Professional Documents
Culture Documents
n Thi I HC
2015
Tc gi : Nguyn Th Duy
www.MATHVN.com
x y xy
Bi ton 1. Gii h phng trnh : xy
x 2 y 2 1 1 x 2 2x
x y
Li gii. iu kin : x y 0 ; xy 0
Phng trnh u ca h phng trnh c vit li thnh :
x y
x y 1
2
1
2
2 0
xy
x y xy
xy
x y
x y 1
x y 1 x y 1 2 1x y
0 2
2
xy
x y
x y x y 0
Vi x y 1 th xung phng trnh hai chng ta c :
2xy
x, y
2 7
1 7
y
x
3
3
3x 2 4x 1 0
2 7
1 7
y
x
3
3
2
2
Vi x y x y th xung phng trnh hai chng ta c :
1 2x x 2 x 2 y 2
1
2 x 1
2
x y2
x 1
0 2
2
x y 1
x 1
ptvn
y 0
2 7 1 7 2 7 1 7
;
;
;
3
3
3
3
3
3
2
x y 3x 6x 3y 4 0
Bi ton 2. Gii h phng trnh :
x 1 y 1 x 6 y 6 x 2 5x 12y
Li gii. iu kin : x ; y 1
x 3 3x 2 6x 4 y 3 3y x 1 3 x 1 y 3 3y y x 1
Th vo phng trnh hai ta c :
www.DeThiThuDaiHoc.com
x, y
www.MATHVN.com
2
x 1 x 2 x 6 x 7 x 7x 12
x 1 x 2 2 x 6 x 7 3 x
x 1
x 6
x 2
x 4 0
x 2 2
x 7 3
2x 8
x 2 0
suy ra :
x 6 0
Do x 2 nn
x 1
x 2 2
x 2
x 2 x 6
x 6
1
x 4
2 x 7 3
2
x 7 3
x 2 2
x 2 2
x 6
2x xy x 1 x 3y y x y 2
Bi ton 3. Gii h phng trnh : 2
4x y 2 4xy 6x 3y 2 0
x, y
2
2
Li gii. iu kin : 2x xy x 1 0 ; x 3y y 0
y 2x 1
4x 2 y 2 4xy 6x 3y 2 0 2x 1 y 2x 2 y 0
y 2x 2
Vi y 2x 2 th xung phng trnh hai th :
4x 2 x 1 4x 2 x 2 3x
3x
4x 2 x 1 4x 2 x 2
1
1
4x 2 x 1 4x 2 x 2 2 4x 2 x 1 3x
x
x
x 0
2x 4x 2 x 1 3x 2 1 2
2 x 1
2
2
4x 4x x 1 3x 1
4x 2 1 4x 2 3x 2 3x 1 .
2
3
2 1
Do h phng trnh c nghim x, y 1, 0 ; ,
3 3
xy 2 x y y
xy x y
Bi ton 4. Gii h phng trnh :
x 1 y xy x x 2 4
Li gii. iu kin : x, y 0 ; xy x y
Chng ta c :
xy x y
x, y
xy 2 0
xy 2 x y y xy x y
xy 2 y
x y 0
x y
x y
y xy 2
1
y
xy x y
xy 2 y
x
y
xy 2 y
xy x y
4
4
2
x 1 x 1
T phng trnh hai : y xy x x
2 2
x 1
x 1
www.DeThiThuDaiHoc.com
x y y xy 2
www.MATHVN.com
y xy 2
xy x y
x y
xy 2 y
x y 1
x y 0
3
2
1 17
x
2
x
3
x
0
x
2
Vy h phng trnh ban u c nghim k trn
x 2 2 xy 1 2 y 2 6 2y 2
x, y
x 2 5 2 xy 1 2 y 2 6 2y 2 x y
y 1
2
x 2 5 2 xy 1 2 y 2 7 2y 2 x 2 2y 2 2xy 2y
xy 1 y 2 y xy 1
xy 1 y 2 xy y 1 0
1
xy y 1 0 xy y 1
1 0
xy 1 y 2
xy 1 y 2
xy y 1
2
2
1
1
1 ; 2 1,
x y y 1 5 x , y 2,1 ; 1 2,
2
2 2
xy 1 ; y 2
2y 2 4xy 3y 4x 1 3 y 2 1 y 2x
