PHNG PHP CHNG MINH TIP TUYN

(Lp 9 HKI)

PP1. Chng minh ng thng vung gc vi bn knh ti u mt ca bn

knh.
V d 1. Cho tam gic ABC vung ti A, ng cao AH. ng trn tm I ng
knh BH ct AB ti D, ng trn tm J ng knh CH ct AC ti E. Chng minh
rng DE l tip tuyn chung ca (I) v (J).

Gii.
chng minh DC l tip tuyn ca ng trn (J), ta chng minh DE vung gc
900 .
JE, tc l chng minh JED

900
V E thuc ng trn ng knh CH nn CEH
900
V D thuc ng trn ng knh BH nn BDH
Do t gic AEHD l hnh ch nht (t gic c 3 gc vung l hnh ch nht)

EHA

DEH
JHE
(v tam gic EJH cn ti J)
M JEH
V Tin Trnh Trng PTNK

 HED
JHE
EHA

JED JEH
JHA 900
Vy DE l tip tuyn ca ng trn (J).
Chng minh tng t ta cng c DE l tip tuyn ca ng trn (I)

V d 2. Cho tam gic ABC c gc A nhn. ng trn tm O ng knh BC ct

AB, AC ln lt ti F, E. BE v CF ct nhau ti H. Gi I l trung im ca AH.
Chng minh IE, IF l tip tuyn ca (O).

Gii.
Ta c H l trc tm tam gic ABC nn AH vung gc vi BC ti D.
Ta c 4 im A, F, H, E cng nm trn ng trn tm I ng knh AH

IEA

AI = IE AIE cn ti I IAE
OEC

Mc khc OCE cn ti O OEC

EAI
900 ( ADC vung ti D) IEA
OEC
900
M OCE
V Tin Trnh Trng PTNK

 1800 IEA
OEC
900 IE OE
Do OEI

Vy IE l tip tuyn ca (O)

Chng minh tng t ta cng c IF l tip tuyn ca (O).
PP2. Chng minh khong cch t tm ti ng thng bng vi bn knh.
V d 3. Cho ng trn (O) ng knh AB. Gi H l trung im ca OA, qua H
v ng thng d vung gc vi OA, d ct (O) ti E, F. Chng minh FA l tip
tuyn ca ng trn (E, EH).

Gii.
chng minh ng thng AF l tip tuyn ca ng trn (E; EH), ta h
EK vung gc vi ng thng AF (K thuc AF), ta chng minh EK = EH.
Ta c EF l trung trc ca OA EA EO OA R AEO u

1200 KAE
600
Do t gic AEOF l hnh thoi c FAE
Khi hai tam gic KEA v HEA bng nhau nn EK = EH.
Vy ng thng AF l tip tuyn ca (E).
V Tin Trnh Trng PTNK

V d 4. Cho tam gic ABC c AB AC a ,

ABC
ACB 00 900 .

Gi M l trung im ca BC. Gc
xMy quay quanh im M sao cho Mx, My
ct AB, AC ti E, F.
a) Tnh tch BE.CF theo a v .
b) t R l khong cch t M ti AB. Chng minh EF l tip tuyn ca ng
trn M ; R .
c) Tm v tr ca E , F sao cho S AEF ln nht.

Gii.

nn ta c
a)V
ABC EMF
1800 ABC
EMB
1800 EMB
FMC

BEM

Do tam gic BME ng dng vi tam gic CFM.

BM CF
BC 2
Suy ra

BE.CF BM .CM
BE CM
4
M ta c: cos

MC MC

MC a cos BC 2MC 2a cos

AC
a

V Tin Trnh Trng PTNK

Vy BE.CF a 2 cos 2 .
b)V BME CFM

ME BE
BE

, kt hp vi EMF
ABC
MF MC BM

MEF
hay EM l tia phn gic ca BEF

ta suy ra BME MFE MEB

Gi H, P ln lt l hnh chiu vung gc ca M ln EF v AB, ta c
MH MK R , do EF l tip tuyn ca M ; R .

MH MK MP , vi P l
c)Tng t ta cng c FM l tia phn gic ca EFC
hnh chiu vung gc ca M ln AC.
Ta c: EH EK , FP FK AE EF FA AH AP 2 AH ngha l chu vi
tam gic AEF khng i.
Ta c S MHEFP 2 S MEF v S AHMP MH . AH (khng i).
V S AEF S AHMP 2 S MEF S AEF ln nht S MEF nh nht

1
M S MEF R.EF nh nht EF nh nht
2
M AE AF EF khng i EF nh nht AF AF ln nht BE CF
nh nht.
Ta c: BE CF 2 BE.CF 2a cos (khng i)
Do BE CF min 2a cos BE CF a cos .
Bi tp.
Bi 1. Cho tam gic ABC nhn, ng cao BE v CF ct nhau ti H. Gi O l
trung im ca BC. Chng minh rng OE, OF l tip tuyn ca ng trn ngoi
tip tam gic AEF.

V Tin Trnh Trng PTNK

Bi 2. Cho na ng trn tm O ng knh AB. C thuc na ng trn. V

CH AB H AB . M l trung im CH, BM ct tip tuyn Ax ca (O) ti P.

Chng minh PC l tip tuyn ca ng trn (O).

Bi 3. Cho tam gic ABC cn ti A. Gi I l giao im ca 3 ng phn gic ca
tam gic ABC. (O) l ng trn ngoi tip tam gic BIC.Chng minh A, I, O
thng hng v AC l tip tuyn ca ng trn (O).
Bi 4. Cho na ng trn ng knh AB. Trn on AB ly im M, gi H l
trung im AM. ng thng qua H vung gc vi AB ct (O) ti C. ng trn
ng knh MB ct CB ti I. Chng minh HI l tip tuyn ca ng trn ng
knh MI.
Bi 5. Cho on thng AB 2a . Trn cng mt na mt phng c b l ng
thng AB, v hai tia Ax, By vung gc vi AB . Gi O l trung im AB. Gc
900 quay quanh O sao cho tia Ou, Ot ct Ax, By ln lt ti E, F.
uOt
a) Tnh AE.BF theo a.
b) Chng minh EF l tip tuyn ca ng trn O, a
c) Chng minh AB l tip tuyn ca ng trn ng knh EF.
d) Tm v tr ca EF sao cho S AEFB nh nht.
Bi 6. Cho ng trn (O) ng knh AB. M l mt im trn on OB. ng
thng qua M vung gc AB ti M ct (O) ti C v D. AC ct BD ti P, AD ct BC
ti Q. AB ct PQ ti I. Chng IC v ID l tip tuyn ca (O).
Bi 7. Cho tam gic ABC vung ti A c ng cao AH. Gi O l trung im AC,
ng thng OH ct ng thng AC ti D. ng trn tm I ngoi tip tam gic
ADH ct ng thng AC ti E.
a) Chng minh EH l tip tuyn ca ng trn ng knh AC.
b) EH ct AD ti F, K l trung im ca OF. Chng minh KH l tip tuyn ca
ng trn (I).

V Tin Trnh Trng PTNK

Bi 8. Cho tam gic ABC ni tip ng trn ng knh BC (AB < AC). T l
mt im thuc on OC. ng thng qua T vung gc vi BC ct AC ti H v
ct tip tuyn ti A ca (O) ti P. BH ct (O) ti D. Chng minh PD l tip tuyn
ca (O).

V Tin Trnh Trng PTNK