I.

NG DNG CNG NGH

TRONG QU TRNH LM GNG TAY CAO SU

1. Gii thiu chung v cng ngh sn xut gng tay cao su

Qu trnh sn xut gng tay cao su c thc hin trn c s thit b ca
Cng ty cao su y t MERUFA thuc Tng Cng ty thit b y t. Qu trnh gm
cc bc c bn sau.
1.1. Chun b v phi trn
m bo cc hp cht phi trn c thng nht v trnh s sa lng,
ngi ta b sung thm cc thnh phn a nc to h nc v cc thnh phn k
nc to h huyn ph, nh tng vo trong m cao su. S dng nc trao i
ion hoc nc mm.
Cao su, km oxit, cc cht xc tin v cc cht chng oxi ho c a vo
trong thit b nghin v c dng lm cc cht phn tn. B sung cc vin
nghin vi kch thc khc nhau lm gim kch thc ht ca cc ph gia phi
trn v cc hp cht. Thnh ca thit b nghin phi c lm t cc vt liu rt
cng hoc t khong cht steatite.
Hp cht khng a nc s c nh tng ho vi cc cht nh ho n
nh bng cch khuy vi tc cao. Cc ht phn tn ny phi c kch thc
nh hn 5 micro do kch thc ht ln s nh hng n qu trnh nhng, gy ra
cc li trn sn phm.
Trn cc hp cht trn vo m cao su, khuy u. bn keo ca m cao
su cn phi c duy tr trong sut v sau qu trnh thm cc thnh phn ph gia
cng nh trong qu trnh bo qun. t c nh vy, khi thm mi ph gia
vo cn phi khuy nh trong khong t 5-10 pht. iu chnh nht ca hp
cht bng cch b sung thm nc ct. Khuy nh hn hp ny trong khong 2
gi.
1

1.2. Chun b khun

Khun c s dng trong quy trnh sn xut gng tay l cc khun c
hnh bn tay gi. Cht lng ca cc gng tay cao su ph thuc trc tin vo
cht lng v sch ca khun lm gng. Cn m bo chc chn khng cn
bi bn, tp cht cng nh khun khng hnh thnh nn cc ho cht c hi c
kh nng dnh li trn mng hoc kt hp vi mng cao su thnh phm (gng tay)
gy nh hng n sc kho ca ngi s dng. Mt du hiu d nhn thy nht
ca khun cha sch l trn b mt ca gng c cc l. V vy, thng thng, cc
khun ny c lm t cc vt liu ceramic. lm sch khun, ngi ta s
dng mt b ngm axit. Cc khun ceramic s c ngm vo trong b trong mt
khong thi gian xc nh ri ra sch li bng nc trao i ion. trung ho
lng axit cn d li trn khun, ngi ta s nhng cc khun ny vo b baz
ri li ra sch li bng nc trao i ion.

Hnh 1: Khun lm gng tay

Dng bn chi, chi sch b mt khun m bo khng cn bi bn v

cc tp cht lu li trn b mt. Nh vy, kh nng c cc l trn gng tay sn
phm s gn nh khng cn. Sau khi ra sch, cc khun s c a qua mt
lot cc l sy lm kh khun, sn sng cho giai on nhng.
1.3. Hon thin dung dch nhng
Sau khi b sung thm cc thnh phn vo trong m cao su, qu trnh lu
ho hon tt, ngha l c th lu tr c trc khi dng. Thi gian lu tr
thng thng l 12-16 gi 25-30oC. Ngoi ra, qu trnh hon thin cho php bt
k bt kh no trong hn hp c th thot ra khi b mt ca m.
Cn ch rng trong sut qu trnh hon thin cn khuy nh hn hp
trnh hin tng kem ho v to mng. Lm mt hn hp ti 16-22oC nu cn
thit v lc qua cc nylon c t 80-100 mt li hoc qua li thp khng g
mng. Hn hp sau khi c lc, trnh ln cc bt kh, s c a vo trong
b nhng.
1.4. Nhng

Hnh 2: Thit b nhng

3

Qu trnh nhng thng c tin hnh bng cch ngm khun lm gng
tay trong hn hp latex trong mt khong thi gian xc nh ri t t nhc khun
ln thu c mt lp latex trn b mt khun. Lp latex ny s c lm kh
v lu ho trc khi loi b cc sn phm cao su t khun. Thng thng, m
cao su thin nhin c s dng c hm lng kh l 60%, nng ammoniac
cao (HA) hoc nng ammoniac thp c b sung thm cht bo qun km oxit
v tetra metyl thiuram disulfit (LA-TZ). Cht lu ho c dng y l lu
hunh kt hp vi km oxit nhm lm tng kh nng hot ho.
Mt dy chuyn hot ng lin tc s chy quanh t thp n cao ca mt
b nhng. Cc khun tay s c ni vo c 2 pha ca dy chuyn. Cc khun
ny cng c th xoay v di chuyn t thp n cao trn dy chuyn. Tc di
chuyn ca dy chuyn cha cc khun gng c th c iu khin t ng ho.
Cc khun kh, sch u tin s c nhng vo b lm ng cha axit
axetic, alcohol v axeton (hoc hn hp ca canxi hay km nitrat tu tng nh
my sn xut) vi cc t l tng ng khc nhau tu thuc vo tng loi sn
phm v tu thuc vo cng ngh lm kh gng. Duy tr nhit dung dch lm
ng xung quanh 1050F (40.50C) ri di chuyn khun sang b cha latex.

