10 bi hc v Nhip nh ng Ph ca Josef

Koudelka

Josef Koudelka l mt trong nhng nhip nh gia ni ting nht hin nay v thc s
l mt bc thy v nh trng en. Khng ch do tc phm ca ng mang mt cm
quan mnh m v b cc, hnh thi, v t duy hnh hc nhng cn cht cha y
trn cm xc. Nhng bc nh ca ng chn thc, to bo, v cho thy nim hy vng
ln s lng mn trong cuc sng. Sau y l bi chia s ca Eric Kim, mt nhip nh
gia ng ph ngi Hn, chu nh hng nhiu bi hc ca Koudelka.

CZECHOSLOVAKIA.-1968.-Prague.-Invasion-of-Warsaw-Pact-troops-in-front-of-the-Radio-Headquarters.

Thot u, ti c Bellamy Hunt, ngi bn thn, gii thiu tc phm ca Koudelka

cch y khong hai nm. Ti li vi Bellamy mt tun ti Tokyo, v lc li
mt s sch nh ca anh. Ti hi cun no l cun anh a thch nht, v khng mt
giy n o, Bellamy tr li : "Exiles" (Lu y).
Ti mi m nghin ngm cun sch, v kinh ngc v s ti hoa trong cc bc nh.
Khi tr v, ti nghin cu thm v tc gi, v cng lc cng b quyn r hn bi
tc phm ca ng.

Ti hy vng bi vit ny c th tr thnh mt gii thiu tt p v tc phm v cuc

iJosef Koudelka. ng ni ting v khng ni nhiu v cng vic ca mnh, nhng
trong qu kh, ng c thc hin mt s phng vn v a ra mt ci nhn su sc v
qu trnh sng to ca ng v cch ng chp nh trn ng ph.
1. TRI NGHIM NHNG CH NHIP NH KHC

CZECHOSLOVAKIA. 1965. Prague. Play- Masks from Ostend. Josef Koudelka / Magnum Photos

Mt trong nhng iu th v nht m ti pht hin v Koudelka trong khi nghin cu

v ng, l vic tng tc thc s u tin ca ng vi cc i tng, bt u khi
ng chp nh cho mt tp ch sn khu. ng lm vic ti nh ht bng cch chp

nh cc din vin vic ny cho php ng mi gia sc so thm k thut, sp t

b cc, v phong cch en trng phn minh. Khng ch c vy, n cn mang li cho
ng s c lp v ti chnh theo ui nim vui thch ca mnh trong nhip nh.
Vy Koudelka nh th no khi chp nh cc din vin trn sn khu ? Vng, theo
Otomar Krejca (gim c nh ht Tip Khc ni ting), ng l mt bc thy v nm
bt hot ng ca cc din vin m khng gy tr ngi cho h. Chng nhng th,
ng cn rt tp trung khi chp nh:
ng cho chng ti thy mt cnh din khc thng : ng l mt vai ph mn
tip, khng gy phin toi trong lc din tp, d dng lt qua gia cc din
vin hay ng hn l cc nhn vt m h ng vai. Nhng ng khng trnh din.
Mi m chm ch vo v din, ng c lui ti m khng gy tr ngi cho vic b
tr cc nhn vt, d c khi phi n gn nm bt mt chi tit hoc li ra xa c
mt tm nhn ton cnh. ng rt tp trung vo cng vic ca mnh.
chnh l iu m sau ny Krejca ngc nhin khi nhn thy nhng bc nh
Koudelka chp cc din vin. ng nhn ra Koudelka khng ch nm bt c ng
tc ca cc din vin, m cn nm bt c tm hn v cm xc ca h :
Chng ti nhn ra cc din vin, nhng gng mt ca h li khng phi l ca
chnh h; khng phi l nhng chic mt n v hn tm thng ca nhng bn sao
sng ng, nhng l i thc ca nhng nhn vt m h ng vai. y l nhng
thi im c trng, nhng khonh khc nh cao c ng trc tip nm bt,
c ng ghi li trong v din, mt nhy bn vi s chuyn ng trong i sng ni
tm ca cc nhn vt trn sn khu, m qua , Josef tm ra v nm bt c
nhng im nhn xc cm mi din vin u gn nh phi hon ton chu trch
v cc khonh khc mnh biu din khi cc c im ca nhng nhn vt h
ng vai, c o gt bng mt xc cm hu c, mc ly din mo lc quan ca
con ngi bng xng bng tht.
Do , bc u chp nh trong nh ht gip ng c c s luyn tp v cc k
nng cn thit theo ui iu g t cn phi kim sot hn : nhng chuyn i
vi ngi Rma. (Ngy nay, t ng Gypsy khng ng v mt chnh tr, nhng ti
thi im trong bi vit, ti mun dng ch Gypsy m ch nhng ngi Rma
cho d hiu hn).
T nm 1963-1970 Koudelka bt u i du lch v vit ti liu v cc chuyn i
ca ngi Gypsy. ng thng ng bn ngoi, n rt t, nhng xy dng c mt
kt ni bn vng v thn thit vi h.

