Professional Documents
Culture Documents
http://www.word-to-pdf-convert.com
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Chng m u
NHP MN NHNG NGUYN L C BN
CA CH NGHA MC LNIN
I. KHI LC V CH NGHA MC LNIN
- Trit hc: nghin cu nhng quy lut vn ng, pht trin chung nht ca t
nhin, x hi v t duy; nh hng th gii quan v phng php lun chung nht
ca nhn thc khoa hc v thc tin cch mng.
- Kinh t chnh tr: nghin cu nhng quy lut kinh t ca x hi, c bit l
nhng quy lut kinh t ca qu trnh ra i, pht trin, suy tn ca phng thc sn
xut t bn ch ngha v s ra i, pht trin ca phng thc sn xut cng sn ch
ngha.
- Ch ngha x hi khoa hc l kt qu s vn dng th gii quan, phng
php lun trit hc v kinh t chnh tr lm sng t nhng quy lut ca qu trnh
cch mng x hi ch ngha, bc chuyn bin lch s t ch ngha t bn ln ch
ngha x hi v tin ti ch ngha cng sn.
2. Khi lc s ra i v pht trin ca ch ngha Mc - Lnin
a. Nhng iu kin, tin s ra i ch ngha Mc
- iu kin kinh t - x hi
Nhng nm 40 ca th k XIX, phng thc sn xut t bn ch ngha cc
nc Ty u pht trin mnh m. Cuc cch mng cng nghip khng nhng nh
du bc chuyn ha t nn tng sn xut th cng t bn ch ngha sang nn sn
xut i cng nghip t bn ch ngha m cn lm thay i su sc cc din x hi,
trc ht l s hnh thnh v pht trin ca giai cp v sn.
Cuc khng hong kinh t nm 1825 ko theo hng lot cuc u tranh ca
cng nhn chng li ch ngha t bn, tiu biu l:
+ Cuc khi ngha ca cng nhn dt Ling (Php) nm 1831 va 1834
+ Phong tro Hin chng (Anh) t nm 1838 n nm 1848
+ Cuc khi ngha ca cng nhn dt Sildi (c) nm 1844.
h
H
n
T
- Tin l lun
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
n
T
h
H
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Vn dng ch ngha duy vt lch s vo vic nghin cu ton din phng thc
sn xut t bn ch ngha, C.Mc pht hin ra rng: vic tch nhng ngi sn
xut nh khi t liu sn xut bng bo lc l khi im ca s xc lp phng thc
sn xut t bn ch ngha. Ngi lao ng khng cn t liu sn xut t mnh
thc hin cc hot ng lao ng, cho nn mun lao ng c thu nhp, ngi lao
ng buc phi bn sc lao ng ca mnh cho nh t bn. Sc lao ng tr thnh
mt loi hng ha c bit, ngi bn n tr thnh cng nhn lm thu cho nh t
bn. Gi tr do lao ng ca cng nhn to ra ln hn gi tr sc lao ng ca h, hnh
thnh nn gi tr thng d nhng n li khng thuc v ngi lao ng m thuc v
ngi nm gi t liu sn xut, l nh t bn.
Nh vy, bng vic tm ra ngun gc ca vic hnh thnh gi tr thng d,
C.Mc ch ra bn cht ca s bc lt t bn ch ngha, cho d bn cht ny b
che y bi quan h tin - hng.
L lun v gi tr thng d c C.Mc v Ph.ngghen nghin cu v trnh by
ton din, su sc trong b T bn. L lun ny trnh by h thng cc quy lut vn
ng v pht trin ca x hi, cho thy s vn ng v pht trin y l mt qu trnh
lch s - t nhin thng qua s tc ng bin chhng gia lc lng sn xut v quan
h sn xut; gia c s h tng v kin trc thng tng.
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Vladimir Ilich Lenin, sinh ngy 22/4/1870 ti Xim bic (Simbirsk) nc Nga trong mt
gia nh trung lu, cha l gio vin dy lch s v ting Latinh c t tng tin b.
V.I.Lnin tt nghip th khoa ngnh Lut i hc Saint Peterburg nm 1891. V.I.Lnin
l ngi k s nghip ca C.Mc v Ph. ngghen.
Qu trnh V.I.Lnin bo v v pht trin ch ngha Mc c th chia thnh ba thi
k, tng ng vi ba nhu cu c bn khc nhau ca thc tin, l:
+ Thi k t 1893 n 1907
+ Thi k t 1907 n 1917
+ Thi k t sau khi Cch mng x hi ch ngha Thng Mi Nga thnh cng
(1917) n khi V.I.Lnin t trn ( 21/1/1924).
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
i tng nghin cu ca ch ngha Mc Lnin, bao gm trit hc, kinh tchnh tr, ch ngha x hi khoa hc.
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Chng I
CH NGHA DUY VT BIN CHNG
I. VN C BN CA TRIT HC
trit hc Phng Ty, c duy tm ln duy vt. Nhn chung cc nh trit hc duy tm
u xem tn ti ca th gii l do c mt lc lng tinh thn siu nhin c trc,
l vt cht, khng sinh ra, khng mt i, lun lun vn ng t trng thi ny sang
trng thi khc, tn ti khch quan. Trn c s m mi trit hcu phi gii
quyt hai vn :
biu l Bc c li, Hi um, Phch t cng cho rng thc c trc, nhng
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
nhin cng c s khc nhau gia duy tm trong trit hc vi duy tm trong tn gio.
Th gii quan tn gio, lng tin ng vai tr ch o, cn ch ngha duy tm trong trit
hc li l sn phm ca t duy tru tng.
b.Trit hc duy vt:
khng nh th gii xung quanh chng ta l th gii vt cht, khng do ai sinh ra,
khng mt i, nhng li ng nht vt cht vi mt hay mt s cht c th no .
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
ng n ca n.
h
H
n
T
c cm gic ca chng ta sao li, chp li, chp li, phn nh v tn ti khng l
Tr
thuc vo cm gic .
10
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
ti khch quan, khng sinh ra, khng mt i). Do , chng ta khng c nhm
ln khi nim vt cht ni chung vi cc s vt c th. Cc s vt c th n c qu
trnh sinh ra ri mt i, nhng tnh vt cht ca n khng mt i m n ch chuyn
h
H
em li nim tin cho con ngi trong vic nhn thc v ci to th gii bng chnh
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
t tng ca trit hc duy vt cht phc, trit hc siu hnh, l c s l lun vng
chc bc b trit hc duy tm mt cch trit , vch ng cho khoa hc v
nhng t tng tin b.
c. Vt cht v cc hnh thc tn ti ca n
h
H
n
T
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
nhng chc nng ring bit, nhng chng u c mi lin h vi nhau thnh mt
chnh th.
h
H
khng c i sng hu c.
Tr
n
T
e. Vn ng v ng im:
- Mi s vt, hin tng u vn ng, ng im ch l tm thi
13
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Cn khi nim khng gian nhiu chiu m ta thng thy trong ti liu khoa
hc l khi nim tru tng ca khoa hc dng ch tp hp mt s i lng
c trng cho cc thuc tnh khc nhau ca khch th nghin cu v tun theo
nhng nguyn tc bin i nht nh. l mt cng c ton hc dng nghin
cu ch khng phi ch khng gian thc, khng gian thc ch c ba chiu.
2. thc, ngun gc, Kt cu ca thc
a. Ngun gc ca thc
thc l g, do u m c, tr li cho cu hi ny m trong lch s trit
hc c nhiu quan im khc nhau:
- Trit hc duy tm quan nim, thc l mt thc th c lp khng ph
h
H
tuyt i
- Ch ngha duy vt trc Mc khng tha nhn tnh cht siu t nhin ny
Tr
n
T
ca thc, nhng li cho rng t tng c tit ra t c cng nh gan tit ra mt.
14
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
l h thn kinh. Ch ngha duy vt bin chng Mc bc b nhng quan nim sai lm
trn v a ra nhn nh mi v ngun gc ca thc: thc l mt thuc tnh ca
vt cht, nhng khng phi l ca mi dng vt cht, m ch l thuc tnh ca mt
dng vt cht c t chc cao l b c ngi c chc nng phn nh, nhng khng
phi l phn nh gin n, m l phn nh nng ng sng to.
h
H
n
T
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
bit. Ci c bit chnh l thng qua lao ng, vn bin thnh ngi v sau lao
dn nhn bit c nhng thuc tnh, nhng kt cu, nhng quy lut vn ng ca
t nhin, ca x hi di dng nhng kinh nghim, nhng tri thc, nh vy m kho
tng tri thc ca loi ngi ngy cng c b sung thm phong ph. V vy,
thc khng th l t bn ngoi a vo trong b c, m n c hnh thnh t
khm ph v ci to th gii khch quan, t lao ng sn xut gn lin vi s ra i
ca ngn ng.
- Lao ng khng phi l mt hot ng n l, m ngay t bui u s khai
con ngi bit quy t li vi nhau mang tnh tp th, tnh x hi. V vy, trong qu
trnh lao ng tp th ny sinh nhu cu cn phi trao i kinh nghim v t chc
lao ng tp th m t ci cung hng ca loi vn bin i dn dn thch ng
vi mt li pht m ngy cng pht trin. Nh c lao ng m ngn ng mi c
hnh thnh. N tr thnh h thng tn hiu mang ni dung ca thc. Nu khng
c h thng tn hiu ny th thc khng th tn ti v th hin c. Ngn ng l
phng tin, l cng c khi qut ho, tru tng ha, ngn ng dng giao
h
H
khc. V vy, thc khng phi l hin tng thun ty c nhn m l mt hin
tng mang tnh lch s, tnh x hi. Nu khng c ngn ng th x hi khng th
n
T
pht trin. V nhng l trn, ng - ghen vit: Trc ht l lao ng, sau lao ng
Tr
ngi .
c. Bn cht ca thc
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Da trn c s l lun phn nh, ch ngha duy vt bin chng khng nh:
thc l s phn nh hin thc khch quan vo trong b c con ngi nhng khng
phi l s phn nh gin n, m phn nh mt cch nng ng v sng to.
thc l hnh nh ch quan ca th gii khch quan.
thc u tn ti. Nhng gia chng c s khc nhau mang tnh i lp. Vt cht
l ci c phn nh tn ti khch quan, nhng khi n c chuyn vo trong
h
H
n
T
Tr
con ngi bin nhng tng thnh hin thc, giai on ny con ngi phi
17
la chn nhng phng php, phng tin, cng c tin hnh lao ng nhm
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
thc. Tri thc thng thng, l nhng nhn thc thu nhn c t hot ng hng
ngy ca mi c nhn, mang tnh cht cm tnh trc tip, b ngoi ri rc cha
c h thng ho. Tri thc khoa hc l nhng nhn thc c c kt t thc
tin thnh l lun, kinh nghim. Ngy nay, tri thc ang l yu t gi vai tr quyt
nh i vi s pht trin kinh t, v vy, u t vo tri thc tr thnh yu t then
cht cho s tng trng kinh t di hn bn vng.
kim tra, tnh ton ca l tr c biu hin thnh nhiu hin tng khc nhau v
h
H
Tr
n
T
18
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Da trn c s l lun phn nh, ch ngha duy vt bin chng khng nh:
vt cht l ci c trc thc l ci c sau, vt cht l ngun gc ca thc, quyt
nh thc, song thc c th tc ng tr li vt cht thng qua hot ng thc
tin ca con ngi, v vy con ngi phi tn trng thc tin khch quan, ng thi
pht huy tnh nng ng ch quan ca mnh.
th gii khch quan c chuyn vo trong c ngi ta ( sao chp, chp li, chp
li) th n li tr thnh hnh nh ch quan, l hnh nh tinh thn ca th gii khch
quan (tc thc). Chnh v vy, Mc vit Chng qua ch l vt cht c em
chuyn vo trong u c con ngi v c ci bin i trong .
h
H
Tr
n
T
19
tiu, v phng hng ra. Ngc li, thc ca con ngi phn nh sai th
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
ng nhn thc v hot ng thc tin, phi tn trng tnh khch quan, do trong
hot ng nhn thc, hot ng thc tin phi xut pht t thc t khch quan,
phi ly thc t khch quan lm cn c cho hot ng ca mnh ch khng c
cho thc t, ly o tng thay cho hin thc th s mc phi bnh duy ch. Trn
c s ng ta rt ra bi hc Mi ng li, ch trng ca ng phi xut
pht t thc t, phi tn trng quy lut khch quan. pht huy c nhn t ch
quan, vai tr tch cc sng to ca thc nhm p ng c yu cu xy dng
Tr
n
T
h
H
20
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Chng II
h
H
pht trin, v vy, thut ng siu hnh cng c dng ch nhng ngi c t
tng v hnh ng khi xem xt gii quyt s vic khng t chng trong mi lin h
n
T
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
l da trn c s quan st trc quan, cha c iu kin kim chng bng khoa
hc, mang tnh ngy th cht phc nhng v c bn l ng
- Php bin chng duy vt: trn c s khi qut nhng thnh tu mi nht
ca khoa hc thi , k tha c chn lc nhng tinh hoa ca nhn loi, Mc v
ng - ghen sng lp ch ngha duy vt bin chng, sau c Lnin tip
tc pht trin hon thin thnh mt h thng hon chnh. Php bin chng duy vt
c hai nguyn l c bn: nguyn l v mi lin h ph bin. Nguyn l v s pht
trin. T rt ra ba quan im: ton din, pht trin, lch s c th.
2. Nhng c trng c bn v vai tr ca php bin chng duy vt
Tr
n
T
h
H
ngoi.
22
- Xut pht t quan im, th gii thng nht tnh vt cht, c chung mt
proton
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
electron
Tr
n
T
h
H
23
- B
qu
trnh bi tit
cho t bo
cht
(thi
cn
Trung
tm
iu
v tham gia
phn
khin
t bo.
Nhn:
bo
th:
vo qu trnh
chia
3
cc
b).
trung
tham
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
gia
Golgi:
trong.
Mng
nhn:
nhn
bn
sn xut cy, ba phi c nguyn liu nh st, thp, v.v st thp li ph thuc
h
H
n
T
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
biu hin lin h bn trong, lin h bn ngoi, lin h ch yu, lin h th yu, lin
h bn cht, lin h khng bn cht, lin h tt nhin, lin h ngu nhin
h
H
Tr
n
T
im khc nhau:
a. Quan im siu hnh:
25
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
cha hon thin n hon thin hn, ci mi thay th cho ci c li thi, nhng
khng loi b hon ton ci c m k tha, chn lc ci c.
+ Pht trin khng phi din ra theo mt con ng thng tp m quanh co,
phc tp theo ng vng xoy trn c ging nh lp li ci c nhng cao hn.
+ Pht trin l qu trnh tch lu v lng dn n s thay i v cht.
+ Ngun gc ca s pht trin l do mu thun nm ngay bn trong ca s
vt u tranh vi nhau, khng ph thuc vo mun, nguyn vng, ch ca con
ngi.
+ Pht trin l khch quan ph bin, v n din ra mi lnh vc t t nhin
cho n x hi v c trong t duy.
Chng minh v phn tch nguyn l pht trin:
h
H
n
T
Tr
con ngi, trong x hi loi ngi, s bin i v pht trin li cng din ra nhanh
26
chng bng nhiu phng thc sn xut k tip trong lch s. So vi thi thng
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
cch mng khoa hc k thut ang din ra mnh m trn mi lnh vc. Do php
bin chng yu cu chng ta phi hng ti ci mi, pht hin ra n, nhn v pha
trc, bi dng cho ci mi mau ln mnh, hot ng theo hng tin ln.
+ Pht trin khng phi din ra theo mt con ng thng tp, m quanh co
theo ng vng xoy trn c ging nh lp li ban u nhng cao hn.
Tm li: pht trin l mt khi nim dng ch s bin i theo chiu hng
i ln t thp n cao, t n gin n phc tp, t cha hon thin n hon
thin hn.
3. ngha v phng php lun
- Lin h v pht trin i ln khng ngng l c im chung vn c ca gii
t nhin, x hi v nhn thc ca con ngi cho nn khi xem xt s vt phi c
quan im pht trin, quan im ton din, quan im lch s c th.
