Professional Documents
Culture Documents
NGHIN CU NH TNH
02/2010
cu c th c nhiu i tng, c i tng l con ngi, cng c i tng l cc sinh vt khc hoc k c
vt th. Trong nghin cu v sc khe, i tng thng l con ngi hoc sinh vt.
2.3. Phm vi nghin cu
y l iu cng ht sc quan trng cn xc nh r trong nghin cu v thng vi ngun lc c hn
ta khng th nghin cu ht tt c mi phm vi. Phm vi c th l v thi gian, khng gian, i tng, bi
cnh, ni dung nghin cu.
2.4. Hnh thc nghin cu
i khi ta cng cn xc nh ngay t u hnh thc nghin cu nh l mt cch thc, mt gc nhn
khi tm hiu. V d: Kho st ct ngang, Kho st theo chiu dc, iu tra KABP...
Khi xc nh c 4 yu t trn th ta c th xc nh c ti nghin cu hay c th hn l
t tn cho ti m da trn ton b nghin cu ca chng ta s c thc hin.
3. Nhng im khc nhau gia nghin cu trong y sinh hc, nghin cu dch t hc v nghin cu
trong khoa hc hnh vi
3.1. Nghin cu trong y sinh hc
i tng l cc vi sinh vt, nhng loi thuc, nhng cn bnh, cch iu tr c th theo di, o
lng hoc nh gi c tng i d dng.
V d: Nghin cu v cch iu tr mt nc bng cch b nc qua ng ung, v ha tr liu lao
ngn ngy c kim sot...
3.2. Nghin cu dch t hc
i tng l cng ng vi cc yu t nh hng gy ra vn sc khe m ta c th c gng tm
hiu c.
V d: Nghin cu nhng yu t gy ra dch tiu chy, gy ra dch lao...
3.3. Nghin cu trong khoa hc hnh vi
i tng c th l cc c nhn, nhm hoc cng ng v khch th l nhng hnh vi ca con
ngi cng nhng yu t tm l, kinh t, x hi tc ng n nhng hnh vi nh kin thc, thi ,
nim tin, gi tr, cc mi quan h x hi, cc ngun lc v.v... Nhng yu t ny c ci khch quan nhn bit
c nhng cng c ci l nhng yu t ch quan m vic tm hiu ph thuc rt ln vo nhng k nng
tm l x hi.
V d: Nghin cu tnh hnh ht thuc l ngy cng gia tng, nghin cu ti sao ngi ta khng chu
ung nc un si ngui, ti sao bnh nhn lao b tr...
Lu : mt nghin cu trong khoa hc hnh vi nn c tnh thc tin tc khng phi ch n thun
chng minh mt gi thuyt c tnh l thuyt no m l mang li nhng kt qu ng dng can thip
ci thin mt vn no . V d nn thc hin Nghin cu nhng yu t tc ng n hnh vi hn l
Nghin cu chng minh kin thc khng c lin quan n vic thay i hnh vi.
NGHIN CU NH TNH
1. i cng
Nghin cu nh tnh (NCT) l nhng nghin cu thu nhn cc kt qu m khng s dng nhng
cng c o lng, tnh ton. Ni mt cch c th hn, NCT l nhng nghin cu tm bit nhng c
im, tnh cht ca i tng nghin cu (TNC) cng nh nhng yu t nh hng n khch th nghin
cu m c th trong khoa hc hnh vi chnh l hnh vi ca TNC trong nhng hon cnh c th.
2. Cc bc ch yu trong tin trnh nghin cu nh tnh
2.1. Xc nh vn , i tng, mc tiu tng qut, mc tiu chuyn bit
Do c im ring ca NCT, vn nghin cu thng l:
M t: cc mu hnh (patterns) v hnh vi, v quan nim, nhn thc hoc ton din hn na l
vn ha ca mt nhm i tng no
Phn tch: Cc yu t nh hng n mt vn no trn quan im ton din (tng hp tt c
yu t) v mi lin h ph bin gia cc yu t.
