Chương 2 Sӵ hình thành dòng

chҧy sông ngòi

i HӋ thӕng sông ngòi ± Lưu vӵc sông

1 HӋ thӕng sông ngòi

= Sông ngòi đưӧc hình thành dưӟi tác đӝng bào mòn
cӫa dòng chҧy do nưӟc mưa hoһc tuyӃt tan
= à


 
 









=  
!
"
"#$"
 %

& '# (
#

)
*#+
 , -

+#. 

#/#


 0 1 
"

= x dө:
= HT sông Hӗng: sông Hӗng và các sông Đà, Thao, Lô, Gâm«
= HT sông Mã: sông Mã và các sông Chu, Âm, Bưӣi
Œhân loҥi và phân cҩp hӋ thӕng sông

= Œhân loҥi: = Œhân cҩp hӋ thӕng

= HT sông hình nan quҥt sông:
= HT sông hình lông chim = Sông ch nh: là dòng
= HT sông hình cành cây sông có k ch thưӟc dài
nhҩt và có lưӧng nưӟc
= HT sông hình song chҧy trong sông là lӟn
song nhҩt
Mӝt hӋ thӕng sông lӟn = Sông phө:
thưӡng có hình dҥng = Nhұp lưu: là dòng
hӛn hӧp sông phө cung cҩp
nưӟc cho hӋ thӕng
= Œhân lưu: là dòng
sông phө lҩy nưӟc
cӫa hӋ thӕng
2 Lưu vӵc sông
= ˜#/2+3
"
 4
,5

"-

+"
678

,

49
= Đưӡng chia nưӟc cӫa lưu vӵc sông là đưӡng cong giӟi hҥn vùng
cҩp nưӟc cho sông Có hai loҥi: đưӡng chia nưӟc mһt và đưӡng
chia nưӟc ngҫm
= xiӋc xác đӏnh đưӡng chia nưӟc ngҫm là rҩt khó nên thông
thưӡng ngưӡi ta lҩy đưӡng chia nưӟc mһt là °


= Lưu vӵc k n: là lưu vӵc có đưӡng chia nưӟc mһt trùng vӟi đưӡng
chia nưӟc ngҫm
= Lưu vӵc hӣ: là lưu vӵc có đưӡng chia nưӟc mһt không trùng vӟi
đưӡng chia nưӟc ngҫm
 Sơ hӑa mӝt lưu vӵc sông

Đưӡng phân lưu

Sông nhánh

Sông ch nh

Cӱa ra lưu vӵc

Sơ hӑa mһt cҳt mӝt lưu vӵc sông

MÆt c¾t A-A §-êng chia

M-a n- c mÆt

Bèc
Dßng ch¶y h¬i
mÆt
ThÊm §-êng chia
n- c ngÇm
Dßng ch¶y ±
ngÇm
È Các đһc trưng hình hӑc cӫa lưu vӵc sông

= DiӋn t ch lưu vӵc = Mұt đӝ lưӟi sông

= ChiӅu dài sông = Mһt cҳt sông
= ChiӅu dài lưu vӵc = HӋ sӕ hình dҥng lưu
= ChiӅu rӝng bình quân vӵc
lưu vӵc = HӋ sӕ uӕn khúc
= Đӝ cao bình quân lưu = HӋ sӕ không đӕi xӭng
vӵc = HӋ sӕ phát triӇn đưӡng
= Đӝ dӕc lòng sông phân nưӟc
= Đӝ dӕc bình quân lưu
vӵc
a DiӋn t ch lưu vӵc

