Professional Documents
Culture Documents
LI CM N
Ti xin by t lng bit n su sc n qu thy c trong khoa Ch bin
ht lng ging dy, truyn t cho chng em nhng kin thc c bn v lnh vc
cng ngh thc phm - l hnh trang qu gi cho em vng bc vo i.
Ti v cng bit n s gip nhit tnh ca qu thy c ph trch B mn
Ha, phng th nghim Ha C bn v phng th nghim Cng ngh Thc phm.
Ti xin chn thnh cm n TS. Hong Th Hu An tn tnh hng dn v
to mi iu kin thun li cho ti trong sut qu trnh thc hin ti.
Xin cm n gia nh v bn b ti lun ng vin, gip v ng gp
nhiu kin qu bu, gip ti hon thin hn ti tt nghip ny.
NGUYN TH DU
ii
MC LC
LI CM N ..........................................................................................................i
MC LC ..............................................................................................................ii
DANG MC CC CH VIT TT .....................................................................vi
DANH MC CC BNG ...................................................................................vii
DANH MC CC HNH ....................................................................................vii
M U ................................................................................................................1
Phn 1. TNG QUAN.............................................................................................3
1.1. TNG QUAN V CHT MU THC PHM [4] .........................................3
1.1.1. Tm quan trng ca vic s dng cht mu trong ch bin thc
phm ...............................................................................................................3
1.1.2. Vai tr cht mu thc phm ...................................................................3
1.1.3. Phn loi cht mu thc phm ...............................................................3
1.1.4. Nguyn tc s dng cht mu thc phm...............................................6
1.2. TNG QUAN V THANH LONG ..................................................................6
1.2.1. Tn gi ..................................................................................................6
1.2.2. c im hnh thi.................................................................................7
1.2.3. c im sinh trng.............................................................................7
1.2.4. Phn loi thanh long ..............................................................................9
1.2.5. Tnh hnh sn xut v tiu th thanh long Vit Nam v trn th gii . 10
1.3. GII THIU V CHT MU BETACYANIN [4][5]................................... 11
1.3.1. Khi nim v cht mu betalain v betacyanin:.................................... 11
1.3.2. Cu trc ha hc ca cc betalain v betacyanin.................................. 12
1.3.3. Tnh cht vt l v ha hc ca betacyanin: ......................................... 13
1.3.4. Chc nng sinh hc v ng dng ......................................................... 15
1.3.5. Tnh hnh khai thc v ng dng betacyanin t nhin lm cht mu
thc phm...................................................................................................... 16
1.4. TNG QUAN V CC PHNG PHP CHIT......................................... 17
iii
iv
DANH MC CC CH VIT TT
VIT TT
TING ANH
TING VIT
Absorbance
hp th
Dilution factor
H s pha long
Hour
gi
H2 O
Water
Nc
HPLC
High-Performance Liquid
(hay: LC)
Chromatography
MeCN
Acetonitrile
Axetonitril
Min
Minute
Pht
Nm
Nanometer
Nanomet
Ppm
phn triu
R2
Correlation coefficient
H s tng quan
Rpm
vng/pht
RT
Retention Time
Thi gian lu
SD
Standard Deviation
lch chun
UV-Vis
Ultraviolet-Visible
T ngoi-kh kin
v/v
Volume/volume
th tch / th tch
v/w
Volume/weight
th tch/khi lng
w/v
weight/volume
vi
DANH MC CC BNG
Bng 1.1. Liu s dngcho php ca mt s cht mu hu c tng hp ..................4
Bng 1.2. Mt s cht mu t nhin thng dng ......................................................5
Bng 3.1 : Thnh phn khi lng ca qu thanh long .......................................... 33
Bng 3.2. Mt vi thnh phn ha hc c bn ca v thanh long.......................... 34
Bng 3.3. nh hng ca thi gian v nhit siu m n hiu sut chit
betacyanin t v thanh long................................................................................... 37
Bng 3.4. Kt qu sn xut th nghim dch chit betacyanin c c..................... 48
Bng 3.5. Kt qu phn tch mt s ch tiu cht lng quan trng ca sn phm
betacyanin c c .................................................................................................. 48
Bng 3.6. c tnh chi ph nguyn vt liu chit betacyanin t 1000 kg v
thanh long.............................................................................................................. 49
vii
DANH MC CC HNH