+ V quan im ton din i hi khi phn tch s vt phi xem xt s vt
trong mi quan h gia s vt vi ci khc; v phi phn bit c ci no l tt
yu, ci no l c bn, ch yu, ci no l ngu nhin, khng c bn, khng ch
yu. ng thi phi chng li quan im siu hnh. V phng php siu hnh l tri
vi khoa hc.
h
H
n
T
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
chng ta trnh c hoang mang dao ng khi s pht trin gp lc thoi tro v
a. Phm tr l khi nim chung nht, phn nh nhng mt, nhng thuc tnh,
tn gi ring, nhng gia chng cng c nhng mt ging nhau. V d: ng, vng,
h
H
bc, st, khc nhau v tnh cht ha, l cng nh hnh thc, nhng gia chng li c
nhng thuc tnh ging nhau nh dn in, d dt mng. Hoc cy thuc h lng
Tr
n
T
thc nh la, khoai, bp, rt khc nhau nhng li c thuc tnh chung l dinh
28
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
- Ci chung l mt khi nim dng ch nhng mt, nhng thuc tnh chung
khng ch c mt s vt, m cn c lp li trong nhiu s vt, hin tng hay
qu trnh ring l khc.
Trong lch s trit hc khi gii quyt mi quan h gia ci chung v ci ring
cng c nhng quan im rt khc nhau, chng hn nh Pla-tn quan nim, ci
chung tn ti vnh vin, ci ring ch l tm thi. V d: cy xoi l ch mt s vt c
th, n c qu trnh sinh ra, tn ti trng thnh ri mt i, nhng khi nim chung
v ci cy th tn ti mi mi. T ng i n kt lun, ci chung sinh ra ci ring.
cy thuc h lng thc c thuc tnh chung l dinh dng, nhng cht dinh dng
h
H
n
T
bn l bc lt, hiu chin, nhng bc lt, hiu chin phi thng qua hnh vi ca tng
Tr
trong lao ng, dng cm trong u tranh, nhng cn c trong lao ng, dng cm
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
hnh vi anh hng. Nh vy, r rng ci chung l c thc, ci chung khng phi tn
ti ngoi ci ring m phi thng qua ci ring th mi biu hin c mnh.
sng kinh t mi gia nh Vit nam ngy cng kh ln (l ci ring), nhng mi gia
nh li khng th tch ra khi cc chnh sch kinh t - x hi v phi chu s
qun l ca x hi. Nh vy, khng c ci ring no tn ti m khng lin h vi ci
chung.
h
H
a. Khi nim:
+ Nguyn nhn l s tng tc gia cc mt trong cng mt s vt, hoc
Tr
n
T
30
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
lin h nhn qu, v d s ni tip ca ngy v m, m phi bit rng: gia nguyn
nhn v kt qu l mi quan h sn sinh.
h
H
khng ging nhau. V vy trong i sng vic pht hin, s phi hp, tc ng ca
nhiu nguyn nhn hay nguyn nhn tng hp i hi mi chng ta phi phn tch
n
T
Tr
kt qu.
32
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
ngoi i khi cng c vai tr quyt nh, nhng khng th thay th nguyn nhn bn
trong. C hai loi nguyn nhn trn u c mi lin h cht ch vi nhau mi pht
huy tc dng.
e. ngha v phng php lun:
h
H
a. Khi nim:
+ Kh nng l phm tr dng ch ci cn l mm mng trong qu trnh ca
n
T
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Kh nng bin thnh hin thc l mt qu trnh mu thun phc tp. Khng phi bao
h
H
n
T
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
tng nh ph sn, tht nghip, di chuyn vn t ngnh ny sang ngnh khc, hin
tng ny l do c nhiu nguyn nhn ngu nhin gy nn nh u c, cnh tranh
u t k thut, chin tranh xung t, khng b, cung cu ca th trng . . ., nhng
thng qua s ph sn, tht nghip, di chuyn vn t ngnh ny sang ngnh khc m
h
H
phng tin phc v cho chin tranh cho nn tt nhin ng ta ch trng u tin
cho vic m rng chin tranh, xung t, mun nh nhanh thng nhanh IRc,
n
T
nhng nhng yu t ngu nhin ca chin tranh lm cho lnh M cht nhiu, s ni
Tr
quc t, nhn dn M phn i, H vin M khng thng qua ngn sch chin tranh,
ly IRc khng th nh nhanh thng nhanh
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
nghin cu hng lot nhng hin tng ngu nhin tm ra ci chung, mt khc
ng sau nhng ngu nhin, c nhng ngu nhin m con ngi khng mong mun
th phi tm cch hn ch, ng thi phi pht hin ra ci ngu nhin c li phc
v cho cng vic ca mnh.
h
H
Tr
n
T
36
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
hin tng, cn hin tng th bao gi cng l s biu hin bn cht: v d bn cht
ch bao cp, do Nh nc phn phi vi gi r, nhng t khi chuyn sang c
ch th trng, tt c cc ch u a vo tin lng th nhng hin tng phn
phi theo tem phiu cng mt theo. Do , bn cht ca mt s vt hin tng b
+ Tnh mu thun ca s thng nht gia bn cht v hin tng: thng nht
gia bn cht v hin tng khng phi l mt nguyn tc tuyt i, i khi ta thy
mt s hin tng nhn b ngoi khng c s n khp gia bn cht v hin tng.
phi da vo bn cht.
h
H
Tr
n
T
a. Khi nim:
37
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
cng bin i. Nhng khng c ngha l hnh thc ch th ng, ngoan ngon i
theo ni dung m hnh thc cn c vai tr tc ng tr li i vi ni dung, s tc
ng thng din ra theo hai hng:
+ Mt l, nu hnh thc ph hp vi ni dung th n s tr thnh ng lc
tch cc thc y ni dung pht trin.
h
H
n
T
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
ngi phi can thip vo tin trnh pht trin lm cho s vt pht trin nhanh chng
hn .
- Hai l, trong i sng hin thc, nu tch ri hnh thc khi ni dung s tr
thnh quan liu, siu hnh, tuyt i ni dung, xem nh hnh thc cng l sai lm, c
hi cho s pht trin, bi v ni dung ch c th biu hin thng qua hnh thc.
- Ba l, ngy nay, cuc sng ang bin i tng ngy. Ci mi khng ngng
pht trin ln mnh. V vy, cn nm vng php bin chng gia hnh thc v ni
dung, cn phi chm ch theo di st tnh hnh thc t. Mt khi c triu chng bo
hiu hnh thc khng cn thc y ni dung pht trin na, th phi kp thi ci bin
n, kin quyt vt b hnh thc li thi, ra sc pht hin v ng h nhng hnh
thc mi song cn trnh bnh ch quan, ty tin trong vic thay i hnh thc mt
cch khng c cn c, tch ri ni dung.
h
H
n
T
Tr
ngha l con ngi b tay phc tng chu s chi phi ca tnh tt yu nh mt nh
39
mnh, tri li con ngi c th pht hin ra quy lut, nhn thc, vn dng cc quy
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
lut nhm phc v cho mc ch ca mnh, to iu kin cho quy lut mau chng
pht sinh tc dng hoc hn ch nhng quy lut no khng c li
Lch s chng minh, khi no con ngi cha nhn thc c quy lut
hoc hnh ng tu tin th s b quy lut tr th, khi con ngi s tr thnh
n l ca tnh tt yu, nhng khi con ngi nhn thc c quy lut th con ngi
c th iu khin hot ng ca mnh hp quy lut s tr thnh t do. V vy, ng
h
H
n
T
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
V d: Cht ca nc ( H2O )
thc chng trong trng thi vn ng, lin h. Do , cht ca mt s vt, hin
tng khng phi mt lc tc thi m ngi ta c th pht hin ra ht, ng thi
nhng cht khng c bn, cho nn, trong qu trnh vn ng c mt s thuc tnh
khng c bn thay i, thm ch mt i, nhng cht ni chung ca s vt vn
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
+ S tch ly v lng trong thc t khng phi khi no cng ging nhau m n
cn ty thuc vo hon cnh iu kin ch quan khch quan, c s vt, hin tng
h
H
n
T
hng nhy vt .
+ Bc nhy t cht ny sang cht khc trong thc t cng khng phi khi
Tr
no cng ging nhau m n cn ty thuc hon cnh iu kin ch quan hay khch
42
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
kt lun:
h
H
Tr
n
T
cht. V d, tinh bt c cng thc C6H10O5, nu tng H10 thnh H12, O5 thnh O6 =
43
gluc, cn trong lch s, s pht trin ca x hi loi ngi s thay th t hnh thi
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Nm vng quy lut lng - cht c ngha quan trng v mt phng php
lun i vi hot ng nhn thc v hot ng thc tin:
nhng mt khc nhau, nhng khuynh hng tri ngc nhau, i lp nhau, nhng
h
H
li khng th thiu nhau, lin h vi nhau, nh hng ln nhau, rng buc ln nhau,
tc ng ln nhau v u tranh chuyn ho ln nhau dn n s vt c mt i, s
Tr
n
T
44
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
ca cc mt i lp
b. Cc khi nim:
h
H
n
T
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
n
T
Tr
tc, ngy cng cao, chnh v vy Lnin vit: Pht trin l u tranh gia cc mt
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
i lp.
2. Mt s loi mu thun
thn pht trin ca s vt. Tuy nhin trong nhn thc v hot ng thc tin, chng
hi m li ch cn bn i lp nhau,khng th iu ho c. V d nh mu thun
h
H
Tr
n
T
47
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
ti trong x hi c giai cp. Hai loi mu thun ny khc nhau v tnh cht v xu
hng pht trin. Mu thun i khng pht trin c xu hng ngy cng gay gt.
tng loi mu thun. Theo quy lut chung, mu thun i khng i hi phi gii
quyt bng bo lc cch mng. Song, trong nhng iu kin nht nh mu thun
i khng cng c kh nng gii quyt bng phng php ho bnh. Cn mu thun
khng i khng v nguyn tc phi c gii quyt bng gio dc, thuyt phc,
ph bnh t ph bnh Tuy nhin cc bin php cng l nhng hnh thc u
tranh gii quyt mu thun, ch khng phi l qu trnh iu ho mu thun.
Nghin cu mu thun i khng v khng i khng i hi trong hot ng thc
tin khng c nhm ln hai loi mu thun trn, c phng php gii quyt
mt cch ng n khoa hc.
3. ngha phng php lun .
a. Mu thun l khch quan vn c ca mi s vt hin tng, l ngun gc,
l ng lc ca s vn ng v pht trin, do mun nhn thc ng v mt s
vt hin tng th cn phi pht hin l loi mu thun g, khng c che giu,
lng trnh. Nhn thc mu thun ca s vt l qu trnh t duy phn i ci thng
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Bt c s vt, hin tng no cng c qu trnh sinh ra, tn ti, pht trin v
cc ca th h b m,
h
H
Tr
n
T
nhng gi tr mi.
49
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Cy la ph nh ht la ri n lt bng la ph nh cy la. Ph nh ln
th nht l bc trung gian, l qu trnh chn lc. Ph nh ln th hai ging nh
h
H
n
T
Tr
kin mi, phi bit trn trng nhng gi tr ca qu kh. ng thi, chng ta phi
50
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
- Thuyt hoi nghi: i biu l Hi um cho rng con ngi ch nhn thc
c hin tng bn ngoi ca s vt, ch khng c kh nng bit ch thc c
bn cht bn trong ca s vt, hin tng.
- Duy tm khch quan: i biu l H - ghen tha nhn kh nng nhn thc
ca con ngi, nhng li coi nhn thc l mt qu trnh t nhn thc ca nim
tuyt i. H cho rng th gii vt cht k c con ngi u l sn phm ca
nim tuyt i.
h
H
Tr
n
T
trong b c ca con ngi, l qu trnh to thnh tri thc trong b c con ngi v
51
hin thc khch quan. Qa trnh nhn thc din ra theo con ng bin chng t
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
trc quan sinh ng n t duy tru tng, l s phn nh nng ng, sng to.
- Nhn thc l mt qu trnh t thp n cao, t cha bit n bit
tng, sng to ra nhng ci khng c trong hin thc nhm tho mn nhng
nhu cu ca con ngi.
lch s x hi.
h
H
n
T
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
ngi phi tm cch gii quyt, chng hn nh vn lng thc, thc phm, nng
lng, dn s, xung t sc tc, khng b, chy ua v trang, chin tranh hy dit,
h
H
sung thm vo nhng nhn thc trc . Ngoi thc tin ra th khng cn ng
no khc kim tra nhn thc v ch c thng qua thc tin mi kim tra c
n
T
nhn thc c phn nh ng hay khng. Tuy nhin cng c nhng trng hp
Tr
khng nht thit phi tri qua thc tin mi bit c nhn thc ng hay sai, m
53
ngi ta c th thng qua nhng tiu chun ca lgc, tc l theo nhng quy tc
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
lgc chng minh. Song suy n cng nhng quy tc y cng c chng
minh trong thc tin th mi tr thnh tiu chun kim tra nhn thc ca con
ngi. Cho nn xt n cng th thc tin vn l tiu chun kim tra nhn thc.
4. Hai giai on ca qu trnh nhn thc
+ Biu tng: l hnh thc phn nh cao nht v phc tp nht ca giai on
trc quan, tng i hon chnh c lu li trong b c v mt s vt no
khng cn trc tip tc ng vo cc gic quan ca con ngi (p/a gin tip)
- c im ca nhn thc cm tnh. N l giai on u ca qu trnh nhn
thc, l s phn nh trc tip, sinh ng ca hin thc. Song mi ch b ngoi ca
s vt, cha phn bit c ci tt nhin v ci ngu nhin, cha i c vo bn
cht, quy lut ca s vt. V vy nhn thc tt yu phi pht trin ln giai on cao
hn, g.on : t duy tru tng.
b. T duy tru tng (nhn thc l tnh)
- L giai on phn nh gin tip tru tng. N c thc hin bng cc
hnh thc nh: Khi nim - Phn on - Suy lun
h
H
tri qua qu trnh so snh phn tch tng hp, tru tng ho, khi qut ho tm
ra cc mi lin h chung, bn cht ca s vt. V d: vt cht tn ti di nhiu
n
T
dng khc nhau nhng chng u c thuc tnh chung l tn ti khch quan v vn
Tr
ng
54
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
c im ca nhn thc l tnh l phn nh gin tip, khi qut, tru tng;
phn nh c bn cht, quy lut ca s vt, l nhn thc ng tin cy, gn vi
chn l khch quan. T nhn thc cm tnh n nhn thc l tnh l s thay i v
cht, l bc nhy vt ca qu trnh nhn thc. Mun nhn thc ng phi c
nhng ti liu do nhn thc ca cm tnh cung cp y , chnh xc v phi gn
vi hot ng thc tin, phi da vo kt qu ca thc tin b sung, kim tra
nhn thc mi.
c. Mi quan h gia nhn thc cm tnh v nhn thc l tnh
- Nhn thc cm tnh v nhn thc l tnh l hai giai on khc nhau v trnh
phn nh, hnh thc phn nh v phng thc phn nh hin thc khch quan,
song chng c mi lin h bin chng mt thit vi nhau.
+ Nhn thc cm tnh l tin , l iu kin khng th thiu c ca giai
on nhn thc l tnh (t duy tru tng). Nhng mt khi nhn thc l tnh
h
H
n
T
nhng ti liu ban u do nhn thc ca cm tnh mang li. Nhn thc phi bt
Tr
ngun t thc tin, nu tch ri nhn thc cm tnh vi nhn thc l tnh v ngc
55
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Trong thc tin, sai lm v vn ny thng biu hin hai cn bnh l ch ngha
kinh nghim v ch ngha gio iu. Ngi mc bnh kinh nghim thng ngi hc
hon cnh c th, coi thng kinh nghim ca qun chng, ch bm ly trong sch
v, p dng my mc. Trong thc t, nu ni no, lc no cho ch ngha kinh
nghim, ch ngha gio iu thm nhp vo s d mc sai lm, gy lng ph sc
ngi sc ca .
C hai loi nhn thc kinh nghim, nhn thc kinh nghim c hnh thnh
mt cch t pht, do tip xc hng ngy vi thc tin cuc sng, nhn thc kinh
nghim thu nhn t s kho st cc th nghim. Gia nhn thc thng thng v
nhn thc t s kho st c quan h cht ch vi nhau b sung cho nhau, tc l t
thc tin ngi ta phi a vo phng th nghim c c tri thc mi, ri t
phng th nghim li a ra p dng bn ngoi.