= Là diӋn t ch khu vӵc

đưӧc khӕng chӃ bӣi
đưӡng phân lưu Ký
hiӋu: F Đơn vӏ: km2
= Đưӧc xác đӏnh bҵng
máy đo diӋn t ch hoһc
mӝt sӕ phương pháp
khác
F (km2)
= Trong thӵc tӃ, thưӡng
sӱ dөng các bҧn đӗ tӍ
lӋ 1/10000; 1/25000;
1/50000 và 1/100000
b ChiӅu dài sông
= Là chiӅu dài
đưӡng nưӟc
chҧy trên sông
ch nh t nh tӯ
nguӗn đӃn mһt
cҳt cӱa ra lưu Ls (km)
vӵc Ký hiӋu: Ls
Đơn vӏ: km
c ChiӅu dài lưu vӵc
= Là chiӅu dài
đưӡng gҩp khúc
nӕi tӯ cӱa ra qua
các điӇm giӳa
cӫa các đoҥn
thҷng cҳt ngang Llv (km)
lưu vӵc (vuông
góc vӟi trөc sông
ch nh) cho đӃn
điӇm xa nhҩt cӫa
lưu vӵc Ký hiӋu:
Llv Đơn vӏ: km
Mӝt sӕ đһc trưng hình hӑc khác
= ChiӅu rӝng bình quân lưu vӵc:
= Là tӹ sӕ giӳa diӋn t ch lưu vӵc và chiӅu dài lưu vӵc
Blv (km) = F/Llv } F/Ls
= Đӝ cao bình quân lưu vӵc:
Trong đó: 

 r 

Hi- cao trình đưӡng đӗng mӭc thӭ i 
 r

fi- diӋn t ch bӝ phұn cӫa lưu vӵc
 
nҵm giӳa 2 đưӡng đҷng cao liên tiӃp  

   i«
F- DiӋn t ch lưu vӵc
  r
n- sӕ mҧnh diӋn t ch
Mӝt sӕ đһc trưng hình hӑc khác

= Đӝ dӕc lòng sông ch nh Js (o/oo):

= t nh theo đưӡng kҿ dӑc sông sao cho các phҫn
diӋn t ch thӯa thiӃu không chӃ bӣi đưӡng thҷng và
đưӡng đáy sông bҵng nhau
= Đӝ dӕc bình quân lưu vӵc J (o/oo)
Trong đó: 
  r  
‰hi : chênh lӋch cao đӝ  ‰ 
giӳa hai đưӡng đӗng mӭc     r
li: chiӅu dài cӫa đưӡng  

đҷng cao thӭ i    i «
trong phҥm vi lưu vӵc
  r
Mӝt sӕ đһc trưng hình hӑc khác

= Mұt đӝ lưӟi sông (km/km2)

= Là tӹ sӕ giӳa tәng chiӅu dài cӫa tҩt cҧ các
sông suӕi trên lưu vӵc chia cho diӋn t ch
lưu vӵc 

  r

i
HӋ thӕng sông ngòi xiӋt nam
= Tәng sӕ các sông trên lãnh thә vӟi dòng chҧy
thưӡng xuyên và có chiӅu dài tӯ 10km trӣ lên
là 2 È 0
= 9 hӋ thӕng sông có diӋn t ch lưu vӵc tӯ
10 000km2 trӣ lên
= 1 sông có diӋn t ch lưu vӵc tӯ 500-
10000km2, phҫn lӟn là sông nhánh cӫa các
sông lӟn
= 2170 sông có diӋn t ch lưu vӵc nhӓ hơn
500km2 (chiӃm 9È
), trong đó
= 155 sông có diӋn t ch lưu vӵc nhӓ hơn 100km2
 2
Tәng lưӧng nưӟc (kmÈ/năm)
Sông DiӋn t ch (km )
Trong nưӟc Ngoài vào Toàn bӝ
Bҵng- KǤ Cùng 12

0 7,19 1,7È
,92
Hӗng-Thái Bình 1
700 9È,0 44 1È7
Mã-Chu 2
400 15,7 4,È4 20,1
Cҧ 27 200 19,4 4,74 24,2
Gianh 4
0
,14
,14
Quҧng Trӏ 2 0 4,
4,

Hương 2
È0 5, 4 5, 4
Thu Bӗn 10 È50 19,È 19,È
xӋ 12 0 2,È 2,È
Trà Khúc È 1
9 ,19 ,19
An Lão 14 1, 4 1, 4
Côn 2 9
0 2,5
2,5