Li gii. iu kin : y 1 ; y 2x
x, y
y 1y 2x 1 y 1y 2x 14
3y 1 4x y 1 3 y 1y 1y 2x
y 2
1
3
y 1
2y 3y 1 2 y
y 1 2y 1 3 y 1
y 5
2
4 y 1
4
41 5 23
Do h phng trnh cho c nghim x , y , ; , 2
72 4 24
2
x 3y 1 x y 2x 2y 1 8
Li gii. iu kin : x y ; 2y 1
www.DeThiThuDaiHoc.com
x, y
www.MATHVN.com
a x y
2x 2a 2 b 2 1
2
x y a
t b 2y 1
x 3y 2b 2 a 2 2 khi h phng trnh tr thnh :
2
2y 1 b
a, b 0
x 9y a 2 4b 2 4
2
2
2
2
a 2b 1 a b 2a 1 b 8
a 2b 1
a 1
2
2
2
2
a 2b 1 a b 2a 1 b 8
a 2a 1 4b 2
b 1
x y 1
x 2
Do suy ra :
l nghim duy nht ca h phng trnh
2y 1 1
y 1
y 1 x y x y 1 y x 2
Li gii. iu kin : x y 0 v x
a x y
t
a 2 b 2 x khi phng trnh mt ca h phng trnh tr thnh :
b y
1 a a 2 1 b a 2 b2 2 a 1 b 1 a b 2 0
x y 2 8 8 y x 2 8 x 2 y 2 8 16x y 2 8 64 y 2 x 2 8
x 2 2x y 2 8 y 2 8 0 x y 2 8
a
x
b
Vi
x
Vi
x
y2 8
x
1
y
ta
c
:
y2 8
x
ta c :
Vi a b 2 0
0 x y2 8
x y 1
x 4, 5
y 3, 5
y2 8
y 1 y2 8
y 1
x 3
y2 8
y 1
9 7
2 2
x y 2 x y 2xy 4
x, y
2x 2 y 1 x 2 4y 4
4x y 1 4y x 1 x 2 y 2 4 x y 8
2
2y 2 x 1 y 4x 4
T 1 v 2 suy ra : x y 4 x y 12 x y 16 0 x y 4
xy x y 8 2 x 2 y 2 4 x y 8 6 x y 2xy x y 16 12 x y
2
www.DeThiThuDaiHoc.com
0 x y 4
www.MATHVN.com
2x y 1
x y 2y 1 x y 5
x, y
y 2 2 xy y
Li gii. iu kin : x y 0
a x y
b 2y 1
T cch t, ta c :
2
a x y
x y a
a 2b 2 a 2 b 2 x y 1 x y 2y 1 2xy 2y 2y 2 1
2
2
y
b 2y 1
a 2 b 2 a b 4
a b 1
2
a b 2 a 2b 2 3
x 2
l nghim duy nht ca h phng trnh ban u
y 1
x y
y y x y 1 x xy y 2
x 2y 3x 2 2x 2 3x
x, y
y 1 0
Li gii. iu kin : x y 1
a x y
ab a b ab a b
1 ab a b 1 a b 1 a b 1 ab a b 1
Vi ab a b 1 ta c :
y 1
xy y 2 1 x y y xy y 2 1 x x y 1 y 1 y 1 0
x y 1
t t
x
x t 1 3x 2 2x 3x t 0 t 1 x 3 t 1 x 2 0
x
y 1 1 1
y 1 1 2
2 y 1 0 y 1 0 y 1
y 1 y 1 1 1 y 1 y 1 2 y 1 1 0 v nghim v VT 0
y 1
y 1 1 2
y 1
y 1
www.DeThiThuDaiHoc.com
www.MATHVN.com
y 3 2 y 1 x y 2y 1
y y x y
x, y
y y x y 1
y y x y 2 0
y y x y 2
y 1
x y 0 2
y y 1 2 x y
Vi y 1 th xung phng trnh hai suy ra x 0
Vi y 2 y 1 2 x y ta c :
y 1 y
y 1 2 y 1
y 2 y 1 2 x y
y 2 y 1 2 x y
H phng trnh :
y 2 y2 y 1 0
2y 2y x y 2
y 2 y 1 2 x y
y 2 y 1 2 x y
H phng trnh :
3
y y 2 3y 4 0
2y 2y x y 4
1.