2.2. Chn mu
Chn mu trong NCT thng l chn mu c mc ch (Purposive sampling) hn l phng php
chn mu theo xc sut (Probability Sampling) nhm chn ra c nhng i tng p ng nhng tiu
chun v c im c nhn cng nh c im v hon cnh kinh t-vn ha-x hi m ta mun tm hiu.
Thng thng trc ht ta phi xc nh cc tiu chun chn ra nhng i tng m ta mun kho st
c lin quan n vn ta nghin cu k n l chn s lng ti thiu cho tng tiu chun ty ngun lc
hin c. Ngoi ra trong qu trnh thc hin ti thc a ta c th iu chnh tiu chun hoc s lng ty
vo tnh hnh thc t.
2.3. Xy dng cc mc nghin cu v bng gi thu thp thng tin
Ty mc tiu nghin cu v khung nhn thc m ta s xy dng cc mc v bng gi thu thp
thng tin tng ng.
2.4. Thu thp thng tin
C th s dng nhiu phng php thu thp thng tin nh:
Quan st: quan st l thnh vin (participant observation) hoc quan st t bn ngoi
Phng vn su (in-depth interview) bn cu trc (semi-structured) hoc khng cu trc (nonstructured)
Tho lun nhm tiu im (focus group discussions): l hnh thc b sung cho phng vn su.
Phn tch nht k: c sn hoc ngh i tng vit theo yu cu.
2.5. Phn tch d liu
C nhiu phng php phn tch d liu nh tnh, t phn nh ton b thng tin vi s din gii t
nht cho n c ng ha thng tin vi s din gii nhiu nht theo nhng phng php nh sau:
Ch sp xp, trnh by li thng tin thu thp c thnh nhng trng hp in hnh (ging nh
phng vin vit bi)
Phn tch da theo cc mc ni dung (thematic analysis)
Thu gn v sp xp li: phn tch ni dung (Content analysis), Quy np phn tch (Analytic
Induction)
Khi qut mc cao: xy dng l thuyt nn tng gii thch cc d liu thu thp c
(Grounded theory).
2.6. Vit bo co
Vit bo co trong NCT i hi nhng k nng c bit m bo c kt qu va mang tnh h
thng nhng cng va th hin c mi lin h ton din ca cc thng tin lin quan n T cho d l
dng phng php phn tch d liu no.
I CNG V PHNG VN SU
1. Bn cht ca phng vn su
L mt cuc i thoi gia nh nghin cu (researcher - NNC) hoc ngi thu thp thng tin (data
collector - NTTTT) v ngi cung cp thng tin (informant - NCCTT) tm hiu nhng cm nhn v bn
thn, cuc sng v kinh nghim ca NCCTT c th hin bng chnh ngn ng ca ngi y.
Phng vn su c th da trn mt bng gi phng vn su (phng vn bn cu trc) hoc khng
(phng vn khng cu trc).
2. Li ch ca phng vn su
Thu thp nhng thng tin su v chi tit v mt ti chuyn bit, c bit trong mi lin h hu l
(logic) vi mt bi cnh c th ca mt con ngi c th.
Ngoi ra vic tho lun t do gia phng vn vin (PVV) v NCCTT cn gip khai thc c nhng
thng tin m ngi nghin cu nhiu khi khng ngh trc
3. Gii hn ca phng vn su
- Khng phi l mt cng c o c
- Kh so snh gia cc phng vn vi nhau (v tnh linh hot ca vic phng vn)
- Phn tch d kin kh v tn thi gian hn phng vn c cu trc.
4. Nhim v ca phng vn vin
- Lin h, xc nh ngi phng vn, hn a im, thi im, c th thng tin trc hoc khng cc
chnh cn hi.
- Phng vn v thu bng hay ghi chp cuc phng vn
- Ghi li thnh vn bn
- Phng vn thm nu thng tin cha p ng mc tiu nghin cu.
5. Tin trnh ca hot ng phng vn su
Giai on 1: Chun b
c ti liu:
- c nhiu ti liu v ti tm hiu.
