Professional Documents
Culture Documents
H NH H C 10
Ch ng 2.
http://www.saosangsong.com.vn/
Save Your Time and Money
Sharpen Your Self-Study Skill
Suit Your Pace
O
x
G G
G
b) Gc gia hai vect : Cho 2 vect a ; b ( 0 ) ;
JJJG G JJJG G
G G
V cc vect OA = a ; OB = b Gc AOB c gi l gc gia 2 vect a ; b
G JJG
K hiu : (a, b)
2 . Tch v hng ca hai vect :
GG
G G
a ) nh ngha : Tch v hng ca hai vect a , b k hiu l a.b l mt s xc nh bi :
JGG G G
G G
a.b = a b cos(a, b)
cot a = cot(180o a )
b) Tnh cht :
GG GG
a.b = b.a
G G G JGG G G
a.(b + c) = a.b + ac
G G
G G G JJG
(k a )b = k (a.b) = a.(kb)
D
C
Ta cng c cc kt qa sau :
G2 G 2
GG
G G
a = a ; a.b = 0 a b
A F
2
www.saosangsong.com.vn/
G
2
2
a = a1 + a2
GG
a.b = a1b1 + a2b2
G G
a b a1b1 + a2b2 = 0
G G
a1b1 + a2b2
cos(a, b) =
2
2
2
2
a1 + a2 . b1 + b2
3 . p dng :
JJJG JJJG
Bi ton 1 : Tm tp hp im M tha : MA.MB = k (1) ( A , B c nh ; k l hng s )
Gi I l trung im ca AB , ta c :
JJJG JJG JJJG JJG
(1) ( MI + IA)( MI + IB ) = k MI 2 IA2 = k
IM 2 = k + IA2
k + IA2 )
k + IA2 = 0: Tp hp cc im M l : { I }
k + IA2 < 0 : Tp hp cc im M l tp rng
Bi ton 2 : Phng tch ca mt im i vi mt ng trn .
Cho ng trn tm I JJJ
, bn
knh R v mt im M . Mt ng thng bt k qua M ct ng
G JJJG
trn ta A v B . Biu thc MA.MB c gi l phng tch ca im M i vi ng trn (I) .
Ta c :
JJJG JJJG JJJG JJJJG JJJG JJG JJJG JJJG
M /( I ) = MA.MB = MB.MB ' = ( MI + IB).( MI + IB ')
JJJG
JJG
T
= MI 2 IB 2 (do IB ' = IB)
A
= MI 2 R 2
Ch : Do biu thc trn , ta cng c : M /( I ) = MT 2
( MT l tip tuyn v t M n ng trn (I) )
B'
B . Gii ton :
Dng ton 1 : S dng my tnh fx-500MS tnh gi tr lng gic ca mt gc
V d 1 : Tnh cc gi tr sau
a) sin 65o 43'36"; b) tan(62o 25'16"); c) cot(42o12 ')
Gii :
n phm MODE nhiu ln mn hnh hin ln dng ch
Deg
Rad
Gra
1
2
n phm 1 chn n v o gc l
a) n lin tp cc phm : sin 6 5 o 4 3 o 3 6 o = 0,9115
b) n lin tip cc phm :tan 6 2 o 2 5 o 1 6 o = 1,9145
c) n lin tip cc phm : 1 tan 4 2 o 1 2 o = 1,1028
Vy sin 65o 43'36" = 0,9115; tan(62o 25'16") = 1,9145;cot(42o12 ') = 1,1028
V d 2 : Tnh x bit : a) sinx = 0,3502 b) tanx = 2 c) cotx = 2,619
Gii :
3
www.saosangsong.com.vn/
2
2
;cos = cos135o = cos 45o =
;
2
2
tan = tan135o = tan 45o = 1; cot = 1
V d 2 : Cho
JJJG hnh
JJJG ch nht
JJJG ABCD
JJJG c AB = 4cm ; AD =3cm . Tnh cc gc :
a = ( AC , AD ) ; b = (CA, BC )
Gii :
Ta c : a = gc CAD Suy ra :
CD 4
= = 1,333 a = 53o 7 '
tan a =
AD
3G
JJJG JJJG
JJJG JJJ
JJJG JJJG
b = (CA, BC ) = (CA, CE ) ; (CE = BC )
Suy ra b = gcACE .M gcACE v gc CAD b nhau
Nn b = 180o 53o 7 ' = 126o53 '
A
M
N
B
4
www.saosangsong.com.vn/
Gii :
JJJJG JJJG
JJJG JJJG JJJJG
JJJJG
JJJG JJJG JJJJG JJJG
JJJJG JJJG
Ta c : MA + MB + MC = 3MG ( MA + MB + MC ).BC = 3MG.BC = 0 v MG BC
V d 3 : Cho hnh vung ABCD cJJJ
nh
bng
; GJJJG
M , N ln lt l trung im ca BC v CD .
