Citigroup l Tp on ti chnh ln ca M l ch s hu ca Ngn hng thng mi
khng l Citibank. Tp on BBAA ca Ty Ban Nha mua Ngn hng Bancomer
vn l i th chnh ca Ngn hng Banamex ti Mxico. Mt khc, cuc sp nhp
ny theo tnh ton ca Ch tch Tp on Citigroup ng Sandy Weill th hng nm
Tp on s gim c t nht 200 triu USD cho chi ph chuyn giao cng ngh v
nht l chi ph huy ng vn thp hn.
Nm 2002 din ra v sp nhp gia Ngn hng thng mi Dresdner v Tp on bo
him Allanz trong ni b nc c. y l mt thng v mi v ln nht ti c
da trn nguyn tc gp c phn ca hai nh ch ti chnh Ngn hng v phi Ngn
hng thnh mt lin minh ti chnh hn hp nhm cng c" a v ti lc v c bit
l tn dng ti a li th ca cc bn: Tp on bo him Allanz pht huy c ti
a ngun li thu c t vic m rng th trng v s dng h thng bn l thng
qua cc nghip v kinh doanh ngn hng, cn Ngn hng Dresdner th tp trung c
ngun lc khng l vo vic kinh doanh trong lnh vc u t ti sn ti chnh. Tp

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

Trang 18

on mi ny hon ton c iu kin v thc lc mt mt t phng v, mt mt


vn ra th trng ti chnh th gii vi t cch l mt Tp on ti chnh xuyn quc
gia mang quc tch c.
Mt s" cuc sp nhp Ngn hng i Loan: Cn lc khng hong ti chnh khu
vc Chu thc s nh hng ti h thng ti chnh ngn hng i Loan k t
cul nm 1999. Trc tnh hnh cp bch hn, Chnh quyn i Bc thng qua mt
s" lut to iu kin thun li cho vic sp nhp gia cc ngn hng v cho ra i
m hnh hot ng ca cc Cng ty qun l ti sn. Theo , hai thng v sp nhp
ngn hng ln c cng b" l: v sp nhp gia Ngn hng hp tc i Loan
v Ngn hng thng mi Chinfon Bank v tip n l v
sp nhp tay ba gia First commercial Bank, Pan Asia Bank v Dah An commercial
Bank. Cc thng v sp nhp thng din ra gia mt ngn hng chu s qun l
ca Nh nc vi cc ngn hng nh yu km. Theo mt s nh phn tch th vic
sp nhp s lm cho cc ngn hng tt c th tr nn xu i bi v h buc phi sp
nhp vi cc ngn hng yu km khc v h cho rng cc v st nhp cn mang
nng tnh chnh tr nhiu hn.
Bng 1.1: DANH MC CC NGN HNG SP NHP CA M T NM 19942003

Chng
1 Tng
n
v tnh:
triuquan
us$ v thu tm v sp nhp doanh nghip

NH mua

NH mc tiu

Nm sp

NH mc
Ti sn

nhp
Nations Bank

Bank America

Corporation

Corporation

Norwest
Corporation

Wells Fargo &

First Chicago NBD


Corporation
Corporation

Firstar
Wells Fargo &

First Interstate
u.s. Bancorp
Bancorp

Fleet
ChaseFinancial
Group,
Inc.
Manhattan
Citigroup, Inc.
Corporation
Chemical
Banking
Washington
Mutual,
Inc.
Corporation
First Union
Nations Bank

tiu Dn

SL vn
phng

1998

201,576

129,723

1,960

1998

96,316

70,875

1,459

1998

90,700

53,578

648

1996
2001

59,187
85,402

48,510
53,289

1,053
1,130

1999

50,722

34,648

451

2000

73,832

4,676

2002

50,680

22,978

357

1998
1996

50,291
71,913

37,611
35,815

416
349

1998
2001

70,022
44,066

41,538
34,450

786
670

1998

43,967

32,201

575

1997

43,034

30,933

607

1997

41,010

27,572

416

2001

39,925

26,200

493

1999

39,465

27,558

1999

35,448

23,795

453

1998

33,987

15,102

229

1997

33,383

25,549

631

Company

Bank One
Corporation
Corporation

Corporation
Company

Trang 19

Bank Boston
J.p. Morgan &
Corporation
Company, Inc.
Golden State
Bancorp, Inc.
Chase Manhattan
Ahmanson &
Corporation
Company (H.F.)
Wachovia
Barnett Banks, Inc.

Corporation
First Union
Corporation

Core States
Financial
Corporation

Nations Bank

Boatmens

Corporation

Bancshares, Inc.

Washington
Mutual, Inc.

Great Western
Financial
Corporation

Fleet Boston
Financial

Summit Bancorp

Corporation
Deutsche Bank

Bankers Trust

AG

Corporation

Firstar
Corporation

Mercantile
Bancorporation,
Inc

Golden State

First Nationwide

Bancorp, Inc.
First Bank

Holdings, Inc
U.S. Bancorp

Chng
System,
Inc.1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

HSBC

Republic New York

Holdings, Plc

1999

31,848

Trang 20

13,588

92

Corporation

Ngun: Bank Merger Activity in the United States, 1994-2003; Steven J. Pilloff, May
2004.
Theo kt qu nghin cu ca Cng ty thng k ti chnh Thomson
Financial, nm 2005 din ra cc hot ng sp nhp v mua bn cng ty vi tng
gi tr cc hp ng gia cc tp on kinh t ln ln ti 2.703 t USD, tng 38,4%
so vi nm 2004. S" lng cc hp ng Chu u tng 49% v M tng 30%.
Hp ng mua v li sp nhp c phn ln nht 2005 l Tp on ti chnh
Mitshubishi Tokyo Financial ti Nht Bn mua Ngn hng UFJ Holdings vi s"
tin 59.1 t USD.
Trong nm 2006 Ngn hng Banca Intesa v Ngn hng Sanpaolo IMI
thng nht k" hoch sp nhp tr thnh ngn hng ln nht Italia, v sp nhp
thay i hon ton mi trng kinh doanh Italia, y cng c coi l bin
php hu hiu nhm tng cng nng lc cnh tranh vi cc ngn hng nc ngoi.
Theo tha thun Intesa s phi mt 3.115 c phiu cho mi c phiu c v c phiu
u i ca Sanpaolo, tng ng t l hon i 3,18. Ngi ca Intesa tr thnh
Gim c iu hnh, ch tch Hi ng qun tr ca Sapaolo s tr thnh ch tch
Hi ng qun tr ca ngn hng sau sp nhp, cn ch tch Hi ng qun tr ca
Intesa tr thnh ch tch Hi ng gim st. Cc nh phn tch cho rng v sp
nhp ny c coi l tng ng v rt khn ngoan.
Tip theo l nhng thng v thu tm v sp nhp ngn hng M v
Chu u vo nm 2008 khi cuc khng khong tn dng nh t M pht trin
thnh cuc khng hong ti chnh ngn hng lan rng ra ton cu m nh hng
nng n nht l

Chng 1 Tng quan v thu tm v sp nhp doanh nghip

Trang 21

cc ngn hng M v Chu u. Trong phi k n JP Morgan Chase mua Bear


Stearns vi gi 2$, trc g khng l JP Morgan Chase thc hin nhiu thng
v thu tm v sp nhp nh mua Bank One vo nm 2004, mua Chase Manhattan
Bank vo nm 2000.
Trong nhng thng gia nm 2008, Chnh Ph M phi ra tay tr gip cc
ngn hng v t chc ti chnh trong nc chng vi cn bo khng hong ti
chnh - ngn hng, trong c vic quc hu ha ngn hng Freddie Mac v Fannie
Mae vi gi 200 t us$ c quyn kim sot hai ngn hng bt ng sn ln nht
nc M ny. Cc nc Anh, Icceland, c, Php, Nga u phi thc hin cc bin
php quc hu ha ngn hng ln lm vo nguy c ph sn.
Thc trng tnh hnh thu tm v sp nhp ngn hng trn th gii cho thy sau
mi cuc khng hong kinh t, s" lng thng v thu tm v sp nhp ngn hng
din ra nhiu hn. Hn na, mi thng v thu tm v sp nhp ngn hng u c
mc ch ring t cho thy bi hc cho cc NHTMCP Vit Nam mun thc hin
thng v thu tm v sp nhp ngn hng l phi xc nh r mc ch ca mnh
trong chin lc pht trin di hn, chun h k hoch thu tm v sp nhp mt cch
cn trng v nn s dng cc dch v ca ngn hng u t.
Kt lun chng 1

Chng 1 l tng quan cc vn c bn v thu tm v sp nhp; cc phng


thc thc hin thu tm v sp nhp ngn hng, nhng li ch v hn ch ca thng
v thu tm v sp nhp ngn hng. S lc v vai tr mi gii v t vn ca ngn
hng u t trong cc thng v thu tm v sp nhp c cc nc trn th gii s
dng rt hu ch. ng thi Chng 1 cng nu tnh hnh thu tm v sp nhp ngn
hng trn th gii v rt ra bi hc cho Vit Nam.

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam


Trang 22
CHNG 2: THC TRNG NNG Lc CNH TRANH CA CC NGN HNG

THNG MI c PHAN VIT NAM


2.1

Tng quan v bc tranh ngn hng thng mi c phn Vit Nam

T nm 1988 H thng ngn hng Vit Nam pht trin thnh h thng ngn
hng hai cp, ph hp vi thng l quc t. H thng ngn hng hai cp gm h thng
NHNN v ngn hng trung gian. NHNN l c quan qun l lnh vc tin t tn dng
ngn hng, hoch nh cc chnh sch ti chnh, iu hnh chnh sch tin t, c ch
t gi hi oi, hot ng khng mang tnh cht thng mi. NH trung gian gm cc
NHTM CP, NHTM NN, cc t chc tn dng phi ngn hng...
Bng 2.1: S" lng Ngn hng TM Vit Nam
TT
Loi hnh NH
2004
2005

2006

2007

1 NHTMQD

2 NHTMCP
3 NHLD

36

37

34

35

4 CN NHNNg

28

31

31

37

Ngun: Bo co thng nin ca NHNN VN nm 2004, 2005, 2006

Nh c ci cch hp l trn m h thng ngn hng tr nn linh hot hn,


hot ng kinh doanh ngn hng ngy cng pht trin, nng cao c nng lc cnh
tranh ca mnh, gp phn a nn kinh t pht trin ln tm cao mi.
Ngoi nhng ngn hng nc ngoi v vn phng i din mi c thnh
lp trong nhng nm gn nay, hu ht nhng ngn hng thng mi c phn c
thnh lp t u thp k 90 vi s" v"n ban u rt khim tn, t 5 n 20 t ng.
Sau qu trnh hot ng, do i hi v mt php l ca NHNN, t yu t" cnh tranh
trn th trng, t s pht trin tt yu ca nn kinh t" cc ngn hng thng mi c
phn khng ngng n lc tng vn iu l, pht trin vt bc v qui m t chc kinh
doanh.
Bng 2.2 Ti sn v vn iu l ca cc NHTMCP n 31/12/2007

Chng
2 Thc
trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam
n
v tnh:
t ng