Nhn thc l lun, c hnh thnh mt cch t gic v gin tip, n ch tp
trung phn nh ci bn cht mang tnh quy lut di dng tru tng lgic c th
hin bng cc khi nim, quy lut, nh lut c tnh h thng, c s dng c ngn
ng thng thng v thut ng khoa hc din t i tng nghin cu. V th
nhn thc l lun chnh xc hn, c h thng hn, n c vai tr ngy cng ln trong
hot ng thc tin, c bit trong thi i khoa hc cng ngh hin i ngy nay.
5. Vn chn l v tiu chun ca chn l
a. Khi nim chn l
h
H
n
T
chn l l nhng tri thc ph hp vi hin thc khch quan v c thc tin kim
Tr
nghim.
56
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
ring cho tng lnh vc, tng ngnh khoa hc chuyn mn, c phng php chung
h
H
Tr
n
T
57
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
th tuy khc nhau v ni dung, nhng l mi lin h bin chng v mi phng php
n c v tr nht nh, do khng th coi cc phng php l ngang bng nhau
phi nm vng phng php ca trit hc Mc - Lnin, l phng php lun chung
nht gip chng ta nh hng ng n trn con ng i ti chn l khch quan
v hot ng thc tin c hiu qu.
Phng php bin chng hon ton i lp vi phng php siu hnh trn
suy ngh my mc, phin din, c tnh cht hnh thc ch ngha, ch dng li kt
cu hnh thc ca t tng m khng i su vo phn tch mu thun, hon cnh
c th ca s vt.
b. Mt s phng php nhn thc khoa hc
Phng php thu nhn tri thc kinh nghim:
Tri thc kinh nghim c chia lm hai dng sau y:
Mt l, t trong lao ng sn xut bng quan st m ngi ta thu nhn tch
lu c nhng kinh nghim.
Hai l, tri thc thu nhn c c ch nh t trc t cc cuc th
nghim, phng php ny c s dng cc cng c, phng tin k thut tr gip
h
H
vc khoa hc.
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
+ Phn tch v tng hp l hai phng php nhn thc khc nhau song li
bin chng vi nhau, cho nn khng c tch ri phn tch v tng hp hoc
cng iu phng php ny coi nh phng php kia.
- Phng php quy np v din dch:
h
H
ch tnh tt nhin, tnh quy lut ca s vt. Ngha th hai n ch mi lin h gia s
phn nh ca th gii khch quan vo b c con ngi, c ti to di dng
Tr
n
T
hnh nh tinh thn theo mt trt t ca cc khi nim, phm tr, l thuyt.
59
Phng php lgc vch ra bn cht tnh tt nhin, tnh quy lut ca s vt
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
nhng un nn theo nhng quy lut m bn thn qu trnh lch s hin thc cung
cp, hn na mi nhn t u c th c xem xt ci im pht trin t ti
ch hon ton chn mui, t ti hnh thc c in ca n.
lch s pht trin ca s vt (mt cch tm tt, khi qut trn nhng giai on ch
nim, nhng nh ngha tru tng phn nh tng mt, tng thuc tnh ca s vt.
h
H
n
T
coi con ng i t tru tng n c th l phng php nhn thc khoa hc.
Tr
Tuy nhin khng phi ci tru tng no cng l khu xut pht, m ci tru tng
60
xut pht phi l ci phn nh nhng mi quan h ph bin tt yu, bn cht, nhng
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Chng III
CH NGHA DUY VT LCH S
h
H
Tr
n
T
- Trong qu trnh tn ti v pht trin, con ngi lun tin hnh sn xut vt cht
nhm to ra cc t liu sinh hot, tha mn nhu cu ngy cng phong ph, a dng.
61
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Phng thc sn xut l cch thc con ngi s dng cng c lao ng sn
xut ra ca ca ci vt cht nhng giai on lch s nht nh ca x hi loi ngi.
Phng thc sn xut bao gm : Lc lng sn xut v quan h sn xut.
a. Lc lng sn xut
Lc lng sn xut biu hin mi quan h gia con ngi vi t nhin trong
qu trnh sn xut ; th hin nng lc thc tin ca con ngi
- Lc lng sn xut bao gm hai yu t :
Tr
n
T
h
H
62
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
n
T
h
H
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Kin trc thng tng l ton b nhng quan im chnh tr, php quyn, trit
hc, o c, tn gio, ngh thut, cng vi nhng thit ch tng ng nh nh
nc, ng phi c hnh thnh trn c s h tng nht nh.
Mi yu t ca kin trc thng tng u c c im, quy lut vn ng ring,
nhng chng lin h, tc ng ln nhau v u hnh thnh trn c s h tng nht
nh. Song, mi yu t khc nhau c quan h khc nhau vi c s h tng. Trong x
hi c giai cp, kin trc thng tng c tnh giai cp. chnh l cuc u tranh v
mt chnh tr, t tng ca cc giai cp i khng trong c trng l s thng tr v
chnh tr, t tng ca giai cp thng tr. Trong kin trc thng tng ca x hi c
giai cp, nh nc c vai tr c bit quan trng. N tiu biu cho ch chnh tr
ca mt x hi nht nh. Nh c nh nc, giai cp thng tr mi thc hin c s
thng tr ca mnh i vi x hi.
2. Quan h bin chng gia c s h tng v kin trc thng tng
a.Vai tr quyt nh ca c s h tng i vi kin trc thng tng
h
H
n
T
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
quyt nh cc mu thun trong lnh vc chnh tr, cuc u tranh giai cp v chnh tr
l biu hin nhng i khng trong lnh vc kinh t. Tt c nhng yu t ca kin trc
thng tng nh nh nc, php quyn, trit hc, tn gio u trc tip hay gin tip
ph thuc vo c s h tng, do c s h tng quyt nh.
- Vai tr quyt nh ca c s h tng vi kin trc thng tng cn th hin
ch : c s h tng thay i th sm hay mun kin trc thng tng cng bin i
theo.
- Qu trnh din ra khng ch trong giai on thay i hnh thi kinh t x
hi ny bng hnh thi kinh t x hi khc, m cn din ra ngay trong mt hnh thi
kinh t x hi. S thay i cng gn vi s pht trin ca lc lng sn xut,
nhng lc lng sn xut khng trc tip tc ng ln kin trc thng tng m thng
qua c s h tng.
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
cch khc, kin trc thng tng c s c thay th bng kin trc thng tng mi
tin b thc y kinh t pht trin.
+ Pht huy vai tr ch ng ca con ngi s dng kin trc thng tng
nh mt cng c hu hiu thit lp trt t x hi mi.
III.
thc thng thng l nhng tri thc, nhng quan nim phn nh trc tip
nhiu mt cuc sng hng ngy ca con ngi v thng xuyn chi phi
cuc sng , n tr thnh tin cho cc l thuyt x hi.
thc l lun l nhng t tng, quan im c h thng ha, khi qut
ha thnh cc hc thuyt x hi. thc l lun phn nh khi qut, vch ra
mi lin h bn cht ca cc s vt, hin tng.
+ Tm l x hi v h t tng :
Tm l x hi bao gm ton b tnh cm, c mun, thi quen, tp qun phi
nh mt cch trc tip c tnh cht t pht iu kin sinh sng hng ngy
ca con ngi. Nhng quan nim trnh tm l x hi cn mang tnh
cht kinh nghim, yu t tr tu an xen vo yu t tnh cm.
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
+ thc thm m
thc thm m l s phn nh hin thc vo thc con ngi trong quan h
vi nhu cu thng thc v sng to ci p. Trong hnh thc hot ng thng thc
v sng to ci p th ngh thut l hnh thc biu hin cao nht ca thc thm m.
c trng c bn ca ngh thut l s phn nh hin thc thng qua hnh tng ngh
thut. Hnh tng ngh thut cng phn nh ci bn cht ca i sng hin thc
nhng thng qua ci c th, c bit, c th cm tnh, sinh ng.
n
T
+ thc tn gio
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
lc lng trn th mang hnh thc ca lc lng siu trn th. Tn gio c ngun
gc t kinh t - x hi, t nhn thc v tm l.
b.Vai tr quyt nh ca tn ti x hi i vi thc x hi
a. thc x hi thng lc hu hn so vi tn ti x hi
Lch s cho thy, nhiu khi x hi c mt i, nhng thc do n sinh ra vn
tn ti trong mt thi gian di. Tnh c lp tng i ny biu hin c bit r trong
tm l x hi. thc x hi thng lc hu hn tn ti x hi do nhng nguyn nhn :
thng c gi li v truyn b nhm chng li cc lc lng tin b x hi.
b. thc x hi c th vt trc tn ti x hi
Nhng t tng tin tin, khoa hc c th vt trc s pht trin ca tn ti,
d bo s pht trin tng lai, c tc dng hng dn, ch o thc tin, hng n
gii quyt nhng nhim v mi ca x hi t ra.
IV.
Tr
n
T
h
H
68
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
H n h
thi kinh
t - x
hi
l
Hnh thi KT-XH cng sn CN
m t
p h m
Hnh thi KT-XH t bn ch ngha
tr ca
ch ngha duy vt Hnh thi KT-XH phong kin
lch s dng ch x hi
tng giai on
lch s nht nh, vi mt
kiu quan h
sn xut c trng cho x hi
ph hp Hnh thi KT-XH cng sn ng. thy
vi mt trnh nht nh ca
lc lng sn
xut v vi mt
Thi gian
kin trc thng tng c xy dng trn quan h
sn xut y.
Hnh thi kinh t x hi l mt h thng
hon chnh, c cu
trc phc tp gm c cc mt c bn l lc lng sn xut, quan h sn xut, kin
trc thng tng. Mi mt c v tr ring v tc ng qua li thng nht vi nhau. Trong
, lc lng sn xut l nn tng vt cht k thut ca mi hnh thi kinh t x hi.
S pht trin ca lc lng sn xut quyt nh s hnh thnh, pht trin v thay th
ln nhau ca cc hnh thi kinh t x hi. Quan h sn xut l quan h c bn, ban
u v quyt nh cc quan h khc. Quan h sn xut ph hp vi trnh pht trin
ca lc lng sn xut v tc ng tch cc tr li lc lng sn xut. Mi hnh thi
kinh t x hi c mt kiu quan h sn xut c trng. Quan h sn xut l tiu chun
khch quan phn bit cc ch x hi. Cc quan h sn xut to thnh c s h
tng ca x hi.
Kin trc thng tng chnh tr, o c v cc thit ch nh nc, ng phi
c hnh thnh, pht trin trn c s h tng x hi. Kin trc thng tng c
hnh thnh ph hp vi c s h tng, n l cng c bo v, duy tr, pht trin c s
h tng.
Ngoi cc mt c bn trn y, cc hnh thi kinh t x hi cn c cc quan
h gia nh, dn tc v cc quan h x hi khc. Cc quan h gn b cht ch vi
quan h sn xut, bin i cng vi s bin i ca quan h sn xut.
2. S pht trin cc hnh thi kinh t-x hi l lch s t nhin
Tr
n
T
h
H
TRC
THNG
gi
TNG
qu
Qu
yt
n
h
Tr
it
ho
ng
ch
n
h
h
n
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
KIN
nh
tr
h
u
C S
H TNG
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
l gii chnh xc i sng x hi cn phi s dng phng php lun tru tng ha
khoa hc, l xut pht t quan h sn xut hin thc phn tch cc phng din
khc nhau( chnh tr, php lut, vn ha, khoa hc) v mi quan h ln nhau gia
chng.
- Th ba, s vn ng v pht trin ca x hi l mt qu trnh lch s - t nhin,
tc l qu trnh din ra theo cc quy lut khch quan ch khng theo mun ch
quan, do vy mun nhn thc v gii quyt ng n nhng vn ca i sng x
hi th phi i su nghin cu cc quy lut vn ng, pht trin ca x hi.
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Khi nim tng lp x hi khng ng nht vi khi nim giai cp, mc d hai
khi nim ny c quan h mt thit vi nhau. Khi nim tng lp x hi cng ni n
nhng tp on ngi c nhng c trng chung tng i n nh no , nhng
nhng c trng ny khng ng nht vi nhng c trng kinh t-x hi c tnh lch
s nh trong khi nim giai cp, ngha l khng do mt phng thc sn xut c
trng ca x hi mt giai on lch s nht nh sn sinh ra.
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
khi nim giai cp, ch l nhng b phn khc nhau ca mt giai cp. V d, giai cp
v sn bao gm nhiu tng lp khc nhau cn c theo mc sng nh: tng lp giu,
tng lp trung lu, tng lp ngho, thm ch nh Ph.ngghen ni c c tng lp v sn
lu manh. Giai cp t sn cng bao gm nhiu tng lp t sn khc nhau nh: tng
lp t sn nh, tng lp t sn trung bnh, tng lp t sn ln, tng lp trm ti chnh(
cn gi l tp on ti phit). Hin nay, do tc ng ca cuc cch mng khoa
hc-cng ngh, s pht trin ca sn xut t trnh rt cao, dn n s phn ha
trong giai cp v sn v giai cp t sn cc nc t bn pht trin ang din ra ht
sc phc tp. T , ngi ta c th phn chia thnh nhiu tng lp khc nhau theo
nhng tiu ch mi. V du, tng lp cng nhn c cn, cng nhn qu tc c thu nhp
cao do trnh ngh nghip ca h.
Tm li, khi nim giai cp v khi nim tng lp x hi c nhng ni hm khc
nhau, khng ng nht vi nhau, nhng c quan h vi nhau. Trong nhng iu kin
nht nh, tng lp c th chuyn ha thnh giai cp v ngc li.
V du, tng lp t sn nc ta hin nay l mt b phn ca tng lp doanh
nhn. Trong qu trnh xy dng v pht trin nn kinh t th trng nh hng x hi
ch ngha, trong iu kin hi nhp vi nn kinh t th gii, nu khng t di s
lnh o ca ng v qun l ca nh nc x hi ch ngha, khng gi vng c
nh hng x hi ch ngha, nn kinh t th trng pht trin mt cch t pht th
rt c th tng lp t sn s chuyn ha thnh mt giai cp t sn thc th.
b. Ngun gc giai cp
Trong x hi nguyn thy, lc lng sn xut cha pht trin nn cha c giai
cp, giai cp ch xut hin khi cng c sn xut bng kim loi ra i lm cho nng sut
lao ng tng ln ng k, ca ci d tha xut hin, nhng ngi c chc quyn
trong x hi chim ot lm ca ring, ch t hu xut hin. chnh l c s ca
s xut hin giai cp.
c. Vai tr ca u tranh giai cp i vi s vn ng, pht trin ca x hi c
i khng giai cp
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
- Trit hc Mc k tha nhng quan nim v con ngi trong lch s v khng
nh con ngi hin thc l s thng nht gia yu t sinh hc v yu t x hi. Con
ngi t nhin l con ngi mang y bn tnh sinh hc. Yu t sinh hc l iu
kin u tin quy nh s tn ti ca con ngi.
Con ngi l sn phm ca qu trnh pht trin lu di ca gii t nhin. Cc
giai on mang tnh sinh hc m con ngi tri qua t sinh thnh, pht trin n mt
i quy nh bn tnh sinh hc trong i sng con ngi.
Nh vy, con ngi trc ht l mt tn ti sinh vt, biu hin trong nhng c
nhn l t chc c th ngi v quan h ca n vi t nhin. Nhng thuc tnh, nhng
c im sinh hc, cc giai on pht trin khc nhau ni ln bn cht sinh hc ca
c nhn con ngi.
Tuy nhin, mt t nhin khng phi l yu t duy nht quy nh bn cht con
ngi. c trng c bn quy nh s khc bit con ngi vi th gii loi vt l mt
x hi.
- Vi phng php bin chng duy vt, trit hc Mc nhn thc bn cht con
ngi mt cch ton din, c th trong ton b tnh hin thc x hi ca n, m trc
ht l vn sn xut ra ca ci vt cht. Tnh x hi ca con ngi biu hin trong
sn xut vt cht. Thng qua sn xut vt cht, con ngi t tha mn nhu cu vt cht
v tinh thn, hnh thnh ngn ng, pht trin cc nng lc t duy, xc lp cc quan h
x hi.
