Bài 3 : Jartest

1. TÓM TҲT

ž
    



‘ttp://azs‘aring.com/wk‘idpz1kg8x/Bai_3_Jartest.doc

+ Xác đӏnh giá trӏ pH tӕi ưu cӫa quá trình keo tө tҥo bông

+ Xác đӏnh liӅu lưӧng phèn tӕi ưu cӫa quá trình keo tө tҥo bông

ž  

+ pH tӕi ưu = 8

+ Lưӧng phèn tӕi ưu = 0,2ml

c
   

’. LÝ THUYӂT
Xӱ lý bҵng phưӡng pháp keo tө là cho vào trong nưӟc mӝt loҥi hoá chҩt gӑi là chҩt
keo tө có thӇ đӫ làm cho các hҥt rҩt nhӓ biӃn thành nhӳng hҥt lӟn lҳng xuӕng.
Thông thưӡng quá trình keo tө tҥo bông xҧy ra qua hai giai đoҥn sau:

- Bҧn thân chҩt keo tө phát sinh thuӹ phân, quá trình hình thành dung dӏch keo và
ngưng tө .

- Trung hoà hҩp phө lӑc các tҥp chҩt trong nưӟc.

KӃt quҧ cӫa quá trình trên là hình thành các hҥt lӟn lҳng xuӕng.
ĐӇ thӵc hiӋn quá trình keo tө, ngưӡi ta cho vào nưӟc các chҩt keo tө thích hӧp như
phèn nhôm, phèn sҳt FeSO4 hoһc loҥi FeCl3. Các loҥi phèn này đưӧc đưa vào nưӟc
dưӟi dҥng dung dӏch hoà tan.
Khi cho phèn nhôm vào nưӟc, chúng phân li thành các ion Al 3+. sau đó, các ion này
bӏ thuӹ phân thành Al(OH)3.
Al3+ + 3H2O = Al(OH)3 + 3H+
Trong phҧn ӭng thuӹ phân trên đây, ngoài Al(OH) 3 (nhân tӕ quyӃt đӏnh đӃn hiӋu
quҧ keo tө) đưӧc tҥo thành mà còn giҧi phóng ra các ion H +. Các ion này sӁ đưӧc
khӱ bҵng đӝ kiӅm tӵ nhiên cӫa nưӟc (đưӧc đánh giá bҵng HCO 3- ). Trưӡng hӧp đӝ
kiӅm tӵ nhiên cӫa nưӟc thҩp, không đӫ đӇ trung hoà ion H + thì cҫn phҧi kiӅm hoá
nưӟc. Chҩt dùng đӇ kiӅm hoá thông dөng là vôi. Mӝt sӕ trưӡng hӧp khác có thӇ
dùng xođa (Na2CO3) hay xút (NaOH).
Sau đây là các yӃu tӕ ҧnh hưӣng đӃn quá trình keo tө tҥo bông khi sӱ dөng phèn
nhôm:
<     
Nưӟc thiên nhiên sau khi đã cho Al2(SO4)3 vào, trӏ sӕ pH cӫa nó bӏ giҧm thҩp vì
đây là mӝt loҥi muӕi gӗm axit mҥnh và bazơ yӃu. Sӵ thuӹ phân cӫa nó có thӇ tăng
thêm tính axit cӫa nưӟc. Đӕi vӟi hiӋu quҧ keo tө, ҧnh hưӣng chӫ yӃu là trӏ sӕ pH
cӫa nưӟc sau khi cho phèn vào. Cho nên trӏ sӕ pH dưӟi đây đӅu là trӏ sӕ pH cӫa
nưӟc sau khi cho phèn vào.
Trӏ sӕ pH có ҧnh hưӣng rҩt lӟn và nhiӅu mһt đӃn quá trình keo tө.

c
   

 ·
   
       
      
 !"
Trӏ sӕ pH cӫa nưӟc quá cao hay thҩp đӅu đӫ làm cho nó hoà tan, khiӃn hàm
lưӧng nhôm dư trong nưӟc tăng thêm. 
Khi trӏ sӕ pH giҧm đӃn 5,5 trӣ xuӕng, Al(OH) 3 có tác dөng rõ ràng như mӝt chҩt
kiӅm, làm cho hàm lưӧng Al 3+ trong nưӟc tăng nhiӅu, phҧn ӭng như sau: 
Al(OH)3 + 3H+ = Al3+ + 3H2O
Khi trӏ sӕ pH tăng cao đӃn 7,5 trӣ lên, Al(OH)3 có tác dөng như mӝt axit làm
cho gӕc AlO2- trong nưӟc xuҩt hiӋn như phҧn ӭng sau:
Al(OH)3 + OH- = AlO2- + 2H2O
Khi trӏ sӕ pH đҥt đӃn 9 trӣ lên, đӝ hoà tan cӫa Al(OH)3 nhanh chóng tăng lên,
sau cùng thành dung dӏch muӕi nhôm.
Khi trong nưӟc có SO42-, trong phҥm vi pH = 5,5-7, trong vұt kӃt tӫa có muӕi
sunphat kiӅm, rҩt ít hoà tan. Trong phҥm vi này, khi trӏ sӕ pH biӃn đәi cao, muӕi
sunphat kiӅm ӣ hình thái Al 2(OH)4SO4, khi pH biӃn đәi thҩp thì chúng ӣ dҥng
Al(OH)SO4.
Tóm lҥi, trong phҥm vi pH tӯ 5.5 -7.5, lưӧng nhôm dư trong nưӟc điӅu rҩt n hӓ

