You are on page 1of 8
34 © Phat trién nén kinh eé thi trudng dinh huéng XHCN THI TRUONG LAO DONG VIET NAM TRONG CONG DONG KINH TE ASEAN: CG HOI VA THACH THUC Dat van dé Il Dy kién sé duge thanh lap vao Ocuéi nam 2015, Cong déng kinh té ASEAN (AEC) duge coi la bude tién méi trong qua trinh hdi nhap va hé trd [an nhau gia cac nuée Béng Nam A. So véi Khu vuc Thuong mai ty do ASEAN (AFTA), vén chi dya trén hai hiép dinh ty do vé hang héa va dich vy, AEC c6 su phat trién dang ké vé pham vi va mUc dé ty do héa. AEC dat muc tiéu tao ra thi truéng chung duy nhat va co sé san xuat théng nhat, trong dé cé su luu chuyén ty do cla hang héa, dich vu, dau tu, vén va lao déng 06 tay nghé. TU dé, nang cao tinh canh tranh va thie day su thinh vugng chung cho ca khu vyc; tao su hap dan voi dau tu, kinh doanh tu’ bén ngoai. AEC hinh thanh chac chan sé tao déng khéng nhd dén thi trudng lao dong (TTLD) cia Viét Nam néi riéng va cc nude thanh vién néi chung, do qua trinh tu do-héa thuong mai, dau tu va ty “Dai hoc Kinh 8 Tp. HO Chi Minh ThS. PHAM THI LY"! do di chuyén lao dong. Nhiing tac dong nay la tich cuc hay tiéu cc, phai dgi thye té tra Idi Tuy nhién, diéu d6 khéng cé nghia la ching ta thy déng ché doi két qua xay ra, ma can nhan dién trude nhiing cd héi cing nhu thach thiic ma AEC cé thé dua téi cho TTLD Viét Nam, nham tan dyng co héi cing nhu vugt qua thach thc dé gitp TTLB Viét Nam phat trién, gop phan dua dat nude hdi nhap hiéu qua vao nén kinh té khu vuc 2. TTLB Viét Nam trong AEC: Co hoi va thach thtic Thi nhat, v8 co héi + Tao thém viée lam cho nguéi lao déng Viét Nam 6 luc Iugng lao dong (LLLO) chiém khoang 15% trong ASEAN, ding thi ba khu vuc, sau Indonesia (40%), Philippines (16%). Téc dé tang dan sé trung binh cia Viet Nam giai doan 2002 - 2012 Ia 1,05%/nam, trong khi téc 4 tang LLB la 2,64%/nam (gap hon 2 lan téc dé tang dan sé). Vi vay, ap luc tao viée lam mdi 6 Viét Nam [a rat In. AEC hinh thanh dugc dy bdo sé tao thém nhiéu viée lam mdi cho ngudi lao dong. Nghién cu méi nhat ciia ILO vé tac dong ctla AEC dén Khoa hee chinh tr - $6 142/2015 * Phat trién nén kinh té thi truémg dinh hugng XHCN 35 TILO da chi ra: dén nam 2025, AEC o6 thé thiic day tang truéng GDP cla Vigt Nam thém 14,5%, dong thdi tao rahang triéu viée lam mdi”. Bang 1: Nhiing déi tac dat trén 1 ty USD vn ding ky con hiéu lye (tinh dén cudi thang 12/2013) OVT: triéu USD Theo ching t6i, AEC gitp tao Guéeg gia x ; thm nhiéu viéc lam méi cho nguai_ | STT Vang lanh thé Vén dang ky lao déng ¢6 thé duge giai thich 67 |—4 | NnatBan 20 606 pe lyco sail maar owe 2 Han Quse 28.568 + Sau khi thanh ap, AEC s€ 3 cin arore Bynes {a thi trugng chung vdi quy mé hon a 600 trigu dan va thu nhap quéc dan |_4_| Bai Loan 27.529 khong 2 nghin ty USD. Do do, viet |_5 | Quan dao Virgin thuéc Anh 15.595 Nam khéng chi hudéng vao san xuat 6 | Héng Kong 12.571 ndi dia ma sé huéng ra thi trudng | 7 | Hoaky 10.563 chung va thi truéng ma ASEAN da [3 | Malaysia 10496 go higp dinh thurong neat = ces 9 | Quan dao Cayman 7.840 phi Han Quée, Nhst Bank Teng ry ToHND Trung Hoe 6.974 Quéc, Thué sudt trong ASEAN sé ies: : 