Giao An Hay

SÔÛ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO BÌNH PHÖÔÙC
TRÖÔØNG TRUNG HOÏC PHOÅ THOÂNG PHUÙ

RIEÀNG

Giaùo aùn:
Sinh hoïc 10

Ngöôøi soaïn: LEÂ HUY NHAÂN
Thaùng 9/2008
1
BẢNG PHÂN PHỐI CHƯƠNG TRÌNH
Môn : Sinh học 10 – Cơ bản
Tuần Tiết Tên bài dạy
1 1 Các cấp tổ chức của thế giới sống.
2 2 Các giới sinh vật.
3 3 Các nguyên tố hóa học và nước.
4 4 Cacbohiđrat và nước.
5 5 Prôtêin.
6 6 Axit nuclêic.
7 7 Tế bào nhân sơ.
8 8 Tế bào nhân thực.
9 9 Kiểm tra giữa kì I.
10 10 Tế bào nhân thực (tiếp theo).
11 11 Vận chuyển các chất qua màng sinh chất.
12 12 Thực hành : Thí nghiệm co nguyên sinh và phản co

nguyên sinh.
13 13 Khái quát về năng lượng và sự chuyển hóa vật chất.
14 14 Enzim và vai trò của enzim trong quá trình chuyển hóa
vật chất.
15 15 Thực hành : Một số thí nghiệm về enzim.
16 16 Hô hấp tế bào.
17 17 Ôn tập học kì I.
18 18 Kiểm tra học kì I.
19 19 Quang hợp.
2
20 20 Chu kì tế bào và quá trình nguyên phân.
21 21 Giảm phân.
22 22 Thực hành : Quan sát các kì của nguyên phân trên tiêu
bản rễ hành.
23 23 Dinh dưỡng, chuyển hóa vật chất và năng lượng ở vi sinh
vật.
24 24 Các quá trình tổng hợp và phân giải ở vi sinh vật.
25 25 Thực hành : lên men Êtilic và Lactic.
26 26 Sinh trưởng của vi sinh vật.
27 27 Kiểm tra giữa kì II.
28 28 Sinh sản của vi sinh vật. Các yếu tố ảnh hưởng đến sinh
trưởng của vi sinh vật.
29 29 Thực hành : Quan sát một số vi sinh vật
30 30 Cấu trúc các loại virut.
31 31 Sự nhân lên của virut trong tế bào chủ.
32 32 Virut gây bệnh. Ứng dụng của virut trong thực tiển.
33 33 Bênh truyền nhiễm và miễn dịch.
34 34 Ôn tập học kì II.
35 35 Kiểm tra học kì II.
3
Tuần: 1
Tiết:1
Phần I : GIỚI THIỆU CHUNG VỀ THẾ GIỚI SỐNG
Bài 1: CÁC CẤP TỔ CHỨC CỦA THẾ GIỚI SỐNG
I. Mục tiêu bài học :
Sau khi học xong bài này, học sinh cần:
- Giải thích được nguyên tắc tổ chức thứ bậc của thế giới sống và có cái
nhìn bao quát về thế giới sống.
- Giải thích được tại sao tế bào lại là đơn vị cơ bản tổ chúc nên thế giới
sống .
- Trình bày được các đặc điểm chung của các cấp tổ chức sống.
- Rèn luyện tư duy hệ thống và rèn luyện phương pháp dạy học.
II. Phương tiện dạy học:
Tranh vẽ hình 1, SGK sinh học 10
Tranh ảnh có liên quan.
III. Phương pháp dạy học:
Hỏi đáp – Minh họa + Thảo luận nhóm
IV. Nội dung dạy học:
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số
2. Bài mới:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung

I. Các cấp tổ chức của
Hoạt động 1: thế giới sống:
GV chia nhóm HS, yêu HS tách nhóm theo Thế giới sống được tổ
cầu HS nghiên cứu yêu cầu của GV, nghe chức theo nguyên tắc thứ
SGK, thảo luận nhanh câu hỏi và tiến hành bậc rất chặc chẽ gồm các
trả lời. thảo luận theo sự cấp tổ chức cơ bản: Tế
Câu hỏi: Thế giới sống phân công của GV. bào, cơ thể, quần thể, quần
được tổ chức theo xã và hệ sinh thái. Trong
những cấp tổ chức cơ Các nhóm cử đại diện đó, tế bào là đơn vị cơ bản
bản nào? trình bày kết quả thảo cấu tạo nên mọi cơ thể
GV yêu cầu các HS luận. sinh vật.
khác bổ sung. Các thành viên còn
lại nhận xét, bổ sung.
GV đánh giá, kết luận. II. Đặc điểm chung của
các cấp tổ chức sống:
1. Tổ chức theo nguyên
tắc thứ bậc:
Hoạt động 2: Nguyên tắc thứ bậc: Tổ
GV yêu cầu các nhóm chức sống cấp dưới làm
thảo luận theo câu hỏi Nhóm 1,và 2 tiến nền tảng xây dựng nên tổ
được phân công. hành thảo luận theo chức sống cấp trên.
4
+ Nhóm 1 và nhóm 2: yêu cầu của GV, cử Ví dụ: SGK
Câu hỏi: Cho ví dụ về đại diện trình bày. Ngoài đặc điểm của tổ
tổ chức thứ bậc và đặc sống cấp thấp, tổ chức cấp
tính nổi trội của các Các nhóm còn lại bổ cao còn có những đặc tính
cấp tổ chức sống. sung. riêng gọi là đặc tính nổi
trội.
GV nhận xét, kết luận. Ví dụ: SGK
2. Hệ thống mở và tự
+ Nhóm 3 và nhóm 4: Nhóm 3, 4 cử đại điều chỉnh:
Câu hỏi: Thế nào là hệ diện lên trình bày kết - Khái niệm hệ thống mở.
thống mở và tự điều quả thảo luận. Ví dụ:
chỉnh? Cho ví dụ. Các nhóm khác bổ - Khái niệm hệ tự điều
GV điều chỉnh, kết sung. chỉnh.
luận. Ví dụ:
3. Thế giới sống liên tục
tiến hóa:
GV yêu cầu nhóm 5, 6 - Nhờ sự thừa kế thông tin
trình bày kết quả. di truyền nên các sinh vật
+ Nhóm 5 và 6 Nhóm 5, 6 trình bày đều có đặc điểm chung.
Câu hỏi: Cho ví dụ kết quả, các nhóm - Điều kiện ngoại cảnh
chứng minh thế giới còn lại nhận xét, bổ luôn thay đổi, biến dị
sống đa dạng nhưng sung. không ngừng phát sinh,
thống nhất. quá trình chọn lọc luôn tác
động lên sinh vật, nên thế
GV tổng hợp, kết giới sống phát triển vô
luận. cùng đa dạng và phong
phú.
3. Củng cố:
Câu 1: Vì sao nói tế bào là đơn vị cơ bản cấu tạo nên cơ thể sinh vật?
Câu 2: Đặc tính nổi trội của các cấp tổ chức sống là gì? Cho ví dụ.
Câu 3: Nêu một số ví dụ về khả năng tự điều chỉnh của cơ thể người.
4. Dặn dò:
- Học thuộc bài đã học.
- Đọc trước bài 2 trang 10, SGK sinh học 10
5
Tuần: 2
Tiết:2
Bài 1: CÁC GIỚI SINH VẬT
- Nêu được khái niệm giới.
- Trình bày được hệ thống phân loại sinh giới.
- Nêu được đặc điểm chính của mỗi giới sinh vật.
- Rèn luyện kĩ năng quan sát, thu nhận kiến thức từ sơ đồ, hình vẽ.
Tranh vẽ hình 2, trang 10 SGK sinh học 10 phóng to.
III. Phương pháp dạy học:
Hỏi đáp + Thảo luận nhóm
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sỉ số
2. Kiểm tra bài cũ:
Câu 2: Đặc tính nổi trội của các cấp tổ chức sống là gì? Cho ví dụ.
Câu 3: Nêu một số ví dụ về khả năng tự điều chỉnh của cơ thể người.
3.Bài mới:

I. Giới và hệ thống phân
loại 5 giới:
GV nêu câu hỏi, yêu 1. Khái niệm giới:
cầu HS nghiên cứu HS lắng nghe câu hỏi, Giới là đơn vị phân loại
SGK trả lời. tự tham khảo SGK trả lớn nhất, gồm các ngành
? Giới là gì? lời. sinh vật có đặc điểm
chung.
2. Hệ thống phân loại 5
GV nêu câu hỏi, yêu giới:
cầu HS thảo luận Học sinh nghe câu Oaitâykơ và Magulis
nhanh trả lời. hỏi nghiên cứu SGK, chia thế giới sinh vật thành
? Sinh giới được chia thảo luận nhanh và 5 giới: Khởi sinh, Nguyên
thành mấy giới? Hệ trả lời sinh, Nấm, Thực vật và
thống phân loại này do Động vật.
ai đề nghị?
II. Đặc điểm chính của
Hoạt động mỗi giới:
GV nêu câu hỏi, yêu HS tách nhóm theo 1.Giới Khởi sinh:
cầu HS tách nhóm theo yêu cầu của GV, nhận (Monera)
sự phân công và tiến câu hỏi của nhóm và - Tế bào nhân sơ, kích
hành thảo luận theo tiến hành thảo luận, thước rất nhỏ (1-5 µm)
nhóm. ghi nhận kết quả, sau - Môi trường sống: đất,
6
+Nhóm 1: đó cử đại diện lên nước, không khí, sinh vật
Câu hỏi : Trình bày trình bày. - Hình thức sống: tự tự
đặc điểm của các sinh Nhóm 1 trình bày kết dưỡng dị dưỡng hoại sinh,
vật thuộc giới Khởi quả, các nhóm khác kí sinh.
sinh ? bổ sung.
GV nhận xét, kết luận.
2. Giới Nguyên sinh:
(Protista)
+Nhóm 2: - Gồm: nhóm Tảo, nhóm
Câu hỏi : Trình bày Nấm nhầy, nhóm Động
đặc điểm của các sinh vật nguyên sinh.
vật thuộc giới Nguyên - Cơ thể gồm những tế bào
sinh và giới Nấm? nhân thực, đơn bào. Đại
diện : Tảo đơn bào, trùng
GV yêu cầu nhóm 2 Nhóm 2 trình bày kết roi, nấm nhầy,…
trình bày kết quả. quả lên thảo luận. - Hình thức sống: tự
dưỡng, dị dưỡng, hoại
sinh.
Các nhóm còn lại 3. Giới Nấm: (Fungi)
nhận xét, bổ sung. - Tế bào nhân thực, đơn
GV đánh giá, tổng kết. bào và đa bào sợi.
Đại diện : nấm rơm, nấm
mốc, nấm men,…
- Hình thức sống: hoại
sinh, kí sinh, cộng sinh.
4. Giới Thực vật:
+Nhóm 3: (Plantae)
Câu hỏi : Trình bày - Cơ thể đa bào, nhân
đặc điểm của các sinh thực, có thành Xenlulôzơ.
vật thuộc giới Thực - Là sinh vật tự dưỡng
vật? sống cố định, phản ứng
Nhóm 3 trình bày kết chậm .
GV yêu cầu nhóm 3 quả lên thảo luận. - Gồm 4 ngành: Rêu,
trình bày kết quả. Quyết, Hạt trần, Hạt kín.
Các nhóm còn lại - Vai trò : cung cấp nguồn
nhận xét, bổ sung. thực phẩm, dược liệu,
GV đánh giá, nhận xét, nguyên liệu, điều hòa khí
kết luận. hậu, giữ nguồn nước
ngầm,… cho con người.
5. Giới Động vật:
(Amialia)
+Nhóm 4: - Cơ thể đa bào, nhân
Câu hỏi : Trình bày thực.
7
đặc điểm của các sinh - Sống dị dưỡng, có khả
vật thuộc giới Động năng di chuyển, phản ứng
vật? nhanh.
GV yêu cầu nhóm 4 - Gồm 9 ngành sinh vật:
trình bày kết quả. Nhóm 4 trình bày kết Thân lỗ, Ruột khoang,
quả lên thảo luận. Giun dẹp, Giun tròn, Giun
đốt, Thân mềm, Chân
Các nhóm còn lại khớp, Da gai, Động vật có
GV đánh giá, nhận xét, nhận xét, bổ sung. xương sống.
kết luận. - Có vai trò quan trọng với
tự nhiên và con người.
4. Củng cố:
Câu 1: Điểm khác nhau giữa giới Khởi sinh, giới Nguyên sinh và giới Nấm?
Câu 2: Điểm khác nhau giữa giới Thực vật và giới Động vật ?
5. Dặn dò:
- Làm bài tập cuối bài trang 12.
- Đọc trước bài 3 trang 15, SGK sinh học 10.
8
Tuần :3
Tiết : 3
Phần II : SINH HỌC TẾ BÀO
Chương I : THÀNH PHẦN HÓA HỌC CỦA TẾ BÀO
Bài 3: CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC VÀ NƯỚC
I. Mục tiêu bài học:
- Nêu được các nguyên tố chính cấu tạo nên tế bào.
- Nêu được vai trò của nguyên tố vi lượng đối với tế bào.
- Phân biệt được nguyên tố vi lượng và nguyên tố đa lượng.
- Giải thích được cấu trúc hóa học của phân tử nước quyết định các đặc
tính lí hóa của nước.
- Trình bày được vai trò của nước đối với tế bào.
II. Phương tiện dạy học :
Hình 3.1 và hình 3.2 SGK Sinh học 10.
III. Phương pháp :
Hỏi đáp + Diễn giảng + Thảo luận nhóm
1. Ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số
Câu 1 : Trình bày điểm khác nhau giữa giới Khởi sinh và giới Nguyên sinh?
Câu 2 : Trình bày điểm khác nhau giữa giới Động vật và giới Thực vật?
3. Bài mới:
GV nêu câu hỏi, yêu I. Các nguyên tố hóa
cầu HS thảo luận HS nghe câu hỏi, học:
nhanh trả lời. nghiên cứu SGK trả Có khoảng vài chục
? Có bao nhiêu nguyên lời. nguyên tố vô cơ cần thiết
tố tham gia cấu tạo cơ cho sự sống. Những
thể sống ? Những nguyên tố chủ yếu là : C,
nguyên tố nào là H, O, N chiếm khoảng
nguyên tố chủ yếu? 96% .
Dựa vào tỉ lệ tồn tại
GV nêu câu hỏi, yêu trong cơ thể, nguyên tố
cầu HS nghiên cứu HS nghiên cứu SGK, hóa học được chia thành:
SGK trả lời. độc lập trả lời. + Nguyên tố đa lượng :
? Dựa vào cơ sở nào để Các HS khác nhận chiếm tỉ lệ > 0,01% như
phân biệt nguyên tố đa xét, bổ sung. C, H, O, N, P, S, …
lượng và nguyên tố vi + Nguyên tố vi lượng :
lượng? chiếm tỉ lệ < 0,01% như
Fe, Zn, Cu, I,…
Nguyên tố vi lượng chiếm
tỉ lệ nhỏ nhưng không thể
9
thiếu.
GV nêu câu hỏi. Ví dụ : SGK
? Vì sao nguyên tố vi HS thảo luận nhanh, II. Nước và vai trò của
lượng chiếm tỉ lệ nhỏ trả lời. nước trong tế bào:
nhưng không thể thiếu? 1. Cấu trúc và đặc tính
hóa lí của nước:
Hoạt động 1 - Cấu tạo : gồm 1 nguyên
GV chia nhóm học sinh tử Ôxi và 2 nguyên tử
Nêu câu hỏi và yêu cầu HS tách nhóm theo Hiđrô, liên kết với nhau
học sinh thực hiện. hướng dẫn của GV. bằng liên kết cộng hóa trị.
Tiến hành thảo luận - Do đôi điện tử chung bị
Nhóm 1 và 2: theo sự phân công. kéo về phía Ôxi nên phân
Câu hỏi : Phân tích tử nước có tính phân cực,
cấu trúc liên quan đến Nhóm 1 và 2 thảo các phân tử nước này hút
đặc tính hóa lí của luận, ghi và dán kết phân tử kia và hút các
nước? quả lên bảng. phân tử khác nên nước có
GV nhận xét, đánh giá vai trò đặc biệt quan trọng
kết quả của từng nhóm. đối với cơ thể sống.
Dặn HS vẽ hình 3.1 2. Vai trò của nước đối
vào tập. với tế bào :
- Nước là thành phần cấu
GV yêu cầu nhóm 3, 4 tạo tế bào.
trình bày kết quả. - Nước là dung môi hòa
Nhóm 3 và 4 : Nhóm 3, 4 tiến hành tan các chất.
Câu hỏi : Phân tích vai thảo luận, ghi và dán - Nước là môi trường của
trò của nước trong tế kết quả lên bảng. các phản ứng sinh hóa.
bào và cơ thể ? Nước chiếm tỉ lệ lớn trong
tế bào, nếu không có nước
GV nhận xét, đánh giá, tế bào sẽ không thể tiến
kết luận vấn đề. hành chuyển hóa các chất
để duy trì sự sống.
4. Củng cố :
Câu 1 : Thế nào là nguyên tố vi lượng ? Cho ví dụ về một vài nguyên tố vi
lượng trong cơ thể người?
Câu 2 : Mô tả cấu trúc hóa học và nêu vai trò của nước trong tế bào?
5. Dặn dò:
- Xem trước bài 4 trang 19, SGK Sinh học 10.
10
KIỂM TRA 15 PHÚT – Lần 1
I. Mục tiêu :
- Kiểm tra mức độ hiểu bài và rèn luyện kĩ năng làm bài kiểm tra của
học sinh.
- Giúp học sinh ôn tập kiến thức đã học.
II. Phương pháp :
- GV ra đề trước, cho học sinh làm bài tại lớp.
- Học sinh tự học ở nhà, làm bài tự luận tại lớp.
III. Nội dung: Gồm 10 câu trắc nghiệm.
Khoanh troøn caâu traû lôøi ñuùng nhaát.
Caâu 1: Chaát naøo döôùi ñaây thuoäc loaïi ñöôøng
poâlisaccarit ?
a. Mantoâzô.
b. Tinh boät.
c. Hexoâzô.
d. Riboâzô.
Caâu 2: Saép xeáp naøo sau ñaây ñuùng theo thöù töï caùc
chaát ñöôøng töø ñôn giaûn ñeán phöùc taïp ?
a. Ñisaccarit, moânoâsaccarit, poâlisaccarit.
b. Moânoâsaccarit, ñisaccarit, poâlisaccarit.
c. Poâlisaccarit, moânoâsaccarit, ñisaccarit.
d. Moânoâsaccarit, poâlisaccarit, ñisaccarit
Caâu 3: Chaát döôùi ñaây khoâng ñöôïc caáu taïo töø
glucoâzô laø ?
a. Glicoâgen.
b. Tinh boät.
c. Fructoâzô.
d. Mantoâzô.
Caâu 4: Photpholipit coù chöùc naêng chuû yeáu laø ?
a. Tham gia caáu taïo nhaân cuûa teá baøo.
b. Laø thaønh phaàn caáu taïo cuûa maøng teá baøo.
c. Laø thaønh phaàn cuûa maùu ôû ñoäng vaät.
d. Caáu taïo neân chaát dieäp luïc ôû laù caây.
Caâu 5: Nguyeân toá hoùa hoïc naøo sau ñaây coù trong
proâteâin nhöng khoâng coù trong lipit vaø ñöôøng :
a. Phoâtpho
b. Nitô.
c. Natri
d. Canxi
Caâu 6: Ñôn phaân caáu taïo cuûa proâteâin laø ?
a. Moânoâsaccarit.
b. Photpholipit.
11
c. Axit amin.
d. Steâroâit.
Caâu 7: Caùc loaïi axit amin khaùc nhau ñöôïc phaân bieät
döïa vaøo yeáu toá naøo sau ñaây?
a. Nhoùm amin.
b. Nhoùm cacboâxy1.
c. Goác R-.
d. Caû ba yeáu toá treân.
Caâu 8: Proâteâin khoâng coù ñaëc ñieåm naøo sau ñaây ?
a. Deã bieán tính khi nhieät ñoä taêng cao.
b. Coù tính ña daïng.
c. Laø ñaïi phaân töû vaø coù caáu truùc ña phaân.
d. Coù khaû naêng töï sao cheùp.
Caâu 9 : Caáu truùc naøo sau ñaây coù chöùa proâteâin thöïc
hieän chöùc naêng vaän chuyeån caùc chaát trong cô
theå ?
a. Nhieãm saêc theå.
b. Heâmoâgloâbin.
c. Xöông.
d. Cô.
Caâu 10: Caùc thaønh phaàn caáu taïo cuûa moãi nucleâoâtit
laø ?
a. Ñöôøng, axit vaø proâteâin.
b. Ñöôøng, bazô nitô vaø axit.
c. Axit, proâteâin vaø lipit.
d. Lipit, ñöôøng vaø proâteâin.
…….Hết….
Tuần : 4
Tiết : 4
Bài 4 : CACBÔHĐRAT VÀ LIPIT
12
Sau khi học xong bài này, học sinh cần :
- Liệt kê được tên các loại đường đơn, đường đôi, đường đa có trong cơ
thể sinh vật.
- Trình bày được chức năng của từng loại đường trong cơ thể sinh vật.
- Liệt kê được tên của các loại lipit có trong các cơ thể sinh vật.
- Trình bày được chức năng của các loại lipit.
Hỏi đáp + Diễn giảng – Minh họa + Thảo luận nhóm.
III. Phương tiện dạy học :
Hình 4.1 và hình 4.2 SGK Sinh học 10 phóng to.
Mẫu vật : lá cây, hoa quả có nhiều đường,…
IV. Nội dung dạy học :
1. Ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số.
3. Bài mới :
I. Cacbôhiđrat: (Đường)
1. Cấu trúc hóa học:
GV nêu câu hỏi, yêu HS nghe câu hỏi, thảo Cacbôhiđrat là hợp chất
cầu HS nghiên cứu luận nhanh, trả lời. hữu cơ có cấu tạo theo
SGK trả lời. nguyên tắc đa phân, gồm 3
? Cacbôhiđrat là gì ? nguyên tố : C, H, O.
Cacbôhiđrat có 3 loại :
GV nêu câu hỏi. HS nghe câu hỏi, đọc + Đường đơn : Hexôzơ
Có mấy loại cacbôhi- SGK, cá nhân trả lời. (Glucôzơ, Fructôzơ,…) ;
đrat ? Kể tên đại diện Pentôzơ (Ribôzơ,…)
cho từng loại? Các HS khác bổ sung. + Đường đôi : Saccarôzơ,
GV cho HS xem các HS quan sát, thảo Galactôzơ, Mantôzơ,…
mẫu hoa quả chứa luận, xác định loại + Đường đa :Tinh bột,
nhiều đường, yêu cầu đường có trong các Glicôgen, Xenlulôzơ, kitin
HS quan sát. mẫu vật.
GV nêu câu hỏi, yêu Các đơn phân trong phân