KǤ Lӝ 1 920 1,45 1,45
Ba 1È
00 10,È 10,È
Cái (Nha Trang) 1 900 1,9 1,9
Cái (Œhan Rang) È 000 1,72 1,72
Lũy 1 910 0,
2 0,
2
Cái (Œhan ThiӃt) 1 050 0,4

0,4


Đӗng Nai 44 100 29,2 1,4 È0,
Mê Kông 795 000 20,  500 520,
(): không t nh ӣ Tây Nguyên
ii Các nhân tӕ kh hұu, kh tưӧng

= ChӃ đӝ thӫy văn cӫa mӝt vùng phө thuӝc

chӫ yӃu kh hұu, sau đó là đӏa hình, đӏa
chҩt và thә nhưӥng và lӟp phӫ thӵc vұt
= Các nhân tӕ kh hұu ҧnh hưӣng trӵc tiӃp
đӃn dòng chҧy là mưa và bӕc hơi
= Mưa và bӕc hơi lҥi phө thuӝc vào nhiӅu
yӃu tӕ kh tưӧng khác: nhiӋt đӝ, bӭc xҥ,
đӝ ҭm, áp suҩt không kh , gió,
Các yӃu tӕ kh tưӧng
= NhiӋt đӝ mһt đҩt
= NhiӋt đӝ mһt nưӟc
= NhiӋt đӝ không kh
=
p suҩt không kh
= Đӝ ҭm không kh
= Gió
= Bão
= Mưa
= Bӕc hơi
1 Mưa
a Khái niӋm và phân loҥi
= Là hiӋn tưӧng nưӟc ӣ thӇ
lӓng hoһc thӇ rҳn tӯ các tҫng
kh quyӇn rơi xuӕng bӅ mһt
đҩt
= Quá trình hình thành mưa:
= Không kh ҭm bӏ lҥnh đi
xuӕng dưӟi điӇm sương
= Hơi nưӟc quá bão hòa
ngưng kӃt lҥi thành hҥt
= Các hҥt lӟn lên và khi
trӑng lưӧng thҳng lӵc ma
sát cӫa tҫng kh quyӇn và
tӕc đӝ các luӗng không
kh đi lên mà rơi xuӕng
thành mưa
Œhân loҥi mưa
= Theo t nh chҩt cӫa mưa:
= Mưa rào
= Mưa dҫm
= Mưa phùn
= Theo nguyên nhân làm khӕi không kh thăng
lên cao:
= Mưa đӕi lưu
= Mưa đӏa hình
= Mưa gió xoáy
= Mưa front lҥnh
= Mưa front nóng
= Mưa bão
b Các đһc trưng mưa
= Lưӧng mưa: là lӟp nưӟc mưa đo đưӧc tҥi mӝt trҥm quan trҳc trên mӝt
đơn vӏ diӋn t ch trong mӝt thӡi đoҥn nào đó Ký hiӋu: HT Đơn vӏ: mm
= Lưӧng mưa trұn, Lưӧng mưa ngày, Lưӧng mưa tháng, Lưӧng mưa
năm
= Cưӡng đӝ mưa: Là lưӧng mưa rơi trong mӝt đơn vӏ thӡi gian Ký hiӋu:
at Đơn vӏ: mm/h, mm/phút
= Đưӡng quá trình mưa: là sӵ biӃn đәi cӫa cưӡng đӝ mưa theo thӡi gian

K
K
K


ùK
 



Thùng đo mưa chuҭn
ThiӃt bӏ đo mưa tӵ ghi
c C¸c ph-¬ng ph¸p tÝnh m-a bình qu©n l-u vùc

‡ Œh-¬ng ph¸p bình qu©n sè häc

‡ Œh-¬ng ph¸p ®a gi¸c Theisson
‡ Œh-¬ng ph¸p ®-êng ®¼ng trÞ
Œh-¬ng ph¸p bình qu©n sè häc
Tr¹m ®o m-a



r
 
 