T
T

Ngn hng

Trang 23

Ghi

Tng ti sn

Vn iu l

196.117

15.000

2 Ngn hng Chu


3 Ngn hng Si Gn Thng Tn

87.000

2.630,1

63.484

4.448,8

4 Ngn hng k thng Vit nam

37.000

2.521,3

34.027

2.80011/2007

6 Ngn hng quc t


7 Ngn hng ng

39.318
26.961

2.000

8 Ngn hng Si gn

25.980

1.970

9 Ngn hng nh H ni

23.0000

2.000

10 Ngn hng Qun i

21.500

2.00010/2007

20.000
11.655
19.195

1.000
11/2007
3.00011/2007

10.400
18.015,8

2.00011/2007
1.434,29/2007

20
cng
thng Si Gn
14 Ngn
Ngn hng
hng An
Bnh

8.00,3
17.000

1.02004/2007
2.300

21
15 Ngn hng Vit
HngHi Vit nam

7.708
15.207

75010/2007
1.50010/2007

22
16 Ngn hng Nam Vit
Ngn hng pht trin nh TP HCM
23 Ngn hng Bc

7.000
14.000

50010/2007
1.000

6.343,9

94012/2006

24 Ngn hng Nam


17 Ngn hng Phng ng
25 Ngn hng du kh ton cu

4.692
11.754
4.500

575,909/2007
1.111,1
1.000 07/2007

2.752

50011/2007

27 Ngn hng i

1.753,3

50009/2007

28 Ngn hng nng thn M Xuyn

1.630,4

50009/2007

29 Ngn hng Kin Long

1.407,1

58006/2007

30 Ngn hng Gia nh

1.302,5

444,609/2007

749

30012/2006

32 Ngn hng Min Ty

694,2

20009/2007

33 Ngn hng i Tn
34 Ngn hng Thi Binh Dng

435,9
29,6

504,212/2006
566,503/2007

1 Ngn hng ngoi thng Vit nam

11
18
12
19
13

Ngn hng xut nhp khu Vit nam

Ngn hng ngoi quc doanh


Ngn
Dng
Ngn hng
hng i
ng
Nam
Ngn
Gn Nam
H ni
Ngn hng
hng Si
Phng

26 Ngn hng tp on xng du

31 Ngn hng Nht

35 Ngn hng Thng Tn Vit nam


Ngun: Bo co ti chnh Ngn hng Nh nc

ch

1.600

2.000

50012/2006

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam


Trang 24
2.2
Thc trng v nng lc cnh tranh ca cc ngn hng thng mi c phn

Vit Nam

Khi ngn hng thng mi c phn chim 22% tng ti sn ca khi ngn
hng ni a (nm 2006). Khi ngn hng thng mi c phn c sng lp bi
ngun vn ni a, mc d mt vi ngn hng nhn c ngun vh u t nc
ngoi ng k. Ngun vh ni a ca cc NHTMCP c ngun gc t cc ngn hng
thng mi Nh nc v cc doanh nghip t nhn lm gia tng mc ri ro ca cc
i tc c lin quan.
Mc d tng trng ng k trong thi gian gn y, khi ngn hng thng
mi c phn nhn chung gii hn li qui m hot ng v vn iu l nh t 500 t
ng n 4.500 t ng. Khi NHTMCP cng phi gnh chu cc khon cho vay tp
trung v cc chi ph hot ng kinh doanh ch yu, thng lin quan n cc nh u
t chin lc v cc t chc khc. Tuy vy, cc ngn hng thng mi c phn ln
cng thnh cng trong vic tp trung vo th trng bn l v cc doanh nghip
va v nh, th trng ny h xy dng c kh nng cnh tranh cao. Hai ngn
hng TMCP hng u l NHTMCP Chu v NHTMCP Si Gn Thng Tn t
c th phn kh ln, trong khi nhm th hai bao gm: NHTMCP k thng Vit
Nam, NHTMCP xut nhp khu Vit nam, NHTMCP Quc T, NHTMCP Qun i,
NHTMCP nh H Ni v NHTMCP Si Gn i mt vi nhiu thch thc c th
ng vo hng cc ngn hng hng u trong khi NHTMCP. Cui cng, nhm
NHTMCP th ba, gm 27 NHTMCP cn li phi i mt vi nhng thch thc cnh
tranh v cng khc nghit vi nguy c thn tnh tim tng cng vi vic qui nh mc
vn php nh nghim ngt c qui nh ti Ngh nh 141/2006/N-CP ngy 22
thng 11 nm 2006.
2.2.1 Qui m vn kinh doanh

Bng 2.3 Vn iu l ca mt s" NHTMCP tiu biu giai on 2006 - 2007

Chng
2 Thc
trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam
n
v tnh:
t ng

Ngn hng

2006

Trang 25

2007

ACB

1.100

2.630,1

STB

2.089

4.448,8

Techcombank

1.500

2.521,3

Eximbank

1.212

2.800

880

1.600

Southembank

1.290

1.434,2

VIB Bank

1.000

2.000

MB
An Bnh

1.045
1.131

2.000
2.300

ng

Ngun: Ngn hng Nh nc


2.2.2 tc chin lc nc ngoi

Tuy gp phi nhng thch thc v tc cnh tranh ngy cng gia tng v
qui nh v vn php nh kht khe, cc NHTMCP c nhng c" gng m
bo cc ngun vn u t chin lc t cc i tc chin lc nc ngoi. i vi
khi NHTMCP cc ngun u t ny l yu t trng yu t c kh nng cnh
tranh bn vng nh v mt thng hiu, pht trin sn phm, qun l ri ro, sc
mnh ti chnh v cc k nng qun l chuyn mn. Do tnh hnh pht trin mnh
m ca nn kinh t Vit nam cng nh li nhun ca ngnh Ngn hng, cc ngn
hng nc ngoi thc s quan tm n vic tip tc u t chin lc vo Vit
nam trong hai nm qua, c th nh sau:

Chng
2 Thc
nng ngoi
lc cnh
tranhcc
caNHTMCP
cc NHTMCP Vit Nam
Bng
2.4 Vn
utrng
t nc
trong

NH mc tiu

NH mua

Thi im

Trang 26

T l nm gi

Sacombank

ANZ Bank

24/03/2005

10%

Asia Conmercial Bank

Standard Chartered

17/06/2005

8,6%

Techcombank

HSBC

09/2008

20%

VP Bank

OCBC

21/03/2006

10%

Orient Conmercial Bank

BNP Paribas

17/11/2006

10%

Southern Bank

UOB

08/2008

15%

Habubank

Deutsche Bank

01/02/2007

20%

Ngun: Ngn hng Nh nc


2.2.3 Hot ng huy ng vn

Kinh t Vit nam trong nhng nm gn y tng trng kh n nh t 7%


-8%, hn na do kinh t th gii tng trng cao cng vi xu hng ton cu ha,
tng cng k kt cc hip nh song phng v a phng gp phn thc y
nn kinh t Vit Nam pht trin. S kin Vit nam gia nhp T chc thng mi th
gii (WTO) thng 11 nm 2006 l bc chuyn bin tng i ton din ca nn
kinh t Vit Nam trong tin trnh hi nhp quc t. Do , hot ng huy ng vn
p ng vn cho nn kinh t ngy cng tng trng ng k. Nm 2004 huy
ng vn tng 33,20% so vi 25,8% ca nm 2003, nm 2005 tng 32,08% v nm
2006 tng 36,53%. Trong , nhm NHTMNN vn chim t trng huy ng vn
cao nht trong tng s", sau l khi NHTMCP.
Trong cc nm 2004 - 2007 vi iu kin nn kinh t tng trng cao, lm pht
c kim sot, t gi VND/USD n nh, cc t chc tn dng c nhiu gii
php tng cng huy ng vn vi cc chng trnh khuyn mi hp dn, in hnh
vn l cc chng trnh khuyn mi ca khi NHTMCP: NHTMCP Qun i vi

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 27

chng trnh Gi tit kim trng xe Mercedes, HDBank vi Gi tin HDBank trng vng nguyn k, ACB vi Xun may mn cng ACB....
Bng 2.5 Th phn huy ng vn ca ngnh ngn hng 2002 - 2007
Khi ngn hng

2002

2003

2004

2005

2006

2007

NHTMQD

79%

78%

75%

75%

69%

59%

NHTMCP

10%

11%

13%

16%

22%

30%

CN NHNNg & LD

9%

9%

10%

8%

8%

9%

TCTC khc

1%

1%

2%

2%

1%

2%

Ngun: ADB
Th phn ca khi NHTMCP tng ln mnh m t 2006 cho thy s pht trin nhanh
chng v sc cnh tranh ngy cng mnh m ca khi ny trn th trng. Tuy nhin
do trong nm 2006 - 2007 khi NHTMQD khng tp trung nhiu vo tng trng
hot ng m tp trung vo vic tng cng nng lc ti chnh cng nh qun l cht
lng tn dng chun b cho qu trnh c phn ha. Hn na, do khi NHNNg v
NHLD b hn ch bi qui nh php l lin quan n hot ng huy ng tin gi
bng VND t khch hng c nhn nn kh nng m rng th phn b hn ch cho nn
khi NHTMCP c nhiu li th khai thc.
2.2.4 Hot ng tn dng

Nhu cu vn ca nn kinh t tng theo tc tng trng, v vy nhu cu vn


tn dng tng dn hng nm, do tnh hnh lm pht cho nn tn dng i vi nn kinh
t tip tc c xu hng tng trng chm li: Nm 2006, d n cho vay ca h thng
ngn hng i vi nn kinh t tng 25,44% so vi nm 2005, thp hn nhiu so vi
mc tng 31,10% ca nm 2005 v mc tng 41,65% ca nm 2004. Tn dng c tc
tng trng chm l do:
(i)

Cc ngn hng tng cng cc bin php phng nga, hn ch ri ro trong


hot ng kinh doanh ca mnh, tp trung nng cao cht lng tn dng hn l

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 28

m rng khi lng cho vay.

(ii)

Cc knh huy ng khc ngy cng c m rng nh th trng chng khon,


Qu H tr pht trin (Ngn hng pht trin Vit Nam), vn t nc ngoi
(FDI, ODA...) vo Vit Nam gia tng phn no tc ng n kh nng m
rng tn dng ca h thng cc t chc tn dng.

(iii)

Do t l lm pht c nm 2007 v 06 thng u nm 2008 ln n hai con s,


ng thi NHNN p dng chnh sch tht cht tin t, tng t l d tr bt
buc ln 11%, hn ch tng trng d n cho ton h thng mc 30% cho
nm 2008, tng li sut c bn t 8,75% ln 12% v 14% vo thng 6 nm
2008 nhm km ch lm pht.
Chnh sch tin t tht cht ca NHNN lm cho h thng ngn hng ua nhau

gia tng li sut tit kim thu ht vn nhn ri trong nn kinh t.


T trng cho vay theo ngnh kinh t kh n nh qua cc nm. D n cho vay
ngnh nng - lm - thy sn tuy c xu hng gim nhng vn chim t trng cao nht
trong c cu cho vay ca h thng ngn hng, khong t 28% - 30%. Tip theo l cc
ngnh cng nghip v xy dng chim khong 25% v 15%. T trng cho vay ngnh
thng nghip tip tc c duy tr mc 17 - 18% tng dn.
Bng 2.6 Th phn cho vay vn ca ngnh ngn hng 2002 - 2007
Khi ngn hng

2002

2003

2004 2005

2006

2007

NHTMQD

80%

79%

77%

73%

65%

55%

NHTMCP

10%

11%

12%

15%

21%

29%

CN NHNNg & LD

9%

9%

10%

10%

9%

9%

TCTC khc

2%

2%

2%

2%

5%

7%

Ngun: ADB
2.2.5 Mng li hot ng:

Trong cc nm va qua cc ngn hng pht trin mng li hot ng rt


nhanh chng, c bit l khi NHTMCP. Do quy m vn tng ln hng nm, do s

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 29

pht trin mnh m ca nn kinh t, do nhu cu giao dch ca cc th nhn v php


nhn ngy cng a dng cho nn vic pht trin mng li l yu cu tt yu ca qu
trnh cnh tranh v pht trin ca h thng ngn hng ni chung v khi NHTMCP
ni ring.
Bng 2.7 S" lng chi nhnh ca mt s" ngn hng nm 2007
Ngn hng
S" lng chi nhnh
NH nh H ni

36

NH ng Nam

50

NH An Bnh

56

NH Xut nhp khu Vit Nam

64

NH Qun i

65

NH Quc T

82

NH ng

107

NH Chu

126

NH Ngoi Quc Doanh

128

NH k thng Vit Nam

130

NH Si Gn Thng Tn

211

NH ngoi thng Vit Nam

204

Ngun: Ngn hng Nh nc


Cc NHTMCP ang n lc m rng mng li hot ng, c bit l cc
ngn hng ng u nh ACB, STB, Tecombank..., mt s" ngn hng mi chuyn t
nng thn ln thnh ngn hng thnh th cng khng ngng tng cng m rng s"
lng chi nhnh nh Ngn hng An Bnh, ng Nam ... Tc pht trin mng li
ca cc ngn hng ny r"t nhanh v c trng im. Mng li ca kh"i NHTMCP
tp trung ch yu ti cc thnh ph", cc khu th c mc sng cao, do cc chi
nhnh mi thnh lp thng hot ng hiu qu ngay t khi mi thnh lp. Tuy nhin,

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 30

cc ngn hng cng v"p phi nhiu kh khn v vic tuyn dng nhn s cho cc chi
nhnh, thc t cho thy to nn cn st nhn s ngn hng vo hi na cui nm
2007 n u nm 2008. Nhng tn hiu cnh bo nhng nguy c tim n ri ro v
qun tr ngun nhn lc trong khi NHTMCP ng thi nh hng n cht lng
hot ng ca ngn hng.
2.2.6 Thc trng v sn phm dch v ca khi ngn hng TMCP

Nhn thc v li th so snh ca pht trin dch v trong cnh tranh hot ng
nn nhiu NHTM ang c" gng hon thin cht lng sn phm theo chun mc
quc t nhng c s tng thch th trng Vit nam. Thu nhp t dch v tn dng
chin t trng 82,5% v thu nhp t dch v phi tn dng chim 14,8% so vi tng thu
nhp Ngn hng: trong thu nhp t dch v truyn thng nh trao i tin t, chit
khu thng phiu, bo qun vt c gi, cho thu kt st, cung cp ti khon dch v,
cc dch v qun l ti sn, thc hin di chc, qun l danh mc u t, y thc chi
tr lng, y thc pht hnh chng khon, thanh ton li tri phiu, chi tr c tc. c
bit l trong dch v ngoi hi, pht hnh th tn dng, th ATM, dch v tr lng...
nhiu NHTM ra chin lc tip cn v cung cp trn gi tt c dch v i vi
mt khch hng giao dch thay v cung cp nhng dch v n l theo nhu cu ca
khch hng nh trc y.
Ngoi ra cc NHTM cn cung cp ti khch hng cc dch v khch hng c
nhn ring l v c o, ngoi knh phn phi truyn thng ny, a phn cc knh
phn phi u mi xut hin cng vi s bng n ca cng ngh thng tin nh: Phone
Banking-dch v ngn hng qua in thoi, Internet Banking, Mobile Banking. Mng
li ATM cn cho php s dng cc th tn dng quc t do cc t chc quc t pht
hnh nh Visa Card, Master Card, American express... ti Vit Nam.
Tuy nhin, cc dch v ny cn rt hn ch do trnh d cng ngh thng tin
cha pht trin cng nh trnh nhn lc cha p ng c mc phc tp ca
cc sn phm, dch v mi v khai thc cc sn phm dch v ny mt cch c hiu

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

qu.