Tr
n
T
h
H
Ba h thng quy lut trn cng tc ng to nn th thng nht hon chnh trong
i sng con ngi bao gm c mt sinh hc v mt x hi. Mi quan h sinh hc v
x hi l c s hnh thnh h thng cc nhu cu sinh hc v nhu cu x hi trong
i sng con ngi nh nhu cu n, mc, , nhu cu ti sn xut x hi, nhu cu tnh
cm, nhu cu thm m v hng th cc gi tr tinh thn Quan h gia mt sinh hc
v mt x hi, cng nh nhu cu x hi trong mi con ngi l thng nht. Mt sinh
hc l c s t nhin tt yu, cn mt x hi l c trng bn cht phn bit con
ngi vi cc loi ng vt khc.
76
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Trong qu trnh ci bin gii t nhin, con ngi cng lm ra lch s ca mnh.
Con ngi l sn phm ca lch s, ng thi l ch th sng to ra lch s. Hot
ng lao ng sn xut va l iu kin cho s tn ti va l phng tin lm bin
i i sng x hi.
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
n
T
h
H
Tr
Lnh t l nhng c nhn kit xut do phong tro cch mng ca qun chng nhn
dn to nn, gn b mt thit vi qun chng nhn dn, c qun chng tn nhim
78
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
v nguyn hy sinh qun mnh cho li ch ca qun chng nhn dn. Nh vy, lnh t l
ngi c cc phm cht sau :
- Mt l, c tri thc khoa hc uyn bc, nm bt c xu th vn ng ca dn
tc, quc t, thi i.
- Hai l, c nng lc t chc, tp hp qun chng nhn dn, thng nht ch v
hnh ng ca qun chng nhn dn.
Tr
n
T
h
H
79
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
CHNG IV
HC THUYT GI TR
I. IU KIN RA I, C TRNG V U TH
CA SN XUT HNG HA.
1. Sn xut hng ha, iu kin ra i ca sn xut hng ha.
Trong lch s tng c hai kiu sn xut: sn xut t cung t cp v sn xut
hng ha. Sn xut hng ha l sn xut trao i, mua bn. Sn xut hng ha
l mt phm tr lch s. N ch xut hin v tn ti vi iu kin sau y:
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
- Mu thun: ngi tiu dng lun i hi gi tr s dng ngy cng cao, cht
lng tt, mu m kiu dng p, gi r, ngc li nh sn xut th mun bn hng
ha c gi cao, chi ph thp.
2. Tnh hai mt ca lao ng sn xut hng ha.
a. Mt th nht biu hin l lao ng c th di hnh thc thao tc ca ngi lao
ng trong nhng ngnh ngh chuyn mn to ra gi tr s dng.
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
c. Mi quan h, v ngha:
- Lao ng tru tng l mt phm tr lch s, v n ch c trong nn sn xut hng
ha. V, khi trao i mua bn ngi ta phi quy lao ng c th v lao ng tru tng
lm c s trao i mua bn hng ha
Tr
n
T
h
H
83
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Lao ng gin n v lao ng phc tp: Lao ng gin n l nhng loi lao
ng cha tri qua hun luyn chuyn mn ngh nghip, m bt k ngi lao ng
no c kh nng lao ng bnh thng u c th lm c, cn lao ng phc tp l
nhng loi lao ng tri qua hun luyn chuyn mn ngh nghip, c c mt
trnh thnh tho nht nh. Trong cng mt thi gian lao ng, ngi c trnh lao
ng phc tp s to ra mt lng gi tr ln hn, so vi lao ng gin n. Lao ng
gin n l c s tnh ton lng gi tr ca hng ha, v vy kt qu ca lao ng
phc tp s c quy v lao ng gim n xc nh lng gi tr ca hng ha.
Theo C.Mc: lao ng phc tp, ch l bi s ca lao ng gin n.
Tm li: qua phn tch cc nhn t nh hng n lng gi tr ca hng ha,
chng ta rt ra c kt lun l lng gi tr ca hng ha c o bng thi gian lao
ng x hi cn thit, gin n trung bnh.
c. C cu lng gi tr ca hng ha
- Lng gi tr ca hng ha bao gm:
n
T
h
H
Vic mua bn trao i thi nguyn thy din ra ht sc ngu nhin, gin n. V
d: 1 m vi = 5 kg go. V sao, 1 m vi li i c 5 kg go. Thc cht h trao i
go v vi c vi nhau l trao i nhng lng lao ng, trao i nhng lng gi
tr nht nh. V sau, vic trao i tr thnh tp qun th gi tr ca mt hng ha c
th biu hin nhiu hng ha khc.
Tr
V d: 2m vi
= 10 kg go
= 3 ci cuc
= 1 con d
= 2 ci ba
84
10 kg go
V d:
3 ci cuc
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
1 con d
2 ci ba
02 kg caf =
01 m vi
b. Bn cht ca tin t.
Tin t l mt loi hng ha c bit (vng) c tch ra khi th gii hng ha
ng vai tr lm vt ngang gi chung cho cc hng ha khc trong trao i.
2. Cc chc nng ca tin t.
a. Chc nng thc o gi tr:
o lng gi tr, bn thn tin cng phi c gi tr l tin vng, bi v gia gi tr
ca vng v gi tr ca hng ha trong thc t c mt t l nht nh da trn thi
gian hao ph lao ng x hi cn thit, tuy nhin mi quc gia, tiu chun gi c cng
rt khc nhau. V d, M 1 USD c hm lng vng 0,736662gr; Php 1 Franch
Franc c hm lng 0,160000gr vng; Anh 1 Pound Sterling c hm lng
2,13281gr vng... Tc dng ca tin t khi dng lm tiu chun gi c khng ging vi
tc dng ca n khi lm thc o gi tr, ng thi n cn chu s tc ca nhiu nhn
t nh: gi tr hng ha; gi tr tin t; quan h cung cu hng ha; cnh tranh.
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Trong cng thc trn, cn gi nh s lng tin cn thit cho lu thng phi l
tin vng, hoc tin giy c gi tr khng i, c xt trn cng mt thi gian v
khng gian. Trong lu thng, lc u tin xut hin di hnh thc vng thoi, bc nn,
sau l tin c v cui cng l tin giy ra i. Bn thn tin giy khng c gi tr
thc (khng k chi ph in tin) n ch l quy c gi tr do nh nc pht hnh v buc
x hi cng nhn. khi khi lng tin giy do nh nc pht hnh a vo lu thng
vt qu khi lng tin cn thit cho lu thng, th tnh trng lm pht s xut hin.
Do : vic pht hnh tin giy phi cn i vi s lng vng (hay bc) c tin
giy i biu(1).
c. Chc nng thanh ton:
Chc nng thanh ton nh dng chi tr sau khi cng vic giao dch, mua bn
hon thnh, v d: np thu, tr tin in, mua chu hng ha...n c tc dng p
ng kp thi nhu cu cho ngi sn xut hoc tiu dng ngay c khi h cha c tin,
hoc cha c tin chi tr cho cc giao dch hng ha, iu ny s thc y trao
i hng ha.
Trong hnh thc giao dch ny, trc tin tin lm chc nng thc o gi tr
nh gi c ca hng ha. Nhng l v mua bn chu nn n k hn, tin mi c
a vo lu thng thanh ton. S pht trin ca quan h mua bn chu ny mt mt
to kh nng tr n bng cch thanh ton khu tr ln nhau khng dng tin mt. Mt
khc, khi h thng ch n v con n pht trin rng ri, n k thanh ton, nu mt
khu thanh ton no khng thc hin c h thng thanh ton s b ph v, khng
hoang kinh t s gia tng.
Khi tin t lm chc nng phng tin thanh ton, th cng thc s lng tin t
cn thit cho lu thng c xc nh nh sau:
G (Gbc + Gkt) + Gk
T=
h
H
N
Trong qu trnh thc hin chc nng phng tin thanh ton xut hin mt loi
tin mi: tin tn dng, di cc hnh thc: th thanh ton; ti khon sc; tin in
t...iu ny lm cho cc hnh thc thanh ton ca tin ngy cng phong ph a
dng.
n
T
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
nng ct tr lm cho tin trong lu thng thch ng mt cch t pht vi nhu cu tin
cn thit cho lu thng. Nu sn xut gia tng tin a vo lu thng tng ln v
ngc li.
e. Tin t th gii:
Chc nng ny xut hin khi trao i hng ha mang tnh quc t, v hnh thnh
quan h mua bn gia cc ch th kinh t thuc nhiu nc khc nhau. Trong chc
nng tin t th gii, vng c dng lm: thc o gi tr, phng tin lu thng,
phng tin thanh ton di chuyn ca ci t nc ny sang nc khc, vi s qui
nh hm lng c th hoc tin tn dng c cng nhn l phng tin thanh ton
quc t.
Theo yu cu ca qui lut gi tr, vic sn xut v trao i hng ha phi da trn
c s hao ph lao ng x hi cn thit. Do , khi trao i phi tun theo nguyn tc
ngang gi. Do , qui lut gi tr i hi ngi sn xut hng ha phi tun theo mnh
lnh gi c ca th trng, v ch thng qua gi c ln xung ca th trng, ngi ta
mi thy c s hot ng ca qui lut gi tr, s tc ng ca chng lm cho gi c
hng ha trn th trng ln xung xoay quanh gi tr ca n. S vn ng gi c ca
hng ha trn th trng xoay quanh trc gi tr, chnh l c ch hot ng ca qui
lut gi tr, v thng qua s vn ng ca gi c th trng m qui lut gi tr pht huy
nhng tc dng ca n trong nn sn xut hng ha.
2. Tc dng ca qui lut gi tr
Trong sn xut, thot nhn b ngoi hnh nh mi ngi t quyt nh mnh sn
xut ci g theo mun, khng b rng buc. Tht ra, mi hot ng ca h trong lnh
vc sn xut v lu thng u b qui lut gi tr chi phi di cc hnh thc sau y:
h
H
Tr
n
T
cao hn.
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
c. Kch thch ci tin k thut, hp l ha sn xut, tng nng sut lao ng, thc
y lc lng sn xut x hi pht trin.
ginh li th trong cnh tranh, buc ngi sn xut phi h thp hao ph lao
ng c bit hng ha do mnh sn xut sao cho bng hoc thp hn hao ph lao ng
x hi. iu ny kch thch ngi sn xut lun tm cch ci tin k thut, ci tin t
chc qun l, thc hin tit kim, tng nng sut lao ng.
d. Phn ha ngi sn xut, x hi c k giu ngi ngho
Tr
n
T
h
H
88
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Chng V
HC THUYT GI TR THNG D
I. S CHUYN HA CA TIN T THNH T BN
Tr
n
T
h
H
89
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Ba l, trong i sng thc t, khng phi bao gi ngi ta cng trao i ngang
gi m c hin tng mua r bn t, trong trng hp ny gi tr cng khng th tng
thm. V trong sn xut hng ha, vic mua bn trao i phi c tin hnh ngang gi
(mua ng gi, bn ng gi), th c ngi mua v ngi bn u khng thu c gi
tr tng thm, tuy nhin h s c c gi tr s dng m mi bn cn.
Bn l, gi s tt c mi ngi u bn gi cao hn gi tr hng ha 10%, nh
vy khi anh ta bn hng s thu li c 10%, nhng khi ng vai tr l ngi mua,
anh ta li b mt 10%, nh vy cui cng anh ta cng khng thu c gi tr ln hn.
Trng hp mua bn hng thp hn gi tr 10% cng vy.
h
H
n
T
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Kt lun:
+ Mt l, qu trnh sn xut gi tr thng d l qu trnh to ra gi tr vt qu
im m gi tr sc lao ng c tr, gi tr thng d l lao ng khng cng ca
cng nhn.
+ Hai l, ngy lao ng ca cng nhn lun c hai phn: thi gian lao ng cn
thit b p li gi tr sc lao ng; thi gian lao ng thng d, to ra gi tr
thng d cho nh t bn.
+ Ba l, vic chuyn ha ca tin thnh t bn din ra trong lu thng, m ng
thi khng din ra trong lnh vc , v ch c trong lu thng nh t bn mi mua
c th hng ha c bit, hng ha sc lao ng, qu trnh s dng hng ha sc
lao ng em li gi tr thng d cho nh t bn.
2. Bn cht ca t bn. T bn bt bin v t bn kh bin.
a. Bn cht ca t bn:
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
3 USD (v)
iu c ngha l, nh t bn c ng ra 100 USD thu ngi lao ng th
nh t bn cng bc lt c 100 USD. (Thc t t sut gi tr thng d hin nay
cc nc t bn pht trin l 300 %)
b. Khi lng ga tr thng d (M)
Mc dng ch M l k hiu khi lng gi tr thng d v V l tng s t bn kh
bin. Do , cng thc v khi lng gi tr thng d l:
m
M = ------- x V
v
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
5
m = ---- x 100%, t sut gi tr thng d l 100%
5
7
m = ---- x 100% t sut gi tr thng d l 140%
5
Vic ko di thi gian lao ng trong ngy ch c gii hn v vp phi s phn
khng ca ngi lao ng nn nh t bn tm phng php bc lt mi. Phng php
sn xut gi tr thng d tng i
b. Phng php sn xut gi tr thng d tng i
Gi tr thng d tng i l gi tr thng d thu c l do rt ngn thi gian lao
ng cn thit, nhng khng thay i thi gian ngy lao ng, do , thi gian lao ng
thng d tng ln mt cch tng ng.
V d: thi gian lao ng ca mt ngi trong mt ngy l 8 gi, trong :
h
H
5
m = ---- x 100% t sut gi tr thng d l 166%
3
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
n
T
h
H
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tin lng trong CNTB. Thot nhn, ngi cng nhn nhn tin lng ging nh
tin tr cng cho ngi lao ng sau mt thi gian lm vic. Nhng thc cht, tin
lng trong ch t bn cng l hnh thc bc lt. Bi v, trong CNTB sc lao ng
cng l hng ha, vi t cch l hng ha th khi mua, ngi mua, tc nh t bn
ng l phi tr tin trc cho ngi cng nhn, nhng thc cht phi sau mt thi
gian lao ng, tc nh t bn s dng ri ngi lao ng mi c nhn tin
cng. Nh vy, bn cht ca tin lng trong CNTB l tin tr cng cho gi tr sc lao
ng, l gi c ca hng ha sc lao ng, nhng c biu hin ra bn ngoi nh l
gi c ca lao ng.
2. Tin lng trong trong ch ngha t bn.
n
T
h
H
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
n
T
h
H
a. Tun hon ca t bn
Qu trnh vn ng ca t bn c khi qut trong cng thc chung ca t
bn: T H T = T + t. Cng thc ny ch mi th hin qu trnh vn ng ca t bn
m cha ni y cc giai on trong qu trnh vn ng , tun hon t bn phi
tri qua 3 giai on:
Tr
Giai on 1: lu thng
98
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
SXH
TLSX
Thi gian chu chuyn ca t bn, bao gm thi gian sn xut v thi gian lu
thng. Tuy nhin, ty theo tng ngnh, m thi gian v tc chu chuyn c khc
nhau.
Thi gian sn xut bao gm:
h
H
Thi gian lao ng: l thi gian m ngi lao ng s dng cc cng c lao ng
tc ng vo i tng lao ng to ra ca ci vt cht.
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
n = -----------ch
n
T
h
H
Tr
Hao mn hu hnh l hao mn vt cht sau mt thi gian s dng, cng nh hao
mn do my mc b g st, hng hc sau mt thi gian s dng; nh xng xung cp
100
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tr
n
T
h
H
101
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
S phn chia nn sn xut x hi thnh hai khu vc ln, mang tnh khi qut.
Ngy nay ngi ta phn chia nn sn xut x hi thnh cc ngnh nh: cng nghip,
nng nghip, dch v. Trong cng mt ngnh c th bao hm c hai khu vc. V d:
cng nghip c kh ch to my thuc khu vc I, nhng cng nghip hng tiu dng
li thuc khu vc II.
- Nhng gi nh ca Mc v ti sn xut t bn x hi:
c. Ti sn xut m rng
Ti sn xut m rng l ti sn xut vi quy m ngy cng ln, c tch ly v m
rng sn xut, khc vi ti sn xut gin n l nh t bn khng tiu dng ht phn
gi tr thng d m tch ly li mt phn m rng sn xut, bao gm tng thm cho
(c) v (v) ca c hai khu vc theo mt t l nht nh, v d:
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
Tiu iu: nn kinh t ri vo tnh trng tr tr, vn nhn ri tng nhng cha c
ni u t, sn xut cm chng, hng ha vn khng tiu th c. giai on ny,
i hi cc nh t bn phi i mi cng ngh, i mi sn phm, to tin cho
s phc hi ca nn kinh t.