Vy, Koudelka p dng kinh nghim chp nh sn khu ca mnh nh th no khi

n chp nh nhng ngi Gypsy ? ng, trong mt kho lun do mnh vit, Michel
Frizot (s gia ngi Php v nhip nh) gii thch nhng so snh :
Nu chng ta quan tm n nin biu, th Koudelka bt u bng vic chp nh ti
nh ht; chnh nh ht t my nh gia ng v th gii, dy ng bit i lang
thang nm bt c nhng g c th l mt gc cnh y ngha, tm ra
ngha trong mt khung cnh. Khng cn g phi nghi ng, Nh ht mang li s
rn luyn qua tin cnh/hu cnh, nhng chm nh sng, nhng biu cm trn
gng mt, nhng khonh khc tng tc.
Rt ra bi hc 1:
1. ng cho rng ng ph ch l ni bn c th ci thin k nng chp nh
ca mnh. Thc ra, ti ngh nhng lnh vc khc ngoi chp nh ng ph
mi c th gip bn chp nh ng ph cch tt nht.
2. V d, bn c th l mt ngi chp nh m ci. Mt trong nhng iu
quan trng nht m ti ngh mt ngi chp nh m ci phi lm l nm
bt c khonh khc quyt nh. Bn khng th b l n hn. Chng
nhng th, bn cn phi tng tc tt vi ngi khc na.
3. Ti ngh iu tng t cng c p dng trong chp nh ng ph - bn
mun gii trong vic nm bt nhng khonh khc chnh xc v tng tc tt
vi ngi khc trn cc ng ph, th cng phi vy.
4. Vic ny cng p dng cho nhiu lnh vc khc trong nhip nh.
5. Bn ang chp phong cnh ? Nu th th r rng hu cnh nn rt quan
trng vi bn. Hy p dng n vo vic chp nh ng ph.
6. Nu l ngi chp cn cnh, th c th bn quan tm n vic nm bt cc
chi tit. Hy th lm nh vy i, nhng l hng ng knh ca bn sang chp
ngi.
7. ng cm thy g b khi ch chp nh ng ph.

2. HY CHO NHNG BC NH CA BN NI CHUYN

CZECHOSLOVAKIA. Prague. August 1968 Josef Koudelka / Magnum Photos

Ti ngh mt trong nhng iu tt nht i vi nhip nh chnh l tnh dn ch ng

sau n. Ti cho rng cc bc nh cng th v hn khi chng c b ng ngi
xem c th to nn cho mnh mt cu chuyn nh v mt bc nh.
Trong mt cuc phng vn, Koudelka ni nh sau v cch m ng khng thch ni
v cc bc nh ca mnh, ng thch chp nh hn l ni.
"Ti c gng tr nn mt nhip nh gia. Ti khng bit ni th no. Ti khng
thch ni. Nu c g ti ni, th c l c th tm thy trong cc bc nh ti chp
y. Ti khng quan tm n vic gii thch mi chuyn bng cch ni ti sao v
th no.
Koudelka cng ght vic a ch thch v m t vo cc bc nh ca ng (ngoi
vic a thm a im hoc ngy thng n gin). ng ra l ng tin vo tng
ca ngi khc khi h gii thch ngha bc nh ca ng hn :

Ti ngi khc ni ln ngha ca chng. Cc bn bit nh ca ti, cc bn

cng b chng, trin lm chng, v nh vy cc bn c th ni chng c ngha hay
khng.
Rt ra bi hc 2:
1. Ti thng thy, khi nhng ngi chp nh phi tn qu nhiu gii thch cho
cc bc nh ca h, bi v nh chp khng gy nhiu ch nu khng c mt
gii thch.
2. Ti cho rng c mt s bc nh khng cn phi gii thch (v chnh tr, chin
tranh, s kin hoc nh t liu). Tuy nhin, v p ca chp nh ng ph
ngha l chng ta khng b hn ch bi mt lng ln nhng tiu chun v
tnh khch quan.
3. T , ti ngh rng nhng bc nh ng ph ca chng ta phi cng ch
quan v ring t chng no tt chng . Khng ch vy, m cn lm cho nh
ca chng ta thm th v, chng gy thc mc th thng l hay hn. N
lm cho nh ca chng ta c hiu cch no ty thch, v khin cho ngi
xem phi tham gia vo cc bc nh ri to ra nhng chuyn vui v nhng g
h ngh ang xy ra trong khung hnh.