- Vit tm tt v nhng iu thu nhn c.
Suy ngh cn thn:
- Suy ngh v nhng thin lch c th c i vi cc ti tm hiu.
- Tho lun vi cc phng vn vin hoc nhng ngi nghin cu khc c kinh nghim.
Giai on 2: Xy dng v Nhp tm bng cu hi gi
Xy dng bng gi :
Lit k cc ch c th gp, phn nhm thnh cc ch chnh, cc tiu ch .
t cu hi:
Dng ngn ng n gin, khng chuyn mn, trnh nh hng, trnh cu hi mm (leading
questions), v d: Bn c ng vi kin ny khng?.
3 loi cu hi:
- M t: Ci g? Bao nhiu?...
- Cu trc: Ti sao? Nn hay khng?...
- Tng phn: Chn cch no?
3 dng:
- Cu hi m: khng c nhng ty chn tr li cho trc
- Cu hi gi nh: Nu trong trng hp nh vy th anh/ch ngh sao, lm g?
- Khai thc thng tin (probing): Bn c th ni r hn? Cn iu g khc? v.v
10
Th nghim trc.
Chn i tng phng vn: Theo yu cu ca nghin cu (khng ngu nhin).
- Ca tiu biu
- Ca c trch nhim
- Ca cc oan.
Ch : nn chn ngi th nghim trc p ng iu kin:
- Ngi l i vi phng vn vin
- Khng qu hiu bit nhng cng phi nm vn tng i.
Nhp tm bng cu hi gi
Phng vn su l mt hnh thc thu thp thng tin c bit i hi i su vo nhng vn nhiu khi
l rt t nh ca NCCTT. V th vic nm vng nhng thng tin cn thu thp l rt quan trng khi phng
vn ta c th t do i theo lung i thoi gia 2 ngi (hn l i theo th t ca cc gi ) nhng vn m
bo thu thp c nhng thng tin ti thiu cn thit. Mun vy PVV cn phi nh r nhng thng tin cn
thu thp khi phng vn tt nht l khng nhn vo bng gi .
Giai on 3: Thu thp d liu
Qu trnh phng vn.
- Hi s chp nhn phng vn da trn s hiu bit (khng p buc)
- Ghi m (nu c s ng ). Ngoi ra d c ghi m hay khng cng cn ghi nhn li tm tt v
nhng thng tin cn thit trn giy.
- Thc hin vic phng vn mt cch ht sc t nhin nh mt bui tr chuyn. Ch dng ngn
ng khng li khuyn khch s tr li (v mt thn thin, mm ci...)
- Xin a im, thi im lin h li nu cn
- Cm n v tm bit.
C th cc thng tin cn ghi li bao gm:
- M t hon cnh phng vn
- Nhng hiu lm trong qu trnh phng vn, cc ti i tng trnh n
- Cm tng v cm xc khi phng vn.
Ghi li thnh vn bn ghi m
- Ghi li trung thc tng t.
- Ghi nhn c cc khong dng, nhng ting ci v cc cm xc biu l thnh m thanh khc.
- Cha l thm ghi ch nu cn
- Ghi ch: 1 gi ghi m thng cn 4-5 gi ghi li.
6. Cch thc m ha v lu gi thng tin ca phng vn su
Cc bn ghi nhn thng tin ca phng vn su cn phi c m ha v gi ring bit vi h s cc
thng tin nh danh. Mi lin kt gia bn ghi thng tin ca phng vn su v thng tin nh danh l m.
Tt nht l PVV khng nm c thng tin nh danh v ngc li ngi nm thng tin nh danh khng
bit v khng gi cc thng tin ca phng vn su.
C th dng k hiu din t cc c tnh ca i tng m ha cc i tng c phng vn. V
d: X-Y-n trong X,Y l nhng c im phn nhm i tng, n l s th t ca i tng trong cng
mt phn nhm. C th nh: M-HVC-01, F-HVT-02 vi quy c ch M l Nam, F l n, HVC l hc vn
cao, HVT l hc vn thp.
