Edited with the trial version of

Foxit Advanced PDF Editor

To remove this notice, visit:
www.foxitsoftware.com/shopping

Thu c iu tr i tho ng
Tc gi: Karen Whalen - Trch trong Lippincott Illustrated Reviews: Pharmacology (Sixth Edition)
Dch: V Tin Khoa

I. TNG QUAN
INSULIN

Insulin aspart NOVOLOG

Tuyn ty tng hp ra cc hormone bn cht peptid bao gm
insulin,
glucagon v somatostatin. Ba hormone trn ln lt c tit ra t t Insulin detemir LEVEMIR
bo , , ca tiu o Langerhans. Nhng hormon ny c vai tr quan Insulin glargine LANTUS
trng trong iu ha cc qu trnh chuyn ha, c bit l gi cho ng Insulin glulisine APIDRA
Insulin lispro HUMALOG
huyt n nh. S thiu ht insulin tng i hoc tuyt i trong i NPH insulin suspension HUMULIN N,
tho ng c th dn ti tnh trng tng ng huyt nghim trng. NOVOLIN N
V lu di, bnh nhn khng c iu tr tt cc bin chng trn vng Regular insulin HUMULIN R, NOVOLIN R
mc, thn kinh, thn v tim mch s xut hin. iu tr bng cc ch AMYLIN ANALOG
phm insulin hoc cc thuc iu tr i tho ng khc (Bng 1) s Pramlintide SYMLIN
lm gim t l bin chng v t vong lin quan n i tho ng.
ORAL AGENTS
Acarbose
PRECOSE
II. B NH I THO NG
Alogliptin NESINA
Bromocriptine CYCLOSET

T l mc i tho ng ang gia tng chng mt ti M cng nh

INVOKANA
trn ton th gii, ngi ta c tnh c 25,8 triu ngi M v 347 Colesevelam WELCHOL
triu ngi trn ton th gii ang phi lm bn vi cn bnh ny. Dapagliflozin FARXIGA
i tho ng khng phi l mt bnh n thun m l mt nhm Glimepiride AMARYL
cc hi chng c c trng chung bi tnh trng tng ng huyt Glipizide GLUCOTROL
do thiu ht tng i hoc tuyt i insulin. Hip hi i tho ng Glyburide DIAETA, GLYNASE PRESTAB
Linagliptin TRADJENTA
M (ADA) phn i tho ng (T) thnh 4 nhm: T type 1,
Metformin FORTAMET, GLUCOPHAGE
T type 2, T thai k v cc th c bit gy ra bi nguyn nhn Miglitol GLYSET
khc nh di truyn, thuc. Bng 2 tm tt nhng im c trng ca Nateglinide STARLIX
i tho ng type 1 v type 2. i tho ng thai k c nh Pioglitazone ACTOS
ngha l s ri lon dung np glucose khi pht hoc c chn on Repaglinide PRANDIN
Rosiglitazone AVANDIA
ln u trong lc mang thai. i tho ng thai k khng c Saxagliptin ONGLYZA
kim sot tt c th dn ti sinh con to, kh sinh cng nh h ng Sitagliptin JANUVIA
huyt tr c sinh ra bi thai ph mc bnh. Ch n lnh Tolbutamide TOLBUTAMIDE
mnh, tp th dc v/hoc s dng insulin c hiu qu tt cho nhng INCRETIN MIMETIC
bnh nhn i tho ng thai k. Metformin v Glyburide c th s Exenatide BYETTA, BYDUREON
Liraglutide VICTOZA
dng thay th insulin trong iu tr i tho ng thai k.
A. i tho ng type 1

T type 1 thng gp tr nh, thanh thiu nin hoc ngi

tr tui, mt s th din tin chm, bnh c th xut hin
la tui mun hn. T type 1 c c trng bi s thiu
ht tuyt i insulin dot bo b ph hy. T bo b ph
hy c th l kt qu ca qu trnh t min c khi mo bi
tc nhn Virus hoc cc cht c t mi trng.

0002116803.INDD 335

B ng 1
Tm tt cc thuc s dng
trong iu tr T

Edited with the trial version of

Foxit Advanced PDF Editor
To remove this notice, visit:

www.foxitsoftware.com/shopping
B nh i tho
ng

Type 1

Type 2

Tui khi pht Th ng g p

tr em,
ng i tr tu i
G y

Th trng

Th ng sau 35
tu i
Hay g p bo
ph

T sut mc

5% - 10%

90% - 95%

Lin quan di
truyn

V a ph i

R t m nh

Thiu ht,
khim
khuyt insulin

T bo b
ph h y, m t
kh nng ti t
insulin

R i lo n ti t insulin; khng
insulin; cc r i
lo n khc

T bo m t kh nng ho t ng, tuy n t y khng i u ha c ng

huy t v b nh nhn T type 1 c nh ng tri u ch ng i n hnh c a
thi u h t insulin: n nhi u, u ng nhi u, ti u nhi u, g y nhi u. B nh
nhn T type 1 b t bu c ph i s d ng insulin trnh nh ng cn
tng ng huy t nghim tr ng v nguy hi m tnh m ng do nhi m
toan cetone.
1. Nguyn nhn: ng i bnh th ng, sau khi n (postabsorptive) t
bo lun ti t ra m t l ng insulin h ng nh duy tr m c insulin
n n. i u ny m b o qu trnh d ha lipid, protid v glycogen
khng x y ra. Sau khi n kho ng 2 pht, t bo ti t ra m t l ng
insulin p ng v i s tng glucose v acid amin trong mu. Qu
trnh ny ko di kho ng 15 pht, ti p sau l qu trnh ti t insulin
sau n. Tuy nhin, b nh nhn T type 1 t bo b ph h y v
khng th m b o insulin n n cng nh l ng insulin c n
p ng v i thay i n ng glucose trong mu (B ng 3).
2. i u tr : B nh nhn T type 1 bu c ph i dng insulin trnh
tng ng huy t, nhi m toan cetone v duy tr HbA1C m c ch p
nh n c. M c tiu i u tr v i insulin l duy tr ng huy t g n
m c sinh l nh t c th v trnh nh ng thay i l n c a ng huy t.
Khi i u tr v i insulin t ki m tra ng huy t th ng xuyn b ng
my o ng t i nh.

