Professional Documents
Culture Documents
1
Heä thoáng saûn xuaát JIT
X Y X W X Z
c) Chaát löôïng thieát keá : laøvaán ñeàkhoâng theåboû qua trong thieát keásaûn phaåm ñoái vôùi heä
thoáng JIT – heä thoáng doøng coâng vieäc lieân tuïc. Neáu coù hieän tö ôïng keùm chaát lö ôïng seõtaïo ra sö ï
giaùn ñoaïn laø
m phaùvôõheäthoáng JIT.
nhau nhieàu hôn. Ñieàu naø y giuùp phaùt hieän nhanh choùng caùc sai soùt vaøcaùc ñieåm ö ù ñoïng, taïo thuaän
lôïi cho coâng nhaân giaûi quyeát caùc khoù khaên phaùt sinh. Kinh nghieäm thö ïc teácho thaáy coù moái quan
heähieäu quaûgiö õa saûn xuaát loaït nhoûvôùi heäthoáng keùo vaøheäthoáng Kan ban (seõñeàcaäp ôûphaàn sau).
Lôïi ích cuûa saûn xuaát loaït nhoû:
Giaûm toàn kho, chi phí vaän chuyeån thaáp.
Giaûm dieän tích khoâng gian trö õhaø ng.
Ít taùi cheáneáu coùkhuyeát taät xaûy ra.
Caùc vaán ñeàtrôûneân roõraø ng deãxö ûlyùhôn.
Gia taêng tính linh hoaït trong saûn xuaát.
Deãdaø ng cho vaän haø nh ñoàng boä.
Thoâng thö ôø ng thôøi gian saûn xuaát chuû yeáu bao goàm: thôøi gian taùc nghieäp, thôø i gian phuïc vuï,
thôø i gian ñieàu chænh, thôø i gian di chuyeån vaøthôø i gian chôøñôïi. Trong ñoù thôø i gian taùc nghieäp laø
yeáu toáthôø i gian chuû ñaïo quyeát ñònh hieäu quaû saûn xuaát. Saûn xuaát loaït nhoû seõru ùt ngaén thôø i gian
saûn xuaát chuû yeáu baèng caùch: giaûm thôø i gian taùc nghieäp do vieäc giaûm soáchi tieát gia coâng trong
moät loaït, ñoàng thôø i taêng hieäu suaát laøm vieäc cuûa maùy hay coâng nhaân. Giaûm thôø i gian di chuyeån
baèng caùch ñaët caùc maùy xích laïi gaàn nhau, tieâu chuaån hoùa caùc bö ôùc coâng vieäc. Coù theågiaûm bôùt
thôø i gian chôøñôïi baèng caùch ñieàu ñoätoát nguyeân vaät lieäu, coâng nhaân vaømaùy moùc thieát bò. Rieâng
thôø i gian ñieàu chænh laøyeáu toáthôø i gian xuaát hieän thö ôø
ng xuyeân trong saûn xuaát loaït nhoû do vieäc
thay ñoåi chuûng loaïi, maãu maõsaûn phaåm sau moãi loaït gia coâng.
2) Giaûm thôøi gian hieäu chænh
Nhieàu quaù trình saûn xuaát saûn phaåm nhö xe hôi, thö ôø ng e ngaïi saûn xuaát loaït nhoû chæ vì thôø i
gian caàn ñeåhieäu chænh maùy quaù daø i. Ngö ôïc laïi ñoái vôùi ngaønh may, thôø i gian hieäu chænh chieám tæ
leä khoâng ñaùng keåtrong toång thôø i gian tieâu hao bình quaân cho moät ñôn vò saûn phaåm. Tuy nhieân,
giaûm thôø i gian hieäu chænh khi co ù thay ñoåi maãu maõsaûn phaåm trong may maëc cuõng laøvaán ñeàñaùng
quan taâm. Dö ïa vaø o caùc nguyeân lyùsau ñaây, coùtheåaùp duïng ñoái vôùi baát kyøkieåu hieäu chænh naø o:
a) Taùch rieâng hieäu chænh trong ra khoûi hieäu chænh ngoaø i. “Hieäu chæn h trong” ñö ôïc tieán haønh
khi maùy ñaõngö ø ng haún. “Hieäu chænh ngoaø i” thì ngö ôïc laïi, ta coùtheåthö ïc hieän khi maùy ñang chaïy.
b) Chuyeån hieäu chænh trong thaø nh hieäu chænh ngoaø i caøng nhieàu caø ng toát, baèng caùch ñaûm
baûo caùc ñieàu kieän taùc nghieäp nhö taäp hôïp duïng cuï, chuaån bò ñoàgaù laép hieäu chænh… Taát caû ñeàu
ñö ôïc chuaån bòtrö ôùc.
c) Saép xeáp hôïp lyù coâng vieäc hieäu chænh. Coù theågiaûm thieåu caùc hoaït ñoäng hieäu chænh ngoaø i
baèng caùch boátrí choãlaø m vieäc hôïp lyù, ñaït duïng cuïvaøkhuoân gaù gaàn nôi sö û duïng, baûo dö ôõng maùy
vaøduïng cuïgaù laép ôû traïng thaùi toát. Coù theågiaûm thieåu caùc hoaït ñoäng hieäu chænh trong baèng caùch
ñôn giaûn hoaëc boû haún vieäc hieäu chænh baèng cô caáu baét nhanh v aøchoát ñònh vò, giuùp coâng nhaân coù
theåhieäu chænh ngay quy caùch khaùc nhau trong tö ø ng loaât gia coâng. Traùnh duø ng caùc duïng cuïaûnh
hö ôûng ñeán vieäc dao ñoäng cuûa maùy.
d) Thö ïc hieän vieäc hieäu chænh song haø nh baèng caùch taêng cö ôø ng nha ân sö ïcho vieäc ñieàu chænh
ñeåruùt ngaén thôø i gian, hoaëc giao nhieäm vuïhieäu chænh cho moät nhoùm coâng nhaân chuyeân moân ñaûm
traùch.
3) Maët baèng saûn xuaát – haïn cheá saûn phaåm dôû dang
Ohno toåchö ùc laïi xuoûng cheátaïo thaø
nh nhieàu khu v ö ïc gia coâng ñeåcoùtheåtaän duïng naêng suaát
lao ñoäng cuûa coâng nhaân. Chính vieäc boátrí laïi maët baèng môùi taïo neân hieäu quaûcaên baûn cho JIT noùi
chung. Moãi khu vö ïc goàm nhieàu maùy khaùc nhau ñö ôïc taäp hôïp laïi theo quaù trình gia coâng caùc chi
3
Heä thoáng saûn xuaát JIT
tieát saûn phaåm gioáng nhau hoaëc coù quy caùch tö ông tö ïnhau. Caùch boátrí maùy vaø o cuøng moät khu
vö ïc tö ông tö ïnhö moät ñö ôøng daây laép raùp nhoû vaøthö ôøng coù daïng song song hoaëc hình chö õU. Caùc
chi tieát saûn phaåm seõdi chuye ån tö øng ñôn vò (moät caùch lyù tö ôûng) hoaëc theo tö ø ng loâtö øbö ôùc coâng
vieäc naø y sang bö ôùc coâng vieäc khaùc theo moät loätrình ñònh saün vaøtheo moät hö ôùng nhaát ñònh tö økhi
ñö a nguyeân lieäu vaø o ñeán khi hoaø n taát saûn phaåm. Lôïi ích quan troïng cuûa boátrí maët baèng hôïp lyùlaø
giaûm thôø i gian di chuyeån, taän duïng toái ña trang thieát bò vaølao ñoäng. Vieäc keát hôïp naâng cao hieäu
quaû boátrí maët baèng vaøphö ông thö ùc saûn xuaát loaït nhoû laøhaïn cheásaûn phaåm dôû dang, duø coù gia
coâng nhieàu loaïi chi tieát saûn phaåm vôùi thôø i gian ñònh mö ùc khaùc nhau. Chính vì coùtheågia coâng caùc
chi tieát saûn phaåm tö ông tö ïnhau neân thôø i gian hieäu chænh maùy seõthaáp vaøcoùtheåñieàu tieát soálö ôïng
chi tieát saûn phaåm tö ø
ng loaït. Do ñoù naâng cao tính linh hoaït trong saûn xuaát, ñaùp ö ùng nhu caàu thay
ñoåi saûn phaåm maãu maõtheo tö ø ng ñôn haø ng.
4) Caûi tieán chaát löôïng
Ñaëc ñieåm cuûa heäthoáng kieåm tra chaát lö ôïng.
ÑOÅ
I ÑÒNH HÖ ÔÙNG VAØO NGÖ ÔØI TIEÂ U DUØNG
Thö ïc hieän chu trình Deming MPPC
MÔÙI Thòtrö ôøng Thieát keá Saûn xuaát Ngö ôø
i tieâu duø
ng
NHAÄN
THÖ ÙC
CON NGÖ ÔØI – YEÁ U TOÁSOÁMOÄT TRONG QUAÛN TRÒ
Ñaø o taïo boài dö ôõng, caäp nhaät hoùa.
Ñoåi môùi tö duy vaøtrieát lyùquaûn trò.
Tö ïquaûn tròcoâng vieäc cuûa mình.
Tinh thaàn toånhoùm vaøcoäng ñoàng.
Hình 1.1
Hình 1.2: Moâtaûcaùc yeáu toáchi phí, soálö ôïng, chaát lö ôïng, vaøcon ngö ôø
i ñö ôïc caûi tieán nhö theánaø
o
trong heäthoáng saûn xuaát Toyota.
4
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Saûn xuaát tö ø
ng boä phaän
Quaûn lyù Saûn xuaát
trong daây chuyeàn caân
chö ùc naêng theo loânhoû
baèng
Giaûm thôø
i gian Caùch boátrí Coâng nhaân Saûn xuaát
chuaån bò maët baèng ña naêng chuaån hoùa
5
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Muïc tieâu chaát lö ôïng cuûa Toyota laøsai soùt baèng khoâng (cuõng nhö muïc tieâu toàn kho baèng
khoâng). Taát nhieân ñaây laømuïc tieâu lyù tö ôûng khoâng phaûi thö ïc teácoâng ty naø
o cuõng coù theåñaït tôùi.
Theánhö ng trong quaù trình the o ñuoåi muïc tieâu naø y caùc coâng ty ñaõtìm caùch nhaän daïng nguoàn goác
caùc vaán ñeàchaát lö ôïng vaøhaïn cheáthaáp nhaát tæ leähaø
ng sai hoûng.
Cuoái cuø
ng, Ohno ñi ñeán quyeát ñònh chính coâng nhaân chö ù khoâng phaûi laøkieåm tra vieân, coù
traùch nhieäm kieåm tra saûn phaåm.
Tieán theâm bö ôùc nö õa, vôùi traùch nhieäm treân, Ohno cho pheùp coâng nhaân coù quyeàn maøtrö ôùc
ñaây chö a heàcoù, ñoùlaøquyeàn haïn trong thö ïc hieän Jikoda.
5) Heä thoáng Jikoda (Autonomation)
Jikoda laømoät heä thoán g tö ïñoäng hoùa vôùi sö ïñieàu khieån cuûa con ngö ôø i. Autonomation ôû
Toyota luoân lieân heävôùi kieåm soaùt chaát lö ôïng khi noù khoâng cho nhö õng sai soùt ñi qua daây chuyeàn
maøkhoâng ñö ôïc thoâng baùo. Ñeåkhuyeán khích Jikoda, moãi coâng nhaân coù quyeàn baám nuùt laø m chaùy
ñeøn baùo hieäu vaødö ø ng saûn xuaát. Ñeø n baùo hieäu ñö ôïc goïi laø“andon” seõbaät saùng treân choãlaø m vieäc
vaøtreân caùc choát ñieàu khieån cuûa xö ôûng. Thö ôø ng ngö ôø i ta quy ö ôùc ñeøn xanh laù caây – baùo hieäu taùc
nghieäp bình thö ôø ng, ñeøn vaøng – baùo hieäu yeâu caàu giuùp ñôõ, vaøñeø n ñoû – baùo hieäu dö øng ñö ôøng
daây. Neáu coù baát thö ôøng naø o xaûy ra, thieát bò seõtö ùc khaéc ngö ng laïi vaøgôûi moät baùo hieäu ñeán nhaân
vieân hö õu traùch. ÔÛcoâng ty Toyota, moãi ngaø y ñö ôøng daây laép raùp dö ø
ng khoaûng 20 phuùt bôûi Jikoda.
Moãi laàn coùJikoda, ngö ôø i ta ghi leân baûng taïi nôi laø m vieäc vaødaønh moät soáthôøi gian vaø o cuoái ngaøy
soaùt xeùt laïi danh saùch ñeán vaán ñeàxaûy ra ñeåtìm caùch khaéc phu ïc chuùng. Thí duïtrong 8 giôølaø m
vieäc trong ngaø y coù 7 giôøsaûn xuaát vaø1 giôøgiaûi quyeát caùc vaán ñeà. Hoaëc nhaømaùy coù keáhoaïch
daønh thôø i gian ngoaø i saûn xuaát (nhö ca ba chaúng haïn) ñeåtieán haø nh baûo dö ôõng dö ïphoø ng. Daønh
thôøi gian ñeålaäp keáhoaïch, ñaø o taïo coâng nhaân, giaûi quyeát vaán ñeàvaøbaûo aûm moâi trö ôø ng laøm vieäc.
Ñoùchính laømoät boäphaän quan troïng cuûa JIT.
Trong thö ïc teá, Jikoda hoã trôïcho heä thoáng saûn xuaát JIT. Neáu khoâng sö û duïng hoaø n ha ûo
Jikoda thì khoù thö ïc hieän saûn xuaát JIT thaø nh coâng ñö ôïc. Taàm quan troïng cuûa Jikoda chuû yeáu nhôø
vaøo 3 ñaëc trö ng:
Ngaên ngö ø a saûn xuaát thö ø
a
Ngaên ngö ø a saûn xuaát haøng keùm phaåm
Kieåm soaùt caù
c sö ïcoá moät caùch deãdaø ng
Theâm vaø o ñoù, Jikoda cuõng thö ôø ng ñem laïi keát quaû giaûm bôùt ñaùng keåsoálö ôïng coâng nhaân
thö ø
a. Caùc ñieåm ñaëc trö ng cuûa Jikoda ñö ôïc hoaø n taát chuû yeáu thoâng qua caùc phö ông tieän tö ïñoäng
ngö øng. Thö ôø ng laøñeångö ng vaän haø nh khi saûn xuaát ra bo ächi tieát keùm phaåm, ngö ng saûn xuaát khi
ñuûsoálö ôïng caàn thieát, ngö ng saûn xuaát khi keát thuùc moät chu kyøvaän haø nh.
6) Toàn kho thaáp
Heäthoáng JIT ñö ôïc thieát keánhaèm toái thieåu hoùa toàn kho. Vieäc sö û duïng haø
ng toàn kho nhö laø
moät “giaûi phaùp“ coù theådaãn ñeán vieäc gia taêng soálö ôïng toàn kho neáu sö ïñình treä gia taêng. Bieän
phaùp toát nhaát laøñieàu tra nguyeân nhaân cuûa maùy moùc hö hoûng vaøtaäp trung loaïi boûchuùng cuõng nhö
tìm hieåu nguyeân nhaân cuûa nhö õng vaán ñeàveàchaát lö ôïng, moái quan heä keùm gaén boù vôùi nhaøcung
caáp, vaán ñeàveàthôø i bieåu… laønhö õng nguyeân nhaân laø
m gia taêng chi phí, maët baèng vaønhö õng baát lôïi
khaùc nö õa.
6
Heä thoáng saûn xuaát JIT
7
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Ngö ôïc vôùi phö ông thö ùc saûn xuaát treân laøsaûn xuaát khoái lö ôïng lôùn, tö ùc sau khi keát thuùc saûn
xuaát saûn phaåm A môùi laàn lö ôït ñeán saûn phaåm B vaøsaûn phaåm C. Theo he äthoáng naø y khoù maøñaùp
ö ùng moät caùch linh hoaït neáu nhu caàu thay ñoåi, thí duïneáu nhu caàu caàn saûn phaåm C trö ôùc.
2) Heä thoáng keùo
Ohno ñaõphaán ñaáu nhieàu naêm ñeåñaït ñeán moät heäthoáng nhaèm caûi tieán sö ïphoái hôïp giö õa caùc
quaù trình vaøqua ñoù khaéc phuïc ñö ôïc tình traïng coù toàn kho lôùn. Cuoái cuø
ng oâng ñö a ra yù nieäm heä
thoáng keùo xuaát phaùt tö økinh nghieäm veàsieâu thòôûMyõ.
Aùp duïng heä thoáng naø y vaøo trong saûn xuaát ñoø i hoûi moät sö ïñaûo loän trong quaù trì nh bình
thö ôøng vaån goïi laøheä thoáng ñaåy. Trong heäthoáng ñaåy, ngö ôø i ta ñaët ra moät keáhoaïch trö ôùc cho moät
loaït caùc choãlaøm vieäc vaømoãi choãlaø m vieäc seõñaåy caùc chi tieát saûn phaåm vö ø
a hoaø n thaønh sang choã
laøm vieäc keáñoù. Ngö ôïc laïi, vôùi heäthoáng keùo, coâng nhaân ñi ñeán choãlaø m vieäc ñö ùng trö ôùc vaøchæ
laáy caùc chi tieát/ saûn phaåm vaønguyeân vaät lieäu caàn thieát ñuû ñeågia coâng maøthoâi. Khi ñaàu ra cuûa
mình ñö ôïc laáy ñi, coâng nhaân ôû choãlaøm vieäc trö ôùc ñoùbieát laøñaõñeán luùc phaûi saûn xuaát theâm vaøhoï
saûn xuaát ñuûñeåñieàn ñaày soálö ôïng vö ø
a ñö ôïc laáy ñi. Coø
n neáu ñaàu ra chö a ñö ôïc laáy ñi thì coâng nhaân
ôûchoãlaø m vieäc ñoùchæ vieäc ngö ng saûn xuaát, khoâng laø m quaùmö ùc caàn thieát. Sö ïcaàn thieát naøy khoâng
phaûi do keáhoaïch quy ñònh maødo quaù trình taùc nghieäp taïi nôi saûn xuaát maøcoù, taùc nghieäp naø y
thay ñoåi khoâng bieát trö ôùc ñö ôïc.
Maëc duøkhaùi nieäm veàsaûn xuaát keùo laøñôn giaûn nhö ng khoù thö ïc hi eän vì noù khaùc vôùi phö ông
thö ùc laäp keáhoaïch tö øtrö ôùc tôùi nay. Sau nhieàu naêm aùp duïng heäthoáng keùo, Ohno thaáy caàn phaûi ñö a
heäthoáng Kanban vaø o ñeåtaêng cö ôø ng kieåm soaùt quaùtrình keùo taïi nôi laø
m vieäc.
3) Heä thoáng kieåm soaùt saû n xuaát Kanban
Khi thö ïc haø
nh saûn xuaát JIT, Toyota sö û duïng heä thoáng kieåm soaùt duy nhaát laøheä thoáng
Kanban. Vai troøcuûa heäthoáng Kanban quan troïng ñeán mö ùc heäthoáng Toyota coø n coù teân goïi laøheä
thoáng Kanban. Heäthoáng naøy coùca ùc ö u ñieåm sau:
1. Thö ïc hieän heäthoáng kieåm soaùt khoâng caàn ñieän toaùn hoùa, traùnh ñö ôïc caùc phí toån lôùn.
2. Giuùp thu nhaän thoâng tin nhanh choùng vaøchính xaùc dö ïa treân cô sôû thö ïc teá.Caùc nhaøquaûn
lyùphaân xö ôûng coùtheågiaùm s aùt ñö ôïc caùc thay ñoåi lieân tuïc veàkhaûnaêng saûn xuaát, mö ùc ñoävaän haø
nh
vaønhaân coâng. Tö øñoùlaäp bieåu toång hôïp dö õkieän phaûn aùnh chính xaùc caùc thay ñoåi naøy.
8
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Heä thoáng Kanban tieát giaûm thaëng dö cuûa caùc boä phaän trö ôùc do moãi quy trình ñeàu linh
ñoäng theo sö ïthay ñoåi cuûa nhu caàu. Vì vaäy, naêng lö ïc thaëng dö neáu coù cuõng raát thaáp, khoâng ñaùng
keå.
Chö ùc naêng ñaàu tieân cuûa Kanban laøgôûi ñi caùc thôø
i gian bieåu saûn xuaát. Chö ùc naêng thö ù hai laø
ñaùp ö ùng linh ñoäng trong saûn xuaát vôùi caùc thay ñoåi veànhu caàu hay yeáu toásaûn xuaát. Hai chö ùc naêng
naøy cho pheùp heäthoáng traùnh ñö ôïc tình traïng saûn xuaát quaù mö ùc caàn thieát, chæ roõcaùc ö u tieân trong
vaän haø nh, laø
m cho coâng vieäc trôûneân deãdaø ng hôn vaøgiaûm phí toån kieåm soaùt saûn xuaát.
4) Söï kieåm soaùt baèng maét thöôøng
Nhaèm kieåm soaùt chính xaùc vaønhanh choùng caùc roái loaïn trong saûn xuaát, heäthoáng Toyota sö û
duïng moät heäthoáng ñö ôïc goïi laøkieåm soaùt baèng maét thö ôø
ng. Theo ñoù, caùc roái loaïn vaøsai soùt ñö ôïc
phaùt hieän moät caùch deã daø
ng khoâng chæ dö ïa vaø o caùc kieåm soaùt vieân maøcoø n chuû yeáu dö ïa vaøo
nhö õng coâng nhaân ñang thao taùc.
Caùc kyõthuaät thö ïc hieän kieåm soaùt baèng maét thö ôø
ng:
1. Kyõthuaät Andon
Andon laømoät bieån baùo hieäu ñö ôïc dö ïng leân taïi moät traïm laø
m vieäc hay ñö ôïc treo treân moät
daây chuyeàn saûn xuaát. Baèng caùch sö û duïng caùc ñeøn maø u khaùc nhau, bieån baùo hieäu cho bieát coâng
vieäc ñang dieãn tieán bình th ö ôø
ng hoaëc ñang chaäm treã, hoaëc ñaõngö ng. Noù cuõng coù theåchæ ra caùc
roái loaïn xaûy ra. Thoâng thö ôøng ñeø
n xanh nghóa laøcoâng vieäc vaän haø nh bình thö ôø ng, ñeøn vaøng
nghóa laøbieåu hieän chaäm treã caàn caûi tieán, vaøñeø
n ñoû laøbaùo hieäu roái loaïn caàn coù haø
nh ñoäng tö ùc
khaéc.
2. Ñeàñòa chæ
Caùc traïm coâng vieäc, khu vö ïc trö õhaø
ng, caùc khu khaùc trong xö ôûng ñeàu ñö ôïc ghi baûng hieäu roõ
raø
ng. Phö ông phaùp naø y giuùp cho Kanban ñi ñuùng tuyeán giö õa caùc quy trình.
3. Baûng ghi chu kyøthôø
i gian
Taïi caùc khu vö ïc laø
m vieäc ñeàu coù caùc baûng bieåu ghi roõchu kyøthôø i gian cuûa quaù trình hay
cuûa daây chuyeàn nhaèm giuùp cho coâng nhaân ö ôùc lö ôïng ñö ôïc toác ñoätieán trieån cuûa mình.
5) Quan heä vôùi nhaø cung caáp
Lôïi ích cuûa JIT trong moái quan heävôùi nhaøcung caáp laøcaùc nhu caàu ñö ôïc baûo ñaûm, oån ñònh;
ñaùp ö ùng kòp thôøi nhö õng thay ñoåi veàsoálö ôïng, thieát keá… ; sö ïhoãtrôïveàcoâng ngheä, thieát bò vaøquaûn
trò. Heäthoáng JIT ñaõthö ïc sö ïlaø
m thay ñoåi leàloái laø m vieäc trong giao nhaän haø ng cuûa nhaøcung caáp
vôùi nhaøsaûn xuaát. Khuynh hö ôùng veàsaùch lö ôïc cuûa nhaøcung caáp tö økhi coùtrieát lyùJIT nhö sau:
1. Ñoùng gaàn khaùch haø
ng, ñòa baø
n cuûa nhaøsaûn xuaát.
2. Boátrí caùc kho haø ng gaàn nôi saûn xuaát; thaäm chí caùc nhaøcung caáp khaùc nhau hôïp laïi
duø
ng chung moät kho. Caùc kho hôïp nhaát ñö ôïc duø ng laøm ñieåm chuyeån haø ng cuûa nhaøcung caáp khi
khoaûng caùch ñòa lyù qua xa vôùi ñòa baø n cuûa nhaøsaûn xuaát, khoâng theåcung caáp haø ng haèng ngaøy
hoaëc thö ôø
ng xuyeân. Sö ûduïng caùc kho haø
ng nhoûñeåcung caáp caùc chi tieát thö ôø
ng xuyeân.
3. Sö ûduïng caùc container tieâu chuaån hoùa vaøcaáp haø
ng theo ñuùng keáhoaïch ñònh trö ôùc.
9
Heä thoáng saûn xuaát JIT
10
Heä thoáng saûn xuaát JIT
nuùt, anh ta coù theångö ng caû daây chuyeàn ñeåloaïi sai soùt. Chaéc chaén ngö ng daây chuyeàn
seõgiuùp xaùc ñònh ñö ôïc sai soùt, nhö ng ñieàu quan troïng hôn laøtaïo cho coâng nhaân yùnghó
laø
m chuûñö ôïc coâng vieäc, laøm chuûñö ôïc maùy moùc thieát bò.
Quaûn ñoác phaân xö ôûng hay ñoác coâng ñö ôïc pheùp quyeát ñònh laø m theâm giôø , phaân phoái
coâng vieäc vaøcaùc hoaït ñoäng tö ông tö ïkhaùc. Ñoàng thôø i caùc coâng nhaân treân daây chuyeàn
cuõng ñö ôïc thoâng baùo roõcaùc phaàn vieäc naøo cuûa hoïñö ôïc ö u tieân vaøtình traïng saûn xuaát
hieän taïi.
Coâng nhaân ñö ôïc khuyeán khích dö ïphaàn vaø o noã lö ïc caûi tieán. Moïi coâng nhaân ñeàu coù
quyeàn xö ûlyùcaùc laõng phí khi gaëp phaûi.
2) Caûi tieán lieân tuïc
Vieäc caûi tieán lieân tuïc khoâng phaûi chæ giao cho moät boäphaän hay moät nhoùm chuyeân gia rieâng
bieät naø
o phuïtraùch, maøvaän ñoäng moïi n gö ôø i ñeàu tham gia. Caûi tieán lieân tuïc naèm trong phong traø o
Kaizen (tieáng Nhaät coù nghóa laøcaûi tieán) ñaõgiuùp caùc coâng ty Nhaät Baûn thaø nh coâng lôùn trong vieäc
ñoäng vieân moïi ngö ôø i ñeàu tham gia caûi tieán taùc nghieäp. Nhö nhaân vieân Toyota ñaõñeàxuaát 5 trieäu
saùng kieán, bình quaân moãi ngö ôø i coù100 saùng kieán. Ngay nhö moãi ngö ôø i chæ coùmoät saùng kieán thoâi
cuõng ñaõñem laïi moái lôïi lôùn cho coâng ty. Ñeåñaûm baûo mö ùc tham gia cao phaûi taïo ra moâi trö ôø ng
vaên hoùa thuaän lôïi trong coâng ty baèng caùch ñaø o taïo coâng nhaân coù khaû naêng giaûi quyeát caùc vaán ñeà
kyõthuaät vaøtaïo cô hoäi ñeåhoïcoù theåsö û duïng caùc khaû naêng ñoù. Caùc saùng kieán neáu xeùt thaáy hôïp lyù
caàn ñö ôïc phaùt huy vaønhaân roäng ngay khi coùtheåñeåduy trì phong traø o.