41_| Thai Lan 6.424 v8 0%, do dé, cc doanh nghiép & vit Nam xudt khdu sang ASEAN |_12 | Phap 3.188 s8 dugc hudng Idi. Hon nia, cac |_13_| Anh 2.798 doanh nghiép Viét Nam sé khong 14 | Nga 2.078 phai dong thué nhap khdu déi véi | 15 | Australia 1.380 céc san phdm/may méc, thiét bj ti 16 | Duc 4.160 céc nude thanh vién, qua d6, ha gia thanh va co diéu kién dé tang nang Wve canh tranh. Cac san phadm san xuat 06 ty 1@ “ni khdi” 60% duge xem la san phém vung ASEAN, sé duge hudng cac uu dai khi xudt khau sang cdc thi truéng ma ASEAN da c6 FTA, Day sé la co hdi dé cac doanh nghiép xudt khdu mé rng thi trudng, kim ngach xuat nhap khdu gia tang; ti d6, mo 1a co hdi tao thém nhiéu viéc lam cho ngudi lao dong. Trong 10 nam qua, kim ngach xuat nhap khau gita Viét Nam va ASEAN tang gép 4 lan, tu 9 ty USD (nm 2003) lén gan 40 ty USD (nam 2013). ASEAN da tré thanh "BO Lao dong - Thuong binh va XA hdi, Cong déng ASEAN 2015: Quan ly hidi nhap hung tdi viée lam 16t hon va thinh vugng chung, http://www.molisa. gov.vnvi/pages/chitiettin.aspx?IDNews=21666 Khoa hge chinh tri - S6.1+2/2015 Nuon: Kinh té 2013 - 2014 Viét Nam va thé gidi thi truéng xuat khau [én thu ba cla Viét Nam, sau Hoa Ky va EU, dong thdi Ia thi trudng quan trong vdi nhiéu tiém nang, bdi tinh nang Ong va vi tri chién luge trong khu vyc cling nhu trén thé gidi + Muc tiéu ma AEC huéng tdi la tré thanh diém dén dau tu hap dan vai nhng nd luc tao ra co ché dau tu minh bach, théng thoang va. ty do. Nhiing né luc cla ASEAN nham tao ra mdi trudng dau tu réng khap va wu dai hon sé thie day cdc dong dau tu va hap dan cae nha dau tu, déng thdi, gia tang hoat déng dau tu ndi khdi ASEAN. Day ciing la mét co hdi dé thu hut vén dau tu nudc ngoai tl cac quéc gia trong khu vuc cing nhu cdc quéc gia ngoai khdi. Hién nay, cdc nuéc ASEAN, nhu Singapore, Malaysia, Thai Lan va cac déi tac 36 © Phat trién nén kinh té thj trudng dink hung XHCN chién luge cla ASEAN, nhu Nhat Ban, Han Quéc, Trung Quéc, Australia nam trong nhom nhing quéc gia dau tu I6n nhat 6 Viét Nam. Khi hinh thanh, AEC sé mé ra co hdi tiép tuc thu hut manh mé vn dau tu ti! cae quéc gia nay. Qua 46 cling gép phan tao thém nhiéu viée lam cho nguéi lao déng. + Tao oo h6i cho ngudi lao dong cd tay ngh& dude phép di chuyén tu do trong khu vue ASEAN Dong di chuyén lao dng ndi khdi ASEAN cO xu hudng tang lén, ti 1,5 triéu ngudi vao nam 1990, dén nay khoang 6,5 triéu ngudi. Con sé nay dude ky vong sé tiép tuc tang trong tugng lai khi AEC hinh thanh, vi khi 6 cae chuyén gia va lao déng 6 tay nghé sé dude di chuyén ty do trong khu vue. 8 nganh nghé lao déng dy kién trong ASEAN duge tu do di chuyén qua cac théa thuan thita nhan lin nhau céng (MRAs) déi vdi tiing nganh nghé, bao gdm: ké ton, kién tric su, nha si, bac si, kY su, y ta, van chuyén va nhan vién nganh du lich. Day sé la co hdi dé ngudi lao dong Viét Nam 6 nhiing nganh nay dich chuyén sang cac nuéc trong khdi dé bu dap su thiéu hut nhan lye, eai thién thu nhap va tich lay nhang kinh nghiém mdi cho ban than. Mat khdc, cac doanh nghiép Vigt Nam sé c6 co héi thu hut ngudn nhan luc 6 ky nang quan ly, k¥ nang