3. S DNG NG KNH KHC NHAU CHO NHNG D N NH KHC NHAU

CZECHOSLOVAKIA. Slovakia. Rakusy. 1966. Josef Koudelka / Magnum Photos

Gypsies, mt trong nhng d n nh ca Koudelka ti a thch nht, c chp

bng ng knh gc rng 25mm. Ti cho rng iu mang tnh quyt nh chnh l vic
ng dng ng knh gc rng, bi l hu ht nhng bc nh ca ng u c
chp trong nh, trong nhng hon cnh ht sc g b. Do , nu khng s dng
ng knh gc rng, hn l ng khng th a ra mt cm gic v v tr cho cc
bc nh ca ng v bi cnh chp.
Khi c tp ch Vogue phng vn, Koudelka m rng tm quan trng ca vic s
dng ng knh gc rng cho k hoch Gypsy ca mnh, v cch m vic nh
hng ti quan im ca ng :
D n nhGypsies l mt sn phm ca ng knh gc rng. Ti may mn
mua c chng, t mt b ga ang bn ht mi th. Vic thay i quan
im ca ti.
ng a ra mt th d v mt bc nh trong cun sch, m s khng th thnh cng

nu khng c ng knh gc rng (hnh b gi gia m ngi):

Czechoslovakia, 1967 Josef Koudelka / Magnum Photos

"Tht hon ho i vi bc nh ny, chng hn. l mt khong khng gian hp.

Khng ln hn ch ny lm (a tay chi vo ch hp). Ti ang ngi , vi nhng
ngi kia ngi chung quanh - khi chp, ti ch cha ng knh vo mt ngi. Vy m
y, tt c u c mt trong bc nh.
Koudelka cn chia s nhng bc nh khc khng th chp c nu khng c ng

knh gc rng (mt nhm Gypsies ang nhy ma trong mt ngi nh cht hp):

CZECHOSLOVAKIA. Slovakia. Velka Lomnica. 1963. Gypsies. Josef Koudelka / Magnum Photos

Hoc, hy nhn nhng bc nh ny xem, bn ch c th chp c chng bng ng

knh gc rng m thi
Th nhng, khi Koudelka ri Tip Khc, ng nhn ra cn phi chuyn i tiu c ng
knh cho ph hp hn vi ch ca mnh. ng khng cn chp trong nhng ch
cht hp na. ng bt u thao tc nhng ch thong rng ngoi tri v bt u
chp bng cc loi ng knh 35mm v 50mm.
Khng ch vy, ng cn nhn ra l ng mun chuyn i phong cch v v cch tip
cn ca mnh:
Khi ri Tip Khc, ti tri nghim c hai s thay i :

Thay i u tin l tnh hnh khng nh trc na. Ti khng cn ng

knh gc rng. v ti hiu k thut rt tt, ti t mnh lm li, v ti

khng quan tm n vic k v mnh, ti mun thay i. Ti s dng

ng knh Leica 50mm / 35mm.
Thay i th hai, l ti bt u i du lch th gii. Ti c th lm c v
c mt ci nhn v th gii.
Rt ra bi hc 3:
1. Ti thch dng ng knh gc rng vo vic chp nh ng ph hn, do cm
thy chng thn thit hn nhiu. Khi nhn vo nhng bc nh ca Koudelko
trong cng trnh Gypsies ca ng, ti cm thy nh mnh ang cng nhay
ma, n ung vi h v cng vi h tri nghim cuc sng.
2. Tuy nhin, cng quan trng khi ghi nhn rng mt s ng knh c xu hng
tr nn tt hn trong cc tnh hung khc nhau. Chng hn, bn s khng
mang theo mt ng knh mt c n mt trn bng chy nu mun thu c cc
cu th ngoi khu vc.
3. Koudelka nghim ra rng sau d n Gypsy ca mnh, ng cn th g
khng rng nh th- v chuyn sang mt ng knh 35mm v 50mm cho cc
chuyn i ca ng.
4. Vy, nu bn ang lm vic vi mt d n no c nhng vng hp, th bn
c th dng mt ng knh gc rng l tt nht. Ti thy rng ng knh gc
rng hot ng hiu qu hn c trong cc thnh ph ng dn c nhng va
h nh. Tuy nhin, nu c thm khng gian, hoc chp nh trong mt vng
nng thn- c th vic s dng mt ng knh tiu chun nh 35mm hoc
50mm l thch hp hn.

