Trường THPT Nhơn Trạch

GV Nguyễn Thị Khánh

Quý Thầy cô giáo

Các em học sinh

đến tham dự tiết học

 Kiểm tra bài cũ
Ghép nối những bài thơ, truyện thơ sau đây với thể thơ
tương ứng- Chọn đọc một đoạn trong bài thơ em thích

1. Hương Sơn phong a. Thơ hiện đại

cảnh ca (Chu Mạnh Trinh)
b. Hát nói
2. Thương vợ (Tú Xương)
c. Đường luật-Thất
3. Tương tư (Nguyễn Bính)
ngôn bát cú
4. Vội vàng (Xuân Diệu)
d. Thơ Mới
5. Tây Tiến (Quang Dũng)
e. Lục bát
Tiết 23: Tieáng Vieät

Luaät
thô
I- KHAÙI QUAÙT VEÀ
LUAÄT THÔ
1.Khaùi nieäm Luaät thô -
Caùc theå thô Vieät Nam
2.Vai troø cuûa Tieáng
trong vieäc hình thaønh
luaät thô
 1.Khaùi nieäm veà
Luaätthô
Luaät thô laø toaøn boä
nhöõng quy taéc veà:
Soá caâu
Soá tieáng
Caùch hieäp vaàn
Pheùp haøi thanh
(Phoáii thanh Baèng-
Traéc)
1.Caùc theå thô
Vieät Namchính
3 nhoùm
Caùc theå thô daân toäc:
Luïc baùt, Song thaát LB,
Haùt noùi
Caùc theå thô Ñöôøng
luaät: nguõ ngoân, thaát
ngoân
Môøi caùc toå leân baûng gaén baøi thô cuûa toå
 Caùc
chuaån theå
bò leân thô hieän ñaïi
baûng
2.Vai troø cuûa Tieáng
trong vieäc hình thaønh
Luaät
Luaätthô
thô ñöôïc hình
thaønh döïa treân caùc ñaëc
tröng ngöõ aâm cuûa tieáng
Vieät, trong ñoù “Tieáng” laø
ñôn vò coù vai troø quan
troïng
 Tieáng laø ñôn vò caáu
taïo yù nghóa vaø nhaïc
ñieäu cuûa doøng thô.
Teân goïi caùc theå thô
caên cöù vaøo soá tieáng
trong caùc doøng thô
VD: thô Luïc baùt -
Song thaát luïc baùt- Nguõ
ngoân- Thaát ngoân
Tieáng goàm 3 phaàn:
Thanh
ñieäu

Phuï Va
aâm àn
ñaàu
 Döïa vaøo Tieáng ñeå hieäp
vaàn,
Caên phoái
cöù vaøo thanh,
phaànngaét vaàn
nhòp:
cuûa tieáng ñeå hieäp vaàn
thô
Caên cöù vaøo thanh ñieäu
cuûa tieáng ñeå phoái thanh B-
T
Raëng lieãu ñìu hiu ñöùng chòu
Thanh baèng:
tang khoâng daáu,
daáu huyeàn
Toùc buoàn buoâng xuoáng leä
Thanh traéc: saéc, hoûi,
ngaøn haøng
ngaõ, naëng
Ñaây muøa thu tôùi, muøa thu
tôùi
II. MOÄT SOÁ THEÅ THÔ
TRUYEÀN THOÁNG
1.Theå Luïc baùt
2.Theå Song thaát Luïc
baùt.
3.Caùc theå nguõ ngoân
Ñöôøng luaät
Môøi töøng toå leân trình baøy veà Luaät thô
4.Caùc theå thaát
ñöôïc vaän duïng trong moãi baøi
ngoân Ñöôøng luaät
1- Thô Luïc
baùt
•Số tiếng: một câu lục- một câu bát…

Traêm naêm trong coõi ngöôøi ta

6

Chöõ taøi chöõ meänh kheùo laø

8
gheùt nhau
Traûi qua moät cuoäc beå daâu
Nhöõng ñieàu troâng thaáy maø
•Hiệp vần: Vần lưng
ñau(6-6),
ñôùn Vần chân (8-6)-
loøng
•Nhịp thơ: thường là nhịp chẵn
+ Hài thanh (Luật bằng trắc B-T )
B B- T T- B B
B B- T T- B B-T B
Ñöôøng voâ xöù Hueá quanh
quanh
Non xanh, nöôùc bieác, nhö tranh
Lưu ý: Trong câu bát, thanh
hoaïbằng của tiếng thứ sáu và
ñoà
tiếng thứ tám phải khác nhau. Luật Bằng trắc chỉ bắt buộc
đối với các tiếng ở vị trí chẵn (Nhất tam ngũ bất luận. Nhị
tứ lục phân minh)
+Bình đối-Tiểu đối (Đối giữa hai câu lục bát hoặc
đốii giữa 2 vế của câu lục hoặc câu bát)
Lưu ý: Khi có tiểu đối, đôi khi thanh bằng trắc trong câu có thể thay đổi