Trong ®ã:
n lµ sè tr¹m ®o m-a trªn l-u vùc
Xi lµ l-îng m-a ë tr¹m thø i
NhËn xÐt: Œh-¬ng ph¸p nµy
chØ sö dông tèt khi trªn l-u vùc
cã nhiÒu tr¹m m-a vµ ®-îc bè
trÝ ë nh÷ng vÞ trÝ ®Æc tr-ng
Œh-¬ng ph¸p ®a gi¸c Theissen

= C¬ së cña ph-¬ng ph¸p: coi l-îng m-a ®o

®-îc ë mét vÞ trÝ nµo ®ã trªn l-u vùc
chØ ®¹i diÖn cho l-îng m-a cña mét vïng
nhÊt ®Þnh quanh nã
= Nӝi dung phương pháp:
= Nèi c¸c tr¹m ®o m-a b»ng c¸c ®o¹n
th¼ng
= KÎ ®-êng trung trùc cña c¸c ®o¹n
th¼ng ®ã
= Các đưӡng trung trӵc này chia lưu
vӵc thành các đa giác Lưӧng mưa
cӫa trҥm đo nҵm trong mӛi đa giác
là lưӧng mưa bình quân cӫa phҫn
diӋn t ch thuӝc đa giác đó
Œh-¬ng ph¸p ®a gi¸c Theissen (tiÕp)

= X¸c ®Þnh l-îng m-a bình qu©n l-u vùc:



 r
 

 


 i «
 
r


Trong ®ã:
Xi lµ l-îng m-a t¹i tr¹m thø i ®¹i diÖn cho
m¶nh diÖn tÝch thø i;
n lµ sè ®a gi¸c (hoÆc tr¹m m-a);
fi lµ diÖn tÝch cña khu vùc thø i;
F lµ diÖn tÝch l-u vùc tÝnh b»ng km2
Œh-¬ng ph¸p ®a gi¸c Theissen (tiÕp)

= NhËn xÐt:
= Œh-¬ng ph¸p nµy øng dông ®-îc khi trªn l-u vùc vµ l©n cËn nã
cã nhiÒu ®iÓm ®o m-a v i nëÈ
= Œh-¬ng ph¸p ®a gi¸c lµ ph-¬ng ph¸p th-êng dïng nhÊt trong
tÝnh to¸n thuû văn hiÖn nay
= -u ®iÓm cña ph-¬ng ph¸p: xÐt ®-îc quyÒn sè diÖn tÝch fi/F
(so v i ph-¬ng ph¸p bình qu©n sè häc)
x dө 1

= Lưu vӵc sông có diӋn t ch: F=1000 km2

= Trên lưu vӵc có 4 trҥm mưa, mӛi trҥm khӕng chӃ diӋn t ch là :
= f1= 1 0km2
= f2= È10km2
= fÈ= 270km2
= f4=2 0km2
= Lưӧng mưa đҥi diӋn cho 4 mҧnh diӋn t ch tương ӭng là:
= X1= 210mm
= X2=250mm
= XÈ=È10mm
= X4=È20mm
= Lưӧng mưa bình quân lưu vӵc là: Xbq = 27
mm
Œh-¬ng ph¸p ®-êng ®¼ng trÞ

= Đưӡng đҷng trӏ mưa là

đưӡng cong nӕi liӅn các điӇm
trên bҧn đӗ có lưӧng mưa 2400mm
bҵng nhau 2200mm
= C¸c b- c thùc hiÖn:
2000mm
= Dùa vµo tµi liÖu quan
tr¾c trong vµ ngoµi l-u
1
00mm
vùc ®ång bé, tiÕn hµnh
tÝnh to¸n vµ vÏ c¸c ®-êng 1 00mm
®¼ng trÞ m-a
1400mm
= X¸c ®Þnh diÖn tÝch
khèng chÕ bëi c¸c ®-êng 1200mm
®¼ng trÞ l-îng m-a kÕ
cËn nhau
Œh-¬ng ph¸p ®-êng ®¼ng trÞ (tiÕp)

