Professional Documents
Culture Documents
M U
I. L DO CHN TI:
Ha hc l khoa hc va l thuyt va thc nghim, trong qu trnh dy
hc bn cnh vic cung cp cho hc sinh cc kin thc v l thuyt cn bn, cc
phng php gii bi tp cn phi rn k luyn k nng thc hnh cho hc sinh
thng qua cc tit hc thc hnh. Bi l, giai on cc em thc hnh c coi l
bc trung gian gip cc em c th chuyn ha nhng kin thc l thuyt
hc n gn hn vi thc t. Ngoi ra, lm thc hnh cn kim nghim li
cc kin thc l thuyt c hc ng thi cng gip cc em nh c cc
kin thc tt hn.
Song song vi vic t chc cho hc sinh thc hnh th vic cung cp thm
cho hc sinh cc bi tp mang tnh thc nghim cng rt hu ch v d nh: bi
tp nhn bit, bi tp tch chit, bi tp iu ch, bi tp m t v gii thch hin
tng, bi tp thc hnh bng hnh v..
Vic s dng bi tp thc nghim vo cc gi thc hnh nu c thc
hin tt th khng nhng gip hc sinh cng c v vn dng nhng kin thc
hc trn lp m cn rn luyn cc k nng thc hnh cho hc sinh: cc thao tc
ly ha cht, lp dng c th nghim, cn thn khi tip xc vi ha cht. Thng
qua cc th nghim , hc sinh c th sng to ra cc phng n khc nhau, cc
em c ng vai tr nh cc nh nghin cu, tm ti, phn tch mt mu cht
no . iu ny gy c hng th hc tp ha hc cho hc sinh, chun b
trc cho cc em mt hnh trang trong tng lai.
V nhng l do trn, ti chn ti S dng bi tp bng hnh v
nhm tng hng th hc tp v rn luyn k nng thc hnh cho hc sinh
phn ha hc phi kim lp 10 nng cao
II. PHM VI NGHIN CU :
- Ti tin hnh nghin cu trong phm vi kin thc 2 chng: chng halogen
v chng oxi lu hunh thuc chng trnh ha hc lp 10 nng cao
- Thi gian tin hnh: S dng bi tp trong cc tit hc bi mi, cc tit luyn
tp , n tp chng, cc tit thc hnh, cc bi kim tra nh gi kt qu ca
chng halogen v chng oxi-lu hunh thuc hc k 2 chng trnh lp 10
B. NI DUNG TI
I. C S L LUN
1. Cu trc chng trnh chng nhm halogen v chng oxi-lu hunh
lp 10 nng cao.
- Chng nhm halogen: Tng tit hc l 15 tit trong c 4 tit luyn tp, n
tp v 2 tit thc hnh
- Chng oxi-lu hunh: Tng s tit hc l 15 tit trong c 3 tit luyn tp
n tp v 2 tit thc hnh
Nh vy theo cu trc chng trnh th 2 chng m ti nghin cu chim 1/3
chng trnh hc ca lp 10 nng cao. Mt khc, s tit luyn tp, n tp v
thc hnh cng chim mt lng ng k nn c nhiu iu kin cung cp
cho HS cc bi tp thc nghim thng qua hnh v nhm cng c kin thc v
rn k nng thc hnh, ng thi tng tnh sinh ng ca cc dng bi tp (thng
thng bi tp cung cp di dng con s v ch) t lm tng hng th hc
tp cho HS
2. c im v kin thc ca chng halogen v chng oxi-lu hunh
- Cc kin thc trong cc chng ny thuc kin thc v cht v cc nguyn t
ha hc, c hc sau khi nghin cu l thuyt ch o v nguyn t, cu to
nguyn t v lin kt ha hc
- Mc tiu ca cc chng ny l HS vn dng l thuyt ch o c hc
k I d on tnh cht sau dng th nghim, phng trnh ha hc kim
nghim li l thuyt. Nh vy vic HS c lm cc th nghim thc hnh l rt
quan trng, song song vi thc hnh l lm cc bi tp di dng hnh v m
phng th nghim
3. ngha, tc dng ca bi tp ha hc thc nghim bng hnh v
Theo M.A. anhilop, nh l lun dy hc X Vit : Kin thc s c
nm vng tht s nu HS c th vn dng thnh tho chng vo vic hon thnh
nhng bi tp l thuyt v thc hnh
Bi tp ho hc m t bng hnh v c nhng tc dng tch cc sau :
- Pht trin nng lc nhn thc, rn luyn t duy t l thuyt n thc
hnh v ngc li t xc nhn nhng thao tc k nng thc hnh hp l.
B. 1, 3, 4, 2, 5
C. 1, 2, 3, 5, 4
D. 1, 5, 2, 3, 4
Hy chn p n ng.
Hng dn :
Da vo cc quy trnh tin hnh lm th nghim trong bi
thc hnh bi thc hnh s 02 trong sch ha hc 10 bi 27.
