My khi git ngi - 7/3/2006 7h:13

30 nm tr li y trong th k 20, M, Anh, Nht ln lt xy ra nhng v khi git

ngi, gy tn tht rt ln.
Trc thp k 60, th gii cng xy ra 8 v tc hi ln, trong my khi chim 5 v, rt
nhiu ngi b tai nn, phm vi nh hng rt rng. in hnh nht l v khi London (Anh) v
khi ha cht Los Angeles (M). Chng i din cho 2 loi khi khc nhau. My khi London
l khi oxy ha - kh gy ra ch yu bi hp cht oxy sulfua. My khi Los Angeles l khi
quang ha ch yu gy ra bi oxy gi v zn.
Trong mt iu kin a l v thi tit nht nh, cc cht nhim khng kh s t li trong
mt khu vc nht nh. V my khi
London hnh thnh trong trng hp .
London l mt thnh ph ln c lch s
hn 2000 nm, nm trong vng chu th
rng ca sng Thamesa. T ngy 5-8
thng 12 nm 1952 mt t London
khng c gi, lc by gi ang l ma
ng, nhit khng kh rt thp, m
t v kh p nng trn bu tri, lm
cho London my ngy lin b my m
che ph dy c khng thy nh mt
tri. Hng ngn vn ng khi vn nh khi
vo bu tri, nhng ct khi en c, nng
bi khi gp 10 ln bnh thng, nng
My khi London - t 5-8 thng 12 nm 1952 lm
SO2 gp 6 ln, Fe2O3 trong khi tc
cht 4000 ngi trong vng 4 ngy (nh:
dng vi CO2 trong khng kh to ra bt
H2SO4, ngng ng trong bi khi thnh pyr.ec.gc.ca)
nhng m axit. Trong 4 ngy lm cht hn 4000 ngi. Hai thng sau, lin tip cht theo gn
8000 ngi na. Lc , ngi ta khng bit r nguyn nhn nn khng c bin php cu cha
v phng nga. Hai nm 1957 v 1962 London li tip tc xy ra v my khi git ngi.
Chnh quyn nc Anh so snh 2 v khi nm 1952 v 1962 mi tm ra nguyn nhn tc hi.
Khi quang ha c hnh thnh trong mt iu kin kh hu thi tit nht nh di
phn ng quang ha phc tp ca cc cht nhim khng kh. N c hnh thnh trong
iu kin c nh sng, nng ca oxit nit v cacbon hiro v iu kin a l, kh hu
khng thun tin khuych tn cc kh nhim . V cht ngi v khi Los Angeles
hi 3 iu kin trn nn gy ra my quang ha.

Los Angeles l mt thnh ph cng nghip, nm trong

mt lng cho di 50km mt nhn ra bin, lng ta vo
ni. u thp k 40 ca th k 20, Los Angeles xut
hin mt loi my khi mu lam nht, my ngy khng
tan lm cho ngi dn y c nhng triu chng vim
hng, au mt, ht hi cay mi, nhc u, bun nn. Sau
mt thi gian di iu tra mi n nm 1951 mi pht
hin loi khi ny do khi x ca t. By gi Los
Angeles c ti hn 2,5 triu chic xe, mi ngy tiu ha
16.000 lt xng. Nhng chic t ny x ra cc hp cht
oxit nit cacbon hiro v CO. V ma h v u ma thu
Los Angeles nh nng chi chang, di tc dng ca
nh nng, phn ng quang ha xy ra vi cc cht trong
Los Angeles thp k 40 ca th k 20 khi t, hnh thnh my khi quang ha vi ch yu l
O3. Loi khi ny gy ra cc triu chng k trn,
c ti hn 2,5 triu chic xe, khi
trng hp b nng s lm kh th, gim th lc v chn
t l nguyn nhn gy ra phn ng
tay t lit. Nu nn nhn b lu c th s lm cng ng
quang ha (nh: bardaglea)
mch v gim chc nng sinh l.
Hin nay, nhng thnh ph tp trung nhiu xe t vn lun lun b my khi quang ha e
da, li thiu bin php hu hiu phng nga.

H.T (Theo Bch khoa tri thc)