B ng 2
So snh T type 1 v type 2

B. T type 2
T type 2 chi m n hn 90% cc tr ng h p T. B nh b nh
h ng b i cc y u t nh di truy n, tu i, bo ph, khng insulin ngo i
bin hn l qu trnh t mi n nh trong T type 1. Cc r i lo n chuy n
ha trong T type 2 khng r m r nh trong T type 1 (VD: b nh
nhn T type 2 th ng khng b nhi m toan cetone) nhng cc bi n
ch ng m n tnh 2 th l tng t nhau.

Insulin mu
(
U/ml)
Ngi khe mnh
80

T type 2
40

T type 1
0

5
Pht

10

Truyn glucose TM

B ng 3
Ti t insulin ng i bnh th ng v b nh
nhn T khi truy n glucose tnh m ch

0002116803.INDD 336

1. Nguyn nhn: T type 2 c trng b i tnh tr ng khng insulin (

c quan ch khng thi u nh y c m v i insulin) (B ng 4). Trong T
type 2 m c d t bo v n cn kh nng ho t ng nhng l ng insulin ti t ra khng i u ha ng huy t (B ng 3) khi g p ph i
tnh trang khng insulin ngy cng tng ngo i bin. Kh i l ng t
bo gi m d n theo th i gian m c b nh. Tri v i T type 1, b nh
nhn T type 2 th ng bo ph. Bo ph l m t trong nh ng y u t
gp ph n t o ra tnh tr ng khng insulin - y u t c coi l nguyn
nhn chnh gy T type 2.
2. i u tr : M c tiu i u tr T type 2 l duy tr ng huy t trong
gi i h n bnh th ng v ngn ch n, tr hon ti n tri n c a cc bi n
ch ng m n tnh. Gi m cn, t p th d c, i u ch nh ch n lm
gi m khng insulin v gip m t s b nh nhn t m c ng huy t
m c tiu tuy nhin h u h t cc b nh nhn u ph i s cc thu c u ng
i u tr T. Theo di n ti n b nh, t bo d n suy ki t, khi insulin
th ng c s d ng a ng huy t v m c m c tiu (B ng 5).

6/23/2014 8:29:00 AM

Edited with the trial version of

Foxit Advanced PDF Editor
To remove this notice, visit:

Insulin v Insulin
Analog
www.foxitsoftware.com/shopping

III. INSULIN V INSULIN ANALOG

Insulin l hormone c b n ch t peptid, c u t o t hai chu i peptid c n i

v i nhau b ng m t c u n i disulfide. T ti n ch t proinsulin khi b th y phn t o
thnh insulin v C-peptide, c hai u c ti t ra t tuy n t y (Lu : Insulin
b th i tr qua gan v th n do n ng insulin trong mu khng ph n nh
chnh xc kh nng s n xu t insulin c a tuy n t y. V v y nh l ng C-peptide
s cho nh ng con s chnh xc hn v n ng insulin). Insulin c bi ti t
ph thu c vo n ng glucose, m t s acid amin, cc hormone khc v cc
thu c ang s d ng. Khi n ng glucose mu cao s lm tng l ng glucose
vo t bo tuy n t y qua cc knh v n chuy n. T i tuy n t y, glucose c
phosphoryl ha b i enzyme glucosekinase - enzyme ho t ng nh m t b ph n
nh n c m insulin. Glucose sau khi c phosphoryl ha s i vo chu i h h p
t bo v t o ra ATP. N ng ATP tng cao s block knh K+, lm kh c c
mng t bo, lm Ca2+ trn vo n i bo. N ng Ca2+ n i bo tng kch
thch t y phng thch insulin theo nh p.
A. C ch tc d ng

Cc lo i insulin c s d ng thay th insulin n i sinh trong T

type 1 ho c b sung l ng insulin thi u h t trong T type 2. Tc
d ng insulin ngo i sinh tng t nh n i sinh.
B. D c ng h c

Insulin ng i c t ng h p nh cng ngh ti t h p s d ng cc

ch ng E. Coli ho c n m men bi n i gene. Khi thay i m t s acid
amin trong insulin ng i s t o ra cc lo i insulin khc nhau (Insulin
Analog) c c tnh d c ng h c khc bi t so v i insulin ng i.
i m khc bi t chnh gi a cc ch ph m insulin l th i gian b t u
c tc d ng v th i gian duy tr tc d ng. V d : Insulin aspart,
Insulin lispro, Insulin glulisine c th i gian kh i pht v duy tr tc
d ng ng n hn so v i Insulin th ng. Li u s d ng, v tr tim, m c
t i mu, nhi t v cc ho t ng th l c cng c th nh
h ng n th i gian kh i pht v duy tr tc d ng c a cc ch ph m
insulin. Do c b n ch t polypeptid, nn cc isulin b th y phn trong
ng tiu ha khi u ng. V v y, insulin th ng c tim d i da,
trong tr ng h p c p c u do tng ng huy t n ng c th tim tnh
m ch insulin th ng. Ngoi ra ng i ta cn s d ng phng php
truy n lin t c insulin d i da (cn g i l bm insulin). Phng php
ny kh ti n l i, n trnh ph i tim nhi u mi insulin trong ngy. Cc
lo i bm insulin c l p trnh duy tr m c insulin n n. Ngoi ra
n cng cung c p thm cho b nh nhn thm m t l ng insulin nhanh
x l l ng carbonhydrate a vo khi n n ho c p ng khi
glucose mu tng cao.