·#


 $%&'() .

ĐiӋn tích cӫa hҥt keo trong dung dӏch nưӟc có quan hӋ vӟi thành phҫn cӫa ion
trong nưӟc, đһt biӋt là vӟi nӗng đӝ ion H +. Cho nên trӏ sӕ pH đӕi vӟi tính mang
điӋn cӫa hҥt keo có ҧnh hưӣng rҩt lӟn. Khi 5 < pH < 8, hҥt keo mang điӋn
dương, đám keo này hình thành do sӵ phân huӹ cӫa nhôm sunphat. Khi pH < 5,
vì keo hҩp phө SO 42- nên mang điӋn tích âm. Khi pH=8, nó tӗn tҥi ӣ hình thái
hydroxit trung trính, vì thӃ nên chúng dӉ dàng kӃt tӫa nhҩt. 

·*


 $+,-./0 

Chҩt hӳu cơ trong nưӟc thưӡng là các thӵc vұt bӏ thӕi rӳa. Khi pH thҩp, dung
dӏch keo cӫa axít humic mang điӋn tích âm. Lúc này, chúng đưӧc dӉ dàng khӱ
đi bҵng chҩt keo tө. Khi pH cao, các chҩt hӳu cơ này trӣ thành muӕi axít humic
dӉ tan. Vì thӃ mà hiӋu quҧ xӱ lý tương đӕi kém. Dùng muӕi nhôm đӇ khӱ loҥi
này, thích hӧp nhҩt là ӣ pH = 6 ± 6.5.

c
   

 ·1

 '(2.3'(" 

Tӕc đӝ keo tө dung dӏch keo và điӋn thӃ O cӫa nó có quan hӋ. Trӏ sӕ điӋn thӃ O
càng nhӓ, lӵc đҭy giӳa các hҥt càng yӃu, vì vұy tӕc đӝ keo tө cӫa nó càng
nhanh. Khi điӋn thӃ O = 0 (nghĩa là đҥt đӃn điӇm đҷng điӋn) tӕc đӝ keo tө cӫa nó
lӟn nhҩt.

Dung dӏch keo hình thành tӯ hӧp chҩt lưӥng tính, điӋn thӃ O cӫa nó và điӇm
đҷng điӋn chӫ yӃu đưӧc quyӃt đӍnh bӣi trӏ sӕ pH cӫa nưӟc. Nhôm hydroxit, các
chҩt humic, đҩt sét hơp thành dung dӏch keo trong nuӟc thiên nhiên đӅu là lưӥng
tính nên pH là nhân tӕ chӫ yӃu ҧnh hưӣng đӃn tӕc đӝ keo tө. 

Tӯ mӝt sӕ nguyên nhân trên, đӕi vӟi mӝt loҥi nưӟc cө thӇ thì không có phương
pháp tính toán trӏ sӕ pH tӕi ưu, mà chӍ có thӇ xác đӏnh bҵng thӵc nghiӋm. Chҩt
lưӧng nưӟc khác nhau, trӏ sӕ pH tӕi ưu khác nhau, nghĩa là cùng mӝt nguӗn nưӟc,
các mùa khác nhau, trӏ sӕ pH tӕi ưu cũng có thӇ thay đә i.

Khi dùng muӕi nhôm làm chҩt keo tө, trӏ sӕ pH tӕi ưu nói chung nҵm trong giӟi
hҥn 6,5 ± 7,5. Qui luұt nói chung là khi lưӧng chҩt keo tө cho vào tương đӕi ít,
dung dӏch keo tө tӵ nhiên trong nưӟc chӫ yӃu là dӵa váo quá trình keo tө cӫa bҧn
thân nó mà tách ra, nên dùng pH tương đӕi thҩp là thích hӧp, vì khi này lưӧng
điӋn tích dương cӫa dung dӏch keo nhôm hydroxit tương đӕi lӟn. Như vұy, rҩt có
lӧi đӇ trung hoà điӋn tích âm cӫa dung dӏch keo tӵ nhiên, giҧm thҩp điӋn thӃ O cӫa
nó. Khi lưӧng phèn cho vào tương đӕi nhiӅu, chӫ yӃu là làm cho dung dӏch keo
nhôm hydroxit cӫa bҧn thân chҩt keo tө hình thành keo tө càng tӕt. ĐӇ khӱ đi
huyӅn phù và dung dӏch keo tӵ nhiên có trong nưӟc, dӵa vào tác dөng hҩp phө
cӫa dung dӏch keo nhôm hydroxit, cho nên khi pH 8 là thích hӧp nhҩt, vì nhôm
hydroxit dӁ kӃt tӫa xuӕng. 