= TÝnh l-îng m-a bình qu©n l-u

vùc
2400mm

      r


 r


« 2200mm
 
i 2000mm

= Trong ®ã fi lµ diÖn tÝch n»m 1
00mm

giӳa hai ®-êng ®¼ng trÞ cã
1 00mm
l-îng m-a t-¬ng øng lµ Xi vµ
Xi+1 1400mm

1200mm
Œh-¬ng ph¸p ®-êng ®¼ng trÞ (tiÕp)

= NhËn xÐt:
= Œh-¬ng ph¸p nµy cho kÕt qu¶ chÝnh x¸c nhÊt

= Œh-¬ng ph¸p nµy kh ng chØ cho ta tÝnh ®-îc l-îng m-a

bình qu©n l-u vùc mµ cßn cho biÕt quy luËt biÕn ®æi cña
m-a theo kh ng gian (vÞ trÝ t©m m-a, gi¶m dÇn vÒ c¸c
h- ng nh- thÕ nµo )
= Khèi l-îng tÝnh to¸n l n, cÇn tµi liÖu ®ñ nhiÒu, tr¹m ph©n
bè ®Òu trong kh ng gian
x dө 2
TT Xi fi
(mm) (km2)
1 1 00
2200mm 150
2100mm 2 1700
410
2000mm È 1
00
È00
1900mm 4 1900
250
1
00mm
5 2000
1700mm 250
2100
1 00mm 100
Xbq=1
7Èmm 7 2200
2 Bӕc hơi
= Là hiӋn tưӧng thoát hơi nưӟc
tӯ mһt nưӟc, mһt đҩt hoһc lá
cây
= Lưӧng bӕc hơi: đưӧc t nh
bҵng bӅ dày lӟp nưӟc bӏ bӕc
thoát trong thӡi đoҥn nào đó
 (mm)
= Lưӧng bӕc hơi ngày
= Lưӧng bӕc hơi tháng
= Lưӧng bӕc hơi năm
= Quy luұt vӅ sӵ thay đәi lưӧng
bӕc hơi theo thӡi gian đưӧc
gӑi là chӃ đӝ bӕc hơi
Œhân loҥi bӕc hơi
= Bӕc hơi mһt nưӟc:
= là bӕc hơi trӵc tiӃp tӯ mһt thoáng cӫa nưӟc
= Các nhân tӕ ҧnh hưӣng ch nh: đӝ thiӃu hөt bão hòa,
nhiӋt đӝ, tӕc đӝ gió,chҩt nưӟc, diӋn t ch mһt bӕc hơi,
= xD: Bӕc hơi mһt nưӟc hàng tháng tҥi trҥm Láng (Hà
Nӝi)

Tháng i ii iii ix x xi xii xiii iX X Xi Xii Năm

t 5 54 52 72 111 105 11È 102

9

2 100

(mm)

  :;< =# '>3 + 
1 !+&"#5 
>3 +&

"#5 
 /=?>8# @>3 + 
3
7
7 %
Œhân loҥi bӕc hơi (tiӃp)
= Bӕc hơi mһt đҩt:
= Là bӕc hơi trӵc tiӃp tӯ mһt đҩt
= Œhө thuӝc chӫ yӃu vào các yӃu tӕ:
= Kh tưӧng: nhiӋt đӝ, đӝ thiӃu hөt bão hòa, gió
= T nh chҩt vұt lý cӫa đҩt, trҥng thái mһt đҩt, đӏa
hình
= Bӕc hơi qua lá cây:
= Còn gӑi là thoát hơi thӵc vұt
= Œhө thuӝc vào các nhân tӕ:
= NhiӋt đӝ, ánh sáng, loài thӵc vұt, đӝ ҭm cӫa
đҩt
Quá trình bӕc hơi mһt đҩt và bӕc hơi qua lá cây
gӑi chung là quá trình > 3& 

Lưӧng bӕc thoát hơi đưӧc đo đҥc bӣi  A
3

>  cӫa đҩt
Thùng đo bӕc hơi
Œhân loҥi bӕc hơi (tiӃp)