Khi sao phong gaám ruû laø

Giôø sao tan taùc nhö hoa giöõa
ñöôøng
…Ñoøi phen gioù töïa hoa keà
Nöûa reøm tuyeát ngaäm, boán
beà traêng thaâu
 Luïc baùt
bieán
+Biến thể về theå
thanh và vị trí gieo vần lưng (6-4)

Nuùi cao chi laém nuùi ôi

Nuùi che maët trôøi, chaúng thaáy
ngöôøi thöông
 Luïc baùt
bieán theå
+Biến thể về số tiếng trong mỗi câu và vị trí hiệp
vần (do số tiếng tăng lên hoặc giảm bớt)

Nöôùc trong xanh lô löûng caùi con caù

vaøng
Caây ngoâ caønh bích, con chim
phöôïng hoaøng noù ñaäu cao

Câu lục: 9 tiếng, câu bát: 11 tiếng

Vị trí gieo vần: 9-8 (thay vì 6-6)

 2. Thô Song
thaát LB
•Số tiếng : 2 dòng 7 tiếng, một dòng lục, một dòng bát
•Ngắt nhịp: 3-4 (Thơ Đường luật: 4-3)
•Hiệp vần : trong một khổ thơ 4 câu
-Chữ cuối câu 7 thứ nhất vần với chữ thứ năm của câu 7 thứ
hai.
-Chữ cuối câu 7 thứ hai vần với chữ cuối câu lục
-Chữ cuối câu lục vần với chữ thứ sáu của câu bát
-Chữ cuối câu bát vần với chữ thứ năm của câu 7 thứ nhất ở
khổ thơ tiếp theo…
 Trích “Chinh phuï ngaâm”

Troáng Traøng thaønh lung lay

boùng nguyeät
Khoùi Cam Tuyeàn môø mòt thöùc
maây
Chín taàng göôm baùu trao tay
Nöûa ñeâm truyeàn hòch ñònh
ngaøy xuaát chinh
 3. Caùc theå nguõ
ngoân Ñöôøng luaät
Ngũ ngôn tứ tuyệt
VD:Bài thơ ở bìa NKTT
Thân thể ở trong lao
Tinh thần ở ngoài lao
Muốn nên sự nghiệp lớn
Tinh thần càng phải cao
(HCM)
theå Ngũ ngôn bát cú
nguõ Than mùa hạ
ngoâ Tháng tư đầu mùa hạ
Tiết trời thực oi ả
n Tiếng dế kêu thiết tha
Ñöôø Đàn muỗi bay tơi tả
Nỗi ấy biết cùng ai
ng Cảnnh này buồn cả dạ
luaät Biếng nhắp năm canh chầy
Gà đã sớm giục giã

(Nguyễn Khuyến)
4. Caùc theå thaát
ngoân Ñöôøng luaät
Một bài thất ngôn tứ tuyệt
Cảnh khuya
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ, người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà
(HCM)
 4. Caùc theå thaát
ngoân Ñöôøng luaät
Một bài Thất ngôn bát cú Đường luât
Caûnh Teát (Nguyeãn Khuyeán)

1. Naêm ngoaùi naêm kia ñoùi töôûng

cheát Đề
2. Naêm nay phong löu ñaõ ra pheát!
3. Thoùc muøa thoùc chieâm haõy Thực- đối nhau
coøn nhieàu
4. Tieàn nôï, tieàn coâng chöa traûLuận- đối nhau
heát
5. Trong nhaø roän ròp goùi baùnh
chöng Kết

