kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.

s GVC NguyÔn §øc

Th¾ng

I. Lùa chän c«ng nghÖ xö lý níc

1. X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu cßn l¹i trong nhiÖm vô thiÕt kÕ vµ
®¸nh gi¸ møc ®é chÝnh x¸c c¸c chØ tiªu nguån níc
a. Tæng hµm lîng muèi
Tæng hµm lîng muèi trong níc nguån ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
∑ Me+ + ∑ Ae− + 1,4.[Fe2+ ] + 0,5.[ HCO3− ] + 0,13.[SiO2− ]
P=
Trong ®ã:
- ∑ Me + : Tæng hµm lîng c¸c ion d¬ng
-∑ Ae
−
: Tæng hµm lîng c¸c ion ©m
Ta cã: ∑ Me +
[ ] [ ] [ ] [
= Ca 2+ + Ca 2+ + Mg 2+ + NH 4+ ]
= 0,3 + 106,2 + 3,95 + 28

∑ Me + = 138,45
hay: (mg/l)

∑ Ae −
[ ] [ ] [ ] [
= Cl − + SO42− + NO2− + NO3− ]
= 0,1 + 0,4 + 76,5 + 42,6

hay: ∑ Ae −
= 119,6

Nh vËy:
P = 138,45+ 119,6 + 1,4× 17 + 0,5×278,1 + 0,13 ×2
⇒ P = 421,16 (mg/l)
b. X¸c ®Þnh lîng CO2 tù do cã trong níc nguån
Lîng CO2 tù do cã trong níc nguån phô thuéc vµo P, t0, Ki, PH vµ ®îc
x¸c ®Þnh theo biÓu ®å Langlier
Víi:
P =421,16 (mg/l)
t0 =200C
PH = 7,6
Ki0 = 4,56 (mg/l)
Tra biÓu ®å ta x¸c ®Þnh ®îc hµm lîng [CO2] tù do lµ 10 (mg/l)
c. KiÓm tra ®é KiÒm toµn phÇn
Do PH = 7,6 nªn ®é KiÒm toµn phÇn cña níc chñ yÕu lµ do [HCO3-],
ta x¸c ®Þnh ®îc:
[HCO -]
Kitf ≈ 3
= 4,55 (mg/l)
61,02
Nh vËy ®é KiÒm toµn phÇn xÊp xØ ®é cøng Cacbonat = 4,56
(mg/l) nªn sè liÖu tÝnh to¸n lµ chÝnh x¸c.
SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 1
Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

2. §¸nh gi¸ chÊt lîng nguån níc

Dùa theo tiªu chuÈn vÖ sinh níc ¨n uèng (Ban hµnh kÌm theo
QuyÕt ®Þnh sè 1329/2002/BYT/Q§ ngµy 18/4/2002 cña Bé Y tÕ) vµ c¸c
chØ tiªu chÊt lîng níc nguån ta thÊy nguån níc sö dông cã c¸c chØ tiªu
sau ®©y cha ®¶m b¶o yªu cÇu:
1. §é Oxy ho¸ Pemaganat = 3 (mgO2/l) > 2 (mgO2/l)
2. Hµm lîng Fe2+ = 17 (mg/l) > 0,5 (mg/l)
3. Hµm lîng H2S = 0,1 (mg/l) > 0,05 (mg/l)
4. Hµm lîng Ca2+ = 106,2 (mg/l) > 100 (mg/l)
5. Hµm lîng cÆn l¬ löng = 6 (mg/l) > 3 (mg/l)
6. ChØ sè Ec«li = 720 (con) > 0 (con)
3. S¬ bé lùa chän d©y chuyÒn c«ng nghÖ
Do hµm lîng Fe2+ = 17(mg/l), c«ng suÊt tr¹m Q = 8000 (m3/ng®)
nªn ®Ó xö lý s¾t ta dïng ph¬ng ph¸p lµm tho¸ng tù nhiªn.
a. KiÓm tra xem tríc khi xö lý cã ph¶i Clo ho¸ s¬ bé hay kh«ng
Ta ph¶i Clo ho¸ s¬ bé trong 2 trêng hîp sau:
- [O2]0 > 0,15×[Fe2+] + 3
- Níc nguån cã chøa NH3, NO2
Do [O2] = 3 (mg/l) < 0,15×[Fe2+] + 3 = 0,15×17 + 3 = 5,55 (mg/l)
nªn ®iÒu kiÖn nµy kh«ng yªu cÇu ph¶i Clo ho¸ s¬ bé.
Tuy nhiªn, trong níc nguån cã chøa NH3 (ë d¹ng NH4+) vµ NO2- nªn ta
ph¶i Clo ho¸ d¬ bé. LiÒu lîng Clo dïng ®Ó Clo ho¸ s¬ bé tÝnh theo
c«ng thøc:
LCl = 6×[NH4+] + 1,5×[NO2-] + 3 (mg/l)
= 6×0,3 + 1,5×0,1 + 3 = 4,95 (mg/l)
b. X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu sau khi lµm tho¸ng
 §é kiÒm sau khi lµm tho¸ng:
Ki* = Ki0 − 0,036×[Fe2+]
Trong ®ã:
- Ki0 : §é kiÒm cña níc nguån = 4,65 (mg/l)
⇒ Ki* = 4,56 - 0,036×17 = 3,948 (mg® g/l)
 Hµm lîng CO2 sau khi lµm tho¸ng:
CO2* = (1-a)×CO20 + 1,6×[Fe2+]

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 2

Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

Trong ®ã:
- a : HÖ sè kÓ ®Õn hiÖu qu¶ khö CO2 b»ng c«ng tr×nh lµm
tho¸ng. Chän ph¬ng ph¸p lµm tho¸ng tù nhiªn ⇒ a = 0,5
- CO20 : Hµm lîng khÝ C¸cbonic tù do ë trong níc nguån = 10
(mg/l)
⇒ CO2* = (1-0,5)×10 + 1,6×17 = 32,175 (mg/l)
 §é PH cña níc sau khi lµm tho¸ng:
Tõ biÓu ®å quan hÖ gi÷a PH, Ki, CO2 øng víi c¸c gi¸ trÞ ®· biÕt:
Ki* = 3,948
CO2* = 32,175 (mg/l)
t0 = 20 0C
P = 421,16 (mg/l)
Tra biÓu ®å quan hÖ gi÷a lîng PH, Ki, CO2 ta cã PH* = 7,1
 Hµm lîng cÆn sau khi lµm tho¸ng:
Hµm lîng cÆn sau khi lµm tho¸ng ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
C*max = C0max + 1,92×[Fe2+] + 0,25M (mg/l)
Trong ®ã:
- C0max : Hµm lîng cÆn l¬ löng lín nhÊt trong níc nguån tríc khi
lµm tho¸ng = 12 (mg/l)
- M : §é mÇu cña níc nguån - tÝnh theo ®é Cobal
⇒ C*max = 12 + 1,92×17 + 0,25×6 = 46,14 (mg/l)
V× C*max > 20 (mg/l) vµ c«ng suÊt tr¹m xö lý = 8000 (m3/ng®) nªn
ta dïng bÓ l¾ng tiÕp xóc ngang.
c. KiÓm tra ®é æn ®Þnh cña níc sau khi lµm tho¸ng
Sau khi lµm tho¸ng, ®é PH trong níc gi¶m nªn níc cã kh¶ n¨ng mÊt
æn ®Þnh, v× vËy ta ph¶i kiÓm tra ®é æn ®Þnh cña níc. §é æn ®Þnh
cña níc ®îc ®Æc trng bëi trÞ sè b·o hoµ I x¸c ®Þnh theo c«ng thøc
sau:
I= PH* - PHs
Trong ®ã:
- PH* : §é PH cña níc sau khi lµm tho¸ng, theo tÝnh to¸n ë trªn ta
®· cã PH* = 7,08
- PHs : §é PH ë tr¹ng th¸i c©n b»ng b·o hoµ CaCO3 cña níc sau
khi khö Fe2+, ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 3

Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

PHs =f1(t0)- f2(Ca2+)- f3(Ki*)+ f4(P)

Trong ®ã:
- f1(t0): Hµm sè nhiÖt ®é cña níc sau khi khö s¾t
- f2(Ca2+): Hµm sè nång ®é ion Ca2+ trong níc sau khi khö s¾t
- f3(Ki*): Hµm sè ®é kiÒm Ki* cña níc sau khi khö s¾t
- f4(P) : Hµm sè tæng hµm lîng muèi P cña níc sau khi khö s¾t
Tra biÓu ®å Langlier ta ®îc:
- t0 = 20 0C => f1(t0) = 2,1
- [Ca2+] = 106,2 (mg/l) => f2 (Ca2+) = 2,025
- Ki* = 3,948 (mg®l/l) => f3(Ki*) = 1,6
- P = 421,16 (mg/l) => f4(P) = 8,84
Nh vËy, PHs = 2,1 − 2,025 − 1,6 + 8,84 = 7,315
⇒ I = PH* − PHs = 7,08 – 7,315 = − 0,235
NhËn thÊy r»ng  I = 0,235 < 0,5 nªn sau khi khö Fe2+ níc nguån ë
tr¹ng th¸i æn ®Þnh
Tõ c¸c tÝnh to¸n nh trªn ta chän lùa c¸c c«ng tr×nh chÝnh trong
d©y chuyÒn:
Clo

L¾ng
Lµm
N­íc nguån tiÕp xóc Läc
tho¸ng
ngang nhanh
nh©n t¹o

Khö trïng

BÓ chøa
n­íc
s¹ch

II. TÝnh to¸n c«ng nghÖ, cÊu t¹o vµ c¸c c«ng tr×nh trong d©y
chuyÒn c«ng nghÖ
1. C«ng tr×nh lµm tho¸ng tù nhiªn
§Ó lµm tho¸ng tù nhiªn ta sö dông giµn ma, sau ®©y ta sÏ ®i tÝnh
giµn ma.

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 4

Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

a. TÝnh diÖn tÝch giµn ma

DiÖn tÝch mÆt b»ng giµn ma ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
Q
F= (m2)
qm
Trong ®ã:
- Q: C«ng suÊt Tr¹m xö lý (m3/h)
- qm: Cêng ®é ma tÝnh to¸n. Theo quy ph¹m ta cã = 10 ÷ 15
(m3/m2-h). Chän
qm = 12 (m3/m2-h) ta cã:
Theo thiÕt kÕ, Q = 8000 (m3/ng®) = 333,33 (m3/h)
333,33
⇒F= = 27,75 ≈ 28 (m2)
12
28
ThiÕt kÕ hai giµn ma, diÖn tÝch mçi giµn lµ: f = = 14 (m2)
2
f
ThiÕt kÕ mçi ng¨n giµn ma víi a = 4 (m) ⇒ b = = 3,5 (m).
a
VËy mçi ng¨n giµn ma ®îc thiÕt kÕ = 4× 3,5 (m)
Tæng diÖn tÝch bÒ mÆt tiÕp xóc cÇn thiÕt x¸c ®Þnh nh sau:
2G8
Ftx =
K × ∆CO2tb
Trong ®ã:
- K : HÖ sè t¸ch khÝ, chän vËt liÖu tiÕp xóc lµ than cèc cã ®êng
kÝnh trung b×nh d = 24 (mm) ⇒ x¸c ®Þnh ®îc K = 0,075 øng
víi t = 200C
- ∆CO2tb : lùc ®éng trung b×nh cña qu¸ tr×nh khö khÝ, ®îc tÝnh
nh sau:
Cmax- Ct
∆CO2 = 2300× lg Cmax (kg/m3)
tb

Ct
Víi Cmax = 1,64× Fe2++ C® = 1,64× 17 + 10,0 = 37,88 (mg/l)
37,88- 9,35
⇒ ∆CO2 = 2,3× lg 37,88= 20,41(kg/m3)
tb

9,35
- G : Lîng CO2 tù do cÇn khö (kg/h) ®îc tÝnh nh sau:
C ×Q
G= l (kg/h)
1000
Víi: Cl - lîng CO2 tù do ®¬n vÞ cÇn khö ®Ó t¨ng ®é PH cña níc sau khi
lµm tho¸ng lªn 7,5.
SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 5
Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

Cl = 1,64× Fe2+ + (C® − Ct ) (mg/l)

Fe2+ = 17 (mg/l)
C® = 10
Ct = Cb®×β×γ (mg/l)
øng víi PH = 7,6 vµ K = 4,56 ⇒Cb® = 10,0 (mg/l). Víi P = 421,16
(mg/l) ⇒ β = 0,935. øng víi nhiÖt ®é cña níc t = 200C⇒ γ = 1.
⇒ Ct =10,0× 0,935× 1 = 9,35 (mg/l)
Nh vËy Cl = 1,64× 17+ (10− 9,35)
= 28,53 (mg/l)
C ×Q 28,53× 333,33
⇒G= l = = 9,5 (kg/h)
1000 1000
Do ®ã:
9,5
Ftx = = 6,2 (m2)
0,075× 20,41
Ftx
Khèi tÝch líp vËt liÖu tiÕp xóc lµ: W =
ftx
Tra b¶ng §Æc tÝnh líp vËt liÖu läc ta cã: ftx = 120 (m2/m3)
6,2
⇒W= = 0,0516 (m3)
120
Do diÖn tÝch tiÕp xóc cña líp vËt liÖu tiÕp xóc qu¸ nhá nªn kh«ng
cÇn dïng líp vËt liÖu tiÕp xóc, thay vµo ®ã ta dïng 2 sµn ®Ëp Bª t«ng
®îc bè trÝ nh h×nh vÏ.

0,8
m

0,7
C2
m
l

1,0
m

b. TÝnh giµn èng phun ma

Qtr¹m 333,33
Q= = = 166,66 (m3/h)
N 2
 Chän èng chÝnh

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 6

Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

Chän vËn tèc níc ch¶y trong giµn èng chÝnh lµ V = 1 (m/s) ta cã:

Q = ω× V = πd × V
2

4
4× Q 4× 166,66
⇒d= = = 0,243 (m)
π ×V 3,14× 3600
Ta lÊy dchÝnh = 0,25 (m) = 250 (mm) ⇒ V = 0,94 (m/s)
 Chän èng nh¸nh
VËn tèc ®¶m b¶o trong kho¶ng 1,2 ÷ 2 (m/s)
ThiÕt kÕ 18 èng nh¸nh, ®êng kÝnh mçi èng lµ φnh¸nh = 50 (mm), lu l-
îng nh¸nh lµ:
166,66
Qnh¸nh = = 2,57× 10-3 (m3/s)
18× 3600
DiÖn tÝch ngang èng nh¸nh lµ:

ω = πd = 3,14× (0,05) = 1,9625× 10-3 (m2)

2 2

4 4
Q 2,57
⇒ Vn = = = 1,37 (m/s) ⇒ tho¶ m·n ®iÒu
ω 1,9625
kiÖn.
Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c èng nh¸nh lµ:
4- 0,3× 2
x= = 0,425 (m)
8
Trªn c¸c èng nh¸nh ®ôc c¸c lç φ10 thµnh 2 hµng híng xuèng díi vµ
nghiªng so víi ph¬ng n»m ngang mét gãc 450. DiÖn tÝch mét lç lµ:

F1lç = πd = 3,14× (0,01) = 7,85× 10-5 (m2)

2 2

4 4
∑ Flç
MÆt kh¸c, theo quy ph¹m ta cã: = 0,25 ÷ 0,5. LÊy tû sè =
FcèngchÝnh
0,5 ta cã:

Fèng chÝnh = πd = 3,14× (0,25) = 0,049 (m2)

2 2

4 4
⇒ Σ Flç = 0,5× 0,049 = 0,0245 (m2)
S lç ph¶i khoan lµ:
∑ Flç 0,0245
n = = = 17,3 (lç) ⇒ lÊy n = 18
18× Flç 18× 7,85× 10- 3
(lç).
Mçi hµng ®ôc 9 lç, khi ®ã kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c lç lµ:

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 7

Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

1550- 4× 150
R = = 156,25 (mm)
8
S¬ ®å giµn ma ®îc bè trÝ nh sau:

15 15 15 15

2. TÝnh to¸n bÓ l¾ng tiÕp xóc ngang

a. DiÖn tÝch bÓ l¾ng
Dïng bÓ l¾ng ngang thu níc ë cuèi bÓ, diÖn tÝch mÆt b»ng bÓ lµ:
Q
F = 3,6× u × α (m2)
0

 Q : C«ng suÊt tr¹m , Q = 333,33 (m3/s)

u
0
 α= V (1) lµ hÖ sè kÓ ®Õn ¶nh hëng cña dßng ch¶y rèi trong
tb
u -
30
0

vïng l¾ng.
Trong ®ã:
- u0 : Tèc ®é l¾ng cÆn, lÊy b»ng 0,6 (mm/s)
- Vtb : VËn tèc trung b×nh chuyÓn ®éng ngang cña dßng níc. Vtb
= K×u0
Víi K: hÖ sè phô thuéc vµo tû sè chiÒu dµi vµ chiÒu cao cña bÓ
L
l¾ng. Chän = 10 ⇒ K = 7,5⇒Vtb = 7,5× 0,6 = 4,5 (mm/s). thay
H
l¹i c«ng thøc (1) ta cã:

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 8

Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

0,6
α= 0,6-
4,5 = 1,333
30
333,33
Nh vËy, F= × 1,333 ≈200 (m2)
3,6× 0,6
b. ChiÒu réng bÓ l¾ng
ChiÒu réng cña bÓ l¾ng ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
Q
B = 3,6× V × N × H
tb

Trong ®ã:
- H: ChiÒu cao vïng l¾ng, H = 2,5 (m)
- N: Sè bÓ l¾ng, lÊy N = 2 bÓ.
Khi ®ã:
333,33
B= ≈ 4,0 (m)
3,6× 4,5× 2× 2,5
B 4,0
Chia mçi bÓ thµnh 2 ng¨n, chiÒu réng cña mét ng¨n lµ bn = =
2 2
= 2,0 (m)
c. ChiÒu dµi bÓ l¾ng
Theo c¸ch chän nh trªn, chiÒu dµi bÓ l¾ng lµ:
L = 10× H = 10× 2,5 =25 (m)
Chän hai v¸ch ng¨n ®Æt c¸ch têng 1,5 (m). Sö dông ph¬ng ph¸p
cÆn trît vÒ phÝa ®Çu bÓ (hè thu cÆn ®Æt ë phÝa ®Çu bÓ).
d. TÝnh hÖ thèng ph©n phèi níc vµo bÓ
§Ó ph©n phèi vµ thu níc ®Òu trªn toµn bé diÖn tÝch bÒ mÆt bÓ
l¾ng ta ®Æt c¸c v¸ch ng¨n cã ®ôc lç ë ®Çu vµ cuèi bÓ.
ThiÕt kÕ hµng l«c cuèi cïng n»m cao h¬n møc cÆn tÝnh to¸n lµ 0,3
(m) – theo quy ph¹m lµ 0,3÷0,5 (m).
§Æt v¸ch ng¨n ph©n phèi níc vµo bÓ c¸ch ®Çu bÓ mét kho¶ng 1,5
(m).
DiÖn tÝch cña v¸ch ng¨n ph©n phèi níc vµo bÓ lµ:
Fng¨n = bn× (H0 − 0,3) = 2,0× (2,5 − 0,3) = 4,4 (m2)
Lu lîng níc tÝnh to¸n qua mçi ng¨n cña bÓ lµ:
333,33
qn = = 83,3325 (m3/h) = 0,023 (m3/s)
2,0× 2,0
DiÖn tÝch cÇn thiÕt cña c¸c lç ë v¸ch ng¨n ph©n phèi níc vµo lµ:

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 9

Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

qn 0,023
Σflç 1 = V = = 0,0767 (m2)
lç1
0,3
DiÖn tÝch cÇn thiÕt cña c¸c lç ë v¸ch ng¨n thu níc ë cuèi bÓ lµ:
qn 0,023
Σflç 2 = V = = 0,046 (m2)
lç2
0,5
LÊy ®êng kÝnh lç ë v¸ch ng¨n ph©n phèi thø nhÊt d1 = 0,06 (m),
diÖn tÝch mét lç lµ
f1lç = 0,00285 (m ) 2

⇒ Tæng sè lç ë v¸ch ng¨n thø nhÊt lµ:

n1 = ∑ lç1 =
F 0,0767
= 28 (lç)
f1lç 0,00284
LÊy ®êng kÝnh lç ë v¸ch ng¨n thu níc d2 = 0,05 (m), diÖn tÝch mét
lç lµ
f1lç = 0,00196 (m2)
⇒ Tæng sè lç ë v¸ch ng¨n thø nhÊt lµ:
n1 = ∑ lç2 =
F 0,046
= 24 (lç)
f1lç 0,00196
ë v¸ch ng¨n ph©n phèi bè trÝ thµnh 7 hµng däc vµ 4 hµng ngang,
2,5- 0,3
kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c lç theo hµng däc lµ: däc = = 0,55 (m)
4
2,0
Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c lç theo hµng ngang lµ: ngang = = 0,286
7
(m)
e. TÝnh diÖn tÝch vïng chøa cÆn
ThÓ tÝch vïng chøa cÆn ®îc tÝnh to¸n theo c«ng thøc:
T × Q( Mc - m)
W0 = (m3)
δc
Trong ®ã:
- T: Thêi gian gi÷a hai lÇn x¶ cÆn, do hµm lîng cÆn rÊt nhá, chÊt
lîng n¬cs khã g©y thèi r÷a nªn lÊy T = 60 ngµy, hay = 1440
(giê)
- Q: Lu lîng níc vµo bÓ l¾ng, Q = 333,33 (m3/h)
- m: Hµm lîng cÆn trong níc sau khi l¾ng, m = 10 (mg/l)
- δc: Nång ®é trung b×nh cña cÆn nÐn sau thêi gian T, lÊy δc =
150000 (g/m3)

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 10

Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

- Mc: Tæng hµm lîng cÆn trong níc ®a vµo bÓ l¾ng, Mc = 46,14
(mg/l)
( 46,14- 10)
96 × 333,33
⇒ W0 = = 110 (m3)
150000
f. ChiÒu cao vïng chøa vµ nÐn cÆn
ChiÒu cao vïng chøa vµ nÐn cÆn ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
W 110
hc = 0 = = 0,55 (m)
F 200
g. ChiÒu cao bÓ l¾ng
ChiÒu cao bÓ l¾ng ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
HbÓ = HL + hc + hb¶o vÖ
Trong ®ã:
- HL : ChiÒu cao vïng l¾ng níc, HL =2,5 (m)
- hb¶o vÖ : ChiÒu cao b¶o vÖ, lÊy = 0,5 (m)
- hc : ChiÒu cao tÇng cÆn
⇒ HbÓ = 2,5 + 0,55 + 0,5 = 3,55 (m)