Caùc nguyeân taéc aùp duïng trong caûi tieán lieân tuïc laø
:
a. Nhìn nhaän caû tieán laøkhoâng coù giôùi haïn. Khoâng bao giôøthoûa maõn vôùi thaø nh quaû ñaït
ñö ôïc. Khoâng bao giôøchaáp nhaän khaùi nieäm h oaø n haûo, luoân phaùt hieän sai soùt vaøcaûi tieán.
b. Tìm thaáy sö ïcaûi tieán trong thö ïc teáhôn laømua sö ïcaûi tieán.
c. Laø
m vieäc trong tinh thaàn ñoàng ñoäi coùtoân troïng yùkieán caùnhaân.
d. Chaáp nhaän thö ûthaùch.
3) Nhaán maïnh vai troø cuûa nhaø quaûn lyù caáp trung
Moät toåchö ùc coù theåphaân loaïi thaø
nh 4 nhoùm: nhoùm quaûn lyù goàm Ban giaùm ñoác coâng ty vaø
nhö õng nhaøñaàu tö ; nhoùm ñieàu khieån coù nhaân vieân quaûn trò cuûa coâng ty, Giaùm ñoác xí nghieäp vaø
caùc Trö ôûng boäphaän; nhoùm giaùm saùt goàm ñoác coâng, laõnh ñaïo nhoùm, toåtrö ôûng; nhoùm taùc nghieäp
coù caùc coâng nhaân noùi chung. Trong saûn xuaát vaän haø nh thì nhoùm ñieàu khieån vaønhoùm giaùm saùt
ñö ôïc xem nhö taàng lôùp quaûn lyù trung gian, coù nhieäm vuïphaùt trieån caùc phö ông phaùp vaømuïc tieâu
ñeåthö ïc hieän muïc ñích chính saùch cuûa caáp quaûn lyù cao nhaát; xuùc tieán caùc hoaït ñoäng nghieäp vuï
theo chính saùch ñaõvaïch ra vaøcung caáp thoâng tin ñeåhoã trôïcho vieäc ra quyeát ñònh. B oán chö ùc
naêng chuûyeáu cuûa caáp quaûn lyùtrung gian nhö sau:
Hö ôùng daãn laø
m vieäc
Phö ông phaùp laøm vieäc
Quaûn lyù
Caùc quan heägiö õa ngö ôø
i vôùi nhau
Caùc chö ùc naêng coù ñö ôïc phaân chia roõraø ng trong moät toåchö ùc môùi taïo ñieàu kieän cho s aûn xuaát
vaän haø
nh ñö ôïc lieân tuïc, ñaûm baûo caùc muïc tieâu cuûa heäthoáng JIT.
11
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Doø ng
lieân tuïc,
ñoàng boä
* Haïn cheágiaùn ñoaïn *Giaûm thôøi gian ñieàu *Loaïi boûlaõng phí
* Laø
m cho heäthoáng chænh vaøthôø i gian *Toái thieåu hoùa toàn
linh hoaït gia coâng kho
1. Thieát keá saûn 2. Thieát keá quaù 3. Hoaïch ñònh & 4. Toå chöùc nhaân
phaåm trình kieåm soaùt saûn xuaát söï
Chi tieát saûn Saûn xuaát loaït Saûn xuaát ñeàu Taän duïng
phaåm chuaån nhoû ñaën khaû naêng coâng
nhaân
Thieát keámaãu Giaûm thôø
i gian Heäthoáng keùo
hieäu chænh Caûi tieán lieân
Thieát keá chaát Heä thoáng kieåm
tuïc
lö ôïng Boá trí maët soaùt Kanban
baèng saûn xuaát Vai troø cuûa
Kieåm soaùt baèng
nhaøquaûn lyù caáp
Caûi tieán chaát maét thö ôø
ng
trung
lö ôïng
Quan heä vôùi
Toàn kho thaáp nhaøcung caáp
Hình 1.3: Baûng toùm taét caùc muïc tieâu vaøneàn taûng chuûyeáu cuûa JIT
12
Heä thoáng saûn xuaát JIT
13
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Ñòa chæ, kyùhieäu cuûa nôi laø m vieäc ôûquy trình trö ôùc.
Ñ òa chæ, kyù hieä
u cuû
a nôi laø
m vieäc ôûquy trình sau.
Ngoaø i caùc thoâng tin chuû yeáu ñoù, moãi doanh nghieäp tuø y theo tình hình cuï theåcoù theåñö a
theâm caùc thoâng tin khaùc. Vaán ñeàquan troïng khi aùp duïng heä thoáng KANBAN trong moät xö ôûng
saûn xuaát laøxaùc ñònh lö ôïng KANBAN trong lö u chuyeån.
Ñeåxaùc ñònh soáKANBAN trong lö u chuyeån, trö ôùc heát caàn xaùc ñònh sö ùc chö ùa cuûa container.
Thö ôø ng khoâng sö û duïng container quaù lôùn hay quaù beù. Ñeåñaûm baûo quaù trình linh hoaït cuûa quaù
trình saûn xuaát, sö ùc chö ùa cuûa container thö ôø ng ñö ôïc xaùc ñònh theo thôø i gian vaän chuyeån cuûa
container tö øchoã laø m vieäc naøy sang choã laøm vieäc khaùc. Trong thö ïc teásoálö ôïng KANBAN ñö ôïc
xaùc ñònh baèng soálö ôïng kinh nghieäm, luùc ñaàu ngö ôøi ta duøng soálö ôïng raát lôùn, sau ñ oùgiaûm daàn cho
tôùi khi ñaït giaùtrònhoûnhaát coùtheåñö ôïc maøvaãn khoâng laøm roái loaïn quaùtrình saûn xuaát.
15
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Hình 2.1
Store
Shelf No F26 – 18 Item Bach No A5 - 34 Process
Item No 56790 – 321 MACHINING
Item Name CRANK SHAFT SB - 8
Car Type SX50BC – 150
Trong hình treân cho thaáy quaù trình MACHINING SB -8 caàn saûn xuaát chi tieát
CRANKSHAFT cho loaïi xe SX50BC -150. CRANKSHFT, saûn xuaát xong caàn ñö a vaø o kho chö ùa
F26-18.
b. KANBAN thu hoài : ghi roõloaïi, lö ôïng saûn phaåm quaù trình sau phaûi thu hoài (ruùt ra hoaëc
nhaän) tö øquaùtrình trö ôùc.
Hình 2.2
Store
Shelf No F26 – 18 Item Bach No A5 - 34 Preceding Process
Item No 56790 – 321 FORGING
Item Name CRANK SHAFT B-2
Car Type SX50BC - 150 Subsequennt Process
MACHINING
Box Capacity Box Type Issue No M-6
20 B 4/8
KANBAN trong hình treân cho thaáy quaù trình trö ôùc laø m ra chi tieát CRANK SHAFT vaø
ngö ôøi vaän chuyeån cuûa quaù trình theo sau phaûi ñi ñeán vò trí B -2 cuûa boä phaän FORGING ñeålaáy
nhö õng chi tieát CRANK SHAFT, quaù trình theo sau laøMACHINING. Moãi hoäp chö ùa 20 ñôn vò vaø
loaïi cuûa hoäp laøB. 4/8 cho bieát ñaây laøhoäp chö ùa chi tieát thö ù 4 trong loaït 8 hoäp loaïi naø
y, noù cho
pheùp theo doõi tieán ñoäxö ûlyùcoâng vieäc ñang ôûmö ùc naø
o.
Ngoaøi ra coøn moät soá loaïi KANBAN khaùc nhö:
Kan ban toác haønh: laømoät loaïi KANBAN ñö ôïc sö û duïng khi coù sö ïthieáu huït caùc chi tieát cho
quaù trình sau. Noù toàn taïi song song vôùi KANBAN saûn xuaát vaøKANBAN thu hoài, chæ ñö ôïc duø ng
trong tình huoáng ñaëc bieät, vaøphaûi thu laïi ngay sau khi tieán trình dieãn ra bình thö ôø
ng. Ví duï: khi
16
Heä thoáng saûn xuaát JIT
ngö ôøi coâng nhaân tö øquaùtrình laép raùp phía sau leân kho chö ùa ôûquaùtrình trö ôùc ñeålaáy tieát B vaøthaáy
raèng B khoâng coø n ñuûñeåboåsung, coùnguy cô heát trong moät thôø i gian ngaén.
Caùc bö ôùc sau seõthö ïc hieän:
- Ngö ôø i coâng nhaân ñoùcho lö u haø nh KANBAN toác haø nh ñoái vôùi chi tieát B vaøbaét KANBAN ñoù
vaø o traïm KANBAN toác haø nh (coø n goïi laøtraïm ñoû) beân caïnh traïm ñö ïng KANBAN saûn xuaát
cuûa quaùtrình cheátaïo.
- Cuø ng luùc ngö ôøi coâng nhaân ñoù nhaán nuùt baùo hieäu cho daây chuyeàn saûn xuaát, saûn xuaát ra chi
tieát B . Nuùt baùo hieäu naøy ñö ôïc laép treân baûng beân caïnh traïm chö ùa KANBAN saûn xuaát.
- Treân baûng ñeø n hieäu, moät ñeø n tö ông ö ùng vôùi chi tieát B seõhoaït ñoäng, chæ ñònh vieäc saûn xuaát
chi tieát B.
- Treân daây chuyeàn saûn xuaát ñeø n naø y phaùt tín hieäu, ngay laäp tö ùc ngö ôø i coâng nhaân phaûi saûn
xuaát chi tieát B vaømang noùñeán daây chuyeàn laép raùp sau.
-Khi ñaùp ö ùng ñaày ñuûthì dö ø ng KanBan cho saûn phaåm B vaøvaãn saûn xuaát bình thö ôø ng nhö trö ôùc
ñoù.
Hình 2.3
Kan ban khaån caáp: ñö ôïc sö ûduïng taïm thôø i khi coùnhu caàu buøñaép cho lö ôïng pheáphaåm do truïc
traëc maùy moùc. KANBAN naø y ñö ôïc coi nhö bieán daïng cuûa KANBAN thu hoài hay Kanban saûn
xuaát, noùphaûi ñö ôïc thu hoài ngay sau khi sö ûduïng.
Hình 2.4
17
Heä thoáng saûn xuaát JIT
KANBAN thöôøng (kanban ñôn): KANBAN thu hoài cuõng ñö ôïc sö û duïng nhö KANBAN saûn
suaát, coù nghóa laøchæ sö û duïng moät loaïi KANBAN neáu khoaûng caùch giö õa hai quaù trình raát ngaén vaø
quan saùt vieân coùtheåquan saùt trö ïc tieáp giö õa hai quaùtrình ñoù.
Coâng nhaân cuûa quaù trình sau seõmang caùc hoäp roãng vaøcaùc theû KANBAN thö ôø ng ñeán kho
chö ùa cuûa quaù trình trö ôùc. Sau ñoù mang caùc theû KANBAN ñeán hoäp thu nhaän KANBAN, roài laáy ñi
soálö ôïng caùc hoäp KANBAN ñuùng baèng soáKANBAN mang ñeán. Tuy nhieân, anh ta khoâng caàn
thay ñoåi caùc KANBAN ôûkho chö ùa KANBAN.
KANBAN ñö ôïc sö û duïng raát hieäu quaû khi keát hôïp vôùi xe keùo. ÔÛnhaømaùy Honsha cuûa
Toyota, xe keùo chôû caùc chi tieát naëng vôùi soálö ôïng coùhaïn. Trö ôø ng hôïp naø y, xe keùo cuõng ñoùng vai
troønhö moät KANBAN.
Maëc duøcaùc KANBAN phaûi ñö ôïc gaén vaø o caùc chi tieát saûn phaåm theo nguyeân taéc nhö ng
trong trö ôøng hôïp naø y soálö ôïng xe keùo baèng vôùi soálö ôïng KANBAN . Khoâng coù xe roãng chôølaáy
haøng thì quaùtrình trö ôùc khoâng ñö ôïc saûn xuaát, ñieàu naø y ngaên chaën saûn xuaát dö thö ø
a.
Nhaõn: Moät chuyeàn vaän taûi thö ôø ng ñö ôïc duø
ng ñeåvaän chuyeån caùc chi tieát ñeán daây chuyeàn laép
raùp baèng caùch moùc chi tieát ñoù vaø o giaù treo. Moãi moät nhaõn ñònh roõchi tieát naø o vaøkhi naø o ñö ôïc
vaän chuyeån. Trö ôø ng hôïp naø y nhaõn ñö ôïc sö û duïng nhö moät loaïi KANBAN ñeåhö ôùng daãn coâng
nhaân laáy caùc chi tieát tö økho chö ùa gaén vaø
o giaùtreo ñeåñö a ñeán chuyeàn laép raùp.
Full work system:
ÔÛnôi maùy moùc tö ïñoäng hoùa hoaëc nôi laø m vieäc khoâng coù coâng nhaân , laø m theánaø o ñeåmaùy
moùc quaùtrình trö ôùc ñö ôïc saûn xuaát ñuùng baèng lö ôïng laáy ñi.
Maùy A (maùy trö ôùc) vaømaùy B (maùy sau) ñö ôïc noái vôùi nhau vaøtreân ñoù cho pheùp mö ùc toàn
kho chuaån laø6 ñôn vò cho maùy B. Neáu treân ñö ôø ng daãn ñoù coø
n 4 ñôn vò, maùy A tö ïñoäng vaän haø nh
vaøsaûn xuaát cho ñuû 6 ñôn vò cho maùy B hoaït ñoäng. Khi ñuû6 ñôn vò cho maùy B thì mö ùc t ö ïñoäng seõ
dö ø
ng maùy A laïi. Ñieàu ñoù ngaên chaën saûn xuaát dö thö ø a ôû maùy trö ôùc. Bôûi duøng nuùt saûn xuaát baèng
ñieän neân ngö ôøi ta coøn goïi laø“full work system” laøKANBAN ñieän tö û.
CAÙCH SÖÛ DUÏNG CAÙC LOAÏI KANBAN
Coù taùm böôùc cô baûn:
1. Coâng nhaân ôû quaù trình sau ñi ñeán traïm A cuûa quaù trình trö ôùc vôùi nhö õng theû KANBAN thu
hoài ñaët trong hoäp ñö ïng KANBAN.
2. Khi coâng nhaân ôû quaù trình sau ruùt ra moät hoäp chi tieát ôû traïm A, anh ta phaûi laáy theû
KANBAN saûn xuaát ñö ôïc gaén vôùi lö ôïng saûn phaåm thö ïc teátrong hoäp ra vaøñaët KANBAN saûn
xuaát naø y vaø
o hoäp nhaän KANBAN.
3. Sau khi KANBAN saûn xuaát ñö ôïc anh ta ruùt ra, anh ta phaûi ñaët hoäp chi tieát vaø o nôi chö ùa
KANBAN thu hoài . Khi thay ñoåi hai theû Kan Ban n aø y anh ta phaûi so saùnh caän thaän
KANBAN thu hoài vôùi KANBAN saûn xuaát trö ôùc sau nhö moät.
4. Khi quaù trình sau baét ñaàu laø m vieäc, nhö õng KANBAN thu hoài phaûi ñö ôïc taùch ra khoûi hoäp
chi tieát vaøñö ôïc ñaët trong thuøng chö ùa KANBAN thu hoài .
5. Ô Ûquaù trình trö ôùc, nhö õng KANBAN saûn xuaát seõthu tö øhoäp chö ùa KANBAN taïi moät thôø i
ñieåm nhaát ñònh vôùi moät soálö ôïng nhaát ñònh vaøphaûi saûn xuaát theo nhö õng theû KANBAN saûn
xuaát vaøtieáp tuïc ñö a ñeán traïm A.
6. Saûn xuaát nhö õng chi tieát theo tính lieân tuïc cuûa KANBAN saûn xuaát ôû trong thuø ng chö ùa
KANBAN.
18
Heä thoáng saûn xuaát JIT
7. Nhö õng chi tieát ñö ôïc saûn xuaát ra vaøKANBAN naø y phaûi ñö ôïc ñi ñoâi vôùi nhau theo tieán
trình.
8. Khi nhö õng chi tieát ñö ôïc hoaø n thaø
nh trong quaù trình, caùc chi tieát naøy vaøKANBAN saûn xuaát
ñö ôïc ñaët taïi traïm A, ngö ôø
i mang quaùtrình sau coùtheåruùt ra chuùng baát thôøi gian naø
o.
19
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Store A
Subsequent process
Preceding process (machinery line) (assembly line)
Withdrawal
Withdrawal Kanban post
kanban
20
Heä thoáng saûn xuaát JIT
21
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Ñieàu chænh saûn xuaát baèng KANBAN ñeà caäp ñeán ñieåm ñaëc trö ng nhaát cuûa heä thoáng
KANBAN, ñoù laøkhaû naêng ñaùp ö ùng ñö ôïc nhu caàu thay ñoåi baát ngôøhoaëc trình traïng khaån caáp
trong saûn xuaát.
Ñeåchö ùng minh cho khaû naêng ñaùp ö ùng naø y. Chuùng ta xem xeùt caùc coâng ty sö ûduïng heäthoáng
kieåm soaùt thoâng thö ôø ng, nhö õng coâng ty thieáu caùc bieän phaùp ñeågiaûi quyeát caùc vaán ñeàthay ñoåi
nhu caàu baát ngôøkhoâng theo mong ñôïi. Heäthoáng naø y chuûyeáu ñö a ra lòch saûn xuaát vaølaø m cho lòch
saûn xuaát khôùp vôùi caùc quy trình saûn xuaát thay ñoåi veànhu caàu ñoø i hoûi ít nhaát tö ø7 ñeán 10 ngaø y
trö ôùc khi lòch saûn xuaát ñö ôïc sö ûa ñoåi vaøaùp duïng vaø o xí nghieäp (Khoaûn thôø i gian naø y ñeåcho maùy
tính saép xeáp vaøtính toaùn dö õlieäu caäp nhaät).
Trong khi ñoù, caùc coâng ty sö û duïng heä thoáng KANBAN khoâng phaûi ñö a ra nhö õng lòch saûn
xuaát chi tieát ñoàng thôø i vôùi caùc quy trình saûn xuaát trong suoát moät thaùng. Moãi tieán trình coùtheåbieát
ñö ôïc chæ coù theåsaûn suaát caùi gì khi KANBAN saûn xuaát ñö ôïc boùc ra khoûi Container cuûa nhaøkho.
Chæ coù daây chuyeàn laép raùp c oùlòch saûn xuaát lieân tuïc trong moät ngaø y saûn xuaát, lòch saûn xuaát naø y seõ
hieän thòtreân maùy tính vaøcho bieát ñôn vòtieáp theo naø o seõñö ôïc laép raùp.
ÔÛñaây chuùng ta seõthaáy yù nghóa cuûa vieäc ñieàu chænh saûn xuaát: Nôi maøKANBAN ñ ö ôïc sö û
duïng vaøsaûn xuaát ñö ôïc caân baèng, noùseõtrôûneân deãdaø ng ñeåñaùp ö ùng nhö õng thay ñoåi treân thò trö ôø ng
baèng vieäc saûn xuaát nhieàu hôn moät lö ôïng nhoûtheo nhu caàu.
Ví duï: Theo keáhoaïch saûn xuaát 100 ñôn vò moãi ngaø y cho moät thaùng, nhö ng vaø o ngaø
y 10 thaùng
1 chuùng ta nhaän thaáy raèng 120 ñôn vò laønhu caàu caàn thieát cho thaùng 2, theo phö ông phaùp
Toyota chuùng ta phaûi thích ö ùng sö ïthay ñoåi naø y baèng saûn xuaát 105 hay 107 ñôn vò moãi ngaø y
tö øngaø y 11 thaùng 1 trôû ñi, thay vì giö õtyû leätheo yeâu caàu cuûa lòch saûn xuaát nhö laøtrö ôø ng hôïp
trong heä thoáng kieåm soaùt thoâng thö ôø ng. Hôn theánö õa chuùng ta khoâng caûm thaáy keáhoaïch bò
thay ñoåi vì saûn xuaát trong moãi quaùtrình luoân phuïthuoäc vieäc hö ôùng daãn baèng KANBAN.
Vieäc ñieàu chænh saûn xuaát baèng Kanban nhö vaäy chæ coù theåñaùp ö ùng vôùi nhö õng thay ñoåi nhoû
veà nhu caàu. Theo Toyota nhö õng sö ïthay ñoåi veà nhu caàu khoaûng 10 -12% thì coù theåkieåm soaùt
ñö ôïc.
Trong trö ôø ng hôïp veàthay ñoåi nhu caàu khaù lôùn taát caû daây chuyeàn saûn xuaát phaûi ñö ôïc saép
xeáp laïi.
Nguyeân taéc 6:
Soá löôïng caùc boä phaän thöïc teá chöùa trong hoäp hoaëc ñoùng goùi phaûi baèng vôùi soá löôïng vieát treân
KANBAN.
Caùc ñeànghòcho vieäc aùp duïng heäthoáng KANBAN:
+ Tö økhi Toyota tieán haø nh saûn xuaát haø ng thaùng, toång soáKANBAN ñö ôïc caáp coù theåthay ñoåi
haø ng thaùng. Heä thoáng KANBAN cho pheùp ñieàu chænh nhoû theo tö ø ng ngaø y khi lòch trình cho
daây chuyeàn laép raùp ñö ôïc ñaët ra theo ñôn ñaët haø ng haø ng ngaø y cuûa nhaømoâi giôùi.
+ Soátheû KANBAN ñö ôïc caáp theo heäsoáan toaø n seõñö ôïc laøm caø ng ít caø ng toát do caûi tieán lieân
tuïc.
+ KANBAN ñaët vaø o hoäp boäphaän phaûi ñö ôïc laáy ra vaøñaët ôû hoäp thö nhaän KAN BAN khi ñôn
vò ñaàu tieân ñö ôïc sö û duïng. Nhö õng theû KANBAN naø y phaûi ñö ôïc thu laïi thö ôø ng xuyeân vaø
chuyeån tôùi qua trình trö ôùc . Vieäc vaän chuyeån naø y ñö ôïc laø
m haø ng giôø .
+ Mö ùc caân baèng saûn xuaát ôû quaù trình cuoái laøquan troïng. Vì vaäy, soálö ôïng boä phaän laáy ñi tö ø
tieán trình trö ôùc phaûi ñö ôïc caân baèng laïi.
22
Heä thoáng saûn xuaát JIT
+Neáu coâng vieäc ngoaø i giôøñö ôïc yeâu caàu ñeåcung caáp saûn phaåm theâm, nhoùm laäp trình neân
ñö ôïc thoâng baùo ñeànghò. Nhö õng “KANBAN caáp toác” (Express KANBAN ) phaûi ñö ôïc caáp vôùi
soálö ôïng nhoûvaøthu veàmoät caùch nhanh choùng khi vieäc saûn xuaát theâm hoaø
n taát.
23
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Heäthoáng KANBAn hieäu chænh moät caùch chính xaùc keáhoaïch ñö ôïc laäp theo MRP II, sö ï
keát hôïp giö õa keáhoaïch saûn xuaát daø
i haïn vaøsaûn xuaát ngaén haïn.
2.7.2 Nhöôïc ñieåm
Do aùp duïng heäthoáng keùo, heäthoáng KANBAN thì khoâng coù toàn kho vaøchæ ñaùp ö ùng sö ï
dao ñoäng 10-12% so vôùi nhu caàu ban ñaàu, do ñoù khi coù sö ïdao ñoäng lôùn thì heäthoáng
Kanban khoâng ñaùp ö ùng ñö ôïc.
Khi coù moät sö ïroái loaïn trong saûn xuaát cuûa baát kyøcoâng ñoaïn naø
o thì noùaûnh hö ôûng toaø
n
boäheäthoáng.
24
Heä thoáng saûn xuaát JIT
25
Heä thoáng saûn xuaát JIT
3.1 Ö Ùng duïng JIT trong kieåm soaùt nguyeân vaät lieäu
Ñeåö ùng duïng JIT trong lónh vö ïc naø
y, ta caàn thö ïc hieän moät soácoâng vieäc sau:
Saûn xuaát caùc loâcôõnhoû
Tieán ñeán saûn xuaát khoâng pheáphaåm
Loaïi boûvieäc kieåm tra ôûkhaâu tieáp nhaän
Cung caáp linh hoaït
Ñö a nguyeân lieäu trö ïc tieáp ñeán daây chuyeàn saûn xuaát
3.1.1 Saûn xuaát caùc loâ côõ nhoû
Sö ûduïng loâcôõnhoûlaøyeâu caàu bö ùc thieát khoâng chæ ñoái vôùi caùc chi tieát mua beân ngoaø i maøcoøn
vôùi caûcaùc chi tieát coâng ty tö ïsaûn xuaát. Tö ông tö ï,ñieàu naø
y cuõng neân aùp duïng ñoái vôùi caûnhö õng chi
tieát giaùcao laãn giaùthaáp, ñôn giaûn cuõng nhö phö ùc taïp, nhoûhay lôùn.
Coù2 caùch chính ñeåthieát laäp côõloâ– phoûng ñoaùn hoaëc baèng coâng thöùc.
Coù raát nhieàu coâng ty ñi th eo caùch thö ù nhaát. Ta coù theåbieát ñö ôïc ñieàu naø
y baèng caùch hoûi hoï
côõloâñö ôïc xaùc ñònh nhö theánaø o. Thoâng thö ôø ng thì baïn seõnhaän ñö ôïc caâu traû lôø
i laø
: “ toâi khoâng
bieát”, hay “ toâi chæ laøm theo côõmaøngö ôø i tieàn nhieäm tö ø
ng laø m thoâi”. Coù ñoâi khi baïn coù theåthaáy
raèng côõloâlaøboäi soácuûa haøng traêm, haø
ng ngaø n. Kyõthuaät naø y taïo ra nhö õng loâchaün, goïn.
Trö ôùc khi JIT chæ cho chuùng ta laøphaûi taäp trung quaûn lyùlö ôïng toàn kho vö ôït mö ùc thì phö ông
phaùp naøy xem ra cuõng taïm oån. Tuy nhieân, moät khi ñaõnhaán maïnh vaø o vieäc toàn kho baèng khoâng
vaøtaêng voø ng quay toàn kho leân thì phö ông phaùp naø y khoâng theåchaáp nhaän ñö ôïc. Ngö ôø i ta chæ ra
raèng, so vôùi côõloâñö ôïc tính toaùn baèng co âng thö ùc thích hôïp thì côõloâxaùc ñònh baèng caùch treân
thö ôø
ng cao hôn 5 ñeán 10 laàn.
Caùc coâng thö ùc chính ñeåtính côõloâseõñö ïôc trình baø y chi tieát trong PhuïLuïc II. Coâng thö ùc sö û
duïng khaù nhieàu caùc yeáu toánhö : ñaùnh giaù chi phí toàn trö õ, moâhình sö û duïng, chi phí thieát laäp ñoái
vôùi caùc chi tieát saûn xuaát vaøchi phí ñaët haø
ng ñoái vôùi caùc ñôn vòmua ngoaø i.
Trö ôùc ñaây, ngö ôø
i ta thö ôø
ng xem laïi vieäc ñaët haø
ng trong quaù khö ù roài tö øñoù xaùc ñònh lö ôïng
ñaët haøng cho tö ông lai. Phö ông phaùp naøy roõraøng laøkhaùhö õu duïng vì ta khoâng theånaø o lö ôø
ng trö ôùc
ñö ôïc lö ôïng taêng giaûm haøng naêm. Hôn nö õa, ta cuõng khoâng theånaø o saép xeáp, thay ñoåi lö ôïng toàn
kho ñö ôïc. Nhö õng ñôn vò khoâng duø ng nö õa vaãn coø
n trong haø ng toàn kho cuûa chuùng ta vaøtrôû thaø nh
haøng toàn kho ñaõloãi thôøi.
