You are on page 1of 52

www.VNMATH.

com

TUYN TP 100 H PHNG TRNH LTH NM HC 2014-2015

NHM GIO VIN THC HIN


1) PHM VN QU
2) NGUYN VIT THANH
3) DON TIN DNG
N V CNG TC: TRNG THPT HNG VNG, TX NG XOI, TNH BNH PHC

2
x 12 y y(12 x ) 12 (1)
(x, y R)
Bi 1 Gii h phng trnh: 3
x 8x 1 2 y 2
(2)

2 y 12

2 y 12

iu kin :

12 x 2 0

2 3 x 2 3

Gii

Cch 1:
t a 12 y , a 0 y 12 a 2
PT (1) xa (12 a 2 )(12 x 2 ) 12
122 12x 2 12a 2 x 2a 2 12 xa

xa 12
2

12 12x 2 12a 2 x 2a 2 122 2.12.xa x 2a 2

xa 12
2
12x 2.12xa 12a 2 0

xa 12

(x a )2 0

Ta c (x a)2 = 0 x = 12 y (*)
Th (*) vo (2) c : (12 y ) 12 y 8 12 y 1 2 y 2
(4 y ) 12 y 2 y 2 1

(3 y ) 12 y 12 y 3 2 2 y 2 0

(3 y ) 12 y

3 y
12 y 3

2(3 y )
1 y 2

y 3


1
2

0(vo nghiem)
12 y

12
y
3
1
y
2

www.VNMATH.com

(H khi A 2014)

www.VNMATH.com
x 3
Vy
y 3

Cch 2:
Ta c x 12 y (12 x 2 )y
x

Du = xy ra

12 y 2

12 x 2 12 y y 12

12 y

x y (12 y )(12 x 2 ) (3)

Khi (1) tng ng vi (3)

x 0
x 0
x 0

x 2y 144 12x 2 12y x 2y


12y 144 12x 2
y 12 x 2 (4)

(3)

Th (4) vo (2) ta c
(2) x 3 8x 1 2 10 x 2 x 3 8x 1 2 10 x 2 0

x 3 8x 3 2 1 10 x 2 0

x 3 x 2 3x 1 2.
x 3 x 2 3x 1 2.

1 (10 x 2 )
1 10 x 2
9 x2
2

0
0

1 10 x

2(x 3)
x 3 x 2 3x 1
0

1 10 x 2
x 3

2
2(x 3)
0 (vo nghiem v x 0)
x 3x 1
2
1 10 x

x 3y 3
x 3
Vy
y 3

Cch 3:

t a x ; 12 x 2 ;b

a b 12

12 y ; y

(1) a b 2a.b


a b x 12 y

(2) x 3 8x 3 2 10 x 2 2
www.VNMATH.com

x 3 x 2 3x 1 2

www.VNMATH.com
3 x 3 x

10 x 2 1

x y 3

3x 1

10 x 2 1 2 3 x 0

t f x x 2 3x 1 10 x 2 1 2 3 x
f ' x 0 x 0 phng trnh v nghim.

Vy nghim ca hpt trn: (3;3)


(1 y ) x y x 2 (x y 1) y

Bi 2 Gii h phng trnh: 2


(H khi B 2014)
2y 3x 6y 1 2 x 2y 4x 5y 3

Gii

y 0

iu kin: x 2y

4x 5y 3

Phng trnh th nht vit li thnh


(1 y ) x y (1 y ) (x y 1) (x y 1) y
y 1
y 1
(1 y )(x y 1)

(x y 1)

x y 1
y 1
x y 1

TH1 : y 1 thay xung (2) ta c


9 3x 2 x 2 4x 8 x 3(TM )

TH2 : x y 1 thay xung (2) ta c


2y 2 3y 2 2 1 y 1 y
2y 2 3y 2 1 y 0
2(y 2 y 1) (y 1 y ) 0

(y 2 y 1) 2
0

y 1 y
y

5 1
x
2

Vy h cho c nghim : (x ; y ) (3;1),(

5 1
(TM )
2

5 1 5 1
;
).
2
2

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

y(x 2x 2) x (y 2 6)

Bi 3 Gii h phng trnh:

(y 1)(x 2 2x 7) (x 1)(y 2 1)

Gii
K: x , y R
2
2
b(a 2 1) (a 1)(b 2 6)
a x 1

(a 1)(b 6) b(a 1) (*)


t
, ta c h tr thnh:

2
2
2
2

b y

(b 1)(a 6) a(b 1)

(b 1)(a 6) a(b 1)(**)

Tr v theo v hai phng trnh ri thu gn ta c:


a b
(a b)(a b 2ab 7) 0
a b 2ab 7 0
Trng hp 1: a b thay vo phng trnh (*) ta c:
a 2
(a 1)(a 2 6) a(a 2 1) a 2 5a 6 0
a 3
x 1

h c 2 nghim (x; y) l:
x
2

Trng hp 2: a b 2ab 7 0
2

5
5
1
Tr v theo v hai phng trnh (*) v (**) ri rt gn ta c: a b
2
2
2

a b 2ab 7 0

2
2
Vy ta c h phng trnh:

a 5 b 5 1

2
2
2

a 2 a 3 a 2 a 3
y l h i xng loi I, gii h ta c cc nghim:
;
;
;
b 2 b 3 b 3 b 2

T ta c cc nghim (x; y) l: (1;2),(2; 3),(1; 3),(2;2).

Kt lun: H phng trnh c 4 nghim l: (1;2),(2; 3),(1; 3),(2;2).

x 3 12x y 3 6y 2 16 0

Bi 4 Gii h phng trnh: 2


4x 2 4 x 2 5 4y y 2 6 0

Gii

K: x 2;2 , y 0; 4
Ta c PT (1) (x 2)3 6(x 2) y 3 6y 2
Xt hm s f (t ) t 3 6t, t 0; 4 ta c f '(t ) 3t 2 12t 3t(t 4) 0, t 0; 4 f (t ) nghch
bin trn 0; 4 . M phng trnh (1) c dng: f ( x 2) f ( y ) y x 2 thay vo phng trnh (2) ta
c: 4x 2 6 3 4 x 2 x 0 t ta c y = 2.
Kt lun: H phng trnh c nghim (0; 2).
www.VNMATH.com

www.VNMATH.com
x 2 y 1 3

Bi 5 Gii h phng trnh: 3


.
x 4x 2 y 1 9x 8y 52 4xy

Gii
K: y 1 .
x 3 2 y 1

HPT 3
2
x 4x y 1 4xy 4x 13x 8y 52 0

x 3 2 y 1

x (x 2 y 1)2 13x 8y 52 0

x 3 2 y 1

x 2y 13 0

x 3 2 y 1

y 1 5 y

x 3 2 y 1

y 5
2
y 11y 24 0

x 3 2 y 1

x 7

y 5

y 3

y 3

y 8

x 7
Kt lun: H phng trnh c nghim:
.
y 3

y 2x y x

1 0

Bi 6 Gii h phng trnh:


xy

1 xy x 2 y 2 0

K: x 0; y 0; xy 1

1 y 2x

2 , ta c:

y x xy 0

y x

y 2 x 1 0 y x y x thay vo

1x2 0 x 1 y 1

KL: h pt c tp nghim: S 1;1

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

2 x y
3 x 2 y2

5 x y 8 xy

xy
xy
Bi 7 Gii h phng trnh:

5x y

5x 1 2 y

1
K: x ; 0 y 2
5
3

t u x y, u 0; v xy , v 0 khi
2
u
u

u
u

0 2 u 2v
1
2
u
3
u
v
uv
2
v
0
2
2
1

v
v
v

x y 2 xy

x y

5x 1 2 x 3x

0 x y thay vo 2 , ta c:

5x 5
5x 1 2

5
1
3x 3 x 1

3 0
5x 1 2

2 x 1
2 x 1
1x

x 1 y 1


5
1
1

0
VN
v

x 2

5
5
x

2
2

KL: tp nghim ca h pt l: S 1;1


2
3
x x 1

x 2
x y

2x 11 2 3y 1
2

y y
x y
y

Bi 8 Gii h phng trnh:


x 3 x 2 1 4

1 0

y
y2
K: y 0

3
2

y x 1
x 1
x y 1x y 1 0
x y x y x y 1 0

H 3

x 1
y 2
3
2
2

x x 2 1 4y y 2 0

1
4
0
x
x
y
y

KL: S 1;2

2
2
2
2
2
2
4x 3xy 7y 4 x 5xy 6y 3x 2xy y
Bi 9 Gii h phng trnh: 2
2

3x 10xy 34y 47

2
2

3x 2xy y 0
K: 2

4x 3xy 7y 2 0

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com
Chuyn v nhn lin hp phng trnh 1 , ta c:

x y n

1
4 0
x 2 5xy 6y 2

4x 2 3xy 7y 2 3x 2 2xy y 2
x 6y

x 1 y 1
Vi x y thay vo 2 , ta c: x 2 1

x 1 y 1

y 47 x 6

82
Vi x 6y thay vo 2 , ta c: 82y 2 47

y 47 x 6

82

47
82
47
82

47
47 47
47

KL: S 1;1, 1; 1,
; 6
;6
;

82 82
82
82

www.VNMATH.com

x 2 3xy 3 x y 0

Bi 10 Gii h phng trnh: 4

x 9y x 2 y 5x 2 0

x 2 3y 3x 3xy
H 2
2
2
2
x 3y 3x y 5x 0

x 0 y 0

1
2
2
Thay 1 vo 2 , ta c: x 9y 15y 4 0 y x 1
3

y 4 x 2 x 4 0

KL: S 0; 0; 1;

2
2

x 2 4 y 1 4xy 13

Bi 11 Gii h phng trnh: x 2 xy 2y 2


2

x y

2
x y
x y2

x y 0

K: x y 0

x 2y 0

www.VNMATH.com

VN

www.VNMATH.com

x 4xy 4y 4x 8y 5 0

x y x 2y x y x y 2

x 2y 1
2
Ta c PT 1 x 2y 4 x 2y 5 0

x 2y 5

Vi x 2y 1 thay vo 2 , ta c:

3y 1

y 1 1 3y 9y 3 6y 2 13y 0 y 0 x 1 tha mn

KL: S 1; 0
2
x 5 x 2 2y x 2 3 2y
Bi 12 Gii h phng trnh:
x 2 3y 6

K: x 2y

x 2 2y 1

Ta c 2 x 2 6 3y thay vo 1 ta c: 1 5y 6 5y 5y 9 y 1 x 3 tha
mn
KL: S

3;1; 3;1

x2 y
y 1
2

x
1
y
1

Bi 13 Gii h phng trnh:


2

x 4y x 2 1 6 5 x 2 1 1

1 y 1

x 1 x 1

K: y 1

2
x 1 y 1 0

2
a x 1, a 0
, ta c:
t:
b y 1,b 0

2
b a b 2
3
a 4ab 2 5a 2b 6

Nhn cho hai phng trnh gii h ng cp ta c tp nghim: S

20y 3 3y 2 3xy x y 0
Bi 14 Gii h phng trnh: 2
2

x y 3y 1

www.VNMATH.com

10;2 ; 10;2

www.VNMATH.com

20y y 3y 1 x 3y 1 0
.
x 2 y 2 3y 1

Th 2 vo 1 , ta c phng trnh thun nht bc 3

3 1 3 1

KL: S ; ; ;

2 2 5 5

2
2
x 3y x 3y 0
Bi 15 Gii h phng trnh:
2y 1 2x 2 y 2 3x 1 0

K: y

1
2

3y x

3y x

Ta c PT 1 x 2 3y 2 3y x 2

y 0 l
6y 6xy 0

x y

Vi x y thay vo 2 , ta c:
y 1 x 1

2
4
3
2
2y 1 y 3y 1 y 6y 11y 8y 2 0 y 2 2 l

y 2 2 x 2 2

KL: S 1;1; 2 2;2 2

2
3 x 4 y 4 2x 2y 2
x
y2


2
2
2
Bi 16 Gii h phng trnh: y 2 x 2
x
y

xy 2 3y 2 4x 8

K: x .y 0
Ta c PT 1 x 2 y 2

x 4 x 2y 2 y 4

0 x 2 y 2 x y

x y
2
2 2 2
2

x y x y

Vi x y thay vo 2 , ta c: x 1 y 1
Vi x y thay vo 2 , ta c: y 1 x 1
KL: S 1;1; 1; 1
www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

10x 2 5y 2 2xy 38x 6y 41 0

Bi 17 Gii h phng trnh: 3

x xy 6y y 3 x 2 1 2

x 3 xy 6y 0

K: 3

y x2 1 0

Ta c PT 1 10x 2 2x y 19 5y 2 6y 41 0 .
Tnh 'x 49 y 1 0 y 1 thay vo 1 c x 2 tha h phng trnh
2

KL: S 2;1

x 3 y 3 x 2y xy 2 2xy x y 0

Bi 18 Gii h phng trnh:


x y x 3 2x 2 y 2

K: x y

y x 1
Ta c PT 1 x y 1 x 2 y 2 x y 0 2
2

x y x y 0

x 0 y 1
y x 1 thay vo 2 , ta c: x 3 2x 2 x 0
x 1 y 0

x 2 y2 x y 0 x y 0

v x y 0 thay vo h khng tha

KL: S 1; 0; 0; 1

2
2
3 2
3 2
y 8x 3 1 3 y 1 y 1
Bi 19 Gii h phng trnh:
2

2
2
2
2
3 2
3
4 3 y 1 2 y 1 12x y 1 4x

1
1
x
2
2

2
a 3 y 1
t:
, ta c:
b 1 4x 2 , b 0

K:

3
2
2

a 3a 2a 3b b 0 a b 2 b
thay vo 1 , ta c:
3

a 3a 2 a 2b 2 0

3 b 2 b 2 b 2 b 3b 2 b 0 b 0 a 0 .

2
x 1
1 4x 0

Khi ta c: 2
3

y 12
y 1 0

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com
1 1

1 1

KL: S ;1; ; 1; ;1; ; 1


2 2

2 2

3x 6 24y 3 2y x 2 9x 2 18y 11 0

Bi 20 Gii h phng trnh:


1 3 2 2y 1 x 3 x 6y 1

K: y 0
Ta c PT 1 x 2 2y 3x 4 6x 2y 9x 2 12y 2 18y 1 0
Vi x 2 2y thay vo 2 , ta c:

1
2
1 2x 1 x 4x 1 x 1

0
x 1 3
3
2
2
3
3
(4x 1) 4x 1 2x 1 (2x 1)

1
2

x 1y
1

KL: S 1;

2 x y
2
x y
xy

xy
x y
xy
Bi 21 Gii h phng trnh:
1
1

x y 4

y
x

K: x 0; y 0
Ta c PT 1

y x xy

0 x y xy x y x 2y 2 2 xy thay vo 2 ta c:

xy 1 xy xy xy xy 4 0 xy 1

3 5
x

x
y
3
2

Khi ta c:

1
xy

y 3 5

3 5 3 5
;
KL: thay vo h ta c tp nghim: S

2
2

x 2 x 1 4 4 x 1 0

y 1 y 1
y 1
Bi 22 Gii h phng trnh:

y 1

2
y 1x 1 x 1 2 y 1
2

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

K: x 1; y 1
a x 1, a 0
b 2
2

t:
. Ta c 1 b 2 a 2b 2 2ab ab 2 0
a 0
b y 1, b 0

x 1 0
x 1

tha h phng trnh




y 1 2
y 5

KL: S 1; 5

x 3 y
1

4
y

2
x

Bi 23 Gii h phng trnh:

1
1
1

2
3 3x 4y 8
y 1

y 1

K: 2x y 0

3x 4y 8

Ta c 1 x 4y 1
0 x 4y thay vo 2 , ta c:

3 y 2x y
1

1
1
1

a 2 a 2 a 1 2a 2 a 1 0 a 1
3
2
2
2
2 y 1
y 1

1
6

y 1

a 6

y 1

1y 2x 8

KL: S 8;2
x 1 1 2y y 2 0

Bi 24 Gii h phng trnh sau:


(x , y ).
y y x 1 x 4 0

Gii
iu kin: x 1.
t t x 1, t 0. Khi x t 2 1 v h tr thnh
t(1 2y ) y 2 0
t y 2ty 2 0
(t y ) 2ty 2 0

2

2
2
y(y t ) t 3 0
y ty t 3 0
(t y )2 3ty 3 0

t y 0
y t

2
Suy ra 2(t y ) 3(t y ) 0

3
t y
y t 3 .

2
2

Vi y t, ta c 2t 2 2 0 t 1. Suy ra x 2, y 1.
www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

3
3
3
3 13
.
Vi y t , ta c 2t t 2 0 4t 2 6t 1 0 t

Suy ra x

19 3 13
3 13
,y
.
8
4

Vy nghim (x; y) ca h l

(x 2) x 2 4x 7 y y 2 3 x y 2 0

Bi 25 Gii h phng trnh sau: 2


x y 1 x y 1

Gii
iu kin: x 2 y 1 0
Phng trnh (1) (x 2) (x 2)2 3 x 2 y (y )2 3 y
2

Xt hm s f (t ) t t 3 t C f '(t ) t 3

t2

1 0 t
t2 3
Hm s f(t) ng bin trn R Phng trnh (1) x 2 y

Thay vo (2) ta c

3
3

x
x

x x 1 2x 3

2
2
2

2
2
2

x
x
x
x
x
x
x

12

4
12x 9

x 3
:

3
2
x

x
1 x 1 y 1 (tmdk)


2
2

3x 13x 10 0
x 10

3
2

Vy h c nghim (x;y) = (-1;-1).


53 5x 10 x 5y 48 9 y 0

Bi 26 Gii h phng trnh sau:


2

2x y 6 x 2x y 11 2x 66

Gii
10 x 0
x 10

9 y 0
y 9
K:

2x y 6 0
2x y 6 0

2x y 11 0
2x y 11 0
T PT(1) ta c 5 10 x 3 10 x 5 9 y 3 9 y , 3

www.VNMATH.com

x , y

1
2

www.VNMATH.com
Xt hm s f t 5t 3 t trn khong t 0; c f / t 15t 2 3 0, t 0 hm s ng

bin .T (3) ta c f

10 x f

9 y 10 x 9 y y x 1, 4 Thay (4) vo (2) ta

c x 7 10 x x 2 2x 66 0 (5) K: x 7;10
Gii (5) ta c

x 7 4 1 10 x x 2 2x 63 0

x 9[

1
x 7 4

x 9
x 7 4

x 9
1 10 x

x 9x 7 0

x 7 ] 0 x 9, y 8

1 10 x

Vy H phng trnh c nghim duy nht x ; y 9; 8

x
1y

x y 1

Bi 27 Gii h phng trnh sau: 1 1 x 1 y

1 x 4 y 2 2

Gii
K: 0 x ; y 1
PT(1)

1 1x

1y
1 1 (1 y )

1 y (*)

xt h/s f (t )

t
1 1t

t ; c f (t ) 2 t
'

(1 1 t )

2 1t
(1 1 t )2

. t
1 0

,t (1; )

v (*) f (x ) f (1 y) x 1 y , th vo pt(2) ta c :
1 x 5 x 2 2 6 2x 2 5 6x x 2 8
5 6x x 2 x 1 5 6x x 2 (x 1)2 x

1
1
y
2
2

(tmk)

x 1
2
vy h pt c nghim l

1
y
2

27x 3y 3 7y 3 8
Bi 28 Gii h phng trnh sau: 2
9x y y 2 6x

Gii
Nhn xt y 0, nhn hai v phng trnh th hai vi 7y, tr i phng trnh th nht, c
(3xy )3 7(3xy )2 14(3xy ) 8 0
T tm c hoc 3 xy 1 hoc 3 xy 2 hoc 3 xy 4

Vi 3 xy 1, thay vo phng trnh th nht, c y=1 do x


www.VNMATH.com

1
3

www.VNMATH.com

Vi 3 xy 2, thay vo phng trnh th nht, c y=0 (loi)


Vi 3 xy 4, thay vo phng trnh th nht, c y=-2 do x

2
3

3
3

x y 4x 2y
Bi 29 Gii h phng trnh sau: 2

x 3y 2 4

Gii
3

Phng trnh (1) 2(x y ) 4(2 x y)


T phng trnh (2) thay 4 x 2 3y 2 vo phng trnh trn v rt gn ta c:
y 0

x 2y 6xy 2 5y 3 0 x y

x 5y

x 3 4x
TH1 : y 0 thay vo h ta c 2
x 2 nghim (x; y) (2; 0)

x 4

2x 3 2x
TH2 : x y y x thay vo h ta c : 2
x 1
4x 4

H c nghim (x; y) (1; 1); (1;1)


TH3 : x 5y thay vo h ta c nghim (x; y) (

5
7

1
7

); (

5
7

1
7

Vy h cho c 6 nghim.
www.VNMATH.com

y 2 . x 2 x . y 0

Bi 30 Gii h phng trnh sau:


x 1. y 1 y 3. 1 x 2 y 3x

(x; y R).