NӃu đӝ kiӅm cӫa nưӟc nguӗn quá thҩp sӁ không đӫ đӇ khӱ tính axít do chҩt keo tө
thuӹ phân sinh ra. KӃt quҧ là trӏ sӕ pH cӫa nưӟc sau khi cho phèn vào quá thҩp.
Ta có thӇ dùng biӋn pháp cho kiӅm vào đӇ điӅu chӍnh trӏ sӕ pH cӫa nưӟc ra.

Nói chung kiӅm cho vào có thӇ dùng xút NaOH, KOH, Ca(OH) 2 

<  ! " #$% 

c
   

 Quá trình keo tө không phҧi là mӝt phҧn ӭng hoá hӑc đơn thuҫn, nên lưӧng phèn
cho vào không thӇ căn cӭ vào tính toán đӇ xác đӏnh. TuǤ điӅu kiӋn cө thӇ khác
nhau, phҧi làm thӵc nghiӋm chuyên môn đӇ tìm ra lưӧng phèn cho vào tӕi ưu.
Lưӧng phèn tӕi ưu nói chung cho vào trong nưӟc là 0.1 ± 0.5 mgđl/l, nӃu dùng
Al2(SO4)3.18H2O thì tương đương 10 ± 50 mg/l. Nói chung vұt huyӅn phù trong
nưӟc càng nhiӅu, lưӧng chҩt keo tө cҫn thiӃt càng lӟn. Cũng có thӇ chҩt hӳu cơ
trong nưӟc tương đӕi ít mà lưӧng chҩt keo tө vүn cҫn tương đӕi nhiӅu.

< &
 ' 

Khi dùng muӕi nhôm làm chҩt keo tө, nhiӋt đӝ nưӟc ҧnh hưӣng lӟn đӃn hiӋu quҧ
keo tө. Khi nhiӋt đӝ nưӟc rҩt thҩp (thҩp hơn 50C), bông phèn sinh ra to và xӕp,
chúa chӫ yӃu là nưӟc, lҳng xuӕng rҩt chұm nên hiӋu quҧ kém.
Khi dùng nhôm sunfat tiӃn hành keo tө nưӟc thiên nhiên, nhiӋt đӝ nưӟc tӕt nhҩt là
25-300C.
Khi dùng muӕi sҳt làm chҩt keo tө, ҧnh hưӣng cӫa nhiӋt nưӟc đӕi vӟi hiӋu quҧ
keo tө không lӟn.

<  ' (    )* " #$% 

Quan hӋ tӕc đӝ hӛn hӧp cӫa nưӟc và chҩt keo tө đӃn tính phân bә đӗng đӅu cӫa
chҩt keo tө và cơ hӝi va chҥm giӳa các hҥt keo cũng là mӝt nhân tӕ trӑng yӃu ҧnh
hưӣng đӃn quá trình keo tө. Tӕc đӝ khuҩy tӕt nhҩt là tӯ nhanh chuyӇn sang chұm.
Khi mӟi cho chҩt keo tө vào nưӟc, phҧi khuҩy nhanh, vì sӵ thuӹ phân cӫa chҩt
keo tө trong nưӟc và tӕc đӝ hình thҧnh keo rҩt nhanh. Cho nên phҧi khuҩy nhanh
mӟi có khҧ năng hình thành lưӧng lӟn keo hydroxit hҥt nhӓ làm cho nó nhanh
chóng khuӃch tán đӃn các nơi trong nưӟc kӏp thӡi cùng vӟi các tҥp chҩt trong
nưӟc tác dөng. Sau khi hӛn hӧp hình thành bông phèn và lӟn lên, không nên
khuҩy quá nhanh, vì không nhӳng bông phèn khó lӟn lên mà còn phá vӥ nhӳng
bông phèn đã hình thành.