103
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
lng ln mt cht.
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Vic hnh thnh phm tr chi ph sn xut t bn ch ngha (k), che y thc
cht bc lt ca t bn i vi lao ng. V ga tr hng ha (w) = k + m, trong k =
c+v. Nhn vo cng thc trn th s khc bit gia c v v bin mt v tng nh k
sinh ra m. Chnh y chi ph thc t (chi ph lao ng) b che lp bi chi ph sn
xut t bn (k), sc lao ng (v) l ngun gc ca ga tr b bin mt v gi y hnh
nh ton b chi ph sn xut t bn ch ngha (k) sinh ra ga tr thng d (m). Chi ph
sn xut l biu hin bn ngoi ca kinh doanh t bn.
b. Li nhun (p) :
Gia ga tr hng ha v chi ph sn xut t bn ch ngha lun lun c khong
chnh lch, cho nn sau khi bn hng ha, gi nh ga c = ga tr, th nh t bn
khng nhng b p c chi ph sn xut, m cn thu v c s tin li ngang
bng vi m. S tin ny c nh t bn gi l li nhun, k hiu l p.
n
T
h
H
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
bng nhau, li nhun c th cao hn, thp hn hoc ngang bng vi ga tr thng d,
tu thuc vo ga c hng ha do tc ng ca quan h cung - cu, cnh tranh...
Nhng xt trong ton x hi, th tng li nhun vn ngang bng vi tng ga tr thng d
do tng ga c hng ha= tng ga tr hng ha
--------------- x
100 %
c+v
Trong thc t, ngi ta thng tnh t sut li nhun hng nm bng t l % gia
tng s li nhun thu c trong nm (P) vi tng chi ph sn xut (K)
P
P =
--------------- x
100%
K
Li nhun l hnh thc biu hin ca ga tr thng d, nn t sut li nhun cng
l s biu hin ca t sut ga tr thng d, v vy chng c mi quan h vi nhau.
V mt lng: p< m v :
P
= ---------
x 100% ;
c+v
m
cn
m=
----------- x 100%
v
n
T
h
H
Tr
Nhn vo hai cng thc trn ta thy, nu lng m (p) bng nhau, th p < m v p
106
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
phi chia cho ton b chi ph sn xut (c +v), trong khi m ch chia cho t bn kh
bin (v)
=> p = 20%
Nu m = 200%, th
800c + 200v + 400m
=> p = 40%
* Cu to hu c ca t bn:
=> p = 20%
=> p = 10%
n
T
h
H
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Bin php cnh tranh trong ni b ngnh l ci tin k thut, cng ngh nng
cao nng sut lao ng lm cho ga tr c bit ca hng ha xung thp hn ga tr x
hi thu c li nhun siu ngch. Kt qu cnh tranh ni b ngnh dn n s
hnh thnh ga tr ga tr x hi ca hng ha. Nh vy, s hnh thnh ga tr x hi ca
hng ha din ra mt cch t pht, lm cho ga tr c bit ca hng ha xung thp
hn ga tr x hi, v c xu hng gim xung.
Tr
n
T
h
H
Ngnh
sn xut
Chi ph
sn xut (k)
C kh
80c +20v
100%
20
20%
108
70c +30v
100%
Da
60c +40v
100%
30
30%
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Dt
40
40%
Theo v d trn th :
90
P = ------------ x 100% = 30%
300
Khi t sut li nhun bnh qun c hnh thnh th s li nhun ca cc ngnh
sn xut u c tnh theo t sut li nhun bnh qun, v do nu c s t bn
bng nhau, d u t vo ngnh no cng u thu c li nhun bng nhau, gi l
li nhun bnh qun.
Vy, li nhun bnh qun l s li nhun bng nhau, ca nhng lng vn t bn
u t bng nhau khi u t vo cc ngnh khc nhau, c k hiu l: p
p = p x k
Theo v d trn :
P = 30% x 100 = 30
n
T
h
H
Tuy nhin, cn ch s hnh thnh li nhun bnh qun v t sut li nhun bnh
qun ch l mt xu hng trong iu kin t do cnh tranh cao, trong thc t khng th
c con s li nhun bnh qun v t sut li nhun bnh qun bng nhau tuyt i gia
cc ngnh
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
vn u t nhanh chng. S hnh thnh t sut li nhun bnh qun v li nhun bnh
qun khng lm chm dt qu trnh cnh tranh trong x hi t bn, tri li cnh tranh
vn tip din.
Khi c s hnh thnh t sut li nhun bnh qun v li nhun bnh qun th ga tr
hng ha c chuyn ha thnh ga c sn xut.
Tin trc tip ca ga c sn xut chnh l s hnh thnh li nhun bnh qun
v t sut li nhun bnh qun.
M C+V+M
C kh 80 20 100% 20
Clch
Gsx v
Gsx w
120
30% 130 + 10
Dt
70 30 100% 30
130
30% 130
Da
60 40 100% 40
140
30% 130 - 10
390
390
90
T. 210 90
cng
0
0
n
T
h
H
Nh vy, trong giai on CNTB t do cnh tranh, quy lut ga tr thng d quy
lut kinh t c bn ca CNTB biu hin thnh quy lut li nhun bnh qun. Quy lut
ga tr quy lut kinh t c bn ca nn sn xut hng ha biu hin thnh quy lut ga
c sn xut.
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
a. T bn thng nghip :
*T bn thng nghip di ch ngha t bn :
T H T
Cng thc ny ging cng thc chung ca t bn, tuy nhin n ch gii hn trong
lnh vc lu thng. cng thc ny, t bn thng nghip thay mt ngi mua ng
t bn tin t mua hng ha ca nh t bn cng nghip. T bn thng nghip
ch l mt b phn trong qu trnh tun hon ca t bn cng nghip c tch ra, c
nhim v chuyn hng thnh tin (H T), n ch hot ng trong lnh vc lu thng v
khng mang hnh thi t bn sn xut.
T bn thng nghip trong ch ngha t bn c tch ra t t bn cng
nghip do s pht trin ca phn cng lao ng x hi, nhng vi chc nng chuyn
mn ring nn t bn thng nghip va ph thuc, va c lp vi t bn cng
nghip. S ra i v pht trin ca t bn thng nghip lm cho lu thng hng
ha thun li, th trng m rng, tc chu chuyn ca t bn tng ln v t thc
y s pht trin ca nn sn xut t bn ch ngha ni chung.
* Li nhun thng nghip:
Tr
n
T
h
H
180
Pchung = --------------- x 100% = 18%
900 + 100
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
n
T
h
H
Tr
c im ca t bn cho vay:
112
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
- T l lm pht.
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tn dng thng nghip: l hnh thc tn dng gia cc nh t bn trc tip kinh
doanh, mua bn chu (bn tr chm) hng ha vi nhau.
Tn dng ngn hng l quan h vay mn thng qua ngn hng lm mi gii, l
hnh thc tn dng gia ngn hng vi cc nh t bn trc tip kinh doanh v cc tng
lp dn c khc trong x hi .
Tn dng ngn hng ra i v pht trin d trn s pht trin ca tn dng thng
nghip. ng thi, tn dng ngn hng to iu kin cho tn dng thng nghip pht
trin hn.
* Ngn hng v li nhun ngn hng:
Ngn hng t bn ch ngha l t chc kinh doanh t bn tin t, lm mi gii
gia ngi i vay v ngi cho vay.
Ngn hng c 2 nghip v chnh l: nhn gi v cho vay. Trong nghip v nhn
gi, ngn hng tr li tc cho ngi gi tin, trong nghip v cho vay ngn hng thu
li tc ca ngi i vay. T sut li tc cho vay phi cao hn t sut li tc nhn gi.
Li nhun ngn hng l khong chnh lch gia li tc cho vay v li tc nhn
gi, tr i nhng khon chi ph cn thit v nghip v ngn hng cng vi cc khon
thu khc v kinh doanh t bn tin t.
Trong cnh tranh, ngn hng cng tham gia qu trnh bnh qun ha t sut li
nhun, ngha l li nhun ngn hng cng c xu hng ngang bng li nhun bnh
qun.
Tr
n
T
h
H
Ngn hng cn ng vai tr th qu cho x hi, qun l tin mt, pht hnh tin
giy, trung tm thanh ton ca x hi. Nh c ngn hng m cc nh t bn c iu
kin vay vn m rng sn xut kinh doanh, di chuyn t bn t ngnh ny sang
ngnh khc d dng hn, tng nhanh tc chu chuyn ca tin t, gim lng tin
mt lu thng.
* Phn bit t bn ngn hng v t bn cho vay:
114
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
n
T
Tr
Th trng chng khon l ni mua bn cc loi chng khon nh: c phiu, tri
phiu, cng tri...
115
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
Trong nng nghip cng nh trong cng nghip, li nhun siu ngch c xc
nh bng chnh lch gia ga c sn xut chung ca th trng vi ga c sn xut c
bit ca mt s doanh nghip. Nhng khc vi cng nghip, li nhun siu ngch
116
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
trong nng nghip n nh nhng doanh nghip c iu kin thun li, do rung t
l t liu sn xut c bn, rung t tt xu khc nhau, iu kin thun li khc nhau
dn n ga c sn xut c bit ca tng n v sn phm trn tng loi t c s
khc nhau, m ga c ca sn phm nng nghip c xc nh bi iu kin sn
xut trn rung t xu nht, m bo cho nh u t vo nng nghip trn rung
t xu vn thu c li nhun bnh qun. Khong chnh lch v ga tr thng d thu
c iu kin sn xut thun li so vi iu kin sn xut xu nht l li nhun siu
ngch. Li nhun siu ngch ny s c chuyn ha thnh a t chnh lch.
Nh vy, a t chnh lch l li nhun siu ngch, thu c trn nhng rung
t c iu kin sn xut thun li hn, n l chnh lch gia ga c sn xut chung
c quyt nh bi iu kin sn xut trn rung t xu nht v ga c sn xut c
bit trn rung t tt, trung bnh, hoc c v tr thun li.
Thc cht ca a t chnh lch l li nhun siu ngch, ngun gc ca n l
phn ga tr thng d do cng nhn nng nghip to ra. a t chnh lch gn lin vi
c quyn kinh doanh nng nghip theo li t bn ch ngha.
C hai loi a t chnh lch: a t chnh lch I v a t chnh lch_II.
Tt
TB
u
t
Gsx
c bit
Gsx
chung
Sn
R
lng Tng ca ca Tng chnh
( t) SL
SL lch I
1 t 1 t
100 20
120
20
30
180
60
T.Bnh 100 20
120
24
30
150
30
120
30
30
120
Xu
100 20
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
NN:
Chnh lch gia tng ga tr sn phm nng nghip vi tng gi tr sn phm cng
nghip l: 130 - 120 = 10 y chnh l a t tuyt i, phn chnh lch ny nh t
bn i thu t phi tr cho a ch. S c quyn t hu rung t ngn cn qu
trnh t do di chuyn t bn t cc ngnh khc vo nng nghip v do ngn cn
qu trnh bnh qun ha t sut li nhun gia nng nghip vi cng nghip v cc
ngnh khc.
Vy a t tuyt i l li nhun siu ngch di ra ngoi li nhun bnh qun,
c hnh thnh do cu to hu c ca t bn trong nng nghip thp hn cu to
hu c ca t bn trong cng nghip, n l chnh lch gia ga tr nng sn phm v
ga c sn xut chung ca cc ngnh khc trong x hi..
So snh gia a t chnh lch v a t tuyt i:
Ging nhau: v thc cht, a t tuyt i v a t chnh lch u l li nhun
siu ngch, u c ngun gc l ga tr thng d do lao ng khng cng ca cng
nhn lm thu trong lnh vc nng nghip to ra.
Khc nhau: c quyn kinh doanh rung t l nguyn nhn sinh ra a t chnh
lch, c quyn t hu rung t l nguyn nhn sinh ra a t tuyt i.
* Ga c rung t:
Theo Mc gi c rung t l a t t bn ha. Bi t ai em li a t, tc
mang li mt thu nhp n nh bng tin, n ging nh l t bn cho vay em li li tc
cho ngi ch s hu t bn. V vy, ga c rung t ph thuc vo a t do rung
t em li v t sut li tc hin hnh.
= --------------
h
H
Gr
Tr
n
T
Trong
Gr: l gi c rung t
R : l a t
z : t sut li tc
118
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Chng VI
I. CH NGHA T BN C QUYN
1. S chuyn bin t ch ngha t bn t do cnh tranh sang ch ngha t
bn c quyn
h
H
n
T
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
n
T
h
H
Tr
c. T bn ti chnh
120
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Khi hnh thnh cc t chc c quyn trong cng nghip, th ng thi trong
ngn hng cng din ra qu trnh tch t v tp trung t bn vi quy m ln, dn n
hnh thnh cc t chc c quyn trong ngn hng. Cnh tranh lm cho cc ngn
hng nh b ph sn, hoc phi st nhp vo nhng ngn hng ln, ngoi ra cc t
chc c quyn trong cng nghip i hi phi c nhng ngn hng ln p ng
vn cho n, t cc t chc c quyn trong ngn hng ra i.
S xut hin ca cc t chc c quyn ln v ngn hng, lm thay i vai tr
ca ngn hng, t ch ch l trung gian trong thanh ton v tn dng, n nay nm
gi v chi phi mt lng ln t bn tin t, t c th chi phi, khng ch cc t
chc c quyn cng nghip v cc hot ng ca nn kinh t. Trc s chi phi
ngy cng ln ca cc t chc c quyn trong ngn hng, cc t chc c quyn
trong cng nghip tm cch xm nhp vo hot ng ca ngn hng, hoc thnh lp
ngn hng ring huy ng vn. Qu trnh lin kt gia cc t chc c quyn trong
cng nghip vi cc t chc c quyn trong ngn hng, hnh thnh cc tp on
t bn ti chnh. Lnin gi l bn u s ti chnh.
Tr
n
T
h
H
121
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
- Cnh tranh gia cc t chc c quyn vi nhau: bao gm cnh tranh gia cc
t chc c quyn trong cng mt ngnh, hoc gia cc t chc c quyn trong
ngnh c lin quan vi nhau. S cnh tranh ny thng dn n s tha hip, hoc
lin kt vi nhau em li li ch chung, m bo li nhun c quyn cao.
122
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
CNTB c quyn c nhng biu hin mi, nhng khng vt ra khi cc quy lut vn
ng ca CNTB ni chung. Tuy nhin, trong giai on CNTB c quyn, cc quy lut
kinh t ca sn xut hng ha TBCN c nhng biu hin mi:
- V quy lut gi tr: s thng tr ca cc t chc c quyn dn n vic p
t gi c c quyn bao gm: gi c c quyn thp khi cc t chc c quyn mua
sn phm ca cc nh sn xut nh; gi c c quyn cao khi cc t chc c quyn
bn sn phm. Gi c c quyn vn khng hon ton thot ly khi gi tr, m thc
cht thng qua gi c c quyn m cc t chc c quyn, chim ot mt phn gi
tr thng d ca nhng ngi sn xut nh v thu nhp ca ngi tiu dng. Gi c
c quyn vn phi m bo b p chi ph sn xut cng vi khon li nhun c
quyn cao. Quy lut gi c c quyn, chnh l s biu hin ca quy lut gi tr trong
giai on CNTB c quyn.
- Quy lut gi tr thng d: trong giai on CNTB c quyn, thng qua gi c c
quyn, cc t chc c quyn thu c li nhun c quyn cao. Li nhun c
quyn chnh l biu hin ca quy lut gi tr thng d trong giai on CNTB c
quyn. Ngun gc ca li nhun c quyn bao gm: phn lao ng khng cng ca
cng nhn trong cc x nghip c quyn; phn lao ng khng cng ca cc x
nghip khng c quyn; mt phn gi tr thng d ca cc nh t bn nh b cc t
chc c quyn chn p; mt phn lao ng ca nhng ngi sn xut nh; phn lao
ng khng cng ca cng nhn cc nc m cc t chc c quyn u t. Nh
vy, quy lut li nhun c quyn chnh l biu hin ca quy lut gi tr thng d, trong
giai on CNTB c quyn.
