Nguyn l hot ng ca b ly hp - 30/5/2007 8h:57

Khi iu khin mt chic t s tay, bn c th s ngc nhin khi bit trn xe c t nht mt
b ly hp hay cn gi l b cn. Nu bn tm hiu v nguyn l hot ng ca hp s
t ng th bn cng bit rng trong hp s t ng ca t cng c vi ly hp.
Trn thc t c kh nhiu loi ly hp trong cc vt dng thng ngy ca chng ta m chc hn
bn cng nhn thy hng ngy. Mt vi v d in hnh nh: khoan in, chic ca xch, xe
my, v ngay c chic lp xe p cng s dng nhng loi ly hp khc nhau.
Trong bi vit ny chng ta cng tm hiu xem ti sao xe t li cn phi c ly hp v c th
hn l ly hp trn chic xe ca bn lm vic nh th no. Chc chn c nhiu iu th v ang
ch chng ta pha trc.

Xin mi bn kch chut vo nt "Play" xem qu trnh ni, ngt v truyn m-men ca ly hp
Trc ht bn hy tm hiu: Ly hp l mt c cu c s dng trong mt thit b ni v tch
hai trc quay vi nhau. Trong cc thit b ny, mt trong hai trc thng c mt ng c hay
puly dn ng cn trc kia li dn ng thit b khc. Trong mt chic khoan in chng hn,
mt trc pha trong c dn ng bi ng c in cn trc bn ngoi th dn ng mt ngom
cp mi khoan. Ly hp dng ni hai trc li vi nhau chng c th gn li vi nhau
quay cng mt tc hoc c th tch ring ra quay vi cc tc khc nhau.
Trn chic xe ca bn ng nhin l cn mt ly hp bi v khi ng c n my, trc ca ng
c lun quay cn bnh xe khng phi lc no cng quay. chic xe dng li theo s iu khin
ca bn trong khi ng c vn n my th phi ngt truyn ng ca ng c xung cc bnh xe.
Ly hp cho php chng ta ni trc ra ca ng c vi trc vo ca hp s bng cch iu khin
n khp gia chng. hiu c ly hp lm vic nh th no, chng ta cn phi nm c mt
s kin thc c bn v ma st. Trong hnh di y bn s nhn thy hnh nh ca bnh
(flywheel) kt ni vi ng c cn a ly hp ni vi hp s.

Xin mi cc bn kch chut vo bng "Click here to put the Cluch Plate in place"
xem th t lp rp cc chi tit ca ly hp
Khi chn bn ri khi bn p cn, cc l xo y mm bn p ly hp (pressure plate) vo cc a
ma st (clutch plate) v p cht chng vi bnh . iu ny lm cho bnh ng c b kho
vo trc s cp ca hp s lm cho chng quay cng mt tc . ln ca m men lc m ly
hp c th truyn c ph thuc vo ma st gia cc a ma st vi bnh v lc nn m cc
l xo tc dng ln cc a ma st.
Khi bn nhn bn p cn, mt cn lin ng hoc piston thu lc s tc dng ln mt cn by
(cn gi l cng cua ly hp) mt lc kh ln, lc ny c truyn n vng bi chn ca ly hp,
cn gi l bi T (vit tt ca t throw-out bearing) lm cho l xo a trung tm (diaphragm spring)

b nn li. Nh kt cu c kh dn ng, a ma st c gii phng ra khi bnh v a p ly

hp v nh vy trc s cp ca hp s c gii phng khi ng c.

Xin mi cc bn kch chut vo bng "Click here to engage/disengage cluch"

theo di s hot ng ca bn p, a ma st, bi "T" v bnh trong qu trnh ni, ngt ly
hp.
Hy ch cc l xo tm a ma st. Nhng l xo ny c tc dng gim chn, gip cho vic n
khp gia hp s vi ng c m du hn.

a ma st
Vn quan trng nht vi cc ly hp l vt liu ma st trn b mt b mn i. Vt liu ma st
ny ging nh vt liu ca m phanh xe do vy sau mt thi gian s dng chng b mn i. Khi
vt liu ma st ny b mn n mt mc no th ly hp s b trt, v mc trt ny s
ln dn n khi n khng th truyn c mt cht m men xon no ca ng c xung cc
bnh xe.
Nu xt n cn nguyn ca vn th ly hp ch b mn khi m cc a ma st quay khng cng
tc vi bnh . Khi chng kho li vi nhau, vt liu ma st c p cht vo bnh v
chng quay cng tc vi nhau. Ch khi a ma st trt so vi bnh th hin tng mn
mi xy ra. V vy nu khi iu khin xe, chn bn lun trn bn p cn hoc p cn nhiu
ln th ly hp s b mn rt nhanh.
Mt loi h hng khc ca ly hp l bi T b r, mn. Khi bi T mn s lm cho xut hin ting
ku khi n chu ti trng tc dng ln n, tc l khi bn p bn p cn.
Ngoi ly hp c kh nh nu trn, trn xe t cn c kh nhiu loi ly hp khc nh:

- Mt hp s t ng c mt vi ly hp. Chng c tc dng ng m mt s cp bnh rng hnh

tinh n khp vi nhau.

My nn trong h thng iu ha trn xe hi s dng ly hp in t.

- B iu ho khng kh trn xe ca bn cng c vi ly hp in t. Cc ly hp ny ng m
my nn kh trong khi ng c ang lm vic. Khi dng in chy qua cun dy trong ly hp
in t, chng s lm cho ly hp ng v ngc li khi ngt dng in th ly hp nh ra.
- a s cc xe hi s dng qut gi u s dng mt ly hp thu lc c cm bin nhit. Ly hp
ny c t gia trc ca qut gi, ni nhn c lung kh chy qua b tn nhit n. Kiu
ly hp ny l loi ly hp thu lc c bit. Cht lng trong khng gian kn ca ly hp s cng
c ln khi nhit tng ln, v vy n lm cho qut quay nhanh hn, gn vi tc quay ca
ng c. Khi nhit ng c cn thp, dng cht lng trong ly hp c nht thp hn do vy
qut gi cng quay chm hn. iu ny s dn n ng c mau nng, t n nhit lm vic
nhanh hn.
- Ly hp cn c s dng b vi sai ca cu xe, gip cho vic s dng lc ko c ti u
hn.
- Cc ng dng ca ly hp trong i sng hng ngy th cn rt nhiu. Bn c nh chi ng
xon dy m trc y bn tng chi khng yo-yo cng chnh l mt kiu ly hp c in
.

Ngc Hi