< + " % 

NӃu cho các ion ngưӧc dҩu vào dung dӏch nưӟc có thӇ khiӃn dung dӏch keo tө.
Cho nên ion ngưӧc dҩu là mӝt loҥi tҥp chҩt ҧnh hưӣng đӃn quá trình keo tө. Khi
dùng Al2(SO4)3 làm chҩt keo tө, dung dӏch keo Al(OH)3 hình thành thưӡng mang

c
   

 điӋn tích dương nên ҧnh hưӣng cӫa tҥp chҩt trong nưӟc đӃn quá trình keo tө dung
dӏch chӫ yӃu là anion. Ngưӡi ta đã tiӃn hành tiӃn hành thí nghiӋm các dung dӏch
có chӭa tәng các nӗng đӝ 10mgđl/l cӫa ba loҥi anion HCO3-, SO42-, Cl-. KӃt quҧ
chi thҩy HCO3- hoһc SO42-, Cl- vӟi lưӧng qúa nhiӅu đӅu làm cho hiӋu quҧ keo tө
xҩu đi. Nhưng vì ҧnh hưӣng đó rҩt phӭc tҥp hiӋn nay ngưӡi ta chưa nҳm chҳc
đưӧc quy luұt cӫa nó.
Khi trong nưӟc có chӭa mӝt lưӧng lӟn chҩt hӳu cơ cao phân tӱ (như axit humic),
nó có thӇ hҩp phө trên bӅ mһt cӫa dung dӏch keo làm cho hҥt keo thu đưӧc khó
keo tө, nên hiӋu quҧ keo tө trӣ nên xҩu đi. Trưӡng hӧp này có thӇ dùng biӋn pháp
cho clo hoһc khí ôzon vào đӇ phá hӫy chҩt hӳu cơ đó.

<
,
" 
 -.

Khi tiӃn hành keo tө hoһc xӱ lý bҵng phương pháp kӃt tӫa khác, nӃu trong nưӟc
duy trì mӝt lӟp cһn bùn nhҩt đӏnh sӁ làm cho quá trình kӃt tӫa càng hoàn toàn, làm
cho tӕc đӝ kӃt tӫa nhanh thêm. Lӟp cһn bùn có tác dөng làm môi chҩt tiӃp xúc,
trên bӅ mһt cӫa nó có tác dөng hҩp phө, thúc đҭy và tác dөng cӫa các hҥt cһn bùn
đó như nhӳng hҥt nhân kӃt tinh. Cho nên hiӋn nay thiӃt bӏ dùng đӇ keo tө hoһc xӱ
lý bҵng kӃt tӫa khác, phҫn lӟn thiӃt kӃ có lӟp cһn bùn.
Rҩt nhiӅu nhân tӕ ҧnh hưӣng đӃn hiӋu quҧ keo tө. ĐӇ tìm ra điӅu kiӋn tӕi ưu đӇ xӱ
lý bҵng keo tө, khi thiӃt kӃ thiӃt bӏ hoһc điӅu chӍnh vұn hành, có thӇ trưӟc tiên tiӃn
hành thí nghiӋm mүu ӣ phòng thí nghiӋm bҵng thiӃt bӏ jartest.

MÔ HÌNH THÍ NGHIӊM JARTEST

c
   

3. THӴC HIӊN THÍ N GIӊM:

wha mүu nưӟc bã thҧi: pha 2l nưӟc thҧi vӟi nưӟc máy thành 10 lít đӇ tҥo thành dung
dӏch nưӟc thҧi ban đҫu

3.1. T‘ ng‘iӋm 1: xác đӏn‘ giá trӏ pH tӕi ưu.

- Lҩy 1 lít mүu nưӟc thҧi cho vào cӕc 400ml. Sau đó thêm vào cӕc 0,3ml phèn đӇ
nӗng đӝ phèn trong dung dӏch đҥt 250mg/l .
- Dùng dung dӏch NaOH 1N đӇ điӅu chӍnh pH đӃn các giá trӏ 4, 5, 6, 7, 8, 9. Ghi
nhұn giá trӏ NaOH đã dùng.
- Chuҭn bӏ 6 cӕc 400ml, cho vào mӛi cӕc 400ml nưӟc thҧi. Thêm vào mӛi cӕc
0,3ml phèn và các thӇ tích NaOH (đã xác đӏnh ӣ phҫn trên) tương ӭng vӟi các giá
trӏ pH là 4, 5, 6, 7, 8, 9. Đưa 6 cӕc vào giàn jartest, bұt máy khuҩy ӣ tӕc đӝ 100
vòng/phút. Sau đó cho quay chұm trong 15 phút ӣ tӕc đӝ 15 ± 20 vòng/ phút. Tҳt
máy khuҩy, đӇ lҳng tĩnh 30 phút. sau đó lҩy mүu nưӟc lҳng (lӟp nưӟc ӣ phía trên)
phân tích các chӍ tiêu pH, đӝ màu. Giá trӏ pH tӕi ưu là ӭng vӟi mүu có đӝ màu
thҩp nhҩt.