Ngaøy nay, vôùi heä thoáng dö ïa treân phö ông phaùp MRP, ngö ôø i ta coù theåbieát ñö ôïc lö ôïng sö û
duïng trong tö ông lai dö ïa vaøo caùc hoaù ñôn yeâu caàu nguyeân vaät lieäu ñoäng cuøng vôùi Lòch Trình saûn
xuaát chính (MPS). Nhôøñoù, thoâng qua caùc coâng thö ùc tính toaùn côõloâtoát hôn, ta coù ñö ôïc côõloâ
mong muoán chính xaùc hôn. Baèng caùch duø ng caùc côõloânhoûnhaát coùtheåcuøng vôùi vieäc loaïi boûhaø ng
toàn kho loãi thôø
i, ta coùtheågiaûm mö ùc toàn kho ñaùng keå.
Tính toaùn chi phí toàn tröõ haøng toàn kho
Thaät khoù ñeåxaùc ñònh chính xaùc chi phí toàn trö õhaøng toàn kho. Caùc nhaøchuyeân nghieäp thì
cho raèng, con soánaø y laøvaø
o khoaûng tö ø24 ñeán 100% moät naêm. Trong khi ñoùnhö õng ngö ôø i môùi vaø
o
ngheàthì laïi cho raèng con soánaø
y thaáp hôn. Lö u yùraèng, chi phí toàn trö õcaø
ng cao thì côõloâcaø
ng nhoû
(côõloâcaø
ng nhoûthì daãn ñeán chi phí vieäc vaän chuyeån caøng cao). Do ñoù, n hieàu khi chæ vì muoán chi
26
Heä thoáng saûn xuaát JIT
phí toàn trö õnhoûñi maøbaïn sö ûduïng côõloâlôùn hôn mö ùc caàn thieát. Ñeålö u giö õhaø
ng toàn kho, ta toán raát
nhieàu chi phí. Chaúng haïn nhö chi phí taùi kieåm tra, hö hoûng, lö u kho, baûo hieåm, chi phí cho sö ïloãi
thôø
i vaøchi phí cô hoäi do tieàn maët bòlö u giö õ.
Coù leõbaïn cuõng chaúng caàn maát thôø i gian cho vieäc nghieân cö ùu mang tính caùch hoïc thuaät ñeå
xaùc ñònh chi phí naø y laø
m gì vì baïn hoaø n toaøn coù theåphoûng ñoaùn ñö ôïc con soánaøy. Hôn nö õa, ñeå
xaùc ñònh chính xaùc ñö ôïc chi phí naøy thì coù leõphaûi maát caû ñôø
i vaãn khoâng tìm ra ñö ôïc caâu traû lôø
i.
Toát hôn laøbaïn neân choïn moät soá,chæ caàn ñaûm baûo laøsoáñoùkhoâng quaùthaáp. Ñoái vôùi caùc saûn phaåm
ñang ôûtrong giai ñoaïn trö ôûng thaø nh vaøoån ñònh thì coùleõcon soáñoùlaøkhoaûng 36%. Neáu saûn phaåm
cuûa baïn thuoäc doø
ng coâng ngheäcao thì con soánaø y phaûi cao hôn.
Chi phí chuaån bò
Chi phí chuaån bò ñoùng vai troøquan troïng trong vieäc xaùc ñònh côõloâ.Trö ôùc khi coùJIT, chuùng
ta chæ nhaän baát cö ù thôøi gian chuaån bò naø o maøkyõsö ñieàu haø nh saûn xuaát ñö a ñeán, chuyeån noù qua
thaø
nh tieàn vaøñö a vaø o trong coâng thö ùc. Neáu quan saùt kyõhôn, chuùng ta coùtheåthaáy raèng nhö õng chi
phí cho vieäc chuaån bò naø y chæ do phoûng ñoaùn dö ïa vaø o moät soáyeáu toákhoâng ñaùng tin caäy laém. Coù
khi thì caùc kyõsö chæ xaùc ñònh chi phí naø y moät caùch ngaãu nhieân, dö ïa vaø
o moät quy trình khoâng toát.
JIT giuùp chuùng ta giaûm thôøi gian chuaån bò. Nhôøñoù, ta coù theågiaûm côõloâbaèng caùch duø ng
caùc coâng thö ùc. Chuùng ta seõbaø
n veàvieäc giaûm chi phí chuaån bò naø
y trong phaàn kieåm soaùt saûn xuaát
ôûphía sau.
Chi phí chuaån bò ñö ôïc tính thoâng qua chi phí vieát moät ñôn ñaët haø
ng. Muoán t ính chi phí naøy
ta coù theålaáy chi phí haø
ng naêm cuûa boäphaän baùn haøng vaøchia cho soáñôn ñaët haø ng trong naêm ñoù.
Ta coù theåthu thaäp con soáchính xaùc caùc chi phí vieát moät ñôn ñaët haø ng hoaëc soáñôn ñaët haø
ng taïi
boäphaän keátoaùn chi phí hoaëc boäphaän cheátaïo coâng nghieäp.
Ôûñaây, ta coùtheåaùp duïng trieát lyùJIT ñeågiaûm ñö ôïc chi phí chuaån bò naø
y. Baèng caùch naøo? Ta
coù theåhoäi nhaäp vôùi nhaøcung caáp. Vôùi moãi nhaøcung caáp, ta seõcoùmoät hôïp ñoàng rieâng ñeåchuyeân
cung caáp moät chi tieát hoaëc moät nhoùm chi tieát phuïc vuïcho quaùtrình saûn xuaát. Baèng caùch naøy, baïn
coù theåthay theávieäc vieát ñôn haø ng baèng moät cuoäc ñieän thoaïi. Ta cuõng coù theåchia xeû lòch MRP
vôùi nhaøcung caáp ñeåhoïcaên cö ùvaø o ñoùmaøcung caáp haø ng. Caùc coâng ty cuõng coùtheåtraùnh vieäc vieát
ñôn haø ng baèng vieäc sö ûduïng heäthoáng Trao Ñoåi Dö õLieäu Ñieän Tö û.
Toùm laïi, vieäc sö û duïng loâcôõnhoû raát ñö ôïc khuyeán khích. Coù nhieàu caùch ñeåñaït ñö ôïc mong
muoán naøy: giaûm chi phí chuaån bò, xaùc ñònh chi phí thö ïc sö ïcuûa toàn kho, vaøruùt ngaén qui trình mua
haø
ng.
3.1.2 Tieán ñeán saûn xuaát khoâng pheá phaåm
Caø
ng ngaø y thì yù tö ôûng ñaït ñö ôïc moät mö ùc chaát lö ôïng naø
o ñoù caø
ng k hoâng coø
n choã ñö ùng.
Ngaø
y nay, saûn xuaát khoâng coùpheáphaåm ñang laømoät yeâu caàu bö ùc thieát.
Chieán tranh theágiôùi laàn thö ùII ñaõñö a ñeán vieäc saûn xuaát theo khoái lôùn. Chaát lö ôïng cuõng nhö
moät soáyeâu caàu khaùc ñaõbò ñaåy xuoáng h aø ng thö ù yeáu. Luùc ñoù, khoái lö ôïng saûn xuaát laømoái baän taâm
haø
ng ñaàu. Khi hoaø n thaønh moät loâ, boäphaän kieåm tra seõsö û duïng caùc phö ông phaùp laáy maãu thoáng
keâñeåxaùc ñònh xem loâñoù coù ñaït ñö ôïc mö ùc chaát lö ôïng toái thieåu hay khoâng thoâng qua soápheá
phaåm treân 100 ñôn vò. Neáu loâñoù khoâng ñaït thì sao? Hoïseõloïc caùc pheáphaåm ra vaøñem taùi saûn
xuaát neáu coù theå. Neáu khoâng ñö ôïc, hoïseõloaïi boû chuùng. Boäphaän kieåm tra seõchòu traùch nhieäm veà
27
Heä thoáng saûn xuaát JIT
28
Heä thoáng saûn xuaát JIT
theåhoaïch ñònh haø ng ngaø y thì vaãn coùtheåhoaïch ñònh cho nhieàu nga ø y. Nhö ng toát nhaát laøneân hoaïch
ñònh thö ôø
ng xuyeân nhaát coùtheå.
Ngaø y nay, caùc phaàn meàm thö ông maïi ñaõbaét ñaàu cho pheùp hoaïch ñònh tö ø ng ca hay tö ø ng giôø.
Luùc naø
y, qui taéc thieáu loânaø
o caáp loâñoùñö ôïc thö ïc hieän theo ca hay the o giôø
.
Chaúng haïn nhö ôû Nhaät Baûn, coâng ty Busan laøcoâng ty chuyeân cung caáp boä phaän gheángoài
cho caùc nhaømaùy saûn xuaát xe hôi Nissan. Khi moät thaân xe ñeán ñoaïn vaø o traïm sôn ôû Nissan thì
ngö ôøi ta seõgôûi tín hieäu tôùi Busan. Busan seõtieán haø nh laép raùp caùc gheángoài tö ông ö ùng vaøchaát
tuaàn tö ïleân xe taûi ñeåvö ôït hôn 20 km ñeåtôùi daây chuyeàn saûn xuaát ôû Nissan. Taïi ñaây, ngö ôø i ta seõ
tieán haønh boác dôõtheo thö ù tö ïtrö ïc tieáp xuoáng daây chuyeàn laép raùp, vaøo ñuùng luùc ñeålaép raùp thaø nh
xe thaø nh phaåm. Phö ông phaùp naø y ngaø y caø
ng ñö ôïc ö a chuoäng vaøphoåbieán.
Tuy nhieân, khi thö ïc hieän baïn caàn lö u yù ñeán khoaûng caùch giö õa nhaøcung caáp vaøkhaùch haø ng,
kích côõcuûa container, chi phí vaän c huyeån, vaømoät soávaán ñeàcaàn lö u taâm khaùc. Taát nhieân, thaät
khoù traùnh khoûi sai soùt nhö ng nhieäm vuïcuûa baïn laøphaûi caûi tieán coâng vieäc haø ng ngaø y ñeåtieán daàn
tôùi sö ïhoaø
n haûo.
3.1.5 Ñöa nguyeân lieäu tröïc tieáp ñeán daây chuyeàn saûn xuaát
Khi ñaït ñö ôïc mö ùc khoûi caàn kieåm tra vaøgiaûm soánhaøcung caáp nhaèm thö ïc hieän cung caáp linh
hoaït thì vieäc xaây dö ïng caùc nhaøkho khoâng coø n yù nghóa nö õa. Vôùi caùc nhaøcung caáp choïn loïc naøy,
nguyeân vaät lieäu seõñö ôïc ñö a trö ïc tieáp ñeán caùc ñòa ñieåm ñö ôïc thieát keángay loái vaø
o caùc traïm laø
m
vieäc caàn loaïi nguyeân vaät lieäu ñoù. Nhö õng traïm caàn nhieàu loaïi nguyeân vaät lieäu thì seõcaàn nhieàu
ñieåm ñoã.
Caùc nhaømaùy thö ïc hieän phö ông phaùp naøy seõxaây dö ïng caùc cö ûa tieáp nhaän bao quanh nhaø
maùy. Caùc taø i xeáxe taûi cuûa nhaøcung caáp seõdö ïa vaø o soálieäu trong phieáu phaùt haønh ñeåtìm ñuùng
cö ûa tieáp nhaän vaøñö a nguyeân vaät lieäu trö ïc tieáp vaø
o caùc ñieåm ñoãbeân trong. Sau ñoù, taø
i xeáseõtieán
haø nh ghi nhaän vieäc cung caáp haø ng vaø o heä thoáng MRP thích hôïp. Thö ôø ng thì nhaøcung caáp seõ
ñö ôïc thanh toaùn dö ïa treân cô sôû naøy maøkhoâng caàn ñeán hoaù ñôn. Taát nhieân laøtrö ôùc ñoù, nhaøcung
caáp caàn coù ñö ôïc sö ïtin tö ôûng cuûa khaùch haø ng trong vieäc giao haø ng ñuû soálö ôïng vaøñuùng chaát
lö ôïng.
Heäthoáng naø
y vaønhö õng ö ùng duïng cuûa noùñang ngaø
y caø
ng ñö ôïc sö ûduïng nhieàu.
29
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Coù theåñaït ñö ôïc vieäc saûn xuaát hö ôùng veàñôn ñaët haø
ng ñoø
i hoûi chæ trong moät khoaûng thôø
i
gian ngaén, keåcaûcaùc ñôn ñaët haøng ñaëc bieät.
Coâng ty coù theåthích ö ùng nhanh choùng sö ïthay ñoåi nhu caàu vaø
o giö õa thaùng, vì vaäy toàn kho
thaønh phaåm coùtheåñaït mö ùc thaáp nhaát.
Toàn kho taïi cheáphaåm (work -in-process) coù theåñaëc bieät giaûm do toái thieåu thôø i gian saûn
xuaát khoâng caân ñoái giö õa caùc quy trình khaùc nhau vaøcuõng do vieäc giaûm kích côõloâhaø
ng.
Khi coù sö ïthay ñoåi maãu maõ, kieåu daùng thì soálö ôïng haø
ng toàn kho “cheát” ñang coù laøthaáp
nhaát.
Thôø i gian saûn xuaát chính bao goàm: thôøi gian xeáp haøng trö ôùc khi gia coâng, thôø
i gian hieäu
chænh, thôø
i gian vaän haø
nh, thôøi gian chôøsau khi gia coâng vaøthôø
i gian vaän chuyeån. Trong ñoù:
- Thôø
i gian xeáp haø ng trö ôùc khi gia coâng: laøthôø
i gian keùo daø
i khi nhö õng ngö ôø
i coâng nhaân
hoaëc nguyeân lieäu ñoùphaûi chôøtrö ôùc khi gia coâng.
- Thôøi gian chôøsau khi gia coâng: laøthôø i gian haø
ng sau khi qua moät coâng ñoaïn phaûi chôø
trö ôùc khi ñö ôïc chuyeån ñeán quy trình keátieáp.
Xem nhö 2 loaïi thôø
i gian chôønaø
y nhö nhau vaøgoäp chung thaø
nh Thôø
i gian chôø
.
Xem thôø
i gian hieäu chænh coäng vôùi thôø
i gian vaän haø
nh laøThôø
i gian gia coâng saûn p haåm.
Nhö vaäy, thôøi gian saûn xuaát chính gom laïi thaø
nh 3 thaø
nh phaàn: Thôø
i gian gia coâng saûn
phaåm, Thôø
i gian chôøvaøThôøi gian vaän chuyeån.
Ñeåñaït ñeán saûn xuaát JIT lyùtö ôûng, moãi thaø
nh phaàn treân phaûi neân ruùt ngaén laïi.
3.2.1.1 Ruùt ngaén thôø
i gian gia coâng
a) Ruùt ngaén thôøi gian gia coâng thoâng qua saûn xuaát vaø vaän chuyeån ñôn chieác
Trong heä thoáng Ford, thôø i gian hoaït ñoäng vaøthôø i gian vaän chuyeån cuûa moãi quy trình treân
daây chuyeàn laép raùp phaûi baèng nhau. Daây chuyeàn laép raùp phaûi ñö ôïc chia ra sao cho thôø i gian hoaït
ñoäng taïi moãi traïm laø
m vieäc gioáng nhau vaøñeåchuùng baét ñaàu vaøkeát thuùc taïi chính xaùc moät thôø i
ñieåm. Thôø i gian vaän chuyeån giö õa caùc traïm treân daây chuyeàn cuõng phaûi baèng nhau ñeåchuùng baét
ñaàu vaøkeát thuùc cuø
ng luùc. Baêng taûi vaän chuyeån thö ôø
ng ñö ôïc duø
ng ñeåtaïo neân sö ïcaân baèng naøy.
YÙtö ôûng cô baûn trong heä thoáng saûn xuaát Toyota dö ïa treân khaùi nieäm vaän chuyeån tö ông tö ï.
Tuy nhieân, Toyota ñaõmôû roäng yù tö ôûng veàdoø ng ñôn chieác ñeán caùc quy trình nhö cheátaïo maùy
(machining), haø n (welding), neùn, eùp… ngay caû khi quy trình khoâng ñoø i hoûi phaûi saûn xuaát ñôn
chieác. Theo cung caùch naø y, taát caû caùc xí nghieäp cuûa Toyota sö û duïng moät heäthoáng saûn xuaát doø ng
ñôn chieác thoáng nhaát vaøheäthoáng naø y noái lieàn vôùi daây chuyeàn laép raùp.
Ñeåñaït ñeán muïc tieâu saûn xuaát ñôn chieác, Toyota chuaån bò traïm laø
m vieäc boátrí theo kieåu
coâng nhaân ña naêng seõkieåm soaùt ña quy trình. Sô ñoàboátrí maùy moùc ñö ôïc thay ñoåi sao cho moãi
coâng nhaân coùtheåkieåm soaùt moät vaø
i loaïi maùy khaùc nhau cuø
ng moät luùc.
Ví duï: Trong caùc trö ôø
ng hôïp saûn xuaát coåñieån, moät coâng nhaân seõchæ ñoái dieän vôùi moãi moät
loaïi maùy moùc. Toyota laïi thieát laäp 16 maùy lieân quan vôùi nhau ñeåmoãi coâng nhaân seõphaûi kieåm
soaùt 16 maùy. Trong moät chu kyø , ngö ôø
i coâng nhaân naø y phaûi laàn lö ôït thö ïc hieän thao taùc treân 16
maùy lieân tuïc nhau, ñeán maùy cuoái cuøng thì quay trôûlaïi quy trình ban ñaàu.
30
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Theo phö ông phaùp naø y, chæ coù moät moùn nguyeân vaät lieäu lieân quan ñeán vieäc gia coâng treân
moãi maùy. Mö ùc ñoätoàn kho ñö ôïc toái thieåu hoùa vaøthôø
i gian chính ñö ôïc ruùt ngaén. Thôø
i gian ñö ôïc ruù t
ngaén naø
y giuùp cho Toyota thích ö ùng nhanh choùng vôùi sö ïthay ñoåi cuûa nhu caàu cuûa khaùch haø ng.
b) Ruùt ngaén thôøi gian gia coâng thoâng qua saûn xuaát loaït nhoû
Trong caùc quy trình nhö ñuùc, reø n,… sö û duïng hình thö ùc saûn xuaát theo meû h aø
ng, côõloâhaø
ng
phaûi ñö ôïc giaûm ñeåruùt ngaén thôøi gian gia coâng. Ñieàu naøy raát hôïp lyù vì giaûm côõloâhaø
ng seõdaãn
ñeán ruùt ngaén caùc giôøsaûn xuaát.
Giaû ñònh thôøi gian gia coâng treân moät ñôn vò boäphaän A laø1 phuùt, vaøcôõloâhaø
ng laø3000 ñôn
vò. Nhö vaäy, toång thôø
i gian gia coâng loâhaøng laø50 giôø
. Tuy nhieân, khi giaûm côõloâhaø
ng xuoáng coø
n
300, thôø
i gian gia coâng coùtheåchæ coøn 5 giôø.
Trong trö ôø
ng hôïp saûn xuaát nhieàu loaïi saûn phaåm khaùc nhau, ö u ñieåm cuûa san xuaát loaït nhoû
caø
ng deãdaø
ng ñö ôïc nhaän ra hôn.
Ví duï: - Giaûthieát coù3 loaïi chi tieát A, B, C.
- Thôø
i gian gia coâng moãi loaïi chi tieát tính treân tö ø
ng ñôn vò saûn phaåm laø1 phuùt vaøthôø
i
gian hieäu chænh cho tö ø
ng l oaït xen keõlaø1 giôø
.
- Côõloâcuûa moãi chi tieát laø3000.
- Toång thôø
i gian saûn xuaát caàn thieát laø: [1 tieáng + (1 phuùt x 3000)] x 3 = 153 giôø
.
Neáu côõloâcuûa chi tieát A,B,C giaûm ñi 1/10 so vôùi soálö ôïng ban ñaàu vaøthôø i gian hieäu chænh
cuõng giaûm ñi 1/10 so vôùi thôø i gian hieäu chænh ban ñaàu thì thôø i gian saûn xuaát caàn thieát cuûa caû ba
loaïi chi tieát naø
y seõlaø15 giôø18 phuùt, thay vì 153 giôønhö trö ôùc ñaây.
Coùlôïi khi nhu caàu caàn caû3 loaïi chi tieát cuø
ng moät thôø
i ñieåm.
3.2.1.2 Ruùt ngaén thôø
i gian chôøvaøvaän chuyeån
a) Caân ñoái tieán trình saûn xuaát
Trong thôøi gian chôøcoù thôø i gian tö ø
ng chi tieát rieâng leû chôøtôùi luùc ñö ôïc xö û lyù vaølaép raùp. Coù
2 loaïi:
- Loaïi thô ø
i gian chôøthö ù nhaát laødo sö ïtrì hoaõn cuûa quaù trình trö ôùc laø m cho quaù trình sau
phaûi chôø.
- Loaïi thôø
i gian chôøthö ùhai laødo sö ïtrì hoaõn cuûa quaùtrình sau laø m cho quaùtrình trö ôùc phaûi
chaäm laïi thö ôøng xaûy ra trong heäthoán g keùo cuûa Kanban.
Caûhai ñeàu laøm cho thôø i gian saûn xuaát cuûa tieán trình khoâng caân ñoái.
Trong heä thoáng keùo, quaù trình trö ôùc coù theåbò giaùn ñoaïn, vieäc ngö ng vaøtieáp tuïc saûn xuaát
ñö ôïc laëp ñi laëp laïi nhieàu laàn. Ñeågiaûm thôøi gian chôøtrong quaù trình naø y, phaûi ñaït ñeán sö ïcaân
baèng vôùi ö u tieân haøng ñaàu laøñaït saûn lö ôïng tö ông ñö ông vôùi thôø
i gian hoaït ñoäng bình thö ôøng.
Nhö õng thay ñoåi trong saûn xuaát thaät cuûa baát kyøquaù trình naøo cuõng phuïthuoäc va ø o sö ïkhaùc
bieät cuûa khaû naêng ngö ôøi coâng nhaân vaønaêng lö ïc saûn xuaát. Muoán giaûm khaùc bieät thì phaûi chuaån
hoùa caùc thao taùc cuûa ngö ôøi coâng nhaân. Coâng nhaân coù theågiuùp ñôõnhau thoâng qua “Heäthoáng vaän
haø
nh hoãtrôïlaãn nhau” .
b) Ruùt ngaén thôøi gian chôø do côõ loâ trong quaù trình tröôùc quaù lôùn
31
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Ñeåcoù theåruùt ngaén thôø i gian chôødo côõloâcuûa quaù trình trö ôùc quaù lôùn, chæ caàn giaûm ñeán
mö ùc toái thieåu thôø
i gian chôøvaän chuyeån (trö økhi coù quaù nhieàu l oaïi chi tieát). Caùch naø
y cho pheùp ta
saûn xuaát moät loaïi saûn phaåm vôùi côõloâlôùn nhö ng saûn phaåm phaûi ñö ôïc ñö a ñeán quaù trình sau theo
tö ø
ng loaït nhoû.
Ví duï: Coù 3 quy trình lieân tieáp nhau. Moãi quy trình caàn 1 phuùt ñeåsaûn xuaát r a moät ñôn vò.
Moãi saûn phaåm khi ñi qua heát 3 quy trình toán heát 3 phuùt. Nhö vaäy, neáu saûn xuaát 600 saûn phaåm thì
caàn ñeán 600 phuùt (10 giôø
) cho quy trình 1 vaø30 giôøcho caû 3 quy trình (neáu phaûi ñôïi quy trình 1
hoaøn thaønh xong heát 600 saûn phaåm môùi thö ïc hieän tieáp quy trình 2).
Tuy nhieân neáu moãi saûn phaåm sau hoaø n thaønh ôû quy trình trö ôùc ñö ôïc ñö a tôùi ngay quy trình
sau thì quy trình 2 vaø3 coù theåhoaït ñoäng cuøng luùc vôùi quy trình 1. Nhö vaäy, ñeålaø m heát 600 saûn
phaåm trong caû3 quy trình, toång thôø
i gian caàn thieát laø
:
600 phuùt + 1 phuùt (quy trình 2 ñôïi saûn phaåm 1) + 1 phuùt (quy trình 3 ñôïi saûn phaåm thö ù1)
Coù theå bieåu dieãn moái quan heä naøy trong hình minh hoïa sau :
600 phuùt
Quy trình 1
1 phuùt
600 phuùt
Quy trình 2
1 phuùt
600 phuùt
Quy trình 3
1 phuùt
Neáu quy trình 1 vaø2 coø
n toàn moät saûn phaåm ôûñaàu ra vaø
o ñaàu moãi thaùng thì seõkhoâng coùthôø
i
gian chôø1 phuùt ôû quy trình 2 vaø3 nö õa. Khi ñoù thôø
i gian caàn thieát ñeålaø
m ra 600 saûn phaåm laø600
phuùt cho caû3 quy trình.
c) Caûi tieán vieäc vaän chuyeån ñeå giaûm thôøi gian vaän chuyeån
Thö ïc hieän 2 bö ôùc sau:
1. Boátrí caùc maùy moùc khaùc nhau theo doø ng saûn xuaát thay vì theo loaïi maùy. Neáu coùnhieàu
saûn phaåm thì caùc coâng ñoaïn chung cuûa chuùng neân ñö ôïc boátrí theo nhoùm.
2. Duø
ng phö ông tieän vaän chuyeån nhanh nhö baêng chuyeàn, baêng taûi trö ôït, thang phaân
nhaùnh ñeålieân keát caùc quy trình saûn xuaát.
Beân caïnh nhö õng phö ông phaùp chuyeân moân ñeåruùt ngaén thôø i gian saûn xuaát chính, ta coø
n phaûi
quan taâm ñeán trang bò phö ông tieän saûn xuaát caàn thieát. Sö ïchuaån bò naøy laønhaân toáquan troïng goùp
phaàn cho vieäc giaûm thôøi gian saûn xuaát c hính.
3.2.2 Ruùt ngaén thôøi gian hieäu chænh
32
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Vaøo nhö õng naêm 1970, Toyota ñaõthaø nh coâng trong vieäc ruùt ngaén thôø
i gian hieäu chænh cho
maùy khoan loãcoâng suaát 800 taán saûn xuaát chi tieát mui xe vaøgiaûm xoùc xuoáng coø n 3 phuùt. Ñieàu na øy
goïi laøsingle setup, nghóa laøthôø i gian hieäu chænh ñaõgiaûm xuoáng chæ coø n con soácoù moät chö õsoá.
Hieän nay, nhieàu trö ôø ng hôïp ñaõgiaûm xuoáng ít hôn 1 phuùt. Trö ôùc naêm 1981, nhö õng coâng ty ôû Myõ
thö ôøng hieäu chænh tö ø2 giôøtrôûleân, vaøteänhaát laøcoùkhi maát caûmoät ngaø
y cho coâng vieäc naø
y.
Ngaø y nay, khaùi nieäm hieäu chænh daø
i (long setups) khoâng coø n ñö ôïc chaáp nhaän nhö moät ñieàu
gì ñoù khoâng theåthay ñoåi ñö ôïc, maønoù caàn thieát phaûi bò loaïi boû. Coù nhieàu kyõthuaät ñaùng tin caäy
giuùp ruùt ngaén thôø
i gian hieäu chænh, vaøngö ôøi ta coù theåthö ïc hieän noù maøkhoâng phaûi toán nhieàu chi
phí.