7. Nhng iu cn lu nng cao cht lng phng vn su
- Phng vn vin phi thng xuyn x l v phn tch thng tin tip tc cuc i thoi mt cch
lin lc v hiu qu thu thp c nhiu chi tit
- i tng c th nu cc ch khng lng trc v phng vn vin phi suy ngh v quyt nh
xem c theo ui nhng ch ny khng
- Nu khng c php thu bng cuc ni chuyn, phng vn vin ng thi phi ghi chp v tip
tc dn dt cuc i thoi sao cho khng lm ri i tng. Ngay sau khi kt thc phng vn phi
11
nhanh chng ghi nhn li cc cu ni ca NCCTT cng chi tit, st thc cng tt.
- Thc hin cc bin php tng tnh gi tr (Validity) v tnh tin cy ca thng tin thu thp. C
th:
o tng tnh gi tr: cn chn i tng i din cho dn s v c th ni chuyn mt
cch r rng v ti quan tm.
o tng tnh tin cy (Reliability): cn gii thch v s bo mt, tnh khoa hc; khng
hi mt cch ng t v cc vn t nh v khng t cu hi mm .
12
13
14
15
Cn lu :
Khi vit bo co kt qu nghin cu, cn t mnh vo v tr ngi c ln u tin c qua bo
co v cha h bit g v ti nghin cu vit chi tit, nht l v phng php nghin cu.
C mt quy tc na trong vic vit bo co kt qu nghin cu l: Ci g nghi ng khng bit c
a vo hay khng, hy a vo! (c th a vo ph lc nu xt thy n lm long mch ni
dung chnh.
2. Cch vit cng nghin cu
cng nghin cu l mt vn bn cp n nhng ni dung ch cht ca nghin cu trc khi
bt tay vo nghin cu, thng bao gm cc mc sau:
- Ta
- Mc lc
- Bng cc ch vit tt
- Phn m u
+ t vn
+ Mc ch, mc tiu chuyn bit, cc cu hi ca nghin cu, cc gi thuyt
+ nh ngha cc thut ng
+ Khung nhn thc
- Tng quan ti liu
- Phng php nghin cu (Methodology)
Ngoi ra c thm 2 mc:
- Tin thc hin
- D tr kinh ph.
3. Vit bi thng tin kt qu nghin cu
Bi thng tin kt qu nghin cu chnh l mt bo co tm tt ca bo co nghin cu thng thng
t 4-5 trang A4. Bi thng tin kt qu nghin cu rt quan trng v thng n s c ng trn cc tp ch
y hc, cc k yu hi ngh v.v... nh gii thiu c kt qu cho nhiu ngi bit. Mt tc gi vit
Khng in ph bin c kt qu nghin cu th kin thc thu thp c ch khu tr mt s ngi v nh
th s pht trin ca khoa hc chm li mt phn v mnh m hn: Khng ph bin c kt qu th
khng lm trn nhim v ca mt ngi khoa hc. Tht vy, chng ta, nhng nh khoa hc th
hng kin thc ca nhn loi th phi c ngha v p li, thng tin nhng iu thu thp ca chnh mnh.
C th n tt, mang li li ch ln nhng cng c th n cha hon chnh, thm ch l nhng tht bi,
nhng da vo nhng ngi khc c th trnh bc vo vt xe ca ta v u cng l mt ng gp.
mi ngi c th hiu nhau mt cch d dn hn, ta cng nn quan m mt cht n cch trnh
by. Ty theo lnh vc, ni dung nghin cu v vn phong ca tc gi m cch trnh by c th thay i t
nhiu. Thng th mt bi thng tin kt qu nghin cu bao gm cc phn: Tn ti, tn tc gi, ni thc
hin cng trnh, t vn , phng php v vt liu nghin cu, kt qu, bn lun, kt lun, th mc tham
kho. Ngoi ta c th c phn tm gn u hoc tm tt cui.
17