Professional Documents
Culture Documents
A/Y 2009-2010
PAMANAHONG PAPEL
MGA MANANALIKSIK:
TAGAPAYO SA FILIPINO IV
A/Y 2009-2010
MGA MANANALIKSIK:
TAGAPAYO SA FILIPINO IV
mananaliksik. Binigyan Niya ito ng nauukol na talino at galing upang matapos ang
pag-aaral na ito, kung wala Siya, hindi sana magiging posible ang katuparan ng
pag-aaral na ito.
Para kina Nicky Jonna Pitallano, Jonalyn Padillo, Isabel Ramos, Roda
Autor, Elsa Mae Villarosa, Catherine Ortinero, Mary Ann Jacinto, Vina Samonte,
hinaharap.
Kay “Kuya Rico”, maraming salamat sa ibinigay mong mga tips para mas
na matapos ang pag-aaral na ito, ang kanilang pamilya at mga mahal sa buhay.
Quennie at Ken
Mga Mananaliksik
Introduksyon
nasasayang.
kalagayan ng mga kabataang lulong sa bawal na gamot. Nakapaloob rito ang iba’t
sa bawal na gamot tulad na lamang ng mga dahilan kaya sila naligaw ng landas at
katotohanan.
Ang pag-aaral na ito ay isinagawa bilang proyekto sa Asignaturang
Filipino.
Mga Mananaliksik
Talaan Ng Nilalaman
I. Pasasalamat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ii
IV. Kabanata I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1
G. Rehabilitasyon
H. Sintesis ng Pag-aaral
A. Lagom
B. Konklusyon
C. Rekomendasyon
VIII. Bibliograpiya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
makaiwas sa mga sariling problema may ilang mga kabataan ang gumagamit ng
bawal na gamot. Ang ilan ding dahilan ay ang pagkamausisa (curiosity), udyok ng
sumusunod na katanungan:
3. Anu-ano ang mga paraan para maiwasan ng isang indibidwal ang bawal na
gamot?
Lubhang mahalaga rin sa mga mananaliksik ang pag-aaral na ito dahil ito’y
KAUGNAY NA LITERATURA
tao at katawan din ng tao. Maaaring makaapekto ang droga sa isip lamang ng tao o
sa katawan ng tao, subalit maaari ring parehong maapektuhan ang mga ito. Sa
1
Cannabis- ang gamot na makuha mula sa mga dahong tuyo at ang mga bulaklak ng abaka halaman, na
kung saan ay pinausukan o chewed para sa kanyang psychoactive-aari
2
Heroina- sa isang semi-gawa ng tao opioid synthesized mula sa morpina, isang kinopyang ng opyo
amapola.
3
Isteoyd- isang terpenoid lipid characterized sa pamamagitan ng isang kalansay ng carbon na may apat na
fused singsing, sa pangkalahatan ay inayos sa isang 6-6-6-5 paraan.
4
Substance- isang uri ng material na may definite composition
5
Appetite- ganang kumain
B. Mga Pangkat ng Bawal na Gamot
pangkat ang mga ito ayon sa kanilang pang gitnang sistema ng nerbiyos ng
katawan. Kasama sa pangunahing mga pangkat ng ilegal na mga gamot ang mga
paghinga at ang pintig ng puso ng tao. Hindi ito mga gamot na nagpapahina o
pagtugon ng tao sa mga hindi inaasahang mga situwasyon. Dahil dito, mapanganib
6
Estimulante- mga bawal na gamot na panandaliang pagtaas alertness at kamalayan. Sila ay karaniwang
may mas mataas na bahagi-epekto sa mas mataas na bisa, at ang mas malakas na variants ay kaya
madalas resetang gamot o mga bawal na gamot.
7
Hashish- isang paghahanda ng cannabis binubuo ng mga compressed trichomes tinipon mula sa cannabis
planta. Ito ay nagtataglay ng parehong aktibong ingredients kundi sa mas mataas concentrations kaysa sa
ibang bahagi ng halaman tulad ng buds o mga dahon.
para sa taong nakainom ng pampahinang gamot ang pagmamaneho. Kapag
naghalo sa katawan ng tao ang iba’t ibang uri ng mga pampahina (tulad ng
mula sa utak ng tao. Dahil sa kanila, dumadagsa rin ang pintig ng puso, tumataas
ng 9altapresyon.
isipan, at kapaguran.
bagay, nagkakaroon ng kaguluhan ang isipan ng tao particular na kung may ingay
at kulay sa paligid.
dosis o dosahe.