Bö ôùc ñaàu tieân caàn phaûi thö ïc hieän laøxem xeùt vaán ñeàñang thö ïc sö ïdieãn ra, taäp trung vaø o
hoaït ñoäng cuûa coâng nhaân vaøcaùc quaûn ñoác. Kyõthuaät saûn xuaát giö õvai troøquan troïng khoâng theå
phuûnhaän ñö ôïc. Trong nhö õng naêm cuoái cuûa thaäp nieân 1980, nhieàu coâng ty ñaõñaït ñö ôïc thaø nh coâng
moät caùch deã daøng trong vieäc ruùt ngaén t hôø i gian hieäu chænh dö ïa vaø
o lö ïc lö ôïng lao ñoäng trö ïc tieáp
vaøvieäc trao quyeàn cho coâng nhaân.
Coù moät vaøi kyõthuaät toát coù theåñö ôïc sö û duïng. Kyõthuaät ñaàu tieân laøquay phim vieäc hieäu
chænh. Sau ñoù, cho coâng nhaân xem caùc hình a ûnh cuõng nhö nhö õng tieâu chuaån khi thö ïc hieän hieäu
chænh. Hieäu quaûto lôùn maøkyõthuaät ñôn giaûn naø y mang laïi seõraát ñaùng ngaïc nhieân.
Ñieàu quan taâm trö ôùc heát laøtaát caû caùc duïng cuïduø
ng ñeåhieäu chænh vaøcaùc thieát bò khaùc ph aûi
luoân saün saø
ng taïi nôi laø
m vieäc, ñeåcoâng nhaân khoâng phaûi chaïy tôùi chaïy lui khaép nhaømaùy chæ ñeå
chuaån bòcho vieäc saün saøng hieäu chænh.
Hieäu chænh trong hay hieäu chænh ngoaø i laïi laømoät kyõthuaät khaùc. Thö ôø ng, caùc hoaït ñoäng
hieäu chænh neân ñö ôïc thö ïc hieän maøkhoâng phaûi ngö ø ng caùc hoaït ñoäng khaùc. Vieäc gaù laép, maø i saéc
hay saép xeáp caùc duïng cuïneân ñö ôïc thö ïc hieän beân ngoaø i, khi maùy ñang chaïy. Caùc duïng cuïthay
theáneân ñö ôïc ñeåsaün taïi nôi laøm vieäc. Khi moät duïng cuïñö ôïc caàn ñeán thì noù ñaõsaün saø ng ñeåñö ôïc
sö û duïng. Vaøngö ôø
i ta seõnoãlö ïc ñeåtaùch hieäu chænh trong ra khoûi hieäu chænh ngoaø i, bieán ñoåi chö ø
ng
naøo coù theåhieäu chænh trong thaø nh hieäu chænh ngoaø i. Ñoái vôùi nhö õng hieäu chænh trong khoâng theå
bieán ñoåi thaønh hieäu chænh ngoaø i, ngö ôø
i ta seõruùt ngaén vieäc hieäu chænh trong baèng caùch lieân tuïc
giaùm saùt quaùtrình vaän haø nh vaøtìm caùch caûi tieán quaùtrình cuõng nhö caûi tieán caùc trang thieát bò.
Xaùc dònh caùc vaán Quay phim Nghieân cö ùu caùc cö ûñoäng, Thö ïc hieän caùc hoaït
ñeàcuûa quaùtrình (videotape) raø
ng buoäc veàthôø i gian ñoäng caûi tieán
Hình 3.1: Thöïc hieän nghieân cöùu caùc ñieàu kieän hieäu chænh thöïc teá.
33
Heä thoáng saûn xuaát JIT
3.2.3 Kieåm soaùt quaù trình baèng thoáng keâ ñeå ñaït muïc tieâu khoâng coù pheá phaåm
Nhieàu chuyeân gia ngaø y nay nhaän xeùt raèng chaát lö ôïng hoaø n haûo chính laømoät lôïi theácaïnh
tranh quan troïng, hay noùi ñuùng hôn laønoù ñaõtrôû thaø nh moät yeâu caàu toái thieåu maøcaùc coâng ty phaûi
hö ôùng tôùi. Nhieàu coâng ty ñaõñaït ñö ôïc saûn xuaát khoâng pheáphaåm, vaønhieàu coâng ty khaù c ñang coá
gaéng ñeåñaït ñö ôïc ñieàu ñoù. Vaøngö ôø i ta xem yeâu caàu veàchaát lö ôïng hoaø n haûo laømoät phaàn khoâng
theåthieáu trong noãlö ïc thö ïc hieän phö ông thö ùc saûn xuaát JIT. Theo ñoù, caùc coâng ty seõsö ûduïng chieán
lö ôïc khoâng coäng taùc vôùi caùc nhaøcung caáp khoâng chö ùng toû ñö ôïc khaû naêng cuûa hoïtrong vieäc saûn
xuaát khoâng pheáphaåm.
Thö ïc hieän saûn xuaát khoâng pheáphaåm khoâng phaûi baèng taêng kieåm tra hay khieån traùch coâng
nhaân, maøchính baèng vieäc kieåm soaùt qu aù trình. Ñeåthö ïc hieän ñieàu naø y, ñaàu tieân baïn phaûi coù caùc
maùy moùc vaøquy trình khoâng saûn xuaát ra nhö õng saûn phaåm toài. Keáñeán, baïn phaûi coù caùc duïng cuï,
coù toåchö ùc, coù sö ïhuaán luyeän… ñaûm baûo raèng coâng nhaân coù theågoïi giuùp ñôõhay ngö ø ng quaù trình
khi coù vaán ñeàveàchaát lö ôïng xaûy ra. Nhö vaäy, ngö ôø i coâng nhaân phaûi coù traùch nhieäm vôùi vaán ñeà
chaát lö ôïng. Ñieàu naø y cuõng seõñaët traùch nhieäm naëng neàleân caùc nhaøquaûn lyùkhi phaûi ñaûm baûo moïi
maùy moùc, thieát bò, duïng cuïluoân ñö ôïc duy trì ôû tình traïng toát vaøsaûn xuaát ra caùc saûn phaåm toát.
Phong caùch quaûn lyù cuõng seõphaûi coù nhö õng thay ñoåi ñeåñaùp ö ùng yeâu caàu naø y, nhaát laøtrong vieäc
trao quyeàn cho coâng nhaân.
Trong moâi trö ôø
ng naøy, vieäc kieåm soaùt chaát lö ôïng trôû neân deã daø
ng hôn. Chuùng seõñö ôïc hoã
trôïbôûi vieäc kieåm soaùt quaù trình baèng thoáng keâ, caû trong ñaø o taïo, huaán luyeän vaøtrong vieäc caûi
tieán lieân tuïc.
Thöïc hieän kieåm soaùt quaù trình baèng thoáng keâ
Bö ôùc 1 laøphaân tích quy trình hieän taïi. Ñaây laøbö ôùc phaân tích thoáng keâñeåxaùc ñònh tình
traïng maùy moùc, duïng cuïcuõng nhö quy trình hieän taïi coùñaùp ö ùng ñö ôïc yeâu caàu hay khoâng.
Bö ôùc 2 laøsö ûa chö õa, khaéc phuïc nhö õng ñieåm chö a toát, nhö õng nhö ôïc ñieåm cuûa quy trình.
Bö ôùc 3 laøchuaån bò caùc bieåu ñoàkieåm soaùt. Coù2 loaïi dö õlieäu khaùc nhau, dö õlieäu ño lö ôø ng
vaødö õlieäu tính toaùn. Dö õlieäu ño lö ôø
ng chaúng haïn nhö giaù trò cuûa chieàu daø i, troïng lö ôïng, toác ñoä,
thôø
i gian, nhieät ñoä, ñoädeûo, doanh soá… Coø n dö õlieäu tính toaùn laøcaùc dö õlieäu coùtheåñeám ñö ôïc, nhö
soálö ôïng thuøng chö ùa, soácon “chip”… Caùch tieáp caän cuûa thoáng keâñoái vôùi hai loaïi dö õlieäu naø y laø
khaùc nhau.
Bieåu ñoàkieåm soaùt ñö ôïc xaây dö ïng dö ïa treân nguyeân taéc thoáng keâseõtrình baø y cho ngö ôøi sö û
duïng maùy moùc bieát ñö ôïc quaùtrình coùñang oån ñònh hay khoâng. Khi quaùtrình coùcaùc nguyeân nhaân
ñaëc bieät ñang gaây ra sö ïkhoâng oån ñònh hay nhö õng thay ñoåi lôùn, ngö ôø i ta coù theånhaän thaáy ngay
treân bieåu ñoàkieåm soaùt vaøtìm caùch loaïi boû caùc baát oån naøy ngay tö øñaàu. Vieäc phaân tích bieåu ñoà
kieåm soaùt thoâng qua vieäc bieåu dieãn soálieäu treân ñoàthò theo thôø i gian coøn cho pheùp thaáy ñö ôïc xu
hö ôùng thay ñoåi cuûa quaùtrình maønhö õng phö ông phaùp khaùc khoâng thö ïc hieän ñö ôïc.
Ví duï: Hình 3.2 veõmoät chi tieát maùy ñuùc, coùñö ôø ng kính ngoaø i laø1.600 0.0005”. Ñeåbieát
quaù trình saûn xuaát chi tieát naøy coùoån ñònh khoâng, ngö ôøi ta thö ïc hieän ño ñö ôøng kính ngoaø
i cuûa 100
chi tieát naø
y ñö ôïc laáy moät caùch ngaãu nhieân theo thôø
i gian. Hình 3.3 laøbaûng theåhieän taàn suaát.
34
Heä thoáng saûn xuaát JIT
1.600 . 0005
Tö øbaûng theåhieän taàn suaát, ta tính ñö ôïc giaù trò trung bình Xtb = 1.6. Keáñeán, ta seõsö û duïng
bieåu ñoàHistogram ñeåñeåxem mö ùc ñoätaäp trung cuûa dö õlieäu.
35
Heä thoáng saûn xuaát JIT
FREQ.
40
x
35
30
25
Hình 3.4: 20
Bieåu ñoà
taàn suaát 15
10
0
1.5993 1.5995 1.5997 1.5999 1.6001 1.6003 1.6005 1.6007
Ta coù theåduø
ng theâm khaùi nieäm phö ông sai cuûa phaân phoái chuaån ñeåtö øñoù quyeát ñònh xem
caùc maùy moùc duø
ng ñeåsaûn xuaát ra chi tieát naø
y coù theåñaùp ö ùng ñö ôïc yeâu caàu sai soátrong khoaûng
0.0005” hay khoâng .
FREQ.
40
35
30
25
20
15
10
0
1 .5 9 9 3 1 .5 9 9 5 1 .5 9 9 7 1 .5 9 9 9 1 .6 0 0 1 1 .6 0 0 3 1 .6 0 0 5 1 .6 0 0 7
M EASUREM ENTS
x
6 9 .3 %
9 5 .5 %
9 9 .7 %
Hình 3.5
36
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Baây giôø , chuùng ta coù theåphaùt trieån bieåu ñoàkieåm soaùt. Bö ôùc ñaàu tieân laøthö ïc hieän ño lö ôø
ng
vôùi 16 maãu chia laø m 7 nhoùm, trình baø y trong hình 3.6. Sau ñoù tính giaù trò trung bình Xtb vaøñoä
leäch r cuûa tö ø
ng maãu.
Maãu 1 2 3 4 5 6 7 Xtb r
1 1.6003 1.5999 1.5993 1.5999 1.6001 1.5997 1.5998 .0005
2 1.6001 1.5997 1.5999 1.5997 1.5999 1.5999 1.6003 .0010
3 1.5995 1.5999 1.6005 1.5997 1.5993 1.6001 … 1.5999 .0008
4 1.6003 1.5999 1.5995 1.6001 1.5999 1.5997 .0006
5 1.5997 1.5997 1.6003 1.5999 1.6001 1.5998 .0017
6 1.5997 1.5997 1.5999 1.6001 1.5997 1.6003 .0011
7 1.5999 1.6001 1.5997 1.6003 1.5993 … .. 1.6002 .0003
8 1.5997 1.5999 1.5999 1.6001 1.6000 .0005
9 1.5999 1.5999 1.6001 1.59997 .0010
10 1.6003 1.5997 1.5997 1.5998 .0009
11 1.5995 1.5999 1.6001 1.5999 .0007
12 1.6001 1.6001 1.6001 .0011
13 1.5999 … . 1.6002 .0008
14 1.5999 … 1.6002 .0007
15 1.6001 1.5999 .0005
16 1.5997 1.6001 .0009
Xtb = r=
Hình 3.6: Tính giôùi haïn cuûa bieåu ñoà kieåm soaùt 1.6000 .0008
Bö ôùc tieáp theo laøtính giôùi haïn treân vaødö ôùi haïn dö ôùi.
ULC (r) = D 4* r
= 2.004*.0008
= .0016032
Chuùng ta khoâng theåtính giôùi haïn dö ôùi cho r, bôûi vì trong ví duïcuûa chuùng ta giôùi haïn naø y
luoân luoân dö ông. Caùc giaù trò A 2, D4 tra trong saùch hö ôùng daãn. Tö øgiaù trò tính ñö ôïc, chuùng ta veõ
bieåu ñoàkieåm soaùt.
37
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Diameter X
1.6004 UCL
1.6003 . .
1.6002 . . .
1.6001 . .
1.6000 .
1.5999 . . .
1.5998 . . .
1.5997 . .
1.5996 LCL
1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
.0018
R
.0016 UCL
.0014
.0012 . . .
.0010 . . .
.
.0008 . .
.0006 . .
. .
.0004
.
.0002 .
.0000
1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
Coâng nhaân ñö ôïc trao quyeàn ñeåquyeát ñònh khi hoaït ñoäng vö ôït ra ngoaø i sö ïkieåm soaùt vaøgoïi
sö ïgiuùp ñôõkhi caàn thieát.
Trong hình veõ3.8 dö ôùi ñaây trình baø y moät sö ïthay ñoåi baát thö ôø
ng trong hoaït ñoäng, theå
hieän qua vieäc giaù trò pheùp ño r trong caùc laàn 14 ñeán 20 ñeàu naèm veàcuø ng moät phía ôû treân ñö ôø
ng
trung bình. Nhö vaäy, hoaït ñoäng naø y coùdaáu hieäu caàn sö ïgiu ùp ñôõ.
38
Heä thoáng saûn xuaát JIT
x Chart
8.070
W 8.065
e 8.060
i 8.055
g 8.050 UCLx
h 8.045 . .
t 8.040 .
i
8.035 . . . .
n .
8.030
O
. . . .
. . . X
8.025
u
n 8.020
. . .
c 8.015
.
e 8.010
8.005 LCLx
s
1 2 3 4 5 6 7 8 9 2
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
r Chart
0.080
UCLR
0.075
0.070
W 0.065 . . .
e 0.060 . .
i
0.055 . .
g
0.050
h
t 0.045 .
i 0.040 .
n 0.035 . .
r
O 0.030
. . .
u 0.025
n 0.020
c
e
0.015
. . . .
0.010
s 0.005
LCLR
1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
Hình 3.9 trình baø y moät xu hö ôùng. Tö ông tö ïnhö sö ïthay ñoåi, xu hö ôùng ôû ñaây theåhieän
qua caùc giaù trò r trong 7 pheùp ño lieân tieáp tö ø14 ñeán 20 giaûm daàn. Hoaït ñoäng naø
y cuõng coù daáu
hieäu caàn giuùp ñôõ.
39
Heä thoáng saûn xuaát JIT
x Chart
8.070
W 8.065
e 8.060
i 8.055
g 8.050 UCLx
h 8.045 . .
t 8.040 .
i
8.035 . . . .
n .
8.030
O
. . . .
. . . X
8.025
u
n 8.020
. . .
c 8.015
.
e 8.010
8.005 LCLx
s
1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
r Chart
0.080
UCLR
0.075
0.070
W
e
0.065
. .
0.060
i
0.055
. .
g
h
0.050 . .
0.045
t
0.040
.
i
r
n 0.035
. . .
.
. . .
O 0.030
u 0.025
n 0.020
c 0.015 .
e 0.010
. . .
s 0.005
LCLR
1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
40
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Tính chu kyøñö ôïc trình baø y trong hình 3.10. Ñieàu naø y coù nghóa laøcoù hai quaù trình bò
troän laãn vaø
o nhau vaøkeát quaûlaølaø
m cho bieåu ñoàkieåm soaùt khoâng coø
n yùnghóa.
x Chart
8.070
W 8.065
e 8.060
i 8.055
g 8.050 UCLx
h 8.045 . . . .
t 8.040 . . . .
i
8.035
n
8.030
O
u 8.025 . . . . . . . . X
n 8.020 . . . .
c 8.015
e 8.010 LCLx
s 8.005
1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
0 1 2 3 4 56 7 89 0
r Chart
0.080
UCL R
0.075
0.070
W 0.065 .
e 0.060 . .
i
g
0.055
.
0.050
h
0.045
t
i 0.040 .
r
n 0.035
. . . . .
. .
O 0.030
u 0.025 .
n 0.020 .
c 0.015 . .
e 0.010 . . .
s 0.005
LCL R
1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
41
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Tính gaén chaët, maëc duøkhoâng phaûi laøbieåu hieän cuûa vieäc khoâng ñaûm ba ûo chaát lö ôïng
nhö ng noù theåhieän sö ïvoâhieäu cuûa bieåu ñoàkieåm soaùt. Bieåu ñoàX trong hình 3.11 cho thaáy caùc giaù
trò naèm raát gaàn so vôùi giaù trò trung bình, gaàn nhö oâm saùt ñö ôø
ng trung bình. Ñieàu naø
y theåhieän quy
trình ñaõñö ôïc caûi tieán nhö ng bieåu ñoàkieåm soaùt ñaõkhoâng ñö ôïc caäp nhaät ñeåtö ông thích vôùi quy
trình môùi.
x Chart
8.070
W 8.065
e 8.060
i 8.055
g 8.050 UCLx
h 8.045
t 8.040
. . . .
i
8.035
. . .
n
O
8.030
. . . . . . . . . . . . . X
8.025
u
n 8.020
c 8.015
e 8.010 LCLx
s 8.005
1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
r Chart
0.080
UCLR
0.075
0.070
W 0.065 .
e 0.060 . .
i
g
0.055
.
0.050
h
0.045
t
i 0.040 .
r
n 0.035
. . . . .
. .
O 0.030
u 0.025 .
n 0.020 .
c 0.015 . .
e 0.010 . . .
s 0.005
LCLR
1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
42
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Coù nhö õng ñieåm naèm ngoaø i giôùi haïn kieåm soaùt nhö trong hình 3.12. Ñieàu naø
y cho thaáy
coùdaáu hieäu khoâng toát trong quaùtrình caàn ñö ôïc giuùp ñôõ.
8.070
W 8.065 x Chart
e 8.060
i 8.055
g 8.050 UCLx
h 8.045 .
t 8.040 . .
i .
n
8.035
. . . .
. .
8.030 X
O
8.025
. . . .
u
n 8.020 .
c 8.015
e 8.010
. LCLx
s 8.005
1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
r Chart
0.080
UCLR
0.075
0.070
W 0.065 .
e 0.060 . .
i
g
0.055
.
0.050
h
0.045
t
i 0.040 .
r
n 0.035
. . . .
O 0.030
u 0.025 . .
n 0.020
c 0.015 .
e 0.010 . . .
s 0.005
LCLR
1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
43
Heä thoáng saûn xuaát JIT
3.2.4 Duøng maùy tính hoã trôï hoaïch ñònh quaù t rình
Coâng ngheä hieän ñaïi ñaõnhanh choùng ñö a vaø o sö û duïng caùc chö ông trình CAD (Hoã trôïthieát
keátreân maùy tính), CAM (Hoãtrôïsaûn xuaát treân maùy tính), NC (Kieåm soaùt soálö ôïng), vaøheäthoáng
MRP II cô baûn. Thaät khoâng hay, coù raát ít ñieåm tö ông ñoàng giö õa caùc chö ông trình naø y. Baát cö ù sö ï
phoái hôïp naø o giö õa caùc chö ông trình naøy thö ôøng phaûi thö ïc hieän baèng bieän phaùp raát thoâthieån laøghi
laïi dö õlieäu tö øheäthoáng naø y sang heäthoáng khaùc.
Chuùng ta ñang baét ñaàu chö ùng kieán sö ïtích hôïp cuûa caùc coâng ngheänaø y vaøseõcoø n thaáy nhieàu
hôn nö õa trong nhö õng naêm 1990. Trong tö ông lai caùc nhoùm thieát keáseõsö ûduïng phaàn meàm thieát keá
CAD. Dö õlieäu tö øheäthoáng CAD naø y seõñö ôïc truy xuaát qua h eäthoáng MRP, boäphaän ñoù seõlö u trö õ
dö õlieäu saûn phaåm vaøhoùa ñôn nguyeân vaät lieäu. Cuø ng luùc ñoù maùy NC ñö ôïc laäp trình, vaøvieäc vaän
haø nh theo chuaån ñö ôïc ñaùnh daáu. Sau ñoù, khi heä thoáng MRP lieân heä vôùi boä phaän ñaët haø ng, moä t
daáu hieäu maõvaïch seõkhôûi ñoäng quaù trình saûn xuaát, khi ñoù caùc linh kieän rôø i raïc ñö ôïc nhaët ra hoaëc
ñö ôïc khaáu trö øtö ïñoäng trong nguyeân vaät lieäu toàn kho, vaømaùy ñieàu khieån NC ñö ôïc khôûi ñoäng. Caùc
loâhaø ng nhoûseõhoaø n taát vaø
o cuoái chu kyøsaûn xuaát trong vaø i phuùt thay vì vaøi tuaàn
Trö ôùc ñaây, khi maøcaùc nguyeân lyù JIT chö a aùp duïng vaø o lónh vö ïc naø
y thì boä phaän thieát keá
cheátaïo laø m vieäc raát ñoäc laäp, coù phaàn coâlaäp vôùi caùc boäphaän khaùc. Luùc ñoù, caùc kyõsö thieát keásaûn
phaåm maøkhoâng quan taâm ñeán vieäc noù seõñö ôïc saûn xuaát nhö theánaø o, hay caùc chi tieát seõñö ôïc
mua ra sao. Nhieàu baûn thieát keákhoâng theåsaûn xuaát vaøñem l aïi lôïi nhuaän trong ñieàu kieän nguoàn
lö ïc hieän taïi. Coù khi thì chi tieát caàn ñeåsaûn xuaát khoâng saün coù hoaëc neáu mua vôùi soálö ôïng nhö vaäy
thì khoâng kinh teálaém.
Moät soácoâng ty thì laáy baûn veõcheátaïo vaøcaùc thoâng soákyõthua ät ñem ñeán caùc boäphaän khaùc
baø n thaûo laïi. Thö ôøng thì caùc boäphaän ñoù laøboäphaän cheátaïo saûn xuaát, kieåm soaùt saûn xuaát vaømua
haø ng. Hoïseõsaép xeáp laïi caùc chi tieát laép raùp hoaëc tìm kieám caùc chi tieát thay theácho caùc chi tieát
khoù kieám. Nhö vaäy thì ai seõlaøngö ôø i kieåm soaùt baûn thieát keá? Chaéc chaén laøkhoâng phaûi boäphaän
thieát keácheátaïo roài.
Vôùi sö ïleân ngoâi cuûa saûn phaåm chaát lö ôïng mang taàm theágiôùi vaøJIT, vieäc laø m treân nhanh
choùng bieán maát. Thay vaø o ñoùlaøvieäc thaø nh laäp nhoùm thieát keágoàm caùc kyõsö vaøtaát nhieân laøcuõng
goàm caûmoät soángö ôø i hieåu bieát tö øboäphaän vaän haø nh saûn xuaát, baùn haø
ng vaøtieáp thò, cheátaïo vaøsaûn
xuaát coâng nghieäp, saûn xuaát vaøkieåm soaùt toàn kho, boäphaän mua haø ng. Muïc tieâu ñaët ra laø
: saûn xuaát
moät saûn phaåm maøkhaùch haø ng muoán mua, coù theåsaûn xuaát ñö ôïc taïi nhaømaùy hieän taïi vôùi moät chi
phí nhaát ñònh, caùc chi tieát caàn thieát coù theåmua ñö ôïc d eãdaø ng vaømang tính kinh teácao. Tuy vaäy,
cho duøbaûn thieát keácoù toát nhö theánaø o ñi nö õa thì vaãn caàn coù moät soáxem xeùt sö ûa ñoåi moät vaø i chi
tieát cheátaïo ñeåsö ûa chö õa caùc loãi kyõthuaät.
44
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Cheátaïo ñoàng quy cuõng giuùp giaûm thô ø i gian thieát keá. Trong ngaø nh coâng nghieäp oâtoâ, kyõ
thuaät naø y giuùp giaûm thôøi gian thieát keámoät chieác xe môùi tö ø5 xuoáng coø
n 2 naêm. Vôùi caùc saûn phaåm
ít phö ùc taïp hôn, thieát keáñoàng quy coù theågiuùp ñö a saûn phaåm môùi ñeán ngö ôøi tieâu duø
ng trong voø ng
moät tuaàn leãthay vì haø ng thaùng hay haø ng naêm nhö trö ôùc ñaây.
3.3.2 Laøm theá naøo ñeå laøm ñuùng ngay töø ñaàu vaø daønh ñuû thôøi gian cho vieäc ñoù
Coù raát nhieàu baûn thieát keákhoâng ñö ôïc xem xeùt ñuùng mö ùc trö ôùc khi ñö a ñeán boä phaän saûn
xuaát, ñôn giaûn chæ vì boä phaän thieát keácheátaïo khoâng coù ñuû thôø i gian ñeålaø m vieäc ñoù. Caùc kyõsö
chaúng muoán taïo ra nhö õng baûn thieát keánhö vaäy nhö ng hoïbò aùp lö ïc bôûi thôø i haïn khoâng thö ïc teá.
Qua nghieân cö ùu ngö ôøi ta bieát ñö ôïc toång thôø
i gian cho vieäc saûn xuaát ra moät baûn thieát keáthö ôø
ng ñuû
nhö ng do caùc chö ùc naêng doøng cao toán quaùnhieàu thôø i gian neân boäphaän cheátaïo phaûi chòu treã.
Nhieäm vuïcuûa boä phaän quaûn lyù ca áp cao laøxem xeùt dö ïaùn thieát keámoät saûn phaåm môùi coù
ñö ôïc hoaïch ñònh vaøgiaùm saùt toát khoâng. Moïi chö ùc naêng ñeàu phaûi ñö ôïc phaân chia thôøi gian vaø
nguoàn lö ïc ñuûñeålaø
m ñuùng ngay tö øñaàu. Sau ñoù, moïi vieäc cö ùtheo ñuùng lòch trình maølaø
m.
Hình 3.13 laømoät bieåu ñoàcho thaáy thôø i ñieåm maønhö õng thay ñoåi cheátaïo dieãn ra trong suoát
thôøi gian toàn taïi cuûa saûn phaåm ôû caùc coâng ty Nhaät. Coù theånhaän thaáy raèng haàu heát caùc thay ñoåi
naøy dieãn ra trong giai ñoaïn thieát keávaøtieàn saûn xuaát trö ôùc khi saûn phaåm ñö ôïc ñö a ñeán tay khaùch
haøng.
