Hn ln mt ng theo vt bnh xe

Nhng thch thc i vi ngnh ng b

(Bi vit c ng trn Tp ch ng b S 55, thng 7/2013)
Trong thi gian va qua, hin tng hn ln vt bnh xe mt ng xy
ra kh ph bin trn h thng ng Quc l nc ta trn c 3 vng min Bc,
Trung v min Nam; k c nhng d n a vo khai thc, s dng nhiu
nm cng nh d n mi thi cng hon thnh trong thi gian ngn; cc d n
s dng vn TPCP, NSNN, BOT hay vn ODA, trn mt ng hay trn mt
cu. l thch thc i vi ngnh ng b v cng l cu hi cn i tm li
gii cho nguyn nhn v nhng gii php khc phc.

Nhn thc c cc vn nh hng ca hn ln vt bnh xe (HLVBX) n

cht lng cng trnh, an ton giao thng, Lnh o Tng cc BVN ch o Cc
QLXD ng b nghin cu chuyn Cht lng kt cu mt ng b tng
nha trong cc d n u t xy dng cng trnh giao thng nhm tm ra cc nhm
nguyn nhn, t xut cc hng nghin cu chuyn su ng vi tng nguyn
nhn c th, xut cc gii php khc phc nng cao cht lng v duy tr thi
gian khai thc n nh lu di ca kt cu mt ng b tng nha, phc v cng tc
qun l trong ngnh ng b.

Thc trng hn ln mt ng theo vt bnh xe

HLVBX l mt hin tng b mt mt ng b ln xung theo phng dc ti
vt bnh xe trn mt ng. Hn ln vt bnh xe c th lm cho h hng kt cu mt
ng v lm trn trt khi xe chy, gy nguy him ti an ton chy xe, c bit
trong iu kin tri ma hoc vo ban m.
Hin tng HLVBX xy ra kh ph bin trn phm vi c nc thi gian gn
y, trn c 3 vng: min Bc (QL5, QL3, QL1A on Ph L, Thanh Ha...), min
Trung (QL1A, QL7, QL8,...) v min Nam (QL1A, i l ng Ty,...); c d n
a vo khai thc, s dng 6-8 nm (QL1A thuc d n WB, ADB,...) hay nhng d
n va a vo khai thc, s dng (QL1A on qua H Nam, Thanh Ho, BOT
tuyn trnh Phan Rang-Thp Chm, i l ng Ty, QL3, QL5,...); cc d n s
dng vn TPCP, NSNN, BOT hay vn ODA; trn mt ng hay trn mt cu (cu
Thanh Tr, mt cu vt bng thp ti TP. H Ch Minh,...).
Kt qu kho st, thng k thc t trn h thng ng Quc l ca Tng cc
BVN cho thy hin tng HLVBX ch yu tp trung trn cc tuyn Quc l c lu
lng, ti trng xe chy ln (QL1, QL3, QL5, QL7,...), cc vng c thi tit nng
nng (khu vc min Trung), cc v tr c c im c bit nh: gn trm thu ph, o
dc, ng cong, n tn hiu giao thng, trm kim tra ca cnh st giao thng,...
Trn a bn khu vc pha Bc do Khu QLB II qun l, HLVBX ch yu tp
trung ti mt s tuyn Quc l nh QL1, QL3, QL5, QL70. c bit, i vi QL3
v QL5 mt s on tuyn mi c a vo khai thc, s dng cng xut hin
HLVBX v ang c Tng cc BVN ch o cc n v lin quan khn trng
tm hiu nguyn nhn v khc phc m bo cht lng, an ton giao thng. i vi
QL1A on t Thanh Ha Tha Thin Hu (di 620 km) c khong 70 km (chim
khong 13% chiu di tuyn) b g sng tru, trong tp trung h hng nng
nht khu vc Vinh - ng H, chiu su vt hn ln mt ng trung bnh t 57cm. Ngoi ra, trn mt cu Bn Thy 2, mi c khai thc cha y mt nm
nhng mt cu in nhng vt hn bnh xe.
Dc theo QL1A khu vc duyn hi Nam Trung b t Nng n Khnh
Ha, s liu kho st, thng k ca Khu QLB V cho thy HLVBX tri di khong
trn 90km/593km (chim 15%), ring cc on hn ln nng >7cm khong 13km,
chim 2,2%; din tch vt ln tng ng 150.000m2; ln nng nht su 12-15cm
tp trung on Bnh nh Ph Yn (o C Mng, R Tng,). on QL1A do
Khu QLB VII qun l cng xut hin HLVBX tp trung ch yu on Ninh Thun
Bnh Thun vi chiu di hn ln khong hn 16km/245Km (chim 7%). Ngoi ra,
cn mt s on tuyn khc qua ng Nai, Bnh Dng v cc Quc l khc cng c
hin tng tng t.