2.
x 1 x y x y 1 x 9
Li gii. iu kin : x y v x 0
a x y
b x
x, y
a b 21
ab a b a b 9
t u 1 9
t a b
ut t 9
u 2
t
, do ta c :
u 2 t 21 2u
t 3
u ab
u 2 t 21 2u
x 2 xy 2
2x y 21 ab 2
Vy nn
X 1
X 2 3X 2 0
X 2
x 1
x 4
or
y 3
y 3
x 3 3y 3 3x 2y xy 2 x 3y
Li gii. iu kin : x, y
Chng ta c :
www.DeThiThuDaiHoc.com
x, y
www.MATHVN.com
x 3 3y 3 3x 2y xy 2 x 3y x 3y x 2 y 2 x 3y 0
x 3y x y 1 0 x 3y x 9y x 3 27y 3
2
3x 3 4x 2 1 3 x 6 2x 3 x 2 3x 3 3x 2 x 1 3 x 6 2x 3 x 2 x 2 x
x 1 3x 2 1
x 6 2x 3 x 2
x 1 3x 2 1 0
2
3 x 6 2x 3 x 2
x 1 3x 1 x
x 6 2x 3 x 2
x 6 2x 3 x 2
x x2 x
x2 0
ptvn
x x2 x
x 4 2x 2 y 2 y 3 16 2x 2
Li gii. iu kin : x 0 ; x y 11 0
2
2
1 1
1 1
1
,
,
;
;
3 3 3 3
3 3 3
x, y
2x 6 x 4y 2 16y 3 2x 2y 3 2 x 6 8y 3 x 2y 2 x 2 2y 0
2 x 2y x 2x y 4y
2
x y x
2 2
2y 0 x 2 2y
x 2 2x 1 x x 2 2x 22
x 0
x 2 2x 3 x 1 x 2 2x 22 5
x 1 x 3
x 1
x 1
x 1x 3
x 2x 22 5
2
Mt khc :
x 3
x 3
x 3
x 2 2x 22 4
x 1
x 2 2x 22 5
x 2 2x 22 5
1
Do x 1 y l nghim duy nht ca h phng trnh
2
2
y 1 2x y x x xy 0
Bi ton 16. Gii h phng trnh : 2
x y 2 2xy 3x 2 0
Li gii. iu kin : 2x y
Xt phng trnh mt , ta c :
y 1 2x y x
y 1 x 1
x xy 0 y 1
x 1
0 x 0
x, y
2x y y 1 x 1 x 2 y 1
2x y x 1 2x y
x 1
2x y
0 x 0 hay x 1 2x y 0 suy ra
x y
y 1 x 1 2x y x y 2x y 2
x y 2 2xy 2x y
www.DeThiThuDaiHoc.com
www.MATHVN.com
2
2
x y 2xy 2x y
x 2
2
Kt hp vi phng trnh hai ta c : x y 2 2xy 3x 2 0
y 0
x y ; 2x y
y 1
x2 1 y 1 2
2
2
2
x 4y x 1 6 5 x 1 1
x, y
1 y 1
Li gii. iu kin : x 2 1 ; y 1
a x 2 1 0
x 2 a 2 1
2
y
1
b
2
2
3
2
3
a b b 2
ab b 2
ab b 2
3
3
2
a 4ab 2 6 5a 2b
a 4ab 2 3ab 2 3b 3 5a 2b
a 4b 2 5 a 6 5a 1 ab
2
2
3
a 3b
ab b 2
a b a 3b 0
a 3
3
2
2
3
2
2
3
ab b 2
ab b 3 2
b 1
a 7ab 5a b 3b 0
2
x2 1 3
a 3
x 10
Vi
khi ta c :
x, y 10, 2 ; 10, 2
b
1
y
2
y
x, y
x x y x y 2y 2y 3 1
Li gii. iu kin : x y 0 ; y 0
T phng trnh mt chng ta c :
x x y x y 2y 2 2y x 2 xy 2y 2
