Professional Documents
Culture Documents
Tm tt
Ngy nay, nghin cu ng dng mt cu trc robot mi trong cng nghip nhm khc phc cc nhc im ca robot
chui v robot song song ang c quan tm ca nhiu nh khoa hc. Trong bi bo ny, tc gi gii thiu mt cu trc
robot song song c 3 bc t do tnh tin da trn cu trc Delta vi mong mun lm ch kh nng tnh ton, thit k, tin n
ch to ti Vit Nam. So vi cc robot chui, robot song song 3 bc t do tnh tin c cu trc cng vng hn, tc lm
vic cao hn, v chnh xc cng cao hn. Khc vi cc robot song song thng thng, robot song song 3 bc t do tnh
tin khc phc c nhc im v khng gian lm vic, cng nh linh hot. Trong nghin cu ny, tc gi s gii thiu
mt s kt qu tnh ton v ng hc, ng lc hc, v m hnh thit k 3D nhm lm c s cho vic thit k chi tit v iu
khin robot song song 3 bc t do tnh tin.
T kha: robot song song, ng hc v ng lc hc, robot song song 3 bc t do, delta robot.
1. Phn m u
Nhng nm 1960 1970, th gii tp trung sn xut cc loi robot cng nghip, lm nhng cng vic c
nh thay th sc ngi trong cc nh my x nghip, c bit trong cc mi trng c hi m con ngi khng
trc tip lm vic c nh nh my in ht nhn, ngnh sn, cng nghip hn, ng tu... n nhng nm
1980 1990, cc nh khoa hc tp trung nghin cu, pht trin cc loi robot dch v, robot phc v khm
ph v tr, robot chuyn dng phc v quc phng, an ninh, hay robot chm sc sc khe, cc robot thng minh
phc v trong y t, robot phc v gia nhRobot chui c ng dng ph bin trong hu ht cc nn cng
nghip hin i bi li th v gi thnh, tnh linh hot cao trong cc ng dng, d dng thay i i tng lm
vic... Vi th mnh v chnh xc, tc lm vic v cng vng, nhng robot cu trc song song c
ng dng nhiu trong cc ngnh cng nghip yu cu cho ra cc sn phm c chnh xc cao, nh cc my
CNC, cc thit b ch to khun mu, Do vy vic kt hp c th mnh ca 2 loi robot ny ang l mong
mun ca nhiu nh khoa hc. Mt trong cc gii php ang c hng ti l tm cch ci thin tc lm
vic, tng cng vng, tng chnh xc cho cc robot cng nghip bng cch tm ra cc cu trc mi [7]
nhm ng dng cho robot khc phc cc hn ch ca cc robot cng nghip hin c. c nhiu nghin cu
a ra cc thit k mi v cu trc c th p ng c yu cu trn [7], tuy nhin mt trong nhng nghin cu
c qua tm nht do GS Reymond Clavel a ra c t tn l Delta. Cu trc ny l s kt hp ca 3 cu
trc chui v 3 cu trc song song, cng vi vic s dng cc 12 khp cu v 3 khp quay c b tr c bit
to ra mt robot c tc lm vic cao v linh hot. Ti thi im , cu trc Delta c cc nh khoa hc
ng thi nh gi l tng xut sc. Robot do GS Reymond Clavel c 3 bc t do chuyn ng tnh tin
theo 3 phng OX, OY v OZ ca h ta OXYZ c gi l Delta robot. y l c s u tin cho vic thit
k cc mu robot song song 3 bc t do tnh tin sau ny.
Trong bi bo ny, tc gi xut mt m hnh robot song song 3 bc t do tnh tin da trn cu trc
Delta c dn ng bi 3 ng c gm c 3 cu trc chui, 3 cu trc vng kn, nhm tng cng vng, tng
tc lm vic v tng chnh xc so vi cc robot cng nghip thng thng. Nhm phc v cho thit k chi
tit, ch to cng nh iu khin chnh xc hot ng ca robot chng ti tp trung vo vic tnh ton, m phng
ng hc, ng lc hc ca robot song song 3 bc t do tnh tin, v cc thng s hnh hc cng bn v mu 3D
ca robot song song 3 bc t do tnh tin ny.