HLVBX trn QL1A on qua tnh Bnh nh

Xc nh nguyn nhn
tm hiu nguyn nhn dn n HLVBX l mt bi ton kh rng, do ph
thuc vo nhiu yu t bao gm c nhm cc nguyn nhn khch quan (iu kin a
hnh, a cht, kh hu; iu kin khai thc, lu lng, ti trng) v ch quan (cht
lng nn, mng, mt ng; qu trnh qun l, khai thc, bo tr). i vi nhm
nguyn nhn khch quan:
Th nht, phi k n yu t thi tit, kh hu. nc ta do qu trnh bin i
kh hu, s xut hin nhng hin tng thi tit cc oan (thi tit nng nng bt
thng, nhit cao, ko di khu vc min Trung). Mt khc, Vit nam nm trong
vng kh hu nhit i, nng m, ma nhiu. Nhit chnh lch ln gia cc ma,
vng min. Nhit cao nht trn b mt ng nha c th ln ti 70oC v ma
nng v thp nht xung ti 2oC v ma lnh. Mt ng b tng nha lm vic trong
iu kin nhit trn b mt bin thin kh ln v tn sut xut hin nhit cao
trn b mt l rt ng k, c khi ko di ti 5-6 gi lin trong mt ngy, kt hp vi
cc nguyn nhn khc dn n vt hn bnh xe trn h thng mng li ng quc
gia ca Vit Nam ngy cng gia tng nh hin nay, lm gim n nh ca b tng
nha, ng thi tng mc ha gi ca vt liu, c bit l nha ng.

Th hai, yu t lu lng ln v ti trng vt qu gii hn cho php (c v

ti trng trc, tng ti trng) cng l nguyn nhn trc tip lm gia tng cng
vn chuyn trn mt mt ct ng, tc dng trng phc lp i lp li di bnh xe
nng gy nn hin tng HLVBX, c bit ti cc v tr bt li nh: gn trm thu
ph, nt giao thng, ln o dc, ng cong, trm cnh st giao thng, v tr c di
phn cch phn tch ln ng,...). Ngoi tc dng ca ti trng theo phng thng
ng, ti nhiu v tr trn ng, mt ng cn chu tc dng ca lc ngang v ti
trng tc dng trong thi gian di khi xe nng chy chm, dng hoc tng tc.
Theo bo co ca Tng cc BVN vi B GTVT ti vn bn s
2516/TCBVN-KCHT&ATGT ngy 13/6/2013, kt qu phn tch ca T vn ti 03
trm cn lp t ti QL1 v QL10 trong d n nng cp ci to mng li ng b
theo mu hp ng PBC cho thy t l xe vt ti qu mc cho php 24 tn chim
49 % s xe ca loi ny; vt mc cho php 30 tn chim 50 %; vt mc cho php
40 tn chim 42 % s xe; vi khong 16 % vt hn hai ln mc cho php v c
mt s xe c tng ti trng ln n 110-116. Khi xe ch qu ti trng t l thun vi
s nh hng ca ti trng trc tc dng ln mt ng dn n mt ng b tng
nha nhanh chng b trng phc, ph hy. Hin Tng cc BVN ang ch o
quyt lit thc hin n kim sot xe qu kh, qu ti theo k hoch c B
GTVT ph duyt.
i vi nhm nguyn nhn ch quan, ngoi cc nguyn nhn gy ra do cht
lng cc lp nn, mng khng bo m, cc kt qu nghin cu gn y ch ra rng
hu ht vt hn bnh xe xy ra trong nhng phn trn thuc lp b mt b tng nha
m nguyn nhn ch yu lin quan n cht lng tng mt ng gm cc lp b
tng nha, do hn hp b tng nha km cht lng khng kh nng khng vt
hn bnh xe gy nn, xut pht t cc yu t:
Trong thit k kt cu o ng mm cn tn ti t duy p t, mc nh p
dng mt s kt cu in hnh, mt loi kt cu tng t cho nhiu vng min vi
iu kin a hnh, thi tit khc nhau trong cc khu thit k, thm nh, ph duyt
la chn kt cu o ng mm. Cha ch trng xem xt iu chnh chiu dy kt
cu, loi BTN ph hp vi nhng v tr bt li d gy HLVBX (s dng BTNC ct
liu Dmax nh p dng cho lp mt, khng xem xt iu chnh sang cc b tng
nha khc: BTNC ct liu Dmax ln, b tng nha SMA, Polime,...).
Mt yu t kh quan trng c xt n na lin quan n cht lng nha
ng nhp khu sn xut b tng nha. Qua s liu iu tra, thng k hin nha
ng nhp khu vo Vit Nam t trn trn 10 quc gia, cc doanh nghip nhp khu
(trn 15 doanh nghip) vi ngun gc t nhiu Quc gia nh: Iran, Malaysia,
Singapore, i Loan, Trung Quc,...vi s lng ln v hu ht phc v sn xut
b tng nha cho ngnh giao thng. Tuy nhin, hin li khng c c quan n v no
c giao kim sot cht lng nha nhp khu. Vic kim sot cht lng nha,
ngun gc, xut x nha ng gp kh khn do cc nh cung cp thng nhp khu
nha c ngun gc khc nhau v lu chung vo bn cha ti kho, cng; cng tc th