Kabilang sa mga epekto sa katawan ng tao ng mga halusinoheno ang
nangyari na sa nakaraan.
labis na pagkasumpungin,
gumamit ang anak ng bawal na gamot: ang pagiging mabuting huwaran (hindi
paksa, at ang hindi pagtatangkang takutin lamang ang anak hinggil sa bagay na ito.
pananaw. Hindi lamang ukol sa bawal na gamot ang huwarang tinatalakay ng mga
magulang at anak, kasama dito ang mga pang-araw-araw na mga paksang katulad
ganitong mga paksa, mas magaang mapag-usapan ang hinggil sa bawal na gamot.
kaibigan ng kanilang anak, pati na ang mga magulang ng mga kabarkadang ito.
10
Sa kaso ng mga pasyenteng may paulit-ulit o kronikong mga
10
Kronikong karamdaman- isang talamak na karamdaman ay isang sakit na ito ay pang-walang pagkupas o
pabalik-balik.
11
Ang Batas Republika Bilang 9165 ng Pilipinas ay isang Batas Republika ng Pilipinas. Kilala sa tawag na
Batas na Pinalawak sa mga Mapanganib na Droga ng 2002 (Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002),
nilalayon ng batas na ito ang mahigpit na paglaban sa ipinagbabawal na gamot.
Kapag nahumaling na ang isang tao sa bawal na gamot, nireseta man o
adiksyon. Kapag umalis ang pasyente na may pakiramdam na parang bilanggo, isa
itong tanda na hindi ganap o tama ang natanggap niyang paraan ng panggagamot.
droga araw-araw. Isa sa mga ibedensya nito ay ang mga batang makikita sa
lansangan na may hawak na plastik at inaamoy ang rugby sa loob nito. Kapag
nalulong sa droga ang isang tao, nawawala ito sa tamang pag-iisip. Hindi na niya
malalaman kung ano ang ginagawa niya kung ito ba ay tama o mali. kapag ang tao
Natututo ang isang tao ng pagnanakaw kung wala na itong pambili ng gamot, ang
ilan ay mananakit ng ibang tao kung hindi magbibigay ng perang pambili o hindi
ang pagkamausisa (curiosity), udyok ng mga kasama (peer group pressure), di-
ugnayan.
12
Depressants- Ang isang ahente, lalo na ng mga bawal na gamot, na bumababa ang rate ng mga
mahahalagang physiological mga gawain.
sarili, at maging respeto sa sarili na makakatulong upang matalikuran ang kanyang
adiksyon. Kapag umalis ang pasyente na may pakiramdam na parang bilanggo, isa
itong tanda na hindi ganap o tama ang natanggap niyang paraan ng panggagamot.
Region Police Office (NCRPO), mga barangay naman ang kanilang susuyurin
para ganap na malipol ang mga salot ng lipunan. Ganito rin naman ang banta ng
13
Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA) at ang
14
Dangerous Drugs Board. Magkakaisa sila laban sa mga nagpapakalat ng bawal
na droga. Hindi raw sila titigil lalo pa’t si President Arroyo na ang nag-utos na
para mabawasan ang problema sa illegal na droga. At mas magiging epektibo ang
13
The Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA) (Filipino: Kawanihan ng Pilipinas Laban sa Droga)
(KPLD) was established by Republic Act 9165, and enacted in the year 2002 as the leading anti-drugs office
in the Philippines, under the supervision of the Dangerous Drugs Board, which in turn, is under the
supervision of the President of the Philippines.