174
trc chui v l 2i l chiu di thanh lin kt ca cu trc vng kn, a l bn knh tm c nh, v b l bn knh tm
di ng.
P
Ci
Ci
Ci
l 2 iu 2 i
l2 u 2 i
l2 u 2 i
3i
2i
2i
Bi
l1u1i
Ai
zi
zi
l1iu1i
1i
Bi
Bi
l1u1i
zi yi
Bi'
yi
Ai
xi
1i
(a)
xi
Ai
(b)
c
l 2 cos 3i
yi
l1 sin 1i l2 sin 3i sin 1i 2i c zi
(2)
trong
c xi cos i
c yi - sin i
c zi 0
sin i
cos i
0
0 px a - b
0 p y 0
1 p z 0
Gii h phng trnh (2) ta c cc gc quay ca robot song song ba bc t do tnh tin
c yi
sin 1i
c xi g 2i c zi g1i
, 2i arccos v 1i arctan
3i arccos
cos arctan c g c g
l
1i
zi 2i
xi 1i
2
vi g 2i l2 sin 3i sin 2i , g1i l1 l2 sin 3i cos 2i , c xi2 c 2yi c zi2 l12 l22
2l l
12
(3)
sin 3i .
tm ca tm di ng p px , p y , pz
l2 sin 3i cos1i 2i cos i
sin
l 2 cos 3i
i
l 2 sin 3i sin 1i 2i 0
0 p x l1 cos 1i a b
0 p y
0
1 p z
l1 sin 1i
(4)
(5)
trong i 1, 2, 3
Gii phng trnh (5) ta c p x , p y nh sau
p x 1 q0 p z q3
p y q2 q1 p z q4
trong ,
(6)
175
(7)
vi,
k0 1
q02 q12
2q q
2q q
2q q
2q q
2 , k1 02 3 12 4 2l1 sin 11 0 5 cos 1 1 5 sin 1 ,
2
q
q2
q2
q2
q2 q 2
2
k 2 q52 l22
q32
q22
q 42
q 22
l1 sin 11 2
2q3 q5
2q q
cos 1 4 5 sin 1 .
q2
q2
Phng trnh (6) v (7) biu din v tr ca trng tm ca khu cui cng ca robot song song ba bc t do
tnh tin.
(8)
Qj
i i for j 1, , n
dt q j q j
q j
i 1
q p x , p y , p z , 11 , 12 , 13
d L L
i i
Q j vi j 1,2,3
q j dt q j q j
i 1
(9)
(10)
Qj
i i vi j 4 ,5,6
dt q j q j i 1 q j
Hm rng buc ca robot song song c xy dng da trn tnh cht khong cch gia hai khp B v C
(hnh 1) lun lun bng vi chiu di ca cu trc chui [2] v c vit li nh sau
2 p z l1 sin 1i 2 l22 vi i 1, 2, 3
ng nng ca h l tng ng nng ca khu cui K p (moving platform), cu trc chui K1i , v cu trc
vng kn K 2i c biu din nh phng trnh sau:
3
K Kp
1i
K 2i
i 1
Th nng ca h l tng th nng ca khu cui U p (moving platform), cu trc chui U1i , v cu trc
vng kn U 2 i c biu din nh phng trnh sau:
176
U U p
1i
U 2i
i1
1
1
m p 3m2 p x2 p 2y p z2 I m I1 m1l12 x2 2y z2
2
2
m p 3m2 g c p z m1l1c m2l1 g c sin 11 sin 12 sin 13
(11)
trong I m m men qun tnh phn quay ca ng c dn ng, I1 m men qun tnh ca cu trc chui
o hm phng trnh (11) thay vo (9) ta xc nh nhn t Lagrange, sau gii (8) ta c m men ti
cc bin khp ca robot v c vit nh sau:
I
I
I m l
I m l
m
m
2
21
2
21
(12)
2
0 1 2t 0 3t 0 a1 v0
1 t
t 2f
t 3f a2 q f
f
2
0 1 2t f 3t f a3 v f
(14)
Hnh 2 l kt qu xy dng qu o chuyn ng ca khu cui ca robot song song 3 bc t do tnh tin
t -0.25 [m] n 0.25 [m] vi vn tc 8m/s v gia tc 100m/s2.