Gii

x 1; y 0
x 2 y 3x 0

K:

PT (1) x 2.y x . y 2 x 2 0
c y x 2 8 x 2 x 4

vi y
x 1

2x 4
2 x 2

y 2x 4

2 x 2

y 2 0 loai

4 x 2

y x 2 y x 2 , th vo (1) ta c

2
x 2 1 x 1 1 x 2 2x 2 x 1.( x 2 1) x 1. x 1 1 (*)

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

Xt hm s f (t ) t

t 2 1 1 t t 2 1 t , c f ' (t ) t 2 1

t2
2

t 1

1 0 f (t ) ng

bin.
x 1

V PT (*) f ( x 1) f (x 1) x 1 x 1
2 x 3
x 1 x 1

Vi x = 3 y 5 (tha mn). Vy h c nghim (x; y) = (3; 5).

x 2 y 2 1 2x 2y
Bi 31 Gii h phng trnh sau:

2x y y 1 2y

Gii
Ly (1) + (2) v theo v ta c:
x 2
x 2 2xy 1 1 2x 4y x x 2y 2 x 2y x 2x 2y 0
x 2y 0

Trng hp x=2 thay vo (2) ta c y = 1


Trng hp x+2y = 0 thay vo (2) ta c phng trnh v nghim.
Vy h c nghim x = 2; y = 1.

xy y 1 y 2 1 4y

Bi 32 Gii h phng trnh sau: 2


1

xy x 2 2 y 2 5

Gii
iu kin y 0

1
1

x y 1 y 4
y x 1 x 4

y
y
(I )

2
1
1

y 2 x 2 2x 1 2 5
y 2 x 1 2 5

y
y

1
y

t u y x 1 ; v x 1

ta c h

u 5 u 3

u v 5 v 5 u


2
2
u 2v 5
u 2u 15 0
v 10 v 2

y x 1 1 5 y x 1 1 3
hay

y
y

x 1 10
x 1 2
x 1 y 1
10y 2 5y 1 0 2y 2 3y 1 0

x 1 y 1

x 1
x 9

Vy h c cc nghim (1;1) v (1; 1/2 ).

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

3
2y

2
2

Bi 33 Gii h phng trnh sau: x y 1 x

4x

x 2 y2
22

Gii
2

iu kin: x 0, y 0. v x + y - 1 0.

3 2
2

1 2v 13v 21 0

u v
u 21 4v

u
21
4
v

x 14

x 3

3
53
hoc
Vi

1
y 1
v
2

y4
2

53

x
t u = x + y - 1 v v = H phng trnh (I) tr thnh
y
2

u 7
u 9

hoc

v 3
v 7

x 14

53
hoc

y 4

53

v 3

u 9
x
+ Vi

v 14
.
Vy h c nghim (3;1), (-3;-1), 14
;4
; 4

53
53
53
53

x 1 y 1 x 3

(I) .
Bi 34 Gii h phng trnh :
x 14 y

x 1 0
x 1
iu kin:

y 0
y 0

x 1 x 1 1 x 3
Ta c (I)
x 1 4 y

T phng trnh : x 1 x 1 1 x 3 x 1 x 3 x 2 2x 2 (1)


2

1;

3
2
Xt hm s g(x ) x x 2x 2 . Min xc nh: D 1;

Ta thy hm s f (x ) x 1 l hm ng bin trn

o hm g / (x ) 3x 2 2x 2 0 x D . Suy ra hm s nghich bin trn D.


T (1) ta thy x 1 l nghim ca phng trnh v l nghim duy nht.
Vy h c nghim 1; 0 .

2
3x 2 x 3 y
Bi 35 Gii h phng trnh :
(II). iu kin:
3 y 2 2 y 3 x

www.VNMATH.com

x 0

y 0


2
3 x 2 x 3 y
Ta c (II)
3 x 3 y 2 2 y

Cng v theo v ta c:

www.VNMATH.com

3 x 2 3 x 3 3 y2 3 y 3

(2)

Xt hm s f (t ) 3 t 2 3 t 3 . Min xc nh: D 1;
o hm: f / (t )

3 t2
T (*) ta c f (x ) f (y ) x y

3
2 t

1 0 x D . Suy ra hm s ng bin trn D.

Lc : 3 x 2 x 3 (3)
+ VT (3) l hm s hm ng bin trn D.
+ VP (3) l hm hng trn D.
Ta thy x 1 l nghim ca phng trnh (3) (tha iu kin)
Suy ra phng trnh c nghim x 1 l nghim duy nht.
Vy h c nghim 1;1
3
2y 2.x 1 x 3 1 x y (1)
Bi 36 Gii h phng trnh :

2
y 1 2x 2xy 1 x (2)
K : 1 x 1

T (1) ta c : 2.y 3 2(x 1) 1 x 2 1 x 3 1 x y (thm vo v tri 2 1 x )


2y 3 y 2( 1 x )3 1 x

Xt hm s f(t) = 2.t 3 +t c f(t ) = 6t2 + 1 >0 suy ra hm s ng bin


Suy ra y = 1 x th vo (2), ta c 1 x 1 2x 2 2x 1 x 2 (3)
V 1 x 1 nn t x = cos(t) vi t [0; ] sau th vo phng trnh (3) l ra kt qu.
2
x y 2 1
5
Bi 37 Gii h phng trnh:
2
57
y(3x 1)
4x 3x
25

(1)
(2)

Gii
K: x , y R
Nhn 2 v phng trnh (1) vi 25 v nhn 2 v phng trnh (2) vi 50 ta c:
2
2

25x 25y 5
H phng trnh

200x 2 150x 114 50y(3x 1)

Cng v theo v hai phng trnh ca h ta c:


225x 2 25y 2 25 150xy 150x 50y 144
15x 5y 5 12
15x 5y 7
2
15x 5y 5 144

15x 5y 5 12
15x 5y 17

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

15x 5y 7

Vi 15x 5y 7 kt hp vi (1) ta c h phng trnh: 2


1
2

x y
5

x 11

5y 7 15x
25

y 2

5y 7 15x
5y 7 15x

11

25


x 25

2

25x 2 25y 2 5
25x 2 7 15x 5

x 2

5
x 5

15x 5y 17
Vi 15x 5y 17 kt hp vi (1) ta c h phng trnh: 2
x y 2 1

5y 17 15x

5y 7 15x
5y 17 15x

h v nghim.

2
25x 25y 2 5
25x 2 17 15x 5
x

2
11
x
x
5 ;
25 .
Kt lun: H phng trnh c hai nghim l:

1
2
y
y
5
25

x y 3x 2y 1 (1)

Bi 38 Gii h phng trnh:


x y x y 0
(2)

Gii
x y 0
iu kin :

3x 2y 0

H Phng trnh tng ng

x y 1 3x 2y x y 2 x y 1 3x 2y

x y y x
x y y x

2 x y 2x y
2 y x 2x y


x y y x
x y y x

www.VNMATH.com

y 4x 1

x y y x

www.VNMATH.com

y 4x 1

5x 1 3x 1

y 4x 1

y 4x 1

1
1
x

3
3
5x 1 9x 2 6x 1

9x 2 11x 2 0

y 4x 1

x 1

x 2

x 1

y 3

x 1
Kt lun : H phng trnh c nghim

y 3

2 2x 2 y 2 y 2 2x 2 3 (1)
Bi 39 Gii h phng trnh:
x 3 2y 3 y 2x (2)

Gii
K: 2x 2 y 2 0
t : t 2x 2 y 2 ( t 0)
t 1
2t 3 0
t 3
t 1 2x 2 y 2 1

1 t

2x 2 y 2 1
2
2

2x y 1
Khi h phng trnh tng ng 3

x 2y 3 y 2x

2
2
2

2x y 1
2x y 1
3
3

5x 2x 2y 2xy 2 y 3 0 ( 3 )
x 2y 3 y 2x 2x 2 y 2

Th 1: y 0

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

2x 1
H phng trnh tng ng 3
( v l )
2

5x 0

Vy cp ( x , 0) khng l nghim ca h
TH2 : Chia hai v ( 3 ) cho y 3 ta c h phng trnh tng ng

2x 2 y 2 1
2x 2 y 2 1

3
2
x

x
x
x
1
5 2 2 1 0
y
y
y
y

x y 1

x y 1

Kt lun : H phng trnh c nghim S 1;1 , 1; 1

2
1
9
x y 2 6xy

0
2

8
x y
Bi 40 Gii h phng trnh:

2y 1 5 0
x y 4

Gii
iu kin: x y 0
H phng trnh bin i tng ng

2
2

1
9

2 x y x y
0

x y 8

1
5

x y x y
0

x y 4

a x y

t
1

b x y

x y

2
2a b 2 2 9 0
8
Ta c h tng ng

5
a b 0
4

2

2

25

5
25
2

a 5
2a b
2 b b 2

8
4
4
8

5
b 5

a b
a

4
2

4
7 3 13 3

Vy h c nghim x ; y ; , ;
8 8 8 8

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

2
2

x y x y 1 25 y 1
Bi 41 Gii h phng trnh: 2

x xy 2y 2 x 8y 9

Gii
H phng trnh tng ng

x 2 y 2 x y 1 25 y 1

2
x y 2 x y 1 y 12 10 y 1 0

Nhn xt y 1 0 khng l nghim h phng trnh


x 2 y 2 x y 1

25

y 1
Chia hai v phng trnh mt v hai cho y 1 ta c 2
x y 2

x y 1 10
y 1

x2 y2

a
t
y 1

x
y 1

a.b 25
x 2 y 2 5 y 1
a 5

Khi ta c


b 5
x y 1 10
a b 10

3 11
Vy h c nghim x ; y 3;1, ;
2 2

2
2
2

x x y 4y y 1 0
Bi 42 Gii h phng trnh: 3 3

x y x 2y 2 4y 3 xy 1 0

Gii
Nhn xt y 0 khng l nghim h phng trnh
Chia hai v phng trnh mt cho y 2 v hai y 3
2
x x 4 1 1 0

y2 y

3 x 2
x
1
2 3 4 0
x
y
y
y

a x 1

y
t

x
b
y

H phng trnh bin i tng ng ta c :