4. HY CHO NHNG BC NH CA BN C M DI LU

CZECHOSLOVAKIA. Prague. 1968. Josef Koudelka / Magnum Photos

Koudelka ni ting nht nh bn cng trnh : Gypsies, Cuc xm lc Prague, Lu

y, v Hn Lon. (Gypsies, The Prague Invasion, Exiles, and Chaos).
Koudelka chp nh t lc mi bc vo tui hai mi, v by gi ng 75 tui.
Nh vy l ngt nght 70 nm chp nh. Nu chia u s nm y cho bn cng trnh
ca ng, th bnh qun, mi cng trnh ly mt ca ng t 15 n 20 nm.
Koudelka cng chp rt nhiu. Vy bng cch no ng c th rn luyn bin
tp cng trnh ca mnh v hon ton nghim khc vi bn thn ?
ng l mt trong nhng cch lm vic ca ng chnh l in cc bc nh thnh
nhng bn in nh, treo ln vch, nhn v so snh rt lu trc khi quyt nh gi li,
vt b, hoc b tr chng trong mt cun sch/mt cuc trin lm :
Ti quyt nh by ht ra nhng bc nh ca mnh, cc bn in khng nhiu nhn g.
Ti thng lm vic vi cc bn in nh. Ti hay nhn vo chng, v nhn rt lu.
Ti treo chng ln vch v so snh, xc nh chn la ca mnh.

Koudelka, ging nh nhiu ngi chng ta, khng chc chn u l nhng bc nh
p nht ca mnh. Do , mt vic m ng cng lm l in ra nhng bc nh kh
d ca mnh, ng thi xc nh r rng hn nhng bc nh t n mc no.
Rt ra bi hc 4:
1. Ngi chp nh thc s c xu hng rt d trong vic chnh sa tc phm
ca mnh. Ti sao? Bi v chng ta gn b mt cch cm tnh vi cc bc nh
(iu ny c th khng tt lm). Nhng cn bi v cu chuyn ng sau bc
nh c th ng nh i vi chng ta, nn chng ta mun gi li. Tuy nhin,
vo cui ngy, chng ta cn phi nghim khc vi bn thn v hy ngh liu
cc bc nh ca chng ta cn l chng na hay khng (m khng cn cu
chuyn nh bng no chng lng cho chng).
2. Bn thn ti c mt thi gian rt kh khn trong vic bin tp cng trnh ring
ca mnh. Nhng nu c mt iu ti hc c t Koudelka, th l tm
quan trng ca vic cho cc bc nh ca bn nm yn mt thi gian, v
chng c m nh mt ming tht c p nng ngon lnh hoc
nh ru rt lu nm.
3. Ti cho rng vic bt u chp nh bng phim gip ti trong vic t bin
tp. Sao li vy ? Th ny nh, trc ht, ti khng x l cc bc nh ca
mnh t nht l trong vng mt hoc hai thng sau khi chp. Do , ti qun
phn ln cc bc nh mnh chp v th, khi thc hin bin tp s b, th
ging nh ang bin tp nhng bc nh ca ai khc (ch khng phi ca
ti).
4. Mt vic khc m ti lm, l ch mt thi gian lu ri mi ti bt c bc
nh no ca mnh ln internet. Ti mang theo nh c chp vo Ipad v
lun m cho cc bn b v nhng nhip nh gia m ti tin tng h xem.
Ti yu cu h c a ra cc kin ph bnh, v m x tc phm ca ti.
Sau h gip ti bin tp cc bc nh, a ra nhiu gi , thm ch cn c
c tng v k hoch na.
5. Bt c khi no ti cc bc nh ln mng, ti u ch t nht su thng n
mt nm, trc khi c th thc s chc chn l chng t. V l mt s
kt hp gia vic t chnh sa v nhng phn hi bn b/ng nghip. Ring
ti ngh rng tht khng th bin tp cng trnh ca mnh 100% trung thc
c, bi v, cch ny hay cch khc, ngi ta lun y cm tnh vi nhng
bc nh t tay mnh chp.
6. Nu bn chp bng k thut s, th y c mt s mo t bin tp tt
hn. Mt vi mo ny cng c hiu qu vi chp bng phim :

o ng nng vi
o ng ti trc tip cc bc nh vo my tnh sau mt ngy chp. Tt
hn nn chng c tch ly t nht l mt tun
o Khi nhp cc bc nh vo my tnh, hy bin tp s b v to mt th
mc c th cho nhng bc chp tt c th c c
o In ra cc bn nh 46, sau nh chng ln tng ri bt u g dn
nhng tm khng thch.
o Mang nhng tm 46 theo (hoc np vo iPad) v chia s vi cc ng
nghip chp nh ng ph (gp trc tip) v yu cu h c thng
thn ph bnh v gip bn bin tp cng trnh ca mnh
o a ra quyt nh cui cng ti ln mng nhng bc nh tt nht,
cho mi ngi xem.
5. GI NGUYN VN SC SNG TO

