You are on page 1of 9

Upload by wWw.chuyenhungvuong.

net
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH LỚP 12
PHÚ THỌ Năm học: 2009 - 2010
MÔN: HOÁ HỌC
ĐỀ CHÍNH THỨC Thời gian làm bài: 180 phút (không kể thời gian giao đề)
---------------------------------------------------------

Câu 1: (4,0 điểm)


1) Có 5 khí A, B, C, D, E. Khí A được điều chế bằng cách nung KMnO4 ở nhiệt độ cao;
khí B được điều chế bằng cách cho FeCl2 tác dụng với hỗn hợp KMnO4 và H2SO4 loãng;
khí C được điều chế bằng cách đốt sắt sunfua trong oxi; khí D được điều chế bằng cách
cho sắt pirit vào dung dịch HCl trong điều kiện thích hợp, khí E được điều chế bằng cách
cho natri nitrua vào nước.
Cho khí A, B, C, D, E lần lượt tác dụng với nhau, trường hợp nào có phản ứng xảy
ra? Viết phương trình hoá học biểu diễn các phản ứng. (Ghi rõ điều kiện nếu có)
2) Viết phương trình hoá học biểu diễn các phản ứng xảy ra (nếu có) và nêu hiện tượng khi
cho từ từ ure lần lượt vào cốc chứa:
a) Dung dịch Na2CO3.
b) Dung dịch Ba(OH)2.
3) Muối X nguyên chất, màu trắng, tan trong nước. Dung dịch X không phản ứng với dung
dịch H2SO4 loãng mà phản ứng được với dung dịch HCl cho kết tủa trắng, kết tủa này lại
tan trong dung dịch NH3. Khi axit hoá dung dịch tạo thành bằng dung dịch HNO3 lại có
kết tủa trắng trở lại. Cho Cu vào dung dịch X, thêm dung dịch H2SO4 và đun nóng thì có
khí không màu, hoá nâu trong không khí thoát ra, đồng thời có kết tủa đen xuất hiện. Biện
luận để xác định công thức của X. Viết các phương trình hoá học biểu diễn các phản ứng
xảy ra.
Câu 2: (5,0 điểm)
1) Viết phương trình hoá học biểu diễn các phản ứng (nếu có) và nêu hiện tượng xảy ra
trong các quá trình sau:
a) Cho dung dịch brom với dung môi nước có màu vàng vào chất lỏng hexan.
b) Cho dung dịch brom từ từ đến dư vào dung dịch phenol (đều dung môi nước).
c) Sục khí C2H2 vào dung dịch KMnO4 sau đó thêm CaCl2 vào.
d) Đun nóng anlyl iotua với nước, sau đó thêm dung dịch brom vừa đủ vào.
2) A, B, C, D có cùng công thức phân tử C4H6O4 đều phản ứng với NaOH theo tỉ lệ mol
1:2. Trong đó:
- A, B đều tạo một muối và một ancol.
- C, D đều tạo một muối, một ancol và nước.
Biết rằng khi đốt cháy muối do A, C tạo ra thì trong sản phẩm cháy không có nước.
Xác định A, B, C, D và viết phương trình hoá học biểu diễn phản ứng xảy ra với NaOH.
3) Có thể tồn tại mối liên kết hiđro khác nhau nào trong ancol etylic có hoà tan phenol.
Viết công thức biểu diễn các mối liên quan này và cho biết trong số liên kết đã viết thì liên
kết nào bền nhất, liên kết nào kém bền nhất? Giải thích.
Câu 3: (4,0 điểm)
Hoà tan hoàn toàn 1,62 gam nhôm vào 280 ml dung dịch HNO3 1M được dung dịch
A và khí NO (sản phẩm khử duy nhất). Mặt khác, cho 7,35 gam hai kim loại kiềm thuộc