Ngö ôïc laïi, trong hình 3.14 cho thaáy vôùi caùc coâng ty Myõthì caùc thay ñoåi cheátaïo dieãn ra
nhieàu ôûgiai ñoaïn saûn phaåm baét ñaàu ñö ôïc sö ûduïng vaøtrong suoát thôø i gian toàn taïi cuûa noù. Ñieàu naø
y
coùnghóa laøkhaùch haø ng duø ng saûn phaåm cuûa caùc coâng ty Myõseõtìm ra caùc vaán ñeàcuûa mình vaøbaùo
cho nhaøsaûn xuaát coø n caùc coâng ty Nhaät coágaéng tìm ra taát caû caùc vaán ñeàcoù t heåxaûy ra trö ôùc giai
ñoaïn saûn xuaát. Ñaây cuõng laømoät trong nhö õng nguyeân nhaân chính khieán cho saûn phaåm cuûa caùc
coâng ty Myõchòu tieáng xaáu veàchaát lö ôïng cho ñeán taän ngaø y nay. Chính ñieàu naø y cuõng khieán cho
caùc nhaøsaûn xuaát Myõnoåi tieáng laøchæ bieát quan taâm ñeán ngaén haïn maøthoâi.
Hình 3.13: Tyû leä nhöõng thay ñoåi cheá taïo vôùi soá ñôn vò saûn xuaát – Caùc coâng ty Nhaät Baûn
Nguyeân maãu Tieàn saûn xuaát Saûn xuaát Keát thuùc giai ñoaïn saûn xuaát
45
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Hình 3.14: Tyû leä thay ñoåi cheá taïo vôùi soá ñôn vò saûn xuaát – Caùc coâng ty Myõ
Soá ñôn
vò saûn
xuaát
Nguyeân maãu Tieàn saûn xuaát Saûn xuaát Keát thuùc giai ñoaïn saûn xuaát
3.3.3 Söû duïng caùch boá trí maët baèng vaø coâng ngheä nhoùm
Nhaøxö ôûng boátrí theo chö ùc naêng thö ôø ng keùm hieäu quaû hôn boátrí theo quaù trình. Vôùi kieåu
boátrí ñoù, baïn thö ôøng gaëp phaûi caùc vaán ñeànhö thôø i gian di chuyeån daø i, côõloâlôùn, soáchi tieát chôø
lôùn, chaát lö ôïng keùm, treãhaïn, khoâng ñuû thôø
i gian, vaøtoàn kho lôùn. Baát cö ù khi naø
o coù theå, baïn neân
boátrí nhaøxö ôûng theo qui trình saûn xuaát hoïsaûn phaåm. Maëc duøthö ôø ng gaén vôùi saûn xuaát khoái lôùn
vaødoø ng saûn phaåm heïp, Coâng NgheäNhoùm vaãn coù theåmôû roäng ra ñeåaùp duïng cho caø c trö ôø
ng hôïp
khaùc.
Hoûi ngö ôø
i giaùm saùt
Trung bình trong quaùkhö ù
Gioáng nhö moät saûn phaåm tö ông tö ï
46
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Neáu baïn hoûi moät ngö ôø i giaùm saùt hay moät coâng nhaân saûn xuaát, thö ôø
ng thì hoïcho baïn moät
con soálôùn hôn thö ïc teá. Ñieàu naø y cuõng deãhieåu vì nhö vaäy seõcoù lôïi cho hoï, ñaëc bieät laøneáu coâng
vieäc cuûa hoïñö ôïc ñaùnh giaùdö ïa treân caùc thôø
i gian chu aån naø
y.
Trung bình trong quaù khö ù laøduøng caùc thôøi gian caàn cho hoaït ñoäng ñoù trong quaù khö ù, coäng
laïi roài chia trung bình. Ngö ôøi giaùm saùt vaøvaän haø
nh thö ôø
ng giaáu caùc hoaït ñoäng giaùn tieáp vaødo ñoù
dö õlieäu trong quaùkhö ùthö ôøng bòñaåy leân cao.
Nhö õng coâng ty sö û duïng caùch ñö a ra chuaån thôø i gian dö ïa vaøo moät chuaån coùsaün thö ôø
ng coäng
theâm moät ít thôøi gian dö ïphoø ng. Moät soácoâng ty caäp nhaät daây chuyeàn saûn xuaát cuûa hoïhaø ng naêm.
Caùc hoaït ñoäng môùi raát gioáng hoaït ñoäng cuõ. Vaäy maøvì Kyõsö coâng nghieäp cö ù laáy chuaån thôø i gian
cuõroài coäng theâm moät ít thôø i gian dö ïphoø ng. Cö ù theá, trong suoát 20 naêm, moãi naêm laøcoäng theâm
moät ít thôøi gian dö ïphoø ng. Chuaån thôø i gian luùc naøy trôû neân cö ïc kyøkeùm chính xaùc vaøhaàu nhö
chaúng coøn moät chuùt taùc duïng naøo nö õa.
Phö ông phaùp quan saùt ñieåm dö ø ng ñeåñònh chuaån coù veû laøphö ông phaùp chuyeân nghieäp vaø
chính xaùc nhaát. Vaán ñeàcuûa noù laøcuoái qui trình thì ngö ôø i kyõsö phaûi coù moät phaùn ñoaùn khaùch
quan laøngö ôø i vaän haø
nh ñoù coù ñang hoaït ñoäng vôùi 100% naêng suaát cuûa mình hay chæ 80% hoaëc
120%? Thoâng thö ôø ng thì ngö ôø
i vaän haø
nh coùtheålaø
m ra veûhoïñang coáheát sö ùc mình nhö ng thö ïc ra
thì hoaït ñoäng chaäm hôn bình thö ôø ng. Keát quaûlaøcaùc chuaån naø
y cuõng khoâng saùt vôùi thö ïc teávaølaø
m
giaûm naêng suaát.
Caùc hoaït ñoäng saûn xuaát thì thö ôø ng hay duøng phö ông phaùp ñònh chuaån trö ôùc. Khôûi ñaàu vaø o
nhö õng naêm 1940, ngö ôø i ta ña õxaây dö ïng, saø
ng loïc vaøxaùc minh caùc tieâu chuaån naøy laïi nhieàu laàn.
Hieän nay, ngö ôø i ta coù thôøi gian chuaån cho taát caû caùc hoaït ñoäng maøcon ngö ôø i coù theåthö ïc hieän.
Taát nhieân laøcaùc chuaån naø y coùtính ñeán caûmö ùc ñoäkhoùc uûa hoaït ñoäng.
Ngaøy nay, maùy tính ñaõcoù theåhoã trôïcho coâng vieäc naøy: ngö ôøi kyõsö chæ caàn xaùc ñònh caùc
hoaït ñoäng vaøñaët maõcho chuùng. Maùy tính seõtö ïtính toaùn vaøin ra loätrình thö ïc hieän toát nhaát cuø
ng
caùc thôø
i gian chuaån keøm theo moãi coâng vieäc. Ñeånhanh vaødeãhôn, noù coø n nhoùm caùc coâng vieäc
coùtính chaát gioáng nhau vaø
o moät nhoùm lôùn.
Thaùch thö ùc ñaët ra vôùi phö ông phaùp naø y laøngö ôø
i kyõsö phaûi ñö ôïc huaán luyeän vaøquan saùt
ñö ôïc taát caû caùc hoaït ñoäng. Neáu khoâng, chuaån thôø i gian ñaët ra seõquaù chaët vì coù moät soáñoäng taùc
khoâng ñö ôïc tính vaø o nhö ng thö ïc teácoùthö ïc hieän.
Nhö õng heäthoáng loaïi naø
y coù raát nhieàu phieân baûn vaønhaøcung caáp. Phieân baûn noåi tieáng nha át
laømoät kyõthuaät goïi laøMTM (caùc phö ông phaùp ño lö ôø ng thôø i gian) cuøng caùc phieân baûn cuûa noù.
Noùñö ôïc quaûn lyùvaøcoâng boároäng raõi bôûi Hieäp hoäi nghieân cö ùu vaøtieâu chuaån MTM.
Phö ông phaùp naøy coùtheåcoùsö ïthieân leäch th eo hö ôùng quaùchaët neáu nhö ngö ôø i quan saùt boûlôõ
moät soáñoäng taùc naø
o ñoù. Caùc phö ông phaùp coø n laïi thì ngö ôïc laïi coù xu hö ôùng quaù roäng (khoaûng
40-60%).
Vôùi moät nhaømaùy coù sö û duïng nguyeân lyù JIT, neáu chuaån thôøi gian maøquaùr oäng raõi thì coùkhi
baïn phaûi tö øboû vieäc sö û duïng chuùng. Baïn ñang laõng phí thôø
i gian maøcö ù tö ôûng laømình ñang hoaït
ñoäng vôùi 100% coâng suaát. Haõy lö u taâm!
47
Heä thoáng saûn xuaát JIT
48
Heä thoáng saûn xuaát JIT
giaûm thôø
i gian thieát laäp. Muoán coù chaát lö ôïng hoaø
n haûo thì yeâu caàu ñaët ra laøphaûi taêng quyeàn cho
coâng nhaân.
Ngaø y nay, chuùng ta khoâng theåbaét coâng nhaân phaûi luoân chuùùyùñeán thôø i gian vaølaø m vieäc nhö
moät ngö ôø i maùy ñö ôïc. Hôn nö õa, vi eäc sö û duïng maùy tính vaøtö ïñoäng hoùa cao thì yeâu caàu coâng nhaân
phaûi tö ïkieåm soaùt mình.
Moät soácoâng ty phaùt trieån caùc nhoùm goïi laønhoùm tö ïñieàu khieån. Ñaây laønhoùm laø m vieäc maø
khoâng coù ngö ôø i giaùm saùt. Nhoùm seõlaø m vieäc vôùi ngö ôø i giaùm saùt traïm veàtaát caû caùc vaán ñeànhö
ñaøo taïo, tö vaán, thueâmö ôùn hay thaäm chí sa thaûi coâng nhaân. Nhö õng coâng ty laø m toát vieäc naøy seõcoù
chaát lö ôïng, chi phí, soálö ôïng caûi thieän ñaùng keå.Ñoùlaøchö a keåvieäc ñaït ñö ôïc moät soáyeáu toáveàñaïo
ñö ùc. Moät soácoâng ty khoâng goïi ngö ôø i laø
m vieäc cho mình laønhaân vieân hay coâng nhaân nö õa maølaø
nhö õng ngö ôø i coäâng taùc (hay nhö õng teân goïi tö ông tö ïnhö vaäy).
Moâi trö ôøng nhö vaäy seõgiaûm sö ïgiaùm saùt vaøcaùc thuû tuïc haø nh chính raéc roái lieân quan cuõng
ñö ôïc baõi boû. Nhö õng hoaït ñoäng nhö vaäy ñö ôïc coi laølaõng phí trong JIT.
Naêm 1980, suy nghó cuûa caùc hieäp hoäi, caùc ban quaûn lyù cuûa caùc toåchö ùc coù sö ïchuyeån bieán
maïnh meõ. Hoïnhaän ra raèng quan heäcoäng taùc giuùp toàn taïi vaøtaêng trö ôûng beàn vö õng nhaát.
4.1.3 Laøm theá naøo ñeå thieát laäp moät nhaø maùy chuyeân bieät
Moät nhaømaùy chuyeân bieät laømoät nhaømaùy hö ôùng tôùi vieäc giaûm thieåu caùc trang thie át bò saûn
xuaát. Noùchæ chuyeân bieät vaø
o moät saûn phaåm, moät doøng saûn phaåm, hay moät nhoùm nhö õng coâng vieäc
tö ông tö ï. Nhaømaùy kieåu naø
y coù theåcoi laømoät hình thö ùc môû roäng cuûa kyõthuaät Coâng ngheäNhoùm
duøng trong boátrí maët baèng saûn xuaát.
Nhaømaùy daïng naø
y thö ôø
ng coùít hôn 1000 nhaân vieân, thoâng thö ôø
ng laø500 nhaân vieân.
Cho ñeán taän gaàn ñaây, khi xaây dö ïng nhaømaùy ngö ôø i ta vaãn nghó ñeán tính kinh teánhôøqui moâ.
Ngö ôø
i ta thö ôøng nghó raèng, nhaøxö ôûng va ømaùy moùc caø ng lôùn thì chi phí saûn phaåm seõgiaûm ñi.
Hôn nö õa, baèng caùch naø
y ta coùtheådeãdaø ng hoäi nhaäp theo chieàu doïc.
Ñoái vôùi caùc saûn phaåm tieâu chuaån, thieát keáoån ñònh vaøsö û duïng nhieàu lao ñoäng thì ñieàu naø y
ñuùng. Tuy nhieân, trong thaäp nieân vö ø a qua chuùng ta cuõng ñaõchö ùng kieán chi phí lao ñoäng giaûm
xuoáng coøn chö a tôùi 20%, thaäm chí coù khi chæ 5% trong toång chi phí haø ng baùn. Ngoaø i ra, caùc saûn
phaåm tieâu duøng cuõng nhö saûn phaåm coâng nghieäp coùraát nhieàu kieåu daïng khaùc nhau.
Maùy lôùn thì thö ôø
ng caàn thôø i gian thieát laäp daø
i. Tö ùc laøchuùng ta phaûi tieâu toán nhieàu tieàn hôn,
nhieàu nôi lö u trö õhôn cho caùc loâlôùn. Nhieàu nhaøquaûn lyù saûn xuaát coù xu hö ôùng laø m ngô trö ôùc chi
phí toàn trö õhaøng toàn kho neân dö ïtrö õraát nhieàu haø ng toàn kho. Vôùi 36% chi phí toàn trö õmoät naêm,
caùch laø
m naø y quaûthaät laømoät sö ïlaõng phí lôùn. Nhö õng khoùkhaên naø y raát khoùhoaïch ñònh trö ôùc ngay
caûñoái vôùi heäthoáng phö ùc taïp nhö MRP II.
Nhö õng nhaømaùy lôùn coø n coù nhieàu chö ùc naêng quaûn lyù khaùc nhau. Khi caùc saûn phaåm caøng ña
daïng thì caùc chö ùc naêng naø y caøng taêng. Baùn haø ng, Xö û lyù ñôn haø
ng, Mua haø ng, Hoaïch ñònh vaø
kieåm soaùt saûn xuaát, Cheátaïo, Kieåm soaùt chaát lö ôïng, Keátoaùn laømoät soáchö ùc naêng thö ôøng phaûi ñoái
phoù vôùi sö ïphö ùc taïp cuûa caùc doø
ng saûn phaåm daïng naø y. Dö ôø ng nhö khi nhaømaùy caø ng lôùn thì soá
phoøng ban chö ùc naêng quaûn lyùtaêng nhanh hôn laøsaûn lö ôïng ñaït ñö ô ïc.
Nhaømaùy chuyeân bieät seõgiuùp traùnh ñö ôïc moät soávaán ñeàneâu treân. Trö ôùc tieân laøvaán ñeàhoäi
nhaäp theo chieàu doïc. Nhaømaùy chuyeân bieät seõnhaán maïnh vaø o vieäc laép raùp vaøgiaûm thieåu phieáu
49
Heä thoáng saûn xuaát JIT
yeâu caàu nguyeân vaät lieäu. Noù c uõng coù phaàn traêm mua ngoaø i trong thaø
nh phaåm lôùn hôn khi hoäi
nhaäp theo chieàu doïc thoâng thö ôøng. Ñieàu naø y raát phuøhôïp vôùi quan nieäm laøsö û duïng moät nguoàn
cung caáp vaøhôïp taùc vôùi nhaøcung caáp.
Vieäc thö ïc hieän yù tö ôûng nhaøma ùy chuyeân bieät naø
y cuõng raát khaùc nhau ôû moãi toåchö ùc cuïtheå.
Veànguyeân taéc thì moãi nhaømaùy nhö vaäy beân caïnh boäphaän saûn xuaát caàn coù boäphaän cheátaïo, baùn
haø
ng, keátoaùn, mua haø ng, vaøcaùc dòch vuïcung caáp. Moät soátoåc hö ùc thì coù caùc doø ng saûn phaåm ñeå
hoã trôïvieäc thö ïc hieän naø y nhö ng moät soákhaùc thì gaëp raát nhieàu khoù khaên. Vieäc quyeát ñònh bao
nhieâu hoaït ñoäng caàn phaûi chuyeân bieät thö ôøng dö ïa vaø
o caûm tính.
Moät toåchö ùc muoán chuyeân bieät c aùc hoaït ñoäng cuûa mình nhö ng laïi muoán taäp trung mua moät
soáchi tieát vaøhaø ng hoùa thoâng thö ôø
ng. Nghóa laø , tuy caùc nhaømaùy chuyeân bieät naø
y coùboäphaän mua
haøng cuûa rieâng mình nhö ng noù vaãn buoäc phaûi nhaän caùc loaïi haø ng keåtreân tö ømoät boä phaän mua
haøng taäp trung cuûa toåchö ùc. Ñoái vôùi boä phaän mua haø ng cuûa nhaømaùy chuyeân bieät thì khoâng coù
vaán ñeàgì nhö ng boäphaän mua haø ng trung taâm seõgaëp raát nhieàu khoùkhaên. Yeâu caàu nhaän haøng cuûa
caùc nhaømaùy chuyeân bieät seõbò chaäm laïi. Caùc keânh lieân laïc khaùc nhö trao ñoåi caùc cheátaïo, vaán ñeà
chaát lö ôïng… raát chaäm vaøkhoùkhaên.
Do vaäy, ngö ôø i ta cho raèng neáu ñaõchaáp nhaän xaây dö ïng caùc nhaømaùy chuyeân bieät thì phaûi
cho pheùp caùc boä phaän trong nhaømaùy ñoù hoaït ñoäng rieâng reõcho duøcoù moät soáhoïat ñoäng khoâng
hieäu quaû so vôùi taäp trung laïi. Vieäc thieáu hieäu quaû naø
y coù theåbuøñaép baèng caùc keânh thoâng tin toát
hôn vaøthôø i gian saûn xuaát vaøquaûn lyù g iaûm ñi. Tuy nhieân, toåchö ùc meïcuõng coù theåtoåchö ùc mua
haø
ng qui moâlôùn neáu taát caû caùc coâng ty con yeâu caàu. Do ñoù, tính kinh teánhôøqui moâcuõng khoâng
maát ñi.
Lôïi theálôùn nhaát cuûa caùc nhaømaùy chuyeân bieät laømoïi ngö ôøi cu õng nhö moïi thö ù trong ñoù chæ
taäp trung vaøo moät soálö ôïng saûn phaåm nhoûvaøtoái ö u hoùa caùch laø
m ra chuùng.
4.2 Quaûn lyù caàn thay ñoåi nhö theá naøo ñeå coù theå thöïc hieän JIT
Nhu caàu coù sö ïtham gia vaøhoã trôïcuûa ban giaùm ñoác l aøraát lôùn. Chuùng ta ñeàu thaáy roõraèng
caùc nhaân vieân luoân muoán laø
m haø i loø
ng ban quaûn lyù. Neáu ban quaûn lyù haêng haùi trong vieäc thö ïc
hieän vaøhoã trôïcaùc nguyeân lyù JIT thì seõtaùc ñoäng raát tích cö ïc ñeán coâng vieäc haø
ng ngaø
y cuûa moïi
ngö ôøi trong coâng ty.
Ngö ôïc laïi, neáu Ban giaùm ñoác cho moïi ngö ôø
i thaáy raèng ñoù laøcoâng vieäc cuûa ai ñoù thì moïi
ngö ôøi cuõng seõchôøcho moät pheùp maàu xaûy ra hoaëc moät ngö ôøi naøo ñoù thö ïc hieän JIT chö ù khoâng
phaûi laømình.
4.2.1 Huaán luyeän vaø ñaøo taïo caùc nhaø quaûn lyù vaø ngöôøi thi haønh
Khoâng phaûi baïn laøgiaùm ñoác thì baïn laøngö ôø i hoaø n haûo. Thaät khoù ñeåthuyeát phuïc ban laõnh
ñaïo caáp cao vaøcaáp trung raèng hoïcuõng caàn phaûi hoïc hoûi vì coù nhieàu ñieàu hoïchö a bieát.
Vôùi JIT, caùc nhaølaõnh ñaïo phaûi thay ñoåi. Hoïcoù theåtham gia caùc buoåi hoäi thaûo hay thuyeát
trình cuûa caùc nhaøtö vaán, caùc giaùo sö caùc trö ôø
ng ñaïi hoïc vaøcao ñaúng… Ngoaø
i ra, saùch cuõng laømoät
lö ïa choïn ñuùng ñaén.
4.2.2 Coi chaát löôïng laø haøng ñaàu
50
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Thôø i cuûa mö ùc chaát lö ôïng chaáp nhaän ñö ôïc ñaõqua! Baïn seõbò khaùch haø ng tö øchoái neáu cung
caáp moät mö ùc chaát lö ôïng nhö vaäy. Yeâu caàu toái thieåu cuûa hoïlaøsaûn xuaát khoâng pheápha åm. Thay vì
tính soápheáphaåm treân ñôn vòhaø ng traêm thì baây giôøphaûi tính soápheáphaåm treân ñôn vòhaø ng trieäu.
Kieåm soaùt chaát lö ôïng baèng caùc phö ông phaùp thoáng keâcoù theågiuùp baïn laø
m ñö ôïc ñieàu naø
y.
Traùch nhieäm cuûa ban quaûn lyùchính laøbaûo ñaûm cho saûn phaåm ôûmö ùc chaát lö ôïng naø
y.
Vieäc aùp duïng chaát lö ôïng naø
y phaûi ñö ôïc moïi ngö ôø
i trong coâng ty quaùn trieät. Moãi nhaân vieân
luùc naø
y seõcoù moät khaùch haø ng cuûa rieâng mình. Ñeåtrôû thaø nh moät coâng ty ñònh hö ôùng chaát lö ôïng,
baïn phaûi taïo cho hoïmoät ñoäng cô ñeåthö ïc hieän hoaøn haûo coâng vieäc cuûa mình cho khaùch haø ng.
4.2.3 Cho pheùp coâng nhaân vaø maùy moùc nghæ ngôi trong JIT
Trong moät nhaømaùy truyeàn thoáng, caùc giaùm saùt vieân ñö ôïc ñaùnh giaù theo mö ùc ñoä taän duïng
thôø
i gian cuûa coâng nhaân maømình quaûn lyù. Ñieàu naø
y neân thö ïc hieän ñoái vôùi caùc coâng vieäc yeâu caàu
nhieàu lao ñoäng. Nhö õng ngaønh boátrí saûn xuaát theo kieåu qui trình hay nhö õng nhaømaùy sö û duïn g
Coâng NgheäNhoùm thì khoâng neân nhö vaäy.
Nhö õng nguyeân lyù cuûa JIT cho raèng thö ïc hieän coâng vieäc quaù sôùm hay quaù muoän thì cuõng
ñeàu khoâng toát caû. Tö ùc laøneáu moät traïm laø
m vieäc hoaøn thaønh coâng vieäc ñaõñònh trong ngaø
y sôùm thì
hoïcoùtheådö ø
ng saûn xuaát chö ùkhoâng caàn laø m tieáp coâng vieäc cuûa ngaø
y mai.
Cuõng nhö caùc yù tö ôûng khaùc cuûa JIT, yù tö ôûng naø
y chæ coù theåthaø
nh coâng vôùi ñieàu kieän vieäc
hoaïch ñònh ñieàu ñoäcuõng nhö caùc coâng vieäc lieân quan ñö ôïc thö ïc hieän toát. Chuùng ta cuõng caàn caùc
nhaøcung caáp cung haø ng vôùi chaát lö ôïng tuyeät haûo, caùc traïm laø
m vieäc doø
ng cao thö ïc hieän toát coâng
vieäc cuûa mình.
Cung caùch quaûn lyù cuõlaøtaän duïng thôøi gian troáng ñeålaø
m ra caøng nhieàu haø ng caø
ng toát caàn
phaûi ñö ôïc thay ñoåi. Chính lö ôïng haø
ng toàn kho ñoù seõlaøm hoûng caùc yù tö ôûng Just in time. Coù khi
lö ôïng haø
ng saûn xuaát dö ñoùkhoâng bao giôøsö ûduïng.
Caùc nguyeân lyù JIT cuõng traùi ngö ôïc vôùi mong muoán cuûa caùc ke átoaùn vieân laømuoán maùy moùc
chaïy suoát ngaøy ñeâm. Trong nhaømaùy sö û duïng JIT thì ngö ôø i ta thö ôø
ng xaây dö ïng maùy moùc coùcoâng
suaát lôn hôn moät chuùt so vôùi nhu caàu saûn xuaát ñeåcoù theåbuøñaép khi saûn xuaát thieàu so vôùi hoaïch
ñònh. Ôû ñaây, ta thö ôø
ng hoaïch ñònh thaáp hôn coâng suaát cuûa maùy moùc. Nguyeân taéc laøneáu thieáu thì
saûn xuaát hôn naêng suaát bình thö ôø
ng hoaëc neáu dö thì dö ø
ng laïi.
Hai nguyeân taéc naøy khoâng coù nghóa laøcuoái ngaø y thì coâng nhaân thö ôø
ng ñö ôïc raûnh rang. Hoï
coøn coùnhieàu coâng vieäc giaùn tieáp (khoâng saûn xuaát) ñeålaø
m nhö coi xö ôûng, ñaø o taïo, giaûm thôø
i gian
thieát laäp, vaøhình thaø
nh caùc nhoùm nhoûñeåbaø n chuyeän caûi tieán hoaït ñoäng.
Thôøi gian troáng naø
y cuõng coù the åduø
ng ñeåñaøo taïo cheùo. Tö ùc laømoät coâng nhaân laø
m ôû boä
phaän naø
y khi xong vieäc sôùm coùnhaûy qua phuïgiuùp caùc traïm laø
m vieäc khaùc bòchaäm.
4.2.4 Taïo söï linh hoaït cho coâng nhaân
JIT raát hay ôû ñieåm laønoù cho pheùp coâng nh aân coù theålaø
m baát cö ù vieäc gì trong nhaømaùy. Tö ùc
laøñaøo taïo cheùo nhö chuùng ta ñaõñeàcaäp nhö ôû treân. Tuy nhieân, ñieàu ñoù khoâng coù nghóa laøcoâng
nhaân coù theådi chuyeån lung tung, loän xoän maøphaûi coù moät caáu truùc chính thö ùc cho pheùp laø m vieäc
ñoù. Boäphaän Quaûn lyùNguoàn Nhaân Lö ïc laønôi quaûn lyùvieäc naø y. Moät soácoâng ty lö ïa choïn naâng baäc
lö ông cuûa coâng nhaân neáu hoïñö ôïc ñaø
o taïo cheùo.
51
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Ñaø o taïo cheùo coù theåthö ïc hieän deã daø ng ôû caùc nhaømaùy c huyeân bieät hôn so vôùi ôû caùc nhaø
maùy lôùn. Trong moät vaø i naêm qua, ñaø o taïo cheùo ñö ôïc aùp duïng nhieàu cho vieäc ñaø
o taïo caùc nhaø
quaûn lyù, ñaëc bieät laøôûcaùc coâng vieäc ít yeâu caàu veàñaø
o taïo kyõthuaät.
YÙùtö ôûng taïo sö ïlinh hoaït cho coâng nhaân coø n theåhieän ôû choã coâng nhaân ñö ôïc khuyeán khích
chòu traùch nhieäm coi soùc moät soákhu vö ïc maømình phuïtraùch. Ngoaø i vieäc giö õcho maùy moùc ñö ôïc
saïch seõ,hoïcoø n ñö ôïc giao nhieäm vuïthö ïc hieän moät soáhoaït ñoäng baûo trì ñôn giaûn.