CZECHOSLOVAKIA. 1967. Slovakia. Zehra. Gipsies. Josef Koudelka / Magnum Photos

Mt trong nhng iu ti cp trc, l Koudelka thc s tuyt vi khi ng

bt chp tui tc, vn tip tc chp nh v t th thch chnh mnh.
ng gii thch nim am m chy bng tip tc chp nh ca ng :

Nhiu nhip nh gia nh Robert Frank v Cartier Bresson thi khng chp nh
sau 70 tui, bi v h cm thy chng cn g ni na. Ring ti, ti vn tnh to
v mun i chp c nhiu hnh hn bao gi ht. Nhng ti c th thy
rng mt s th loi nhip nh n hi kt thc v khng cn ch . T 1961 n
1966 ti chp nh nhng ngi Gypsies v yu m nhc v vn ha. H ging ti
trong nhiu phng din. Gi th cng lc cng c t nhng ngi nh th nn ti
thc s khng th ni thm c iu g khc v h.
Vic m ti c th lm l cp nht cc k hoch nh Tam Gic en (The Black
Triangle), v gn nh l mt phong cnh c bit khng cn tn ti. Ti c th
lm cho thy trc y n nh th no v by gi n ra sao, t ngi ta
nhn thc c chuyn g ang xy ra. Vic ny khin ti lun phn khch.
Khng ch c vy, m cn c vic Koudelka ght k v chnh mnh v yu thch
nhng th thch t nng nim am m ca ng i vi nhip nh:
Ti khng thch ni v mnh. Ti khng mun i n im m t mnh khng
bit lm th no i xa hn na. Tht l tt khi t ra gii hn cho bn thn,
nhng cng c lc phi ph hy nhng g mnh xy dng c.
i lc c th chng ta nh mt nim am m nhip nh. Nhng c l c mt cch
khc lun c thc y tip tc chp nh, l c xem nh mi ngy l ngy
cui cng ca mnh :
Khi thc gic bui sng, v cm thy khe khon, ti t bo mnh: Hm nay c th
l ngy cui cng trong cuc i mnh. l cm gic ca ti v s cp bch.
Nhng ti vn lun thc mc v nhng g bn va ni, ti l mt ngi c x ng
vi lng tm. Ngi ta bo ti vy. Nhng ngi tr hn ti rt nhiu ni vi ti:
Ti mun lm vic nh ng.
Rt ra bi hc 5:
1. Tt c chng ta ang ri vo li mn v nh mt cm hng. Tuy nhin thay
v ngh v nhng khim khuyt ca mnh khi lm ngi chp nh (v nhng g
lm trc ), hy ngh v nhng kh nng v m rng cc bin gii.
2. Thng c nhiu lc chng ta chn nn khi kt thc bng vic ni v mnh
nhiu qu. Cho d l s tip cn, l ch , hay l k hoch. Khonh khc
bn thy mnh ni v mnh hoc chn nn v vic chp nh ca mnh, hy
u tranh chng li n. Hy th lm iu g khc.
3. Khng ch c vy, m hy nhn ra c rng bn tht may mn khi vn ang
sng. Nu hm sau phi cht, th bn c hi lng vi vic chp nh ca mnh

khng ? Nu khng, c l bn nn chp mi ngy nh th l ngy cui cng

ca bn.
6. HY CHP CHNH MNH

ROMANIA. 1968. Josef Koudelka / Magnum Photos

Mc du l mt nhip nh gia ni ting, Koudelko vn c nhng ch trch dnh cho

mnh. ng ngh g v nhng ch trch ? ng c quan tm n vic ngi ta ngh
g khng ?
D nhin l khngTi khng quan tm ngi ta ngh g, ti bit mnh l
ai.Ti khng chp nhn tr thnh n l cho cc tng ca h. Khi bn vo
mt ch vo cng mt thi im, ngi ta t bn vo mt chic hp v mong bn
c li trong .
Koudelka khai trin tng v tm quan trng ca vic chp nh i vi bn thn,
v khng bit n nhng chuyn nh tin bc hoc ting tm :
Nhng ngi c mt s ti nng rt thng hay n nhng ni lm ra tin. H bt
u kinh doanh mt t ti nng ca mnh v mt cht tin, ri mt cht na, v rt
cuc h chng li cht g cho chnh mnh na. Tip Khc, chng ti khng