nghé, cé chuyén mén va nang suat cao tu cc nuée trong khu vuc dé bu dap vao nhiing thiéu hut 6 cdc vi tri tai doanh nghiép minh. Dong théi, khi do véi TTLD réng I6n va ty do héa, céc doanh nghiép xuat khau lao déng cé thé day manh phat trién xuét khdu ngudn nhan lye ra cdc nude ASEAN. - Co hGi nang cao tién lvong va thu nhap cho nguéi lao déng, dac biét la lao dong co tay nghé Hién nay, tién ludng tdi thiéu 6 Viét Nam thudc nhém thap nhat trong khu vuc ASEAN. Do dé, chi phi danh cho lao dng cilia cae doanh nghigp Viét Nam thap hon céc nuée trong khu vuc. Day la mot Igi thé dé Viet Nam thu hut cde dong dau tu nude ngoai nhd gid nhan cong ré, qua do viéc lam gia tang va co kha nang lam tang thu nhap cho nguéi lao déng, Hon nila, AEC sé la co hdi dé lao dong 06 tay nghé di chuyén dén TTLO 6 cdc quéc gia khac trong khu vuo, véi mtic thu nhap cao han, Cac doanh nghiép trong nude sé phai canh tranh véi cac doanh nghiép 6 cac quéc gia khac dé gitt chan ngudn nhan luc chat lugng cao, vi vay, tién ludng va thu nhap cua ngudi lao dong cling co thé duge cai thién. - Co hGi nding cao chat long nguén cung lao déng nhé vao sy hgp tac v8 lao déng gida cdc nude thanh vién ASEAN Trong 19 trinh hudng dén Cong dong kinh té ASEAN, cdc quéc gia trong khu vuc Bang 2: Tién luong trung binh cla lao dong nam 2010 6 mét sé nude ASEAN DVT: USD/thang Luon Luong cén Luong céng nhan Luang lao d6éni STT| Quécgla | tung Binh | ntidnedrexuct fy thuat nan ra 7 1 Indonesia 122 148 294 812 2 Malaysia - 257 745 1.485 | 3 Philippines 163 296 392 1.013 4 Singapore : 967, 1.997 3.357 5 | Thai Lan 157, 221 540 1.342 6 Viét Nam 75 104 287 822 Ngudn: Eric D. Ramstetter, 2013 Khoa hge chinh tr S6 14+2/2015 * Phat trién nén kinh té thi trudéng dinh hung XHCN 37 déu y thc duge yéu cau bic thiét phai nang cao chat Iugng nguén nhan luc dé nang cao nang Ie canh tranh cla mai quéc gia cing nhu cla ca khu vuc ASEAN vdi cao quéc gia khdo, dac biét IA Trung Quéc va An B6. Do 66, phat trién LLLD 06 tay nghé, chuyén mén cao la myc tiéu cla AEC va né da duge ghi trong Hién chuong ASEAN. Hoat déng hop tac song phuong gilfa cac quéc gia trong khu vue duge chu y chu yéu thong qua cao chudng trinh, du an va véi mét sé déi tac thi ba. Hién nay, trong ASEAN, mang ludi cae trudng dai hoc da dude thanh lap (vdi 26 trudng). Vit Nam c6 Bai hoc Quée gia Ha Néi, Dai hoc Quéc gia Tp. H6 Chi Minh va Dai hoc Can Tho tham gia mang ludi nay. Tudng lai, hgp tac trong giao duc - dao tao [a linh vue duge md réng theo xu thé héinhap, gép phan nang cao chat lung nguén nhan luc, nhd 46, cd hdi viée lam cho ngudi lao déng sé duge rong md, Thur hai, vé thach thie AEC tao ra thj truéng chung, khéng con rao.cn khéng gian kinh té, hang héa, dich vu, von.., do vay, bén canh su hgp tae dé cling phat trién thi su canh tranh gitia cdc nude trong khu vuc sé cang trd nén gay gat. So vdi cde nude trong khu vue, nang luc canh tranh cia Viét Nam thuéc nhom thdp nhét (trong bang xép hang Chi s6 nang luc canh tranh toan cau nam 2013 - 2014, Viét Nam xép tht 70, chi ding trén Lao (81), Campuchia (88) va Myanmar (139); cach xa Singapore (2), Malaysia (24), Brunei (26), Thai Lan (37), Indonesia (38), Philippines (59))®. Vi vay, qua trinh hoi nhap AEC sé dua tdi khong ® World Economic Forum, The Global Competitiveness Report 2013-2014, 2013 http://www.weforum.org/reports/global- competitiveness-report-2013-2014 ® BO Lao dng - Thuong binh va Xa hoi, Téng cue Théng ké, Ban tin cdp nhat thi truéng lao déng Viét Nam quy 1— 2014, 2014 Khoa hoc chinh tri - $6 142/2015 it thach thc cho nén kinh té Viét Nam ndi chung va TTLB néi riéng. Mat khdc, TTLB Viet Nam thdi gian qua tuy da héi tu nhiing diéu kién dé hinh thanh va dang tiép tye duge phat trién theo hung hién dai hdéa ciing nhu dinh hudng thi trudng, nhung van con t6n tai nhiéu yéu kém. Bay chinh la nhiing thach thtic khéng nhé khi Viét Nam hdi nhap vao AEC. Cy thé - Chat lugng cung lao déng thap dan dén nguy co fao déng Viét Nam c6é thé bi thua ngay trén “sn nha” Ngudn cung lao dong Viét Nam déi dao vé s6 lugng nhung yéu kém vé chat lugng. Tinh dén nam 2013, dan sé trong dé tudi lao dong clia Viét Nam la 69,256 trigu ngudi (chiém 77% tong dan s6 ca nude, trong do, ty I6 tham gia LLLD dat 77,53%, véi 53,69 triéu ngudi). Trong s6 53,69 triéu ngudi lao dong, co 25,45 trigu lao dong co chuyén mon ky thuat (chiém 47,4% téng LLLB), bao gdm: 15,58 triéu lao déng [a céng nhan ky thuat khong cé bang céip, chung chi va 9,869 trigu lao déng 66 bang cap, chting chi (chiém 18,38%). Trong s6 lao déng cé chting chi, bang cap c6 2,851 trigu ngudi da qua dao tao nghé chinh quy, 2,033 triéu ngudi tét nghiép trung hoc chuyén nghiép va 4,985 trigu ngudi 6 trinh d6 cao dang, dai hoc tré lén. Co céu nay cho thay, ty s6 so sanh giifa cdc trinh dd la day nghé 1 trung cAp/0,77 cao dang/1,77 dai hoc, tic la thay nhiéu hon thol*. TY 18 lao dng dude dao tao nghé con thap; ky nang, tay nghé thuéng khong phu hop vdi doi hdi ctia thi truéng; thé luc va tac phong lao déng con yéu; thiéu nhiing ky nang m&m dé cé thé sn sang hi nhap vao TTL khu vue, nhu giao tiép céng viéc bang mét ngoai ngii khac, kha nang lam vige nhom,.. nén kha nang canh tranh clia lao déng Viét Nam thap. Trong mot khdo sat nghién cutu gita Vién Khoa hoc Lao dong va Xa hdi véi tap doan Manpower tai 6 nghin doanh nghiép thuéc 9 Tinh vuc kinh té tai9 tinh, thanh 6 Viét Nam, cc doanh nghiép 38 © Phat trién nén kinh té thi trudng dinh huéng XHCN danh gia chat lugng lao dong Viét Nam nam trong nhém 10% thdp nhét cdi khu vyc. Két qua ciing cho thay, c6 1/4 doanh nghiép tham, gia khdo sat cho rang, lao déng thiéu hiéu biét vé céng nghé va kha nang sang tao; 1/5 nhan xét lao déng thiéu kha nang thich nghi véi céng nghé mdi; 1/3 doanh nghiép khéng tim duge lao dong c6 ky nang ma ho can; 2/5 gidm déc diéu hanh gap khé khan trong tuyén dyng lao dng"). AEC cho phép di chuyén ty do lao dong chuyén mén cao sé giip bu dap thiéu hut nhan lye cho cdc nén kinh té trong khéi, nhung cfing dat ra thach thc déi vdi lao dOng Viét Nam do chat lugng thap. Lao dong Viét Nam rat khé dé gia tang Igi thé cla minh va canh tranh trong san choi khu vyc héa lao déng, nguy hiém han la cé thé danh mat thi trudng va cd hdi lam viée