3.’. T‘ ng‘iӋm ’: xác đӏn‘ liӅu lưӧng p‘
n tӕi ưu

- Lҩy 400ml nưӟc thҧi cho váo cӕc 400ml, sau đó đһt các cӕc vào thiӃt bӏ jartest.
Trong thí nghiӋm này thay đәi liӅu lưӧng phèn khác nhau ӣ 6 cӕc 400ml chӭa
nưӟc thҧi ӣ trên. Sau đó, thêm axít hoһc kiӅm đӇ đҥt pH tӕi ưu ӭng vӟi các liӅu
lưӧng phèn khác nhau.
- Mӣ các cánh khuҩy quay ӣ tӗc đӝ 100vòng/phút, sau đó quay chұm trong 15
phút ӣ tӕc đӝ 15 ± 20 vòng/phút. Tҳt máy khuҩy, đӇ lҳng tĩnh 30 phút. Sau đó lҩy
mүu nưӟc lҳng (lӟp nưӟc ӣ phía trên) phân tích các chӍ tiêu pH, đӝ màu. LiӅu
lưӧng phèn tӕi ưu là liӅu lưӧng phé n ӭng vӟi mүu có đӝ đөc, đӝ màu thҩp nhҩt.

3.3. Đo đӝ màu:

Sӱ dөng máy HATCH DR2010. Chương trình 120

c
   

 3.4. KӃt quҧ t‘:

3.4.1. T‘ ng‘iӋm 1: xác đӏn‘ xác đӏn‘ giá trӏ pH tӕi ưu:
- Mүu nưӟc thҧi ban đҫu:
pH = 7,16
Đӝ màu = 1170 wt-Co
- Mүu phân tích: 400 ml nưӟc thҧi + 0.3 ml phèn bùn đӓ (tӍ lӋ Fe 3+/Al3+= 1.3).

Mүu 1 ’ 3 4 5 6
pH ban đҫu 4,41 5 6 6,97 8,01 8,96
pH sau keo tө 4,8 5,5 6,7 6,5 7,8 6,85
Đӝ màu (Pt-Co) 125 18 31 27 12 26

3.4.’. T‘ ng‘iӋm ’: xác đӏn‘ lưӧng p‘
n tӕi ưu.

Mүu gӗm 400 ml nưӟc thҧi + lưӧng phèn bùn đӓ. Chӑn pH tӕi ưu = 7,90-8,00.

Mүu 1 ’ 3 4 5 6
Hàm lưӧng p‘
n (ml) 0,15 0,2 0,25 0,3 0,35 0,4
pH đҫu vào 7,91 7,99 7,89 7,96 7,9 7,96
pH sau keo tө 7,87 7,88 7,95 8,09 7,88 7,88
Đӝ màu 18 17 31 14 28 39

4. KӂT QUҦ

4.1. T‘ ng‘iӋm 1: xác đӏn‘ xác đӏn‘ giá trӏ pH tӕi ưu:

- Mүu nưӟc thҧi ban đҫu:

pH = 7,16
Đӝ màu = 1170 wt-Co

Mүu 1 ’ 3 4 5 6
pH ban đҫu 4,41 5 6 6,97 8,01 8,96
pH sau keo tө 4,8 5,5 6,7 6,5 7,8 6,85
Đӝ màu (Pt-Co) 125 18 31 27 12 26
HiӋu suҩt (%) 89,32 98,46 97,35 97,69 98,97 97,78

c
   

 
 ng c a pH đ n quá trình keo t



÷

 s (%)






÷÷
    ÷ 

V

- c450
+ HiӋu suҩt xӱ lý cao (90% - 98,5%) chӭng tӓ chҩt lưӧng phèn dùng keo tө tӕt.
+ Mүu nưӟc dùng keo tө là nưӟc thҧi dӋt nhuӝm, pH=7,16.
+ Giá trӏ pH dung dӏch thay đәi sau quá trình keo tө. Tuy nhiên, khoҧng thay đ әi
không lӟn do trong nưӟc thҧi còn có nhiӅu thành phҫn khác xҧy ra phҧn ӭng
trong quá trình keo tө.
+ Trên đӗ thӏ, ta thҩy có hai giá trӏ cӵc tiӇu.67    .  8.+ ! 
 9: (hҥt keo tӗn tҥi ӣ trҥng thái hydroxit trung tính nên dӉ dàng kӃt tӫa n hҩt).
Giá trӏ pH cӫa nưӟc thҧi ban đҫu pH= 7,16 gҫn vӟi giá trӏ pH tӕi ưu nên xӱ lý
tҥi pH=8 mang tính kinh tӃ và lӧi ích nhiӅu nhҩt (so vӟi pH=5)
+ HiӋu quҧ xӱ lý tăng khi pH tăng. Tҥi pH=4,41, hiӋu quҧ thҩp do phèn không
bӏ thuӹ phân. Tҥi pH=6 bông bùn to và lҳng nhanh nhưng hҩp phө màu kém. Tҥi
pH= 8, bông bùn mӏn và hҩp phө màu tӕt nhҩt.