4.2.5 Thích nghi vôùi heä thoáng ño löôøng trong JIT
Coù3 bö ôùc caàn thö ïc hieän trong vieäc ño lö ôø
ng hoaït ñoäng trong JIT:
Trö ôùc heát laøcaùc phö ông phaùp ño lö ôøng chính thoáng hieän taïi. Moïi coâng ty ñeàu coù caùch ño
lö ôø
ng cuûa mình. Moät soáthì duø ng caùc ño lö ôøng cuûa boä phaän keátoaùn, soákhaùc thì duøng heä thoáng
quaûn lyù lö ông. Boä phaän vaän haø nh saûn xuaát vaøcheátaïo coâng nghieäp thö ôø ng ño lö ôø
ng caùc hoaït
ñoäng khaùc nhau. Ñeåthö ïc hieän phö ông phaùp ño lö ôø ng deãhieåu, hieäu quaû phuïc vuïcho caùc yù tö ôûng
JIT, coâng ty caàn phaùt trieån moät danh saùch ñaày ñuû caùc hoaït ñoäng caàn ño lö ôø
ng cuõng nhö xuaát xö ù
cuûa chuùng.
Bö ôùc tieáp theo laøñaùnh giaù caùc hoaït ñoäng naø
y. Nhö õng hoaït ñoäng kho âng phuøhôïp vôùi caùc
hoaït ñoäng JIT seõphaûi loaïi boû.
Bö ôùc cuoái cuøng laøtaïo ra moät vaøi tieâu chuaån ño lö ôøng môùi nhaèm hö ôùng toåchö ùc ñi theo trieát
lyù JIT. Nhö õng tieâu chuaån naø y caàn ñö ôïc sö û duïng thö ôø
ng xuyeân vaøchuû ñoäng nhaèm kích thích toaø n
boäcoâng ty. Chuùng cuõng caàn ñö ôïc ñö a vaø o caùc chö ông trình khen thö ôûng cuûa coâng ty. Caàn lö u yù
laøcoâng ty neân thö ôûng nhoùm laø m vieäc toát hôn laøthö ôûng cho caùnhaân. Ñaây laømoät ñieåm môùi so vôùi
caùc phö ông phaùp cuõ.
4.2.6 Toàn kho vaø löôïng döï tröõ an toaøn trong JIT
Vieäc coi toàn kho vaølö ôïng dö ïtrö õan toaø n laølaõng phí cuõng laøñieåm ñoåi môùi cuûa JIT so vôùi
suy nghó cuõ. Lö ôïng toàn kho toái ö u baèng 0 trong JIT khoâng phaûi laøñieàu khoâng tö ôûng. Toàn kho toàn
taïi nhaèm buøñaép cho caùc vaán ñeàcoù theåxaûy ra, caùc sai hoûng cuûa maùy moùc, coâng nhaân, vaøtaát caû
nhö õng ñieàu laø
m cho hoaït ñoäng khoâng ñö ôïc toái ö u. Nhieäm vuïcuûa nhö õng ngö ôø i quaûn lyù laølieân tuïc
theo doõi vaøphaân tích taïi sao taát caûnhö õng ñieàu ñoùlaïi xaûy ra.
Taát nhieân laøbaïn seõtìm ra ñö ïôc caû moät danh saùch daø i nhö õng nguyeân nhaân nhö ng coù moät soá
thì coù veû hieän thö ïc hôn soácoø n laïi. Nhaøquaûn lyù phaûi phaân tích nguyeân nhaân phaùt sinh toàn kho vaø
lö ôïng dö ïtrö õan toaø n vaøtö ø
ng bö ôùc loaïi boû caùc nguyeân nhaân ñoù. Moät soánguyeân nhaân thö ôø ng gaëp
laøhoaïch ñònh ñieàu ñoäkhoâng toát vaøchaát lö ôïng haø ng cuûa nhaøcung caáp coùvaán ñeà.
Caùc nhaømaùy boátrí theo kieåu c hö ùc naêng thö ôø ng coù lö ôïng toàn trö õlôùn xeáp haø
ng nhaèm ñoái phoù
vôùi vieäc maùy moùc hö hoûng, ñieàu ñoäkhoâng toát, coâng cuïbò truïc traëc. Baát cö ù khi naø o baïn quan saùt
coùtoàn kho thì baïn coùtheåchaéc raèng hoaït ñoäng saûn xuaát ñoùk hoâng hoaø n haûo.
Keátoaùn cuõng phaïm sai laàm khi coi toàn kho laøtaø i saûn. Ñieàu naøy khoâng ñuùng. Toàn kho caàn
phaûi ñö ôïc coi laømoät chi phí saép sö ûa phaûi chòu. Neáu keáhoaïch cuûa baïn suoâng seû thì baïn seõduøng
toàn kho ñeåsaûn xuaát haøng hoùa vaøbaùn cho khaùch haø ng. Khi ñoù, toàn kho seõlaøchi phí haø ng baùn, laø
moät loaïi chi phí.
Nhö ng khoâng phaûi luùc naø o baïn cuõng may maén nhö vaäy. Neáu haø ng toàn kho trôû neân loãi thôø
i vaø
khoâng coø
n duø
ng ñö ôïc nö õa thì chaéc chaén luùc naø
y noùlaøchi phí. Taø
i saûn thì ñö ôïc mong ñôïi neân vieäc
52
Heä thoáng saûn xuaát JIT
4.3 Söû duïng vieäc ruùt ngaén thôøi gian laøm coâng cuï caïnh tranh
Trong saûn xuaát, nhôøcaùc yù tö ôûng cuûa JIT maøchuùng ta ñaõcoù ñö ôïc nhö õng tieán boä vö ôït baäc
trong vieäc ruùt ngaén thôø
i gian saûn xuaát. Moät trong nhö õng tieán boälôùn nhaát tö øJIT laøvieäc boátrí maùy
theo doøng saûn xuaát thay vì theo chö ùc naêng. Nhieàu coâng ty ñaõruùt ngaén ñö ôïc thôø i gian nhaän
nguyeân vaät lieäu xuoáng coøn ñôn vògiôøhay ngaø y thay vì tuaàn hay thaùng nhö trö ôùc ñaây.
Trö ôùc ñaây, qui trình ñö a saûn phaåm ñeán tay khaùch haø ng nhö sau: maát nhie àu ngaø y ñeåxö ûlyùvaø
leân keáhoaïch cho moät ñôn ñaët haø ng, theâm vaø i ngaøy ñeåsaûn xuaát, moät soángaø
y ñeåñoùng goùi vaøgôûi
haøng ñi, vaøcuoái cuø ng laømoät soángaø y chuyeân chôû trö ôùc khi saûn phaåm ñeán ñö ôïc tay khaùch haøng.
Qui trình naø y hieän nay khoâng coø n ñö ôïc chaáp nhaän nö õa.
Vì ñaây laøqui taéc thö ïc nghieäm neân ta khoâng theåchaéc chaén laøkeát quaû coù khaû quan cho
nhö õng trö ôø
ng hôïp khaùc hay khoâng. Tuy nhieân, nhö õng kinh nghieäm cuõng khaù ñuû thuyeát phuïc ñeå
ta coùtheåbaét tay vaø
o thö ïc hieän. Muoán vaäy, baïn phaûi qua 3 giai ñoaïn
4.3.1 Phaân tích vaø saép xeáp laïi hoaït ñoäng hieän taïi
Trong giai ñoaïn naø y, chuùng ta seõphaân tích tình traïng hoaït ñoäng hieän taïi cuûa coâng ty. Caùc
kyõsö coâng nghieäp seõnghieân cö ùu sô ñoàdoø ng coâng vieäc baèng caùc kyù hieäu kinh ñieån nhö “O” ñeå
chæ hoaït ñoäng, oâvuoâng ñeåchæ vieäc kieåm tra, muõi teân ñeåchæ sö ïchuyeån ñoäng, “D” chæ sö ïchaäm treã,
tam giaùc ngö ôïc ñeåchæ vieäc lö u trö õ.
Maëc duøcoâng cuïphaân tích naøy ñaõtoàn taïi haø
ng thaäp kyûnay nhö ng noùvaãn luoân ñö ôïc sö ûduïng
ñeåphaân tích hoaït ñoäng cuûa nhaømaùy. Ñeåcaûi tieán, moät laàn nö õa chuùng ta phaûi dö ïa vaø
o coâng cuï
naø
y.
Baïn haõy choïn moät hoaït ñoäng nhoû t hoâi nhö ng laøhoaït ñoäng thö ôø ng xuyeân ñeåphaân tích. Baát cö ù
moät kyõsö coâng nghieäp naø o coù naêng lö ïc cuõng coù theåthö ïc hieän coâng vieäc naø
y deãdaøng. Ñieàu ñaùng
noùi ôû ñaây laønhö õng coâng vieäc khoâng caàn thieát seõbò loaïi boû. Roõ raø ng laøbaïn coù theåcaûi tieán hoaït
ñoäng cuûa mình nhôøvaø o coâng cuïnaøy.
53
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Ñaây laøgiai ñoaïn khoù khaên vaøgaây nhieàu tranh caõi nhaát vì noù ñoø
i hoûi nhö õng cuoäc caûi toå
maïnh meõtrong sô ñoàtoåchö ùc cuûa coâng ty.
Hieän taïi, toåchö ùc ñang theo caáu truùc chö ùc naêng. Boäphaän keátoaùn chòu traùch nhieäm cho taát
caûcaùc loaïi saûn phaåm. Coâng ty cuõng coùtaát caûcaùc phoø ng ban chö ùc naêng: boäphaän baùn haø ng vaøtieáp
thò, thieát keácheátaïo, nhaân sö ï, xö û lyù dö õlieäu, mua haø
ng, kieåm soaùt saûn xuaát, quaûn lyù toàn kho, cheá
taïo saûn xuaát vaøcoâng nghieäp vaøhoaït ñoäng saûn xuaát. Ñaây laøtoåchö ùc coùcaáu truùc theo chieàu doïc.
Moät coâng ty sö ûduïng vieäc ruùt ngaén thôø
i gian laø
m vuõkhí caïnh tranh thì phaûi coùcaáu truùc theo
haø
ng ngang vaødö ïa vaø o caùc nhoùm Kinh Doanh. Ñieàu naø y baét nguoàn tö øvieäc toåchö ùc coâng ty theo
doø
ng coâng ngheänhoùm.
Vôùi moâhình naø y, chuùng ta nhoùm caùc loaïi maùy moùc khoâng gioáng nhau nhö ng saûn xuaát ra moät
hoïcaùc saûn phaåm tö ông tö ïnhau. Dö ïa vaø o ñoù, cuø
ng vôùi caùc kinh nghieäm cuûa nhoùm Chuû Ñaïo, baïn
seõphaùt trieån caùc nhoùm Kinh Doanh dö ïa taäp trung vaø o moät qui moâsaûn phaåm heïp. Caùc saûn phaåm
ñö ôïc taäp trung theo nhoùm khaùch haø ng, doøng saûn phaåm hay thaäm chí laøtheo ñòa lyù. Thö ôø ng thì
vieäc taäp trung dö ïa vaøo nhoùm saûn phaåm.
Lyù tö ôûng nhaát laømoãi nhoùm Kinh Doanh coù taát caû caùc phoø ng ban thoâng thö ôø ng cho hoaït
ñoäng cuûa moät coâng ty nhö baùn haø ng vaøtieáp thò, keátoaùn, thieát keácheátaïo, kieåm soaùt saûn xuaát vaø
toàn kho. Nhoùm naø y cuõng seõkieåm soaùt caùc khu vö ïc Coâng ngheänhoùm.
Nhö vaäy, sô ñoàtoåchö ùc nhö cuõbieán maát. Neáu coø n chaêng thì chæ laømoät soánhieäm vuïñö ôïc
giö õlaïi nhaèm thö ïc hieän coâng vieäc phuïc vuïcho toaø
n coâng ty. Theo luaät, baïn seõcaàn moät nhoùm keá
toaùn ñeålaäp caùc baûn baùo caùo taø i chính cho beân ngoaø i. Boä phaän cheátaïo nhieàu khi cuõng caàn caùc
chuaån cuûa coâng ty. Tö ông tö ï,boäphaän nhaân sö ïvaøtaø
i chính cuõng coùtheåseõtieáp tuïc nhieäm vuïcuõ.
Aùp duïng logic naø y cho nhaøcung caáp vaøkhaùch haø ng, coâng ty seõtrôûthaø
nh nhö õng ñoái taùc cuûa
hoï.Vieäc ruùt ngaén thôø
i gian seõñö ôïc tieán haø
nh treân toaø
n chuoãi cung caáp.
Ngaø nh baùn leû laøngaønh daãn ñaàu trong vieäc ruùt ngaén thôø
i gian cho chuoãi cung caáp. APICS –
trong baø i “Lôïi theáhoaït ñoäng”, soára thaùng 12/1991 coùñeàcaäp ñeán KG Men’s Store. Theo ñoù, KG
gôûi toùm taét veàtình hình baùn haøng cuûa Levi veàcho Levi baèng HeäThoáng Trao Ñoåi Dö õLieäu Ñieän
Tö û (EDI). Boä phaän saûn xuaát cuûa Levi seõtö ïñoäng ñieàu ñoä boåsung sau ñoù gôûi tín hieäu veàcho
Milliken – nhaømaùy saûn xuaát vaûi cuûa noù – baèng EDI. Nhaømaùy naø y seõtö ïñoäng saûn xuaát boåsung.
Sau ñoù, Milliken cuõng seõtö ïñoäng chuyeån tin tôùi Dup ont – nhaøsaûn xuaát sôïi ñeåsaûn xuaát boåsung.
Ñaây laøcaùch phaûn ö ùng laïi cuûa caùc coâng ty Myõtrö ôùc hieän tö ôïng caùc coâng ty Nhaät sö û duïng
chuoãi cung caáp kheùp kín (thö ôø
ng goïi laøKeiretsu).
54
Heä thoáng saûn xuaát JIT
5.1 Phaùt trieån moät moâi tröôøng deã tieáp thu thay ñoåi
Moâi trö ôø
ng theo caáu truùc meänh leänh quaân ñoäi thì baûn chaát cuûa noù khoâng cho pheùp sö ïthay
ñoåi. Song dö ôùi aûnh hö ôûng cuûa caùc nguyeân lyùJIT, sö ïcö ùng nhaéc thuoäc veàtoåchö ùc ñang daàn daàn trôû
neân meàm deûo hôn, vaøtrong moät soácoâng ty thì noùñaõthaät sö ïhoaø n toaøn linh hoaït.
5.1.1 Giöõ cho toå chöùc cuûa baïn nhoû goïn vaø ñôn giaûn
Moät caùch thö ùc ñeågiö õcho toåchö ùc cuûa baïn nhoû goïn laøchæ taäp trung vaø o caùc xö ôûng. Nhö õng
suy nghó gaàn ñaây cho raèng moät nhaømaùy chæ neân coù khoaûng 400 coâng nhaân. Trong moâi trö ôø ng
nhö vaäy, caùc nhaøquaûn lyù coù theåbieát ñö ôïc t eân cuûa tö ø ng thaønh vieân. Hoïcuõng coù theåtruyeàn ñaït
trö ïc tieáp nhö õng kieán thö ùc veàcaùc chi tieát cuûa vieäc vaän haø nh maùy moùc, ñaëc bieät laøtrong trö ôøng
hôïp noùcoùvaán ñeà. Nhoùm laø m vieäc nhö theácuõng coùkhuynh hö ôùng coùít caáp baäc hôn trong sô ñoàtoå
chö ùc.
Khi coù sö ïuûng hoäcuûa caùc chö ùc naêng ôû caáp ñoänhaømaùy thì coùnhieàu hieäu quaûhôn. Ñieàu naø y
bao goàm thieát keávaøkyõthuaät saûn xuaát, mua haø ng, keátoaùn, nhaân sö ïvaøngay caûboäphaän baùn haø ng
khi caùc keânh phaân phoái cho pheùp. Vieäc maát tính kinh teánhôøqui moâlaødo bôûi tình traïng quan lieâu
vaøthôø i gian saûn xuaát ngoaø i giôømaøhoïñeàra.
Moät khaùi nieäm quan troïng khaùc laøvieäc sö ûduïng toác ñoänhö laømoät lôïi theácaïn h tranh. Trong
caùc phaân xö ôûng taäp trung, quyeát ñònh coù theåñö ôïc taïo thaø nh ngay khi phaùt sinh vaán ñeàÑieàu naø y
caét giaûm ñö ôïc thôø i gian ôû caùc toåchö ùc lôùn hôn so vôùi caùc quaù trình ñeåñi ñeán sö ïchaáp thuaän mang
tính kinh ñieån. Caùc thay ñoåi coùtheåñö ôïc taïo ra nhanh choùng.
55
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Toâi ñaõtö ø
ng tham quan moät nhaømaùy thuoäc loaïi lôùn nhaát ôû Myõ. Nhaømaùy ñö ôïc chia ra laø m
nhieàu phaân xö ôûng taäp trung dö ôùi cuø ng moät maùi nhaø . Ñeåmoâtaû nhö õng thö ïc theåkhaùc nhau, hoï coù
nhö õng ñö ôøng ray xung quanh chu vi nhaømaùy vaønhö õng bieåu ngö õñö ôïc treo treân caùc noùc. Hoïchæ
phaân chia moät phoø ng aên trö a vaømoät baõi ñaäu xe, ngoaø i ra khoâng nhieàu thö ùkhaùc.
Ñeåcoù ñö ôïc moät toåchö ùc ñôn giaûn, baïn neân caét g iaûm bôùt soánhaân vieân caø ng nhieàu caø
ng toát.
Moät vaøi taùc giaû cho raèng neân ñoùng cö ûa caùc trö ôø
ng ñaø o taïo kinh doanh bôûi vì hoïseõsa thaûi nhö õng
nhaøquaûn lyùkyõthuaät – nhö õng ngö ôø i laøm xaùo troän caùc vaán ñeàôûcoâng ty.
Söï phi taäp trung hoùa quyeàn löïc
Trong nhieàu naêm thaêm doø , toâi ñaõnhìn thaáy ñö ôïc caùc toåchö ùc taäp trung hoùa vaøphi taäp trung
hoùa quyeàn lö ïc. Theo yù kieán cuûa rieâng toâi, caùi naø o caàn ñö ôïc taêng cö ôø ng ñeàu ñaën thì sö ïphaân
quyeàn seõlaøm vieäc toát hôn. Ngay caû khi ñö ùng trö ôùc vieäc xaùc nhaän tính kinh teánhôøqui moâvaøcaùc
nhu caàu cho quaù trình kieåm soaùt quaûn lyù neáu coù theåthì sö ïphaân quyeàn ñeålaäp keáhoaïch vaøthö ïc
hieän caùc hoaït ñoäng caø
ng nhieàu caø ng toát.
Sö ïphi taäp trung hoùa ñö ôïc duø ng cho vieäc ra quyeát ñònh ôû nhö õng nôi coù vaán ñeà. Caùc nhaân
vieân seõhaàu nhö luoân luoân ra nhö õng quyeát ñònh ñuùng. Moät khía caïnh khaùc cuûa sö ïphaân quyeàn laø
cho pheùp caùc phí toån nhoû, ñaëc bieät laøch o sö ïcaûi tieán. Tieàm naêng saùng taïo vaøñoäng cô thuùc ñaåy
cuûa nhaân vieân coùtheålaøm kinh ngaïc thì sö ïphi taäp trung hoùa laømoät phaàn cuûa quaùtrình naø y.
5.1.2 Khuyeán khích söï saùng taïo baèng heä thoáng kieán nghò
- Laøphö ông thö ùc hö õu hieäu naâng cao tinh thaàn cuûa coâng nhaân, vaøkhoâng phaûi luùc naø o cuõng ñoø i
hoûi phaûi coùlôïi nhuaän ngay tö ùc thôøi moãi khi coùyùkieán caûi tieán. Sö ïquan taâm vaøhö ôûng ö ùng cuûa
giôùi quaûn lyù laøraát caàn thieát ñeågiuùp ngö ôø
i coâng nhaân luoân luoân mong moûi coù nhö õng phö ông
caùch toát hôn ñeåhoaø n thaønh coâng vieäc cuûa hoï.
- Heä thoán g kieán nghò goà m 2 phaàn: kieán nghò cuûa caù nhaân vaøkieán nghò cuûa toåchö ùc (nhö ; caùc
nhoùm QC, caùc nhoùm quaûn lyùtình nguyeän, caùc nhoùm z ero khieám khuyeát,… ).
- Ñeàtaø i chính cuûa caùc yùkieán ñoùng goùp cho heäthoáng kieán nghòthö ôø ng laø
:
+ Caûi tieán vieäc laøm cuûa chính baûn thaân.
+ Caûi tieán maùy moùc vaøcaùc qui trình saûn xuaát.
+ Caûi tieán coâng cuï.
+ Caûi tieán coâng vieäc vaên phoø ng.
+ Caûi tieán chaát lö ôïng saûn phaåm.
+ Ñoùng goùp yùkieán veàcaùc saûn phaåm môùi.
+ Dòch vuïphuïc vuïkhaùch haø ng vaøquan heävôùi khaùch haø ng,…
Ví duï: Coâng ty Mitsushita coù 6 trieäu yù kieán ñoùn g goùp trong naêm 1985. Con soáñoùng goùp yù kieán
cao nhaát cuûa moät caùnhaân trong naêm ôû1 coâng ty laø16,821.
- Heäthoáng kieán nghòneân ñi qua 3 giai ñoaïn:
+ Giai ñoaïn 1: Giôùi quaûn lyù neân coágaéng giuùp coâng nhaân ñoùng goùp yùkieán ñeåcaûi tieán coâng vieäc
laøm ôû phaân xö ôûng duøyù kieán coù ñôn giaûn. Ñieàu naø y seõgiuùp coâng nhaân chuù yù ñeán caùch laø m vieäc
cuûa hoï.
+ Giai ñoaïn 2: Giôùi quaûn lyù caàn nhaán maïnh ñeán trình ñoäcuûa nhaân vieân ñeåcoù theåñö a ra nhö õng
kieán nghò coù chaát lö ôïng cao hôn. Ñieàu naø y ñoøi hoûi nhaân vieân phaûi ñö ôïc huaán luyeän ñeåcoù khaû
naêng phaân tích vaán ñeàvaømoâi trö ôø ng laøm vieäc.
+ Giai ñoaïn 3: Giôùi quaûn lyùlö u taâm tôùi taùc ñoäng kinh teácuûa nhö õng yùkieán naø y.
56
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Thaát baïi cuûa caùc nhaøquaûn lyùphö ông Taây chính laødo hoïthö ôø
ng nhaûy giai ñoaïn, boûqua giai
ñoaïn 1 vaø2, tieán thaúng tôùi giai ñoaïn 3.
5.1.3 Caùc nguyeân nhaân gaây trôû ngaïi cho söï thaønh coâng
Nhieàu coâng ty phaùt trieån maøkhoâng t ö ømoät sö ïthaø nh coâng ñaëc bieät naø o trong thôø i gian ngaén,
maøchæ dö ïa vaø o caùc phaùt minh kyõthuaät hoaëc caùc khe hôû thò trö ôø ng. Moät moâi trö ôøng nhö theáseõ
daãn ñeán sö ïtö ïthoaû maõn vaøtính kieâu ngaïo, tö øñoù seõngaên chaën caùc pha ùt minh vaøsö ïphaùt trieån
trong tö ông lai.
Coù moät laàn toâi ñaõlaø
m vieäc cho moät coâng ty XYZ – laømoät nhaøtieân phong trong thò trö ôø ng
taïo vaên baûn. Hoïñi trö ôùc khi coù sö ïxuaát hieän cuûa maùy tính caù nhaân, hay vieäc sö û duïng maùy ñaù nh
chö õcuûa IBM vaømoät soácaùc thieát bòñieän tö ûphuïkhaùc.
Sau ñoù hoïphaùt trieån taát caûcaùc thieát bò ñieän tö ûkhaùc vôùi maùy tính caùnhaân chuyeân duïng, caùc
ñóa meàm, vaømaùy in baùnh xe ñeïp nhaát.
Hoïthieát keávaøxaây dö ïng maùy tính caù nhaân rieâng cuûa hoï, vieát ra nhö õng heäthoáng vaän haø nh
saûn xuaát, vaøcaùc phaàn meàm quaù trình. Chaúng bao laâu hoïtrôû thaø nh nhaølaõnh ñaïo ngaø nh coâng
nghieäp.
Sau ñoù thì Apple xuaát hieän treân thò trö ôø ng, vaøIBM cuõng giôùi thi eäu maùy tính caù nhaân ñaàu
tieân cuûa hoï. Nhö õng phaàn meàm tuyeät vôø i baét ñaàu xuaát hieän moät caùch nhanh choùng. Sö ïkeát hôïp
môùi naø y giö õa moät maùy tính caù nhaân toát vaøcaùc phaàn meàm vaên baûn ñö ôïc baùn thay theácho caùc saûn
phaåm cuûa XYZ.
Maëc duøcoù nhieàu sö ïcaûnh baùo, XYZ vaãn giö õquan ñieåm cuûa hoïraèng hoïñaõlaø m moïi thö ù
ñuùng, ñö ôïc chö ùng minh bôûi cho ñeán baây giôøhoïvaãn thaø nh coâng. Hoïvaãn tieáp tuïc kinh doanh nhö
thö ôøng leä.
Sö ïkieâu ngaïo cuûa hoïchaún g bao laâu bò beõmaët. Nhö õng ñoái thuû môùi ñaõlaáy ñi coâng vieäc kinh
doanh cuûa hoï.XYZ ñaõphaûi ñoùng cö ûa hai nhaømaùy vaøngö ø ng saûn xuaát.
Moät sö ïquaûn lyù ñuùng ñaén laønoùchæ ra raèng baïn phaûi sö ûduïng thaø nh coâng cuûa baïn nhö laømoät
traïng thaùi khoâng thay ñoåi, ñeåñaït ñö ôïc nhö õng bö ôùc keátieáp. Hoäi chö ùng kieâu ngaïo deã taïo thaø nh
moät sö ïsai laàm. Baïn coù theånghe moät vaø i ngö ôøi tö øchoái caùc yù tö ôûng môùi baèng caùch noùi raèng: “
Chuùng toâi ñaõlaø m ñuùng, ha õy nhìn nhö õng thaø nh coâng cuûa chuùng toâi”. Caâu traû lôø i toát hôn phaûi laø:
“Haõy nhaän nhö õng lôïi ích tö ønhö õng thaø nh coâng, vaøphaûi bieát xaây dö ïng nhieàu hôn nö õa sö ïthaø nh
coâng trong tö ông lai”.
Xöû lyù söï choáng ñoái voùi söï thay ñoå i
Sö ïchoáng ñoái vôùi sö ïthay ñoåi trong moät toåchö ùc xaõhoäi thì luoân luoân toàn taïi, vôùi mö ùc ñoä
nghieâm troïng khaùc nhau. Lewin vaøSchein ñaõphaùt trieån moät lyù thuyeát lieân quan vôùi vaán ñeàthaät
sö ïnaø
y. Sö ïtieáp caän cuûa hoïcoù theåñö ôïc sö û duïng trong trö ôø
ng hôïp ñeåphaùt trieån vaøthö ïc hieän ñaày
ñuûheäthoáng MRP/JIT.
Sö ïtieáp caän cuûa hoïcoù3 giai ñoaïn:
Laø m cho tan ra
Phaùt ñoäng phong traø o
Laøm cho ñ oâ
n g laï
i
Laøm cho tan ra nghóa laøphaûi taïo ra sö ïnhaän th ö ùc raèng thay ñoåi laøsö ïmong ö ôùc. Laø m cho
tan ra coù theåtaïo ra moät sö ïcaïnh tranh bôûi vì noù coù theålaáy ñi coâng vieäc kinh doanh. Hoaëc noù coù
57
Heä thoáng saûn xuaát JIT
theådö ïa treân caùc yù kieán laøchuùng ta muoán bö ôùc leân nhö õng bö ôùc cao hôn cuûa traïng th aùi caân baèng
cuûa thaønh coâng.