G JJJJ
G aJJJJ
Tnh cc tch v hng sau : AB. AM ; AM AN
Gii : Ta c :
JJJG JJJJG JJJG JJJG JJJJG JJJG 2 JJJG JJJJG
AB. AM = AB( AB + BM ) = AB + AB.BM
JJJG JJJJG JJJG JJJJG
= a 2 + 0 = a 2 ( AB BM AB.BM = 0)
JJJJGJJJG JJJG JJJJG JJJG JJJJG
AM AN = ( AB + BM )( AD + DN )
JJJG JJJG JJJG JJJJG JJJJG JJJG JJJJG JJJJG
= AB. AD + AB.DN + BM . AD + BM .DN
= 0 + AB.DN cos 0o + BM . AD cos 0o + 0
M
D
a
a
N
= a. .1 + .a.1 = a 2 ( AB AD; BM DN )
2
2
Dng ton 4 : S dng nh l chiu
JJJG JJJG
JJJG JJJG
V d 1 : Cho tam gic ABC vung ti A v AB.CB = 4 ; AC.BC = 9 . Tnh ba cnh ca tam gic
Gii :
Ta c
JJJ:G C
JJJGhnh
JJJG chiu2 xung ng thng AB ln lt l A , B .Do :
JJJ,G B c
4 = AB.CB = AB. AB = AB AB = 2 . Tng t :
C
JJJG JJJG JJJG JJJG
2
9 = AC.BC = AC. AC = AC AC = 3
BC = AB 2 + AC 2 = 4 + 9 = 13
V d 2 : Cho
ABC
JJJG tam
JJJgic
JG JJJ
G . Tm tp hp cc im M tha h thc:
BC.(2 AM BC ) = 0 (1)
Gii :
JJJJG JJJG JJJG 2
(1) 2 AM .BC = BC
JJJJG JJJG BC 2
AM .BC =
2
B
Gi A , M ln lt l hnh chiu ca A , M xung ng
AA
A'
M'
C
5
www.saosangsong.com.vn/
JJJG 2
Ta thng s dng cc tnh cht ca tch v hng v tnh cht AB = AB 2
C
A'
O
C' P
JJJG JJJG AB 2 + AC 2 BC 2
JJJG 2 JJJG JJJG
JJJGJJJG
Ta c : BC 2 = BC = ( AC AB ) 2 = AC 2 + AB 2 2 AC AB AB. AC =
2
Gi M l trung im ca BC , ta c :
JJJG 2 JJJJG 2 1 JJJG JJJG
AG = AM = . ( AB + AC )
3
3 2
JJJG
JJJG JJJG
JJJG JJJG
2
1
1
AG 2 = AG = ( AB + AC ) 2 = ( AB 2 + AC 2 + 2 AB. AC )
9
9
1
1
= (b 2 + c 2 + b 2 + c 2 a 2 ) = (2b 2 + 2c 2 a 2 )
9
9
1
Vy : AG =
2b 2 + 2c 2 a 2
3
6
www.saosangsong.com.vn/
a 2 2
) +0
2
= 4MO 2 + 2a 2
JJJG JJJG JJJG JJJG JG
a 2
(OA + OB + OC + OD = O ; OA = OB = OC = OD =
)
2
Dng ton 6 : Chng minh 2 vect vung gc (hay 2 ng thng vung gc)
G
G
JGJJG 1
G G
G JJJG
V d 1 : Cho a = 6 ; b = 4 ; cos(a,b) =
Chng minh rng hai vect ( a + b) ; (a 2b)
6
vung gc
Gii : Ta c
G G G G G2
G G G G G2
GG
(a + b).(a 2b) = a 2ab + b.a 2b = 36 a.b 2.16
G G 1
1
= 36 a b . 32 = 36 6.4. 32 = 0
6
6
G G
G G
(a + b) (a 2b)
V d 2 : Cho hnh thang vung ABCD c 2 y l AD = 2a ; BC = 4a ; ng cao AB =
2a 2 . Chng minh rng hai ng cho AC v BD th vung gc vi nhau
Gii : Ta c
JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG
AC.BD = ( AB + BC )( BA + AD) = AB.BA + AB. AD + BC.BA + BC. AD
JJJG JJJG
JJJG JJJG
Suy ra : AB.BC = ( 7).(3) + (3).( 7) = 0 AB BC . Vy tam gic ABC vung ti B
*b) Gi MJJJ
lGgiao im ca ng
AB
knh OC , ta c : M
JJJG trn ng knhJJJ
JJJng
JG v ng trn
JG
( x , y ) ; MA = (3 x,1 y ); MB = (1 x, 1 y ); MC = (6 x, y ); MO = ( x, y ) v
JJJG JJJG
MA MB
MA.MB = 0
(3 x)(1 x) + (1 y )(1 y ) = 0
JJJJG JJJJG
(6 x)( x) + ( y )( y ) = 0
MC MO
MC.MO = 0
x 2 + y 2 2 x 4 = 0 (1)
4 x 4 = 0 [ (1) (2)]
2
2
2
2
(2)
x + y 6x = 0
x + y 6x = 0
x =1
x = 1
2
1 + y 6 = 0
y = 5
( x 2)(6) + ( y + 1)(2) = 0
BH AC
BH . AC = 0
x 2 y = 1 x = 3
3
7
x
y
=
y = 2
Vy ta trc tm H l : H( 3 , 2 )
b) Gi A(
) l
JJJxJG, y JJJ
G ta chn ng cao v t A , ta c :
AA ' BC x 2 y = 1 (1) ( tng t cu a )
JJJG
JJJG
JJJG
BA ' = ( x 2, y + 1) ; BA ' cng phng BC = ( 3, 6) .