Trang 31

Vi c cu sn phm dch v hin ti, khi NHTMCP Vit nam cn rt hn


ch trong vic pht trin sn phm mi v thay i c cu doanh thu, ng thi cht
lng sn phm cn thp cha p ng c nhu cu ngy cng cao ca khch hng.
Trong khi , ngn hng no cng tuyn b chin lc pht trin ca mnh l tr
thnh tp on ti chnh mnh, ngn hng bn l hng u khi m cht lng sn
phm dch v cn km xa cc NHNNg - i th tim nng ginh git th phn ca
khi NHTMCP.
2.2.7 Thc trng v cng ngh thng tin

Cng vi qu trnh th ha, cng nghip ha, cng ngh thng tin pht
trin rt nhanh tc ng rt ln n i sng ca nhn dn v nhn thc trong qun
l kinh doanh. Trong thi gian va qua cng ngh chng t tm quan trng c
bit i vi ngnh ngn hng, nh p dng cc sn phm cng ngh thng tin hin i
- Core Banking -m cc ngn hng c th thng nht h thng ti khon ca khch
hng trn ton quc nhm p ng yu cu c th giao dch ti bt k chi nhnh no
ca khch hng, ng thi phn mm mi cho php pht trin nhanh chng cc sn
phm tin ch nh Phone banking, home- Banking, Internet Banking, dch v th ...
Cng ngh phn mm T24 ca Temenos c kh nng thc hin ti 1000 giao
dch/giy, cng lc cho php 110.000 ngi truy cp v qun tr ti 50 triu ti khon
c nhiu ngn hng tip cn.
Tuy nhin, tnh trng ng dng cng ngh thng tin hin i trong qun l ca
khi NHTMCP cn thp so vi cc NHNNg. Vic s dng website ch yu qung
b thng hiu v thng tin sn phm, dch v, vic cp nht s" liu cn chm tr,
vic giao dch trc tip ton h thng gp nhiu trc trc do ng truyn, thit b kt
nl ca cc chi nhnh ... s d cn tn ti tnh trng nh trn l do chi ph pht trin
cng ngh thng tin tng i ln, nn ch c mt s" ngn hng ln mi trin khai
ng dng. Nh Sacombank u t khong 4 triu USD cho vic ng dng h thng

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 32

Core Banking, VIB Bank cng mt hng triu USD hon thnh d n h thng
ngn hng a nng SYMBOL do hng System Access (Singapore) cung cp, MB
tuyn b" ng dng thnh cng Core Banking T24, NH ng , u t mnh vo
cng ngh ATM thng minh... Hn na thi gian t khi u thu n khi s dng
cng ngh Core - Banking mt kh nhiu thi gian, do vy thng hay b li thi so
vi nh cung ng. Nguyn nhn quan trng na h tng k thut ca Vit Nam cn
nhiu hn ch", tnh n nh ca ng truyn khng cao.
Nh vy, cng ngh thng tin cho ngnh ngn hng cn kh hn ch", iu ny
nh hng n chin lc thit k" sn phm dch v ca ngnh ngn hng, nh
hng n kh nng cnh tranh ca khi ngn hng Vit nam ni chung v khi
NHTMCP ni ring trong qu trnh cnh tranh vi cc NHNNg.
2.3 Nhng thun li v kh khn vi khi NHTMCP 2.3.1
Nhng thun li

H thng mng li v khch hng truyn thng: yu t" sn nh cng nh am


hiu tm l ngi Vit thng c a ra nh l mt li th" so snh duy nht gia
cc ngn hng trong nc vi cc ngn hng nc ngoi.
Hiu qu hot ng ca h thng ngn hng cao:

H thng ngn hng Vit nam c s tng trng rt nhanh trong nhng nm
qua vi tc tng trng bnh qun 35%/nm. Bn cnh thnh tch v tng trng,
hiu qu hot ng ca cc ngn hng thng mi cng c nng ln mt cch r
nt, c bit l khi NHTMCP. Nm 2007 t l ROA ca ton h thng t 1,51%,
ROE t 16,42%, so vi mc trung bnh trong khu vc ln lt l 1,18% v 16,47%.
T l n xu (NPL) ca ton h thng ngn hng trong nc gim t 14% trong
nm 2006 xung 3% trong nm 2007, tnh theo chun mc k ton Quc T (IFRS) t
l ny ln lt l 30% nm 2006 v 6% nm 2007. Tuy t l n xu gim mnh nhng
hin nay vn cao so vi mc 0,06% ca cc chi nhnh NHNNg ti Vit Nam.
So vi NHTMQD th kh nng sinh li ca khi NHTMCP tt hn mc d chi ph

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 33

vn ca khi ny cao hn do li sut huy ng cao hn so vi cc NHTMQD. ROA


v ROE trung bnh ca khi NHTMCP nm 2007 t ln lt l 1,9% v 18,4%. Vt
tri trong khi v kh nng sinh li l ACB, STB v Tecombank.
Bng 2.8 Mt s" ch tiu ti chnh ca cc NHTMCP
Ngn
Tng ti sn
Vn CSH 2006 D n TD 2006 Tng trng TD
hng
2006 2007
2007
2007
2006 2007
ABB
3.11417.174
1.190 2.479 1.131 6.858 178,3%
506,4%
SEAB

10.200 26.241

1.056

3.366

3.363 11.041 153,3%

228,3%

VP

10.11118.137

836

2.181

5.007 13.287

51,9%

165,4%

HBB

11.68523.519

1.756

3.179

5.983

79,7%

57,4%

DongA

12.04027.425

1.531

3.229

7.971 17.809

33,7%

123,4%

MB

13.52927.777

1.366

3.337

5.906 10.386

37,3%

75,9%

VIB

16.52739.305

1.190

2.183

9.137 16.744

73,1%

83,3%

TCB

17.32639.542

1.762

3.573

8.811 20.603

63,8%

133,8%

EXB

18.32733.710

1.947

6.295 10.207 18.452

47,5%

80,8%

STB

24.77664.573

2.870

7.350 14.394 35.378

70,8%

145,8%

ACB

44.64585.392

1.654

6.258 17.014 31.811

81,3%

87%

T.Bnh

16.571 36.618

1.560

3.948

79,2% 153,4%

9.419

8.084 17.435

Ngun: Bo co ngnh ngn hng ca Cng ty chng khon Bo Vit

Chng
ca cc NHTMCPNIM
Vit Nam
Ngn 2 Thc trng
ROAnng lc cnh tranh
ROE

hng

2006

2007

2006

2007

2006

2007

Trang 34
CAR

2006

2007

ABB

3,1%

1,6%

8,4%

8,8%

4,1%

3,3%

SEAB

1,2%

1,6%

14,6%

13,5%

2,5%

2,8%

1,45% 1,65%

19,5%

15,0%

3,0%

3,5%

26,0% 21,0%
14,0%
13,6% 14,4%

VP
HBB
DongA

2,2%
1,6%

2,1%
1,7%

17,2%
14,3%

14,8%
14,0%

2,7%
3,1%

3,7%
3,0%

MB

1,9%

1,7%

21,1%

15,3%

4,0%

3,1%

VIB

1,1%

1,1%

16,4%

18,3%

3,3%

2,7%

TCB

1,8%

1,8%

18,5%

19,1%

3,4%

3,4%

EXB

1,7%

1,8%

18,6%

11,2%

2,8%

3,1%

STB
ACB

2,4%
1,5%

3,1%
2,7%

19,8%
34,5%

27,4%
44,5%

4,4%
2,7%

3,2%
2,3%

11,8% 11,1%
10,9% 16,2%

T.Bnh

1,8%

1,9%

18,5%

18,4%

3,3%

3,1%

15,3% 14,5%

10,0%

Ngun: Bo co ngnh ngn hng ca Cng ty chng khon Bo Vit


Mi trng php l thun li:

H thng ngn hng thng mi Vit nam ni chung v khi ngn hng
thng mi c phn ni ring c nhiu li th t u i ca mi trng php lut
so vi cc ngn hng nc ngoi trong qu trnh kinh doanh ti Vit Nam. Cc chi
nhnh NHNNg b hn ch v vic m rng qui m hot ng, huy ng tin gi
trong dn c,... nhm to iu kin thun li cho cc ngn hng ni a pht trin
nhanh gia tng nng lc cnh tranh trc khi cc hn ch b bi b. ng thi
NHNN cng ban hnh Quyt nh mi v Qui ch thnh lp v hot
ng ngn hng c phn theo hng cht ch hn, yu cu cao hn v vn ca cc t
chc gp vn, thi gian nm gi ca cc c ng sng lp,., nhm hn ch bt s
lng ngn hng thnh lp mi m bo n nh cho h thng ngn hng. Hn na,
cc qui nh v vic thnh lp ngn hng 100% vn nc ngoi cng gp nhiu kh

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 35

khn v iu kin v ti sn, thi gian hot ng ca ngn hng m... y cng l
nhng h tr ca Chnh Ph bo v cc ngn hng ni trc s cnh tranh ngy
cng khc lit ca th trng ti chnh - ngn hng.
2.3.2 Nhng kh khn ca khi NHTMCP

C cu sn phm dch v ngho nn:

Da theo c cu thu nhp ca cc ngn hng c th thy t l thu nhp t li


vay chim t nht 75% tng thu nhp ca cc ngn hng, nh vy cho thy cc NHTM
ni chung v NHTMCP ni ring vn ch yu cung cp cc dch v sn phm truyn
thng v n gin nh nhn tin gi v cho vay, cc sn phm c tnh cht phc tp
nh qun l ti sn, qun l danh mc u t, cc sn phm phi sinh, cc dch v tin
ch ca th... cha c cc ngn hng ch trng ng mc v u t mnh.
Theo thng k ca Economist Intelligence Unit th trung bnh mt ngn hng a
doanh hot ng ton cu cung cp cho khch hng trn 2 triu sn phm. Trong khi
Vit Nam, theo thng k cho tht h thng NHTM Vit Nam cung cp cho khch
hng khong 100 sn phm.

Thiu sc mnh lin kt trong h thng ngn hng

Trong h thng ngn hng hin nay c 30 ngn hng trin khai pht hnh
th vi khong 130 thng hiu th khc nhau trong 54% l thng hiu th ni
a. Cc ngn hng khng ngng u t vo h tng k thut cho hot ng th,
tnh n thng 11/2007 bao gm 4.280 ATM, 22. 959 POS, cc lin minh th bao
gm: Cng ty Smartlink c 25 thnh vin vi 2.056 ATM chim 48%, 17.502
POS/EDC chim 57%; lin minh th ng c 5 thnh vin tham gia vi 783 my
ATM chim 18%, 1.682 my POS/EDC chim 7%, Cng ty CP chuyn mnh ti
chnh quc gia Banknetvn c 2654 my ATM chim 62%, 10.458 my POS/EDC
chim 46%.
Va qua mi c Banknetvn v Smartlink k kt vic hn kt s dng giao dch
my ATM ln nhau gia hai h thng, tuy nhin vic kt ni cn qu nhiu hn ch v

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 36

khng linh hot. Trong khi cc ngn hng ua nhau tm kim a im t my


ATM, c nhng a im c gn 10 my ATM ca cc ngn hng khc nhau, thc
trng cho thy cc ngn hng ni a ang u t rt lng ph ngun lc m khng
ch trng vo vic lin kt vi nhau nhm gim thiu cc chi ph u t dn n d
tha.