cầu HS thảo luận tử đường đa liên kết với
nhanh trả lời. HS tham khảo SGK, nhau bằng liên kết
? Các đơn phân trong thảo luận nhanh, cử glicôzit.
phân tử đường đa liên đại diện trả lời. Phân tử Xenlulôzơ có
kết với nhau bằng loại Các HS khác bổ cấu tạo mạch thẳng. Tinh
liên kết gì ? Hãy phân sung. bột, Glicôgen có cấu tạo
biệt các loại đường đa? mạch phân nhánh.
2. Chức năng :
+ Đường đơn : cung cấp
13
Hoạt động 1 năng lượng trực tiếp cho tế
GV chia nhóm học sinh HS tách nhóm theo bào và cơ thể.
Nêu câu hỏi và yêu hướng dẫn của GV. + Đường đôi : là nguồn
cầu học sinh thực hiện. Tiến hành thảo luận dự trữ năng lượng cho tế
theo sự phân công. bào và cơ thể.
Câu hỏi : Nêu chức + Đường đa : dự trữ
năng của từng loại HS thảo luận, đại năng lượng, tham gia cấu
đường ? diện của 1 nhóm lên tạo nên tế bào và các bộ
trình bày kết quả, các phận của cơ thể sinh vật.
nhóm còn lại bổ sung.
II. Lipit :
GV nêu câu hỏi, gọi - Có tính kị nước.
HS trả lời. HS đọc SGK, độc lập - Được cấu tạo từ nhiều
? Đặc điểm chung của trả lời. thành phần khác nhau.
các loại lipit là gì ? 1. Mỡ :
- Cấu tạo : gồm 1 phân
Hoạt động 2: tử Glixêrol và 3 phân tử
GV nêu câu hỏi và yêu HS tiến hành thảo axit béo.
cầu các nhóm tiến hành luận theo sự phân + Mỡ động vật : A. béo
thảo luận. công. no.
+ Mỡ thực vật : A. béo
Câu hỏi : Phân tích không no.
cấu trúc và chức năng Nhóm đại diện ghi - Chức năng : dự trữ
của từng loại lipit ? và dán kết quả lên năng lượng cho tế bào và
bảng. cơ thể.
2. Phôtpholipit :
- Cấu tạo : gồm 1 phân
Các nhóm còn lại tử Glixêrol, 2 phân tử axit
nhận xét, bổ sung. béo và 1 nhóm phôtphat.
GV nhận xét, đánh giá, - Chức năng : cấu tạo
kết luận vấn đề. nên các loại màng của tế
GV dặn dò HS vẽ hình bào.
4.2 vào tập học. 3. Stêrôit :
Là thành phần cấu tạo
của màng sinh chất và
một số loại hoocmôn trong
cơ thể sih vật.
4. Sắc tố và Vitamin :
Một số sắc tố như
Carôtenôit và Vitamin như
A, D, E, K cũng là một
dạng lipit.
4. Củng cố :
14
Câu 1 : Nêu cấu trúc và chức năng của các loại Cacbôhiđrat ?
Câu 2 : Kể tên một số cấu trúc có sự tham gia của lipit và có bản chất lipit?
5. Dặn dò :
- Làm bài tập cuối bài (trang 22, SGK Sinh học 10)
Tuần :5
Tiết : 5
Bài 5 : PRÔTÊIN
- Phân biệt được các mức độ cấu trúc của phân tử Prôtêin : cấu trúc bậc
1, bậc 2, bậc 3, bậc 4.
- Nêu được chức năng của một số Prôtêin và đưa ra ví dụ minh họa.
- Nêu và giải thích được ảnh hưởng của các yếu tố ngoại cảnh lên chức
năng của Prôtêin.
Hỏi đáp + Diễn giảng – Minh họa + Thảo luận nhóm.
Hình 5.1 SGK Sinh học 10 phóng to.
Câu 1 : nêu cấu trúc và chức năng của các loại Cacbôhiđrat ?
Câu 2 : Kể tên một số cấu trúc có sự tham gia của lipit và có bản chất lipit?
3. Bài mới :

I. Cấu trúc của Prôtêin :
GV nêu câu hỏi, tham HS nghe câu hỏi, tự - Prôtêin có cấu trúc theo
khảo SGK trả lời. nghiên cứu SGK, trả nguyên tắc đa phân, đơn
? Đặc điểm cấu tạo của lời. phân là các axit amin. Có
phân tử Prôtêin ? Cho khoảng 20 loại axit amin
biết tên gọi đơn phân tham gia cấu tạo Prôtêin.
của Prôtêin ? - Các phân tử Prôtêin
GV nêu câu hỏi, yêu khác nhau về số lượng,
cầu HS nghiên cứu HS nghe câu hỏi, đọc thành phần và trình tự sắp
SGK trả lời. SGK, cá nhân trả lời. xếp các axit amin.
15
? Mỗi phân tử Prôtêin
được đặc trưng bởi
những chỉ tiêu nào ?
1. Cấu trúc bậc 1:
Hoạt động 1 Là trình tự sắp xếp đặc
GV chia nhóm học sinh HS tách nhóm theo thù của các axit amin
Nêu câu hỏi và yêu hướng dẫn của GV. trong chuỗi pôlipeptit.
cầu học sinh thực hiện. Tiến hành thảo luận Phân tử Prôtêin đơn giản
theo sự phân công. chỉ có vài chục axit amin.
Câu hỏi : Mô tả cấu 2. Cấu trúc bậc 2:
trúc bậc 1, 2, 3 và 4 Các nhóm nghiên cứu Cấu trúc bậc 2 là cấu
của phân tử Prôtêin ? SGK, thảo luận, ghi trúc bậc 1 xoắn lại hoặc
kết quả. Nhóm đại tạo dạng gấp nếp tạo
diện dán kết quả lên thành.
bảng. 3. Cấu trúc bậc 3 và
GV yêu cầu các nhóm bậc 4:
còn lại nhận xét, bổ - Cấu trúc bậc 3 : do cấu
sung. Các nhóm còn lại trúc bậc 2 xoắn lại tạo
nhận xét, bổ sung. thành cấu trúc không gian
GV nhận xét giải thích 3 chiều.
trên hình về cấu trúc - Cấu trúc bậc 4: được
các bậc của prôtêin, hình thành từ vài chuỗi
sau đó đánh giá, kết pôlipeptit và có dạng hình
luận vấn đề. cầu đặc trưng.
Khi cấu trúc không
GV nêu câu hỏi, gọi gian 3 chiều bị phá vỡ thì
HS trả lời. HS nghe câu hỏi, tự phân tử Prôtêin bị mất
? Phân tử Prôtêin có nghiên cứu SGK, trả chức năng sinh học.
thể bị mất chức năng lời.
sinh học trong điều
kiện nào?
Các yếu tố môi trường như
GV nêu câu hỏi, gọi cá HS nghe câu hỏi, tự nhiệt độ cao, độ pH,…có
nhân HS trả lời. nghiên cứu SGK, trả thể phá hủy các cấu trúc
? Những yếu tố ngoại lời. không gian 3 chiều của
cảnh nào có thể gây phân tử Prôtêin làm chúng
ảnh hưởng đến chức mất chức năng sinh học,
năng của phân tử còn gọi là hiện tượng biến
Prôtêin? tính của phân tử Prôtêin.
II. Chức năng của
Prôtêin:
Hoạt động 2: - Cấu tạo nên tế bào và
GV nêu câu hỏi và yêu Các nhóm tiến hành cơ thể.
16
cầu các nhóm tiến hành thảo luận theo sự Ví dụ : Côlagen  mô liên
thảo luận theo sự phân phân công của GV. kết.
công. - Dự trữ các axit amin.
Các nhóm nghiên cứu Ví dụ: Prôtêin sữa,…
Câu hỏi : Nêu chức SGK, ghi kết quả. - Vận chuyển các chất.
năng của các loại Nhóm đại diện dán Ví dụ : Hêmôglôbin
Prôtêin ? kết quả lên bảng. - Bảo vệ cơ thể.
Ví dụ : kháng thể
Các nhóm còn lại - Thu nhận thông tin.
nhận xét, bổ sung. Ví dụ : các thụ thể trong tế
bào.
GV nhận xét, đánh giá, - Xúc tác cho các phản
kết luận vấn đề. ứng hóa sinh.
Ví dụ : các Enzim.
4. Củng cố :
Câu 1 : Kể tên vài loại Prôtêin có trong tế bào và cho biết chức năng của
chúng.
Câu 2 : Tơ nhện, tơ tằm, sừng trâu, tóc, thịt gà, thịt lợn đều được cấu tạo từ
Prôtêin nhưng rất khác nhau về đặc tính. Hãy giải thích ?
5. Dặn dò :
- Xem mục : Em có biết.
- Đọc trước bài 6 trang 26, SGK Sinh học 10.
Tuần : 6
Tiết: 6
Bài 6: AXIT NUCLÊIC
17
- Nêu được thành phần hóa học của một nuclêôtit.
- Mô tả được cấu trúc của phân tử AND và phân tử ARN.
- Trình bày được chức năng của AND và phân tử ARN.
- So sánh được cấu trúc và chức năng của AND và ARN.
Hỏi đáp + Diễn giảng – minh họa + Thảo luận nhóm – thuyết trình.
Câu 1 : Kể tên vài loại Prôtêin có trong tế bào và cho biết chức năng của
chúng.
Câu 2 : Tơ nhện, tơ tằm, sừng trâu, tóc, thịt gà, thịt lợn đều được cấu tạo từ
Prôtêin nhưng rất khác nhau về đặc tính. Hãy giải thích ?
3. Bài mới :
I.Axit Đêôxiribô Nuclêic:
Hoạt động 1 1. Cấu trúc của ADN:
GV chia nhóm học HS tách nhóm theo - Phân tử ADN có cấu
sinh, nêu câu hỏi và hướng dẫn của GV. trúc theo nguyên tắc đa
yêu cầu học sinh thực Tiến hành thảo luận phân, đơn phân là các
hiện. theo sự phân công. nuclêôtit. Mỗi nuclêôtit có
Nhóm 1, 2 : cấu tạo gồm 3 thành phần:
Câu hỏi : Đặc điểm Các nhóm nghiên cứu + Đường Pentôzơ
của phân tử ADN? SGK, thảo luận, ghi (C5H10O4).
Trình bày thành phần kết quả. + nhóm Phôtphat (H3PO4)
hóa học của một Nhóm 1, 2 dán kết + Bazơ Nitơ : A, T, G, X.
nuclêôtit? quả lên bảng. Có 4 loại nuclêôtit
Nhóm 3, 4: tương ứng với 4 loại bazơ
Câu hỏi : Trình bày Các nhóm còn lại nitơ.
cấu trúc không gian nhận xét, bổ sung.
của phân tử ADN? Đặc
điểm của liên kết
Hiđrô?
GV nêu một câu hỏi HS nghe câu hỏi, tự - Gen là một đoạn phân tử
nhỏ, gọi HS trả lời. nghiên cứu SGK, trả ADN, trong đó trình tự
? Gen là gì? lời. nuclêôtit trên ADN qui
định cho một sản phẩm
nhất định (Prôtêin hay
ARN).
GV yêu cầu đại diện * Cấu trúc không gian
nhóm 3, 4 lên trình bày Nhóm 3, 4 dán kết của ADN:
18
phần thảo luận của quả lên bảng. - Trong không gian,
nhóm. ADN gồm 2 chuỗi
Các nhóm còn lại pôlinuclêôtit liên kết với
nhận xét, bổ sung. nhau bằng các liên kết
Hiđrô giữa các bazơ nitơ
của các nuclêôtit.
GV treo hình 6.1, nhận Hai chuỗi pôlinuclêôtit
xét và giải thích bổ xoắn quanh một trục
sung, sau đó đánh giá, tưởng tượng như một
kết luận vấn đề. thang dây xoắn. Trong đó,
bậc thang là các bazơ nitơ,
tay vịn là các phân tử
đường và nhóm phôtphat.
Liên kết Hiđrô là liên kết
yếu, mang đặc điểm vừa
linh động, vừa bền vững.
2. Chức năng của ADN:
- ADN có chức năng
GV nêu câu hỏi, yêu HS nghe câu hỏi, mang, bảo quản và truyền
cầu HS thảo luận nghiên cứu SGK và đạt thông tin di truyền
nhanh trả lời. thảo luận nhanh, trả (TTDT).
? Hãy cho biết đặc lời. ADN được cấu tạo 2
điểm cấu trúc nào giúp mạch theo nguyên tắc bổ
ADN thực hiện chức sung nên TTDT được bảo
năng mang, bảo quản quản rất chặt chẽ. Nếu có
và tryền đạt thông tin sai sót sẽ có hệ thống
di truyền ? enzim sửa sai trong tế bào
sửa chữa.
II. Axit Ribô Nuclêic:
1. Cấu trúc của ARN:
Đơn phân là nuclêôtit,
Hoạt động 2 gồm có 3 thành phần:
GV nêu câu hỏi và yêu Các nhóm tiến hành + Đường Pentôzơ :
cầu học sinh thực hiện thảo luận theo sự C5H10O5.
thảo luận. phân công. + Nhóm phôtphat : H3PO4
+ Bazơ nitơ : A, U, G, X
Nhóm 1, 2 Các nhóm nghiên cứu  Có 4 loại đơn phân : A,
Câu hỏi : Trình bày SGK, thảo luận, ghi U, G, X
cấu trúc đơn phân của kết quả. * mARN :
ARN ? Nhóm 1, 2 dán kết Có cấu tạo gồm một
quả lên bảng. chuỗi pôlinuclêôtit, mạch
Nhóm 3, 4 Các nhóm còn lại thẳng.
Câu hỏi : Trình bày nhận xét, bổ sung. * rARN :
19
cấu trúc của phân tử Cấu tạo gồm một chuỗi
ARN? pôlinuclêôtit.
GV yêu cầu nhóm 3, 4 Nhóm 3, 4 dán kết * tARN :
trình bày kết quả. quả lên bảng, các Cấu tạo gồm 3 thùy, có
nhóm còn lại bổ sung. những đoạn 2 mạch
pôlinuclêôtit liên kết với
nhau theo nguyên tắc bổ
GV đánh giá, nhận xét. sung.
2. Chức năng của ARN:
- mARN : truyền thông
Hoạt động 3: tin từ AND đến ribôxôm
GV nêu câu hỏi và yêu HS tiến hành thảo và được dùng như một
cầu học sinh thực hiện. luận theo sự phân khuôn để tổng hợp nên
Câu hỏi : Nêu chức công. Prôtêin.
năng của các loại - rARN : cùng với
ARN? Các nhóm nghiên cứu prôtêin tạo nên ribôxôm,
SGK, ghi kết quả. là nơi tổng hợp nên
Nhóm đại diện dán prôtêin.
kết quả lên bảng, các - tARN : vận chuyển axit
nhóm còn lại nhận amin tới ribôxôm và làm
xét, bổ sung. nhiện vụ dịch thông tin
dưới dạng trình tự các
GV nhận xét, đánh giá, nuclêôtit trên AND thành
kết luận vấn đề. trình tự các axit amin
trong phân tử prôtêin.
Ở một số loài virut,
thông tin di truyền còn
được lưu giữ trên ARN.
4. Củng cố :
Câu 1 : Phân biệt cấu trúc của ADN với ARN?
Câu 2 : Nếu phân tử ADN quá bền vững và sự sao chép thông tin di truyền
không xảy ra sai sót thì thế giới sinh vật có đa dạng và phong phú như ngày
nay hay không ?
5. Dặn dò :
I. Mục tiêu :
học sinh.
20
III. Nội dung:
Câu 1: 5đ
Phân biệt cấu trúc của AND với ARN?
Câu 2 : 5đ
Kể tên vài loại Prôtêin có trong tế bào và cho biết chức năng của chúng.
…..Hết….
Tuần : 7
Tiết : 7
Chương II : CẤU TRÚC CỦA TẾ BÀO
Bài 7 : TẾ BÀO NHÂN SƠ
- Nêu được các đặc điểm của tế bào nhân sơ.
- Giải thích được tế bào nhân sơ với kích thước sẽ có lợi gì?
- Trình bày được cấu trúc và chức năng của các bộ phận cấu tạo nên tế
bào vi khuẩn.
Hỏi đáp + Thảo luận nhóm – thuyết trình.
3. Bài mới :
21
I. Đặc điểm chung của tế
GV nêu câu hỏi, gọi bào nhân sơ :
HS trả lời. HS nghe câu hỏi, - Chưa có nhân hoàn
? Hãy nêu đặc điểm nghiên cứu SGK trả chỉnh.
của tế bào nhân sơ ? lời. - Chưa có hệ thống nội
màng và các bào quan có
màng bao bọc.
GV nêu câu hỏi, gọi HS tự nghiên cứu - kích thước nhỏ, khoảng
HS trả lời. SGK, trả lời. từ 1- 5µm.
? Kích thước nhỏ đem Kích thước tế bào nhỏ
lại lợi ích gì cho tế bào thì tỉ lệ S/V lớn, giúp tế
nhân sơ ? bào trao đổi chất với môi
trường nhanh, tế bào sinh
trưởng và sinh sản nhanh.
II. Cấu tạo tế bào nhân
GV nêu câu hỏi, yêu HS nghe câu hỏi, sơ :
cầu HS trả lời. tham khảo SGK trả Gồm : màng sinh chất,
? Hãy nêu các thành lời. tế bào chất và vùng nhân.
phần chính cấu tạo nên 1. Thành tế bào, màng
tế bào nhân sơ ? sinh chất, lông và roi :
* Thành tế bào :
Hoạt động - Cấu tạo : chủ yếu từ
GV chia nhóm học sinh HS tách nhóm theo peptiđôglican.
Nêu câu hỏi và yêu hướng dẫn của GV. - Chức năng : quy định
cầu học sinh thực hiện. Tiến hành thảo luận hình dạng tế bào vi khuẩn.
theo sự phân công. * Màng sinh chất :
Nhóm 1, 2 - Cấu tạo : gồm 1 lớp
Câu hỏi : Cấu tạo và Các nhóm nghiên cứu prôtêin và 2 lớp
chức năng của màng SGK, thảo luận, ghi photpholipit.
sinh chất ? kết quả. - Chức năng : Bảo vệ
khối sinh chất bên trong tế
Nhóm 3, 4 Nhóm đại diện dán bào.
Câu hỏi : Cấu tạo và kết quả lên bảng. Một số tế bào vi khuẩn
chức năng của tế bào còn có vỏ nhầy để bảo vệ
chất và vùng nhân ? tế bào.
Các nhóm còn lại * Roi : giúp vi khuẩn di
nhận xét, bổ sung. chuyển.
GV nhận xét, đánh giá. * Lông : Giúp các vi
khuẩn gây bệnh dễ bám
vào bề mặt tế bào vật chủ.
2. Tế bào chất :
- Cấu tạo : gồm bào
tương, ribôxôm và một số
22
Nhóm 3,4 dán kết cấu trúc khác.
GV yêu cầu nhóm còn quả lên bảng. Ribôxôm được cấu tạo
lại dán kết quả lên từ prôtêin và rARN, là nơi
bảng. tổng hợp nên prôtêin cho
Các nhóm còn lại tế bào.
nhận xét, bổ sung. 3. Vùng nhân:
Chỉ chứa phân tử ADN
dạng vòng. Một số vi
khuẩn còn chứa Plasmit
GV nhận xét, đánh giá, trong tế bào chất, đây là
kết luận vấn đề. cấu trúc ADN dạng vòng
có khả năng tự nhân đôi
độc lập với ADN của vi
khuẩn.
4. Củng cố :
Câu 1 : Thành tế bào vi khuẩn có chức năng gì ?
Câu 2 : Tế bào vi khuẩn có kích thước nhỏ và cấu tạo đơn giản đem lại cho
chúng ưu thế gì?
5. Dặn dò :
23
Tuần : 8
Tiết : 8
Bài 8: TẾ BÀO NHÂN THỰC
- Trình bày được đặc điểm chung của tế bào nhân thực.
- Mô tả được cấu trúc và chức năng của nhân tế bào.
- Mô tả được cấu trúc và nêu được chức năng của mạng lưới nội chất,
ribôxôm, bộ máy Gôngi.
Hỏi đáp + Thảo luận nhóm – thuyết trình.
Câu 1 : Thành tế bào vi khuẩn có chức năng gì ?
Câu 2 : Tế bào vi khuẩn có kích thước nhỏ và cấu tạo đơn giản đem lại cho
chúng ưu thế gì?
3. Bài mới :