= Bӕc hơi lưu vӵc

= Là lưӧng bӕc hơi tәng hӧp trên bӅ mһt lưu vӵc bao
gӗm lưӧng bӕc hơi tӯ hӗ ao, đҫm lҫy, bӕc hơi mһt
đҩt và bӕc hơi qua lá

  :;B3
 /=? 83 > ,5>

,


7
 83 
> #
/<8C&

> #/ 8"D '

 
E
(
>F


iii Dòng chҧy sông ngòi
Thuұt ngӳ ³Dòng chҧy´ đưӧc dùng đӇ chӍ khҧ năng cung
cҩp nưӟc cӫa mӝt lưu vӵc sông nào đó trong mӝt
khoҧng thӡi gian nhҩt đӏnh
Œhân loҥi dòng chҧy sông ngòi:
= Theo nguӗn gӕc:
= Dòng chҧy mһt
= Dòng chҧy ngҫm
= Theo thӡi gian:
= Dòng chҧy năm
= Dòng chҧy lũ
= Dòng chҧy kiӋt
Dòng chҧy mһt do mưa
Dòng chҧy mһt do tuyӃt tan
Dòng chҧy sát mһt
Dòng chҧy ngҫm
Sӵ di chuyӇn cӫa nưӟc tӯ mһt đҩt vào trong
lòng đҩt hay các khe nӭt cӫa đá
Sӵ chuyӇn đӝng cӫa nưӟc ngҫm ra khӓi mһt đҩt
Dòng chҧy mùa lũ và dòng chҧy
mùa kiӋt
Sӵ hình thành dòng chҧy sông ngòi

Khi mưa rơi xuӕng bӅ mһt lưu vӵc:

= Mӝt phҫn bӏ giӳ lҥi trên lá cây, mái nhà «
= Mӝt phҫn bӏ giӳ lҥi trong các chӛ trũng (điӅn trũng)
= Mӝt phҫn bӏ bӕc hơi trӣ lҥi: bӕc hơi qua lá, bӕc hơi cӫa lưӧng
nưӟc bӏ giӳ lҥi trên lá cây, bӕc hơi mһt nưӟc, bӕc hơi mһt đҩt
= Mӝt phҫn bӏ thҩm xuӕng đҩt: giai đoҥn đҫu thҩm nhiӅu, giai đoҥn
sau thҩm t dҫn và әn đӏnh
= Œhҫn còn lҥi chҧy tràn trên sưӡn dӕc tҥo thành các lҥch nưӟc rӗi
đә vào suӕi, suӕi đә vào sông nhánh, sông nhánh đә vào sông
ch nh và cuӕi cùng chҧy ra cӱa ra cӫa lưu vӵc (biӇn hoһc hӗ lӟn)
= Œhҫn dòng chҧy sau khi bӏ thҩm xuӕng đҩt sӁ tham gia vào quá
trình hình thành dòng chҧy ngҫm, sau mӝt thӡi gian cũng sӁ chҧy
vӅ cӱa ra cӫa lưu vӵc
Sơ hӑa sӵ hình thành dòng chҧy sông ngòi

Bӕc hơi

Mưa
Tәn thҩt điӅn Bӕc hơi
trũng
Chưa bão hòa

Bão hòa

Thҩm
Nưӟc ngҫm Sông
Các đҥi lưӧng biӇu thӏ dòng chҧy sông ngòi

= Lưu lưӧng dòng chҧy Q(mÈ/s)

= Là lưӧng nưӟc sinh ra trên lưu vӵc đi qua mһt cҳt cӱa ra
trong đơn vӏ thӡi gian 1 giây
= Lưu lưӧng tҥi mӝt thӡi điӇm bҩt kǤ gӑi là lưu lưӧng tӭc thӡi
= Sӵ thay đәi cӫa lưu lưӧng theo thӡi gian gӑi là quá trình lưu
lưӧng
= Đӗ thӏ cӫa quá trình lưu lưӧng gӑi là đưӡng quá trình lưu
lưӧng
= Lưu lưӧng bình quân trong mӝt thӡi khoҧng T bҩt kǤ là giá trӏ
trung bình cӫa lưu lưӧng trong khoҧng thӡi gian đó


r
½
†

Ú 

 r

½ Å 
Các đҥi lưӧng biӇu thӏ dòng chҧy sông ngòi (tiӃp)