Suy ra :
6( x 2 ) + 3( y + 1 ) = 0 (2) .Gii (1) v (2) ta c : x = y = 1
Vy ta chn ng cao A v t A l : A( 1 , 1 )
Dng ton 8 : Tm tp hp im
JJJG JJJG JJJJG JJJG
a ) ( MA + MB ).( MC MB ) = 0 (1)
V d 1 :Cho tam gic ABC . Tm tp hp cc im M tha :
JJJG JJJG
b) MA2 + MA.MB = 0 (2)
8
www.saosangsong.com.vn/
Gii :
JJJG JJJG
JJJG JJJJG JJJG JJJG
a) Ta c : MA + MB = 2 MI ; MC MB = BC ( I l trung im ca AB )
JJJG JJJG
( 1 ) 2MI .BC = 0 MI BC : Vy tp hp cc im M l ng thng ( d ) qua I v vung
gc vi BC
JJJG 2 JJJG JJJG
JJJG JJJG JJJG
(2) MA + MA.MB = 0 MA.( MA + MB ) = 0
b)
JJJG JJJG
2MA.MI = 0 MA MI
Vy tp hp cc im M l ng trn ng knh AI ( I l trung im ca AB )
*V d 2 : Cho hnh vung ABCD cnh bng a . Tm tp hp cc im M tha :
JJJG JJJJG
a2
a) MA.MC =
4
JJJG JJJJG JJJG JJJJG
b) MA.MC + MB.MD = a 2
JJJG JJJG JJJJG JJJG JJJJG
c)( MA + MB + MC ).( MA + MC ) = a 2
Gii :
Gi O l tm hnh vung ( cng l trung im AC ) . Ta c :
JJJG JJJJG
JJJJG JJJG JJJJG JJJG
a2
a2
MA.MC = ( MO + OA).( MO + OC ) =
4
4
2
JJJG
JJJG
a
MO 2 OA2 = (do OC = OA)
4
2
2a 2 a 2 a 2
a
a
2
2
OM = OA
=
=
OM =
4
4
4
4
2
a
Vy tp hp cc im M l ng trn tm O , bn knh bng
2
TJJJ
ta Gc
JJJJGt ,JJJ
JJJ:JG
G ng
MA.MC + MB.MD = a 2 MO 2 OA2 + MO 2 OB 2 = a 2
MO 2 = a 2 OM = a (do OA = OB =
a 2
)
2
Vy tpJJJhp
ccG im
tm
, bn
JJJJG M lJJJng
G JJJ
JG JJJGtrnJJJ
JG OJJJ
JG knh bng a
Ta c MA + MB + MC = 3MG ; MA + MC = 2 MO ( G l trng tm tam gic ABC ) . Do :
JJJG JJJG JJJJG JJJG JJJJG
JJJJG JJJJG a 2
( MA + MB + MC ).( MA + MC ) = a 2 MG.MO =
6
2
2
2
a
a
1
a
1 a 2 2 26a 2
) =
MJ 2 JO 2 =
JM 2 =
+ ( GO) 2 =
+( .
6
6
2
6
6 2
144
a 26
JM =
12
1
1
1 a 2
( J l trung im ca OG ; JO = GO ; GO = BO = .
)
2
3
3 2
a 26
Vy tp hp cc im M l ng trn tm O , bn knh bng
12
Dng ton 9 : Tnh phng tch . Tnh on tip tuyn .
V d 1 : Cho 4 im A( - 2 , 1 ) ; B( 4 , 7 ) ; M( 0 , 2) ; N(- 3 , - 5 )
Tnh phng tch ca im M , N i vi ng trn ng knh AB
9
www.saosangsong.com.vn/
10
Gii :
Ta c : ta tm I ca ng trn ( cng l trung im ca AB ) :
2 + 4 1 + 7
I(
,
) I( 1 , 4 )
2
2
Ta cng c :
JJG
IA = (2 1,1 4) = (3, 3) R 2 = IA2 = 9 + 9 = 18
JJJG
IM = (0 1, 2 4) = (1, 2) M /( I ) = IM 2 R 2 = (1 + 4) 18 = 13
JJG
IN = (3 1, 5 4) = (4, 9) N /( I ) = IN 2 R 2 = (16 + 81) 18 = 79
V d 2 : Cho 4 im A( - 2 , - 1 ) ; B( - 1 , 4 ) ; C( 4 , 3 ) ; M( 5 ,- 2 ). Chng minh rng im M
ngoi ng trn ngai tip tam gic ABC v tnh on tip tuyn MT v t M n ng trn
ngai tip tam gic ABC ( T l tip im )
Gii :
Gi I ( x , y ) l tm ng trn (ABC) ,ta c :
JJG
JJG
JJG
IA = ( x + 2, y + 1) ; IB = ( x + 1, y 4) ; IC = ( x 4, y 3)
2
2
( x + 2) 2 + ( y + 1) 2 = ( x + 1) 2 + ( y 4) 2
IA = IB
2
2
2
2
2
( x + 2) + ( y + 1) = ( x 4) + ( y 3) `
IA = IC
x + 5y = 6
x =1
3x + 2 y = 5 y = 1
Suy ra : I( 1 , 1 ) ; MI 2 = (5 1) 2 + (2 1) 2 = 16 + 9 = 25 ; R 2 = IA2 = 9 + 4 = 13
Do : M /( ABC ) = MI 2 R 2 = 25 13 = 12 MI > R Vy im M ngoi ng trn (ABC)
Ta cng c : MT 2 = M /( ABC ) = 12 MT = 12 = 2 3 .