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com
a 2b 4 a

x 1
a 2

a a 2b 4

y 1

4
a
4

4
a
ab


H c nghim x ; y 1;1
2

x
5y

2
2

y
x

Bi 43 Gii h phng trnh:

x 2 5y 2

5x y
5

xy

Gii
H phng trinh tng ng:

x
5y
5y
x 5y 4

4
4

2
2
2
2
2
2

x y x y

x
y
x
y
x
y
x
y

2
2

x
y
x y y2 x
x y y2 x

1
5x y 5 5

y
x
x
y
5y

a b 4
a 2

a b 4
a 2



t
khi ta c 1 1

ab 4
b 2
1
5y

b 2

a
b

x y

3 3
H c nghim x ; y ;
2 2

x 3 2 3y x y 1
Bi 44 Gii h phng trnh:
x 5

xy 2y 2
3y 2
2

Gii
2
3

iu kin ta c y ; x 3; 3y x
Phng trnh (1) tng ng x 3 4 3y x y 1
2

x 2 2 5 2y x 12y 2 12y 9 0
x 6y 9

x 2y 1
Vi x 6y 9
x 3 6y 9 3 y 1 Suy ra phng trnh v nghim

Vi x 2y 1 thay vo phng trnh ( 2 ) ta c


3y 2 y 2 2y 2 3y 2

2 y 2
3y 2 y 2

2y 1y 2

www.VNMATH.com

y 2

2

2y 1(vn )

3y 2 y 2

www.VNMATH.com

2
3y 2 y 2

2
2

;2y 1

7
3

Vy h c nghim ( 3 ;2 )

2y 2 7y 10 x y 3 y 1 x 1
Bi 45 Gii h phng trnh:
y 1 3 x 2y

x 1

Gii

iu kin 2y 7y 10 x y 3 0; y 1 0; x 1 0
2

2
2y 7y 10 x y 3 x 1 y 1
Ta c
x 1 y 1 3 x 2y x 1

2
2
2y 7y 10 x y 3 x 1 2 x 1 y 1 y 1

x 1 y 1 x 2y x 1 3

2
2
2y 7y 10 x y 3 x 1 2 x 1x 2y 7

x 1 y 1 x 1x 2y 3

x y 1 0

Phng trnh ( *) tng ng 2y 2 4y 2 3xy x 2 3x 0


x 2y 2 0

Vi y = 1 x thay vo phng trnh ( 2 ) ta c


x 1 2 x 1 x x 2 ( VN )
Vi x = 2 2y thay vo phng trnh (2) ta c phng trnh n gin n y.
T c nghim ca h.
2
2
2x x x 2 2y y 2y 1 ( 1 )

Bi 46 Gii h phng trnh: 2

x 2y 2 2x y 2 0 ( 2 )

Gii
Ly ( 1 ) ( 2 )
Ta c x 2 3x 2 x 2 4y 2 2y 2y 1
(x 1)2 (x 1) x 2 4y 2 2y 2y 1

Xt hm s : f ( t ) t 2 t t 1
f '(t ) 2t 1

1
2 t 1

p dng bt ng thc Cauchy


www.VNMATH.com

www.VNMATH.com
1
1
3
1
2 t 1

1 1
2
2
4 t 1 4 t 1
Suy ra f ' t 0

Vy f t l hm ng bin
Suy ra x 1 2y
Thay x 2y 1 vo phng trnh ( 2 ) ta c 2y 1 2y 2 2 2y 1 y 2 0
2

y 1 x 1

6y 7y 1 0
y 1 x 2

6
3

2 1
Vy h c nghim S 1;2, ;

3 6

3 x 2 x 2y 2y 1 0

Bi 47 Gii h phng trnh: 3


x 2 2 y 2 5

Gii
iu kin x 2; y

1
2

Phng trnh ( 1) tng ng : 2 x 2 x 2 x 2y 1 2y 1 2y 1


f

2x f

2y 1 .

Xt hm s f t t 3 t ta c f ' t 3t 2 1 0 sauy ra hm s f t n iu tng .


T suy ra f

2x f

2y 1 2 x 2y 1 x 3 2y thay vo phng trnh (2)

Ta c 3 5 2y 2 y 2 5 ( * )
u 3 5 2y

t
v y 2 v 0

u 1; v 2
y 2

u 2v 5

23 65
233 23 65
3 65

(*) 3
;v
y
u
u 2v 2 9

4
8
32

65
3
23
65
233
23 65

u
y
;v

4
4
32

Vy h c nghim
23 65 185 233 23 65 23 65 185 233 23 65

S 1;2,
;
;

16
32
16
32

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com
3
4
6
2
2x y y 2x x

Bi 48 Gii h phng trnh:


2
x 2 y 1 x 1

Gii

y0

Vi x 0 thay vo h phng trnh ta c


3 ( mu thun )

3
y
y y
3
Chia hai v phng trnh ( 1) cho x ta c 2 2x x 3 f f x
x x
x

Xt hm s f t t 3 2t c f ' t 3t 2 2 0 sauy ra hm s f t n iu tng .


T suy ra

x 2

y
x x 2 y y 0 Thay vo phng trnh ( 2) ta c
x

x 2 1 x 1 .(*)
2

u x

v x 2 1 v 0

(*) u 2 v v 2 2u v 2 uv 2v 2u 0 v u v 2 0 v 2 x 3

Vy h c nghim S 3; 3 ,

3; 3 .

4x 2 1 x y 3 5 2y 0

Bi 49 Gii h phng trnh: 2


2
4x y 2 3 4x 7

Gii

x 3
4
iu kin :

5
y
2

Phng trnh ( 1 ) bin i ta c 8x 3 2x 6 2y 5 2y 2x 2x


3

5 2y

5 2y

Xt hm s f t t 3 t ta c f ' t 3t 2 1 0 suy ra hm s f t n iu tng .


T suy ra f 2x f

5 2y 2x 5 2y y

5 4x 2
x 0
2

Thay vo Phuong trinh ( 2) ta c


2

5 4x 2
3
3
2 3 4x 7 0 . Vi x 0; . Nhn xt x 0 ; x
4x
u khng l nghim

4
2
4

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com
2

5 4x 2
3
4
2 3 4x 7 Khi g ' x 4x 4x 2 3
0 vi x 0;
g x 4x 2
4
2
3 4x
1
1
Ta c g 0 x ; y 2 l nghim duy nht ca h.
2
2

y y2 1 x
y
1

Bi 50 Gii h phng trnh:


2

x x 2x 5 1 2 2x 4y 2

Gii
iu kin 2x 4y 2 0
Phng trnh ( 1 ) tng ng

2x 4y 2 y 2 1 2y y 2 1 y 2 2x 4y 2

y 2 1 y (*)

Thay vo phng trnh (2) ta c


x 1

x 1

1 2

y 1 y

x 12
2

2 1 y y 1

x 1

Xt hm s f (t ) t t 2 1. Khi d f '(t ) 1

t
t2 1

0 suy ra hm s f t n iu tng .

x 1
x 1
x 1
f y f
f y
T suy ra f
y x 2y 1 thay vo phng trinh

(*)ta c

2
5
3
y 1 2y
y 1 y 4
y x
2
4
y 2 1 2 y

5 3
Vy h c nghim ;
2 2

2
2

x x 2x 5 3y y 4
Bi 51 Gii h phng trnh: 2

x y 2 3x 3y 1 0

Gii
Cng hai phng trnh ta c
x 2 2x 1 x 2 2x 5 y 2 y 2 4
x 1
2

x 1

4 y2 y2 4

Xt hm s f t t t 4 t 0 Khi f ' t 1

1
2 t 4

tng .
www.VNMATH.com

0 suy ra hm s f t n iu

T suy ra f x 1 f y 2

www.VNMATH.com
y x 1
2
x 1 y 2
y 1 x

Vi y x 1 thay vo phuong trnh hai ta c

x 2 x 2 2x 1 3x 3 x 1 1 0 x

1
1
y
2
2

Vi y 1 x thay vo phng trnh hai ta c

x 2 x 2 2x 1 3x 3 1 x 1 0 x

3
1
y
4
4

2x 2 4x 1 2y 2 2y 1 y 32

Bi 52 Gii h phng trnh: 2


x y 2 x y 1

Gii
1
2
2
Phng trnh c nghim khi 1 4y 4y 2 3 4y 4y 2 0

Xt phng trnh th hai ca h : x 2 x y 2 y 0

3
1
y
2
2

Phng trnh th hai ca h bin i theo bin y


y2 y x2 x

1
0
2

Phng trnh c nghim khi


1 4x 2 4x 2 3 4x 4x 2 0

1
3
x
2
2

Phng trnh th nht ta c


8x 3 2x 2 4y 3 2y 2 y 32

Xt hm s

x 0

f x 8x 2x Khi f ' x 24x 4x vi f ' x 0


x 1

6
1 1 1
1 3 63
Ta c f 0 0; f ; f ; f
2 2 6 54 2
2
3

Xt hm s

y 1

3
2
2
6
g y 4y 2y y 32 khi g ' y 12y 4y 1 vi g ' y 0
y 1

1 63 1 1733 1 63 3 79
Ta c g ; g
; g
; g

2 6
54
2 2
2
2
www.VNMATH.com

www.VNMATH.com
3 1 3 1
Vy h phng trnh c hai cp nghim ; ; ;
2 2 2 2
x 2 y 1 3

Bi 53 Gii h phng trnh: 3


x, y
x 4x 2 y 1 9x 8y 52 4xy

Gii

K: y 1 .
HPT

x 3 2 y 1

3
2
x 4x y 1 4xy 4x 13x 8y 52 0
3 2 y 1


x (x 2 y 1)2 13x 8y 52 0

x 3 2 y 1
x 3 2 y 1


x 2y 13 0
y 1 5y

x 3 2 y 1

y 5
2
y 11y 24 0

x 3 2 y 1

x 7

y 5

y 3

y 3

y 8

Vy h c nghim l (7,3).
www.VNMATH.com
5x 2y 4xy 2 3y 3 2 x y 0

Bi 54 Gii h phng trnh:


x, y
2
xy x 2 y 2 2 x y

Gii
Bin i phng trnh th hai ca h ta c
xy(x y )2 2x 2y 2 2 (x y )2 (x y )2 (xy 1) 2(xy 1)(xy 1) 0
(xy 1)(x 2 y 2 2) 0
+) xy 1 , thay vo phng trnh th nht v rt gn ta c:

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com
3x y 6xy 2 3y 3 0 y(x y )2 0.
2

V xy = 1 nn y 0 , do x = y. Do x = y =1 hoc x = y = -1.
+) x 2 y 2 0. thay vo phng trnh th nht v rt gn ta c:
x 3 4x 2y 5xy 2 2y 3 0 (x 2y )(x y )2 0
x 2y

x y

T gii c cc nghim
(1;1),(1, 1),(2

2 2
2
2
; ),(2 ; )
5 5
5
5

2
2

x x 2x 5 3y y 4 (1)
Bi 55 Gii h phng trnh: 2
x, y

x y 2 3x 3y 1 0 (2)

Gii
2

T (1):
(x 3y )(

x y 2x 1
x 2 2x 5 y 2 4

1
x 2 2x 5 y 2 4

3y x , thay (2) vo ta c

1) 0 x 3y

3 1 3 1
2 2 4 4
4
4

x y 1 25y 2 2x 2 (1)
Bi 56 Gii h phng trnh: 2
x y 2 1 y(18 x 2 ) (2)

Vi x = 3y thay vo (2) gii c: (x , y ) ( ; );( ; )

Gii
D thy vi y 0 h pt v nghim
Xt y 0 .Chia (1) cho y 2 , chia (2) cho y ta c h

x4
1
x2
2

y 2 2 2 25

y2
y
y

x y 1 x 2 18

y
2
( x 1 y )2 2(x 2 1) 25

x 1

y x 2 18

a 7

x 1

a 2b 27
a
y

b 11

t
ta c h

y
a 9

a b 18

bx

b 27

www.VNMATH.com

a 7
+ Vi
ta gii ra c

b 11
a 9
+ Vi
v nghim
b 27

www.VNMATH.com
x 2 11
11
hoc
y 4
3

x 2 11
x 2 11

Vy phng trnh cho c 4 nghim


hoc
y 3
y 4

8x 3 y 3 65
Bi 57 Gii h phng trnh:
2

2(2 3y )x (1 3x )y 2 4xy 5.

Gii
(2x y )(4x 2xy y ) 65

(2x y )[(2x y )2 6xy ] 65

H 2

4x 4xy y 2 6x 2y 3xy 2 5.
(2x y )[3xy (2x y )] 5.

(2x y ) 6xy(2x y ) 65
3
2
2x y 5
(2
x
y
)
2(2
x
y
)
75
0

2.(2x y )2 +6xy(2x y ) 10
(2x y ) 3(2x y ) 15 0(VN )

x 2; y 1

Thay y = 2x 5 vo (1) ta c 8x 3 (2x 5)3 65 6x 2 15x 6 0


x 1 ; y 4

2
1
Vy h c 2 nghim (2; 1);( ; 4) .
2

2y x 2(x 1)2 2

Bi 58 Gii h phng trnh:


1

2(y x ) 1

x 1

Gii
K: x 1
H phng trnh cho tr thnh

2y x 2(x 1)2 2

2y x (x 1)

x 1

t
a 2y x

. Khi h cho tr thnh

b x 1

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com
b 1(L)
a 2b 2 2
b 2 1 b 2b 2 2

a 2

b 1

a b 1
a b 1

b 1
1

a b
b
b

b
a 2
Vi
x y 2
b 1

Vy h phng trnh cho c duy nht nghim x y 2 .


3

xy 1 2y 3 (9 5xy )

Bi 59 Gii h phng trnh:

xy(5y 1) 1 3y

Gii
Nhn thy y 0 khng l nghim ca h
Xt y 0 h cho c bin i thnh
3

1 3
xy 1
2(9 5xy )
(x ) 2(9 5xy )

y
y

1
1 3y

x (5y 1)
x 3 5xy 0
y

a 3 2b
a 2
1

t a x , b 9 5xy ta c h

a b 6 0
b 4
y

1
x 1
a 2

x 2


Vi
ta c h
y
b 4

y 1
9 5xy 4

Vy h cho c nghim x y 1

x y 1 1 4 x y 3 x y
Bi 60 Gii h phng trnh:
2x y 3

Gii
K: x y 0 .
pt(1) x y 1 3(x y ) 4(x y )2 1

2x 2y 1
x y 1 3(x y )

(2x 2y 1)(

(2x 2y 1)(2x 2y 1) 0
1

x y 1 3(x y )
2x 2y 1 0

2(x y ) 1) 0

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

T ta c h

2x 2y 1 0
x 2

3
2x y

1
x

6
3
2

3x 9 y x 3xy 1
Bi 61 Gii h phng trnh: 2

x 9x 2y 3.

Gii
x 2 3x 2
x 2 3x 3x y 1

x 2 3x 1

hpt 2
hoc
3x y 1
3x y 1
x 3x 2 3x y 3

3 13
3 13

x 2 3x 1
x

2
2
hoc
Nu

3
x
y
1

11 3 13

y 11 3 13

2
2

3 17
3 17
2

3
x

x
x

2
2
Nu
hoc

1

3
x
y

10
3
17

10
3 17

y
y
2

2
2

(x y )(x 2 xy y 2 3) 3(x 2 y 2 ) 2

Bi 62 Gii h phng trnh

4 x 2 16 3y x 2 8 (2)

(1)

Gii
16
3
3
(1) (x 1) (y 1)3 y x 2 Thay y = x - 2 vao (2) c

K: x 2, y

4 x 2 22 3x x 2 8

4(x 2)
x 2 2

(x 2)(x 2)

x 2


4
3

2)

0(*)
x

2
22

3
x

www.VNMATH.com

3(x 2)
22 3x 4

x, y

www.VNMATH.com

Xt f(x) = VT(*) trn 2;

21
, c f(x) > 0 nn hm s ng bin. suy ra x 1 l nghim duy
3

nht ca (*)
Vy h phng trnh c 2 nghim 2;0 , 1; 3 .

2
2
x y x y 12
Bi 63 Gii h phng trnh
x, y
y x 2 y 2 12

Gii
iu kin: | x | | y |

2
2
1
u2
u x y ; u 0
; x y khng tha h nn xt x y ta c y v .
t
v x y
2
v

H phng trnh cho c dng:


u v 12

u
u2
v 12
2
v

n y s dng phng php rt th ta d dng tm ra kt qu bi ton.


2

x y x y y 2
Bi 64 Gii h phng trnh
x, y
x 4 4x 2y 3x 2 y 2

Gii

x y x (1 2y ) 0
H tng ng 2
2
2
2

(1)

(x y ) 3x (1 2y ) 0 (2)

x 0

2
1
Thay (1) vo (2) c x (1 2y ) 3x 2 (1 2y ) 0 2x 2 (1 2y )(2 y ) 0 y
2

y 2

Vi x = 0 suy ra y = 0
Vi 1 2 y 0 thay vo (1) suy ra x 2 y

1
(V l)
2

Vi y = 2 suy ra x = 1 hoc x = 2
H c 3 nghim (0; 0), (1; 2), (2; 2).

2
2

x 5y 3 6 y 7x 4 0
Bi 65 Gii h phng trnh
(x , y R) . x , y
y(y x 2) 3x 3

Gii
Phng trnh th (2) y (2 x )y 3x 3 0 c xem l phng trnh bc hai theo n y c
2

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com
2

(x 4)

y x 2 x 4 3

2
Phng trnh c hai nghim:
Thay y = -3 vo pt th nht ta c pt v
y x 2 x 4 x 1

nghim
Thay y x 1 vo pt th nht ta c: x 2 5x 2 6 x 2 5x 5 0 (3)

3 t

Gii (3): t x 2 5x 5 = t , iu kin t 0

x 1 y 2
Vi t=1 x 2 5x 5 =1
( tha mn)

t 1 tm
6t 7 0
t 7 (ktm )

x 4 y 5
Vy, h phng trnh c 2 nghim l: (1;2) v (4;5)

x 2y 2x 2 2y 2 5y 2 0

Bi 66 Gii h phng trnh 2

y 1 x y 2xy x 2 x 2 2xy y 2 1 y

(x , y R) .

Gii
T phng trnh (2) ta c /k : x y , y 0

y2 1 y y2

Xt hm s f t t 2 1 t t 2 lin tuc 0; c f / t

x y

1 x y x y .

t2 1

.2 t

2t

t
2
0 t 0 Suy ra hm s nghch bin 0; nn

t 2 1
2 t

f y f x y x 2y

Thay vo (1) ta c y 2x 2 x 1 0 y 2 x 4 .Vy h c nghim (x ;y) = (4 ; 2).