= Tәng lưӧng dòng chҧy W(mÈ)

= Là lưӧng nưӟc sinh ra trên lưu vӵc chҧy
qua mһt cҳt cӱa ra trong mӝt khoҧng
thӡi gian nào đó
= Công thӭc tәng quát: 
= t1,t2 là thӡi điӇm đҫu và cuӕi cӫa thӡi  
Ú 
đoҥn t nh toán
r
= Q(t) là lưu lưӧng trong khoҧng thӡi gian
vô cùng nhӓ dt

Trong thӵc tӃ, nӃu có n thӡi đoҥn t nh
=
toán thì:
  †  ‰  
 r
= Qi là lưu lưӧng bình quân trong thӡi đoҥn

thӭ i
= NӃu ‰t=hҵng sӕ thì:
  ‰ † 
 r
Các đҥi lưӧng biӇu thӏ dòng chҧy sông ngòi (tiӃp)

= Đӝ sâu dòng chҧy Y (mm)

= NӃu trҧi đӅu tәng lưӧng nưӟc trên
toàn bӝ bӅ mһt diӋn t ch lưu vӵc 
đưӧc mӝt lӟp nưӟc gӑi là đӝ sâu
 rÅ cÈ
dòng chҧy hoһc lӟp dòng chҧy
i
= Công thӭc t nh toán:
= Mô đun dòng chҧy M(l/s km2)
rÅÈ
= Là lưӧng nưӟc sinh ra trên mӛi đơn 
vӏ diӋn t ch lưu vӵc trong mӝt đơn vӏ i
thӡi gian
= HӋ sӕ dòng chҧy ø
= Là tӍ sӕ giӳa đӝ sâu dòng chҧy và 
lưӧng mưa tương ӭng sinh ra dòng  
chҧy trong thӡi gian T
Ý nghĩa cӫa các đҥi lưӧng biӇu thӏ dòng chҧy

= Lưu lưӧng dòng chҧy và Tәng lưӧng dòng chҧy:

= Œhҧn ánh mӭc đӝ lӟn nhӓ vӅ lưӧng nưӟc mà lưu vӵc có khҧ
năng cung cҩp
= Mô đun dòng chҧy và Lӟp dòng chҧy:
= Œhҧn ánh mӭc đӝ phong phú vӅ nguӗn nưӟc cӫa lưu vӵc
= Không phө thuӝc vào diӋn t ch cӫa lưu vӵc nên có thӇ sӱ
dөng đӇ so sánh mӭc đӝ phong phú cӫa dòng chҧy giӳa các
lưu vӵc
= HӋ sӕ dòng chҧy:
= Œhҧn ánh tình hình sҧn sinh dòng chҧy trên lưu vӵc
= ø càng lӟn thì lưӧng tәn thҩt càng t và ngưӧc lҥi
˜#G;B5
&H
>8#  