1
hai chu kì liên tiếp vào 500 ml dung dịch HCl, được dung dịch B và 2,8 lít khí H2 (đktc).
Khi trộn dung dịch A vào dung dịch B thấy tạo thành 1,56 gam kết tủa.
a) Xác định tên hai kim loại kiềm.
b) Tính nồng độ mol/l của dung dịch HCl đã dùng.
Câu 4: (4,0 điểm)
1) cho 9,2 gam một hợp chất hữu cơ đơn chức X tác dụng vừa đủ với dung dịch chứa 0,4
mol AgNO3 trong NH3 thu được 21,6 gam Ag. Xác định công thức cấu tạo của X. Viết
phương trình hoá học xảy ra.
2) A là hợp chất hữu cơ chứa C, H, O. Đốt cháy hoàn toàn 3,08 gam A. Hấp thụ toàn bộ
sản phẩm thu được vào bình đựng 5000 ml dung dịch Ca(OH)2 0,02M thấy xuất hiện 6
gam kết tủa, phần nước lọc có khối lượng lớn hơn dung dịch Ca(OH)2 ban đầu là 1,24
gam.
a) Viết công thức phân tử của A biết rằng khối lượng mol phân tử của A nhỏ hơn
khối lượng mol phân tử của glucozơ.
b) Biết A phản ứng được với NaOH theo tỉ lệ mol A và NaOH là 1 : 4 ; A có phản
ứng tráng gương. Xác định công thức cấu tạo của A và viết phương trình hoá học xảy ra
của các phản ứng trên.
Câu 5: (3,0 điểm)
1) Có 6 dung dịch không nhãn gồm: Zn(NO3)2, FeSO4, MnSO4, NiSO4, CuSO4,
Pb(CH3COO)2 và 6 lọ đựng bột kim loại: Cu, Zn, Fe, Pb, Mn, Ni. Không dùng thêm thuốc
thử nào khác, hãy dùng phương pháp hoá học kết hợp với thể điện cực tiêu chuẩn sau đây
nhận ra các chất nói trên?
Cho biết:
M2+/M Zn2+/Zn Fe2+/Fe Mn2+/Mn Ni2+/Ni Cu2+/Cu Pb2+/Pb
E0 (V) - 0,76 - 0,44 - 1,18 - 0,25 + 0,34 - 0,13
2) Muối sắt (III) thuỷ phân theo phản ứng:
Fe3+ + H2O  Fe(OH)2+ + H+ K = 4.10-3
a) Tính pH dung dịch FeCl3 0,02M.
b) Tính pH mà dung dịch phải có để 95% muối sắt (III) không bị thuỷ phân.

-------------------------------- HẾT --------------------------------

Ghi chú:
- Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
- Họ tên thí sinh: ............................................................................SBD..................................

Upload by wWw.chuyenhungvuong.net

2
Upload by wWw.chuyenhungvuong.net

Së Gi¸o dôc vµ §µo t¹o H­íng dÉn chÊm thi chän häc sinh giái cÊp tØnh
Phó Thä Líp: 12
N¨m häc: 2009 - 2010
§Ò chÝnh thøc M«n: Ho¸ häc

-----------------------------------------------------------
C©u Néi dung §iÓm
C©u 1 4,0
1. 1,5
2KMnO4  K2MnO4 + MnO2 + O2↑(A)
10FeCl2+6KMnO4+24H2SO4  5Fe2(SO4)3+3K2SO4+6MnSO4+24H2O+10Cl2↑(B)
4FeS + 7O2 
0
t C
2Fe2O3 + 4SO2↑ (C)
FeS2 + 2HCl  FeCl2 + S ↓ + H2S↑ (D) 0,5
..........................................................................
Na3N + 3H2O  3NaOH + NH3 ↑ (E)
Cho c¸c khÝ A, B, C, D, E lÇn l­ît t¸c dông víi nhau:
0
O2 + 2SO2 
V2O5 ,t C
 2 SO3
3O2 + 2H2S 
0
t C
2SO2 + 2H2O hoÆc O2 + 2H2S  2S + 2H2O 0,5
.................................
3O2 + 4NH3  2N2 + 6H2O hoÆc 5O2 + 4NH3   4NO + 6H2O
0 0
t C Pt ,t C