nghim xc nh cc ch tiu c l ca nha kim sot cht lng cng khng

c thc hin y , thng ch cn c vo chng ch ca nh sn xut.
Ngoi ra, vic s dng trn lan cc m khai thc phc v cho sn xut b
tng nha, trong khi nhiu m khng tiu chun sn xut cho b tng
nha (loi khng ph hp, dnh bm nha km,...), cng tc th nghim xc
nh cc ch tiu c l khng trung thc, mang tnh hnh thc hp thc ha h s.
Cht lng ct, bt khng c kim sot cht ch dn n cht lng b tng
nha khng m bo.
Trong cuc hp v cht lng va qua ca B GTVT, B trng inh La
Thng nhn mnh n yu t ch quan dn n h hng HLVBX t nguyn nhn
kim sot cht lng ca cc ch th t Ban QLDA, TVGS, Nh thu thi cng trong
qu trnh sn xut, thi cng, nghim thu b tng nha. Hin nay, ngoi mt s nh
thu c truyn thng sn xut, thi cng b tng nha trong ngnh GTVT c rt nhiu
cc nh thu ngoi ngnh, nh l, cc nh u t BOT tham gia thc hin cc d n xy
dng cng trnh giao thng ng b. i ng k s, cng nhn thiu kinh nghim v
chuyn mn k thut su v b tng nha, khng nm vng quy trnh cng ngh trong
ch to, thi cng v kim sot cht lng b tng nha (quy trnh ri, kim sot nhit
,...), khng p ng yu cu. Lc lng t vn gim st cn thiu cc cn b c
trnh , kinh nghim su trong vic kim sot cht lng sn xut, thi cng b tng
nha cng l mt trong nhng nguyn nhn dn n cht lng cng trnh khng
m bo.
Trn c s nhng nghin cu bc u, i vi hin tng h hng vt hn
bnh xe, cc nguyn nhn trc tip c u tin xem xt gm: Cht lng cc lp
b tng nha mt ng (yu t vt liu nha, ct liu, cht lng thi cng, gim
st,); lu lng, ti trng xe v cng vn chuyn; nhit cao ng vi khu
vc c trng v cng tc qun l, khai thc v bo tr ng b.
Tuy nhin, c cu tr li tha ng v nguyn nhn dn n hin tng
HLVBX cn xem xt ng vi tng i tng, phm vi, cc iu kin bt li tc
ng nh hng n cng trnh, d n c th. ng thi, cn phi thng qua cc kt
qu th nghim, kim nh cht lng cc lp kt cu nn, mt ng c kt lun
mang tnh khoa hc.
Gii php khc phc hn ln vt bnh xe
Trc tnh trng HLVBX ph bin nh nu trn, Tng cc BVN c
nhng ch o i vi cc Khu Qun l ng b trc mt lp k hoch khc phc
v x l ngay i vi nhng on tuyn, c bit trn QL1A, c hin tng hn ln,
sng tru mc nng, tim n nguy c gy mt an ton giao thng cao, c bit l
vo ban m hoc khi tri ma.