C . Bi tp rn luyn :
2 .1 Cho
tam
u
bng
a . Tinh cc tch v hung
JJJG JJJ
JJJG JJJ
JJJG JJJcnh
G gic
JG ABC
G JJJ
G
sau : AB.GB ; AB.CM ; AB ( AB 2 AC ) ( G l trng tm tam gic ABC v M l trung im
ca BC )
2 . 2 .Cho
vung
ti A : AB = 3 ; AC = 4. TJJJ
nGhJJJ
c
c
Gcg
JJJ
JGJJJG
JJJGtam
JJJGgic ABC
JJJG JJJ
G
( AB, BC ) ; ( AC , BC ) v cc tch v hng sau : AB.BC ; AC .BC
2. 3 .Cho tam gic ABC vung ti A ; AB
= G3 ,JAC
= 4 . Trn tia AB ly im D sao cho
JJJJG JJJ
JJG JJG
BD = 4 Tnh cc tch v hng sau : BC .BD ; AC.BI ( I l trung im ca CD )
2 .4 . Cho tam gic ABC uJJJ
, cGJnh
ng
lGtrn
JJG b
JJJ
G JaJJG, GJJJJ
JJJG g tm tam gic ; M l mt im bt
k . Chng minh rng T = ( MA.GB + MB.GC + MC.GA ) c gi tr khng i . Tnh gi tr
ny .
2 .5 . Cho hnh vung ABCD , cnh bng a . Dng nh l hnh chiu tnh cc tch v
hng sJJJ
au
: G JJJJG JJJG JJJG JJJG
G JJJ
JJJG JJJG JJJG JJJG
AB.BD ; ( AB + AD ).( BD BC ) ; (OA + OB + OC ). AB ( O l tm hnh vung )
* 2 .6 . Cho tam gic ABC u , cnh bng a . Tm tp hp cc im M tha :
JJJG JJJG JJJJG 3a 2
(CA + 2 BC ).CM =
4
2 . 7 .Cho tam gic ABC c trng tm l G .Chng minh rng :
10
www.saosangsong.com.vn/
11
2 . 10 . Cho tam gic ABC vung ti A . Trn tia i ca tia AB ,ly im D sao cho AD =
AC ; trn tia i ca tia AC , ly im E saocho AE = AB .
Chng minh rng ng trung tuyn ca tam gic ADE th vung gc vi BC
G
G
G
G
G
JJG
2 . 11 . Cho : a = 6 ; b = 3 .nh x hai vect sau vung gc vi nhau ( a + xb) ; (a xb)
2 . 12. Cho tam gic ABC vung ti A ; D thuc tia AC v AD = 3AC Chng minh rng
1
AG 2 = ( AB 2 + 16 AC 2 ) (G l trng tm tam gic BCD )
9
* 2 .13. Cho t gic ABCD
JJJGJJJG
a) Chng minh rng ; AB 2 BC 2 + CD 2 DA2 = 2 AC DB
b)Suy ra rng iu kin cn v t gic ABCD c 2 ng cho vung gc l
AB 2 + CD 2 = BC 2 + AD 2
2 . 14 . Cho tam gic ABC . Tm tp hp cc im M tha :
JJJG JJJG JJJJG
a ) ( AB + AC ). AM = 0
JJJG JJJG JJJG JJJJG
* b) MA.( MA + 2 MB + MC ) = 0
* JJJG
2 .15JJJG
. Cho
ABC u , cnh bng a . Tm tp hp cc im M tha :
JJJJtam
G gic
2
( MA + MB ).MC = a
2 . 16 . Cho hai im A( 1 , 2 ) ; B( 6 , 3 ) . Tm ta im C nm trn trc Ox bit rng
tam gic ABC vung ti C .
2 . 17 . Cho 4 im A( - 1 , 0 ) ; B( 0 , 3 ) ; C( 3 , 2 ) ; D( 5 , - 2) . Chng minh rng t gic
ABCD l mt hnh thang vung . Tnh din tch ca hnh thang ny
.
11
www.saosangsong.com.vn/
12
AC 4
cosACB=
= = 0,8
BC 5
JJJG JJJG
( AC , BC ) = ACB = 90o ABC = 36o52 '12 "
JJJG JJJG
3
3
AB.BC = AB.BC.( ) = 3.5.( ) = 9
5
5
JJJG JJJG
4
4
AC.BC = AC.BC. = 4.5. = 16
5
5
JJJG JJJG
2.3 BC.BD = BC.BD.cos CBD
C
I
A
3
= 5.4.( ) = 12
5
JJJJG JJG JJJG JJG JJJG JJJG JJG JJJG JJJG
AC.BI = AC ( AI AB) = AC. AI ( AC. AB = 0)
JJJG 1 JJJG JJJG 1
= AC. ( AC + AD) = AC 2 = 8
2
2
2 . 4 .Ta
JJJGc J:JJG JJJJG JJJG JJJG JJJJG JJJJG JJJG JJJJG
MA = GA GM ; MB = GB GM ; MC = GC GM
JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJJG JJJG JJJG JJJG
T = GA.GB + GB.GC + GC.GA GM (GA + GB + GC )
= GA.GB.cos120o + GB.GC.cos120o + GC.GA.cos120o 0
a 3 2 1
a2
2 a 3 a 3
= 3(
) .( ) =
(do GA = GB = GC = .