Khng insulin
ngoi bin
Gan
Tng tng
hp glucose

Glucose

Gim thu nhn

glucose

M M

T bo tit insulin
khng y

Insulin
Tuyn ty
B ng 4
Cc y u t chnh gy tng ng
huy t trong T type 2

Ri lon
dung np
Bnh
thng Glucose

Re
lat
ive

ab
ility
to

Khng
iu tr

05
nm

T type2
515
Trn
nm
15
nm

sec
rete
insu
lin

n
king

n king Phi
+
hp
metformin thuc

Insulin
nhiu
mi

Din tin bnh nng dn

C. Tc d ng ngo i c a insulin

H ng huy t l tc d ng ph nghim tr ng v th ng g p nh t
c a insulin (b ng 6). Cc tc d ng ph khc bao g m tng cn, kch
ng v lo n d ng m ch tim. Lo n d ng m c th c h n ch
b ng cch thay i v tr tim. B nh nhn suy th n c th c n gi m
li u

0002116803.INDD 337

B ng 5
L ng insulin n i sinh theo th i gian
m c T type 2 v trnh t i u tr
cho m i giai o n

6/23/2014 8:29:02 AM

Edited with the trial version of

Foxit Advanced PDF Editor
To remove this notice, visit:
www.foxitsoftware.com/shopping

namud.vn - C ng ng d c s Vi t Nam

Triu chng h
ng huyt

au u

Hi hp

IV. CC CH

PH M INSULIN TRONG I U TR

Insulin c chia thnh: Insulin nhanh ( Rapid acting), Insulin th i gian

duy tr tc d ng ng n (Short acting), trung bnh (Intermediate acting) v
di (Long acting). B ng 7 tm t t th i gian kh i pht tc d ng, t nh
trong mu v duy tr tc d ng c a cc lo i insulin. i v i cc bc s,
khi s d ng insulin c n th n tr ng, c bi t ch n li n dng v lo i
insulin, y l i u r t quan tr ng
A. Insulin nhanh v insulin th ng

nh trng ngc

L ln

Chng mt

Tot m hi

Run

i cn
co

Nhn m

Mt mi r
ri

Lon dng m

Qu mn

B ng 6
Tc d ng ph c a insulin [Lo n
d ng m l tnh tr ng teo
ho c ph i m m ni tim]

0002116803.INDD 338

C 4 ch ph m insulin thu c nhm ny: Insulin th ng, Lispro insulin,

Aspart insulin v Glulisine insulin (Aspart, Lispro, Glulisine l g c
mu i g n vo insulin thay i d c ng h c - d ch gi ). Insulin
th ng l lo i insulin c th i gian duy tr tc d ng ng n, tan c, c
th t o mu i v i k m. Ba insulin cn l i thu c nhm insulin nhanh
(rapid acting). Ng i ta thay i m t s acid amin trong insulin
th ng t o ra cc Insulin alalog - chnh l cc insulin nhanh.
VD: Lispro insulin khc insulin th ng ch g c lysine v proline
v tr 28 v 29 chu i B hon i v tr cho nhau. S thay i ny lm
cho thu c h p thu nhanh hn, tc d ng xu t hi n nhanh hn v th i
gian duy tr tc d ng ng n hn sau khi tim d i da. Th i gian t
nh trong huy t tng c a Lispro insulin kho ng 30-50 pht so v i
50-120 pht c a insulin th ng. Aspart v Glusine insulin c d c
ng, d c l c tng t nh Lispro insulin. Nhm insulin ny c
s d ng m ph ng insulin gi i phng ra trong khi n, qua ki m
sot ng huy t sau n ngoi ra cng c s d ng h ng
huy t nhanh khi c n. Nhm ny th ng c dng ph i h p v i cc
lo i insulin n n tc d ng ko di ( lo i ny dng ki m sot ng
huy t i). Insulin th ng ph i dng 30 pht tr c khi n trong khi
insulin nhanh c th dng 15 pht tr c n ho c 15-20 pht sau khi
b t u n. Insulin nhanh th ng c s d ng ngoi bm insulin,
r t thch h p tim IV m c d insulin th ng c dng b ng ng
ny nh t khi c n
B. Insulin tc d ng trung bnh - NPH insulin

NPH insulin l lo i c th i gian tc d ng trung bnh c t ng h p

b ng cch thm k m v protamine vo insulin th ng. Do k t h p
v i protamine d i d ng ph c nn lo i insulin ny t tan, k t qu l
thu c h p thu ch m, th i gian duy tr tc d ng di hn. NPH insulin
c s d ng nh insulin n n trong T type 1 v 2, th ng dng
km v i insulin nhanh ho c insulin th ng ki m sot d ng huy t
sau n. NPH insulin ch dng tim d i da, tuy t i khng tim
tnh m ch cng khng s d ng h ng huy t t c th (nh trong
nhi m toan ceton).
C. Insulin tc d ng ko di

i m ng i n c a insulin glargine th p hn so v i insulin ng i cho nn

khi tim s t o k t t a t i v tr tim, sau thu c c gi i phng t t .
Th i gian xu t hi n tc d ng c a nhm ny ch m hn NPH, AUC kh b ng
ph ng v khng c nh (B ng 7).

6/23/2014 8:29:04 AM

Edited with the trial version of

Foxit Advanced PDF Editor

namud.vn - C ng ng d c s Vi t Nam

To remove this notice, visit:

www.foxitsoftware.com/shopping

Insulin aspart, insulin lispro, Insulin glulisine

Regular insulin

Nng insulin huyt tng

NPH insulin
Insulin detemir
Insulin glargine

12
Gi

18

24

B ng 7
Th i gian xu t hi n v duy tr tc d ng c a insulin ng i v cc lo i insulin analog.