Hnh 1.1. Cy thanh long.........................................................................................9
Hnh 1.2. Cc loi thanh long ............................................................................... 10
Hnh 1.3. Mu sc ca cc loi hoa xng rng thay i theo t l betaxanthin
v betacyanin......................................................................................................... 12
Hnh 1.4. Cu trc phn t acid betalamic v vi betacyanin thng gp............... 13
Hnh 1.5. Cc dng sn phm cht mu betacyanin t c ci ng ...................... 16
Hnh 1.6. S thit b chit SFE..........................................................................21
Hnh 1.7. S thit b chit ASE .........................................................................21
Hnh 2.1. S quy trnh d kin sn xut cht mu betacyanin t v thanh
long ph liu.......................................................................................................... 25
Hnh 2.2. B tr th nghim xc nh iu kin chit betacyanin t v thanh long..29
Hnh 2.3. S b tr th nghim chn la quy trnh thch hp chit xut betanin
t v thanh long..................................................................................................... 30
Hnh 2.4. B tr th nghim nh gi bn mu ca dch chit betacyanin
khng b sung vitamin C....................................................................................... 31
Hnh 3.1. nh hng ca dung mi n hiu sut chit betacyanin ....................... 35
Hnh 3.2. nh hng ca t l dung mi/nguyn liu n hiu sut chit betacyanin.......... 36
Hnh 3.3. nh hng ca thi gian v nhit siu m n hiu sut chit
betacyanin t v thanh long................................................................................... 37
Hnh 3.4. S ph thuc ca hiu sut chit vo s ln siu m............................... 38
Hnh 3.5. S ph thuc ca hiu sut chit vo thi gian ngm chit ..................... 39
Hnh 3.6. S ph thuc ca hiu sut chit vo s ln ngm chit.......................... 40
Hnh 3.7. So snh hiu qu chit ca 2 phng php chit..................................... 41
Hnh 3.8. bn mu ca betacyanin khi cha b sung vitamin C........................ 43
Hnh 3.9. bn mu ca betacyanin khi b sung 0,01% (w/v) vitamin C............ 43
Hnh 3.10: Mu bo qun nhit phng ........................................................... 45
Hnh 3.11. Mu bo qun 40C ............................................................................ 45
Hnh 3.12. S quy trnh sn xut cht mu betacyanin t v thanh long ..........46
Hnh 3.13. Sn phm betacyanin c c thu c..................................................48
M U
1. L do thc hin ti
Trong nhng nm gn y, bn cnh cc loi nng sn c ngi tiu dng
trong v ngoi nc bit n t lu nh c ph aklak, bi Phc Trch, nc mm
Ph Quc, vi thiu Lc Ngn, qu thanh long Bnh Thun (Hylocereus spp.) cng
tr thnh mt trong nhng mt hng c nh nc bo h nhn hiu c quyn
trn phm vi c nc v trn th gii.
Hin nay, Vit Nam c xem l mt trong 4 quc gia c sn lng thanh
long nhiu nht th gii. Ch tnh ring Bnh Thun, tng sn lng thanh long t
trn 130 nghn tn/nm vi din tch trng thanh long ln n gn 10 nghn hecta.
Lng thanh long phn ln c xut khu cung ng cho cc th trng chu ,
chu u.
Ngoi vic xut khu qu thanh long ti, tnh Bnh Thun ang xy dng
mt d n sn xut thanh long ng hp xut khu vi cng sut khong 7.000
tn/nm [11]. Khi dy chuyn ny i vo hot ng s thi ra mt khi lng ng
k v thanh long (trn 2000 tn/nm). Nu khng c x l hay tn dng, lng
ph thi ny khng ch gy nhim mi trng m cn l mt s lng ph rt ln v
v thanh long chnh l mt ngun sc t betcyanin t nhin qu gi, c th ng
dng trong cng nghip cht mu thc phm. Chnh v vy, ti Nghin cu
chit xut cht mu betacyanin t v qu thanh long Hylocereus spp. l mt
hng i ng v cn thit hin nay.
Nhng kt qu ca ti ny c th xem l c s ban u nghin cu kh
nng chit xut v ng dng cht mu betacyanin t v qu thanh long trong cng
nghip thc phm.
2. Mc ch v ni dung nghin cu ca ti
Mc ch ca ti ny l xy dng quy trnh thch hp cho php chit
betanin t v qu thanh long Hylocereus spp.
0 - 0,15
0 - 5,00
0 - 7,50
Ngun t nhin
Athocyanin
V nho, elderberries,
Betalain
Carotenoid
- Annato (Bixin)
- Canthaxanthin
- .Apocarotenal
Ht iu
Nm rm, loi gip xc, c
Cam, rau xanh
Chlorophyll
Riboflavin
Sa
Caramel
ng saccharose
Cc loi khc
- Turmeric
- Crocetin, Crocin
Cy ngh
Cy ngh ty
c th,) nn ngi tiu dng ngy cng c xu hng a chung nhng loi thc
phm dng cht mu t nhin. V vy, trong nhng nm gn y, ngnh cng
nghip sn xut cht mu t nhin trn th gii ang pht trin nhanh chng v tr
thnh mt trong nhng lnh vc kinh doanh y tim nng [6], [8].
1.1.4. Nguyn tc s dng cht mu thc phm
V nguyn tc, b sung cht mu nhm phc hi mu vn c ca mt s thc
phm b tn tht trong qu trnh ch bin. Khng c dng cht mu che y
khuyt im ca thc phm hoc ngi tiu dng nhm ln v s c mt khng
thc ca mt vi thnh phn cht lng trong thc phm.