=
3
2
2
3
2
3
JJJG JJJG JJJG JJJG
2
2.5. AB.BD = AB.BA = a
JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG
( AB + AD)( BD BC ) = AC.CD = DC.CD = a 2
JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG
a 2 2 a2
(OA + OB + OC ). AB = OB. AB = OB.OB = OB 2 = (
) =
2
2
*2 .6JJG. Ta JJJ
cG : JJJG JJJG JJJG JJG JJG
V AI = 2 BC ; CA + 2 BC = CA + AI = CI
( I c nh v tam gic ACI l na tam gic u)
JJJG JJJG JJJJG JJG JJJJG
(CA + 2 BC ).CM = CI .CM
JJG JJJJJG
= CI .CM '
JJG JJJJG 3a 2
a 3 1
Theo gi thit : CI .CM ' =
CM ' =
= CI
4
2
2
Vy tphp cc im M l ng trung trc ca on CI
A
B
I
M'
2 . 7 .Ta c :
JJJGJJJG JJJG JJJG JJJG JJJG
JJJG JJJG JJJG G
GA + GB + GC = 0 GA2 + GB 2 + GC 2 + 2GA.GB + 2GB.GC + GC.GA = 0
JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG JJJG
1
GA.GB + GB.GC + GC.GA = (GA2 + GB 2 + GC 2 )
2
2 .8 .
12
www.saosangsong.com.vn/
13
13
www.saosangsong.com.vn/
14
c 2 = a 2 + b 2 2ab cos C
Suy ra :
cos A =
b2 + c2 a 2
c2 + a 2 b2
a 2 + b2 c2
;cos B =
;cos C =
2bc
2ca
2ab
2 .nh l sin : Trong mt tam gic ABC , t s gia mt cnh v sin ca gc i din cnh
bng ng knh ca ng trn ngoi tip tam gic
a
b
c
=
=
= 2R
sin A sin B sin C
2(b 2 + c 2 ) a 2
4
2
2(c + a 2 ) b 2
2
mb =
4
2
2(a + b 2 ) c 2
2
mc =
4
ma =
ma
mb
B
mc
C
14
www.saosangsong.com.vn/
15
1
1
1
ab sin C = bc sin A = ca sin B
2
2
2
abc
S=
4R
S = pr
S=
S=
( vi p =
p( p a)( p b)( p c)
ha
1
(a+b+c) ; R l bn knh ng trn ngai tip ; r l bn knh ng trn ni tip )
2
B . Gii ton
V d 1 : Cho tam gic ABC c BC = 40cm ; CA = 13cm ; AB = 37cm Tinh gc nh nht ca tam
gic ABC .
Gii :
Ta bit rng : i din vi cnh nh nht l gc nh nht .Ta li c :
CA < AB < BC nn B < C < A . Vy B l gc nh nht . Theo cng thc ta c :
c 2 + a 2 b 2 37 2 + 402 132 2800
=
=
= 0,9459
cos B =
2ca
2.37.40
2960
B = 18o55'
Vy gc nh nht ca tam gic ABC l gc B v B = 18o 55 '
V d 2 : Cho tam gic ABC vung ti A v AB = 3 ; AC = 4 . Trn cnh BC ly im D sao cho
CD = CB . Tnh cc cnh BD , AD ; cc gc B , D , A ca tam gic ABD ; bn knh ng trn
ngai tip v din tch ca tam gic ny
Gii
BC = AB 2 + AC 2 = 9 + 16 = 5 ; BD = 2 BC = 10
AB 3
AC 4
= ; sin B =
=
cos B =
BC 5
BC 5
Ta c AD 2 = BA2 + BD 2 2 BA.BD cos B
3
= 9 + 100 2.3.10. = 73
5
AD = 73
D
C
Ta cng c
15
www.saosangsong.com.vn/
16
cos B =
3
= 0, 6 B = 53o 7 '
5
4
3.
AB
AD
AB sin B
=
sin D =
= 5 = 0, 2808
sin D sin B
AD
73
o
D = 16 18'
Suy ra : BAD = 180o (53o 7 '+ 16o18') = 110o 25'
Bn knh ng trn ngai tip tam gic ABD cho bi cng thc :
AD
73 5 73
R=
=
=
= 5,34
2sin B 2 4
8
5
Ta li c 2 tam gic ABC v ACD c din tch bng nhau (v c chung ng cao v t A v 2
cnh y BC ,CD bng nhau ) Do :
1
S ABD = 2 S ABC = 2. . AB. AC = 3.4 = 12
2
4
V d 3 : Cho tam gic ABC c AB = 5cm ; AC = 7cm ; cosA= Tnh din tch , bn knh
5
ng trn ngai tip , ni tip ca tam gic v ng cao v t A
Gii :
Ta c :
16 3
1
1
3 21
=
= 10, 5cm2
; S = AB. AC.sin A = 5.7. =
25 5
2
2
5 2
4
BC 2 = AB 2 + AC 2 2 AB. AC.cos A = 25 + 49 2.5.7. = 18 BC = 3 2cm
5
3 2 5 2
BC
BC
2R =
R=
=
=
cm
sin A
2sin A 2. 3
2
5
21
S
21
2
r= =
=
cm
p 5 + 7 + 3 2 12 + 3 2
2
1
2S
21 7 2
S = AH .BC AH =
=
=
cm
BC 3 2
2
2
sin A = 1 cos 2 A = 1
V d 4 : Cho hnh vung ABCD c cnh bng 6cm ; E l trung im ca CD . Tnh bn knh
C
16
www.saosangsong.com.vn/
17
=
=
= 2 R b = 2 R sin B
(do
sin A sin B sin C
c = 2 R sin C
Theo cu a) ta cng c :
1
1
S = aha = (2 R sin A).(2 R sin B sin C ) = 2 R 2 sin A sin B sin C
2
2
S=
a 6
, qua 2
3
17
www.saosangsong.com.vn/
18
3
2
Theo nh l sin , ta c :
BD
BD
DC
DC
2 R( ABD ) =
; 2 R( ADC ) =
=
=
sin BAD
sin DAC
3
3
2
2
BC
BC BD + DC
2 R( ABC ) =
=
=
= 2 R( ABD ) + 2 R( ADC )
sin BAC
3
3
2
2
R( ABC ) = R( ABD ) + R( ADC )
V d 8 : Cho tam gic ABC v im M thuc cnh BC .Bit rng :
bc sin( + )
BAM = ; CAM = .Chng minh rng AM =
c sin + b sin
Gii :
Ta c :
1
1
S( ABC ) = AB. AC.sin A = bc sin( + )
2
2
1
1
S( ABM ) = AB. AM .sin BAM = AM .c.sin
2
2
1
1
S( ACM ) = AC. AM .sin CAM = AM .b.sin
2
2
M :
1
1
bc sin( + ) = AM (c sin + b sin )
2
2
bc sin( + )
Suy ra AM =
c sin + b sin
S( ABC ) = S( ABM ) + S( ACM )
2(c 2 + a 2 ) b 2 2(a 2 + b 2 ) c 2
2(b 2 + c 2 ) a 2
+
=5
4
4
4
2
2
2
2
2
2
2
2
2c + 2a b + 2a + 2b c = 10b + 10c 5a 2
mb + mc = 5ma
9a 2 = 9(b 2 + c 2 )
a 2 = b2 + c2
Vy tam gic ABC vung ti A
V d 10 : Cho tam gic ABC c AB = c = 45 ; AC = b = 32 ; BAC = 87 o . Tnh cc cnh v cc
gc cn li
Gii :
Ta c :