ngay trén san nha. - Nouy co gia tang tinh trang that nghiép va viée lam dé bj t6n thuong khi hi nhap AEC Sau khi hinh thanh, AEC méi chi cho phép lao dong thudc 8 nganh duge quyén di chuyén tim viée lam. Use tinh ban du, nhém nay chi thu hut 1% téng sé LLLD cla ca khdi. Do do, ky vong tao thém viée lam nhé di chuyén lao déng ty do trong ndi khéi la khéng |6n, trong khi c6 nhiéu chuyén gia vé linh vyc lao déng, viéc lam lo ngai khi hdi nhap AEC thi ty [é that nghiép co thé gia tang, do hién nay 6 nude ta 06 téi 96% doanh nghiép c6 quy mé vila va nhd (dudi 300 lao déng)®. Nhiing doanh nghiép nay nhé bé ca vé quy mé vén, thiét bi don so, lac hau, céng nghé di sau hang chuc nam so vdi cac nude trong khu vuo, lao dong chua qua dao tao la chil yéu... Sue 6p cila canh tranh ti hang hoa nhap kh4u, canh tranh vé von, dau tu cla cdc nude ASEAN cé thé dan dén viéc mot sé nganh, san phdm phai thu hep san xuat, tham chi rut khdi thi trudng va tinh trang mat viée lam c6 thé gia tang. Nghién ctu cla Pham Bang 3: Cd cau lao déng lam vigc trong cdc khu vuc d Viet Nam S6 viée Ty Nong | Phu | Thiéu | Tudi Dai Khu vuc lam trong thén na sé (sé hoc (1.000) (%) (%) (%) (%) nam) | (%) Khu vuc nha nude 4.615 97 | 42,8 | 47,1 89 | 37.6 | 48,0 DNNN 1.376 29 | 63,4 | 64,7 51 | 268 8,0 DN trong nude 3.669 77 | 484 | 39,4 58 | 316 | 15,3 H6 ca thé chinh thuic 3.688 78 | 464 | 46,0 72 | 364 3,8 Khu vye phichinh thic | 11.313 23,8 | 632 | 48,0 5,7 | 38,4 1,0 | Nong nghiép 22.838 48,0 | 91,7 | 51,1 | 27,2 | 398 06 Téng 47.499 100 | 726 | 491 | 165 | 38,0 6.8 Ngudn: Téng cuc Thong ké, Mién gidm théng ké naém 2013, Nxb Théng ké, HN. 2014 http://www. jissa.org.vn/luong-tang-gap-ba-lan- nang-suat-lao-dong-105-55-vi-VN.aspx © Pham Binh Long, Impacts of Trade Liberalization and Institutions on Labor Market and Firm Productivity in Vietnamese Manufacturing, 2013, http://d-nb.info/1030521425/34 Dinh Long (nam 2013) chi ra rang, ty do hoa thuong mai da lam gia tang sy tham nhap cua hang héa nhap khau, lam anh hudng dén san xuat cla cdc céng ty trong nude va cé anh hudng tiéu cue dén viéc lam®. Mat khac, co cau viéc lam 6 Viét Nam Khoa hoe chinh tri- 86 1+2/2015 * Phat trién nén kinh té thi trudng dinh huéng XHCN hign nay cén rat lac hau, khoang 1/2 sé chd lam dude tao ra trong néng nghiép va khoang 23,8% viée lam dude tao ra tu khu vue phi chinh thie. Bay la khu vuc lao déng cho nang suat thap, mang tinh chat tam thdi, nhiéu 1Ui ro, tinh trang chia sé céng viée, viéc lam con phé bién. Nhiing nam qua, khu vuc nay 44 gitip tao ra nhiéu viée lam cho ngudi lao dong, nhé do ty 16 that nghiép 6 Viet Nam nhin chung kha thap, nhung ty |é thiéu viéc lam van con kha nghiém trong, tham chi tir 2/3 dén 3/4 sé viéc lam khong bén ving, nguy od 66 viéc lam ma roi vao canh nghéo khé van cao. S6 ligu ti Bang 3 cho thay, khu vyc tu nhan co lé khong du kha nang hap thu sé lao déng mdi tham gia TTLD dang tang lén déu dan cfing nhu s6 lao déng chuyén ti’ khu vuc néng nghiép sang khu vue phi néng nghiép. Nghia la, néu khéng cé nhiéu viéc lam bén ving trong khu vuc phi néng nghiép thi sé lugng lao d6ng Khu vuc