Cl2 + SO2  SO2Cl2


Cl2 + H2S  S + 2HCl
0,5
3Cl2 + 2NH3 
0
t C
N2 + 6HCl
SO2 + 2H2S  3S + 2H2O
.........................................................................................
2. 1,0
a) Khi cho urª vµo c¸c dung dÞch Na2CO3 , Ba(OH)2 th× tr­íc hÕt cã ph¶n øng:
(NH2)2CO + 2H2O  (NH4)2CO3
Cã ph¶n øng Na2CO3 + (NH4)2CO3 → 2CO2↑ + 2NH3↑+ 2NaOH
VËy cho ure vµo sÏ thÊy xuÊt hiÖn sñi bät khÝ CO2 vµ NH3 (mïi khai)
(Hay Na2CO3 + (NH4)2CO3 → 2NH3↑+ 2NaHCO3 )
0,5
..................................................
b) Cã ph¶n øng Ba(OH)2 + (NH4)2CO3 → BaCO3 + 2NH3 ↑+ 2H2O
VËy cho ure vµo sÏ thÊy xuÊt hiÖn sñi bät khÝ NH3 (mïi khai) vµ kÕt tña 0,5
...................
3. 1,5
X kh«ng ph¶n øng víi H2SO4 trong X kh«ng cã Ba2+, Ca2+, Pb2+...
X + HCl  kÕt tña tr¾ng, vËy trong X cã thÓ cã Ag+; Hg+ ...
3
KÕt tña tr¾ng tan trong dung dÞch NH3 sau ®ã l¹i kÕt tña trë l¹i khi axit ho¸.
VËy kÕt tña ®ã lµ AgCl  dung dÞch X cã chøa
Ag+....................................................... 0,5
Cho Cu vµo ®un nãng trong dung dÞch axit cã khÝ kh«ng mµu, ho¸ n©u 
trong X cã chøa NO 3 vµ kÕt tña ®en sau cïng lµ Ag. X lµ AgNO3
C¸c ph­¬ng tr×nh ph¶n øng:
Ag+ + Cl   AgCl  tr¾ng 0,5

AgCl + 2NH3  Ag(NH3) 2 + Cl 
....................................................................
Ag(NH3) 2 + Cl  + 2H+  AgCl + 2NH 4
2NO 3 + 3Cu + 8H+  3Cu2+ + 2NO + 4H2O
0,5
2NO + O2  2NO2
2Ag+ + Cu  Cu2+ + 2Ag
.............................................................................
C©u 2 5,0
1. 2,0
a. Pthh: Không có phản ứng xảy ra
Htượng: - Ban đầu dung dịch tách 2 lớp: trên là hexan không màu, dưới là dung
dịch brom màu vàng.
- Sau đó màu vàng của brom chuyển dần từ lớp dưới lên trên do brom tan
vào hexan tốt hơn tan vào nước.
.............................................................................................
b. Pthh: C6H5OH + 3Br2  C6H2Br3OH + 3 HBr 0,5
Br Br
C6H2Br3OH + Br2  O + HBr
Br Br
Htượng: - Ban đầu có kết tủa trắng xuất hiện, brom mất màu
- Khi brom dư kết tủa trắng chuyÓn sang màu vàng.
......................................... 0,5
c. Pthh: 3C2H2 + 8KMnO4  3KOOC-COOK + 8MnO2 + 2KOH + 2H2O
KOOC-COOK + CaCl2  CaC2O4 + 2KCl
2KOH + CaCl2  Ca(OH)2 + 2KCl
Htượng: - Dung dịch KMnO4 mất màu, có kết tủa màu đen.
- Thêm CaCl2 có kết tủa trắng xuất hiện. ................................ 0,5
....................
d. Pthh: CH2=CH-CH2I + H2O  CH2=CH-CH2-OH + HI
CH2=CH-CH2-OH + Br2  CH2Br-CHBr-CH2-OH
2HI + Br2  2HBr + I2
Htượng: - Ban đầu tạo ra dung dịch đồng nhất 0,5
- Khi thêm dung dịch brom vào thì dung dịch sẫm màu hơn do tạo ra I2
.........
2. 1,0
A, B t¸c dông víi NaOH theo tû lÖ mol 1: 2 t¹o ra mét muèi vµ mét ancol suy ra
A, B lµ 2 este 2 chøc.
H3COOC-COOCH3 + 2 NaOH  NaOOC-COONa + 2 CH3OH.
(A)
0,5
HCOOCH2 - CH2OOCH + 2 NaOH  2HCOONa + HOCH2-CH2 OH
........................
(B)
C, D t¸c dông víi NaOH theo tû lÖ mol 1: 2 t¹o ra muèi, ancol vµ n­íc suy ra C, D
4
lµ este axÝt . Muèi do C t¹o ra ch¸y kh«ng t¹o ra n­íc do ®ã C lµ
HOOC - COOC2H5 ; cßn D lµ HOOC - CH2 - COOCH3. 0,5
HOOC - COOC2H5 + 2 NaOH  NaOOC - COONa + C2H5OH + H2O
HOOC - CH2 - COOCH3 + 2 NaOH  NaOOC - CH2 - COONa + CH3OH + H2O
......
3. 2,0
Trong hçn hîp ancol - phenol cã 4 lo¹i liªn kÕt hi®ro nh­ sau:

O  H ... O  H O  H ... OH


  (I)   (II)
..................................
C2H5 C2H5 C2H5 C6H5
0,25

O  H ... O  H O  H ... O  H
  (III)   (IV)
C6H5 C6H5 C6H5 C2H5
................................ 0,25
+ Liªn kÕt hy®r« bÒn nhÊt lµ kiÓu (IV) do: gèc C6H5 - hót electron do ®ã H trong
nhãm OH cña phenol linh ®éng h¬n (d­ ®iÖn tÝch d­¬ng nhiÒu h¬n). Cßn gèc
C2H5- ®Èy electron nªn O trong nhãm OH cña C2H5OH d­ phÇn ®iÖn tÝch ©m nhiÒu 0,5
h¬n. .......
+ Liªn kÕt hi®ro kÐm bÒn nhÊt lµliªn kÕt kiÓu (II): do H trong nhãm OH cña ancol
d­ phÇn ®iÖn tÝch d­¬ng Ýt h¬n, cßn O trong nhãm OH cña phenol d­ phÇn ®iÖn 0,5
tÝch ©m Ýt h¬n.
.......................................................
C©u 3 4,0
Ph­¬ng tr×nh ho¸ häc: Al + 4HNO3  Al(NO3)3 + NO + 2H2O (1)
2M + 2HCl  2MCl + H2 (2)
2M + 2H2O  2MOH + H2
(3)...........................
Ban ®Çu: sè mol Al: 0,06 mol ; sè mol HNO3: 0,28 mol 0,75
Sau ph¶n øng HNO3 cßn d­: 0,04 mol
........................................................................... 0,5
Khi cho hçn hîp hai kim lo¹i kiÒm vµo dung dÞch HCl th× x¶y ra ph¶n øng (2) vµ
cã thÓ cã ph¶n øng (3):
a).............. Theo pthh: sè mol M = sè mol H = 0,25 mol  M =
.
2
0,5
29,4..........................................
b)............. V× hai kim lo¹i kiÒm thuéc hai chu k× liªn tiÕp nªn Na, K tho¶ m·n
.. 0,5
(23 < 29,4 <
39)...........................................................................................................
Khi trén hai dung dÞch A vµ B cã kÕt tña t¹o ra chøng tá ban ®Çu cã ph¶n øng (3),
ta cã ph­¬ng tr×nh ho¸ häc: 0,5
HNO3 + MOH  MNO3 + H2O (4) 0,25
Al(NO3)3 + 3MOH  Al(OH)3 + 3MNO3
(5)...................................
Sè mol kÕt tña: Al(OH)3 = 0,02 mol nhá h¬n sè mol Al(NO3)3. Nªn cã 2 kh¶ n¨ng: 0,5
.....
TH1: Al(NO3)3 cßn d­ th× sè mol MOH = 0,04 + 0,02.3= 0,1 mol 0,25
 sè mol M ph¶n øng(2) = 0,25 - 0,1 = 0,15 mol
 sè mol HCl = 0,15 mol  CM(HCl) = 0,3M 0,25
...........................................................
TH2: MOH cßn d­, Al(OH)3 tan trë l¹i mét phÇn:
5

Upload by wWw.chuyenhungvuong.net
Al(OH)3 + MOH  MalO2 + 2H2O (6)
.......................................
Sè mol Al(OH)3 tan = 0,06 - 0,02 = 0,04 mol. Tõ c¸c ph­¬ng tr×nh(4,5,6) ta cã:
Sè mol MOH = 0,04 + 0,06.3 + 0,04 = 0,26 mol (lo¹i - v× lín h¬n sè mol M ban
®Çu)..
C©u 4 4,0
1. 1,5
+ Theo bµi ra X lµ hîp chÊt h÷u c¬ ®¬n chøc t¸c dông víi ANO3/ NH3 t¹o ra Ag
nªn X lµ an®ªhÝt ®¬n chøc.
21,6
Ta cã: n Ag  = 0,2 mol < n Ag (cã trong AgNO3 cÇn dïng = 0,2 . 2 = 0,4 mol)
108
§Æt c«ng thøc ph©n tö cña X lµ R - 0,25
CHO.........................................................................