Nng lc qun tr ri ro yu:

Hin nay, cc ngn hng thng mi cn cha nh gi v xc nh y


ri ro trn c s khoa hc cht ch. Cc m hnh v cng c hin i o lng v
qun l ri ro cha c ng dng rng ri (qun l ti sn n - ti sn c, qun tr
ngn hng theo nguyn tc CAMEL .. ) Mt s ngn hng mi ch ht u p dng
cc chun mc quc t mc thp.

Ri ro tn dng

T l cho vay/tng ti sn mc bnh qun trn 50% phn nh cc NHTMCP


ang ph thuc rt ln vo cc hot ng tn dng.
Bng 2.9 T l cho vay/tng ti sn ca mt s" NHTMCP
NGN HNG

2006

2007

Qu 1/2008

ACB

38,1%

37,3%

40,5%

Sacombank

58,1%

54,8%

55,1%

Techcombank

50,9%

52,1%

55,2%

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 37

ng Bank

66,2%

64,9%

72,9%

Military Bank

43,7%

37,4%

45,5%

VIB Bank

55,3%

42,6%

54,6%

Eximbank

55,7%

54,7%

N/A

Habubank

51,2%

40,1%

56,2%

VP Bank

49,5%

73,3%

72,0%

AB Bank

36,3%

39,9%

44,2%

Seabank

33,0%

42,1%

N/A

Ngun: Bo co ngnh ngn hng ca Cng ty chng khon Bo Vit.


T u nm 2008 hot ng tn dng c nguy c ri ro cao khi th trng bt
ng sn v th trng chng khon st gim mnh. Do hot ng cho vay ca cc
ngn hng ch yu da vo ti sn m bo l bt ng sn, hn na vo thi im
cu nm 2007 cc NHTMCP li pht trin mnh sn phm cho vay mua nh vi thi
gian o hn t 10 n 25 nm. Trong khi, nhu cu mua nh thc s khng
cao m ch yu l do cc hot ng u c ch gi ln hng chnh lch. Khi th
trng bt ng sn st gim mnh cc nh u c khng bn c hng tr n
ngn hng khi n hn thanh ton n gc v li s lm vo tnh trng vay mn tm
thi th trng khng chnh thc vi li sut rt cao tr cho ngn hng ch th
trng bt ng sn hi phc s bn bt ng sn cm c tr n. Th trng bt
ng sn cng gim su, v c nguy c ng bng th nhng mn cho vay ca cc
ngn hng c nguy c thnh n xu v mt kh nng thanh ton. Trong khi theo
thng k ca NHNN vo thi im cui nm 2007, gi tr ti sn m bo bng bt
ng sn chim 50% gi tr ti sn ca c h thng ngn hng, d n cho vay bt
ng sn khong 135.000 t ng, chim khong 10,8% tng d n ton h thng.
D n cho vay cm c chng khon tng nhanh trong nm 2006 - 2007 cng
vi s bng n ca th trng chng khon, mt s NHTMCP c d n cho vay
chng khon ln n 40% -50% d n cho vay. hn ch ri ro cho h thng ngn

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 38

hng, NHNN ban hnh ch th 03 vo nm 2007 sau n Quyt nh 03 vo nm


2008 khng ch mc cho vay cm c" chng khon khng vt qu 20% vn iu l
ca Ngn hng. Khi th trng chng khon st gim lin tc trong thi gian qu 1 - II
nm 2008 lm cho th gi ca cc chng khon cm c gim thp hn mc gi m
ngn hng p dng cho vay, vo thi im ny cc ngn hng buc phi bn ra cc
chng khon nhn cm c" thu hi vn, vic lm cng lm cho th trng
chng khon st gim thm trm trng hn, lm cho tn tht ca cc ngn hng cng
gia tng nhiu hn.
T l n xu ca cc ngn hng tuy c ci thin song vn mc cao so
vi mt bng chung trong khu vc.
Bng 2.10: T l n xu ca mt s" NHTMCP
NGN HNG

2006

2007

ABB

3,9%

2,0%

HBB

2,6%

2,5%

DongA
MB

0,8%
2,8%

0,4%
1,1%

TCB

3,1%

1,4%

EXB

0,8%

0,9%

STB

0,7%

0,2%

ACB

0,2%

0,1%

Ngun: Bo co ngnh ngn hng ca Cng ty chng khon Bo Vit


2.4

Cc cam kt ca Vit Nam khi gia nhp WTO

2.4.1 Cc cam kt v tip cn th trng:

(a)

Cc t chc tn dng nc ngoi ch c php thnh lp i din thng mi


ti Vit Nam di cc hnh thc sau:

(i)

i vi cc ngn hng thng mi nc ngoi: vn phng i

din, chi

nhnh ngn hng thng mi nc ngoi, ngn hng thng

mi lin

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 39

doanh trong phn gp vn ca bn nc ngoi khng vt qu 50% vn


iu l ca ngn hng lin doanh, cng ty cho thu ti chnh lin doanh, cng
ty cho thu ti chnh 100% vn nc ngoi, cng ty ti chnh lin doanh v
cng ty ti chnh 100% vn nc ngoi v k t ngy 01 thng 04 nm 2007
c php thnh lp ngn hng 100% vn u t nc ngoi.

(ii)

i vi cc cng ty ti chnh nc ngoi: vn phng i din, cng ty ti chnh


lin doanh, cng ty ti chnh 100% vn u t nc ngoi, cng ty cho thu ti
chnh hn doanh v cng ty cho thu ti chnh 100% vn u t nc ngoi.

(iii) i vi cc cng ty cho thu ti chnh nc ngoi: vn phng

i din,

cng ty cho thu ti chnh hn doanh v cng ty cho thu ti chnh 100% vn
u t nc ngoi.
(b)

Trong vng 5 nm k t ngy gia nhp WTO, Vit Nam c th hn ch quyn


ca mt chinh nhnh ngn hng nc ngoi c nhn tin gi bng ng Vit
Nam t cc th nhn Vit Nam m ngn hng khng c quan h tn dng theo
mc vn m ngn hng m cp cho chi nhnh ph hp vi l trnh sau:
- Ngy 1 thng 1 nm 2007:
c

php

nh

800%

vn

php

nh

900%

vn

php

nh

cp;

- Ngy 1 thng 1 nm 2009:


c

vn

cp;

- Ngy 1 thng 1 nm 2008:


c

650%

cp;

- Ngy 1 thng 1 nm 2010:

1000% vn php nh c cp;

- Ngy 1 thng 1 nm 2011: i x quc gia y .


( c ) Tham gia c phn
(i)

Vit Nam c th hn ch vic tham gia c phn ca cc t chc tn dng nc


ngoi ti cc ngn hng thng mi quc doanh ca Vit Nam c c phn
ha nh mc tham gia c phn ca cc ngn hng Vit Nam.

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

(ii)

Trang 40

i vi vic tham gia gp vn di hnh thc mua c phn, tng s" c phn
do cc th nhn v php nhn nc ngoi nm gi ti mi ngn hng thng
mi c phn Vit Nam khng c vt qu 30% vn iu l ca ngn hng,
tr khi php lut Vit Nam c qui nh khc hoc c s cho php ca c
quan c thm quyn ca Vit Nam.

(d)

Chi nhnh ngn hng thng mi nc ngoi: khng c php m cc im


giao dch khc ngoi tr s chi nhnh ca mnh;

(e)

K t khi gia nhp, cc t chc tn dng nc ngoi c php pht hnh th


tn dng trn c s i x quc gia.

2.4.2 Cam kt v i x quc gia

(a)

Cc iu kin v thnh lp chi nhnh ca ngn hng thng mi nc ngoi ti


Vit Nam: Ngn hng m c tng ti sn c trn 20 t la M vo cu nm
trc thi im np n.

(b)

Cc iu kin thnh lp mt ngn hng lin doanh hoc mt ngn hng


100% vn u t nc ngoi: ngn hng m c ti sn c trn 10 t la M
vo cui nm trc thi im np n.

(c)

iu kin thnh lp mt cng ty ti chnh 100% vn u t nc ngoi hoc


mt cng ty ti chnh lin doanh, mt cng ty cho thu ti chnh 100% vn u
t nc ngoi hoc mt cng ty cho thu ti chnh lin doanh: T chc tn
dng nc ngoi c tng ti sn trn 10 t la M vo cui nm trc thi
im np n.

2.5

Th trng chng khon Vit Nam v sc hp dn ca c phiu ngnh ngn


hng

2.5.1 Cc qui nh ca Chnh ph v vn php nh ca ngn hng

Theo ngh nh 141/2006/N-CP ngy 22 thng 11 nm 2006 ca Chnh ph


ban hnh v danh mc mc vn php nh ca cc t chc tn dng

Chng
2 Thc
trngv
nng
cnhnh
tranhi
cavi
ccNHTM
NHTMCP Vit Nam
Trang 41
Bng
2.11
Qui nh
vnlcphp
STT
Mc v"n php nh p dng cho
Loi hnh t chc tn dng
n nm

Ngn hng thng mi Nh nc

2008
3.000 t ng

2010
3.000 t ng

Ngn hng thng mi c phn

1.000 t ng

3.000 t ng

Ngn hng hn doanh

1.000 t ng

3.000 t ng

Ngn hng 100% v"n nc ngoi

1.000 t ng

3.000 t ng

Nh vy, cn c theo qui nh trn th mt s" NHTMCP va v nh s phi


tng vn t 2008 - 2010 m bo vn php nh theo yu cu. Trong khi th
trng chng khon ang ri vo chu k suy thoi rt trm trng do nh hng bi
yu t" kinh t" v m, tnh hnh kinh t" th" gii, kinh t" Vit nam, yu t" cung
cu c phiu trn th trng v yu t" tm l.
2.5.2 Th trng chng khon Vit Nam

c thnh lp v hot ng t thng 7 nm 2000, th trng chng khon


Vit Nam lp nn cu chuyn v tng trng thn k ca Chu , em li nhng
li ch cho nn kinh t": xc lp mt knh dn vn quan trng vi tng gi tr vn ha
th trng tng hng nm, 35% ca GDP nm 2007. Xu hng x hi ha c ng
ngy cng din ra mnh m, nhiu doanh nghip trc y ch c yu t" gia nh
trong c cu s hu th by gi tr thnh cng ty s hu i chng nh SSI,
STB, ....Nhng doanh nghip ln khc nh m Ph M, Bo Vit, PVI, Sudico,
PVD, FPT, VCB,... cch y mt vi nm vn l doanh nghip do Nh nc nm gi
100% vn th nay tr thnh cng ty s hu i chng c hng nghn c ng.

Chng
trng nng
lc cnh
cc NHTMCP Vit Nam
Bng
2.122 :Thc
VNIndex
v khi
lngtranh
giaoca
dch

Nm

VNIndex

Khi lng giao dch (c

Trang 42

Gi tr giao dch

phiu v chng ch qu)

(triu ng)

2000

207

3.641.000

90.214

2001

235

19.028.200

964.019

2002

183

35.715.939

959.329

2003

167

28.074.150

502.022

2004

239

76.393.008

2.003.868

2005

308

120.959.797

3.040.370

2006

752

643.281.249

38.175.024

2007

927,02

2.008. 535.798

205.732.389

Ngun: Tng kt TTCKVN nm 2007 - Cng ty CP CK Kim Long


Trong 7 nm hot ng ca TTCK, nm 2007 c coi l nm thnh cng
nht ca TTCKVN trong vic huy ng vn v pht hnh chng khon, TTCK thc
s th hin c vai tr l knh dn vn quan trng ca nn kinh t. Theo thng k
ca UBCKNN, nm 2007 TTCKVN huy ng c 90.000 t ng vn cho cc
doanh nghip bao gm c hot ng pht hnh, u gi c phn trn th trng chnh
thc. Nm 2007 c bit n vi nhng cuc bn u gi c phn ln u ca cc
doanh nghip ngnh ti chnh ngn hng ln ca Vit Nam, vi s lng c phn cho
bn t mc k lc trong lch s 7 nm hot ng vi mt s doanh nghip tiu biu
nh Tp on ti chnh bo him Bo
Vit, Cng ty ti chnh du kh, Ngn hng ngoi thng Vit Nam. Chnh Ph ch
trng y mnh qu trnh c phn ha doanh nghip Nh nc, c bit l k hoch
c phn ha ca Ngn hng pht trin nh ng bng Sng cu Long (MHB), Ngn
hng cng thng Vit Nam, Ngn hng u t v pht trin Vit Nam, Mobione,
Tp on in lc, Vietnam Airline... gy nn tnh trng bi thc cung cho TTCKVN
tr nn r nt hn bao gi ht. Vi c sc m bn c phn ln u Vietcombank to ra

