Professional Documents
Culture Documents
O HM TI 1 IM
Cho y = f(x) xc nh trong (a, b) x0, xt t s
f ( x0 ) f ( x ) f ( x0 ) f ( x0 x ) f ( x0 )
x
x x0
x
Nu t s trn c gii hn hu hn khi x x0
hay x 0 th f c o hm ti x0.
t
f ( x 0 )
f ( x0 ) lim
x x0
x
( x 0)
f ( x0 )
tan
x
f(x0)
x x0
x0
tan f ( x0 )
o hm tri ti x0:
f ( x0 )
f ( x0 ) lim
x
x x0
( x 0 )
o hm phi ti x0:
f ( x0 )
lim
x x0
( x 0 )
f ( x0 )
x
f c o hm ti x0
f ( x0 ) f ( x0 )
Cch tnh o hm
1. Nu f xc nh bi 1 biu thc s cp: dng cng
thc o hm s cp v cc quy tc(tng, hiu,
tch, thng, hm hp).
2. Nu ti x0, biu thc f khng xc nh: tnh bng
nh ngha.
3. Nu hm s c phn chia biu thc ti x0: tnh
bng nh ngha.
4. Nu f(x) = u(x)v(x) hoc f(x) l tch thng ca
nhiu hm: tnh (lnf)
V d: tnh o hm ti cc im c ch ra
1 / f (x) 2
f ( x ) 2
2
x ln x
x ln x
x ln x
f (1) ln 2
ti x = 1
ln 2( x ln x )
ln 2(ln x 1)
2 / f (x) x
ti x = 0
x, x 0
f (x)
x, x 0
f ( x ) f (0) x 0
x 0
x
0+ 1
x
x
f (0) khng tn ti
0-
x 2 sin 1 , x 0
3 / f (x)
x
0,
x 0
x0
1
1
f ( x ) 2 x sin cos
x
x
x 0
1
x
sin
0
f ( x ) f (0)
x
x 0
x
1
x 0
x sin
x
f (0) 0
2
x ,
x 1
4 / f (x)
2 x 1, x >1
2
ti x = 1
2
f ( x ) f (1)
x 1
lim
lim
x 1
x 1
x 1
x 1
f ( x ) f (1)
2x 1 1
lim
lim
1
x 1
x 1
x 1
f (1) 2
o hm v lin tc
f c o hm ti x0 th f lin tc ti x0.
VD: tm cc hng s a, b f c o hm ti x0
(Nn xt tnh lin tc ti x0 trc)
a sin x b cos x 1, x 0
f (x)
2 x 1, x 0
Tm a, b f c o hm ti x = 0
o hm hm ngc
Cho y = f(x): (a, b)(c, d) lin tc v tng ngt.
Khi tn ti hm ngc f 1: (c, d) (a, b) lin
tc v tng ngt.
Nu tn ti f (x0) 0, xo(a, b) th ti y0 = f(x0), f 1
c o hm v
1
(f )( y 0 )
f ( x0 )
1
Ta thng vit:
1
(f )
f
1
1. y = arcsinx, x(-1, 1) x = sin y, y ,
2 2
1
1
1
1
y (x)
2
2
x ( y ) cos y
1 sin y
1 x
2. y = arctanx, xR x = tan y, y ,
2 2
1
1
1
y ( x )
x ( y ) 1 tan 2 y 1 x 2
arcsin x
1
2
1 x
1
arccos x
2
1 x
1
arctan x
2
1 x
1
arccot
2
1 x
cosh x sinh x
sinh
x
cosh x
1
2
cosh x
1
coth x 2
sinh x
tanh x
V d
Cho :
x (t ) t .et 1
Tnh y(x) ti x = -1
y (t ) t t
y (t )
2t 1
y ( x )
t
t
x (t )
e t .e
x = -1 t.et 1 = 1 t = 0
y (1) 1
O HM CP CAO
Cho f(x) c o hm cp 1 trong ln cn x0, nu f
c o hm ti x0, t
f ( x0 ) f ( x )
x x0
f ( x ) f ( x )
C th vit:
Tng qut: o hm cp n l o hm ca o
hm cp (n 1)
(n )
( n 1)
(x) f
( x )
V d
1
Tm o hm cp 2 ca f ti x = 1: f ( x ) arctan
x
1 1
1
1
1
2
f ( x )
2
2
2
x
x
1
x
1
1 x
1
2
x
x
1
f ( x )
2
1 x
1
f (1)
2
2x
1 x
2 2
o hm cp cao cc hm c bn
x (n )
ax b
( n )
(n )
ax b
ln(ax b)
(n )
ln a
x (n )
a ( 1)L ( n 1) ax b
n
(1) n !
