Professional Documents
Culture Documents
0,y>
trong truéng hgp khdéc.
Tim ham mat 49 déng thai. Tim ham phan phéi cba X, cha Y.
Tinh xdc sudt POs X<2;0<5 Y <2].
66Gidi: /
aF(x,y) _ [i-e* - ef) yg x>0, y>d
ox 0 trong trudng hop khac.
fix y)= PF, y) - ety vi x>0, y>0
; Oxdy 0 trong trudng hop khac.
— Ham phan phéi cita X 1a;
. l-e* véix>0
(x) = lim F(x,y)=
a yore y { voix sO
— Ham phan phdi cia Y 1a 1
. 1-e% véiy>0
(y) = lim F(x, y)=
Ro xt » {, véiy sO
— X&c suat : . .
22 22
PlOsX<2;05Y<2)= f fi £(x, y)dxdy = j fo axdy
a0 ss 00
2 2. 2 .
= ie jevas)e = fe*a —e)dx
0 0
0
2
= 6%) fedex = 0-27
0
Vi du 2.14, Gia sir ham mat do déng thdi cha hai bién ngdu nhién
XK, Y 1a: .
—(xty) Si .
f(y) = Ae voi x>Os yd
0 trong trudng hop khac.
Tim A. Viet bam phan ph6i déng thdi cia X, Y. Tum ham mat 46 cia X,
cua Y.
Gidi :
Hote
Theo tinh ch&t cia ham mat d6 ta cé : j J f(x, y)dxdy = b
0-20
67400 420
Ta cé: j j Ae CO dxdy = 1
a 0
+o (4m
A fe*) [eYdy \dx = 1 Al= 1. VayA=1.
0 0
~ Ham phan phéi d6ng thdi cha X.Y 1a:
vi x, y nim géc vu6ng
0 =
x Y. thi 2, 3, 4.
Fay) = ff f(yvdudv=4,,
0 [Jee duav = vdix>O0;y>0
o0
9 v6ix SO hoac y <0.
|p-e*-eF 42 wi x > 0; y>0.
— Ham mat d6 cha X :
+0 a a
: Gi x > 0.
' fy@= | foxyrdy = 4° v
x0) J my {r vi x sO.
— Ham mat d6 cia Y:
“ a Gi > 0.
fy(y) = J fG,y)dx -{. vay
ao 0 vai ys.
a) Day cdc bién ngdu nhién déc lap
Dinh nghia 2.11. Day n bién ngdu nhién Xj, Xp, .... X, duoc goi la
déc lap néu : F(x), X9, -.-, Xj) = Fy, OF, (Xq) Fy Ky) (2.15)
Dinh ly 2.1, Néu t6n tai ham mat do déng thdi f(x,, -.. x,) cla n bin
ngdu nhién X,, ..., X, va ham mat d6 cia timg bién fy, (x1) fx, On)
thi diéu kién cdn va dis dé n bién dé ddc lap JA:
HOR, Kay an q) = fy OE Ifyy OQ), em) (2.16)
Trong vi du 2.14: X, Y 1A hai bién ngdu nhién d6c lap bai vi:
véi x >0, y>0.
trong truttng hop khéc.
fx @0)Fy(y) = re = f(x. 9)
682.2, CAC 86 DAC TRUNG
2.2.1. Ky ong toan
a) Céc dinh nghia va vi du
Dinh nghia 2.12. Gid sit phan phi xdc suat cha bién ngdu nhién X 1a:
Néu téng sx; {py < +00 thi téng San, dugc goi 1a ky vong todn
isd
cia bién ngiu nhién X, ky hi¢u E(X) = y XP; (2.17)
i=0 :
Vi dy 2.15. Cho phan phéi xdc suat cia X la:
x 0
P
leper
L
2
Tim ky vong todn cua X.
Gidi :
EQ <0xdeixtel
2 272°
Vi du 2.16. Ban lién tiép ba vien dan doc lap vio mot muc ti¢u. Goi
X 1a sé vién dan ting dich trong 3 vien. Xée sudt tring dich cla méi
vién dan 1a 0,5. Tim phan phéi xdc suat cha X. Tinh k¥ vong todn cha X.