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 43

cho th trng, ch trng gin cung, c th l vic cp php cho bn c phiu ca


cc doanh nghip b kim sot cht ch hn bao gi ht, li thi gian c phn ha cc
doanh nghip Nh nc. Ngn hng Nh nc v UBCKNN cng phi hp cht ch
trong vic xt duyt h s xin cho bn thm c phiu ca khi NHTMCP. Tuy nhin
cc bin php cng khng lm gim s tt dc ca TTCKVN t cui nm 2007
cho n thng 6 nm 2008.
Biu 2.1: Ch s VNIndex giai on 2004 - 2008

2.5.3 Sc hp dn ca c phiu ngnh ngn hng

Trong thi gian st nng ca th trng chng khon, c phiu ngn hng c
nh u t nh gi rt cao. c phiu ngn hng lun c cc nh u t sn mua rt
nhiu, c u i c bit hn so vi nhiu loi c phiu tim nng trn th trng.
Kt qu kinh doanh y n tng ca cc ngn hng trong nm 2006, 2007 l nguyn
nhn khin gi c phiu ngn hng tip tc gi v tr cao trong nhng loi hng ha c
gi tr nht trn th trng chng khon. Ngoi sc hp dn t hot ng kinh doanh
ngn hng khng ngng tng trng nhanh vi mc li nhun n tng th yu t nh
u t chin lc nc ngoi tham gia mua c phn ca cc ngn hng cng l yu

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 44

t" to nn s hp dn ca c phiu ngnh ngn hng. Trn th trng OTC, gi c


phiu cc ngn hng mi thnh lp nh AB Bank, SHB, G - Bank ... tin rt gn
nhng ngn hng c thm nin hn, quy m hn, thng hiu ni ting hn, li nhun
ln hn nh VP Bank, VIB Bank, Southern Bank, Habubank,.. Sc nng ca th
trng chng khon y c phiu ca cc ngn hng tng ln rt cao nh ACB c
lc tng ln 290.000 ng/ 1 c phiu, STB hn 180.000/ c phiu, MB hn 13, 3
triu ng/ c phiu c mnh gi 1 triu ng, Eximbank hn 18 triu ng/ c phiu
mnh gi 1 triu ng.... Nhng thng u nm 2007, nhiu ngn hng pht hnh
c phiu, tri phiu chuyn i cao hn nhiu ln mnh gi vn c nh u t lng
mua v to ra mt khon thng d khng l.
Tuy nhin, khi NHNN ra ch th 03 buc cc Ngn hng khng c cho vay
u t chng khon qu 3% tng d n th cc ngun vn vo th trng chng
khon b chn li, th trng phn ng bng nhng chui ngy giao dch st gim lin
tip, cc ngn hng phi bn chng khon gii chp. Ngoi tr c phiu ca ACB v
STB cc c phiu ca NHTMCP trn th trng khng chnh thc st gim t v
gn nh ng bng. Hn na, vic cc ngn hng thng xuyn cng b" k" hoch
tng v"n theo l trnh dn n lng cung c phiu tng ln trong khi tnh thanh
khon thp lm mt tnh hp dn ca nhm c phiu ny. Bn cnh , th trng
ti chnh trong nc cng nh quc t ang tim n nhiu ri ro, nhng thay i chnh
sch v m cng s nh hng khng nh t hot ng ca ngn hng ... Nhng mc
li nhun cao c cng b" cng lm cho nh u t lo ngi v tnh xc thc ca
nhng con s ny.
ng thi vo u nm 2008, hng lot thng tin xu ca ngnh ti chnh M
v ton cu nh hng n th trng chng khon Vit nam, chnh sch tin t tht
cht c NHNN p dng kim ch lm pht lm dy ln tm l lo ngi v hot
ng ca cc ngn hng. Cc NHTMCP ng lot iu chnh li nhun gim so vi
d tnh lm cho tm l s hi ca cc nh u t trn th trng chng khon bin

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 45

thnh hnh ng. S bi quan ca cc nh u t y gi c phiu ngnh ngn hng


xung thp cha tng c. Trn th trng nim yt, hai c phiu ACB v STB lin tc
b ra bn tho, sau 6 thng u nm ACB v STB mt i 50% th gi so vi thi
im u nm. Trn th trng t do, c phiu ca cc NHTMCP b rt gi cn ti t
hn: AB Bank xung thp hn mnh gi (8.800 ng/ c phiu), VCB xung ch cn
30.000 ng/ c phiu, c phiu ca Eximbank, VP Bank, Techcombank, Miltary
Bank ... l nhng c phiu cn c tnh thanh khon trn th trng, nhng c phiu
ca NHTMCP khc rt him c giao dch, hoc ch rao bn mt chiu.
Bng 2.13: Gi c phiu ca mt s NHTMCP trong nhng giao dch gn y:
NGN HNG
GI CAO NHT
GI THP NHT
AB Bank

9.000

10.000

ng Bank

26.000

27.000

Eximbank

20.000

21.000

Habubank

12.000

13.000

Military Bank

14.500

16.000

Marit Bank

8.500

9.000

Ocean Bank

12.000

13.000

Southern Bank

13.000

14.000

SaigonBank

10.500

11.000

Saigon-Hanoi Bank
Techcombank

6.800
22.500

7.200
23.000

Vietcombank

38.000

38.500

VIB Bank

13.000

14.000

VP Bank

10.000

11.000

Ngun: Cng ty CP chng khon Thng Long


2.6

Mi trng php l nh hng n hot ng thu tm v sp nhp doanh

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

nghip Vit Nam

Trang 46

Lut u t nm 2005 coi hot ng sp nhp v mua li doanh nghip l


mt hnh thc u t trc tip. Lut ny qui nh u t trc tip l hnh thc u t
do nh u t b vh u t v tham gia qun l hot ng u t. iu 25 c ghi:
Nh u t c quyn sp nhp, mua li cng ty, chi nhnh. iu kin sp nhp,
mua li cng ty, chi nhnh theo quy nh ca Lut ny, php lut v cnh tranh v cc
quy nh khc ca php lut c lin quan.
Lut doanh nghip 2005, iu 152, 153 qui nh: Hai hoc mt s cng ty
cng loi (sau y gi l cng ty b hp nht) c th hp nht thnh mt cng ty mi
(sau y gi l cng ty hp nht) bng cch chuyn ton b ti sn, quyn, ngha v
v li ch hp php sang cng ty hp nht, ng thi chm dt tn ti ca cc cng ty
b hp nht.
Mt hoc mt s" cng ty cng loi (sau y gi l cng ty b sp nhp) c
th sp nhp vo mt cng ty khc (sau y gi l cng ty nhn sp nhp) bng cch
chuyn ton b ti sn, quyn, ngha v v li ch hp php sang cng ty nhn sp
nhp, ng thi chm dt s tn ti ca cng ty b sp nhp.
Lut Cnh tranh 2004, cng c qui nh v sp nhp v mua li doanh nghip
ti mc 3 iu 17:
Sp nhp doanh nghip l vic mt hoc mt s" doanh nghip chuyn ton
b ti sn, quyn, ngha v v li ch hp php ca mnh sang mt doanh
nghip khc, ng thi chm dt s tn ti ca doanh nghip b sp nhp.
Hp nht doanh nghip l vic hai hoc nhiu doanh nghip chuyn ton b ti
sn, quyn, ngha v v li ch hp php ca mnh hnh thnh mt doanh
nghip mi, ng thi chm dt s tn ti ca doanh nghip b hp nht.
Mua li doanh nghip l vic mt doanh nghip mua ton b hoc mt phn ti
sn ca doanh nghip khc kim sot, chi phi ton b hoc mt ngnh ngh
ca doanh nghip b mua li.

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 47

Theo quy nh ti iu ny, cc hot ng sp nhp, hp nht, mua li doanh

nghip l cc hnh vi tp trung kinh t, cc doanh nghip tp trung kinh t" c th


phn kt hp t 30% n 50% trn th trng lin quan th phi thng bo cho c
quan qun l cnh tranh trc khi tin hnh tp trung kinh t. Cm tp trung kinh t"
nu th phn kt hp ca doanh nghip tham gia tp trung kinh t" chim trn 50%
trn th trng lin quan.
i vi cc hot ng mua c phn ca cc nh u t nc ngoi c qui
nh ti Quyt nh s" 36/2003/Q-TTg ngy 11 thng 03 nm 2003 v vic ban
hnh quy ch" gp v"n, mua c phn ca nh u t nc ngoi trong cc doanh
nghip Vit Nam quy nh t l s hu c phn ca nh u t nc ngoi trong
doanh nghip Vit Nam ti a l 30% vn iu l ca doanh nghip Vit Nam. V
quyt nh 238/2005/Q-TTg, t chc, c nhn nc ngoi mua, bn chng khon
trn th trng chng khon Vit Nam c nm gi ti a 49% tng s" c phiu
nim yt, ng k giao dch ca mt t chc nim yt, ng k giao dch trn Trung
tm giao dch chng khon.
i vi lnh vc ti chnh-ngn hng, theo ngh nh 69/N-CP v vic nh
u t nc ngoi mua c phn ti cc ngn hng Vit Nam, mc s hu ca nh u
t chin lc nc ngoi v ngi c lin quan ca nh u t chin lc nc ngoi
khng vt qua 15% vn iu l ca mt ngn hng Vit Nam (d kin trc kia
l 20%). Ngh nh cng quy nh tng mc s hu c phn ca nh u t nc
ngoi (bao gm c c ng nc ngoi hin hu) v ngi c hn quan ca nh u
t nc ngoi khng vt qu 30% vn iu l ca mt ngn hng Vit Nam.
mt ngn hng trong nc bn c phn cho nh u t nc ngoi th ngn hng
phi c vn iu l ti thiu 1.000 t ng, nh u t chin lc nc ngoi mun
mua c phn phi c tng ti sn ti thiu tng ng 20 t la M vo nm trc
ca nm ng k mua c phn. Nh u t chin lc nc ngoi v ngi c lin
quan ch c php chuyn nhng c phn thuc s hu ca mnh cho t chc, c

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 48

nhn khc (k c trong v ngoi nc) ti thiu sau nm nm k t khi tr thnh nh


u t chin lc nc ngoi trong ngn hng Vit Nam.
ng thi cng theo d tho Qui ch gp vn, mua c phn ca nh u t
nc ngoi th cng c nu: t chc, c nhn nc ngoi c mua khng qu 30%
vn c phn ca cng ty i chng, 49% vn c phn ca doanh nghip nim yt.
Hot ng mua bn v sp nhp doanh nghip khng thuc phm vi iu chnh ca
Qui ch ny. Nh vy, hin nhin hot ng mua bn v sp nhp
doanh nghip s b iu chnh bi nhng qui nh khc na m Chnh ph Vit Nam
cha ban hnh. iu ny s lm cho hot ng mua bn v sp nhp doanh nghip rt
kh nh hng v nh lng c thi gian ca mi thng v.
2.7

Tnh hnh thu tm v sp nhp ngn hng ti Vit nam

2.7.1 Tnh hnh thu tm v sp nhp ngn hng ti Vit nam trc 2004

Nm 1993, Ngn hng Phng Nam vi s" vn iu l 10 t ng, huy ng


c 31,6 t ng, d n 21,6 t ng to ra li nhun l 259 triu ng. Sau cuc
khng hong ti chnh Chu 1997, Ngn hng TMCP ng Thp vi vh iu l 5
t ng mc d kinh doanh rt hiu qu tuy nhin vn phi sp nhp vo Ngn hng
Phng Nam do cc yu cu v vn iu l. Lc ny Ngn hng Phng Nam tng
vh iu l ln thnh 100 t ng. n nm 1999, NHTMCP i Nam sp nhp vo
NHTMCP Phng Nam, vi vic sp nhp ny NHNN cho php NHTMCP Phng
Nam c thc hin d tr bt buc bng tri phiu, tn phiu kho bc trong thi gian
khng qu 3 nm, tin li thu c t ngun ny NHTMCP Phng Nam dng b
p dn s" tin b tn tht ca NHTMCP i Nam trc khi sp nhp. Nm 2001,
NHTMCP Chu Ph c NHNN cho php sp nhp vo NHTMCP Phng Nam.
Nm 2002, NH Phng Nam mua qu tn dng nhn dn nh Cng - Thanh Tr - H
Ni. Nm 2003 NHTMCP nng thn Ci sn - Cn Th sp nhp vo NHTMCP
Phng Nam nng v"n iu l t 142 t ng ln 1290 t ng vo cui nm 2006.
Cng t hu cuc khng hong ti chnh 1997 Ngn hng Mekng sp nhp vo Ngn

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 49

hng Vit Hoa, ng thi Ngn hng Vit Hoa tng v"n t 70,5 t ng ln 200 t
ng.
Nm 1999, NHTMCP ng mua li NHTMCP T Gic Long Xuyn, tng vn
iu l v m rng a bn hot ng v ng bng sng Cu Long. Nm 2003,
NHTMCP Tn Hip sp nhp vo NHTMCP ng , nng vn iu l ln 253 t
ng.
Nm 2003 Ngn hng TMCP Qu c cc c ng mi tip qun ti cu trc sau
mt thi gian di c NHNN qun ch di ch c bit, sau i tn thnh
NHTMCP Si Gn (SCB) nh by gi.
2.7.2 Tnh hnh mua li c phn ti cc NHTMCP Vit Nam trong thi gian
gn y