6. Ngoaøi ngoõ bi boâ ruû chung thòt

 4. Caùc theå thaát
ngoân Ñöôøng
Luật BT- Niêm- Vần
luaät
Phối thanh- Luật bằng vần bằng Phối thanh- Luật trắc vần bằng
1. BBTTTBB 1. TTBBTTB
2. TTBBTTB 2. BBTTTBB
3. TTBBBTT
3. BBTTBBT
4. BBTTTBB
4. TTBBTTB
5. BBTTBBT
5. TTBBBTT
6. TTBBTTB
6. BBTTTBB
7. TTBBBTT
8. BBTTTBB
7. BBTTBBT
8. TTBBTTB
 III. CAÙC THEÅ THÔ
HIEÄN ÑAÏI
•Thơ Mới được khởi xướng từ năm 1932, là
thơ không theo luật lệ của thơ cũ (Đường
luật, Cổ phong), mà ảnh hưởng thơ Pháp
•Thơ mới không hạn chế số câu, số tiếng
trong câu, không theo niêm luật. Thơ mới
coi trọng vần điệu
•Thơ mới góp phần hiện đại hóa thơ tiếng
Việt, làm phong phú các thể thơ tiếng Việt
 Em ôi
Söông rôi
Thơ 2 tiếng Nguyeãn Vyõ Trong
Söông rôi loøng

Naëng tróu Haït

söông
Treân caønh
Thaønh
Döông lieãu moät
Nhöng hôi Veát
Gioù baác thöông

Laïnh luøng Roài haït

Hiu haét Söông

trong
Thaám vaøo
Tan taùc
 Thơ 5 tiếng OÂng ñoà vaãn ngoài ñaáy
OÂng ñoà (Vuõ Ñình Lieân)
Qua ñöôøng khoâng ai hay
Moãi naêm hoa ñaøo nôû
Laù vaøng rôi treân giaáy
Laïi thaáy oâng ñoà giaø
Ngoaøi giôøi möa buïi bay
Baøy möïc taøu giaáy ñoû
Naêm nay ñaøo laïi
Beân phoá ñoâng ngöôøi qua nôû

Bao nhieâu ngöôøi Khoâng thaáy oâng

thueâ vieát ñoà xöa

Taám taéc ngôïi khen Nhöõng ngöôøi muoân

taøi naêm cuõ

“Hoa tay thaûo nhöõng Hoàn ôû ñaâu baây

neùt giôø

Nhö phöôïng muùa

roàng bay”
Nhöng moãi naêm moãi vaéng
Thô 7 tieáng: Sao anh khoâng veà chôi thoân
Vó?
Ñaây thoân
Vó Daï- Nhìn naéng haøng cau naéng
môùi leân
Haøn Maëc Töû
Vöôøn ai möôùt quaù xanh nhö
ngoïc?
Laù truùc che ngang maët chöõ
ñieàn
Gioù theo loái gioù maây
ñöôøng maây
Doøng nöôùc buoàn thiu
hoa baép lay
Thuyeàn ai ñaäu beán
soâng traêng ñoù
Coù chôû traêng veà kòp
toái nay?
Thơ với những câu có Laù baøng
số tiếng tự do
Nhö laù vaøng
Muøa Ruïng
ñoâng OÂâi! Ñìu hiu
(Caùnh ñoàng An
Cöïu) Nam Traân Caûnh chieàu
Ñoâng
Ruoäng ngaäp
meânh moâng
Nöôùc phaúng
Coø bay, yeân laëng
Quanh ñoàng
…
Thô khoâng
vaàn Maøu thôøi gian (Ñoaøn Phuù Töù)

Sôùm nay tieáng chim thanh

Trong gioù xanh
Dìu vöông höông aám thoaûng xuaân
tình
Ngaøn xöa khoâng laïnh nöõa
Taàn phi
Ta laõng ñaõng naøng
Trôøi maây phaûng phaát
nhuoám thôøi gian
Maøu thôøi gian khoâng xanh
Maøu thôøi gian tím ngaùt
Höông thôøi gian khoâng noàng
+ Nhịp điệu thơ mới:
•Các âm, các thanh được lựa chọn tự do, phù
hợp với tình và ý của câu thơ, bài thơ
•Ngắt nhịp tuỳ theo tình ý trong câu, bài thơ
… Thu lạnh càng thêm nguyệt tỏ ngời
Đàn ghê như nước, lạnh, trời ơi!
Long lanh tiếng sỏi vang vang hận
Trăng nhớ Tầm Dương, nhạc nhớ người…
Nguyệt cầm (Xuân Diệu)
Ô! Đêm nay trời trong như gương
Không làn mây vương không hơi sương
Tơ trăng buông rèm trên muôn cành
Tơ trăng vàng rung như âm thanh…
Tinh huyết (Bích Khê)
Tố Hữu & Việt Bắc
ĐẤT NƯỚC
Củng cố
Làm bài Luyện tập
Dặn dò
Chuẩn bị bài “Việt Bắc” của Tố Hữu
Kết thúc tiết học
Thaân
chuùc
Quyù
Thaày coâ
vaø caùc
em HS
Moät
ngaøy
môùi toát
ñeïp