Trc khi quyt nh s dng cht mu thc phm b sung vo mt sn phm
thc phm no chng ta cn quan tm cc yu t sau:
Trng thi ca cht mu: ngi tiu dng vn a dng cht mu dng
Thnh phn cc cht cha trong thc phm cn phi trn cht mu: s
H: Xng rng
Tn ting Anh: Pitaya (hay Pitahaya)
Tn khoa hc : Hylocereus spp.
1.2.2. c im hnh thi
- Thanh long thuc loi thn leo trn, di n 10 m, phn nhnh nhiu, bm
vo cc gi th nh cc r ph rt pht trin.
- Thn v cnh u mu xanh lc, c 3 cnh dp, mp c gai nh, ngn (2 - 4
gai mi mt thn).
- Hoa rt to, mc n c trn cnh, ng knh c th n 30 cm, mu trng
hay trng ng. Hoa c nhiu l i v cnh, dnh vi nhau to thnh ng. Hoa c rt
nhiu nh.
- Tri mu ti, hng hay vng vng, mng nc, c nhiu gai mm do
nhng l hoa cn li, ng knh khong 10 cm. V tri rt d bc. Phn tht mu
trng hng cha nhiu ht nh li ti mu en.
1.2.3. c im sinh trng
Thanh long l loi cy thuc h xng rng, chu nng hn, d trng. Mt s
a phng trong nc cng trng loi cy ny nhng xem ra thanh long ph hp
hn c vi vng t Bnh Thun.
Vo cui thng 3 m lch hng nm, thanh long ra hoa, n thng 5, nhng
cy ra hoa sm c qu chn v ko di n cui thng 8.
Thanh long ra hoa ng lot theo tng la, sau khi th phn s hnh thnh tri.
Trong vng 10 ngy u, tri pht trin chm sau tng rt nhanh v kch thc
v trng lng. Trong 2 giai on 1618 ngy v 2834 ngy sau khi n, s gia
tng trng lng v ng knh ca tri rt nhanh v c bit l trong giai on sau
nn nng dn c tp qun gi tri trn cy tri c trng lng cao hn. Nu trong
giai on ny ti nc nhiu qu hoc tri ma ln s gy hin tng nt qu.
Trong khi chn cng ca tri gim hn. cng ca tri gim rt nhanh t ngy
th 16 n ngy th 25 sau khi hoa n v sau cng tip tc gim nhng chm
hn.
Theo s phn nhm tri theo cng h hp th thanh long l loi tri c
cng h hp thp khi chn (70100 mg CO2/kg/gi). Cng h hp ca tri
cao khi tri cn xanh v gim dn khi chn. Vi c im v cng h hp trn
th trong iu kin thch hp v nhit , m v phng tr nm bnh sau thu
hoch tt, thanh long c th bo qun trong 40 ngy. Ngoi ra, thanh long thuc
nhm tri khng c nh h hp khi chn. V vy, khc vi cc loi tri cy khc
nh chui, xoi c th hi tri khi cn xanh v sau chn th thanh long phi thu
hoch ng lc tri chn; khi s cho cht lng tri tt hn.
chua ca tri gim rt nhanh t ngy th 22 n ngy th 28 sau khi n hoa
v tip tc gim nhng khng ng k (t 1,5% xung 0,04%). Brix (ch
ngt ca tri) tng t ngy th 25 (12%) sau khi hoa n v cao nht ngy th 28
v ngy th 43 (14%). tiu th th trng trong nc, nng dn thch tri trn
cy lu hn v ngi tiu dng thch tri c v ngt hn.
Trong giai on 16 22 ngy sau khi n hoa, s chuyn mu xy ra chm
nhng bt u ngy th 22 mu bt u xut hin, hon ton vo ngy th 25
v sau sm vo ngy th 31.
Qu thanh long c hnh dng ging qu su ho nhng thon v di, qu ca n c
3 dng, trn qu c nhiu tai. Qu c cha rt nhiu ht ging nh ht vng en
nm ln ln trong rut, thnh phn ch yu l celluloza, khi n vo khng tiu ha.
Khi b qu ra c mi thm du. Qu c th ch bin thnh nc ung hay ru
vang v c th phi hp vi cc loi khc lm nc ung hn hp. Hoa thanh long
c th n c hoc ngm vo nc ung ging ch.
10
1.2.5. Tnh hnh sn xut v tiu th thanh long Vit Nam v trn th gii
Vit Nam c nh gi l mt trong 4 quc gia c tri thanh long nhiu nht
th gii. Hin nay nc ta c hai vng trng thanh long xut khu chnh ca c
nc l Ch Go (Tin Giang) v Bnh Thun, trong Bnh Thun l tnh ng
u c nc v tri thanh long c v sn lng, din tch, nng sut v cht lng.
Tng din tch trng thanh long ca hai vng ny l 14 nghn hecta, chim trn 90%
tng din tch c nc.