II. CH NGHA T BN C QUYN NH NC
1. Nguyn nhn hnh thnh v bn cht ca ch ngha t bn c quyn nh
nc.
a. Nguyn nhn hnh thnh ch ngha t bn c quyn nh nc:
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Hai l, Phn cng lao ng x hi ngy cng pht trin, dn n hnh thnh mt
s ngnh m cc t chc c quyn t nhn, khng mun u t v pht trin do vn
u t ln, thu hi vn chm, t li nhun nh: nghin cu v tr, khoa hc c bn,
giao thng, nng lngt i hi phi c s tham gia ca nh nc, hnh thnh
cc t chc kinh t ca nh nc trong cc ngnh trn, lm cho CNTB c quyn nh
nc ra i.
Ba l, s chi phi v thng tr ca cc t chc c quyn t nhn, dn n
mu thun gay gt gia giai cp t sn vi v sn v cc tng lp nhn dn, i hi
nh nc phi can thip thng qua nhng hnh thc nh: nng cao phc li x hi,
iu tit thu nhp, tr cp tht nghip xoa du nhng mu thun.
Bn l, S bnh trng v pht trin ca cc lin minh c quyn quc t,
dn n nhng mu thun v xung t gia cc nc t bn vi nhau, gia cc tp
on t bn c quyn quc t vi cc nc. Do , phi c s can thip tch cc
ca nh nc t sn vo cc quan h kinh t i ngoi.
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
n
T
h
H
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Mt l, Pht trin sn xut hng ha ln, nng cao nng sut lao ng, to ra mt
khi lng ca ci vt cht to ln. S ra i v pht trin ca CNTB gii phng loi
ngi thot khi m trng trung c, on tuyt vi nn kinh t t nhin, t cp, t
tc, chuyn t sn xut nh ln sn xut ln, ng thi pht trin nn kinh t hng ha
ln TBCN. Di tc ng ca quy lut gi tr v gi tr thng d, cng vi cc quy lut
kinh t ca sn xut hng ha, CNTB nng cao nng sut lao ng v to ra mt
khi lng ca ci vt cht khng l, nh Cc Mc khng nh: CNTB ra i cha
y 100 nm, nhng n to ra mt khi lng ca ci vt cht khng l bng tt
cc cc x hi trc cng li.
Hai l, Pht trin lc lng sn xut. Cng vi s pht trin ca CNTB, thc
y lc lng sn xut pht trin mnh m, trnh k thut-cng ngh ngy cng
c nng cao, chuyn t lao ng th cng ln c kh ha, t ng ha, hin i
ha. Ngy nay, cc nc t bn pht trin vn l cc nc i u trong vic ng
dng v pht trin nhng cng ngh mi, tng bc pht trin kinh t tri thc. Cng
vi s pht trin ca k thut, cng ngh, l qu trnh chinh phc t nhin, nng cao
nng sut lao ng, hiu qu kinh t, gii phng sc lao ng.
Ba l, thc hin x hi ha sn xut. Cng vi s pht trin ca nn sn xut
hng ha ln, CNTB thc y qu trnh x hi ha sn xut c v chiu rng v
chiu su. Th hin qua s pht trin ca phn cng lao ng x hi, chuyn mn ha
sn xut, mi lin h gia cc ngnh, cc vng, cc lnh vc ngy cng cht ch, tch
t v tp trung sn xut, lm cho qu trnh sn xut c lin kt v ph thuc ln
nhau, hnh thnh h thng sn xut mang tnh x hi. ng thi, m rng phn cng
lao ng ng v hp tc quc t, thc y qu trnh ton cu ha v quc t ha kinh
t.
Bn l, nng cao trnh qun l, hnh thnh tc phong lao ng cng nghip.
Thng qua cuc cch mng k thut v cch mng khoa hc k thut, CNTB nng
cao dn trnh t chc, qun l sn xut, xa b n np, thi quen ca ngi sn
xut nh, hnh thnh tc phong lao ng cng nghip.
Tr
n
T
h
H
2. Nhng hn ch ca ch ngha t bn
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Th t, CNTB to ra s phn ha giu, ngho ngy cng ln. Theo tnh ton
ca cc chuyn gia, th mc chnh lch v mc sng v thu nhp gia nhng
nc giu nht vi nhng nc ngho nht khong 250 ln. Cc nc ngho, do tc
ng ca khng hong kinh t v chin tranh mc sng, thu nhp v iu kin sng b
gim i nhanh chng nh: Xomali, Afganistan, Irac, Palestin. Trong khi cc nc t
bn pht trin v cc tp on t bn ln, thu c nhng khon li nhun khng
l t vic bn v kh, bn cng ngh, xut khu t bn, cho vayCc nc ngho
khng ch b gim st v thu nhp m cn ko theo gng nng n nn, ngun ti
nguyn b cn kit, mi trng b tn ph.
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tr
n
T
h
H
129
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Chng VII
S MNH LCH S CA GIAI CP CNG NHN V
CCH MNG X HI CH NGHA
I. S MNH LCH S CA GIAI CP CNG NHN
1. Giai cp cng nhn v s mnh lch s ca n
a. Khi nim giai cp cng nhn
Mc-ngghen dng nhiu thut ng khc nhau ni v giai cp cng nhn gia
th k XIX nh: giai cp v sn, giai cp hon ton ch da vo bn sc lao ng ca
mnh, giai cp lao ng lm thu th k XIX; giai cp v sn hin i; giai cp cng
nhn hin i; giai cp cng nhn i cng nghip Nhng thut ng ny u ng
ngha biu th khi nim giai cp cng nhn. D tn gi c khc nhau nhng nhn
chung, theo cch din t ca Mc v Ph.ngghen, giai cp cng nhn c hai c
trng c bn sau:
Th nht, xt v phng thc lao ng, giai cp cng nhn l nhng ngi lao
ng trc tip hay gin tip vn hnh cc cng c sn xut c tnh cht cng nghip
ngy cng hin i v x hi ha cao. y l c trng c bn phn bit ngi cng
nhn hin i vi ngi th th cng thi trung c, vi nhng ngi th trong cng
trng th cng.
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
- Bn cnh b phn cng nhn ca nn cng nghip c kh, xut hin b phn
cng nhn trong nn cng nghip t ng ha, do p dng ph bin cng ngh thng
tin vo sn xut.
- Xut hin b phn cng nhn dch v gn vi nn sn xut cng nghip v hot
ng theo li cng nghip.
- Giai cp cng nhn c trnh mi mt ngy cng cao, ngy cng c nhiu
ngi thuc tng lp tr thc tham gia vo i ng cng nhn, nn b phn cng nhn
bn sc lao ng bng tr c ngy cng tng, do , gi tr thng d do giai cp cng
nhn lm ra cho nh t bn ngy cng nhiu.
- Mt s cng nhn c t liu sn xut ph ti gia nh, c c phn nh my, x
nghip, i sng ca cng nhn c ci thin v nng cao. Tuy nhin, trong thc t
s c phn v t liu sn xut ca h ch chim mt t l rt nh, cn tuyt i b phn
t liu sn xut trong cc nc t bn ch ngha vn nm trong tay giai cp t sn.
Giai cp cng nhn v c bn vn khng c t liu sn xut, vn phi bn sc lao
ng cho nh t bn.
Xut pht t quan nim ca cc nh sng lp ch ngha Mc-Lnin, nghin cu
s bin i ca giai cp cng nhn trong giai on hin nay, chng ta c th nh
ngha:
h
H
Tr
n
T
131
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
- Giai cp cng nhn l giai cp c tinh thn cch mng trit nht.
Do khng c t liu sn xut, b giai cp t sn bc lt nng n; li c trang b
hc thuyt cch mng khoa hc l ch ngha Mc-Lnin v c ng tin phong lnh
o ti luyn cho giai cp cng nhn tr thnh giai cp c tinh thn trit cch
132
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
a. Tnh tt yu, quy lut hnh thnh v pht trin chnh ng ca giai cp cng
nhn
Mc v Ph.ngghen nghin cu s pht trin ca ch ngha t bn v phong tro
u tranh ca giai cp cng nhn. hai ng xy dng nn thuyt v mt x hi mi.
Hc thuyt ny phn nh ng nhng quy lut ca t nhin, x hi v t duy, phn
nh c tm t nguyn vng ca giai cp cng nhn. c bit, ch ra mt cch ng
n con ng, iu kin, bin php thc hin nguyn vng . V vy, n
c giai cp cng nhn tip thu nhanh chng v coi l v kh l lun ca giai
cp mnh.
n
T
h
H
V.I.Lnin khi qut qu trnh hnh thnh chnh ng ca giai cp cng nhn v
nu thnh quy lut: ng Cng sn l sn phm ca s kt hp ch ngha Mc vi
phong tro cng nhn.
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
134
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
+ Theo ngha hp: cch mng x hi ch ngha l mt cuc cch mng chnh tr,
cuc cch mng ny kt thc khi giai cp cng nhn cng nhn dn lao ng ginh
c chnh quyn, thit lp nn nh nc ca giai cp cng nhn v nhn dn lao
ng.
+ Theo ngha rng: cch mng x hi ch ngha l qu trnh ci bin cch mng
ton din trn tt c cc lnh vc ca i sng x hi. N bt u bng mt cuc cch
mng chnh tr nhm ginh chnh quyn v tay giai cp cng nhn v nhn dn lao
ng v kt thc khi xy dng thnh cng ch ngha x hi.
b. Nguyn nhn ca cch mng x hi ch ngha
Trn lnh vc chnh tr: Giai cp cng nhn v nhn dn lao ng di s lnh
o ca ng Cng sn, dng bo lc cch mng u tranh ginh chnh quyn. Trong
xy dng ch ngha x hi: khng ngng nng cao trnh dn tr cho nhn dn lao
ng, m rng dn ch, thu ht nhn dn lao ng tham gia vo cng vic qun l nh
nc, qun l x hi, lm cho nh nc tht s l ca dn, do dn, v dn.
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
dng tin b khoa hc k thut vo sn xut, khng ngng nng cao nng sut lao
ng, to ca ci di do cho x hi; thc hin phn phi theo lao ng, nng cao i
sng vt cht v tinh thn ca nhn dn.
L giai cp i biu cho phng thc sn xut mi, c h t tng tin tin v
cch mng. Thng qua i tin phong ca mnh l ng Cng sn, giai cp cng nhn
cng gic ng v li ch giai cp, li ch dn tc, do giai cp cng nhn va l
ng lc c bn, ch yu, va gi vai tr lnh o cch mng x hi ch ngha. y
l yu t quyt nh hng u, m bo cho s thng li ca cch mng x hi ch
ngha.
- Giai cp nng dn:
L giai cp c nhiu li ch c bn thng nht vi li ch ca giai cp cng nhn.
Vi s lng ng o trong dn c, y l ng lc cch mng to ln ca cch
mng x hi ch ngha.
Trong u tranh ginh chnh quyn cng nh trong xy dng ch ngha x hi,
giai cp cng nhn ch c th hon thnh c s mnh lch s khi c i a s
nng dn tham gia ng h, y l iu kin m bo cho s lnh o ca ng Cng
sn, l c s xy dng chnh quyn nh nc, m bo cho cch mng x hi ch
ngha thng li.
- Tng lp tr thc:
Tr
n
T
h
H
Tng lp tr thc khng i biu cho bt k mt phng thc sn xut no, khng
c h t tng c lp. Tr thc phc v cho ch no th mang thc h ca giai
cp .
Trong u tranh ginh chnh quyn, cng nh trong xy dng ch ngha x hi, tr
thc c vai tr rt quan trng. Tr thc l nhng ngi c ng gp to ln trong chm
sc sc khe nhn dn, pht trin dn tr, o to ngun nhn lc cho t nc; tham
gia xy dng ng li ca ng, chnh sch ca nh nc v t chc thc hin
ng li, chnh sch .
136
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Trong cch mng khoa hc v cng ngh hin i, lng gi tr cht xm trong
sn phm ngy cng tng th vai tr ng lc pht trin x hi ca tr thc ngy cng
cao.
- Tnh tt yu
+ Khi tng kt phong tro cng nhn Chu u nht l Anh, Php na cui
th ky XIX, C.Mc v Ph.ngghen ch ra nguyn nhn tht bi l do giai cp cng nhn
khng lin minh c vi ngi bn ng minh t nhin ca mnh l giai cp nng
dn. Do , giai cp cng nhn lun lun n c v cch mng v sn tr thnh
bi ca ai iu.
+ Trong giai on ch ngha quc, V.I.Lnin vn dng v pht trin nguyn
l lin minh cng, nng ca C.Mc Ph.ngghen v ginh thng li trong Cch
mng Thng Mi Nga 1917.
V.I.Lnin ch r, giai cp cng nhn khng ch lin minh vi nng dn m cn lin
minh vi cc tng lp lao ng khc nh tiu thng, th th cng, tr thc to
thnh sc mnh, hon thnh nhim v ca thi k qu ln ch ngha x hi.
Ngay c trong chuyn chnh v sn, V.I. Lnin khng nh: Chuyn chnh v sn
l mt hnh thc c bit ca lin minh giai cp gia giai cp v sn, i tin phong
ca nhng ngi lao ng, vi ng o nhng tng lp lao ng khng phi v sn
(tiu t sn, tiu ch, nng dn, tr thc, v.v (V.I.Lnin:Ton tp-1997, tp38,
tr.452).
+ Trong mt nc nng nghip i a s dn c l nng dn th vn giai cp
cng nhn lin minh vi h l iu tt yu. V.I. Lnin c bit lu mi lin minh cng,
nng trong cc giai on xy dng ch ngha x hi: Nguyn tc cao nht ca
chuyn chnh l duy tr khi lin minh gia giai cp v sn v nng dn giai cp v
sn c th gi c vai tr lnh o v chnh quyn nh nc. Qua mi lin minh
ny, lc lng ng o nht trong x hi l nng dn, cng nhn c tp hp v
mc tiu chung l xy dng ch ngha x hi, v li ch ca ton th dn tc. y l
iu kin giai cp cng nhn gi vai tr lnh o. chnh l tnh tt yu v mt
chnh tr x hi, l yu t quyt nh trc tin trong cch mng x hi ch ngha.
n
T
h
H
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
gia cng nhn v nng dn th hai ngnh kinh t ny khng th pht trin c. Cng
nghip to ra nhng sn phm phc v cho nng nghip v b con nng dn. Nng
nghip to ra lng thc, thc phm phc v cho ton x hi, to ra nng sn phc v
cho cng nghip. V.I.Lnin khng nh: Cng xng xa hi ha s cung cp nhng
sn phm ca mnh cho nng dn v nng dn li cung cp li la m. l hnh thc
tn ti duy nht c th c ca x hi x hi ch ngha, l hnh thc duy nht xy
dng ch ngha x hi.
+Th ba, xt v mt chnh tr x hi giai cp cng nhn v nhng ngi lao
ng khc l lc lng chnh tr to ln trong xy dng v bo v chnh quyn nh
nc, trong xy dng khi on kt dn tc. Do vy c th ni giai cp nng dn l
ngi bn t nhin, tt yu ca giai cp cng nhn.
b. Ni dung c bn ca lin minh gia giai cp cng nhn vi giai cp nng
dn v cc tng lp lao ng khc
- Lin minh v chnh tr: trong thi k u tranh ginh chnh quyn l nhm ginh
ly chnh quyn v tay giai cp cng nhn cng vi nhn dn lao ng. Trong qu
trnh xy dng ch ngha x hi, lin minh v chnh tr gia giai cp cng nhn vi giai
cp nng dn v cc tng lp lao ng khc l cng nhau tham gia vo chnh quyn
nh nc t c s n trung ng, cng nhau bo v ch x hi ch ngha ngy
cng vng mnh.
Khi lin minh ny tr thnh c s vng chc cho nh nc x hi ch ngha,
to thnh nng ct trong mt trn dn tc thng nht.
- Lin minh v kinh t: y l ni dung c bn, quyt nh nht, v c lin minh
v kinh t cht ch mi thc hin c s lin minh trong cc lnh vc khc.
V.I.Lnin ch ra ni dung ch yu ca giai cp cng nhn vi giai cp nng
dn trong thi k u tranh ginh chnh quyn l lin minh v qun s, th khi tin hnh
xy dng ch ngha x hi, trng tm l lin minh v kinh t.