18
www.saosangsong.com.vn/
19
C. Bi tp rn luyn .
2 . 18 .Cho tam gic ABC c ba cnh bng 10cm ; 13cm ; 17cm . Tnh din tch ,bn knh
ng trn ngai tip v bn knh ng trn ni tip ca tam gic
2 . 19 . Cho tam gic ABC vung ti A ; AB = 3 ; AC = 4 . Trn tia BC ly im D saocho
CD = 7 ; trn tia BA ly im E sao cho AE = 5 .Tnh cc cnh v cc gc ca tam gic
ADE
c
2 . 20 Tam gic ABC c 3 cnh l BC = a ; CA = b ; AB = c v trung tuyn AM =
2
2
2
2
2
2
2
Chng minh rng 2b = a c ; sin A = 2sin B + sin C
2 .21 Cho tam gic ABC nhn c AB = 3cm ; AC = 4cm v din tch S = 3 3cm 2 Tnh
cnh BC v .ng cao AH ca tam gic ny .
2 .22 . Cho hnh vung ABCD cnh bng a , O l tm ca hnh vung v E l trung im
ca AB . Tnh bn knh ng trn ngai tip , din tch v cc gc ca tam gic OCE
2 .23 .Cho tam gic ABC c BC = a ; CA = b ; AB = c .Chng minh rng
tan A c 2 + a 2 b 2
=
tan B b 2 + c 2 a 2
2 . 24 . Cho tam gic ABC c : BAC = 60o ; BC = 7 ; AC = 2 . Tnh cnh AB v cc gc
ca tam gic ny
2 .25. Cho tam gic ABC c BC = a ; CA = b ; AB = c v cc cnh ny tha iu kin
b 2 + c 2 = 5a 2 Chng minh rng hai trung tuyn v t B v C th vung gc vi nhau
2 . 26 . Cho tam gic ABC c : AB = 3cm ; AC = 2x(cm) ; BC = 5cm .
a) nh iu kin ca x ( ABC l mt tam gic )
b) nh x gc BAC = 60o
* 2 . 27 . a) Cho tam gic MPQ c trung tuyn l MR .Chng minh rng
PQ 2
MP 2 + MQ 2 = 2 MR 2 +
2
b) Cho tam gic ABC vung ti A v c BC = 6 . Trn ng thng BC ly 2 im D
v E sao cho BD = BE = 1 .Chng minh rng AD 2 + AE 2 + 2 AC 2 = 74
2 .28 .Cho hnh thang vung ABCD ( A = B = 90o )v AB =4cm ;AD = 3cm ; BC = 11cm .
Tnh bn knh ng trn ngai tip tam gic BCD
..
19
www.saosangsong.com.vn/
20
1
(10 + 13 + 17) = 20cm
2
S = p( p a)( p b)( p c) = 20.10.7.3 = 10 42 = 64,80cm 2
p=
R=
abc 10.13.17
221
=
=
= 8,52cm
4 S 4.10 42 4 42
r=
S 10 42
=
= 3, 24cm
p
20
2.19. BC = AB 25 + AC 2 = 9 + 16 = 5 BD = 5 + 7 = 12
BE = 3 + 5 = 8
DE 2 = BD 2 + BE 2 2 BD.BE.cos B
3 464
= 144 + 64 2.12.8. =
DE = 9, 63
5
5
3
cos B = = 0, 6 B = 53o 7 '
5
4
DE
BE
BE sin B
sin B = = 0,8 ;
=
sin D =
5
sin B sin D
DE
8.0,8
= 0, 6645 D = 41o38'
sin D =
9, 63
E = 180o (41o38'+ 53o 7 ') = 75o15'
=
4
4
4
2
2
2
a c = 2b
Theo nh l sin , ta c : a = 2RsinA ; b =2RsinB ; c = 2RsinC nn :
4 R 2 sin 2 A 4 R 2 sin 2 C = 2( 4 R 2 sin 2 B)
sin 2 A sin 2 C = 2sin 2 B
sin 2 A = 2sin 2 B + sin 2 C
S=
1
1
AB. AC.sin A 3 3 = 3.4.sin A
2
2
( v gc A nhn )
3
o
sin A =
A = 60
2
Ta li c :
1
BC 2 = AB 2 + AC 2 2 AB. AC.cos 60o = 9 + 16 2.3.4. = 13 => BC = 13
2
2S 2.3 3 6 39
AH =
=
=
BC
13
13
2 . 22 . Ta c :
20
www.saosangsong.com.vn/
21
a2 a 5
EOC = 135 ; EC = EB + BC = a +
=
4
2
o
EC
a 5 a 10
=
=
2sin EOC
4
2
4.