14
Ang Delikadong Gamot Board ay nilikha sa pamamagitan ng kabutihan ng Republic Act 6,425 sa dakong
huli repealed sa pamamagitan ng RA 9,165, sa kabilang banda ay kilala bilang ng Comprehensive
Delikadong Drugs Act of 2002. Ang mga bago at stiffer ng batas ang mga utos na DDB na sa National
patakaran ng paggawa at diskarte formulating katawan sa lahat ng bagay na nauukol sa mga bawal na
gamot na pang-aabuso prevention at control. Bilang tulad ng, ang mga isyu sa pagpapatupad ng mga
patakaran at programa, para sa pagsunod ng lahat ng mga operating gamot katawan ng pagpapatupad ng
batas at iba pang ahensiya ng pamahalaan. Ito ay, subalit, hindi limitado sa pagbabalangkas ng patakaran
na maaaring gleaned mula sa mga enumerated function sa ilalim ng Seksyon 81 ng Drug Law.
kampanya, kung kasabay ding ililigtas ang mga estudyanteng lulong na sa bawal
na gamot. Sa kasalukuyan, may mga public high school students sa Metro Manila
thala kamakailan sa mga pahayagan ang tungkol sa mga estudyante sa isang public
high school sa Cubao, Quezon City na nahuli ng mga pulis dahil sa aktong
Kaya nang ihayag noon ni Mrs. Arroyo na siya na ang bagong anti-drug
15
czar, marahil ay maraming magulang ang natuwa sapagkat sa wakas ay
kasiglahan at sigasig ng mga kabataan. Maigting ang kanyang babala sa mga drug
traffickers na tatapusin ang mga ito. Ipinag-utos din naman ng Presidente ang pag-
15
Czar- isang kataga sa wikang Eslabo na tumutukoy sa ilang mga monarchs
drug testinghindi lamang sa mga estudyante kundi pati na rin sa mga empleyado,
estudyante. Baka raw malabag ang karapatan ng mga estudyante. Ayon naman sa
ang ARTICLE V., SECTION 29 NG DANGEROUS DRUGS ACT kung saan ang isinasaad ay:
droga. Ipatupad na ang pagsasailalim sa kanila sa 16drug test. Hindi dapat makinig
16
Drug test-karaniwang isang teknikal na pagsusuri ng ihi, tabod, dugo, pawis, o likido sa bibig sample
upang matiyak ang pagkakaroon o kawalan ng tinukoy na mga bawal na gamot o sa kanilang mga
metabolized traces.
isinailalim sa drug testing. Nararapat nang kumilos ngayon para maagaw sila sa
kabataan ang sinisira. Sa kasalukuyan, pabata nang pabata ang mga nalululong sa
shabu.
rin ito katibayan para masabing buwag na ang mga sindikato. Ga-tinga lamang ang
nabawas sa kanila.
Kahit na nga maraming shabu lab ang sinalakay at nahuli ang mga Chinese
lugar. Kahit na nga ang mga liblib na lugar sa bansa na wala pang kalsada at
Hong Kong umano ang shabu. Bilyong piso ang halaga ng shabu. Ang
nakapagtataka ay hindi na malaman kung nasaan na ang may-ari ng kargamentong
sisiraing buhay.
para masupil ang mga nagpapakalat ng illegal drugs. Ito ang pagkakataon para
maipakita ni Sotto ang lubusang paglaban sa illegal na droga. Si Sotto ang awtor
ng 17RA 9165 o ang Comprehensive Dangerous Drugs Act. Ang batas na ito ang
naging daan para maitatag ang Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA).
Ayon kay Sotto walang lugar ang pulitika sa pakikipaglaban niya sa illegal
drugs. Sana nga ay totoo ang sinabi niya. Maraming masisiyahan kung mapalalaya
G. Rehabilitasyon
17
isang intituating act comprehensive sa mapanganib na mga bawal na gamot ACT NG 2002,
REPEALING Republic Act NO. 6,425, na kilala bilang mapanganib na mga bawal na gamot ACT
NG 1,972, AS susugan, na nagbibigay ng pondo para dito, at para sa ibang layunin
isang pagamutang hindi makakakuha ng bawal na gamot ang pasyente.
bilanggo, isa itong tanda na hindi ganap o tama ang natanggap niyang paraan ng
panggagamot.
H. Sintesis Ng Pag-aaral
Curriculum kung saan masusing itinuturo sa mga mag-aaral ang masamang epekto
DISENYO NG PAG-AARAL
pinagbasehan at totoo.
Gumamit din ang mga mananaliksik ng internet para mas lalo pang
dokumentasyon.