Thc hin lin minh v kinh t gia giai cp cng nhn vi giai cp nng dn
trong qu trnh xy dng ch ngha x hi l phi kt hp ng n li ch gia hai
giai cp. Hot ng kinh t phi va m bo li ch ca nh nc, ca x hi, ng
thi phi thng xuyn quan tm ti li ch ca giai cp nng dn. Nu kt hp ng
n cc li ch kinh t ca cc giai cp trong x hi, n tr thnh mt ng lc to ln
thc y x hi pht trin, ngc li n tr thnh lc cn i vi s pht trin ca x
hi.
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Ni dung vn ha-x hi l mt ni dung quan trng trong xy dng khi lin minh
gia giai cp cng nhn vi giai cp nng dn v cc tng lp lao ng khc. iu
c ct ngha bi cc l do sau y:
+ Mt l, ch ngha x hi c xy dng trn mt nn tng cng nghip hin
i. Nhng ngi m ch, nhng ngi c trnh vn ha thp khng th to ra
c mt x hi nh vy.
c. Nhng nguyn tc c bn trong xy dng khi lin minh gia giai cp cng
nhn vi giai cp nng dn v cc tng lp lao ng khc
Mun xy dng c khi lin minh vng chc gia giai cp cng nhn vi giai
cp nng dn v cc tng lp lao ng khc trong tin trnh cch mng x hi ch
ngha, cn phi m bo nhng nguyn tc sau:
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
V.I.Lnin nhiu ln nhc nh nhng ngi cng sn Nga l phi bng nhng
vic lm c th cho giai cp nng dn thy rng i vi giai cp v sn c li hn i
vi giai cp t sn, t h t nguyn i vi giai cp cng nhn. C thc hin trn
tinh thn t nguyn th khi lin minh gia giai cp cng nhn vi giai cp nng dn v
cc tng lp lao ng khc mi bn vng v lu di.
- Ba l, kt hp ng n cc li ch.
h
H
Trnh
pht
Trin
Kinh
t
X
hi
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
lch s k tip nhau ca cc hnh thi kinh t x hi pht trin t thp n cao din ra
nh mt qu trnh lch s t nhin.
- Khi nim:
+ Bc qu l bc chuyn tip t trng thi ny sang trng thi khc ca s
vt, hin tng trong t nhin, x hi v t duy.
+ Thi k qu ln ch ngha x hi l thi k chuyn tip t x hi t bn v
tin t bn ln x hi x hi ch ngha. Thi k qu ln Ch ngha x hi bt u t
khi giai cp cng nhn ginh c chnh quyn nh nc cho n khi Ch ngha x
hi to ra c nhng c s ca mnh trong cc lnh vc ca i sng x hi.
- Tnh tt yu:
+ Theo C.Mc: Gia x hi t bn ch ngha v x hi Cng sn ch ngha l
mt thi k ci bin cch mng t x hi n sang x hi kia. Thch ng vi thi k y
l mt thi k qu chnh tr
+ Theo V.I.Lnin:
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
+ Kinh t tp th.
+ Kinh t c th, tiu ch.
+ Kinh t t bn t nhn.
+ Kinh t t bn nh nc.
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tr
n
T
h
H
146
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Chng VIII
NHNG VN CHNH TR X HI C TNH QUY
LUT
TRONG TIN TRNH CCH MNG X HI CH NGHA
I. XY DNG NN DN CH V NH NC X HI CH NGHA
1. Xy dng nn dn ch x hi ch ngha
a. Quan nim v dn ch v nn dn ch
T thi nguyn thy, cch y hng ngn nm, con ngi bit hp lc nhau
sn xut, chng thin tai, th d, t chc ra nhng hot ng chung mang
tnh cng ng v c ra nhng ngi ng u, ng thi sn sng ph trut h nu
h khng thc thi c nhng quy nh m cng ng yu cu. Thi Hy Lp c i,
khi c ngn ng, ch vit th vic c ra v ph b ngi ng u l do quyn v
sc lc ca nhn dn.
Tr
n
T
h
H
147
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
n
T
h
H
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
c quan t php (Ta n, Vin Kim st) nhng quyn lc l thng nht, khng c
tam quyn phn lp nh nh nc t sn.
b. c trng, chc nng v nhim v ca nh nc x hi ch ngha
Theo quan im ca ch ngha Mc Lnin th bt k nh nc no cng c ba
c trng c bn: qun l dn c trn mt vng lnh th nht nh; c mt h thng
cc c quan quyn lc chuyn nghip mang tnh cng ch i vi mi thnh vin
trong x hi; hnh thnh h thng thu kha nui b my nh nc. Tuy nhin, do
bn cht ca nh nc x hi ch ngha va mang bn cht ca giai cp cng nhn,
va c tnh nhn dn rng ri v tnh dn tc su sc nn nh nc x hi ch ngha
cn c nhng c trng ring ca n, l nhng c trng c bn sau y:
- Mt l, nh nc x hi ch ngha khng phi l cng c n p mt giai
cp no , nh nc thc hin mt chnh sch giai cp v li ch ca tt c nhng
ngi lao ng nhng ng thi vai tr lnh o ca giai cp cng nhn thng qua
chnh ng ca n i vi nh nc vn c duy tr.
- Hai l, nh nc x hi ch ngha c c trng v nguyn tc khc hn vi nh
nc t sn. Cng l cng c ca chuyn chnh giai cp, nhng v li ch ca tt c
nhng ngi lao ng tc l tuyt i a s nhn dn, nh nc chuyn chnh v sn
thc hin s trn p nhng k chng i ph hoi s nghip cch mng x hi ch
ngha.
- Ba l, trong khi nhn mnh s cn thit ca bo lc v trn p, cc nh kinh
in ca ch ngha Mc Lnin vn xem mt t chc xy dng l c trng c bn
ca nh nc x hi ch ngha, ca chuyn chnh v sn. V.I.Lnin cho rng, chuyn
chnh v sn khng phi ch l bo lc i vi bn bc lt, v cng khng phi ch yu
l bo lc m mt c bn ca n l t chc xy dng ton din x hi mi x hi x
hi ch ngha v cng sn ch ngha.
- Bn l, nh nc x hi ch ngha nm trong nn dn ch x hi ch ngha, v
theo V.I.Lnin, con ng vn ng, pht trin ca n l: ngy cng hon thin cc
hnh thc i din nhn dn, m rng dn ch nhm li cun ng o qun chng
nhn dn tham gia qun l nh nc, qun l x hi.
- Nm l, Nh nc x hi ch ngha l mt kiu nh nc c bit, nh nc
khng cn nguyn ngha, l na nh nc. Sau khi nhng c s kinh t x hi cho
s tn ti ca nh nc mt i th nh nc cng khng cn, nh nc t tiu vong.
y cng l mt c trng ni bt ca nh nc v sn.
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
C.Mc v Ph.ngghen cho rng, vic giai cp cng nhn ginh ly quyn lc nh
nc mi ch l giai on u tin. Giai on tip theo l phi s dng quyn lc nh
nc tng tht nhanh s lng nhng lc lng sn xut. Nh vy, r rng chc
nng t chc v xy dng phi l chc nng ch yu ca Nh nc ca giai cp cng
nhn.
Pht trin quan im ca C.Mc v Ph.ngghen v vn ny, V.I.Lnin khng
nh, vic tch cc xy dng ch ngha cng sn, sng to ra mt x hi mi, l
chc nng quan trng ca nh nc x hi ch ngha, quan trng hn c vic p tan
s phn khng ca giai cp t sn.
T hai chc nng trn, nh nc x hi ch ngha c nhng nhim v:
+ Qun l kinh t, xy dng v pht trin kinh t; ci thin khng ngng i sng
vt cht v tinh thn cho nhn dn;
+ Qun l vn ha x hi, xy dng nn vn ha x hi ch ngha,
+ Thc hin s nghip gio dc o to con ngi pht trin ton din
h
H
C.Mc v Ph.ngghen cho rng, giai cp cng nhn khi thc hin s mnh lch
s ca mnh, xa b tnh trng ngi bc lt ngi v mi s tha ha ca con ngi
do ch t hu sn sinh ra, th trc ht h phi cng vi nhn dn lao ng ph
hy nh nc t sn chim ly chnh quyn, thit lp chuyn chnh v sn.
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
dng ch ngha x hi. iu khin cho giai cp cng nhn v nhn dn lao ng
thng qua nh nc phi trn p bng bo lc khi cn thit. ng thi, trong thi k
qu cng cn c cc giai cp, tng lp trung gian khc v do a v kinh t x hi
vn c, cc giai cp ny thng dao ng, h khng th t mnh i ln ch ngha x
hi. Trc thc t , giai cp cng nhn phi tuyn truyn, thuyt phc, li cun h
i theo mnh trong cng cuc xy dng x hi mi. Do , nh nc x hi ch ngha
ng vai tr l thit ch cn thit m bo s lnh o ca giai cp cng nhn i vi
ton x hi.
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
VN HIN
VN HA
VN MINH
Thin v gi
Thin v gi
Cha c gi tr vt
tr vt cht
tr tinh thn
Thin v gi tr vt
cht k thut
C b dy lch s
C tnh dn tc
C tnh quc t
Gn b nhiu hn vi
phng Ty th
b. Khi nim nn vn ha
Khi nim vn ha c ni n y l hiu theo ngha hp, ch yu l vn
ha tinh thn. Theo ngha ny, nn vn ha l tng th nhng hnh vi v suy t m
nhng ngi cng sng trong mt cng ng cn phi chia s, thc hin, m phng,
hc tp, sng to. Da vo nn vn ha c th phn bit cc cng ng khc nhau.
(Nn vn ha ca mt dn tc bao gm: nim tin, quy tc ng x, ngn ng, tp tc, l
nghi, ngh thut, k thut, trang phc, cch sn xut v ch bin thc n, cc h thng
chnh tr, kinh t, tn gio tn ngng v.v).
Tm li khi nim nn vn ha thng gn vi mt x hi trong i a s
thnh vin, nu khng mun ni l tt c, u c chung phng cch sng v t duy.
Ni n nn vn ha thng l ni n i sng vn ha c chiu di lch s,
c chiu cao l nhng nhn ti vi nhng sn phm tiu biu c gi tr cao v vn
ha.
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Cch mng x hi ch ngha l mt cuc cch mng ton din, trit trn tt
c cc lnh vc kinh t, chnh tr, vn ha Chnh v vy, V.I.Lnin khng nh s
thay th nn vn ha t sn bng nn vn ha v sn l mt s thay i ln v t
tng, lch s t tng l lch s ca qu trnh thay th ca t tng, do l lch
s u tranh t tng.
d. Nhng c trng c bn ca nn vn ha x hi ch ngha
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tr
n
T
h
H
V.I.Lnin vit: V mt kinh t v chnh tr, chnh sch kinh t mi hon ton
m bo cho chng ta c kh nng xy dng c nn mng cho nn kinh t X hi
ch ngha. Tt c ch l ty lc lng vn ha ca giai cp v sn v ca i tin
phong ca n (V.I.Lnin ton tp, Tp 45, tr.74)
157
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Lut hn nhn gia nh ngy cng hon thin l c s php l thc hin
ch hn nhn t nguyn v tin b, mt v, mt chng, xy dng gia nh bnh
ng, dn ch, ha thun, m bo cuc sng hnh phc, bn vng.
Tr
n
T
h
H
C nhiu ni dung quan trng cn phi thc hin trong qu trnh xy dng gia
nh vn ha mi x hi ch ngha, nhng vic xy dng mi quan h gia cc thnh
vin trong gia nh v gia gia nh vi x hi l ni dung quan trng nht. Mi quan h
trong gia nh l mt b phn ca quan h x hi ng thi l biu hin ca quan h x
hi. Phi to dng mi quan h v chng bnh ng, thng yu, gip nhau v mi
mt. Bnh ng, thng yu, tn trng nhau l nhng yu t gn b mt thit vi nhau
trong quan h v chng. Mi quan h gia cha m v con ci, gia anh ch em trong
gia nh l mi quan h huyt thng, tnh cm ca tnh thng yu v trch nhim.
160
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tr
n
T
h
H
162
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Trn phm vi gia cc quc gia dn tc, u tranh cho s bnh ng gia cc
dn tc trong giai on hin nay gn lin vi cuc u tranh chng ch ngha phn
bit chng tc, ch ngha svanh; gn lin vi cuc u tranh xy dng mt trt t kinh
t th gii mi; chng s p bc bc lt ca cc nh nc t bn pht trin i vi
cc nc chm pht trin v kinh t.
Thc hin quyn bnh ng gia cc dn tc l c s thc hin quyn dn
tc t quyt v xy dng mi quan h hp tc, hu ngh gia cc dn tc.
- Cc dn tc c quyn t quyt
Khi xem xt, gii quyt quyn t quyt ca dn tc cn ng vng trn lp trng
ca giai cp cng nhn. Trit ng h cc phong tro dn tc tin b ph hp vi li
ch chnh ng ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng. Kin quyt u tranh
chng li mi m mu, th on ca cc th lc quc v phn ng li dng chiu
bi dn tc t quyt can thip vo cng vic ni b ca cc nc, gip cc
th lc phn ng dn tc ch ngha (svanh, hp hi) n p cc lc lng tin b,
i ly khai v i vo qu o ca ch ngha thc dn mi, ch ngha t bn.
- Lin hip cng nhn tt c cc dn tc
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tr
n
T
h
H
168
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Chng IX
CH NGHA X HI HIN THC V TRIN VNG
I. CH NGHA X HI HIN THC
h
H
Tr
n
T
169
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Sau cch mng Thng Mi, c bit l sau khi Lin bang cng ha x hi ch
ngha X Vit (gi tt l Lin X) ra i xy dng mt m hnh t chc x hi da
trn th ch kinh t k hoch ha tp trung, bao cp, ngi ta gi l m hnh X Vit.
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
- xa b v c bn ch ngi bc lt ngi.
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Trong qu trnh hnh thnh v pht trin, ch ngha x hi hin thc theo m hnh
X Vit tri qua con ng khng bng phng, bn cnh nhng thnh tu v sng
to cng c nhng vp vp v mc phi khng t nhng sai lm. Nhng sai lm y
chm c pht hin v khc phc trit lm cho cc nc X hi ch ngha lm
vo khng hong. Cuc khng hong xut hin nhng nm 80 ca TK XX. Lc u
din ra trong kinh t, sn xut nh n, ngi lao ng chn nn, t dn n xo
trn v chnh tr, x hi.
- Bt u Ba Lan, cng nhn nh cng nm 1987, thnh lp cng on on
kt, tr thnh ng i lp Ba Lan.
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
+ cao qu mc tnh giai cp, tnh quc t coi nh tnh nhn loi, khng
ch k tha nhng gi tr truyn thng dn tc.
173
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
n
T
Tr
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
h
H
Tr
n
T
lm r vn ny ta cn lu 3 im:
176
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
- V mt kinh t-x hi: pht trin nn kinh t hng ha nhiu thnh phn, vn
hnh theo c ch th trng, c s qun l ca Nh nc theo nh hng x
hi ch ngha. a dng ha hnh thc phn phi, coi trng phn phi theo lao
ng, m bo quyn kinh doanh bnh ng cho mi loi hnh doanh nghip ;
pht trin ng b cc loi th trng t hng ha n dch v, th trng chng
khon; thc hin cc chng trnh phc li x hi rng ln, xa i gim ngho,
gi gn bn sc vn ha dn tc, bo v mi trng sinh thi.