* Đặc điểm chung của tế
GV nêu câu hỏi, yêu bào nhân thực :
cầu HS nghiên cứu - Đã có màng nhân ngăn
SGK trả lời. cách nhân và tế bào chất.
? Trình bày đặc điểm HS nghe câu hỏi, - Đã có hệ thống nội
chung của tế bào nhân tham khảo SGK trả màng và các bào quan có
thực ? lời. màng bao bọc.
- Kích thước lớn và cấu
tạo phức tạp.
I. Nhân tế bào :
Hoạt động - Cấu tạo: gồm màng
GV chia nhóm học sinh HS tách nhóm theo nhân, dịch nhân và nhân
Nêu câu hỏi và yêu hướng dẫn của GV. con.
cầu học sinh thực hiện. Tiến hành thảo luận Trong dịch nhân chứa
theo sự phân công. NST(AND liên kết với
Nhóm 1, 2 Prôtêin).
Câu hỏi : Cấu tạo và Các nhóm nghiên cứu - Chức năng : chứa toàn
chức năng của nhân tế SGK, thảo luận, ghi bộ thông tin di truyền đặc
bào và lưới nội chất? kết quả. trưng của loài.
24
Nhóm 3, 4 Nhóm đại diện dán II. lưới nội chất :
Câu hỏi : Cấu tạo và kết quả lên bảng. - Cấu tạo : Là hệ thống
chức năng của ống và xoang dẹp thông
ribôxôm, và bộ máy với nhau, gồm hai dạng:
gôngi ? + Lưới nội chất hạt : trên
Các nhóm còn lại màng có đính các hạt
nhận xét, bổ sung. ribôxôm.
+ Lưới nội chất trơn: trên
GV nhận xét, đánh giá. màng không đính ribôxôm
mà đính các enzim.
- Chức năng :
+ Lưới nội chất hạt : là nơi
tổng hợp nên prôtêin tiết,
prôtêin cấu tạo cho tế bào.
+ Lưới nội chất trơn: tham
gia tổng hợp lipit, chuyển
hóa đường, phân hủy các
GV yêu cầu nhóm còn chất độc hại.
lại dán kết quả lên Nhóm 3, 4 dán kết III. Ribôxôm :
bảng. quả lên bảng. - Cấu tạo : gồm prôtêin
và rARN.
- Chức năng : là nơi
Các nhóm còn lại tổng hợp nên prôtêin.
nhận xét, bổ sung. IV. Bộ máy Gôngi :
- Cấu tạo : là một chồng
túi màng dẹp tách biệt
GV nhận xét, đánh giá, nhau.
kết luận vấn đề - Chức năng : đóng gói,
lắp ráp và phân phối các
sản phẩm của tế bào.
4. Củng cố :
Câu 1 : Nêu điểm khác biệt về cấu trúc giữa tế bào nhân sơ và tế bào nhân
thực?
Câu 2 : Nêu mối liên hệ giữa lưới nội chất và bộ máy gôngi trong tế bào?
5. Dặn dò :
- Học thuộc bài đã học, chuẩn bị làm bài kiểm tra giữa kì.
- Đọc trước bài 9, 10 trang 40 - 43, SGK Sinh học 10.
25
Tuần: 9
Tiết : 9
KIỂM TRA 45 PHÚT
I. Mục tiêu :
học sinh.
- Đánh giá kết quả việc dạy và học của thầy và trò lần thứ nhất.
- GV hướng dẫn HS tự ôn tập ở nhà.
- Học sinh làm bài tự luận tại lớp theo hướng dẫn của GVBM.
III. Nội dung:
Phần I : Trắc nghiệm (3đ)
Khoanh tròn đáp án (a, b, c, d) đúng nhất.
Caâu 1: Vi khuaån laø daïng sinh vaät ñöôïc xeáp vaøo Giôùi
naøo sau ñaây ?
a. Giôùi Nguyeân sinh.
b. Giôùi Thöïc vaät.
c. Giôùi Khôûi sinh.
d. Giôùi Ñoäng vaät.
Caâu 2 : Taïi sao khi haï nhieät ñoä xuống 00 C teá baøo seõ
bò cheát ?
a. Caùc enzim bò maát hoaït tính, moïi phaûn öùng sinh
hoùa trong teá baøo khoâng thöïc hieän ñöôïc.
b. Nöôùc trong teá baøo ñoùng baêng phaù huûy caáu truùc
teá baøo.
c. Lieân keát hiñroâ giöõa caùc phaân töû nöôùc beàn
vöõng, ngaên caûn söï keát hôïp vôùi phaân töû caùc chaát
khaùc.
d. Söï trao ñoåi chaát giöõa teá baøo vaø moâi tröôøng
khoâng thöïc hieän ñöôïc.
Caâu 3: Con Chaâu chaáu ñöôïc xeáp vaøo ngaønh ñoäng
vaät naøo sau ñaây ?
a. Ruoät khoang.
b. Da gai.
c. Thaân meàm.
d. Chaân khôùp.
Caâu 4: Nguyeân toá naøo döôùi ñaây laø nguyeân toá ña
löôïng ?
a. Mangan. b. Ñoàng. c. Keõm. d. Photpho.
26
Caâu 5 : Caùc nucleâoâtit treân maïch ñôn cuûa phaân töû
ADN lieân keát vôùi nhau baèng lieân keát naøo ?
a. Lieân keát hiñroâ.
b. Lieân keát cộng hoá trị.
c. Lieân keát peptit.
d. Lieân keát glicoâzit.
Caâu 6: Giöõa caùc nucleâoâtit treân hai maïch cuûa phaân
töû ADN coù :
a. G lieân keát vôùi X baèng hai lieân keát hiñroâ.
b. G lieân keát vôùi A baèng ba lieân keát hiñroâ.
c. A lieân keát vôùi T baèng hai lieân keát hiñroâ.
d. A lieân keát vôùi X baèng ba lieân keát hiñroâ.
Caâu 7: Nhoùm caùc nguyeân toá naøo sau ñaây laø nhoùm
nguyeân toá chính caáu taïo neân chaát soáng ?
a. C, H, Mg, N.
b. C, H, O, N.
c. C, H, O, Cl.
d. C, H, Mg, O.
Caâu 8: Chuoãi poâlipeptit coù daïng xoaén loø xo hay daïng
gaáp neáp laø caáu truùc của proâteâin bậc mấy ?
a. Baäc 1 b. Baäc 2 c. Baäc 3 d. Baäc 4
Câu 9: Lactoâzô coù ôû ñaâu ?
a. Mía vaø nho.
b. Söõa ñoäng vaät.
c. Maïch nha.
d. Caû a, b, c ñeàu ñuùng.
Câu 10: Hôïp chaát naøo coù ñôn vò caáu truùc laø Glucoâzô ?
a. Phoâtpholipit.
b. Tinh boät.
c. Mantoâzô.
d. Saccaroâzô.
Phần II : Tự luận (7đ)
Câu 1 : (2đ)
Trình bày sự khác nhau về đặc điểm giữa giới Động vật và Thực vật.
Câu 2 : (2đ)
Thế nào là nguyên tố vi lượng ? Cho ví dụ về một vài nguyên tố vi
lượng trong cơ thể người?
Câu 3 : (3đ)
Nêu mối liên hệ giữa lưới nội chất và bộ máy gôngi trong tế bào?
….Hết….
27
Tuần :10
Tiết:10
Bài 9 & 10 : TẾ BÀO NHÂN THỰC
- Mô tả được cấu trúc và trình bày được chức năng của ti thể.
- Mô tả được cấu trúc và trình bày được chức năng của lục lạp.
- Trình bày được chức năng của không bào và lizôxôm.
Hình 9.1và 9.2 SGK phóng to
III. Phương pháp:
Hỏi đáp – minh họa + Thảo luận nhóm.
IV.Nội dung dạy học:
3. Bài mới:
Hoạt động 1: V. Ti thể:
GV chia nhóm HS, nêu HS tách nhóm theo - Cấu tạo: gồm hai lớp
câu hỏi và yêu cầu HS yêu cầu của GV, nghe màng và chất nền.
tiến hành thảo luận câu hỏi và thảo luận + Màng ngoài không gấp
nhóm. nhóm. khúc, màn trong gấp khúc
Câu hỏi: Mô tả cấu tạo tạo thành mào, có đính
và chức năng của ti Nhóm đại diện lên nhiều enzim hô hấp.
thể? trình bày kết quả, các + Chất nền chứa AND và
GV yêu cầu các nhóm nhóm còn lại nhận ribôxôm.
còn lại bổ sung. xét, bổ sung. - Chức năng: cung cấp
năng lượng cho tế bào
GV giải thích bổ sung dưới dạngATP.
dựa trên hình 9.1, kết Số lượng ti thể khác
luận. nhau tùy loại tế bào.
VI. Lục lạp:
Hoạt động 2: - Cấu tạo : 2 lớp màng
GV giao công việc cho Học sinh tiến hành bao bọc, bên trong là chất
các nhóm, quan sát các thảo luận dưới sự nền.
nhóm làm việc. giám sát của GV, ghi - Trong chất nền có nhiều
Câu hỏi: Mô tả cấu tạo nhận kết quả, cử đại túi dẹt là tilacôit trên màng
và chức năng lục lạp? diện lên trình bày kết tilacôit chứa nhiều diệp
quả. lục và enzim quang hợp.
GV yêu cầu các nhóm Các nhóm còn lại Nhiều phiến tilacôit xếp
28
còn lại bổ sung. nhận xét, bổ sung. chồng lên nhau thành cấu
trúc Grana.
Trong chất nền có chứa
GV đánh giá, kết luận AND và ribôxôm.
- Chức năng: Có khả
năng chuyển quang năng
thành hóa năng.
VII. Một số bào quang
khác nhau:
GV nêu câu hỏi, yêu HS nghe câu hỏi, tự 1. Không bào:
cầu HS nghiên cứu tham khảo SGK trả - Ở tế bào lông hút của
SGK trả lời. lời. rễ, không bào có chức
?Chức năng của không năng như chiếc máy bơm.
bào? - Ở tế bào cánh hoa:
không bào chứa sắc tố,…
GV gọi HS khác bổ Các HS khác nhận Một số động vật cũng có
sung. xét, bổ sung. không bào nhỏ.
2. Lizôxôm:
GV nêu câu hỏi, gọi HS tự nghiên cứu Phân hủy tế bào già, tế
HS trả lời. SGK trả lời. bào bị tổn thương và các
?Chức năng của bào quang già.
Lizôxôm? VIII. Khung xương tế
bào:
Hoạt động 3: - Cấu tạo: Gồm hệ thống
GV nêu câu hỏi, yêu Các nhóm tiến hành các vi ống, vi sợi và sợi
cầu các nhóm thảo luận thảo luận, ghi nhận trung gian.
và trình bày kết quả. kết quả, cử đại diện - Chức năng: là giá đỡ
Câu hỏi: Mô tả cấu tạo trình bày. cơ học cho tế bào, giữ cho
và chức năng của tế bào động vật có hình
khung xương tế bào? dang ổn định, giúp các tế
GV yêu cầu các nhóm bào quan phân bố thêo trật
bổ sung. Các nhóm còn lại bổ tự xác định.
sung. IX. Màng sinh chất:
GV nhận xét, kết luận. 1. Cấu trúc của màng
sinh chất:
Hoạt động 4: Mô hình khảm động của
GV nêu câu hỏi, giao màng sinh chất do Singơ
công việc cho HS, và Nicônson đề nghị năm
quan sát HS thực hiện. Các nhóm tiến hành 1972.
thảo luận theo yêu - Cấu tạo: Gồm 2 thành
cầu của GV, ghi nhận phần chính là prôtêin và
Câu hỏi: Mô tả cấu tạo kết quả và trình bày. phôtpholipit.
và nêu chức năng của Ngoài ra còn có một số
29
màng sinh chất? chất khác như:
+ Colestêron làm tăng độ
GV gọi các nhóm cử ổn định của màng.
đại diện nhận xét. Các nhóm còn lại +Lipôprôtêin, glicôprôtêin
nhận xét, bổ sung. có vai trò thụ thể, kênh,
dấu chuẩn,..
GV đánh giá, tổng kết. 1. Chức năng của màng
sinh chất:
- TĐC với môi trường
một cách có chọn lọc.
- Thu nhận thông tin.
- Nhận biết tế bào cùng
loại hoặc tế bào là nhờ các
glicôprôtêin.
X. Các cấu trúc bên
ngoài màng sinh chất:
GV nêu câu hỏi, gọi 1. Thành tế bào:
HS trả lời. HS nghe câu hỏi, tự - Tế bào thực vật có
nghiên cứu SGK trả thành tế bào là xenlulô
? Cấu tạo và chức năng lời. Nấm: thành tế bào là kitin.
của thành tế bào? - Chức năng: quy định
hình dạng và bảo vệ tế
bào.
2. Chất nền ngoại bào:
- Cấu tạo: glicôprôtêin,
?Cấu tạo và chức năng các chất vô cơ, hữu cơ.
của chất nền ngoại - Chức năng: giúp tế bào
bào? thu nhận thông tin.
4. Củng cố:
Câu 1 : Mô tả cấu trúc và chức năng của ti thể ?
Câu 2 : Mô tả cấu trúc và trình bày chức năng của lục lạp ?
Câu 3: Mô tả cấu trúc và chức năng của khung xương tế bào?
Câu 4 Mô tả cấu trúc và chức năng của màng sinh chất?
5. Dặn dò:
- Đọc trước bài đã 11 trang 47, SGK sinh học 10.
30
Tuần : 11
Tiết : 11
Bài 11:VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
- Trình bày được kiểu vận chuyển thụ động và kiểu vận chuyển chủ động.
- Nêu được sự khác biệt giữa vận chuyển tụ động và vận chuyển chủ
động.
- Mô tả được các hiện tượng nhập bào và xuất bào.
Hỏi đáp – minh họa + Thảo luận nhóm
Hình 11.1, 11.2 và hình 11.3 SGK Sinh học 10 phóng to.
Câu 1: Mô tả cấu trúc và chức năng của khung xương tế bào?
Câu 2.Mô tả cấu trúc và chức năng của màng sinh chất?
3. Bài mới :
I. Vận chuyển thụ động :
GV treo hình, nêu câu HS nghe câu hỏi,
hỏi, yêu cầu HS quan quan sát hình vẽ, - Khái niệm: là phương
sát hình nghiên cứu tham khảo SGK trả thức vận chuyển các chất
SGK trả lời. lời. qua màng sinh chất mà
? Vận chuyển thụ động không tiêu tốn năng lượng.
là gì? - Nguyên lí : sự khuếch
GV nêu câu hỏi, yêu tán của các chất từ nơi có
cầu HS quan sát hình nồng độ cao đến nơi có
vẽ, trả lời. HS nghiên cứu SGK nồng độ thấp.
? Nguyên lí của trả lời. Sự khuếch tán của các
phương thức vận phân tử qua màng sinh
chuyển thụ động là gì ? chất được gọi là sự thẩm
GV nêu câu hỏi, yêu HS nghe câu hỏi, thấu.
cầu HS tham khảo nghiên cứu SGK trả - Các kiểu vận chuyển :
SGK trả lời. lời. + Khuếch tán trực tiếp qua
? Nêu các kiểu vận lớp lipit kép.
chuyển thụ động ? + Khuếch tán qua kênh
prôtêin xuyên màng.
- Tốc độ khuếch tán của
31
? Tốc độ khuếch tán HS thảo luận nhanh, các chất phụ thuộc vào sự
của các chất phụ thuộc trả lời. chênh lệch nồng độ giữa
vào những yếu tố nào? trong và ngoài màng.
+ Môi trường ngoài ưu
trương : chất tan di chuyển
từ ngoài vào tế bào.
+ Môi trường ngoài đẳng
trương :
+ Môi trường ngoài nhược
trương : chất tan không di
chuyển được vào trong tế
bào.
Phụ thuộc vào đặc tính
của tế bào: kích thước, độ
phân cực,…
II. Vận chuyển chủ
Hoạt động 1 động:
GV chia nhóm HS, nêu HS tách nhóm theo - Khái niệm : Là phương
yêu cầu công việc đối yêu cầu của GV, tiến thức vận chuyển các chất
với HS, quan sát HS hành thảo luận, ghi qua màng sinh chất từ nơi
thực hiện nhận kết quả và cử có nồng độ thấp đến nơi
đại diện lên trình bày. có nồng độ cao và cần tiêu
Câu hỏi : Trình bày tốn năng lượng.
khái niệm và cơ chế - Cơ chế : ATP +
của phương thức vận Các nhóm còn lại Prôtêin đặc chủng →
chuyển chủ động ? nhận xét, bổ sung. prôtêin biến đổi, đưa các
GV đánh giá, tổng kết. chất từ ngoài vào trong
hoặc đẩy ra khỏi tế bào.
III. Nhập bào và xuất
Hoạt động 2 bào :
GV nêu câu hỏi và yêu Nghe câu hỏi, tiến - Nhập bào : Là phương
cầu công việc đối với hành thảo luận theo thức đưa các chất vào tế
HS. yêu cầu, cử đại diện bào bằng cách biến dạng
Câu hỏi : Trình bày lên trình bày. màng sinh chất.
khái niệm và cơ chế - Cơ chế : gồm các bước
của nhập bào và xuất + Màng tế bào lõm vào,
bào ? bao lấy “mồi”.
Các nhóm còn lại bổ + Nuốt “mồi” vào bên
sung. trong.
+ Kết hợp với lizôxôm để
tiêu hóa “mồi”.
GV nhận xét, kết luận. - Xuất bào : Là phương
thức đưa các chất ra khỏi
32
tế bào theo cách ngược lại
với quá trình nhập bào.
4. Củng cố :
Câu 1 : Phân biệt phương thức vận chuyển thụ động và vận chuyển chủ
động ?
Câu 2 : Tại sao muốn giữ rau tươi ta phải thường xuyên vẩy nước vào rau ?
5. Dặn dò :
- Đọc bài thực hành, chuẩn bị mẫu vật theo yêu cầu.
Tuần : 12
Tiết : 12
Bài 12 : THỰC HÀNH : THÍ NGHIỆM CO VÀ PHẢN CO NGUYÊN
SINH
Sau khi học xong bài này, học sinh phải :
- Rèn luyện kĩ năng sử dụng kính hiển vi và kĩ năng làm tiêu bản kính
hiển vi.
- Biết cách điều khiển sự đóng mở của các tế bào khí khổng thông qua
điều khiển mức độ thẩm thấu ra vào tế bào.
- Quan sát và vẽ được tế bào đang ở các giai đoạn co nguyên sinh khác
nhau.
- Tự mình thực hiện được thí nghiệm theo quy trình đã cho trong SGK.
II. Chuẩn bị :
1. Mẫu vật :
Lá lẻ bạn hoặc hoa dâm bụt.
2. Dụng cụ :
33
- Kính hiển vi quang học với vật kính x10, x40/ 4 cái.
- Lưỡi lam, lam kính và lamelle/ 4 bộ.
- Ống nhỏ giọt/ 4 cái.
- Giấy thấm.
3. Hóa chất :
- Nước cất 2 lít
- Dung dịch muối loãng 0,5 lít
- Chia HS thành 4 nhóm, mỗi nhóm 10 HS.
- GV dặn HS đọc trước bài thực hành ở nhà.
* Lưu ý : Học sinh chú ý giữ gìn an toàn trong quá trình thực hành.
IV. Nội dung :
1. Quan sát hiện tượng co nguyên sinh và phản co nguyên sinh ở tế bào
biểu bì lá cây :
- GV hướng dẫn làm tiêu bản trước, HS quan sát, sau đó tiến hành thực
hiện sau.
- GV quan sát HS thực hành, chỉnh sửa, nhắc nhở.
- HS viết bài thu hoạch theo yêu cầu.
Yêu cầu bài thực hành :
Câu 1 : Vẽ hình tế bào biểu bì bình thường và các tế bào cấu tạo khí khổng của
mẫu vật trên tiêu bản.
Câu 2 : Khí khổng lúc quan sát được lúc này đóng hay mở ?
Câu 3 : Vẽ các tế bào đang bị co nguyên sinh chất quan sát được dưới kính
hiển vi.
Câu 4 : Các tế bào lúc này có gì khác so với các tế bào trước khi nhỏ nước
muối ?
2. Thí nghiệm phản co nguyên sinh và việc điều khiển sự đóng mở khí
khổng :
- GV hướng dẫn làm tiêu bản trước, HS quan sát, sau đó tiến hành thực
hiện sau.
- GV quan sát HS thực hành, chỉnh sửa, nhắc nhở.
- HS viết bài thu hoạch theo yêu cầu.
Yêu cầu bài thực hành :
Câu 1 : Vẽ các tế bào đang ở trạng thái phản co nguyên sinh quan sát được
dưới kính hiển vi.
Câu 2 : Giải thích tại sao khí khổng lúc này lại mở ra trở lại ?
V. Tổng kết :
GV nhận xét thái độ học tập của HS trong giờ thực hành, biểu dương
nhóm và cá nhân có biểu hiện tốt.
VI. Dặn dò :
- Bài thu hoạch sẽ nộp vào tuần sau.
34
Tuần : 13
Tiết : 13
Chương III : CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG
TRONG TẾ BÀO
Bài 13 : KHÁI QUÁT VỀ NĂNG LƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT
CHẤT.
- Phân biệt được thế năng và động năng, đồng thời đưa ra các ví dụ
minh họa.
- Mô tả được cấu trúc và nêu được chức năng của ATP.
- Trình bày được khái niệm chuyển hóa vật chất.
Hình 13.1, 13.2 SGK Sinh học 10 phóng to.
Các hình ảnh minh họa khác.
động ?
3. Bài mới :
I. Năng lượng và các
GV nêu câu hỏi, yêu HS nghe câu hỏi, dạng năng lượng trong tế
cầu HS nghiên cứu tham khảo SGK trả bào :
SGK trả lời. lời. 1.Khái niệm năng lượng :
35
? Năng lượng là gì? - Khái niệm: Năng lượng
là đại lượng đặc trưng cho
khả năng sinh công.
GV làm thí nghiệm với Dựa vào trạng thái tồn
ná dây thun yêu cầu HS HS quan sát thí tại, năng lượng được chia
quan sát, trả lời câu hỏi. nghiệm, thảo luận làm 2 dạng :
? Thế nào là động năng, nhanh, trả lời. + Động năng : là dạng
thế năng? năng lượng sẳn sàng sinh
ra công.
Ví dụ :
+ Thế năng : là dạng năng
lượng dự trữ có tiềm năng
GV nêu câu hỏi, yêu sinh ra công.
cầu HS nghiên cứu HS nghe câu hỏi, Ví dụ :
SGK trả lời. tham khảo SGK trả - Trong tế bào, năng
? Trong tế bào, năng lời. lượng tồn tại dưới các
lượng được tồn tại ở dạng : hóa năng, điện
những dạng nào? năng, nhiệt năng,…
2. ATP – đồng tiền năng
Hoạt động 1 lượng của tế bào :
GV chia nhóm HS, nêu - Thành phần hóa học :
yêu cầu công việc đối HS tách nhóm theo + 1 phân tử Bazơ nitơ
với HS, quan sát HS yêu cầu của GV, tiến Ađênin.
thực hiện hành thảo luận, ghi + 1 phân tử đường Ribôzơ.
Câu hỏi : Trình bày nhận kết quả và cử + 3 nhóm phôtphat.
thành phần hóa học và đại diện lên trình Các nhóm phôtphat mang
chức năng của phân tử bày. điện tích âm nên có xu
ATP ? hướng đẩy nhau, làm cho
2 nhóm phôtphat ngoài
cùng dễ bị phá vỡ giải
Các nhóm còn lại phóng năng lượng.
GV đánh giá, tổng kết. nhận xét, bổ sung. - Vai trò của ATP trong
tế bào :
+ Tổng hợp nên các chất
cần thiết cho tế bào.
+ Vận chuyển các chất qua
màng.
+ Sinh công cơ học.
GV yêu cầu HS quan II. Chuyển hóa vật chất :
sát hình, nghiên cứu - Khái niệm : Chuyển
SGK, trả lời câu hỏi. hóa vật chất là tập hợp các
HS quan sát hình, phản ứng sinh hóa xảy ra
? Chuyển hóa vật chất tham khảo SGK và bên trong tế bào, luôn
36
là gì ? Chuyển hoá vật trả lời câu hỏi. kèm theo chuyển hóa năng
chất bao gồm những lượng.
quá trình nào ? Chuyển hóa vật chất
gồm hai quá trình :
GV gọi HS trả lời, gọi + Đồng hóa : là quá trình
HS khác nhận xét, bổ tổng hợp các chất hữu cơ
sung. phức tạp từ các chất đơn
Cá nhân HS trả lời. giản.
+ Dị hóa : là quá trình
phân giải các chất hữu cơ
phức tạp thành các chất
GV đánh giá, kết luận. đơn giản.
4. Củng cố :
Câu 1 : Năng lượng là gì? Sự chuyển hóa vật chất gồm những quá trình nào ?
Câu 2 : Mô tả cấu trúc hóa học và chức năng của phân tử ATP?
5. Dặn dò :
- Học thuộc bài đã học,
- Xem phần Em có biết ?
Tuần : 14
Tiết : 14
Bài 14 : ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH
CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
- Trình bày được cấu trúc và chức năng của enzim.
- Trình bày được các cơ chế tác động của enzim.
- Giải thích được ảnh hưởng của các yếu tố môi trường đến hoạt tính của
enzim.
- Giải thích được cơ chế điều hòa chuyển hóa vật chất của tế bào bằng các
enzim.
Hình 14.1, 14.2 SGK Sinh học 10 phóng to.
Các hình ảnh minh họa khác.
37
động ?
3. Bài mới :
I. Enzim :
GV nêu câu hỏi, yêu HS nghe câu hỏi, - Khái niệm : Enzim là
cầu HS trả lời. nghiên cứu SGK trả chất xúc tác sinh học được
? Enzim là gì ? Đặc lời. tổng hợp trong các tế bào
điểm của enzim ? sống.
GV nhận xét, kết luận. - Đặc điểm : làm tăng
tốc độ phản ứng nhưng
không bị biến đổi sau phản
ứng.
1. Cấu trúc :
GV nêu câu hỏi, yêu HS nghe câu hỏi, - Thành phần : chỉ gồm
cầu HS nghiên cứu tham khảo SGK trả Prôtêin hoặc Prôtêin kết
SGK trả lời. lời. hợp với một chất không
? Trình bày thành phần Các HS khác nhận phải prôtêin.
hóa học và đặc điểm xét, bổ sung. - Cấu trúc hóa học : có
của trung tâm hoạt một vùng chuyên biệt gọi
động của enzim ? là trung tâm hoạt động,
GV nhận xét, kết luận. đây là một chỗ lõm hoặc
khe hở nhỏ trên bề mặt
enzim
Cấu hình của trung tâm
hoạt động phải tương thích
với cấu hình không gian
của cơ chất.
Hoạt động 2. Cơ chế tác động :
GV chia nhóm HS, HS nhận phiếu học Gồm các bước :
phát phiếu học tập, nêu tập quan sát hình vẽ + Enzim kết hợp với cơ
yêu cầu đối với HS. và hoàn thành theo chất tạo thành phức hợp
GV nhận xét, kết luận. yêu cầu của GV. Enzim – cơ chất.
+ Enzim tương tác với cơ
Bước Nội dung Các nhóm dán phiếu chất tạo sản phẩm.
Enzim + cơ chất →
1 Enzim – cơ chất. học tập lên bảng. + Sản phẩm tạo thành và
Enzim tương tác với enzim được giải phóng
2 cơ chất. nguyên vẹn.
Tạo sản phẩm, Enzim
được giải phóng Liên kết enzim – cơ chất
3
nguyên vẹn. mang tính đặc thù.
38
3. Các yếu tố ảnh hưởng
đến hoạt tính của enzim :
GV nêu câu hỏi, gọi - Hoạt tính của enzim
HS trả lời. được xác định bằng lượng
? Hoạt tính của enzim HS nghe câu hỏi, sản phẩm tạo thành từ một
là gì ? nghiên cứu SGK trả lượng cơ chất trên một
lời. đơn vị thời gian.
? Những yếu tố ngoại - Các yếu tố ảnh hưởng
cảnh nào có ảnh hưởng HS tự nghiên cứu lên hoạt tính của enzim :
đến hoạt tính của SGK trả lời. + Nhiệt độ.
enzim ? + Độ pH.
+ Nồng độ cơ chất.
GV đánh giá, kết luận. + Nồng độ enzim.
+ Chất ức chế hoặc hoạt
hóa enzim.
II. Vai trò của enzim
trong quá trình chuyển
GV nêu câu hỏi, yêu HS nghe câu hỏi, thảo hóa vật chất :
cầu HS thảo luận luận nhanh trả lời. - Enzim xúc tác làm tăng
nhanh trả lời. tốc độ các phản ứng, nếu
tế bào không có enzim thì
các hoạt động sống không
thể duy trì và tốc độ phản
ứng xảy ra quá chậm.
GV nêu câu hỏi, yêu HS nghe câu hỏi, thảo - Tế bào có thể điều
cầu HS trả lời. luận nhanh, cử đại chỉnh sự chuyển hóa bằng
? Trình bày sự điều diện trả lời. cách điều chỉnh tác động
khiển quá trình chuyển của enzim, theo hướng ức
hóa vật chất bằng cách Các HS khác nhận chế hoặc hoạt hóa.
điều khiển hoạt tính xét, bổ sung. Khi một enzim bị thiếu,
của enzim của tế bào? cơ chất sẽ tích lũy lại hoặc
chuyển hóa theo con
GV chỉnh sửa, kết luận. đường phụ thành các chất
độc hại gây nên các triệu
Yêu cầu HS về nhà vẽ chứng bệnh lí, gọi là bệnh
hình 14.2 vào tập học. rối loạn chuyển hóa.
4. Củng cố :
Câu 1 : Enzim là gì? Trình bày cơ chế tác động của enzim?
Câu 2 : Tại sao khi nấu canh thịt heo với đu đủ thì thịt heo lại mau mềm?
5. Dặn dò :
- Học thuộc bài đã học,
- Xem phần Em có biết ?
39
- Đọc trước bài Thực hành trang 60, SGK Sinh học 10.
Tuần : 15
Tiết : 15
Bài 15 : THỰC HÀNH : MỘT SỐ THÍ NGHIỆM VỀ ENZIM
I. THÍ NGHIỆM VỚI ENZIM CATALAZA :
1. Mục tiêu bài học :
Sau khi thực hành xong bài này, học sinh phải :
- Biết cách bố trí thí nghiệm và tự đánh giá được mức độ ảnh hưởng của
các yếu tố môi trường lên họt tính của enzim catalaza.
- Tự tiến hành được thí nghiệm theo quy trình đã cho trong SGK.
2. Chuẩn bị :
a. Mẫu vật :
- 4 củ khoai tây sống.
- 4 củ khoai tây đã nấu chín.
b. Dụng cụ:
- Dĩa petri.
- Dao cắt.
- Ống nhỏ giọt.
Gồm 4 bộ dụng cụ.
c. Hóa chất :
- Dung dịch H2O2 : 4 chai nhỏ
- Nước đá.
3. Phương pháp :
- Dặn HS đọc bài trước ở nhà.
- GV chuẩn bị trước dụng cụ, hóa chất, mẫu vật.
4. Nội dung và cách tiến hành :
- Kiểm tra kiến thức cũ.
40
- Phát dụng cụ, hóa chất và mẫu vật cho từng nhóm, lưu ý HS tuyệt đối
tuân thủ nội quy phòng thí nghiệm và chú ý sự an toàn trong quá trình thực
hành.
- Cho HS tiến hành thực hiện thí nghiệm và ghi nhận kết quả, GV quan
sát, hướng dẫn thêm cho HS.
- GV cho một nhóm đại diện lên trình bày kết quả, các nhóm còn lại so
sánh với kết quả của nhóm mình và nhận xét.
- GV đánh giá kết quả thực hành của các nhóm.
- Yêu cầu các nhóm hoàn thành bài tường trình theo nội dung yêu cầu
trong SGK.
II. THÍ NGHIỆM SỬ DỤNG ENZIM TRONG QUẢ DỨA TƯƠI ĐỂ
TÁCH CHIẾT ADN:
1. Mục tiêu bài học :
Sau khi thực hành thí nghiệm bài này, học sinh phải :
- Tự mình tiến hành tách chiết được AND ra khỏi tế bào bằng các hóa
chất và dụng cụ đơn giản theo quy trình đã cho.
- Rèn luyện các kĩ năng thực hành (sử dụng các dụng cụ thí nghiệm, pha
hóa chất,…)
2. Chuẩn bị :
a. Mẫu vật :
- Dứa tươi : 1 quả
- Gan gà hoặc gan lợn : 1 buồng gan gà cho một nhóm học sinh.
b. Dụng cụ :
- Ống nghiệm : 3 ống/ bộ
- Pipet : 1 cái/ bộ
- Cốc thủy tinh : 2 cái/ bộ
- Máy xay sinh tố : 1 cái.
- Vải lọc : 1 miếng
- Ống đong : 1 cái/ bộ
- Đủa thủy tinh : 1 cái/ bộ
- Que tre : 1 cái/ bộ
c. Hóa chất :
- Cồn Êtanol 700 – 900 : 1 lít
- Nước lọc : 4 lít
- Nước rửa chén Sunlight : 1 chai.
3. Phương pháp :
- Dặn HS đọc bài trước ở nhà.
- GV chuẩn bị trước dụng cụ, hóa chất, mẫu vật.
4. Nội dung và cách tiến hành :
- Kiểm tra kiến thức cũ.
41
- Phát dụng cụ, hóa chất và mẫu vật cho từng nhóm, lưu ý HS tuyệt đối
tuân thủ nội quy phòng thí nghiệm và chú ý sự an toàn trong quá trình thực
hành.
- Cho HS tiến hành thực hiện thí nghiệm và ghi nhận kết quả, GV quan
sát, hướng dẫn thêm cho HS.
- GV cho một nhóm đại diện lên trình bày kết quả, các nhóm còn lại so
sánh với kết quả của nhóm mình và nhận xét.
- GV đánh giá kết quả thực hành của các nhóm.
- Yêu cầu các nhóm hoàn thành bài tường trình theo nội dung yêu cầu
trong SGK.
III. TỔNG KẾT :
- GV nhận xét kết quả thực hành qua kết quả đạt được của các nhóm.
- GV nhận xét thái độ học tập của HS trong giờ học, biểu dương các
nhóm và cá nhân điển hình, nhắc nhở những điều còn tồn tại ở học sinh trong
giờ học.
IV. DẶN DÒ :
- HS nộp bài thực hành vào tuần sau.
Tuần: 16
Tiết:16
Bài 16: HÔ HẤP TẾ BÀO
I. Mục tiêu bài dạy:
Sau khi học xong bài này, HS cần:
- Giải thích được hô hấp tế bào là gì, vai trò của hô hấp tế bào đối với
các quá trình chuyển hóa vật chất trong tế bào. Nêu được sản phẩm cuối cùng
của hô hấp tế bào. Nêu được sản phẩm cuối cùng của hô hấp tế bào là các phân
tử ATP.
- Trình bày được quá trình hô hấp tế bào gồm nhiều giai đoạn rất phức
tạp, có bản chất là một chuỗi các phản ứng ôxi hóa khử.
- Trình bày được các giai đoạn chính của quá trình hô hấp tế bào .
Hình 16.1;16.2 và 16.3 SGK sinh học 10
III. Phương pháp:
Hỏi đáp – minh họa + Thảo luận nhóm.
Câu 1 : Enzim là gì? Trình bày cơ chế tác động của enzim?
Câu 2 : Tại sao khi nấu canh thịt heo với đu đủ thì thịt heo lại mau mềm?
3. Bài mới:
I. Khái niệm hô hấp tế bào:
GV nêu câu hỏi, gọi HS nghe câu hỏi, tự Là quá trình chuyển hóa
42
HS trả lời. nghiên cứu SGK, trả năng lượng của nguyên liệu
?Hô hấp tế bào là gì? lời. hô hấp thành dạng năng
GV nêu câu hỏi lượng rất dể sử dụng chứa
trong các phan tử ATP.
GV gọi tiếp HS khác + TB nhân thực: xảy ra ở ti
trả lời câu hỏi. HS nghe câu hỏi, thảo thể.
?Hô hấp xảy ra ở vị luận nhanh trả lời. +TB nhân sơ : ở TB chất.
trí nào trong tế bào? Các HS khác nhận Phương trình tổng quát:
Viết PTTQ. xét, bổ sung. C 6 H 12 O6 + 6O2 → 6CO 2 + 6 H 2 O + NL
- Hô hấp tế bào có 3 giai
GV treo hình 16.1, đoạn chính: Đường phân chu
yêu cầu HS quan sát, trình Crep, chuỗi truyền
nêu câu hỏi và gọi HS quan sát hình, electron hô hấp.
HS trả lời. nghe yêu cầu câu hỏi, - Dạng năng luợng được tạo
?Hô hấp tế bào trải thảo luận nhanh trả ra cuối cùng là ATP.
qua nhưng giai đoạn lời. - Bản chất của hô hấp tế bào
nào? Dạng năng là một chuỗi các phản ứng
lượng cuối cùng được ôxi hóa khử.
tạo ra là gì? Các HS khác nhận Năng lượng được giải phóng
GV đánh giá, kết xét, bổ sung. dần qua các giai đoạn
luận. II. Các giai đoạn của quá
Hoạt động: trình hô hấp tế bào :
Chia HS làm 4 nhóm, HS tách nhóm theo 1. Đường phân:
phát phiếu học tập và yêu cầu, nhận câu hỏi - Vị trí: xảy ra trong bào
nêu yêu cầu công và tiến hành thảo luận tương.
việc cho từng nhóm. theo hướng dẫn của - Chất tham gia (nguyên liệu
Nhóm 1: GV. Glucôzơ)
Câu hỏi : Hoàn Giai Đường phân - Diễn biến: Glucôzơ bị biến
đoạn
thành phiếu học tập, Vị trí đổi.
nêu các đặc điểm của Nguyên - Sản phẩm:
giai đoạn đường liệu + 2 phân tử axit Piruvic
phân? Diễn +2 ATP
biến
Sản +2 NADH
Phẩm 2. Chu trình Crep:
Nhóm 2: - Vị trí: Chất nền ti thể
Câu hỏi : Hoàn thành Giai Chu trình - Nguyên liệu: 2 A. Piruvic
đoạn Crep
phiếu học tập, nêu Vị trí
→ 2 Axêtyl-CoA + 2NADH
các đặc điểm của chu Nguyên - Diễn biến: Axêtyl-CoA →
trình Crep? liệu CO2 + năng lượng.
Diễn - Sản phẩm:
biến
Sản + 4 CO2
Phẩm +2ATP, 6NADH, 2FADH 2
Nhóm 3: 3. Chuỗi truyền Electron hô
43
Câu hỏi : Hoàn thành Giai Chuôic chuyền hấp:
đoạn Electron hô hấp
phiếu học tập, nêu Vị trí - Vị trí: màng trong ti thể
các đặc điểm của Nguyên - Nguyên liệu: 10NADH,
chuỗi truyền electron liệu 2 FADH 2 .
hô hấp? Diễn - Diễn biến: Electron từ
biến
Sản NADH và FADH 2 được
Phẩm truyền đến O 2 qua các phản
Nhóm 4: ứng ôxi hóa khử.
Giai đoạn Số lượng
Câu hỏi : Tính số ATP - Sản phẩm:
lượng ATP được tạo Đường phân 2 +H2O
qua 3 giai đoạn hô +34ATP
hấp tế bào? Chu trình 2
Crep
1NADN=3ATD Chuôic 34
1FADH 2 =2ATP chuyền e-
hô hấp
Tổng 38
4. Củng cố:
Câu 1: Hô hấp tế bào là gì? Hô hấp tế bào được chia làm mấy giai đoạn?
Câu 2: Quá trình hô hấp của một VĐV đang luyện tập diễn ra mạnh hay yếu?
Vì sao?
5. Dặn dò:
- Xem lại bài đã học, chuẩn bị ôn tập chuẩn bị thi HKI.
Tuần : 17
Tiết : 17
ÔN TẬP
I. Mục tiêu :
- Giúp HS hệ thống lại toàn bộ kiến thức đã học trong HKI.
- Giải đáp những vấn đề còn tồn tại trong quá trình nhận thức của HS
trong thời gian học tập vừa qua.
- HS tự xây dựng được các bản đồ khái niệm để ôn tập kiến thức.
- HS tự xây dựng được các câu hỏi ôn tập cho từng chương.
II. Phương tiện :
Phiếu học tập do GV chuẩn bị.
- HS tự ôn tập trước ở nhà theo hướng dẫn của GV.
- HS tiến hành ôn tập tại lớp thông qua các bài tập dưới sự quan sát của
GVBM.
IV. Nội dung :
44
Hoạt động 1 * Thành phần hóa học
GV nêu yêu cầu, quan HS nghe yêu cầu của của tế bào :
sát HS thực hiện. GV, nghiên cứu tài - Các nguyên tố cấu tạo
Yêu cầu: Trình bày các liệu và thảo luận để chính : C, H, O, N,…
kiến thức cơ bản về: đi đến kết luận thống - Các thành phần cấu tạo :
Câu 1: Thành phần hóa nhất. + Các chất hữu cơ :
học của tế bào. Nhóm 1 trình bày, cacbohiđrat, lipit, prôtêin,
Câu 2 : Cấu tạo tế bào. các nhóm còn lại bổ axit nuclêic.
Câu 3 : Chuyển hóa vật sung. + Các chất vô cơ :
chất và năng lượng. * Cấu tạo tế bào :
Phân công : - TB là đơn vị cấu tạo cơ
- Nhóm 1 : câu 1 bản của mọi cơ thể sống.
- Nhóm 2 : câu 2 - Thành phần : màng, TB
- Nhóm 3 : câu 3 Nhóm 2 trình bày, chất, nhân (vùng nhân).
các nhóm còn lại bổ - Tế bào nhân sơ, gồm:
sung. - Tế bào nhân thực, gồm :
+ Màng có cấu trúc khảm
động nên vận chuyển các
GV nhận xét, kết luận. chất có chọn lọc gồm các
phương thức vận chuyển :
thụ động và chủ động.
+ TB chất và các bào
quan: ti thể, lạp thể, lưới
nội chất, bộ máy gôngi,
khung xương tế bào,…
+ Nhân.
* Chuyển hóa vật chất và
năng lượng :
GV yêu cầu nhóm 3 Nhóm 3 trình bày, - ATP là đồng tiền năng
trình bày. các nhóm còn lại bổ lượng của tế bào.
sung. - Hô hấp tế bào là quá
trình phân giải chất hữu cơ
GV đánh giá, kết luận. để tạo năng lượng ATP,
gồm 3 giai đoạn, sản phẩm
chính là ATP, trong đó
năng lượng trong phân tử
Glucôzơ được giải phóng
một cách từ từ nhờ một hệ
thống các enzim hô hấp.
IV. Dặn dò :
Học thuộc bài đã học, chuẩn bị thi HKI.
45
Tuần : 18
Tiết : 18
THI KIỂM TRA HỌC KÌ I
Sở GD & ĐT Bình Phước Kì Thi Kiểm Tra Chất Lượng Học Kì I