=> p s: p n B
Phn tch cch chn:
Hnh 02
Hng dn: Da vo tnh cht vt l v ho hc ca kh HCl
- Nng hn khng kh, khng tc dng vi khng kh
- Tan nhiu trong nc
T hc sinh thy rng phng php thu kh HCl trong phng th nghim l
phng php y khng kh, c m t bng hnh 2
p n: Hnh 02
Bi 3: Trong cc hnh v m t cch thu kh Clo sau, hnh v no ng?
MnO2
bng tm NaOH c
Kh clo
dd NaCl
H2SO4 c
Hnh 05
Trong phng th nghim ngi ta thng tin hnh iu ch kh clo tinh khit
theo hnh v sau: hy gii thch ti sao li phi mc s th nghim nh th?
Hng dn: Qua s trn hc sinh phi hiu v ghi nh c kh clo iu ch
c c ln: kh HCl, hi nc nn phi dn qua dung dch NaCl hp th
HCl v H2SO4 c hp th hi nc. Kh clo nng hn khng kh v khng
tc dng c vi khng kh nn c th thu trc tip, bng tm dung dch NaOH
hn ch clo thot ra ngoi khng kh v clo cn l mt kh c.
Ngoi cch ra th chng ta cn c th a bi ny tr thnh bi dng
trc nghim vi vic sp xp th t ca cc ha cht sao cho ph hp vi vic
iu ch ra kh clo. Ty vo tng mc ca hc sinh m c th a ra nhiu
dng cu hi c kh d khc nhau.
Bi 6: Kh clo c iu ch trong phng th nghim bng phn ng ca axit
HCl vi MnO2 thng c ln tp cht. thu c kh clo tinh khit, ngi ta
dn kh clo khng tinh khit i qua hai bnh, mt bnh ng cht lng X v mt
bnh ng cht lng Y. Hy xc nh cc cht X, Y trong s cc cht sau:
KMnO4, dung dch NaCl, Ca(OH)2, NaOH, H2SO4c, dung dch HCl. V s
qui trnh lm sch kh clo bng ho cht xc nh trn.
8
H2SO4c
H2SO4 c
X
X
Bi 7: Cho s th nghim iu ch kh clo trong phng th nghim. Ngi ta
c th sp t cc ha cht nh th no cho ph hp vic iu ch
Y
Y
Hnh 06
Kh clo
Kh clo
3
bng tm NaOH c
1
Kh clo
Hng dn:
Chng ta nhn vo hnh v s nhn thy rng y l s th nghim iu ch
kh Clo, nn chng ta nh li cc cht cn dng iu ch ra kh Clo v th t
sp xp v b tr cc th nghim thu c kh Clo kh.
V nng cao kh ca cu hi chng ta c th ch cho bit rng y l s
phn ng dng iu ch ra kh Clo v yu cu hc sinh la chn ra cc cht
ph hp cho cc v tr s ta nh trong s .
Bi 8: Hnh v bn m t cch iu ch kh clo trong phng th nghim, hy gii
thch s lp rp ?
Hng dn:
Kh clo c iu ch t cht rn
MnO2 v axit HCl c nn tin hnh
trong bnh cu, cn t nng bnh cu
v phn ng xy ra cn nhit .
Hng dn:
Hnh v bn m t cch iu ch v thu trc tip kh clo bng phng php y
khng kh, nn bnh thu kh khng y nt kn khng kh trong bnh b y ra
ngoi. Sai nt B
10
Hng dn: Sau mt thi gian ngn, on th nht ca ng hnh tr xut hin
mu vng lc ca kh clo, on th hai c mu nu ca brom, on th ba c
mu tm ca iot. Dung dch trong ng nghim 2 xut hin mu xanh do iot
lm xanh h tinh bt.
Ch :
- Khng tm qu nhiu dung dch KBr v KI vo cc nm bng trnh
hin tng dung dch cn d chy theo thnh ng thy tinh hnh tr.
- Cc nm bng phi c t va kht trong ng thy tinh sao cho cc
kh clo, brom mi xut hin khng d dng lt qua c.
- Cc u ng dn kh c nhng trong dung dch cha trong ng
nghim c nhnh v cc thy tinh ch thp hn mt dung dch t 3 n 5mm.
- Dng dung dch h tinh bt long.
- Dung dch NaOH c cha trong cc thy tinh dng ho tan lng
halogen cn d trnh c hi cho gio vin v hc sinh.
II. Bi tp chng oxi-lu hunh
Bi 1: Ngi ta c th iu ch oxi trong phng th nghim bng thit b sau
(hnh di)
11
Hy cho bit (1), (2), (3) v (4) ln lt l nhng cht no. Chn p n ng?