phi chinh thie sé tiép tue gia tang va chiém da sé trong TTLD nude 39 ta. Theo du bdo cla ILO, trong giai doan 2010 - 2025, nhu cau déi vdi viée lam c&n ky nang trung binh 6 Viét Nam sé@ tang nhanh nhdt, 6 muc 28%. Tuy nhién, néu lao dong thiéu nhiing ky nang va kinh nghiém can thiét thi sé khong thé nam bat dude nhiing co hdi. Day chinh [a rao can can tré lao dong khu vuc phi chinh thitc c6 duge viée lam bén ving @ khu vue chinh thie™. ‘6c dé tang tién lung cao hon téc d6 tang nang suat lao déng va nguy cd gia tang khoding cach thu nhap gida lao déng gian don vai lao déng 6 ky nang, lam cho tinh trang bat binh dang gia tang Hién nay, tién ludng 6 Viét Nam nam trong nhém thap nhat trong khu vue nhung kam theo dé nang suat lao déng cia Viet Nam ciing chi cao hon Campuchia, Lao va thap han so vdi cac nudc ASEAN khac. Nang suat lao déng Viét Nam bang 1/5 lao déng Malaysia, 2/5 Thai Lan va 1/15 Singapore. Bao cdo Luong Toan cau 2012/2013 duge ILO céng bé cho thay, néu nhu tang trudng Bing 4: Ty 1 lwong ctia lao dng quan ly va ky thuat vién so véi céng nhan san xuat BVT: an ; Lao déng quan ly ky thuat vien Qué gia 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 indonesia | 4,72] 3,09] 435] 4,03| 5,49| 206| 1,75| 1,53] 1,62] 4,99 Malaysia | 801| 7.41| 448| 487| 5,79| 305| 3,71| 1,54) 259| 2,90 [Philippines | 3,57| 297| 352| 2,91| 343| 1,53] 1.27] 4,55] 1,13] 1,33 Singapore | 5,65] 4,60] 3,04] 2,60| 3,47| 3,15| 2,78| 1,56| 2,04] 2,04 Thailand | 4,00] 417| 544] 4,93 / 5,82] 216] 234/ 157] 1,75| 2,94 Vietnam 458| 5,11] 5,26| 6,73| 7,91| 241| 254] 1,46| 284] 2,76 Ngu®n: Eric D. Ramstetter, 2013 BO Laodong- Thuong binh va Xa hoi, Céng ding ASEAN 2015: Quan ly héi nhap hung t6i viéc lam 16t hon va thinh vung chung, http:/iwww.molisa. gov.vn/vi/pages/chitiettin.aspx? IDNews=2 1666 Khoa hge chinh tr - SO 14+2/2015 lung toan cau véi-téc dé thap han tang nang suat lao dng thi tai Viét Nam hoan toan nguge lai: téc dé tang lung nhanh hon gap 3 [an so vdi téc dé tang nang suat lao dong da lam cho gid nhan céng tré nén dat dé va lam xoi mon Idi thé lao déng gid ré trong khu 40 * Phat trién nén kinh té thi trong dinh huéng XHCN vyc®, Thém vao dé, nén kinh té chi dya vao lao dong gia ré va nang sudt thdp sé khéng phai la mot diém dén hap dan cho nhiing dy n dau tu mang tinh tién phong vé céng nghé hoac quy md. Bigu nay sé la nguyén nhan tach Viét Nam (va cdc nude di sau) ra ngay cang xa cdc nude da cé mét nén tang tét hon trong ASEAN, nhu Malaysia, Thai Lan hoac Indonesia. Mat khac, sy thiéu hyt lao dong ky thuat va lao déng quan ly lam cho khoang cach tién luong clia cdc loai lao déng nay vdi ludng cua cong nhan san xuat c6 xu huéng tng cao so véi cdc nude trong khu vye. Khi héi nhap AEC, khoang cach nay cé kha nang con cach xa hon, vi nhiing lao dong co ky nang sé cé nhiéu co hdi tim kiém viéc lam 6 cae quéc gia khac trong khu vue, vdi mtic long cao han, ti d6 lam cho sy phan héa thu nhap ngay cang tang. - Théch thie déi méi chuong trinh dao tao va dam bao ky nang tuong duong cho lao déng Viét Nam theo cae tiéu chudn khu vyc va quéc té HOinhap TTLD khu vuc ASEAN