Trường THPT Phú Riềng Môn : Sinh học - Khối 10
Họ và tên HS : ……………………… Thời gian : 90 phút
Lớp : …….
Đề I :
Caâu 1 : Nhoùm naøo döôùi ñaây goàm toaøn Vi sinh vaät ?
a. Vi sinh vaät coå, vi taûo, naám muõ, naám moác.
b. Vi sinh vaät coå, vi taûo, ñoäng vaät nguyeân sinh, ñòa y.
c. Vi khuaån, ñoäng vaät nguyeân sinh, vi taûo, naám men.
d. Vi khuaån, ñoäng vaät nguyeân sinh, thöïc vaät nguyeân
sinh, naám rôm.
Caâu 2: Taïi sao khi haï nhieät ñoä xuống 00 C teá baøo seõ
bò cheát ?
teá baøo.
46
khaùc.
Caâu 3: Heä thoáng caùc nhoùm moâ ñöôïc saép xeáp ñeå
thöïc hieän moät loaïi chöùc naêng thaønh laäp neân
…………………, nhieàu………………….taïo thaønh heä
…………………….
a. Teá baøo. b. Cô theå. c. Cô quan.
d. Baøo quan.
Caâu 4 : Nhoùm caùc nguyeân toá naøo sau ñaây laø nhoùm
a. C, H, Mg, N.
b. C, H, O, N.
c. C, H, O, Cl.
d. C, H, Mg, O.
Caâu 5: Caùc nucleâoâtit treân maïch ñôn cuûa phaân töû
b. Lieân keát glicoâzit.
c. Lieân keát peptit.
d. Lieân keát cộng hoá trị.
Câu 6: Thành phần hoá học cấu tạo nên thành tế bào Vi khuẩn là ?
a. Xenlulôzơ.
b. Kitin.
c. Silic.
d. Peptiđôglican.
Câu 7: Bào quan nào sau đây có chứa ADN ?
a. Ti thể và trung thể.
b. Trung thể và tiêu thể
c. Tiêu thể và lạp thể.
d. Lạp thể và ti thể.
Câu 8: Cấu tạo bộ máy Gôngi bao gồm ?
a. Các ống rãnh xếp chồng lên nhau và thông với nhau
b. Các túi màng dẹp xếp chồng lên nhau và tách biệt nhau
c. Các cấu trúc dạng hạt tập hợp lại
d. Các thể hình cầu có màng kép bao bọc lại
Caâu 9: Proâteâin khoâng coù ñaëc ñieåm naøo sau ñaây ?
a. Deã bieán tính khi nhieät ñoä taêng cao.
b. Coù tính ña daïng.
c. Laø ñaïi phaân töû vaø coù caáu truùc ña phaân.
47
d. Coù khaû naêng töï sao cheùp.
Câu 10: Hai nhà khoa học đã đưa ra mô hình cấu tạo màng sinh chất năm
1972 là :
a. Singer và Nicolson.
b. Campbell và Nicolson.
c. Nicolson và Reece.
d. Reece và Campbell.
Câu 11: Chất nền của Lục lạp có màu sắc nào sau đây ?
a. Màu xanh
b. Màu đỏ
c. Màu da cam
d. Không màu
Câu 12: Có hai dạng năng lượng được phân chia dựa trên trạng thái tồn tại
của chúng là ?
a. Động năng và thế năng.
a. Hoá năng và điện năng.
b. Điện năng và thế năng.
d. Thế năng và hoá năng.
Câu 13: Enzim có bản chất là ?
a. Pôlisaccarit
b. Mônôsaccarit
c. Prôtêin
d. Phôtpholipit
Câu 14: Sơ đồ tóm tắt nào sau đây thể hiện đúng quá trình Đường phân ?
a. Glucôzơ → Axit Piruvic + Năng lượng
b. Glucôzơ → CO2 + Năng lượng
c. Glucôzơ → Nước + Năng lượng
d. Glucôzơ → CO2 + Nước
Câu 15 : Chất nào sau đây trực tiếp cung cấp năng lượng cho quá trình vận
chuyển chủ động các chất trong cơ thể sống ?
a. ATP b. ADP c. AMP d. Cả 3 chất nêu trên
Câu 1 : (1đ)
Tại sao chúng ta phải tiến hành bảo vệ rừng ?
Câu 2 : (1đ)
Vẽ mô hình cấu trúc hóa học của phân tử ATP và nêu các thành phần
hóa học của phân tử.
Câu 3 : (2đ)
Trình bày cấu trúc hóa học và vai trò của nước trong tế bào.
Câu 4 : (2đ)
Hô hấp tế bào là gì ? Giải thích vì sao tế bào cơ nếu co liên tục thì sẽ
dẫn đến hiện tượng “mỏi” và không thể tiếp tục co được nữa ?
Câu 5 : (1đ)
48
Nhập bào là gì ? Trình bày cơ chế của nhập bào.
….Hết…
Sở GD & ĐT Bình Phước Kì Thi Kiểm Tra Chất Lượng Học Kì I