Trong thi gian gn y cc Ngn hng nc ngoi tham gia vo th trng ti


chnh ngn hng Vit Nam di hnh thc l i tc chin lc rt ph bin. L do
chnh khin cc t chc ti chnh ln nc ngoi li ch yu la chn con ng tr
thnh i tc chin lc ca cc NHTMCP trong nc khi thm nhp th trng ti
chnh Vit Nam thng c rt nhiu nhng ch yu l:
Th nht, mc d Vit Nam c l trnh m ca dch v ti chnh khi gia

nhp WTO, nhng hin ti cnh ca ny vn cn hn ch. Vic thnh lp NH lin


doanh hoc 100% vn nc ngoi cn gp rt nhiu kh khn v th tc php l, quy
nh vn iu l ti thiu, chng minh ti sn v tim lc ti chnh...
Th hai, ngay c khi thnh lp c cc chi nhnh NH 100% vh nc

ngoi, mc d c nh gi l nhng t chc lm vic chuyn nghip, c kinh


nghim trong qun l..., nhng cc ngn hng ny li cha thng hiu th trng ni
a, thi quen tiu dng rt kh khn trong vic tip cn cc khch hng, c bit l
khch hng c nhn.
Hn na, vic m rng mng li chi nhnh cng khng d dng c th nhanh
chng chim c th phn vn l th mnh ca cc ngn hng ni a.
Vic la chn lm i tc ca nhng NHTMCP ln l mt la chn chin lc cho k

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 50

hoch thm nhp th trng ti chnh Vit Nam. Mc ch chnh ca cc ngn hng,
cc t chc ti chnh nc ngoi l tn dng mng li chi nhnh v mng li khch
hng rng khp ca cc NHTMCP ni a, qua va tip cn, tm hiu va c c
hi khin khch hng quen thuc vi sn phm ca mnh, nm bt dn dn th trng
y tim nng ny trc khi thm nhp hon ton. Tuy nhin, vi tim lc ti chnh,
tnh chuyn nghip v hin i ca mnh, cng khng loi tr kh nng cc t chc ti
chnh ln nc ngoi mun thc hin cc v thu tm v sp nhp cc NHTMCPVN
v y ang l nhng bc i u tin.
Trong nm 2005, HSBC (ngn hng ln nht chu u) v ANZ (ngn hng
cung cp tn dng ln th 3 ti Australia) b ra tng ng 17,3 triu USD v 27
triu USD mua 10% c phn ti Techcombank v Sacombank.
Sacombank hin c IFC, Dragon Capital v ANZ l 3 nh u t nc ngoi,
mi nh u t nm gi 10% c phn.
Mc d vy, khng c ngha ANZ khng th tng thm phn vn gp bi khi
Sacombank pht hnh thm c phiu tng vn iu l, ANZ c th mua thm v
thay i t l nm gi nu cc nh u t nc ngoi khc l IFC v Dragon Capital
khng mua thm.
HSBC PUC s tr thnh ngn hng nc ngoi u tin ti Vit Nam s hu
20% c phn ca mt ngn hng trong nc khi nng c phn s hu ti
Techcombank t 14,4% ln 20% vi tng gi tr 1.272 t ng (tng ng 77,1
triu USD), HSBC mun s dng Techcombank pht trin h thng ATM v tn
dng tiu dng.
Ngy 16/7/2008, Thng c Ngn hng Nh nc chp thun cho SeABank
c bn c phn cho nh u t chin lc nc ngoi l Ngn hng Socit

Generale S.A vi t l ti a l 15% vn iu l ca SeaBank.


Hin nay Deutsche Bank ang nm gi 10% vn c phn ca Habubank,
Deutsche Bank mua c phn ca Habubank nhm pht trin dch v bn l ti
Vit Nam.

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 51

Thi gian va qua, Mirae Asset Securities c d nh mun mua 15% c phn

Ngn hng TMCP Phng Nam.


VPBank chnh thc bn thm 5% c phn cho nh u t chin lc OverseaChinese Banking Corporation Limited (OCBC) (tp on ti chnh ln th 3 ti
Singapore), nng t l s hu c phn ca OCBC ti VPBank t mc 15% vn iu
l.
Eximbank hon tt vic bn c phn cho cc c ng chin lc nc
ngoi: bn nh u t nc ngoi c mua 25% c phn ca Eximbank gm nh u
t chin lc Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC) v ngi c lin quan
mua 15% vn iu l ca Eximbank; qu u t VOF Investment Limited c qun
l bi VinaCapital mua 5%; Mirae Asset Exim Investment Limited thuc tp on
Mirae Asset (Hn Quc) mua 4,5%; qu Mirae Asset Maps Opportunity Vietnam
Equity Balanced Fund 1 (OVEBF) mua 0,5%
Trong nhng thng u nm 2008, mc d th trng chng khon Vit Nam
suy gim trm trng nhng Malayan Banking Berhad (MayBank) vn thc hin vic
mua li 15% vn iu l ca ABBANK vi gi gp 4.5 ln mnh gi. MayBank mong
mun c s hu thm 5% c phn sau khi c php lut Vit Nam cho php,
nng t l c phn s hu ln 20%. Maybank s c ngi tham gia cng tc qun tr,
iu hnh v kim sot ti ABBANK.
Cathay Bank - ngn hng nc ngoi ti Hoa k chnh thc k vo bin bn
ghi nh mua li 10% vn iu l ca Southern Bank tr thnh nh u t chin
lc ca ngn hng c phn ny.
BNP Paribas, hin nm 10% c phn ca NHTMCP Phng ng, BNP
Paribas mong mun tng t l nm gi c phn ln 20%. Ngy 22/2/2008 ti
TPHCM, NHTMCP Phng ng t chc bui l trao s chng nhn c phn cho
Ngn hng BNP Paribas (Php). Vic NHTMCP Phng ng bn 10% vh iu l
cho BNP Paribas c Thng c ngn hng Nh nc Vit Nam chp thun.

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 52

NHTMCP Phng ng pht hnh thm 11.111.100 c phn tng ng 111,111


t ng theo mnh gi bn cho BNP Paribas.
Ngn hng Standard Chartered t c tha thun mua thm c phn ca
NHTMCP Chu (ACB) t Cng ty Ti chnh quc t (IFC). S" lng c th l
mua thm 6,16% c phn v thm 7,10% tri phiu chuyn i ca ACB. Vi thng
v mua bn ny, vn u t ca Standard Chartered vo ACB t 8,84% c phn v
8,76% tri phiu chuyn i c nng ln ln lt l 15% v 15,86%. Ngn hng
Standard Chartered c xc nh l c ng v i tc chin lc ca ACB k t
thng 7 nm 2005. Thng qua vic mua gom thm c phiu, Standard Chartered ang
th hin r rng tham vng u t lu di ti Vit Nam, nht l sau khi ngn hng ny
c chp thun nguyn tc thnh lp ngn hng con 100% vn nc ngoi ti Vit
Nam.
Cng vi cc ngn hng nc ngoi, cc ngn hng trong nc cng tin
hnh thc hin vic mua li c phn nhm lm nin tng cho vic thu tm v sp
nhp cc ngn hng tim nng

Ngy 18/09/2007, ti TP.HCM trc s chng kin ca i din Ngn hng


Nh nc Vit Nam Chi nhnh ti TP.HCM, Ngn hng Thng mi c phn Gia
nh vVietcombank k kt tha thun u t v hp tc chin lc. Theo ,
VCB tr thnh i tc chin lc ca GiaDinhBank vi t l u t v nm gi 30%
vn iu l ca GiaDinhBank (khong 150 t ng). Qua , VCB tr thnh c ng
chin lc trong nc duy nht ca GiaDinhBank. Theo tha thun u t v hp tc
chin lc vi GiaDinhBank th VCB cng vi Cng ty lin doanh qun l qu u t
chng khon Vietcombank (VCBF - Cng ty con ca VCB) tham gia gp vn u t
vo GiaDinhBank, trong VCB s gp 11% v VCBF l 19% trong tng s" 30%
vn iu l ca GiaDinhBank ng thi VCB s lm i din y quyn ca VCBF
trong lin minh ny.
KienLong Bank hin c 2 c ng chin lc l NHTMCP Chu (ACB) v

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 53

Saigon Tourist, mi t chc s hu 10% c phn, ngoi s c phn c mua thm


theo t l, c hai t chc ny u ng sn sng mua thm khi KienLongBank tng
vn.
Ngn hng TMCP i hin mi c cc nh u t ln nh NHTMCP
Chu, Cng ty D2D, Cng ty Cao su ng Nai, Cng ty t Trng Hi tr thnh
c ng tim nng v chin lc ca i - bn cnh 2 c ng chin lc c trc
l NH u t & Pht trin Vit Nam, Cng ty Tn Ngha.
Ngy 22/10/2007 Vietcombank v MB k tha thun hp tc chin lc, theo
Vietcombank s nng t l s hu c phn ti MB ln t thiu 10% vn iu l vi
t cch l c ng chin lc.
Thc trng tnh hnh mua li c phn ti cc NHTMCP Vit Nam trong thi
gian va qua cho thy cc Ngn hng nc ngoi, cc NHTMCP Vit Nam trong
nc u c cc mc ch ring ca mnh, khng ch ng vai tr l nh u t chin
lc, cc ngn hng ny u mun to ra cc quyn kim sot ti cc NHTMCP mc
tiu bt u bng vic mua mt t l c phn sau s thc hin cc chin lc thu
tm khi iu kin thun li. Do vy, thu tm v sp nhp ngn hng ang dn dn
din ra mang tnh tt yu khch quan v ph hp vi xu hng pht trin kinh t quc
t.
2.8

Tnh tt yu khch quan, ph hp vi xu hng pht trin kinh t quc


t ca qu trnh thu tm v sp nhp ngn hng

Theo danh sch xp hng ca Qu Tin T Quc t, GDP bnh qun u ngi
ca Vit Nam c xp hng th 123/180 quc gia v vng lnh th trn th gii. Thu
nhp thp, dn s ng (hn 84 triu ngi), tng gi tr GDP t khong 65 t USD
nhng c nc c 36 NHTMCP, 05 NHTMQD, 37 chi nhnh ngn hng nc ngoi,
5 ngn hng lin doanh v 01 ngn hng chnh sch. Do nc ta c qu nhiu ngn
hng trong khi cha c ngn hng thc s mnh, cc ngn hng pht trin
qu nhanh theo chiu rng, m rng qui m, mng li huy ng vn dn n cc

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 54

ngn hng cnh tranh quyt lit vi nhau nh cuc ua v li sut tin gi, tranh
ginh khch hng doanh nghip cung cp tn dng nhng li khng u t mnh
vo cc sn phm tin ch. Do vic m rng qui m qu nhanh dn n thiu nhn s
tr ct lm cho cng tc qun tr ngn hng khng theo kp qui m pht trin, ri ro
h thng ngn hng ni chung v ri ro tn dng khng c kim sot cht ch s
dn n vic l dn nhng ngn hng yu km, n xu cao, hiu qu kinh doanh thp,
tnh thanh khon b khng hong. Thi im 06 thng cui nm 2008 li nhun ca
cc ngn hng s b suy gim r nt do nh hng ca lm pht, chnh sch tin t
tht cht v suy gim kinh t t nhng thng u nm, hn na, trong iu kin lm
pht cc doanh nghip gp nhiu kh khn trong vic huy ng vn cho sn xut kinh
doanh, chi ph tng cao, sn lng sn xut gim dn n hiu qu kinh doanh gim
st, kh nng chi tr li vay, n gc s gim thp, ng thi thi im cui nm s l
thi im o hn ca nhiu hp ng vay vn ti tr cho bt ng sn nn n xu s
tng cao.
Hn na, cc NHTMCP mun tng nng lc ti chnh bng cch tng vn iu
l nhng thi im nm 2008 th trng chng khon c nhng din bin xu, c
phiu ngn hng khng cn c nh gi l c phiu vua nh hi nm 2006 2007, mt s" c phiu ca NHTMCP xung di mc mnh gi. Trong khi y
ban chng khon Nh nc kim sot cht ch vic cho bn c phiu ra cng chng
cho nn cc NHTMCP u gp kh khi tng vn. Do vy cc NHTMCP chn con
ng tng vn iu l bng cch chia thng d vn c phn, chia c tc bng c
phiu v bn c phn cho i tc chin lc l cc ngn hng nc ngoi, mt s"
NHTMCP bn cho i tc l ngn hng nc ngoi ln n 20% vn iu l vi k
vng cc ngn hng nc ngoi s gip NHTMCP Vit Nam v qun tr ngn hng,
thay i cng ngh, o to... tuy nhin, n thi im ny hiu qu ca vic h tr
khng c nh k vng. Nhng mc tiu ca cc ngn hng nc ngoi th li hon
ton khc, do n nm 2010 th trng ti chnh ca Vit Nam mi m ca hon ton