lam cho mduc d6 luan chuyén lao déng trong khu vuc cao hon va sé gitip cdc lao déng Viét Nam co nhiéu co hdi tim kiém vide lam, dac biét vdi lao dong cé tay ngh&, chuyén mén cao. Tuy nhién, dé lao dong co thé luan chuyén ty do thi cac quéc gia thanh vién phai dat dude MRAs d6i vdi ting nganh nghé. Day la viée khong hé dé dang. Béi vi, cho dén nay, théa thuan c6éng nhan ln nhau da duge hoan tét, nhung 8 dat duge sy théng nhét va trién khai cdc. thda thuan nay thi van con khé khan, do yéu c&u vé gido duc va thi ct phuc vu cho viée cap chung nhan chuyén mén 6 cac nude rat khac nhau. Thém vao dd, mét sé nghé nhat dinh c6 thé duge cap chung nhan 6 mat sé nude, nhung cac nuéc khac thi khong. Nhiing khéc. biét vé ng6n ng@, van héa, cing nhu su chap (©! http://www ilssa.org.vn/luong-tang-gap-ba-lan- nang-suat-lao-dong-105-55-vi-VN.aspx nhan cilia x4 hdi cé thé tao thanh nhiing rao can v6 hinh déi véi viée dich chuyén lao déng ma ngay ca nhting diéu khoan luat phdp cling khong thé kiém soat. Nhiing rao can nay dat ra thach thie phai déi mdi hé théng gido duc - dao tao va huéng nghiép cila Viét Nam theo chuan cla khu vuc va quéc 16. 3. Mét sé giai phaép phat trién TTLD. khi h6i nhdp AEC Dé TTLD Viét Nam co thé tan dung nhiing co hdi cling nhu vugt qua duge nhung thach thie khi héi nhap AEC, can tap trung vao m6t 86 gidi phap then chét sau: - Tiép tue hoain thién thé ché, chinh sach phat trién TTLD theo cdc quy luat khéch quan cda thi truéng, phi hap voi thang |é quéc t& Thé ché TTLD la mot trong nhiing van dé rat quan trong ctia thé ché kinh té thi trudng Theo quan niém cla thé gidi, chi riéng yéu 16 tién Iuong, néu khéng theo dinh huéng thi trudng va do thi truéng quyét dinh thi nén kinh t€ d6 chua thé duge coi la nén kinh 18 thi trudng. Can déi mdi co ché quan ly tién luong trong khu vuc doanh nghiép gan vdi nang sudt lao déng va hiéu qua kinh doanh Tang cudng vai tro cla Nha nude trong quan ly, digu chinh, dan dat quan hé lao dong 48 dam bao cae Igi ich chinh dang cla ngudi lao dong; xay dung cd ché déi thoai, cing c6 hé thdng thuong lugng tap thé nham giup cai thién quan hé lao déng hai hoa va gop phan dam bao nhiing Igi ich ti hoi nhap AEC thyc sy dem lai viéc lam tét hon cho ngudi lao dong Viét Nam. - N&ng cao chat luong nguén nhan luc pha hop vdi yéu cau cia thj truéng Bay 1a gidi phdp quan trong gitp lao d6éng Viét Nam cé thé nang cao kha nang canh tranh trén “san nha” va trén TTL khu vuc; gop phan nang cao nang suat lao déng va tang thu nhap cho ngudi lao déng, tang viée lam bén ving. Dé nang cao chat lugng ngudn nhan luc, can tap trung vao mét sé nhém giai phap sau Khoa hoe chinh tr - $6 1+2/2015 ® Phat trién nén kinh té thi trudng dinh huéng XHCN 4) + Gan két chién luge phat trién nhan luc va chién luge phat trién kinh té Cac quéc giatrén thé gidi, nhu Singapore, An BO t rét sém da xac dinh va thiét lap duge mi quan hé gitia cac chién luge kinh té va chin luge nhan luc. Bay duoc coi a mot trong nhiing nén tang cia sy thanh cong vé mat kinh té, khoa hoc - ky thuat cla cac quéc gia nay. Vi vay, Viét Nam can dat van dé lay sy phat trién ngudn