pos[m]
0.5
-0.5
0.02
0.04
0.06
0.08
0.1
0.12
0.14
0.16
0.02
0.04
0.06
0.08
0.1
0.12
0.14
0.16
0.02
0.04
0.06
0.08
time[sec]
0.1
0.12
0.14
0.16
vel[m/s]
10
acc[m/s2]
100
-100
177
Ga tr
0.426
0.069
0.096
Bn knh c nh a [mm]
Bn knh tm di ng b [mm]
Chiu di cu trc chui l1 [mm]
Chiu di cu trc vng kn l 2 [mm]
100
22
171
396
100
th1 [deg]
th1 [deg]
100
50
0
0
0
0.02
0.04
0.06
0.08
time [sec]
0.1
0.12
0.14
0.16
th1 [deg]
th1 [deg]
50
0.02
0.04
0.06
0.08
time [sec]
0.1
0.12
0.14
0.04
0.06
0.08
time [sec]
0.1
0.12
0.14
0.16
0.02
0.04
0.06
0.08
time [sec]
0.1
0.12
0.14
0.16
0.02
0.04
0.06
0.08
time [sec]
0.1
0.12
0.14
0.16
100
th1 [deg]
th1 [deg]
0.02
50
0.16
100
50
0
100
100
50
0.02
0.04
0.06
0.08
time [sec]
0.1
0.12
0.14
50
0
0.16
tau1[Nm]
50
0
-50
0.02
0.04
0.06
0.08
time[sec]
0.1
0.12
0.14
-50
0.16
0.02
0.04
0.06
0.08
time[sec]
0.1
0.12
0.14
0.04
0.06
0.08
time[sec]
0.1
0.12
0.14
0.16
0.02
0.04
0.06
0.08
time[sec]
0.1
0.12
0.14
0.16
0.02
0.04
0.06
0.08
time[sec]
0.1
0.12
0.14
0.16
50
tau3[Nm]
tau3[Nm]
0.02
0
-20
0.16
50
0
-50
20
tau2[Nm]
tau2[Nm]
50
-50
0.02
0.04
0.06
0.08
time[sec]
0.1
0.12
0.14
0.16
0
-50
Hnh 4: M mem cc bin khp 1, 2 v 3 theo phng OX, OY vi qu o khu cui c xy dng nh
phn trn.
Hnh 4 l gi tr m men dn ng i vi i 1, 2, 3 ca bi ton ng lc hc robot song song 3 bc t do
tnh tin khi khu cui ln lt chuyn ng tnh tin trn phng OX v phng OY. Trong bi ton ny chng
ti tin hnh tnh ton ng lc hc ca robot ti v tr c cho l chu m mem ln nht do cc m men
c tnh ton y s c s dng cho vic chn ng c dn ng cng nh tnh ton bn cc chi tit sau
ny.
178
Kch thc
100
22
171
396
Hnh 5 gii thiu m hnh robot song song 3 bc t do tnh tin c thit k bng phn mm Solidwork,
vi ba ng c dn ng 1, 2 v 3, robot ny c 3 bc t do tnh tin chuyn ng theo 3 trc OX, OY v OZ ca
h ta c quy nh nh trn hnh v.
Khp quay
Khp cu
O
Khp cu
Z
l 3 ng c dn ng,
ln lt l cu trc chui, v cu trc song song,
Hnh 5: M hnh thit k 3D robot song song ba bc t do tnh tin
l tm di ng.
6. Kt lun
Trong bo co ny cc tc gi trnh by tng quan v a ra mt m hnh thit k robot song song 3 bc
t do tnh tin. Bi bo xy dng c phng trnh ng hc thun, ng hc ngc v phng trnh ng
lc hc ngc ca robot song song 3 bc t do tnh tin. Bn v thit k m hnh 3D robot song song 3 bc t do
tnh tin c xy dng. hon thin robot song song 3 bc t do tnh tin, trong cc nghin cu tip theo
chng ti s tin hnh tnh ton bn cc cu trc da trn m men tnh c t bi ton ng lc hc v thit
k ch to cng nh pht trin h thng iu khin v tp trung lm thc nghim hon thin h thng iu
khin cng nh cu trc c kh ca h thng robot ny.
Li cm n
Tc gi xin chn thnh cm n s gip cho nghin cu ny t VAST.