B lm ng

Ra

Hnh 3: S nhng khun

Lm sch

B cha latex s cha hn hp m latex c b sung mt s ho cht nh

m t phn trn. Duy tr nhit b khong 240C v tng hm lng cht rn
ca m l 30%. Thi gian nhng trong mi b l vi pht. dy ca lp mng
cao su thu c t giai on nhng thng dao ng trong khong 0.05mm n
0.5 mm. Tc v gc nhng khun vo trong b latex cn phi c ti u ho
lm gim kh nng to thnh cc bt kh trong latex trn khun. Cc bt kh
ny (hay cn c gi l cc mt c fish eyes) s to thnh cc vt m
khng mong mun khi latex kh v d dng to thnh cc l thng trn gng.
Tm li, qu trnh nhng sn xut gng tay c biu din ngn gn qua s
sau:
Thu hoch
m cao su

Chi
khun lm
sch

Cha, tr vi
cht bo qun

Ra
khun

Phi
trn

Sy
khun

Nhng

Hnh 4: S qu trnh nhng

1.5 Tm bt bp

Hnh 5: Qu trnh tm bt bp ln gng

Trc y cc gng tay c tm bt c a chung hn gng tay khng

tm bt. Ngi ta s dng cc bt, c gi l bn tm ln gng v thng s
dng bt bp do tnh kinh t cao.
Trong cc nghin cu v vn d ng ca gng, cc nh nghin cu cng
tin hnh nghin cu kh nng gy d ng ca bt tm ln gng tay i vi
ngi s dng. Do bt s c tm vo lp bn trong ca gng tay d dng
tho ra hoc i gng vo nn d dng gy ra cc phn ng gia h thng h hp
v kh nng gy d ng vi ngi s dng cao hn. Do vy, m bo sc kho
cho ngi s dng, gn y xu hng s dng gng khng bt c a chung
hn. im c bit trong qu trnh sn xut gng khng bt l khun vn chy
qua mt lot cc bc trung gian bao gm c qu trnh tm bt. Sau , cc gng
ny s c chuyn qua mt lot cc thit b hp v ra tun hon loi b cc
bt ny i.

2. ng dng quy trnh cng ngh kh protein cho qu trnh sn xut

gng tay cao su
Quy trnh sn xut gng tay cao su trn c s p dng nguyn liu u vo
l cao su hm lng protein thp cng tng t nh quy trnh sn xut gng tay
cao su thng thng. Tuy nhin, do s dng cao su c hm lng protein thp,
nn c mt s s khc bit ti cc khu nh c trnh by di y.

Hnh 6: Quang cnh nh my sn xut gng tay ni

cc cng nhn ang kim tra gng tay thnh phm

2.1 Loi b protein trong m cao su nguyn liu

Nh trnh by phn trc, m cao su trc khi pha ch cn c loi b
protein bng phng php ure va ly tm. Quy trnh loi b protein c trnh
by chi tit chuyn trc, y, hnh 6 m t ngn gn cc bc ca qu
trnh. Qu trnh c th thc hin gin on trn cc thit b th nghim hoc lin
tc trong thit b cng nghip c th p dng vo dy truyn cng ngh c sn
ca cng ty.
Qu trnh loi b protein cng tng t nh trong phng th nghim. Sau khi
ure, khuy trn trong 30 pht, m cao su c ly tm ti tc cao 10.000

vng/pht, c ra v ly tm ln hai loi b trit protein, hm lng Nit

ca m sau khi ly tm ln hai gim 15 ln so vi ly tm mt ln.
HANR
(60%)

Ur (0,1%)

Khuy trn 30 pht

nhit phng

Latex (30%)
(I)

Quay li tm ln 1: 10 nghn
vng/pht trong 60 pht

Latex (30%)
(II)

Phn tn li trong SDS

1%

Latex c c
(III)

Quay li tm ln 2: 10 nghn
vng/pht trong 60 pht

Latex (30%)
(IV)

SDS (2%)

SDS (1%)

Qu trnh ra
tng sch

Latex c c
(V)

Latex c c
sch protein

Sn phm
khi

Hnh 7. S quy trnh cng ngh loi b protein bng

phng php ur kt hp vi qu trnh quay li tm
2.2. Nhng
qu trnh nhng, cht lu ho lu hunh kt hp vi km oxit nhm lm
tng kh nng hot ho v c dng nng cao hn so vi m khng loi b
protein.
8

Hnh 8: B lm ng
Khun lm gng sau khi c ra sch s c nhng vo trong b lm
ng cha axit axetic, alcohol v axeton (hoc hn hp ca canxi hay km nitrat
tu tng nh my sn xut) vi cc t l tng ng khc nhau tu thuc vo tng
loi sn phm v tu thuc vo cng ngh lm kh gng nhm kt dnh hn hp
mng ln thnh khun. Nhit dung dch lm ng xung quanh 1100F
(42.50C) ri di chuyn khun sang b cha latex.
Thi gian nhng trong b ng lu hn so vi gng tay cao su thng
thng t 1-1,2 ln.