4.’. T‘ ng‘iӋm ’: xác đӏn‘ xác đӏn‘ lưӧng p‘
n tӕi ưu

- Mүu gӗm 400 ml nưӟc thҧi + lưӧng phèn bùn đӓ. Chӑn pH tӕi ưu = 7,90-8,00.

Mүu 1 ’ 3 4 5 6
Hàm lưӧng p‘
n (ml) 0,15 0,2 0,25 0,3 0,35 0,4
pH đҫu vào 7,91 7,99 7,89 7,96 7,9 7,96
pH sau keo tө 7,87 7,88 7,95 8,09 7,88 7,88
Đӝ màu 18 17 31 14 28 39
HiӋu suҩt(%) 98,46 98,55 97,35 98,8 97,61 96,67

c
   

 

ng c 
 
 
 n q
trình
eo t (pH t





) ÷

(

 ÷

 













 



Ê V

- c450
+ Tҥi pH=8, đӗ thӏ có 2 đӍnh:
ĐӍnh 1: lưӧng phèn: 0,2ml; hiӋu suҩt 98,55%
ĐӍnh 2: lưӧng phèn: 0,3ml; hiӋu suҩt 98,80%
Do đó, 7;<.9=># tҥi pH=7,90-8,00 là có tính hiӋu quҧ-kinh
tӃ nhҩt.
+ Beaker có hàm lưӧng phèn nhӓ không hiӋu quҧ do không đӫ liӅu lưӧng phèn
keo tө.
+ Beaker có hàm lưӧng phèn lӟn, ngoài hiӋn tưӧng keo tө, đӝ màu tăng do
lưӧng phèn dư gây nên.

4.3. Nguyên n‘n gy ra sai sӕ:

- Khi điӅu chӍnh pH, các beaker không đưӧc khuҩy đӅu khi thêm axit /bazơ.
- Có hiӋn tưӧng kӃt bông trưӟc khi đưa vào thiӃt bӏ khuҩy Jartest, bông bӏ vӥ khi
đưa vào khuҩy nhanh.
- Máy đo pH cho kӃt quҧ sai.
- Sai sӕ do dөng cө, hoá chҩt (pipet, lưӧng nưӟc thҧi đӕi vӟi tӯng mүu không thұt
chính xác do sӱ dөng beaker).

c
   

 - pH trong quá trình làm không chính xác, sau quá trình keo tө pH dung dӏch th ay
đәi do các phҧn ӭng xҧy ra.
- Sai sӕ trong quá trình khuҩy trӝn, thӡi gian lҳng, cһn lҳng bӏ nәi.
- Mүu đưӧc so màu còn có cһn do quá trình lҩy mүu.

c
   

5. TRҦ LӠI CÂU HӒI

5.1. KEO TӨ:

- HiӋn tưӧng tҥo thành tұp hӧp lӟn tӯ các tұp hӧp nhӓ do nhiӅu cơ chӃ khác nhau. có
thӇ chia làm 2 giai đoҥn chính: khӱ tính bӅn cӫa hҥt keo và tҥo liên kӃt giӳa chúng.
- Nguyên tҳc: khi hoá chҩt nào đó cho vào nưӟc thô chӭa cһn lҳng chұm hay không
lҳng đưӧc thì các bông cһn mӏn kӃt tө vӟi nhau hình thành các bông cһn lӟn hơn và
nһng, nhӳng bông cһn này có thӇ tách khӓi nưӟc bҵng lҳng trӑng lӵc
- Mөc tiêu: giҧm đӝ đөc, khӱ màu, cһn lơ lӳng và vi sinh

5.’. CÁC CƠ CHӂ CӪA QUÁ TRÌNH KEO TӨ:

ž &/ / 0*
 ' *1 0 
 #/
Cơ chӃ này xҧy ra chӫ yӃu đӕi vӟi hӋ keo có thӃ năng cao, đӝ dày cӫa lӟp khuӃch tán
không lӟn, cưӡng đӝ ion cӫa dung dӏch nhӓ (ví dө nưӟc sông ӣ vùng đҫu nguӗn). Cơ
chӃ tác dөng keo tө hoàn toàn bán chҩt tĩnh điӋn. Ion cӫa chҩt điӋn ly cùng dҩu vӟi
điӋn tích bӅ mһt thì bӏ đҭy và ion đӕi vӟi nó thì bӏ hút. Khi hai tương tác hút giӳa hai
loҥi điӋn tích khác nhau xҧy ra thì lӟp khuӃch tán bӏ co lҥi, đӝ co lҥi tӍ lӋ thuұn vӟi nӗng
đӝ hoá trӏ cӫa ion trong lӟp khuӃch tán, cũng như trong dung dӏch. ThӇ tích cӫa lӟp
khuӃch tán cҫn thiӃt đӇ duy trì trung hoà sӁ bӏ nhӓ đi và vì vұy đӝ dày cũng bӏ giҧm
theo. Khoҧng cách đӇ lӵc đҭy phát huy tác dөng bӏ giҧm tҥo điӅu kiӋn cho tương tác
Van der Waals, làm giҧm hàng rào thӃ năng giӳa các hҥt keo. Khi hàng rào thӃ năng
giҧm, quá trình keo tө xҧy ra.
ž 23  "  )*  %* 
 