2
EB a 1
OEC = ECB ; tan ECB =
=
= = 0,5
BC 2a 2
OEC = ECB = 26o33'
R( EOC ) =
O
D
2 .23 .Ta c :
sin A =
a
b2 + c2 a 2
sin A
abc
;cos A =
tan A =
=
2
2R
2bc
cos A R(b + c 2 a 2 )
tan B =
sin B
tan A c 2 + a 2 b 2
abc
=
=>
=
cos B R(c 2 + a 2 b 2 )
tan B b 2 + c 2 a 2
2 .24 .t AB = x ( x > 0 ) . Ta c :
BC 2 = AB 2 + AC 2 2 AB. AC.cos A
1
7 = x 2 + 4 2.x.2. x 2 2 x 3 = 0 x = 3 : AB = 3
2
3
AC
BC
AC sin 60o
=
sin B =
=
= 0, 6546
sin B sin A
BC
7
B = 40o53' ; C = 180o (60o + 40o 53') = 79o 7 '
2 .25 . Gi G l trng tm ca tam gic ABC . chng minh BM vung gc
vi CN ta ch cn chng minh tam gic BGC vung ti G. Ta c:
2
2
GB 2 + GC 2 = ( BM ) 2 + ( CN ) 2
A
3
3
4 2(c 2 + a 2 ) b 2 4 2(a 2 + b 2 ) c 2
+ .
= .
9
4
9
4
M
1
= 2(c 2 + a 2 ) b 2 + 2(a 2 + b 2 ) c 2
N
9
1
1
G
= (4a 2 + b 2 + c 2 ) = (4a 2 + 5a 2 ) = a 2 = BC 2
9
9
C
B
Vy tam gic BGC vung ti G
2 .26 a) iu kin ABC l mt tam gic l :
BC AB < AC < BC+AB 5 - 3 < 2x < 5+3 1 < x < 4
AB 2 + AC 2 BC 2
1 4 + 4 x 2 25
=
cos A =
2 AB. AC
2
2.3.2 x
b) Ta li c :
3 + 73
2 x 2 3x 8 = 0 x =
(do 1 < x < 4)
4
21
www.saosangsong.com.vn/
22
= 2 BC 2 + 2 = 2.36 + 2 = 74
2 . 28 .
DC 2 = AB 2 + ( BC AD) 2 = 16 + 64 = 80 DC = 4 5
AB 4
=
BD 5
DC
4 5
=
=5 5
4
sin DBC
5
A
D B E
G G
GG
G G
1
1 . Cho a = b = 1 ; a.b = . Gc (a, b) (tnh ra ) bng :
2
o
b . 120o
a . 60
c . 30o
d . mt p s khc
JGG
G G
G G
G G
2 . Cho a = b = 1 ; (a + b) (a 2b) . Tch v hng a.b bng :
a.1
b.1
c.2
d.2
GG
G
G
JJG G
3 . Cho a = 1 ; b = 2 ; (a + 3b) = 5 . Tch v hng a.b bng :
a.2
b.3
c.4
d . mt
JJJJp
G sJJJkhc
G JJJG
4 . Cho hnh vung ABCD cnh bng a . Nu AM = 2 AB + AD th on AM bng :
b. a 3
a .3a
c. a 5
d .mt p s khc
5 . Cho hnh ch nht ABCD c AB = 5 ; AD = 3 v im I xc nh bi
22
www.saosangsong.com.vn/
23
JJG
JJJG
CI = k AB . Nu 2 ng thng AC v BI vung gc vi nhau th k bng:
a . 0,36
b. 0,36
c , 0,6
d . mt p s khc
6 . Tam gic ABC c BC = a = 2 x + 1 ; AC = b = 2 ; AB = c = 3 . Nu gc A ca tam gic bng
60o th gi tr ca x l :
a.2
b.3
c.4
d . mt p s khc
2
7 .Cho tam gic ABC c 3 cnh tha : BC 2 = AB 2 + AC 2 + AB. AC . Gc A ca tam gic gn bng
3
gc no di y nht :
b . 110o
a . 109o
d . 71o
c . 70o
8 . Tam gic ABC c B = 30o ; C = 45o . H thc no sau y ng
a . AB = 2AC
b . AC 2 = AB
c . AC = 2AB
d . 2AB = AC 3
9 . Trong mt tam gic , nu tng bnh phng 3 ng trung tuyn bng 30 th tng bnh phng
3 cnh ca tam gic s bng :
a .34
b . 36
c . 38
d .mt p s khc
10 . Cho tam gic c ba cnh l : 3m ; 4m ; 6m .Gc ln nht ca tam gic gn bng gc no di
y nht
b. 640
a. 63o
0
c. 116
d. 1170
11 . Cho tam gic ABC vung ti A v c AB = 2a ; BC = 4a . E l mt im thuc tia i ca tia
BC . Nu bn knh ng trn ngai tip ca tam gic ACE bng 3a th on AE s bng
a . 3a
b . 4a
c . 5a
d . mt p s khc
12 .Cho hnh vung ABCD cnh bng a . Trn tia i ca tia CB , ly im E sao cho AE = 3a 2 .