Trường THPT Phú Riềng Môn : Sinh học - Khối 10
Họ và tên HS : ……………………… Thời gian : 45 phút
Lớp : …….
Đề II :
Caâu 1: Vi khuaån laø daïng sinh vaät ñöôïc xeáp vaøo Giôùi
naøo sau ñaây ?
a. Giôùi Nguyeân sinh.
b. Giôùi Thöïc vaät.
c. Giôùi Khôûi sinh.
d. Giôùi Ñoäng vaät.
Caâu 2 : Taïi sao khi haï nhieät ñoä xuống 00 C teá baøo seõ
bò cheát ?
teá baøo.
khaùc.
Caâu 3: Con Chaâu chaáu ñöôïc xeáp vaøo ngaønh ñoäng
vaät naøo sau ñaây ?
a. Ruoät khoang.
b. Da gai.
c. Thaân meàm.
d. Chaân khôùp.
Caâu 4: Nguyeân toá naøo döôùi ñaây laø nguyeân toá ña
löôïng ?
b. Mangan. b. Ñoàng. c. Keõm. d. Photpho.
Caâu 5 : Caùc nucleâoâtit treân maïch ñôn cuûa phaân töû
c. Lieân keát cộng hoá trị.
49
d. Lieân keát peptit.
e. Lieân keát glicoâzit.
Caâu 6: Giöõa caùc nucleâoâtit treân hai maïch cuûa phaân
töû ADN coù :
a. G lieân keát vôùi X baèng hai lieân keát hiñroâ.
b. G lieân keát vôùi A baèng ba lieân keát hiñroâ.
c. A lieân keát vôùi T baèng hai lieân keát hiñroâ.
d. A lieân keát vôùi X baèng ba lieân keát hiñroâ.
Caâu 7: Nhoùm caùc nguyeân toá naøo sau ñaây laø nhoùm
a. C, H, Mg, N.
b. C, H, O, N.
c. C, H, O, Cl.
d. C, H, Mg, O.
Caâu 8: Chuoãi poâlipeptit coù daïng xoaén loø xo hay daïng
gaáp neáp laø caáu truùc của proâteâin bậc mấy ?
a. Baäc 1 b. Baäc 2 c. Baäc 3 d.
Baäc 4
Câu 9: Có hai dạng năng lượng được phân chia dựa trên trạng thái tồn tại của
chúng là ?
a. Động năng và thế năng.
b. Hoá năng và điện năng.
c. Điện năng và thế năng.
d. Thế năng và hoá năng
Câu 10: Chất nền của Lục lạp có màu sắc nào sau đây ?
a. Màu xanh
b. Màu đỏ
c. Màu da cam
d. Không màu
Câu 11: Điều dưới đây đúng khi nói về sự vận chuyển thụ động các chất qua
màng tế bào là ?
a. Cần có năng lượng cung cấp cho quá trình vận chuyển.
b. Chất được chuyển từ nới có nồng độ thấp đến nơi có nồng độ cao.
c. Tuân theo quy luật khuếch tán
d. Chỉ xảy ra ở thực vật, không xảy ra ở động vật.
Câu 12: Sự thẩm thấu là :
a. Sự di chuyển của các phân tử chất tan qua màng.
b. Sự di chuyển của các phân tử đường qua màng.
c. Sự di chuyển của các ion qua màng.
d. Sự di chuyển của các phân tử nước qua màng.
Câu 13: Enzim có bản chất là ?
a. Pôlisaccarit
b. Mônôsaccarit
50
c. Prôtêin
d. Phôtpholipit
Câu 14: Sơ đồ tóm tắt nào sau đây thể hiện đúng quá trình Đường phân ?
a. Glucôzơ → Axit Piruvic + Năng lượng
b. Glucôzơ → CO2 + Năng lượng
c. Glucôzơ → Nước + Năng lượng
d. Glucôzơ → CO2 + Nước
Câu 15 : Năng lượng chủ yếu được tạo ra từ quá trình hô hấp ?
a. ATP b. ADP c. NADH d. FADH2
Câu 1 : (1đ)
Trình bày sự khác nhau về đặc điểm giữa giới Động vật và Thực vật.
Câu 2 : (1đ)
Vẽ sơ đồ cấu trúc màng sinh chất và kể tên các thành phần chính tham
gia cấu trúc màng.
Câu 3 : (2đ)
Trình bày cơ chế tác dụng của Enzim. Cho ví dụ minh họa.
Câu 4 : (2đ)
Nếu đặt 1 tế bào thực vật và 1 tế bào động vật vào môi trường nhược
trương so với tế bào thì hiện tượng gì sẽ xảy ra? Giải thích ?
Câu 5 : (1đ)
Quá trình hít thở của con người có liên quan như thế nào với quá trình
hô hấp tế bào ?
….Hết…
ĐÁP ÁN
Môn : Sinh học 10 (cơ bản)
Đề 1:
Phần 1 : Trắc nghiệm (0,2đ/câu)
Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Đáp c b c b d d d b d a d a c a a
án
Phần 2 : Tự luận
Câu 1 :1đ
- Thành phần chủ yếu là thực vật.
(0,25đ)
- Điều hòa khí hậu, giữ nguồn nước,... (0,25đ)
- Có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái.
(0,25đ)
51
- Cung cấp lương thực, nguyên liệu, dược liệu cho con người.
(0,25đ)
Câu 2 : 1đ
- Mô hình cấu trúc hóa học của phân tử ATP. (0,5đ)
- Các thành phần : 1 phân tử đường ribôzơ, 1 phân tử bazơ nitơ, 3 nhóm
phôtphat. (0,5đ)
Câu 3 :2đ
- Nước gồm : 1 nguyên tử Ôxi, 2 nguyên tử Hiđrô. (0,25đ)
- Các nguyên tử : liên kết bằng liên kết cộng hóa trị.
(0,25đ)
- Đôi electron chung bị kéo lệch về phía Ôxi nên phân tử nước có tính
phân cực. (0,5đ)
- Vai trò :
+ Là thành phần cấu tạo và dung môi hòa tan các chất.
(0,25đ)
+ Là môi trường của các phản ứng sinh hóa. (0,25đ)
+ Chiếm tỉ lệ lớn trong tế bào, không có nước tế bào không thực hiện được
phản ứng chuyển hóa để duy trì sự sống. (0,5đ)
Câu 4 : 2đ
- Khái niệm hô hấp tế bào: (0,5đ)
- Co cơ liên tục → tăng cường hô hấp tế bào → không đủ O 2 để tạo
ATP → tế bào sử dụng quá trình lên men để tạo ATP, gây hiện tượng tích lũy
axit lactic trong tế bào → hiện tượng đau mỏi cơ → không thể tiếp tục co cơ.
(1,5đ)
Câu 5 : 1đ
- Khái niệm nhập bào. (0,25đ)
- Cơ chế :
+ Khi “thức ăn “ tiếp xúc với màng tế bào thì màng tế bào lõm vào bao lấy đối
tượng.
(0,25đ)
+ Nuốt đối tượng vào trong tế bào. (0,25đ)
+ liên kết với lizôxôm để tiêu hóa đối tượng. (0,25đ)
.....Hết....
ĐÁP ÁN
Môn : Sinh học 10 (cơ bản)
Đề 2:
Phần 1 : Trắc nghiệm (0,2đ/câu)
Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Đáp c b d d b c b b a d c d c a a
án
52
Phần 2 : Tự luận
Câu 1 :1đ
Giới Thực vật Giới Động vật
- Tự dưỡng. - Dị dưỡng.
(0,25đ)
- Sống cố định. - Có khả năng di chuyển.
(0,25đ)
- Cảm ứng chậm. - Phản ứng nhanh.
(0,25đ)
- Tế bào có vách xenlulôzơ. - Tế bào không có vách xenlulôzơ. (0,25đ)
Câu 2:1đ
- Sơ đồ cấu trúc màng. (0,5đ)
- Các thành phần : prôtêin, phôtpholipit, colestêron,... (0,5đ)
Câu 3 :2đ
- Gồm :
Enzim + Cơ chất Enzim – Cơ chất (0,5đ)
Enzim tương tác với cơ chất tạo sản phẩm. (0,5đ)
Liên kết enzim – cơ chất mang tính đặc thù. (0,25đ)
- Ví dụ : (0,75đ)
Câu 4 : 2đ
- Tế bào động vật bị vỡ. (0,5đ)
- Tế bào thực vật căng lên nhưng không bị vỡ. (0,5đ)
- Giải thích :
+ Tế bào động vật bị vỡ do nước từ bên ngoài thẩm thấu vào tế bào. (0,5đ)
+ Tế bào thực vật căng lên do nước thẩm thấu từ bên ngoài vào nhưng nhờ có
vách xenlulôzơ cân bằng áp suất thẩm thấu.
(0,5đ)
Câu 5 : 1đ
- Quá trình hít thở của con người là hô hấp ngoài. (0,5đ)
- Trao đổi O2 và CO2 với hô hấp tế bào. (0,5đ)
.....Hết....
Tuần : 19
Tiết : 19
Bài 17 : QUANG HỢP
- Nêu được khái niệm quang hợp và những sinh vật có khả năng quang
hợp.
53
- Nêu được quang hợp gồm 2 pha là pha sáng và pha tối.
- Nêu được mối liên quan giữa ánh sáng với mỗi pha cũng như mối liên
quan giữa hai pha.
- Trình bày được tóm tắt diễn biến, các thành phần tham gia, kết quả của
pha sáng.
- Mô tả được một cách tóm tắt các sự kiện chính của chu trình C3.
II. Phương pháp:
Thảo luận nhóm – thuyết trình + Hỏi đáp – minh họa.
III. phương tiện :
2. Kiểm tra bài cũ :
3. Bài mới :
I. Khái niệm quang hợp :

GV nêu câu hỏi, gọi HS - Khái niệm: quang hợp
trả lời. HS nghe câu hỏi, tự là quá trình sử dụng năng
? Quang hợp là gì ? nghiên cứu SGK trả lượng ánh sáng để tổng
Viết phương trình tổng lời. hợp chất hữu cơ từ các
quát của quá trình nguyên liệu vô cơ.
quang hợp. - Đối tượng : trong sinh
Gọi HS khác bổ sung. Các HS khác nhận giới chỉ có thực vật, tảo và
xét, bổ sung. một số vi khuẩn có khả
năng quang hợp.
- Phương trình tổng
quát:
CO2 + H2O + NLAS → (CH2O) + O2
Hoạt động : II. Các pha của quá trình
GV chia nhóm HS, phát HS tách nhóm theo quang hợp :
phiếu học tập và nêu yêu cầu của GV, 1. Pha sáng :
yêu cầu công việc cho nhận phiếu học tập - Khái niệm : pha sáng là
từng nhóm. và tiến hành thảo giai đoạn chuyển hóa năng
Yêu cầu : Hoàn thành luận theo hướng dẫn. lượng ánh sáng thành năng
phiếu học tập sau. lượng trong các liên kết
Nhóm 1, 2 : Hoàn thành hóa học của ATP và
phiếu học tập sau : Đại diện của nhóm NADPH, nên pha sáng
lên trình bày kết quả. còn được gọi là giai đoạn
Nội dung Pha sáng Các nhóm còn lại chuyển hóa năng lượng.
Vị trí
nhận xét, bổ sung. - Vị trí : xảy ra ở màng
Nguyên liệu Nội Pha sáng tilacôit.
Diễn biến dung - Nguyên liệu: NLAS,
Vị trí Màng tilacôit
54
Sản phẩm H2O, ADP, NADP+ .
Nguyên NLAS, H2O,
liệu ADP, NADP+ . - Diễn biến : NLAS
được hấp thụ nhờ các sắc
Diễn NLAS + H2O + tố quang hợp, sau đó năng
biến ADP + NADP+
→ ATP + lượng được chuyển vào
NADPH + O2 chuỗi chuyền electron
Sản ATP, NADPH,
quang hợp qua một chuỗi
phẩm O 2. các phản ứng ôxi hóa khử,
cuối cùng được chuyền
GV đánh giá, kết luận. đến ADP và NADP+ tạo
thành ATP và NADPH.
Ôxi được tạo ra từ nước.
- Sản phẩm : ATP,
NADPH, O2.
2. Pha tối :
Nhóm 3, 4: Hoàn thành - Khái niệm : là giai
phiếu học tập sau : Đại diện của nhóm đoạn CO2 bị khử thành
lên trình bày kết quả. cacbohiđrat, nên còn được
Nội dung Pha tối Các nhóm còn lại gọi là quá trình cố định
Vị trí
nhận xét, bổ sung. CO2.
Nguyên liệu Nội Pha tối
dung
- Vị trí : xảy ra trong
Diễn biến
Vị trí Chất nền của lục chất nền của lục lạp.
Sản phẩm
lạp - Nguyên liệu : ATP,
Nguyên ATP, NADPH,
NADPH, CO2.
liệu CO2. - Diễn biến : CO2 +
RiDP → Hợp chất 6C
Diễn CO2 + RiDP →
biến Hợp chất 6C không bền → Hợp chất 3C
không bền → bền vững → AlPG có 3C
GV đánh giá, kết luận. Hợp chất 3C → cacbohiđrat.
bền vững →
AlPG có 3C → - Sản phẩm : tinh bột,
cacbohiđrat. sản phẩm hữu cơ khác.
Sản Tinh bột
phẩm
4. Củng cố :
Câu 1 : Trình bày diễn biến của pha tối, cho biết tên của sản phẩm tạo thành ?
Câu 2 : Theo em câu nói : “ Pha tối của quang hợp hoàn toàn không phụ thuộc
vào ánh sáng” có chính xác không? Vì sao ?
5. Dặn dò :
- Đọc mục : Em có biết? ở cuối bài.
55
Tuần : 20
Tiết : 20
Chương IV : PHÂN BÀO
Bài 18 : CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
- Nêu được chu kì tế bào.
- Mô tả được các giai đoạn khác nhau của chu kì tế bào.
- Nêu được quá trình phân bào được điều khiển như thế nào và những
rối loạn trong quá trình điều hòa phân bào sẽ gây nên những hậu quả gì.
- Nêu được ý nghĩa của nguyên phân.
Thảo luận + Hỏi đáp – minh họa.
III. Phương tiện :
Câu 1 : Trình bày diễn biến của pha tối, cho biết tên của sản phẩm tạo thành ?
56
Câu 2 : Theo em câu nói : “ Pha tối của quang hợp hoàn toàn không phụ thuộc
vào ánh sáng” có chính xác không? Vì sao ?
3. Bài mới :
I. Chu kì tế bào :
GV nêu câu hỏi, yêu - Khái niệm : chu kì tế
cầu HS nghiên cứu bào là khoảng thời gian
SGK trả lời. HS nghe câu hỏi, tự giữa hai lần phân bào.
? Chu kì tế bào là gì? tham khảo SGK trả lời. - Chu kì tế bào gồm giai
Chu kì tế bào trải qua đoạn trung gian chiếm
mấy giai đoạn, kể tên Các HS khác nhận xét, phần lớn thời gian của chu
các giai đoạn đó ? bổ sung. kì và một giai đoạn phân
GV đánh giá, kết luận chia.
Hoạt động : - Giai đoạn trung gian
GV chia nhóm HS, HS tách nhóm theo yêu gồm 3 pha :
phát phiếu học tập, cầu của GV, nhận phiếu + Pha G1 : là giai đoạn
nêu yêu cầu công học tập, thảo luận để tổng hợp những chất cần
việc đối với HS. hoàn thành. thiết cho sinh trưởng.
+ Pha S : là giai đoạn các
Các pha Đặc điểm Các Đặc điểm NST nhân đôi.
pha
Pha G1 + Pha G2 : là giai đoạn
Pha Tổng hợp những tổng hợp tất cả những gì
Pha S G1 chất cần thiết cho cần thiết cho phân bào.
sinh trưởng.
Pha G2 Pha NST nhân đôi - Chu kì tế bào được
S điều khiển bởi một cơ chế
GV chỉnh sửa, bổ hết sức tinh vi và chặt chẽ.
Pha Tổng hợp những
sung. G2 chất cần thiết cho Các tế bào trong cơ thể đa
phân bào. bào chỉ phân chia khi có
tín hiệu phân bào.
- Nếu cơ chế điều khiển
sự phân bào trục trặc hoặc
bị hư hỏng thì cơ thể có
thể lâm bệnh.
II. Quá trình nguyên
Hoạt động : phân:
Yêu cầu : Quan sát 1. Phân chia nhân :
hình 18.2, hoàn thành HS nhận phiếu học tập, Gồm 4 kì :
phiếu học tập sau : thảo luận, thống nhất + Kì đầu : NST kép co
nội dung, hoàn thành xoắn lại, màng nhân dần
Các kì Đặc điểm phiếu học tập. tiêu biến, thoi phân bào
Các Đặc điểm dần xuất hiện.
Kì đầu
kì
+ Kì giữa : các NST co
57
Kì giữa xoắn cực đại, tập trung
Kì sau thành một hàng ở mặt
Kì - NST kép co xoắn lại.
đầu - Màng nhân dần tiêu phẳng xích đạo. Thoi phân
Kì cuối biến. bào đính vào 2 phía của
- Thoi phân bào dần
xuất hiện.
NST tại tâm động.
+ Kì sau : các nhiễm sắc
Kì - NST xoắn cực đại. tử tách nhau và đi về hai
giữa -Tập trung ở mặt phẳng
xích đạo. cực của tế bào.
+ Kì cuối : NST dãn xoắn
Kì - Nhiễm sắc tử tách dần và màng nhân xuất
sau nhau, đi về hai cực của
tế bào. hiện.
Kì - NST dãn xoắn. 2. Phân chia tế bào chất:
cuối - Màng nhân xuất hiện.
Sau khi hoàn tất phân
chia nhân, tế bào chất
cũng phân chia thành 2 tế
bào con.
GV nêu câu hỏi, yêu III. Ý nghĩa của quá
cầu HS nghiên cứu trình nguyên phân :
SGK trả lời. HS nghe câu hỏi, tự Từ 1 TB mẹ → 2 TB
? Cho biết ý nghĩa tham khảo SGK trả lời. con.
của quá trình nguyên - Tăng số lượng tế bào,
phân ? giúp sinh vật lớn lên.
- Giúp tái sinh mô hoặc
Các HS khác nhận xét, cơ quan bị tổn thương.
bổ sung. - Duy trì ổn định tính
GV đánh giá, kết đặc trưng của bộ NST của
luận. loài.
4. Củng cố :
Câu 1 : Chu kì tế bào là gì? Mô tả đặc điểm các pha của giai đoạn trung gian ?
Câu 2 : Ý nghĩa của quá trình nguyên phân ?
5. Dặn dò :
- Đọc mục : Em có biết ?
58
I. Mục tiêu :
học sinh.
III. Nội dung:
Câu 1 : 5đ
Chu kì tế bào là gì? Mô tả đặc điểm các pha của giai đoạn trung gian ?
Câu 2 : 5đ
Ý nghĩa của quá trình nguyên phân ?
….Hết….
Tuần : 21
Tiết : 21
Bài 19 : GIẢM PHÂN
- Mô tả được đặc điểm của các kì trong quá trình giảm phân.
- Trình bày được diễn biến chính ở kì đầu của giảm phân I.
- Nêu được ý nghĩa của quá trình giảm phân.
- Nêu được sự khác biệt giữa quá trình giảm phân và nguyên phân.
Thảo luận – thuyết trình + Hỏi đáp – minh họa + Diễn giảng.
III. Phương tiện :
3. Bài mới :
GV nêu câu hỏi, yêu Đặc điểm :

cầu HS nghiên cứu HS nghe câu hỏi, tự - Trải qua 2 lần phân bào
SGK trả lời. tham khảo SGK trả lời. nhưng chỉ 1 lần nhân đôi
? Hãy cho biết đặc ADN.
điểm của quá trình Các HS khác nhận xét, - 1TB (2n)  4TB (n)
giảm phân ? bổ sung.
GV đánh giá, kết
luận.
I. Giảm phân I :
59
1. Kì đầu I:
- NST kép : gồm 2
Hoạt động : crômatit dính nhau tại tâm
GV chia nhóm HS, HS tách nhóm theo yêu động. Các NST kép bắt
phát phiếu học tập, cầu của GV, nhận phiếu đầu co xoắn lại.
yêu cầu các nhóm học tập, thảo luận để - Các NST kép bắt đôi
quan sát hình 19.1 để hoàn thành, cử đại diện theo từng cặp tương đồng
hoàn thành phiếu học trình bày. và có thể trao đổi các đoạn
tập. Các Đặc điểm crômatit cho nhau gọi là
kì hiện tượng trao đổi chéo.
- Thoi phân bào dần hình
Kì - NST kép bắt đầu co
đầu I xoắn lạiNST kép bắt
thành và một số sợi thoi
đôi, trao đổi đoạn. cũng dính vào tâm động
- Thoi phân bào dần NST.
hình thành, màng nhân
và nhân con dần tiêu - Màng nhân và nhân và
biến nhân con dần tiêu biến.
Kì - NST co xoắn cực đại,
Các kì Đặc điểm
giữa tập trung thành hai
2. Kì giữa I:
Kì đầu I I hàng. Các NST co xoắn cực
- Tơ vô sắc dính vào 1 đại, tập trung thành hai
Kì giữa phía của NST.
Kì Mỗi NST kép trượt hàng ở mặt phẳng xích
I
sau I trên tơ vô sắc về 1 cực đạo. Thoi vô sắc chỉ dính
Kì sau I của tế bào. vào 1 phía của 1 NST
Kì Kết quả : 1TB (2n
Kì cuối cuối đơn)  2TB (n kép) trong cặp tương đồng.
I I 3. Kì sau I:
Mỗi NST kép trong cặp
tương đồng sẽ trượt trên tơ
vô sắc về 1 cực của tế bào.
Các nhóm còn lại nhận 4. Kì cuối I :
xét, bổ sung. NST dãn xoắn dần,
GV chỉnh sửa, kết màng nhân và nhân con
luận. dần xuất hiện, thoi vô sắc
biến mất.
Kết quả : 1TB (2n đơn) 
2TB (n kép)
II. Giảm phân II :