Tính năng phá huӹ đӝ bӅn cӫa các chҩt keo tө có liên quan chһt chӁ vӟi tương tác tә
hӧp cӫa các cһp chҩt keo tө - hҥt keo, chҩt keo tө - nưӟc và hҥt keo - nưӟc, đһc biӋt đӕi
vӟi hӋ có thӃ năng thҩp và lӟp khuӃch tán rӝng. Trong quá trình keo tө, các ion đӕi sӁ
đưӧc hҩp phө trong lӟp khuӃch tán làm giҧm điӋn tích bӅ mһt, khi điӋn tích bӅ mһt
giҧm sӁ làm giҧm tương tác đҭy giӳa các hҥt keo tҥo điӅu kiӋn chúng tiӃn lҥi gҫn nhau
hơn tҥo thành tұp hӧp lӟn.
ž 23  +% #  /

c

 Do quá trình thuӹ phân và tҥo polyme khi nӗng đӝ ӣ trҥng thái siêu bão hoà, các
polyme kӃt hӧp lҥi thành tұp hӧp lӟn và lҳng. Trong quá trình lҳng chúng lôi cuӕn các
hҥt keo lҳng theo.
ž 23  "  +% 4 

5 6 + #$%
Các polyme hình thành trong hӋ hay các polyme đưӧc bә sung vào (chҩt trӧ keo tө)
đưӧc hҩp thө lên bӅ mһt hҥt keo ӣ các đҫu trên các hҥt keo khác nhau tҥo ra mӝt cҫu nӕi
giӳa chúng tҥo điӅu kiӋn tҥo thành tұp hӧp lӟn.

5.3. CÁC YӂU TӔ ҦNH HƯӢNG ĐӂN QUÁ TRÌNH KEO TӨ

ž 7 8   

)
 ' #$%    #$%
Tӕc đӝ keo tө dung dӏch keo và điӋn thӃ cӫa nó có mӕi liên hӋ. Trӏ sӕ điӋn thӃ càng
nhӓ, lӵc đҭy giӳa các hҥt càng yӃu, vì vұy tӕc đӝ keo tө cӫa nó càng nhanh. Ӣ pH tӕi
ưu, điӋn thӃ bҵng không, nghĩa là đҥt đӃn điӇm đҷng điӋn, tӕc đӝ keo tө cӫa nó là lӟn
nhҩt
ž 7 8  ' #
9
NӃu đӝ kiӅm cӫa nưӟc nguӗn quá thҩp sӁ không đӫ đӇ khӱ tính acid do chҩt keo tө thuӹ
phân sinh ra. KӃt quҧ, làm cho trӏ sӕ pH cӫa nưӟc sau khi cho phèn vào quá thҩp, tӕc đӝ
keo tө giҧm, do phҧi ta phҧi kiӇm tra đӝ kiӅm cӫa dung dӏch sau khi cho phèn vào bҵng
cách cho kiӅm vào.
ž 7 8  0 ! " #$% 
HuyӅn phù trong nưӟc càng nhiӅu thì lưӧng chҩt keo tө cҫn thiӃt càng lӟn. cũng có
trưӡng hӧp lưӧng chҩt hӳu cơ trong nưӟc ít nhưng lưӧng chҩt keo tө trong nưӟc nhiӅu
do cһn lҳng chұm
Ӣ hàm lưӧng cao hơn hàm lưӧng keo tө tӟi hҥn, phӭc có thӇ làm đәi ngưӧc điӋn tích
hҥt keo. Nhưng chҩt keo tө thêm vào đӫ lӟn thì hiӋn tưӧng keo tө quét bông xҧy ra.
Cҫn xác đӏnh lưӧng phèn tӕi ưu cho vào nhҵm đҧm bҧo hiӋu quҧ cӫa quá trình keo tө,
vӯa mang tính kinh tӃ
ž 7 8  
 '
whèn nhôm: NhiӋt đӝ ҧnh hưӣng lӟn đӃn quá trình keo tө. Ӣ nhiӋt đӝ thҩp (nhӓ hơn
500C) bông phèn sinh ra to mà xӕp, lҳng chұm nên hiӋu quҧ kém.. Ӣ nhiӋt dӝ cao, điӋn
thӃ tăng, tӕc đӝ keo tө giҧm