c t do cho lm, v c bit l t do kim tin. Nhng iu li dn chng ti

n ch chn c nhng ngh nghip m chng ti thc s yu thch.Ti
lun chp nh vi tng cho rng chc l chng ai quan tm n nhng bc nh
ca ti, chng ai tr tin cho ti, v nu c lm iu g, thi ti ch lm v chnh ti
m thi.
Trong mt cuc phng vn khc, Koudelka nhc li quan im rng ng ch chp
nhng g ng thy th v, v nh gi t do ca ng cao hn tt c nhng g cn li :
Ti ch chp nhng g m ti phi chp, v khng bao gi ti lm bt c iu
g m ti khng mun lm. Ti khng vit x lun v cng chng bao gi lm
qung co. Khng, T do l iu g m ti khng d dng cho i. V ti khng
theo chin tranh bi v ti khng quan tm n chp nh bo lc. D nhin, nu lc
ny ang Georgia, ti s chp li nhng g ang xy ra.
Rt ra bi hc 6:
1. Tht quan trng khi nhn c t ngi khc nhng phn hi/ch trch v tc
phm ca mnh. Ti cho rng l mt trong nhng cch tt nht tm ra
nhng khim khuyt trong cng vic ca chng ta, v cch a cng vic
n vi cp tip theo.
2. Tuy nhin, ng mnh tr thnh k n l cho tng ca ngi khc. Vo
cui ngy, bn nn chp nh chnh mnh.
3. V th, l mt nhip nh gia, hy cn thn khi xy n vic eo ui tin bc
hoc giu sang ph qu. i lc n dn chng ta ri vo chic h sai lm, m
trong chng ta qun mt l do chng ta yu thch chp nh hn c.
4. Hy i theo nhng am m chp nh ng ph, v khng cn bit nhng g
cn li.

7. NG SUY NGH QU NHIU KHI CHP NH

IRELAND. 1978. Josef Koudelka / Magnum Photos

Khi ra khi nh v bc i trn ng ph, i lc chng ta suy ngh qu nhiu. C

th chng ta b ra rt nhiu th gi lo lng v b cc, thit t k thut, nh sng,
v.v
Koudelka tip cn vic chp nh ca ng nh th no ? ng tp trung vo thi im,
v khng suy ngh g nhiu :
Khi chp nh, ti chng suy ngh nhiu. Nu nhn vo nhng giao tip ca ti,
bn s t hi: Anh chng ny ang lm g vy ? Nhng ti vn tip tc giao tip ca
mnh v cng vi nhng du vt mnh li, ti lun nhn vo chng. Ti tin kt qu
ca cng vic y vn li trong ti v vo lc chp nh, n li xut ra trong
khi ti chng ngh g n n.
Mt phn quan trng khc cn nm vng, l hy lun mun tm hiu v cng vic
ca bn, v ng qu trit l:

Ti khng nh lm mt ngi tr thc hay l mt trit gia. Ti ch nhn.

I dont pretend to be an intellectual or a philosopher. I just look.
Rt ra bi hc 7:
1. Nhng vic nh b cc, thit k k thut, v nh sng u rt quan trng khi
chp nh ng ph. Tuy nhin, nu c bao gi gp phi bt c nhng g i
hi phi c nhiu kinh nghim v chp nh, th c l bn nn lm cho mi
vic nn n gin.
2. Ti bng trc gic m hc c cch sp xp b cc bng cch nhn vo
nhiu bc nh tuyt tc. Cui nm ngoi, ti b ra hn 3.000 la mua
trn 50 cun sch nh. Bng cch b ra nhiu thi gian nhn vo cc bc
nh, ti bt u quyt tm tm xem liu mt b cc c t hay khng t,
bi v ti u t thi gian v nng lc vo vic xy dng th vin hnh nh
ca mnh.
3. Do , khi ti ra ngoi chp nh ng ph, n cho php ti ch vic tp
trung vo vic nm bt cho c khonh khc.
4. iu tng t cng c p dng vo vic ci t ch my nh. Ti hu
nh ch chp bng mt n flash trn my Leica, v vic ci t lc no cng
nh nhau: Phim Portra 400 khu f/8, n 1.2 mt, ly nt trc 1.2 mt, v
tc mn trp 1/50 giy. Ti cng thng hay chp hu ht mi ngi t
khong cch tng t. Vic ny cho php ti tp trung vo vic tm ra nhng
con ngi th v, trao i vi h, v nm bt mt s biu cm hoc iu b c
th c ni h.
5. Ngay c khi d dng hn, ti vn khuyn co hu ht mi ngi hy chp
ch P (lp trnh) trn ng ph, c bit nu i tng chp ca bn di
chuyn nhiu. l nhng g ti lm vi chic Contax T3. Ti ch nhn, ngm,
v bm. Ti cho phn t ng phi sng v t ng ly nt thc hin
nhng g cn li. Vic ny cho php ti tp trung hn vo b cc thay v loay
hoay vi cc thit t ca mnh.
6. Vy khi chp nh, bn hy nh tn hng tin trnh chp. Khng phi lc no
cng phi bn tm suy ngh nhiu lm g.