Hnh 9: Cc khun gng nhng trong b latex to gng tay

9

2.3 Ra v hp
Khun sau khi c ph latex s c a qua mt b cha kh axit nh
cacbon ioxit hoc lu hunh dioxit lm kh (chuyn t dng latex sang gel)
ri c chuyn qua b ra. Ti y, mt thit b phun sng s phun nc di
dng sng m ln hn hp khun ra gng. Nc s c nhim v loi b
ton b cc git latex pha trn cn bm li trn b mt gng ng thi ra sch
b mt gng. Qu trnh ra cng c th c tin hng bng cch cho khun cha
hn hp latex i qua mt b nc nng. B nc nng ny c nhim v loi b
cc tp cht ging nh h thng nc phun sng ng thi nc nng cn c
nhim v ho tan mt phn protein cn li trn gng. Thi gian lu li trong b
nc nng cng lu th kh nng ho tan protein cng nhiu.
Gng tip tc c i qua thit b hp. Hn hp latex by gi s c thnh
phn v cng thc khc vi ban u, tu thuc vo quy trnh ch to gng. Thng
thng, ngi ta s b sung thm mt s ph gia lm tng tnh n hi, co,
do ca gng tay thnh phm.

(a)

(b)

(c)

Hnh 10: Qu trnh nhng khun trong hn hp lm ng (a), dung dch

latex (b) v lm kh, ra bng nc di dng phun sng (c)

10

Qu trnh hp thng c tin hng bng cch s dng dng kh nng i

qua hn hp khun. Trong mt s trng hp, latex cn c tin hp trc bng
dng kh nng, v d nh cc ht cao su trong latex c hp mt phn hoc ton
b trong qu trnh nhng. Mc tiu ca qu trnh tin hp l to ra mt mi
trng m, tng chu lc ca gel v c bit l khi hp ton phn s dng
dng kh nng s lm tng co gin ca sn phm.
Qu trnh hp c tin hnh khi khun c nhng trong hn hp latex
v cht lm ng, lm kh bng kh axit. Mt vn xy ra vi qu trnh hp l
b mt bn ngoi ca gng s gin n nhanh hn so vi b mt bn trong gy nh
hng n cng cng nh thiu s ng nht ca sn phm. Qu trnh hp
c thc hin nhit 100-205oC (i vi cao su tng hp, nhit hp c
th cao hn, trn 300oC). Vic la chn nhit hp no cn tu thuc vo tnh
kinh t cng nh loi cao su ban u v cc chi ph khc. Tuy nhin, nhit
tu i vi gng tay cao su hm lng protein hp nm trong khong 9 pht v
nhit 80- 900C sau tng ln 100-140oC.

11

II. HON THIN V NG DNG QUY TRNH

CNG NGH CH TO RA KHONG
1000 SN PHM GNG TAY CAO SU

Trn c s quy trnh ng dng cng ngh ca qu trnh ch to gng tay

cao su phn I, chng ti tip tc hon thin v ng dng sn xut quy m nh,
c th l ch to 1000 sn phm gng tay cao su.
Trong cc bc ch to gng tay cao su hm lng protein thp nh trnh
by trn, quy m th nghim, cng an loi b protein c tin hnh gin
an, khng lin tc, do sn phm c tnh cht khng n nh. quy trnh sn
xut nh 1000 gng tay cao su, chng ti th nghim qu trnh sn xut gin
on tng m ln nhm mc ch tin ti xy dng quy trnh tch protein lin tc
i vo sn xut thc tip.
Vic ng dng quy trnh loi protein bng ure c nhiu u im so vi
qu trnh loi protein bng phng php enzyme trc y ch:
- Gim thi gian , i vi phng php enzym, thi gian ko di 6 n
12 ting, trong khi thi gian ure ch khong 2-3 ting.
- Khng chim din tch mt bng do thit b lp mi khng nhiu.
- Gim tiu hao nng lng.
Thit b ly tm c s dng trong th nghim l loi bn cng nghip vi
dung tch 50 lt, tc ly tm ti a 11.000 vng/pht. M c pha ch SDS v
ure vi hm lng tng ng 1 % v v 0,1 %, khuy c hc v trong 2 ting
ng h. Bc tip theo, m c ly tm ti tc 10.000 vng/pht trong thi
gian 60 pht (chia 2 ln, mi ln 30p) thu c m sach protein. Thnh phn
Nit trong m lc ny gim xung 0.03 % ln quay th 2.
Cc bc tip theo ca qu trnh sn xut c thc hin nh i vi gng
tay cao su thng.
12