Nhng nm gn y thanh long lun l loi tri cy c kim ngch xut khu n
nh. Thanh long l mt trong 40 mt hng xut khu li th ca quc gia c
Chnh Ph ph duyt. Do c im kh hu thun li, thanh long Bnh Thun c
11
12
13
Betanidin
Hnh 1.4. Cu trc phn t acid betalamic v vi betacyanin thng gp
1.3.3. Tnh cht vt l v ha hc ca betacyanin:
S tn ti ca h thng 6 ni i lin hp trong betacyanin dn n nhng tnh
cht l ha c trng ca hp cht ny.
1.3.3.1. S hp th nh sng v mu sc:
Cc phn t betacyanin c kh nng hp th bc x kh kin trong vng t
534 - 554 nm, to nn mu n -tm.
1.3.3.2. Tnh tan:
Do phn t cha nhiu nhm chc phn cc (- OH, - COOH, - NH) , cc sc
t betacyanin u d tan trong nc hay dung dch etanol-nc,..
1.3.3.3. Tnh khng bn:
- nh hng ca pH:
Cc betacyanin km bn trong mi trng kim hay mi trng c hot
nc cao do b thy phn thnh acid betalamic (c mu vng) v amin (khng
mu):
14
Phn hy
tip tc
Phn ng
sm mu
V d:
Trong mi trng kim betcyanin b thy phn gii phng glucose v
betanidin. Mu sc ca betanin thay i theo pH nh sau:
pH = 3,5 - 7,0: mu xanh l - (max = 537 nm). y l vng pH m betanin
bn mu nht
pH < 3,5: mu tm-xanh l (max = 535 nm pH = 2)
pH > 7: mu tm-l m (max = 544 nm pH = 9).
Mi trng kim mnh c th lm betcyanin b thy phn thnh betanidin
(mu ) hay thnh betaxanthin (mu vng). Tuy nhin, phn ng thy phn
betacynin c tnh thun nghch. Khi thm acid ascorbic, isoascorbic,
metaphosphoric hoc acid gluconic vo dung dch betanin b thy phn th
betcyanin c ti to tr li v dung dch s c mu sc nh ban u (Elbe v ctv.,
1981; Bilyk v Howard, 1982)
-
15
16
17
dm
dC
DS
dt
dx
trong :
dm
: tc ha tan cht cn chit
dt
kT
6r
Nh vy, tc khuch tn phn t cng mnh khi chnh lch nng cht
cn chit gia 2 pha tip xc nhau, din tch b mt tip xc gi nguyn liu v
dung mi cng ln, nhit cng cao v kch thc phn t cht cn chit cng
nh.
18
dm
B.S .dC
dt
trong : dm, dt, dC v S c ngha ging nh cng thc khuch tn phn t trn;
B: hng s tc khuch tn i lu.
Trong khuch tn phn t s di chuyn vt cht nh vo ng nng ca
chuyn ng nhit phn t. Trong khuch tn i lu di chuyn vt cht nh vo
nng lng bn ngoi dn ti. Khuch tn phn t v khuch tn i lu c gi l
khuch tn nng v ng lc ca qu trnh khuch tn u l do chnh lch nng
.
1.4.1.2. Cc yu t nh hng ti qu trnh chit
Trong qu trnh chit, t c vn tc chit v hiu sut chit cao, cn cn
lu cc yu t sau:
a) Chnh lch nng cht cn chit trong nguyn liu v dung mi phi
cao qu trnh khuch tn cc phn t cn chit cng mnh.
- Mun vy, c th li dng nguyn l chit ngc dng to ra s chnh
lch nng ln (trong chit lin tc) hay thay mi dung mi chit nhiu ln (trong
chit gin on).
- T l dung mi/nguyn liu phi ln. Tuy nhin ch ln mc hp l
nht nh: nu t l ny qu ln s lm cho nng cht cn chit trong dung dch
chit rt uc thp, gy kh khn v hiu qu kinh t km (tn nng lng v thi
gian ui dung mi)
b) Hnh thi, tnh cht v cu to ca t chc nguyn liu:
- Mc ph v cu trc t bo cng nhiu th s tip xc gia cht cn chit v
dung mi cng tng nn rt ngn thi gian chit v chit trit hn.
- Kch thc cng nh th din tch tip xc gia nguyn liu v dung mi cng
tng, hiu sut chit tng. Tuy nhin cng ch nn nh ti mc nht nh v qu nh
19
khng n mn thit b.
20
21
nhng tnh cht c bit nh c tnh chu nn cao, khuch tn nhanh, nht v sc
cng b mt thp Do , n c kh nng khuch tn mnh vo nn nguyn liu
tt hn nhiu so vi cc dung mi thng thng, v th lm tng hiu sut chit ln
nhiu ln. Trong phng php ny, thng dng CO2 trng thi siu ti hn lm
dung mi chit (i khi trn vi vi % dung mi phn cc no nh etanol,
metanol, 2-propanol lm tng kh nng ha tan carotenoit ca CO2) do n cho
php chit nhanh, chn lc, khng lm oxy ha carotenoit v an ton trong vn
hnh.