1,5 1,5
m m

i=
0,02

3. TÝnh bÓ läc nhanh träng lùc

BÓ läc ®îc tÝnh to¸n víi 2 chÕ ®é lµm viÖc lµ b×nh thêng vµ t¨ng c-
êng.
Dïng vËt liÖu läc lµ c¸t th¹ch anh víi c¸c th«ng sè tÝnh to¸n:
 dmax = 1,6 (mm)
SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 11
Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

 dmin = 0,7 (mm)

 dt¬ng ®¬ng =0,8 ÷1,0 (mm)
HÖ sè d·n në t¬ng ®èi e = 30%, hÖ sè kh«ng ®ång nhÊt k = 2,0.
ChiÒu dµy líp vËt liÖu läc = 1,2 (m)
HÖ thèng ph©n phèi níc läc lµ hÖ thèng ph©n phèi trë lùc lín b»ng
chôp läc ®Çu cã khe hë. Tæng diÖn tÝch ph©n phèi lÊy b»ng 0,8%
diÖn tÝch c«ng t¸c cña bÓ läc (theo quy ph¹m lµ 0,8 ÷ 1,0 m).
Ph¬ng ph¸p röa läc: Giã níc kÕt hîp.
ChÕ ®é röa läc nh sau: B¬m kh«ng khÝ víi cêng ®é 18 (l/s.m2) thæi
trong 2 phót sau ®ã kÕt hîp khÝ vµ níc víi cêng ®é níc 2,5 (l/s.m2) sao
cho c¸t kh«ng bÞ tr«i vµo m¸ng thu níc röa trong vßng 5 phót. Cuèi
cïng ngõng b¬m kh«ng khÝ vµ tiÕp tôc röa níc thuÇn tuý víi cêng ®é
12 (l/s.m2) trong 5 phót.
s¬ ®å bÓ l ä c k hè i ghÐp k iÓu t
2 1 3
6 6 6

5
mÆt c ¾t ngang

1. c ¸ t ; 2. ®a n bª t « ng c è t t hÐp; 3. ®Çu l ä c ; 4. m¸ ng t hu nuí c r öa l ä c

5. Kª nh c Êp nuí c t r é n k hÝ®Ó l ä c v µ t ha u r öa ; 6. m¸ ng x ¶ bï n

§­êng èng dÉn n­íc th« tíi

bÓ läc

DÉn n­íc läc vÒ nÓ chøa n­

íc s¹ch
1
550

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 12

èng x¶ n­íc röa
Líp:49DT
läc
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

a. S¬ bé tÝnh to¸n chu kú läc

Thùc tÕ ®é rçng cña líp c¸t läc thêng b»ng 0,41 ÷ 0,42, lÊy 0,41.
ChiÒu dµy líp c¸t läc lÊy b»ng 1,2 (m)
VËn tèc läc níc tra theo b¶ng lÊy V= 7 (m/h)
KhÝ ®ã thÓ tÝch chøa cÆn cña 1 (m3) c¸t läc lµ:
1
V= × 0,41× 1= 0,1025 (m3)
4
Träng lîng cÆn trong 1 (m3) vËt liÖu läclµ:
Träng lîng cÆn chiÕm 4% thÓ tÝch chøa cÆn, tøc lµ G = 40 kg/m3 ×
0,1025 m3 = 4,1 (kg)
Tèc ®é läc 7 (m/h), líp c¸t dµy 1,2 (m), mçi khèi c¸t 1 giê ph¶i gi÷ l¹i
®îc: 7×10= 70 (g) hay b»ng 0,07 (kG)
§Ó ®¶m b¶o chÊt lîng níc, chu kú läc lµ:
4,1
TchÊt lîng = = 58,57 (giê) ,
0,07
LÊy chu kú läc nhá h¬n TchÊt lîng b»ng 48 (giê), tøc lµ 2 (ngµy).
b. Tæng diÖn tÝch mÆt b»ng cña bÓ
 Tæng diÖn tÝch mÆt b»ng cña bÓ ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Q
F = T × V - 3,6× W × t - a× t × V (m2)
bt 1 2 bt

Trong ®ã:
- Q: C«ng suÊt tr¹m xö lý, Q = 8000 (m3/ng®)
- Vbt : VËn tèc ë chÕ ®é lµm viÖc b×nh thêng, tra theo b¶ng lÊy
Vbt = 7 (m/h)
- n : Sè lÇn röa bÓ läc trong mét ngµy ®ªm ë chÕ ®é lµm viÖc
b×nh thêng, theo tÝnh to¸n ë trªn cã n= 0,5 (lÇn/ng®) vµ röa
läc hoµn toµn b»ng ®iÒu khiÓn tù ®éng.
- T: Tæng thêi gian lµm viÖc cña bÓ läc trong mét ngµy ®ªm, lÊy
T = 24 giê
- W: Cêng ®é níc röa läc lÊy theo kÕt qu¶ thÝ nghiÖm t¬ng øng
víi tõng lo¹i vËt liÖu läc, lÊy = 14 (l/s.m2) - TCVN 33.85

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 13

Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

- t1 : Thêi gian röa läc, t1 = 12' = 0,2 (giê)

- t2 : Thêi gian ngõng lµm viÖc ®Ó röa läc, t2 = 0,35 (giê)
8000
⇒ F= ≈ 51,5 (m2)
24× 7- 3,6× 14× 0,2- 0,5× 0,35× 7
 Sè bÓ läc ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
N = 0,5× F = 0,5× 51,5 = 3,6 (bÓ)
⇒ LÊy 4 bÓ, khi ®ã diÖn tÝch cña mét bÓ lµ:
F 51,5
f= = ≈ 13 (m3)
N 4
Vµ diÖn tÝch x©y dùng bÓ lµ 3,6× 3,6 (m2).

3,6
m
3,6
m

0,9 1,8 0,9


m m m


 TÝnh to¸n kiÓm tra tèc ®é läc t¨ng cêng
Tèc ®é läc tÝnh to¸n ë chÕ ®é lµm viÖc t¨ng cêng ®îc x¸c ®Þnh
theo c«ng thøc:
N 4
Vtc = Vtb× = 7× = 9,33 (m/h)
N -1 4- 1
ThÊy r»ng 8 < Vtc<10 (m/h) nªn ®¶m b¶o yªu cÇu.
c. TÝnh to¸n m¸ng thu níc röa läcgiã níc kÕt hîp
Chän ®é dèc ®¸y m¸ng theo chiÒu níc ch¶y i = 0,001.
Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c t©m m¸ng lµ 1,8 (m) < 2,2 (m)

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 14

Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

Kho¶ng c¸ch tõ t©m m¸ng ®Õn têng lµ 0,9 (m) < 1,5 (m)
Lu lîng níc röa mét bÓ läc lµ:
qr = F1b× W (l/s)
Trong ®ã:
- W: Cêng ®é níc röa läc, W = 14 (l/s.m2)
- F1b: DiÖn tÝch cña mét bÓ: F1b = 13 (m2)
⇒ qr = 14× 13 = 182 (l/s) = 0,182 (m3/s)
Do mét bÓ bè trÝ hai m¸ng thu nªn lu lîng níc ®i vµo mçi m¸ng lµ:
0,182
q1m = =0,091 (m3/s)
2
Chän m¸ng h×nh tam gi¸c, ta ®i tÝnh to¸n m¸ng d¹ng nµy.
ChiÒu réng cña m¸ng
§îc tÝnh theo c«ng thøc:
qm2
Bm = K × 5
(1,57+ a) 3
Trong ®ã:
- qm : §· tÝnh to¸n ë trªn = 0,091 (m3/s)
- a: Tû sè gi÷a chiÒu cao h×nh ch÷ nhËt vµ mét nöa chiÒu réng
m¸ng, a = 1,5 (quy ph¹m lµ 1÷1,5)
- K: hÖ sè phô thuéc vµo h×nh d¹ng cña m¸ng, víi m¸ng cã tiÕt
diÖn ®¸y h×nh tam gi¸c ta lÊy K = 2,1

⇒ Bm= 2,1× 5
( 0,091
)2 ≈ 0,4 (m)
(1,57+ 1,5) 3
ChiÒu cao cña phÇn m¸ng ch÷ nhËt
1,5× Bm 1,5× 0,4
H1 = = = 0,3 (m)
2 2
ChiÒu cao cña m¸ng
1
H2 = H1 + 0,5× Bm = 0,3 + × 0,4 = 0,5 (m)
2
ChiÒu cao toµn bé m¸ng
Hm = H2 + δm (m)
Trong ®ã: δm lµ chiÒu dµy ®¸y m¸ng, lÊy δm = 0,1 (m)
Do ®ã Hm = 0,1 + 0,5 = 0,6 (m)
KiÓm tra kho¶ng c¸ch tõ bÒ mÆt líp vËt liÖu läc tíi mÐp trªn cña
m¸ng thu níc ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 15

Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

H×e
h= + 0,25 (m)
100
Trong ®ã:
- e : §é tr¬ng në cña vËt liÖu läc khi röa, e = 30%
- H: ChiÒu cao líp vËt liÖu läc (m)
1,2× 30
=> h = + 0,25 (m) = 0,61 (m)
100
Theo quy ph¹m, kho¶ng c¸ch gi÷a ®¸y díi cïng cña m¸ng dÉn níc röa
ph¶i n»m cao h¬n líp vËt liÖu läc tèi thiÓu lµ 0,07 (m).
ChiÒu cao toµn phÇn cña m¸ng thu níc röa lµ: Hm = 0,6 (m) . V×
m¸ng dèc vÒ phÝa m¸ng tËp trung 0,01, m¸ng dµi 3,6 (m) nªn chiÒu
cao m¸ng ë phÝa m¸ng tËp trung lµ:
0,6 + 0,036 = 0,636 (m)
Do ®ã kho¶ng c¸ch gi÷a mÐp trªn líp vËt liÖu läc ®Õn mÐp trªn
cïng cña m¸ng thu Hm ph¶i lÊy b»ng:
Hm = 0,636 + 0,07 = 0,706 (m)

B ,75
B
0
,5B
0

Kho¶ng c¸ch tõ ®¸y m¸ng thu tíi ®¸y m¬ng tËp trung níc ®îc
x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
q2m
hm = 1,75× 3 + 0,2 (m)
g× B2m
Trong ®ã:

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 16

Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

- qm : Lu lîng níc ch¶y vµo m¸ng tËp trung níc; qm =qr = 0,182
( m3/s)
- Bttm: ChiÒu réng cña m¸ng tËp trung , Theo quy ph¹m, chän Bttm
= 0,7 (m)
- g : Gia tèc träng trêng, g = 9,81 m/ s2
VËy:
2
0,182
hm = 1,75× 3 + 0,2 (m)
9,81× 0,72
⇒ hm = 0,53 (m)
Chän vËn tèc níc ch¶y trong m¬ng khi röa läc lµ 0,8 (m /s)
TiÕt diÖn ít cña m¬ng khi röa lµ:
qr
Fm¬ng = ( m 2)
Vk
0,182
Fm¬ng = = 0,23 ( m2)
0,8
ChiÒu cao níc trong m¬ng tËp trung khi röa lµ:
F 0,23
h= B = = 0,33 (m)
m 0,7
Theo TTVN 33.85 ®¸y èng thu níc s¹ch Ýt nhÊt ph¶i c¸ch mùc níc
trong m¬ng khi röa lµ 0,3m, vËy ta ph¶i bè trÝ èng thu níc s¹ch cã cèt
®¸y èng c¸ch ®¸y m¬ng mét kho¶ng 0,65 (m) .
d. TÝnh to¸n hÖ thèng röa läc
BÓ ®îc sö dông hÖ thèng ph©n phèi níc trë lùc lín lµ sµn chôp läc.
Röa läc b»ng giã vµ níc kÕt hîp.
Quy tr×nh röa bÓ:
§Çu tiªn, ngng cÊp níc vµo bÓ.
Khëi ®éng m¸y sôc khÝ nÐn, víi cêng ®é 18 (l/s.m2), cho khÝ nÐn
sôc trong vßng 2 phót.
Cung cÊp níc röa läc víi cêng ®é 2,5 (l/s.m2), kÕt hîp víi sôc khÝ
trong vßng 5 phót.
KÕt thóc sôc khÝ, röa níc víi cêng ®é 8 (l/s.m2) trong vßng 5 phót.
Cung cÊp níc vµo bÓ tiÕp tôc qu¸ tr×nh läc vµ x¶ níc läc ®Çu.
 TÝnh to¸n sè chôp läc
Sö dông lo¹i chôp läc ®u«i dµi, lo¹i chôp läc nµy cã khe réng 1 (mm).

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 17

Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

S¬ bé chän 50 chôp läc trªn 1 (m2) sµn c«ng t¸c, tæng sè chôp läc
trong mét bÓ lµ:
N = 50× F1b = 50× 13 = 650 (c¸i)
Sau pha röa giã níc ®ång thêi, cêng ®é röa níc thuÇn tuý lµ W = 12
(l/s.m2)
W 12
Lu lîng níc ®i qua mét chôp läc lµ: q = = = 0,24 (l/s) = 2,4×
N 50
10-4 (m3/s)
LÊy diÖn tÝch khe chôp läc b»ng 0,8% tæng diÖn tÝch sµn c«ng t¸c,
13
tæng diÖn tÝch khe chôp läc trong mét bÓ = 0,8× = 0,104 (m2)
100
0,104
DiÖn tÝch khe hë cña mét chôp läc lµ: f1 khe = = 1,6× 10-4 (m2)
650
VËn tèc níc qua khe cña mét chôp läc khi ®ã lµ:
q 2,4 × 10 -4
V= f = = 1,5 (m/s) ®¶m b¶o theo
1 khe 1,6 × 10-4
quy ph¹m.
VËy chän 50 chôp läc trong 1m2 bÓ, kho¶ng c¸ch gi÷a t©m c¸c chôp
läc theo chiÒu ngang vµ chiÒu däc bÓ ®Òu lµ 14,12 (cm).
Tæn thÊt qua hÖ thèng ph©n phèi b»ng chôp läc lµ:
V 2K
hPP = (m) (Theo 6.114 TCVN
2× g× µ
33.85)
Trong ®ã :
- VK : VËn tèc níc qua chôp läc; VK = 1,5 (m/s)
- µ : HÖ sè lu lîng cña chôp läc, v× dïng chôp läc cã khe hë nªn µ
=0,5
- g : Gia tèc träng trêng, g = 9,81 (m/s2)
1,52
hPP = = 0,229 (m)
2× 9,81× 0,5

 TÝnh to¸n c¸c ®êng èng kü thuËt

§êng èng dÉn níc röa läc
C«ng thøc:
4× qr
dr = (m)
π × Vr

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 18

Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

Trong ®ã:
- qr : Lu lîng níc röa mét bÓ läc, qr = 0,182 (m3 /s)
- Vr: VËn tèc níc trong ®êng èng, Vr = 1,5 (m/s)
4× 0,128
=> dr = = 0,33 (m)
3,14× 1,5
Ta chän ®êng kÝnh èng lµ 0,35 (m)
HÖ thèng cÊp khÝ
Cêng ®é röa giã thuÇn tuý lµ: W = 18 (l/s.m2)
VËn tèc cña giã trong èng lµ: V = 20 (m/s) (quy ph¹m lµ 15 ÷ 20
m/s)
⇒ Lu lîng giã cung cÊp cho mét bÓ lµ:
qgiã = W× F1b = 18 × 13= 234 (l/s) = 0,234 (m3/s)
§êng kÝnh èng dÉn giã chÝnh:
4× q 4× 0,234
dd = giã = = 0,122 (m)
π ×V 3,14× 20
Chän èng dÉn giã cã ®êng kÝnh lµ: 0,125 (m)
§êng èng thu níc s¹ch tíi bÓ chøa
Sö dông mét ®êng èng chung thu níc tõ c¸c bÓ läc vÒ bÓ chøa. §-
êng èng ®îc ®Æt ë trªn cao trong khèi bÓ läc vµ xuèng thÊp khi ra
khái khèi bÓ läc.
§êng kÝnh èng tõ mét bÓ ra èng thu níc s¹ch chung lµ 0,15 (m).VËn
tèc níc cña èng thu níc s¹ch chung lµ 1,2 (m/s)
§êng kÝnh èng chung:
4× Q
Dchung = (m)
π × Vc
Trong ®ã:
- Q : Lu lîng níc toµn tr¹m, Q = 8000 (m3/ng®) = 333,33(m3/h) =
0,0926 (m3/s)
- Vc : VËn tèc níc ch¶y trong èng, Vc = 1,2 (m/s)
4× Q 4× 0,0926
Dchung = = = 0,331 (m)
π × Vc 3,14× 1,2
Chän ®êng kÝnh èng lµ 0,3 (m). KiÓm tra l¹i tèc ®é níc ch¶y:
4× Q 4× 0,0926
Vc = π × D = = 1,3 (m/s) > 1,2 (m/s)
chung 3,14× 0,32
Nh vËy, ®êng kÝnh èng lµ 0,3m lµ hîp lý.
SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 19
Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