1. Kì đầu II :
Hoạt động : - NST kép co xoắn lại.
Yêu cầu : Quan sát HS nhận phiếu học tập, - Màng nhân dần tiêu biến.
hình 19.2, hoàn thành thảo luận, thống nhất - Thoi phân bào dần xuất
phiếu học tập sau : nội dung, hoàn thành
hiện.
phiếu học tập, cử đại
2. Kì giữa II :
Các kì Đặc điểm diện trình bày.
Các NST co xoắn cực
60
Các Đặc điểm đại, tập trung thành một
Kì đầu II kì hàng ở mặt phẳng xích
Kì giữa II Kì - NST kép co xoắn lại. đạo. Thoi vô sắc chỉ dính
đầu - Màng nhân dần tiêu vào 2 phía của NST.
Kì sau II II biến.
- Thoi phân bào dần
3. Kì sau II:
Kì cuối II xuất hiện. Các crômatit tách nhau ở
tâm động và đi về hai cực
Kì - NST xoắn cực đại.
Kết quả giữa -Tập trung ở mặt phẳng
của tế bào trên thoi vô sắc.
PB2 II xích đạo. 4. Kì cuối II :
NST dãn xoắn dần,
Kì - Nhiễm sắc tử tách
sau nhau, đi về hai cực của màng nhân và nhân con
II tế bào. dần xuất hiện, thoi vô sắc
Kì - NST dãn xoắn.
biến mất.
cuối - Màng nhân xuất hiện. Kết quả : 1TB (n kép) 
II 2 TB (n đơn)
Qua 2 lần phân bào :
1 TB (2n đơn)  4 TB
GV chỉnh sửa, kết Các nhóm khác nhận (n đơn)
luận. xét, bổ sung.
GV nêu câu hỏi, yêu III. Ý nghĩa của quá

cầu HS nghiên cứu trình giảm phân :
SGK trả lời. Từ 1 TB → 4 TB con
? Cho biết ý nghĩa với số NST giảm đi một
của quá trình giảm nửa.
phân ? HS nghiên cứu SGK trả
lời. - Tạo ra nhiều biến dị tổ
hợp, là nguồn nguyên liệu
của chọn lọc tự nhiên,
GV đánh giá, kết Các HS khác nhận xét, giúp các loài có khả năng
luận. bổ sung.
thích nghi với những điều
kiện sống mới.
- Duy trì bộ NST đặc
trưng của loài qua các cơ
chế: nguyên phân, giảm
phân, thụ tinh.
4. Củng cố :
Câu 1 : Mô tả đặc điểm các kì của phân bào I và II?
Câu 2 : Ý nghĩa của quá trình giảm phân ?
5. Dặn dò :
- Đọc mục : Em có biết ?
61
- Xem trước bài thực hành trang 81 SGK Sinh học 10, chuẩn bị học tiết
thực hành.
Líp d¹y: 10A TiÕt(theo TKB):….Ngµy d¹y…………SÜ sè:…..V¾ng:……………………
Líp d¹y: 10B TiÕt(theo TKB):….Ngµy d¹y…………SÜ sè:…..V¾ng:……………………
Bµi 20: (TiÕt 22) thùc hµnh

Quan s¸t çc k× cña nguyªn ph©n trªn tiªu b¶n rÔ hµnh
I/Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- NhËn biÕt ®c çc k× kh¸c nhau cña nguyªn ph©n díi kÝnh hiÓn
vi.
2. VÒ kÜ n¨ng & th¸i ®é:
- VÏ ®c h×nh ¶nh qs¸t ®îc øng víi mçi k× cña nguyªn ph©n vµo
vë.
- RÌn luyÖn kü n¨ng qs¸t tiªu b¶n trªn kÝnh hiÓn vi ®Ó lÊy th«ng
tin.
II/ CB: Nh SGK.
- GV: Gi¸o ¸n+ SGK+ Tranh vÏ.
- HS: Vë ghi + SGK.
III/ TTBH:
1. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng
2. Bµi míi:
- §Æt tiªu b¶n cè ®Þnh lªn kÝnh hiÓn vi & ®iÒu chØnh sao cho
vïng cã mÉu vËt vµo gi÷a hiÓn vi trêng, n¬i cã nguån ¸nh s¸ng t¹p trung.
- Quan s¸t toµn bé l¸t c¾t däc rÔ hµnh tõ ®Çu nä ®Õn ®Çu kia díi
vËt kÝnh x 10 ®Ó s¬ bé X§ vïng rÔ cã nhiÒu TB dang ph©n chia.
- ChØnh vïng cã nhiÒu TB ®ang ph©n chia vµo chÝnh gi÷a hiÓn vi
trêng & chuyÓn sang quan s¸t díi vËt kÝnh x 40.
NhËn biÕt çc k× cña qu¸ tr×nh nguyªn ph©n trªn tiªu b¶n.
VÏ TB ë mét sè k× kh¸c nhau quan s¸t ®c trªn tiªu b¶n vµo vë.
GV híng dÉn HS nhËn d¹ng çc k× dùa vµo:

+ Møc ®é co xo¾n cña NST.
+ Ph©n bè cña NST.
+ Quan s¸t xem cã hay kh«ng cã h×nh ¶nh ph©n chia cña TBC.
GV yªu cÇu HS ®Õm sè lîng NST quan s¸t ®c ë k× gi÷a, tõ ®ã X§
bé NST 2n cña loµi lµ bao nhiªu?
3. Thu ho¹ch.
GV híng dÉn HS vÏ çc k× theo ®óng tr×nh tù xuÊt hiÖn trong chu
k× TB.
**********************************************************************
*
62
Líp d¹y: 10A TiÕt(theo TKB):….Ngµy d¹y…………SÜ sè:…..V¾ng:
……………………
Líp d¹y: 10B TiÕt(theo TKB):….Ngµy d¹y…………SÜ sè:…..V¾ng:
……………………
PhÇn III: sinh häc vi sinh vËt
Ch¬ng I:
chuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng lîng ë vi sinh
vËt
Bµi 22: dinh dìng, chuyÓn ho¸ vËt chÊt ë vi sinh
vËt
(TiÕt 23)
I/Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- Tr×nh bµy ®îc çc ph¬ng thøc dinh dìng cña vi sinh
vËt dùa theo nguån çc bon vµ n¨ng lîng
- Ph©n biÖt ®îc çc kiÓu h« hÊp vµ lªn men ë sinh vËt
- Nªu ®îc 3 lo¹i m«i trêng nu«i cÊy c¬ b¶n cña vi sinh vËt
- Tr×nh bµy ®îc çc øng dông cña qu¸ tr×nh lªn men

- RÌn luyÖn mét sè kÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, kh¸i qu¸t ho¸ kiÕn
thøc vµ vËn dông thùc tiÔn
II/ CB:
III/ TTBH:
2. Bµi míi:
H§ cña GV H§ cña HS Néi dung
I. Kh¸i niÖm vÒ sinh vËt.
- ThÕ nµo lµ VSV? vÝ dô - Lµ nh÷ng VSV cã Vi sinh vËt lµ nh÷ng sinh v
minh ho¹? kÝch thíc nhá bÐ, c¬ cã kÝch thíc nhá bÐ, c¬ t
thÓ ®¬n bµo. ®¬n bµo.
VD: VK, §V nguyªn Vi sinh vËt bao gåm nhiÒu
sinh,VR, vi nÊm… kh¸c nhau, cã chung ®
®iÓm lµ T§C nhanh chãn
sinh trëng vµ sinh s¶n nha
ph©n bè réng.
- VSV sèng ë nh÷ng m«i - MT tù nhiªn & trong II. M«i trêng vµ çc ki
trêng nµo? phßng thÝ nghiÖm. dinh dìng.
1. Çc lo¹i m«i trêng c¬ b¶n
a. M«i trêng tù nhiªn.
Vi sinh vËt cã kh¾p n¬i tro
m«i trêng cã ®iÒu kiÖn s
th¸i ®a d¹ng.
63
b. M«i trêng phßng t
nghiÖm
Bao gåm 3 lo¹i m«i trêng.
- M«i trêng dïng chÊt tù nhi
gåm çc chÊt tù nhiªn.
- M«i trêng tæng hîp: gåm c
chÊt ®· biÕt vÒ thµnh ph
ho¸ häc vµ sè lîng.
- M«i trêng b¸n tæng hîp: gå
çc chÊt tù nhiªn vµ ho¸ häc
- Nªu çc tiªu chÝ c¬ b¶n - Nguån NL & nguån 2. Çc kiÓu dinh dìng.
®Ó ph©n thµnh çc kiÓu cacbon. a. Tiªu chÝ ®Ó ph©n biÖt c
dinh dìng cña VSV? kiÓu dinh dìng.
- Nhu cÇu vÒ nguån n¨ng lîn
- Tr×nh bµy çc kiÓu dinh - Cã 4 kiÓu dd. - Nguån cacbon.
dìng ë VSV? b. cã 4 kiÓu dinh dìng.
- Quang tù dìng.
- ho¸ tù dìng.
- Quang dÞ dìng.
- Ho¸ dÞ dìng.
III. H« hÊp vµ lªn men.
1. H« hÊp.
H« hÊp H« hÊ
hiÕu khÝ kÞ khÝ
- H·y nghiªn cøu sgk hoµn - HS ®äc SGK & Kh¸i Lµ qu¸ Qóa
thµnh phiÕu häc tËp sau? ®iÒn vµo phiÕu häc niÖm tr×nh oxi tr×nh
H« H« hÊp tËp. ho¸ çc ph©n
hÊp kÞ khÝ ph©n tö gi¶i
hiÕu h÷u c¬ Cacbohi
khÝ ®rat ®
Kh¸i thu n¨n
niÖm lîng ch
ChÊt tÕ bµo
nhËn ChÊt Oxi ph©n Ph©n
®iÖn nhËn tö v« c
tö cuèi ®iÖn - sinh vËt chø
cïng tö nh©n kh«ng
S¶n cuèi thùc ph¶i
phÈm cïng chuçi oxi ph©
t¹o ra truyÒn tö
®iÖn tö ë
mµng ti
thÓ
- sinh vËt
nh©n s¬
diÔn ra
ngay trªn
- Em hiÓu g× vÒ lªn mµng
64
men? Nªu vÝ dô minh ho¹? sinh chÊt
S¶n CO2, H2O, N¨ng lîn
phÈ NL
m
2. Lªn men
- Lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸
khÝ diÔn ra trong tÕ bµo.
- ChÊt cho ®iÖn tö vµ ch
nhËn ®iÖn tö lµ çc ph©n
h÷u c¬.
- S¶n phÈm t¹o thµnh lµ: R
dÊm,……
3. Cñng cè: Cho 1 sè vÝ dô vÒ MT tù nhiªn cã VSV ph¸t triÓn?

4. HDVN: Häc bµi theo vë ghi & SGK.
**********************************************************************
*

……………………
……………………
Qu¸ tr×nh tæng hîp vµ ph©n gi¶i çc
Bµi 23:
chÊt (TiÕt 24) ë vi sinh vËt
I/Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- Nªu ®îc s¬ ®å tæng hîp çc chÊt ë sinh vËt.
- Ph©n biÖt ®îc sù ph©n gi¶i trong vµ ngoµi tÕ bµo ë vi sinh vËt
nhê en zim.
- Nªu ®îc mét sè øng dông ®Æc ®iÓm cã lîi h¹n chÕ çc ®Æc
®iÓm cã h¹i cña qu¸ tr×nh tæng hîp vµ ph©n gi¶i çc chÊt.
- Ph©n biÖt ®îc lªn men Lactic vµ lªn men Rîu.
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp, so s¸nh.
II/ CB:
- GV: Gi¸o ¸n+ SGK.
III/ TTBH:
1. KiÓm tra bµi cò:
- Nªu nh÷ng tiªu chÝ c¬ b¶n ®Ó ph©n thµnh çc kiÓu dd cña VSV?
- Ph©n biÖt h« hÊp hiÕu khÝ víi h« hÊp kÞ khÝ?
2. Bµi míi:
- V× sao qu¸ tr×nh tæng I. Qu¸ tr×nh tæng hîp.
65
hîp çc chÊt ë vsv diÔn - VSV cã kh¶ n¨ng tù - Vi sinh vËt cã kh¶ n¨ng
ra nhanh chãng? tæng hîp axit amin. tæng hîp çc lo¹i axit amin.
- Vi sinh vËt sö dông n¨ng l
- ViÕt s¬ ®å tæng qu¸t vµ enzim néi bµo ®Ó tæng
biÓu thÞ sù tæng hîp çc chÊt.
mét sè chÊt ë VSV? a) Tæng hîp Protein:
(Axit amin)n P
Protein
b) Tæng hîp Polisaccarit:
(Glucoz¬)n + ADP- Glucoz¬
Glucoz¬)n+1 + ADP
- Nªu øng dông cña qu¸ - NÕu mét con bß c) Tæng hîp Lipit:
tr×nh tæng hîp ë VSV? nÆng 500 kg chØ s¶n Lµ sù kÕt hîp gi÷a Glixªrol
xuÊt ®îc kho¶ng 0.5 axit bÐo.
kg Protein mçi ngµy. d) Tæng hîp axit Nucleic:
th× víi 500 kg nÊm Baz¬ nitric kÕt hîp víi ®ê
men sÏ s¶n xuÊt ®îc 5C &H3PO4 çc nuclª«
50 tÊn protein mçi çc nuclª«tit LK víi nhau t¹o
ngµy. axit nuclªic.
II. Qu¸ tr×nh ph©n gi¶i.
- Ph©n biÖt ph©n gi¶i 1. Ph©n gi¶i Protein vµ ø
trong vµ ngoµi tÕ bµo dông.
VSV? a) Ph©n gi¶i ngoµi.
Protein proteaza axit amin
- S¬ ®å ho¸ qu¸ tr×nh HS tr¶ lêi. - Vi sinh vËt hÊp thô çc a
ph©n gi¶i mét sè chÊt ë amin vµ tiÕp tôc ph©n g
vsv? ®Ó t¹o n¨ng lîng.
- Khi m«i trêng thiÕu C vµ th
N vi sinh vËt khö amin,
dông axit h÷u c¬ lµm ngu
C.
b) Ph©n gi¶i trong.
- Protein h háng mÊt ho¹t tÝ
®îc ph©n gi¶i thµnh çc a
amin.
- Lµm níc chÊm, - Vai trß: Võa thu ®îc axit am
- Qu¸ tr×nh ph©n gi¶i m¾m… ®Ó tæng hîp axit amin v
®îc øng dung trong cuéc b¶o vÖ tÕ bµo.
sèng nh thÕ nµo? c) øng dông.
Lµm níc m¾m, çc lo¹i
chÊm.
2. Ph©n gi¶i Polisaccarit
øng dông.
a) Ph©n gi¶i ngoµi.
Polisaccarit §ê
®¬n
b) Ph©n gi¶i trong.
Vi sinh vËt hÊp thô ®êng ®
66
ph©n gi¶i b»ng h« hÊp hi
khÝ, kÞ khÝ, lªn men.
c) øng dông.
- Lªn men Etylic:
Tinh bét nÊm (®êng ho¸)
Glucose nÊm men rîu Etylic
CO2. (2C2H5OH + 2CO2 + NL)
- Lªn men Lactic:
Glucose vk lactic ®ång h×nh
a
lactic + CO2.(2CH3CHOHCOH
NL)
Glucose vk lactic dÞ h×nh a
- Lµm nÊm, thu sunh lactic + CO2 + etylic + a
- øng dông ? khèi. axetic.
3. Ph©n gi¶i Xenluz¬.
Xenluse xenlulaza ch
- Nªu mèi quan hÖ gi÷a mïn
ph©n gi¶i vµ tæng hîp? * øng dông.
- chñ ®éng cÊy VSV ®Ó ph©
gi¶i nhanh x¸c thùc vËt.
- TËn dông x¸c thùc vËt ®
lµm nÊm ¨n.
- nu«i VSV thu sinh khèi.
III. Mèi quan hÖ gi÷a tæ
hîp vµ ph©n gi¶i.
- Lµ hai qu¸ tr×nh ngîc chi
nhng thèng nhÊt trong h
®éng sèng.
- tæng hîp cung cÊp nguy
liÖu cho ph©n gi¶i.
- Ph©n gi¶i cung cÊp nguy
liÖu cho tæng hîp.
3. Cñng cè: T¹i sao tøc ¨n ®Ó l©u ngµy l¹i cã mïi h«i?
**********************************************************************
*
……………………
……………………
Lªn men etilic vµ lactic
I/Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- §Æt ®îc thÝ nghiÖm & quan s¸t ®c hiÖn tîng lªn men.
67
- Biªt lµm s÷a chua, muèi chua rau qu¶.
- RÌn luyÖn kü n¨ng qs¸t & lµm thÝ nghiÖm ®Ó lÊy th«ng tin.
II/ CB: Nh SGK.
- GV: Gi¸o ¸n+ SGK+ S¬ ®å.
III/ TTBH:
2. Bµi míi:
I/ Lªn men ªtilic:
- Cho vµo ®¸y mçi èng nghiÖm 2 & 3: 1 g bét b¸nh men hoÆc nÊm
men thuÇt khiÕt.
- §æ nhÑ 10 ml dung dÞch ®êng teo thµnh èng nghiÖm 1 &2.
- §æ nhÑ 10 ml níc l· ®un s«i ®Ó nguéi theo thµnh èng nghiÖm 3.
- Sau ®ã ®Ó çc èng nghiÖm trªn ë nhiÖt ®é 30 – 320C, quan s¸t
hiÖn tîng x¶y ra trong çc èng nghiÖm.
* Thu ho¹ch:
- H·y ®iÒn hîp chÊt ®c h×nh thµnh thay ch÷ X trong s¬ ®å sau:
NÊm men
§êng CO2 + X + NL
- §iÒn çc nhËn xÐt vµo b¶ng: cã ( + ), kh«ng cã ( - )
NhËn xÐt èng nghiÖm 1 èng nghiÖm 2 èng nghiÖm 3
Cã bét khÝ CO2

næi lªn
Cã mïi rîu
Cã mïi ®êng
Cã mïi b¸nh men
Tõ b¶ng trªn rót ra kÕt luËn §K lªn men ªtilic lµ g×?

II/ Lªn men lactic:
1) Lµm s÷a chua:
§un níc s«i, pha s÷a ngét võa uèng, ®Ó nguéi 400C, cho 1 th×a
s÷a chua Vinamilk vµo, råi trén ®Òu, ®æ ra cèc, ®Ó vµo n¬i cã nhiÖt
®é 400C, ®Ëy kÝn, sau 3- 5 giê sÏ thµnh s÷a chua.
2) Muèi rau qu¶:
Röa s¹ch da chuét, rau c¶i…c¾t thµnh çc ®o¹n kho¶ng 3 cm. Cho
rau qu¶ vµo v¹i, ®æ ngËp níc muèi NaCl (5%- 6%), nÐn chÆt, ®Ëy kÝn,
®Ó n¬i ¾m 28- 300C.
3. Thu ho¹ch:
- KiÓm tra çc SP thu ®c, gi¶i thÝch kÕt qu¶.
- Tra lêi çc c©u hái nªu trong SGK.
68
**********************************************************************
*
……………………
……………………
Ch¬ng II:
Sinh trëng vµ sinh s¶n cña sinh vËt
Bµi 25: sinh trëng cña vi sinh vËt
(TiÕt 26)
I/Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- N¾m ®îc 4 pha c¬ b¶n nu«i cÊy vi khuÈn kh«ng liªn tôc vµ ý
nghÜa cña tõng pha.
- N¾m ®îc ý nghÜa thêi gian thÕ hÖ tÕ bµo (g) vµ tèc ®é sinh tr-
ëng riªng sÏ trë thµnh cùc ®¹i vµ kh«ng ®æi míi trong pha log.
- Nguyªn t¾c vµ ý nghÜa cña ph¬ng ph¸p nu«i cÊy liªn tôc.

- RÌn luyÖn çc kÜ n¨ng: Thu thËp th«ng tin ph¸t hiÖn kiÕn thøc,
quan s¸t ph©n tÝch so s¸nh, tæng hîp.
II/ CB:
III/ TTBH:
- Vi khuÈn lam tæng hîp Pr«tªin cña m×nh tõ nguån çcbon & nit¬
ë ®©u? kiÓu dd cña chóng lµ g×?
- Nªn MQH gi÷a tæng hîp & ph©n gi¶i?
2. Bµi míi:
I. Kh¸i niÖm sinh trëng.
- ThÕ nµo lµ sù sinh tr- 1. Sù sinh trëng ë vi sinh vË
ëng cña vi sinh vËt? - Lµ sù t¨ng lªn çc TP Lµ sù t¨ng sinh çc thµn
cña TB. cña tÕ bµo vµ dÉn ®Õn sù
chia.
Sù sinh trëng cña quÇn thÓ
vËt lµ sù t¨ng sè lîng tÕ bµ
quÇn thÓ.
- ThÕ nµo lµ thêi gian 2. Thêi gian thÕ hÖ.

thÕ hÖ? Nªu vÝ dô? - Lµ (t) tõ khi xh 1 TB Lµ thêi gian tõ khi xuÊt hiÖ
®Õn khi TB ph©n chia. bµo ®Õn khi tÕ bµo ph©
- Tr¶ lêi lÖnh trong - Sau (t) thÕ hÖ, sè TB (kÝ hiÖu lµ g).
SGK? trong quÇn thÓ t¨ng gÊp VÝ dô: E.coli lµ 20 phót t
69
®«i. ph©n chia 1 lÇn.
- Thêi gian cña 1 thÕ hÖ Sè tÕ bµo trong b×nh sau
vÝ dô: Vi khuÈn lao lµ quÇn thÓ vi sinh vËt lµ ph©n chia tõ N0 tÕ bµo ba
1000 phót. thêi gian cÇn ®Ó N0 biÕn lµ trong mét thêi gian x¸c
trïng ®Õ dµy lµ 24 giê. thµnh 2N0 (N0 lµ sè tÕ (t).
- E.coli cã thêi gian thÕ bµo ban ®Çu cña quÇn Nt = N0.2n
hÖ g= 20 phót, vËy sau thÓ). Víi sè TB ban ®Çu
48 giê sè tÕ bµo lµ bao lµ N0 th× sau 2 giê, sè
nhiªu? (trong ®iÒu kiÖn TB trong quÇn thÓ lµ:
lÝ tëng): N= N0. 26 (trong (t) 2 giê,
( N = 2144 tÕ bµo) VK ph©n chia 6 lÇn)
- T¹i sao nãi sù sinh tr-
ëng cña vi sinh vËt theo II. Sù sinh trëng cña quÇ
cÊp sè nh©n? - Kh«ng BS vµo dÞch vi sinh vËt.
nu«i cÊy chÊt dd míi & 1. Nu«i cÊy kh«ng liªn tôc.
kh«ng lÊy ®i khái dÞch - M«i trêng nu«i cÊy kh«ng ®
- ThÕ nµo lµ m«i trêng nu«i cÊy çc SP qua nu«i sung çc chÊt dinh dìng vµ
nu«i cÊy kh«ng liªn tôc? cÊy. lÊy ®i çc s¶n phÈm tra
chÊt.
- GV treo ®å thÞ 25 - §å thÞ n»m ngang, - Tr¶i qua 4 pha:
phãng to lªn b¶ng. chøng tá slg TB trong a. Pha tiÒm ph¸t (pha lag).
- §Æc ®iÓm cña pha quÇn thÓ kh«ng t¨ng do - Vi khuÈn thÝch nghi víi
tiÒm ph¸t? VK míi ®ang ë giai ®o¹n êng, Sè lîng tÕ bµo kh«ng t¨
Hs. thÝch øng víi MT. - Enzim c¶m øng ®îc h×nh
- Cßn gäi lµ pha cÊp sè b. Pha luü thõa (pha log).