Tuy nhin, do ngun vn hn ch, trc mt mi ch tp trung x l nhng

vt hn ln, h hng nng, gii php ch yu tin hnh san gt, lng nha 2-3 lp
to bng phng, m thun. Mt s on c b ph bng dm nha hoc b
tng nha ngui, thm b vo vt hn ln hoc ct lp b tng nha n mng, gia
c mng v thm li bng b-tng nha mi. Tng cc cng cho php cc n v thi
cng th im thm li mt ng bng b tng nha polime sau khi x l mng,
cht lng c ci thin so vi s dng b tng nha cht thng thng nhng
nh gi hiu qu cn c thm thi gian. i vi cc on cn li, Tng cc ch o
cc n v r sot, thng k v xut gii php sa cha theo mc u tin, yu
cu kim sot cht lng ngy t giai on thit k n t chc thi cng, kt hp
khoan, ct th nghim, xc nh nguyn nhn a ra gii php ph hp.
V gii php lu di, dn khc phc v hn ch n mc ti a hin tng
HLVBX, trong ni dung chuyn nghin cu cng nh bo co tham lun ca
Tng cc BVN ti Hi ngh cht lng do B trng B GTVT inh La Thng
ch tr ngy 23/6/2013 v ti vn bn bo co B GTVT s 2740/TCBVNCQLXDB ngy 26/6/2013, Tng cc xut 7 nhm gii php khc
phc, hn ch hin tng ny, bao gm:
Kin ngh B GTVT tip tc ch o nghin cu c th, chi tit v chuyn su
v cc yu t nh hng n hin tng HLVBX (nh hng ca ti trng; nh
hng iu kin nhit , a hnh,...) lm c s xc nh r nguyn nhn nhm a
ra gii php x l tng th v trit ; R sot li cc quy trnh, quy phm trong
cng tc thit k o ng mm, cng tc thi cng v nghim thu mt ng b tng
nha; Ngoi ra, cn tin hnh kho st, r sot, lp quy hoch cc m vt liu c
th s dng sn xut b tng nha dc lnh th Vit Nam, khai thc hp l,
khng s dng trn lan cho cc mc ch khc. kim sot cht ch cht lng
nha, cn thit c c ch phi hp hiu qu gia B GTVT vi B Cng thng,
Tng cc Hi quan. kim sot ng b, hiu qu tnh trng xe qu kh, qu ti
tn ph ng, ngoi cc trm cn di dng, kin ngh nghin cu lp thm cc trm
cn c nh, u tin cc tuyn quc l, trc chnh c lu lng, ti trng ln.
Trong cng tc qun l cht lng cng trnh cn sit cht hn na, B GTVT
cn tip tc ch o quyt lit vic qun l, kim tra, gim st ca ch u t, c bit
nng cao trch nhim, vai tr ca i ng T vn gim st v Ban qun l d n trong
vic theo di, qun l cc d n u t xy dng c bn trong tt c cc khu kim
sot cht ch cht lng thit k, qu trnh sn xut b tng nha, thi cng, nghim
thu kt cu mt ng b tng nha. Trong qu trnh la chn nh thu thi cng btng nha, cn quy nh cht ch v u tin nh gi im v nng lc k thut, kinh
nghim trong lnh vc sn xut, thi cng b-tng nha ti h s mi thu. ng thi,
cn c n nng cao nng lc cn b tham gia trong lnh vc u t xy dng cng
trnh giao thng thuc tt c cc ch th qun l, gim st, xy dng, trong , ch
trng cng tc o to, o to li cn b p ng nng lc yu cu.

Nhng gii php xut c B GTVT ghi nhn v c nhng ch o

gii quyt ti Thng bo s 401/TB-BGTVT ngy 26/6/2013 kt lun ca B
trng B GTVT inh La Thng v cng tc qun l cht lng cng trnh xy
dng ngnh GTVT. ng thi, B GTVT cng c vn bn bo co Th tng
Chnh ph, gi B Cng an ngh ch o cc c quan, n v lin quan trong
vic kim sot cht ch cht lng nha ng nhp khu. B GTVT s ban hnh
ch th ca B trng v tng cng cng tc qun l cht lng cng trnh;
nghin cu ban hnh Thng t quy nh trch nhim cc ch th trong qu trnh
u t xy dng CTGT; ch o tin hnh cng tc kim nh cht lng trc
khi bn giao a vo khai thc, s dng, ht thi gian bo hnh cng trnh; giao
cho cc n v r sot cc tiu chun, quy trnh, quy phm ca thit k thi cng,
nghim thu,... Hin nay, B GTVT vn tip tc ngh cc nh khoa hc, chuyn
gia vo cuc nghin cu v hin tng ny, lm c s xc nh r nguyn nhn, c
gii php x l tng th v trit .
Vi s quan tm ch o quyt lit ca B GTVT, cng vi s vo cuc tch
cc ca ton ngnh GTVT v h thng truyn thng thi gian qua trong cng tc
qun l cht lng, tin , chng ta hy vng rng thi gian ti cng tc qun l
cht lng, tin cng trnh giao thng s c nhiu chuyn bin tch cc, sm tm
ra nhng gii php hiu qu khc phc hin tng hn ln vt bnh xe, m bo an
ton giao thng, tui th v n nh cng trnh./.