1.4.3.3.Chit dung mi tng tc (ASE: Accelerated Solvent Extraction) hay
chit di p sut cao (PFE : Pressurized Fluid Extraction):
y cng l mt phng php chit mi, cho php chit rt nhanh, t ng
ha, hiu qu v tit kim dung mi. Nguyn tc ca n tng t nh phng php
chit Soxhlet c in, ngoi tr vic qu trnh chit c thc hin nhit v p
sut cao (nhng vn di im ti hn ca dung mi s dng). Trong phng php
ASE, nguyn liu cn chit c xay nh, lm kh (thng l ng kh), ri nhi
vo mt ng chit (extraction cell). ng chit ny c t trong l duy tr nhit
thch hp (c th iu chnh t 40 2000C). Dung mi c bm vo ng chit
v gi p sut 10 -20 MPa trong vi pht (static time), sau dch chit c y
vo mt bnh hng bng mt th tch dung mi mi (flush volume). Qu trnh c
lp li vi ln (cycles). Cui cng, ton b dch chit c y ra bng mt dng
kh tr (N2)
22
23
Phn 2.
I TNG V PHNG PHP NGHIN CU
2.1. I TNG NGHIN CU
2.1.1. Vt liu nghin cu
2.1.1.1. Nguyn liu chnh:
Trong nghin cu ny, nguyn liu dng chit betacyanin l v qu thanh
long rut trng (Hylocereus undatus). Qu thanh long (chn nhng qu va chn, v
c mu hng m) c mua ch Vnh Hi (Nha Trang).
2.1.1.2. Ha cht
- Etanol tuyt i
- Nc ct 1 ln
- Na2SO4 khan
- Acid ascorbic
Tt c ha cht u thuc loi tinh khit phn tch (PA)
2.1.2. Dng c v thit b
2.1.2.1. Dng c
Bnh nn, phu lc thy tinh, ng nghim, ng ong, bnh nh mc, pipet,
bng y t, giy bc.
2.1.2.2. Thit b
- Cn k thut 1 g (Vit Nam)
- Cn phn tch 1 mg (Shimadzu, Nht)
- Cn phn tch 0,1 mg (Satorius, Nht)
- T sy 10C (Memert , c)
- B siu m Elmasonic S300H (Elma, c)
- Thit b c quay RV 10 Control (IKA, c)
- Quang k UV-Vis Genesys 20 (Thermo, USA)
24
mV
.100% ;
mQ
% Rut =
mR
.100% ;
mQ
% B i =
mB
.100%
mQ
25
X l thch hp
Chit
- Dung mi
- T l dung mi/nguyn liu
- Thi gian chit
- Nhit chit
- S ln chit thch hp
- Phng php chit
Lc
C ui dung mi
(p sut thp; < 400C)
Tinh ch
Sy phun
Bt mu
betacyanin
26
27
28
29
L TN 1
X1 = % etanol (v/v)
20
40
60
80
100
X2 = Dmi/N.Liu (v/w)
10/1
15/1
20/1
25/1
30/1
48
10
12
L TN4
30
Lc
31
Bo qun lnh
(40 C), trong ti
- nh sng t nhin
o quang - Quan st
nh gi bn mu
Hnh 2.4. B tr th nghim nh gi bn mu ca dch chit betacyanin
khng b sung vitamin C
32
33
Rut
Phn b i
Mu
Khi lng
(g)
T l
(%)
Khi lng
(g)
T l
(%)
Khi lng
(g)
T l
(%)
150
25,0
400
67,0
50
0,1
170
26,2
420
64,6
60
0,1
145
23,6
410
66,7
60
0,1
Trung bnh
24,9
66,1
0,1
34
long nguyn liu cn xy dng cc c s ch bin cho php tn dng mt cch hiu
qu tt c cc thnh phn ny.
3.2. Mt s thnh phn ha hc ca v thanh long
Bng 3.2. Mt vi thnh phn ha hc c bn ca v thanh long
Thnh phn
Hm lng
Nc (%)
Betacyanin tng s (mg/kg TL ti)
89
109
35
Chn t l etanol/nc
Hiu sut chit (%)
50
38,53
40
27,52
30
20
17,43
22,94
20,18
12,84
10
0
0
20
40
60
80
100
T l etanol/nc (% v/v)
36
nh chi ph nng lng v thi gian cho vic ui dung mi. Do , t l dung mi
nguyn liu thch hp nht c chn l 20/1 (v/w)
Chn t l dung mi/nguyn liu
60,00
49,12
50,00
52,92 53,43
39,39
40,00
32,28
30,00
20,00
19,20
10,00
0,00
5/1
DMi/N.Liu (v/w)
(R2 = 0,9893)
37
Nhit
T (0C)
30
35,29
80
46,76
35
30
64,94
35
80
33,45
20
55
70,55
20
55
67,65
20
55
73,78
Hnh 3.3. nh hng ca thi gian v nhit siu m n hiu sut chit
betacyanin t v thanh long
b) Xc nh s ln chit bng phng php siu m
S thay i hiu sut chit vo s ln chit bng phng php siu m c
th hin trn bng PL4.4 v hnh 3.4.