Insulin detemir c chu i acid bo bn c nh gip tng c ng lin k t v i albumin, tc d ng ko di

tng t insulin glargine, y l k t qu c a s gi i phng t t kh i ph c h p v i albumin. Tng t
insulin NPH v glargine, insulin detemir c s d ng lm insulin n n, Cc lo i insulin khng c tc d ng
ko di th ng c tr n v i cc lo i insulin ny trong cng m t li u tim nh m thay i c tnh d c l c
c a thu c
D. Insulin ph i h p ( cn g i l mixtard, tr n s n - premix)
Lo i insulin ny c s d ng r t nhi u t i Vi t Nam v i l do ti n l i v gi thnh r , tuy nhin
ADA khuy n co s d ng phc MDI thay v s d ng insulin tr n s n (d ch gi ). Insulin tr n s n
(premix) l h n h p m t s lo i insulin v i insulin th ng theo t l nh t nh, v d 70% NPH insulin
v 30% insulin th ng (b ng 8) ho c 50% m i lo i . S d ng lo i Insulin ny gip gi m s l n tim trong
m t ngy nhng kh i u ch nh cc thnh ph n n l trong h n h p tim
D. Phc i u tr c b n so v i i u tr tch c c
i u tr insulin c b n (th ng s d ng premix) th ng s d ng 2 mi tim/ngy. Tri l i theo phc
i u tr tch c c ( cn g i l MID - insulin nhi u mi) s d ng 3 ho c nhi u hn s mi insulin trn ngy
i km v i vi c theo di ng huy t th ng xuyn. ADA khuy n co m c tiu i u tr l a ng
huy t trung bnh d i 154mg/dL ( A1C d i 7%), v i u tr tch c c th ng t c m c tiu ny nhi u
hn. [ Ch : ng huy t trung bnh ng i bnh th ng l 115 md/dL ho c th p hn, ng v i A1C d i
5,7%]. T n su t cc cn h ng huy t, hn m, co gi t do h ng g p nhi u hn phc i u tr
insulin tch c c (B ng 9A). Tuy nhin b nh nhn s d ng phc i u tr tch c c gi m ng k cc bi n
ch ng m ch mu nh nh bi n ch ng vng m c, th n, th n kinh so v i phc c b n (B ng 9B). Phc
i u tr tch c c khng khuy n co cho cc b nh nhn m c b nh lu nm, xu t hi n bi n ch ng m ch
mu nh , ng i cao tu i, v nh ng ng i b h ng huy t khng r nguyn nhn. i u tr tch c c khng
lm gi m bi n ch ng m ch mu l n b nh nhn i tho ng

0002116803.INDD 339

6/23/2014 8:29:05 AM

Edited with the trial version of

Foxit Advanced PDF Editor
To remove this notice, visit:
www.foxitsoftware.com/shopping

Sng

Chiu

Ti

Insulin effect

Thng Thng Thng

Morning Afternoon

NPH

Trc khi ng

Evening

Night
Night

Insulin effect

Morning Afternoon

Lispro Lispro

Night

Glargine
or detemir

Insulin effect

Lispro

Evening

Amylin l hormone c ti t ng th i cng insulin t i t bo khi n.

N lm ch m t c lm r ng d dy, gi m ti t glucagon sau n v tng
c m gic no. Pramlintide c tc d ng tng t nh Amylin, ngu n g c
t ng h p nhn t o, c ch nh dng cng, h tr cho insulin ngay
tr c b a n b nh nhn T type 1 v 2. Pramlintide c tim
d i da trong b a n. Khi dng Pramlintide, c n gi m kho ng 50%
li u insulin trnh nguy c h ng huy t nghim tr ng. Tc d ng
ph c a thu c bao g m bu n nn, nn, chn n. Pramlintide khng
c tr n chung v i insulin trong cng m t ng tim khi s d ng v
n cng khng c s d ng cho b nh nhn i tho ng b li t d
dy, qu m n v i thu c ho c h ng huy t khng r nguyn nhn

VI. CC THU C TNG T INCRETIN ( NG V N GLP-1)

Insulin trn sn ( Mixtard)

NPH/Regular 70:30

V. NG V N AMYLIN

bedtime

B ng 8

V d v ba phc s d ng
thay th insulin ti t sau b a n
v insulin n n ng i

. B = n sng;
L = n tra; S = n t i. NPH = neutral protamine Hagedorn.

Ng i ta th y khi u ng glucose s gy ti t insulin nhi u hn so v i tim

tnh m ch. Hi n t ng ny g i l hi u ng Incretin v n b gi m
trong T type 2. Hi u ng ny xu t hi n do ru t ti t ra cc hormone
incretin, ng ch l GLP - 1, m t polypeptide kch ti t insulin ph
thu c ng huy t. Cc hormone Incretin nh h ng 60-70% l ng insulin ti t ra sau n. Exenatide v liraglutide l cc ch t c tc d ng
tng t incretin (cn c g i l ng v n GLP-1) c s d ng trong
i u tr i tho ng type 2.
A. C ch tc d ng

Nhm thu c ny tc d ng b ng cch g n v gy tc d ng tng t

nh GLP -1 khi g n ln th th tng ng. Chng lm tng ti t
insulin ph thu c ng huy t, lm ch m t c tho r ng d dy,
gip ti t th c t t hn do tng c m gic no, gi m ti t glucagon sau
n, tng sinh t bo ( theo mnh bi t th m i c b ng ch ng trn
ng v t - D ch gi ). Thu c gip gi m cn, gi m ng huy t sau
n v HbA1C.
B. D c ng h c

Do b n ch t peptide nn cc thu c trong nhm u ph i s d ng b ng ng

tim d i da. Liraglutide lin k t m nh v i protein huy t tng nn c t1/2
di, do c th s d ng m t l n/ngy khng ph thu c b a n. Exenatide
th i tr qua th n v c t1/2 ng n do ph i dng ngy 2 l n trong vng
kho ng 60 pht tr c b a n sng v n t i. Hi n trn th tr ng c d ng
bo ch gi i phng ch m c a Exenatide dng 1 l n/tu n. Exenatide trnh s
d ng cho b nh nhn suy th n n ng
C. Tc d ng ph

