H PHNG TRNH GII BNG PHNG PHP LIN HP

L Hong Trung K14 HKHTN TPHCM

Bi vit dnh tng em : Ng Nht Long chuyn
ton HSPHN.
VD1 : Gii h phng trnh :
{

nh hng :
Ta khng lm c g t (2) nn s chuyn trng tm sang pt(1)
By gi ta mun c mt quan h
t pt ny ; nhm mt cht ta s c
. C phi o qu khng ? Khng u, tt c u c c s. Ta
rng hai v va c cn bc hai v cn bc ba. Mun hai v ca hai phng
trnh bng nhau th hai i lng ny phi thot cn. Mun vy th trong
cn bc hai phi a v dng bnh phng v cn bc ba phi tr thnh
hng s.
Gi s :

R rng l mt
Th li ta thy
c

th

phi bng , t suy ra

tha phng trnh cho. Thay

vo ta

Vi t tng CI G BNG NHAU TH LIN HP CHNG VI NHAU

nn ta ghp nh sau.
Khoan ! Nu
lin hp trc tip vi
th e l khng n
bi v ta khng xc nh c du ca
. Nhng nu ta bin i phng
trnh v dng ny th mi chuyn s m xui.

Do

Nh vy th ta ch cn lin hp hai v cho s

. Mi chuyn coi nh c gii quyt.

Hng gii :
k :

(
Nu :
v nghim. Suy ra
c

Vy th phng trnh
. Nh vy th phn trong ngoc lun dng nn ta
. Thay vo (2) ta tm c nghim

Bi ton kt thc. Qua 2 v d trn ta thy vic on nghim trong gii hpt
quan trng khng km g vic i vi phng trnh. on c nghim
tc l ta i c
con ng ti kt qu ri.

VD2 : Gii h phng trnh :

{

iu kin :

Nhn xt : V

Ta li rng, nu
th hai biu thc trong cn s a v dng bnh
phng v thot cn c, khi hai v ca pt (1) c v s tng ng nhau.
Th li, ta thy ng l

. T ta thu c
{

Mt ln na t tng : CI G BNG NHAU TH LIN HP CHNG

VI NHAU li hin ra.

Bi v

Vy h cho c nghim

).

VD3 : Gii h phng trnh

nh hng : Mt cht trc gic ta pht hin ngay l pt(1) cha iu b n.

Vi cu hnh ny c th dng lin hp c, nhng m lin hp nhng ci
g vi nhau ?
Ta th on quan h
pt ny, ta phn tch : v phi khng c cn m
v tri li l tng hai cn, nh vy th v tri phi thot cn. Da vo phn
tch ta on c nghim
bi v khi
th

Nh th th ta c hng lin hp nh sau.

vy l bng nhau ri.

Li gii :
iu kin :

By gi ta ch mong sao
trnh (2) thnh

na thi. Ta bin i phng

Vic cn lm ca chng ta l chng minh

iu tng ng vi

( lun ng)

ta rt ra c

Vy t

thay vo

ta c

[
Vy h c nghim

VD4 : Gii h phng trnh

{

nh hng : y l bi h phng trnh khi A nm 2014. Sau y l

mt hng gii bng lin hp.
Khng lm n g c t (2) nn ta s khai thc (1) l ch yu. Vic on
quan h
l khng kh bi v iu ta cn l thot cn cho nn d dng
nhm c

th

, bi v khi

v
. Th li thy

ng l nh vy. Sau khi on thnh cng nghim th ta ch vic nhn

tng cn vi gi tr tng ng ca n.
Li gii :
k :

Thay vo (2) ta c:

Phng trnh ny c 2 nghim l

nn ta c hng lin hp nh sau

[
Vy

nn h c nghim

th li ta thy ch nhn

VD5 : Gii h phng trnh

{

nh hng :
Ta rng (2) c iu l, bi v hai phn t
v
c nhn t
chung l s 3, vy ti sao khng t s 3 ra ? Ta s xoy vo im ny.
Vic gii h phng trnh lun xut pht t nhng iu l nh th.
Li gii :

By gi ta (1) ch c
l cha nn ta mun rt
th vo (1). M ta li c hng ng thc lin hp quen thuc
(
Vy suy ra

By gi ta mun c

Nn ta ly

Thay vo (1) ta c :

)(

(2)

Bnh phng ln chng ta thu c

Vy nghim ca h l hon v b

VD6 : Gii h phng trnh

{

nh hng :
Ta thy (1) ch c hai cn thc l

h ta thu c

nn ta d on

Thay ngc vo hai phng trnh ca

{
Hai phng trnh ging ht nhau, nh vy th khi ta tr hai v hai phng
trnh cho nhau th ta s c mt ng thc cc k ng (0=0).
Li gii :

Ly

Thay vo (2) ta c nghim

Qua cc v d trn ta c th thy rng nhng h phng trnh gii bng

phng php nhn lin hp thng c cu hnh p, li gii su sc, vic
bt nhn t v chng minh phn cn li v nghim lun l mt vic lm
th v. Qua bi vit ny mnh mun nhn gi hai t tng ch o l

cch on nghim trong mt bi h phng trnh cng nh cch nhn lin

hp sau khi on c nghim. Di y l mt vi bi tp t luyn
nng cao k nng.

Chc em hc tt !
K tn : L Hong Trung