§êng èng x¶ kiÖt

LÊy ®êng kÝnh èng lµ D100 (mm).
§êng èng x¶ röa läc
LÊy ®êng kÝnh èng lµ D300 (mm).
e. TtÝnh to¸n tæng tæn thÊ t¸p lùc khi röa bÓ läc
Tæng tæn thÊt qua sµn chôp läc
Theo tÝnh to¸n ë trªn lµ: 0,229 (m)
Tæng tæn thÊt qua líp vËt liÖu ®ì
h®ì = 0,22× L®ì× W (m)
Trong ®ã:
- L®ì :ChiÒu dµy líp sái ®ì dµy = 0,2 (m)
- W : Cêng ®é níc röa läc = 14 (l/s.m2)
VËy h®ì = 0,22× 0,2× 14 = 0,616 (m)
Tæn thÊt ¸p lùc bªn trong líp vËt liÖu läc
hVLL = ( a+ b × W) × hL
Trong ®ã:
- a,b lµ c¸c th«ng sè phô thuéc ®êng kÝnh t¬ng ®¬ng cña líp vËt
liÖu läc, víi dt® = 0,9 (mm) => a = 0,16; b = 0,017
- hL : ChiÒu cao líp vËt liÖu läc = 1,2 (m)
VËy hVLL = ( 0,16+ 0,017 × 14) × 1,2
= 0,4272 (m)
Tæng tæn thÊt trªn ®êng èng dÉn níc röa läc
∑h = hdd + ∑hCB
Trong ®ã:
- hdd: Tæn thÊt trªn chiÒu dµi èng tõ tr¹m b¬m níc röa ®Õn bÓ
chøa. S¬ bé chän b»ng 100 (m). Theo tÝnh to¸n ë trªn ta cã lu l-
îng níc ch¶y trong èng qr = 0,0926 ( m3/s), ®êng kÝnh
èng Dchung = 300 (mm).
Tra b¶ng ta cã 1000 i = 7,26
100
hdd = i × L = 7,26 × = 0,726 (m)
1000
- ∑hCB : Tæn thÊt ¸p lùc côc bé trªn van kho¸, s¬ bé chän ∑hCB =
0,3 (m)
VËy ∑h = 0,726 + 0,3 = 1,026 (m)
f. TÝnh to¸n chän b¬m röa läc
SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 20
Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

¸p lùc cÇn thiÕt cña b¬m röa läc ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
hB = ∆h +∑hr+∑hdt + hdl (m)
Trong ®ã:
- ∆h : §é chªnh lÖch h×nh häc gi÷a mùc níc thÊp nhÊt trong bÓ
chøa níc s¹ch tíi cao ®é m¸ng thu níc, ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
∆h = ∇∇M§MNTN
−
BC
+ hK + hS + h® + hl + ∆Hm + Hm
Víi ∇M§ : Cèt mÆt ®Êt t¹i tr¹m xö lý; ∇M§= 60 (m)
∇ MNTN
BC
: Cao ®é mùc níc thÊp nhÊt trong∇bÓ
MNTN
BC
chøa, =
60,5 (m)
hK : ChiÒu cao hÇm ph©n phèi níc: hK = 1 (m)
hS : ChiÒu dµy sµn chôp läc, hS = 0,1 (m)
h® : ChiÒu cao líp vËt liÖu ®ì; h® =0,2 (m)
hl : ChiÒu cao líp vËt liÖu läc; hl = 1,2 (m)
∆Hm : Kho¶ng c¸ch tõ mÐp díi cña m¸ng ph©n phèi ®Õn
líp vËt liÖu läc, ∆Hm = 0,706 (m)
Hm : ChiÒu cao m¸ng thu níc röa läc; Hm = 0,6 (m)
=> ∆h = 60 - 60,5 + 1 + 0,1 + 0,2 + 1,2 + 0,706+ 0,6 =
3,306 (m)
- ∑hr : Tæng tæn thÊt ¸p lùc khi röa läc:
∑hr = hPP + hVLL+ h® (m)
Theo tÝnh to¸n ë trªn ta cã: ∑hr = 0,229 + 0,616 + 0,4272 =
1,2722 (m)
- ∑h: Tæng tæn thÊt trªn ®êng èng dÉn níc röa läc:
∑h = 1,026 (m)
- hdt : ¸p lùc dù tr÷ ®Ó ph¸ vì kÕt cÊu ban ®Çu cña h¹t vËt liÖu läc,
lÊy hdt = 2 (m)
Tãm l¹i:
hB= 3,306 + 1,2722 +1,026 + 2 = 7,6042 (m)
§Ó tiÖn cho tÝnh to¸n, lÊy hB = 7,6 (m).
VËy chän b¬m níc röa läc cã Qr = 0,182 ( m3/s) vµ ¸p lùc Hr = 7,6
(m)
g. ChiÒu cao x©y dùng bÓ läc
ChiÒu cao x©y dùng bÓ läc ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Hxd = hk + hS + hd + hl +hn + hBV

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 21

Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

Trong ®ã:
- hk , hS , hd , hl : lµ c¸c hÖ sè ®· ®îc tr×nh bµy ë trªn
- hBV = 0,5 (m)
- hn : chiÒu cao líp níc trªn vËt liÖu läc 2 (m)
Hxd = 1+ 0,1+ 0,2 + 1,2 + 2 + 0,5
⇒ Hxd = 5,0 (m)

1 3

Líp n­íc trªn vËt liÖu

läc

2 Líp vËt liÖu

läc
76 5

1 Líp vËt liÖu

20
10 ®ì

Sµn chôp
1 läc
HÇm thu
n­íc

4. TÝnh to¸n s©n ph¬i vËt liÖu läc

Sè lîng bïn tÝch l¹i ë bÓ l¾ng sau mét ngµy ®îc tÝnh theo c«ng
thøc:
Q × (C - C )
G1 = 1 2 (kg)
1000
Trong ®ã:
- G1: Träng lîng cÆn kh« tÝch l¹i ë bÓ l¾ng sau mét ngµy, (kg)
- Q: Lîng níc xö lý, Q = 8000 (m3/ng®)
- C2 : Hµm lîng cÆn trong níc ®i ra khái bÓ l¾ng, lÊy b»ng 10
(g/m3)
- C1 : Hµm lîng cÆn trong níc ®i vµo bÓ l¾ng, sau lµm tho¸ng
hµm lîng cÆn trong níc lµ:
C1 = 46,14 (mg/l)
8000× (46,14
- 10)
VËy nªn G1 = = 289,12 (kg)
1000
SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 22
Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

Sè lîng bïn tÝch l¹i ë bÓ läc sau mét ngµy ®îc tÝnh theo c«ng
thøc:
Q × (C - C )
G2 = 1 2 (kg)
1000
Trong ®ã:
- G2: Träng lîng cÆn kh« tÝch l¹i ë bÓ läc sau mét ngµy, (kg)
- Q: Lîng níc xö lý, Q = 8000 (m3/ng®)
- C2 : Hµm lîng cÆn trong níc ®i ra khái bÓ läc, lÊy b»ng 3 (g/m3)
(tiªu chuÈn lµ kh«ng nhá h¬n 3 g/m3)
- C1 : Hµm lîng cÆn trong níc ®i vµo bÓ läc, lÊy b»ng lîng cÆn ®i
ra khái bÓ l¾ng, C1 = 10 (g/m3)
8000× (10- 3)
VËy nªn G2 = = 56 (kg)
1000
VËy tæng lîng cÆn kh« trung b×nh x¶ ra trong mét ngµy lµ G = G1
+ G2= 345,12 (kg)
TÝnh s©n ph¬i bïn cã kh¶ n¨ng gi÷ bïn l¹i trong vßng 3 th¸ng.
Lîng bïn kh« t¹o thµnh sau 1 n¨m lµ:
GnÐn = 345,12× 30× 12 = 31060 (kg)
ThiÕt kÕ s©nph¬i h×nh ch÷ nhËt cã tæng diÖn tÝch lµ 150 (m2).
Sau khi ph¬i, bïn ®¹t ®Õn ®é Èm 60% nªn khèi lîng bïn kh« sau khi
ph¬i lµ:
31060
gkh« = × 100 = 77650 (kg)
40
LÊy tû träng bïn ë ®é Èm 60% lµ 1,2 (t/m3), thÓ tÝch bïn kh« lµ:
g 77,65
kh«
Vkh« = = = 64,7 (m3)
γ 1,2
kh«