8. DNH NHIU THI GIAN CHP NH

FRANCE. 1973. Nord-Pas-de-Calais. Calais. Josef Koudelka / Magnum Photos

Ging nh bng chy, cch duy nht lm vic tt hn trong chp nh ng ph

chnh l thc hnh. C th bn cn hng trm cun sch l thuyt v mn bng
chy, nhng n khi ra ngoi v dng gy nh mt qu bng thc s, bn s chng
hc hi c g.
iu tng t cng c p dng cho nhip nh ng ph. Cch duy nht thc
s lm tt hn chnh l b ra nhiu thi gian bn ngoi, v chp tht nhiu.
Koudelka gii thch vic chp tht nhiu nh:
Nu khng th chp c nhiu nh, ti khng tr thnh nhip nh gia
nh hin nay. Tuy nhin, gi c phim thng l mt vn . i lc, tit kim
tin, ti phi lm vic vi phn cn li ca phim chiu bng, v thm ch cn mua
c phim n cp. Nhng khi ch cn c ba cun phim trong ti xch, ti li pht
hong.

Rt ra bi hc 8:
1. Ngy nay chng ta c c li ch t chp nh k thut s m thc ra
va l mt may mn li va l mt tai ha. D nhin, s may mn chnh l
chng ta c th chp c nhiu, v ci thin c ch trong thi gian rt
ngn. Ti thy nhiu nhip nh gia ng ph dng iPhone chp tt hn trong
thi gian rt nhanh (do h lun mang theo my nh i khp ni nn nh
m chp c rt nhiu).
2. Tuy nhin, tai ha chnh l vic bin tp c th tr thnh ni kh tm.
3. Nhng vo cui ngy, ti vn cho rng tt hn l hy chp thm nhiu nh
hn. Ngay c mc d hm nay ti chp bng phim i na v c th rt tn
km- ti vn chp rt nhiu (nu thy mt cnh th v). Ti dng nguyn
c cun phim (36 p) ch chp c mt cnh, bi ti ngh n th v i
vi ti.
4. Vy hy nh, lun mang theo my nh bn mnh khp ni v c dnh cng
nhiu thi gian cng tt chp nh. V vng, k c in thoi thng minh
cng c.
9. SNG GIN D

Boemia, 1963 Josef Koudelka / Magnum Photos

Koudelka i du lch gn ht cuc i mnh nh mt ngi du mc. Khi cn tr,

ng dnh hu ht thi gian ca mnh ng ngoi hoc thm ch ng trn
nhng sn nh g cng gi lnh ca cc vn phng Magnum.
Trong mt cuc phng vn, khi c hi ti sao ng li quyt nh sng theo cch
y, ng gii thch rng t do ch n khi ngi ta sng gin d :
Ti chng bao gi khao kht c mt ngi nh hon ho, gn b vi mt th
g ging nh vy. Khi mua nh, yu cu ch yu ca ti l c th lm vic c
y. Ti sng ti Paris y ch l mt phn khc ca cuc sng nay y mai ca
ti. Ti chng cn cht y nh no qun no o. Ti c hai chic s-mi mc
ba nm. Ti mc chng khi ng. Ti nht h chiu vo ti bn ny v mt t tin vo
ti bn kia. Ti git c hai chic cng lc v chng kh rt nhanh, tht ht sc n
gin. *Ti ch mang theo nhng th cn thit my chic my nh, phim v
mt vi cp ng knh.
Ngay c khi chp nh cho k hoch ca mnh, ng vn chn cch sng trong ngho
kh tp trung vo cng vic :
17 nm nay ti cha bao gi phi tr tin thu ci g [ci]. Thm ch nhng
ngi Gypsies cn thy bun cho ti v h ngh ti ngho hn h. Ban m h
trong cc nh xe di ng ca h, cn ti l g nm ng ngay ngoi tri.
Rt ra bi hc 9:
1. Ti bit nhiu ngi chp nh khng c thi gian chp. Vic ny thng
xy ra v h tiu tn qu nhiu thi gian m l ra phi dnh cho cng vic ca
h.
2. D nhin chng ta ai cng cn kim sng, nhng c mt thi im no
chng ta b ra nhiu thi gian hn thi gian cn c lm vic.
3. Chng hn, khi ri vn phng, bn ng kim tra hp th hoc mang vic v
nh (nu c ty chn). ng hn, nn dnh thi gian ra ngoi chp
nh, v nh v c mt vi cun sch nh, hoc gp mt cc ng nghip
chp nh ng ph.
4. Ti bit iu ny hi cn lm cng vic c, ti chm dt ci kiu b ra
nhiu thi gian trong vn phng v lm vic nh th mnh c th hiu qu
hn. Ti cho rng vi hiu qu vt tri y, ti s c bt v thng chc,
v cui cng lm ra nhiu tin hn sung sng hn trong cuc sng