c

 ž 7 8   ' (   )* " #$% 
HiӋu quҧ cӫa quá trình keo tө đưӧc đánh giá qua sӕ camp= G*t, vӟi G (s-1) là gradient
vұn tӕc sinh ra do viӋc đưa năng lưӧng tӯ bên ngoài vào và t (s) là thӡi gian lưu nưӟc
G càng lӟn thì sӵ khuҩy trӝn càng mҥnh, tӕc đӝ rӕi càng lӟn, quá trình keo tө càng tӕt,
nhưng khi G quá lӟn bông cһn sӁ bӏ phá vӥ ( thông thưӡng G trong khoҧng 30-60 s-1)
Thӡi gian lưu nưӟc quá dài sӁ gây mòn bông bùn, tiêu hao năng lưӧng
Tӕc đӝ khuҩy tӕt nhҩt thӡi gian đҫu khuҩy nhanh, sau đó giҧm dҫn .
Giá trӏ G và t tӕi ưu phө thuӝc vào thành phҫn hoá hӑc cӫa nưӟc , tính chҩt và hàm
lưӧng hҥt keo.
ž 7 8  + " % 
NӃu cho các ion ngưӧc dҩu vào dung dӏch nưӟc có thӇ khiӃn dung dӏch keo tө, do lӟp
khuӃch tán bӏ co lҥi và nӗng đӝ cӫa ion đӕi trong lӟp hҩp phө tăng lên, lӟp điӋn kép bӏ
đҭy sát vào bӅ mһt chҩt rҳn, điӋn thӃ zeta giҧm dҫn. Ngưӧc lҥi nӃu pha loãng dung dӏch,
thì lӟp khuӃch tán giãn rӝng ra và thӃ năng zeta tăng lên, tӕc đӝ keo tө giҧm
ž 7 8  ,
" 
 -.
Khi tiӃn hành keo tө mà trong nưӟc duy trì mӝt lӟp cһn bùn nhҩt đӏnh, khiӃn quá trình
kӃt tӫa càng hoàn toàn, làm cho tӕc đӝ kӃt tӫa tăng lên. Lӟp cһn bùn đó có tác dөng làm
môi chҩt tiӃp xúc, trên bӅ mһt cӫa nó có tác dөng hҩp phө, thúc đҭy và tác dөng cӫa các
hҥt cһn bùn đó như nhӳng hҥt nhân kӃt dính
ž 7 8  0
9 0 %01$ : "  #$% ;
Chҩt trӧ keo tө đưӧc thêm vào nhҵm tăng quá trình tҥo thành bông keo vӟi mөc đích
tăng tӕc đӝ lҳng cӫa các bông keo
NӃu liӅu lưӧng polyme dư nhiӅu, các hҥt keo әn đӏnh trӣ lҥi, tӕc đӝ keo tө giҧm..

5.4. THÍ NGHIӊM JATEST

- Thí nghiӋm Jatest xác đӏnh pH tӕi ưu: Vì mӛi mӝt loҥi nưӟc thҧi có mӝt giá trӏ pH tӕi
ưu nhҩt đӏnh ӭng vӟi mӑi liӅu lưӧng phèn, pH tӕi ưu tӭc là tҥi giá trӏ pH đó điӋn thӃ
Zeta là bҵng không, khҧ năng keo tө là tӕt nhҩt.
Trong thí nghiӋm Jatest, có thӇ xác đӏnh pH tӕi ưu trưӟc hoһc cũng có thӇ xác đӏnh liӅu
lưӧng phèn tӕi ưu trưӟc. Cҧ hai trưӡng hӧp đӅu cho kӃt quҧ vӅ giá trӏ pH tӕi ưu và liӅu

c

 lưӧng phèn tӕi ưu như nhau. Nhưng thông thưӡng ta xác đӏnh pH tӕi ưu ӭng vӟi mӝt
liӅu lưӧng phèn nhҩt đӏnh, sau đó vӟi pH tӕi ưu đã đưӧc xác đӏnh ta xác đӏnh liӅu lưӧng
phèn tӕi ưu vì tính kinh tӃ, tiӃt kiӋm chi phí hoá chҩt.
- Nhұn xét trong quá trình làm thí nghiӋm keo tө nưӟc thҧi dӋt nhuӝm bҵng phèn bùn -
phèn Bách Khoa, quá trình keo tө, kӃt bông xҧy ra nhanh, bông bùn lҳng tӕt

TÀI LIӊU THAM KHҦO

1. 

(?@(

@A
(
A
?(A
(. 19th edition 1995
2. Clair N. Sawyer, werry L. McCarty, Gene F. warkin: 6(?) @ ((

(((. McGraw- Hill International Edition, four edition

c

3. Trӏnh Xuân Lai, 6,BC4#0DEFF,?&
%. NXB Khoa hӑc và Kӻ thuұt, 2002
4. Khoa Môi Trưӡng ± ĐHBK Tw.HCM, C%.G%DE,H,
2002

c