3x 1 4 2x 1 y 1 3y
Bi 67 Gii h phng trnh

x y 2x y 4 6x 3y

Gii
1
3

iu kin: x ; y 1
(2) y 2 x 3 y 2x 2 6x 4 0;

y x 1 0
2
3x 5 Vy ta c:
2x y 4 0

1
y x 1 0 v nghim v x ; y 1
3
www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

2x y 4 0 y 2x 4 , thay vo (1) ta c:

3x 1 4 2x 1 2x 3 3 2x 4
2 3x 1 3x 1 2 2x 3 2x 3

3x 1 2x 3 x 4 y 12 .Kt lun: x , y 4;12 .

x 2 xy y 2 3

Bi 68 Gii h phng trnh x 5 y 5 31

x 3 y 3
7

Gii
iu kin ca phng trnh x y
x 2 xy y 2 3
2
2
5
x xy y 3
5

x y
31

7 x 5 y 5 31 x 3 y 3

3
3

7
x y

Ly (2) nhn 3 kt hp vi (1) ta c phng trnh ng bc

21 x 5 y 5 31 x 2 xy y 2 x 3 y 3 10x 5 31x 4y 31x 3y 2 31xy 4 10y 4 0 3 .

R rng x y 0 khng phi l nghim h phng trnh. t x ty thay vo (3) ta c:

y 5 10t 5 31t 4 31t 3 31t 10 0 10t 5 31t 4 31t 3 31t 10 0


t 1 0
t 1 10t 4 21t 3 10t 2 21t 10 0 4
3
2
10t 21t 10t 21t 10 0
Vi t 1 0 t 1 hay x y x y 0 (loi).

Vi 10t 4 21t 3 10t 2 21t 10 0 3 . V t 0 khng phi l nghim ca phng trnh (3) chia

hai v phng trnh cho t 2 ta c: 10 t 2 2 21 t 10 0 ,


t
t

1
t

t u t u 2; u2 t 2

1
1
2 t 2 2 u 2 2 . Khi (3) tr thnh
2
t
t

u 2 loai

5
10u 2 21u 10 0
u 5

t 2

5
1
5
2
Vi u ta c t 2t 5t 2 0
t 1
2
t
2

2
2
2
Vi t 2 ta c x 2y th vo (1) ta c 3y 3 y 1 y 1 tng ng x 2 .

1
2

Vi t ta c y 2x th vo (1) ta c 3x 2 3 x 2 1 x 1 tng ng y 2 .
Vy h cho c bn nghim l 1; 2, 1;2, 2; 1, 2;1.

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

x y y 7
Bi 69 Gii h phng trnh 2
2
3

x y 2xy y 3 9

y x y

H phng trnh

Gii

7 1

y x y 9 2

T h suy ra x .y 0; x y, y 0 .
2

Ly phng trnh (1) ly tha ba, phng trnh (2) ly tha bn. Ly hai phng trnh thu c
chia cho nhau ta thu c phng trnh ng bc:

t x ty

t 1
2

8 t 1 t 3 1
7

t 1

t 1 t

y 4 x y

73
.
94

73
94

3 . T phng trnh ny suy ra t 1 .

; t 1.

9t 2 t 3 1

t 1

t 1

Xt f t
f' t

t
ta c phng trnh:

y3 x 3 y3

t 1 9t

9t 2 8t 3 8

t 1

0 t 1

9t 2 8

t 1

Vy f(t) ng bin vi mi t 1 . Nhn thy t 2 l nghim ca (3). Vy t 2 l nghim duy nht.


Vi t 2 ta c x 2y th vo (1) ta c y 4 1 y 1 (v y 0 ) suy ra x 2 .
Vy h c nghim l 2;1 .

Bi 70 Gii h phng trnh

1
1
K: x , y .
2
2

Tr v hai pt ta c

1
x

1
y

1
2
y
x
1
1
2 2
x
y
2

(1)
(2)

1
1
2 0
y
x

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com
y x
xy

1
1
2
y
x

1
1
2 2
y
x

y x

xy

x y

TH 1. y x 0 y x th vo (1) ta c
t t

1
x

1
x

y x

1
1

xy 2 2
y
x

1
2
x

, t 0 ta c

2 t 0
t 2
2 t 2 2 t

t 1 x 1 v y 1
2
2 t 2 4 4t t 2
t 2t 1 0

1
1
TH 2.

0 . TH ny v nghim do K.

xy x y
1
1

xy 2 2
y
x

Vy h c nghim duy nht (1; 1).

x 2 2y 2 2

y
Bi 71 Gii h phng trnh:
2 1

2
2

8
x
y

y x

iu kin: x .y 0

Quy ng ri th 1 vo 2 , ta c:

3x 3y 3xy 3 5xy 2x x 2y 2y 2 2y y x 2y 2y 2 2y

x 2y x 2 xy y 2 1 0 x 2y thay vo 1 , ta c:
4y 3 2y 2 2y 8 0 y 1 x 2

KL: S

2;1 .

6
3
2
2 2
y y 2x xy x y
Bi 72 Gii h phng trnh: 3
8xy 2y 3 1 4x 2 2 1 (2x y )2

Gii
2

VP (1)

1
1
1
1
xy VT (1) y 6 y 3 2x 2
4
2
2
2
6
3
2
2y 2y 4x 1 (3)

T (2) v (3) suy ra:


www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

8xy 3 2y 3 2 2y 6 2y 3 4x 2 4x 2 2 1 (2x y )2
8xy 3 2 2y 6 8x 2 2 1 (2x y )2
4xy 3 1 y 6 4x 2 1 (2x y )2
1 1 (2x y )2 y 6 4xy 3 4x 2 (y 3 2x )2

(4)

VT (4) 0,VP (4) 0 . Do :

x 0

y 0

1
y 2x
y 2x

3

(4) 3
2
y 1
y 2x
y y

x
2

y 1

1
Th li ch c: (x ; y ) ( ; 1) tha mn.
2

1
2

Vy h cho c nghim duy nht (x ; y ) ( ; 1) .

y
x
y 2 0 1

2
2 1x x
x
2
2
2 2 x 1 y 3 2
y

Bi 73 Gii h phng trnh

Gii
T PT (1) ta c:

x y( x 2 1 x ) y 2 0 do y 0

x
y x2 1 x 0
y
2

(3)

x
T (2) & 3 ta c: y 2

y
y

x
y 1

y 3 0 y

x
y 3
y

Thay vo 3 gii ra ta c nghim 0; 1

2x 2y 2x y 2xy 1 1

Bi 74 Gii h phng trnh: 3 3y 1 8x 3 2y 1

x 0

Gii
www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

Ta c (1) 2x 1 2 y 1

2x 1y 1 0

K: (2x + 1)(y + 1) 0
2x 1 0
y 1 0

M x > 0

Ta c PT (1)

2x 1 y 1

2x 1 2 y 1 0

2x 1 y 1 0

y 2x
3

Thay vo (2):

6x 1 8x 3 4x 1

6x 1 3 6x 1 2x 2x
3

(3)

Hm s f(t) = t3 + t ng bin trn R


(3) 3 6x 1 2x 4x 3 3x

1
2

Nhn xt: x >1 khng l nghim ca phng trnh


Xt 0 x 1: t x = cos vi 0
cos 3

1
2

k 2

9
3

(k Z )
k 2

9
3

Do 0
2
9

Vy h c nghim: cos ;2 cos

9
9
4

x y 3 4 x y

Bi 75 Gii h phng trnh: x 4 y 4 9 x 2 y 2


7 x y
x 3

3 ln
32
8
y 3
64

Gii
Theo BT Cauchy ta c x y 1 1 1 4 4 x y .1.1.1 4 x y 4 x y
4

Du bng xy ra x y 1 (*) .
T kt hp vi iu kin:
PT th hai ca h

x 3
0 2 x , y 3 .
y 3

x 4 9x 2 7x
y4
9y 2 7y

3 ln 3 x

3 ln 3 y .
64
32
8
64
32
8
www.VNMATH.com

www.VNMATH.com
4

x
9x
7x

3 ln 3 x ( vi x < 3 )
64
32
8
x 3 9x 14 x 3 48
x 3 9x
7
3
'
f x

16
16
8 x 3
16(x 3)

Xt hm s f(x) =

2
x 4 3x 3 9x 2 13x 6 x 1 x x 6

0 ( v x < 3).
16(x 3)
16(x 3)
Suy hm s nghch bin trn (-2; 3), vy f(x) = f(y) x y ( **).
2

T (*), (**) c x = y =

1
.
2

y y 2 9
2
2

x y x xy y 2 6 ln
2

Bi 76 Gii h phng trnh:

x 5y 3xy 1 0

Gii

y y 2 9
2
2

T x y x xy y 2 6 ln

x x 2 9

x 3 2x 6 ln x x 2 9 y 3 2y 6 ln y y 2 9

Xt f t t 3 2t 6 ln t t 2 9
f ' t 3t 2 2

2
2

3 t 2

t2 9
t 2 9 3
6

2
2
29 t 2 9
1
1
26 2
29
t2 9

t 9
2
2
2
2
3
27
3
t 9 3
t 9
t 9
t 9 27
26 2
29
26 29 29
1
t 9
1

0
27
3
3
3
3
Suy ra f ' t 0 t hm s ng bin v lin tc trn R

Ta c t 2

M (1) f x f y x y
Thay vo phng trnh cn li ca h ta c x 6 3x 2 1 0 2
t x 2 u u 0 suy ra u 3 3u 1 (3)
Xt g u u 3 3u 1

vi u 0

g ' u 3u 2 3 c g ' u 0 u 1

Ta c bng bin thin ca hm s:


www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

u
g(u)
g(u)

-1
0

0
-

1
0

2
+

-1
33

Cn c vo BBT phng trnh (3) c nghim duy nht thuc (0; 2)



t u 2 cos vi 0;
2

1
2

Khi (3) tr thnh: cos3= =

Vy h c nghim 2 cos ; 2 cos

x 2 cos
9
9

; 2 cos ; 2 cos

9
9

x 2 y
x y 2

2
8

Bi 77 Gii h phng trnh:

x y 2

Gii

1
x y 2
x y
2
Ta c:
x2 y2 x y 4
2

1
x 2 y 2 x y 2

Theo BT Cauchy ta c: 2x y 2y x 2 2x y x y 2. 24 8
PT du = xy ra. T ta c x = y = 1.
Vy h c nghim duy nht (1; 1).
x 2 8y 3 2xy(1 2y )

2
Bi 78 Gii h phng trnh:
2
y
1

3
x 4x 1
3

Gii
K: t PT (2) ,suy ra x> 0
Ta c PT (1) x (x 2y ) 4y 2 (2y x ) (x 2y )(x 4y 2 ) 0 x 2y ( v x+4y2> 0 )
Thay vo phng trnh (2) c