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Tr
n
T
h
H
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
: 149.000.000 km2
: 316.000.000 km2
- Din tch lc a
h
H
850 m
: 8.848 m
: -392 m
Tr
n
T
179
:-3.795 m
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
- C th ca cc chu sau y
CHU U
Stt
Quc gia
Ailen
Ngy
c lp
Ngn ng
70.283
3.681
17-03(1949)
Ailen, Anh
Aixlen
102.819
276
17-06(1944)
Aixolen
Anbani
28.748
3.119
29-11(1944)
Anbani
Anra
453
72
08-09(1955)
Catalan
21-04
Anh
Ao
58.649
83.853
8.140
26-10(1955)
Balan
312.683
38.718
03-05(1791)
Balan
Blarut
207.600
10.315
03-07(1991)
Blarut
30.519
10.141
21-07
H Lan,
Php
10
B o Nha
92.082
9.869
10-06(1580)
B o
Nha
11
BxniaHcxgvina
51.129
3.675
15-10(1991)
Xecbi,
Craxi
12
Bungari
110.910
8.336
03-03(1878)
Bungari
13
Craxia
56.538
4.481
30-05(1991)
Craxi
Xechi
14
an Mch
43.069
5.270
16-04
an Mch
15
Lin Bang c
357.000
82.133
03-10(1990)
16
Extnia
45.100
1.429
24-02(1990)
Extnia
17
H Lan
41.548
15.678
30-04-1570
H Lan
Hy Lp
131.944
10.600
25-03(1821)
Hy Lp
93.032
10.116
20-08(1989)
Hungari
301.268
57.369
02-06(1946)
Italia
64.559
2.424
18-11(1918)
Latvia
h
H
244.100
18
Hunggari
20
Italia
n
T
19
21
Tr
Dn s
(nghn
ngi)
Din tch
(km2)
Latvia
180
Litva
23
Lixtenxtai
24
Lucxembua
25
Manta
26
Maxnia
27
Mnac
Stt
Quc gia
28
Mnva
29
65.200
3.696
06-09(1991)
160
32
15-18(1966)
2.586
422
23-06(1921)
Lecdobuoc
316
284
21-09(1964)
Manta
25.713
2.100
02-08
Maxni
33
19-11
Php
Din tch
(km2)
Dn s
(nghn
ngi)
Ngy
c lp
Ngn ng
33.700
4.378
27-08(1991)
Mnva
NaUy
323.895
4.419
17-05(1905)
NaUy
30
Nam T
102.173
103.638
27-04(1992)
Xecbi
31
17.075.400
147.434
12-06(1991)
Nga
32
Php
551.500
58.683
17-07(1789)
Php
33
Phn Lan
338.130
5.154
06-12(1917)
Phn Lan
34
Rumani
237.500
22.474
01-12(1918)
Rumani
35
Sec
78.864
10.282
28-10
Sec
36
Ty Ban Nha
504.782
39.628
12-10
Ty Ban
Nha
37
Thy in
449.964
8.875
06-06(1890)
Thuy in
38
Thy S
41.290
7.299
01-08(1291)
39
Ucraina
603.700
50.861
24-08(1991)
Ucren
40
Vatican
22-10(1978)
Italia,
Latinh
0.44
Xan Marin
61
26
42
Xlvakia
49.025
5.377
01-09(1992)
Xlovac
43
Xlvnia
20.251
1.993
25-06(1991)
Xlvnia
h
H
41
n
T
Tr
Litva
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
22
181
03-09
CHU
Stt
Quc gia
Din tch
(km2)
Amnia
Dn s
(nghn
ngi)
3.530
Ngy c lp
Ngn ng
27-08-1991
Amnia
7.669
30-08-1991
Adecbaigian
652.000
21.254
19-08-1991
Past, Phacxi
83.600
2.353
2-12-1971
Rp
2.149.690
20.181
23-09-1931
Rp
9-09-1991
Tatgic
5-12-
Thi
29.800
2
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Adecbaigian
86.600
Apganixtan
Cc tiu VQ
Rp thng nht
Rp X Ut
Tatgikixtan
143.100
6.015
Thi Lan
513.115
60.300
Th Nh K
779.452
64.479
29-10-1923
Triu Tin
120.540
23.348
9-9-1948
Triu Tin
10
Trung Quc
9.600.000 1.262.368
1-10-1949
Quan Ha
11
Tuc M Ni Xtan
27-10-1991
Tucmni
12
An
982.223
26-01-1950
Hindu, Anh
13
Ba Ranh
595
16-12-1971
Rp
26-03-1971
Bengali
23-2-1984
M Lai
17-2
ng Kha
15
Bruney
Tr
3.287.590
h
H
Bng La et
n
T
14
16
488.100
4.309
Th Nh K
680
143.998
124.774
315
5.765
Butan
47.000
2.004
182
Ca Dac Xtan
2.717.300
16.319
18
Udo Bekixtan
447.400
23.574
19
Vit Nam
330.991
75.355
20
Xingapo
3.476
639
21
Xiri
185.180
15.333
22
Xrilanca
65.610
18.455
23
Ye Men
527.968
16.887
24
Campuchia
181.035
10.718
215 Cata
11.437
579
26
Gioocani
89.210
6.304
27
Coet
17.818
1.811
28
Curoguxtan
198.500
6.304
29
Grudia
69.700
5.059
Stt
Quc gia
Din tch
Dn s
(km2)
(nghn
ngi)
25-10-1991
Cadac
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
17
1-9-1991
Udobec
2-9-1945
Vit Nam
9-8-1965
M Lai
17-4-1946
A Rp
4-2-1948
Xinhale
22-5-1990
A Rp
9-11-1954
Khme
3-9-1971
A Rp
25-5-1946
A Rp
25-2-1991
A Rp
25-5-1946
Crg
9-4
Grudia
Ngy c lp
15.000
857
31
Hn Quc
99.020
46.109
3-10-1948
Triu Tin
32
Innxia
1.919.400
206.338
17-8-1945
Giava
33
Iran
1.648.100
65.758
11-2-1979
Phacxi
34
Ixraen
14.100
5.163
35
Lo
236.800
7.163
2-12-1975
Lo
36
Libang
10.452
3.191
22-11-1943
A Rp
37
Malaixia
329.750
21.410
31-08-1957
Malai
38
Maniv
298
271
26-7-1965
ihvi
39
Mi an ma
676.552
25.790
11-7-1921
Min
40
Npan
22.487
28-12
Npan
11-7-1921
Mng C
23-12
Nht
8-11-1970
Arp.. Anh
23-3-1956
A Rp
41
Mng C
1.565.000
2.579
42
Nht Bn
372.765
126.181
43
Oman
212.457
44
Pakixtan
803.944
Tr
n
T
h
H
ng timo
30
147.181
2.382
148.166
183
20-5
Ngn ng
Tetun,
giava,Bn
1948
Hbr
Palextin
27.000
3.500
46
Philippin
27.000
72.944
47
Sp
9.251
48
IRc
434.924
711
21.800
1-1-1965
Rp
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
45
12-6-1960
Philippino
1-10-1960
Hilap
17-7-1968
Bt a
CHU I DNG
Stt
Quc gia
Kiribati
Din tch
Dn s
754
Ngy c lp
12-7-1979
Ngn ng
Anh
81
2
Macsan
181
1-5
Anh, macsan
3-11
Anh
60
3
Micrndi
702
144
Nauru
21
31-1-1968
Nauru
Niu di len
3.796
6-2-1840
Anh
Oxtrylia
7.668.480
18.520
26-1-1768
Anh
Palau
494
1-10
Palau
h
H
270.074
11
n
T
Tr
Papua niughi
ne
Phitgi
19
462.840
4.600
18.274
Anh, mtu
10-10-1970
796
184
Anh
Xa Moa
2.934
1- 6-1962
174
11
Tnga
748
98
12
Tuvalu
26
11
13
Vanuatu
14.763
182
14
X lmn
28.894
CHU PHI
Stt
Quc gia
Din tch
4-6-1970
Tnga
1-10-1978
Tuvalu
30-7-1980
Bixlama
7-7-1978
417
Anh, xoama
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
10
Dn s
Ngy c
lp
23-7-1952
Anh
Ngn ng
Ai cp
1.001.450
65.987
A Rp
Angieri
2.381.740
30.081
Angla
1.246.700
12.092
Bnanh
12.622
5.781
Botxoana
581.730
1.570
30-9-1966
Anh
Namibia
823.168
1.660
21-3-1990
Anh
Namphi
1.221.037
39.357
31-2-1961
Aprican
Nighe
5-7-1962 A rp
11-11-1975
B o Nha
1-8-1960 Php
10.078
20-9-1960
Php
Nighria
923.768
106.409
7-10-1960
Anh
10
Ruanda
26.338
26.338
1-7-1962
Ruanda,
Php
11
Sat
1.284.000
7.270
20-9-1960
A Rp, Php
12
Buockina
phaxo
274.200
11.305
4-8-1983
Motxi, Php
13
Burundi
27.834
6.457
1-7-1962
Rundi
Quc gia
h
H
Stt
1.267.000
n
T
14
Camorun
Din tch
Dn s
Ngy c
lp
Ngn ng
475.442
14.305
20-5-1972
Anh, Php
Capve
4.033
408
5-7-1975
B o Nha
16
Coma
1.862
658
6-7-1975
Como, Php
Tr
15
185
342.000
2.758
18
Tandania
945.090
32.102
26-4-1964
Xvahili, Anh
19
Togo
56.785
4.397
27-4-1960
Php
20
Trung Phi
622.984
3.485
13-8-1960
Sango, Php
21
Tuynidi
163.610
9.335
20-3-1956
A Rp
22
Uganda
236.860
20.554
9-10-1962
Lugana,
Anh
23
Xao Tome v
Prinxir
964
141
12-7-1975
B o Nha
24
CHDC Congo
2.344.885
49.139
30-6-1965
Php
25
Cot divoa
322.464
14.292
17-2-1960
Php
26
Dambia
752.620
8.781
24-10-1964
Anh, Bemba
27
Dimbabue
390.759
11.373
18-4-1980
Anh
28
Eritoria
93.679
3.577
24-5-1993
Tirinia, Rp
29
Etiopi
1.128.220
59.649
28-5-1974
Amharich
30
Xarauy
266.000
275
27-2-1976
A Rp
31
Xaysen
455
76
5-6-1976
Php
32
Xenegan
196.723
9.003
4-4-1960
Php
33
Xiera Leon
71.740
4.568
27-7-1961
34
Xoadilen
17.365
952
6-9-1968
35
Xomali
637.657
9.237
21-10-1969
Xomali
36
Gabong
267.667
1.167
17-8-1960
Php
37
Gana
283.533
19.162
6-3-1957
Anh
38
Gambia
11.295
1.229
18-2-1965
Anh
39
Gibuti
23.200
623
27-6-1977
A Rp, Php
40
Ghine
245.957
7.337
2-10-1958
Phulani, Php
41
Ghine bitxao
36.125
1.161
10-9-1974
B o Nha
42
Xudang
2.505.813
28.292
1-1-1956
43
h
H
Ghine xch
o
Kenia
45
Lexotho
46
Liberia
Tr
n
T
44
28.057
15-8-1960
Php, Congo
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Congo
17
431
Anh
Xixvati, Anh
Rp
12-10-1968
Ty ban nha
12-12-1963
Xvahili, Anh
580.370
29.008
30.355
2.062
4-10-1968
Lexotho. Anh
111.369
2.666
26-7-1847
Anh
186
1.759.540
5.339
48
1-9-1969
A Rp
Madagaxca
587.041
15.057
20-9-1960
Mangat, Php
49
Malauy
117.484
10.346
6-7-1964
Anh
50
Mali
1.240.192
10.694
22-9-1960
Php
51
Maroc
458.730
27.377
3-3-1956
Rp
52
Morixo
2.040
1.141
12-3-1968
Anh
53
Modambich
799.380
18.880
25-6-1975
BN
54
Mritani
1.025.520
2.529
28-11-1960
Rp
Achentina
2.776.661
36.123
25-5-1810
Tbn
Antigoa &
Babbuda
442
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Libi
67
1-11-1981
Anh
Bacbat
431
268
30-11-1966
Anh
Bahama
13.935
269
10-7-1873
Anh
Blix
22.965
230
21-9-1981
Anh
Blivia
1.098.582
7.957
6-8-1825
Quechua,
Tbn
Barxin
8.511.965
165.851
7-9-1822
BN
Canaa
9.976.139
30.563
1-7-1867
Anh, Php
Chil
756.945
14.824
18-9-1810
TBN
10
Clmbia
1.141.748
40.803
20-7-1819
TBN
11
Cxtra Rica
50.700
3.841
15-9-1821
TBN
12
Cuba
114.494
11.116
1-1-1959
TBN
13
minica
751
71
3-11-1978
Anh
14
47
minicana
48.443
8.232
27-2-1844
TBN
cuao
283.561
12.175
10-8-1809
TBN
16
Goatmala
108.889
10.801
15-9-1809
TBN
17
Grnaa
344
93
7-2-1974
Anh
18
Guyana
214.970
850
26-5-1966
Anh
CHU M
1
2
Tr
n
T
h
H
15
Quc gia
Stt
Din tch
Dn s
187
Ngy c
lp
Ngn ng
Stt
Haiti
Quc gia
20
Haimaica
21
Hoa K
22
Hnurat
23
Mhic
24
Nicaragoa
25
Panama
26
Paragoay
27
Pru
28
Triniat &
Tbag
29
27.750
Din tch
7.952
1-1-1804
php
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
19
Dn s
Ngy .lp
Ngn ng
10.991
2.538
6-8-1962
Anh
9.170.002
274.028
4-7-1776
Anh
112.088
6.147
15-9-1821
TBN
1.985.200
95.831
16-9-1810
TBN
130.700
4.807
19-7-1979
TBN
77.082
2.767
3-11-1903
TBN
406.752
5.222
14-5-1811
Goarani
TBN
1.285.216
24.797
28-7-1821
TBN
5.128
1.283
31-8-1962
Anh
Urugoay
177.410
3.289
25-8-1828
TBN
30
Vnxula
912.050
23.242
5-7-1811
TBN
31
Xanta luxia
616
150
22-2-2979
Anh
32
Xanvao
21.393
6.032
15-9-1821
TBN
33
261
39
19-9-1983
Anh
34
389
112
27-10-1979
Anh
35
Xurinam
163.265
414
25-11-1975
H lan
Tr
n
T
h
H
ha khng t tiu vong m phi thng qua mt cuc cch mng x hi.
188
Chng m u: NHP MN
I.
II.
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
Chng I:
CH NGHA DUY VT BIN CHNG
I. VN C BN CA TRIT HC
II. QUAN IM DUY VT BIN CHNG V VT CHT, THC V MI
QUAN H BIN CHNG GIA VT CHT V THC
Chng II:
PHP BIN CHNG DUY VT
I. PHP BIN CHNG V PHP BIN CHNG DUY VT
II. HAI NGUYN L C BN CA PHP BIN CHNG DUY VT
III. NHNG CP PHM TR C BN CA PHP BIN CHNG DUY VT
IV. NHNG QUY LUT C BN CA PHP BIN CHNG DUY VT
V. QUY LUT THNG NHT V U TRANH CA CC MT I LP V
NGHA PHNG PHP LUN (quy lut mu thun)
VI. QUY LUT PH NH CA PH NH
VII. L LUN NHN THC DUY VT BIN CHNG
1
1
6
8
8
9
20
20
21
26
36
41
45
46
Chng III:
CH NGHA DUY VT LCH S
56
I. VAI TR CA SN XUT VT CHT V QUY LUT QUAN H SN XUT
PH HP VI TRNH PHT TRIN CA LC LNG SN XUT 56
II. BIN CHNG GIA C S H TNG V KIN TRC THNG TNG 58
III. TN TI X HI QUYT NH THC X HI,
60
TNH C LP TNG I CA THC X HI
60
IV. HNH THI KINH T X HI. S PHT TRIN CC HNH THI KINH T
X HI L MT QU TRNH LCH S T NHIN
62
V. GIAI CP, U TRANH GIAI CP V CCH MNG X HI
64
VI. QUAN IM CA CH NGHA MC V CON NGI,
68
V VAI TR CA QUN CHNG NHN DN
68
73
Chng V:
HC THUYT GI TR THNG D
I. S CHUYN HA CA TIN T THNH T BN
189
81
81
Tr
n
T
h
H
Chng IV:
HC THUYT GI TR
I. IU KIN RA I, C TRNG V U TH
CA SN XUT HNG HA.
II. HNG HA
III. TIN T
IV. QUI LUT GI TR
73
73
76
79
the the
hu hun
ng g0
06 60
02 29
90 0@
@
y a gm
ho ail.
o.c co
om m
.vn
118
118
121
127
133
133
138
146
Chng IX:
CH NGHA X HI HIN THC V TRIN VNG
153
II. S KHNG HONG, SP CA M HNH CH NGHA X HI X VIT
V NGUYN NHN CA N
156
III. TRIN VNG CA CH NGHA X HI
158
Tr
n
T
h
H
190
162