38
Xc nh s ln chit bng
phng php siu m
Hiu sut chit (%)
120
99,19
100
80
100
83,17
62,98
60
40
20
0
1
2
3
S ln chit
39
50
41,79
45,71
40,66
40
30
37,56
33,7
21,79
20
10
0
2
10
12
Hnh 3.5. S ph thuc ca hiu sut chit vo thi gian ngm chit
b) Xc nh s ln ngm chit
Kt qu kho st s thay i hiu sut chit theo s ln ngm chit (Hnh 3.6
v bng PL4.6) cho thy: khi tng s ln chit t 1 n 3 ln th hiu sut chit tng
ln (67,47 n 98,04%), nhng sau (sau 4 ln chit) th hiu sut tng rt t.
Nguyn nhn l sau 3 ln chit hm lng betacyanin cn li trong nguyn liu rt
t (khong 2% so vi hm lng cht mu tng s ban u), do gradient nng
gia b mt phn cch pha rn (nguyn liu) vi dung mi rt nh, dn n tc
chit khng ng k. Nh vy, gim chi ph sn xut ta chn s ln chit l 3 ln.
40
120,00
98,04
100,00
80,00
100,00
83,73
67,47
60,00
40,00
20,00
0,00
1
3
4
S ln ngm chit
S ln chit: 3 ln
41
100,00
98,04
96,26
Siu m
Ngm chit
90,00
80,00
70,00
60,00
Phng php chit
42
43
100,00
%Betacyanin cn li
100,00
96,67
80,00
86,67
86,33
85,33
85,00
83,33
83,00
16,67
15,00
13,33
12,67
60,00
53,33
40,00
20,00
24,33
20,67
0,00
0
6
7
8
Thi gian (ngy)
bn mu ca betacyanin
khi b sung 0,01% vitamin C
Mu 1-sng
Mu 1-ti
100,00
%Betacyanin cn li
100,00
Mu 2-ti
96,67
80,00
60,00
51,00
40,00
20,00
24,33
0,00
0
20,00
4
5
6
7
Thi gian (ngy)
44
45
46
X l thch hp
Chit
Lc
C ui dung mi
(p sut thp; < 400C)
Tinh ch
Sy phun
Bt mu
betacyanin
47
48
Lng mu
(g)
Dch betacyanin
c c thu c (g)
40,000
4,006
10,02
40,000
4,052
10,13
40,000
3,882
9,71
T.Bnh
40,000
3,980
10,01
Kt qu
948
Pb (mg/kg)
0,17
49
Kt lun:
Quy trnh chit xy dng cho php thu nhn betacyanin c c vi hiu sut
kh cao (86,54%). Sn phm thu c c hm lng betacyanin khong 948 mg/kg
v d lng Pb di mc cho php 0,17mg/kg. Do vy, sn phm c th xem l t
yu cu cht lng.
3.6. Tnh ton s b gi thnh sn phm.
Bng 3.6. c tnh chi ph nguyn vt liu chit betacyanin
t 1000 kg v thanh long
Nguyn vt liu
Lng s dng
n gi
Thnh tin
Etanol tuyt i
8.000 lt
53.000
424.000
Vitamin C
2 00g
110.000
220.000
Ngy lao ng
2 ngy
50.000
100.000
in
5 kWh
2.000
10.000
Nc
3 m3
5.000
15.000
Tng:
769.000
50
KT LUN
T nhng kt qu nghin cu trn y, c th i n nhng kt lun sau:
1/ Hm lng betacyanin trong v thanh long Hylocereus undatus trng Vit
Nam vo khong 109 mg/kg, hi thp hn hm lng betacyanin trong c ci
ng (bng khong 1/6 1/3 ln).
2/ iu kin thch hp cho php chit betacyanin t v thanh long quy m nh
l: chit bng phng php siu m (35 min/ln chit 450C) hay bng phng
php ngm chit (6 h/ln chit, nhit phng) s dng dung mi chit l etanol
40% (v/v) trn vi vitamin C 0,01% (w/v). T l dung mi trn nguyn liu l 20/1
(w/v), s ln chit l 3 ln.
3/ Dch chit betacyanin phn hy nhanh khi bo qun nhit phng nhng
kh bn khi bo qun nhit thp (40C). Do vy, nn s dng cht mu ny cho
mc ch to mu cho cc thc phm bo qun lnh.
4/ Sn phm dch chit betacyanin sn xut th nghim cha hm lng
betacyanin khong 948 mg/kg vi d lng Pb di ngng cho php (khng qu 2
mg/kg). Sn phm thu c c th s dng lm cht mu thc phm.
