mt x hi nh th no?, khng d dng tm thy cu tr li tha mn, nhng ti khng th c v t tn ti m khng suy ngh v chng. Nm 2008, khi ti ra trng v bt u i lm, th t khng hong kinh t vang ln nh mt ip khc bt tn. Vit Nam c lp c 35 nm, i mi c 25 nm, v hi nhp c 15 nm, nhng l mt cng dn, ti thy bn thn mnh cn lc hu, t nc mnh cng vy. Thnh ph pht trin nht Vit Nam c thu nhp bnh qun u ngi thng k nm 2010 vo khong 2,800$, nu em so snh vi Singapore c thu nhp bnh qun gp 20 ln, th ng l khp khing, nh rng vi tm. Nhng t nh vy thy rng Singapore vi din tch nh hn, dn s cng gn tng ng vi thnh ph H Ch Minh th vic quy m nh nn d thnh cng khi p dng cc chnh sch kinh t x hi khng phi l khc bit c bn to nn rng v tm. Vn l h xy dng nhng chnh sch khoa hc v hp l pht trin c hai mt kinh t v x hi. Thnh ph H Ch Minh ni ring v Vit Nam ni chung, im yu l khng th a ra cc chnh sch hiu qu v cng khng trnh qun l p dng cc chnh sch ny. qun l mt b my t nh n ln nh cng ty gia nh, tp on, trng hc, bnh vin, hay mt t nc ch bng kinh nghim v cm tnh m thiu t duy khoa hc th khng th pht trin c. Theo cun Nh kinh t cm tnh, ra quyt nh trong nhiu hon cnh phc tp th da theo cm tnh i khi pht huy hiu qu, nhng trong phn ln cc trng hp nu thiu phn tch logic v t duy khoa hc th con ngi d b cm tnh nh la. Ngi ta xt xa nghe hay nhn thy mt bnh nhn ung th vt v vi cn bnh, nhng ngi ta b qua nu nghe thy hng nm c hng ngn bnh nhn ung th Vit Nam. Nu da vo cm tnh, con ngi d dng xem nh nhng vn nghim trng, c bit nu vn c nu chung chung qua nhng con s thng k. Con s cng ln, cng kh khan th con ngi cng dng dng. V vy, con ngi phi c trang b v mt t duy v cc cng c ra quyt nh c th gii quyt cc vn thc t nghim trng nhng li b cm tnh nh la lm ngi ta xem nh. Vit Nam, gio dc lc hu, thiu thn dch v y t, u t km hiu qu, cht lng thc phm xung cp
th thm, h thng giao thng ln xn phi chng ang b xem nh bi cc nh qun l cm
tnh thiu trnh t duy v hoch nh chnh sch? Vic qun l thiu t duy khoa hc c thuc phm tr o c hay khng cn ty thuc quan im tng ngi. Nu ng nh vy, mt a tr d dng suy ra rng Vit Nam cn phi pht trin o to con ngi khc phc nhc im trn. Nhng dao sc khng gt c chui, nhng sn phm ca chnh nn gio dc Vit Nam khng th o to ra nhng con ngi c t duy hay sng to khc bit c. C v nh cc nh qun l gio dc b tay sau khi n lc ci cch sch gio khoa, ci cch phng php dy v hc. Ci cn l ci cch con ngi h khng dm v khng kh nng lm. Xu th du hc trong chc nm tr li y l du hiu tt, mang li nim hi vng cho nn gio dc Vit Nam. Tuy nhin, ti cho rng s t duy v sng to khng th c o to ch trong vi nm, n bt r su hn t mi trng gio dc trong gia nh v x hi t rt sm. Hn na, thnh phn u t khi du hc v c c hi tham gia vo xy dng v thc hin cc chnh sch hay khng, hay l cc v tr c dnh sn cho cc cu m c chiu cng du hc tri ty. Vit Nam ang kht nhn ti nhng vi c ch ny th t nc phi i ch rt lu tha mn cn kht. Nh ng Alan Phan ni th sau nm 2030 Vit Nam mi c c may lm vic y. Ti Vit Nam, lm pht nh n (kinh t tr tr, th trng ti chnh v bt ng sn ng bng, lm pht cao, ni t mt gi) din ra hon ton c th gii thch c v c th n c d on trc l s xy ra d sm hay mun. Nguyn nhn l phn ln vn c s dng u c, hay u t vo cc d n km hiu qu. Vit Nam, lut u t cn nhiu k h, trong khi li thiu c ch bo v thnh qu nh u t, trnh lao ng ci thin chm, h tng giao thng lc hu tng ch ph, th trng y nhng nh u t tm c hi lm giu nhanh chng. Khoa hc k thut trong sn xut rt lc hu, nu Vit Nam khng pht trin o to ngi lao ng th nng sut lao ng khng th tng ln, v v lu di khng th thot khi tr tr v kinh t. Tri t khng n ra nhng con ngi ngy mt ng ln cng vi tham vng xy dng thm nhiu cng trnh. Khong cch ngy cng hp li. Tng tc gia con ngi vi thin nhin, con ngi vi con ngi din ra bng tc ngy cng nhanh, trong khi con ngi cha kp hiu ht v nhng cch thc tng tc y. V d nh khng hong kinh t din ra 4, 5 nm nay nhng vn cn nhiu gi thit khc nhau gii thch v nguyn nhn khng hong. Con ngi khng th d on trc cuc khng hong ny cng nh gp kh khn trong vic d on nhng din bin tip theo. Ngun gc su sa ca cuc khng hong l ng tin vn l i din cho gi tr dng trao i b con ngi lm dng dng i din cho c nhng gi tr o. Ch bn v vng, mt cng c kim ch bt s lm dng ny b d b gn 1 th k m khng c s thay th no. Th trng ti chnh l tay ph thy bin nhng d tnh trong tng lai thnh gi tr hin ti v hp php ha n bng s ng tnh ca chnh ph. Nhng khng phi d tnh no cng thnh s tht, v nim tin vo nhng d tnh ny lc c lc khng cn ty theo tm trng. Lc lc quan con ngi hay lm qu, c khi ln tn tri. Ngi ta nhn bit r iu ny, nhng c l mi ngi u cho rng hu qu khng ri vo mnh. Kt qu l cc gi tr o phnh ln dn theo s pht trin ca nn kinh t v n mt lc no c d hiu khin con ngi tr nn bi quan th cc gi tr o ny xp xung, l lc khng hong xy ra. Nu khng c mt s t ph no v cng ngh lm cc nh u t si ni tr li th kinh t th gii s cn tr tr. V nu con ngi tip tc lm dng ng tin th khng hong s li xut hin vi chu k ngn hn v thit hi ln hn.(T th Ha)