Cc tc d ng ph hay g p bao g m nn, bu n nn, r i lo n tiu ha. Liraglutide v Exenatide b cho l c lin quan n vim t y, do c n d ng
thu c v n b nh vi n n u b au b ng d d i. Liraglutide gy ra kh i u t
bo C tuy n gip ng v t. Tuy nhin, v n cha r n c gy ung th
tuy n gip trn ng i hay khng

0002116803.INDD 340

6/23/2014 8:29:06 AM

Edited with the trial version of

Foxit Advanced PDF Editor

D ch b i namud.vn - C ng ng d c s Vi t Nam

iu tr tch cc vi insulin
lm tng s c h ng
huyt

S cn h ng huyt/
1000 BN/thn

100

iu tr
tch cc

iu tr
c bn

Tuy c nguy c h ng huyt cao hn nhng nhiu nh lm sng

tin rng iu tr tch cc lm gim ng k cc bin chng mch mu
nh nh vng mc, thn, thn kinh

%bnh nhn c bin

chng MM nh

To remove this notice, visit:

www.foxitsoftware.com/shopping

60

C bn

30

Tch cc

8 9

Nm nghin cu

Figure 25.9
A. H ng huy t hay g p hn cc b nh nhn i tho ng type 1 s d ng phc insulin tch c c. B. Hi u
qu trn cc bi n ch ng m n tnh c a phc tch c c v c b n.

VII. Cc thu c u ng i u tr i tho ng type 2

Cc thu c u ng c s d ng cho cc b nh nhn th t b i v i ch n
v t p luy n. Nh ng b nh nhn m c i tho ng sau 40 tu i v th i
gian m c d i 5 nm h u h t u p ng t t v i cc thu c u ng. i v i
b nh nhn lu nm c n ph i h p nhi u lo i thu c u ng c th c ho c
khng s d ng insulin ki m sot ng huy t. B ng 10 : th i gian tc
d ng c a m t s thu c u ng, bng 11: m t s tc d ng ph th ng g p.
A. Nhm sulfonylurea

Nhm thu c ny kch thch t bo ti t insulin do n c x p

vo nhm kch ti t insulin. Hi n t i cc thu c trong nhm c s
d ng nhi u l cc Sulfonylurea th h 2, bao g m: Glyburide ( Glybenclamide), Gliclazide, Glypizide v Glymepiride.

Glyburide

18 h

Glipizide

20 h

Glimepiride

24 h

Nateglinide

2 h

Repaglinide

2 h

Metformin

6h

1. C ch tc d ng: C ch tc d ng chnh c a thu c l kch thch t bo

tuy n t y tng ti t insulin. Cc Sulfonylurea phong b knh K+ ph

thu c ATP, gy kh c c mng t bo, lm m knh Ca2+, lm tng Ca2+
n i bo v gi i phng Insulin t cc b c trong n i bo. Thm vo ,
thu c c th c tc d ng gi m s n xu t glucose t i gan v tng nh y c m
insulin m ngo i bin.

Pioglitazone

Acarbose

6h

Sau khi u ng, thu c lin k t v i protein huy t

tng (h u h t cc thu c thu c nhm ny lin k t r t m nh v i
protetin huy t tng - d tng tc - D ch gi ), thu c c chuy n
ha t i gan, th i tr qua n c ti u ho c phn. Th i gian tc d ng
c a cc SUs t 12 - 24h.

Miglitol

6h

2. D c ng h c:

0002116803.INDD 341

>24 h

B ng 10

Th i gian tc d ng c a
m t s thu c u ng

6/23/2014 8:29:08 AM

Edited with the trial version of

Foxit Advanced PDF Editor
To remove this notice, visit:
www.foxitsoftware.com/shopping

Thu c u ng i u tr i tho ng

Glinide,
Sulfonylureas

Metformin,
c ch Glucosidase

Sulfonylurea,
Glinides, TZD

Metformin

c ch DPP - 4

GLUCOSE

H ng huyt

Ri lon tiu
ha

Tng cn

Bun nn

Vim ty

B ng 11
M t s tc d ng ph th ng g p c a cc thu c i tho ng

Tc d ng ngo i chnh c a thu c bao g m tng

cn, tng ti t insulin qu m c, h ng huy t. C n th n tr ng
cc b nh nhn suy gan, suy th n cc i t ng ny d b tch ly
thu c v gy h ng huy t. B nh nhn suy th n dng Glybiride
th ng g p cc tc d ng ngo i , cc b nh nhn ny, th i gian
tc d ng c a thu c b ko di, lm tng nguy c h ng huy t.
Glypizide v Glymepiride l cc l a ch n an ton hn cho b nh
nhn suy th n v l n tu i. Glypizide t qua nhau thai do c th
s d ng cng Insulin i u tr T thai k . B ng 12: Tm t t
m t s nhm thu c tng tc v i Sulfonylureas

3. Tc d ng ph :

Cc thuc lm gim tc dng ca

SUs dn ti kh kim sot ng
huyt:
Thuc iu tr ri lon tm thn
Corticoide
Li tiu
Niacin
Nhm Phenothiazin
Nhm cng giao cm

Cc thuc lm tng tc dng ca SUs

dn ti nguy c h ng huyt
Khng sinh khng n m Azole
Ch n beta
Cloramphenical
Clarithromycin
cch monoamin oxydase
Probenecide
Salicylates
Khng sinh Sulfamide

B ng 12
Cc thu c c tng tc v i nhm SU

0002116803.INDD 342

B. Nhm Glinide

Cc thu c thu c nhm ny bao g m Repaglinide v Netaglinide. Nhm Glinide cng c x p vo nhm kch ti t Insulin
Tng t cc sulfonylurea, c ch tc d ng
c a nhm ny l kch thch ti t insulin. Chng g n vo cc v
tr c hi u trn t bo , lm ng knh K+ ph thu c ATP,
b t u m t lo t chu i ph n ng a n k t qu cu i cng
l gi i phng Insulin. Khc v i Sulfonyluera, nhm ny kh i
pht tc d ng nhanh v th i gian tc d ng ng n. Chng c
bi t c hi u qu trong vi c kch thch ti t insulin pha s m sau
khi n, chng th ng c dng ki m sot ng huy t
sau n. Glinide khng s d ng cng SUs trnh tc d ng qu
m c do cng c ch , d n n h ng huy t nghim tr ng.