(1)
n 1
(ax b)
(n 1)!
n 1
(ax b)n
o hm cp cao cc hm c bn
sin(ax b) a sin ax b n
2
(n )
n
cos(ax b) a cos ax b n
2
(n )
o hm cp cao
ca tng hiu:
o hm cp cao
ca tch:
f g
f .g
(n )
(n )
f (n ) g (n )
k (k ) (n k )
C
nf g
k 0
V d
1. Tnh o hm cp 7 ti x = 1.
f (x)
f
(7)
2x 3
2
x x2
5 1
1 1
3 x 1 3 x 2
5 (1)
1 (1)
(x)
3 ( x 1)8 3 ( x 2)8
(7)
5 (1)
1 (1)
1 5
(1)
8 1
8
8
3 (1 1) 3 (1 2)
3 2
2. Tnh o hm cp 7 ti x = 1.
2
f ( x ) ( x x ).e
f
(7)
(x)
k 0
x)
(k )
2 x (7 k )
e
7 2
(7) 2 x (7 7)
C7 ( x x ) e
0 2
C7 ( x
k 2
C7 ( x
2x
x)
(0)
2 x (7)
1 2
C7 ( x
x)
(1)
2 x (7 1)
e
7 2
(7) 2 x (7 7)
L C7 ( x x ) e
C70 ( x 2
x)
(0)
2 x (7)
7 2x
1.( x x ).2 e
C71 ( x 2
6 2
(1) 28.2 .e
2 x (7 1)
6 2x
7.(2 x 1).2 e
7.6
2 25 e2 x 0
2
(7)
x)
(1)
o hm cp cao ca hm tham s
x x (t )
Cho cc hm s :
y y (t )
y ( x ) y ( x ) x
y ( x ) t
x (t )
y (t )
y ( x )
x (t )
y (t )
x (t )
t
x (t )
( n 1)
y (t ) x (t ) y (t ) x (t )
y
(x)
y ( x )
(n )
t
3
y
(
x
)
x(t )
x (t )
V d
Cho y(t) = t2 + 1, x(t) = t3 t + 2, tnh y(t)
y (t )
2t
y ( x )
2
x (t ) 3t 1
2t
2
y ( x ) t
3
t
t
y ( x )
2
x (t )
3t 1
2
2(3t 1) 6t .2t
(3t 2 1)3
2 6t
2
(3t 1)3
Cch 2:
y(t) = t2 + 1, x(t) = t3 t + 2
y (t ) x (t ) y (t ) x (t )
y ( x )
3
x(t )
2
2.(3t 1) 6t .2t
2 6t
2
2
3
3
(3t 1)
(3t 1)
S KH VI V VI PHN
f kh vi ti xo nu tn ti mt hng s A sao cho
y f ( x ) f ( x0 ) A.( x x0 ) o ( x x0 )
hay f ( x0 x ) f ( x0 ) A.x o ( x )
Khi i lng:
dy df ( x0 ) A.x
gi l vi phn ca f ti xo
V d
Cho f(x) = x2 , chng minh f kh vi v tm df(1)
f ( x ) f (1) x 2 1
( x 1)( x 1)
( x 1)( x 1 2)
2( x 1) ( x 1) 2
df(1)
o(x 1)
M ( x0 , y 0 )
dy
f ( x0 )x
x
dx
o hm v vi phn
f kh vi ti xo f c o hm ti xo
df ( x0 ) f ( x0 ).x
Cch vit thng thng:
df ( x0 ) f ( x0 ).dx
df ( x0 )
f ( x0 )
dx
V d
2. Tm vi phn ca f(x) = xex ti x = 0
df (0) f (0).dx
x
f ( x ) ( x 1)e f (0) 1
df (0) 1.dx dx
2. Tm vi phn ca f(x) = xsinx
d f .g gdf fdg
gdf fdg
f
d
2
g
g
Vi phn hm hp
Nu y = f(x) kh vi theo x (bin c lp): dy
f ( x )dx
y (t ) f ( x (t )) f ( x ).x (t )
V d p dng
Cho y = f(x) = sin(x2),
1. Tnh dy theo dx
2. Vi x = x(t) = arctan(t), tnh dy theo dt ti t = 1
2. y sin( x ) sin(arctan t )
1
2
2arctan t
cos
arctan
t
dt
1 t2
1
2 x cos( x ) 2 dt
1 t
2
Ti t = 1, x = /4
2
dy cos dt
4
16
dx x(t )dt
VI PHN CP CAO
dx = x : l hng s
1. Nu x l bin c lp:
d 2 y d dy d y dx y dx dx y dx 2
n
d y y
2. Nu x = x(t):
(n )
dx
dx = xdt : l hm s
d y d dy d y dx d ( y ).dx y d dx
2
2
2
d y y dx y d x
V d
Cho y = sin(x)
1. Tnh d2y theo dx.
2. Nu x = ch(t), tnh d2y theo dt.
2
2
2. y sin cosh t
2
d y y (t )dt
2. d 2 y y ( x )dx 2 y ( x )d 2 x
y ( x ) cos x , y ( x ) sin x
2
d x cosh(t )dt
Tng kt.
1. Tnh o hm cho 2 loi hm s (y = f(x), tham
s).
2. Nu x l bin c lp: tnh vi phn l tnh o
hm
3. Nu x = x(t) (l hm s):
1. Vi phn cp 1 : dy = y(x)dx, sau khai trin
dx theo dt
2. Vi phn cp 2: d2y = ydx2 + yd2x
cui cng phi a v dt2(ch tnh n cp 2)