A. MnO2 , H 2O2 , O2 , H 2O
(2): dd HCl ;
(3) dd Br2
(4) FeS ;
(5) dd H 2 SO4 ;
(6) dd H 2 S
Bi 3:
Hnh v bn l cch lp t dng c
KMnO4
bng
12
Hng dn:
Hnh 12
Hnh 13
Hng dn:
Phng php 1, 3: ng nghim t th t nm ngang, nn hi nc sinh ra trong
qu trnh iu ch ngng t c th lm v ng nghim
Phng php 2: L cch lp t ng iu ch kh oxi v thu c oxi tinh
khit hn
13
Cu hoc Na2SO3
H2SO4 c,
tm
NaOH
CuSO
khanhoc H2SO4 long bng
Kh SO
2
Hnh 14
bng tm NaOH
Cu hoc Na2SO3
CuSO4 khan
Kh SO2
Hnh 15
14
SO2
B.
Nc c mu hng phun mnh vo
bnh cu
K
C.
Nc c mu xanh phun mnh vo
bnh cu
D.
H2O
Hng dn:
Da vo tnh cht vt l ca SO2
p n: B
Hnh 16
+ 2H2O
2 HBr
+ H2SO4
p n ng l D
Bi 9: iu ch v th tnh cht ca hiro sunfua trong ng hnh tr c .
15
Hng dn:
- Trong ng hnh tr, dung dch axit clohiric long tc dng vi st (II) sunfua
to thnh kh hiro sunfua. 2HCl + FeS FeCl2 + H2S
- Cc mnh giy t trn thnh ng c mu en v: Kh H2S bay ln tc dng vi
ng sunfat v ch nitrat. Phng trnh phn ng:
CuSO4 + H2S CuS + H2SO4
Pb(NO3)2 + H2S PbS + 2HNO3
Ch :
Kh hiro sunfua rt c nn cn c iu ch v th tnh cht trong thit b
kn. V vy:
- Cn cho t nc vo y cc cho kh hiro sunfua khng bay ra ngoi ng
hnh tr.
- Cn kim tra kn ca thit b trc khi tin hnh th nghim.
- Sau th nghim cn thm nc vo cc ho tan dn lng hiro sunfua
c trong ng hnh tr, trc khi tho thit b v ra sch.
Bi 10:
16
M kp K hiro t bnh iu
ch kh y khng kh ra khi ng
thy tinh. Sau chng mt pht,
dng n cn h nh dc theo ng
thu tinh, ri tp trung ngn la
vo ch c lu hunh.
Nu hin tng xy ra trong
ng thy tinh, trong ng nghim
c nhnh, cc nc v gii thch:
Hnh 18
Hng dn:
- Trong ng thy tinh lu hunh nng chy v tc dng vi hiro to thnh khi
trng, l hiro sunfua. Phng trnh phn ng: H2 + S H2S
- Dung dch trong ng nghim c nhnh chuyn dn t khng mu sang mu
en, do to thnh ch sunfua. Phng trnh phn ng:
H2S + Pb(NO3)2 PbS(en) + 2HNO3
- Lng H2S cn d chuyn sang cc thy tinh v ho tan trong nc, m bo
an ton.
Ch :
- Cc u ng dn kh t trong ng nghim v cc nc ch cch mt thong
ca cht lng chng 3mm. Nu t su qu, dng c iu ch kh khng hot
ng c:
- Dung dch H2SO4 cho tc dng vi km c nng khong 20%
- Kh hiro sunfua mi trng thi rt c. V vy, trc khi tin hnh th nghim
cn kim tra kn ca thit b.
- Khi ra dng c, trc ht tho ng dn kh cao su ni vi dng c iu ch
hiro, sau nhng c ng thy tinh, ng nghim c nhnh di nc tho
ra dng c v hiro sunfua tan trong nc.
S hc sinh
26
11
5
3
T l (%)
57,78
24,44
11,11
6,67
18
TB (5-6)
YU,KM (di 5 )
SL
SL
TN
45
11
24,44 23
51,11 11
24,45 0
45
20,00 15
33,33 17
37,78 4
8,89
Bng 2: Thng k cht lng kim tra 45 pht chng Oxi lu hunh
TNG GII (9-10) KH (7-8)
I
S
TNG
%
SL
%
LNG SL
TB (5-6)
YU,KM (di 5)
SL
SL
TN
45
14
31,11 20
44,44 9
20,00 2
4,45
45
12
26,67 15
33,33 13
28,88 5
11,12
Nhn xt:
- Qua bng kt qa cho thy hai bi kim tra t l im kh gii lp thc
nghim u cao hn lp i chng. Trong kh t l im yu km lp i
chng li chim nhiu. Nh vy, vic p dng bi tp bng hnh v gp phn
nng cao hiu qu ging dy, c bit l tng hng th tp cho hc sinh trong
tnh hnh cc em chu nhiu p lc thi c.
19
XC NHN CA TH TRNG
N V
ngi khc
Mai Th Hng
21