Phaùt ñoäng phong traøo coù nghóa laøphaùt trieån moät moâi trö ôø ng môùi hoaëc moät yù tö ôûng môùi.
Ñieàu naø y coù theålaømoät sö ïcaûi tieán ñôn giaûn trong moät phoø ng ban chö ùc naêng, hoaëc vaän haø nh moät
heäthoáng môùi. Trong vieäc thieát laäp MRP/JIT, phong traø o laøsö ïphaùt trieån caùc heäthoáng kinh doanh
môùi, vôùi taát caûcaùc qui trình môùi, phö ông phaùp ño lö ôø ng, vaøcaùc keát quaû.
Laøm cho ñoâng laïi laøsö ïvaän haø nh moät heä thoáng môùi, theo nhö õng qui trình môùi vaøphö ông
phaùp ño lö ôø ng môùi. Ñieàu naøy ñaït ñö ôïc bôûi quaù trình giaùo duïc, huaán luyeän vaøthö ïc taäp. Ñieàu naø
y
cuõng coùtheåñaït ñö ôïc bôûi vieäc khoâng tieáp tuïc caùc qui trình cuõ.
5.2.3 Thuùc ñaåy laøm vieäc theo nhoùm beân trong coâng ty
58
Heä thoáng saûn xuaát JIT
- Caùc nhoùm nhoû laøcaùc hoaït ñoäng coù tính caùch tình nguyeän vaøkhoâng chính thö ùc, ñö ôïc toåchö ùc
trong coâng ty nhaèm thö ïc thi caùc nhieäm vuïcuïtheåcuûa phaân xö ôûng. Coù nhö õng nhoùm nhö : caùc
nhoùm chuû ñaïo, caùc nhoùm kieåm tra chaát lö ôïng, phong traø o zero khieám khuyeát, phong traø o
khoâng sai soùt, caùc nhoùm kieán nghò,… . Nhö õng nhoùm nhoû naø y ñö ôïc hình thaø nh nhaèm muïc ñích
khuyeán khích sö ïphaùt trieån qua laïi giö õa caùc nhoùm thaø
nh vieân.
- Lôïi ích cuûa caùc nhoùm nhoû:
+ Ñeàra muïc tieâu cuûa nhoùm vaøcoágaéng ña ït ñö ôïc muïc tieâu ñoù ñeålaø m taêng theâm tinh thaàn
ñoàng ñoäi .
+ Chia seûvaøhôïp taùc toát hôn trong coâng vieäc.
+ Caûi thieän lieân laïc trong coâng nhaân vaønhaøquaûn lyù, cuõng nhö coâng nhaân thuoäc moïi lö ùa tuoåi.
+ Tinh thaàn ñö ôïc naâng cao nhieàu.
+ Coâng nhaân naâng cao tay ngheà,økieán thö ùc vaøcoùthaùi ñoähôïp taùc hôn.
+ Caùc nhoùm tö ïgiaûi quyeát caùc vaán ñeàñaùng lyùgiao cho nhaøquaûn lyùgiaûi quyeát .
+ Caûi thieän moái quan heägiö õa coâng nhaân vaønhaøquaûn lyù.
Caùc nhoùm nhoû luùc baét ñaàu ñö ôïc hình thaø nh laønhö õng toåchö ùc coù tính tö ïnguyeän vaøkhoâng
chính thö ùc, nhö ng noùchieám vò trí ñaùng keåvaøchính ñaùng trong con maét cuûa nhaøquaûn lyùcuõng nhö
cuûa toaø
n coâng ty.
Ñaït ñöôïc söï ñoàn g taâm ñoàng trí
Webster noùi vôùi chuùng toâi raèng sö ïñoàng taâm ñoàng trí coù nghóa laø“moät yù kieán ñeàu ñö ôïc taát
caûhoaëc haàu heát moïi ngö ôø
i naém baét, moät sö ïñoàng yùtaäp theå”. Trong lónh vö ïc saûn xuaát, ñieàu naø
y coù
nghóa laømoät yù kieán phaûi ñö ôïc trieån khai moät vaø i laàn cho tôùi khi chuùng ñaït ñö ôïc sö ïchaáp thuaän
roäng raõi.
Ñaït ñöôïc söï nhieät huyeát cuûa coâng nhaân
Moät caùch thö ùc hay ñeånhaän ñö ôïc sö ïnhieät huyeát cuûa coâng nhaân laøthö ïc hieän vaøchaáp nha än
quan ñieåm “ñoàng yù” . Khi moät ngö ôø i naøo ñoù ñö a ra moät yù kieán cho sö ïcaûi tieán, haõy tìm caùch noùi
ñoàng yù. Haõy chö ùng minh ñieàu mình noùi laøñuùng sö ïthaät cho nhö õng ai coù yù baùc boû noù. Sö ïnhieät
huyeát cuûa coâng nhaân khoâng chæ bao goàm nhö õng coâng nhaân lao ñoäng baèng trí oùc maøphaûi coùnhö õng
coâng nhaân lao ñoäng chaân tay. Ñaëc bieät trong nhö õng lónh vö ïc phaûi giaûm thôøi gian chuaån bò.
Cho ra nhö õng keát quaûnhanh choùng vaøphaân phoái chuùng roäng raõi
Gaén chaët caùc muïc tieâu ñoái vôùi sö ïthö ïc hieän coâng vieäc cuûa con ngö ôø
i
Xem xeùt laïi vaøñieàu chænh haèng naêm
Ñeåchoïn lö ïa sö ïhoøa hôïp ñuùng ñaén, trö ôùc heát baïn phaûi hieåu chieán lö ôïc kinh doanh cuûa coâng
ty baïn. Chæ sau khi ñoù baïn môùi coù theåphaùt trieån caùc hình aûnh veàmuïc tieâu caàn ñaït ñö ôïc vaøño
lö ôø
ng keát quaû hoaït ñoäng ñeåkieåm soaùt toaø n boä coâng ty. Baïn phaûi ñeåyù khoâng cuôø ng ñieäu hoùa
trong vieäc thieát laäp caùc muïc tieâu vaøcuõng khoâng chæ taäp trung vaø o moät vaø i chö ùc naêng. Bôûi vì keát
quaû hoaït ñoäng cuûa taát caû caùc taàng lôùp laøhoaït ñoäng cuûa toaø
n theåcoâng ty, vì vaäy phaûi bao goàm taát
caûcaùc chö ùc naêng.
2. Khoâng tieáp tuïc caùc muïc tieâu sai
Ñaây laømoät bö ôùc quan troïng trong vieäc chuaån bò caùc muïc tieâu toát. Baïn phaûi lo aïi trö øcaùc muïc
tieâu phaûn taùc duïng. Ñieàu naø
y coù theåñoø
i hoûi moät vaø
i sö ïthay ñoåi trieät ñeåtrong caùc khaùi nieäm vaø
heäthoáng keátoaùn cuûa baïn cuõng nhö caùc maùy moùc quaûn lyùtieàn lö ông.
3. Baûo ñaûm raèng caùc muïc tieâu coù the å ño löôøng ñöôïc
Ñeåcho caùc muïc tieâu ñaït hieäu quaû baïn phaûi coù theåño lö ôø
ng noù moät caùch khaùch quan vaøcoù
theåbaùo caùo veànoù.
4. Baét ñaàu ngay töø baây giôø
Neáu baïn ñang ôû ngö ôõng cö ûa ñeåbaét ñaàu moät chö ông trình thö ïc hieän ña ày ñuû, thì haõy baét ñaàu
ngay tö øbaây giôøñeåtaïo ra nhö õng neàn taûng cô baûn cho quaùtrình cuûa baïn.
5. Xuaát baûn nhöõng keát quaû nhanh choùng vaø phaân phoái chuùng roäng raõi
6. Gaén chaët caùc muïc tieâu ñoái vôùi söï thöïc hieän coâng vieäc cuûa con ngöôøi
Ñeåcaùc muïc tieâu cuûa baïn thaät sö ïhieäu quaû nhö laømoät sö ùc maïnh thuùc ñaåy, baïn neân baûo ñaûm
caùc muïc tieâu caù nhaân cuûa taát caû m oïi ngö ôø
i, thö ôø
ng xuyeân keát hôïp chaët cheõtrong quaù trình quaûn
lyùlö ông, ñö ôïc phoái hôïp vôùi chuùng.
Moâi trö ôø
ng cuûa coâng ty baïn luoân luoân thay ñoåi, vì theácaùc muïc tieâu cuûa coâng ty baïn pha ûi
linh hoaït.
60
Heä thoáng saûn xuaát JIT
nhö ng cuõng toát hôn nhö õng chieàu hö ôùng maøbaïn phaûi suy nghó tö øthaùng naøy qua thaùng khaùc. Haõy
baét ñaàu tö øngay baây giôø, vaønhaán maïnh vaø
o vieäc caûi tieán thö ôø
ng xuyeân.
1. Hieäu quaû taøi saûn
Voø ng quay toàn kho = Giaù voán haø ng baùn trong kho trung bình haø ng naêm ñö ôïc giö õtrong
suoát naêm.
ÔÛñaây coù sö ïkhaùc nhau veàgiaù voán haø ng baùn haø ng thaùng, gia ù voán haøng baùn haø ng naêm/ toàn
kho. Ñaây laømoät trong nhö õng coâng thö ùc toát nhaát. Baïn khoâng theågiaáu lö ôïng haø ng toàn kho nhö theå
chuùng khoâng ñö ôïc ñeám hoaëc khoâng toàn taïi.
Toâi coù bieát nhieàu coâng ty maøhoïnghó raèng hoïcoù voø n g quay toàn kho laø6. Nhö ng khi aùp
duïng coâng thö ùc naø y hoïphaûi thö øa nhaän laøhoïñaõboû ñi vaø i thö ù nhö mö ùc dö thö ø
a vaønhö õng caùi loãi
thôøi, boä phaän dòch vuï, tö ôûng thö ôûng cho ngö ôø i baùn. Sau khi nhaän ra lö ôïng toàn kho aån naø y thì
voøng quay toàn kho thaät sö ïcuûa hoïchæ laø3.
Baïn coù theåchi tieát coâng thö ùc naø y baèng caùch sö û duïng noù treân danh muïc toàn kho nhö laø
nguyeân vaät lieäu, coâng vieäc treân quaùtrình, hoaëc thaø
nh phaåm.
Voø
ng quay nhaømaùy = Giaùvoán ha ø
ng baùn haø
ng naêm / toång maùy moùc vaøthieát bò.
Sö ïtö ïñoäng hoùa thì toát, nhö ng chuùng ta cuõng neân taäp trung quan taâm vaø o vieäc sö û duïng ñaàu
tö vaø
o maùy moùc vaøthieát bògioáng nhö chuùng ta quan taâm vaø o vaán ñeàtoàn kho.
Voø
ng quay taø
i saûn = Giaùvoán haø
ng baùn haø
ng naêm / toång taø
i saûn
Ñaây laømoät phö ông phaùp ño lö ôø
ng maøcaùc coâng ty sö û duïng ñeåñaùnh giaù keát quaû hoaït ñoäng
cuûa taát caûcaùc loaïi taø
i saûn.
2. Laäp keá hoaïch kinh doanh
Laäp keáhoaïch tieáp thò = Dö ïbaùo doanh soá?
Caùc dö ïbaùo veàdoanh soácuûa chuùng ta coù boåsung cho keáhoaïch tieáp thò hay khoâng? Ñaây
khoâng phaûi laømoät phö ông phaùp ño lö ôø
ng khoù, nhö ng buoäc baïn phaûi laäp hai keáhoaïch naø
y ñoàng
boävôùi nhau.
Dö ïbaùo doanh soá= Laäp keáhoaïch saûn xuaát?
Laäp keáhoaïch saûn xuaát laømoät keáhoaïch haø ng ñaàu cuûa baïn ñeålieân keát nhu caàu cuûa baïn tö û
vieäc dö ïbaùo doanh soá. Baïn ñang laäp keáhoaïch coù ñuû nguyeân vaät liò© u vaønaêng suaáñeåsaûn xuaát ra
doanh soádö ïbaùo?
Laäp keáhoaïch saûn xuaát = Laäp tieán ñoäsaûn xuaát chính?
Tieán ñoä keáhoaïch saûn xuaát chính yeáu laømoät ñoäng lö ïc thuùc ñaåy taát caû caùc keáhoaïch MRP
sau naø
y. Trong heäthoáng dö ïa treân MRP toát laøbaïn chæ seõsaûn xu aát ra nhö õng gì ñö ôïc trình baø
y treân
MPS.
61
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Chæ soáMPS = Caùc ñôn ñaët haø ng MPS ñö ôïc hoaø n taát trong ngaø
y / caùc ñôn ñaët haø
ng ñö ôïc
ghi vaøo danh muïc trong ngaø y
Ñaây laømoät trong nhö õng phö ông phaùp quan troïng nhaát. Noù th aät sö ïquan troïng ñeåthaø nh laäp
baûng tieán ñoäsaûn xuaát chính cuûa baïn ít nhaát moãi tuaàn thaäm chí moãi ngaøy ôû mö ùc thaø
nh coâng khaù
cao.
3. Caùc hoaït ñoäng saûn xuaát
Giö õvö õng baûng tieán ñoä= Caùc ñôn ñaët haø ng Mfg ñö ôïc hoaø n taát tro ng ngaøy / ñôn ñaët haø ng
ñeán haïn trong ngaø y.
Neáu baïn toân troïng trieät ñeåbaûng tieán ñoächính cuûa baïn, thì baïn phaûi hoaø n thaønh nhö õng taäp
hôïp con vaønhö õng phaàn nhoûtrong baûng tieán ñoä. Ñieàu naø y trôûthaønh moät tieâu chuaån ñaëc b ieät trong
moâi trö ôø
ng JIT vôùi caùc loânhoû vaøhaø ng ñö ôïc giaûm bôùt. Moät nhaømaùy JIT laømoät nhaømaùy ñoàng boä
hoùa, vaøhoaø n thaønh baûng tieán ñoähaø
ng ngaø y laømoät ñieàu quan troïng.
Keát quaûhoaït ñoäng cuûa ngö ôø
i baùn = PO’s nhaän ñö ôïc trong ngaø
y/PO’s ñeán haïn trong ngaø
y
Ñaây laømoät coâng thö ùc caàn ñö ôïc sö û duïng caån thaän. Neáu baïn ñang coù moät phö ông thö ùc thanh
toaùn thì nhö õng ngö ôø
i baùn haøng cuûa baïn seõtraû lôø i nhö õng cuoäc ñieän thoaïi, chö ù khoâng phaûi laøb aûng
tieán ñoäcuûa baïn.
Chæ soánguyeân vaät lieäu = Baûng danh muïc choïn loïc vaøñieàn ñaày ñuû trong ngaø
y / soáñôn ñaët
haø
ng ñö ôïc baét ñaàu trong ngaø
y.
Neáu baïn khoâng baét ñaàu nhö õng ñôn ñaët haø
ng cuûa baïn vôùi nhö õng phaàn ñaày ñuûthì c oùleõbaïn seõ
khoâng coùkhaûnaêng caïnh tranh ñuùng luùc.
Toàn kho chính xaùc = Chu kyøñeám thích hôïp / caùc chi tieát ñö ôïc ñeám
Ñaây laømoät trong nhö õng neàn taûng thieát yeáu. Sö ïchính xaùc cuûa baïn neân laø95% hoaëc cao hôn.
Moät ñieàu ñaùng lö u yùlaøbaïn phaûi ño lö ôø
ng baèng muïc soáchö ùkhoâng phaûi laøsoálö ôïng.
Chæ soákeáhoaïch toàn kho = Toàn kho keáhoaïch / toàn kho thaät sö ï
Coâng thö ùc naøy giuùp baïn thieát laäp caùc muïc tieâu toàn kho raát toát. Nhö ng baïn cuõng neân nh aän ra
trong moâi trö ôøng MRP II, baïn khoâng quaûn lyù toàn kho moät caùch trö ïc tieáp. Caùc mö ùc toàn kho ñö ôïc
quaûn lyù bôûi thôø
i gian saûn xuaát chuû yeáu, kích côõloâhaø ng, mö ùc toàn kho an toaø n … Neáu baïn khoâng
thoaûmaõn vôùi kích côõtoàn kh o cuûa baïn thì baïn neân xem xeùt laïi nhö õng gì gaây ra vaøsö ûa chö õa chuùng
cho thích hôïp.
62
Heä thoáng saûn xuaát JIT
5.5 Laøm theá naøo ñeå tìm ra ca ùc caûi tieán thöôøng xuyeân
Thaønh laäp phoøng kieåm soaùt caùc hoïat ñoäng saûn xuaát
Sö ïcaàn thieát ñeåquaûn lyùheäthoáng kinh doanh lan roäng khaép toaø n coâng ty ñoøi hoûi phaûi coùmoät
boä phaän môùi trong sô ñoàtoåchö ùc. Coù leõchuùng ta go ïi noù laøphoø ng kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng saûn
xuaát. Ñö ùng ñaàu laømoät giaùm ñoác, ngang haø ng vôùi giaùm ñoác dòch vuïthoâng tin, nhaân sö ï, baùn haø
ng.
Phoøng kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng saûn xuaát seõcoùmoät soátraùch nhieäm toåchö ùc cuõng nhö quaûn lyù.
Cung caáp tình traïng hoaït ñoäng saûn xuaát ñeàu ñaën
Laäp keá hoaïch saûn xuaát
Laäp keáhoaïch saûn xuaát seõñö ôïc chuaån bò trong phoø
ng kieåm soaùt saûn xuaát, coùleõlaødo nhaølaäp
tieán ñoächuyeân nghieäp.
Laäp keá hoaïch saûn xuaát chính
Tuyøthuoäc vaø o nhoùm saûn phaåm, vieäc quaûn lyùlaäp tieán ñoäsaûn xuaát chính phaûi ñö ôïc thö ïc hieän
trong sö ïhôïp taùc gaàn guõi vôùi vieäc quaûn lyùñôn ñaët haø
ng baùn.
Quaûn lyù naêng suaát
63
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Moät phaàn cuûa noã lö ïc thö ïc hieän ña ày ñuû laøthieát laäp baùo caùo ñònh kyøñeånaém ñö ôïc heäthoáng
ñö ôïc thö ïc hieän toát nhö theánaøo.
64
Heä thoáng saûn xuaát JIT
65
Heä thoáng saûn xuaát JIT
PHUÏ LUÏC
Phuï luïc I
TÍNH ÑIEÅ
M TAÙI ÑAË
T HAØNG
Nhö õng ñieåm taùi ñaët haø ng (ROP) ñö ôïc sö û duïng ñeåñieàu chænh lö ôïng haø ng hoùa trong kho
chaéc chaén ñö ôïc ñaët haøng trôû laïi. Phö ông phaùp naø y ñö ôïc sö û duïng toát cho nhö õng haø
ng hoùa ñoäc laäp
vôùi nhu caàu, nhö ng khoâng thích hôïp cho nhö õng khoaûn muïc haø ng hoùa phuïthuoäc vôùi nhu caàu.
Nhö õng haø ng hoùa phuïthuoäc nhu caàu ñö ôïc saép xeáp coù traät tö ïtrong nhö õng hoùa ñôn nguyeân vaät lieäu
vaøñö ôïc quaûn lyù bôûi heä thoáng MRP II (Material Require Planning: hoaïch ñònh nhu caàu vaät tö ).
Nhö õng haø ng hoùa naøy caàn moät soálö ôïng raát lôùn. Tuy nhieân trong moät nhaømaùy saûn xuaát, coù nhieàu
haøng hoùa ñö ôïc yeâu caàu khoâng phuïthuoäc vaø o hoùa ñôn cuûa caáu truùc nguyeân vaät lieäu. Khi ñoù, noù
ñö ôïc goïi laønhö õng haø
ng hoùa ñoäc laäp vôùi nhu caàu.
Caùc nhoùm chính thuoäc danh muïc haø ng hoùa ñoäc laäp vôùi nhu caàu:
Haø ng hoùa thaønh phaåm
Boäphaän dòch vuï
Nhö õng boäphaän maùy moùc vaøthieát bòdö ïtrö õ
Nhö õng boäphaän duïng cuïmaùy moùc baûo trì sö õa chö õa vaøcung caáp
Tæ leä nhu caàu trung bình luoân luoân ñö ôïc thieát laäp cho moät naêm taïi thôø i ñieåm tö økinh
nghieäm cuûa naêm trö ôùc. Tæ leänaø y thö ôø
ng ñö ôïc theåhieän ôû soáñôn vò caàn moãi ngaø y. Thôø i gian saûn
xuaát chính thö ôø ng ñö ôïc laáy tö øcatalog cuûa nhaøcung caáp hay tö øthôø i gian saûn xuaát chính tieâu
chuaån cuûa xí nghieäp.
Kích thö ôùc côõloâñö ôïc thieát laäp bôûi coâng thö ùc caên baäc hai cuûa EOQ, maëc duønoùchæ thö ôø ng
ñö ôïc xaùc ñònh bôûi nhö õng nhaølaäp keáhoaïch vôùi nhö õng con soádö ïñoaùn tö ïdo theo yù hoï. Xem phaàn
phuïluïc II ñeåcoùgiaûi thích hoaø n chænh hôn veàqui luaät tính kích thö ôùc côõloâ.
Khi nhu caàu thaät sö ïlaølôùn hôn mö ùc trung bình thì vai tr oøcuûa lö ôïng toàn kho an toaø n trôû
neân caàn thieát. Xem phaàn phuïluïc III chi tieát hôn ñeåbieát ñö ôïc baèng caùch naø o tính toaùn ñö ôïc lö ôïng
toàn kho an toaø n.
66
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Hình I.1 chæ ra sô ñoàtình traïng toàn kho cho moät haø ng hoùa ñang ñö ôïc quaûn lyù bôûi kyõthuaät
ROP. Trong chu kyøñaàu tieân, nhu caàu thaät sö ïphuøhôïp vôùi ñieåm trung bình. Khi tình traïng toàn kho
haïxuoáng ñieåm taùi ñaët haøng, nhaølaäp keáhoaïch ra thoâng baùo mua haø ng vôùi côõloâñònh trö ôùc vaøgôûi
ñôn haøng cho nhaøcung caáp. Cuoái thôø i gian saûn xuaát chính, ñôn haø ng ñö ôïc nhaän vaønhaäp kho,
ngay khi traïng thaùi toàn kho chaïm ñeán mö ùc an toaøn. Sau ñoùbaét ñaàu chu kyøtieáp theo.
Hình I.1: Chu Kyø Ñieåm Taùi Ñaët Haøng (Reorder Point Cycle)
1 2 3 4 Cycle
Trong chu kyøthö ùhai, nhu caàu thö ïc sö ïthaáp hôn mö ùc trung bình, khi traïng thaùi toàn kho tieán
ñeán ñieåm taùi ñaët haøng, ngö ôø i laäp keáhoaïch thoâng baùo cho ngö ôø i mua haø ng ñeågôûi ñôn ñaët haø ng
khaùc ñeán cho nhaøcung caáp. Gioáng nhö trö ôùc, ñôn haø ng ñö ôïc nhaän vaønhaäp kho. Nhö ng thôø i gian
traïng thaùi toàn kho khoâng chaïm ñeán mö ùc toàn kho an toaø n, bôûi vì nhu caàu thaáp hôn keáhoaïch ñaõ
ñònh ra.
Trong chu kyøthö ù ba, nhu caàu thaät sö ïnhieàu hôn mö ùc trung bình. Taïi ñieåm taùi ñaët haø ng,
ñôn haø ng khaùc ñö ôïc gôûi ñeán nhaøcung caáp nhö ng trong trö ôø ng hôïp naø y moät lö ôïng toàn kho an toaø n
ñaõbò tieâu thuïtrö ôùc khi ñö ôïc cung caáp ñaày ñuû trôû laïi, bôûi vì nhu caàu thì c ao hôn keáhoaïch ñeàra.
Nhö ng lö ôïng toàn kho an toaø n thì vö ø
a ñuû ñeångaên ngö ø a caïn kieät dö ïtrö õtrong kho vaølö ôïng haø ng
hoùa môùi ñö ôïc nhaäp kho trö ôùc khi tình traïng caïn kho xaûy ra.
Trong chu kyøthö ùtö , nhu caàu thö ïc sö ïtö ông tö ïnhö dö ïbaùo, nhö ng nhaøcung caáp chaäm chaïp
trong vieäc giao haø ng. Trong trö ôø ng hôïp naø
y, moät lö ôïng haø ng toàn kho an toaø n ñö ôïc sö ûduïng ñeålaép
ñaày vieäc trì hoaõn naøy.
Chuù yù raèng ôû ñaây, vieäc taùi ñaët haø
ng xaûy ra taïi khoaûng thôø i gi an khaùc nhau khoâng ñònh
trö ôùc vaøsoálö ôïng ñaët haøng thì luoân gioáng nhau cho ñeán khi kích thö ôùc côõloâñö ôïc caäp nhaät. Vaø
bôûi vì heäthoáng naø y khoâng theånhaän bieát ñö ôïc nhu caàu thaät sö ïñang chaïy nhanh hay chaäm hôn keá
hoaïch, ñôn haø ng boåsung ñö ôïc gôûi sôùm hôn nhu caàu trong chu kyøhai vaøtreãhôn trong chu kyøba.
67
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Lö ôïng toàn kho trung bình cho nhö õng danh muïc haø ng hoùa naø y laø½ kích thö ôùc côõloâ+
lö ôïng toàn kho an toaøn. Coâng vieäc tö ông tö ïthì thaät sö ïlieân ke át nhö õng lö ôïng toàn kho dö ôùi sö ïkieåm
soaùt ROP ñeåøthö ïc hieän ngaân saùch deãdaø
ng.
THE TWO BIN VARIATION: SÖÏ CHUYEÅN ÑOÅI GIÖÕA HAI TH UØNG
Ví duïtreân giaû ñònh cho vieäc caäp nhaät tình traïng toàn kho nhö soálö ôïng haø ng ñö ôïc nhaän vaø
caáp phaùt, sau ñoù moät nhaøkeáhoaïch veàkho seõhaø nh ñoäng caên cö ù treân nhö õng ghi cheùp ñoù. Toaø n boä
nhö õng ghi nhaän coùtheåñö ôïc ö ôùc lö ôïng baèng caùch sö ûduïng phö ông phaùp “hai thuø ng” (“two bin”)
Phö ông phaùp “two bin” thö ïc hieän ño lö ôø ng soálö ôïng ñeán ñieåm taùi ñaët haø ng vaøñaët noù
trong moät thuø ng thö ù hai, chia xeû tö øthuø
ng chính. Vieäc caáp phaùt ñö ôïc thö ïc hieän t ö øthuø
ng chính cho
ñeán khi noù caïn. Ngö ôø i ñeám kho sau ñoù baét ñaàu sö û duïng haøng toàn kho tö øthuø ng thö ù hai. Beân trong
68
Heä thoáng saûn xuaát JIT
thuøng laømoät theû yeâu caàu chuyeån ñoåi ñö ôïc gôûi ñeán cho ngö ôø i ra keáhoaïch hoaëc gö ûi moät caùch trö ïc
tieáp ñeán ngö ôøi mua haø ng cho hoaït ñoäng. Theûnaø y ñö ôïc traûveàñeådaø nh taùi sö ûduïng.
Moät sö ï chaét loïc cuûa heä thoáng naø y laøñeåcoù soálö ôïng toàn kho an toaø n ñö ôïc chia ra trong
moät thuø ng thö ù ba, coø
n laïi laøsoálö ôïng sö û duïng trong thôø i g ian saûn xuaát chính ñaët trong thuø ng thö ù
hai. Neáu thuø ng thö ù hai bò caïn trö ôùc khi nhaän ñö ôïc sö ïcung caáp ñaày trôûlaïi, ngö ôø i kieåm kho ñi ñeán
thuøng thö ùba vaøcoùmoät theûthuùc ñaåy ñeågôûi ñeán boäphaän mua haø ng.