.#*#+
 1
+#I=
3

JH
"-C&
 &H

H
Tnh hưӣng cӫa mӝt sӕ nhân tӕ đӃn sӵ
hình thành dòng chҧy sông ngòi
= Nhân tӕ kh hұu, kh tưӧng:
= Mưa: Là nhân tӕ quan trӑng nhҩt, là nguyên nhân chӫ yӃu sinh ra dòng
chҧy ӣ nưӟc ta, chi phӕi quy luұt dòng chҧy theo thӡi gian
= Bӕc hơi: ҧnh hưӣng trӵc tiӃp đӃn sӵ hình thành dòng chҧy qua quá
trình tәn thҩt dòng chҧy
= NhiӋt đӝ, gió, đӝ ҭm không kh : ҧnh hưӣng gián tiӃp đӃn sӵ hình thành
dòng chҧy do tác đӝng đӃn mưa và bӕc hơi
= Nhân tӕ mһt đӋm
= DiӋn t ch lưu vӵc: có tác dөng điӅu hòa dòng chҧy Lưu vӵc càng lӟn thì
dòng chҧy ngҫm càng lӟn
= Đӝ dӕc lưu vӵc: ҧnh hưӣng đӃn tӕc đӝ dòng chҧy, đһc biӋt dòng chҧy lũ
= Đӏa chҩt, thә nhưӥng: ҧnh hưӣng gián tiӃp đӃn quá trình tәn thҩt dòng
chҧy do thҩm
= Đӏa hình: ҧnh hưӣng đӃn hưӟng đón gió cӫa lưu vӵc, qua đó gián tiӃp
ҧnh hưӣng đӃn lưӧng mưa sinh dòng chҧy
= Nhân tӕ con ngưӡi:
= Các hoҥt đӝng sҧn xuҩt ҧnh hưӣng trӵc tiӃp và gián tiӃp đӃn sӵ hình
thành dòng chҧy sông ngòi
ix Œhương trình cân bҵng nưӟc

= Nguyên lý cân bҵng nưӟc:

= ³Xét trong mӝt thӡi đoҥn bҩt kǤ, chênh lӋch
giӳa lưӧng nưӟc đӃn và lưӧng nưӟc đi ra
khӓi mӝt thӇ t ch bҵng lưӧng nưӟc t ch
đӑng trong thӇ t ch đҩy ´
Œhương trình cân bҵng nưӟc tәng quát
= Xét mӝt khu vӵc bҩt kǤ trên lưu vӵc trong
mӝt thӡi đoҥn bҩt kǤ ‰t
= Các thành phҫn nưӟc đӃn: r
= Lưӧng mưa: X û
= Lưӧng nưӟc ngưng tө: 1

= Lưӧng nưӟc mһt đӃn: Ym1
= Lưӧng nưӟc ngҫm đӃn: Yng1 r ûr
‰
= Các thành phҫn nưӟc đi:
= Lưӧng bӕc hơi: 2
= Lưӧng nưӟc mһt đi: Ym2
= Lưӧng nưӟc ngҫm đi: Yng2
= Chênh lӋch trӳ lưӧng nưӟc trên khu vӵc 
tҥi đҫu và cuӕi thӡi đoҥn t nh toán:
‰W=W2 -W 1

ŒTTQ:
(X+1+Ym1+Yng1)-(+Ym2+Yng2)=‰W
Œhương trình cân bҵng nưӟc viӃt cho lưu vӵc

= Trong mӝt thӡi đoҥn bҩt kǤ

= Đӕi vӟi lưu vӵc k n:
= xì đưӡng phân chia nưӟc mһt và đưӡng phân chia nưӟc
ngҫm trùng nhau nên: Ym1=0, Yng1=0
= Đһt Y= Ym2+Yng2; = 2-1

X-(+Y)=‰W
= Đӕi vӟi lưu vӵc hӣ:
= xì đưӡng phân chia nưӟc mһt và đưӡng phân chia nưӟc
ngҫm không trùng nhau, nên: Ym1=0, Yng10

X+Yng1-(+Y)=‰W
Œhương trình cân bҵng nưӟc viӃt cho lưu vӵc

= Trong thӡi kǤ nhiӅu năm

= Đӕi vӟi lưu vӵc k n:
= ŒTCBN viӃt cho năm thӭ i: Xi-(i+Yi)=‰W i
= ŒTCBN viӃt cho n năm: 2Xi- 2i- 2Yi= 2‰W i
= Chia cҧ 2 vӃ cho n và đһt:
= X0=(2Xi)/n là chuҭn mưa năm
= Y0=(2Yi)/n là chuҭn dòng chҧy năm
= 0=(2i)/n là chuҭn bӕc hơi năm
= Trong thӡi kǤ nhiӅu năm có năm thӯa nưӟc, có năm thiӃu
nưӟc nên 2‰W i  0
= KӃt luұn: X0-0-Y0=0
= Đӕi vӟi lưu vӵc hӣ:
= X0+ (2Yng1)/n -0-Y0=0