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 55

cho nn cc ngn hng nc ngoi mun s dng cc ngn hng Vit Nam trin
khai cc sn phm ca mnh trn th trng Vit Nam n mt thi gian cho php h
s tm cch thu tm quyn kim sot ngn hng Vit Nam. So vi con ng thnh
lp ngn hng lin doanh hoc ngn hng 100% vn nc ngoi th con ng tr
thnh i tc chin lc ti cc NHTMCP Vit Nam ca cc ngn hng nc ngoi t
ra kh khn ngoan v hiu qu. ng thi mt s NHTMCP Vit Nam cng ang tm
kim i tc chin lc l cc ngn hng nc ngoi nh SeaBank mi ngh Ngn
hng nh nc cho php bn 15% vn iu l cho i tc nc ngoi l Socit
Gnrale ca Php.
V vy, thay v tng cng tm kim i tc chin lc l cc ngn hng nc
ngoi, tng cng m rng th trng thng qua vic thnh lp cc chi nhnh, phng
giao dch mi s tn rt nhiu thi gian v chi ph mi c th t c mc tiu ra
cc NHTMCP Vit Nam nn nghin cu tm kim la chn ngn hng mc tiu
nhm thu tm v sp nhp to nn mt ngn hng ln mnh nng lc ti chnh v
qui m tr thnh tp on ti chnh vng mnh cnh tranh li vi cc ngn hng
nc ngoi.
Thu tm v sp nhp ngn hng l xu th ln ca ngnh ngn hng v ti
chnh trn th gii song hng cng vi qu trnh hi nhp kinh t quc t. Tc ng
ca qu trnh ton cu ha phi k n thnh cng ca cc ngn hng
Trung Quc trong qu trnh hi nhp v khng nh nng lc cnh tranh ca mnh
bng con ng thu tm v sp nhp ngn hng. Vo thi im u thng 6 nm
2008, China Merchants Bank - Thm Quyn Trung Quc b ra 4,7 t USD ln gp
gn ba ln gi tr s sch ca Wing Lung Bank ca HngKng thu tm ngn hng
ny. China Merchants vt qua hai i th khc trong cuc ua thu tm ngn
hng Wing Lung Bank l Ngn hng cng thng Trung Quc v Ngn hng ANZ
ca Australia v New Zealand.
Mt th d in hnh khc na Chu l thng v sp nhp gia ngn

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 56

hng UFJ v Mitsibishi Tokyo cho ra i Ngn hng MUFG, ngn hng ln nht th
gii, c cho l c tc ng lm chm dt cuc khng hong ngn hng Nht Bn
thi k 2005. Thc t ti thi im h thng ti chnh ca Nht Bn hot ng
ch, do cc ngn hng vn phi gnh chu nhng khon cho vay xu chng cht v
nhu cu vay mi gim ng k t khi th trng chng khon v bt ng sn bong
bng sp hi u nhng nm 1990. Tng khon n xu ca Misubishi Tokyo - UFJ
c tnh l 5.300 t yn, trong khi Sumitomo Mitsui l 3.300 t yn v Mizuho 3.200
t yn. Fn na, mc d hot ng kinh doanh ca nhiu ngn hng Nht Bn c
tin b nhng cc ngn hng ny vn khng c li trong cc giao dch vi cc ngn
hng M v Chu u. Do , vic tip qun UFJ - ngn hng hot ng c li t nht
trong 4 i gia ca Nht Bn bi ngn hng Misubishi Tokyo, vn c nh gi l
ngn hng mnh nht hin nay, l mt du hiu tch cc trong n lc ci thin h
thng ti chnh trong nc. Theo cc nh phn tch, v sp nhp ny s lm gim bt
nguy c ph sn ca UFJ v ng thi khi phc lng tin cho ngi dn. Ngay khi
thng tin v trin vng ca v sp nhp c cng b", c phiu ca UFJ tng 11%
ln 522.000 yn/c phiu (4.823 USD/c phiu) v c phiu ca Mitsubishi cng
tng ln 7,4% ln
1,3 triu yn (9.516 USD/c phiu). Theo nhn nh ca cc chuyn gia kinh t c
quan chng khon ING Tokyo, v sp nhp ny thc s c th mang li li ch
nhiu hn cc cuc sp nhp trc . Nm 2003, UFJ b thua l khong
3.7 t USD v dng nh ngn hng ln th 4 Nht Bn ny khng c kh nng p
ng c mc tiu theo yu cu ca Chnh Ph l gim mt na s" cho vay xu 34,5
t USD vo thng 3 nm 2005. Cn i vi Mitsubishi Tokyo, mua c UFJ ng
ngha vi vic s hu mt ngn hng c h thng khch hng l c nhn v doanh
nghip va v nh. Mitsubishi Tokyo, l ngn hng mnh nht Nht Bn c h thng
khch hng l cc tp on ln c tr s ti th Tokyo c bit cc cng ty con ca
tp on Mitsubishi l khch hng truyn thng. Hn na, s a dng ha cc ngun

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 57

doanh thu s nng Mitsubishi ln mt v tr cao hn cc i th cn li. Sau v sp


nhp ny, Nht Bn ch cn 7 ngn hng ch cht, gim t 21 ngn hng cch y 9
nm. V sp nhp ny c th to ra ln sng sp nhp cc ngn hng nh v yu hn
ca Nht Bn.
Ti Malaysia hot ng thu tm v sp nhp ngn hng cng din ra rt si
ng trng thi gian qua, in hnh l thng v ECM Libra Bhd. v Avenue Capital
Resources Bhd. ECM Libra Bhd. bn ECM Libra Securities, chi nhnh t vn u t
ECM Libra Capital v chi nhnh qun l qu ECM Libra Capital Markets cho i th
Avenue vi gi 293 triu ringgit (75 triu USD). S" tin ny c Avenue thanh ton
bng cch pht hnh c phiu mi. Sau khi sp nhp, ngn hng mi s c tng s"
v"n hn 500 triu ringgit (133 triu USD). Cc nh phn tch nh gi y l thng
v sp nhp l tng do ECM Libra c th" mnh v t vn cng ty, trong khi Avenue
l cng ty qun l ti sn hng u.
Hot ng st nhp xuyn quc gia ni ting nht phi k n thng v ABN
Amro NV ca H Lan v Barclays PLC ca Anh theo Barclays mua mi c phiu
hin ti ca ABN Amro vi gi 49,25 USD, gi tr thng v l 91,16 t USD.
Thng v sp nhp c k vng l gip ngn hng mi tng trng li nhun
mc cao gp i GDP ca th gii, qua to li th cnh tranh mnh, phc v khch
hng tt hn v mang li li nhun cao hn cho cc c ng. Trc khi thc hin sp
nhp, ABN Amro xp th 8 ti Chu Au v xp th 13 trn th gii v tng ti sn
vi 4.500 chi nhnh trn 53 quc gia, vi khong 11.000 nhn cng, tng ti sn l
999 t EURO. ABN Amro i mt vi nhu cu thay i mang tnh bc ngot t u
nm 2007, do t nm 2000 ngn hng ny t ra mc tiu tr thnh top 5 ca Chu
u trong s" tp on cung qui m xt theo tiu ch ROE, nhng kt qu ti chnh
nm 2006 lm cho cc nh u t nghi ng v tnh hin thc ca mc tiu ny. Chi
ph hot ng tng nhanh hn doanh thu hot ng, hm rng cng m rng qui m
s cng lm gim hiu qu. Hiu sut gim ti mc 69,9% , t l tng cc khon n

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 58

kh i hng nm l 192%. Sau hng lot cc ng thi ku gi mua li, sp nhp


hoc gii th vi mi quan ngi rng gi c phiu ca ABN Amro khng phn nh gi
tr thc t ca ti sn c s. Cui cng Barclays ng thu tm ABN Amro vi
gi cao hn cht t gi ng ca ngy giao dch trc ngy cng b" tha thun mua
li.

Chng 2 Thc trng nng lc cnh tranh ca cc NHTMCP Vit Nam

Trang 59

Kt lun chng 2

Qu trnh hi nhp kinh t quc t i hi mi thnh phn kinh t trong nc


phi n lc gia tng tim lc ti chnh nng cao nng lc cnh tranh. Hn th,
ngnh ngn hng dn dn s mt i cc ro cn gia nhp th trng ca cc ngn
hng nc ngoi, v vy cc ngn hng thng mi trong nc ni chung v khi
ngn hng thng mi c phn ni ring phi tng cng lin kt vi nhau to
nn nhng tp on ti chnh, ngn hng bn l ln cnh tranh li vi ngn
hng nc ngoi. Chng 2 gii thiu v nng lc cnh tranh ca khi
NHTMCP, tnh hnh mua li c phn ca cc Ngn hng nc ngoi ti
NHTMCPVN, t a ra tnh tt yu phi tin hng sp nhp nhm tng nng
lc cnh tranh, ng thi xu hng thu tm v sp nhp ngn hng cng l xu
hng tt yu ca kinh t quc t trong thi gian qua.

Chng 3 Gii php thu tm v sp nhp ngn hng TMCP Vit Nam

Trang 60

CHNG 3: GII PHP THU TM V SP NHP NGN HNG NHM


TNG CNG NNG Lc CNH TRANH CA CC NHTMCP VIT NAM
THI K HI NHP
3.1

Cc bin php thc hin thng v thu tm v sp nhp ngn hng

3.1.1 Thm d tm kim, nh gi v kho st thn trng cc mc tiu tim nng

Trc khi thc hin cng vic tm kim v nh gi ngn hng mc tiu,
ngn hng thu tm phi xc nh r tiu chun tm kim mc tiu ca mnh, cng
nh nh hng chin lc di hn lng ha cc tiu chun, chng hn nh
mun m rng mng li hot ng, mun c i ng nhn s chuyn mn cao,
cht lng tt, mun c h thng khch hng a dng hn, mun tng vn iu
l,... Khi xc nh r c tiu chun ca mnh, ngn hng thu tm s lm vic vi
n v mi gii v t vn chuyn nghip v hot ng thu tm v sp nhp doanh
nghip (cng ty chng khon hoc ngn hng u t, cc t chc t vn chuyn
nghip ...) k hp ng mi gii v t vn thu tm v sp nhp. Cc nh mi
gii v t vn chuyn nghip s gip ngn hng trong sut qu trnh thc hin vic
thu tm v sp nhp. T vic tm kim ngn hng mc tiu n vic thm tra nh

gi cn trng, thit lp bn ghi nh, hp ng mua bn, nh gi ngn hng mc


tiu, cng vi ban lnh o ngn hng tham gia thng lng vi ban iu hnh
ngn hng mc tiu, h tr cc vn cn thit trong qu trnh thc hin cng nh
vic ti cu trc ngn hng sau sp nhp. Khi c s tham gia ca n v mi gii v
t vn th cng vic tm kim cc mc tiu tim nng tr nn d dng hn v hiu
qu hn, mang tnh khch quan hn. Sau khi tm kim c mc tiu, cng tc
nh gi mc tiu cng rt quan trng nh hng n s thnh cng hay tht bi
ca ngn hng sau sp nhp.
Vic kho st ngn hng mc tiu thng c thc hin ti n v t vn,

Chng 3 Gii php thu tm v sp nhp ngn hng TMCP Vit Nam

Trang 61

nhng t chc ny c phng thng tin d liu (data room), sau ngn hng thu
tm ngh cung cp thm thng tin v ngn hng mc tiu nh: h thng khch
hng, c cu sn phm dch v, c cu vn c phn, cc im giao dch, c cu
nhn s...
Qu trnh xem xt thm tra cn trng mc tiu tim nng c hai vn ct
li cn thm nh trong thng v thu tm v sp nhp l: tnh trng ti chnh v
tnh trng php l ca ngn hng mc tiu, v vic thm nh tnh trng ti sn s
nh gi c mc cng nh qui m hot ng, tnh trng n nn, hiu qu hot
ng kinh doanh ... t nh gi c gi tr ca cng ty mc tiu mc bao
nhiu. Thm nh php l nhm mc ch tm hiu v tnh trng php l ca cc ti
sn do ngn hng mc tiu ang s hu, mc tun th php lut, cc vn
php l m ngn hng mc tiu c th gp phi.
Mt trong nhng c s quan trng thm nh tnh trng ti chnh l bo
co kim ton. Ngn hng thu tm phi thu nhng n v kim ton c uy tn ca
nc ngoi kim ton th mc tin cy mi m bo. v kha cnh php l th
cn thit c s tham gia ca cc vn phng lut s c uy tn gip cho ngn hng
thu tm hiu r t cch php l, cc quyn v ngha v hp php ca ngn hng
mc tiu, ch php l i vi cc loi ti sn, hp ng i vi ngi lao ng,
ch ha n chng t, h s t ai, xy dng, u t...
Cng tc thm d tm kim c thc hin bng vic thng qua n v t
vn, h s c phng d liu thng tin gip cho ngn hng thu tm tm hiu v
cc mc tiu c sn, nu ph hp vi cc tiu ch ca ngn hng thu tm th s tin
hnh nh gi, kho st mc tiu.
Vic nh gi ngn hng mc tiu cng rt quan trng, c bit l vn
xy dng cc ch tiu nh gi, chng hn nh: ROA, ROE, Li nhun bin t,
d n tn dng/tng ti sn, t trng doanh thu, li nhun ca cc sn phm dch