Gidi:
Coi viéc bin 3 vién dan nhu thye hi¢n day 3 phép thir Bernoulli voi
xdc suat p = L Theo cOpg thitc x4c suat nhi thifc ta cé :
5 AS .
2 2 8°
Pay chinh 1a phan phdi xdc suat cha X. Ta c6 thé viet phan phéi nay
dudéi dang :
17, 1"
px=w = cf(4) (1-3) =Ch xt 5k=0,1.2,3.
692
3
8
3
8
3 3 1
grax grax gris
Vi du 2.17. Mot ba me sinh 2 con (méi lan sinh 1 con). Gia st x4c
suat sinh con trai 14 0,51. Goi X 1a s6 con trai trong 2 ln sinh. Tim phan
phdi xéc suat cha X. Tinh ky vong cla X.
Gidi :
Xem viéc sinh 2 con nhu thuc hién 2 phép thir Bernoulli voi x4c suat
p = 0,51. Theo cong thifc x4c suat nhi thifc ta cé :
P(X =k) = CF, 51)" - 0,51)?" *; k =0, 1,2.
P(X =k) = CE(0,51)*(0,49°#; k= 0, 1,2.
Day 1a phan ph6i xdc svat cia X.
Ta cé thé viet né duéi dang :
\
E(X) = 0 x (0,49) + 1 x 2(0,51)(0,49) + 2 x (0,517) = 1902
¥i-du 2.18. Mét 16 sin phdm gém 12 sin phdm trong d6 od 10 sin
phdm t6t va:2 phé phdm. Lay ngdu nhién 2 san phdm tir 16 hang. Goi X la
86 phé phant trong 2 sin phdm I4y ra. Tim phan phéi xéc sudt oka X. Tinh
ky vong.ciia X. ,
Gidi :
Xéc suat dé cé k ph€ phdm trong 2 san phdm chon ra [a :
ke2-k
P(X =k] = S290" voi k = 0, 1,2. ‘
Ch
70PIx=
Ky vong ton cia X 1a:
20 1 _22 1
E(X) =0+1x 6 +2% 6 6 =
Vi du 2.19. Ban lién tiép doc lap khong han dinh vao mot myc tiéu.
Ban cho téi khi nao cé 1 vien dau tién tring muc tigu thi dimg ban. Gia si
x4e suat dé vién dan tring muc tidu 1a p. Gai X 1a 86 vién dan cin bin dé
Ign dau tien cé vien tring muc tidu. Tim phan phéi x4c sudt cla X. Tinh
ky vong toan cha X.
Gidi:
X 6 thé nhan v6 han cac gid ui: 1, 2,3... 0.
Xéc suat dé c6 k vidn dan cin bin éé lin ddu tin cé vien tring muc
tigu 1a: PIX =k} = (L - py p;k=1, 2,3, ery Meer DAY 1a phan phdi
x4e suét olla X (Phan phoi nay duge goi 1a phan phéi hinh hgc).
Dat q = 1=p,tacé: P[IX=kl= ap 51, 2,3, creey Merve
Ky vong toan ca X fa :
~ «
EK) = kak lp = py. kai
k= kel
Ta thay Sot v6i |q| < 1 1a chudi s6 hoi tu va F kg Ibe ay.
kel tt
Bs
Mat khac 1 q* = (4 74) (cp s6 nhan cong bdi g, 86 hang dau 1a q).
kel
@
= qy 1
vay Skah? = Gap) = =>:
> q Ted P
1 1
Tacé E(X) = px > =7-
=X a= 5
7Dinh nghia 2.13. Néu bién ngdu nhién X cé ham mat do 1a f(x) va
+0 +o
néu [ xffoodx < too thi ta goi tich phan J xf@oax Ja ky vong todn
2 2
+0
cia bién ngdu nhién X va ky hiéu E(X) = j xf (x) dx (2.18)
0
Vi du 2.20, Gid sit bign ngdu nhien X cé phan phéi déu trén doan
[a, b]. Tim ky vong toén cia X.