51
KIN XUT
1/ Cn nghin cu thit k v ng dng cc h thng chit bn lin tc hay lin
tc thch hp cho vic chit nhng hp cht km bn nhit nh betacyanin c th
p dng quy trnh chit trn trong thc t.
2/ Cn nghin cu chn dung mi chit c nhit si thp hn, thch hp cho
vic chit betacyanin nhm gip cho khu c c dch chit c nhanh chng, d
dng hn, trnh s phn hy betacyanin do ko di thi gian c ui dung mi.
3/ Cn nghin cu phng php tinh ch loi b cc tp cht trong sn phm
betacyanin trnh nh hng n cht lng thc phm c to mu.
4/ Cn nghin cu su hn v bn mu ca betacyanin di dng cc dng
sn phm c hot nc khc nhau (dng kh, dng dch c c) v nhng nhit
, bn cht v nng cht bo qun khc nhau) chn c iu kin chit v
bo qun betacyanin tt nht.
Betacyanin
Stability
During
Processing
and
Storage
of
Microencapsulated Red Beet Extract, American J. Food Tech., Vol 2 (4), 307-312.
[9]. Lim Tze Han (2004), Betacyanins from Hylocereus undatus as natural food
colorants, Thesis of Master Science, National University of Singapore.
[10]. Lima,E.C., Krug, F. J., Arruda, M.A.Z. (1998), Direct determination in sweet
fruit-flavoured powder drinks by electrothermal atomic absorption
spectrometry, J. Spectrochimica Acta, Part B 53, p.601-611.
Internet
[11]. http://www.socongthuong.binhthuan.gov.vn/Detail_project.asp?ProId=3
[12]. http://en.wikipedia.org/wiki/Betalain
PHN PH LC
Ph lc 1
Phng php xc nh hm lng nc ca v qu thanh long
a) Nguyn tc :
Dng nhit cao lm bay hi nc ht trong mu phn tch.
Da vo hiu khi lng ca mu trc v sau khi sy tnh hm lng
nc c trong mu phn tch.
b) Tin hnh:
- Chun b cc sy : em cc i ra ro, sau sy 1051100C trong vng 30
pht. ngui trong bnh ht m ri em cn.
- Chun b mu: Nguyn liu c bm nh ri cn chnh xc khong 2 g cho vo 3
cc sy ( c xac nh khi lng trn). Dng a thy tinh nh trn mu vi
Na2SO4 khan n lc thy thnh dng bt ri. Cn cc c cha mu v a (khi
lng G1). a cc c cha mu v a sy 60700C trong vng 2 h, sau nng
nhit ln 1051100C v sy trong vng 2 h (thnh thong trn u). Ly mu ra,
ngui trong bnh ht m v em cn (khi lng G2). Lp li qu trnh sy vi
ln n khi chnh lch khi lng gia 2 ln cn lin tip khng qu 0,2 mg. Ghi
khi lng cui cng (G2).
Hm lng nc trong nguyn liu tinh theo cng thc:
%H2O =
G: khi lng mu;
G1: khi lng mu trc khi sy;
G2: khi lng mu sau khi sy
G1 G 2
.100%
G
Ph lc 2.
Phng php xc nh hm lng betacyanin tng s [6]
a) Nguyn tc: Chit betacyanin t mu phn tch bng dung mi thch hp. o
hp th ca dch chit betacyanin trong etanol 538 nm v xc nh hm lng
betacyanin bng nh lut Lambert-Beer.
a) Tin hnh
Mu rn:
Cn chnh xc khong 1-2 g mu phn tch ct nh. Thm 20 mL nc ct.
Siu m trong 5 min, nhit phng. Lc ly dch chit, phn b tip tc chit
n lc dch chit khng c mu. Gp cc dch chit li cho vo bnh nh mc th
tch D mL, thm nc ct n vch. o hp th ca dung dch 538 nm, cuvet 1
cm trn quang k UV- Vis, dng nc ct lm dung dch so snh (Nu dung dch
c qu th pha long vi h s F).
Hm lng betacyanin tng s trong mu phn tch tnh theo cng thc:
Betacyanin mg / kg
A M 1000.D.F
.d .G
Mu dung dch :
Ly chnh xc V mL mu dch chit cho vo bnh nh mc D mL. nh mc
n vch bng nc ct. o hp th ca dung dch 538 nm, cuvet 1 cm trn
quang k UV- Vis, dng nc ct lm dung dch so snh.
Nng betacyanin trong dung dch phn tch tnh theo cng thc :
Betacyanin mg / L
A M 1000.F
.d
trong :
A: hp th ; D: th tch bnh nh mc (mL)
F: pha long ; M: phn t lng betacyanin (M = 550 g/mol)
: h s hp th ca betacyanin trong H2O ( = 60000 L/mol.cm)
d: b dy cuvet (d = 1cm); G: khi lng mu (g)
Ph lc 3.
Xc nh hm lng Pb trong dch chit betacyanin c c [7]
(Phng php quang ph hp th nguyn t -AAS)
Tin hnh :
a) Chun b dung dch chun:
Ha tan 0,7992 g Pb(NO3)2 (Johnson & Mathey) trong 1 lt dung dch HNO3
1,0% (v/v) thu c dung dch chun gc Pb 1000 mg/L.