mò, ®å thÞ cã híng ®i - Vi khuÈn b¾t ®Çu ph©n
lªn, chøng tá slg TB trong lîng tÕ bµo t¨ng theo luü thõ
- ThÕ nµo lµ pha luü quÇn thÓ t¨ng m¹nh, tøc - Vi khuÈn sinh trëng víi tèc
thõa? V× sao l¹i gäi lµ lµ qu¸ tr×nh T§C diÔn ra nhÊt vµ kh«ng ®æi.
pha luü thõa? m¹nh, TB liªn tôc ph©n
chia, lóc nµy MT thÝch
hîp nhÊt.
- §å thÞ cã híng n»m c. Pha c©n b»ng.
ngang ë vÞ trÝ cao nhÊt, - Sè lîng ®¹t møc cùc ®¹i,
chøng tá slg TB trong ®æi theo thêi gian:
- Trong pha c©n b»ng quÇn thÓ ®¹t møc cùc + Mét sè tÕ bµo bÞ ph©n h
cã ®Æc ®iÓm g×? V× ®¹i & kh«ng ®æi theo + Mét sè kh¸c cã chÊt dinh
sao sè lîng tÕ bµo vi (t). Lý do lµ cã nh÷ng TB ph©n chia.
khuÈn l¹i kh«ng ®æi? bÞ ph©n huû & cã Sè tÕ bµo míi sinh ra b»ng
nh÷ng TB vÉn tiÕp tôc bµo bÞ ph©n huû.
ph©n chia.
- §å thÞ cã híng ®i xuèng d. Pha suy vong.
tõ vÞ trÝ cùc ®¹i, chøng Sè tÕ bµo trong quÇn
tá slg TB trong quÇn thÓ khuÈn gi¶m dÇn:
- ThÕ nµo lµ pha suy gi¶m dÇn, tøc lµ slg TB + Sè tÕ bµo bÞ ph©n huû n
vong? bÞ ph©n huû ngµy cµng + ChÊt dinh dìng bÞ c¹ kiÖt.
V× sao sè lîng tÕ bµo vi nhiÒu. Lý do lµ chÊt dd + ChÊt ®éc h¹i ®îc tÝ
khuÈn l¹i gi¶m? c¹n kiÖt & chÊt ®éc h¹i nhiÒu.
70
tÝch luü qu¸ nhiÒu.
- GV Kh¼ng ®Þnh:
Nu«i cÊy kh«ng liªn tôc
lµ nu«i cÊy theo ®ît v×
vËy pha log chØ kÐo
dµi vµi thÕ hÖ.
- §Ó thu ®îc sinh thu ®-
îc sinh khèi vi sinh vËt
ta nªn dõng ë pha nµo? - V× vi sinh vËt lu«n ®Çy 2. Nu«i cÊy liªn tôc.
- §Ó kh«ng xÈy ra pha ®ñ chÊt dinh dìng trong * Nguyªn t¾c:
suy vong ta ph¶i lµm m«i trêng nªn kh«ng - Bæ sung liªn tôc çc chÊt
nh thÕ nµo? ph¶i lµm quen víi m«i tr- ìng vµo vµ lÊy ra lîng t¬ng
êng. dÞch nu«i cÊy.
- ChÊt dinh dìng lu«n ®îc - §iÒu kiÖn m«i trêng nu«i c
- V× sao trong nu«i cÊy bæ sung liªn tôc kh«ng ®Þnh.
liªn tôc kh«ng cã pha bÞ c¹n kiÖt vµ chÊt ®éc
tiÒm ph¸t? h¹i ®îc lÊy ra.
* øng dông:
- V× sao trong nu«i cÊy S¶n xuÊt sinh khèi ®Ó thu
trong nu«i cÊy liªn tôc Protein ®¬n bµo, çc axit
kh«ng xÈy ra pha suy çc kh¸ng sinh, hoocmon.
vong?
- Em h·y cho vÝ dô vÒ
sö dông vsv trong ®êi
sèng vµ trong nÒn kinh
tÕ?
3. Cñng cè: Nªu ®Æc ®iÓm 4 pha ST cña quÇn thÓ VK?
**********************************************************************
*

……………………
……………………
(TiÕt 27): kiÓm tra 45 phót

I/Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- Nh»m kiÓm tra, ®¸nh gi¸ sù nhËn thøc cña HS qua nöa häc k×.
- GV ®a ra vÊn ®Ò- HS gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.
- RÌn luyÖn çc kÜ n¨ng: Lµm bµi kiÓm tra tr¾c nghiÖm, ph©n
tÝch so s¸nh, tæng hîp.
71
II/ CB:
- GV: C©u hái + §¸p ¸n + BiÓu ®iÓm.
- HS: GiÊy kiÓm tra + kiÕn thøc + Dông cô häc tËp.
III/ TTBH:
1. C©u hái kiÓm tra:
PhÇn I: Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan (3 ®iÓm)
C©u 1 (1 ®iÓm):
Khoanh trßn vµo ch÷ çi (a,b,c,d) chØ ph¬ng ¸n mµ em cho lµ
®óng.
1. Pha s¸ng cña quang hîp t¹o ra s¶n phÈm nµo ®Ó cung cÊp cho
pha tèi?
a. ADP vµ NADPH. b. ADP vµ NADP.
c. ATP vµ NADPH. d. ATP vµ NADP.
2. Mét tÕ bµo sinh dìng tr¶i qua 3 lÇn nguyªn ph©n liªn tiÕp cho
ra:
a. 2 tÕ bµo con. b. 4 tÕ bµo con.
c. 6 tÕ bµo con. d. 8 tÕ bµo con.
3. Trong gi¶m ph©n, qua hai lÇn ph©n bµo liªn tiÕp ( gi¶m ph©n I
vµ gi¶m ph©n II) tõ 1 tÕ bµo sinh dôc cho ra:
a. 2 tÕ bµo con. b. 4 tÕ bµo con.
c. 6 tÕ bµo con. d. 8 tÕ bµo con.
4. Trong m«i trêng nu«i cÊy kh«ng liªn tôc, sè lîng vi khuÈn trong
quÇn thÓ ®¹t ®Õn cùc ®¹i vµ kh«ng ®æi theo thêi gian , v× sè lîng tÕ
bµo sinh ra b»ng sè lîng tÕ bµo chÕt ®i, thuéc:
a. Pha tiÒm ph¸t (pha lag). b. Pha luü thõa
(pha log).
c. Pha c©n b»ng. c. Pha suy vong.
C©u 2 (2 ®iÓm):
§iÒn vµo chç trèng (1, 2, 3, 4) sao cho phï hîp:
Gi¶m ph©n gåm ………(1)……… liªn tiÕp & x¶y ra ë çc ………(2)
………., chØ cã 1 lÇn nh©n ®«i ……(3)…… tõ 1 TB ban ®Çu cho ra 4 TB
con víi sè lîng NST ………(4)……………….
PhÇn II: Tr¾c nghiÖm tù luËn (7 ®iÓm)

C©u 3 (3 ®iÓm):
Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh nguyªn ph©n?
C©u 4 (2 ®iÓm):
H·y nªu ®Æc ®iÓm 4 pha sinh trëng cña quÇn thÓ vi khuÈn?
C©u 5 (2 ®iÓm): T¹i sao khi ®Ó qu¶ v¶i chÝn qua 3- 4 ngµy th×
cã mïi chua?
2. §¸p ¸n:
PhÇn I: Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan (3 ®iÓm)
C©u 1 (1 ®iÓm):
1. c; 2. d; 3. b; 4. c (mçi ý ®óng ®¹t 0,25 diÓm)
C©u 2 (2 ®iÓm):
(1) hai lÇn ph©n bµo; (2) c¬ quan sinh s¶n; (3) AND; (4) gi¶m ®i
mét nöa.
72
PhÇn II: Tr¾c nghiÖm tù luËn (7 ®iÓm)
C©u 3 (3 ®iÓm):
1. Ph©n chia nh©n.
- K× ®Çu: Çc NST sau khi nh©n ®«i ë k× trung gian dÇn ®c co xo¾n.
Mµng nh©n & nh©n con dÇn tiªu biÕn, thoi ph©n bµo dÇn xuÊt hiÖn.
- K× gi÷a: Çc NST co xo¾n ®¹t møc cùc ®¹i vµ tËp trung thµnh 1 hµng
trªn mÆt ph¼ng xÝch ®¹o. Thoi ph©n bµo ®c ®Ýnh vµo 2 phÝa cña
NST t¹i vÞ trÝ t©m ®éng
- K× sau: Çc nhiÔm s¾c tö t¸ch nhau ra vµ di chuyÓn trªn thoi ph©n
bµo vÒ 2 cùc cña TB.
- K× cuèi: NST d·n xo¾n, mµng nh©n vµ nh©n con dÇn xuÊt hiÖn.
2. Ph©n chia tÕ bµo chÊt.
- Sau khi k× cuèi hoµn tÊt viÖc ph©n chia VCDT, TBC b¾t ®Çu ph©n
chia t¸ch thµnh 2 TB con.
- TB§V th¾t mµng TB ë vÞ trÝ mÆt ph¼ng xÝch ®¹o (Tõ ngoµi vµo trung
t©m). Cßn ë TBTV l¹i xuÊt hiÖn 1 v¸ch ng¨n tõ trung t©m ®i ra ngoµi.
C©u 4 (2 ®iÓm):
a. Pha tiÒm ph¸t (pha lag).
- Vi khuÈn thÝch nghi víi m«i trêng, Sè lîng tÕ bµo kh«ng t¨ng.
- Enzim c¶m øng ®îc h×nh thµnh.
b. Pha luü thõa (pha log).
- Vi khuÈn b¾t ®Çu ph©n chia sè lîng tÕ bµo t¨ng theo luü thõa.
- Vi khuÈn sinh trëng víi tèc ®é lín nhÊt vµ kh«ng ®æi.
c. Pha c©n b»ng.
- Sè lîng ®¹t møc cùc ®¹i, kh«ng ®æi theo thêi gian:
+ Mét sè tÕ bµo bÞ ph©n huû.
+ Mét sè kh¸c cã chÊt dinh dìng l¹i ph©n chia.
Sè tÕ bµo míi sinh ra b»ng sè tÕ bµo bÞ ph©n huû.
d. Pha suy vong.
Sè tÕ bµo trong quÇn thÓ vi khuÈn gi¶m dÇn:
+ Sè tÕ bµo bÞ ph©n huû nhiÒu.
+ ChÊt dinh dìng bÞ c¹ kiÖt.
+ ChÊt ®éc h¹i ®îc tÝch luü nhiÒu.
C©u 5 (2 ®iÓm):
V× dÞch qu¶ v¶i chøa rÊt nhiÒu ®êng cho nªn rÊt dÔ bÞ nÊm men
ë trªn vá x©m nhËp vµo & diÔn ra qu¸ tr×nh lªn men, sau ®ã çc VSV
chuyÓn ho¸ ®êng thµnh rîu & tõ rîu thµnh axit.
3. NhËn xÐt, ®¸nh gi¸.
**********************************************************************
*

……………………
……………………
73
Bµi 26 + 27:sinh s¶n cña vi sinh vËt. Çc yÕu tè ¶nh
hëng ®Õn sinh trëng cña vi sinh vËt
(TiÕt 28)
I/Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- Ph©n biÖt ®îc çc h×nh thøc sinh s¶n cña vi sinh vËt nh©n s¬:
Ph©n ®«i, ngo¹i bµo tö, bµo tö ®èt, n¶y chåi.
- Tr×nh bµy ®îc çch sinh s¶n ph©n ®«i cña vi khuÈn.
- N¾m ®îc h×nh thøc sinh s¶n cña vi sinh vËt nh©n thùc: Cã thÓ
lµ ph©n chia nguyªn nhiÔm hoÆc bµo tö v« tÝnh hay h÷u tÝnh.
- Tr×nh bµy ®îc ®Æc ®iÓm cña mét sè chÊt ho¸ häc ¶nh hëng
®Õn sinh trëng cña vsv.
- Tr×nh bµy ®îc ¶nh hëng cña çc nh©n tè vËt lÝ ®Õn sinh trëng
cña vsv.
- Nªu ®îc mét sè øng dông tõ viÖc hiÓu biÕt ¶nh hëng cña çc
nh©n tè ®Õn vsv.
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp thµnh
kiÕn thøc míi.
II/ CB:
III/ TTBH:
2. Bµi míi:
A/ Sinh s¶n cña vi sinh v
I. Sù sinh s¶n cña vi sin
GV treo tranh phãng to HS quan s¸t. nh©n s¬.
qu¸ tr×nh ph©n ®«i cña 1. Sinh s¶n ph©n ®«i.
vi khuÈn.
- Qu¸ tr×nh sinh s¶n - TB hÊp thô & ®ång ho¸ - Mµng sinh chÊt gÊp nÕp
b»ng ph©n ®«i cña vi chÊt dd, t¨ng kÝch thíc h¹t Mezoxom.
khuÈn diÔn ra nh thÕ dÉn ®Õn nh©n ®«i. - Vßng ADN ®Ýnh vµ
nµo? Mezoxom lµm ®iÓm tù
- Gièng. nh©n ®«i thµnh 2 ADN.
- Ph©n ®«i ë vi khuÈn - Thµnh tÕ bµo vµ mµn
cã gièng víi qu¸ tr×nh chÊt ®îc tæng hîp dÇn dµ
nguyªn ph©n kh«ng? th¾t l¹i ®a 2 ADN vÒ hai
riªng biÖt.
- Ngoµi sinh s¶n b»ng - N¶y chåi & t¹o thµnh bµo
ph©n ®«i vi khuÈn cßn tö. 2. N¶y chåi vµ t¹o thµnh b
cã h×nh thøc sinh s¶n - Sinh s¶n b»ng bµo t
nµo n÷a? ph©n c¾t phÇn ®Ønh c
sinh trëng thµnh mét chu
- Ngo¹i bµo tö & néi bµo tö.
- Cã nh÷ng lo¹i bµo tö tö. - Sinh s¶n b»ng n¶y ch
nµo ë vi khuÈn? Ph©n bµo mÑ t¹o thµnh 1 chåi
biÖt chóng? chåi lín dÇn vµ t¸ch ra t¹o
74
vi khuÈn míi.
- Sinh s¶n b»ng ngo¹i b
Bµo tö ®îc h×nh thµnh ng
bµo sinh dìng.
+ Çc bµo tö chØ cã c
mµng
- Néi bµo tö cã ®Æc - Kh«ng ph¶i lµ h×nh thøc + Kh«ng cã vá, kh«ng
®iÓm g×? §îc h×nh sinh s¶n mµ chØ lµ d¹ng chÊt Canxi ®ipic«linat.
thµnh nh thÕ nµo? nghØ cña TB. - Néi bµo tö: Lµ cÊu tró
nghØ chø kh«ng ph¶i lµ
- Néi bµi tö ë vi khuÈn cã thøc sinh s¶n.
ý nghÜa g×? + Néi bµo tö ®îc h×nh
trong tÕ bµo sinh dìng
khuÈn.
+ CÊu t¹o gåm nhiÒu líp
dµy, cã vá vµ cã hîp chÊt
®ipic«linat khã thÊm c
n¨ng chÞu nhiÖt cao.
- Ph©n biÖt sinh s¶n HS ®äc SGK ®Ó ph©n II. Sinh s¶n cña vÝ sin
b»ng bµo tö v« tÝnh vµ biÖt. nh©n thùc.
sinh s¶n b»ng bµo tö 1. Sinh s¶n b»ng bµo tö.
h÷u tÝnh? a. Bµo tö h÷u tÝnh.
vÝ dô: NÊm Mucol.
- h×nh thµnh hîp tö do
bµo kÕt hîp víi nhau.
- Trong hîp tö diÔn ra qu¸
gi¶m ph©n h×nh thµnh
kÝn.
b. Bµo tö v« tÝnh.
VÝ dô: NÊm chæi, nÊm cóc
T¹o thµnh chuçi bµo t
HS ph©n biÖt sinh s¶n ®Ønh cña sîi nÊm (bµo tö
n¶y chåi & sinh s¶n ph©n 2. Sinh s¶n b»ng n¶y ch
- Ph©n biÖt sinh s¶n ®«i. ph©n ®«i.
b»ng n¶y chåi vµ sinh a. Sinh s¶n b»ng n¶y chåi.
s¶n b»ng ph©n ®«i? VÝ dô: NÊm men Sacchrom
Tõ tÕ bµo mÑ mäc ra ç
nhá råi t¸ch khái tÕ bµ
ph¸t triÓn thµnh c¬ thÓ m
b. Sinh s¶n b»ng ph©n ®«
VÝ dô: Trïng ®Õ giµy.
TÕ bµo mÑ ph©n ®«i thµ
c¬ thÓ con.
Ngoµi ra cßn cã thÓ sin
b»ng h×nh thøc sinh s¶
tÝnh: b»ng bµo tö chuyÓn
hay hîp tö.
B/ çc yÕu tè ¶nh hëng
sinh trëng cña vi sinh v
75
- Gåm cacbonhi®rat, I. ChÊt ho¸ häc.
- ChÊt dd cã vai trß g× pr«tªin, lipip…gióp cho 1. ChÊt dinh dìng.
®èi víi c¬ thÓ VSV? VSV ®ång ho¸ & t¨ng sinh - Lµ nh÷ng chÊt gióp ch
khèi hoÆc thu NL….. ®ång ho¸ & t¨ng sinh khè
thu NL (nh: cacbonhi®ra
amin). Çc ngtè vi lîng V
- Cã thÓ kiÓm tra ®c thùc víi hµm lîng rÊt thÊp, nh
phÈm, b»ng çch ®a vi vai trß quan träng tron
- V× sao cã thÓ dïng khuÈn nµy vµo trong thùc tr×nh c©n b»ng ¸p suÊt
VSV khuyÕt dìng (VD: E. phÈm, nÕu VK mäc ®c tøc thÊu & ho¹t ho¸ çc (E).
coli tript«phan ©m) ®Ó lµ thùc phÈm cã - Mét sè chÊt cÇn cho sù S
kiÓm tra thùc phÈm cã tript«phan. VSV nhng chñng VSV
tript«phan hay kh«ng? kh«ng thÓ tù tæng hîp
çc hîp chÊt v« c¬, çc
VSV nµy gäi lµ chñng khu
- Çc hîp chÊt phªnol, çc ìng ®èi víi çc hîp chÊt trª
lo¹i cån, i«t, rîu i«t, Clo,tù tæng hîp ®c gäi lµ
- Cã nh÷ng lo¹i chÊt øc cloramin, çc hîp chÊt kim nguyªn dìng.
chÕ ST nµo? lo¹i nÆng, çc an®ªhit, 2. ChÊt øc chÕ sinh trëng.
çc lo¹i khÝ ªtylen «xi, çcÇc hîp chÊt phªnol, çc lo
chÊt kh¸ng sinh… i«t, rîu i«t, Clo, cloramin, c
- Cån, níc giaven (Natri chÊt kim lo¹i nÆng, çc an
hip«clorit), thuèc tÝm, çc lo¹i khÝ ªtylen «xi, ç
- H·y kÓ tªn nh÷ng chÊt kh¸ng sinh… kh¸ng sinh…
diÖt khuÈn thêng dïng - Níc muèi lo·ng g©y co
trong bÖnh viÖn, trêng nguyªn sinh, lµm cho VSV
häc & gia ®×nh? kh«ng thÓ ph©n chia ®c;
- V× sao sau khi röa rau thuãcc tÝm cã t¸c dông
sèng nªn ng©m trong n- OXH rÊt m¹nh.
íc muèi hay thuèc tÝm - Kh«ng, nhng cã t¸c dông
pha lo·ng 5- 10 phót. lo¹i khuÈn v× xµ phßng
t¹o bät & khi röa th× VSV
- Xµ phßng cã ph¶i lµ tr«i ®i.
chÊt diÖt khuÈn kh«ng? - Trong tñ l¹nh ë nhiÖt ®é
tõ 10C- 40C çc lo¹i VK
g©y bÖnh bÞ øc chÕ. VSV
kÝ sinh trong §V thêng lµ
- V× sao cã thÓ gi÷ T¡ t- nh÷ng VSV a Èm (30- II/ Çc yÕu tè lÝ häc.
¬ng ®èi l©u trong tñ 400C). 1. NhiÖt ®é.
l¹nh? NhiÖt ®é nµo ¶nh hëng ®Õn tèc ®é P
thÝch hîp cho sù ST cña - V× VK ST tèt ë MT cã §¢ ho¸ trong TB. NhiÖt ®é ca
VSV kÝ sinh §V? cao. chÕt, nhiÖt ®é thÊp k×m
ST cña VSV.
- V× sao T¡ chøa nhiÒu 2. §é Èm.
níc rÊt dÔ bÞ nhiÔm - V× trong s÷a chua lªn Níc lµ dung m«i cña çc ch
khuÈn? men tèt(Lªn men ®ång tham gia vµo qu¸ tr×nh
h×nh), VK lactic ®· t¹o MT ph©n çc chÊt. Mçi lo¹i VS
axit (pH thÊp) øc chÕ mäi 1 ngìng ®é Èm.
- V× sao trong s÷a chua VK kÝ sinh g©y bÖnh (V× 3. pH.
76
hÇu nh kh«ng cã VSV chóng sèng trong §K pH ¶nh hëng ®Õn tÝnh dÔ
g©y bÖnh? trung tÝnh) qua mµng, H§ chuyÓn h
trong TB, ho¹t tÝnh (E), sù
thµnh ATP…
pH kh«ng thÝch hîp: øc ch
4. ¸nh s¸ng.
CÇn cho qu¸ tr×nh tæn
sinh s¶n, chuyÓn ®éng…
3. Cñng cè: NÕu kh«ng diÖt hÕt néi bµo tö, hép thÞt hép ®Ó l©u ngµy
sÏ bÞ phång, bÞ biÕn d¹ng, v× sao?
**********************************************************************
*
……………………
……………………
Quan s¸t mét sè vi sinh vËt
I/Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- Quan s¸t ®c h×nh dang 1 sè lo¹i VK trong khoang miÖng & nÊm
trong v¸ng da chua ®Ó l©u ngµy hay nÊm men rîu.
- Quan s¸t ®c cÇu khuÈn & trùc khuÈn.
- VÏ s¬ ®å h×nh d¹ng TB VK.
- VÏ s¬ ®å h×nh d¹ng TB nÊm men hoÆc nÊm d¹i trong v¸ng da.
- RÌn luyÖn kü n¨ng qs¸t & lµm thÝ nghiÖm ®Ó lÊy th«ng tin.
II/ CB: Nh SGK.
- GV: Gi¸o ¸n+ SGK.
III/ TTBH:
2. Bµi míi:
1) Nhuém ®¬n ph¸t hiÖn VSV trong khoang miÖng.
Nhuém ®¬n lµ PP nhuém chØ sd 1 lo¹i thuèc nhuém mµu. VSV sau
khi nhuém ®¬n sÏ tr«ng thÊy râ h¬n khi ®Ó t¬i.
TiÕn hµnh nh sau:
- Nhá 1 giät níc cÊt lªn phiÕn kÝnh.
- Dïng t¨m tre lÊy 1 Ýt bùa r¨ng ë trong miÖng.
- §Æt bùa r¨ng vµo c¹nh giät níc, lµm thµnh dÞch huyÒn phï, dµn
máng.
- Hong kh« tù nhiªn hoÆc h¬ nhÑ vµi lît ph¸i trªn cao cña ngän löa
®Ìn cån.
77
- §Æt miÕng giÊy läc lªn tiªu b¶n & nhá 1 giät dÞch thuèc nhuém
lªn trª giÊy läc, ®Ó 15- 20 gi©y, råi bá giÊy läc ra.
- Röa nhÑ tiªu b¶n b»ng níc cÊt, hong kh« & soi kÝnh.
2) Nhuém ®¬n ph¸t hiÖn tÕ bµo nÊm men.
- LÊy 1 Ýt nÊm men thuÇn khiÕt hoÆc Ýt v¸ng da, v¸ng cµ, hoÆc
bãp b¸nh men th¶ vµo dd ®êng 10% tríc 2- 3 giê.
- Lµm tiªu b¶n theo çc bíc nh thÝ nghiÖm 1 & soi kÝnh.
3. Thu ho¹ch.
Häc sinh viÕt b¶ng thu ho¹ch theo çc môc tiªu cña tõng thÝ
nghiÖm trªn.
**********************************************************************
*
……………………
……………………
Ch¬ng III:
Vi rut vµ bÖnh truyÒn nhiÔm
Bµi 29: cÊu tróc çc lo¹i vi rut
(TiÕt 30)
I/Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- M« t¶ ®îc ®Æc ®iÓm h×nh th¸i vµ cÊu t¹o chung cña virut.
- Ph©n biÖt ®îc: capsit, capsome, nucleocapsit vµ vá ngoµi.
- Tr×nh bµy ®îc çc ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña virut.
- Nªu mét sè bÖnh ë ngêi, ®éng vËt vµ thùc vËt do virut g©y ra.
- rÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, tæng hîp vµ vËn dông
kiÕn thøc vµo thùc tiÔn.
- kÜ n¨ng th¶o luËn nhãm.
II/ CB:
III/ TTBH:
1. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng.
2. Bµi míi:
I/ Kh¸i niÖm VIRUT.
-GV sd tranh H. 29.1 - HS ®äc SGK & nªu KN. VR lµ thùc thÓ cha cã cÊu
®Æt c©u hái: CÊu t¹o - Gåm lâi axit nuclªic vµ cã kÝch thíc siªu nhá (®o
VR gåm nh÷ng phÇn vá pr«tªin (Capsit) bao nanomet) vµ cã cÊu t¹o ®¬
nµo? bäc bªn ngoµi lµ chØ gåm 1 lo¹i axit nuclªic ®
nuclª«capsit. bäc bëi vá pr«tªin. KÝ sinh n
b¾t buéc.
1. CÊu t¹o.
78
- §iÓm kh¸c biÖt gi÷a - Bé gen ë VR cã thÓ lµ Gåm 2 TP cb:
bé gen ë VR vµ bé gen ADN hoÆc ARN chuçi - Lâi axit nuclªic (bé gen
ë TB? ®¬n hoÆc chuçi kÐp, hoÆc ARN, chuçi ®¬n hay
cßn bé gen cña TB lu«n kÐp.
lu«n lµ ADN chuçi kÐp. - Vá pr«tªin (capsit) bao b
ngoµi, nã ®c cÊu t¹o tõ ç
- §Æc ®iÓm cña vá - Vá ngoµi lµ líp Lipit kÐp vÞ pr«tªin lµ caps«me. Mét
ngoµi cña 1 sè VR? NÕu & pr«tªin, trªn mÆt vá cã cßn cã thªm vá ngoµi (lµ l
VR kh«ng cã vá ngoµi çc gai glic«pr«tªin lµm kÐp & pr«tªin, trªn mÆt vá
gäi lµ g×? nhiÖm vô kh¸ng nguyªn gai glic«pr«tªin lµm nhiÖ
gióp VR b¸m trªn bÒ kh¸ng nguyªn gióp VR b¸m
mÆt TB. VR kh«ng cã vá mÆt TB). VR kh«ng cã vá
ngoµi gäi lµ VR trÇn. gäi lµ VR trÇn.
VR hoµn chØnh gäi lµ virion
- §äc SGK & quan s¸t - Cha cã cÊu t¹o TB, mçi 2. H×nh th¸i.
h×nh 29.2, t×m hiÓu VR thêng ®c gäi lµ h¹t. VR cã cÊu t¹o TB, nªn mçi
xem h×nh th¸i cña VR H¹t VR cã 3 lo¹i cÊu tróc: êng ®c gäi lµ h¹t. Gåm 3 l
cã g× ®Æc biÖt? Xo¾n, khèi & hçn hîp. tróc: Xo¾n, khèi & hçn hîp.
- VR cã cÊu tróc xo¾n - caps«me s¾p xÕp theo - CÊu tróc xo¾n: caps«m
cã nh÷ng ®Æc ®iÓm chiÒu xo¾n cña axit xÕp theo chiÒu xo¾n cñ
g×? nuclªic lµm cho VR cã nuclªic lµm cho VR cã h×n
h×nh que, sîi (VR kh¶m sîi (VR kh¶m thuèc l¸, bÖn
thuèc l¸, bÖnh d¹i), h×nh h×nh cÇu ( sëi, quai bÞ, cóm
cÇu ( sëi, quai bÞ, cóm).
- caps«me s¾p xÕp theo - CÊu tróc khèi: caps«me s¾
- VR cã cÊu tróc khèi cã h×nh khèi ®a diÖn 20 theo h×nh khèi ®a diÖn 2
nh÷ng ®Æc ®iÓm g×? mÆt tam gi¸c ®Òu (VR tam gi¸c ®Òu (VR b¹i liÖt)
b¹i liÖt) - CÊu tróc hçn hîp: phag¬
- VR cã cÊu tróc hçn hîp - phag¬ kÝ sinh ë vi ë vi khuÈn hay cßn gäi lµ
cã nh÷ng ®Æc ®iÓm khuÈn hay cßn gäi lµ thÓ khuÈn. Cã cÊu tróc gièng co
g×? ¨n khuÈn. Cã cÊu tróc näc. §Çu cã cÊu tróc khèi ch
gièng con nßng näc. §Çu nuclªic gÇn víi ®u«i cã cÊ
cã cÊu tróc khèi chøa xo¾n.
axit nuclªic gÇn víi ®u«i
cã cÊu tróc xo¾n.
- GV y/c HS ®äc thÝ
nghiÖm cña Franken &
Conrat. - VR ph©n lËp ®c kh«ng
+ T¹i sao VR ph©n lËp ph¶i lµ chñng B v× VR lai
®c kh«ng ph¶i lµ chñng mang hÖ gen cña chñng
B? A.
- Khi ë ngoµi TB chñ, VR
+ Cã ý kiÕn cho r»ng biÓu hiÖn nh lµ thÓ v«
VR lµ thÓ v« sinh? sinh, cã thÓ t¸ch hÖ gen
ra khái capsit ®Ó dc 2
chÊt riªng. khi trén 2 TP
nµy víi nhau chóng l¹i trë
thµnh h¹t VR hoµn
chØnh. Khi nhiÔm VR
79
hoµn chØnh vµo c©y,
chóng l¹i biÓu hiÖn nh lµ
thÓ sèng, cã thÓ nh©n
lªn, t¹o thÕ hÖ VR míi
mang ®Çy ®ñ ®Æc
®iÓm DT cña VR ban
+ Theo em cã thÓ nu«i ®Çu.
VR trªn MT nh©n t¹o - Kh«ng thÓ nu«i ®c v× II/ Ph©n lo¹i.
nh nu«i VK ®c kh«ng? VR lsf kÝ sinh néi bµo VR ®c ph©n lo¹i chñ yÕu d
b¾t buéc, chóng chØ lo¹i axit nuclªic, cÊu tróc vá
- Dùa vµo ®©u ®Ó nh©n lªn ®c trong TB cã hay kh«ng cã vá ngoµ
ph©n lo¹i VR? sèng. nhãm lín: VR ADN & VR ARN
- Dùa vµo lo¹i axit
nuclªic, cÊu tróc vá
capsit, cã hay kh«ng cã
vá ngoµi.
3. Cñng cè: Nªu 3 ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña VR?