x y 2y 0
x y
x y x 2y
0
1
x 2y
0
x y 2y
2
y
1
Mt khc vi iu kin : x y 0 ; y 0 th x y y
0 nn v nghim
x y 2y
Vi x y 0 th phng trnh hai tr thnh :
x y
8x 2 8x 3 8x 2x 2 3x 1 4 x 2x 2 3x 1
2x 1
1
3 13
x
4
x 1 7 1
4
3 13 3 13 7 1 7 1
;
;
;
4
4
4
2 2x 2 3x 1 1
2 2x 2 3x 1 4x 1
www.DeThiThuDaiHoc.com
www.MATHVN.com
2
x y x 1 x 1 x y
Bi ton 19. Gii h phng trnh :
2
x 2 x 1 y y x 1 0
x, y
Li gii. iu kin : x 1 ; x y x 1 0
t t
t2 t y 1 t2 t 1 y2 t2 t y 1 t 1 t2 y2
t t y 1 t 1
2
y t
y t y t 0
t t y 1 t 1
2
t t y 1 t 1
2
y t y t 0
x 1 1 y2 y
Do suy ra c : 1 y t
ta c : y t y
x 1 0 y y 2 0 y 0;1 y t 0
y x 1 0
y x 1 0
5 5 5 1
3
x, y 1, 0 ;
,
2
2
2
2
y 2y 1 0
y 1 y y y 0
y 3 y 4 3x x 2 x 2
Li gii. iu kin : x y ; x 2
x, y
a x y
a b 2 2y khi phng trnh hai tr thnh :
b x y 0
a 5 b a b 2 4 0 a b 1 b 2 5b 4
a b 1 b 1 b 4 a b 4 x y 4 x y
Mt khc , xt phng trnh mt chng ta c :
y3 y x 2 4
y3 y
y3
x 2 3 x 2 2
3 x 2 4 x 2 2
x 2 1 x 2 1 y x 2 1
x 2
x y 4 x y
x 2 y 2 x 2 y 2
y 1 y 2 y 1 y 2
y 1 x 2
x 2 y 1 0
x 2 y 1 0
2
2
2
y 2 y 1 y 2 3y 3
x 3
y y 1 y 3y 3
y 2
y 2
x 2 y 1 0
x 2 y 1 0
x 2 y 1 0
x y 1 x x y 2
4x 2 9y 2 16 9xy 7x 9y
x, y
www.MATHVN.com
a x y
t
a 2 b 2 1 x khi chng ta c : pt 1 a b a 2 b 2 1 2
b y 1
4x 2 16x 16 9 xy y y 2 x 4 x 2
9a 2b 2
2a 2 2b 2 2 3ab
2x 4 3ab
2
2
2a 2b 2 3ab 0
2x 4 3ab 0
Nh vy h phng trnh cho tr thnh :
2
2
2
2
a b a b 1 2
a b a b 1 2
or
2
2
2a 2b 2 2 3ab
2a 2b 2 2 3ab 0
Gii hai h trn bng phng php n ph cho ta nghim ca h ban u l : x, y 2, 2 ; 2,1
y 2 8x 9 3 xy 12 6x 1
x, y
2
Li gii. iu kin : x 2 ; y 0 ; y 8x 9
2 x y
10x 6y 12 y x 2 2 x y
2 x 2y
x 2y
x 2 y 0 x 2y x 2
x 2
x 2 y
10x 6y 12
2
2 x 2y
x 2 y
x 2 y
y 0 y x 2 0
Vi y x 2 th nn phng trnh mt ta c :
x 2 4x 13 3 x 2 4x 12 1 x 2 y 4
S d phng trnh cui dng phng php t n ph ta s gii quyt d dng. Do h phng
x y 1 y x 1 1