nhan luc lam dong luc cho tang truéng kinh té thong qua sy két hdp chat ché cdc chién ludc phat trién kinh té va chién luge phat trién nguén nhan luc + Nang cao chat lugng dao tao va gan két gia dao tao cla nha trudéng vdi nhu cau ola TTLD Chat lugng giao duc va dao tao dude coi la chia khoa dé phat trién nguén nhan Ive. Thé nhung dén nay, hé théng gido duc va dao tao cla Viét Nam van cén rat nhiéu han ché. Do dé, dé phat trién ngudn nhan luc c6 chat lugng cao, dap ting yéu cau phattrién kinh té, 01 hdi phi nang cao chat Iugng gido dye - a0 tao. Trong dé, yéu cau bic bach hién nay la Viét Nam cn cai cach, tang dau tu phat trign gido duc dai hgc va dao tao nghé dé co thé cai thién nhanh chat lugng nguén nhan luc. Cac trudéng dai hoe, cao dang, day nghé phai déi méi chudng trinh dao tao dat chudn clia khu vue trén cd sé nam ving va van dung MRAs. Bén canh dao tao, nang cao ky nang nghé nghiép, c&n chu trong dao tao ky nang mém, nhu ky nang giao tiép bang tiéng Anh, ky nang lam viée nhom.. dé giup ngudi lao dong c6 thé dé dang di chuyén va héi nhap vao TTLB khu vuc. Mat khac, can cling ¢é lién két gitfa nha trudng vi nha tuyén dung; phdi hgp déi thoai chinh sdch gitia doanh nghiép va cde nha hoach dinh chinh sach giao dye, xay dung co ché khuyén khich doanh nghiép tham gia va tré thanh mét cho thé quan trong trong qua trinh dao tao. - Tang cuéng cdc hoat déng gan két cung - cu lao déng Khoa hoe chinh tr - $6 1+2/2015 Tang cudng cac hoat déng gan két cung - cau lao dong, bao gém viéc phat trién hé théng huéng nghiép, hé théng giao dich trén TTLB va dich vy viée lam, hé théng thong tin TTL nh&m gidp cho cung lao déng phi hop vdi cau lao déng. Dac biét, can phat trién hé théng théng tin va phan tich TTLO tren ca nude va cla ca khu vuc ASEAN nham danh gid, nam bat kip thoi nhiing bién dong cla TTLD, qua 46, cho phép nhiing ngudi lam chinh sach phat trién cdc chién luge va chuong trinh hanh déng dé gitp ngudi lao déng tim duge viéc lam bén viing. - Phat trién hé théng an sinh xa hoi va hd tro cde nhém yéu thé trong TTLD H@i nhap AEC cé nguy co lam gia tang tinh trang that nghiép, viéc lam dé bi ton thugng va gia tang sy phan héa thu nhap gita lao dong chuyén mén ky thuat va lao dong khéng 06 chuyén mén ky thuat. Do dé, xay dung hé théng an sinh xa hdi va hé tro cac nhom yéu thé trong TTLD nhaém dam bao va duy tri “céng bang x4 hdi”, giam su phan hoa giau nghéo trong xa héi va giam thiéu nhiing rii ro. cho ngudi lao dong TAI LIEU THAM KHAO 1. HGi kinh t& Vigt Nam, Kinh t& 2013 - 2014 Viét Nam va thé gidi, Thdi bao kinh 16 Vit Nam 2. Eric D. Ramstetter, Resource and Labor Cost Differentials between Japan and Asian Host Economies and Location Decisions of Japan's Manufacturing Multinationals, 2013 http://www.icsead.or.jp/ user03/1165_242.pdt 3. Philip Martin and Manolo Abella, Reaping the economic and social benefits of labour mobility: ASEAN 2015, 2013, hitp:// www.ilo.org/wemsp5/groups/public/---asia/- ro-bangkok/documents/presentation/ 4.http://www.business_in_asia.com/asia/ minimum_wage/Minimum_wages_in_Asia/ minimum_wage_in_asia.htm!

You might also like