Bn knh ca ng trn ngai tip tam gic ACE bng
a .5a
b. 4a
c .3a
d . mt p s khc
13 . Mt tam gic c ba cnh l 4 , 5 , 7 . ng cao nh nht ca tam gic ny gn bng s no
di y nht
b.3
a . 2,8
d . 3,4
c . 3,2
14 . Tam gic ABC c : AC+BC = 6 ; sinA + sinB = 1,5 . H thc no di y ng :
a . AB = 2sinC
b .AB = 3sinC
c . AB = 4sinC
d AB = 6sinC
15 . Tam gic ABC vung ti A v c AB = a ; BC = 2a . Trn tia i ca tia BC ly im D sao
cho BD = 3a .on AD gn bng on no di y nht :
b . 3,5a
a. 3,4a
c . 3,6a
d . 3,7a
16 .Cho tam gic ABC c AB = 3 ; AC = 5 . Gi R ,R ln lt l bn knh ng trn ngai tip
ca tam gic ABM v tam gic ACM ( M l mt im thuc cnh BC ) H thc no sau y ng
a . R = 0,5R
b . R = 0,6R
23
www.saosangsong.com.vn/
24
c . R = 0,7R
d . R = 0,8R
19 . Tam gic ABC c AB = 4 ;BC = 10 ; trung tuyn AM = 3 . Bnh phng ca cnh AC bng :
a. 50
b . 51
c . 52
d . mt p s khc
20 . Cho tam gic ABC c bn knh ng trn ngai tip l R = 4 .Nu sinB + 2sinC = 1 th (AC +
2AB) bng :
a .5
b .6
c .7
d .8
B. Bng tr li
1.b
2 .a
3 .d
4 .c
5 .b
6 .b
7.a
8 .b
9 .d
10 .d
11 .a
12 .c
13 .a
14 . c
15 .c
16 .b
17 .c
18 .d
19 .c
20 .d
C. Hng dn gii :
GG G G
G G
G G
1
a.b = a . b cos(a, b) = 1.1cos(a, b)
2
1b . Ta c
G G
G G
1
cos(a, b) = (a, b) = 120o
2
G G
G G
G G G G
G2
G G G G G2
(a + b) (a 2b) (a + b)(a 2b) = 0 a 2a.b + b.a 2b
2a.
GG
JGG
1 a.b 2 = 0 a.b = 1
G G
G G 2
G2
JGG JJG2
a + 3b = 5 (a + 3b) = 25 a + 6a.b + 9b = 25
3d .
GG
GG
1 + 6a.b + 9.4 = 25 a.b = 2
JJJJG 2
JJJG JJJG
JJJG JJJG
4b. AM 2 = AM = (2 AB + AD) 2 = 4 AB 2 + AD 2 + 4 AB. AD
JJJGJJJG
.
= 5a 2 (do AB. AD = 0)
AM = a 5
5b .
24
www.saosangsong.com.vn/
JJG JJJG
JJJG JJG JJJG JJJG
BI AC BI . AC = 0 ( BC + CI )( BC BA) = 0
JJG
JJJG
JJJG JJJG JJJG
.
BC 2 + kBA2 = 0(do CI = k AB = k BA ; BC.BA = 0)
9
9 + 25k = 0 k =
= 0,36
25
25
6 b . nh l cos cho
1
2
x=3
7a . nh l cos cho :
BC 2 = AB 2 + AC 2 2 AB. AC.cos A AB 2 + AC 2 +
2
AB. AC = AB 2 + AC 2 2 AB. AC cos A
3
1
cos A = = 0,3333 A = 109o 29 '
3
o
( cos 70 31' = 0,3333 v A l gc b ca gc ny )
8b . nh l sin cho
AC
AB
AC
AB
AC AB
=
=
o
o
1
sin B sin C
sin 30
sin 45
2
2
2
AB = AC 2
AE
3a 2
= 2R R =
= 3a
o
sin135
2
2.
2
25
www.saosangsong.com.vn/
26
1
p = (4 + 5 + 7) = 8
2
S = p( p a)( p b)( p c) = 8.4.3.1 = 4 6
h=
2S 8 6
=
= 2, 79
7
7
1
AD 2 = 9a 2 + a 2 2.a.3a.( ) = 13a 2
2
AD = a 13 = 3, 605a
16b . Ta c sinAMB = sinAMC (gc b nhau ) nh l sin cho
AB
AC
R AB 3
=
= = 0, 6
2R =
; 2R ' =
R ' AC 5
sin AMB
sin AMC
R = 0, 6 R '
17c . Gi thit cho A = B = 60o C = 60o
18d . Tam gic ABC vung ti A (do BC 2 = AB 2 + AC 2 )
H thc hai cho :
3
9 4
cos B = cos C = sin B = 1 cos 2 B = 1
= =0,8
5
25 5
19c . Cng thc tnh di trung tuyn cho
2( AB 2 + AC 2 ) BC 2
AM 2 =
4
2(16 + AC 2 ) 100
1
AC 2 = (100 + 36 32) = 52
9 =
4
2
20d . nh l sin cho :
AC
AB
AC + 2 AB
2 AB
2R =
=
=
=
26
www.saosangsong.com.vn/