x 2y 2 16x 16y 12 20xy
x, y
a x 1 0
x a 2 1
t
khi phng trnh mt tr thnh :
y b2 1
b y 1 0
1 b b 2 1 a 1 ab a b a b 1 a b ab 1 1
16 x y 1 16xy xy 2
16 xy x y 1
Mt khc : a 2b 2 x 1 y 1 16 xy x y 1 16a 2b 2 nn ta c :
xy 2
a 2b 2 a 2 b 2 4ab 1
a 0, b 1
a 1, b 0
www.DeThiThuDaiHoc.com
x, y 1, 2
x, y 2,1
www.MATHVN.com
2x y 4x 2y 1 x 2y 2 xy x 3 y 3 7x 2
2
x y 2 x 2 y 2 xy 2 yx 2
x, y
Li gii. iu kin : x 2 y 2 ; xy y x 0
T phng trnh mt ta c :
2 4x 2 y 2 2x y x 2y 2 xy x 3 y 3 7x 2
x 2y 2x y x 2y 2 xy x 3 y 3 0
2
x 2y 2x y x y y x 0
x y x y y x 2 y x 0
x 2 2y 2 2x y x 2 y 2 x y y 2 x 0
2
x 2 y y2 x
x 2 y 2 y2 x 0
x y 0
x 2 y y2 x 0 x 2 y y2 x
x y 1
TH1. Vi x y 0 th xung phng trnh hai ta c :
x 0
2x 2 2x 3 x x 1 0
x, y 0, 0 ; 1, 1
x
2x 1 2x 2 2x 1 x 2 x ptvn
Phng trnh trn d dng chng minh v nghim bng phng php bnh phng hai ln do h
phng trnh cho c hai nghim k trn
x 7y
x y 7x
y 8 2xy x y
x 2 2x 1 2x 1 y 2
x, y
2 1 ; y 0
x 7y
y x y
t a
y 7x
x x y
x y
;b
y
8 2
x y
y
x y
x
6
6
8 2
y
x y
x
x y
x y
a 2 b 2 1 do ta c :
x
2
2
1
a b 1
a b 2
2
a b
2
ab a b 6 a b 8 2ab
a b 1
2
x y
x y
x y
x
x 2 2x 1
2 2x
2
2
x
2
x
1
x
2
x
5
x 2 2x 5
x 2 2x 1 2
2
2 2x
2 2x
x 2 2x 1 2
2
2
x 2x 5 2x x 2x 1 0 x y 6 1
2 1x
x 2 2x 1 x 2 2x 1 x 2 2x 1
6 1, 6 1
www.DeThiThuDaiHoc.com
www.MATHVN.com
x x 2 x 1 y y2 y 1 1
x, y
x 2 x 1 y y2 y 1 1 x 1 y y2 y 1 x 2 x 1 x
x
x2 x 1
x 1
x 1
x
x x
a) Nu x 1 0 chng ta c : y y y 1
1
x 1
x 1 x 1
x 1 0
1
1
x 1 5 y 1 5
2
2
x 1 y x 0
1
x 1 5 y 1 1 5
x 2 y 2 3
2
2
x
suy ra
x 1
v f y f
n y xt hm s f t t t 2 t 1 l hm s n iu trn
x 1
y x 1 x
1
1
1
nghim x, y 1 5 ; 1 5 ; 1 5
2
2
2
; 21 1 5
xy 2 2 2y 2 x x 2 4y 2 3
x, y
Li gii. iu kin : x 2 4y 2 3 ; x 1 0
Phng trnh hai ca h phng trnh c vit li thnh :
y 1
y 1
x 1 1
1
x 1 1
S d c iu trn l ta i xt hm s f t t
Vi y
f y 1 f
x 1 1 y x 1
1
l hm s ng bin trn tp xc nh ca n.