KABANATA IV
PAGTATAPOS
A. LAGOM
kapabayaan at hindi wastong pag gabay sa mga kabataan. Ayon sa mga datos na
nakalap ang bawal na gamot ay may iba’t-ibang pangkat at ito ang nagiging
pagkalulong pa rito. Marami ang mga ahensya ng gobyerno ang kumikilos upang
Dapat nating isuplong sa mga alagad ng batas ang mga taong nagpapakalat
ng bawal na gamot, hindi lang upang mailigtas ang mga taong maaaring gumamait
nito kundi maging iligtas ang mga taong naging masama dahil sa epedemyang
gamot.
B. KONKLUSYON
Maaaring may mga taong walang pakialam sa kung ano man ang kahihinatnan nila
ngunit natitiyak naman na mayroong mga taong hangad ang kanilang magandang
Dangerous Drugs Board o DDB ay naglalayong maisalba ang mga kabataan mula
tinuturuan sila ng mga alternatibong mga gawain para tuluyan na nilang maiwasan
sandaling pagkahumaling sa bawal na gamot, sisirain nito hindi lamang ang buhay
C. REKOMENDASYON
pagkatao.
Inererekomenda ng mga mananaliksik na gawin ng pamanahong papel sa
BOOKS
Remedios Nalundasan Abijan, DR. R.C. Cruz at Dr. A.L. Miranda,
Physical Education Health and Music II, pp. 193-194, St. Augustine
Publication Inc., 1997
Kawanihan ng Edukasyong Sekondarya, Kagarawan ng Edukasyon at
Sports, Edukasyong Pangkatawan, Kalusugan, at Musika III, p.77, Book
Media Press, Inc., Ediyon 1997
Impact of Science on Society: Man’s Addiction and How to Deal With
Them Volume 34, No. 33, 1984
Celia T. Adriano, G.I Sacdalan at R.R Calubayan, Edukasyong
Pangkatawan, Kalusugan at Musika III, p. 168, FNB EDUCATIONAL
INC., Ediyon 2000
Guineveve I. Sacdalan, I.B. Avino at R.R Calubayan, Edukasyong
Pangkatawan, Kalusugan at Musika IV, p. 97, FNB EDUCATIONAL
INC., Ediyon 2000
Robert C. Kolodny, N.J. Kolondy, T.E. Bratter at C.A. Deep, How to
Survive Your Adolescent’s Adolescence, p.95, Brown and Company, 1984.
Are, Eriksen et al. Alcohol and Drugs Perspective: Prevention and Control
Asia Pacific Region, Ramatlana, Sri Lanka Fe. 1988
Gold, Mark, The Facts About Drugs and Alcohol
Nowlis, Helen. Drugs Demystified. UNESCO Press, Paris 1975
SOURCE BOOKS/HANDBOOKS
WEBSITES
denzy-dane.xanga.com, ni Dane Anderson P. Estialbo, Mga Suliranin ng
Bansa: Paano ka mawawala?, ikalawang talata, Monday, 08 September
2008
Web address: dxupfm.i.ph/blogs/dxupfm/2009/.../epekto-ng-bawal-na-
gamot/, (November 11 2009, -Miyerkules - Script na sinulat ni Alih
Anso para sa programang “Buhay –buhay sa DXUP” (7:00-8:00 A.M)
sa segment na “Nakaka”. Host -Lenyrose Bajar Sunio)
http://www.philstar.com/article.aspx?articleid=434030,
EDITORYAL - Iligtas ang mga estudyanteng lulong sa bawal na
droga (Pilipino Star Ngayon) Updated January 23, 2009 12:00 AM
Wikipedia.org
Urbandictionary.com
http://www.gov.ph/cat_pubsafety/drugst.pdf
http://encyclopedia.thefreedictionary.com/drug+test
http://www.docstoc.com/docs/8080035/RA-9165-Comprehensive-Dangerous-Drugs-Act
APPENDIX
representation na ito.
4
2
0
Mga Sanhi
10
5 Series1
0
Oo Hindi Ewan
Paliwanag: Sumasang ayon ang mga kabataan ang paglalagay sa mga taong
lulong sa bawal na gamot sa mga rehabilitasyon.