Gigi:
X c6 phan phoi déu tren [a, bj, nghia la ham mat dé cia né cé dang :
Oo véix Sa.
FQ) = 1 véia )x,P[X =x,;/Y =y] = E(X/Y=y) Ia ky
i=]
vong cé diéu kién cia bién ng4u nhién X véi diéu kién Y = y.
+0
Dinh nghia 2.26, Goi tich phan E (Y/X = x) = f yf(y/x)dx 1a ky
vong cé diéu kién ca bién ngdu nhién Y véi diéu kien Xex.
+0
Tuong ty, goi tich phin ECK/Y = y) = J xf(x/y)dx 1 ky vong c6
os
diéu kien cia bién ngdu nhién X véi diéu kien Y = y.
Vi du 2.32. V6i sO ligu nhu trong vi du 2.31. Tim ky vong diéu kién
cua Y véi diéu kien XK = 5.
Gidi :
Truéc hét ta-phai tinh phan phoi cé diéu kién cia Y voi diéu kién
X=5.
Ta biét oly =y,/x~s]- Pie sory = ai)
PIX = 5]
0,30 _ 5
PLY = 0,4/K = 5] = a7
0,12 _ 2
PLY =08/K=5)= G75 = 5
84Ta viét duéi dang bang :
PLY =y/X=5]| 5 2
7 7
Ky vong diéu kién cua Y vdi diéu kien X = 5.
5 2.2.16 3,6
BOK = 5) = 04x 54085 = 54 =,
Vi du 2.33, Cho ham mat d0 déng thoi ciia hai bién ngdu nhién X, Y [a :
2 voix >0, y>oO
f(y) =4(+x+yyP
0 trong truéng hgp khac.
Tim f(y/x) 5 E(Y/X = x).
Gidi:
Ta 06 f(y/x) = $Y), trong dé fy(x) = 7 f(x, y)dy
a? x! jh
Thay cu thé biéu thite cita f(x, y) ta c6 :
40
_—ee v6ix>0O —. 7 véix > 0
kk@O=4 5 (d4txtyy | = 4 (+x) j
0 voix <0 0 vaix <0
120. + x)* se
ft FS vdix>O;y>0
vay foyisy = RY) = ara ye
f(x)
x 0 trong truéng hep khac.
Ky vong diéu kién cia bien ngdu nhién Y voi diéu kien X = x 1a:
Ty 4a+x)"
1
sdy=Z0+x)
o d+xtyy
” .
E(Y/X=x)= f yf(yiody =
b) Tinh chat cita ky vong cé diéu kién
+ N€u cj, c la hai hang s6 va Y,, Y2 c6 k} vong diéu kién E(Y;/X),
E(¥2/X) thi B(cy ¥, + cy ¥2/X) = c,ECY ,/X) + cgE(¥/K)
85“1
ss
Pas
+ E(Y) = E(E(Y/X)).
+ DY = D(E(Y/X)) + E(D(Y/X)).
Trong dé D(Y/X) = EL(Y - E(Y/X))°/X] duge goi la phuong sai diéu
kign cia Y v6i diéu kien X da cho.
2.3, MOT SO PHAN PHO! THONG DUNG
2.3.1, Phan phéi nhj thie
Dinh nghia 2.27. Bién ngdu nhién X cd phn phéi nhi thttc véi tham
sé (n, p) nén phan phoi cia né cé dang : .
PIX =k] = Chp*qt* 5k =0,1,...0;,q=1-p
Khao sat ding digu cia x4c sudt P[X = k] khi k bin thién tir 0 dén n.
PIX=k+1]_ Cktlpktigackl _ (@-kp
Muon vay ta xét: x= k “Cheyne * &eq
Ty sO nay = 1 tuong duong véi (n — k)p = (k + 1)q hoac tuong durong
k