**********************************************************************
*
……………………
……………………
Bµi 30: s nh©n lªn cña vi rut trong tÕ bµo chñ

(TiÕt 31)
I/Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- Tr×nh bµy ®c ®Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh nh©n lªn ë VR.
- Nªu ®c ®Æc ®iÓm cña virut HIV, çc con ®êng l©y truyÒn bÖnh
& biÖn ph¸p phßng ngõa.
- Cã ý thøc tuyªn truyÒn, gi¸o dôc vÒ AIDS & sù nguy hiÓm cña
AIDS cho mäi ngêi.
II/ CB:
- GV: Gi¸o ¸n+ SGK+ Tranh vÏ + S¬ ®å.
III/ TTBH:
- Nªu 3 ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña virut?
- Lµm bµi tËp 3 SGK trang 118?
2. Bµi míi:
I/ Chu tr×nh nh©n lª
80
Virut ( Chu tr×nh sinh ta
- Quan s¸t h×nh 30 SGK 1. Sù hÊp phô: VR b¸m
cho biÕt cã thÓ chia - Chu tr×nh nh©n lªn ®Æc hiÖu lªn thô thÓ bÒ m
chu tr×nh nh©n lªn cña cña VR chia lµm 5 giai nÕu kh«ng ®Æc hiÖu VR
VR thµnh mÊy giai ®o¹n: b¸m vµo ®c.
®o¹n? ®Æc ®iÓm cña 1. Sù hÊp phô. 2. X©m nhËp:
tõng giai ®o¹n? 2. X©m nhËp. - §èi víi phag¬: enzim liz«z
3. Sinh tæng hîp. huû thµnh TB ®Ó b¬m axit
4. L¾p r¸p. vµo TBC, vá n»m bªn ngoµi.
5. Phãng thÝch. - §èi víi VR §V: ®a c¶ nuclª
vµo TBC, sau ®ã cëi vá ®
phãng axit nuclªic.
3. Sinh tæng hîp: VR thù
- V× sao mçi lo¹i VR qu¸ tr×nh tæng hîp axit nu
chØ cã thÓ x©m nhËp - Do trªn bÒ mÆt TB cã pr«tªin. Nguån nguyªn l
vµo 1 sè lo¹i TB nhÊt çc thô thÓ mang tÝnh enzim do TB chñ cung cÊp.
®Þnh? ®Æc hiÖu ®èi víi mçi 4. L¾p r¸p: L¾p r¸p axit
lo¹i VR. vµo pr«tªin vá ®Ó t¹o thµ
hoµn chØnh.
5. Phãng thÝch: VR ph¸ vì TB
¹t chui ra ngoµi.
II/ HIV/ AIDS.
1. Kh¸i niÖm.
- HIV lµ VR g©y suy gi¶m
dÞch ë ngêi. Chóng cã kh
g©y nhiÔm & ph¸ huû 1 sè
- Em hiÓu thÕ nµo lµ - HIV lµ VR g©y suy gi¶m hÖ thèng MD. Sù suy gi¶m
HIV? T¹i sao nãi HIV miÔn dÞch ë ngêi. Chóng nµy lµm mÊt kh¶ n¨ng MD
g©y héi chøng suy cã kh¶ n¨ng g©y nhiÔm thÓ.
gi¶m miÔn dÞch? & ph¸ huû 1 sè TB cña
hÖ thèng MD. Sù suy
gi¶m slg TB nµy lµm mÊt - HIV g©y nªn bÖnh AIDS, v
kh¶ n¨ng MD cña c¬ thÓ. hiÖn: sèt kÐo dµi, sót c©
- BiÓu hiÖn l©m sµng - HIV g©y nªn bÖnh ch¶y, viªm da…
cña bÖnh lµ g×? AIDS, víi biÓu hiÖn: sèt
kÐo dµi, sót c©n, tiªu
ch¶y, viªm da… - Çc VSV lîi dông lóc c¬
- ThÕ nµo lµ bÖnh c¬ - Çc VSV lîi dông lóc c¬suy gi¶m MD ®Ó tÊn c«ng
héi & VSV g©y bÖnh thÓ bÞ suy gi¶m MD ®Ó VSV c¬ héi. Çc bÖnh do
c¬ héi? tÊn c«ng, gäi lµ VSV c¬ g©y ra gäi lµ bÖnh c¬ héi.
héi. Çc bÖnh do chóng 2. Ba con ®êng l©y truyÒn
g©y ra gäi lµ bÖnh c¬ - Qua ®êng m¸u: truyÒn
héi. tiªm chÝch, x¨m m×nh,
t¹ng… ®· bÞ nhiÔm HIV.
- Em h·y kÓ tªn ba con - Qua ®êng m¸u, qua ®- - Qua ®êng t×nh dôc.
®êng l©y truyÒn HIV? êng t×nh dôc, mÑ sang - MÑ bÞ nhiÔm HIV cã thÓ
con. qua thai nhi & truyÒn cho c
s÷a mÑ.
3. Ba giai ®o¹n ph¸t triÓ
81
bÖnh.
- Giai ®o¹n s¬ nhiÔm ha
- H·y nªu ®Æc ®iÓm - Giai ®o¹n s¬ nhiÔm; ®o¹n cöa sæ: kÐo dµi 2
cña 3 giai ®o¹n ph¸t Giai ®o¹n kh«ng triÖu th¸ng, thêng kh«ng biÓu
triÓn bÖnh. chøng; Giai ®o¹n biÓu triÖu chøng hoÆc biÓu hiÖn
hiÖn triÖu chøng AIDS. - Giai ®o¹n kh«ng triÖu
kÐo dµi 1- 10 n¨m.
- Giai ®o¹n biÓu hiÖn triÖu
AIDS: cacs bÖnh c¬ héi x
cïng dÉn ®Õn çi chÕt.
4. BiÖn ph¸p phßng ngõa.
Thùc hiÖn lèi sèng lµnh m¹
- §Õn nay cha cã 1 lo¹i - Thùc hiÖn lèi sèng lµnh sinh y tÕ, lo¹i trõ çc TNXH
thuèc nµo ch÷a khái m¹nh, vÖ sinh y tÕ, lo¹i biÕt vÒ AIDS…
AIDS còng nh cha cã 1 trõ çc TNXH…
lo¹i vaxin nµo phßng
®c, nªn theo em ph¶i
cã biÖn ph¸p nµo
phßng ngõa?
3. Cñng cè: CÇn ph¶i cã nhËn thøc vµ th¸i ®é ntn ®Ó phßng tr¸nh l©y
nhiÔm HIV?
**********************************************************************
*
……………………
……………………
Bµi 31: vi rut g©y bÖnh- øng dung cña virut trong
thc tiÔn
(TiÕt 32)
I/Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- Nªu ®c t¸c h¹i cña VR ®èi víi VSV, TV & c«n trïng.
- Nªu ®c nguyªn lÝ & øng dông thùc tiÔn cña kÜ thuËt DT cã sd
phag¬.
- §Ò xuÊt ®c 1 sè biÖn ph¸p phßng bÖnh do VR g©y nªn.
II/ CB:
- GV: Gi¸o ¸n+ SGK+ Tranh vÏ + S¬ ®å.
III/ TTBH:
- Nªu 5 giai ®o¹n nh©n lªn cña VR trong TB?
2. Bµi míi:
82
I/ Çc virut kÝ sinh ë VSV
vËt vµ c«n trïng.
- Cho biÕt çch thøc - Cã kho¶ng 3000 VR kÝ 1. Virut kÝ sinh ë VSV (Phag
x©m nhËp, l©y lan & sinh ë hÇu hÕt VSV - Cã kho¶ng 3000 VR kÝ
t¸c h¹i cña VR g©y nh©n s¬ (VK, x¹ khuÈn), hÇu hÕt VSV nh©n s¬ (
bÖnh cho VSV? VSV nh©n thùc (nÊm khuÈn), VSV nh©n thùc
men, nÊm sîi) men, nÊm sîi)
- X©m nhËp trùc tiÕp & - X©m nhËp trùc tiÕp & nh
nh©n lªn theo 5 giai theo 5 giai ®o¹n.
®o¹n. - T¸c h¹i: Khi TB sinh tan, T
- Khi TB sinh tan, TB tan g©y nªn thiÖt h¹i cho
tiÒm tan g©y nªn thiÖt c«ng nghiÖp VSV.
- Nguyªn nh©n g× h¹i cho ngµnh c«ng
khiÕn cho b×nh nu«i nghiÖp VSV.
VK ®ang ®ôc bçng dng - Lµ do nhiÔm phag¬.
trë nªn trong? Phag¬ nh©n lªn trong
TB, ph¸ vì TB, TB chÕt
- Cho biÕt çch thøc l¾ng xuèng lµm cho MT 2. Virut kÝ sinh ë thùc vËt.
x©m nhËp, l©y lan & trë nªn trong. - Cã kho¶ng 1000 lo¹i V
t¸c h¹i cña VR g©y - Cã kho¶ng 1000 lo¹i VR bÖnh cho TV.
bÖnh cho thùc vËt? g©y bÖnh cho TV.
- Chóng kh«ng cã kh¶ - Chóng kh«ng cã kh¶ n¨n
n¨ng x©m nhËp vµo TB nhËp vµo TB TV mµ g©y
TV mµ g©y nhiÔm nhê nhê c«n trïng, truyÒn qua
c«n trïng, truyÒn qua hoa, h¹t, qua çc vÕt x©y x
phÊn hoa, h¹t, qua çc qua cÇu sinh chÊt nèi gi÷a c
vÕt x©y x¸t. Lan qua
cÇu sinh chÊt nèi gi÷a - Lµm l¸ ®èm vµng, ®èm
çc TB. säc hay v»n; l¸ xo¨n, hÐo, v
- Lµm l¸ ®èm vµng, rông; th©n lïn hay cßi cäc.
®èm n©u, säc hay v»n;
- Cho biÕt çch thøc l¸ xo¨n, hÐo, vµng råi 3. Virut kÝ sinh ë c«n trïng.
x©m nhËp, l©y lan & rông; th©n lïn hay cßi - X©m nhËp qua ®êng tiª
t¸c h¹i cña VR g©y cäc. VR x©m nhËp vµo TB rué
bÖnh cho c«n trïng? hoÆc theo dÞch b¹ch huyÕt
- X©m nhËp qua ®êng kh¾p c¬ thÓ.
tiªu ho¸. VR x©m nhËp
vµo TB ruét gi÷a hoÆc - G©y bÖnh cho c«n trïng
theo dÞch b¹ch huyÕt lan dïng c«n trïng lµm æ ch
ra kh¾p c¬ thÓ. th«ng qua c«n trïng g©y bÖ
- G©y bÖnh cho c«n §V & ngêi.
trïng, hoÆc dïng c«n
trïng lµm æ chøa råi
th«ng qua c«n trïng g©y
bÖnh cho §V & ngêi.
83
84

Giao An Hay

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Giao An Hay

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SÔÛ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO BÌNH PHÖÔÙC

TRÖÔØNG TRUNG HOÏC PHOÅ THOÂNG PHUÙ

1 1 Các cấp tổ chức của thế giới sống.

2 2 Các giới sinh vật.

3 3 Các nguyên tố hóa học và nước.

7 7 Tế bào nhân sơ.

8 8 Tế bào nhân thực.

9 9 Kiểm tra giữa kì I.

10 10 Tế bào nhân thực (tiếp theo).

11 11 Vận chuyển các chất qua màng sinh chất.

12 12 Thực hành : Thí nghiệm co nguyên sinh và phản co

18 18 Kiểm tra học kì I.

24 24 Các quá trình tổng hợp và phân giải ở vi sinh vật.

25 25 Thực hành : lên men Êtilic và Lactic.

26 26 Sinh trưởng của vi sinh vật.

27 27 Kiểm tra giữa kì II.

30 30 Cấu trúc các loại virut.

31 31 Sự nhân lên của virut trong tế bào chủ.

33 33 Bênh truyền nhiễm và miễn dịch.

34 34 Ôn tập học kì II.

35 35 Kiểm tra học kì II.

Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung

Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung

GV nêu câu hỏi, yêu Các đơn phân trong phân

Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung

Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung

Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung

Sở GD & ĐT Bình Phước Kì Thi Kiểm Tra Chất Lượng Học Kì I

Sở GD & ĐT Bình Phước Kì Thi Kiểm Tra Chất Lượng Học Kì I

I. Khái niệm quang hợp :

KIỂM TRA 15 PHÚT – Lần 1

GV nêu câu hỏi, yêu Đặc điểm :

II. Giảm phân II :

GV nêu câu hỏi, yêu III. Ý nghĩa của quá

Bµi 20: (TiÕt 22) thùc hµnh

GV híng dÉn HS nhËn d¹ng c¸c k× dùa vµo:

2. VÒ kÜ n¨ng & th¸i ®é:

3. Cñng cè: Cho 1 sè vÝ dô vÒ MT tù nhiªn cã VSV ph¸t triÓn?

Líp d¹y: 10A TiÕt(theo TKB):….Ngµy d¹y…………SÜ sè:…..V¾ng:

NhËn xÐt èng nghiÖm 1 èng nghiÖm 2 èng nghiÖm 3

Cã bét khÝ CO2

Cã mïi b¸nh men

Tõ b¶ng trªn rót ra kÕt luËn §K lªn men ªtilic lµ g×?

2. VÒ kÜ n¨ng & th¸i ®é:

- ThÕ nµo lµ thêi gian 2. Thêi gian thÕ hÖ.

- Cßn gäi lµ pha cÊp sè b. Pha luü thõa (pha log).

Líp d¹y: 10A TiÕt(theo TKB):….Ngµy d¹y…………SÜ sè:…..V¾ng:

(TiÕt 27): kiÓm tra 45 phót

PhÇn II: Tr¾c nghiÖm tù luËn (7 ®iÓm)

Líp d¹y: 10A TiÕt(theo TKB):….Ngµy d¹y…………SÜ sè:…..V¾ng:

3. Cñng cè: Nªu 3 ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña VR?

Bµi 30: s nh©n lªn cña vi rut trong tÕ bµo chñ

You might also like