t
x x 1 2 x 2
x2 x 2 x 2
x 2 4x 1
x 2 4x 1
x 3 2
2
2
2
2
x x 2 x 2 x 4x 1
x 3 2
3
x 0
2
6x 16x 16x 0
www.DeThiThuDaiHoc.com
www.MATHVN.com
2
4x 2 1
2
2
2x 3 4x 2x y 3 2y
x
Bi ton 28. Gii h phng trnh :
3 3
2
2 3 2y x 2x x 2
2x 1
Li gii. iu kin : x 0 ; x
x, y
1 1
3
; y
2 2
2
4x 2 1
2x 3 4x 2x y 3 2y
x
3
4 1
2 2 4 2y 3 2y 3
x x
x
3 3
1
1
1 2 3 1 1 3 2y 3 2y
x x
x
x
3
3
1
1
1 1 3 2y 3 2y
x
x
1
; b 3 2y phng trnh c vit li thnh :
x
1
a 3 a b 3 b a b a 2 ab b 2 1 0 a b 1
x
2
a 21 b 43 b2 1 0
1
Vi 2 3 2y 1 th xung phng trnh hai chng ta c :
x
t a 1
x 1
3 2y
x 3 2x 2 x 2
1
2x 1 1 3 x 3 2x 2 x 2
2x 1
x
3
3
1
1
2 3
2
1
1 3
2
2
2 1 1 1 1 1 1 3 1
x
x
x
x
x
x
x
x
d dng cho ta :
1
2
1
2
5 1
3 5
1 3 1 1 1 x
y
x
x
x
x
2
4
5 1 3 5
,
l nghim duy nht ca h phng trnh
Kt hp vi iu kin suy ra x , y
2
x 1 1 2y xy 2 xy y x 1
x 1
Li gii. iu kin : x 1 ; y 0
Phng trnh mt chia c hai v cho y x 1 ta c :
x
x 1
1
2
y
Ly pt 2 pt 3 chng ta c :
www.DeThiThuDaiHoc.com
2x
x 1
www.MATHVN.com
1 4 2x
x
1
2x
x
2 2 2
2
y
x 1
x 1 y
x 1
1
4
2x
x
1
2x
x
4
y
x 1
x 1
x 1 y
x 1
x
4
x 4
x
4 x 4
0x 4
x 1
x 1
x 1
x 4 y x2 y 1
Li gii. iu kin : x 0 ; 4 y 0
x, y
2 x y
6x 2y 4 y x 1
2x 2 4xy 2y 2 6x 2y 4 y x 1 2 y x 1
2 x 1 2y x 1 y 2 x 1 y 2 y x 1
2 x 1y
x 1 y
0 y x 1 0
x 3 x x2 x 2
x 1 x x 2 3 x x 2 3x 1 0
x 3x 1
2
x 1 x
x 3x 1
2
x 2 3x 1 0
x 2 3x
1
1
x 2 3x 1 1
0
x 1 x x 2 3 x
1
x 2 3x 1 0 x
3 5
2
3 5 5 5 3 5 5 5
,
,
;
2
2
3 2x 2y x 4y 2 x 4 1 2x 2 y 4
Li gii. iu kin : x, y
2
6
4
4
4 x y 1 2x x y
Vit h phng trnh cho li thnh :
2
1 1 x y x 3 x 3 x 2y 2
x, y
4 x y 1
4 x 2y 1
1 1 x y
x 3 y2
x y
2
x y 1
x y 1
www.DeThiThuDaiHoc.com
2
1 1 x y
y 2 4x 1 2 3 4x 8x 1
x, y
Chng ta c :
3
4x 8x 1 2y 14x 1 y 2 4x 1 2 40x 2 x
4x 8x 1 2y 14x 1
8x 1 .1 2y
14x 1
2
1
8x 1
8x
1 y 2 14x 1
3
2
2
3
y 2 4x 1 2 40x 2 x 8x 1
2
2
2
2
y 4x 1 2 40x x
3
8x .
1
3
y cng l nghim duy nht ca h ban u
;y
8
2
1
1
2
1 2xy
1 2y 2
Bi ton 33. Gii h phng trnh : 1 2x
x, y
x 1 2x y 1 2y 2
9
Do du = xy ra khi v ch khi x
Li gii. iu kin : 0 x , y
1
2
1
1 2x 2
1
1 2y 2
2xy 1
1 2xy
1
1
1 2x 2
1 2y 2
1
1
4
2
2
2
1 2y 1 2xy
1 2x
2
2 x y 2xy 1
1
1
2
0
0
1 2x 2 1 2y 2 1 2xy
1 2x 2 1 2y 2 1 2xy
36
36
9
36
36
36
x 2 2x 2 y 2 4y 2
Li gii. iu kin : y 2 4y 2 0 ; 2x 2 4x 10 0
p dng bt ng thc AM GM chng ta c :
www.DeThiThuDaiHoc.com
x, y
www.MATHVN.com
14 4x 2x
4 10 4x 2x 2
y 6x 11 10 4x 2x
2
2
4
Rt gn ta c : 4 y 6x 11 14 4x 2x x 10x 2y 15 0
x 2 2x 2
y 2 4y 2