3 x 3 4x x 2 2x 4

(*)

Ap dng bt dng thc Cauchy tac


x2 4
x2 4
x x 2 2x 4

4
4
3 x2 4
3
(
2x ) .2 x 3 4x 3
2
2
2

3 2
3
(x 4) 2x x (x 2 4x ) 2x
4
4
x 3 4x

Du ng thc xy ra khi x = 2. H phng trnh c nghim (2,1)


www.VNMATH.com

www.VNMATH.com
(Ch :Cch khc : Bnh phng 2 v ca pt (*) (x 2)2 (x 2 x 4) 0 )
xy 2 4y 2 8 x (x 2)

Bi 79 Gii h phng trnh:


(x , y R)

x y 3 3 2y 1

Gii

x 4
(1) x 4 y 2 x 2 0
2
x y 2
Vi x 4 thay vo pt (2) ta c y 10 3 10

Vi x y 2 2 th vo pt (2) ta c y 2 y 5 3 2y 1 (*)
Ta c y 2 y 5 2y 1 (y 2 y 1) 5 2y 1 5 2 5(2y 1) 3 2y 1
Do pt (*) v nghim.
KL: Nghim ca h x 4 , y 10 3 10 .
3
3

x 8x y 2y
Bi 80 Gii h phng trnh: 2

x 3 3(y 2 1)

Gii

x 3 y 3 2(4x y )(1)
Ta c PT (1) 2
2
x 3y 6(2)

x 3 x 2 y 12xy2 0

x 0

x 3y
x 4y

Thay c 3 trng hp x vo 2 H c cc nghim l:


6
6
6
6
;
),(4
;
)
13 13
13
13

8 x y 3xy 2y 2 x 2

Bi 81 Gii h phng trnh:

4 2 x 3 y 2x 2 y 2 5

3;1 , 3;

1 , (4

Gii
x 2
x y 0
, phng trnh (1) x y x 2y 8 0
.
iu kin:

y 3

Vi x 2y 8
x 2
x 2
Ta c :

x 2y 8
y 3
2y 6

x 2
Khi : x 2y 8
khng tha h.
y 3

www.VNMATH.com

x 2y 8

www.VNMATH.com

Vi x y 0 y x thay vo phng trnh (2)


Ta c PT (2) 4 2 x 3 x x 2 5
iu kin: 3 x 2
Ta c (2) 4

2x 1

3 x 2 x2 1 4

1x
2 x 1

x 1
3x 2

x 1x 1

x 1 y 1


4
1

x 1 0 (*)

3x 2
2 x 1
4
1

x 1
Xt phng trnh (*), t f (x )
2x 1
3x 2
2
1
Ta c: f ' (x )

1 0; x 3;2
2
2
2x 2x 1
2 3x 3x 2

3;2 , suy ra f (x ) ng bin trn 3;2 .

Ta c: f (2) 0 , suy ra (*) c nghim duy nht x 2 y 2 .

Mt khc f (x ) lin tc trn

Kt hp iu kin, h c hai nghim 1; 1, 2;2 .


3(y 2 y )(1 x 2) x 2 x 2 1

Bi 82 Gii h phng trnh: 2


2y 2y x 2 2

Gii
K: x 2. Ta c
3(y 2 y )(1 x 2) x 2 x 2 1
3(y 2 y )(1 x 2) (x 2 2 x 2 1) 2

2
2
2y 2y x 2 2
2(y y ) 1 x 2 3

a b 1
3ab b 2 2

a y 2 y
b 3 2a

t
ta c
2

a 11 , b 4
b 1 x 2
2a b 3
10a 21a 11 0

10
5

x 2, y 1 5

4
2
Vi a=b=1 suy ra h c hai nghim l :
V b 1 x 2 1 b khng

5
x 2, y 1 5

tha mn. Vy h ch c 2 nghim nh trn.


www.VNMATH.com

2x 2y 2x 1y 1 1
Bi 83 Gii h phng trnh:
, vi x 0 v x , y R .
3
3 3y 2 8x 2y 2

Gii
www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

iu kin: (2x 1)(y 1) 0 ,


Phng trnh (1) 2x 1 2 y 1

2x 1y 1 0 . T gi thit x 0 ta c

2x 1 0 y 1 0 . t a 2x 1, b y 1 ta c (1) tr thnh: a 2 2b 2 ab 0
a b
a 2 b 2 ab b 2 0 a b a 2b 0
a 2b 0(l )
Vi a b ta c: 2x 1 y 1 y 2x thay vo phng trnh (2) ta c:

6x 2 8x 3 4x 2 6x 2 3 6x 2 2x 2x , (*).
3

Xt hm s f (t ) t 3 t ta c f '(t ) 3t 2 1 0, t R hm s f (t ) ng bin trn R


Do PT (*) 3 6x 2 2x 8x 3 6x 2 0
x 1 (n )

. Vi x 1 y 2
2(x 1)(4x 4x 1) 0
x 1 (l )

2
5x 5y 4xy 2 3y 3 2 x y 0 1

Bi 84 Gii h phng trnh: 2 2


.
2
xy y 2 x y
2

Gii

T (2) ta c : xy 1x y 2 0 xy 1 x 2 y 2 2
2

Vi xy = 1; t (1) suy ra : y 4 2y 2 1 0 y 1 . Vy h c nghim (x;y)=(1;1),(-1;-1).


Vi : x 2 y 2 2 1 3y x 2 y 2 4xy 2 2x 2y 2 x y 0
6y 4xy 2 2x 2y 2 x y 0
1 xy 2y x 0 xy 1 x 2y

Xt : xy = 1 . gii trn
2 10 10 2 10
10

;
;

5
5
5
5
2 10 10 2 10
10

,
;
;

Vy h c nghim : (x;y)=(1;1),(-1;-1),

5
5
5
5
2
1
x y 1 6y 2
Bi 85 Gii h phng trnh: 4 2
.
2 2
2

x y 2x y y x 1 12y 2 1 2

Vi : x = 2y , thay vo x 2 y 2 2 x ; y

Gii
iu kin : y 0; y 1
Khi : 1 x 2y y 1 6y 2 2y x 2 2

4y 4 2
9y 1
.
;x 3
y 1
y 1

Thay vo (2) , ta c : x 4y 2 x 2y 2 y 6y 2 2y 12y 2 1 x 2 2x 2 3 y 2 y 1 0


www.VNMATH.com

www.VNMATH.com
y 1 x 2
y 1

4 y 19y 1 y 2

y
1
2

2
2

y
y
y
4
9
1
1

y 1 x 0
y 1

3

x y 2y x 4xy

Bi 86 Gii h phng trnh: 1


.
1
x

xy y

Gii
iu kin : x 0, y 0 . Chia hai v phng trnh (1) cho xy , thm 1 vo hai v ca phng trnh

1 1 1

x 4

x x y
(2) v nhm chuyn v dng tch

x 1 1 1 4

x x y

u v 4
1
1 1
t : u x ; v
u v 4.
uv 4
x
x y

n y bi ton tr thnh n gin.

2xy
x
x2 y

3 2
x 2x 9
Bi 87 Gii h phng trnh:
.
2xy

2
y x
y 3 2
y 2y 9

Gii
Cng hai v phng trnh ca h v vi v ta c :
2xy
3

x 2x 9

2xy
3

y 2y 9

Ta c : 3 x 2 2x 9

x 2 y 2 . Ta c : x = y = 0 l mt nghim ca h .

x 1

8 2 VT xy xy 2xy . Khi : VP x 2 y 2 2xy .

Cho nn du bng ch xy ra khi : x = y = 1. Vy h c hai nghim : (x; y)=(0;0); (1;1).


1 x 1 x 1 x 1 y
.
Bi 88 Gii h phng trnh:
2
4
7

1 y 1 y

1 y 1 x

Gii
D thy : x = y = 0 hoc x = y = -1 l nghim ca h
Xt : x > 0
Ta c: 1 y 7 1 x 1 x 2 1 x 4 1 x x 2 x 3 x 4 x 5 x 6 x 7 1 x 7 y x
Ta c: 1 x 7 1 y 1 y 2 1 y 4 1 y y 2 y 3 y 4 y 5 y 6 y 7 1 y 7 x y
Vy h v nghim . Tng t khi y>0 h cng v nghim
Xt : x < -1 1 x 7 0 y 1
Ta c : 1+ x x 2 x 3 x 4 x 5 x 6 x 7 1 x 7 y x . Tng t khi y 1 ta c x y
www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

H cng v nghim
Xt trng hp 1 x 0 . H cng v nghim .
Kt lun : H c nghim : x; y 0;0 ; 1; 1 .

3x (1 1 ) 2
(1)

x
y
Bi 89 Gii h phng trnh:
.

1
) 4 2 (2)
7y (1
x y

Gii
K x 0, y 0. D thy x = 0 hoc y = 0 khng tha mn h. Vi x > 0, y > 0 ta c :

1
2
1 1 2 2

x y
1
1
8

3x
3x
7y

( nhn v vi v)

1
1
4 2
x y
3x 7y
1
2
2

x y
7y

x y
3
7y
x

21xy (7y 24x )(x y ) 24x 2 38xy 7y 2 0 y 6x (v x, y dng).


1
1
2 1
1
2
.
Thay vo phng trnh (1) ta c

.
1 0
7

7x

3 x
x
3
21

T d dng suy ra x v y.

x 3 3xy 2 49
(1)

.
Bi 90 Gii h phng trnh: 2

x 8xy y 2 8y 17x (2)

Gii
Vi h ny, c hai n v hai phng trnh u kh c th rt n ny theo n kia. Tuy nhin, nu rt
y 2 t (2) v th vo (1) th ta c mt phng trnh m n y ch c bc 1:
x 3 3x (x 2 8xy 8y 17x ) 49 24xy(x 1) 2x 3 2x 2 49x 2 49

(3)

Nu x=0 th (1) v l.
Nu x=-1 th h tr thnh y 2 16 y 4 .
2x 2 49x 49
. Th tr li phng trnh (2) ta c
24x
2
2x 2 49x 49 2x 2 49x 49
2x 2 49x 49
2

x 8x .