ChiÒu cao bïn kh« trong s©n lµ:

V 64,7
hkh« = kh« = = 0,431 (m)
F 150
Trong thùc tÕ cÆn t¹o thµnh ®a ra s©n ph¬i n»m trong hçn hîp víi
níc cã ®é Èm 95% nªn tæng lîng bïn lo·ng x¶ ra tõ khèi bÓ l¾ng vµ läc
trong mét ngµy lµ:
345,12
glo·ng = × 100 = 6902,4 (kg/ng®)
5
LÊy tû träng bïn ë ®é Èm 95% lµ 1,02 (t/m3), thÓ tÝch bïn lo·ng x¶
ra trong mét ngµy lµ:
SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 23
Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

g 6,9024
lo·ng
Vlo·ng = = = 6,767 (m3)
γ 1,02
lo·ng

ChiÒu cao bïn lo·ng trong s©n lµ:

V 6,767
hlo·ng = lo·ng = = 0,045 (m)
F 150
VËy chiÒu dµy cña líp bïn trong s©n ph¬i lµ:
Hs©n = hkh« + hlo·ng = 0,476 ≈ 0,48 (m)
LÊy chiÒu cao dù tr÷ = 0,22 (m), chiÒu dµy líp sái ë ®¸y h®¸y = 0,3
(m) khi ®ã chiÒu cao thµnh m¸ng cña s©n ph¬i lµ 0,48 + 0,22 + 0,3
= 1,0 (m).
ThiÕt kÕ 2 s©n ph¬i bïn cã chiÒu dµy 1,0 (m), chiÒu dµi b»ng 3 lÇn
chiÒu réng, diÖn tÝch mçi s©n 75 (m2), kÝch thíc:15× 5 (m2).

5. TÝnh to¸n bÓ ®iÒu hoµ vµ b¬m tuÇn hoµn níc röa läc
a. Lu lîng tuÇn hoµn
§Ó ®¶m b¶o khi b¬m tuÇn hoµn lµm viÖc gi¸n ®o¹n, kh«ng ¶nh h-
áng ®Ðn chÕ ®é thuû
W
lùc cña c¸c c«ng tr×nh xö lý, qth ph¶i n»m trong kho¶ng < qth <
24
5%Qtr¹m.
5
Cã 5%Qtr¹m = × 333,33 = 16,67 (m3/h)
100
Lîng níc röa läc trong mét ngµy
Do röa giã níc ®ång thêi, pha röa giã níc víi cêng ®é 2,5 (l/s.m2)
trong 5 phót, pha sau röa níc víi cêng ®é 12 (l/s.m2) trong vßng 5 phót
nªn thÓ tÝch níc röa mét bÓ lµ: Vr 1 bÓ =
2,5 × 60 × 5 12 × 60 × 5
×F+ × F = 4,35F (m3)
1000 1000
Theo trªn ta cã chu kú röa läc lµ mét ngµy röa 2 bÓ nªn lu lîng níc
röa trong mét ngµy: W = 4,35× 13× 2 = 113,1 (m3)
W 113,1
⇒ = = 4,7125 (m3/h)
24 24
VËy chän lu lîng níc tuÇn hoµn qth = 10 (m3/h)
b. ThÓ tÝch bÓ ®iÒu hoµ lu lîng níc röa
ThÓ tÝch bÓ ®iÒu hoµ níc röa ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
V = n× Vr1 bÓ − n× qth× t

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 24

Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

= 2× 4,35× 13 − 2× 10× 1 = 93 (m3)

(chän thêi gian gi÷a hai lÇn röa c¸c bÓ kÕ tiÕp nhau lµ t = 1 giê)
ThiÕt kÕ bÓ trßn cao 3 (m), ®êng kÝnh bÓ 6,3 (m), diÖn tÝch mÆt
b»ng 31 (m2).

6. TÝnh to¸n bÓ l¾ng ®øng xö lý níc sau läc

DiÖn tÝch bÓ l¾ng ®øng ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
Q
F = × u (m2)
0

Trong ®ã:
- Q : Lu lîng níc ®Õn bÓ l¾ng tõ bÓ ®iÒu hoµ, Q = 10 (m3/h) ≈
2,778× 10-3 (m3/s)
- u0 : Tèc ®é l¾ng cÆn, lÊy b»ng 0,0006 (m/s)
- : HÖ sè dù phßng kÓ ®Õn viÖc ph©n phèi níc kh«ng ®Òu trªn
toµn bé mÆt c¾t ngang cña bÓ. LÊy tû sè gi÷a ®êng kÝnh vµ
chiÒu cao vïng l¾ng lµ D/H = 1,5 th× = 1,5 ⇒ F = 1,5×
2,778× 10- 3 = 6,95 (m2)
0,0006
Do x©y sùng bÓ l¾ng ®øng cã ng¨n ph¶n øng xo¸y h×nh trô ®Æt ë
gi÷a nªn ®êng kÝnh bÓ lµ:
4× (F + f)
D= (m)
π
Trong ®ã:
- F : DiÖn tÝch vïng l¾ng = 6,95 (m2)
Q× t
- f : DiÖn tich sbÒ mÆt ng¨nph¶n øng, f =
60× H × N
Víi H : chiÒu s©u vïng l¾ng níc, lÊy b»ng 2,5 (m)
N :Sè bÓ l¾ng = 1 bÓ
t : Thêi gian lu níc trong bÓ, lÊy t = 20 phót (theo quy ph¹m lµ
15÷20 phót)
10× 18
⇒ f= = 1 (m2)
60× 3× 1
4× (6,95+ 1)
⇒ D= ≈ 3,2 (m)
3,14
D 3,2
Tû sè = = 1,28 < 1,5 nªn ®¹t yªu cÇu.
H 2,5

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 25

Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

VËy thiÕt kÕ bÓ l¾ng ®øng cã ng¨n ph¶n øng xo¸y h×nh trô cã D
= 3,2 (m), cao 3 (m) gåm mét ®êng èng dÉn níc ®Õn tõ van x¶ níc
röa läc vµ 2 ®êng èng, 1 dÉn cÆn ra s©n ph¬i bïn vµ 1 ®a níc sau läc
quay trë l¹i tríc bÓ l¾ng.
7. TÝnh to¸n bÓ chøa níc s¹ch cho tr¹m xö lý
ThiÕt kÕ bÓ chøa níc s¹ch cã dung tÝch = 20% Qtr¹m do ®ã dung
tÝch bÓ:
20
QbÓ = × 8000 = 1600 (m3/ng®)
100
ThiÕt kÕ 2 bÓ, mçi bÓ cã dung tÝch 800 (m3/ng®) víi chiÒu cao mçi
bÓ lµ 4,2 (m)
800
DiÖn tÝch mét bÓ lµ: F1bÓ = = 190 (m2)
4,2
VËy kÝch thíc 1 bÓ lµ 13,8× 13,8 = 190,44 (m2) ≈ 190 (m2)
8. TÝnh to¸n khö trïng níc
a. TÝnh lîng Clo cÇn dïng
Ph¬ng ph¸p khö trïng níc b»ng Clo láng, sö phông thiÕt bÞ phan
phèi Clo b»ng Clorator.
Lîng Clo dïng ®Ó khö trïng lÊy b»ng 1,3 (mg/l)
VËy tæng lîng Clo bao gåm cat lîng Clo ®· dïng ®Ó Clo ho¸ s¬ bé
lµ:
LCl = LKT + Ls¬ bé = 1,3 + 4,95 = 6,25 (mg/l) = 6,25× 10-3
(kg/m3)
Lîng Clo cÇn dïng trong mét giê lµ:
qCL2 = Q × LCl
Trong ®ã:
- Q: C«ng suÊt tr¹m xö lý, Qtr¹m = 333,33 (m3/h)
- LCl : §îc x¸c ®Þnh ë trªn = 6,25× 10-3 (kg/m3)
VËy qCL2 = 333,33× 6,25× 10-3 = 1,60 (kg/h)
N¨ng suÊt bèc h¬i cña mét b×nh ë nhiÖt ®é kh«ng khÝ 200C lµ Cs =
0,7 (kg/h)
q 1,6
Cl
Do ®ã sè b×nh Clo dïng ®ång thêi lµ: N = 2 = = 2,3. VËy
0,7 0,7
dïng 2 b×nh Clo sö dông ®ång thêi.
Lîng níc tÝnh to¸n cho Clorator lµm viÖc lÊy b»ng 0,6 (m3/ kg.Clo)
Lu lîng níc cÊp cho tr¹m clo lµ:

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 26

Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

QcÊp = 0,6 × qCL2 = 0,6 × 1,6 = 0,96 (m3/h) = 0,267 l/

s)
§êng kÝnh èng:
4× Q 4× 0,000267
D= = = 0,024 (m)
π ×V 3,14× 0,6
Víi 0,6 (m/s) lµ tèc ®é níc ch¶y trong èng.
Lîng Clo dïng trong mét ngµy:
QCl2 = 24× qCL2 = 38,4 (kg/ng®)
Lu lîng níc tiªu thô trong mét ngµy lµ:
QcÊp =0,96× 24 = 23,04 (m3)
Do ®Æc thï vÒ vÞ trÝ ®Þa lý cña tr¹m xö lý gÇn khu vùc s¶n xuÊt
Clo nªn chän sè b×nh Clo dù tr÷ trong tr¹m ®ñ dïng trong 30 ngµy.
Lîng clo dïng cho 30 ngµy lµ :
QCl2 = 30× 38,4 = 1152 (kg)
Clo láng cã tû träng riªng lµ 1,43 (kg/l) nªn tæng lîng dung dÞch Clo
lµ:
1152
QlángCl2 = = 805,6 (l) ≈ 806 (l)
1,43
Chän 3 b×nh clo lo¹i 400 (l), 2 b×nh ho¹t ®éng vµ mét b×nh ®Ó dù
tr÷.
Chän thiÕt bÞ ®Þnh lîng clo lo¹i PC5, 2 Clorator cã c«ng suÊt 1,28 ÷
20,5 (kg/l). Trong ®ã cã mét Clorator dù tr÷ .
b. CÊu t¹o nhµ tr¹m
- Tr¹m clo ®îc x©y cuèi híng giã
- Tr¹m ®îc x©y dùng 2 gian riªng biÖt: 1 gian ®ùng Clorato, 1 gian
®Æt b×nh clo láng, c¸c gian cã cöa tho¸t dù phßng riªng.
- Tr¹m ®îc x©y c¸ch ly víi xung quanh b»ng c¸c cöa kÝn, cã hÖ
thèng th«ng giã thêng xuyªn b»ng qu¹t víi tÇn suÊt b»ng 12 lÇn
tuÇn hoµn giã. Kh«ng khÝ ®îc hót ë ®iÓm thÊp.
- Trong tr¹m cã giµn phun níc ¸p lùc cao, cã bÓ chøa dung dÞch
trung hoµ Clo, khi cã sù cè dung tÝch b×nh ®ñ ®Ó trung hßa.
- §êng kÝnh èng cao su dÉn Clo:
Q
dCl =1,2×
V
Trong ®ã:
SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 27
Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

- Q: Lu lîng gi©y lín nhÊt cña khÝ Clo láng

4× qCl
h
4 × 1,6 × 10 −3
Q= = = 1,78× 10-6 (m3/s)
3600 3600
- V: VËn tèc trong ®êng èng, lÊy V= 0,8 (m/s)
1,78× 10−6
dCl = 1,2× = 1,79 (mm)
0,8
èng cao su ®îc ®Æt trong èng lång cã ®é dèc 0,01 ®Õn thïng
®ùng Clo láng, èng kh«ng cã mèi nèi.

9. TÝnh to¸n cao tr×nh d©y chuyÒn c«ng nghÖ

Môc ®Ých
§¶m b¶o níc trong tr¹m lµ tù ch¶y. S¬ bé ta tÝnh cao ®é c¸c c«ng
tr×nh dùa vµo tæn thÊt. Chän tæn thÊt ¸p lùc trong c¸c c«ng tr×nh
theo TCVN 33.85.
- Tæn thÊt tõ bÓ läc tiÕp xóc tíi bÓ chøa níc s¹ch: 1,0 (m)
- Tæn thÊt tõ bÓ l¾ng tiÕp xóc tíi bÓ läc nhanh : 0,6 (m)
- Tæn thÊt trong bÓ l¾ng : 0,6 (m)
- Tæn thÊt qua bÓ läc nhanh : 3,0 (m)
Cèt mÆt ®Êt t¹i n¬i x©y dùng tr¹m: 20 (m)
a. Cèt mùc níc
Cèt mÆt níc trong bÓ läc
∇MNBL = 20 + hK + hS + h®ì + h1 + hn
∇MNBL = 20+ 1 + 0,1 + 0,2 + 1,2 + 2 = 23,5 (m)
Cèt mùc níc trong m¬ng thu níc s¹ch ë bÓ läc
∇MBL = 23,5 − 0,3 = 23,2 (m)
Cèt mùc níc cao nhÊt trong bÓ chøa níc s¹ch
MNCN
∇ BCNS = ∇ BL
M − 1- 3 = 19,2(m)
Cèt mùc níc trong m¬ng thu níc cña bÓ l¾ng
∇ LM = ∇ MNBL + 3 + 0,6= 33,5+ 3 + 0,6= 27,1(m)
Cèt mùc níc trong m¸ng cña bÓ l¾ng
∇LMA = ∇LM + 0,1 = 27,1 + 0,1 = 27,2 (m)
Cèt mùc níc cao nhÊt trong bÓ l¾ng
∇L = 27,1 + 0,6 = 27,7 (m)
b. Cèt x©y dùng c¸c c«ng tr×nh trong d©y chuyÒn
BÓ läc
SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 28
Líp:49DT
kÕ tr¹m xö lý níc thiªn nhiªn GVHD:Th.s GVC NguyÔn §øc
Th¾ng

- ChiÒu cao b¶o vÖ: 1,0 (m)

- Cèt x©y dùng cao nhÊt theo tÝnh to¸n ë trªn: ∇ BL
XD = 5,5 (m)
- Cèt x©y dùng ®¸y bÓ läc: 20 (m)
BÓ l¾ng tiÕp xóc ngang
- ChiÒu cao b¶o vÖ: 0,5 (m)
- Cèt x©y dùng cao nhÊt theo tÝnh to¸n ë trªn: ∇ BL
XD = 3,56 (m)
- Cèt x©y dùng ®¸y bÓ l¾ng: 25 (m)
BÓ chøa níc s¹ch
- Cèt cao nhÊt cña bÓ chøa níc s¹ch:
∇ BCNS MNCN
XD = ∇ BCNS + 0,5 = 19,2 + 0,5 = 19,70 (m), trong ®ã hb¶o vÖ =
0,5 (m)
X©y dùng tr¹m b¬m theo kiÓu nöa ch×m, chiÒu s©u díi mÆt ®Êt
lµ 3,1 (m), nh vËy cèt ®¸y bÓ chøa lµ 16,1 (m).

SV:Bïi V¨n Dòng MSSV:4725-49 29

Líp:49DT