Heä thoáng hai thuø n g ñö ôïc môû roäng cho nhö õng boä phaän nhoû giaù trò haø ng ngaø y khoâng quan
troïng. Noù laøm vieäc raát toát cho nhö õng danh muïc haø ng hoùa ñoù vôùi moät chi phí haø nh chính thaáp
nhaát.
Phuï Luïc II
TÍNH TOAÙN VAØSÖ ÛDUÏ
NG KÍCH THÖ Ô ÙC CÔ ÕLOÂ
Moãi laàn moät ñôn mua haø ng hay moät ñôn ñaët haø ng saûn xuaát ñö ôïc leân keáhoaïch, khoâng chæ
coù kích thö ôùc côõloâmaøcaû MRP II laãn coâng nhaân cuõng phaûi ñö ôïc lö ïa choïn. Ñeåñaït mö ùc saûn lö ôïng
hôïp lyùñoøi hoûi sö ïcaân baèng giö õa nhö õng maâu thuaãn chi phí chính, ñoùlaøchi phí ñaët haø ng (caûchi phí
69
Heä thoáng saûn xuaát JIT
thieát laäp hay chi phí ñaët mua ñôn haø ng coäng theâm nhö õng chi phí lieân quan ñeán quaù trình ñaët
haø ng) maâu thuaãn vôùi chi phí vaän chuyeån lö u kho. Kích thö ôùc côõloâcaø ng lôùn, chi phí ñaët haø ng
caøng nhoû treân moãi ñôn vò, nhö ng chi phí vaän chuyeån lö u kho caø ng cao. Moät kích thö ôùc côõloânhoû
seõtoái thieåu hoùa chi phí toàn kho nhö ng chi phí ñaët haø ng raát lôùn cho moãi ñôn vò. Caùch ñaây vaø i naêm ,
moät soáphö ông phaùp, coâng thö ùc tính toaùn kích thö ôùc côõloâñö ôïc phaùt minh. Phaàn lôùn chuùng ñeàu
hö ôùng ñeán ñieåm ñaët haø ng toái ö u ñoái laäp vôùi nhö õng chi phí mang laïi.
Saûn xuaát laømoät hoaït ñoäng raát phö ùc taïp, vaøhaø ng hoùa toàn kho ña daïng coù nhö õng ñaëc tính
khaùc nhau. Vaø i haøng hoùa coù nhu caàu sö û duïng ñö ôø ng thaúng gioáng nhau, trong khi nhö õng haø ng
khaùc coù nhu caàu khoâng ñeàu ñaën. Moät vaø i danh muïc haø ng hoùa coù chi phí cao treân moãi ñôn vò, coø n
nhö õng caùi khaùc thì laët vaët khoâng quan troïng. Vaø i danh muïc haø ng hoùa ñö ôïc sö ûduïng moät caùch roäng
raõi trong nhaøxö ôûng, vaø i thö ùkhaùc laïi raát ñö ôïc chuùtroïng.
Vaø i danh muïc haø ng hoùa coù trong hoùa ñôn thanh toaùn cuûa NVL, nhö õng caùi khaùc th ì khoâng.
Nhö õng yeáu toánaø y coùtheåaûnh hö ôûng ñeán sö ïlö ïa choïn kích thö ôùc côõloâthích hôïp.
Keåtö økhi phong traø o JIT baét ñaàu, coù theâm nhieàu yeáu toákhaùc xuaát hieän. Nhö õng yù tö ôûng
JIT chuù troïng vaø o caét giaûm chi phí trong vie äc ñaët haø ng ñeåtìm kieám nhö õng kích thö ôùc côõloânhoû
hôn.
Heä thoáng MRP toát coù saün moät vaø i quy taéc tính kích thö ôùc côõloâ. Ngö ôø i laäp keáhoaïch chæ
vieäc lö ïa choïn ñuùng quy taéc cho moãi danh muïc haø ng hoùa vaøcoù theåthay ñoåi tuø y theo tö øng tình
huoáng. Ngö ôø i laäp keáhoaïch cuõng phaûi duy trì nhö õng giaù trò ñaëc bieät ñö ôïc sö û duïng trong vieäc tính
toaùn, ñaëc bieät laøchi phí chuaån, chi phí lö u kho, vaøchi phí ñaët haø ng.
Nhieàu coâng thö ùc vaøthuaät toaùn ñö ôïc thieát laäp vaøxuaát phaùt tö øcaùc trö ôø ng ñaïi hoïc. Tö ønhö õng
coâng thö ùc naø y, nhieàu coâng thö ùc tính toaùn khaùc coù lieân quan ñaõñö ôïc tìm ra trong quaù trình aùp
duïng vaø o thö ïc teá,trong hoaïch ñònh saûn xuaát vaøkieåm soaùt heäthoáng.
Nhö õng quy luaät chung laø :
Lö ôïng ñaët haø ng coáñònh
EOQ (lö ôïng ñaët haø ng kinh teá)
Lö ôïng ñaët haø ng theo thôø i ñoaïn
Caàn loânaø o caáp loâñoù
Toái thieåu hoùa toång chi phí
Caân baèng caùc thôø i ñoaïn
Toái thieå u hoùa chi phí ñôn vò
Nhö õng ñieàu khaùc
Ñaây cuõng laømoät taäp hôïp caùc qui luaät nhaèm xaùc ñònh kích thö ôùc côõloâcoùtheåsö ûduïng ngay
caûtrong nhö õng ñieàu kieän baát thö ôø
ng.
Trong nhö õng ví duïtieáp theo sau, nhö õng thôø i ñoaïn ñö ôïc ra theo haøng tuaàn, thaäm chí coù
nhö õng heä thoáng laø
m vieäc vôùi nhö õng khoaûng thôøi gian moãi ngaø y. ÔÛñaây, chuùng toâi sö û duïng nhö õng
thôø
i ñoaïn haøng tuaàn ñeåthö ïc hieän nhö õng ví duïmoät caùch deãdaø
ng hôn.
70
Heä thoáng saûn xuaát JIT
ñö a ra yù kieán caù nhaân cuûa hoï. Kích thö ôùc côõloâthieát laäp baèng phö ông phaùp naø y thì lôùn hôn baát
kyøphö ông phaùp tính toaùn naø o dö ïa treân nhö õng yeâu caàu ñö ôïc ñeànghò.
Hình II.1 cho thaáy moät kieåu maãu baùo caùo keáhoaïch MRP II sö û duïng moät soálö ôïng ñaët
haøng coáñònh laø100. Baát cö ù khi naø o moät ñôn ñaët haø ng môùi caàn ñaët, nhö ñö ôïc xaûy ra trong nhö õng
thôø i ñoaïn 1, 3, 4, 5, 8, 12, heäthoáng luoân ñeànghòmoät soálö ôïng laø 100.
Lö u yù raèng trong haàu heát caùc thôø i ñoaïn, khi coù toàn kho cuoái kyøthì noù ñö ôïc mang qua sö û
duïng cho nhu caàu cuûa thôø i ñoaïn keátieáp. Laáy ví d uïtrong thôø i ñoaïn thö ù 8, toàn cuoái kyølaø90 ñö ôïc
chuyeån sang thôø i ñoaïn 9 roài thôøi ñoaïn 10 maønoùvaãn chö a ñö ôïc tieâu thuï,cho ñeán thôø i ñoaïn 11.
Qui luaät naø y khoâng hoã trôïcho vieäc toái thieåu hoùa chi phí toàn kho cuõng nhö laøt oái ö u hoùa
giö õa chi phí ñaët haø ng vaøchi phí toàn kho.
Maëc duøñö ôïc phoåbieán caùch ñaây khoâng laâu, nhö ng qui luaät kích thö ôùc côõloânaø y coùtheåhö õu
ích trong ñieàu kieän nhieàu tình huoáng thay ñoåi, nhö coù moät danh muïc haø ng hoùa coùm oät chi phí ñaët
haøng cö ïc kyøcao, coù caùc raø ng buoäc veàdaây chuyeàn coáñònh, chu kyøsoáng cuûa coâng cuïphaûi ñö ôïc
xem xeùt, vaøthænh thoaûng daø nh cho nhö õng danh muïc haø ng hoùa coùchi phí raát thaáp, chi phí lö u kho
thì toái thieåu. Noùcuõng ñö ôïc môûroäng sö ûduïng cho nhö õng danh muïc haø ng hoùa khoâng phuïthuoäc nhu
caàu, nhö õng thö ù ñoù khoâng ñö ôïc kieåm soaùt baèng MRP II. Nhö õnmg danh muïc haø ng hoùa khoâng phuï
thuoäc nhu caàu bao goàm:
Nhö õng boäphaän dòch vuï
Haø ng hoùa thaø nh phaåm
Boäphaän baûo trì baûo haø nh MMTB
Boä phaä n mua haøn g vaø saûn xuaát daønh cho kieåm tra phaùhuûy
Hình II.1: Löôïng ñaët haøng coá ñònh (FOQ)
Period 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Gross 40 60 70 80 65 45 35 15 0 30 60 100
Reqmts
Planned 100 100 100 100 100 100
Orders
Beginning 100 60 100 130 150 85 40 105 90 90 60 100
Inventory
Ending 60 0 30 50 85 40 5 90 90 60 60 0
Inventory
Average 80 30 65 90 118 63 23 98 90 75 30 50
Inventory
EOQ = 2 AS
ic
71
Heä thoáng saûn xuaát JIT
1
Löôïng ñaët haøng
0
100 200 300 400 500
Trong bieåu ñoànaø y, baïn coù theånhìn thaáy chi phí ñaët haø ng treân moãi ñôn vòseõgiaûm khi kích
thö ôùc côõloâgia taêng. Cuø ng thôøi ñieåm ñoù, chi phí lö u kho gia taêng khi kích thö ôùc côõloâtaêng. Toång
chi phí, toång cuûa hai ñö ôø ng ch i phí ñaët haøng vaøchi phí lö u kho, laømoät ñö ôø ng cong maøñaùy loït ra
khoûi nôi ñö ôø ng chi phí ñaët haøng caét ngang qua ñö ôø ng chi phí vaän chuyeån lö u kho. Caùch khaùc ñeå
dieãn taûñieàu naøy laøtoång chi phí thaáp nhaát xaûy ra khi caân baèng ch i phí ñaët haøng vaøchi phí lö u kho.
Ñaây laømoät sö ïxem xeùt quan troïng bôûi vì moät vaø i coâng thö ùc ñaõnhaàm laãn veàñieàu naø y trong muïc
tieâu cuûa hoï.
Tö øñieåm giao nhau cuûa hai ñö ôø ng, baïn ñoïc ñö ôïc kích thö ôùc côõloâtreân truïc X vaøtoång chi
phí treân truïc Y.
Hình II.3 cho thaáy moät maãu baùo caùo keáhoaïch MRP II ñö a ra coâng thö ùc EOQ ñö ôïc sö û
duïng.
72
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Hình II.3 chæ kích thö ôùc côõloâ150 ñôn vò ñö ôïc laäp keáhoaïch cho thôø i ñoaïn 1, 3, 5, 11. Lö u
yùtoàn kho baèng 0 chæ xuaát hieän moät laàn vaømö ùc toàn kho trung bình taïi moãi thôøi ñoaïn thö ôø
ng chæ coù
giaùtròcho thôøi ñoaïn. Trong ví duïnaø y coâng thö ùc EOQ hoaïch ñònh quaùnhieàu toàn kho.
Coâng thö ùc EOQ naø y coù nhieàu thuaän lôïi vaøkhaù noåi tieáng. Noù deãdaø ng tính toaùn vaøcoù theå
giuùp ñôõhieäu quaû hôn phö ông phaùp thuû coâng. Ngoaø i EOQ, coâng thö ùc soálö ôïng ñaët haø
ng theo thôø i
ñoaïn POQ cuõng ñö ôïc sö ûduïng.
Moät thuaän lôïi khaùc cuûa coâng thö ùc naø y laøhö õu ích cho nhö õng danh muïc haø ng hoùa ñoäc laäp
vôùi nhu caàu, khoâng ñaët dö ôùi sö ïkieåm soaùt cuûa MRP II.
Tuy nhieân coâng thö ùc coåñieån naø y coù vaø i vaán ñeà trôû ngaïi nghieâm troïng. Ñaàu tieân laønoù
khoâng hö ôùng lö ôïng toàn kho ñeán 0. Trong h ình II.3, lö ôïng toàn kho cuoái kyøbaèng 0 taïi thôø
i ñoaïn 12.
Loâñaàu tieân ñö ôïc tieâu thuïchính trong nhö õng thôø
i ñoaïn 1, 2 coùmoät lö ôïng dö thö ø
a laø50 ñö ôïc mang
73
Heä thoáng saûn xuaát JIT
qua thôø i ñoaïn 3 nhö ng khoâng ñaùp ö ùng ñuû nhu caàu 70. Tö ông tö ï, coù moät lö ôïng dö thö ø a cho sau
moãi loâtieáp theo, ngoaïi trö øloâcuoái cuø
ng thì ñö ôïc tieâu thuïheát truø
ng vôùi lö ôïng dö thö ø
a cuûa kyøtrö ôùc.
Ñieåm yeáu thö ù hai cuûa coâng thö ùc naø
y laønoù giaû sö û nhu caàu sö û duïng laøñö ôø
ng thaúng. Tuy
nhieân trong heä thoáng hoaïch ñònh nhu caàu NVL cô baûn MRP II, nhieàu thaø nh phaàn maâu thuaãn
nhau, nhu caàu coù theåkhoâng ñeàu ñaën. Theo hình II.3, thôø i ñoaïn 9 coù nhu caàu baèng 0, trong khi ñoù
thôøi ñoaïn 12 laø100. Ñaây laømoät ví duïroõraø ng cho tha áy nhu caàu bò “doàn cuïc”, vaønhieàu traïng thaùi
hieän taïi khaùc thö ôø
ng hay xaûy ra.
Inventory
Average 150 100 35 150 78 23 33 8 0 175 130 50
Inventory
75
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Ending 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Inventory
Average 20 30 35 40 33 23 18 8 0 5 30 50
Inventory
Hình II.7: Caùch tính toaùn kích thöôùc côõ loâ trong hình II.6
Perio Net Periods Trial Carrying Cumul Carrying Setup Total
d Reqmnts In Inv lot Size Cost This Carrying Cost Per Cost Unit
Lot Cost Unit Per Cost
Unit
1 40 .5 40 $5.00 $5.00 $.13 $1.41 $1.5
4
76
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Inventory
Average 150 100 35 150 78 23 63 38 30 15 130 50
Inventory
Hình II.9 ñö a ra nhö õng caùch tính toaùn hoã trôïcho vieäc hoaïch ñònh trong hình II.8. Lö u yù
raèng toång chi phí vaän chuyeån haàu heát caân baèng vôùi chi phí ñaët haøng $56.25 trong nhö õng thôøi
ñoaïn 3, 6, 10, vaø12.
4 80 .5 60 10.00 10.00
5 65 1.5 145 24.30 34.38
**6 45 2.5 190 28.13 62.51
7 35 .5 35 4.38 4.38
8 15 1.5 50 5.62 10.00
9 0 2.5 50 0 10.00
**10 30 3.5 80 26.25 36.25
11 60 4.5 140 67.50 103.75
11 60 .5 60 7.50 7.50
**12 100 1.5 160 37.50 45.00
78
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Coù khaù nhieàu nhö õng coâng thö ùc tính kích thö ôùc côõloâtinh vi phö ùc taïp hôn , luoân luoân ñö ôïc
thaûo luaän trong caùc trö ôø ng Ñaïi Hoïc. Trong soáñoù, coùcoâng thö ùc toaùn hoïc noåi tieáng nhaát laøWagner
– Whitin. Noù ñö ôïc cho laøcaùch tính toaùn laïc quan toát nhaát veàchi phí ñaët haø ng vaøchi phí vaän
chuyeån. Tuy nhieân coâng thö ùc naø y cuõng phö ùc taïp vaøkhoâng roõraø ng, vaøhaàu nhö khoâng ñö ôïc sö û
duïng thö ôøng xuyeân taïi baát kyømoät coâng ty naø o. Maëc duøvaäy, noù cuõng cung caáp moät caùch nhìn coù
giaù trò ñeåtính toaùn caùi khaùc, laø m cho nhö õng quy l uaät deã hieåu hôn trong giaûng daïy vaøñeåkích
thích suy nghó, thaûo luaän
Coùvaø i coâng thö ùc coùgiaùtrò, vaøtaùc phaåm ”Nhaät kyùquaûn lyùsaûn xuaát vaøtoàn kho haø ng quyù” ,
ñö ôïc xuaát baûn bôûi Hieäp hoäi saûn xuaát vaøtoàn kho Myõ, trong nhaøthôøFalls, VA, ñeàcaäp ñeán doø ng
chaûy bieán ñoåi lieân tuïc veåñeàtaøi naø
y.
LAØM THEÁ NAØO ÑEÅ CHOÏN LÖÏA ÑÖÔÏC COÂNG THÖÙC ÑUÙNG
Trong moät heäthoáng maùy tính, ñaëc bieät moät heäthoáng MRP II cô baûn, moãi danh muïc haø ng
hoùa trong heäthoáng phaûi ñö ôïc ñö a ra moät quy luaät kích thö ôùc côõloâdo ngö ôø i laäp keáhoaïch cuûa noù.
Taát caû nhö õng saûn phaåm phaàn meàm thö ông maïi coùvaø i sö ïlö ïa choïn, nhö ng coùtheåkhoâng phaûi daø nh
cho taát caû. Nhö õng saûn phaåm phaàn meàm naø y seõtaïo aùp lö ïc cho nhaølaäp keáhoaïch ñeåthieát keámoät
quy luaät kích thö ôùc côõloâkhi theâm vaø o moät danh muïc haø ng hoùa môùi vaø o trong taäp tin, hay seõmaëc
ñònh cho chuùng moät quy luaät, thö ôø ng sö ûduïng quy luaät caàn loânaø o caáp loâñoù.
Nhö õng danh muïc haø ng hoùa ñoäc laäp vôùi nhu caàu chæ ñuû tieâu chuaån cho coâng thö ùc FOQ hay
EOQ, bôûi vì taát caû nhö õng caùi khaùc phuïthuoäc vaø o vieäc phaân tích nhö õng nhu caàu tö ông lai tö ømoät
keáhoaïch MRP II. Nhö õng haø ng hoùa ñoäc la äp nhu caàu ñaët beân ngoaø i MRP II. Giö õa 2 coâng thö ùc treân,
coâng thö ùc EOQ toát hôn, do noù hö ôùng ñeán sö ïcaân baèng giö õa chi phí ñaët haø ng vaøchi phí lö u kho.
FOQ coù khuynh hö ôùng thaø nh laäp baát chôït vaøluoân luoân lôùn hôn 5 hay 10 laàn kí ch thö ôùc côõloâtính
toaùn baèng coâng thö ùc EOQ.
Ñoái vôùi nhö õng danh muïc haø ng hoùa phuïthuoäc nhu caàu, traùnh sö û duïng FOQ vaøEOQ.
Nhö õng danh muïc haø ng hoùa phuïthuoäc nhu caàu laøtaát caû nhö õng thö ù trong hoùa ñôn NVL cuûa baïn,
chuùng ñö ôïc leân keáhoaïch bôûi MRP II.
Nhö õng vaán ñeàphaùt sinh xung quanh FOQ khieán noù khoâng theåtrôû thaø nh boäphaän trong heä
thoáng tieâu chuaån theágiôùi vaøcoâng thö ùc EOQ, maëc duøñaõcoágaéng hö ôùng ñeán caân baèng chi phí ñôn
ñaët haøng vôùi chi phí lö u kho, nhö ng laïi khoâng coù caùch naø o ñeåñieàu chænh cho nhö õng nhu caàu
tö ông lai ñang ñö ôïc laäp keáhoaïch bôûi MRP II. Vì noù moâphoûng caùch sö û duïng nhu caàu ñö ôø ng
thaúng, neân noù khoâng ñuû sö ùc maïnh ñeågiaûi quyeát nhö õng ñôn ha ø ng thaát thö ôø ng, nhö õng nhu caàu bò
doàn cuïc vaøhaàu nhö luoân seõboûqua moät lö ôïng duy trì taïi cuoái moãi loâ.
Trong moät heä thoáng MRP II cô baûn, caàn loânaø o caáp loâñoù roõraø ng laøcaùch lö ïa choïn toát
nhaát, bôûi vì noù laäp moät keáh oaïch cho moãi thôø i ñoaïn keáhoaïch. Nhö ng baïn phaûi thaät sö ïnoãlö ïc caét
giaûm chi phí ñaët haø ng cho coâng thö ùc naøy.
Quy luaät naø y cuõng cho keát quaû lö ôïng toàn kho baèng 0 taïi cuoái moãi thôø i ñoaïn keáhoaïch vaø
thö ïc hieän noù toát cho nhö õng quy trình ö ùng duïng JIT. Neáu baïn ôûtrong moät heäthoáng keáhoaïch haø ng
ngaø y, caàn loânaø o caáp loâñoù seõkeáhoaïch sö ïgia taêng haø ng ngaø y ñö ôïc tieâu thuïtrong ngaø y ñoù. Ñieàu
naøy seõcho baïn lö ôïng toàn kho baèng 0 cho moãi danh m uïc haø ng hoùa maøquy luaät naø y ñö ôïc ö ùng
duïng.
79
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Lö ïa choïn toát keátieáp laøtoái thieåu toång chi phí vaøtoái thieåu chi phí ñôn vò, do thö ïc hieän toát
vieäc caân baèng chi phí ñaët haø ng vaøchi phí lö u kho, baèng caùch phaân tích nhö õng nhu caàu tieán trieån
ñaõtính toaùn baèng MRP II. Soálö ôïng ñaët haø ng theo thôøi ñoaïn POQ thì khoâng laø m ñö ôïc vieäc naøy.
Caân baèng thôø i ñoaïn vôùi vieäc xem xeùt toaø n dieän caùc ñaëc tính thì neân ñö ôïc lö ïa choïn chæ
daønh cho nhö õng danh muïc haø ng h oùa maøcho thaáy nhu caàu thaát thö ôøng. Ñieàu naø
y seõtraùnh coù moät
kích thö ôùc côõloâlôùn vôùi soálö ôïng ñö ôïc taùch rieâng, coâlaäëp. Tuy nhieân bôûi vì quy luaät naøy toán nhieàu
thôø i gian tính toaùn neân noùchæ ñö ôïc lö ïa choïn khi thích hôïp.
Nhö ng taát caû FOQ vaøEOQ seõñaït lö ôïng toàn kho baèng 0 taïi cuoái moãi loâ, boû qua lö ôïng dö
thö øa. Ñieàu naø y thaät quan troïng ñeågiö õñaàu tö toàn kho thaáp nhaát coùtheå,vaøcaét giaûm nhö õng phö ông
thö ùc loãi thôøi laïc haäu bôûi vì saûn phaåm leäch pha hay coùsö ïthay ñoåi kyõthuaät.
Quy luaät lö ïa choïn kích thö ôùc côõloâthích hôïp, thænh thoaûng cuø ng chung vôùi moät sö ïhieäu
chænh, seõdaãn ñeán keát quaû trong haàu heát nhö õng ñôn ñaët haø ng ñö ôïc ñeànghò bôûi MRP II ñang thö ïc
hieän, vaøseõtoái thieåu hoùa sö ïcan thieäp thoâng thö ôø ng cho sö ïlaäp keáhoaïch.
PhuïLuïc III
80
Heä thoáng saûn xuaát JIT
Khaùi nieäm ABC ñö ôïc Viflredo Pareto (1848 – 1923) – moät nhaøkinh teáhoïc, nhaøxaõhoäi hoïc
ngö ôøi Thuïy Só – phaùt trieån. Oâng nhaän thaáy raèng moät soáít ngö ôøi giaø u coù kieåm soaùt moät phaàn lôùn
taø
i saûn cuûa xaõhoäi. Tö øñaây, khaùi nieäm phaân caáp thueáthu nhaäp ra ñôøi.
Loaïi % treân toång soáñôn vòtoàn kho % treân toång voán boûra
A 10 65
B 20 25
C 70 10
Hình III.1: Moâhình phaân phoái khi phaân tích ABC
Ta thaáy raèng, 10% loaïi A cuûa toång soáñôn vò toàn kho seõchieám tôùi 65% voán maøchuùng ta
phaûi ñaàu tö . Trong khi ñoù, 70% loaïi C chæ chieám coù10 % toång soávoán.
Vieäc phaân tích ABC khaù deãdaø ng, ñaëc bieät laøkhi coâng ty baïn coù moät heäthoáng quaûn lyù toàn
kho ñö ôïc vi tính hoùa. Baïn chæ c aàn nhaân soáñôn vò sö û duïng haø ng naêm vôùi chi phí chuaån. Sau ñoù,
saép xeáp keát quaû naøy theo thö ù tö ïgiaûm daàn veàgiaù trò voán ñaàu tö . Sau ñoù, tính phaàn traêm tích luyõ
treân tö ø
ng doøng theo giaùtròvoán ñaàu tö cuõng nhö theo phaàn treân toång soáñôn vòtoàn kho.
Xem ví duïôû hình III.2. Trong ví duïnaø y, chuùng ta seõxem xeùt 1000 ñôn vò toàn kho. Coù theå
thaáy raèng, 10% cuûa toång soáñôn vò ñaàu tieân chieám ñeán 64.1% toång chi phí ñaàu tö vaø o toàn kho
haø
ng naêm. Do ñoù, soáñôn vò naøy thuoäc vaøo loaïi A. 20% tieáp theo (350 ñôn vò, chieám 35%) chieám
25% chi phí. 650 ñôn vòcuoái cuø ng chæ chieám 10% toång giaùtrò. Do ñoù, chuùng thuoäc loaïi C.
Ñoái vôùi heä thoáng MRP II, vieäc sö û duïng caùc nguyeân taéc ABC raát haïn cheá. Lyù do laøcaùc
nguyeân taéc cuûa MRP II cho pheùp quaûn lyùtaát caûhaø
ng toàn kho vôùi mö ùc ñoänhö nhau.
Vaäy thì caùc nguyeân taéc ABC ñöôïc söû duïng khi naøo?
Phaân tích ABC ñö ôïc sö û duïng chuû yeáu ch o vieäc xaùc ñònh caùc khoaûng thôø i gian tính soåtoàn
kho. Nhieàu coâng ty tính soåtoàn kho haø ng thaùng ñoái vôùi caùc ñôn vò loaïi A, 3 thaùng 1 laàn ñoái vôùi caùc
ñôn vòloaïi B, 1 hoaëc 2 laàn trong 1 naêm ñoái vôùi caùc ñôn vòloaïi C.
Do thieáu caùc thuû tuïc dö ïa treân toaùn hoïc, moät soácoâng ty xaùc ñònh côõloâdö ïa treân vieäc saép
haïng ABC cuûa tö ø ng ñôn vò mua. Caùc ñôn vò loaïi A thì seõmua haø ng tuaàn, loaïi B thì seõmua haø ng
thaùng vaøloaïi C thì 6 thaùng 1 laàn. Phö ông phaùp naø y cuõng ñö ôïc sö ûduïng roäng raõi ñoái vôùi caùc ñôn vò
ñoäc laäp ñö ôïc quaûn lyùtheo phö ông phaùp ñieåm taùi ñaët haø ng.
81
Heä thoáng saûn xuaát JIT
82
Heä thoáng saûn xuaát JIT
83