1. C ch tc d ng:

Glinide th ng u ng tr c b a n, h p
thu t t. C hai thu c trong nhm u chuy n ha thnh cc
s n ph m khng ho t tnh nh men CyP 450 3A4 t i gan
v th i tr qua ng m t.

2. D c ng h c:

6/23/2014 8:29:10 AM

Edited with the trial version of

Foxit Advanced PDF Editor
To remove this notice, visit:
www.foxitsoftware.com/shopping

M c d Glinide gy h ng huy t v tng cn nhng cc tc d ng ph ny c a

nhm th p hn cc Sulfonylurea [ Ch : Cc thu c c ch men Cytocrom P450 3A4 nh khng
sinh khng n m Azole, Erythromycin, Azithromycin c th lm tng tc d ng h ng huy t c a
Glinide. Cc thu c ho t ha men Cytocrom P450 3A4 nh Barbiturate, Carbamazepine, Rifampin
c th lm gi m tc d ng c a thu c] Cc thu c h lipid mu nh Gemfbrizil c ch men chuy n
ha t i gan , c th lm tng nguy c h ng huy t c a Glinide, do ch ng ch nh ph i h p
2 thu c trn. Nhm thu c Glinide c n s d ng th n trn cc b nh nhn suy gi m ch c nng gan.

3. Tc d ng ph :

C. Nhm biguanide

Metformin l thu c duy nh t trong nhm cn c s d ng, c x p vo nhm lm tng nh y c m

Insulin (Nhm cn c Phenformin nhng b c m lu hnh do nguy c nhi m toan lactic qu cao. Tuy
nhin Vi t Nam v n c ho t ch t ny trn th tr ng d i d ng thu c c p xu t x Trung Qu c D ch gi ).Thu c lm tng s d ng glucose m ch do lm gi m khng insulin. Tri v i SU, metformin khng lm tng ti t insulin. V v y, thu c khng gy tng ti t insulin qu m c v nguy c h
ng huy t th p hn SU r t nhi u
C ch tc d ng chnh c a Metformin l gi m s n xu t glucose t i gan [Ch : S n xu t
glucose qu m c t i gan l m t nguyn nhn quan tr ng lm tng ng huy t trong T type 2, nh h ng
ch y u ln ng huy t i]. Metformin cng lm ch m qu trnh h p thu ng t i ru t, lm tng b t gi
v s d ng glucose ngo i bin. Gi m cn cng c th xu t hi n v Metformin lm m t c m gic ngon
mi ng. ADA khuy n co Metformin l ch nh u tay trong i u tr T type 2. Metformin c th s
d ng n c ho c ph i h p v i Insulin v cc thu c u ng khc. H ng huy t c th x y ra khi s d ng
Metformin cng v i Insulin v cc thu c kch ti t Insulin, v v y c th ph i cn nh c i u ch nh li u

1. C ch tc d ng:

Metformin h p thu t t qua ng u ng, h u nh khng lin k t v i protein huy t tng,

khng b chuy n ha, th i tr d ng nguyn v n qua n c ti u

2. D c ng h c:

Hay gp nh t l r i lo n tiu ha. Metformin ch ng ch nh cho b nh nhn suy th n (eGFR

d i 60) do lm tng nguy c nhi m toan lactic. Ph i d ng thu c khi c nh i mu c tim c p, t c p c a
suy tim, nhi m trng huy t ho c cc r i lo n c th d n n suy th n. C n s d ng th n tr ng cho b nh nhn
trn 80 tu i, suy tim, nghi n r u. C n ng ng thu c trn cc b nh nhn ph i s d ng thu c c n quang ng
tnh m ch. Nhi m toan lactic hi m g p nhng t l t vong r t cao. Dng thu c ko di c th lm gi m h p
thu vitamin B12

3. Tc d ng ph :

Ngoi T type 2, Metformin cn c s d ng i u tr h i ch ng bu ng tr ng a nang.

N lm gi m khng insulin trong h i ch ng ny, d n n r ng tr ng v b nh nhn c th th thai.

4. Ch nh khc:

0002116803.INDD 343

6/23/2014 8:29:10 AM

Edited with the trial version of

Foxit Advanced PDF Editor

namud.vn - C ng ng h i d c s Vi t Nam

To remove this notice, visit:

www.foxitsoftware.com/shopping

D. Nhm thiazolidinedione (TZD)

Cc TZD cng lm tng tnh nh y c m c a insulin. Hai thu c trong nhm bao g m: Pioglitazone
v Rosiglitazone. M c d insulin c n cho ho t ng c a thu c nhng nhm thu c ny khng
kch thch t bo ti t insulin do khng c nguy c h ng huy t do tng ti t qu m c
insulin
Cc TZD lm gi m khng insulin b ng cch ho t ng nh m t ch t ng v n
th th PPAR- , m t th th n m trong nhn t bo. Th th PPAR- c ho t ha s lm thay i
sao m c a m t s gene quy nh ho t ng c a insulin, h qu l lm tng nh y c m c a insulin v i
cc m m , gan, c xng. Ng i ta cn quan tm n tc d ng c a thu c ln n ng cholesterol.
Rosigli-tazone lm tng triglyceride trong khi Pioglitazone lm gi m triglyceride. C hai thu c u
lm tng HDL - cholesterol. TZD c th dng n tr li u ho c ph i h p v i cc thu c u ng khc
ho c insulin. Li u insulin c n gi m khi s d ng ph i h p v i nhm thu c ny. ADA khuy n co
Pioglitazone l l a ch n hng 2 ho c 3 trong i u tr T type 2. Rosiglitazone t c s d ng do
cc bi n c n ng trn tim m ch.