RCHO + +2AgNO3+3NH3+H2ORCOONH4+2Ag↓+2NH4NO3
0,1mol 0,2 0,1 0,2 0,25
9,2
MX = = 92  MR = 92 - 29 = 63
0,1
............................................................................
MÆt kh¸c ta cã: sè mol AgNO3 t¸c dông vµo kiªn kÕt 3 ®Çu m¹ch lµ 0,2
=> sè nguyªn tö H cã trong X cã thÓ thay thÕ víi Ag lµ 2 0,5
 trong X cã 2 liªn kÕt 3 ®Çu m¹ch (CH  C - ).
...........................................................
mµ MR = 63 nªn CTCT cña X ph¶i lµ:
HC  C  CH  CHO
 0,5
C
|||
CH
.................................................................................................
2. 3,0
a. 1,5
Gäi c«ng thøc ph©n tö cña A lµ CxHyOz.
(x nguyªn  1; 2  y nguyªn  2x+2; z nguyªn  1)
Ph¶n øng ch¸y:
y z y
CxHyOz + ( x   )O2  xCO2 + H2O (1)
4 2 2
S¶n phÈm ch¸y cã CO2 vµ n­íc, khi hÊp thô vµo dung dÞch Ca(OH)2, cã ph¶n øng:
CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O (2)
Cã thÓ cã ph¶n øng: 2CO2 + Ca(OH)2  Ca(HCO3)2 (3) 0,5
................................
6
nCa (OH )2 = 5.0,02 = 0,1 (mol); nCO2 (2) = nCaCO3 = = 0,06 (mol)
100
Do khèi l­îng phÇn n­íc läc t¨ng so víi khèi l­îng dung dÞch Ca(OH)2 ban ®Çu:
mCO2 + mH 2O - 6 = 1,24 (g)
Tr­êng hîp 1. Kh«ng cã ph¶n øng (3) th×: mH 2O = 1,24 + 6 - 0,06.44 = 4,6 (g)

6
Upload by wWw.chuyenhungvuong.net
4,6 n CO2 2 x 0,06.18 0,5
=> nH 2O = . Theo (1) th×   1,08y = 9,2x
18 n H 2O y 4,6
=> 9,2x  1,08(2x+2)  7,04x  2,16  x  0,3 (lo¹i)
..............................................
Tr­êng hîp 2. Cã ph¶n øng (3) ta cã:
nCO2 = nCO2 (2) + nCO2 (3) = 0,06+(0,1-0,06).2 = 0,14 (mol)
=> nH 2O = 1,24 + 6 - 0,14.44 = 1,08 (gam) => nH 2O = 1,08/18 = 0,06 mol.
Trong 3,08 gam A cã: nC = 0,14 (mol); nH = 0,06.2 = 0,12 (mol);
nO = (3,08 - 0,14.12 - 0,12)/16 = 0,08;=> x : y : z = 0,14 : 0,12 : 0,08 = 7 : 6 : 4
0,5
=> C«ng thøc thùc nghiÖm cña A lµ (C7H6O4)n
Theo gi¶ thiÕt th× MA < Mglucoz¬ => 154n < 180 => n = 1. VËy c«ng thøc ph©n tö
cña A
lµC7H6O4.....................................................................................................................
.....
b. 1,5
Víi c«ng thøc ph©n tö C7H6O4 tho¶ m·n ®iÒu kiÖn bµi ra th× A cã thÓ cã c¸c c«ng
thøc cÊu t¹o sau:

OH OH OH

HCOO OH HCOO HCOO

OH
OH
OH
HCOO OH OH
HCOO
HCOO
OH
HO
OH ................. 0,75
........
Ph­¬ng tr×nh ph¶n øng:
HCOOC6H3(OH)2 + 4NaOH  HCOONa + C6H3(ONa)3 + 3H2O
0,5
HCOOC6H3(OH)2+2AgNO3+3NH3+H2O 
NH4OCOC6H3(OH)2+2Ag↓+2NH4NO3......