(mua thm nhiu th vt cht nh xe p, o qun ng iu, mt ngi nh

b th, v.v)
5. Nhng khi ngy kt thc, ti ngh chng ta ch nn lm vic ti thiu p
ng nhng nhu cu c bn ca mnh (o qun gin d, mt ni n gin
sng, v mt cch sng mc mc) Th l chng ta c th dnh phn thi gian
cn li theo ui ci gi l am m ch thc ca chng ta : chp nh
ng ph.
10. LM CHO NH CA BN C C TNH

NORTHERN IRELAND. 1978. Josef Koudelka / Magnum Photos

Mc d nhiu bc nh ca Koudelka l mt ca tng cuc sng, nhng nhiu bc nh

ca ng li hon ton tm ti v ng s. N mang mt ngha no v s nng
n v u ut su mun.
Cc bc nh ca Koudelka c chng t c ci nhn ca ng v th gii chng ?
Khi c hi v iu ny, ng t ra ng tnh :

M ca con trai ti, mt ph n , c ln bo ti, Josef, anh i sut cuc i v

c c c tt c nng lc tch cc nh th, v c ni phin mun na, anh ch
vic nm n ra sau v n ri vo chic ti anh mang trn lng. Th ri, khi anh
chp nh, n li chui ra. C th c cht g s tht trong y.'
Rt ra bi hc 10 :
1. Vo cui ngy, ti cho rng vic chp nh l tt c nhng g chng t cho
ngi khc thy c ci nhn ca bn v th gii. D th gii hnh phc,
bun thm hay kh hiu (hoc na n nh vy)
2. Hy say sa vi tnh c o - c nht v nh - ca mnh v chng t nhn
cch ca mnh qua cc bc nh chp. Hy chn tht vi chnh mnh, ng
sao chp quan im ca ngi khc, v cng trnh ca bn s ta sng n
cng
KT LUN:

CZECHOSLOVAKIA. 1963. Slovakia. Jarabina. Reconstruction of a homicide. Josef Koudelka / Magnum

Photos

Koudelka l mt con ngi lm cho nhip nh tr thnh u tin trong cuc sng ca
ng. ng hy sinh rt nhiu, v cha bao gi ng c cho mnh mt i sng gia
nh tt nht v chng bao gi b ra nhiu thi gian ch mt ni. ng l mt
ngi du mc, lun bn rn hot ng.
Nhng ng thi ng cng l con ngi qu cm lm mi chuyn theo cch
ca mnh. ng nh gi t do ca mnh cao hn mi th cn li, v thc hin vic
chp nh ca mnh rt nghim tc.
Khng ch c vy, ng cn ht sc tn nhn khi t bin tp cng trnh ca mnh.
ng bit khi no th git cht nhng bc nh non tay ca mnh, v b ra nhiu thi
gian trc khi quyt nh u l nhng bc nh ca mnh p nht.
Vo cui ngy, c nhiu bi hc chng ta c th hc c t am m ca ng, cch
lm vic cn c v thin ti ca ng. Nhng hy nh, khi ngy kt thc ng
khng theo ui nghip nhip nh ca mnh v tin bc, ting tm, hoc gy n
tng vi ngi khc. ng chp nh v tnh yu dnh cho cng vic y, v cho chnh
ng.

Ngun: Erickimphotography
Xem thm v Josef Koudelka: Magnunphotos