1. C ch tc d ng:

Pioglitazone v Rosiglitazone u h p thu t t qua ng u ng v lin k t m nh

v i albumin huy t tng. C hai thu c u chuy n ha m nh qua cc isozym CYP450 khc nhau.
M t vi ch t chuy n ha c a Pioglitazone cn ho t tnh. Pioglitazone t th i tr qua th n, ph n l n
thu c v cc ch t chuy n ha c th i tr qua d ch m t trong phn. Cc ch t chuy n ha c a
Rosiglitazone c th i tr ch y u qua n c ti u. Khng c n ch nh li u trn suy th n, tuy nhin trnh
s d ng nhm thu c ny cho ph n ang cho con b.

2. D c ng h c:

3. Tc d ng ph :M

t vi tr ng h p nhi m c gan c bo co khi dng thu c v theo di nh

k ch c nng gan khi dng thu c c khuy n co. Tng cn c th xu t hi n nhm ny do lm
tng m d i da v d ch [Ch : Gi n c c th lm suy tim di n ti n x u hn, do c n trnh s
d ng nhm thu c ny cho b nh nhn suy tim n ng]. TZD lin quan n nguy c m t xng v gy
xng. Pioglitazone c th lm tng nguy c ung th bng quang. M t vi phn tch g p xc nh
Rosiglita-zone c th lm tng t l nh i mu c tim v t vong tim m ch. K t qu l vi c s d ng
Rosiglitazone ch p d ng cho cc i t ng c bi t. Sau khi xem xt thm cc d li u an ton, vi c
h n ch ny c d b .
Tng t nh Metformin, lm gi m khng insulin c th lm tr ng r ng tr l i
cc ph n b h i tr ng a nang bu ng tr ng trong th i k ti n mn kinh.

4. Ch nh khc:

E. Thu c

c ch -glucosidase

Acarbose v Miglitol l hai thu c trong nhm s d ng i u tr T type 2.

0002116803.INDD 344

6/23/2014 8:29:10 AM

Edited with the trial version of

Foxit Advanced PDF Editor
To remove this notice, visit:
www.foxitsoftware.com/shopping

Phn b nhi u b bn ch i trong ru t, -glucosidase th y phn carbonhy-drate

thnh glucose v cc ng n khc m c th c th h p thu. Cc thu c trong nhm c ch glucosidase. Khi dng cc thu c ny vo tr c b a n s lm ch m qu trnh tiu ha car-bonhydrate,
do lm gi m ng huy t sau n. Do khng kch ti t insulin hay lm tng nh y c m insulin nn
nhm thu c ny khng gy h ng huy t khi s d ng n tr li u. Tuy nhin, khi ph i h p v i nhm
kch ti t insulin, nguy c h ng huy t c th tng ln [Ch : m t i u quan tr ng l khi b h ng
huy t c s d ng nhm thu c ny, nn i u tr b ng glucose hn l dng saccarose ( ng u ng) v
saccarose cng khng h p thu c d i tc d ng c a nhm c ch -glucosidase]

1. C ch tc d ng:

Acarbose h p thu r t km. N c chuy n ha ch y u nh h vi khu n ng ru t,

m t vi ch t chuy n ha c a n c h p thu v th i tr qua n c ti u. Miglitol h p thu t t tuy nhin khng
gy tc d ng ton thn. N c th i tr nguyn v n qua n c ti u.

2. D c ng h c:

Tc d ng ph th ng g p bao g m y hi, tiu ch y, au b ng. Cc tc d ng ph lm h n

ch vi c dng thu c trn lm sng. B nh nhn vim ng ru t, vim lot i trng ho c t c ngh n ng ru t
khng nn s d ng nhm thu c ny

3. Tc d ng ph :

F. Nhm c ch men DPP-4

Saxagliptin, Alogliptin, Linagliptin, Sitagliptin l cc thu c u ng thu c nhm c ch men DPP -4

c dng trong i u tr i tho ng type 2.
Nhm thu c ny c ch men DPP-4, l men ch u trch nhi m b t ho t cc hormone
Incretin nh GLP-1. Do , thu c lm ko di th i gian ho t ng c a hormone incretin, lm tng ti t insulin
ph thu c b a n v lm gi m ti t glucagon. Cc thu c c ch DPP-4 c th dng n tr li u ho c ph i
h p v i SUs, Metformin, TZD ho c Insulin. Khc v i nhm ng v n GLP -1, cc thu c trong nhm trung
tnh v i cn n ng

1. C ch tc d ng:

Cc thu c c ch DPP-4 h p thu r t t t qua ng u ng. Th c n khng nh h ng

n h p thu thu c (do c th dng thu c b t k lc no trong ngy - d ch gi ). Alogliptin v sitagliptin
h u h t th i tr qua n c ti u d ng nguyn v n. Saxaglitin chuy n ha qua men CYP450 3A4/5, v
ch t chuy n ha v n cn ho t tnh. Saxagliptin v cc ch t chuy n ha c a n th i tr ch y u qua th n.
Linagliptin th i tr ch y u qua m t. T t c cc thu c trong nhm tr Linagliptin u ph i ch nh li u
khi dng cho b nh nhn suy th n.

2. D c ng h c:

Nhn chung, thu c c ch DPP-4 dung n p t t, cc tc d ng ph th ng g p bao

g m au u v vim ng h h p trn. M c d hi m nhng vim t y xu t hi n t t c
cc thu c trong nhm. Cc thu c c ch CYP450 3A4/5 nh ritonavir, atazanavir, itraconazole
v clarithromycin c th lm tng n ng Saxagliptin, do c n ch nh li u khi dng chung
cc thu c trn.