y 2 4y 2
2x 2 4x y 2 4y 3 0
2
3x 2 6x y 2 6y 12 0 3 x 1 y 3
x 1
0
y 3
x 2 xy 3y 2 y xy
1 y
1 2 x
Li gii. iu kin : 2 x 0 ; y 0
x, y
x x
x
pt 1
3
y
y y
Theo bt ng thc AM GM :
2x
1 2x
2 x
x2
1 2x
x
1x y
y
1 x
v vy ta c :
25 x 1
2x 2
1 9
1 9
g x
x 1
x 1
5x 2 8
2 8
8 5x
1 2x
1 9
1 9
g x g 2 x x 1 2 x 1 1
2 8
2 8
Du = xy ra khi x 1 suy ra x y 1 l nghim duy nht ca h phng trnh
x2
2 y 2 24
0
x 4 x 1 y
Bi ton 36. Gii h phng trnh :
2y 2 1
5x y 5 1 x y 6
x, y
Li gii. iu kin : x 1 ; 5x y 5 0 ; 2y 2 1 ; 1 x y
t t
x 1 0 , trc ht ta c nh gi sau :
t 2
0 t 2 4t 4 t 2 4t
2y 2 1
2
2y 1
2
2y 1
2y 2 1
49
49
y 4 2
y4
2
2y 1
2y 1
y 4 49
0
2y
1 y 4 49 y 5
y 4 49
5t y y t 6 , theo bt ng thc Bunhiacopxki ta c :
www.DeThiThuDaiHoc.com
www.MATHVN.com
2
1
1
5t y y t
5t 2 y
5y 5t 2 1 .6y 36 5t 2 y y t 2 6
5
5
5t 2 y 5 y t 2
t 2
x 5
Du = t c khi v ch khi :
l nghim duy nht
y 5
y 5
y 5
Li gii. iu kin : x, y 0
S dng cc nh gi cho phng trnh mt th :
4
4
2
4
8
2
2 2
2x
5 x2
2x
2 1 x
2x
x y
x y
x y 4
x y
4 x y
2
4
8
5 x2
x 3 x y 4 2x x y 4 8
x 3 2x
x y
x y 4
x 2 xy 4x 3x 3y 12 2x 2 2xy 8x 8 0 x 2 xy x 3y 4 0
*
* *
Ly * * * suy ra :
x 2 xy x 3y 4 5xy 5y 4y 2 3x 8 0 x 2y 2
0 x 2y 2
7
1
2
2
x 1 2 x y 4
2 x y4
Bi ton 38. Gii h phng trnh :
x x 2 3y 2 3
Li gii. iu kin : x, y
p dng nh gi ca bt ng thc AM GM ta c : x 4 y 4
y2
x, y
1
2
4
x y
x 2 y2
Do t phng trnh mt ta c :
y2
7 7
1
7
4
2 x 2 y2 2 x 2 y2
4
2 2 x y
2
2 x 2 y2
x 2 y2 2
x 3
x 3
2
2
2
2
x 3y x 6x 9
y 3 2x
Kt hp vi nh gi : x 2 y 2 2 x 2 2x 3 2 x 1
0x 1
x 1 2 y 2 3 x 2x 1
2
Li gii. iu kin : x, y 0
H phng trnh cho tng ng vi :
www.DeThiThuDaiHoc.com
x, y
x 1 2 y 2 3www.MATHVN.com
x 1 2 y 2 3 x 2x 1
x 2x 1
2
2
1
5x 2 x 1 2y x 2 x
3x x y x 2 x
2x 1 4x 2
2x 1
2x 1 x 2 2x 1 y 2
3
2
2x 2 4x 2 2y 2 2x 1 2x 2 6x 1 2y 2 0
3
2.4x . 2x 1
5x 2 x 1
2y x 2 x y 2 x 2 x 5x 2 3x 1 y 2 0
Do vy 2. 5x 2 3x 1 y 2 2x 2 6x 1 2y 2 0 2x 1
1
3
y
. l
2
2
0x
2x 2 4y 2
4
xy
x 1 xy
2 3
x y 1
y x
x, y
3x 2y 5 2x x y 3 x y 3
Li gii. iu kin : x 0 ; y 3 0
2x 2 xy 4y 2 4
2x 3y x x y y
4xy 4y 2 2x 2 3xy 4
4xy 4y 2 2x 2 3xy
2x
3xy xy y 2
x x y3
2 x y 3 x y 3 2 x y 3
x y 32 x x y 3 2 x y 3
x y3
x 12 y y 12 x 2 12
x 3 8x 1 2 y 1
x, y
Li gii. Ni chung trn mng xut hin kh nhiu li gii cho bi ny nhng bi vit ny l ca
ring ti nn ti s em nhng g m mnh phi i mt vi cu h ny trong phng thi. V hi vng
n c ch cho cc bn khi c bi bit ny. Trc ht , khi nhn cu h ny ti phi mt ti 1,2 pht