T dung dch chun gc Pb, pha ch cc dung dch chun lm vic c nng
trong khong 0,00 20,0 mg/L (dng dung dch HNO3 0,2% (v/v) pha
long).
b) Dng ng chun :
Ht 20,0 L dung dch chun v 10 L dung dch iu chnh cha Pd 0,05%
w/v + Mg(NO3)2 0,03% w/v ln lt cho vo ng nguyn t ha THGA
(transversely heated graphite atomizer).
Tin hnh nguyn t ha theo chng trnh nhit nh sau :
Bc
Nhit
(0C)
Tc dng ca Argon
(mL/min)
150
25
250
180
25
250
600
250
1000
20
250
1800
2400
250
Pb (mg/kg)
( Ax b) 50
.
a
4
Ph lc 4
Bng PL4.1. nh hng ca bn cht dung mi n hiu sut chit
T l etanol/nc
(%,v/v)
Lng mu G
(gam)
hp th
(A)
Betacyanin chit
c (mg/g)
Hiu sut
chit (%)
1,0733
0,217
0,019
17,43
20
0,9877
0,242
0,022
20,18
40
1,0244
0,470
0,042
38,53
60
0,9585
0,315
0,030
27,52
80
1,0376
0,286
0,025
22,94
100
0,9777
0,150
0,014
12,84
Lng mu
G (gam)
hp th
(A)
Betacyanin chit
c (mg/g)
Hiu sut
chit (%)
5/1
0,9853
0,450
0,021
19,20
10/1
0,9898
0,380
0,035
32,28
15/1
1,0247
0,320
0,043
39,39
20/1
1,0272
0,300
0,054
49,12
25/1
1,0328
0,260
0,058
52,92
30/1
1,0859
0,230
0,058
53,43
Lng mu
G (gam)
hp th
(A)
Betacyanin chit
tng cng (mg/g)
Hiu sut
chit (%)
1,0457
0,393
0,069
62,98
1,0457
0,126
0,091
83,17
1,0457
0,010
0,108
99,19
1,0457
0,005
0,109
100,00
Bng PL4.4. nh hng ca thi gian ngm chit n hiu sut chit
betacyanin
Thi gian
(h)
Lng mu
G (gam)
hp th
(A)
Betacyanin chit
c (mg/g)
Hiu sut
chit (%)
1,0113
0,131
0,024
21,79
1,0585
0,263
0,046
41,79
1,0413
0,283
0,050
45,71
0,9928
0,240
0,044
40,66
10
1,0568
0,236
0,041
37,56
12
1,088
0,218
0,037
33,70
Lng mu
G (gam)
hp th
(A)
Betacyanin chit
tng cng (mg/g)
Hiu sut
chit (%)
1,0775
0,448
0,076
67,47
1,0775
0,108
0,095
83,73
1,0775
0,095
0,111
98,04
1,0775
0,013
0,113
100,00
Lng mu
G (gam)
hp th
(A)
Betacyanin chit
c (mg/g)
Hiu sut
chit (%)
Siu m
40,023
0,162
0,107
98,04
Ngm chit
40,005
0,159
0,105
96,26
Mu 2
(4 C, trong ti)
0
Betacyanin % Betacyanin
(mg/L)
cn li
0,300
2,750
100,00
0,300
2,750
100,00
0,160
1,467
53,33
0,290
2,658
96,67
0,073
0,669
24,33
0,260
2,383
86,67
0,062
0,568
20,67
0,259
2,374
86,33
0,050
0,458
16,67
0,256
2,347
85,33
0,045
0,413
15,00
0,255
2,338
85,00
0,040
0,367
13,33
0,250
2,292
83,33
0,038
0,348
12,67
0,249
2,283
83,00
Mu 1
(t phng, c nh sng)
0
hp
th
(A)
BtC % BtC
(mg/L) cn li
Mu 2
(t phng, trong ti)
0
hp
th
(A)
BtC % BtC
(mg/L) cn li
Mu 3
(4 C, trong ti)
0
hp
th
(A)
BtC % BtC
(mg/L) cn li
0,300
2,75
100,00
0,30
2,75
100,00 0,300
2,75
100,00
0,228
2,09
76,00
0,229
2,10
76,33
0,290
2,66
96,67
0,153
1,40
51,00
0,154
1,41
51,33
0,260
2,38
86,67
0,073
0,67
24,33
0,074
0,68
24,67
0,259
2,37
86,33
0,060
0,55
20,00
0,062
0,57
20,67
0,256
2,35
85,33
0,045
0,41
15,00
0,058
0,53
19,33
0,255
2,34
85,00
0,040
0,37
13,33
0,050
0,46
16,67
0,250
2,29
83,33
0,038
0,35
12,67
0,040
0,37
13,33
0,249
2,28
83,00