3. Tc d ng ph :

C ch tc d ng nhm c
ch DPP-4

0002116803.INDD 345

6/23/2014 8:29:10 AM

Edited with the trial version of

Foxit Advanced PDF Editor
To remove this notice, visit:
www.foxitsoftware.com/shopping

G. Thu c c ch SGLT -2

Canagliflozin, Dapagliflozin v Empagliflozin l cc thu c trong nhm c s d ng i u tr i

tho ng type 2.
Knh SGLT-2 c m t
ng l n g n m nhi m vi c ti h p thu glucose
trong d ch l c. Khi knh ny b c ch s lm gi m l ng ng ti h p thu, tng l ng ng
trong n c ti u, qua gip gi m ng mu. c ch knh SGLT-2 cng lm gi m ti h p thu
Na, thu c c tc d ng gy l i ti u th m th u. V v y, thu c c th gip gi m huy t p tm thu.
Tuy nhin, n khong c ch nh trong i u tr cao huy t p

1. C ch

tc d ng:

Cc thu c trn u ng 1 l n/ngy vo bu i sng. Canagliflozin nn u ng vo tr c

b a n sng, Dapagliflozin v Canagliflozin u c glucuronide ha thnh d ng b t ho t.
Canagliflozin th i tr ch y u qua phn, kho ng 1/3 li u dng th i tr qua th n. Cc thu c ny
ch ng ch nh cho b nh nhn suy th n.

2. D c ng h c:

Tc d ng ngo i th ng g p l nhi m n m sinh d c n , nhi m trng ng ti u, i

ti u nhi u. H huy t p cng c th g p, c bi t ng i gi v ng i ang dng cc thu c l i ti u.

3. Tc d ng ph :

H. Cc thu c khc

C thu c ng v n dopamine Bromocriptine v thu c gy ng acid m t Colesevelam u h A1C

y u. C ch ki m sot ng huy t c a hai thu c trn cha c bi t r. M c d c hai u c
ch nh trn i tho ng type 2 nhng do hi u qu khng r rng, tc d ng ph v gi thnh
nn hai thu c trn t c s d ng trong lm sng.

0002116803.INDD 346

6/23/2014 8:29:10 AM

Edited with the trial version of

Foxit Advanced PDF Editor
To remove this notice, visit:
www.foxitsoftware.com/shopping

NHM THUC

C CH TC
DNG

TC DNG
TRN INSULIN
HUYT TNG

NGUY C H
NG
HUYT

Sulfonylureas
Glimepiride
Glipizide
Glyburide

Hiu qu tt

Kch thch tit insulin

Nateglinide
Repaglinide

Kch thch tit insulin

C
(Him)

Biguanides
Metformin

Thiazolidinediones
(glitazones)
Pioglitazone
Rosiglitazone

c ch
-Glucosidase
Acarbose

C th tng cn
H ng huyt thng gp khi phi hp
vi cc thuc khc

Glyclazide

Glinides

CH THCH

Gim sn xut ng
ti gan

Gn vi receptor PPAR c, m m, gan v

lm gim tnh trng
khng insulin

Gim hp thu glucose

Khng

Khng

Khng

Ung vo ba n. Thi gian tc dng

ngn nn t h ng huyt. Hiu qu
kim sot ng huyt sau n

Thuc c u tin trong iu tr T

type 2. Hiu qu tt. C th gip gim
cn. iu chnh liu khi suy th
Hiu qu cao trong gim khng insulin.
Pioglitazone dng 1 ln/ngy. Kim tra chc
nng gan trc khi dng thuc
Trnh s dng cho bnh nhn gan v suy tim

Ung cng ba n. Hay gp tc

dng ph trn ng tiu ha

Miglitol

DPP-4 inhibitors
Alogliptin
Linagliptin
Sitagliptin
Saxagliptin

Tng tit isulin ph thuc

gluose; gim tit glucagon

Khng

ng vn GLP-1
Exenatide
Liraglutide

Tng tit isulin ph thuc

gluose;Gim tit
glucagon; chm lm rng
d dy; Tng cm gic no

S dng 1 ln/ngy. Ung bt k thi

im no. Dung np tt. Nguy c
vim ty

Thuc tim. Exenatide phi tim 2 ln/ngy

60 pht trc n sng v n ti. Exenatide
dng 1 ln/tun

Khng

Liraglutide dng 1 ln/ngy khng ph

thuc ba n
Gim cn
Nguy c vim ty

SGLT2 inhibitors
Canagliflozin
Dapaglifozin

Tng thi glucose qua

nc tiu

Khng

Dng 1 ln/ngy vo bui sng. Nguy

c h ng huyt, tng K mu
Chng ch nh trn BN suy thn

B ng 25
Tm t t cc thu c u ng i u tr i tho ng = t ho c khng thay i. DPP-4 = dipeptidyl
peptidase-4.

0002116803.INDD 347

6/23/2014 8:29:11 AM

Edited with the trial version of

Foxit Advanced PDF Editor
To remove this notice, visit:
www.foxitsoftware.com/shopping

namud.vn - C ng ng d c s Vi t Nam

Patient with Type 2

diabetes and HbA1c 7%

Metformin
preferred unless
contraindications
or intolerance

The goal HbA1c

is usually <7%,
but should be
individualized

Metformin
(Titrate to maximum
tolerated dose)
3 months
Yes

HbA1c < 7%

Continue metformin
Emphasize adherence to
diet and lifestyle

No

Add another oral agent

OR add incretin mimetic
OR add basal insulin
3 months

Continue current therapy

Emphasize adherence to
diet and lifestyle

Yes

HbA1c < 7%
No

Yes
HbA1c < 7%

36 months

Add another oral agent

OR add incretin mimetic
OR add basal insulin

No
Multiple daily doses of
insulin (basal + bolus)

A higher HbA1c
is more likely to
need insulin to
reach HbA1c goal

B ng 14
Guideline h ng d n i u tr T type 2.

0002116803.INDD 348

6/23/2014 8:29:12 AM