O
C©u 5 3,0
1. 1,5
TrÝch mÉu thö,dùa vµo thÓ ®iÖn cùc chuÈn vµ nhËn biÕt c¸c chÊt theo b¶ng sau:
M2+ Zn2+ Fe2+ Mn2+ Ni2+ Cu2+ Pb2+
M
Cu - - - - - -
Zn -  -   
Fe - - -   
7
Upload by wWw.chuyenhungvuong.net
Pb - - - -  -
Mn   -   
0,5
Ni - - - -  
.............
- MÉu kh«ng cã ph¶n øng g× th× kim lo¹i ®em thö lµ Cu .
- Méu chØ cã mét kÕt tña ®á (Cu) b¸m trªn bÒ mÆt mét kim lo¹i x¸m ®en(Pb) th×
kim lo¹i ®em thö lµ Pb vµ dung dÞch ®ã chÝnh lµ CuSO4.
- NÕu thÊy xuÊt hiÖn hai lÇn kÕt tña th× kim lo¹i ®em thö lµ Ni, dung dÞch nghiªn
cøu lµ Cu2+ vµ Pb2+. V× trong c¸c dung dÞch ®· cho chØ cã hai dung dÞch mµu xanh
nªn ta nhËn ra dung dÞch NiSO4. 0,5
........................................................................................................... .............
- NÕu cã 4 tr­êng hîp cã kÕt tña xuÊt hiÖn th× kim lo¹i ®em thö ®ã lµ Zn. Ta nhËn .
ra dung dÞch Fe2+ v× ®· biÕt dung dÞch Cu2+, Pb2+, Ni2+.
- NÕu cã 5 tr­êng hîp kÕt tña xuÊt hiÖn th× kim lo¹i ®em thö ®ã lµ Mn, dung dÞch
kh«ng cã tÝn hiÖu lµ Mn2+.
- Cßn l¹i lµ dung dÞch Zn2+
- pthh:........
.......................................................................................
0,5

2. 1,5
a. 0,75
Ta cã Ka(Fe3+) = 4.10-3 >> 14-14 nªn bá qua sù ph© li cña n­íc.
FeCl3  Fe3+ + Cl 
0,02 0,02
Fe + H2O  Fe(OH)2+ + H+
3+
K = 4.10-3
T: 0,02
[ ] (0,02 - x) x x 0,5
.....................................................
x2 0,25
Ta cã: K = = 4.10-3  x = 7,165.10-3  pH = 2,145.
0, 02  x
......................................

b 0,75
95% muèi s¾t (III) kh«ng bÞ ph©n huû, nghÜa lµ cã 5% muèi bÞ thuû ph©n
Fe3+ + H2O  Fe(OH)2+ + H+ K = 4.10-3
T: 0,02
[ ] (0,02 - 10-3) 10-3 0,5
....................................................
 H   .103
Ta cã: K =   3 = 4.10-3  [H+] = 0,076  pH = 1,12
0, 02  10 0,25
VËy pH mµ dung dÞch ph¶i cã ®Ó 95% muèi s¾t (III) kh«ng bÞ ph©n huû lµ 1,12.

8
Upload by wWw.chuyenhungvuong.net
............

Chó ý khi chÊm thi:


- Trong c¸c ph­¬ng tr×nh hãa häc nÕu viÕt sai c«ng thøc hãa häc th× kh«ng cho ®iÓm,
nÕu kh«ng viÕt ®iÒu kiÖn ph¶n øng hoÆc kh«ng c©n b»ng ph­¬ng tr×nh hoÆc c¶ hai th× cho 1/2
sè ®iÓm cña ph­¬ng tr×nh ®ã.
- NÕu lµm c¸c c¸ch kh¸c mµ ®óng vÉn cho ®iÓm tèi ®a øng víi mçi ý, c©u cña ®Ò ra.

-----------------------------HÕt ----------------------------------

Upload by wWw.chuyenhungvuong.net

You might also like