Chng 3 Gii php thu tm v sp nhp ngn hng TMCP Vit Nam

Trang 62

v, thu nhp tnh theo s lng khch hng, trnh hc vn v trnh kinh
nghim ca i ng nhn s, th phn huy ng vn, th phn cho vay...
3.1.2 Xy dng tiu ch la chn ngn hng mc tiu ph hp vi thc t

Vic xy dng tiu ch la chn ngn hng mc tiu rt cn thit trong


qu trnh thc hin thng v thu tm v sp nhp ngn hng. Mi ngn hng c
cc c trng ring c, v vy Ban iu hnh ngn hng phi xc nh chin lc
pht trin di hn cho mnh, ng thi ty thuc vo cc iu kin kinh t v m v
cc chnh sch tin t ca Ngn hng Nh nc iu chnh cc mc tiu pht
trin cho ph hp. T chin lc pht trin di hn ca mnh, cc ngn hng phi
nh gi c nhng li th v bt li ca mnh mt cch cn trng xem xt tm
kim cc ngn hng mc tiu tim nng thu tm v sp nhp. Thng thng,
cc th trng ti chnh - ngn hng pht trin lu i nh M, Chu Au th tiu ch
cc ngn hng thng la chn l vn, th phn, h thng khch hng, chin lc
sn phm, danh mc u t.... Tuy nhin, Vit Nam mi pht trin th trng ti
chnh - ngn hng c hn 10 nm, do vy cc tiu ch xy dng nhm la
chn cc ngn hng mc tiu s khc hn, chng hn nh v mng li giao dch,
nhn s, nng lc ti chnh, h thng khch hng, sn phm, th phn...
v mng li giao dch, i vi cc ngn hng ln thng c mng li giao

dch rng khp cc tnh thnh ph" trn c nc, tuy nhin mt s" vng nng thn
th ch c r"t t im giao dch ca cc NHTMQD, do vic pht trin cc sn
phm v th, cho vay h kinh doanh c th, cc c nhn khng th pht trin bng
khu vc thnh th. i vi cc ngn hng nh chuyn i t ngn hng nng thn
th a s" c mng li giao dch mt s" a phng no nh Ngn hng
TMCP Vit Nam Thng Tn th hot ng tnh Sc Trng l th" mnh, Ngn
hng TMCP i Dng trc y khi chuyn i thnh ngn hng th th lnh
vc hot ng ch yu tnh Hi Hng (nay l Hi Dng v Hng Yn), Ngn

Chng 3 Gii php thu tm v sp nhp ngn hng TMCP Vit Nam

Trang 63

hng TMCP M Xuyn hot ng ti tnh An Giang ... Do vy, cc NHTMCP ln


pht trin qu nhanh v mnh khu vc th nhng li khng hoc c t th phn
nng thn th mc tiu nhm n l khu vc nng thn, nn tiu ch ca cc
NHTMCP ln thng nhm n l nhng NHTMCP c mng li giao dch ti cc
vng nng thng m NHTMCP ln cha thm nhp ti.
v ngun nhn s, trong thi gian gn y, ngun lc cho ngnh ti chnh -

ngn hng ang tr nn khan him, nhn s trung v cao cp thiu trm trng, v
th bi ton v ngun nhn s l nhng vn nhc nhi cho cc ngn hng. Vic
pht trin qu nhanh mng li, vic thm nhp ca cc ngn hng nc ngoi vo
th trng ti chnh ngn hng Vit Nam ngy cng nhiu to nn p lc cnh tranh
cho cc NHTM Vit Nam ni chung v khi NHTMCP Vit Nam ni ring. T
cc NHTMCP u xy dng chin lc m rng mng li giao dch, pht trin
sn phm mi lm cho vic tuyn dng nhn s tr nn kh khn hn bao gi ht,
c bit l nhn s trung v cao cp. Do vy, gii bi ton nhn s cc
NHTMCP thng cu ngi ca nhau hoc ca NHTMQD, ngun lc nhn s
ti chnh tng ln khng ng k m ch yu dch chuyn t ngn hng ny qua
ngn hng khc t to nn cc din kh khn v nhn s cho ton b h thng
ngn hng Vit Nam. Hn na, cc ngn hng mun pht trin sn phm mi u
phi c nhn s nghin cu v trin khai, th nhng ngun nhn s c kinh
nghim t nhng sn phm ti ngn hng th li khng c hoc khng , nn
cc ngn hng cng phi tm kim v li ko v t cc ngn hng khc. Do vy,
mc tiu ngun nhn s c th c cc ngn hng xc nh l tiu ch thu tm
v sp nhp khi ngn hng thu tm c tim lc v ti chnh pht trin nhng
thiu ht ngun nhn s trung v cao cp. Hoc do cc ngn hng nh, thiu i
ng nhn s iu hnh ngn hng ca mnh vt qua cc cuc cnh tranh ngy
cng khc lit th con ng sp nhp vi ngn hng ln s c cn nhc n.

Chng 3 Gii php thu tm v sp nhp ngn hng TMCP Vit Nam

Trang 64

v nng lc ti chnh, i vi cc ngn hng Vit Nam tiu ch ny cng rt

quan trng. Do p lc v vic tng vn iu l p ng yu cu v vn php


nh ti Ngh nh 141/2006/N-CP th t nm 2008 n 2010 cc NHTMCP Vit
Nam u phi tng vn ln rt nhiu ln so vi vn iu l hin ti nh nhm 27
ngn hng nh: M Xuyn, i , Bc , Nam , Phng Nam, Nam Vit, Vit ,
Kin Long, Gia nh... tuy nhin do cuc khng hong ti chnh - ngn hng t M
lan rng ra ton cu, nhiu ngn hng nc ngoi phi nh s can thip ca
Chnh Ph cc nc, TTCK cc nc st gim trm trng v TTCK Vit Nam
khng th trnh khi xu hng chung. Theo cc bo co kinh t th gii ca IMF
cho rng kinh t th gii nm 2008 ch tng trng mc 3.9% v 2009 s chm
li khong 3,0% - mc c cho l kinh t ton cu b suy thoi, Bo co kinh t
Qu 4 nm 2008 ca HSBC d bo rng tc tng trng kinh t ca Vit Nam
nm 2009 s l 5.6%, nm 2010 l 6.5%, cc chuyn gia kinh t cho rng nh
hng t cuc khng hong ti chnh ngn hng M s lm cho nhiu ngn hng
M v Chu u ph sn. Do vy, kinh t Vit Nam trong thi gian ti tip tc gp
nhiu kh khn, khi nn kinh t gp kh khn th ngnh ngn hng s b nh hng
trc tin v nng n nht cho nn vic pht hnh thm c phiu tng vn ca
cc NHTMCP Vit Nam s b nh hng su sc. Bi v bn thn cc ngn hng
ny cng b nh hng bi cuc khng hong kinh t ton cu, hiu qu kinh doanh
s b gim, t s lm gim sc hp dn c phiu ca cc ngn hng dn n vic
pht hnh s kh c c hi thnh cng. Hn na, cc ngn hng nc ngoi phi
c" gng chng vi cuc khng hong ca chnh h nn tham gia vi vai tr
l nh du t chin lc s kh c tnh kh thi. V vy, y chnh l iu kin cho
cc ngn hng ln thu tm v sp nhp cc ngn hng nh hn, ng thi cc
ngn hng nh nn tm n cc ngn hng ln c sp nhp nu khng chnh
cc ngn hng nh s phi gnh chu cc tn tht t cuc khng hong mang li

Chng 3 Gii php thu tm v sp nhp ngn hng TMCP Vit Nam

Trang 65

nhiu hn l t nguyn b sp nhp. Hoc b cc ngn hng nc ngoi thu tm v


sp nhp. Cn i vi cc ngn hng c trung bnh th p dng tiu ch ny thc
hin con ng sp nhp s to nn ngn hng ln hn lm gia tng kh nng cnh
tranh trn th trng ti chnh - ngn hng Vit Nam trc nguy c b ngn hng
nc ngoi cnh tranh v th phn.
v h thng khch hng, cc ngn hng ln chuyn cho vay nhng Tp

on, Tng cng ty, cc doanh nghip ln th th phn cho vay l khch hng c
nhn s rt thp. Do vy, cc ngn hng ln thng tm kim cc ngn hng nh
hn, c nng lc v cho vay c nhn khai thc i tng l cn b cng nhn
vin cc Tp on, Tng cng ty, doanh nghip ln. ng thi ngn hng nh c
th phn v cho vay cc doanh nghip nh v va s tn dng c khch hng l
cc cng ty thnh vin ca Tp on, Tng cng ty, hoc cc doanh nghip l khch
hng ca ngn hng nh khi c nhu cu vn ti tr cho cc d n ln th ngn
hng nh kh p ng v vn v kh nng thm nh, th l c hi cho cc ngn
hng ln pht trin h thng khch hng ca mnh. Do vy, trong iu kin cnh
tranh ngy cng gay gt nh hin nay, cc NHTMCP nn la chn mc tiu l h
thng khch hng thc hin hot ng thu tm v sp nhp ca mnh.
3.1.3 Tip xc thng tho vi Ban iu hnh ngn hng mc tiu

Qu trnh thu tm ngn hng mc tiu nu c s ng thun ca Ban


iu hnh ngn hng mc tiu th khng nhng c li v thi gian thc hin thng
v m cn to ra c mi trng hp tc gia ban iu hnh hai bn, iu ny rt
c ch trong qu trnh thc hin ti cu trc ngn hng sau sp nhp.
Thng thng, cc thng v thu tm v sp nhp ngn hng trn th gii t khi
bt u cho n khi kt thc din ra rt nhiu cuc gp g gia ban lnh o ca
cc bn, ng thi thng i km cng vi bn th ba l n v t vn, h l cu
ni gii quyt cc vn cho cc bn. Giai on tip xc ny thng d dn n

Chng 3 Gii php thu tm v sp nhp ngn hng TMCP Vit Nam

Trang 66

s bt hp tc do li ch ca cc bn b e da, ngn hng b thu tm s s mt ht


quyn kim sot ngn hng ca mnh, hn na do tnh cch ca ngi ng cho
nn cc ng ch ngn hng b thu tm s khng d dng g chp nhn b mua
mt cch n gin. Do cc ngn hng thng mi c phn ca Vit Nam u c
qu trnh pht trin hn 10 nm, cho nn s k vng ca cc ng ch ngn hng
cng rt ln. Th nhng thi k hi nhp kinh t quc t ang din ra, cc quc gia
ang ngy cng tham gia su vo chui gi tr ton cu v th ngnh ngn hng s
khng trnh khi b cc ngn hng nc ngoi ginh git th phn, cc ngn hng
nc ngoi thng c lch s vi trm nm, chc chn v kinh nghim kinh doanh,
vn ha doanh nghip, tnh chuyn nghip s thy khc bit r nt. V vy, cc ngn
hng Vit Nam cn nhn thc r thi im cnh tranh gay gt ang sp din ra, cn
phi cng nhau hp lc to nn ngn hng ln hn, mnh hn, nng lc
cnh tranh vi cc ngn hng nc ngoi.
T thc t cho thy, cc ng ch ngn hng cn thit phi b li ci ti
pha sau cng nhau thng lng, m phn vi mc ch cui cng l to ra
mt ngn hng mi pht trin mnh hn hai hoc nhiu ngn hng cng li, to ra
nng lc cnh tranh mnh hn trc khi b cc ngn hng nc ngoi thn tnh.
Hp tc pht trin mnh hn v pht trin bn vng l nhng nguyn tc gip
cho cc cuc m phn mang tnh cht on kt gn b thay v b thn tnh.
Kt qu cc cuc m phn s gip cho ngn hng thu tm xc nh c
chin lc tip theo ca mnh nhm thc hin thnh cng thng v vi gi ph

You might also like