17x

24x
24x
3x

Nu x 1 & x 0 th t (3) suy ra y

x 2 2x 2 49x 49
49


192x 4 (2x 2 49x 49)2 49.192x

3
24x
3x

4
3
2
196x 196x 2205x 4606x 2401 0 196x 3 2205x 2401 0
196x 3 196 2205x 2205 0 196x 2 196x 2401 0

Phng trnh cui cng v nghim, chng t h ch c hai nghim (-1;4) v (-1;-4).

x 5 xy 4 y 10 y 6
(1)

Bi 91 Gii h phng trnh:


.

4x 5 y 2 8 6 (2)

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

Gii
5
4

K: x . Nu y = 0 th t phng trnh (1) ta suy ra x = 0, th vo phng trnh (2) ta thy


khng tha mn, vy y khc 0.
t x = ky ta c (1) tr thnh :
k 5y 5 ky 5 y 10 y 6 k 5 k y 5 y (3). Xt hm s f (t ) t 5 t trn , ta c
f '(t ) 5t 4 1 0t . Do f(t) l hm s ng bin trn , vy
(3) f (k ) f (y ) k y x y 2 . Th vo (2) ta c

4x 5 x 8 6 5x 13 2 4x 2 37x 40 36 2 4x 2 37x 40 23 5x
x 1
23 5x 0
5x 23

2
2
x 41

16
x

148
x

160

25
x

230
x

529
9
x

378
x

369

Suy ra x = 1 v do y 1 .
x 2 2x 2 4 y 2 2y 2 2
Bi 92 Gii h phng trnh: 4
.
x y 3 3

Gii
x 2 2x 2 0

x 0
y 2 2y 2 0

iu kin:
x 0
y 3

y 3 0
x 2 2x 2 (x 1)2 1 1 x 2 2x 2 1

M: 2

y 2y 2 (y 1)2 1 1
4 y 2 2y 2 1

x 2 2x 2 4 y 2 2y 2 2

Vy (1) c nghim x = y = 1 tha (2).


2
2
2
x y 2x 2y 5y 2 0

Bi 93 Gii h phng trnh: 2


.
2
2
2

2
xy

2
xy

Gii
K: x y 0; y 0 x y 0
T (2) : y 2 1 x y y 2 y 2 2xy x 2

x y

1 y

y 2 1 y y 2 x y 1 x y x y
2

Xt hm s :
2

f (t ) t 1 t t

(V : t 2 1 1 0

1
t 0 f '(t ) 2 2t t 2 2 1 0
t 1
2 t
t 1 2 t
t

1
2

t 1

1
2

t 1

2 0 vi mi t>0 )

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com
Nh vy h c nghim ch xy ra khi : y x y hay x = 2y .

Thay vo (1) : 2y y 2 2y 2y 2 5y 2 0 4y 3 10y 2 5y 2 0


2

y 2 4y 2 2y 1 0 y 2 v : 4y 2 2y 1 0 v nghim .

Vy h c nghim : (x; y) = (4; 2).


2 1
2
2x 1 48y 2 3 2 y x 1

Bi 94 Gii h phng trnh:


.
x y 2 3
7

x y
2
2
2
2

Gii
iu kin : x, y 0
4

Ta c PT (1) 2.2

2 y

3 x 2.2

3 2 y

Xt hm s : f (t ) 2.t 4 3t t 0 f '(t ) 8t 3 3 0 . Chng t f(t) lun ng bin .

Do vy phng trnh (1) c nghim ch khi : x 2 y x 4y


4

5y

Thay vo (2) : 2

3
2

5y 72 . Xt hm s : f(t)= 2

t4

4
3
3
t f '(t ) 4t 3 .2 0 .
2
2

3 7
. Suy ra t = 1 l nghim duy nht .
2 2

y 1
x 4y

5 x ; y 4 ; 1


5 5
5y 1
4

x
5

Nhn xt : f(1) = 2 +

x x 2 4 y y 2 1 2
Bi 95 Gii h phng trnh:
27x 6 x 3 8y 2

1
(2)

Gii
Ta c PT (1) x x 2 4

2y

4 2y

Hm s f t t 2 4 t ng bin trn R nn 1 x 2y
Th vo PT (2) ta c:
27x 6 x 3 4x 3
3x 2 3 x 3 4x 3
x 1 x 1 x 3 4x 3 3 x 3 4x 3
3

Li xt : g t t 3 t , ng bin trn R nn:

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

3 x 1

x 3 4x 2

3x 2 x 1 0
x

1 13
6

3
2y y 2x 1 x 3 1 x
Bi 96 Gii h phng trnh:
2
2y 1 y 4 x 4

(x , y )

Gii
iu kin: 4 x 1; y .
Ta c PT (1) 2y 3 y 2 1 x 2x 1 x 1 x 2y 3 y 2(1 x ) 1 x 1 x
Xt hm s f (t ) 2t 3 t, ta c f '(t ) 6t 2 1 0, t f (t ) ng bin trn . Vy
y 0
(1) f (y ) f ( 1 x ) y 1 x 2
y 1 x

Th vo (2) ta c

3 2x 1 x 4 x 4 (3). Xt hm s

g(x ) 3 2x 1 x x 4, lin tc trn [-4;1], ta c


1

0 x (4;1) g (x ) nghch bin trn [-4;1]. Li c


3 2x 2 1 x 2 x 4
g(3) 4 nn x 3 l nghim duy nht ca phng trnh (3).
x 3
Vi x 3 suy ra y 2. Vy h c nghim duy nht
y 2.

g '(x )

x 2 (y 1)(x y 1) 3x 2 4x 1(1)

Bi 97 Gii h phng trnh:

xy x 1 x 2

(2)

Gii
Nhn xt x = 0 khng tha mn phng trnh (2) nn ta c th suy ra y 1

x2 1
(3)
x

Thay (3) vo (1) ta c


x2 1
x2 1
x
(x
) 3x 2 4x 1 (x 1)(x 1)(2x 2 1) (x 1)(3x 1)
x
x
x 0

(x 1)(2x 3 2x 2 4x ) 0 2x (x 1)2 (x 2) 0 x 1

x 2
2

www.VNMATH.com

www.VNMATH.com

Loi nghim x = 0, vy phng trnh c hai nghim: 1; 1 , 2; .


2

3
4
6
2
2x y y 2x x
Bi 98 Gii h phng trnh:
2
x 2 y 1 x 1

Gii
2

y x 2 2x 2 y 2 yx 2 x 4 0
2x y x 2 y 3 x 2 0

Ta c h

2
2

x 2 y 1 x 1

x
y
x
2
1
1

Trng hp 1: y = x 2 , thay vo (2) :

x 2

x 2 1 x 2 1 2x t 2 x 2t 2x 0 t 2; t x

2
2
x 1 2 x 3 x 3

.
x2 1 x x

2
2
2
4
Trng hp 2: 2x y yx x 0 y 2 yx2 2x 2 x 4 0

y x 4 4 2x 2 x 4 3x 4 8x 2 0 x R y 0
f (, y ) 2x 2 y 2 yx 2 x 4 0 x , y . Phng trnh v nghim .

Do h c hai nghim : (x;y)= 3; 3 ,

3; 3

Ch : Ta cn c cch gii khc


Phng trnh (1) khi x = 0 v y = 0 khng l nghim do khng tha mn (2).
3

y y
Chia 2 v phng trnh (1) cho x 0 1 2 2x x 3
x x
3

Xt hm s : f t 2t t 3 f ' t 2 3t 2 0t R . Chng t hm s f(t) ng bin .


phng trnh c nghim th ch xy ra khi :

y
x y x 2 . n y ta gii nh phn trn.
x

x 1 x 2 y 1 y 2 1
Bi 99 Gii h phng trnh:
x 6x 2xy 1 4xy 6x 1

Gii

2
x 1 x y 1 y

. (nhn lin hp)


Ta c h

x 6x 2xy 1 4xy 6x 1

Xt hm s : f (t ) t 1 t 2 f '(t ) 1

t
1 t2

1 t2 t

t2 1
Chng t hm s ng bin . f x f y ch xy ra x y (*)
www.VNMATH.com

t t
1 t2

0 t R

www.VNMATH.com

Thay vo phng trnh (2) :


2

x
25 2
2x 6x 1 3x
2

x 6x 2x 1 4x 6x 1 2x 6x 1
x

2
4
2x 2 6x 1 2x

x 0
x 0

Trng hp : 2x 2 6x 1 3x 2
x 1; y 1
2
2x 6x 1 9x
7x 2 6x 1 0

x 0
x 0

Trng hp : 2x 2 6x 1 2x 2

2x 6x 1 4x 2
2x 2 6x 1 0

3 11
3 11 3 11
3 11
;y
;
. Vy h c hai nghim : (x; y) = (1;-1),(
)
2
2
2
2

8x 3 2x 1 y 4y 3 0 1
Bi 100 Gii h phng trnh: 2
4x 8x 2y 3 y 2 2y 3 0 2

Gii
1
2

iu kin : x .
Ta c PT (1) 8x 3 2x 1 y 4y 3 *
t t 2x 1 2x t 2 1 8x 3 2x 1 4 t 2 1 3 t 4t 2 1 t 4t 3 t

Do (*) : 4t t 4y y
Xt hm s : f(u) = 4u 3 u f ' u 12u 2 1 0 u R . Chng t hm s ng bin . Do
phng trnh c nghim khi : f(t) = f(y) 2x 1 y 2x y 2 1(**)
Thay vo (2) : y 2 1 4 y 2 1 2y 3 y 2 2y 3 0 y 4 2y 3 y 2 2y 0
2

y y 3 2y 2 y 2 0 y y 1 y 2 3y 2 0 y y 1y 2y 1 0

y 0

y 0
y 0
1

y 1 x ; y 1;1

Vy :
x
;
y
;
0
,

2 2x y 2 1 x 1

2x y 2 1 x 1

y 1

y 0
y 2
y 2
5

x ; y 1; 0 ,

x ; y ; 2 .
5
2
2
2x y 1 x 1
2x y 1
2

Ht

ng Xoi, ngy 05 thng 8 nm 2014


Chc qu thy c v cc em hc sinh c mt ti liu b ch.

www.VNMATH.com

You might also like