nh hng cn phi lm g. Cc bn cng vy , hy dnh vi pht nhp n. Vic quan trng u
tin l tm iu kin ca bi ton : x 2 12 2 3 x 2 3 ; y 1 mt cng vic nh nhng
cho ta 0,25 im u tin. Tip theo ta nn lm g, l quan st tng phng trnh v r rng
phng trnh hai khng h c mi lin h g nn ti tm hng phng trnh mt. y l mt
phng trnh i xng l v con s 12 ng thi cng nh hai bin x, y u c s xut hin x , x 2 v
www.DeThiThuDaiHoc.com
x 2 12 z 2
2
x
12
x 2 12 z 2 z 2 12 x 2
2
2
2
x
12
z
12
12
2
2
z
12
x
2
2
2
z 12 x
2
Du = s xy ra khi v ch khi : x 2 z 2 12 y 12 x 2 th xung phng trnh hai ta c :
x 3 8x 1 2 10 x 2
n y li khai thc mt trong nhng k nng gii h phng trnh l nhm nghim. R rng
iu ti ngh n lun l cn phi l mt s chnh phng cng l kinh nghim i thi. Ta cn x l
sao cho 10 x 2 l mt s chnh phng. Vy th c th xy ra hai trng hp sau : x 2 1 ; x 2 9
v th li gi tr ca bin s thy x 3 tha mn nn ti s ngh n vic lin hp nh sau :
x 3 8x 1 2 10 x 2 x 3 8x 3 2
x 3 x 2 3x 1
2 x 3 x 3
10 x 1
2
10 x 2 1
2x 6
x 3 x 2 3x 1
0
2
10 x 1
y 12 y 12 x 2 12 x 12 y 12 y 12 x 2 0 x 0
Vy l mi chuyn coi nh xong. Trnh by vo giy thi cn thn. Ti c im trn vn cho bi
ton ny
1y x y x 2 x y 1 y
x, y
2y 2 3x 6y 1 2 x 2y 4x 5y 3
Tip tc ta s i phn tch bi ton. Quan st tng phng trnh mt v nhn thy s c bit
phng trnh hai. N khng qu rc ri nh phng trnh hai nn ti hi vng s tm ra c iu g
. phng trnh mt xut hin hai cn thc
x y ;
y nn tng ca ti s l a
a x y
v mt im ng
b y
ch y l hng t x ng mt mnh nn ti s a mi lin h gia a, b v x th tht tnh c ta
c c : a 2 b 2 x do phng trnh mt c vit li thnh :
1 b a a
2
b2 2 a 2 1 b
Oh, mt phng trnh hai n a, b c s i xng r rng nn ta s tip tc i tm nhn t hay chnh l
khm ph mi quan h gia a, b . lm cng vic ny , ti ngh rng kiu g n cng c dng :
b ma n nn vi mi a b do s i tm c m, n . u tin n gin chn a 1 hay b 1
th tht tnh c y ti li c iu lun ng. Ak ra phng trnh kia s c vit di dng :
www.MATHVN.com
1
2
5 1 0, 61803... v hm s f y 2y 2 3y 2 1 y
2y 2 3y 2 1 y 2 y 2 y 1 y 1 y 0
2 y2 y 1
y y 1
2
y 1y
0 y2 y 1 0
Li kt : Ti liu trn l ti vit tng mt ngi con gi tn Nguyn Th Thu Hin , ngi con gi c
ngha quan trng vi cuc i ca ti cng thay cho li chc c y c th hon thnh c m
ca ti cng nh ca c y l thi I HC S PHM NM 2015 . Bn cnh hi vng cc bn c
mt ti liu va trang b cho mnh nhiu kin thc. Ni chung n khng th trnh khi sai xt
nn nu sai u hi vng bn c thng cm v c gng khc phc gip tc gi. Cho thn i !!!
Th Trn Cn Hi Hu Nam nh , 08/09/2014
Tc gi : Nguyn Th Duy
www.DeThiThuDaiHoc.com